WMM RADieiT mi' fi ?^Oitbereikba.rIl LAXEERAKKERTJES M Ruilverkaveling is niet: De Indonesische strijdkrachten Instelling, die in Gouda de bedelziekte genas W V -Mb 5' WAARDECOUPON no. 8 Jfleenlancfs W wat lijnen trekken op de kaart 80% in de T.N.I., 20% benden Ontwikkeling speelde Djokja parten De ongezonde groei van de T.N.I. Reusachtig werk HET LIÉD ALS BEGOOCHELING N>" x I WlM^IE :en hét Geesten-avontuur BEURS VAN AMSTERDAM 3T 3k I Eenmaal kwam er een vijftiende deel der bevolking O Ook Uw ingewanden AAR. ANNEER. f" i :+m- Toontje heeft een paard getekend „De Komedianten" voerden r| CLOWNTJE RICK OP AVONTUUR 1 rol GRATIS Nieuwe textielpunten Zesduizend bezoekers in twee maanden in Sint Jan A DONDERDAG 1 SEPTEMBER 194}. Hoe Walcheren zich herstelt (IV) (Van ome speciale verslaggever). ■pJE MANNEN van Laodbouwheratel en van Herverkaveling hebben ook niet till- ■*-' gezeten Van de 243 verwoeste boerderijen op het eiland zijn er 31 herbouwd, et werden 103 noodstallen en 154 noodwoningen neergezet, terwijl op 10 bedrijven 'een hangar werd geplaatst. Elke boerderij, die nu weer fris in het landschap staat, vertegenwoordigt het resul taat van zeer veel gepraat over en weer tussen de boer en de ambtenaren. Het is ech ter een typische (en niet weinig gewaardeerde) trek van de Zseuwen. dat hun vertrou wen In „het Rijk" groter Is dan dat in andere streken. Terwijl men in sommige ge- bieden en aanvankelijk ook hier voor de financieringsregelingen zo huiverig wu, dat men tot geen daden kon komen, zijn hier de kapitaalkrachtige boeren veelal tot herbouw overgegaan Ook de herverkaveling loopt vrij gunstig De boeren zien zelf In. dat het voordelen heeft, wanneer hun land zo dicht mogelijk bij het eigen bedrijf ligt, ook al had een bepaald perceel sinds mensenheugenis kilometers van hun stee gelegen. Uit dit samen voegen en saneren volgt echter, dat het aantBl bedrijven zal worden ingekrompen. On geveer 120 boeren zullen worden overgeplaatst naar de Noord-Oostpolder. Daarvan zijn er nu 40 aangewezen. pDQDQ. 61) Nan was zich altijd een eigenaardig mengelmoes van gevoelens bewust als ze, zoals nu, Roger aan het hoofd van de hon denstoet weg zag rijden. De dag waarop zij bijna het leven gelaten had in de kennels kwam onvermijdelijk in haar geheugen te rug en daarmee een andere herinnering, aan Roger, die haar te hulp kwam en met zijn blote handen de grote hond die haar aangevallen had terugtrok. En bij die her innering voelde zij bewondering voor zijn phy steken moed. Bij die zijde van Roger stond zij het liefst stil. doch ze kwam er al spoedig achter, dat hij andere, minder aantrekke lijke kanten had Geen enkele man. die voortdurend verwend wordt door een paar vrouwen, kan ontsnappen aan een zekere mate van zelfzucht en Nan had al ontdekt, dat Roger geneigd was de baas te spelen. Naarmate hij gewend raakte aan haar te genwoordigheid in huis verviel hij weer min of meer in zijn gewone doen en soms als alles niet liep zoals hij dat wenste, viel hij driftig uit. Helaas bleven Nans eerlijke pogingan om op betere voet te raken met haar aan staande schoonmoeder zopder succes. Lady Gertrude had zich bijna van het moment af. dat het meisje op de Hall gekomen was beleefd doch vijandig gedragen. Zelfs de eerste avond aan tafel had ze een afkeu rende blik op Nans japon geworpen een luchtig toiletje van zwart chiffon, over 'n hyacinth-kleurige onderjurk die, naar het scheen.'aan de draagster bleef hangen met een dun bandje op de tengere schoudertjes. Met de vlugheid van een eekhoorn had Isobel Carson, deugdzaam gekleed zoals het een arme bloedverwante betaamt, de afkeuring van Lady Gertrude's snelle blik P— Dat dragen ze nu zeker in de stad tegenwoordig? vroeg ze over tafel aan Nan. Roger keek op en de glanzende jonge blanke hals en schouders ziende boven het zwart, glimlachte hij tevreden. Verdraaid mooi, hè? zei hij, heerlijk onbewust ervan, dat er enige kwade be doeling school achter de vraag van zijn nicht. Het zou het zijn als er meer van was, zei Lady Gertrude ijzig. Ze had al eerder opgemerkt, dat Nan de zij het niet overdreven korte rok droeg die op dat moment in de mode was. en fijne schoen tjes en ragdunne kousen, die Lady Ger trude's eigen degelijke en practische voet. bekleding schenen uit te lachen. Het het lijkt een klein beertje ge waagd hier buiten, mompelde Isobel. Zie je. we zijn hier aan zulke eenvoudige kleren gewend' Ik geloof niet, dat er Pets eenvoudiger kan zijn dan zwart, antwoordde Nan effen. Daar bleef het voor het ogenblik bij, doch de volgende dag vroeg Roger haar een beetje verlegen, of ze niet iets eenvou- digers had om die avond aan te trekken. Ik dacht, dat je die japon mooi vond? vroeg ze. O jawel, maar Maar je moeder heeft er met je over gesproken, hé. Is dat het niet? Roger knikte, Zélfs Isobel vond dat toilet een beetje gewaagd buiten, zei hij gretig, de zaak erger in plaats van beter makend. Nan stampte ongeduldig op de grond en haar ogen fonkelden van boosheid. Ik geloof niet, dat mijn keuze van kleren iets met miss Carson te maken heeft, antwoordde ze scherp. Neen, liefste, natuurlijk niet, maar ik weet, dat je mijn moeder graag een ge noegen zult doen en zij is niet gewend aan die nieuwe mode, zie je. Hij hakkelde onhandig, trok haar toen in zijn armen en kuste haar. Trek iets anders aan om mij een plezier te doen. zei hij. Hoewel hij het zich zelf niet bekende, was Roger nog van de ouderwetse school. Hij geloofde werkelijk dat het voornaamste doel van een vrou wenleven was het haar mannelijke nabe staanden naar de zin te maken en dat vond hij een uitstekende schikking. Niet om hem een genoegen te doen. doch omdat ze werkelijk Lady Gertrude's ge negenheid wilde winnen, gaf Nan toe. Misschien als ze op dit punt haar zin deed zou dit de weg wel banen naar een betere verstandhouding. Goed, zei ze lachend. Die japon zal niet meer gedragen worden zolang ik hier ben Maar het is toch heus zo'n schat. Roger, zuchtte ze spijtig. Ze ontdekte echter langzamerhand, dat er verschillende andere punten waren, waarin ze zich naar Lady Gertrude had te schikken. Precies op tijd zijn bij de maaltijden was een wet van Meden en Perzen in Trenby Hall en Nan, gewend aan de vrijheid, die op dit punt gewoon lijk aan artisten wordt toegestaan, kwam meer dan eens te laat aan de lunch. Bij zulke gelegenheden leek het Nan soms onmogelijk de stijve eetkamer binnen te gaan en de ijskoude afkeuring op Lady Gertwide's gezicht te doorstaan en wat haar altijd met wantrouwen vervulde de prikkelbaarheid die Roger ternauwer nood kon verbergen. A* (Wordt vervolgd) Baby verdronken Het anderhalf-jarige dochtertje van een familie F. uit Diemen is Woensdag in een sloot achter het huis gevallen en verdron ken. In een onbewaakt ogenblik is het meisje naar de sloot gelopen. De vader, die zijn dochtertje in het water zag drij ven. heeft haar eruit gehaald, maar helaas waren de levensgeesten toen reeds ge weken. algemeen Is de Zeeuwse boer het met de voorstellen.van het bureau Herverkaveling aardig een®. Bij de ruiltransacties streeft men er naar, dat de boerderijen gemiddeld over 10 12 ha grond beschikker. In het begin heeft men nog voor een zeer belangrijke beslissing gestaan. Ho» moest het nieuwe Walcheren worden: moesten de historische bochtige wegen bewaard blijven, of moest men. evenale In de Noord-Oost polder rechte wegen en we. terlopen maken? Men heeft gelukkig Wal- cherens landschap gelaten, zoals het was, anders was het niet langer Walcheren geweest. Daama heeft men gepast en ge meten. gepraat en gerekend en een leger van arbeiders, dat soms 1500 man telde, heeft de n.euwe kaart van Walcheren uit gewerkt. De wegen behielden hun bochten, maar 120 km. nieuwe polderwegen en 700 km. waterlopen voor de nieuwe afwate ring zijn er reeds aangelegd! Ondanks de arbeiderslegers wordt het werk zoveel mo gelijk mechanisch gedaan, anders kwam men er nooit mee klaar. Bulldozers en draglines zijn in de weer. Er worden ge weldige hoeveelheden grond verzet om nieuwe waterlopen te graven en oude te dichten, om land te slechten, en het ge beurt waarlijk niet met schop en krui wagen. Wij zagen zo'n enorme traxcavator aan het werk. die met zijn indrukwekkende stalen bek een grondheuveltje opneemt en het een eind verder in een 6loot laat zinken Meteen is die voor een deel gedempt. Op verschillende plaatsen van het eiland ziet men het verkavelingswerk aan de gang. dat er meteen op is gericht de per celen zo in te delen, dat zij gemakkelijk mechanisch «e bewerken zijn. De her bouwde boerderijen zijn alle zo neergezet, dat zij in de nieuwe situatie passen. Dit werk is ook veel te ingrijpend om er nog eens op terug te komen. Het moet in een® goed worden gedaan Zoutwater Het zoutwater is nog altijd een vijand van Walcherens bodem De ontztltlng' la nog niet voltooid en op veel plaatsen kan men dat de grond aanzien. Vooral bij Gapinge treft men slechte stukken, waar amper iets wil groeien Daarbij treft het slecht, dat het zoutwater van buiten steeds •in de bodem opdringt, terwijl de regenval de laatste tijd matig is. Een natte zomer zou op dit aan zoetwater zo arme eiland goed doen De hagen zullen op Walcherens wegen niet terugkeren Het herstel daarvan schijnt een onbegonnen werk te zijn Maar bomen worden op Walcheren overal ga- plant. dar.k zij ook vele giften van htt Nederlandse volk Enige streken worden bebost Od veie plaatsen staan ook lang* de wegen jonge boompjes Er moeten nog wel heel wat bomen worden geplant, want naar schatting zijn er 1 2 tot 1.5 mlllloen nodig Elk boompje kost 'n paar gulden. Veel moet er gebeuren, eer Walcheren weer iets krijgt van het hoog gelegen Dom burg dat zijn bomenpracht heeft behou den Maar dit bewonderenswaardige eiland wordt weer Zeelands tuin Het zal tonen, dat er nog fut en vaart in ooi» volk zit, waarmee bergen zijn te verzetten, om t® beginnen die voor de herverkaveling. Geestelijke verzorging militairen. Van I tot 12 September zal te Brussel een Inter- Geallieerde conferentie worden gehouden over de geestelijke verzorging van militairen. Twintig vertegenwoordlgers van Nederland zullen hier aanwezig zijn, onder wie de hoofdlegerpredtk-ant kolonel ds A. T W de Kluis en majoor ds A. C. J van der Poel. EERSTE BLAD - PAGINA 2. Van alle kanten kan mAl horen dat de afgezanten van Djokja de ontvangst 'Neder'11"lll e,r8 15 meegevallen. Het heeft hun vooral getroffen dat Nederland zo werkeltjlc democratisch Is. Onder die omstandigheden kan men dan in het belang van een beter wederzijds begrip en vertrouwen in een vriend- schappelijk gesprek openlijk zeggen en vragen: - De grote meerderheid van het Nederlandse volk heeft er niet het minste NedTri°,'„H0gena LS,°ïVrfrem a °VeVe dra6en- 'daar het vreest de extremisten. Nederland mag het, Indonesische volk niet ten prooi laten aan de plunderende benden Heeft de regering m Djokja gezag over de T.N.I, en is de T.N.I. in staat nï,mT2™ Ut a roeie|!?"oe stei:k 18 de T N 1 e" hoe sterk zijn de benden? Onze soldaten in Indonesië hebben toch geen spoken gezien wanneer ze verhalen naar huis schrijven over plunderingen en moordpartijen onder de vreedzame burgerbevolking, die zich dankbaar toonde voor de bescherming van de Neder- landse soldaten. Het antwoord van de republikeinse woordvoerder is in elk geval verhelderend ten opzichte van de ingewikkelde moei lijkheden waarmee de regering in Djokja "te kampen heeft. Om de moeilijkheden van thans te begrijpen moet men de geschiedenis van de T.N.I. kennen. In de lijd van de Ja panse bezetting hadden de Japanners opgeriqht de Petn. ifkorting «n P •inbela Tanah Anr (organisatie voor de verdedi ging van het vaderland), nie tl® Japanners gebruikten voor transportdiensten en ook verder wilden inschakelen in hun oorlog voering. zodat Japanse officieren en onder-officieren de manschappen oefen den. Maar ,in de Petg zaten toen al Indonesische nationale elementen, die de Japanners om de tuin leidden en de Peta stuwden in de richting van een vrijheids- legér. Onderdelen van de Peta hebben na de Japanse capitulatie, vaak in bloedige strijd, wa penen op Japanners veroverd, hoewel moet worden gezegd, dat de Japanners ook wapenen zonder strijd hebben afgestaan. Met de Japanse capitulatie gingen de soldaten van de Peta naar huis, maar omdat de op 17 Augustus 1945 uitgeroepen Republiek het vaderland wilde verdedigen, gingen deze. naar hun dorp of stad teruggekeerde Peta-soldaten op zichzelf staande, eigen machtige troepen vormen en africhten voor de verdediging van het vaderland nadat de Japanners voor het verzet tegen de Westerse legers op een ontelbaar aantal plaatsen, in desa's en in de bergen voor raden munitie en wapenen hadden aan-' gelegd De vroegere nationalistische kern van de Peta trachtte deze ROND DE organiseren» Rakjat (leger in het Tantera Keamanan kjat (leger voor de veiligheid van het volk), dat uitgroeide tot het Tentera Republik Indonesia (TRI: Indonesische Republikeinse leger) en tenslotte als overkoepeling van nog meer legerkorpsen werd hervormd in het Tfintera Nasional Indonesia (Indonesische nationale leger). Maar nog steeds zijn er zelfstandige leger korpsen. die inderdaad soms plunderen en moorden, die niet zijn georganiseerd in de T.N.I. Inderdaad is de regering in Djokja tegen de zelfstandige legerkorpsen niet energiek opgetreden omdat deze legerkorpsen in elk geval ook tegen de Nederlanders strijden en de T.N.I. zich niet de weelde kon veroorloven de zoge naamde benden te bestrijden met het risico, dat de Nederlanders van die ge- JMfenheid «ebruik zouden maken de T.N.I. in de rug aan te vallen. Er mocht ook geen tweedracht worden gezaaid onder het volk in de strijd voor de vrij heid. Op het ogenblik is het zo. dat in de residentie Djokjakarta (het kleine gebied waarover de regering in Djokja in haar gezag is hersteld) de eigenmachtige legerkorpsen gelegenheid hebben zich binnen twee dagen bij de T.N.I. aan te sluiten. Doen zij dat niet. dan worden zij onwettig vergaard en door de T.N.I. bestreden. Buiten het tegenwoordige ge bied van de Republiek kap dat pas wanneer de patrouille-gebieden zijn afge bakend en er samenwerking is met de Nederlanders zodat de benden niet kun nen uitwijken naar Nederlands patrouille- gebied en daar onrust zaaien en gesigna leerd zouden kunnen worden als schenders van de wapenstilstand. Vijftig duizend Hoe sterk zijn die benden? Vóór de tweede poli'iële actie was ongeveer 80*'« van de gewapende strijd krachten georganiseerd m de T.N.I. en 20' trad op in eigenmachtige legerkorp sen. Daar zijn inderdaad benden onder, maar bij de tweede politiële actie hebben ook mannen een geweer in handen ge nomen. die nu guerrillastrijders zijn Er is thans geen overzicht meer. Daarom is het voor de uitvoering van d* wapen stilstand ook moeilijk met ontoereikende verbindingen en verkeersmiddelen alle troepen te bereiken. Vóór de tweede politiële actie bedroeg het aantal strijd krachten in Indonesië ongeveer 250 000, en 20"/» daarvan is ongeveer 50.000. die als georganiseerde benden het land onvei lig maken. Het is ook voor ons niet gemakkelijk dergelijke benden uit te roeien. Maar ze zullen over steeds minder wapenen en munitie bescFlikken en daar door op den duur minder gevaarlijk worden. Het móet mogelijk zijn benden. NATUUKA2IJN Of Z N BtST Donderdag I September. Avondprogramma. Hilv. I (NCRV) 6 Leger des Hells: 615 Land en tuinbouw. 6 30 Nederl Strijdkr 7 Nteu\ 7 15 Nederlandse organisten spelen eigen werken: 7 30 Ver van moeders pappot. 7 45 Rea. uitz.; 8 Nieuws; 8.15 Gr.pl 9 Contact met het buitenland: 9 20 Phllh Ork 9 30 Tuinconcert; 10 15 De vaart der volken; 10.35 Orgel; 10.45 AvondoveiMenklng; 11 Nieuws; 11.15 Beroemde concerten; 11.50 Zang. HilV II (AVRO) 6 Nieuws; 6 15 Sport: 6 30 Maria Zamora: 6 50 De 53ste jaarbeurs te Utrecht; 7 Stafmuzlek t R.I Assen: 7 25 Nieuws: 7 30 Edinburgh International Festi val; 8.40 Hoorspel; 9 05 Surinaamse muziek: 9 25 Popularls: 10 Voordracht: 10 20 Plano: 10.38 The Skymasters; tl Nieuws; 11 18 Opera concert Vrijdag 2 September. Dagprogramma. Hilv. I (KRO): 7 en 8 Nieuws: 8.15 Pluk de dag; 9 Concertgebouworkest; 9.25 Fragmen ten uit Italiaanse Optra's10 Voordracht: 10.20 Amusementsorkest: 11 Zonnebloem; 11.35 Als de Ziele lutstert; 11.45 Plano: 12.03 Zang. plano: 12.33 Lunchconcert; 1 Nieuws: 1.20 Lunchconcert; 1.50 Op de korrel: 2 Pro menade Ork 2 30 Tutti Frutti. 3., Het Pro menade Orkest: 3.20 Het Maastrichts Stedelijk Orkest; 4 De Zonnebloem; 5 Vacantleverhaal; 8.15 Karekieten; 5.45 Wat het buitenland leest. Hllv. II (VARA): 7 en 8 Nieuws; 8.18 Or gel; 8.50 v. d. Vrouw. 9 Serenades tn nieuwe en oude stijl: (VPRO) 10 Thuis: to.o'5 Morgen wijding; (VARA) 10.20 Gr.pl.; 11.10 Voor dracht: 11.30 Accordeonorkest: (AVRO) 12 Orgel; 12.33 Sport en prognose: 12.45 Plano; 1 Nieuws: 1.15 Gr.pl.; 1.45 Gitaar: 2 Kookkunst. 2.20 Solistenconcert: 3 Ons volk ln zijn dich ters; 3.20 Platencabaret; 4 Piano: (VARA) 4.30 Tussen twaalf en zestien; 5 Jan Corduwener; 8.20 Wij en de muziek. Avondprogramma H1lv. I (KRO): 6 Symphonie Ork.: 6.20 Ac tualiteiten: 6 30 Nederl. Strijdkr 7 Nieuws; 7.15 Koers op de sterren: 7.30 De drie landen; 7.45 Gedeelten uit Weense operettcn; 8 Nieuws; 8 05 De gewone man: 8.12 Herinne ring aan de Zilvervloot; 8.30 Het Philh. Or chestra: 9.15 Zang: 9.30 Ravel; 10 Hawailan- muziek; 10.10 Metropole Ork 10.45 Avond gebed; 11 Nieuws: 11.15 Kamermuziekpro gramma. Hllv. II (VARA): 6 Nieuws: 6.15 Felicitaties: 6.45 Piano; 7 Denk orr> de bocht; 7.15 Reg. uitz.; (VPRO) 7.30 Causerie; 7.50 Tien voor acht; 8 Nieuws; 8.05 Orgel: 8.30 Causerie: 8 55 Zo juist verschenen; (VARA) 9 Gr.pl.: 9 30 Orgel: 10 Buitenlands weekoverzicht; 10.15 Swing and sweet; (VPRO) 10.40 Vandaag: 10.45 Avondwijding; 11 Nieuws: 11.15 Dwots- jak „Actief Wit" - Het nieuwe huishoudvvoord Opzienbarende vinding grijpt om zich heen In het algemeen interesseert de vrouw zich weinig voor wetenschappelijke on derzoekingen en benamingen. Een enkele keer echter grijpt een uit de wetenschap geglipt woord om zich heen en wordt gemeengoed. Wij hebben dat gezien met het woord ..vitamine", eens onbekend en nu door iedereen gebezigd. Een gelijk soortig geval is zich nu aan het voltrek ken. Duizenden vrouwen beginnen te spre ken over „actief wit", alsof zf| dat haar leven lang hadden gekend. Wat is „actief wit"? „Actief wit" is een opzienbarende nieuwe stof. die werd toegevoegd aan ..Castella" Zelfwerkend Wasmiddel De was wordt daardoor vele malen helderder en zachter. De resultaten zijn werkelijk verbluffend. Waarop dit berust Wetenschappelijk gezien, op de methode van „optisch bleken", die samen met reeds bekende chemische middelen en met het wasproces alle textielstoffen veel helderder en zachter MOET maken. Na tuurlijk maken de vrouwen zich over deze wetenschappelijke verklaring niet erg druk. Zij zien alleen haar was. en het woord ..actief wit" gaat met verbazing wekkende snelheid van mond tot mond. die geen steun van hét volk krijgen, te bedwingen. Als dergelijke benden in de T.N.I. worden opgenomen, wordt de T.N.I. dan niet onbetrouwbaar en als geheel fana tieker? De T.N.I. ia even fanatiek als de ongeorganiseerde troepen Maar die vrije legerkorpsen worden njet als een zelf standig geheel in de T.N.I. opgenomen. 7-ij worden direct gesplitst en opnieuw ingedeeld en de manschappen worden gekeurd of zij geschfkt zijn voor het leger Wie niet geschikt is. verdwijnt uit het leger en het is de taak van het ministerie van Sociale Zaken deze mensen pp te vangen en aan geschikte arbeid te helpen. De regering en de T.N.I. zullen zeker in slaat zijn het extremisme te onderdruk ken, althans op Java en in bepaalde delen van Sumatra, maar er zullen altijd gebieden blijven, waar de extremisten zich in de bergen kunnen verschuilen, waar het onrustig zal blijven. Ook in de Philippijnen is het nog steeds niet gelukt de guerrilla geheel uit te roeien. Dr Leimena vertrouwensman Hoe komt het ^lat een arts, dr J.eimena, voorzitter is van de republi keinse militaire commissie? De vrijheidsstrijd vindt zijn oor sprong onder de studenten, veelal me dische studenten. Daardoor zijn er ook zoveel studenten als legeraanvoerders in de T.N.I. en dat is de reden waarom de republikeinse leger-officieren vaak zo jong zijn. Dr Leimena, die van 1931 tot 1941 verbonden was aan het zendings ziekenhuis te Poerwakarta. heeft als arts en als vroegere leider van de Christelijke jeugdbeweging, het vertrouwen van de jongeren. En omdat hij ook bekendheid geniet in de kringen van de Unci en steeds betrokken is geweest bij de onder handelingen met de Nederlanders, was hij als politieke figuur de aangewezen man om het voorzitterschap te bekleden van de republikeinse militaire commissie. Oosterse en Westerse geest Er blijkt uit het gesprek dat de regering in Djokja de wil heeft het bendewezen te onderdrukken en de T.N.I. daartoe in staat acht. Maar goede wil is niet vol doende. In de commissies zal alles op papier uitgewerkt moeten worden. Op allerlei gebied. Nederlanders zijn gewend wetten nauwkeurig op te stellen, opdat advocaten later geen mazen in het net kunnen vinden. Zo is de Westerse geest, nauwkeurig, verstandelijk. Dan mengt zich met een glimlach een republikeinse journalist in het gesprek. Als u bij de Indonesiërs iets wilt bereiken, moet u werken langs de weg van het sentiment De jonge Indonesiërs, en vooral de jonge fanatieke vrijheids strijders. zijn nog niet zo ontwikkeld, niet zo intellectueel als westerlingen. Zij willen de vrijheid, de onafhankelijkheid, de sou- vereiniteit. Als zij die gul en hartelijk krijgen, zullen ze zó dankbaar zijn. dat ze uit dankbaarheid alles zullen willen na komen. De overdracht van de souvereiniteit zal een enorme ontspanning betekenen. Dan komt verder alles ln orde. Dat noemt u „de gok", maar het is ook een gok te verwachten, dat alles zal worden nagekomen wat op papier staat, wanneer de Wil daartoe ontbreekt. Wij begrijpen de Nederlanders en daarom begrijpen we ook dat overeenkomsten in details moe ten worden uitgewerkt, maar bij een oosterling bereikt u meer langs de' weg van het gevoel. Dan is hij dankbaar en zal zijn dankbaarheid willen tonen Dat js een belangrijke psychologische factor, waarover Hatta ook bij de opening van de R.T.C. heeft gesproken. Het wordt alles verteld met een glim lach op het gelaat en het klinkt voor de Nederlander begrijpelijk, omdat het ..ver standelijk" is. Het is zeker niet een „tip" om de Nederlanders er in te laten lopen. Onder vele Nederlanders heerst begrij pelijk nog een tikje wantrouwen. Men redeneert bezorgd: Djokja is nu vriende lijk. maar als de souvereiniteit eenmaal is overgedragen, is het volkomen vrij uit een ander vaatje te tappen. Maar had Hatta dan bij de opening van de R.T.C. niet beter een vriendelijke rede kunnen houden? En is zijn scherpe rede. die de puntjes op de i zette, niet een bewijs, dat het de bedoeling is tot zakelijke overeenkomsten te komen, die de Indonesiërs inderdaad w'illen nakomen? 31 Augustus op het Loo Het was voor de zomerresidentie Apel doorn een nog wat vreemde situatie deze laatste dag ln Augustus. H.K H. Prinses Wilhelmina op het Loo en toch geen ko- ninglnnefeett. De vlaggen gaven «Is van ouds kleur aan het etraatbeeld. de oranje speldjes deden ln aantal niet onder voor .vroeger en menigeen maakte een omweg langs het witte huis. dat er van bulten zo verlaten uitzag, maar waarboven de koninklijke standaard verkondigde, dat ook de koninklijke dochter hier vertoefde. Zo kon het een waar familiefeest worden, want behalve Koningin Juliana en de vier prinsesjes, die hier al enige dagen waren, hadden ook Z.K.H Prins Bernhard en diens moeder op het Loo hun intrek ge nomen. Een autorit in de omgeving en een wandeling in het bos dat op deze heer lijke zomerse dag reeds zijn eerste herfst tinten toonde waren het enige, dat bui tenstaander® toevallig konden opmerken. Voor het overige speelde alles zich in de huiselijke kring af. Poolse afgevaardigden niet naar E.V.C.-congres Twee afgevaardigden van Poolae vak bonden, die waren uitgertodigd voor het F..V.C -congres dat Woensdag te Amster dam is geopend, hebben van de reis moe ten afzien, omdat zij nog geen visum had. den. Bij de Nederlandse legatie te War schau was Dinsdag nog geen antwoord binnengekomen op het verzoek om visa, dat op 22 Augustus was ingediend. Van de zijde van het Nederlandse mi nisterie van Buitenlandse Zaken wordt vernomen, dat de aanvraag om visa nog in behandeling is. Een beslissing is nog niet genomen. Walcheren® landbouwgronden moesten, na de ravage der overstromingen, opnl worden verdeeld De leek stelt zich licht voor. dat men zulke dingen zo maar op de kaart regelt, doch in werkelijkheid gaat dat heel ander® De waarde van de gron den moet naar billijkheid worden ver rekend. opdat er niet één moet huilen al® er twee rullen. Juist op Walcheren ia dat heel moeilijk, omdat de kwaliteit van het bouwland daar eterk uiteenloopt. Over het Te Amsterdam was een congres, dat leidde tot een groot succes, de goochelaars uit alle landen, zij reikten elkaar broederhanden. Zij gingen ons veroveren, en mèt die handen toveren, zij kwamen daar (in Kras) tezamen, en hadden zonderlinge namen, zoals bij manupulatoren. bij deze Professoren, horen Van Buren heette hier Bu- rinaky. en Jansen groeide tot Jans- zinsky. Van Dam: Professor Damiofski, en een De Bruin werd Brunokofsky. De Naóm had reeds het Mysterieuze, de Leuze was: 't Miracu-leuze. 't Was krós in Kras. maar 't dient gezegd: de Krasnapolsky-naam was écht. Daar waren illusionisten, die vrou wen doorzaagden in kisten, maar 't ging vernuftig, vlot en vredig, want telkens was de kist weer ledig: men zag konijnen (en geen kleine) ln een kanariekooi verschijnen, terwijl de lieve Pietepiet. in 'n Goudviskom zich horen liet: de Goudvis (blijkbaar uiterst schrander), vertrok hieruit als salamander, en vérder ging er veel gebeuren, wat onze stemming óp kon beuren, hetgeen een Mens. in daagse sleuren, in werk'lijkheid nooit ziet ge beuren Slechts bij Prestidigitateuren. Maar 't schoonste, dat was wel de Stemming, want zonder stremming of beklemming, kwam het Congres aan zijn bestemming: ..De Broederschap aller Fantasten", en zij verlichtten eikaars lasten. Zij hielpen elkaar (zonder rente') aan velerlei experi menten. en gaven aan hun concurren ten. hun vak-geheimen, hun talenten. ("Ich. als de Haagse Conferentie, zo dringend en zo vol urgentie, geleid werd door een Excellentie, met Ma gische Intelligentie! Dan was de toe stand minder tragisch, en was het re sultaat schier magisch Komt. heren Drees en Maarseveen. verandert nu Uw naam metéén, en heren Götzen en Van Royen. leert nu een nieuwe Kracht ontplooien! Men prate voortaan van Royinsky. van een Götzinsky en Lovinsky. o. dat men Dr Drees. de brave, een Magisch-gave Gave gave! Professor Dreso werkt probaat, waar door een resultaat ontstaat, wóarbij hij (door één koene Daad) de Ronde Tafel zweven laat men is verbaasd, men staat verstomd, en alles, wat ter Tafel komt. wordt zonder stemming aange nomen. waardoor we tot successen ko men. En daar. zo vlug als Schrift in Sténo. verschijnt Maestro Maarsevéno. illusionist en optimist, en sinds een maand Oriëntalist. O neen, het zal geen bende wezen! Van Bendewezen, steeds herrezen, zal voortaan niemand meer iets lezen: alleen een tijger en een panter, vermoorden voórtaan nog een Planter. Want Dr Hatta wordt, vol fleur, óók een Prestidigitateur; de toe stand krijgt bepaald iets blijders. ver dwenen eijn guérrillastrijders, en ónde ren. die zó-maar moorden. Zij luiste ren naar Hatta's woorden. Die neemt een Kist. vol krokodillen, een kist. wel zéér zwaar om te tillen, hij neemt een tweede kist vol slangen, die. sissend, mensenbloed verlangen, en Hatta (nèt als ginds In Kras' zegt luide: Hokus Pokus Pas! En ziet! Wij gaan volstrekt niet gillen, om doorgezaagde krokodillen, wij zien de toestand zoet en vredig- hij maakt de kisten open Ledig! Dit is een nummer vol attractie, geen roofdier is er meer in actie. Maestro Maarseveno zegt: ,.U ziét het! Alles komt teTecht! U ziet van Wijs heid gaf ik blijk, men schiet en praat niet tegelijk. En luister, wat ik thans beweer: Er komt nu geen verllealUst meer". De Lezer wil het niet geloven, en mij misschien de schedel kloven, om dat ik spot met vele zaken, die vele mensenlevens raken Nu goed! Ik doe een weddenschap Mohammed Hatta is zéér knap. Hij kan. (ook zonder Nèer- lands troepen), de s angen tot de orde roepen. Ik wèd met U. Om een reep Kwatta Vertoon Uw kunst. Mohammed Hatta" WOUTERTJE. Schoenfabriek te Kaatsheuvel uitgebrand In de geheel uit 'hout opgetrokken schoenfabriek van de firma P van Wan- rooy aan de Berkdijk te Kaatsheuvel brak Dinsdagavond brand uit. Hoewel de ge meentelijke brandweer het vuur krachtig bestreed, kon niet voorkomen worden, dat het 30 meter lange gebouw geheel uit brandde. De voorraden gingen in vlammen op. de meeste machines werden zwaar beschadigd De schade wordt geschat op 80.000. Zij wordt slechts gedeeltelijk door verzekering gedekt. 11 van* link® naar rechts. „Dat is een heel jyjet Carlos Pinkelton?" vroeg verhaal, jong," begon hij. „I Verteld door Huibert Vet ïi Carlos Pinkelton?" vroeg Wlmpie voor alle zekerheid. „Juist," antwoordde het mannetje, terwijl hij zijn beide loden kogel® in Kobus van Galen® banden stopte, „hier, draag deze even voor me. Het Is nog een hele wandeling naar Rotter dam." Zwijgend wandelde het drietal een poosje voort, doch toen kon Wimpie zijn nieuwsgierigheid niet langer be dwingen. „Enhumbegon hij, ontsteld over zijn eigen moed. „vertelt u mij eens: hoe bent u eigen lijk in deze toestand gekomen? Ik be doel: hoe komt het dat u zo Het mannetje duwde nijdig zijn hoed in de ogen en schoof iets in zijn mond van alles de schuld. Als die nou geen valse getuigenis had afgelegd, zou er niks gebeurd zijn. Ik heb hem, eerlijk gezegd, nooit vertrouwd. Hij had zo'n gemene blik in zijn ogen. Vinden jullie ook niet?" Wimpie en Kobus wisten niets anders te doen. dan hevig te knikken. Het mannetje keek nog even somber voor zich uit, maar toen helderde zijn ge zicht plotseling op. „Nou ja," ging hij verder, „eigenlijk Is het zo erg niet. Als maar in je graf te liggen is ook geen lolletje; daar kan ik van meepra ten." Alsof bij zijn vingers gebrand had, liet Kobus de beide kogels vallen. Officiële notering van de Ver v d. Effectenhandel WOENSDAG 31 AUG. t ged. en bied. ged. en laten bieden laten ACTIEVE FONDSEN AANDELEN LAATSTE NOTERINGEN V.K. Heden Kol Bank A 77' t 761 N-I Handbk A 107' t§ 106' t Nd-HandlM cA156' 156' AKU 188'187+' 4 Bergh&Jur A 316' 316 Berkel Pat A 124' 4+ 124' if Calve Delft cA 164 162' 4 Centr Sulk A 190 190+ Fokker A 155§ 154 Gelder Pap A 155 158 KNHoogov cA 203+ 201 Lever Bros cA 266' j 263' s+4 A 287 283' 245' 4 182. Ned Ford Ned Kabel Philips A 248' Wllton-Fijen A 184 Billiton le r A429' Billiton 2e r A 330+ 324 Dordt Petr A303'4 299' Kon Petr A 327' 4 322' «3 Moeara En A 540 Amst Rub A 138'<135's+' Bóndar Rub A 130 129 Deli Bat Rb A Kend Lemboe Lampong Sum Majang Ld A N Noors PI A O-Java Rubb 59' 4 34' Oostk De Serbadj Rb Sllau Sum Sum Rubb VerlndCult HollAmLljn JavaChiJap KNSM NBz Kon Paket Nd Schv U Ommeren Sc Rott Lloyd StMHNeder! HandvAmst Java Cult N-I Sulk U VerVorstC Deli-BatM Deli-Mtach Senembah cA 100' 4 A 54 A 43f A/8f A 53 A 169 A 153' A 135' i A 155' 4 A 165 i h 176 97[ 52+ 41'/. 165'» DIVERSEN Müller NB 166+ 161'/. WOENSDAG 31 AUG. STAATSLENINGEN Nederland f 1000 '47 3è-3 97' 9 «1000 47 3 112 Invest Cert 3 98iV§ 97f|+8§ 1000 NWS 2è 80,N 80, 100 Spaarc 21 100' 100' NI f1000 37 A 3 95 95,\ Inschrijving Grootboek Ned 1946 3 97*/.+ P7*'»t OBLIGATIES Rdam 37 1-3 3l 101 Rott Hyp 34 100 Rott Schhp 3l 993 4 Bergh&Jur 3l 102' Levers Zp 3* 103' Bat Petr M 3i 103 Witte Kruis 80 139' -• AANDELEN Amst Bank A 169' Holl B Un cA 218" 4 v Mierlo Zn A 120 101' 4 100'/. 102 136' 166'/. 218V. Rott Bank A 175'/. RottBelCons A 170'/» Allan Co A 64 Breda Mach A 149 Emb F Hth 143 GoudaAp K A 189 Heinek's Br A 188 Holl Kunstzl A 206 IntGewBet A144'/. IntViscose A 1511 K V Tapijt A 218 Meelfa NB cA 248 Ned GistSp A 336 Nyma A 248 Rott Droogd A 347' Ide NB A 126't 249' 343 11'/.* 21' 2*/«* 8'/» 13'/" 19'/»* 28'/» n1'*' 21'/i Scheli Stokvis A 161 Stork Mach A 142 V Phar Fab A 107»/. Werkspoor A146 Wijers Ind A 212 N-Ind Gas A 94' LindeTeves A 148+ Gem Eigen A 164't Albert Heijn A 197 NMij Walvis 118t ZeehKsSaba A 99'/.+ Dell Spoorw 54+ NI Snnnr A ?5V« Sem Cherib A 11 10'/»+ Prolongatie TRAAG VERLOOP Niet geheel en al bulten de verwachting opende de Amsterdamse effectenbeurs Woem- dag op een lager niveau, waarbij vooral Olies en Philips een behoorlijk openingsverlies boekten. Van grote publieke verkooporders was niet veel merkbaar, maar de beroeps- handel. die toch een zeer grote rol blijft spelen, scheen Woensdag weer voorzichtig 'f zijn. Dit werd mede in verband gebracht met een uitlating van Paul Hoffman, dat de devaluatie van het pond sterling op de komende Brits-Amerikaans-Canadese conferentie niet ter sprake zal komen. De Indonesische waarden lagen eveneens geer gedrukt. Niet alleen door de algemene marktsituatie, maar ook dodt berichten, waarin sprake is van toenemende onrust op Java De marlij had een traag verloop en na de lagere opening liepen de koersen nof een kleinigheid terug, waarna zich geen verdere fluctuaties van betekenis voordeden. 160' 141 107 145' 209 92' 145 164' 196» 117". 99'/.+ 53+ 25'/. 10'/.+ CERTIFICATEN VAN AMER1K. AANDELEN Am Hide L 3'/.* S'/i* Am Smelt Ref 45'46' Anaconda C 26'/.* 26'/»* Bethlehem St 81* 81' 2'/.* 28'28'/.* 47'..* 47 18' 18'/«* 68'/.* 52' 53+ 7./f. 7t 0'/. Gen Motors Int Nickel Kennecott Rep Steel C Un St Steel Cit Serv. Cmp Int Tel Tel Cont Oil Cy Mid Continent 42' Shell Union 37' 4+ 37'/.f Tide Wat Ass 22' 22'/.* Int Rubb Cy H H* Balt&Ohio Sp 7' 7*/** Miss Kans Tex 2' N-Y Centr Rr 9' Pennsylv Raflr 13' South Pac 38'/«* South Railw 30'/. Canad Paclf Studebak Crp 2 4 nnNDEBDAG 1 SEPTEMBER 1949.CQUDSCHE COURANT. EERSTE BLAD - PAGINA" 5, WERKINRICHTING HONDERD JAAR ln oude gebouwen kan men stemmingsvolle hoekjes vinden Hier een doorkijkje op de stille binnenplaats van de honderdjarige Werkinrichting. deren, jongens van allerlei slag en leeftijd. Drie weken later was het aantal al ge groeid tot 450 per dag Dat zette de regenten voor grote moeilijkheden. Maar het werd nog erger Op de vijlde Januari 1854 meldden zich 931 personén. dat is ongeveer een vijf tiende van de toenmalige bevolking! Als men daarbij rekent de mensen, die geheel of gedeeltelijk door andere instellingen van liefdadigheid werden onderhouden, kan men gerust zeggen, dat toen nood en gebrek hier hoogtij vierden. Die honder den werden of door -de politie gebracht, of ze kwamen eigener beweging. Spoedig bleek de regenten, dat sommige mannen vooral op regenachtige, koude dagen het werk ln de werkinrichting ver kozen boven hun eigen beroep, of dat zij vrouw en kinderen naar de Groeneweg stuurden om zelf hun weekgeld op te teren. Daar werd paal en perk aan ge steld. Ook bleek de regenten, dat zij geld te kort kwamen. Dieéén-cents-contribu+ie leverde te weinig op. al kostte het eten maar een cent of acht per dag. Daarom werd een grootscheepse steunactie op tofcw gezet De aandeelhouders vermeer derden tot ruim achthonderd en de in komsten tot ongeveer twintig gulden per dag. Ook kwamen er schenkingen en legaten. Tot verbazing der Gouwenaars was het met de stichting van de Werkinrichting, met de bedelarij In de stad afgelopen en ook tot hun grote opluchting Natuurlijk, zoals bij ieder initiatief luwde mettertijd het enthousiasme onder de inwoners. Sommigen bedankten als lid. omdat ze aan de soepcommissie gaven, anderen om dat ze tegen het gevoerde beleid waren, er waren er zelfs, die hun bijdrage in hielden. omdat de gemeenteraad verboden had om kleedjes te kloppen en de kippen op straat te laten loslopen Men zit blijk baar nooit om redenen verlegen als het gaat om de beurs dicht te houden. NZE STAD is om vele zaken bekend en om enkele zelfs beroemd en dat vervult de fechtgeaarde Gouwenaar met trots. Ongeveer honderd jaar geleden kon men echter dikwijls van een vreemdeling de uitroep horen: Gouda?! Stad van bedelaars! Inderdaad, het schijnt, dat er geen stad in Holland was waar zovelen „de bedel staf" voerden. Men sprak zelfs van een „aalmoezenindustrie". Honderden bede laars, mannen, vrouwen en kinderen, vulden de straten. Zij stonden bij de kerkdeur en bij de ingangen der stad, bij de vertrekplaatsen van stoomboot en diligence, belegerden op marktdagen de uitspanningen, gedroegen zich opdringe rig en soms schaamteloos en waren een plaag voor vreemdeling en stadgenoot. De oorzaak? Gouda was een arme stad met weinig industrie, de pijpmakerij kwijnde, landbouw was er niet. De be woners kenmerkten zich. wat de volks klasse betreft, door geringe lichaams grootte. ze zagen er slecht uit. er werd te weinig gegeten en „menig werkman kreeg nooit een lood vlees op zijn bord" Daarom werd er zo veel gebedeld en klonk onophoudelijk het: ..God ral je 't lonen", of eenvoudig Dankje. Het was in 1849, dat een aantal burgers de handen inaen sloeg om aan de wan toestand van de bedelarij een eind te maken. Ze besloten tot de oprichting van een fonds. Maar daar was in de eerste plaats geld voor nodig en zo werd het lidmaatschap van dat fonds bepaald op eén cent per dag Blijkbaar ging men van de veronderstelling uit, dat dat ongeveer het bedrag was. dat men aan een bedelaar gaf. Twee honderd vier en zeventig ingezetenen tekenden voor dat bedrag in. Op 30 Augustus 1849 kwamen 200 aandeelhouders in vergadering bijeen, waarin besloten werd tot de oprichting van een ..Werkinrigting tot wering der bedelarij". Onder de negen bestuurders waren bekende Goudse namen als: W J. Fortuyn Droogleever Herman de Groot en D. G. Samson. Zij huurden half De cember een gebouw van de gemeente, de Latijnse School oftewel het voormalig Gymnasium aan de Groeneweg en op 2 Januari 1850 werd de deur opengezet. Het liep storm Dat gebeurde des morgens om acht uur «n voor die deur stonden niet minder dan 119 personen, mannen, moeders met kin- UIT VROEGER TIJDEN De Goudsche Courant meldde: 75 Jaar geleden. Na een kortstondige ziekte is in de ouderdom van 87 jaren overleden de heer P Keyzer Pz„ oud-lid der Provinciale Saten van Zuid-Holland en oud-burge meester van Zevenhuizen. 50 Jaar geleden. Uit. hct verslag van de toestand der ge meente Gouda in 1898: Na herhaalde be handeling word aangenomen eèn voorstel van B. en W. om ter verkrijging van het nodige terrein voor de aanleg van een wandelpark, waarvoor bestemd is het door wijlen mr A. van Bergen IJzendoorn aan de gemeente geschonken legaat van J 40.000, gronden tussen de Crabethstraat en de ontworpen coupure van de Gouwe aan te kopen en met de Staat in onder handeling te treden over de afstand aan de gemeente van enige stukken spoor- Er wordt gewerkt! En wat deden die mensen in die Werk inrichting'' Werken, en wel: hard werken. Het was de bedoeling om de bewoners te dwingen zelf arbeid te zoeken in de vrije maatschappij. Daarom had men er een soort gevangenissfeer aan gegeven. Om acht uur 's morgens kwam men bin nen. de deur werd gegrendeld en om zeven uur 's avonds mocht men er weer uit. Kinderen werden naar de armen scholen gebracht en op Zondag ging men onder toezicht naar de kerk. Het was er ip de eerste plaats om te doen om de mensen te laten werken, wat. dat gaf niet. Of zoals een der regenten het uit drukte: desnoods laten we een hoop stenen de ene dag van voor naar achter brengen en de andere dag van achter naar voor. maar gewerkt zal er worden. Zover is het echter niet gekomen. Men zette de gasten aan het touw pluizen, breien, zwavelstokken maken (tegen 50 cent per 100 bos), aan het maken van pijpedoppen. bet rechtslaan van krom me spijkers en tal van andere karweitjes. In 1865 besloot men een gedeelte van de vaste klanten voor dag en nacht in het huis op te nemen met volledige voe ding. bewassing en kleding. Deze be woners mochten ook overdag naar bulten o.a. om te gaan werken bij de leden (tegen 4 cent per uur). moeten op tijd ..gewassen" worden. I Neem eens per week éen ol twee 1 Sept. 7.30 uur Kemonstr. Kerk: Spreek beurt ds H. Visser. Chr. Geref. predikant t Sept. 7.30 uur Zeujestrsat 38: Spreekbeurt ds Joh. van Weizen voor Nederd. Geief Ge- 1 Sept. uur Nieuwe Schouwhur»; Optre den Lou Bandy en anderen 2 Sept. uur Spterlpgstraat 113: Gelegen heid tot kosteloos in- en herinenten tegen pokken. 2, 3 en 4 Sept. 10-23 uur Kunstmin: Bloe mententoonstelling Goudse Floralla 2 Sept. 8 uur Vecmarktrestaurant: Open bare les Gouds Conservatorium cursus bewe gingsscholing en dansen. 3 Sept. 2.30 uur Nieuwe Vaart: OHlclfile opening nieuwe terreinen Jodan Boys. 3 Sept. 7.30 uur Concordia: Feestavond voetbal- en athlettekverentgtng „O.N.A. ter gelegenheid van dertlg/arig bestaan, optreden Minerva's varteté-show 3 Sept. 7.30 uur VrUe fcvifigellsche Gemeen te: Bidstond. Apothekersdienst Steeds geopend des nachts alleen voor recepten Apotheek E. Grendel, alléén Lange Ttendeweg B. Voor sanering Baanstraat Nadat de raad in Mek besloot tot aan koop van zeven panden voor afbraak ten behoeve van de toekomstige sanering van de Baanstraat (Weeserf) heeft thans ook de eigenaar van de panden Baanstraat 22 en 24. de heer H Th. Martin te Arnhem, zich bereid verklaard deze percelen aan de gemeente te verkopen. Ook deze (on bewoonde) panden verkeren in een zeer slechte en gevaarlijke toestand cn zullen t.z.V. in verband met de saneringsplannen eveneens moeten worden gesloopt, B. en W stellen de raad voor de twee panden te kopen voor f 500 per perceel. KAASMARKT. Woerden 31 Augustus. 287 Partijen eerste soort 1 781.84 2e soort 172—176. zware 1.92; extia zwaie 2.00. Handel vlug Een veel voorkomend baantje was waterhalen. Het huls beschikte over een uitstekende waterput en daaruit konden de leden hun watervoorraad indien nodig aanvullen. De orde In het huis heeft nooit grote moeilijkheden gegeven. Misschien kwam dat wel door de spreuken, die men overal had opgehangen. Vanzelfsprekend hadden de regenten niets van doen met het ge drag buiten het huls. ten minste als het degenen betfof, die niet voor dag en nacht ingekwartierd waren. Toch vond men het wenselijk een bord te maken met het opschrift Lijst van personen op wier gedrag bijzonder zal worden gelet Gaven dc inwon -rs reden tot klachten, dan wer den ze gestraft met verandering van eten of ze kregen een erg vervelend werkje: rupsen vangen of vuil vissen in de stads grachten. Ontegenzeglijk heeft de inrichting aan het doel beantwoord: de stichters hebben eer van hun werk gehad. Thans tehuis voor ouden van dagen Thans is het huis geheel van karakter veranderd. De bewoners zijn mensen, die om de een of andere, maar meestal financiële reden geen plaats kunnen vin den in een andere inrichting voor ouden van dagen. En gewerkt wordt er niet meer. Wel zult u iemand vinden, die ergens aan het schilderen is of iets repa reert of de tuin onderhoudt, maar dat gebeurt voor plezier. Er zijn nu nog twaalf mannen. De laatste vrouw is enige jaren geleden gestorven en dames nieuwelingen worden niet meer aange nomen. Eigenlijk is de werkinrichting thans een tehuis voor ouden van dagen geworden. Een tehui®. waar ze het goed hebben. Bij een rondgang door de inrichting blijkt het, dat de directrice, mevrouw Van Iperen. grote eisen stelt aan orde. netheid en bovenal zindelijkheid Dat kan men constateren in de ziekenzaal met zijn helder witte spreien, gelakte ledikanten en vaste wastafel, in de grote zaal, die dient voor eet- en conversatiezaal. met zijn genoeglijke grote rieten „zorg stoelen". in de badkamer, kortom overal Langzamerhand worat alles gemoderni seerd. De kribben met stro op planken zijn vervangen door ledikanten met ma trassen en op de grote zaal is radio. Het regentschap bestaat thans uit de heren J. van Kranenburg, voorzitter, dr N R Slop. secretaris. J- Reneman. J. v. d. Pol. M. A. J. Kortenoever. E. R. Pruym- boom en A. Goedewaagen. Zij vergaderen in de stemmige met goudleer behangen regentenkamer, behandelen het wel en wee van de bewoners en het personeel, zoals vele regenten dat alle jaren plichts getrouw en met echte oud-Hollandse wel dadigheidszin gedaan hebben. Maar de lange Goudse pijpen laten ze in de kast Deze week, op 30 Augustus, is het honderdjarig bestaan van de inrichting herdacht. De buitenwereld wist er niets van. maar in het huis aan de Groeneweg heeft men in de yreugde gedeeld. De zaal was versierd met bloemen en er is extra lekker gegeten. 25 Jaar geleden. Uit Bodegraven: In de jongste verga dering van de gemeenteraad heeft bur gemeester Le Coultre, nadat een voorstel was aangenomen om 't gedeelte straat van de hoek Wilhelminastraat-Zuidzijde tot aan de spoorweg, de weg naar Gouda dus. »lfrgemeester Le Coultrestraat te noemen, Was aangenomen, een afscheidsrede ge houden. Hij wees erop. dat het juist veer tig jaar geleden was, dat hij werd be noemd tot burgemeester van Boskoop, M"ar hij tien jaar zijn ambt heeft ver vuld. Burgemeester Le Coultre, die nu in üen Haag zal gaan wonen, wenste Bode graven het allerbeste toe De oudste wethouder, de heer P. Bate- wan, vertelde, dat hij bijna 200 raadsver gaderingen en 400 500 wethoudersverga- «wingen met burgemeester Le Coultre n«ft bijgewoond ln de dfcrtlg Jaren, dat oeze burgemeester is geweest. In het kort noemde spreker enige zaken, die in die Jaren zijn tot stand gekomen, zoals de aan- jeg van de Nieuwstraat, Spoorstraat en Bel'",? Hendrikstraat- Ongeveer dertig jaar sneden was op die plaats bijna overal nog Weiland van Dirk Blom. Voorts voer- wi1 ,etmWo°rd de heren Hortcnsius, v. d. M>rel, Turkenburg eh B. Batelaan. het Zo nu nog eens op dan wordt het paard van In de grote zaal zitten de bewoner* in gemakkelijke armstoelen gemoedelijk te praten. Toontje van stal gehaald en het was. menen wij. tien Jaar geleden, dat het <iier over de planken van de Nieuwe-Schouw- burg draafde, maar gisteravond was het er dan weer. Gouda heeft gisteren wel zijn deel aan de paardensport gehad veertien op het Industrieterrein en een in de Boelekade Dat ene paard, van Toontje dan heeft heel wat beroering gegeven, al stond het dan maar op de muur gete kend recht tegenover de spreekkamer van dokter Fleming. In de gang. op de muur iedereen kon het zo maar zien en het was een nogal realistisch paard, enfin een paard zoals paarden in levende lijve zijn. Als vader kan men natuurlijk zeggen: ..Aan welke karaktertrek ontleend nou zo'n jongen de visie op zo'n paard? Daar is iets mis met die tekening en met die jongen. En als zijn moeder Iedereen voelt dat daaruit ruzie komt. Die kwam ook. Heel de familie bemoeit zich met dat paard en met Toontje, de vader .dc moeder, de grootvader, de grootmoeder, de tante, de aanstaande man van de tante; ze slepen er principes en stellingen en opvoedkundige theorieën bij en ondertussen zit Toontje al weer op school en slaat het paard in aniline potlood op de muur. Recht tegenover de spreekkamer van de dokter, die er een beste patiënt door verliest. Hij verliest ook zijn vrouw althans tijdelijk, want ze gaat naar haar moeder vanwege de ruzie om het paard. Dat niemand van de toe schouwers te zien krijgt, evenmin als Toontje trouwens. Die „zich in alle vrij heid heeft geuit, zoals een kind zich uiten kan", zegt de moeder. Dié ..een pak voor de broek moet hebben", zegt de vader. Na al wat wij van Toontje en zijn paard hebben gehoord, viel de voorstelling van het gezelschap „De Komedianten" ons tegen. Henoy Alma was veel te jong om moeder te ziin van Toontje en vro'uw te zijn na een achtjórig huwelijk. Haaj- reacties waren vooral in het begin erg mal. En Riny van Slingelandt deed wel ijverig haar best om haar jeugd te over spelen maar het lukte niet altijd. Beter ging dit haar aanstaande Ben Acrden, af Natuurlijk speelde Tilly PerinBouw meester de grootmoeder uitstekend, met felle reacties, die scherp afstaken bij het flegma van Joh. Valk. En waarom praten al die mensen niet wat duidelijker'' Van sommige gedeelten was nu werkelijk geen woord te verstaan. Men heeft er toch recht op te weten, waarom men op de voorste rij zo'n schik heeft. Want schik had men. Vooral toen op het eind bleek, dat Toontje een eerste prijs had behaald in een tekenwedstrijd. Die Toontje toch Zo'n schal, zo'n engel; wat kan dat kind tekenen. Ik heb het altijd wel gezegd. Zo gaat dat in 't leven: wat men op het ene moment afkeurt, prijst men op een ander ogenblik. Dat hangt er zo van af Sommige mensen maken daar een drama van. Anderen, o.a. Lesly Storm, een blij- apel. Er was weinig publiek. 611/12 Helemaal ontdaan vlogen ze naar binnen. Plop vooraan Ze keken ver- 6chrlkt rond. maar er wa6 niet® te zien. ln de keuken misschien! riep Rick En toen ze daar kwameno. wat zagen ze daar? Een grote pan met melk was overgekookt, en die stond nu vreselijk te roken, en 'n lucht wa® dat! Plop rende naar het gasstel en nam gauw de pan weg; wat zag die er uit! En daarvan had ik nou het 'n heer lijke pudding voor jullie willen koken! zei hij bedremmeld. Toen schoten ze allemaal ln' de lach. om dat onthutste gezicht van Plop. die hele- x maal onder 't praten z'n melk had ver geten! Jammer van de melk. maar dan doen we 't maar zonder pudding. Plop. troostte Juup. - Welja, we zullen toch wel lekker eten? vielen de jongens hem bij. En Plop ging gauw de zwartgebrande pan ln 't water te weken zetten Muzikaal leven in komend winterseizoen 'n Prachtig programma De muziekliefhebbers krijgen ln het ko mend winterseizoen veel te genieten. Zes symphonieconcerten vermeldt het pro gramma van de vereniging „Het Gouds Volksconcert", vier van het Rotterdams Philharmonisch Orkest onder leiding van Eduard Flipse en twee door het Residentie Orkest, dat eenmaal onder leiding van de Portugese dirigent Pedro de Freitas Bran- co en eenmaal onder directie van Willem van Otterloo zal optreden. Het Rotterda"m% Philharmonisch Orkest opent het seizoen, waarbij de Amerikaanse pianist Julius Katchen Brahms tweede pianoconcert zal spelen. Een week later kan men dan het Residentie Orkest horen onder Spaanse leiding nwt Theo Olof, viool, als solist. Het R Ph.O. komt op het volgend concert met het Brussels pianis tenduo Janine Reding en Henry Piette. Dan is het Residentie Orkest weer aan de beurt. Simon Admiraal treedt daarbij als solist op. De Rotterdammers verzorgen de twee laatste concerten. Bij het ene is solist Willem Noske. viool (vioolconcerten van Mozart en Alexander Tansman)) bij het andere Theo van der Pas. piano (piano concert van Schumann). 'n Belangrijk programma dus. waarbij het tot vreugde stemt, dat het mogelijk is. dat vooraanstaande orkesten en vooraan staande solisten in Gouda zullen optreden en onze stad avonden van zulk hoog peil geven Het ..Gouds Volksconcert" komt prachtig voor de dag. Vanaf Vrijdag a.s. tegen inlevering van 'U LET, RU aankoop van 2 rollen beschuit Deze coupon ic 2 weken geldig in de winkels en bij de broodbezorgers. Steenland's brood voortreffelijk in kwaliteit en smaak. Blijft veel langer ers „Joo- Uu Het ministerie van Economische Zaken deelt mede. dat met ingang v»n 1 Sep tember 1949 van de textielkaart VA 905 geldig worden, de bonnen gemerkt U één punt. V één punt, U vijf punten. V v(jf punten, U reserve, waarde 10 punten en V reserve, waarde 15 punten. Dc Reisduif De postduivenvereniging „De Reisduif" hield een concours met jonge duiven uit Arlon. 270 km Uitslag: J. Vermeulen 1, 32. 74. J. A. Bron Jr 2. 19. 27. 45. 63. G Ouweneel 3 28. 53. 58. 64 67; G Schouten 4 69; J. Koek 5. 33. 38; P. Ernst 6. 55; A. Kulik 7. 52; J. Broer 8. 47 48. 78; A. Ver burg 9. 20. 26. 34, 40. Ant. Schouten 10. 22, H. Bron II, 12; J. v. d Ende 13. P Ver boom 14, 31. 68. A. Vermeit 15; J. Loen- dersloot 16. 17; N van Veen 18. 21. 62. 77: P. Boot 23. 43; J. B. de Jong 24. 29. 46. H. v. d. Jagt 25. A. Compeer 30. 54. 66. 71. Jac. Schouten 35. 50. 76. T. Hooimeijer 36. P. Baks 37; J. Lakerveld 39. 72; T Wel- zenis 72, 41; A Wout 42; H. Snoek 44; J. M. van Leeuwen 49 56; P. Vermeulen 51. 75; A. Slobbe 57; A. W. Soet 59. 61; L. Slaman 60. W. v Bergen 65; H. Scholten 73. Los 7.25 uur. eerste duif 12.16.47 laat ste 13.22.51. Voorts werd een concours met oude en jonge duiven gehouden uit Roosendaal. 56 Km. Uitslag: P. Baks 1. 42. 76. 135; A. Wout 2, 12. 8T. 54. 88. G. Schouten 3 58. 87. 101. 106; H. Merbis 4. 19. 72. 91; G. de Vos 5. 36. 89. 114 110.; A. W. Soet 6. 8. 51. 113. 133; M. dc Jong 7. 33. 34; P. v. Bergen 9; H. Anker 10. 15 62; G. v. Leeuwen 11. 26. 81; C. Blom 13. 61. 74. 78. 144; H. Scholten 14. 80. M. Holthuizen 16. 130. 146. J. Koek 17 28. 50. 79. 97. «29. F. Flux 18; D. Nieuwveld 20. 27; A. Verburg 21. 22. 29. 34. 67. 68. 132; P. Koek 23. 39. 60. 108; J. Valk 24. 48. 66 82 Jac. Schouten 25. 127; Jan Schouten 30. 120 147; P. Boot 31. 49, 57; G. Blanken 33. 77; J. B. de Jong 35 40, 56. 121, G. Hammers 38, 45, 100; A. Compeer 41. 55. 70. 94; J. Vermeu len 44. 125, T. Welzenis Sr 46. 137; A. Slobbe 47. 09. 98, J. v. d. Ende 52. 99 124; A. Vermeij 53; H. v. d. Jagt 59, 84. 118, 1311 H. Bron 63. 95. 102, 117. 134; A. Schouten 64. 139; H. Compeer 65 83 90. 103, 111, 142, 143; G. de Bode 71. 96. 138; P. Vermeulen 74, 75; M. v. Leeuwen 85, 109; T. Welzenis 75. 86; M Sander® 92; G. Ouweneel 93. S. van Vliet 104; A. Blom 105: A. Terlouw 107. 115. 122. J. Broer 110; H. Broekhulzen 112; P. Ernst 116; P. Droog 123 128; H. de Bruin 126. F Homes 138. 142: W. v Bergen 140; C. Donk 145. Los 10.30 uur, etrsle duif 11.15. UaUte 11.27.33. Nieuwe salaris- en loon- herziening Een mededeling van de minister van Binnenlandse Zaken, dat hij het advies van de commissie van advies inzake de bezoldiging van het gemeentepersoneel (de z.g. commissie-Ubink) in beginsel aan vaardt en de inmiddels tot stand ge komen herziening van het Rijksbezoldi gingsbesluit. heeft B. en W genoopt om de in December j.l. beëindigde gemeente lijke salaris- en loonherziening wederom aan de nieuwste rijksnormen te toetsen. De hieruit voortvloeiende en door B. en W. gewenst geachte wijzigingen zijn, dat van groep I het maximum 1900 wordt in plaats van 1800.— van groep VIII 4600 in plaats van 4300.— van groep IX 4600— in plaats van ƒ4500 en van groep XI f 5300 ln plaats van 5000.—. Voorts is van deze gelegenheid gebruik gemaakt om in groep III op te nemen de functie van assistent-magazijnmeester en in groep VII de functie van chemisch ambtenaar, beide der lichtfabrieken. Voorts werd aan groep A toegevoegd de functie van ingenieur in Algemene Dienst met een jaarwedde van ƒ4560.— tot ƒ6480.—. Ook in de loonschalen van de werk lieden komt een wijziging. Behalve groep I worden alle groepen verhoogd. Van groep II stijgt het maximum-weekloon van ƒ43,20 tot ƒ43.68: van groep III van ƒ45,12 tot 46,08; van groep IV van 47.04 tot 48.96; van groep V van 50.38 tot 52,80 en van groep VI van f 53,76 tot ƒ55.68. Alles te rekenen met ingang van 1 Januari 4948. De hieruit voortvloeiende voordelen werden reeds uitgekeerd, in het ver trouwen, dat de raad daartegen geen be zwaar zou hebben. B. en W. ^tellen voor een en ander te bekrachtigen. Burgerlijke Stand Geboren: Martinu®. z. v. D. Gibbon en W Edelbroek. Graaf van Bloisstr 58; Wil helmus Petrus, z. v. A. J. van de Coeve- ring en C. Prinsenberg, Boekenbergstraat 53; Wilhelmus Maria Theresia. z. v. P. Geurts en M. C. van Vliet, Vossiusstraat 34; Alida Catharina d. v. J. J. van Wijn gaarden en S. Fijan, Derde Kade 59. Getrouwd: G Busdorf en P. J. Stalen- berg; A. Schoonderwoèrd en J. de Bruin; J. Vuijk en M. Paul; H. D. de Reua en J. A. Boekamp. Overleden: Reinardu» Schouten, 58 j.; Arnoldu® Gerardus de Jong, 63 j. Tentoonstelling „Leidens Ontzet" gesloten Tentoonstellingen worden met doorgaan® heel wat minder ophef gesloten dan ge opend. Hoe gaat dat: bij de opening zijn allerlei autoriteiten aanwezig en gaat alles heel officieel toe. maar de sluiting wordt meestal alleen bepaald door de sleutel, die een portier of suppoost onop vallend omdraait in het slot van de deur van het gebouw, waarin de tentoonstel ling werd gehouden. Het Fonds „Goudse Glazen" heeft echter gemeend voor de sluiting van de tentoonstelling „Leidens ontzet", die ruim twee maanden in de Sint Janskerk is gehouden, met deze negatieve traditie te moeten breken. In de kapel van de kerk waren gisteravond ter officiële sluiting van deze tentoonstelling bijeen gekomen zij. die hebben meegewerkt tot de totstandkoming. Als voorzitter-secretaris van de ver eniging „Goudse Glazen sprak mr A. A. J. Rijksen een dankwoord Hij was ver heugd te kunnen meedelen, dat sinds 1938 het bezoek aan het kerkgebouw vertien voudigd is. In de periode, dat de ten toonstelling werd gehouden hebben 6000 personen de Sint Jan bezocht. Uiteraard is het niet mogelijk te controleren, of deze belangstelling zuiver de tentoon stelling dan wel de glazen of het gebouw gold. Wel staat echter vast. dat velen van de bezoekers interesse hebben ge toond. voor wat zich in «ie vitrines be vond. Hoewel mr Rijksen verscheidene wensen op zijn verlanglijstje heeft staan, verklaarde hij blij te zijn dat met zo geringe krachten deze tentoonstelling tot stand had kunnen komen. Dit was vooral te danken, zo zeide hij. aan de prettige geest van 6^menwerklng tussen diverse instanties. Burgemeester James nam de gelegen heid te baat om mr Rijksen. die hij de motor noemde, die de zaak op gang had gebracht en draaiend hield, te huldigen. ..Wij moeten woekeren met onze kerk, onze glazen en dat we daarmee woekeren hebben we zeer te danken aan mr Rijk sen". aldus spreker. Namens het college van kerkvoogden retourneerde de heer D. Biilsma de door mr Rijksen aan het adres van dat college gerichte dankwoorden, zich zeer dank baar betonend jegens het fonds „Goudse Glazen dat „gekristalliseerd is in zijn voorzitter-secretaris". WEG CLANDESTIEN AANGELEGD Perikelen van een autobezitter Een kaashandelaar uit Rietveld zit tn een moeilijk parket. Hvj heeft een auto. maar bij zijn woning geen stalhngsgelegenheid. Nu is er wel een paar kilometer verder een garage, maar als je, soms 's avonds laat. thuiskomt, dan zit je graag dicht bij huis. Zodat hij de wagen op de verkeers weg Leiden—Utrecht neerzet, een situatie, die hem niet bevredigt, want hij vindt het maar een gevaarlijke beweging uit een oogpunt van verkeersveiligheid en auto beveiliging. Als ik nu eens een weg maak langs mijn huis. bedacht hij, dan staat m'n auto veilig en niemand heeft er last van. Een paar keer werd vergunning tot het aan leggen van een uitpad aan de Rijkswater staat gevraagd, maar deze zei neen. want wat je aan de een toestaat kan je aan de ander niet weigeren en bovendien bestaat er het streven om lintbebouwing tegen te gaan. De autobezitter uit Rietveld werd het evenwel zat. liet een sloot dempen, maakte een pad en parkeerde de auto naast z'n woning Waarop de Rijkswaterstaat is ge komen en bij de toegang naar het pad een solied hek maakte, zodat de auto de eigen weg niet op kan. Wat er al geen problemen in de wereld zijn. Het eigenmachtig aanleggen van de weg en het parkeren van de auto op dat pad kwam de handelaar op twee verbalen te staan en op een tocht naar de kanton rechter. aan wie hij gisteren z'n leed klaagde. Er was een technisch hoofdambtenaar, die de visie van de Rijkswaterstaat ver tolkte. welks standpunt is. dat het ver keer meer belemmerd wordt door het uit rijden uit het laantje naast de woning dan door het parkeren aan de kant van de weg. Een mening, die de kantonrechter plaatsvervanger mr C. Jonker eerbiedigde, maar niet deelde. De burgemeester van Rietveld had bij de stukken z'n opvatting over het geval gegeven en gezegd, dat er alles voor te zeggen viel toestemming tot het aanleggen van het uitpad te geven. Aan de ene kant vond de automobilist het wel erg vervelend, dat hij op z'n eigen grond niet doen mag wat hij wil. aan de andere kant had hij oog voor de moeilijk heid. dat wanneer vandaag hem vergun ning wordt gegeven, morgen een ander met eenzelfde verzoek komt. Maar hoe het zij, hij zit er mee en het enige, waarnaar hij streeft, is een oplossing. En nu is hij op een lumineus idee ge komen. Hij heeft een vlak in de buurt staand oud brandspuithuisje gekocht, een huisje, dat uiteraard een uitpad heeft, want hoe zou anders vroeger de spuit naar de brand hebben kunnen'komen. Als Ik nu dit uitpad aan de Rijkswaterstaat aan biedt ter opheffing en in ruil daarvoor krijg lk toestemming voor m'n eigen weg. wel. aldus z'n idee. dan zijn we allebei tevreden en in totaal blijft er dus op dit weggedeelte één uitgang. Dat gaat hij dan nu proberen. In ieder geval, hij begreep, dat hij met z'n eigenmachtig optreden scheef lag. Tweemaal vijf en twintig gulden boete vroeg de ambtenaar van het OM., maar de rechter achtte tweemaal zes gulden voldoende.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1949 | | pagina 2