c 4 ifch\1 j m IE4J StJf^Onbcreikba.fc LAXEERAKKERTJES De Indonesische strijdkrachten Ruilverkaveling is niet: Instelling, die in Gouda de bedelzjekte genas K M -VJD eenlantfs 80% in de T.N.I., 20% benden Ontwikkeling speelde Djokja parten •De ongezonde groei van de T.N.I. HET LIÉD ALS BEGOOCHELING wat lijnen trekken op de kaart Reusachtig werk f WlM^lE :en het Geesten-avontuur I v'r?"d door Huibtrt v" I BEURS WAN AMSTERDAM Eenmaal kwam er een vijftiende deel der bevolking Ook Uw ingewanden AT O AAR. ANNEER. jr ra I \v- I T P-3 Toontje heeft een paard getekend CLOWNTJE RICK OP AVONTUUR éUUtfadtOif. GRATIS ft „2To Nieuwe textielpunten Zesduizend bezoekers in twee maanden in Sint Jan EFRSTÏ BLAD - PAGINA 2. DONDERDAG 1 SEPTEMBER 19<|. \an alle kantan kan mAi horen dat de afgezanten van Diokia de ontvangst ün.«Jfetr Neder,lal?d, -meegevallen. Het heeft hun vooral getroffen dat Nederland zo werkelyk democratisch ls. Onder die omstandigheden kan men dan in het belang van oen beter wederzijds begrip en vertrotrtlen in een Vriend, schappelijk gesprek openlijk zeggen en vragen De grote meerderheid van het Nederlandse volk heeft er niet het minste bezwaar tegen de souvereiniteit over te dragen, maar het vreest de extremisten Nederland mag het Indonesische volk niet ten prooi laten aan de plunderende benden. Heeft de regering in Djokja gezag over de T.N.I, en is de T.N.I. in staat het bendewezen uit te roeien? Hoe sterk is de T.N.I. en hoe sterk zijn de benden? Onze soldaten in Indonesië hebben toch geen spoken gezien wanneer ze verhalen naar huis schreven over plunderingen en moordpartijen onder de vreedzame burgerbevolking, die zich dankbaar toonde voor de bescherming van de Neder landse soldaten. Het antwoord van de republikelnae woordvoerder Is In elk geval verhelderend ten opzichte van de ingewikkelde moei lijkheden waarmee de regering in Djokja te kampen heeft. Om de moellijkheclfafi van thans te begrijpen moet men de geschiedenis van de TNT kennen In d lijd van de Ja panse bezetting haldcn Japanners opgericht de Peta. afkorting /an f' mbela Tanah Air (organisatie voor de verdedi ging van het vaderlan i). oie a» .Tnpnnners gebruikten voor transnorteien-ten en ook verder wilden inschakelen in hun oorlog voering. zodat Japanse officieren en ondcr-officiet-en de manschappen oefen den. Maar in de Peta zaten toen al Indonesische nationale elementen, die de Japanners om de tuin leiddenen de Peta stuwden in de richting van een vrijheids- leger. Onderdelen van de Peta hebben na dc Japanse capitulatie, vaak in bloedige strijd, wa penen op Japanners - veroverd, hoewel moet worden gezegd, dat de Japanners ook wapenen zonder strijd hebben afgestaan. Met de Japanse capitulatie gingen de soldatep van de Peta naar huis. maar omdat de op 17 Augustus 1945 uitgeroepen Republiek het vaderland wilde verdedigen, gingen deze. naar hun dorp of fctad teruggekeerde Peta-solfjaten op zichzelf staande, eigen machtige troepen vormen en africhten voor de verdediging van het vaderland nadat de Japanners voor het verzet tegen de Westerse legers op een ontelbaar aantal plaatsen, in desa's en in de bergen voor raden munitie en wapenen hadden aan gelegd. De vroegere nationalistische kern van de Peta "trachtte deze groepen te organiseren ln het Tentera Keamanan Rakjat (leger voor de veiligheid van het volk), dat uitgrocldte tot het Tentcra Republik Indonesia (TRI: Indonesische Republikeinse leger) en tenslotte als overkoepeling vanMiog meer legerkorpsen werd hervormd in het Tentera Nasional Indonesia (Indonesische nationale leger). Maar nog steeds zijn er zelfstandige leger- korpsen, die inderdaad soms plunderen en ROND DE R.T.C. mm Donderdag I September. Avondprogramma v Htlv I (NCRV) 0 Leger des Hella: 6 15 Land «n tuinbouw: S 30 Nederl StriJdkr 7 Nieuws. 115 Nederlandse organisten ipclgn glgen werken: 7.J6 Ver van moeders pappot. 7 45 Reg. ultz.; 8 Nieuws: I.IS Cr pl s contact met het buitenland: 9 20 Phllh Ork 0 30 Tulnconcert; 10 13 De vaart der volken: 10.35 Orgel; 10.45 Avondovertlenklng; 11 Nieuws; tl-15 Beroemde concerten; li.M Zang. Hllv II (AVRO) 0 Nieuws; 0 15 Sport; 0 3« Maria Zamora: 0 50 De 03ste laarbeura te Utrecht: 7 Stafmuziek 1 R.I Assen: 7 25 Nieuws: 7 30 Edinburgh International Fasti- 1 val: 0.40 Hoorspel; tos Surinaamse muslek; 0 25 Popularls: 10 Voordracht: 10 30 Plano; 10 35 The Skymaaters; 1» Nieuws: 1115 Opera concert. VrUdag 2 September. Dagprogramma. Hllv. I (KRO) 7 en Nieuws. S 15 PlUk de dag: 9 Concertgebouworkest 9.25 Fragment - ten uit Italiaanse Operas 10- Voordracht: 10» Amusementsorkest: 11 Zonnebloem; 11.35 Ais de ziele luistert: 11.43 Plano. 12.03 Zang. plano; 12.33 Lunchconcert; 1 Nieuws: 120 Lunchconcert: 1.30 Op de korrel: 2 Pro menade Ork.: 2 30 Tutti Pruttl; 3 Het Pro menade Orkest: 3.20 Het Maastrichts Stedelijk Orkest: 4 De Zonnebloem; 5 Vacantleverhaal; 1.13 Karekieten 3 45 Wat het buitenland leest. Hilv II (VARA); 7 en 0 Nieuws; 0.11 Or gel: 0-50 v. d. Vrouw: 9 Serenades In nieuwe en oude stijl: (VPRO) 10 Thuis: 1013 Morgen wijding; (VARA) 10.20 Gr.pl.; 11.10 Voor dracht: 11.» Accordeonorkest; (AVRO) 12 Orgel; 13.33 Sport en prognose: 12 43 Piano; 1 Nieuws 1 15 Gr.pl 1 45 Oltaar. 2 Kookkunst; 2.» Sotiatenconeert: 3 Ons volk in zijn dich ters; 3.20 Platencabaret; 4 Plano: (VARA) 4.» Tussen twaalf en zestien; 5 Jan Corduwener; I.» Wij en de muziek. Avondprogramma Hllv. I (KRO): 0 Symphonic Ork.: 0.30 Ac tualiteiten; o io Nederl. StriJdkr 7 Nieuws; 7.15 Koers op de sterren: 7.» De drie landen: 7.45 Gedeelten uit Weense operetten; I Nieuws: 100 De gewone man 0.12 Herinne ring aan de Zilvervloot: 0.30 Het Phllh. Or chestra 9.13 Zang: Ravel; 10 Hawallan- muzlek. 10.10 Metropole Ork 10.43 Avond gebed: 11 Nieuw»: 11.15 Kamermuztekpro- gramma. Hilv. II (VARA): 0 Nieuws: 0.15 Felicitaties: 0 45 Plano: 7 Denk om de bocht; 7 15 Reg. ultz.: (VPRO) 7J0 Causerie; 7.» Tien voor acht. 0 Nieuw». 0.05 Orgel 0.30 Causerie; 1 53 Zo Julat verschenen: (VARA) Cr pl.; 9 30 Orgel: 10»-Buitenlands weekoverzicht; 10 13 Swing and sweet: (VPRO) 10 40 Vandaag: 10.45 Avondwijding. 11 Nieuws; 11.15 Dwort- jak moorden, die niet zijn georganiseerd "In de .T.N.I. Inderdaad is de regering in Djokja tegen de zelfstandige legerkorpsen niet energiek opgetreden omdat deze legerkorpsen ln elk geval ook tegen de Nederlanders strijden en de T.N.I. zich niet de weelde kon veroorloven de zoge naamde benden te bestrijden met het risico, dat de Nederlanders van die ge legenheid gebruik zouden maken de T.N.I. in de rug agn te vallen. Er mocht ook geen tweedracht wprden gezaaid onafer het volk in de strijd voor de vrij heid Op het ogenblik is het zo. dat in de residentie Djokjakarta (het kleine gebied waarover de regering in Djokja in haar gezgg is hersteld) de eigenmachtige legerkorpsen gelegenheid hebben zich binnen twee dagen bij de T.N.I. aan te sluiten Doen zij dat niet. dam worden zij onwettil verklaard en door de T.N.I. bestreden. Buiten het tegenwoordige ge bied van dc Republiek kan dat pas wanneer de patrouille-gebieden zijn- afge bakend cn er samenwerking is met de Nederlanders zodat de benden niet kun nen uitwijken naar Nederlahda patrouille- gebied en daar onrust zaaich en gesigna leerd zouden kjinnen worden als scbepders van de wapenstilstand Vijftig duizend Hoe sterk zijn die benden? x Vóór dc tweede poli'iëie actiq was ongeveer 80% van de gewapende strijd krachten georganlseefd in de T.N.I. cn 20% trad op tn eigenmachtige legerkorp sen. Daar zijn inderdaad benden onder, maar bij de tweede politiële actie hebben ook mannen een geweer in handen ge nomen. die nu guerrillastrijders zijn Er is thans geen overzicht meer. Daarom ia het voor de uitvoering van de wapen stilstand ook moeilijk met ontoereikende verbindingen en verkeersmiddelen alle troepen te bereiken. Vóór de tweede politiële actie bedroeg het aantal strijd krachten in Indonesië ongeveer 230 000. en 20*» daarvan is ongeveer 50.000 die als georganiseerde benden het land onvei lig maken. Het is ook Voof ons niet gemakkelijk dergelijke benden uit te roeien. Maar ze zuilen over steeds minder wapenen en munitie bescfhkken en daar door op den duur minder gevaarlijk worden. Het móet mogelijk zijn benden. ■NATUUIAZUN OF Z'N tlST Advertentie „Actief Wit" - Het nieuwe huishoudwoord Opzienbarende 'vinding grijpt om zich heen In het algemeen interesseert de vrouw zich weinig voor wetenschappelijke on derzoekingen en benamfngen. Een enkeië keer echter grijpt een uit de wetenschap geglipt woord om zich heen en wordt gemeengoed. Wij hebben dat gezien met het woord ..vitamine", eens onbekend en nu door iedereen gebezigd. Een gelijk soortig geval is zich nu aan het voltrek ken. Duizenden vrouwen beginnen te spre ken over „actief wit", alsof iQ dat haar levan lang hadden gekend. Wat is ..actief wit" .Actief wit" ia een opzienbarende nieuwe »tof. die werd toegevoegd aan „Cactella" Zelfwerkend" W»«mlddel De jt'nj. wordt daardoor velé" malen hclderdeMfl^achter. De resultaten zijn werkelijk ^Poluffend. Waarop dit berust Wetenschappelijk gezien, op de methode van „optlach bleken", die samen met reeds bekende chemische middelen en met het wasproces alle textlelstoffen veel helderder en zachter MOET maken. Na tuurlijk maken de vrouwen zich over deze wetenschappelijke verklaring niet erg aruk. Zij Zien alieen haar wasj en het woord „actief wit" gaat met verbazing wekkende snelheid van mond tot mond. die geen steun vsn het volk krijgen, te bedwingen. Als dergelijke benden ln defaT.N I. worden opgenomen, wordt de TJïSl. dan niet 'onbetrouwbaar en als geheel fana- tiekerV De T.N.I. Is even fanatiek als de ongeorganiseerde troepen. Maar die vrije legerkorpsen worden tyet als een zelf standig geheel in de T.N.I. opgenomen. Zij worden direct gesplitst en opnieuw Ingedeeld en de manschappen worden gekeurd of zij geschikt zijn voor het légeMl Wie niet geschikt is. verdwijnt uit hlx leger en het is de taak van het ministerie van Sociale Zaken deze mensen op te vangen en aan geschikte'arbeid te helpen. De regering en de T.N.I. zullen' zeker in staat zijn het extremisme te onderdruk ken, althans op Java en in bepaalde delen van Sumatra, maar er zullen altijd gebieden blijven, waar de extremisten zich in de bergen kunnen verschuilen, waar het onrustig zal blijven. Ook in de Philippijnen is het nog steeds niet gelukt de guerrilla geheel uit te roeien. Dr Leimena vertrouwensman Hoe komt het dat een arts. dr Leimena. voorzitter is van de republi keinse militaire commissie? De vrijheidsstrijd vindt zijn oor sprong onder de studenten, veelal me dische studenten. Daardoor zijn er ook zoveel studenten als legeraanvoerders in de T.N.I. en dat is de reden waarom (je republikeinse leger-officieren vaak zo jong zijn Dr Leimena. die van 1931 tot 1941 verbonden was aan het zendings- ziekephuis te Poerwakarta. heeft als arts en als vroegere leider van de Christelijke jeugdbeweging, het vertrouwen van dc jongeren En omdat hij ook bekendheid geniet in de kringen vari de Unci en steeds betrokken is geweest bij de onder handelingen met dc Nederlanders, was hij als politieke figuur de aangewezen man om het voorzitterschap te bekleden van de republikeinse militaire commissie. Oosterse en Westerse geest Er blijkt uit het gesprek dat de regering in Djokja de wil heeft het bendewezen te onderdrukken en de T.N.I. daartoe in staat acht. Maar goede wil is niet vol- doendë In de commissies zal alles op papier uitgewerkt moeten worden. Op allerlei gebied. Nederlanders zijn gewend wetten nauwkeurig op te stellen, opdat advocaten later geen mazen in het net kunnen vinden. Zo ,|s de Westerse geest, nauwkeurig, verstandelijk. Dan mengt zich met een glimlach een republikeinse journalist in het gesprek. Als u bij de Indonesiërs iets wiit bereiken, fioet u werken langs de weg 31 Au us op het Loo Het was vooè de zomerresidentie Apel doorn een nog Wat vreemde situatie deze laatste dag in Augustus. H.KH. Prinses Wilhelm ine op Het Loo en toch geen ko- nmginnefeeet. D4 vlaggen gaven als van ouds kleur aan het «traatbeeld.da-frt'inje- speldjes deden im aantal niqgéondcr voor vroeger en menigaen maakt langs het witte huis. dat ei zo verlaten uitzagL mafr konisjfclijke standaard verkol ook de koninklijke dochter hiq Zo kon het een waas famlliefl want behalve Koninkin Jullai prinsesjes, die hier il enige Jagen waren, hadden ook ZJC.H Prins Aernhard diens moeder op hetu^io "nun intrek ge nomen. Een autorit inpe omgeving en een wandeling in het bos -V dat op deze heer lijke zomerse dag reedl zijn eerste herfst tinten toonde warenlhet enige, dat bui tenstaanders toevallig tonden opmerken. Voor het overige speelifc alles zich in de huitelijke kring af. Poolse afgevaardigden niet naar E.V.C.-congres Twee afgevaardigden vm Poolse vak bonden. die waren uitgertedigd voor het E.V.C.-congres dat Woensdlg te Amster dam is geopend, hebben vaa de reis moe ten afzien, omdat zij nog ge*t visum had. den. Bij de Nederlandse» lefctie te War schau was Dinsdag nog gein antwoord binnengekomen op het verziek om visa, dat op 22 Augustus was ingediend Vsn de zijde van het NedeV.andse mi nisterie van Buitenlandse Zfcen wordt vernomen, dat de aanvraag on visa nog in behandeling ia. Een besiisqpg ls nog niet genomen. van het sentiment De jonge Indonesiërs, en vooral de jonge fanatieke vrijheids strijders. zijn nog niet zo ontwikkeld, niet zo intellectueel als westerlingen Zij willen de' vrijheid, de onafhankelijkheid, de sou- vereinlteit. Als zij die gul en hartelijk krijgen, zullen zc zó dankbaar zijn. dat ze uit dankbaarheid plies zullen willen na komen. De overdracht Vetf de souvereinitelt zal een enorme ontspanning betekenen. Dan komt verder alles in orde. Dat noemt u „dc gok", n^par het is ook een gok te verwachten, dat alles zal worden nagekomen wat op papier staat, wanneer ♦il daartoe ontbreekt. Wij begrijpen uc Nederlandss «pi daarom begrijpen we o»k dat overeenkomsten in details moe ten worden uitgewerkt. maar bij oosterling bereikt u meer langs dr„weg van het gevoel. D»n is hij dankbaarden zal zijn dankbaarhoid willen tonen Dat (s een belangrijke psychologische factor, waarover. Hartta ook bij de opening van de R.T.C heeft gesproken. Het wordt alles verteld met een glim lach op het gelaat en het klinkt voor dc Nederlander begrijpelijk, omdat het .Ver standelijk" is Het is zeker niet een .ftlp" om de Nederlanders er In te laten lopen. Onder vele Nederlatafcrs heerst begrij pelijk nog *en tikje jmantrouwen. Men redeneert bezorgd: DJmrja is nu vriende lijk, maar als dc souvereinitelt eenmaal is overgedragen, is het volkomen vrij uit een ander vaat]* te tappen. Maar had Hatta dan bij de opening van de R.T.C. niet beter een vriendelijke rede kunnen houden? En is zijn scherpe rede. dlf de puntjes op de i zette, niet .een bewijs, dat het de bedoeling is tot zakelijke overeenkomsten te komen, die de Indonesiërs inderdaad willen nakomen? 'TV Amsterdam wassen congtea, dat leidde tot een groot sucA goochelaars uit alle landen, zij reikten elkaar broederhanden Zij gingln qna veroveren, en mët die handen tcweren, zij kwamen daar (in Kras) tezamli hadden zonderlinge namen, zoak bij manupulatoren. bij deze ProfesArem horen: Van Buren heette hlerïBu- rinaky. en Jansen groeide tot Jina- zinsky. Van Dam: Profeasor Damlofcki. en een De Bruin werd Brunokof^ De Néém had reeds h'et Myateriai de Leuze was: 't Miracu-leuze. 't Wa* kris in Kras, maar 't dient gezep| de Krasnapolsky-naam was écht. Daar waren illusionisten, die vroil wen doorzaagden in kisten, maar ging vernuftig, vlot en vredig want telkens was de 'kist weer ledig: men* zag konijnen (en geen kleine) ln eenl kanarlekooi verschijnen, terwijl del lieve Pietepiet. in 'n Goudviskom zich horen liet; de Goudvis (blijkbaar uiterst schrander), vertrok hieruit als salamander, en vérder ging er veel gebeuren, wat onze stemming óp kon beuren, hetgeen een Mens. in daagse sleuren, in werk'lijkheid nooit ziet ge beuren Slechts bU Prestidigitateuren. Maar 't schoonste, dat was wel de Stemming, want zonder stremming of hpklemming. kwam het Congres aan rijn bestemming „De Broederschap aller Fantasten", en zU verlichtten eikaars lasten Zij. hielpen elkaar (zonder rente') aan velerlei experi menten. en gaven aan hun concurren ten. hun vak-geheimen, hun talenten. Och. ala de Haagse Conferentie, zo dringend en zo vol urgentie geleld werd door een Exce'lentie. met Ma gische Intelligentie' Dsn was de toe stand minder tragisch, en was het re sultaat schier magisch Komt. heren Drees en Maarseveen. verandert nu Uw naam metéén, en heren Gótzen en Van Royen. leert nu een nieuwe Kracht ontplooien' Men prate voortaan van Royinsky. van een Götzinsky en Hoe Walcheren zich herstelt (IV) r (Van onze speciale verslaggever). DE MANNEN van Laodbouwheratel en van Herverkaveling hebben ook niet stil gezeten Van de 243 verwoeste boerderijen op het eiland zijn er 31 herbouwd, er werden 193 noodstallen en 154 noodwoningen neergezet, terwijl op 10 bedrijven «en hangar werd geplaatst. Elke boerderij, die nu weer fris ki het landschap staat, vertegenwoordigt het resul taat van zeer veel gepraat over en weer tussen de boer en de ambtenaren Het laj^h- ter een typische (en niet weinig gewaardeerde) trek Van de Zeeuwen, dat hun vertrou wen in „hetRijk" groter ie dan dat in andere streken. Terwijl men in sommige ge- bieden - en aanvankelijk <*ok hier - voor de financieringsregelingen zo huiverig was, dat men tot'geen daden kon komen, zijn hier de kapitaalkrachtige boeren veelal tot herbouw overg'egaao Ook de herverkaveling loopt vrij gunstig De boeren zien zelf ln. dat het voordelta heeft, wanneer hun land zo dicht mogelijk bij het eigen bedrijf ligt. ook al had ten bepaald perceel sinds mensenheugenis kilometers van hun slee gelegen. Uit dit samen voegen en saneren volgt echter, dat hét aantal bedrijven zal worden Ingekrompen. On geveer 120 boeren zullen worden overgeplaatst naar de Noord-Oostpolder. Dsarvaa zijn er nu 40 aangewezen. algemeen is de Zeeuwse boer het met da voorstellen van het bureau HervcrkaveUag aardig eens. Bij dé ruiltransactles streeft men er naar. dat de boerderijen, gemlddaid over 10 12 ha grond beschikken. In het begin heeft men nog voor een zeer belangrijke beslissing gestaan. Hoe moest het nieuwe Walcheren wordsn: moesten de historische bochtige wegen bewaard blijven, of moest men. evenals ln de Noord-Oostpolder rech.te wegen en wa terlopen maken? Men heeft gelukkig Wal- cherens landschap gelaten, zoals het was, andera waa het niet langer Walcheren geweest. .Daarna heeft men gepast en ge meten. gepraat en gerekend en een legar van arbeiders, dat soms 1500 man telde, heeft de nieuwe kaart van Walcheren uit gewerkt. De wegen behielden hun bochten, maar 120 km. nieuwe polderwegen en 700 km. waterlopen voor de nieuwe afwate ring zijn er reeds aangelegd' Ondanks de arbe.dcrslegers wordt hft werk zoveel mo gelijk mechanisch gedaan, anders kwam men er nooit mee klaar. Bulldozers en draglines zijn in de weer. Er worden ge weldige hoeveelheden grond verzet om nieuwe waterlopen te graven en oude te dichten, om land te slechten, en het ge beurt waarlijk niet met schop en krui wagen. Wij zagen zo'n enorme traxcavator aan het werk. die met zijn indrukwekkende stalen bek een grondheuveltje opneemt en het een eind verder in een sloot laat zinken Meteen is die voor een deel gedempt. Op verschillende plaatsen van het eiland ziet men het verkavellngswerk aan de gang. dat er meteen op is gericht de per celen zo ln te delen, dat zij gemakkelijk mechanisch te bewerken zijn. De her bouwde boerderijen zijn alle zo neergezet, dat zij ln de nieuwe situatie passen. Dit werk is ook veel te ingrijpend om er nog eens op terug te komen. Het moet in eens goed atrorden zedaan Zoutwater Walcheren* landbouwgronden moesten, ns de ravage der overstromingen, opnieuw worden verdeeld De leek stelt zich licht voor. dat men zulke dingen zo maar op de kaart regelt, doch in werkelijkheid gaat dat heel andere De waarde van de gron den moet naar billijkheid worden ver rekend. opdat er niet één moet hullen ala er twee ruilen.',Juist op Walcheren ia dat heel moeilijk, omdat de kwaliteit van het bouwland daar aterk uiteenloopt. Over het Lovinsky. o- dat men Dr Drees. de bfave. een Maglsch-gave Gave gave! Profesaor Dreso Werkt probaat, waar door een resultaat ontstaat, waarbij hij (door één koene Daad) de Ronde Tafel zweven laat men I* verbaasd, men staat verstomd, en élles. wat ter Tafel komt. wordt zonder stemming aange nomen. waardoor we tot auccessen ko men. En daar. zo vlug als Schrift In Sténo. vervhünt Maëstro Maarsevéno. illusionist en optimist, en sinds een maand Oriëntalist. O neen. het zal geen bénde wezen! Van Bendewezen, steed* herrezen, zal voortaan niemand meer iets lezen: alleen een tijger en een panter, vermoorden vóórtaan hos een Planter. Want Dr Hatta-wordt, vol fleur, óók een Prestidigi.tateur; de toe stand krijgt bepaald iets blijders. ver dwenen eijn guérrlllastrijders. en énde ren. d:e zo-maar moorden Zij luiste ren naar Hatta's woorden. Die neemt een Kist. vol krokodillen, een kist. wel zéér zwaar om te tillen, hij neemt een tweede kist vol slangen, die. sissend, [mensenbloed verlangen, en Hatta.... i(nèt a'.s ginds in Kraal, zegt lulde: lokus Pokus Pas' En ziet! Wij gaan (olstrekt niet gillen, om doorgezaagde rokodillen. wij zien de toestand zoet vredig, hij maakt de kisten open lig! Dit is een nummer vol attractie, roofdier ia er meer (n aetie Mfcstro Maarseveno zegt- „U ziéT het! Allés komt terecht! V «let hcil gaf Ik blijk, men schiet en praat niet\tegelijk. En luister, wat Ik thans beweer: Er komt nu geen verlleaIU>( mett DelLezer wil het niet geloven, mij rmsschien de schedel kloven, dat iltt spot met ve'.e zaken, die vele mensenlevens raken Nu goed! Ik doe Idenschap. Mohammed Hatta is zéér kr4p Hij kan. (ook zonder Nêer- lands troepen), dc t angen tot de orde roepen. \k wèd met U. Om een reep Kwatta Vertoot%Uw kunst. Mohammed Hatta' WOUTERTJE. Schoenfabriek te Kaatsheuvel uitgebrand In de geheel uit 'hout opgetrokken schoenfabriek van de firma P van Wan- rooy aan de Berkdijk te Kaatsheuvel brak Dinsdagavond brand uit. Hoewel de ge meentelijke brandweer het vuur krachtig bestreed, kon niet voorkomen worden, dat het 30 meter lange gebóuw geheel uit brandde. De voorraden gingen in vlammen op. de meeste machines werden zwaar beschadigd. De schade wordt geschat op 80.000. Zij wordt slechts gedaelteiijk door verzekering gedekt. II "JV/Tet Carlos Pinkelton?" vroeg 79 Wlmpie voor alle zekerheid. „Juist, antwoordde het mannetje, terwijl bij zijn beide loden kogels in Kobus van Gaiena handen stopte, „hier. draag deze even voor me Hét ia nog een hele wandeling naar Rotter dam." Zwijgend wandelde het drietal een poosje voort, doch toen kon Wimpie zijn nieuwsgierigheid niet langer be dwingen. „Enhumbegon hij. ontsteld over zijn eigen moed. „vertelt u mij eens: hoe bent u eigen lijk in deze toestsnd gekomen? Ik be doel: hoe komt het dat u zo Het mannetje duwde nijdig zijn hoed van links nBar rechts. lfDat is een heel verhaal, jong," begon hij. „Die Karei is van alles de schuld. Als die nou geen valse getuigenis had afgelegd, zou er nik* gebeurd zijn. Ik heb hem, eerlijk gezegd, nooit vertrouwd. Hij had zo"n gemene blik in zijn ogen. Vinden jullie ook niet?" Wlmpie en Kobua wisten niets anders te doen, dan hevig te knikken. Het mannetje keek nog even somber voor zich uit, maar toen helderde zijn ge zicht plotseling op. „Nou Ja," ging hij verder, „eigenlijk ls het zo erg niet. AU maar in je graf te liggen U ook geen lolletje; daar kan ik van meepra ten." AUof hij zijn vingers gebrand had, ■by verdronken Het anderlalf-jarlge dochtertje van een familie Ff uil Dtemen U Woensdag In een sloot achter Aet huls gevallen en verdron ken. In eenlonbewaakt ogenblik is het meUJe naar 4e sloot gelopen. De vader, die zijn dochtftrtje in het water zag drij ven. heeft haaneruit gehaald, maag helaas waren de "levensgeesten toen reeds ge weken. Het zoutwater U nog altijd een vijand van Walcherens bodem De ontzilting is nog niet voltooid en op veel plaatsen kan men dat de grond aanzien Vooral bQ Gaplnge treft men slechte stukken, wasr amper iets wil groeien. Daarbij treft hel slecht, dat het zoutwater van buiten ateede in-de bodem opdringt, terwijl de regenval d« laatste tijd matig Is. Een natte zomer zou op dit aan zoetwater zo arme eiland goed doen De hagen zullen op Walcherens wegen niet terugkeren Het herstel dsarvaa schijnt een onbegonnen werk te zijn Meer bomen worden op Walcheren overal ge plant. dank zij ook vele giften van bet Nederlandse volk Enige «treken word» bebost. Od veie plaatsen staan ook langs de wegen Jonge boompjes Er moeten oog wel heel wat bomen worden geplant want naar schatting ztjn er 12 tot 15 mlllloea nodig Elk boompje koel 'n paar gulden. Veel moet er gebeuren, eer Walcheren weer le'.s krijgt van het hoog gelegen Dom burg dat z(jn bomenpracht heeft behou den Maar dit bewonderenswaardige eiland wordt weer Zeelanda tuin Het zal tonen, dat er nog fut en vaart In od» volk zit, waarmee bergen zijn te verzetten, om te beginnen die voor de herverkaveling. GeritelUke varsorilng militairen Van I tot 13 September zal tc Bruasel een Inter- seallJeerde conferentie worden gehouden over de geestelijke verzorging ven militairen. Twintig vertegenwoordigers van Nederland zullen hier aanwezig zijn. onder wie de boofdlegerpredtkant kolonel ds A- T W de Kluis en majoor ds A C J- van der Poel. Officiële notejjüng van de Ver v d. Effectenhandel WOENSDAG 31 AUG. t ged. en bied. f^ged en laten bieden laten in de ogen en schoof Iets in zijn mond liet Kobus de bekle kogeU vallen. Cl) Nan" was zich -altijd een eigenaardig mengelmoes van gevoelens bewust als ze, zoals nu. Roger aan het hoofd van de hon denstoet weg zag rijden E% dag waarop zij bijna het leven gelaten hal in de kennels kwam onvermijdelijk in hAr geheugen te rug en daarmee een andere herinnering, aan Roger, die haar te hulp kwam en met zijn blote handen de grote hond die liëar aangevallen had terugtrok. En bij die her innering voelde zU bewondering voor zijn physleken moed. Bij die zijde Van Roger atond zij het liefst stil, doch ze kwam er al spoedig achter dat hij andere, minder aantrekke lijke kanten had Geen enkele man. die voortdurend verwend wordt door een paar vrouwen, kan ontanappen aan een zekere mate van zelfzucht en Nan had al ontdekt, dat Roger geneigd was de baas te spelen. Naarmate hij gewend raakte aan haar te genwoordigheid in huis verviel hij weer min of meer ih zijn gewone doen en soms «Is alles niet liep zoals hij dat wenste, viel hfj driftig uit. Helaas» bleven Nans eerlijke pogihgenr op betere voet te raken met haar aan staande schoonmoeder zonder succes. Lady Gertrude had zich bijna van het moment af. dat het meisje op de Hall gekomen was beleefd doch vijandig gedragen. Zelfs de eerste avond aan tafel had ze een «fkeu- rende blik op Nans Japon geworpen een luchtig toiletje van zwart chiffon, over n hyacinth-kleurige onderjurk die. naar het scheen, aan de draagster bleef hangen met een dun bandje op de tengere schoudertjes. Met de vlugheid van een eekhoorn had Isobcl Carson, deugdzaam gekleed zoals het een arme bloedverwante betaamt, de t blik opgemerl van Lady Gertrude s snelle t afkeuring v pgemerkt. Dat dragen ze nu zeker ln de stad tegenwoordig? vroeg ze over tafel aan Nan. Roger keek op en de glanzende jonge blanke hals en schouders ziende boven het zwart, glimlachte hij tevreden. Verdraaid mooi. hè? zei hij. heerlijk onbewust ervan, dat er enige kwade be doeling school achter da vraag van zijn nicht. Het zou het zijn „als er meer van was, zei Lady Gertrude ijzig. 21a had ai eerder opgemerkt, dat Nan de zU het niet overdreven korte rok droeg die op dat moment in de mode was. en fijne schoen tjes cn ragdunne kousen, die Lady Ger trude's eigen degelijke en practische voet. bekleding schenen uit te lachen. Het het lijkt een klein beetje ge waagd hier buiten, mompelde Isobel. Zie je. we zijn hier aan zulke eenvoudige kleren gewend' Ik geloof niet. dat er iets eenvoudiger kan zijn dan zwart, antwoordde Nan effen. Daar bleef het voor het ogenblik bij. doch de volgende dag vroeg Roger haar een beetje verlegen, of ze niet iets eenvou- digers had om aie avond aan te trekken. Ik dacht, dat je die japon moot vond? vroeg ze. O jawel, maar Maar je moeder heeft er met Je over gesproken, hé. Is dat het niet? Roger knikte. Zelfs Isobel vond dat toilet een beetje gewaagd buiten, zei hij gretig, de zaak erf er ln plaats van beter makend. Nan stampte ongeduldig op de grond en haar ogen fonkelden van boosheid. Ik geloof niet. dat mijn keuze van kleren iets met miss Carson té maken heeft, antwoordde ze scherp Neen. liefste, natuurlijk niet, maar Ik weet, dat je mijn. moeder graag een ge noegen zult doen en zij is niet gewend aan die nieuwe mode. zie je. Hij hakkelde,onhandig, trok haar toen in zi|n armen en kuste haar. Trek iets anders aan om mij een plezier te doen. zei hij. Hoewel hij het zich zelf niet bekende, was Roger nog van de ouderwetse school. Hij geloofde werkelijk dat het voornaamste doel van een vrou wenleven was het haar mannelijke nabe staanden naar de zin te maken en dat vond hij een uitstekende schikking Niet om hem een genoegen te doen. doch omdat ze werkelijk Lady Gertrude's ge negenheid wilde winnen, gsf Ntn toe. Misschien als ze op dit punt haar zin deed zou dit de weg wel banen naar een betere verstandhouding. Goed, zei ze lgfhend. Die japon zal niet meer gedragen worden zolang ik hier ben Maar het ls toch heus zoM schat. Roger, zuchtte ze spijtig. Ze ontdekte echtar langzamerhand, dat er verschillende andere punten waren, waarin ze zich naar Lady Gertrude had te schikken. Precies op tijd zijn bij de maaltijden was een wet van Meden en Perzen in Trenby Hall en Nan, gewend aan de vrijheid, die op dit punt gewoon lijk aan artUten wordt toegestaan, kwam meer dan eens te Iaat aan de lunch. Bij zulke gelegenheden leek het Nan soms onmogelijk de stijve eetkamer binnen te gaan en de ijskoude afkeuring op Lady Gertzude's gezicht te doorstaan en wat haar altijd met wantrouwen vervulde de prikkelbaarheid dia Roger ternauwer nood kon verbergen. (Wordt vervolgd) ACTIEVE FONfKEN AANDELEN LAATSTE NOTERINGEN V.K. (eden Kol Bank A 77' N-I Handbk A 107' if Nd-HandlM cA156' AKU 188'. li BerghdtJur A 316' -3ll Berkel Pat A 124Vif 124\«t Calve Delft cA 164 Centr Suik A 190 Fokker A 135f Gelder Pap A 155 KNHoogov cA 203f Lever Bros cA 266' i 161 201 83' *74 Ned Ford A 287 283'it Ned Kabel A 298 293 Philips A 248' 245' Wllton-JTiJon A 184 182. BI Hi tonic r A 429' Bllllton 2e r A330f 324 Dordt Petri A303'299'. Kon Petr I A 327' i 322' Moeara En A 540 Amst Rub A 138' *135' it' Bandar Rub A 130 Deli Bat Rb A 90 Kend Lemboe 79t Lam pong Surp 39f Majang Ld A 59 ,N Noors Pl A 34' if O-Java Rubb WOENSDAG 31 AUG. STAATSLENINGEN Nederland f 1000 '47 31-3 97'97'.til 1000 47 3 112 110'i Invest iBert 3 98Af 97Ht8f 1000 NWS 2» 80A 80A 100 Spaarc 24 100' <t 100* «t NIflOOO 37 A 3 99iV 06A Inschrijving Grootboek Ned 1948 3 97'.t 97i »t OBLIGATIES Rdam 37 1-3 34101'/a 101' i Rott Hyp 34 100 *100% Rott Schhp 34 99' 99' Bergh&Jur 3) 1021 if 102' Levers Zp 34 103'103' Bat Petr M 34 103 Witte Kruis 80 139' 10212 136' AANDELEN Amst Bank A 169 Holl B Un CA218'. v Mierlo Zn A 120 186,;i 218"i 120 Oostk De CA I0Q' i SerbadJ Rb A 54 Silau Sum A 43[ Sum Rubb A/8f VerlndCult A 53f HollAmLijn A 169 JavaChiJap A 153' KNSM NBz A 135' Kon Paket A 155"i Nd Schv U A 165 i Ommeren Sch 178 Rott Lloyd A 153' St Mij Nederl* A 1W HandvAmtt A 160* Java Cult A 76 N-I Suik U A 90' VerVorstC A 41 Dell-BatM A 125' 'a Deli-Mtach A 149' Senembah A131' 971 52t 41'i 'If 53f 185'i 152'. 133Vi 153 163'4 176 132 183 158-«/i 73 89% 40t 123'/< 148 DIVERSEN Müller C NB I66t 161'/« 174'/i 170' 218 250t 337' 249' i 343 125 160'. 141 107 145 209 CERTIFICATEN VAN AMERIK. AANDELEN Am Hide L 3' Am Smelt Ref 45' Anaconda C 28V*' Bethlehem St 81* Gen Motors 62' Int Nickel Kennecott Rep Steel C Un St Steel Clt Serv. Cmp Int Tel St Tel Cont Oil Cy Mid Continent 42' i Shell Union 37'.*t 37 't Tide Wat Ass 22'22» hbbRubbCy H Balt&Ohio Sp T Miss Kans Tex 2' N-Y Centr Rr 9' Pennsylv Raflr 13' *t South Pac *38' South Railw 30' Canad Pacif 11%' Studebak Crp 21 47' 18' 67' 32' 7' 60' 3'/i* 48' 26'/i* 81' 62' 28'/«* 47'/» 18*/.' 68V»' 5Jt 7'/i* 60'/. 42*/«* H 7' gib* i'i 13' 39' 11'/.' ai'/* A 94' i 92' A148t 145 A 184'1164' [A 197 ito''.f list «7". 99".f W'.t 54t S3t 25'/ 11 101 »t Prolongatie^ Ie de Amsterdamse effectenbeurs Philips een behoorlijk openingsverlies niet veel merkbaar, maar de beroepi- scheen Woensdag weer voorzichtig uitlating van Paul Hoffman, dat <k s conferentie fl* Niet geheel en al buiten de verwachting dag pp een lager niveau, waarbjj vooral Olies' boekten. Van grote publieke verkooporders w handel, die toch een zeer grote rol blijft spelt zijn. Dit werd mede in verband gebracht met devaluatie tan het pond sterling op de komende kriu-Amerikaans-Cansde niet ter sprake zal komen. De Indonesische wasrden lagen eveneens zeer opdrukt. Niet alleen door de algemsi marktsituatie, maar ook door berichten, waarin\>rake is van toenemende onrust 0 Java. De marljt had een traag verloop en na de lapere opening liepen de koersen t' een kleinigheid terug, waarna zich geen verdere flvktuaties van betekenis voordedea- tVWPERDAG 1 SEPTEMBER 1949. GOUDSCHE COURANT. EERSTE BLAD - PAGINA' 1 WERKINRICHTING HONDERD JAAR In oude gebouwen kan men stemmingsvolle hoekjes rirtden Hier een doorkijkje op de stille binnenplaats van de Ji^nderdjaripe Werknirtchtmp. ONZE "STAD ls om vele zaken bekend en om enkele zelfs beroemd en dat vervult de rechtgeaarde Gouwenaar met trots. Ongeveer honderd jaar geleden kon men echter dikwijls van een vreemdeling de uitroep horen Gouda?! Stad van bedelaars' Inderdaad, het schijnt, da| er geen stad in Holland was waar zovelcn „de bedel staf' voerden. Men sprak zelfs van een „nalmoezenlndustrie" Honderden bede laars. mannen, vrouwen en kinderen, vulden de^stratcn Zij stondqn bij de kerkdeur en bij de Ingangen der stad, bij de vertrekplaatsen van stoomboot en diligence, belegerden op marktdagen de uitspanningen, gedroegen zich opdringe rig en soms rchaamteloos cn waren een plaag voor vreemdeling en stadgenoot. De oorzaak? Gouda was een urne stad met —weinig industrie, dc pijpmakerij kwijnde.- landbouw was er niet De be woners kenmerkten zich. wat de vqjks- klasse betreft, door geringe tichaams- grootte. ze zagen er slecht, uit. er werd tc weinig gegeten en „mertig werkman kreeg nooit een lood vlees op zijn bord" Daarom werd er zo veel gebedeld en klonk onophoudelijk het „God zal je 't lonen", of eenvoudig Dankjc. Het was in 1849. dat een aantal burgers de handen Ineen sloeg om aan de wan toestand van dc bedelarij een eind te maken. Ze besloten tot dc oprichting van een fonds Maar daar was in de eerste plaats geld voor nodig en zo werd het lidmaatschap van dat fonds 'bepaald op «én cent per dag Blijkbaar ging men van de veronderstelling uit. dat dat ongeveer het bedrag was. dat men aan een bedelaar gaf Twee honderd vier en zeventig ingezetenen tekenden voor dat bedrag m Op 30 Augustus 1849 kwamen 200 aandeelhouders in vergadering bijeen, waarin besloten werd tot de oprichting van een Werkinrigting tot wering der bedelarij Onder de negen bestuurders waren bekende Goudse namen als W J Fortuyn Droogicever Herman de Groot ën D. G. Samson. Zij huurden half De cember een gebouw van do gemeente, de Latijnse School oftewel het voorrpalig' Gymnasium aan de Groenewcg ën op 2 Januari 1850 werd de deur opengezet. Het liep storm Dat gebeurde des morgens om acht uur «n voor die deur stonden niet minder dan *19 personen, mannen, moeders met kin- UIT VROEGER TIJDEN De Golidsche Courant meldde: a 75 Jaar geleden. N« een Kortstondige ziekte is In de ouderdomAan 87 jaren overleden dc heer P. Keyzrf Pz., oud-lid der Provinciale Satea wén Zuid-Holland tn oud-burge meester van Zevenhulzen. 50 Jaar geleden. Uit het verslag van de toestand der ge meente Gouda in 1898: Na herhaalde be handeling werd aangenomen een voorstel van B. en W. om ter verkrijging van het nodige terrein v<jor de aanleg van een wandelpark, waarvoor bestemd is het door wijlen mr A. van Bergen LJzendoorn "n de gemeente geschonken legaat van - 40 000. gronden tussen de Crabethstraat «n de ontworpen coupure van de Gouwe *an te kopen en met de Staat in onder handeling te treden over de afstand aan dc gemeente van enige -stukken spoor- *eggrond. 25 Jaar geleden. Uit Bodegraven; In de jongste verga- dering van de gemeenteraad heeft bur- gemeester Le Coultre. nadat een voorstel w®* aangenomen om 't gedeelte straat van de hoek Wilhelrnitraatraat-Zuidzijde tot aan de spoorweg, de weg naar Gouda dus. Burgemeester Le Coultrestraat te noemen, W"s aangenomen, een afscheidsrede ge houden Hij wees erop, dat het Jüist veer- "8 jaar geleden was. dat hij werd be noernd tot burgemeester van Boskoop. •Kf t,en J*ar zlJn ambl beeft ver- vjwd. Burgemeester Le Coultre, die nu in a*®! Haag zal gaan wonen, wenste Bode- tfdven het allerbeste toe De oudste wethouder, de heer P. Bate- vertelde, dat htj bijna 200 raadsver- yo«ringen en 400 500 wethoudersverga- me* burgemeester Le Coultre fd»ft bijgewoond in de dertig jaren, dat v«e burgemeester is geweest. In het kort V*™"® «preker enige zaken, die in die Jjren zijn tot stand gekomen, zoals de aan- Jft van de Nieuwstraat, Spoorstraat en *2fa *iendril«tr»«t. Ongeveer dertig jaar geleden was op die plaats bijna cveral welland van Dirk Blom. Voorts voer en het woord de beren Hortensius, v. d. Turkenburg en B. Batelaan. deren, jongens van allerlei slag cn leeftijd. Drie weken later was bet aantal al ge groeid tot 450 per dag Dat zette de regenten voor grote moeilijkheden. Maar het werd nog erger» Op de'vijfde Januari 1854 meldden zich 931 pcrsonèn. dat ls ongeveer een vijf tiende van de toenmalige bevolking! Als men daarbij rekent de mensen, die geheel of gedeeltelijk door anderd instellingen van liefdadigheid werden onderhouden, kan men gerust zeggen, dat toen nood en gebrek hier hoogtij vierden Die honder den werden of door de politie gebracht, of ze kwamen eigener beweging. Spoedig bleek de regenton, dat sommige mannen vooral op regenachtige, koude dagen het werk ln de werkinrichting ver kozen boven hun^Ffgen beroep, of dat zij vrouw en kinde/jyï^naar de Groenewcg stuurden omjrff hun weekgeld op te teren Daar "w/rd paal en perk aan ge steld Ook bleek de regenten, dat zij geld te kort kwamón Die één-cents-contributic leverde te weinig op. al kostte het eten maar een cent of acht per dag. Daarom werd een grootscheepse stcunactlc op touw gezet Dc aandeelhouders vermeer derden trft ruim achthonderd en de in- homstcn lot ongeveer twintig gulden per dag. Ook kwamen er schenkingen en legaten. Tot verbazing der Gouwenaars was het met de stichting van de Werkinrichting met de bedelarij in de stad afgelopen en ook tot -hun grote opluchting^NatuuVlijk. zoals bij ieder initiatief luwde mettertijd het enthousiasme onder de inwoners. Sommigen bedankten als lid. omdat ze aan de soepcommissie gaven, anderen om dat ze'tegen het gevoerde beleid waren, er waren er zelfs, die hun bijdrage'in hielden. omdat de gemeenteraad verboden had om kleedjes tc kloppen en de kippen op straat' te laten loslopen Men zit blijk baar nooit om redenen verlegen als het gaat om dc beurs dicht tc houden. Er wordt gewerkt! En wat deden die mensen in die Werk inrichting'' Werken, en wel: hard werken. Het was de bedoeling om dc bewoners te" dwingen zelf arbeid te zoeken in de vrije maatschappij. Daarom had men er een soort gcvangemsslecr aan gegeven. Om acht uur *s morgens kwam men bin nen. de deur werd gegrendeld cn om zeven uur 's avonds mocht men er weer uit. Kindereh werden naér de armen scholen gebracht en op Zondag ging men onder toezicht naar dc kerk. Het was er in de eer*te plaats om te doen om de mensen te iaten werken, wat. dat gaf niet. Of zoals een der regenten het uit drukte desnoods laten wc een hoop stenen de ene dag van voor naar achter xbrengen en de andere dag van achter naar voor maar gewerkt zal er worden. Zover is het echter niet gekomen Men zette dc gasten aan het touw pluizen. breien, zwavelstokken maken (tegen 50 cent per 100 bos), aan het maken van pijpedoppen. het rechtslaan van krom me spijkers en tal van andere karweitjes. In 1865 besloot men een gedeelte van de vaste klanten voor dag en nacht ln het huis op te nemen met volledige voe ding. bewassing cn kleding. Deze be woners mochten ook overdag naar buiten o a. om te gaan werken bij de leden (tegen 4 cent per uur). moeten op tijd „gewassen "worden. Neem eens per week éen of twee 1 Sept. 7.» uur Kemonstr. Kerk: Spreek beurt ds H Visser. Chr. Geref. predikant t sept. 7.M uur Zeugestraat Spreekbeurt ds Joh. van Weizen voor Nederd Geref Ge meente. Wept, del» Lou Bandy eb andeien 2 Sept. s uur Splerlpistraat 113: Gelegen heid tot kosteloos in- en herinenten tegen pokken. 2, 3 en 4 Sept. 10—23 uur Kunstmin: Bloe mententoonstelling Goudse Floralla sept S uur Veemarktrestaurant: open bare les Gouds (Conservatorium curau» bewe gingsscholing en dansen. 3 Sept. 2J0 uur'Nieuwe Vaart: Officiële opening nieuwe terreinen Jodan Boys. 3 Sept. 7.» uur Concordia: Feestavond voetbal- en atletiekvereniging „O N A.", tar gelegenheid van dertig/arlg bestaan, optreden Minerva variété-ahow 3 Sept. 7.» uur VrUe EvdCgellscbe Gemeen te: Bidstond. Apothekersdienst Steeds geopend des nachts alleen voor recepten Apotheek E. Grendel, alléén Lange Ticndewcg I. Voor sanering Baanstraat Nadat de raad in Mei besloot tot aan koop van zeven panden voor afbraak ten behoeve van de toekomstige sanering van de Baanstraat (Weescrf) heeft thans ook de eigenaar van dc panden Béanstraat 22 en 24. de heer H Th. Martin te Arnhem, zich bereid verklaard deze percelen aan de gemeente tc verkopen Ook deze (on bewoonde) panden verkeren in een zeer slechte cn gevaarlijke toestand cn zullen t.z.t. in verband met de saneringsplannen eveneens moeten worden gesloopt B en W stellen de raad voor de twee panden tt kopen voor f 500 per perceel. KAASMARKT. Woerden II Augustus 287 Partijen eerste aoort 1.71—1.04; 2e soort l 71—l 78, zware 1.92. extia zware 2.00. Handel vlug. Een veel voorkomend baantje was- waterhalen. Het hul» beschikte over een uitstekende waterput en daaruit konden dc leden hun watervoorraad Indien nodig aanvullen. De orde in het huis heeft nooit grote moeilijkheden gegeven. MUachien kwam dat wel door de spreuken, die men overal had opgehangen Vanzelfsprekend hadden de regenten niets van doen met het ge drag buiten het hul», ten minste als het degenen betrof, cfie niet voor dag en nacht ingekwartierd waren Toch vond men het wenselijk een bord te maken met het opschrift Lijst van personen op wier gedrag bijzonder zal worden gelet Gaven de inwon »ra reden tot klachten, dan wer den ze gestraft met verandering van eten of ze kregen een erg vervelend werkje: rupsen vangen of vuil vissen ln de «tads- grachten Ontegenzeglijk heeft de inrichting aan het doel beantwoord: de stichter» hebben eer van hunnverk gehad. Thans tehuis voor ouden van dagen Thani is het huls *eheel van karakter veranderd. De bewoner» zijn mensen, die om dc een of andere, maar meestal financiële reden geen plaats kunnen vin den In een andere Inrichting voor ouden van dagen En gewerkt wordt cr niet meer. Wel zult u iemand vinden, die ergens aan het schilderen is of Iets repa reert of de tuin onderhoudt, maar dat gebeurt voor plezier. Er zijn nu nog twaalf mannen. De laatste vrouw Is enige jaren geleden gestorven en dames- nieuwelingen worden niet meer aange nomen Eigenlijk is de werkinrichting thans een tehuis voor ouden van'dagen geworden. Een tehuis, waar ze het goed hebben. Bij een rondgang door de Inrichting blijkt het, dat de directrice, mevrouw Van Iperen, grote eisen stelt aan orde, netheid en bovenal zindelijkheid Dat kan men constateren in de ziekenzaal met zijn helder witte spreien, gelakte ledikanten en vaste wastafel, in de grote zaal. die dient voor eet- cn convcrsatiezaal met zijn genoeglijke grote rieten „zorg stoelen". in dp badkamer, kortom overal Langzamerhand wordt alles gemoderni seerd. De kribben met stro op planken zijn vervangen door ledikanten met ma trassen en op de grote zaal is radio. Het regentschap bestaat thans uit de heren J van Kranenburg, voorzitter, dr N R Slop, secretaris. J. Reneman. J v. d. Pol. M. A J. Kortenoevcr. F. R Pruym- boom en A. Goedeyaagen Zij vergaderen in de stemmige met goudleer behangen regentenKamer. behandelen het wel en wee van de bewoner» cn het personeel, zoals vele regenten dat alle ja>en plichts getrouw en met echte oud-Hollandse wel dadigheidszin gedaan hebben Maar de lange Goudse pijpen laten ze in* de kast Deze week. op 30 Augustus, is het honderdjarig bestaan van de inrichting herdacht. De buitenwereld wist er niets yan. maar in het huis aan de Groeneweg heeft men in de yreugde gedeeld. De zaal was versierd met bloemen en er ia extra lekker gegeten. 4 4- fn de proie zaal zitten de bctuonera in gemakkelijke armstoelen gemoedelijk te praten. „De Komedianten" voerden het nog eens op Zo nu en dan wordt het paard van Toontje van sul gehaald en het was, menen wü. tien jaar geleden, dat het dier over de planken van de Nieuwe-Schouw- burg draafde, maar gisteravond was het er dan weer Gouda heeft gisteren wel zijn deel aan de paardensport gehad: veertien op het Industrieterrein en een in de Boeleka'de Dat ene paard, van Toontje dan heeft heel wat beroering gegeven, al ctond het dan maar op de muur gete kend recht tegenover de spreekkamer van dokter Fleming. In d$ gang. op de muur iedereen kon het zo maar zien en het was een nogal realistisch paard, enfin een paard zoals paarden in levende lijve zUi- Als vader kan men natuurlijk zeggen: ..Aan welke karaktertrek ontleend nou zo'n jongen de visie op zo'n paard? Daar is iets mis met die tekening en met die jongen. En als zijn moedern Iedereen voelt dat daaruit ruzie komt. Die kwam ook. Heel de familie bemoeit zich met dat pdard en met Toontje, de vader .dc moeder, de grootvader, de grootmoeder, de tante, de aanslaande man van de tante; ze slepen er principes en stellingen en opvoedkundige theorieën bU en ondertu«en zit Toontje al weer op school en slaat het paard in aniline potlood op de muur. Recht tegenover de spreekkamer van de dokter, die er een beste patiënt door verliest Hij verliest ook zijn vrouw althans tijdelijk, want ze gaat naar haar moeder vanwegj de ruzie om het paard. Dat niemand van de toe schouwers te zien krijgt, evenmin als Toontje trouwens. Die „zich in alle vrij heid heeft geuit, zoals een kind zich uiten kan", zegt de moeder Dië ..een pak voor de broek moet hebben zegt de vader Na al wat wij van Toontje en zijn paard, hebben gehoord, viel de voorstelling van het gezelschap ..De Komedianten" ons tcg:n Henny Alma was veel te jong om moeder te zijn van Toontje en vroluw te zijn na een achtj&rig huwelijk. Haar reacties waren vooral in het begin erg mat En Riny van Slingriandt deed wel ijverig haar best om haar jeugd te over spelen maar het lufctc niet altijd. Beter ging dit haar aanstaande Ben Aerden. af Natuurlijk speelde Tilly Pcrirt—Bouw meester de grootmoeder uitstekend, met felle reacties, die scherp afstaken bU het flegma van Joh. Valk. En waarom praten al die mensen niet wat duidelijker'' Van sommige gedeelten was nu werkelijk geen woord te verstaan. Men heeft er toch recht op te weten, waarom men op de voorste rij zo'n Schik heeft. Want schik had men. Vooral toen op het euid bleek, dat Toontje een eerste prijs had behaald in een tekenwedstrijd. Dië Toontje toch Zo'n schal, zo'n engel; wat kan dat kind tekenen. Ik heb het altijd wel gezegd. Zo gaat dat in 't leven: wat men op het ene moment afkeurt, prijst men op een ander ogenblik. Dat hangt er zo van af. Sommige mensen ip^ken daar een drama van Anderen, o.a. Lesly Storm, een blij spel. Er was weinig publiek. 611'12 Helemaal ontdaan vlogen ze naar binnen. Plop vooraan Ze kekeo ver schrikt rond. maar er was niet» te zien. In de keuken misachten! riep Rick En toen ze daar kwameno. wat zagen ze daar? Een grote pan met melk was overgekookt, en die stond nu vreselijk te roken, en 'n lucht was dat! Plop rende naar het gasstel en nam gauw de pan weg; wat zag die er uit! En daarvan had ik nou het 'n heer lijke pudding voor jullie willen kokesl zei hij bedremmeld. Toen schoten ze allemaal In de lach. om d»t onthutate gezicht van Plop. die hela- maal onder 't praten z'n melk had ver geten! Jammer van de melk. maar dan doen we 'f maar zonder pudding. Plop. troo«tt» Juup. Welja, we zullen toch wel lekker eten! vielen de jongens hem bij. En Plop ging gauw de zwartgebrande pan in 't water te weken zetten.... Muzikaal leven in komend winterseizoen - 'n Prachtig programma Dc muziekliefhebbers krijgen In het ko mend winterseizoen veel te genieten. Zes symphonieconcerten vermeldt., het pro gramma van de vereniging „Het Gouds Volksconcert", vier van het Rotterdams Philharmonlsch Orkest onder leiding van Eduard Flipse en twee door het Residentie Orkest, dat eenmaal onder leiding van de Portugese dirigent Pedro de Freitas Bran- co en eenmaal onder directie van Willem van Otterloo zal optreden. Het Rotterdam* Philharmonlsch Orkest opent het seizoen. \Caarbij de Amerikaanse pianist Julius Katchen Brahms tweede pianoconcert zal spelen. Een week later kan men dan het Residentie Orkest lioren onder Spaanse leiding nftt Theo Olof. viool, als solist. Het R Ph.O komt op het volgend concert met het Brussels pianis tenduo Janine Reding en Henry Plette. Dan is het Residentie Orkest weer aan de beurt. Simon Admiraal treedt daarbij als solist op. De Rotterdammors verzorgen de twee laatste concerten. Bij het ene is solist Willem Noske. viool (vioolconcerten van Mozart en Alexander Tansman)) bij het andere Theo van der Pa2. piano (piano concert van Schumann). t 'n Belangrijk programma dus. waarbij het tot vreugde stemt, dat het mogelijk is. dat vooraanstaande orkesten cn vodraan- siaande solisten in Gouda zullen optreden cn onze stad avonden van zulk hoog peil geven Het „Gouds Volksconcert" komt prachtig^voor de dag. Vanaf Vrijdag aa. tegen inlevering van 'V aankoop van rollen beschuit Deze coupon is 2 weken geldig in de winkels en bij de broodbezorgers. Steenland's brood voortreffelijk kwaliteit en smaak. Blijft veel langer er* I Het ministerie van Economische Zsken deelt mede. dat met Ingang van 1 Sep tember 1949 van de textietkaart VA 905 geldig worden, de bonnen gemerkt U één punt. V één punt. U vijf punten. V vijf punten. U reserve, waarde 10 punten en V reserve, waarde 15 punten. De Reisduif De postduivenvereniging ..De Reisduif hield een concours met jonge dijiven uit Arlon. 270 km Uitslag: J. Vermeulen 1, 32. 74; J. A. Bron Jr 2. 19. 27. 45. 63: G Ouweneel 3 28. 53. 58. 64 67; G Schouten 4. 89; J. Koek 5. 33. 38; >P. Ernst 6. 55. A. Kulik 7. 52; J. Broer 8. 47 48. 78; A. Ver burg 9. 20. 28. 34. 40. Ant. Schouten 10. 22; H. Bron 11. 12: J. v d Ende 13. P Ver boom 14. 31, 68. A. Vermeij 15; J. Loen- deraloot 16. 17; N. van Veen 18. 21. 62. 77. P. Boot 23. 43. J. B dc Jong 24 29. 46. H. v. d. Jagt 25. A. Compeer 30. 54. 66. 71; Jac. Schouten 35. 50. 76; T. Hooimeijer 36. P. Baks 37; J Lakerveld 39. 72. T Wel- Zenis 72. 41; A Wout 42; H. Snoek 44; J. M. van Leeuwen 49 56; P. Vermeulen 51. 75;'A. Slobbe 57; A. W. SOét 59. 61; L. Slaman 60. W. v. Bergen 65; H. Scholten 73. Los 7.25 uur. eerste duif 12-16.47. laat ste 13.22.51. Voorts werd een concours roet oude en Jonge duiven gehouden uit Roosendaal. 56 Km. Uitslag: P. Baks 1. 42. 76. 135; A. Wout 2, 12. 37. 54. 88; G Schouten 3 58. 87. 101. 106; H. Morbis 4. 19. 72. 91; G. de Vo« 5. 36. 89. 114 119.. A. W. Soet 6. 8. 51. 113. 133; M de Jong 7 33. 34. P. v. Bergen 9: H. Anker 10. 15. 62; G. v. Leeuwen 11, 26. 81: C Blom 13 61. 74. 78. 144: H. Scholten 14. 80. M. Holthuizcn 16. 130. 146. J. Koek 17 28. 50. 79. 97. 129. F. Flux 18; D. Nieuwveld 20. 27; A. Verburg 21, 22. 29 34, 87. 88. 132; P. Koek 23. 39. 60. 108: J. Valk 24. 48. 66 82 Jac Schouten 25. 127; Jan Schouten 30. 120 147; P. Boot 31. 49. 57: G. Blanken 33. 77; J. B. de Jong 35. 40, 56. 121; G. Hammers 38. 45. 100; A. Compeer 41. 55. 70. 94; J. Vermeu len 44. 125; T. Welzenis Sr 46. 137; A. Slobbe 47, 89. 98; J. v. d. Ende 52. 99 124; A. Vermeij 53; H. v. d Jagt 59. 84. 118. 131; H. Bron 83. 96. 102. 117. 134; A. Schouten 64, 139; H. CompeeT 65. 83 90, 108, 111. 142. 143; G. de Bode 71. 96. 138; P. Vermeulen 74. 75: M. v. Leèuwen 85. 109; T. Welzenis 75 86: M Sander» 92; G. Ouweneel 93. S. van Vliet 104: A. Blom 105; A. Terlouw 107. 115. 122: J Broer 110; H. Broekhuizen 112: P. Erngt 116; P. Droog 123 128; H. de Bruin 126; F Homes 138, 142; W. v Bergen 140: C. Donk 145 Los 10.30 uur, eerste duif 11.15. laatste 1127.33. Nieuwe salaris, en loon- herziening Een mededeling van de minlgter van Binnenlandse Zaken, dat hij het advies van de commissie van advies Inzake de bezoldiging van het gemcentepersoneel (de z g. commissie-Ubink) in beginsel aan vaardt en de inmiddels tot stand ge komen herziening van het Rijksbezoldi gingsbesluit. heeft B. en W genoopt om de in December j.l. beëindigde gemeente lijke salaris- en loonherzienlng wederom aan de nieuwste rijksnormen te toetsen. De hieruit voortvloeiende en door B. en W. gewenst geachte wijzigingen zijn. dat van groep I het maximum f1900.*» wordt in plaats van 1800.—: van groep VIII 4600— in plaats van ƒ4300.— van groep IX 4600 in plaats van ƒ4500 en van groep XI f 5300 in plaats van ƒ5000.—. Voorts is van deze gelegenheid gebruik gemaakt om in groep III op te nemen de functie van assistent-magazijnmeester en ln groep VII de functie van chemisch ambtenaar, beide der lichtfabrieken. Voorts werd aan groep A toegevoegd de functie van ingenieur in Algemene Dienst met een jaarwedde van 4560.— tot 6480.—. Ook in de loonschalen van de werk lieden komt een wijziging. Behalve groep I worden alle groepen verhoogd. Van groep II stijgt het maximum-weekloon van ƒ4320 tot ƒ43.88; van groep III van 45.12 tot 46,08; van groep IV van 47,04 tot 48.96; van groep V van 50.38 tot 5220 en van groep VI van f 53.78 tot ƒ55.88. Alles te rekenen'met ingang van 1 Januari 1948. De hieruit voortvloeiende voordelen werden reeds uitgekeerd, tn het ver trouwen. dat de raad daartegen geen Be zwaar zou hebben. B. en W. stellen voor een en ander te bekrachtigen. Burgerlijke Stand Geboren: Martinua. z. v. D. Gibbon en W. Edelbroek. Graaf van Blolsrtr. 58; Wil helmus Petrus, z. v. A- J. van de Coeve ring en C. Prinsen berg, Boekenberg>traat 53; Wilhelmus Maria Theresla. z. v. p. Geurt» en M. C van Vliet, Vossiusstraat 34; Alida Catharlna d. v. J. J. van Wijn gaarden en S. Fljan, Derde Kade 59. Getrouwd: G. Busdorf en P. J. Stalen- berg; A. Schoonderwoèrd en J. de Bruin; J. Vuijk en M. Paul; H. D. de Reus en J. A. Boekamp. Overleden: Iteinardua Schouten. 58 j,; Arnoldus Gersrdus de Jong. 63 j. Tentoonstelling „Leidens Ontzet" gesloten Tentoonstellingen worden met doorgaans heel wat minder ophef gesloten dan ge opend Hoe gaat dat: bij de opening zijn allerlei autoriteiten aanwezig en gaat alles heel officieel tbe maar de sluiting wordt meesfal alleen bepaald door de sleutel, die een portier of suppoost onop vallend omdraait In het slot van de deur van het gebouw, waarin de tentoonstel ling werd gehouden. Het Fonds „Goudse Glazen" heeft echter gemeend voor de sluiting van de tentoonstelling ..Leidens ontzet", die ruim twee maanden in de Sint Janskerk is gehouden, met deze negatieve traditie te moeten breken. In de kdpel-van de kerk waren gisteravond ter officiële sluiting van deze tentoonstelling bijeen gekomen zij. die hebben meegewerkt tot de totstandkoming. Als voorzitter-secretaris van de ver eniging „Goudse Glazen sprak mr A. A. J. Rijksen een 4ankwoord. Iliw» ver heugd te kunnen mgedelen. datmnds 1938 het bezoek aan het kerkgobouw^Mrticn- voudigd Is. ki de periode, dat ten toonstelling werd gehouden hebben 6000 personen de Sint Jan bezocht. Uiteraard ls het niet mogelijk te controleren, of deze belangstelling zuiver de tentoon- stellinjrdan wel de glazen of het gebouw gold. Wel staat echter vast. dat velen van de bezoekers interesse hebben ge toond. voor wat zich in Mie vitrines be vond. Hoewel mr Rijksen verscheidene wensen op zijn verlanglijstje heeft staan, verklaarde hij blij te zijn dat met zo geringe krachten deze tentoonstelling tot «tand had kunnen komen. Dit was vooral te danken, zo zeide hij. aan de prettige geest van a^menwerking tussen diverse instanties. Burgcmeesteg James nam de gelegen heid te baat om mr Rijksen. die hij de motor noemde, die de zakk op gang had gebracht en draaiend hield, te huldigen. „Wij moeten woekeren gnet onze kerk. onze glazen en dat We daarmee woekeren hebben we zeer te danken aan mr Rijk sen". aldus spreker. Namens het college van kerkvoogden^ retourneerde de heer D. Bijlsma dc door mr Rijksen aan het. adres van dat college gerichte dankwoorden, zich zeer dank baar betonend'jegens het fonds „Goudse Glazen", dat „gekristalliseerd is in ztjn voorzltter-aecretaris". WEG CLANDESTIEN AANGELEGD Perikelen van een autobezitter Een kaashandelaar uit Rietveld zit in een moeilijk parket. Hij heeft een autjp. maar bij zijn woning geen stallingsgelegenheid. Nu is er wel een paar kilometer verder een garage, maar als je, soms 's avonds laat. thuiskomt, dan zit je graag dicht bij huis. Zodat hij de wagen op de verkeers weg Leiden—Utrecht neerzet, een situatie, die hem niet bevredigt, want hij vindt het maar een gevaarlijke beweging uit een oogpunt van verkeersveiligheid en auto beveiliging. Als ik nu eens een weg maak langs mijn huis, bedacht hij. dan staat m'n auto veilig en niemand heeft er last van. Een paar keer werd vergunning tot het aan leggen van een ultpad aan de Rijkswater staat gevraagd, maar deze zei neen. want wat je aan de een toestaat kan je aan de ander niet weigeren en bovendien bestaat er het streven om lintbebouwing tegen te gaan. De autobezitter uit Rietveld werd het evenwel zet. Het een sloot dempen, maakt# een pad en parkeerde de auto naast z'n woning Waarop de Rijkswaterstaat is ge komen cn bU de toegang naar het pad een soiled hek maakte* zodat de auto de eigen weg niet op kan. Wat er al geen problemen in de wereld zijn. Het eigenmachtig aanleggen van de weg en het parkeren van de auto op dat pad kwam de handelaar op twee verbalen te staan en op een tocht naar de kanton rechter. aan wie hij gisteren z'n leed klaagde. Er was een technisch hoofdambtenaar, die de visie van de Rijkswaterstaat ver tolkte. welks standpunt Is. dat het ver keer meer belemmerd wordt door het uit rijden uit het laantje naast de woning dan door het parkeren aan dc kant vBn de weg Een mening, die de'-kantoarechter- plaatsvervanger nrlr C. Jonker eerbiedigde, maar niet deelde. De burgemeester van Rietveld had bU dc stukken z'o opvatting over het geval gegevën en gezegd, dat er alles voor te zeggen viel toestemming tot het .aanleggen van het ultpad te geven. Aan de ene kant vond de automobilist het wel erg vervelend, dat hij op z'n eigen grond niet doen mag wat hij wil. aan de andere leant had hij oog voor de moeilijk heid. dat wanneer vandaag hem vergun ning wordt gegeven, morgen een ander met eenzelfde verzoek komt. Maar hoe het zU, hij zit er mee en het enige, waarnaar hij streeft, is een oplossing. En nu ls hij op een lumineus idee ge komen. Hij heeft een vlak in de buurt staand oud brandspuithuisje gekocht, een huisje, dat uiteraard een uitpad heelt, want hoe sou anders vroeger de spuit naar de brand hebben kunnenkomen. Als Ik nu dit uitpad aan de Rijkswaterstaat aan biedt ter opheffing en in ruil daarvoor krijg ik toestemming voor m'n eigen weg, wel aldus z'n idee. dan zijn we allebei tevreden en in totaal blijft er dus op dit weggedeelte één uitgang. Dat gaat hij dan nu proberen. In ieder geval hü begreep, dat hij met z'n eigenmachtig optreden scheef lag. Tweemaal vijf en twintig gulden boete vroeg de ambtenaar van het O.M.. maar de rechter achtte tweemaal zes gulden voldoende.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1949 | | pagina 5