s
er
SEDIENDE
eelschilded
velschilders
V*
I
de
;enï
Gerrit de Stotteraar wederom
Massabetoging in W.-Berlijn
riEK
1949
De Zuiderkruis zat in de mist
De Kroon"
3730
INT
o ven zaai
Chinese regering gelast de
arrestatie van Mao Tse Toeng!
a
Verenigde Staten verruimen
invoermogelijkheden
Uitgebreid complot ontdekt in
Tsjecho-Slowakije
tegen Oostduitse regering
I 7“
kijk
ontsnapt
Val
van
later!
Afweerwapen tegen
de atoombom?
Ontploffing maakt van
huis een ruïne
Jules Moch aanvaardt
informatieve opdracht
Oostenrijk koos Zondag
16 ultra nationalisten
EVEN EEN KAARTJE-
ibracht Onkosten-opgave
ille merken. Verkoop en
nst reeds vanaf f 1.50 p.w.
ronos" Schiekade 173,
TELEFOON 26845
Verzoenende woorden
van Oostelijke politici
De eerste klassers
fti ff
Concentratiekampen
lopen vol
Nog dit jaar verkiezingen
in Engeland
Kanton binnen
een week verwacht
Ditmaal uit strafgevangenis te Utrecht
Tito beschuldigt
88ste Jaargang No 22793
Prijs abonnement
per week
per maand
PwtrakantM 4MM
per kwartaal
I 4.85
nen
hun
l
De Franse kabinetscrisis
isbezorgd
t 31 en aan
1.
Prijs 10 cent per nummer
)0 foto’s met
i belangrijke
i binnen- en
1 November
949, 96 pag.,
e uitvoering.
oor anderen
dat weinig
verschijnen,
zult willen
jij het docr-
fllmpje -.,Parlj«
land
Chef-Explolt»tl» I
D. DE KLEKK
i wist
kans
i te
ver
ver-
Dia
Slavin
die het
Slavjë 1
9-4
ibriek „REGINA'
lige Indiensttreding
ren.
mini
Wto
jn, maar de
anten
“T
J3.85
inmelden Oosthaven no. 37.
lags -
rilhelmina
in een opei
-ran 2
pt'
iet 1..
■leiding
elde
Igste
19 jaar)
’ak te worden opgeleid,
leken geschiktheid kan
et. Persoonlijke aanmel-
Markt 21, Gouda op
sen 8 en 8 uur n.m.
n. at
en ondt._
iwmachlnea.
electrifiche
irmachine» en
netaalfabrikate_
paalde soorten glas-
-teriaal, chemicaliën.
oChe en tolletprepa-
•n bontwerk, rubber $n
aout en papierproducten.
°en. filma en andere foto-
.ten.
■erikaanse tarieflijsten om-
5000 artikelen.
de on-
de tien
ont-
J 537
—rport in
...óen de
zant van
l ramen,
Atnerl-
ien ton
*t begin-
- Mr J. C. t
gin heeft aan
mr J. C. bat
leend uit de
tot kanselier d
als opvolger vat
Hardenbroek.
Het is de gehele dag druk geweest bij
de Lloydkade, ondanks het verzoek aan
de families om rustig thuis te blijven
wachten De teleurstelling was natuurlijk
algemeen, maar men besefte, dat het nu
ec ima.d niét anders kon.
ering van de
ingen geweest
ider de plaat-
imunis-
die de
bekleed-
waren de
“’•voor een
«wenen. De
de leden
■ede te zijn
iters cor-
Ontploffing in chemische
fabriek te Amersfoort
schoenmaker kwam om twintig ml-
i over zeven (de klok, die vernield
wees deze tijd aan) met zijn doch-
op de arm naar beneden. In de
draaide hij het electrisch licht
toen volgde de explosie. Deze ka-
het aangrenzend vertrek werden
totaal vernield. De zoldering werd
‘i meter opgetild, de vloer ver
beuren en ramen werden weg-
- *-itte van de ontploffing wal
de gordijnen in de kamer
verteerd bleken. Ook in de
ing werd zware schade aan de
aangericht. Naar het onder
rees. moet zich in de kamer een
el hebben opgehoopt, dat door
i de schakelaar van het elec-
tot ontploffing is gekomen.
amende maanden it
avonden vrij voot
RINGEN,
'EN. DINERS ENÏ.
Vrijdagmorgen heeft zich In de woning
van de schoenmaker H. aan de Akenerstr.
in Vaals een ontploffing voorgedaan, welke
een groot deel van de woning tot een
ruïne maakte, terwijl de schoenmaker en
zijndochtertje ernstige brandwonden kre
gen.
De i
nuten
werd,
tertje
kamer
aan en
mer en
vrijwel
twintig centii
zakte en deu
gerukt. De hitte
zó groot, dat d<
volkomen
bovenwonli
meubelen
zoek ultwe
gasmengsel 1
een vonk in
trisch licht t
I Xr Bureau: Markt M. Telefoon 1743
pfC ASPERA» Direeteur-Chefredacteur
AD AOTBA PwtrakutM <MM g. B. VAN DÏE KRAAT8
na een
pen gedirigeerd
naar uit berichten
stad gebleken was.
uitgevoerd. Te Brno,
hoofdstad van Moravi
i terug)
jen voor
reatemd.
a de Volkspartij (welke grote
de atide der R.K. Kerk,
en zakenlieden) met het
il zetels uit de bus gekomen,
.w.listlsehe party.
Het Is een teleurstellende dag gewor
den voor allen, die belang hadden bij de
aankomst van de Zuiderkruis. Onze jon
gens op het schip hadden er zo op ge
rekend Zondag nog in de familiekring te
zijn en familie en buren hadden Zondag
morgen reeds de vlaggen uitgestoken,
om de terugkomst te vieren van een
echtgenoot, zoon, broer of vriend. Maar
de mist, die de laatste dagen al meer last
heeft veroorzaakt, gooide ook Zondag
roet in het eten. Er was geen mogelijk
heid om Zondagmorgen vroeg de Nieuwe
Waterweg binnen te komen, zó potdicht
zat de kust. Daarom werd besloten
buitengaats voor anker te gaan en de
opklaring af te wachten. Dat het echter
half drie in de middag zou worden eer
het zicht zo was, dat men het erop wa
gen kon binnen te stomen, had de grootste
pessimist niet verwacht. Eerst om kwart
over vier kwam de Zuiderkruis voor de
tische naties Ingrijpen”, zo heeft Tsjang
Kat Sjek in een boodschap ter gelegenheid
van de 38ste verjaardag van de stichting
der Chinese republiek gezegd.
„De Sowjets hebben duidelijk de oude
expansiepolitiek van het Tsaristische Rus
land overgenomen door de hand te leggen
op Mongolië en Sinkiang en door hun in
vloed in het noordoosten van China Uit te
breiden. Het is betreurenswaardig, dat
onze vrienden de Chinese communisten
nemeh voor eenvoudige hervormers van
het agrarisch stelsel, terwijl zij in feite
handlangers van Moskou zijn”.
wal aan de Lloydkade. waar de autori
teiten inmiddels reeds de debarkatie tot
Maandagochtend acht uur hadden ver
schoven. omdat voorzien was. dat het
schip slechts betrekkelijk kort voor hei
invallen van de duisternis en wie
weet ook van een nieuw mistgordijn
binnen zou zijn en erXna de officiële
begroeting, die toch altijd nog wel een
half uur in beslag neemt, geen kans meer
zou bestaan de opvarenden nog deze
Zondag thuis te brengen. Blijkbaar heeft
men het „gelijke monniken, gelijke kap
pen” willen laten gelden en ook de Rot
terdammers aan boord laten blijven.
van gearresteerde mannen opdracht
hulzen te verlaten om plaats te maken
voor arbeiders. De uitgewezenen kregen
geen andere keus dan naar de verlaten
grensgebieden, waaruit in 1945 en ’46 drie
millioen Duitsers verdreven zijn, te ver-
izen. In Praag zou eenzelfde proces
inde zijn. De door communisten be
urste gemeenteraad heeft er voortdu
id op aangedrongen de stad van niet-
leiders te zuiveren om de industrie-
>M«ovco«>ng te verschaf-
1 naar de kampen, zo
correspondent verder,
i commissies van drft
communistische leden
Ikaanse zijde wat
o.m. betrekking
chemicaliën en
oliën, glas- en
iroducten. ijzer
achinerieën en
lire producten. TtwrTbeflg. voorzf
•n. zuivelproducten.
—oenten en prepa-
.u, van vezels en an-
en papierproducten.
en andere le-
ten. verf en
WIT N.V.
filiaal te Gouda een
Is er in Oostzaan ook aardolie? Tussen
de Nederlandse Aardolie Maatschappij en de
kerkvoogden van de Ned. Herv. Gemeente te
Oostzaan is een contract afgesloten, dat de
Aardolie Mij hét recht geeft op een perceel
land van de kerkvoogden, gelegen tussen
Oostzaan en Zaandam, boringen te ver-
richt"
President Truman volgt met grote
belangstelling de manoeuvres van de
82e Luchtlandings-divisie bij Fort Bragg.
Laag overvliegende C 82-ers werpen een
detachement van 500 parachutisten af.
van de
itzaan en
iten.
millioen Duitsers verdreven
huizen. In Praag zou
gaande zijn. De door con.„
heerste gemeenteraad heeft er
rend op aangedrongen de stad
arbeiders te zuiveren om
arbeiders betere huisvestlni
fen. De verwijzing
schrijft Reuters c
geschiedt op last van
leden, gekozen uit c<
van plaatselijke besturen.
Gelijktijdig met de zulvei
middenstand zijn er zulverin
op de departementen en one
selijke autoriteiten en in de comi
tische partij zelf. Communisten,
ene dag nog belangrijke functies I
den in het openbare leven,
volgende dag. zonder dat hlervi
verklaring gegeven werd, verdwe
partijpers heeft telkens weer c
gewaarschuwd meer op hun hoed
voor „de vijand”, zo besluit Reut
respondent.
baron Baud. H M de Konln-
n haar particulier secretaris,
sron Baud, eervol ontslag ver-
leze functie en hem benoemd
der Koninklijke Huisorden.
in mr G. C. 'D. baron van
De te Syoney verschijnende Sunday
Herald vertelt uit betrouwbare bron
te hebben vernomen, dat een groep des
kundigen uit drie landen te Salisbury
(Zuid-Australië) werkt aan een nieuw
geheim wapen, dat het antwoord zou
kunnen worden op de atoombotn. Radar
en hoog-frequente radiogolven zouden bij
dit wapen te pas komen. Het in de lucht
doen exploderen van een vijandelijk
vliegtuig of een projectiel zou het doel
zijn van het nieuuwe wapen.
Tot de groep deskundigen behoren ook
Duitse geleerden, die volgens een over
eenkomst met de Engelse regering naar
Australië zijn gebracht, aldus het blad.
XA/AAR.IN OPCENOMEN
GROOT GOUDA
WEST I
ADO—Blauw Wit
WEST n
DWS—De Volewljckera ....ro.n •-«
Xerxes—HBS 8—
Neptunus—RCH 1
OOBT
Go Ahead—Zwolse Boys n >-•
Enechedese Boye-Qulck 3-4
H
ZUID I
NOORD
Leeuwarden—FrieaUnd
Sneek—Frisia
Heerenveen—Achilles
zuid n
Juliana—NAC
Longa-TOndhoven
BVV^rt^
Maurits—Bleijerhelde
Geringe zeteiwinst van
(gesteunde) communisten
Vrywel zonder incidenten z(jn Zondag
in Oostenryk voor het eerst sinds 1943 ver
kiezingen gehouden voor het parlement,
de provinciale besturen en voor
de gemeenteraad van Wenen, waarby
ongeveer 85 pet van de kiesgereehttgen
hun stem hebben uitgebraoht. Van het
aantal kiezers waren 58 procent vronwen.
Ongeveer anderhalf millioen vroegere
„kleine nazi's” en teruggekeerde krÜgs-
gevangenen hebben voor het eerst na do
oorlog medege
Wederom is
steun geniet van de zyde
landbouwer4 en zakenlledei
grootst aantal zetels uit de I
gevolgd door de socialistisch
Van de drie nieuwe partijen, de Liga
van Onaihankelijken (ultra-nationaUe-
tisch), de Democratische Unie (partij van
de middenweg) en de Ergocraten, een
grillige rechtse groep, wiet alleen de
eerste een belangrijk deel van de stem
men (ong. 10 pet) op zich te verenigen. Do
communistische partij ondervond de steun
van een groep linkse socialisten en boekte
een zetel winst.
De 165 zetels zijn na tweede telling als
volgt verdeeld: Volkspartij 77 zetels (85);
Socialisten 67 zetels (76); Onafhankelljken
16 zetels Links Blok, waaronder com
munisten 5 zetels (4),
In percentage uitgedrukt, werden te
Wenen de volgende resultaten behaald:
Socialistische Partij 87.4; Volkspartij ÏTJ;
Linkse blok 10 en Liga vin Onafhankellj
ken 4.4 procent.
Men neemt aan, dat ook thans de Volks
partij en de Socialisten een coalitie aan
gaan.
Gerrit de Stotteraar, een der beruchtste
Amsterdamse insluipers, die bekendheid
verwierf omdat hy tot tweemaal toe uit
een politiebureau en eenmaal daarna uit
het Huis van Bewaring te Amsterdam
te ontsnappen, heeft Zaterdagavond I
gezien ook uit de strafgevangenis
Utrecht, waar hy in verband met z(jn
oordeling tot vier jaar gevangenisstraf
bleef, te breken.
Hoe het ditmaal is gebeurd, staat nog
niet vast, daar de Utrechtse politie een
uitgebreid onderzoek Instelt, waarvan bet
resultaat nog niet bekend is. Het is, zo
deelde men ons mede, niet uitgesloten,
dat hij hulp van buitenaf heeft gekregen.
Zoals gebruikelijk was Zaterdagavond een
aantal gevangenen, onder wie Gewit zijn
ware naam is Gerrit Cornelia Blom
bijeen in de recreatie-zaal. waar geschaakt
en gedamd werd. Deze zaal ligt buiten het
eigenlijke gebouw, maar binnen de ring
muur. Het is vermoedelijk een oude werk
plaats.
ZJn k? sltuatle- Ir
nra.nu!u en van de ondernemers-
ov*rh«M 68 zu,,en gezamenlijk èn met de
l»nd.. d V^en. het bel«n« van het Neder-
hM d,en«nde werkzaamheid van
oearyfsleven bevorderen, alsmede het
to« dhV8n bedrijfsleven en de daar-
ii i_Drorende Personen behartigen." Zo
Snri.ni wWet de taak omschreven van de
I
t 'Jn de 8taart zit het venijn.”
rltch2k *n. d,?.8taart van dlt «tukje hlsto-
itrUrt* ?”tw*k,leling. dat via de klassen-
PBn it0<4jde 8cïliiribare Idylle van de
Immïr. De historische ontwikkeling
ook 8 8taat nimmer stil; hierboven Werd
PBo ^'v'hkellng lelden, die met de
vin r.?k.n aanvan8 neemt? Pessimisten
krónlLh, 5 ze«8®n: langs achteraf- en
a,,?
"®ar veÏÏp5^de maatjegelen lijnrecht
lUms t 81nB van het vuige kaplta-
hoede zjjn We tenminste niet op onze
I ODnlrnu, ten e.,nde de «tukken worden
I «rijd kRn°? ?et «chaakbord gezet. De
I Wde iJJib Laat ,eder op zUn
KIJKER ad int.
Als resultaat van de besprekingen, die van 8 April tot 27 Augustus j.l. te Annecy
zijn gevoerd hebben de Verenigde Staten zich bereid verklaard tot tarlefconceesles.
betrekking hebberjde op een invoer ter waarde van 250 millioen dollar In 1948. De
besprekingen te Annecy werden gevoerd door de 23 landen, die reeds deelnemen
aan de algemene overeenkomst inzake handel en tarieven van Genève van 1947, als
mede door de tien landen, die te Annecy zijn toegetreden tot de bovengenoemde
overeenkomst van Genève.
Te Annecy hebben uitsluitend de 10 nieuw toegetredep landen onderhandellngen
gevoerd over tariefconcessies onderling en tegenover reeds eerder toegetreden landen.
Deze 33 landen namen over 1948 rufm 80 pet van de totale wereldhandel voor hun
rekening. Voor de meeste landen moeten de overeengekomen tariefconcessies nog door
de nationale parlementen worden goedgekeurd en de wijzigingen in de bestaande in
voerrechten zullen niet vóór 1 Januari 1950 van kracht worden.
Volgens communistiache bronnen te
Praag hebben de arrestaties In Tsjecho-
SlowakUe plaats naar aanleiding van de
ontdekking van een uitgebreide onder
grondse organisatie, het ernstigste tot nu
toe ontdekte complot. De autoriteiten en
de plaatselijke pers hebben nog steeds
gezwegen. Er zouden meer dan duizend
personen gearresteerd zyn. De vorige
maand is te Hradec Kralove een wapen
opslagplaats ontdekt en er hebben schiet
partijen in het land plaats gehad. Er zijn
geen hoge communistische party-func-
tionarissen gearresteerd.
In de „correctieve werkkampen" van
Tsjecho-Slowakije. aldus meldt Reuters
correspondent te Praag, komen nog steeds
nieuwe gevangenen binnen. Velen uit de
zakenwereld en het vrije beroep, als
advocaten, dokters, slagers, drogisten en
bakkers werden gearresteerd. In Praag
alleen zouden, volgens mededelingen uit
de eerste hand, veie honderden van deze
„kapitalistische restanten" opgepakt en
kort verhoor direct naar de kam-
•dirigeerd zijn. De zuivering zou.
*n van bulten de hoofd
ig. in het gehele land zijn
een industriestad en
rië. kregen de gezin-
De Ver. Staten hebben tijdens
derhandelingen te Annecy met
nieuw toetredende landen conceecles
vangen, vnelke betrekking hebben op
millioen dollar aan Amerikaanse exp<
1948, dit bedrag betreft echter allee
export naar deze 10 landen, wa
Amerikaanse zijde kon men niet
hoe groot het bedrag van de
kaanse uitvoer naar alle landt
z(jn, dat uit de toepassing van het
sel der meeat-begunstlgde natie zou voort
vloeien.
De concessies van Amerikaanse
de invoer betreft hebben
op de volgende groepen:
drogerijen, plantaardige oliën, gli
aardewerk, steen en steenproductei
en staal en -producten, machinei..
werktuigen, hoütpulp en andere pr
visproducter
en noten, groi
irvan, weefsels v
papier en
schoenen en
'ieklnstrumenti
Over de ringmuur
Gerrit moet kans gezien hebben dit lo
kaal ongemerkt te verlaten, waardoor hij
op de binnenplaats kwam en daarna over
de ringmuur, die enkele meters hoog is. ge
klommen moet zijn. Hij had dit stoute stuk
je eveneens gepresteerd, toen hij destijds
uit het Huis van Bewaring te Amsterdam
ontsnapte, doch toen lagen er tegen de
muur enkele lege vaten en had hij de tijd
een tegelpad op te breken en met de tegels
en vaten een soort trap te maken Zaterdag
avond was het zeer mistig en daarvan
heeft hij waarschijnlijk kunnen profileren.
Vooralsnog staat de directie van de straf
gevangenis voor een raadsel.
Onmiddellijk nadat zijn ontsnapping be
kend was. zijn de politie-autoriteiten over
al in den lande gewaarschuwd. De Am
sterdamse recherche Gerrit is Amster
dammer en zowel zijn vrouw als zijn moe
der wonen in de hoofdstad was direct op
pad om op de diverse adressen, waar hij
De Britse minister van Gezondheids
zaken. Aneurin Bevan, heeft in een toe*
spraak t« Byker on Tyne verklaard, dat
de algemene verkiezingen binnen zeer
korte tijd zullen worden gehouden.
doen om contact met West-Duitslahd op
te nemen. „Wij moeten elkaar niet uit
schelden. doch als broeder en zuster
naast elkander leven", zo zeide hij.
Otto Nuschke, de voorzitter van de
Oostduitse Christendemocraten, erkende
in een interview aan hetzelfde blad, dat
bij de vorming van de Oostduitse rege-
rihg „is afgeweken van de regels ener
formele democratie". Niettemin zullen de
niet-communistlsehe partijen ook zonder
deze formaliteiten een belangrijke rol in
de nieuwe regering spelen,zo zei Nuschke
...De Oostduitse staat zal zich niet isole-
Zij moet trachten tot overeenstem-
dng en samenwerking met de landen van
rest— en Oost-Europa te komen”.
Tienduizenden BerlUnera. voor een groot
deel uit de Sowjetaector van Berlijn,
hebben Zaterdagmiddag in een door het
Westeiyk stadsbestuur byeengeroepen be
toging geprotesteerd tegen de vornilng
van de door de communisten beheerste
regering voor Oost-Dultsland. Tevoren
had de Westberiynse gemeenteraad in een
bijzondere zitting het besluit genomen een
appél aan de Weateiyke geallieerden te
richten met het verzoek de volledige aan
sluiting van West-BerlUn by de Weat-
duitse federatie met het oog op de ge-
wUzigde omstandigheden opnieuw te aver-
Wprof. Hermann Kastner, de voorzitter
van de Oostduitse liberale partij, die
wordt genoemd ais plaatsvervangend pre
mier in de Oostduitse regering, verklaarde
in een intervleuw aan het Westberlljnse
blad Welt am Sonntag, te hopen, dat
Oost- en Westduitse vertegenwoordigers
binnenkort tezamen zullen komen om de
nieuwe toestand te bespreken Hij ver
klaarde. dat de Oostduitse regering een
„middenkoers" zou volgen en alles zou
BUna nergens mist.
Weerverwachtlng, meegedeeld door het
KN.M.I in De Bilt, geldig van Maandag-
,5-1.
Morgenoverdag enkele overdrijvende wolken-
Iets lagere middagtemperaturen
11 October Afnemende maan.
Zon op S.67- onder 17.M
Maan op 11.09; onder U 00
Ie wei...
jtaal en
werktuigen, hot
vlees en visp
vruchten
raten daai
dere producten,
juwelen, laarzei
derartlkelen. muzi
looistoffen.
De concessies, welke voor de Ameri
kaanse uitvoer werden toegestaan omvat
ten groepen als: granen en graanproduc
ten. vers en gedroogd fruit, fruit en vruch
tensap in blik, groenten, zuivelproduc
ten. vlees, vis en soortgelijke producten,
katoen, tabak en tabaksproducten, diverse
andere landbouwproducten, auto's en on
derdelen. vliegtuigen en onderdelen* IS*
dustriële en landbouwmachines, met in
begrip van tractors, electrische machines
en apparfiten. kantoormachines en instal
laties. metalen en metaalfabrikaten. pe-
troleumproducten. beps
waren, loodgietersmater
verf, plastics, medisch!
raten, textiel en
lederproducten. hoi
gommen en harsen
grafische productei
De nieuwe Amr
vatten ongeveer
De nitvoerende Toean, het kabinet van
de Chinese nationalistische regering, heeft
besloten de arrestatie te bevelen van Mao
Toeflg, voDrzltter“van de nieuwe com
munistische regering, generaal Tsjou En
Lai, waarnemende minister president, en
mevrouw Soen Tat Sen, weduwe van de
stichter der Chinese republiek. Deze drie
bevinden zich op het ogenblik allen te
Peking.
Diplomaten te Kanton verklaarden te
verwachten, dat het nationalistische mi
nisterie van buitenlandse zaken Maandag
zou mededelen, dat de regering ofwel naar
Tsjoengking, of naar Koenming aan de
weg van China naar Birma was ver
huisd. Chinese kringen te Hongkong eer
wachten de val van Kanton binnen een
week of tien dagen.
„De derde wereldoorlog is reeds begon
nen en het militarisme van de communis
tische internationale zal slechts overwon
nen kunnen worden, wanneer de democra-
1DAG 8 OCTOBER 19M
TJU nieuwe meatediappelijke verechljn.
der pubUekrechteWke bedrljle-
manleette drUIi d. gedachten naar bat
1900”, dat onlangs in ons
heeft gecirculeerd. Het is een
van talrijke «tukje, oude
“lkel btoltJ'
Alm, die samen de geschiedenis van de
laren 1M0 tot 1914 vertellen, zoals die zich
weerspiegelde in de schitterende, veel-
{ijdlge kristal, die Parijs heet. Parijs -
xeker toen nog het hart van de wereld!
rr is éën verschijnsel, dat bij het
bekijken van dat boeiende filmpje in het
büxonder opvalt: hoe in die korte spanne
tllds steeds meer de mens als enkeling,
.h individuele persoonlijkheid, naar de
achtergrond verdwijnt «n opgelost wordt
in die moderne afgod: de massa, waarin
niet de enkeling van wezenlijk belang is,
maar de veelheid van enkelingen. Het
filmpje I» niet gemaakt om op dit ver-
achijnsel te wijzen, waarschijnlijk hebben
desamenstellers er zelfs niet aan gedacht.
Maar het is zo met het tijdbeeld ver
weven. dat het duidelijker spreekt uit
leder stukje film van weer een paar jaar
later. En, ongewild, brengt het slot de
climax: de massa-mens in zijn on-per-
aoonlfjkste, on-individueelste veelheid, de
r troepen, die van de Parijse boulevards
naar het front van 1914 marcheren.
f Het is dit verschijnsel, dat de ontwikke
ling van ona maatschappelijk bestel sinds
rond 1900 tot vandaag aan de dag heeft
bepaald en dat ons nu dan plaatst voor
de noodzaak van een nieuwe organisatie
van dat maatschappelijk bestel: het ver-
schijnsel, dat de mensen steeds minder als
J i Individuen hun rol in de samenleving
spelen, maar steeds meer als georgani-
leerde groepen. Hoe lang is het nog net
geleden, dat de organisatie van arbeiders
In wefkliedenbonden en -verenigingen
met de behartiging van de gemeenschap
pelijke materiële bëlangen als doel,
beschouwd werd als de revolutionnalre
activiteit van ontevreden kankeraars? De
patroon en de werkman stonden toen nog
tegenover elkaar als twes individuele
persoonlijkheden een verhouding met
haar deugden en ondeugden, maar tot die
tijd de enige logische verhouding. Wie aan
die verhouding tornen wilde, tornde aan
de algemeen aanvaarde maatschappelijke
orde.
Die maatschappelijke orde ligt sinds
lang omver. De arbeiders gingen voort op
de weg van organisatie, de schuchtere
werkliedenverenigingen groeiden uit tot
machtige vakbonden, die hun kracht-door-
eendracht tegenover de economische
macht van de ondernemers stelden. Die
ondernemers, eerst als individuen zo
onbetwist de meerderen tegenover hun
individuele werklieden, moesten zich
eveneens als groep te weer gaan stellen
tegen de eisen van de arbeiders. De
„klassenstrijdontbrandde. Stonden te
voren duizenden patroons ieder in hun
eigen bedrijf tegenover tienduizenden
werklieden, allen op hun eigen houtje
opkomend voor het eigen gezin nu
Stond de .klasse” der arbeiders tegen
over de „klasse" der ondernemers.
Ze stonden tegenover elkaar: het
was strijd! Maar strijd is altijd een toe
stand van overgang. Men kan zeggen, dat
de klassenstrijd in wezen voorbij was, toen
beide partijen begonnen elkaar te erken
nen, ook al hield die eerste erkenning in.
dat arbeiders- en ondernemersvertegen-
woordigerj als tegenstanders tegenover
elkaar aan de conferentietafel kwamen te
zitten: de een om zoveel mogelijk los te
branden, de ander om zo min mogelijk
prijs te geven. Aan de conferentietafel nu
is de klassenstrijd in de loop van de jong
ste tientallen jaren doodgebloed. De eisen
der arbeiders en die der ondernemers
kwamen geleldelijkweg. met elkaar in
evenwicht. Met dat evenwicht groeide in
s1 - 4 'c,mPen het begrip voor eikaars
E «“dpunt. Het streven van de ene groep
g raakte steeds meer verstrengeld met dat
I van de andere. Men begon elkaar steeds
I te on*moeten op een nieuw niveau
het niveau van het gemeenschappelijk
I belang en dat gemeenschappelijk belang
War bet belang van het bedrijf, bij welks
welvarendheid èn de arbeiders èn de
ondernemers tenslotte gebaat zijn.
I k-2?nxltJJ,veau 18 een voorlopig eindpunt
E bereikt. De oplossing van de’ enkeling in
.m8Ma der organisatie is volbracht. Als
ft patroon Pietersen de arbeider Jansen in
dienst neemt, dan zegt hij niet meer: „Kijk
eens Jansen, ik had gedacht...." Dan
i! sen hen op tafel de collectieve
n‘°vereenkomst' die de organisatie
h.» .Ple'ersen met die van Jansen onder
net toeziend oog van de overheid heeft
en waarin met de belangen
I?” ete,r8en. Jansen èn overheid reke-
«4 8 gehouden. Daar komt geen klassen-
«trijd meer aan te paa.
n«.eti Publiekrechtelijke bedrijfs
organisatie8 nu wil men niet anders dan
him»"bestaande situatie een practlsch
nanteerbare vorm geven. Aanvaarden van
°P de PB.O. (zoals ze in deze
^’4Van e/korUngen moeten heten) be-
finnMOp zichzelf dan ook geen revolu-
8tap' zoals sommigen menen.
v»n ekunt hechts de officiële erkenning
»n tuatle, die in de loop van ruim
de weg van evoiutje
>ordigers
Ie ondei
zamenlljk
lang van het
rkzaamh!
De Fransè socialistische leider Jules
Moch heeft vandaag op uitnodiging van
president Aurlol zicji belast met de taak,
na te gaan in hoeverre hij (Moch) steun
zal krijgen als toekomstig premier. Moch
was minister van binnenlandse zaken in
de regering Queuville, die deze week af
trad.
Moch verklaarde tegenover de journa
listen, dat hij zou proberen de coalitie
partijen tot een compromis te brengen
over de loonkwestie, die oorzaak was van
het aftreden van Queuville. Hij zei, dat
hij waarschijnlijk niet voor Zondagavond
of Maandag aan de president verslag zou
uitbrengen.
Zaterdagmorgen heeft zich in een loods
naast de chemische fabriek van dr J. F.
B. van Hasselt aan de Drentsestraat te
Amersfoort een vrfl ernstige ontploffing
voorgedaan, waarbij de 72-jarige dr Van
Hasselt levensgevaarltik werd gewond.
Kort na de ontploffing zag de procura
tiehouder uit de loods een enorme rook
kolom opstijgen. Hij waarschuwde onmid
dellijk de brandweer en enkelfe brand-
wachts, die voorzien van rookmaskers de
loods binnendrongen, vonden op de vloer
het lichaam van dr Van Hasselt. Het
slachtoffer, dat zowel uitwendige als in
wendige brandwonden heeft opgelopen, is
naar het ziekenhuis overgebracht. Een
lid van het personeel, dat schadelijke
gassen had Ingeademd, moest zuurstof
worden toegediend.
In de loods stond een drooginstallatie
opgesteld, waarin benzolperoxyde werd
gedroogd, een zuurstofhoudend. licht ont
vlambaar bleekmiddel. Ook stonden en
kele vaten met deze stof daar opgeslagen.
Vermoed wordt, dat dr Van Hasselt in
de loods proeven aan het nemen was.
Dadelijk na het ongeluk stelde de politie
een onderzoek in. Later op de middag
arriveerde het parket uit Utrecht. Zater
dagavond was de oorzaak van de explosie
nog niet vastgesteld.
7 EENDRACHT
1.78 MAAKT MA0TT
Koningin met drie prinsesjes
op Het Loo
(Van onze correspondent).
H.M. Koningin Juliana is Vrijdag op het
paleij Het Loo aangekomen om met
haar dochters Beatrix, Irene en Margriet
het weekend bij H.K.H. Prinses Wilhel
mina door te brengen.
De kerkgangers der Baptisten gemeente
van Apeldoorn genoten Zondagmorgen
de eer, dat de Koningin met Prinses
Wilhelmina hun morgendienst be
woonde, waarin de plaatselijke predi
kant ds L. de Haan voorging. Prinses
Wilhelmina bezocht reeds een paar maal
eerder de diensten dezer kerkelijke ge
meente, Koningin Juliana nog nimmer.
*s Middags maakten de Koningin,
Prinses Wilhelmina en de drie jonge
prinsessen in een open auto een rit in de
omgeving, waarvan zij omstreeks kwart
over vier op het paleis terugkeerden.
De prinsessen zaten naast elkaar
achterin bovenop de neergeslagen kap.
De parkwachter had maar moeite het
talrijke publiek, dat toevallig getuige
van de terugkomst was, op de voor
geschreven afstand van het paleishek te
houden.
Het gezelschap bleef na het uitstappen
uit de auto wat op het bordes talmen,
omdat de hond Martin, die ook van de
partij was, een beetje eigenwijs deed en
verkoos in de zon op de loper bulten te
blijven liggen in plaats van mee naar
binnen te gaan. Maar tenslotte volgde hij
de resolute Beatrix toch maar.
Staking. ïn het steenkoolgebled van St.
Etienne (departement Loire. Frankrijk) zijn
Zaterdag 7.000 mijnwerkers om hoger loon In
staking gegaan. Zondagochtend heeft de di
rectie van 15 mijnen in Noord-Frankrijk
haar arbeiders een half uur nadat zij in sta
king gegaan waren, bulten gesloten.
wel kwam, een onderzoek In te stellen.
Voorlopig echter nog tevergeefs.
Onsociaal wezen
Men zou mogen zeggen, dat Gerrit
een zekere „populariteit” geniet. Zeer ten
onrechte evenwel, zeide one een Amster
damse rechercheur, die reed» vele malen
jacht op deze insluiper heeft gemaakt,
want hij behoort tot die onsociale wezens,
die trachten te leven van de kleine man:
Gerrits werkmethode was in te sluipen in
huizen, waarvan de bewoners even weg
waren en de deur open hadden gelaten.
Soms maakte hij gebruik van een loper,
maar nimmer zette hij een grote kraak,
zoals de vakterm luidt. Hij schaamde
zich niet bij de armste der armen dlstrl-
butie-bescheiden of andere voorwerpen
van geringe waarde te stelen, zelfs oude
alleenwonende mensen waren voor hem
niet veilig, reden waarom hij bij de Am
sterdamse politie als totaal a-soclaal be
kend staat. Gerrit 1» geen sportieve vent"
luidt het oordeel, dat wij over hem kregen,
al spreken uiteraard zijn legendarische
ontvluchtingen tot de verbeelding.
Tot tweemaal toe ontsnapte hij na een
arrestatie uit een politiebureau. Eenmaal
zat hij reeds in het Hui» van Bewaring.
Daar kreeg hij een paar schoenen, waar
in de zolen vijlen verborgen waren, zodat
hij een spijl van zijn cel kdn doorvijlen en
zoals reed» beschreven te. over de bui
tenmuur kon ontsnappen. Na deze laatste
ontvluchting duurde het geruime tijd
voor men hem in Den Haag te pakken had.
Meer dan zestig insluipingen en inbra
ken werden hem ten laste gelegd.
Grote parade in Britse zone
Shinwell de Engelse minister van oor
log, heeft met hoge geallieerde officieren,
onder wie zich generaal Sir Brian Ro
bertson, de Britse hoge commissaris in
Duitsland en generaal de Lattre de Taa-
slgny. bevelhebber van de landmacht der
Westelijke Unie, bevonden, de grootste
militaire parade in de Britse zone sinds
het eind van de oorlog afgenomen. Onder
de aanwezigen bevond zich generaal H.
J. Kruis, de Nederlandse opperbevelheb
ber
16.000 Engelse, Amerikaanse, Belgische.
Franse en Noorse manschappen, een ge
deelte van de 40.000 man. die in het ge
bied van Paderborn de grootste en be
langrijkste manoeuvres in de lucht en op
het land houden sinds de bezetting van
Duitsland, trokken gedurende drie uur
met alle soorten oorlogsmateriaal langs
de hoge militaire autoriteiten.
Joego-Slavtë heeft in een diplomatieke
nota de Hongaarse communistische lei
ders beschuldigd van het doen herleven
van de aggressieve politiek van voor
malige Hongaarse fascistische regeringen.
Dit is het eerste antwoord van Joego
slavië aan één van de cominform-staten,
t vriendschapsverdrag met Joego-
hebben opgezegd.
