GO U D5 CRE CO U B A N T
GROT° G6ÜDA
Ljjlcer
weèpbéBwt
=g
rormgieter
aiddag
nerlied
j. des middags 2 uur-
gezelschap: de Dans-
Oliefabriek te Overschie in de as
een
Ifabrieken N.V.
Tsjechische priesters blijven
zich verzetten
,E
jpers- Afwerkers
enkele
ui
ff SNAP
I - ROTTERDAM
elke Woensdag. Vrijdag,
:osten f2.00 per persoon,
ag verkrijgbaar Vraagt
Franco kreeg in Portugal
uitbundige ontvangst
g
PLEEGSTERS
gelegd
Amerika moet zijn importen
uit Europa vergroten
Mayer geeft zijn pogingen op
Bidault aanvaardt informatieve opdracht
Rapport E.C.A.-handvlsmissie
De eerste klassers
Waker ontdekte
de brand
van
estiksters
Tito is niet bevreesd
s
De Franse kabinetscrisis
J oden vervolgingen
in Irak
Paard viel op auto
Prins Bernhard
srksters
„Ne timere!”
DE KROON ALS
SYMBOOL
Wie de jeugd heeft
De „dollar-kloof” moet
overbrugd worden
De „verdedigers der
Europese 'cultuur”
Kinderzegels met
jaargetijden
De Alg. Vergadering
is zeer bezorgd
Over de mensenrechten
in Oost-Europa
Storm veroorzaakte een vuurzee
c
KG 22 OCTOBER 19j|.
Maandag 24 Oct. 1949
Prijs 10 cent per nummer
88ste Jaargang No 22807
OJO
per week
per maand
Postrekening 48400
per kwartaal
>rd
14
o—s
is,
Vuurzee
uur
snel
cveen
ten
zal worden gebracht, niets be-
toornikscstraat 30. Sch«-
van tijd
Jnie
der
rlijke
KIJKER
N<
de
C. W.
verrat
eisvereenlglng
Gouda.
van
in
Chef-Exploltatie i
D. DE KLERK
>ver tot de
Je morgen
rlog
alle
tot
;ger ge-
o
3—0
i—
inmelden overdag aan het
Kerkweg 03, Waddlnxveen.
e VN.
meer-
i haar
le ern-
ilganje.
llpina" uit Tirol en de
tin" uit Wenen en de
lecho-
van
die
tuwe
van
uitvoer
2 Wi
over G
blijft
bij <k
retaris-gent
plaats
3. Is
comi
ling
De
hten schijnt Kijker
toe.
ids worden ingeschreven
t. goede sociale verzorging
Kleermaker!)*»
lbon) Den Haag.
r) van 8—5 uur. 's Zaterdags
Een brand, zo groot van otavang, dat hij kilometers ver te zien was,
heeft gisteravond en vannacht, de molen en de oliefabriek en graan-
tnaalderij van de firma Speelman, aan de Delftweg te Overschie, geheel
in de as gelegd. De grootste tegenstander voor de brandweer was de
Zuidwester storm, die een geweldige vonkenregen veroorzaakte, die de
achter de fabriek gelegen fabriek en woonhuis van de firma Van Bauren
in gevaar bracht.
BureauMarkt 81. Telefoon 2740
Olrecteur-Chefredactear i
8. H. VAN DER KRAATS
>n de I nu prof. Jos
•n de rakter. dat i
tien de somben
hoofd
imarteld
tot een
in.
nk.
onder
deze Ik
dollars
de Ver.
de
no<
tenlandse zaken, h
Sowjet-deskundlge in
i. Hij heeft toegegeven,
i credleten op li
WEST 1
Sparta—Haarlem
Hermes DVS—Feljenoor;
Zeeburgla—Blauw Wit
DOS—ADO
WEST II
HBS-fcjte Volewljcker»
DWS-Ajax
EDO—RCH
OOST
Quick—Zwolse Boys
Go Ahead—AGOVV
Ensch Boys—Enschede
Hengelo—Heracles
Wagenlngen—NEC
NOORD
Heerenveen—Velocltas
Be Quick—Sneek
Achiles—Friesland
Frisia—Leeuwarden
GVAV-HSC
rtugal dienen een reserve
de idealen van orde en
trgpa aan zijn
igese
het
neraal Franco,
dedigers „van
Westerse be-
pleiding. Minimum leef-
o of huishoudschool le
af mond, tussen 11 en 1*
generaal
t Portugal de
iek te zijn in
*n moet hele
jen. Latt
jaar
bego
van oorlof
ït door
’ranco
leg—
Mosje Sjaret, de Israëlische minister
van buitenlandse zaken, heeft medegedeeld,
dat een Sowjet-deskundlge In Israël is aan
gekomen. Hij heeft toegegeven, dat Israël de
Sowjet-nle om credleten op lange termijn
heeft verzocht.
De handel van de Verenigde Staten met West-Europa en de rest van de wereld
is zo uit zün evenwicht, dat dit land, zowel in zijn eigen belang als in dat van
Europa naar een fundamentele oplossing moet zoeken, die in de eerste plaats
moet zijn gebaseerd op een belangrijke, uitbreiding van de importen in de
Verenigde Staten. Tot deze conclusie komt het rapport van de speciale E.C.A.-
missie van het departement van handel, welke missie in Mei een reis naar
Europa maakte, teneinde de handelsproblemen te bestuderen. De missie bezocht
ons land in Juni en onderhield zich met vele regeringsvertegenwoordigers en
zakenlieden. Hoofdstukken van het rapport zijn gewijd aan de Nederlandse
zienswijze van de problemen ten aanzien van de export naar de Ver. Staten.
PfP
ASTBA
de Amerikaanse
zordt in het b(j-
op de terreinen
grondstoffen
dale vak he
re grondstof-
zege.
dus een
noemen.
kaars
In de
duldt
volgt:
herfst,
‘uwlaars-
winter,
(groen) 8
jgelUkheden voi-
cnlUken, zal het
i importhandel
rden weggeno-
vele bestaand*
hervormd.
groet gezonden
congres van de
gevend aan zün
‘schillen tussen de
ialistische landen
i worden in
idvest van de
Irie beschuldigde regeringen
malingen omtrent de men
de vredesverdragen
ingen?
enige partij bij een geschil
vredesverdragen in gebreke
■rtegenwoordiger aan te wijzen
aascommlssie. kan dan de sec-
van de VN. dit in haar
TN de Haagsche Courant van Donderdag
J-j.l. geeft prof. Josephus Jitta zijn indruk
ken weer over de stand van zaken aan
de Ronde Tafel.
Daarmede is dan bedoeld de grote Ronde
Tafel in de Ridderzaal opgesteld. Er ko
men nog vele kleine ronde tafels, waaraan
nog heel wat zal worden gediscussieerd.
Men spreekt .tegenwoordig gaarne van
..delegeren’’, dat is „overlaten", dus het
overlaten van de bevoegdheid om de
zaken, welke hangende zijn, nader af te
doen.
De grote Ronde Tafel Conferentie, die
veel te veel ineens wilde afdoen, laat
allerlei zaken aan kleine ronde tafelconfe
renties ter afdoening over. Dit schijnt een
goede methode.
Alvorens de grote Ronde Tafel Conferen
tie voor de tweede en laatste maal bijeen
komt, wordt verwacht, dat Nederland en
Indonesië zullen kunnen kennis nemen
zowel van het statuut van de souvereinl-
teitsoverdracht. als van de Grondwet van
de Republiek Indonesië.
Maar wat ons het meest op het hart ligt,
dat is het Unie-Statuut. regelende de Unie
„waarin als geit"
men." enerzijds
Republi
,tken™.» voorKomen
ikistan en Israël
imlng
1 1 EENDBACHT
178 MAAKT MACHT
ziek en zang, schilder-
lia’s, kleurenfilm.
vol afwisseling.
iau Goudsche Courant
an de avond van 10 Oct.
ran de oude toegangs*
.80. belde prijzen met
isting.
Lange Tiendeweg 64 en
s 18.
itoor. Telefoon 400.
Een woordvoerder van het Israëlische
ministerie van buitenlandse saken heeft
medegedeeld, dal «tin regering Amerika
en Engeland verzocht heeft te intervenië
ren tegen „de nieuwe golf van vervolgin
gen van Joden in Irak”.
Volgens de woordvoerder begonnen J‘
vervolgingen drie weken geleden, toer
politie een synagoge ontheiligde en tien
Joden arresteerde, onder wie het hoofd
van de gemeenschap. Zij werden gei
om hen te doen bekennen dat zij
Zionistische organisatie behoordei
De Franse kabinetsformateur René Mayer heeft besloten zijn pogingen tot
het vormen van een regering op te geven en aan president Auriol om ontslag
van zijn opdracht te verzoeken. De radicale financiële deskundige deelde dit
besluit Zondagochtend vroeg mede aan de leiders van de M.R.P. en van de
radicale partjj. Zijn falen is het gevolg van een meningsverschil tussen socialisten
en radicalen over de verdeling van de portefeuilles. De socialisten- wensten
Daniel Mayer en Paul Ramadier gehandhaafd te zien, resp. als ministers van
arbeid en landsverdediging. President Auriol heeft George Bidault verzocht een
regering te vormen. Bidault heeft een „informatieve opdracht" aanvaard.
in. welke prima vakman
jcht hun sollicitaties met
ris in te zenden onder
lad.
De Rooms-Katholleke Kerk in Tsje«.
Slowakije heeft melding gemaakt
nieuwe arrestaties onder de priesters,
zich blijven verzetten tegen de niet
kerkwet, welke per 1 November
kracht zal worden. In het bijzonder zou
pressie worden uitgeoefend en de geeste
lijkheid in het bisdom Budejovice in
Zuid-Bohemen. waar, aldus de voorlich
tingsdienst van de R.K. Kerk, „niet één
priester naar de zijde van de regering is
overgegaan”.
Behalve Mgr Beran de aartsbisschop
van Praag, en Mgr Vojtassak. bisschop
van Scepusio in Slowakije, zijn alle
Tsjecho-Slowaakse bisschoppen Vrijdag te
Praag in conferentie bijeengekomen. Zij
hebben een beslissing genomen inzake de
houding van de clerus ten aanzien van de
nieuwe wetten. Officieel is over die be
slissing, die eerstdaags ter kennis van de
Een nachtwaker van de firma Van
buuren. een in de nabijheid gelegen koek
en banketfabriek. nam omstreeks tien mi
nuten voor elf een scherpe brandlucht
waar. Daar de firma Van Buuren een
grote koelmachine heeft vreesde de waker
met een brand in de fabriek van de
firma Van Buuren te doen te hebben. De
man ging op onderzoek uji, maar kon
nergens brand ontdekken. Al spoedig
bleek, dat er een begin van brand was
ontstaan in de fabriek van de firma Speel
man. die grote hoeveelheden koolzaadolie,
veekoeken en melasse, waarvan een ge
deelte Vrijdag en Zaterdag In de fabriek
was opgeslagen, bevatte De omvang van
de brand liet zich niet zo ernstig aanzien,
en toen dan ook In de seinzaal het bericht
van de brand binnenkwam, rukte er al
leen een gereedschappenwagen, de G 2,
die aan de Zaagmolenkade is gestation-
neerd, op klein alarm uit. Spoedig bleek,
dat men de brand onderschat had. en on
middellijk rukte de autospult A 10 uit.
Achtereenvolgens verschenen de auto-
spuit A 10. de bluseenheden 118 en 117 van
de Vrijwillige Brandweer, de autospuiten
A 7, 9 en 12 en de babyspuiten van de
Vrijw. Brandweer. V.B. 1 en 2. die resp.
aan de Kleiweg en de Zweth gestation-
neerd zijn. De politie kreeg versterking
i het me
-Statuut.
lijkwaardige staten deelne
men." enerzijds ons Koninkrijk en ander- i
zijds de Republiek Indonesië.
Gelukkig spreekt de Grondwet niet van
het „Hoofd der Unie”. Dat zou een aller-
ongelukkigste uitdrukking zijn geweest.
De Unie heeft „organen". De Unie be
hoeft geen Hoofd. De Unie staat buiten 1
onze traditionele hereditaire, parlemen
taire monarchie.
Het vuur dat, aangewakkerd door de
storm, snel om zich heen greep, was
moeilijk te bestrijden. Door de eigenaar
dige ligging van de fabriek kon de brand
weer de brand met van alle kanten in
sluiten. Geweldige steekvlammen sloe
gen horizontaal uit de fabriek. De vuur
gloed, het loeien van de vlammen en het
geweld van de storm maakten het geheel
tot een luguber schouwspel. Inmiddels
was de oude molen ook door het vuur
aangetast en omstreeks half twaalf stortte
een gedeelte ervan in. Een begin van
brand in de aangrenzende villa van de
familie Van Buuren kon in de kiem wor
den gesmoord.
Om half twee nam de brand ziender
ogen af en was gevaar voor uitbreiding
geweken. De brandweer ging ove J
nablussing, welke tot laat in de
heeft geduurd.
Het bedrijf, waarin dertig mensen wer
ken, is door deze brand geheel stilgelegd.
Van fabriek en molen is slechts een ruïne
over.
ishoudelijke artikelen in
d Groningen vraagt voor
Drieduizend Praagse kinderen hebben
Zondag een ..verdedigingsspel” gespeeld
tegen „samenzweerders tegen de staat
De leeftijd der deelnemers was van 12 tot
14 jaar. In een officiële verklaring wprdt
gezegd, dat de kinderen de omstreken der
stad doorzochten en „alle waargenomen
samenzweerders" bij leger -en veiligheids
politie aangaven. Gebleken was dat de kin
deren goeef kaartlezen geleerd hadden
onder leiding van oudere leden van
jeugdbeweging gebruik konden maken van
telefoon en radiozenders. Zij hadden „een
juiste kijk op de toestand getoond”.
ioy de slachtoffei
4—1918 bestonde
regelingen. Het
>nd. had zin. De
iropagandist, ad-
_j, heeft voor een
ook in zijn blad,
leer trok. En niet
iat. Want na bijna 30-
het pleit gewonnen.
- _agering de mobili-
lijk betrekkelijk zo
■rkende kracht, schade-
s niet een grote mond
stemmetje
bondsleden-
irag van ver-
jekeerd. De grote
voor zichzelf,
lobihsatieslachtoffers
gemeenschap kon
mopperen want
De grote mond
fors geluid, zijn
binnen ook.
‘meenschap het
Vastgesteld wordt, dat de Ver. Staten
let genoeg Importeren uit de landen
■■’"r het Europese hulpprogramma, om
landen in staat te stellen genoeg
te verdienen om hun aankopen In
Staten te betalen. Vergroting van
verkopen in de Ver. Staten wordt
todzakelijk geacht, om de dollarkloof te
overbruggen, die het Europese herstel
belemmert.
Tengevolge van het dollartekort wer
den de exporten van de Ver Staten In
stand gehouden door subsidies ten laste
der belastingbetalers, zo wordt opge
merkt. De regering der VS verstrekte 49
milliard in schenkingen en 19 milliard
dollars in leningen aan het buitenland,
van Juli 1914 af tot in 1948 De buiten
landse hulpprogramma’s waren nood
zakelijk, teneinde chaos te voorkomen en
de vrije organisaties In leven te houden
„Leden van de missie hebben tal van
voorstellen gedaap voor de wijze waarop
Brits „Congres voor de vrede”
Duizend afgevaardigden van het Britse
nationale congres van de vrede hebben
een resolutie aangenomen, waarin de op
heffing van de luchtbasis voor, de Ameri
kaanse luchtmachi te Burtonwood (Lan
cashire) wordt geëist. De resolutie vraagt
„Britse patriotten te protesteren tegen
deze Amerikaanse intriges op Britse bo
dem". Het congres is een afdeling van de
wereldvredesbeweging. die de steun der
communisten heeft
Joego-Slavië heeft een
aan het Brttse „nationale
vrede", daarbij uiting g
overtuiging, dat „alle gesc
kapitalistische en social
vreedzaam opgelost kunnen
overeenstemming met het han<
V.N.”
De boodschap werd gezonden door het
„Joego-Slavlsch nationaal comité voor de
verdediging van de vrede."
Duizenden hebben Zaterdag generaal
Franco toegejuicht toen hij van de
Spaanse kruiser Miguel Cervantes in de
haven van Lissabon voet aan wal zette-
De Miguel Cervantes werd vergezeld door
eenheden van de Portugese vloot. Oor
logsschepen en batterijen vuurden 20 sa
luutschoten af. Op de verzierde kade werd
Franco welkom geheten door de Portu
gese president, generaal Antonio Car
mona en premier Oliveira Salazer. Onder
Franco's gevolg bevinden zich de Spaanse
minister van buitenlandse zaken. Arta.lo
en admiraal Regalado, minister van ma
rine. Het bezoek van Franco aan Portu
gal zal zes dagen duren.
Kort na zijn aankomst in Lissabon
woonde Franco een parade bij van 10.000
manschappen van het Portugese leger en
de marine Daarna begaf hij zich met pre
sident Carmona in een open auto naar
het paleis Queluz.
„Onze positie is sterker
geworden”
In een Interview met de redacteur bui
tenland van het Londense blad R e y-
noldsNews heeft maarschalk Tito ver
klaard, dat de verkiezing van Joego-,
Slavië in de Veiligheidsraad betekent, dat'
Joego-Slavië’s positie met betrekking tot
de verdediging van de vrede, thans sterker
is. Dit hield echter niet in, dat Joego
slavië nu ook beschermd was tegen aan
vallen. Joego-Slavië kon nu echter zijn
standpunt aan de wereld bekendmaken.
Het had de morele steun nodig van alle
democratische volken. Niemand zou. zo
meende Tito, oorlog tegen Joego-Slavië
durven voeren, indien het land de morele
steun van de gehele wereld had. „Wij zijn
in ieder geval niet in het minst bevreesd"
aldus Tito Hij noemde de situatie In Bul
garije zeer moeilijk. Het Bulgaarse volk
wist reeds, dat de toestand in Joego-Slav.e
veel beter was. De toestand In Albanië
achtte Tito nog slechter dan in Bulgarije
terwijl het in de andere Oosteuropese lan
den niet veel beter is.
De kinderzegels 1949 zullen worden
uitgegeven van 14 November tot en met
31 December. Ze zijn geldig tot en met
31 December 1950 Zij worden gedrukt
bij de Firma Enschede en Zn grafische
Inrichting te Haarlem De ontwerpen, op
schriften en waardecijfers inbegrepen,
zijn van Hub Levigne. Maastricht, die
voor de plaatdruk de ontwerpen zelf
graveerde Hij koos tot motieven de jaar
getijden. die figuurlijk met toepasselijke
details, bv In het omgevende landschap,
zijn voorgesteld Ook het wisselpunt der
jaren is weergegeven De 5de zegel (20
cent plu» 7 cent), die men J—
„nleuwjaarvesel" zou kunnen
brengt dit in beeld. Een nieuwe
wordt aan de haast uitgebrande
mid-wlnter ontstoken, een vogel
het vervliegen van de tijd aan
De waarde van de zegels is als
zomer, (rood) 5 plus 3 cent;
(goudbruin) 2 plus 3 cent; niet
zegel, (blauw) 20 plus 7 cent;
(grijs) 10 plus 5 cent; lente, (i
plus 4 cent
Het zegelformaat is 25 x 36 mm. De
beeldrechthoek Is p.l.m. 21’/» x 32*/« m.m.,
de tending 12“/a x 14. Het papier is zon
der watermerk, de gomming normaal.
De Algemene Vergadering van de
heeft Zaterdag met overweldigende n
derheid uitdrukking gegeven aan
„toenemende bezorgdheid" over de
stige beschuldigingen, die tegen Bulgarije,
Hongarije en Roemenië z(jn ingebracht ten
hanzien van schending van de bepalincen
omtrent de mensenrechten In de vredes
verdragen. De resolutie werd aanvaard
met 47 tegen 5 stemmen b(( 7 onthoudin
gen. Tegen stemden de vjjf Oosteuropese
landen.
Volgens de resolutie heeft de Algemene
Vergadering, daar de regeringen van de
drie genoemde landen weigerden mede te
werken aan een onderzoek naar de ingé
brachte beschuldigingen, de volgende
vragen aan het Internationale Gerecnts-
hof voorgelegd:
1. Zijn de dr?_
verplicht de bept
senrechten in
uitvoer te brei
2. Wanneer
over deze
blijft een vei
bij de verdragsc
-generaal
doen?
j een beslissing van een dergelijke
imissie definitief en bindend ter rege-
van het geschil?
j Algemene Vergadering besloot de
kwestie tot volgend jaar op haar agenda
te laten staan
Joego-Slavië, India. Paki
onthielden zich van stemr.i
priesters
kend.
Vele priesters, die gewoonlijk bovenaan
hun brieven „Laus Del” (lof aan God)
schreven, hebben sedert enige tijd die
leuze vervangen door „Ne timere" (niet
vrezen).
Volgens kringen, die in betrekking staan
met het Tsjecho-Slowaakse episcopaat,
dient de verklaring van de Tsjecho-Slo
waakse minister van justitie. Cepicka,
volgens welke Mgr Trochta. bisschop van
Litomerice, zijn instemming met het wets
ontwerp betreffende de begroting voor de
kerken zou hebben betuigd in een schrij
ven van 6 Juli 1.1. als onjuist te worden
beschouwd.
Cepicka heeft, aldus de zegslieden, slechts
sómmige passages van de brief voorge
lezen. waardoor de juiste betekenis ervan
verdraaid werd.
de regering hier hulp kan verlenen en
deze voorstellen worden thans bestu
deerd." zei Hoffman.
De uitbreiding van i
aankopen in Europa w<
zonder mogeiyk geacht
van vreemdelingenverkeer,
en artikelen, die een speel
kwaamheid of zeer bijzondere
fen vereisen.
Teneinde de Importnw”
ledig te kunnen verwezenll,
tjodig zijn, dat'de voor de
bestaande beperkingen won
men of verminderd en dat
handelspractjjken worden
„Spanje en Port
te vormen van
soclale.discig>jpe,
woniïeh URL zo verklaarde de Portui
president Carmona op een diner in
Ajuda-paleis ter ere van genen
Spanje en Portugal zijn verdcJ
de grootste belangen der Vw
schaving"
In zijn antwoordrede zei
Franco: „Spanje wenst met
paladijn van de vredespolitk
een wereld die de wonden moet helen van
de wreedste van allö oorlogen. Laten we
de lijn volgen, die Wij tien jaar geleden
met opmerkelijk succes zijn begonnen in
Spanje en Portugal: onafhankelijk onze
eigen weg volgen".
Het Portugese ministerie v*>
heeft Zondag per decreet, dat
kabinetsleden is getekend. Fi
ere-generaal van het Portugese
maakt.
van Rotterdam in de vorm van twee ra-
diowagens en agenten, die per auto naar
de brand werden gedirigeerd. Dit was ook
wei nodig, want ondanks het nachtelijk
uur. hadden honderden nieuwsgierigen,
afgekomen op het loeien der sirenes en
de geweldige gloed, die zich tegen de
hemel aftekende, per auto of te voet van
Rotterdam zich naar Overschie begeven.
TAE verbondenheid der twee statei
als gelijkwaardige staten aan de
deelnemen, heek
„de Kroon als s:
Tosephui
de Un
«c ^..^„rste vc
zal. vrezen wij,
en de Unie zal.
realiteit bezitten.
Daar staat tegenover, dat de toekomst
zal leren, wat de beide Staten van de Unie
maken. Dat hangt af van de activiteit der
Unie-organen.
Maar dan: de Kroon „slechts" een sym
bool?
Nederland en de Republiek kunnen de
Kroon ten volle erkennen als hoogstë goed,
dus als symbool. Moeten wij voor de Unie
soms toe naar de Belgische Kroon, die
geaccepteerd wordt, hoewel niet allen voor
100 pet deelnemen, zoals in Nederland
zelf. Moet onze traditionele, hereditaire
Kroon in de positie gebracht worden, dat
de Kroon kan worden verlaten bij be
paalde, toekomstige, beslissingen?
De Kroon als symbool is aanvaardbaar
voor Nederland en voor de Republiek
Indonesië. Zo alleen kunnen wij elkaar
vinden. Het Koninkrijk en de Kroon van
Nederland is één. hier bij ons. Nederland
kan die Kroon niet in de Unie „inzetten".
Alleen de Kroon als symbool is aan
vaardbaar voor Nederland, voor de Re
publiek en voor de wereld.
„TT u a, tW vsn de grote monden. De
Dgroep. die geen grote mond kan op-
manieren doen,
Jdreat «taan schreeuwen helpt niet
eol Als men het op vergaderingen doet,
Ln het doeltreffender zijn. Schreeuwen
Srt een8 altijd aa,ïte ?a’ .De
.motste monden doen soms in volstrekte
ff hun werk. Zij voeren actie. De pen
sll‘ïn Arachtig middel. Requesten, adres-
«n aan de volksvertegenwoordiging en
de regering, artikelen in de bladen,
|n eigen bladen, die voor „het"
Sm tün opgericht, brochure., het .Un
,n, vormen, waarin da grote mond .ich
S Wren. Er rijn er zoveel, dat de
h.ireer soms doof schünt te worden. Zij
erhreeuwen ook zo vaak tegen elkaar in.
Do grote mond is echter, ondanks de
.nhiinbare machteloosheid, een veel
Achtiger middel, dan men denkt. Wie
nomerkzaam om zich heen kijkt, ziet
hMveei er met „actie", met vergaderln-,
«n artikelen brochures, tentoonstellin
gen’sns. voor een bepaalde belangengroep
kain de ?ractükrgaat het vaak zo. dat een
hnnd of vereniging met het voeren van
Se actie wordt belast Ook gaat het zo,
dat een slimme vogel ergens iets in ziet.
Hfi werpt zich op als de grote mond van
ten groep. Eerst laat hij zijn stem koste
loos schallen, maar als er, precies als op
de markt, mensen genoeg om hem heen
«taan die hetzelfde willen, komt de bond
vanzelf. De slimme vogel zet nu beroeps
matig de snavel open, uit zijn pen vloeien
artikelen voor „het" belang, hij bewerkt
«Hes wat moet worden bewerkt. Kamer
leden en ministers inbegrepen, want wie
een „bond" is. krijgt toegang tot in de
hoogste regionen, en hij wordt de betaalde
achreeuwer voor „het" belang. Het is een
kwestie van: u vraagt, u betaalt, en wij
^Dat^deze betaalde strijder soms de
nootste profiteur van de zaak is, werd
plotseling in Friesland duidelijk bij het
geval van de man. die de Bond van
Mobillsatie-ïnvaliden en hun Nabestaan
den had opgericht en naar gebleken
lis éénmanszaak heeft geëxploiteerd.
Het doel van de Bond was op zichzelf
seker niet onredelijk Voor de slachtoffers
van de mobilisatie 1914—1918 bestonden
nagenoeg geen wettelijke regelii
doel, dat de Bond vóórstor
voorzitter, die stichter, pi
mlnistrateur en alles was,
goede zaak gevochten,
waarin hij geducht van
tens zonder resultai
jarige strijd was
Geloof niet, dat de regering
sitlesMitoffers eindelijk beti
royaal, met terugwerker.Jv k;-
loos had gesteld als niet een gro
doch slechts een mummelend st
had geklonken. Sommige
slachtoffers kregen een bedi
acheidene duizenden uitgek
mond werkte echter ook
De wet Vergoeding mobf
was er door gedrukt. De
betalen. Laten wij niet
het «as rechtvaardig.
eiste, natuurlijk met f
provisie. Het kwam nog
Waarschijnlijk had de gen
déérvoor niet bedoeld.
De belastingambtenaren te Drachten,
waar de Bond was gevestigd, kunnen zich
.op de borst kloppen Zij hebben de zaak
aan het rollen gebracht. Onze inspecteur»
krijgen echter Sherlock Holmes-allures.
In Zwitserland zat het niet mee. maar in
Friesland wel. De man hield er twee
auto» op na. Zo iets brengt de fiscus
gewoonlijk aan het nadenken. Van de
boekhouding blijkt weinig te deugen, dus
het schijnt niet mee te valien uit te
zoeken hoe de volk in de steel zit.
Dat gebeurt nü in Friesland, in dat
zelfde Friesland, waar Kijker nog kort
geleden in zjjn hotel ’s avonds een lang
gesprek had met ierfland. die Friesland
door en door kende, en die hoog opgaf
van de volstrektp betrouwbaarheid der
Frieten, overigens iets, waarvan ook
Kijker over het algemeen een hoge dunk
heeft.
Dit detail brengt Kijker met opzet ter
•prake want nu komt hij tot het punt,
waarom het gaat.
Ons land is vol grote monden. Zij zijn
*r In allerlei vorm Het aantal belangen
Is Immers legio. Zij heten Bond. Club,
Vereniging. Broederschap, Stichting, Be
stuur. Bureau. Instituut, of wat al niet.
d| heten ook Vakgroep en wat dies meer
zij. Wij kunnen zelfs verwachten, dat hun
santal nog sterk zal toenemen, al is het
maar door de publiekrechtelijke bedrijfs
organisatie. Over het algemeen neemt men
’sn, dat het met het financieel beheer
wei in orde zal zijn. Het kan ook best,
vooral bij verenigingen met behoorlijke
IwMontrftle.
Doch het geval van deze bond maakt
voorzichtig. Er blijkt daar practisch geen
contröle te zijn geweest.
«og zeer kort geleden bleek echter aan
oc financiële contrftle van de vakgroep
l’?. een bepaalde groothandel ook veel te
neoben gemankeerd. Dat waren nu zaken-
T°cn men eindelijk eens met een
vakkundige contróle begon, hadden de
?',count«Pt’ in een minimum
oeiBngrljke tekorten gevonden.
vertrouwen schijnt prachtig, maar
<|L8. e.en 8root kwaad in een tijd, waarin
»>e belangengroep er een grote mond op
Die grote monden zijn
„tZ’S kostbaar. of het eerlijk toegaat
niet. En zelfs in Friesland ging het wat
raar toe
ïouhet overal zitten met al die
hrt die vaak als doel hebben
uit !0,Wri*<ken van geld uit de schatkist,
“‘‘het bedrijfsleven of uit de zakken
Onder Wahn bij Keulen is Zaterdag een
steigerend paard op een door Prins Bern-
hard bestuurde auto gevallen. Het paard
werd licht gpwond en de Prins met nog
drie inzittenden kwamen er ongedeerd af.
De Prins was op weg naar het Keulse
vliegveld om vand^r naar Nederland te
vliegen. Hij passeerde op ruime afstand
een met paard bespannen wagen. Het
paard schrok, steigerde en viel toen op
de auto.
We.ï*Cfct V°°r tUd van het J“alr.
K.NMiei?ï,t5tlnf'' meegedeëid door het
van Maanda“'
4«n •ErtA‘8emeen veel bewolking met nu
'aier In Mat*F« tot krachtige en
WtuLr'-'‘“’“Pvovincies tijdelijk harde
van^SS"”' en Zuld Zaoht voor
Ottobv
Waaiende maan
en. die
gelijkwaardige staten aan de Unie
nen, heeft uitdrukking te vinden in
symbool". Helaas schrijft
us Jitta: „Omtrent het ka-
Jnie zal dragen, hebben wij
zerwachtingen. De Kroon
slechts een symbool zijn
vrezen wij evenzeer, geen
Iroon
af J<
WELDADIG HEIDSZEGELS' 49