RADICES
VAL DA
f^Onbereikba.r<
HET POLITIEKE TOERNOOI VANGT AAN
D.D.D.
Mevrouw
Textiel leverde in een jaar
40 millioen deviezen
PANDA EN DE MEESTER-GIDS
Op Rotterdamse Veemarkt weer „vrije koeien"
Tumult in Stedelijk Museum
te Amsterdam
PURÓLl
Toen de drost van EIten nog
naar Urk ging
Parlementair Allerlei
Na Kerstmis verhuist de Tweede Kamer
naar de Ridderzaal
Ziehier Uw rechten van morgen
De maarschalkstaf
in het
stofdoekenmandje
Binnenlandse markt
raakt verzadigd
Neem een doos echte
r~xrr
De Maandagse markt in ere hersteld
Vrijheid prikkelde de
handelsgeest
Dollars voor goede
ideeën
eürr^ .nog wat °nwenni«en
CLOWNTJE RICK OP AVONTUUR
Schepen voor Joego-Slavië
Zij had moeten
onderduiken
Vit het kladboek van een grenadier
EEN HALF JAAR DROSTAMT
Een „Abdis" van acht
Ook prijzen van gesmolten
dierlijk vet vrij
Centrale slachting van
varkens
Financiën
BEURS VAN AMSTERDAM
Beursoverzicht
-
181
8
EERSTE BLAD - PAGINA 2.
DINSDAG 8 NOVEMBER lata
Kamei
(Van onze parlementaire redacteur).
Vandaag hebben de leden van de Twee
de Kamer zich weer aangegord voor de
strijd in het jaarlijkse politieke tournool,
dat vóór Kerstmis geëindigd moet zijn:
de behandeling van de rijksbegroting. Er
zal nóg langer en nóg meer keren per
week worden vergaderd dan vorig jaar
want de zaal van de Tweede Kamer wordt
verbouwd morgenochtend worden 11e
verbouwingsplannen in een geheime ver
gadering besproken en na Kerstmis
zullen de vergaderingen dan worden ge-
houden in de Ridderzaal, die voor de
parlementaire arbeid niet
zo geschikt is. Er zal dus
alles op worden gezet vóór
Kerstmis met de begro
ting gereed te zijn.
Maar of het zal geluk
ken? Er komt tussendoor ook nog een be
langrijk Indonesisch debat en er zal ook
nog uitvoerig moeten worden gediscus
sieerd over een aantal belastingplannen
van minister Lieftinck. Er is in de ko
mende weken dus werk genoeg, waar
schijnlijk tè veel werk, aan de winkel.
Sommige Kamerleden beginnen toch nl
niet zo erg fris aan de begroting omdat
ook de Ronde Tafel Conferentie hun aar
dig wat extra werk heeft bezorgd. Boven
dien heeft men reeds belangrijke debat
ten achter de rug over de publiekrechte
lijke bedrijfsorganisatie en de regeling
van de materiële oorlogsschade en op
dagen, dat men niets in de krant las over
enige activiteit van de Kamerleden, zaten
zij toch in de afdelingen bijeen om de
hoofdstukken van de begroting aan een
grondig onderzoek te onderwerpen ten
einde door schriftelijk overleg met de re-
Sering het openbaar debat voor te berei-
en.
Een duidelijke uiteenzetting
In deze tijd verdienen de Kamerleden
hun f 6000 schadeloosstelling per jaar weer
dubbel en dwars. Want het werk is lang
niet altijd gemakkelijk. Het gaat ook de
Kamerleden wel eens boven hun petje. In
het schrjftelijk overleg met de regering
over de oorlogsschade hebben enige Ka
merleden bijvoorbeeld professor meester
Lieftinck gevraagd nu eens „duidelijk uit
een te zetten" wat hij onder de onrenda
bele bouwkosten verstaat. Zij hadden ge
merkt dat de regering voor 44 000 wo
ningen van gemiddeld 300 kub. meter op
een bijdrage rekent voor het onrendabele
deel der bouwkosten van f94 6 millioen.
dit is per woning f2150. De eigenaar zou
dus gemiddeld een bijdrage krijgen van
f2150 (waarde Mei 1940, namelijk f3000
bouwkosten min f 850 afschrijving) plus
f2150 als bijzondere financiering, samen
f 4300. Bij een bouw-index van 3,2 zullen
de bouwkosten per woning f9000 bedra
gen en dan beschouwt de regering dus
blijkbaar als rendabel f 9600 min f 4300 is
f5300, terwijl de bouwkosten op de basis
van Mei 1940 f 3000 zouden zijn. Hoe is het
nu mogelijk dat bij de huidige huren en
onderhoudskosten f5300 rendabel zou
zijn?
In antwoord hierop zette de minister,
zoals gevraagd, nu eens duidelijk uiteen,
dat het verschil tussen de huidige bouw
kosten en de bouwkosten 1940. gelet op
het feit. dat de huren op het Mei-1940-peil
zijn bevroren, als de momentele onren
dabele top van de bouwkosten van wo
ningen kan worden aangemerkt. Een juis
tere definitie zou zijn (aldus antwoordde
de minister nog duidelijker): de kosten,
welke door de netto-opbrengst van de
woning niet rendabel kunnen worden ge
maakt. Slechts de uitgestelde bijdrage
strekt tot dekking (gedeeltelijke dekking)
van de niet-rendabele bouwkosten. De
bijdrage zelf verkrijgt voor de kleinere
woningen een geheel rendabele belegging.
De leden, die de vraag stelden hoe f 5300
rendabel kan zijn. hebben dit. zo meende
professor Lieftinck, over het hoofd gezien
(neem het hen kwalijkZij hebben
namelijk verondersteld, dat, indien de
bouwkosten f 9600 bedragen, de bijdrage
f2150 en de uitgestelde bijdrage eveneens
f2150, slechts een bedrag ad f5300 (f9600
2 x f 2150) rendabel is. Zulks is niet het
geval; bij uitkeringen als genoemd zou
f9600 f2150 (uitgestelde bijdrage) is
f7450 rendabel zijn. Deze f7450 is echter
het toekomstige, niet het huidige renda
bele bedrag; op het ogenblik is slechts
f3000 rendabel.
Het bedrag ad gemiddeld f 2150 per wo
ning voor de 44.000 kleinere woningen als
vergoeding ex artikel 71, betreft, zo merkte
de minister voorts op, niet slechts de bij
drage. doch evenzeer de rente tijdens de
WIE IS WILLIAM SMITH, die na
de oorlog uit een Duits con
centratiekamp in Londen terug
keert en aan de kost komt door
houten speelgoedbeesten te snijden
in een speelgoedmagazijn? Is hij
de onbetekenende jongeman met
de onbeduidende naam? Voor deze
„WilUant Smith' begon het leven
in 1942 toen hij ergens in een Duits
ziekenhuis zijn geheugen verloor.
Maar een vroeger leven strekt uit
het duister de armen dreigend naar
hem uit. Vreemde avonturen, mys
terieuze aanslagen op zijn leven
vertellen hem, dat hij iemand
andtrs moet zijn dan alleen maar
Wiuiam Smith. Hij worstelt met
machten, die hij niet kent, hij
worstelt met zijn geheugen. Ons
volgend feuilleton vertelt het span
nend verhaal van het mysterie:
WIE IS WILLIAM SMITHT
door de Engelse schrijfster
PATRICIA WENTWORTH.
financieringsperiode. Dit bedrag Is bere
kend uitgaande van een daling der bouw-
kosten tot 175 ten opzichte van 100 per
Mei 1940 en een stijging der huren met
Een dan besluit professor Lieftinck la
coniek: de vraag hoe het mogelijk is dat
bij de huidige huren en onderhoudskos
ten van een woning van f9600. welker
bouw in 1940 f3000 zou hebben gekost,
f5300 rendabel is. behoeft na het voren
staande geen behandeling!
Er is natuurlijk wel uit te komen, maar
vraag niet wat het van de f 6000 scha
deloosstelling kost aan de zenuwarts. Want
het heeft ook wel enige moeite gekost er
uit wijs te worden dat de suppletie van
de huisraadschade wordt berekend door
de vermenigvuldiging van het basisbe
drag x kernfactor x beschadigingsfactor
x prijsstijgingscoëfficient gering bedrag
per getroffene.
Gooi het maar in m'n pet! mom
pelde de publieke tribune. Dan zal ik wel
zien wat ik er voor kan kopen.
Knevels opdraaien
Maar de Kamerlede» blijven volharden
om het naadje van de kous te weten. Men
kan redeneren: nu ja. de specialist van de
fractie behandelt toch een dergelijk spe
ciaal onderwerp; de anderen hebben alleen
maar naar zijn aanwijzing te stemmen.
Maar toen de oorlogsschade-deskundige
van de C.H.U.. baron v. d. Feltz. een
amendement indiende, stemden toch de
andere leden van de C.H.U. tegen. De
Kamerleden gaan dus niet uitsluitend af
op hun deskundige. De meesten zwoegen
mee op de bestudering van de stukken.
En ze houden de moed er in. altijd nog
gereed voor een grapje. Als de communist
Wagenaar een bepaalde wet voor de arbei
ders een „knevel-wet" noemt, dan kan
men het zien gebeuren dat alle Kamer
leden plotseling door de Kamer hun denk
beeldige knevel lopen op te draaien! Al
leen prof. Gerbrandy houdt niet van zo'n
grapje.
Hoogtij der democratie
Vanmiddag is de Kamer dus begonnen
met de behandeling van de begroting.
Hoogtij der democratie. Dan kan iedere
Geneesmiddel tegen I
huidaandoeningen. I
Zuivert de poriën, doet de
jeuk bedaren, verfrist en I
eterkt de huidweefsels.
post of postje onder de loupe woirden ge
nomen en de minister voor ieder akke
fietje ter verantwoording worden geroe
pen en om tekst en uitleg worden
gevraagd. En als het antwoord de meer
derheid van de Kamer niet bevalt, dan
krijgt hij het gevraagde geld niet en dan
kan hij aftreden omdat hij het vertrouwen
van de Kamer niet blijkt te bezitten. Dat
kan altijd enige spanning brengen in.de
behandeling van de begroting, hoewel het
meest interessante er van toch Is dat
iedere minister, getoetst door de Kamer,
in grote lijnen zijn beleid uitstippelt voor
het komende jaar. Dan wordt het duide
lijk, op allerlei gebied, op welk doel het
regeringsbeleid is gericht. Tussen de be
drijven door maken de partijen gaarne
gebruik van de gelegenheid de ministers
en elkaar politieke „steken" te geven.
Daarom heet de behandeling van de be
groting ook wel het politieke steekspel. Het
is weer zover. Het spel gaat beginnen.
DE BELANGRIJKSTE RIJKSUITGAVEN IN PROCENTEN VAN DE TOTALE BEGROTING
OORLOG EN
MARINE
NAT SCHULD
FINANCIËN
SOCIALE
ZAKEN
'C'indelük' In de kringen van feministen
is een zucht van verlichting opge
gaan, toen dezer dagen melding werd
gemaakt van het wetsontwerp, waarbij
aan de gehuwde vrouw handelingsbe
kwaamheid wordt toegekend. Reeds meer
dan vijftig ja$r is door verdedigers van
de rechten der vrouw op hetzelfde aam
beeld gehamerd, is telkens en telkens
weer, tot in den treure herhaald, dat de
wet getrouwde vrouigen op één lijn stelt
met kinderen en krankzinnigen. Nu is
dan eindelijk de kogel door de kerk en
heeft minister Wijers een wetsontwerp
bij de Tweede Kamer ingediend, waarbij
goeddeels een eind wordt gemaakt aan
een toestand, die niet meer overeenkwam
met de positie, welke de vrouw in onze
tegenwoordige maatschappij inneemt
Totnutoe bepaalt art. 1306 van het
Burgerlijk Wetboek, dat de vrouw geen
overeenkomsten mag sluiten, „handelings
onbekwaam" is. enkele uitzonderingen
daargelaten. Zij mag slechts uitgaven
doen en arbeidsovereenkomsten sluiten
ten behoeve van de huishouding; zij heeft
wat men noemt ..sleutelmacht" tenzij de
man haar ook dit recht ontneemt.
In dit alles wil de wet-Wljers nu ver
andering brengen. Met de alleenheer
schappij van de man in het huwelijk
is het dan gedaan. De vrouw zal
het beheer en de volledige beschik
king krijgen over haar eigen goederen
ais zij die heeft. Dit jgeval kan zich voor
doen, wanneer zij otf huwelijksvoorwaar
den is getrouwd, waarbij de gemeenschap
van goederen geheel of gedeeltelijk is
uitgesloten. Verder doet dit geval zich
voor na scheiding van goederen (in geval
van scheiding van tafel en bed) of wan
neer zij goederen heeft verworven, welke
buiten de gemeenschap vallen. Ook zal zij
naar eigen goeddunken een beroep of
bedrijf kunnen uitoefenen of betaalde
arbeid verrichten.
Nu moet de vrouw echter niet menen,
dat zij in het vervolg maar precies zal
kunnen doen en laten wat zij wil. Reken
maar. dat er een stok achter de deur is!
Stelt u zich voor. dat zij zonder toestem
ming van haar man zo maar een baantje
aanneemt, dientengevolge hele dagen van
huis en de huishouding de huishouding
laat.... Wel, dan hangt haar als zwaard van
Damocles een scheiding van tafel en bed
wegens verwaarlozing van haar huiselijke
plichten boven het hóófd een zwaard,
waarmee de man heel gauw kan dreigen
als dat baantje van zijn vrouw hem niet
zint.
Maar één kapitein
TVU WORDEN vrijwel alle huwelijken,
-1-1 volgens de Memorie van Toelichting
zelfs 95 In gemeenschap van goederen
gesloten. Natuurlijk kunnen er geen twee
kapiteins op een schip zijn; dit heeft
minister Wijers heel goed begrepen en
daarom kent hij het beheer en de beschik
king over de gemeenschap toe aan de
man. Maar zo absoluut als totnutoe is
des mans bevoegdheid ift deze toch niet.
De vrouw behoudt het recht uitgaven
te doen ten behoeve van de huishouding
ende man zal haar deze bevoegdheid
maar niet meer zo kunnen ontnemen als
heden ten dage. nu hij slechts een adver
tentie behoeft te plaatsen, dat hij niet
meer instaat voor schulden, die zijn
vrouw maakt. Hij zal in het vervolg
machtiging van de Rechtbank nodig heb
ben om zijn vrouw deze handelingsbe
voegdheid te ontnemen.
Moet de vrouw verbintenissen aangaan
in haar beroep of bedrijf, dan wordt aan
genomen, dat de man hiervoor stilzwij
gend zijn bewilliging heeft gegeven. Kan
de man om een of andere reden die be
williging niet geven, dan kan de vrouw
zich tot de rechter wenden. Weigert ook
de rechter de bewilliging, dan kan de
vrouw de verbintenissen in haar beroep
wel aangaan, maar dan is de huwelijks
gemeenschap niet verplicht haar beroeps
schulden te betalen.
Van groot belang is, dat de vrouw even
tueel kan worden belast met het beheer
en de beschikking over de gemeenscha o.
n.l- wanneer de man afwezig is of ln de
onmogelijkheid verkeert zijn wil te ver
klaren. In deze beslist de kantonrechter
en het gevolg zal zijn, dat ln geval van
krankzinnigheid van de man deze niet
meer onder curatele behoeft te worden
gesteld. Maar niet alleen in geval van
krankzinnigheid van de man kan de vrouw
dit beheer worden opgedragen. Dit kan
ook, en wel op haar desbetreffend ver
zoek aan de rechtbank, wanneer de man
zijn vrouw niet of verkeerd inlicht over
zijn beheer van de gemeenschappelijke
bezittingen.
De vrouw wel,
de man niet
TTET MERKWAARDIGE Is. dat de
vrouw. wanneer de man het beheer
heeft, bepaalde uitgaven zelfstandig kan
doen, zoals wij boven hebben gezien. Ts
daarentegen de vrouw met het beheer
van de gemeenschap belast, dan heeft de
man een dergelijk recht niet. Voert de
man het beheer van de gemeenschap,
dan mag de vrouw de inkomsten uit be
roep. bedrijf of privévermogen zelf be
heren en er zelf over beschikken, dit
laatste dan uitsluitend ten behoeve van
de huishouding. Deze voorrechten heeft
de man echter niet wanneer zijn vrouw
het beheer over de gemeenschap heeft!
Zijn inkomsten uit privé-bezit, zijn ver
diensten uit beroep of bedrijf en de goe
deren. die tot het bedrijf behoren, vallen
alle in de gemeenschap, zodat een vrouw,
die het beheer heeft, rechtens over deze
goederen en inkomsten kgn beschikken.
Een derde ongelijkheid tussen-man en
vrouw betreft de z.g.n. afstand van de
gemeenschap. De man kan hiervan nim
mer afstand doen, hetgeen betekent, dat
hij zich na echtscheiding niet kan bevrij-
(Speciale berichtgeving).
Naar wij vernemen leverde de totale
Nederlandse textiel-export het laatste
jaar 40 millioen gulden aart deviezen op.
Onze grootste afnemers zijn België en
Luxemburg, aan wie dit jaar reeds voor
ruim 10 millioen gulden aan kleding
werd verkocht. Onmiddellijk hierop volgt
Indonesië met een bedrag van rond
negen en een half millipen. De Scandi
navische landen importeerden voor 4.3
millioen gulden. Naar Canada en Z.-Afrika
leverde onze kledingindustrie voor ruim
900.000 gulden, terwijl het modeland by
uitstek, Frankrijk, voor 1,2 millioen gul
den in ons land kocht.
Naar de harde valuta-gebieden echter
gaat onze export niet al te best. Zwitser
land nam voor 800.000 gulden af. terwijl de
export van in ons land geconfectionneerde
kleding naar de Ver. Staten uiterst gering
is. zulks in tegenstelling tot de aankopen
van de Ver. Staten op het gebied van
6toffen in ons land (vooral gabardine).
Een zegsman, die zeer nauwe handels
relaties met de Ver. Staten onderhoudt en
buiten de kleding-industrie staat, meend*
dat dit aan de Nederlandse ronfectlonnairs
zelf te wilten Is. Zfl passen zich naar
men ln Amerika zegt - niet voldoende
De Rijnschippers-problemen
De conferentie van de Internationale
arbeidsorganisatie te Genève, belast met
het onderzoek van de problemen betref
fende de Rijnschippers, overweegt het
vaststellen van overeenkomsten, die niet
alleen betrekking hebben op de arbeids
voorwaarden van de Rijnschippers, maar
eveneens op de kwesties betreffende de
sociale verzekeringen voor deze arbei
ders. Er Is eenstemmigheid verkregen over
het toepassingsterrein voor die toekom
stige overeenkomsten, over de afwijkin
gen ten aanzien van de duur van de nacht
rust. de arbeidstijd in de havens en om
trent bepaalde sociale verzekeringen. De
conferentie die haar werkzaamheden hePft
geschorst, heeft besloten 5 December op
nieuw bijeen te komen.
Wereldkampioenschappen
ijshockey i
Van 18 t.m. 81 Maart 1950 wordt ta Londen
het tournool om het wereldkampioenschap
ijshockey gehouden. Drie banen zullen wor
den benut: Wembly. Earls Court en Harrln-
gay. De deelnemende ploegen zullen in pools
worden verdeeld: zij spelen een halve com
petitie, waarna de winnaars In de finale-
pool de strijd om de titel zullen uitvechten.
Hoewel de Inschrijvingen pas over drie
maanden sluiten is het vrijwel zeker, dat de
lijst van deelnemende landen er als volgt zal
uitzien: Groot-Brlttannië. Ver. Staten. Ca
nada, Tsjecho-Slowakije. Zwitserland. Oos
tenrijk. België. Nederland. Frankrijk. Italië,
Noorwegen. Finland en Polen.
F=>ASTIt_l_ES
TCGE N
VERKOUDHEID
den van de schulden, die zijn vrouw ten
behoeve van de gemeenschap heeft ge
maakt. Voor de vrouw bestaat deze mo
gelijkheid tot op zekere hoogte wel.
Wanneer een vrouw, die belast is met
het beheer van de gemeenschap, deze
taak niet behoorlijk verricht, dan moet
haar het beheer worden gelaten indien zij
met het beheer was belast in verband
met krankzinnigheid of afwezigheid van
de man. Heeft zij echter het beheer ver
kregen op grond van verwaarlozing door
de man, dan kan de rechtbank hem het
beheer teruggeven.
r\p HET VLIEGVELD aangekomen ging William T. Bobber-
v-f broek naar het kantoor om papieren in orde te maken, en
Panda telde vlug alle koffers ..Achttien negentien twintig!"
telde hij. „Ja, hoor. ze zijn er allemaal! Dan ga ik maar eens
kijken of ik mijnheer Bobberbroek kan helpen, want als een
goed gids moet ik steeds tot zijn dienst zijn!"
En zo ging Panda óók naar het kantoor en wie zou er nu
met behoedzame, maar snelle schreden te voorschijn komen?
Joris Goedbloed natuurlijk, die op een ogenblik als dit had
staan wachten.
„Beilo". sprak hij, terwijl hij zich op de koffers stortte, „zo ziet
men nu maar. hoe verkeerd het van de heer Bobberbroek is
om een zó Jonge en onervaren gids aan te nemen als onze kleine
Panda. Tut tut! Hoe gemakkelijk zouden ongure onverlaten zich
nu niet aan deze bagage kunnen vergrijpen, die hier zo onbehoed
staat!"
Inmiddels knipte hij met rappe vingers een der grootste koffers
open.
Het toeval wilde, dat daar nu juist de oude Jacob Peukjes
pruimer langs kwahi een bediende van het vliegveld, wiens
taak het was om alle zuurtjespapiertjes in zijn afval-wagentje
te verzamelen.
„Ha. goede vriend!" kreet Joris. „Gij zUt de vuilnisman? Hier
dan -- pak aan ontlast mij van dit afval!" en met die
woorden smeet hij alle overhemden, onderbroeken en nacht
gewaden van William T. Bobberbroek uit de koffer en ln de
afval-wagen.
„Maarmaar dat is allemaal goed apul!" zei Jacob Peukiea-
pruimer ontsteld.
„Voor u misschien mijn vriend", zei Joris, „maar voor mH Is
dit onbruikbaar vuilnis. Handel er mee naar welgevallen!"
Natuurlijk had hij er weer eep schurkachtige bedoeling mee, dat
hij deze koffer zo snel leeg maakte....
aan bil de vraag van de
markt. De Amerikaanse kledij. S**
losser dan die. welke ln Europa uW
heilik Is. Wil men dus kleding naaf
rika exporteren, dan dient men aai» a
eis te voldoen. Mn
Voor de Amerikaanse markt moet
vochten worden en de prijzen moeten J!'
scherp concurrerend zijn om met de ew
Amerikaanse productie te kunnen®!?
ijveren. Vele Nederlanders denkenS
steeds, dat ze aan Amerika iedere nr«
kunnen vragen, met het gevolg da» rif
Nederlandse prijzen vaak ver bóven ai!
van onze concurrenten liggen.
Op kinderkleding niet
genoeg winst
Wat de binnenlandse voorziening ba.
treft, raakt de markt wat verzadigd oohfi
gebied van heren- en dameskleding Kin
derkleding daarentegen is schaars, uiUr.»
schaars! De detailhandel smeekt om kin.
derkleding. waaraan de vrouwelijke
lezers met jonge kinderen weten het mau
al te goed nog enorme behoefte bestut
Er zijn twee factoren waardoor de fabri'
kanten er moeilijk toe te brengen tHn
kinderkleding te vervaardigen. In da
eerste plaats het zeer grote aantal maten
(circa 20) en in de tweede plaats het feit
dat de winstmarge op kinderkleding -
omdat men nooit zeer kostbare kinderkle.
ding koopt niet zeer groot is. In plaati
nu van zich op massa-productie van goede
doelmatige kinderkleding tegen geringe
winst toe te leggen, haalt men liever een
grotere winst uit de kleding voor volwas,
senen van welke kleding men minder
hoeft om te zetten om een gelijk winst,
cijfer te krijgen.
Door de devaluatie zullen de prijzen
voor de grondstoffen van onze textiel
stijgen. Er lopen momenteel onderhande
lingen met de regering betreffende prijs
verhogingen. Voor de export-artikelen tal
deze prijsverhoging ca 20 d 25 procent be.
dragen. Voor het binnenland minder, om*
dat men plannen koestert mindere kwali
teiten .pn kwantiteiten stof te gaan ver
werken.
Lopende deze onderhandelingen houden
echtér vele fabrikanten en grossiers hun
goederen va6t om ze straks tegen hogers
prijzen op de markt te brengen. Dit be-
treft goederen, die nog tegen de oude
guldens-koers gekocht zijn. Inmlddelj
staat de aflevering aan de detailhandel
stil.
Kabinetscrisis Italië.. De president van de
Italiaanse republiek. Lui
Nog geen strooiavond
In de loop van Maandagavond
deed een Amsterdamse zakenman
bij de politie aangifte 1900 te heb
ben verloren. Hij had twintig brief
jes van honderd gulden in zijn
portefeuille en aldus uitgerust kocht
hij bij een banketbakker taartjas.
Toen hij de winkel verliet maakts
de winkeljuffrouw hem er op
attent, dat hij een briefje van hon
derd verloor. Hij raapte het op.
stopte het in zijn portefeuille en
ging toen nog ergens andere inko
pen doen. Toen hij wilde betalen
bleek hij negentien briefjes te heb
ben verloren.
Avondprogramma.
Hiiv I (AVRO) 8 Nieuws; *18 PUnoipd:
8 50 Nederl. Strtjdkr 1 Voor de ktndwtt;
703 Fanfare-Orkest; 7.26 Toneelbeschouwlnf;
7-80 Paris vous parte; 7 83 Surinaamse mu
ziek: I Nieuws; 8 03 Actualiteiten; 813 Otvu
Èrogramma; 9.80 Hatnmondorgelspsi; lë
uitenlanda overzicht: 10 Zuld-Amerlkinn
Orkest; ia 10 Viool en plano; il Nleuwn
11 IS Or pl
Hiiv II (KRO) 8 Amusements-Orkest en te-
caal ensemble; 8 20 Sportprastje; 8 30 RVOi
7 Nieuws; 8.08 De gewone man; 8.12 Radio-
Phliharmoniscb Orkest en solist. 1.50 Ciu»
rte; «10 Radio- Phil harmonisch Orkest WW*
volg); 8.29 Kamermuziekgezelschap en w
Haten; 1*48 Avondgebed; li Nieuwe; llll
Or.pl.
WOENSDAG 8 NOVEMBER 1M9.
Dagprogramma.
Hiiv. I (VARA) 7 en 8 Nieuws; 811 Oof I»
al; 8.28 Orgelspel; 8.50 Voor de vrouw;
Or.pl.; (VPRO) 10 Causerie; 10 09 Morfs»
wijding; (VARA) 10 20 Voor de vrouw; 11
Gr.pl.; 12 Lichte muziek: 12.11 Voor W
platteland; 12.18 Kwartet; 1 Nieuws; l»
Omroep-Orkest; 2 Gesproken portretten;'"
Jeugdconcert; t Kinderkoor; 3 20 Vooi
Jeugd; 1.50 Vierhandig pianospel; 8 Voord»
jeugd; 8 80 Voor de zieken; 8 Voor de jeugd;
8.30 Dansmuziek.
Hiiv. II (NCRV) 7 en 8 Nieuws; *18 Or.pL;
9 30 Waterstanden; 9 35 Gr.pl.; 10 30 Morj«n-
dienst; 11 Gr pi.; 11.20 Hoorspel; 12 Oevir
programme; 12.33 populair concert; l
Nieuw»; 1.18 Koorconcert; 1.20 MendollM-
muziek; 1.80 Or.pl.; 2 Kamer-Orkest; 3 or
kest, klein koor en solisten; 3 30 Strijkkwar
tet; 8 Voor de kinderen; 5.20 Gr.pl M»
Rijk over zee.
Avondprogramma.
Hiiv. I (VARA) 8 Nieuws; 8.20 Or.pl
Nederl strijdkr.; 7 Causerie; 7 15 Ptinoduo.
(VPRO) 7.10 Voor de Jeugd: (VARA)»
Nieuws; 8.08 Actualiteiten; 8.20 Metropol»
Orkest; *58 Hoorspel; 9 85 Or.pl.;
serie; 11 Nieuws; 11.19 Gr.pl.
Hiiv. II (NCRV) 8 Chr. MuzlekverenlglW
8.30 Voor de kinderen; 8.85 HsrpconcjrL
Nieuws; 7.15 Indonesisch nieuws; 7.30 Spon-
commentaar en gr.pl.; 7.80 Radlokrsnc
Nieuws; 1.09 Commentaar famlltecompww
15 Radio-Phllh. Orkest en aollst; Wl
beeld over de demobilisatie; 9 85 BUMkwlOj
tet met piano; 10.15 Koor en orgel;
Avondoverdenking; U Nieuws; 11.» or.pi-
p-DQDR,
(Slot).
Hij glimlachte kort.
Dank je voor het aanbod, maar Ik
zal het niet accepteren.
Niet accepteren, herhaalde ze ver-
bUsterd. Maar je je zult toch niet wei
geren?
Ik weiger beslist om met je te trou
wen.
Nan begon te denken dat hij Ulde.
Neen. zei hU. haar gedachten radend,
ik ben net zo min gek als jij. Kom hier
wat dichter bij dan zal ik er je alle*
van vertellen.
Wat nerveus kwam Nan dichterbU.
Wees niet bang, zei hij met ongewone
vriendelijkheid in zijn stem. Ik heb van
morgen een bezoek gehad van iemand,
die me enkele minder plezierige waar
heden over mezelf verteld heeft. Hij vroeg
me ons engagement af te maken en ik
Wfeigerde. Hij vertelde me ook over Peter
Mallory en dat hij nu vrij was. Dat be
sliste voor mij de zaak. Ik besloot j*
nooit op te geven voor een ander* man.
HU zweeg even.
Daarna had ik tUd om na te denken
en toen je daarnet binnenkwam, er
uitziend als een gebroken bloem met je
witte gezichtje en bedroefde ogen, kwam
het beetje fatsoen, dat nog in dit beroerde
lichaam over is gebleven, boven.
Hij nam Nans hand en trok zachtjes de
ring, die hU haar gegeven had, van haar
vinger.
Je bent vrij. zei hU kalm.
Neen, impulsief probeerde ze de ring
weer aan te schuiven. Laat me je vrouw
worden. Ik wil het heus, geloof me, drong
ze aan, haar hart overvloeiend van teder
heid en medeHjden voor deze man, die
nu vrUwillig opgaf, wat hem het liefste
was.
Maar Mallory zal het niet willen,
antwoordde Roger met een gedwongen
lach. En ik ook niet. En een onwillige
verloofde zal nooit een goed echtgenoot
worden.
Nans mond trilde.
Roger, begon ze, doch de snik In
haar keel verstikt* wat za nog had wil
len zeggen. Ze stak haar handen naar
hem uit en hU greep ze.
Wil je me een kus geven, Nan, voor
één ksber nog? vroeg hU- Ik denk niet. dat
Mallory me die misgunnen zal.
Ze boog zich over hem heen en voor
het eerst legde ze zonder huiveren en met
oneindige tederheid haar lippen op de
zUne. Toen verliet ze zacht de kamer.
Een gevoel van eerbied kwam over
haar. Eerst Maryon en nu Roger In nog
hoger mate, hadden haar een verborgen
grootheid van ziel getoond, die niemand
hun zou hebben toegedacht.
Ik zal nooit meer iemand beoordelen,
zei ze later tegen Kitty. Je künt de men
sen niet beoordelen. Ik zal altijd blijven
geloven dat er overal iets goeds zit, dat
is het goddelUke in iedereerf.
Ze was blij. dat ze niémand zag toen ze
beneden kwam uit Rogers kamer. Een ont
moeting met Lady Gertrude zou haar op
dat moment al heel onaangenaam zUn ge
weest. BU het tuinhek kwam ze echter
Isobel Carson tegen en de beleefdheid
eiste, dat Nan even uit de auto stapte en
haar aansprak. Ze had bloemen geplukt
voor Rogers kamer en had een mandje vol
aan haar arm hangen.
Nan vertelde haar met enkele woorden
haar gesprek met Roger.
Isobel luisterde aandachtig en toen Nan
zweeg zei ze:
Ik ben blij, dat ja bereid wa» mat
hem te trouwen, dat w» goed van je.
Want je hebt natuurlijk nooit Van hem
gehouden.
Neen, erkende Nan eenvoudig.
Ik heb hem lief gehad sedert ik hem
ken. barstte Isobel uit. Maar hU heeft
nooit naar me omgekeken op die manier.
Misschien nu JU uit de weg bent.
Ze hield op.
De mogelijkheid van al wat dit kon be
tekenen, de weelde van een liefde die
wachtte of Roger haar wilde aanvaarden,
schoot door Nans hoofd.
Zou je nu nog met hem willen trou
wen? vroeg ze.
Met hem trouwen? Isobels ogen
straalden. Ik zou hem trouwen al kon hU
geen vinger meer bèwegen. Ik heb hem
lief. En er is niets ter wereld wat ik niet
voor hem zou willen doen.
Ze was bijna mooi op dat moment, haar
gezicht straalde van onzelfzuchtige toe
wijding.
En ik zou niet rusten tot hU genezen
was, zei Isobel. Ik zou elke dokter ter
wereld consulteren vóór Ik de hoop op
gaf en als zU er niet ln slaagden heb beter
te maken, zou Ik proberen wat liefde, ge
duldige. helpende liefde, kon doen.
Liefde is een grote genezer, zei Nan
vriendelUk. Ik geloof, dat alles mogelijk
is als je liefde en geloof hebt. Ik geloof
dat Roger eens de deur van zUn hart
voor je zal openen, Isobel, eindigde ze
zachtjes.
Ze was blU dat ze In da auto zat en de
koele wind langs haar gezicht voelde. Ze
was moe, doodmoe en nu kwam pas
de gedachte dat, zeifs nu Roger haar vrU
Rad gelaten, zU en Peter nog steeds ge
scheiden waren niet meer door de wet
ten van God en mensen, maar door het
feit, dat zUzelf zUn vertrouwen en geloof
in haar verwoest had.
Ze stapte vermoeid uit de auto toen ze
Mallow bereikt had. Ze was laat en noch
Penelope, noch Kitty waren te zien. 2e
waren zeker al naar boven om zich te
kleden.
Terwijl ze langzaam naar de trap liep.
verdiept in sombere gedachten, hoorde ze
een zacht geluid, en uit de schaduw van
de hall kwam iemand naar haar toe,
iemand die een beetje hinkte terwUl hU
liep.
vJNanl
Een ogenblik acheen het ol haar hart
zou stilstaan.
Peterl Peterl
Ze rende blindelings naar hem to* an
fluisterde zUn naam.
Hoe het gebeurd was. kon haar niet
schelen. Peter was hier. Peter! En toen
zUn armen om haar heen waren en rUn
"tem dat éne woord „liefste" fluisterde,
wist ze, dat alle hinderpalen tussen hen
uit de weg waren geruimd.
Eindelijk trok ze zich iets terug.
Peter, ik begreep niet, waarom God
ons gescheiden hield. Ik had bijna mUn
vertrouwen verloren.
Peters vaste, blauwgrijze ogen keken
haar aan.
- Liefste, zei hU. Ik 8eloof',.(,!LÜ
kunnen zien waarom. Is onze
waar we voor hebben gevochten om
rein en zuiver te houden waar w"
voor geleden hebben, niet duizenam»
mooier en groter dan de liefde, o»
zouden genomen hebben toen we er w
recht niet toe hadden?
Ze glimlachte tot hem op. een
ernst in haar gezicht. Haar gedicN®
gingen terug naar het kleine lied, a«
haar eigen leven acheen te symboliser
Het derde couplet was eindelijk bewi
hrid. Ze zei het zachtjes op.
„But sometimes God on His P*
white Thro"'
Looks down from the Heaven aw
And lays in the hands that^,™^
The tremulous star of Love."
Peter bukte zich en kuste haarJllg
Er was een stille passie in zijn ku*
er was nog meer in Iets diep»
veranderlijks dezelfde onveranda
gelofte, die hU haar «egeven hadlo
tagel, de gelofte van een liefde dit
zou „In deze wereld en de volgen"
1) En legt ln lege handen
Da flonk rende Llefdesater.
EINDE-
tweede blad -
PAGINA 2
DINSDAG 8 NOVEMBER 1949.
Alsof het de normaalste zaak van de wereld was en de vrije handel
In vee niet negen jaar heeft stilgelegen, vo voerden gisteren de boe
ren koeien voor de eerste vrije markt sinds het uitbreken van de oorlog
op het Rotterdamse Veemarktterrein aan. Tenminste, zo zagen de voor
bijgangers ondanks de vlaggen op de hal het, maar wie in de kringen
van de veehandel enigszins is ingewijd kon wel degelijk de bijzonde-e
stemming in de grote hal bespeuren.
Alle matheid, die er bU de aanvoer
•oor het Bedrijfschap tijdens de distribu-
tiéperiode over het terrein had gelegen,
«u als bij toverslag verdwenen. Het
woordje „vrij" was. zowel voor boeren als
handelaren en slagers een magisch woord,
dat de handelsgeest prikkelde en alle zei
len van de vakkennis deed bijzetten. Jon
gelieden. die voor de oorlog alleen nog
maar naar de handel mochten kijken,
kwamen nu met ouderen mee om zich
onder ervaren hoede praktisch in het vak
te bekwamen. Zij trachtten met dezelfde
kennersblikken als hun oudere gidsen in
het Veebaby Ion de koeien, die met dro
merige ogen de bijzondere stemming over
(Vin onze correspondent te New York)
T\è MEESTE Amerikaanse fabrieken en
U kantoren hebben een ..suggestion box",
een trommel, waarin employé's hun op
schrift gezette ideeën kunnen deponeren,
ideeën, die het bedrijf kosten besparen.
Behalve de herhaaldelijk terugkerende
grapjes als „Ontsla de baas", komen er
ook zeer nuttige dingen uit die bus.
Charlie Zamiska. die aan een oven werkt
voor de Cleveland Graphite Bronze Comp.,
diende enkele ideeën in. Na studie bleken
ge zeer waardevol en Charlie kreeg 7.612
dollar van zijn maatschappij! Tezamen met
een eerder ingediend en geaccepteerd idee
heeft hii nu al 12.137 dollar geïncasseerd.
Jaarlijks beloopt het aantal ingediende
Ideeën bij de Amerikaanse bedrijven in de
honderdduizenden ln 1948 werd in totaal
2.4 millioen dollar aan premies uitgekeerd
Gezien het feit, dat gemiddeld 10 procent
van de besparing door de bedrijven wordt
uitgekeerd aan de vader van het idee, kan
een besparing van 25 millioen dollar be
cijferd worden. Gemiddeld lopen de pre
mies niet veel hoger dan 17,50 dollar.
Soms ook wordt de klanten verzocht hun
ideeën in te dienen. Een restaurant te Bal
timore verzocht zijn cliëntele om sugges
ties in de trommel te deponeren, 's Avonds
na sluiting zette de eigenaar zich vol ver
wachting aan het lezen, vermoedend, dat
hij allerlei wensen zou krijgen op het ge
bied van voedsel, verlichting of lafel-
gchikklng. Groot was zijn verbazing, toen
38 van de 40 ideeën dezelfde strekking
bleken te hebben: „Wanneer neemt u nu
eens een stel knappe diensters? Toen de
tweede dag 37 van de 39 briefjes dezelfde
wens bevatten, heeft de eigenaar de ..sug
gestion box" maar verwijderd
-Het Engelse fregat Alacrity heeft een
„ittonalistlache waarschuwin^
Chinese territoriale wateren
de wind geslagen. De comm
Alacrity, die het Engelse schip Tslnan wilde
escorteren, zou geantwoord hebben: „Mijns
Inziens ligt dit gebied bulten uw territo
riale wateren en lk acht mij vrij in mijn be
wegingen naar eigen gofeddunken".
n gaan. t,e keuren. Maar
•elden zij rich in dit vrije
hun koppen II.
ach. natuurlijk
Ken zij onwillekeurig naar hun handen,
t geen ®eltsP<>ren vertonen van het
het Hu» begeleiders
zullen hun er echter op hebben gewezen
dat de kwaliteit var* de ongeveer 350
koeien, die werden aangevoerd, prima was
en dat er zelfs veel „uitgelezen koeien"
bij waren.
De ouderen zullen onder een kopje kof
fie in de cantlne herinneringen aan de
markt van voor de oorlog hebben opge
haald, toen aanvoer van ruim 700 koeien
voor de slacht op Maandag niet tot de
zeldzaamheden behoorde. Die herinnerin
gen vormden echter toch geen goed ver
gelijkingsmateriaal, zodat bij het loven en
bieden boer en handelaar elkaar verken
den als hadden zU elkaar nog nooit ge
zien.
De markt werd dus zeer voorzichtig ge
opend. daar de prijzen zich nog moesten
vormen. Allengs werd* de handel leven
diger en gingen koeien van prima kwali
teit gemiddeld voor f 1.90 per kg geslacht
gewicht van de hand.
Het werd leger en leger ln de hal naar
mate de mprgen vorderde, want de vraag
was groot en dus werd het vee naar de
Loven en biedentotdat de verkoper
„geluk" zegt, waarmee de koop gesloten is.
ïen complete vechtpartij heeft Zaterdag
avond een litteraire avond in het Stede
lijk Museum te Amsterdam besloten. Vol
lens het programma, schrijft de Tel..
zouden de dichters Jan Elburg (die zich
«chter had teruggetrokken), Gerrit Kou-
wenasr, Bert Schierbeek. Lucebert en de
buitenlanders Dotremont en Karl Otto
Götz gedichten lezen. De avond zou verder
worden opgeluisterd door primitieve
volksmuziek uit Centraal Afrika.
Eerst betoogde Lucebert, dat de tijd
weer rijp is voor de dadaïstische en ex
pressionistische experimenten, welke na
de eerste wereldoorlog opgang maakten
Hij bepleitte eer. „geestelijk nudisme", dat
hij met een Marxistisch sausje overgoot.
Nadat er toen fascinerende rhythmen op
Afrikaanse drums waren geslagen, beklom
Dotremont, hoofdredacteur van het Franse
tijdschrift „Cobra", het podium, om een
lofzang op de Sow jet-Unie te houden.
Verscheidene toehoorders, door de ge
meente, uitgenodigd. verlieten de zaal.
De dichter Ntjhoff, die zich onder de
•enwezlgen bevond, kon niet nalaten, te
'«gen sinds wanneer men in PariJ»
totóich spreekt.
Om verdere hilariteit te voorkomen,
«ommeerde Lucebert. dat Dotremont „in
Mem van de communistische partUdiscf-
S™** *i)n mond zou houden. Maar
jWMmont ging rustig verder. Een Am-
«waamse meubelverkoper, die al eerder
geïnterrumpeerd had, vroeg het woord,
®MJ'werd met stoel en al tegen de grond
fn l ••Fasclsten" werd er geroepen en
>n net algemene tumult, dat hierop volg-
raakten verscheidene schilders en
Thiers in handgemeen.
«en duwde en trok, men schreeuwde
h» l j 8uPPoo"ten staken bezwerend
«un nanden omhoog en bevalen de repu-
-Oe van het Amsterdamse Stedelijk
Ui.. ,,e' /vmsieraamse sieaeuj*
in Ieders welwillende aandacht
De conservator, de heer Jaffé (de direc
teur. jhr Sandberg, was ^.fwezlg). slaagde
erin, met hulp van het personeel de aan
wezigen naar. buiten te loodsen.
De avond was georganiseerd door de
„actie litteratuur van de internationale
experimentele groepen".
Unescocentrum Nederland
De directeur-generaal van de Unesco, dr
J. Torres Bodet, heeft Maandagmiddag in
de hoofdstad het Unescocentrum Neder
land geopend. Het centrum is opgericht op
initiatief van enig* studenten. Een hunner,
de heer E. Alderse Baes, is Maandagmor
gen in het Vredespaleis door de voorzit
ter van de Nederlandse Unescijcommissie,
prof. dr H. R. Kruyt, tot directeur van
het Centrum benoemd.
Onder de talrijke gasten, die bij de ope
ning van het Unescocentrum Nederland
aan de Keizersgracht te Amsterdam aan
wezig waren, merkte men op de heer
André de Blonay. chef van de afdeling
External Relations van de Unesco, prof.
De Benito, chef van^de afdeling Public
Relations, mevrouw Lorna Mac Phee, chef
van de afdeling Musea en Monumenten
zorg van de afdeling Nederland van de
Unesco en voorts prof. dr F. L. R. Sassen,
hoofd van de afdeling Nederland van de
Unesco, prof. K. R. Kruyt, voorzitter van
de Unescocommissie, oud minister Jonk
man, voorzitter van de Vereniging voor
Internationale Rechtsorde en talrijke an
dere vertegenwoordigers van het Neder
landse culturele leven.
Aibvcnenti#
Ruwe huid
Ruwe handen
Ruwe lippen
kzfcn 2' wa* k^Sen ze 'n boel moois
Ze vmJÏÏ uen ervan.
vin Z, üet*nJ*® tent, terwUl de tonen
klonken. e hun nog ln de orên
ho« vond jullie 't? vroeg oom
Prachtigi Reusachtig! riepen ze ln
^hte.
hnte Li«,22i2?vZe de tafel al gedekt, en
Uair ht!?1 kad het eten klaar.
wt leek wel, of er van eten niet
veel zou komenZe hadden gewoon
geen tijd, om 'n hap te nemen! Zoveel als
ze tante Liezebertha te vert-llen hadden
over dat circus en wat ze er hadden
gezien
En toen kwam er....
Moet u horen, tante Liezebertha
En toen die leuke clown* weg-
81 Tante Liezebertha lachte en stopte ein-
delijk haar oren dicht. Ze moesten nou
eerst maar een* hun bord leeg eten,
V°En toen ze in bed lagen, dachten t* ar
nog aan terug....
Daar hangen ze, de geslachte krulstaar
ten, keurig in het gelid op het abattoir.
auto's afgevoerd om voor rekening van
de slagers en grossiers op het abattoir aan
zUn bittere einde te komen.
De algemene Indruk was. dat er hier en
daar wel wat koetjes waren achtergehou
den In verband met het vrij komen van
de handgl, maar vele boeren waren toch
gedwongen geweest ook in de afgelopen
weken met hun vee aan de markt te ko
men, daar een koe op stal altijd meer kost
dan een koe in de wel.
Het geknor van varkens was vanmor
gen niet op de veemarkt te horen, want
krulstaarten worden nog altUd door het
Bedrijfschap overgenomen.
Ook morgen zal het weer druk op de
veemarkt zijn. want dan is er. zooals ge
woonlijk. hoofdzakelijk de aanvoer van
gebruiksvee.
Zo is de Maandagmarirt als Rotterdamse
traditie weer in ere hersteld, hetgeen be
wijst, dat er langzamerhand weer normale
toestanden in ons landje terugkeren, al
zijn de bedragen, die de handelaren thans
moeten neertellen, wel een beetje hoger
dan voor de oorlog.
Deze slager in de Oranjeboomstraat
vond het niet voldoende zijn vreugde
over het vrije vlees met een vaat bloe
men in de etalage te uiten, hij versierde
zyn hele pui met vlappen, proen
en bloemen.
Twee scheepswerven, n.l. de NV
Scheepswerf en Machinefabriek De Mer-
wede te Hardinxveld en de werf De Noord
te Alblasserdam, werken op het ogenblik
aaneen opdracht van de rederij Jugo Sls-
venska Linijska Plovidba, gevestigd in
Rijeka in Joego-Slavië. De werven bou
wen drie vracht-passagiersschepen van
4000 ton. Het eerste schip van deze be
stelling, de Rijeka. zal op Woensdag 30
November a.s. van stapel lopen van De
Merwede te Hardinxveld. Daarna levert
De Noord een schip af en omstreeks Juni
1950 zal het laatste van de drie schepen
van De Merwede van stapel lopen.
De Bijzondere Raad van Cassatie te
's Gravenhage heeft verworpen het be
roep van de 32-jarige Irma Seellg, een
Joodse vrouw uit Amsterdam. Zij was in
het begin van de bezetting illegaal werk
ster. Toen de Duitsers haar in 1943 arres
teerden. werd zij V-vrouw, om aan het
concentratiekamp en de dood te ontko
men. De Bijzondere Raad van Cassatie
was van oordeel, dat de vrouw door het
Amsterdamse Bijzonder ^Gerechtshof te
recht tot een gevangenisstraf van 12 Jaar
is veroordeeld, omdat zij terwille van een
grotere persoonlflke vrijheid landgenoten
heeft verraden, terwijl zU toch door onder
te duiken uit de handen der Duitsers had
kunnen blijven.
tiet la ongewoon druk
J *op het station die Maan
dag. waarop Ik na epn
extra dag verlof naar mijn
standplaats moet teruR-
keren De oorzaak van do
drukte is echter vlug op
gehelderd Jongens, terug
van inschepingsverlof, op
het punt om voor de laat
ste maai terug te keren
naar het onderdeel, waar
mee ze de lange reis naar
Insulinde zullen maken.
Nog slechts luttele mlnu-
tèn resten hun voor een
laatste stevige handdruk,
een omhelzing, het zfeggen
van bemoedigende dingen
en dan
Dapper zijn deze kerels,
die ondanks het verdriet,
dat aan hun hart knaagt,
een glimlach op het gelaat
hebben O ja. ze hebben
het vooruit geweten dit
afscheid 'moest komen.
Reeds bij hun opkomst
•risten zU: „Wij zijn be
stemd voor Indië" maar
hoe vlug waren de laatste
maanden op eigen bodem
voorbijgevlogen, veel te
vlug Nu was het da»r.
De tien laatste dagen
thuis waren om Geen
tranen nu dat zou het
scheiden zwaarder maken.
Temidden van deze longens
en hun dierbaren sta ik
daar op dat station en in
mU rijst de vraag- „Hoe
zal het met ons zijn zullen
wil even sterk zUn als deze
knapen?" Misschien komt
ook voor ons dJt moeilijke
afscheid Onbarmhart g
draafen de wlizers van Je
klok. de trein gaat ver
trekken Nog een laatste
gnqet uit het coupé
raampje en dan Is het
voorbij.
Fven is er de terugslag
van hot afscheid, maar zij
geven er niet aan me Hier
en daar word» gezongen.
Tot kijk in
Batavia
moppen worden getapt.
Zijn wij toffe longens of
niet, oh zo! Het verdriet
om wat achtergelaten
wordt, moet worden over
stemd
Ook op de volgende
stations staan Jongens
Vrienden vinden elkaar,
kamerge,noten sluiten zich
bU elkaar aan De groie
Grenadiers vielen zich
klein
Vinden lullle het niet
erg om weg te gaan?
Een dömme vraag, even
Is daar weer die pijn.
makr dan Nee we vinden
het loppe nou goedl
Jongens van Jan de Witt
deze artilleristen, die de
zware tgak. órte hen ginda
in de vreemde wacht,
vast naar behoren suilen
vervullen.
Een van hen heeft een
gitaar gegrepen „I love
you for sentimental reason".
Velen zingen het mee.
Misschien gaan hun ge
dachten wel weer, terug
naar dat meisje, dat op het
station achter moest blij
ven De jongens *ijn het
er allen over eens: voor
ons zal de tijd wel v|ug
gaan. alles zal nieuw zUn
en de toestanden In de tro
pen ziin al weer heel wat
beter dan toen de eerste
Jongens er heen gingen.
jnaar voor. hen. die achter
blijven
De meisies zullen sterk
moe4en zijn. Veel zal er
geschreven worden en de
brieven zullen voor de
Jongens'de grootste steun
betekenen.
De trein nadert zijn be
stemming Artillerie en
Grenadiers nemen afscheid.
Hier geen „sentimenteel
sedoe" Een stevige klap
op een schouder. ..d*
mazzel, hóórtt Tot kUkl"
Tot kijk in Batavia
(Speciale reportage).
TTET IS NU een half Jaar geleden,
-1"1 dat de grenscorrecties haar be-
alag kregen. Ruim zee maanden staat
het oude stadje Elten onder Neder
lands bestuur. De landdroet. dr A.
Blaauboer. die zetelt op het voor zo'n
kleine gemeente vrij aanzienlijke
„Drostamt". bekijk* het vriendelijke
centrale plein van Elten met dezelfde
gewone ogen. waarmee hU het centrum
van zijn gewone standplaats Emmel-
oord in de Noordoost polder bekijkt.
Alleen zijn hier de linden veel ouder.
Hier staat nog een „Brunneo". de plaat*,
waar men vroeger water kwaim halen. In
het midden is ergene een bank om een
dikke boom getimmerd. Daarop konden de
zaken, zoal* ze ln Elten lagen, worden
besproken onder het gerule van vele bla
deren. Terwijl de auto's voorbij trokken.
En vroeger onder het voorbijtrekken van
de boerenvagena of de postiljonkoeteen,
die etilhlelderf bij één der herbergen op
het plein, onder het geplaa en het gepraat
der vrouwen bij de bron.
Dat kan teruggaan tot heel vroeger,
want Elten ia zeer oud. Er zijn grote,
protserige plaateen in one land. die piep
jong zijn. vergeleken bU deze verzame
ling oude straten, met een schilderachtig
plein als middelpunt. Waar nu de auto'*
achteloos doorheen jagen, ontmoetten
bijna tweeduizend JaaT geleden elkaar
twee Romeinse wegen. VermoedelUk te
Drueus hier geweest, maar dat moet men
Nu de vleesrantsoenering is opgeheven,
mogen slagers en vleeswèrenfabrikanten
het in hun bedrijf verkregen rauwe dier-
Ujke vet uitsmelten en het gesmolten vet
onverpakt in voorraad hebben, mits de
hoeveelheid niet groter is dan 50 kg. Voor
gesmolten dierlUk vet in verpakkingen
van l/i of kg geldt deze voorraads-
limlet niet.
Voor het in eigen bedrijf uitgesmolten
dierlijk vet zal geen prijsbepaling gelden
en dit vet Behoeft niet gebanderolleerd
te worden. De maximum verkoopprijzen
van bak- en braadvet en van gesmolten
dierlijk vet in verpakkingen vanen
kg. Wel blijft de maximumverkoopprljs
voor bak- en braadvet van kracht, doch
deze behoeft niet meer op de verpakking
te worden vermeld.
Het bestaande systeem van centrale
varkensslachtingen blijft gehandhaafd,
teneinde het mogehjk te maken het var
kensvlees te subsidiëren. De subsidie
wordt uitsluitend betaald op goedgekeurd
varkensvlees, dat onder contröle van het
Bedrijfschap voor Vee en Vlees op deze
centrale slachtplaatsen wordt geslacht. De
heffingen voor dit bedrijfschap, welke bij
het slachten zijn verschuldigd, worden
belangrijk verlaagd, doordat de afschaf
fing van de rantsoenering de kosten van
het overheids-apparaat aanmerkeUjk ver
mindert.
De verplichting tot het inlevefen van
onderpoten van runderen lebmagen van
nuchtere kalveren en klieren en organen,
bestemd voor pharmaceutleche preparaten,
blUft bestaan. De voorschriften inzake de
Inlevering van andere beenderen dan run-
deronderpoten vervallen.
n belangr
Alle fondsen^«Iwamen op lager niveau,
waarbij echter enkele uitzonderingen waren,
o s. op de aandelenmarkt AKU, die betrekke
lijk hoog opende op ISTIt. doch tot 1851/»
terugliepen, waarna tegen bet slot weer een
licht herstel volgde.
Het was trouwens kenmerkend voor de
gehele markt, dat het laagste punt niet het
slotpell betekend*.
De tweede uitzondering was op de obliga-
tlemarkt. waar de Dollarlenlng Nederland
een flink herstel Het zien. De vrees voor een
devaluatie van de dollar en voor de moge
lijke uitwerking van een goudprijsveiho-
ging ln Amerika, hebben iets aan scherpte
verloren. Er kwamen vandaag van diverse
kanten kopers opzetten en de Dollarlenlng.
die Vrijdag een laagteniveau van roV* had
bereikt, herstelde vandaag op 93»'«. Daaren
tegen waren de guldenalenlngen eerder Iets
aangeboden. De Investeringscertificaten kwa
men beneden de 98 en het Grootboek 198*
beneden de 97.
Van de andere internationale fondsen was
Philips verlaten en ln de meeste tijdvakken
ongenoteerd. Unilever moet 3 pet prijsgeven
en Kon. Olie verloor per saldo 2 pet
Op de cultuurmarkt was Amsterdam Rub
ber zwak gedisponeerd. Het dividend van
8 pet was vandaag betaalbaar, zodat de aan
delen ex-divldend noteerden en, hiermede
rekening houdende, drie proeent Inzakten.
H.V.A. opende prijshoudend, maar kon zich
niet handhaven, evenmin als certificaten
Deli-MU.
Het verloop van de markt was ongesnl-
meerd. Grote veranderingen deden zich niet
meer voot.
Do scheepVaartfondaon lagen zwakker. De
markt sloot stil. Prolongatie VU pet
niet afleiden ven de Drususput boven op
de berg. In de omtrek heeft men vonkten
gedaan uit de Romeinse tUd. o a een rë-
gimentezegel. Langs deze wegen trokken
eens de Romeinse adelaars met de troe van
vróuwen, kooplieden en wat al niet In
hun gevolg.
Nadien wordt het dufeter De eeuwen,
waarvan men niets weet. gingen ook over
dit gebied, tot het omstreeks 960 ln de
oude kronieken verschijnt. Toen stichtte
graaf Wichmann de abdij met de kerk.
hoog op de heuvel, die het plaatsje be
heerst. Zijn dochter Lultgardie was de
eerste abdis Het was spoedig een zeer be
kend adellijk jufferenstift, waar slechte
vrouwen van toenmaals oude adel werden
toegelaten. Zij waren betrekkelijk vrU, en
het zou verkeerd zijn te denken aan een
klooster, zoals men die nu kent. Deze
exclusieve instelling nu te feitelijk een
der bestaansbronnen van Elten geworden.
De abdij kreeg namelijk veel schenkingen
en daartoe behoorden ook bezittingen ln
het Gooi en op het eiland Urk. Deze uit
gebreide bezittingen, die overal in het
land werden aangetroffen, stonden onder
beheer van de abdis. In de regel besnoei
den de abdissen jtich meer met geestelUke
zaken en droegen zij het opzicht van de
landerijen over aan een functionaris, die
toen werd genoemddrostl
En zo la de jeugdige geschiedvorser, die
nu op het Drostamt speurt naar het ver
leden van de plaats, tot een verrassende
veronderstelling gekomen. De bezittingen
van de abdij, die op Urk waren gelegen.
zUn waarschUnlijk vele honderden Jaren
geleden vrU geregeld bezocht door de
drost van Elten. Nu ia Urk in de Noord
oostpolder opgenomen. In 1949 kwam de
landdroet van de polder naar Elten
Het Drostamt Elten heeft in de eeuwen,
die volgden steeds een bijzondere plaats
ingenomen. Het gebied viel onmiddellijk
onder het bestuur van de keizer, doch
stond als het ware onder voogdij van de
graven van Gelre, tot het in 14T2 door
Karei de Stoute als loon voor bewezen
diensten aan de gTaaf van Kleef werd
gegeven. Zo te in 1648 bij de Vrede van
Munster deze Insluiping ln de grens ont
staan. die nu weer Is weggecorrigeerd.
De grote bloeitijd van Elten moet ln de
15e eeuw zijn gevallen. Aan het plaatsl*
vloeiden door de abdij belangrijke Inkom
sten toe. De abdij bezat verschillende rech-
n ook het brouwrecht. en niet minder
dan 24 bierbrouwers waren er gevestigd.
Elten had een belangrijke bierexport Er
ontstond ook een vrij belangrijke mid
denstand Het stadie was niet ommuurd,
doch men heeft de brouwers zeker met
vrede gelaten Wel bevond zich op de
berg een ommuurde plaats, nu nog d*
„Vrijheid" gebeten, een vrijplaats waar
men asvlrecht genoot.
Nieuwe geschiedenis
Tot 1811 heef' he* jufferenstift onder de
abdissen bestaan De Franse tijd vaagde
het weg. met zoveel andere dingen. De
laatste abdis. Laetitia Murat. een acht
jarig nichtje Napoleon, was in J808
aangewezen. In 1811 werd het stift opge
heven door dezelfde Napoleon. Elten zou
voortaan bij Pruisen behoren.
Elten. dat In zijn bloeitijd 5000 inwonere
had geteld, zou langzaam achteruitgaan.
Elten zou worden betrokken in oorlogen.
De kerk op de Elterberg zou een merk
waardige ruïne worden met een kapot
geschoten toren, die door dikke tuidradet»
wordt overeind gehouden.
In de longste oorlog zou Elten. een
plaatsje van 3200 Inwoners. 160 gesneuvel
den tellen, en tientallen vermisten. Niet
minder dan 85 oorlogsinvaliden vragen
hier de eteun van de overheid. Hier. in
deze kleine plaate. kan men leren, hoe de
oorlog heeft huisgehouden in het Derde
Rijk.
April 1949 rukten hier de mareehauasé*
binnen. En deze zomer? Toen beleefde
men hier de invasie der Nederlands.*.
Hun aantal wordt tussen de vier- en de
vijfhonderdduizend geschat!
W vertellen er nog wel meer van.
AMSTERDAMSCHE BALLAST MIJ.
Over het boekjaar 1948 boekte de Amater-
damsche Ballast Maatschappij N.V. een
bruto-winst van 831.158 (v J. 1.309.229).
Voorgesteld wordt een onveranderd divi
dend van 6V« (In 1947 werd boven
dien nog 3*/» uitgekeerd uit de gereserveerde
winst van 1946),
De balans per 31 December 1948 vermeldt
ojn. aandelenkapitaal 3.730.000. reserve
fonds 181.0.36, extra-reserve 843.712 en
divldend-resfrve 283.271.
Onder Invloed der enigszins teleurstellende
winstcijfers liep de koers der aandelen ln
de laatste dagen van 188 tot 180 d JBlVi terug
Officiële notering van de Ver. v. d. Effectenhandel
MAANDAG 7 NOVEMBER
f ged. en bied ged. en laten bieden laten
ACTIBVB OBLIGATIëN
V.K. Heden
DOLLARLENING IN HERSTEL.
Amsterdam. 7 November.
De beurs bezag de meeste dingen vandaag
van de pessimistische kant. Over de gehele
Unie leek verkoopdruk aanwezig. Animo om
Iets te ondernemen ontbrak volkomen.
Vooral de cultuurfondsen schenen daaronder
te lijden. Er werden dan ook koersverliezen
van verscheidene punten geboekt. Men heeft
ln het weekend de flnancleel-economlsche
bepalingen van de R.T-C.-overeenkomst
nauwkeurig herlezen en meent goed te doen
nog de nodige gereserveerdheid ln acht te
nemen. Het wederzijds vertrouwen, zo ls het
gevoelen, zal ln de uitvoering van de over
eenkomst een belangrijke rol spelen.
Nederland
1048
Bel Cert
1947 tl-8
1896-1001
I
1000 I
Invest Cert 8
1962/64 8
NWS 81
Spaarcrt 100 2è
Nd Ind '87 A 8
Grootbk '46 8
100'/. 100'/,
99»/i
98'/.f 97«f
97 90'/.
97H 97H
oi A 03AV.
99 98'/.f«5
99'/» Ö9'/i
77*/i 77»/.
100'/. 100'/.
95 A 95^
97'/. 975
Bandoeng
Batavia
GelderI '40
Rott W 1-8
ZHoll '88 2e
FrGroHpbk
Nat Hpbk
Rott Hpbk
WestIHpTV
RottSchhpb
Bergh&Jurg
Levers Zp
Stokvis
Bat Petrol
Kon Petrol
Amst Ol 100
Witte Kr 80
Amst '47 81
Lever Broth
PhlllpsllOOO
4 73'/.
4 79
8 100
8» 102*/*
8 99'/.
81102'/.*
81101'/»
8» 100'/.
81102'/.
84 100
81104
81104
84111'/»
84 103'/«t
fi 104'/.
8 129 Vi
- 138
-3 lOO'/.f
8» 105?
9* 96'/»?
102?
99A
104'/.
1041/»?
lil»/.
1*3'/.
104A
101
105'/»?
98'/.?
AANDELEN
Amst Bank 189*/. 170
HolIBkUo eA214'/« 215'/.
JavaBk 000 cA162 162
MUFINat Harst 96'/. 96'/.
V*. Heden
Mierlo&Zn v. 127'/. 126'/.
N-Ind Escompt 73*/. 72'/.
NBkvZAfr 100199'/.
NedMIddstbk 104'/.
Rotterd Bank 179*/.
Slavenb Bankiog'/.f
Twents Bk cA179'/.
Rdam BelCoo»189
Albatr Superl208
Alg Norit 312?
Allan A Co 77
Amst Ballast 163
Breda Mach 142
Bronswerk 125'/«
Bührmano PapI32
Dikkers ree 176
DrleHoef Blerl90(
3RD 138'/. 137V48
E.M F. Dordt 145 143
Emb F A Hth 131'/. 132'/.?
GoudaApp IC A183 180
Gruyter de pA 162'/.
Heemaf A169?
Helnek Bier A 193
Hero Cons A 173'/.
Hoek's MAZm 252
HollKunstz I A216
fntGew Beton 144
int Kunst Indll6'/«
Int Viscose C152'/.?
Kempkes Ml 88'/.
Klinker laoL 43
Kondor 280
KonNedZoul 342
Kon Ver Tap 231
Kwatta Cboc 205
Letterg Adam258
Meelfa NedBa238'/>
NA Autob Vrel28'/t
Nd Gist Splr A 315
Nd Scheepsb 142'/*
NUma A 258
Rommenhötler 108*
Rott Droogd A 320
180'/.?
189"»?
208
310'/.
77'/.
127?
133'/.
177
16-19
1915
173
150
90?
45'/.
231
238'/»
128'/.
310'/»
140'/»
320
V K Heden
Rouppe vdV A 139f
Schelde NB A 122'/»
Stokv 800-1000163
Stork A138'/.
v/erPhar Fe A 958
Werkspoor A137
Wijers lnd A 210
ZwanenbOrg A 198'/.
Anlem NB A 75?
N-Ind Gas A 80?
gorsumfl A 136?
Gouda-Kaath 150*
IntCrAHd R'd 174'/»
Llndetevea A144
Gem EfftWAW 164'/.
Arendsburg A 132
Besoeki A124V.
Sedep 111
Mich Arnold A 108'/.
Ncombezl A 301'/.
Albert Heyn A 205'/i
Rlaauwvries A 124
We Mij Walv A 118'/.
Tliomsen A143'/.
ZeeKSa 1000 A 95»/.
Del! Spoor A 49
W-Ï Spoor A Ï2V.Ï
M9doera pA 20'/«?
m Cherib A 9
Alweco rec 80
N-A Flttln rec 80'/.
VerBllk 1000 r 200*
138
123
161
138V.
97?
138
211?
198'/s
12'/.
76'/»f
135*/.
171
142?
164
205
126
118'/.
141.
95»/.
479
22
~8'/s
85*
80'/»|
CERTIFICATEN VAN
AMEHIR AANDKI KN
Am Smelt Ret
48'/t
47V«*
Anaconda Cop
27'/.
27
Bethleh Steel
88'/.
88*/.
Gen Motor
66'/.?
66'/»t
Int Nick of Ce
28'/.
26'/.
Kennecot Cop
48V.
48»/.
Sland Brands 1
4'/.
Un Stat Steel
71»/.*
72'/»
Clt Serv Comp
63t
63*/.?
MldContPetr
44'/«t
44'/.?
Shell Union
38'/«t
38?
N York Cent
8'/.*
9*
Pennsylv Rr.
12'/.
12'/»
Canadian Pec
12V.
12*/.
Pfolongatle
a*/.
a*/»
ACTIEVE AANDBLRN
VJL E.K.
L.RL
Kol Bank A 66V.
6lV«
N-l Handbk A 105
103
NdflandMU cA 161
1639
AKU A 185
185'/<0
1859
Bergh&Juri A 313
813
Berkel Pet A 120'/*t
120
Calvé Delft cA 150'/.
150
Centr Sulk A 192»
Fokker A 125*/.
131
Gelder Pap A 158
157»/.
KNHoogov cA 208*/.
208*/.
Lever Bros cA 241'/s
239V.40'/.
239'/. 40
Ned Ford A 307
304
Ned Kabel A 293
mm
Philips A 2399
237»/.
Wllton-FUen A 155*/»
mm
156?
Billltoo lei A 298
mm
296
Dordt Petr A 287'/.
mm
287V.V.
Kon Petr A 313'/.
310
311-»/.
Kon Petr oA 312
310
Moeara En A 533
530
Amst Rub A 149'/.
139-'/. exd
139*/s
Bandar Rub A 126
9K. C.K. Lit
Dell Ba Ru A
Kend Lemb A
Lampong Sum
O-Java Rub A
Oostkust eA
SerbadJ Rb A
Verlnd Cult A
Holl Amlljn A
JavChlJap A
KNSM NBs A
Kon Paket A
NdSchUnle A
Ommeren Sch
Rott Lloyd A
St MU Ned A
HVA A
Java Cult A
N-T Sulk U A
VerVorstC A
DuliBat MU A
Deli-Mtacb A
Senembah M A
94[
68'/«*
38'/.
471 4
102
49
47
167
137
133
153
159'/.
185V«
149'/.
159
158'/»
67'/.
82'/.
38?
112
131'/.
158'/.'/.
140'/. 138"/«0«/a
121'/»
DIVERSEN
MQ11&C NB A 160*/*
45'/.
98 */.-'/•
48*
46'/.
184'/s
137
130'/»
152V.
157»/.
165
148
156
163 y/a
35'/«
109'/.?
139?