RADICES VAL DA f^Onbereikba.r< HET POLITIEKE TOERNOOI VANGT AAN D.D.D. Mevrouw Textiel leverde in een jaar 40 millioen deviezen PANDA EN DE MEESTER-GIDS Op Rotterdamse Veemarkt weer „vrije koeien" Tumult in Stedelijk Museum te Amsterdam PURÓLl Toen de drost van EIten nog naar Urk ging Parlementair Allerlei Na Kerstmis verhuist de Tweede Kamer naar de Ridderzaal Ziehier Uw rechten van morgen De maarschalkstaf in het stofdoekenmandje Binnenlandse markt raakt verzadigd Neem een doos echte r~xrr De Maandagse markt in ere hersteld Vrijheid prikkelde de handelsgeest Dollars voor goede ideeën eürr^ .nog wat °nwenni«en CLOWNTJE RICK OP AVONTUUR Schepen voor Joego-Slavië Zij had moeten onderduiken Vit het kladboek van een grenadier EEN HALF JAAR DROSTAMT Een „Abdis" van acht Ook prijzen van gesmolten dierlijk vet vrij Centrale slachting van varkens Financiën BEURS VAN AMSTERDAM Beursoverzicht - 181 8 EERSTE BLAD - PAGINA 2. DINSDAG 8 NOVEMBER lata Kamei (Van onze parlementaire redacteur). Vandaag hebben de leden van de Twee de Kamer zich weer aangegord voor de strijd in het jaarlijkse politieke tournool, dat vóór Kerstmis geëindigd moet zijn: de behandeling van de rijksbegroting. Er zal nóg langer en nóg meer keren per week worden vergaderd dan vorig jaar want de zaal van de Tweede Kamer wordt verbouwd morgenochtend worden 11e verbouwingsplannen in een geheime ver gadering besproken en na Kerstmis zullen de vergaderingen dan worden ge- houden in de Ridderzaal, die voor de parlementaire arbeid niet zo geschikt is. Er zal dus alles op worden gezet vóór Kerstmis met de begro ting gereed te zijn. Maar of het zal geluk ken? Er komt tussendoor ook nog een be langrijk Indonesisch debat en er zal ook nog uitvoerig moeten worden gediscus sieerd over een aantal belastingplannen van minister Lieftinck. Er is in de ko mende weken dus werk genoeg, waar schijnlijk tè veel werk, aan de winkel. Sommige Kamerleden beginnen toch nl niet zo erg fris aan de begroting omdat ook de Ronde Tafel Conferentie hun aar dig wat extra werk heeft bezorgd. Boven dien heeft men reeds belangrijke debat ten achter de rug over de publiekrechte lijke bedrijfsorganisatie en de regeling van de materiële oorlogsschade en op dagen, dat men niets in de krant las over enige activiteit van de Kamerleden, zaten zij toch in de afdelingen bijeen om de hoofdstukken van de begroting aan een grondig onderzoek te onderwerpen ten einde door schriftelijk overleg met de re- Sering het openbaar debat voor te berei- en. Een duidelijke uiteenzetting In deze tijd verdienen de Kamerleden hun f 6000 schadeloosstelling per jaar weer dubbel en dwars. Want het werk is lang niet altijd gemakkelijk. Het gaat ook de Kamerleden wel eens boven hun petje. In het schrjftelijk overleg met de regering over de oorlogsschade hebben enige Ka merleden bijvoorbeeld professor meester Lieftinck gevraagd nu eens „duidelijk uit een te zetten" wat hij onder de onrenda bele bouwkosten verstaat. Zij hadden ge merkt dat de regering voor 44 000 wo ningen van gemiddeld 300 kub. meter op een bijdrage rekent voor het onrendabele deel der bouwkosten van f94 6 millioen. dit is per woning f2150. De eigenaar zou dus gemiddeld een bijdrage krijgen van f2150 (waarde Mei 1940, namelijk f3000 bouwkosten min f 850 afschrijving) plus f2150 als bijzondere financiering, samen f 4300. Bij een bouw-index van 3,2 zullen de bouwkosten per woning f9000 bedra gen en dan beschouwt de regering dus blijkbaar als rendabel f 9600 min f 4300 is f5300, terwijl de bouwkosten op de basis van Mei 1940 f 3000 zouden zijn. Hoe is het nu mogelijk dat bij de huidige huren en onderhoudskosten f5300 rendabel zou zijn? In antwoord hierop zette de minister, zoals gevraagd, nu eens duidelijk uiteen, dat het verschil tussen de huidige bouw kosten en de bouwkosten 1940. gelet op het feit. dat de huren op het Mei-1940-peil zijn bevroren, als de momentele onren dabele top van de bouwkosten van wo ningen kan worden aangemerkt. Een juis tere definitie zou zijn (aldus antwoordde de minister nog duidelijker): de kosten, welke door de netto-opbrengst van de woning niet rendabel kunnen worden ge maakt. Slechts de uitgestelde bijdrage strekt tot dekking (gedeeltelijke dekking) van de niet-rendabele bouwkosten. De bijdrage zelf verkrijgt voor de kleinere woningen een geheel rendabele belegging. De leden, die de vraag stelden hoe f 5300 rendabel kan zijn. hebben dit. zo meende professor Lieftinck, over het hoofd gezien (neem het hen kwalijkZij hebben namelijk verondersteld, dat, indien de bouwkosten f 9600 bedragen, de bijdrage f2150 en de uitgestelde bijdrage eveneens f2150, slechts een bedrag ad f5300 (f9600 2 x f 2150) rendabel is. Zulks is niet het geval; bij uitkeringen als genoemd zou f9600 f2150 (uitgestelde bijdrage) is f7450 rendabel zijn. Deze f7450 is echter het toekomstige, niet het huidige renda bele bedrag; op het ogenblik is slechts f3000 rendabel. Het bedrag ad gemiddeld f 2150 per wo ning voor de 44.000 kleinere woningen als vergoeding ex artikel 71, betreft, zo merkte de minister voorts op, niet slechts de bij drage. doch evenzeer de rente tijdens de WIE IS WILLIAM SMITH, die na de oorlog uit een Duits con centratiekamp in Londen terug keert en aan de kost komt door houten speelgoedbeesten te snijden in een speelgoedmagazijn? Is hij de onbetekenende jongeman met de onbeduidende naam? Voor deze „WilUant Smith' begon het leven in 1942 toen hij ergens in een Duits ziekenhuis zijn geheugen verloor. Maar een vroeger leven strekt uit het duister de armen dreigend naar hem uit. Vreemde avonturen, mys terieuze aanslagen op zijn leven vertellen hem, dat hij iemand andtrs moet zijn dan alleen maar Wiuiam Smith. Hij worstelt met machten, die hij niet kent, hij worstelt met zijn geheugen. Ons volgend feuilleton vertelt het span nend verhaal van het mysterie: WIE IS WILLIAM SMITHT door de Engelse schrijfster PATRICIA WENTWORTH. financieringsperiode. Dit bedrag Is bere kend uitgaande van een daling der bouw- kosten tot 175 ten opzichte van 100 per Mei 1940 en een stijging der huren met Een dan besluit professor Lieftinck la coniek: de vraag hoe het mogelijk is dat bij de huidige huren en onderhoudskos ten van een woning van f9600. welker bouw in 1940 f3000 zou hebben gekost, f5300 rendabel is. behoeft na het voren staande geen behandeling! Er is natuurlijk wel uit te komen, maar vraag niet wat het van de f 6000 scha deloosstelling kost aan de zenuwarts. Want het heeft ook wel enige moeite gekost er uit wijs te worden dat de suppletie van de huisraadschade wordt berekend door de vermenigvuldiging van het basisbe drag x kernfactor x beschadigingsfactor x prijsstijgingscoëfficient gering bedrag per getroffene. Gooi het maar in m'n pet! mom pelde de publieke tribune. Dan zal ik wel zien wat ik er voor kan kopen. Knevels opdraaien Maar de Kamerlede» blijven volharden om het naadje van de kous te weten. Men kan redeneren: nu ja. de specialist van de fractie behandelt toch een dergelijk spe ciaal onderwerp; de anderen hebben alleen maar naar zijn aanwijzing te stemmen. Maar toen de oorlogsschade-deskundige van de C.H.U.. baron v. d. Feltz. een amendement indiende, stemden toch de andere leden van de C.H.U. tegen. De Kamerleden gaan dus niet uitsluitend af op hun deskundige. De meesten zwoegen mee op de bestudering van de stukken. En ze houden de moed er in. altijd nog gereed voor een grapje. Als de communist Wagenaar een bepaalde wet voor de arbei ders een „knevel-wet" noemt, dan kan men het zien gebeuren dat alle Kamer leden plotseling door de Kamer hun denk beeldige knevel lopen op te draaien! Al leen prof. Gerbrandy houdt niet van zo'n grapje. Hoogtij der democratie Vanmiddag is de Kamer dus begonnen met de behandeling van de begroting. Hoogtij der democratie. Dan kan iedere Geneesmiddel tegen I huidaandoeningen. I Zuivert de poriën, doet de jeuk bedaren, verfrist en I eterkt de huidweefsels. post of postje onder de loupe woirden ge nomen en de minister voor ieder akke fietje ter verantwoording worden geroe pen en om tekst en uitleg worden gevraagd. En als het antwoord de meer derheid van de Kamer niet bevalt, dan krijgt hij het gevraagde geld niet en dan kan hij aftreden omdat hij het vertrouwen van de Kamer niet blijkt te bezitten. Dat kan altijd enige spanning brengen in.de behandeling van de begroting, hoewel het meest interessante er van toch Is dat iedere minister, getoetst door de Kamer, in grote lijnen zijn beleid uitstippelt voor het komende jaar. Dan wordt het duide lijk, op allerlei gebied, op welk doel het regeringsbeleid is gericht. Tussen de be drijven door maken de partijen gaarne gebruik van de gelegenheid de ministers en elkaar politieke „steken" te geven. Daarom heet de behandeling van de be groting ook wel het politieke steekspel. Het is weer zover. Het spel gaat beginnen. DE BELANGRIJKSTE RIJKSUITGAVEN IN PROCENTEN VAN DE TOTALE BEGROTING OORLOG EN MARINE NAT SCHULD FINANCIËN SOCIALE ZAKEN 'C'indelük' In de kringen van feministen is een zucht van verlichting opge gaan, toen dezer dagen melding werd gemaakt van het wetsontwerp, waarbij aan de gehuwde vrouw handelingsbe kwaamheid wordt toegekend. Reeds meer dan vijftig ja$r is door verdedigers van de rechten der vrouw op hetzelfde aam beeld gehamerd, is telkens en telkens weer, tot in den treure herhaald, dat de wet getrouwde vrouigen op één lijn stelt met kinderen en krankzinnigen. Nu is dan eindelijk de kogel door de kerk en heeft minister Wijers een wetsontwerp bij de Tweede Kamer ingediend, waarbij goeddeels een eind wordt gemaakt aan een toestand, die niet meer overeenkwam met de positie, welke de vrouw in onze tegenwoordige maatschappij inneemt Totnutoe bepaalt art. 1306 van het Burgerlijk Wetboek, dat de vrouw geen overeenkomsten mag sluiten, „handelings onbekwaam" is. enkele uitzonderingen daargelaten. Zij mag slechts uitgaven doen en arbeidsovereenkomsten sluiten ten behoeve van de huishouding; zij heeft wat men noemt ..sleutelmacht" tenzij de man haar ook dit recht ontneemt. In dit alles wil de wet-Wljers nu ver andering brengen. Met de alleenheer schappij van de man in het huwelijk is het dan gedaan. De vrouw zal het beheer en de volledige beschik king krijgen over haar eigen goederen ais zij die heeft. Dit jgeval kan zich voor doen, wanneer zij otf huwelijksvoorwaar den is getrouwd, waarbij de gemeenschap van goederen geheel of gedeeltelijk is uitgesloten. Verder doet dit geval zich voor na scheiding van goederen (in geval van scheiding van tafel en bed) of wan neer zij goederen heeft verworven, welke buiten de gemeenschap vallen. Ook zal zij naar eigen goeddunken een beroep of bedrijf kunnen uitoefenen of betaalde arbeid verrichten. Nu moet de vrouw echter niet menen, dat zij in het vervolg maar precies zal kunnen doen en laten wat zij wil. Reken maar. dat er een stok achter de deur is! Stelt u zich voor. dat zij zonder toestem ming van haar man zo maar een baantje aanneemt, dientengevolge hele dagen van huis en de huishouding de huishouding laat.... Wel, dan hangt haar als zwaard van Damocles een scheiding van tafel en bed wegens verwaarlozing van haar huiselijke plichten boven het hóófd een zwaard, waarmee de man heel gauw kan dreigen als dat baantje van zijn vrouw hem niet zint. Maar één kapitein TVU WORDEN vrijwel alle huwelijken, -1-1 volgens de Memorie van Toelichting zelfs 95 In gemeenschap van goederen gesloten. Natuurlijk kunnen er geen twee kapiteins op een schip zijn; dit heeft minister Wijers heel goed begrepen en daarom kent hij het beheer en de beschik king over de gemeenschap toe aan de man. Maar zo absoluut als totnutoe is des mans bevoegdheid ift deze toch niet. De vrouw behoudt het recht uitgaven te doen ten behoeve van de huishouding ende man zal haar deze bevoegdheid maar niet meer zo kunnen ontnemen als heden ten dage. nu hij slechts een adver tentie behoeft te plaatsen, dat hij niet meer instaat voor schulden, die zijn vrouw maakt. Hij zal in het vervolg machtiging van de Rechtbank nodig heb ben om zijn vrouw deze handelingsbe voegdheid te ontnemen. Moet de vrouw verbintenissen aangaan in haar beroep of bedrijf, dan wordt aan genomen, dat de man hiervoor stilzwij gend zijn bewilliging heeft gegeven. Kan de man om een of andere reden die be williging niet geven, dan kan de vrouw zich tot de rechter wenden. Weigert ook de rechter de bewilliging, dan kan de vrouw de verbintenissen in haar beroep wel aangaan, maar dan is de huwelijks gemeenschap niet verplicht haar beroeps schulden te betalen. Van groot belang is, dat de vrouw even tueel kan worden belast met het beheer en de beschikking over de gemeenscha o. n.l- wanneer de man afwezig is of ln de onmogelijkheid verkeert zijn wil te ver klaren. In deze beslist de kantonrechter en het gevolg zal zijn, dat ln geval van krankzinnigheid van de man deze niet meer onder curatele behoeft te worden gesteld. Maar niet alleen in geval van krankzinnigheid van de man kan de vrouw dit beheer worden opgedragen. Dit kan ook, en wel op haar desbetreffend ver zoek aan de rechtbank, wanneer de man zijn vrouw niet of verkeerd inlicht over zijn beheer van de gemeenschappelijke bezittingen. De vrouw wel, de man niet TTET MERKWAARDIGE Is. dat de vrouw. wanneer de man het beheer heeft, bepaalde uitgaven zelfstandig kan doen, zoals wij boven hebben gezien. Ts daarentegen de vrouw met het beheer van de gemeenschap belast, dan heeft de man een dergelijk recht niet. Voert de man het beheer van de gemeenschap, dan mag de vrouw de inkomsten uit be roep. bedrijf of privévermogen zelf be heren en er zelf over beschikken, dit laatste dan uitsluitend ten behoeve van de huishouding. Deze voorrechten heeft de man echter niet wanneer zijn vrouw het beheer over de gemeenschap heeft! Zijn inkomsten uit privé-bezit, zijn ver diensten uit beroep of bedrijf en de goe deren. die tot het bedrijf behoren, vallen alle in de gemeenschap, zodat een vrouw, die het beheer heeft, rechtens over deze goederen en inkomsten kgn beschikken. Een derde ongelijkheid tussen-man en vrouw betreft de z.g.n. afstand van de gemeenschap. De man kan hiervan nim mer afstand doen, hetgeen betekent, dat hij zich na echtscheiding niet kan bevrij- (Speciale berichtgeving). Naar wij vernemen leverde de totale Nederlandse textiel-export het laatste jaar 40 millioen gulden aart deviezen op. Onze grootste afnemers zijn België en Luxemburg, aan wie dit jaar reeds voor ruim 10 millioen gulden aan kleding werd verkocht. Onmiddellijk hierop volgt Indonesië met een bedrag van rond negen en een half millipen. De Scandi navische landen importeerden voor 4.3 millioen gulden. Naar Canada en Z.-Afrika leverde onze kledingindustrie voor ruim 900.000 gulden, terwijl het modeland by uitstek, Frankrijk, voor 1,2 millioen gul den in ons land kocht. Naar de harde valuta-gebieden echter gaat onze export niet al te best. Zwitser land nam voor 800.000 gulden af. terwijl de export van in ons land geconfectionneerde kleding naar de Ver. Staten uiterst gering is. zulks in tegenstelling tot de aankopen van de Ver. Staten op het gebied van 6toffen in ons land (vooral gabardine). Een zegsman, die zeer nauwe handels relaties met de Ver. Staten onderhoudt en buiten de kleding-industrie staat, meend* dat dit aan de Nederlandse ronfectlonnairs zelf te wilten Is. Zfl passen zich naar men ln Amerika zegt - niet voldoende De Rijnschippers-problemen De conferentie van de Internationale arbeidsorganisatie te Genève, belast met het onderzoek van de problemen betref fende de Rijnschippers, overweegt het vaststellen van overeenkomsten, die niet alleen betrekking hebben op de arbeids voorwaarden van de Rijnschippers, maar eveneens op de kwesties betreffende de sociale verzekeringen voor deze arbei ders. Er Is eenstemmigheid verkregen over het toepassingsterrein voor die toekom stige overeenkomsten, over de afwijkin gen ten aanzien van de duur van de nacht rust. de arbeidstijd in de havens en om trent bepaalde sociale verzekeringen. De conferentie die haar werkzaamheden hePft geschorst, heeft besloten 5 December op nieuw bijeen te komen. Wereldkampioenschappen ijshockey i Van 18 t.m. 81 Maart 1950 wordt ta Londen het tournool om het wereldkampioenschap ijshockey gehouden. Drie banen zullen wor den benut: Wembly. Earls Court en Harrln- gay. De deelnemende ploegen zullen in pools worden verdeeld: zij spelen een halve com petitie, waarna de winnaars In de finale- pool de strijd om de titel zullen uitvechten. Hoewel de Inschrijvingen pas over drie maanden sluiten is het vrijwel zeker, dat de lijst van deelnemende landen er als volgt zal uitzien: Groot-Brlttannië. Ver. Staten. Ca nada, Tsjecho-Slowakije. Zwitserland. Oos tenrijk. België. Nederland. Frankrijk. Italië, Noorwegen. Finland en Polen. F=>ASTIt_l_ES TCGE N VERKOUDHEID den van de schulden, die zijn vrouw ten behoeve van de gemeenschap heeft ge maakt. Voor de vrouw bestaat deze mo gelijkheid tot op zekere hoogte wel. Wanneer een vrouw, die belast is met het beheer van de gemeenschap, deze taak niet behoorlijk verricht, dan moet haar het beheer worden gelaten indien zij met het beheer was belast in verband met krankzinnigheid of afwezigheid van de man. Heeft zij echter het beheer ver kregen op grond van verwaarlozing door de man, dan kan de rechtbank hem het beheer teruggeven. r\p HET VLIEGVELD aangekomen ging William T. Bobber- v-f broek naar het kantoor om papieren in orde te maken, en Panda telde vlug alle koffers ..Achttien negentien twintig!" telde hij. „Ja, hoor. ze zijn er allemaal! Dan ga ik maar eens kijken of ik mijnheer Bobberbroek kan helpen, want als een goed gids moet ik steeds tot zijn dienst zijn!" En zo ging Panda óók naar het kantoor en wie zou er nu met behoedzame, maar snelle schreden te voorschijn komen? Joris Goedbloed natuurlijk, die op een ogenblik als dit had staan wachten. „Beilo". sprak hij, terwijl hij zich op de koffers stortte, „zo ziet men nu maar. hoe verkeerd het van de heer Bobberbroek is om een zó Jonge en onervaren gids aan te nemen als onze kleine Panda. Tut tut! Hoe gemakkelijk zouden ongure onverlaten zich nu niet aan deze bagage kunnen vergrijpen, die hier zo onbehoed staat!" Inmiddels knipte hij met rappe vingers een der grootste koffers open. Het toeval wilde, dat daar nu juist de oude Jacob Peukjes pruimer langs kwahi een bediende van het vliegveld, wiens taak het was om alle zuurtjespapiertjes in zijn afval-wagentje te verzamelen. „Ha. goede vriend!" kreet Joris. „Gij zUt de vuilnisman? Hier dan -- pak aan ontlast mij van dit afval!" en met die woorden smeet hij alle overhemden, onderbroeken en nacht gewaden van William T. Bobberbroek uit de koffer en ln de afval-wagen. „Maarmaar dat is allemaal goed apul!" zei Jacob Peukiea- pruimer ontsteld. „Voor u misschien mijn vriend", zei Joris, „maar voor mH Is dit onbruikbaar vuilnis. Handel er mee naar welgevallen!" Natuurlijk had hij er weer eep schurkachtige bedoeling mee, dat hij deze koffer zo snel leeg maakte.... aan bil de vraag van de markt. De Amerikaanse kledij. S** losser dan die. welke ln Europa uW heilik Is. Wil men dus kleding naaf rika exporteren, dan dient men aai» a eis te voldoen. Mn Voor de Amerikaanse markt moet vochten worden en de prijzen moeten J!' scherp concurrerend zijn om met de ew Amerikaanse productie te kunnen®!? ijveren. Vele Nederlanders denkenS steeds, dat ze aan Amerika iedere nr« kunnen vragen, met het gevolg da» rif Nederlandse prijzen vaak ver bóven ai! van onze concurrenten liggen. Op kinderkleding niet genoeg winst Wat de binnenlandse voorziening ba. treft, raakt de markt wat verzadigd oohfi gebied van heren- en dameskleding Kin derkleding daarentegen is schaars, uiUr.» schaars! De detailhandel smeekt om kin. derkleding. waaraan de vrouwelijke lezers met jonge kinderen weten het mau al te goed nog enorme behoefte bestut Er zijn twee factoren waardoor de fabri' kanten er moeilijk toe te brengen tHn kinderkleding te vervaardigen. In da eerste plaats het zeer grote aantal maten (circa 20) en in de tweede plaats het feit dat de winstmarge op kinderkleding - omdat men nooit zeer kostbare kinderkle. ding koopt niet zeer groot is. In plaati nu van zich op massa-productie van goede doelmatige kinderkleding tegen geringe winst toe te leggen, haalt men liever een grotere winst uit de kleding voor volwas, senen van welke kleding men minder hoeft om te zetten om een gelijk winst, cijfer te krijgen. Door de devaluatie zullen de prijzen voor de grondstoffen van onze textiel stijgen. Er lopen momenteel onderhande lingen met de regering betreffende prijs verhogingen. Voor de export-artikelen tal deze prijsverhoging ca 20 d 25 procent be. dragen. Voor het binnenland minder, om* dat men plannen koestert mindere kwali teiten .pn kwantiteiten stof te gaan ver werken. Lopende deze onderhandelingen houden echtér vele fabrikanten en grossiers hun goederen va6t om ze straks tegen hogers prijzen op de markt te brengen. Dit be- treft goederen, die nog tegen de oude guldens-koers gekocht zijn. Inmlddelj staat de aflevering aan de detailhandel stil. Kabinetscrisis Italië.. De president van de Italiaanse republiek. Lui Nog geen strooiavond In de loop van Maandagavond deed een Amsterdamse zakenman bij de politie aangifte 1900 te heb ben verloren. Hij had twintig brief jes van honderd gulden in zijn portefeuille en aldus uitgerust kocht hij bij een banketbakker taartjas. Toen hij de winkel verliet maakts de winkeljuffrouw hem er op attent, dat hij een briefje van hon derd verloor. Hij raapte het op. stopte het in zijn portefeuille en ging toen nog ergens andere inko pen doen. Toen hij wilde betalen bleek hij negentien briefjes te heb ben verloren. Avondprogramma. Hiiv I (AVRO) 8 Nieuws; *18 PUnoipd: 8 50 Nederl. Strtjdkr 1 Voor de ktndwtt; 703 Fanfare-Orkest; 7.26 Toneelbeschouwlnf; 7-80 Paris vous parte; 7 83 Surinaamse mu ziek: I Nieuws; 8 03 Actualiteiten; 813 Otvu Èrogramma; 9.80 Hatnmondorgelspsi; lë uitenlanda overzicht: 10 Zuld-Amerlkinn Orkest; ia 10 Viool en plano; il Nleuwn 11 IS Or pl Hiiv II (KRO) 8 Amusements-Orkest en te- caal ensemble; 8 20 Sportprastje; 8 30 RVOi 7 Nieuws; 8.08 De gewone man; 8.12 Radio- Phliharmoniscb Orkest en solist. 1.50 Ciu» rte; «10 Radio- Phil harmonisch Orkest WW* volg); 8.29 Kamermuziekgezelschap en w Haten; 1*48 Avondgebed; li Nieuwe; llll Or.pl. WOENSDAG 8 NOVEMBER 1M9. Dagprogramma. Hiiv. I (VARA) 7 en 8 Nieuws; 811 Oof I» al; 8.28 Orgelspel; 8.50 Voor de vrouw; Or.pl.; (VPRO) 10 Causerie; 10 09 Morfs» wijding; (VARA) 10 20 Voor de vrouw; 11 Gr.pl.; 12 Lichte muziek: 12.11 Voor W platteland; 12.18 Kwartet; 1 Nieuws; l» Omroep-Orkest; 2 Gesproken portretten;'" Jeugdconcert; t Kinderkoor; 3 20 Vooi Jeugd; 1.50 Vierhandig pianospel; 8 Voord» jeugd; 8 80 Voor de zieken; 8 Voor de jeugd; 8.30 Dansmuziek. Hiiv. II (NCRV) 7 en 8 Nieuws; *18 Or.pL; 9 30 Waterstanden; 9 35 Gr.pl.; 10 30 Morj«n- dienst; 11 Gr pi.; 11.20 Hoorspel; 12 Oevir programme; 12.33 populair concert; l Nieuw»; 1.18 Koorconcert; 1.20 MendollM- muziek; 1.80 Or.pl.; 2 Kamer-Orkest; 3 or kest, klein koor en solisten; 3 30 Strijkkwar tet; 8 Voor de kinderen; 5.20 Gr.pl M» Rijk over zee. Avondprogramma. Hiiv. I (VARA) 8 Nieuws; 8.20 Or.pl Nederl strijdkr.; 7 Causerie; 7 15 Ptinoduo. (VPRO) 7.10 Voor de Jeugd: (VARA)» Nieuws; 8.08 Actualiteiten; 8.20 Metropol» Orkest; *58 Hoorspel; 9 85 Or.pl.; serie; 11 Nieuws; 11.19 Gr.pl. Hiiv. II (NCRV) 8 Chr. MuzlekverenlglW 8.30 Voor de kinderen; 8.85 HsrpconcjrL Nieuws; 7.15 Indonesisch nieuws; 7.30 Spon- commentaar en gr.pl.; 7.80 Radlokrsnc Nieuws; 1.09 Commentaar famlltecompww 15 Radio-Phllh. Orkest en aollst; Wl beeld over de demobilisatie; 9 85 BUMkwlOj tet met piano; 10.15 Koor en orgel; Avondoverdenking; U Nieuws; 11.» or.pi- p-DQDR, (Slot). Hij glimlachte kort. Dank je voor het aanbod, maar Ik zal het niet accepteren. Niet accepteren, herhaalde ze ver- bUsterd. Maar je je zult toch niet wei geren? Ik weiger beslist om met je te trou wen. Nan begon te denken dat hij Ulde. Neen. zei hU. haar gedachten radend, ik ben net zo min gek als jij. Kom hier wat dichter bij dan zal ik er je alle* van vertellen. Wat nerveus kwam Nan dichterbU. Wees niet bang, zei hij met ongewone vriendelijkheid in zijn stem. Ik heb van morgen een bezoek gehad van iemand, die me enkele minder plezierige waar heden over mezelf verteld heeft. Hij vroeg me ons engagement af te maken en ik Wfeigerde. Hij vertelde me ook over Peter Mallory en dat hij nu vrij was. Dat be sliste voor mij de zaak. Ik besloot j* nooit op te geven voor een ander* man. HU zweeg even. Daarna had ik tUd om na te denken en toen je daarnet binnenkwam, er uitziend als een gebroken bloem met je witte gezichtje en bedroefde ogen, kwam het beetje fatsoen, dat nog in dit beroerde lichaam over is gebleven, boven. Hij nam Nans hand en trok zachtjes de ring, die hU haar gegeven had, van haar vinger. Je bent vrij. zei hU kalm. Neen, impulsief probeerde ze de ring weer aan te schuiven. Laat me je vrouw worden. Ik wil het heus, geloof me, drong ze aan, haar hart overvloeiend van teder heid en medeHjden voor deze man, die nu vrUwillig opgaf, wat hem het liefste was. Maar Mallory zal het niet willen, antwoordde Roger met een gedwongen lach. En ik ook niet. En een onwillige verloofde zal nooit een goed echtgenoot worden. Nans mond trilde. Roger, begon ze, doch de snik In haar keel verstikt* wat za nog had wil len zeggen. Ze stak haar handen naar hem uit en hU greep ze. Wil je me een kus geven, Nan, voor één ksber nog? vroeg hU- Ik denk niet. dat Mallory me die misgunnen zal. Ze boog zich over hem heen en voor het eerst legde ze zonder huiveren en met oneindige tederheid haar lippen op de zUne. Toen verliet ze zacht de kamer. Een gevoel van eerbied kwam over haar. Eerst Maryon en nu Roger In nog hoger mate, hadden haar een verborgen grootheid van ziel getoond, die niemand hun zou hebben toegedacht. Ik zal nooit meer iemand beoordelen, zei ze later tegen Kitty. Je künt de men sen niet beoordelen. Ik zal altijd blijven geloven dat er overal iets goeds zit, dat is het goddelUke in iedereerf. Ze was blij. dat ze niémand zag toen ze beneden kwam uit Rogers kamer. Een ont moeting met Lady Gertrude zou haar op dat moment al heel onaangenaam zUn ge weest. BU het tuinhek kwam ze echter Isobel Carson tegen en de beleefdheid eiste, dat Nan even uit de auto stapte en haar aansprak. Ze had bloemen geplukt voor Rogers kamer en had een mandje vol aan haar arm hangen. Nan vertelde haar met enkele woorden haar gesprek met Roger. Isobel luisterde aandachtig en toen Nan zweeg zei ze: Ik ben blij, dat ja bereid wa» mat hem te trouwen, dat w» goed van je. Want je hebt natuurlijk nooit Van hem gehouden. Neen, erkende Nan eenvoudig. Ik heb hem lief gehad sedert ik hem ken. barstte Isobel uit. Maar hU heeft nooit naar me omgekeken op die manier. Misschien nu JU uit de weg bent. Ze hield op. De mogelijkheid van al wat dit kon be tekenen, de weelde van een liefde die wachtte of Roger haar wilde aanvaarden, schoot door Nans hoofd. Zou je nu nog met hem willen trou wen? vroeg ze. Met hem trouwen? Isobels ogen straalden. Ik zou hem trouwen al kon hU geen vinger meer bèwegen. Ik heb hem lief. En er is niets ter wereld wat ik niet voor hem zou willen doen. Ze was bijna mooi op dat moment, haar gezicht straalde van onzelfzuchtige toe wijding. En ik zou niet rusten tot hU genezen was, zei Isobel. Ik zou elke dokter ter wereld consulteren vóór Ik de hoop op gaf en als zU er niet ln slaagden heb beter te maken, zou Ik proberen wat liefde, ge duldige. helpende liefde, kon doen. Liefde is een grote genezer, zei Nan vriendelUk. Ik geloof, dat alles mogelijk is als je liefde en geloof hebt. Ik geloof dat Roger eens de deur van zUn hart voor je zal openen, Isobel, eindigde ze zachtjes. Ze was blU dat ze In da auto zat en de koele wind langs haar gezicht voelde. Ze was moe, doodmoe en nu kwam pas de gedachte dat, zeifs nu Roger haar vrU Rad gelaten, zU en Peter nog steeds ge scheiden waren niet meer door de wet ten van God en mensen, maar door het feit, dat zUzelf zUn vertrouwen en geloof in haar verwoest had. Ze stapte vermoeid uit de auto toen ze Mallow bereikt had. Ze was laat en noch Penelope, noch Kitty waren te zien. 2e waren zeker al naar boven om zich te kleden. Terwijl ze langzaam naar de trap liep. verdiept in sombere gedachten, hoorde ze een zacht geluid, en uit de schaduw van de hall kwam iemand naar haar toe, iemand die een beetje hinkte terwUl hU liep. vJNanl Een ogenblik acheen het ol haar hart zou stilstaan. Peterl Peterl Ze rende blindelings naar hem to* an fluisterde zUn naam. Hoe het gebeurd was. kon haar niet schelen. Peter was hier. Peter! En toen zUn armen om haar heen waren en rUn "tem dat éne woord „liefste" fluisterde, wist ze, dat alle hinderpalen tussen hen uit de weg waren geruimd. Eindelijk trok ze zich iets terug. Peter, ik begreep niet, waarom God ons gescheiden hield. Ik had bijna mUn vertrouwen verloren. Peters vaste, blauwgrijze ogen keken haar aan. - Liefste, zei hU. Ik 8eloof',.(,!LÜ kunnen zien waarom. Is onze waar we voor hebben gevochten om rein en zuiver te houden waar w" voor geleden hebben, niet duizenam» mooier en groter dan de liefde, o» zouden genomen hebben toen we er w recht niet toe hadden? Ze glimlachte tot hem op. een ernst in haar gezicht. Haar gedicN® gingen terug naar het kleine lied, a« haar eigen leven acheen te symboliser Het derde couplet was eindelijk bewi hrid. Ze zei het zachtjes op. „But sometimes God on His P* white Thro"' Looks down from the Heaven aw And lays in the hands that^,™^ The tremulous star of Love." Peter bukte zich en kuste haarJllg Er was een stille passie in zijn ku* er was nog meer in Iets diep» veranderlijks dezelfde onveranda gelofte, die hU haar «egeven hadlo tagel, de gelofte van een liefde dit zou „In deze wereld en de volgen" 1) En legt ln lege handen Da flonk rende Llefdesater. EINDE- tweede blad - PAGINA 2 DINSDAG 8 NOVEMBER 1949. Alsof het de normaalste zaak van de wereld was en de vrije handel In vee niet negen jaar heeft stilgelegen, vo voerden gisteren de boe ren koeien voor de eerste vrije markt sinds het uitbreken van de oorlog op het Rotterdamse Veemarktterrein aan. Tenminste, zo zagen de voor bijgangers ondanks de vlaggen op de hal het, maar wie in de kringen van de veehandel enigszins is ingewijd kon wel degelijk de bijzonde-e stemming in de grote hal bespeuren. Alle matheid, die er bU de aanvoer •oor het Bedrijfschap tijdens de distribu- tiéperiode over het terrein had gelegen, «u als bij toverslag verdwenen. Het woordje „vrij" was. zowel voor boeren als handelaren en slagers een magisch woord, dat de handelsgeest prikkelde en alle zei len van de vakkennis deed bijzetten. Jon gelieden. die voor de oorlog alleen nog maar naar de handel mochten kijken, kwamen nu met ouderen mee om zich onder ervaren hoede praktisch in het vak te bekwamen. Zij trachtten met dezelfde kennersblikken als hun oudere gidsen in het Veebaby Ion de koeien, die met dro merige ogen de bijzondere stemming over (Vin onze correspondent te New York) T\è MEESTE Amerikaanse fabrieken en U kantoren hebben een ..suggestion box", een trommel, waarin employé's hun op schrift gezette ideeën kunnen deponeren, ideeën, die het bedrijf kosten besparen. Behalve de herhaaldelijk terugkerende grapjes als „Ontsla de baas", komen er ook zeer nuttige dingen uit die bus. Charlie Zamiska. die aan een oven werkt voor de Cleveland Graphite Bronze Comp., diende enkele ideeën in. Na studie bleken ge zeer waardevol en Charlie kreeg 7.612 dollar van zijn maatschappij! Tezamen met een eerder ingediend en geaccepteerd idee heeft hii nu al 12.137 dollar geïncasseerd. Jaarlijks beloopt het aantal ingediende Ideeën bij de Amerikaanse bedrijven in de honderdduizenden ln 1948 werd in totaal 2.4 millioen dollar aan premies uitgekeerd Gezien het feit, dat gemiddeld 10 procent van de besparing door de bedrijven wordt uitgekeerd aan de vader van het idee, kan een besparing van 25 millioen dollar be cijferd worden. Gemiddeld lopen de pre mies niet veel hoger dan 17,50 dollar. Soms ook wordt de klanten verzocht hun ideeën in te dienen. Een restaurant te Bal timore verzocht zijn cliëntele om sugges ties in de trommel te deponeren, 's Avonds na sluiting zette de eigenaar zich vol ver wachting aan het lezen, vermoedend, dat hij allerlei wensen zou krijgen op het ge bied van voedsel, verlichting of lafel- gchikklng. Groot was zijn verbazing, toen 38 van de 40 ideeën dezelfde strekking bleken te hebben: „Wanneer neemt u nu eens een stel knappe diensters? Toen de tweede dag 37 van de 39 briefjes dezelfde wens bevatten, heeft de eigenaar de ..sug gestion box" maar verwijderd -Het Engelse fregat Alacrity heeft een „ittonalistlache waarschuwin^ Chinese territoriale wateren de wind geslagen. De comm Alacrity, die het Engelse schip Tslnan wilde escorteren, zou geantwoord hebben: „Mijns Inziens ligt dit gebied bulten uw territo riale wateren en lk acht mij vrij in mijn be wegingen naar eigen gofeddunken". n gaan. t,e keuren. Maar •elden zij rich in dit vrije hun koppen II. ach. natuurlijk Ken zij onwillekeurig naar hun handen, t geen ®eltsP<>ren vertonen van het het Hu» begeleiders zullen hun er echter op hebben gewezen dat de kwaliteit var* de ongeveer 350 koeien, die werden aangevoerd, prima was en dat er zelfs veel „uitgelezen koeien" bij waren. De ouderen zullen onder een kopje kof fie in de cantlne herinneringen aan de markt van voor de oorlog hebben opge haald, toen aanvoer van ruim 700 koeien voor de slacht op Maandag niet tot de zeldzaamheden behoorde. Die herinnerin gen vormden echter toch geen goed ver gelijkingsmateriaal, zodat bij het loven en bieden boer en handelaar elkaar verken den als hadden zU elkaar nog nooit ge zien. De markt werd dus zeer voorzichtig ge opend. daar de prijzen zich nog moesten vormen. Allengs werd* de handel leven diger en gingen koeien van prima kwali teit gemiddeld voor f 1.90 per kg geslacht gewicht van de hand. Het werd leger en leger ln de hal naar mate de mprgen vorderde, want de vraag was groot en dus werd het vee naar de Loven en biedentotdat de verkoper „geluk" zegt, waarmee de koop gesloten is. ïen complete vechtpartij heeft Zaterdag avond een litteraire avond in het Stede lijk Museum te Amsterdam besloten. Vol lens het programma, schrijft de Tel.. zouden de dichters Jan Elburg (die zich «chter had teruggetrokken), Gerrit Kou- wenasr, Bert Schierbeek. Lucebert en de buitenlanders Dotremont en Karl Otto Götz gedichten lezen. De avond zou verder worden opgeluisterd door primitieve volksmuziek uit Centraal Afrika. Eerst betoogde Lucebert, dat de tijd weer rijp is voor de dadaïstische en ex pressionistische experimenten, welke na de eerste wereldoorlog opgang maakten Hij bepleitte eer. „geestelijk nudisme", dat hij met een Marxistisch sausje overgoot. Nadat er toen fascinerende rhythmen op Afrikaanse drums waren geslagen, beklom Dotremont, hoofdredacteur van het Franse tijdschrift „Cobra", het podium, om een lofzang op de Sow jet-Unie te houden. Verscheidene toehoorders, door de ge meente, uitgenodigd. verlieten de zaal. De dichter Ntjhoff, die zich onder de •enwezlgen bevond, kon niet nalaten, te '«gen sinds wanneer men in PariJ» totóich spreekt. Om verdere hilariteit te voorkomen, «ommeerde Lucebert. dat Dotremont „in Mem van de communistische partUdiscf- S™** *i)n mond zou houden. Maar jWMmont ging rustig verder. Een Am- «waamse meubelverkoper, die al eerder geïnterrumpeerd had, vroeg het woord, ®MJ'werd met stoel en al tegen de grond fn l ••Fasclsten" werd er geroepen en >n net algemene tumult, dat hierop volg- raakten verscheidene schilders en Thiers in handgemeen. «en duwde en trok, men schreeuwde h» l j 8uPPoo"ten staken bezwerend «un nanden omhoog en bevalen de repu- -Oe van het Amsterdamse Stedelijk Ui.. ,,e' /vmsieraamse sieaeuj* in Ieders welwillende aandacht De conservator, de heer Jaffé (de direc teur. jhr Sandberg, was ^.fwezlg). slaagde erin, met hulp van het personeel de aan wezigen naar. buiten te loodsen. De avond was georganiseerd door de „actie litteratuur van de internationale experimentele groepen". Unescocentrum Nederland De directeur-generaal van de Unesco, dr J. Torres Bodet, heeft Maandagmiddag in de hoofdstad het Unescocentrum Neder land geopend. Het centrum is opgericht op initiatief van enig* studenten. Een hunner, de heer E. Alderse Baes, is Maandagmor gen in het Vredespaleis door de voorzit ter van de Nederlandse Unescijcommissie, prof. dr H. R. Kruyt, tot directeur van het Centrum benoemd. Onder de talrijke gasten, die bij de ope ning van het Unescocentrum Nederland aan de Keizersgracht te Amsterdam aan wezig waren, merkte men op de heer André de Blonay. chef van de afdeling External Relations van de Unesco, prof. De Benito, chef van^de afdeling Public Relations, mevrouw Lorna Mac Phee, chef van de afdeling Musea en Monumenten zorg van de afdeling Nederland van de Unesco en voorts prof. dr F. L. R. Sassen, hoofd van de afdeling Nederland van de Unesco, prof. K. R. Kruyt, voorzitter van de Unescocommissie, oud minister Jonk man, voorzitter van de Vereniging voor Internationale Rechtsorde en talrijke an dere vertegenwoordigers van het Neder landse culturele leven. Aibvcnenti# Ruwe huid Ruwe handen Ruwe lippen kzfcn 2' wa* k^Sen ze 'n boel moois Ze vmJÏÏ uen ervan. vin Z, üet*nJ*® tent, terwUl de tonen klonken. e hun nog ln de orên ho« vond jullie 't? vroeg oom Prachtigi Reusachtig! riepen ze ln ^hte. hnte Li«,22i2?vZe de tafel al gedekt, en Uair ht!?1 kad het eten klaar. wt leek wel, of er van eten niet veel zou komenZe hadden gewoon geen tijd, om 'n hap te nemen! Zoveel als ze tante Liezebertha te vert-llen hadden over dat circus en wat ze er hadden gezien En toen kwam er.... Moet u horen, tante Liezebertha En toen die leuke clown* weg- 81 Tante Liezebertha lachte en stopte ein- delijk haar oren dicht. Ze moesten nou eerst maar een* hun bord leeg eten, V°En toen ze in bed lagen, dachten t* ar nog aan terug.... Daar hangen ze, de geslachte krulstaar ten, keurig in het gelid op het abattoir. auto's afgevoerd om voor rekening van de slagers en grossiers op het abattoir aan zUn bittere einde te komen. De algemene Indruk was. dat er hier en daar wel wat koetjes waren achtergehou den In verband met het vrij komen van de handgl, maar vele boeren waren toch gedwongen geweest ook in de afgelopen weken met hun vee aan de markt te ko men, daar een koe op stal altijd meer kost dan een koe in de wel. Het geknor van varkens was vanmor gen niet op de veemarkt te horen, want krulstaarten worden nog altUd door het Bedrijfschap overgenomen. Ook morgen zal het weer druk op de veemarkt zijn. want dan is er. zooals ge woonlijk. hoofdzakelijk de aanvoer van gebruiksvee. Zo is de Maandagmarirt als Rotterdamse traditie weer in ere hersteld, hetgeen be wijst, dat er langzamerhand weer normale toestanden in ons landje terugkeren, al zijn de bedragen, die de handelaren thans moeten neertellen, wel een beetje hoger dan voor de oorlog. Deze slager in de Oranjeboomstraat vond het niet voldoende zijn vreugde over het vrije vlees met een vaat bloe men in de etalage te uiten, hij versierde zyn hele pui met vlappen, proen en bloemen. Twee scheepswerven, n.l. de NV Scheepswerf en Machinefabriek De Mer- wede te Hardinxveld en de werf De Noord te Alblasserdam, werken op het ogenblik aaneen opdracht van de rederij Jugo Sls- venska Linijska Plovidba, gevestigd in Rijeka in Joego-Slavië. De werven bou wen drie vracht-passagiersschepen van 4000 ton. Het eerste schip van deze be stelling, de Rijeka. zal op Woensdag 30 November a.s. van stapel lopen van De Merwede te Hardinxveld. Daarna levert De Noord een schip af en omstreeks Juni 1950 zal het laatste van de drie schepen van De Merwede van stapel lopen. De Bijzondere Raad van Cassatie te 's Gravenhage heeft verworpen het be roep van de 32-jarige Irma Seellg, een Joodse vrouw uit Amsterdam. Zij was in het begin van de bezetting illegaal werk ster. Toen de Duitsers haar in 1943 arres teerden. werd zij V-vrouw, om aan het concentratiekamp en de dood te ontko men. De Bijzondere Raad van Cassatie was van oordeel, dat de vrouw door het Amsterdamse Bijzonder ^Gerechtshof te recht tot een gevangenisstraf van 12 Jaar is veroordeeld, omdat zij terwille van een grotere persoonlflke vrijheid landgenoten heeft verraden, terwijl zU toch door onder te duiken uit de handen der Duitsers had kunnen blijven. tiet la ongewoon druk J *op het station die Maan dag. waarop Ik na epn extra dag verlof naar mijn standplaats moet teruR- keren De oorzaak van do drukte is echter vlug op gehelderd Jongens, terug van inschepingsverlof, op het punt om voor de laat ste maai terug te keren naar het onderdeel, waar mee ze de lange reis naar Insulinde zullen maken. Nog slechts luttele mlnu- tèn resten hun voor een laatste stevige handdruk, een omhelzing, het zfeggen van bemoedigende dingen en dan Dapper zijn deze kerels, die ondanks het verdriet, dat aan hun hart knaagt, een glimlach op het gelaat hebben O ja. ze hebben het vooruit geweten dit afscheid 'moest komen. Reeds bij hun opkomst •risten zU: „Wij zijn be stemd voor Indië" maar hoe vlug waren de laatste maanden op eigen bodem voorbijgevlogen, veel te vlug Nu was het da»r. De tien laatste dagen thuis waren om Geen tranen nu dat zou het scheiden zwaarder maken. Temidden van deze longens en hun dierbaren sta ik daar op dat station en in mU rijst de vraag- „Hoe zal het met ons zijn zullen wil even sterk zUn als deze knapen?" Misschien komt ook voor ons dJt moeilijke afscheid Onbarmhart g draafen de wlizers van Je klok. de trein gaat ver trekken Nog een laatste gnqet uit het coupé raampje en dan Is het voorbij. Fven is er de terugslag van hot afscheid, maar zij geven er niet aan me Hier en daar word» gezongen. Tot kijk in Batavia moppen worden getapt. Zijn wij toffe longens of niet, oh zo! Het verdriet om wat achtergelaten wordt, moet worden over stemd Ook op de volgende stations staan Jongens Vrienden vinden elkaar, kamerge,noten sluiten zich bU elkaar aan De groie Grenadiers vielen zich klein Vinden lullle het niet erg om weg te gaan? Een dömme vraag, even Is daar weer die pijn. makr dan Nee we vinden het loppe nou goedl Jongens van Jan de Witt deze artilleristen, die de zware tgak. órte hen ginda in de vreemde wacht, vast naar behoren suilen vervullen. Een van hen heeft een gitaar gegrepen „I love you for sentimental reason". Velen zingen het mee. Misschien gaan hun ge dachten wel weer, terug naar dat meisje, dat op het station achter moest blij ven De jongens *ijn het er allen over eens: voor ons zal de tijd wel v|ug gaan. alles zal nieuw zUn en de toestanden In de tro pen ziin al weer heel wat beter dan toen de eerste Jongens er heen gingen. jnaar voor. hen. die achter blijven De meisies zullen sterk moe4en zijn. Veel zal er geschreven worden en de brieven zullen voor de Jongens'de grootste steun betekenen. De trein nadert zijn be stemming Artillerie en Grenadiers nemen afscheid. Hier geen „sentimenteel sedoe" Een stevige klap op een schouder. ..d* mazzel, hóórtt Tot kUkl" Tot kijk in Batavia (Speciale reportage). TTET IS NU een half Jaar geleden, -1"1 dat de grenscorrecties haar be- alag kregen. Ruim zee maanden staat het oude stadje Elten onder Neder lands bestuur. De landdroet. dr A. Blaauboer. die zetelt op het voor zo'n kleine gemeente vrij aanzienlijke „Drostamt". bekijk* het vriendelijke centrale plein van Elten met dezelfde gewone ogen. waarmee hU het centrum van zijn gewone standplaats Emmel- oord in de Noordoost polder bekijkt. Alleen zijn hier de linden veel ouder. Hier staat nog een „Brunneo". de plaat*, waar men vroeger water kwaim halen. In het midden is ergene een bank om een dikke boom getimmerd. Daarop konden de zaken, zoal* ze ln Elten lagen, worden besproken onder het gerule van vele bla deren. Terwijl de auto's voorbij trokken. En vroeger onder het voorbijtrekken van de boerenvagena of de postiljonkoeteen, die etilhlelderf bij één der herbergen op het plein, onder het geplaa en het gepraat der vrouwen bij de bron. Dat kan teruggaan tot heel vroeger, want Elten ia zeer oud. Er zijn grote, protserige plaateen in one land. die piep jong zijn. vergeleken bU deze verzame ling oude straten, met een schilderachtig plein als middelpunt. Waar nu de auto'* achteloos doorheen jagen, ontmoetten bijna tweeduizend JaaT geleden elkaar twee Romeinse wegen. VermoedelUk te Drueus hier geweest, maar dat moet men Nu de vleesrantsoenering is opgeheven, mogen slagers en vleeswèrenfabrikanten het in hun bedrijf verkregen rauwe dier- Ujke vet uitsmelten en het gesmolten vet onverpakt in voorraad hebben, mits de hoeveelheid niet groter is dan 50 kg. Voor gesmolten dierlUk vet in verpakkingen van l/i of kg geldt deze voorraads- limlet niet. Voor het in eigen bedrijf uitgesmolten dierlijk vet zal geen prijsbepaling gelden en dit vet Behoeft niet gebanderolleerd te worden. De maximum verkoopprijzen van bak- en braadvet en van gesmolten dierlijk vet in verpakkingen vanen kg. Wel blijft de maximumverkoopprljs voor bak- en braadvet van kracht, doch deze behoeft niet meer op de verpakking te worden vermeld. Het bestaande systeem van centrale varkensslachtingen blijft gehandhaafd, teneinde het mogehjk te maken het var kensvlees te subsidiëren. De subsidie wordt uitsluitend betaald op goedgekeurd varkensvlees, dat onder contröle van het Bedrijfschap voor Vee en Vlees op deze centrale slachtplaatsen wordt geslacht. De heffingen voor dit bedrijfschap, welke bij het slachten zijn verschuldigd, worden belangrijk verlaagd, doordat de afschaf fing van de rantsoenering de kosten van het overheids-apparaat aanmerkeUjk ver mindert. De verplichting tot het inlevefen van onderpoten van runderen lebmagen van nuchtere kalveren en klieren en organen, bestemd voor pharmaceutleche preparaten, blUft bestaan. De voorschriften inzake de Inlevering van andere beenderen dan run- deronderpoten vervallen. n belangr Alle fondsen^«Iwamen op lager niveau, waarbij echter enkele uitzonderingen waren, o s. op de aandelenmarkt AKU, die betrekke lijk hoog opende op ISTIt. doch tot 1851/» terugliepen, waarna tegen bet slot weer een licht herstel volgde. Het was trouwens kenmerkend voor de gehele markt, dat het laagste punt niet het slotpell betekend*. De tweede uitzondering was op de obliga- tlemarkt. waar de Dollarlenlng Nederland een flink herstel Het zien. De vrees voor een devaluatie van de dollar en voor de moge lijke uitwerking van een goudprijsveiho- ging ln Amerika, hebben iets aan scherpte verloren. Er kwamen vandaag van diverse kanten kopers opzetten en de Dollarlenlng. die Vrijdag een laagteniveau van roV* had bereikt, herstelde vandaag op 93»'«. Daaren tegen waren de guldenalenlngen eerder Iets aangeboden. De Investeringscertificaten kwa men beneden de 98 en het Grootboek 198* beneden de 97. Van de andere internationale fondsen was Philips verlaten en ln de meeste tijdvakken ongenoteerd. Unilever moet 3 pet prijsgeven en Kon. Olie verloor per saldo 2 pet Op de cultuurmarkt was Amsterdam Rub ber zwak gedisponeerd. Het dividend van 8 pet was vandaag betaalbaar, zodat de aan delen ex-divldend noteerden en, hiermede rekening houdende, drie proeent Inzakten. H.V.A. opende prijshoudend, maar kon zich niet handhaven, evenmin als certificaten Deli-MU. Het verloop van de markt was ongesnl- meerd. Grote veranderingen deden zich niet meer voot. Do scheepVaartfondaon lagen zwakker. De markt sloot stil. Prolongatie VU pet niet afleiden ven de Drususput boven op de berg. In de omtrek heeft men vonkten gedaan uit de Romeinse tUd. o a een rë- gimentezegel. Langs deze wegen trokken eens de Romeinse adelaars met de troe van vróuwen, kooplieden en wat al niet In hun gevolg. Nadien wordt het dufeter De eeuwen, waarvan men niets weet. gingen ook over dit gebied, tot het omstreeks 960 ln de oude kronieken verschijnt. Toen stichtte graaf Wichmann de abdij met de kerk. hoog op de heuvel, die het plaatsje be heerst. Zijn dochter Lultgardie was de eerste abdis Het was spoedig een zeer be kend adellijk jufferenstift, waar slechte vrouwen van toenmaals oude adel werden toegelaten. Zij waren betrekkelijk vrU, en het zou verkeerd zijn te denken aan een klooster, zoals men die nu kent. Deze exclusieve instelling nu te feitelijk een der bestaansbronnen van Elten geworden. De abdij kreeg namelijk veel schenkingen en daartoe behoorden ook bezittingen ln het Gooi en op het eiland Urk. Deze uit gebreide bezittingen, die overal in het land werden aangetroffen, stonden onder beheer van de abdis. In de regel besnoei den de abdissen jtich meer met geestelUke zaken en droegen zij het opzicht van de landerijen over aan een functionaris, die toen werd genoemddrostl En zo la de jeugdige geschiedvorser, die nu op het Drostamt speurt naar het ver leden van de plaats, tot een verrassende veronderstelling gekomen. De bezittingen van de abdij, die op Urk waren gelegen. zUn waarschUnlijk vele honderden Jaren geleden vrU geregeld bezocht door de drost van Elten. Nu ia Urk in de Noord oostpolder opgenomen. In 1949 kwam de landdroet van de polder naar Elten Het Drostamt Elten heeft in de eeuwen, die volgden steeds een bijzondere plaats ingenomen. Het gebied viel onmiddellijk onder het bestuur van de keizer, doch stond als het ware onder voogdij van de graven van Gelre, tot het in 14T2 door Karei de Stoute als loon voor bewezen diensten aan de gTaaf van Kleef werd gegeven. Zo te in 1648 bij de Vrede van Munster deze Insluiping ln de grens ont staan. die nu weer Is weggecorrigeerd. De grote bloeitijd van Elten moet ln de 15e eeuw zijn gevallen. Aan het plaatsl* vloeiden door de abdij belangrijke Inkom sten toe. De abdij bezat verschillende rech- n ook het brouwrecht. en niet minder dan 24 bierbrouwers waren er gevestigd. Elten had een belangrijke bierexport Er ontstond ook een vrij belangrijke mid denstand Het stadie was niet ommuurd, doch men heeft de brouwers zeker met vrede gelaten Wel bevond zich op de berg een ommuurde plaats, nu nog d* „Vrijheid" gebeten, een vrijplaats waar men asvlrecht genoot. Nieuwe geschiedenis Tot 1811 heef' he* jufferenstift onder de abdissen bestaan De Franse tijd vaagde het weg. met zoveel andere dingen. De laatste abdis. Laetitia Murat. een acht jarig nichtje Napoleon, was in J808 aangewezen. In 1811 werd het stift opge heven door dezelfde Napoleon. Elten zou voortaan bij Pruisen behoren. Elten. dat In zijn bloeitijd 5000 inwonere had geteld, zou langzaam achteruitgaan. Elten zou worden betrokken in oorlogen. De kerk op de Elterberg zou een merk waardige ruïne worden met een kapot geschoten toren, die door dikke tuidradet» wordt overeind gehouden. In de longste oorlog zou Elten. een plaatsje van 3200 Inwoners. 160 gesneuvel den tellen, en tientallen vermisten. Niet minder dan 85 oorlogsinvaliden vragen hier de eteun van de overheid. Hier. in deze kleine plaate. kan men leren, hoe de oorlog heeft huisgehouden in het Derde Rijk. April 1949 rukten hier de mareehauasé* binnen. En deze zomer? Toen beleefde men hier de invasie der Nederlands.*. Hun aantal wordt tussen de vier- en de vijfhonderdduizend geschat! W vertellen er nog wel meer van. AMSTERDAMSCHE BALLAST MIJ. Over het boekjaar 1948 boekte de Amater- damsche Ballast Maatschappij N.V. een bruto-winst van 831.158 (v J. 1.309.229). Voorgesteld wordt een onveranderd divi dend van 6V« (In 1947 werd boven dien nog 3*/» uitgekeerd uit de gereserveerde winst van 1946), De balans per 31 December 1948 vermeldt ojn. aandelenkapitaal 3.730.000. reserve fonds 181.0.36, extra-reserve 843.712 en divldend-resfrve 283.271. Onder Invloed der enigszins teleurstellende winstcijfers liep de koers der aandelen ln de laatste dagen van 188 tot 180 d JBlVi terug Officiële notering van de Ver. v. d. Effectenhandel MAANDAG 7 NOVEMBER f ged. en bied ged. en laten bieden laten ACTIBVB OBLIGATIëN V.K. Heden DOLLARLENING IN HERSTEL. Amsterdam. 7 November. De beurs bezag de meeste dingen vandaag van de pessimistische kant. Over de gehele Unie leek verkoopdruk aanwezig. Animo om Iets te ondernemen ontbrak volkomen. Vooral de cultuurfondsen schenen daaronder te lijden. Er werden dan ook koersverliezen van verscheidene punten geboekt. Men heeft ln het weekend de flnancleel-economlsche bepalingen van de R.T-C.-overeenkomst nauwkeurig herlezen en meent goed te doen nog de nodige gereserveerdheid ln acht te nemen. Het wederzijds vertrouwen, zo ls het gevoelen, zal ln de uitvoering van de over eenkomst een belangrijke rol spelen. Nederland 1048 Bel Cert 1947 tl-8 1896-1001 I 1000 I Invest Cert 8 1962/64 8 NWS 81 Spaarcrt 100 2è Nd Ind '87 A 8 Grootbk '46 8 100'/. 100'/, 99»/i 98'/.f 97«f 97 90'/. 97H 97H oi A 03AV. 99 98'/.f«5 99'/» Ö9'/i 77*/i 77»/. 100'/. 100'/. 95 A 95^ 97'/. 975 Bandoeng Batavia GelderI '40 Rott W 1-8 ZHoll '88 2e FrGroHpbk Nat Hpbk Rott Hpbk WestIHpTV RottSchhpb Bergh&Jurg Levers Zp Stokvis Bat Petrol Kon Petrol Amst Ol 100 Witte Kr 80 Amst '47 81 Lever Broth PhlllpsllOOO 4 73'/. 4 79 8 100 8» 102*/* 8 99'/. 81102'/.* 81101'/» 8» 100'/. 81102'/. 84 100 81104 81104 84111'/» 84 103'/«t fi 104'/. 8 129 Vi - 138 -3 lOO'/.f 8» 105? 9* 96'/»? 102? 99A 104'/. 1041/»? lil»/. 1*3'/. 104A 101 105'/»? 98'/.? AANDELEN Amst Bank 189*/. 170 HolIBkUo eA214'/« 215'/. JavaBk 000 cA162 162 MUFINat Harst 96'/. 96'/. V*. Heden Mierlo&Zn v. 127'/. 126'/. N-Ind Escompt 73*/. 72'/. NBkvZAfr 100199'/. NedMIddstbk 104'/. Rotterd Bank 179*/. Slavenb Bankiog'/.f Twents Bk cA179'/. Rdam BelCoo»189 Albatr Superl208 Alg Norit 312? Allan A Co 77 Amst Ballast 163 Breda Mach 142 Bronswerk 125'/« Bührmano PapI32 Dikkers ree 176 DrleHoef Blerl90( 3RD 138'/. 137V48 E.M F. Dordt 145 143 Emb F A Hth 131'/. 132'/.? GoudaApp IC A183 180 Gruyter de pA 162'/. Heemaf A169? Helnek Bier A 193 Hero Cons A 173'/. Hoek's MAZm 252 HollKunstz I A216 fntGew Beton 144 int Kunst Indll6'/« Int Viscose C152'/.? Kempkes Ml 88'/. Klinker laoL 43 Kondor 280 KonNedZoul 342 Kon Ver Tap 231 Kwatta Cboc 205 Letterg Adam258 Meelfa NedBa238'/> NA Autob Vrel28'/t Nd Gist Splr A 315 Nd Scheepsb 142'/* NUma A 258 Rommenhötler 108* Rott Droogd A 320 180'/.? 189"»? 208 310'/. 77'/. 127? 133'/. 177 16-19 1915 173 150 90? 45'/. 231 238'/» 128'/. 310'/» 140'/» 320 V K Heden Rouppe vdV A 139f Schelde NB A 122'/» Stokv 800-1000163 Stork A138'/. v/erPhar Fe A 958 Werkspoor A137 Wijers lnd A 210 ZwanenbOrg A 198'/. Anlem NB A 75? N-Ind Gas A 80? gorsumfl A 136? Gouda-Kaath 150* IntCrAHd R'd 174'/» Llndetevea A144 Gem EfftWAW 164'/. Arendsburg A 132 Besoeki A124V. Sedep 111 Mich Arnold A 108'/. Ncombezl A 301'/. Albert Heyn A 205'/i Rlaauwvries A 124 We Mij Walv A 118'/. Tliomsen A143'/. ZeeKSa 1000 A 95»/. Del! Spoor A 49 W-Ï Spoor A Ï2V.Ï M9doera pA 20'/«? m Cherib A 9 Alweco rec 80 N-A Flttln rec 80'/. VerBllk 1000 r 200* 138 123 161 138V. 97? 138 211? 198'/s 12'/. 76'/»f 135*/. 171 142? 164 205 126 118'/. 141. 95»/. 479 22 ~8'/s 85* 80'/»| CERTIFICATEN VAN AMEHIR AANDKI KN Am Smelt Ret 48'/t 47V«* Anaconda Cop 27'/. 27 Bethleh Steel 88'/. 88*/. Gen Motor 66'/.? 66'/»t Int Nick of Ce 28'/. 26'/. Kennecot Cop 48V. 48»/. Sland Brands 1 4'/. Un Stat Steel 71»/.* 72'/» Clt Serv Comp 63t 63*/.? MldContPetr 44'/«t 44'/.? Shell Union 38'/«t 38? N York Cent 8'/.* 9* Pennsylv Rr. 12'/. 12'/» Canadian Pec 12V. 12*/. Pfolongatle a*/. a*/» ACTIEVE AANDBLRN VJL E.K. L.RL Kol Bank A 66V. 6lV« N-l Handbk A 105 103 NdflandMU cA 161 1639 AKU A 185 185'/<0 1859 Bergh&Juri A 313 813 Berkel Pet A 120'/*t 120 Calvé Delft cA 150'/. 150 Centr Sulk A 192» Fokker A 125*/. 131 Gelder Pap A 158 157»/. KNHoogov cA 208*/. 208*/. Lever Bros cA 241'/s 239V.40'/. 239'/. 40 Ned Ford A 307 304 Ned Kabel A 293 mm Philips A 2399 237»/. Wllton-FUen A 155*/» mm 156? Billltoo lei A 298 mm 296 Dordt Petr A 287'/. mm 287V.V. Kon Petr A 313'/. 310 311-»/. Kon Petr oA 312 310 Moeara En A 533 530 Amst Rub A 149'/. 139-'/. exd 139*/s Bandar Rub A 126 9K. C.K. Lit Dell Ba Ru A Kend Lemb A Lampong Sum O-Java Rub A Oostkust eA SerbadJ Rb A Verlnd Cult A Holl Amlljn A JavChlJap A KNSM NBs A Kon Paket A NdSchUnle A Ommeren Sch Rott Lloyd A St MU Ned A HVA A Java Cult A N-T Sulk U A VerVorstC A DuliBat MU A Deli-Mtacb A Senembah M A 94[ 68'/«* 38'/. 471 4 102 49 47 167 137 133 153 159'/. 185V« 149'/. 159 158'/» 67'/. 82'/. 38? 112 131'/. 158'/.'/. 140'/. 138"/«0«/a 121'/» DIVERSEN MQ11&C NB A 160*/* 45'/. 98 */.-'/• 48* 46'/. 184'/s 137 130'/» 152V. 157»/. 165 148 156 163 y/a 35'/« 109'/.? 139?

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1949 | | pagina 2