RADK1; p VAL DA f^Oitbereikb&ri HET POLITIEKE TOURNOOI VANGT AAN Mevrouw Textiel leverde in een jaar 40 millioen deviezen PANDA EN DE MEESTER-GIDS Op Rotterdamse Veemarkt weer „vrije koeien" Tumult in Stedelijk Museum te Amsterdam |s;-,ur„piiR0L P Toen de drost van Elten nog naar Urk ging I/. Parlementair Allerlei Na Kerstmis verhuist de Tweede Kamer naar de Ridderzaal Ziehier Uw rechten van morgen De maarschalkstaf in het stofdoekenpiandje niet Binnenlandse markt raakt verzadigd Neem een doos echte Nog geen strooiavond 'pDQDR. De Maandagse markt in ere hersteld Vrijheid prikkelde de handelsgeest Dollars voor goede ideeën CLOWNTJE RICK OP AVONTUUR Schepen voor Joego-Slavië Zij had moeten onderduiken Uit het kladboek van een grenadier EEN HALF JAAR DRQSTAMT Een „Abdis" van acht Ook prijzen van gesmolten dierlijk vet vrij Centrale slachting van varkens Beur8overzicht Financiën BEURS VAN AMSTERDAM *2 IS X tr EERSTE BLAD - PAGINA 2. DINSDAG 8 NOVEMBER mj Tweede Kamer (Van onze parlementaire redacteur). Vandaag hebben de leden van de Twee de Kamer zich weer aangegord voor de «trijd in het jsirlUkse politieke tournool. dat vóór Keratmia geëindigd moet zijn: de behandeling van de rijkabegroting. Er zal nóg langer en nóg meer keren per week worden vergaderd dan vorig jaar. want de zaal van#de Tweede Kamer wordt verbouwd morgenochtend worden 1ie verbouwingaplannen in een geheime ver gadering besproken en na Keratmia zullen de vergaderingen dan worden ge- houden in de Ridderzaal, die voor de parlementaire arbeid niet zo geschikt ia. Er zai dus allea op worden gezet vóór Keratmia met de begro ting gereed te zijn. Maar of het zal geluk ken? Er komt tussendoor ook nog een be langrijk Indonesisch debat en er zal bok nog uitvoerig moeten worden gediscus sieerd over een aantal belastingplannen van minister Lieftinck. Er is in de ko mende weken dus werk genoeg, waar schijnlijk té veel werk, aan de winkel Sommige Kamerleden beginnen toch nl niet zo erg fris aan de begroting omdat ook de Ronde Tafel Conferentie hun aar dig wat extra werk heeft bezorgd. Boven dien heeft men reeds belangrijke debat ten achter de rug over de publiekrechte lijke bedrijfsorganisatie en de regeling van de materiële oorlogsschade en op dagen, dat men niets in de krant las over enige activiteit van de Kamerleden, zaten zij toch in de afdelingen bijeen om de hoofdstukken van de begroting aan een grondig onderzoek te onderwerpen ten einde door schriftelijk overleg met de re gering het openbaar debat voor te berei den. Een duidelijke uiteenzetting In deze tijd verdienen de Kamerleden hun f 6000 schadeloosstelling per jaar weer dubbel en dwars. Want het werk is lang niet altijd gemakkelijk. Het gaat ook de Kamerleden wel eens boven hun petje. In het schriftelijk overleg met de regering over de oorlogsschade hebben enige Ka merleden bijvoorbeeld professor meester Lieftinck gevraagd nu eens „duidelijk uit een te zetten" wat hij onder de onrenda bele bouwkosten verstaat. Zij hadden ge merkt dat de regering voor 44 000 wo ningen van gemiddeld 300 kub. meter op een bijdrage rekent voor het onrendabele deel der bouwkosten van f94 6 mlllioen. dit ia per woning f 2150. De eigenaar zou dus gemiddeld een bijdrage krijgen van f2150 (waarde Mei 1940, namelijk f3000 bouwkosten min f850 afschrijving) plus Jf2150 als bijzondere financiering, samen f4300. BU een bouw-index van 3,2 zullen de bouwkosten per woning f9600 bedra gen en dan beschouwt de regering dus blijkbaar als rendabel f9600 min f4300 is f5300, terwijl de bouwkosten op de basis van Mei 1940 f 3000 zeuden zijn. Hoe is het nu mogelijk dat bij de huidige huren en onderhoudskosten f5300 rendabel zou zijn? In antwoord hierop zette de minister, zoals gevraagd, nu eens duidelijk uiteen, dat het verschil tussen de huidige bouw kosten en de bouwkosten 1940. gelet op het feit. dat de huren op het Mel-1940-peil zijn bevroren, als de momentele onren dabele top van de bouwkosten van wo ningen kan worden aangemerkt. Een juis tere definitie zou zijn (aldus antwoordde de minister nog duidelijker): de kosten, welke door de netto-opbrengst van de woning niet rendabel kunnen worden ge maakt. Slechts de uitgestelde bijdrage strekt tot dekking (gedeeltelijke dekking) van de niet-rendabele bouwkosten. De bijdrage zelf verkrijgt voor de kleinere woningen een geheel rendabele belegging. De leden, die de vraag stelden hoe f 5300 rendabel kan zijn.' hebben dit. zo meende professor Lieftinck. over het hoofd gezien (neem het hen kwalijkZij hebben namelijk verondersteld, dat, indien de bouwkosten f9600 bedragen, de bijdrage f2150 en de uitgestelde bijdrage eveneens f2150, slechts een bedrag ad f5300 (f9600 2 x f 2150) rendabel is. Zulks is niet het geval; bij uitkeringen als genoemd* zou f9600 12150 (uitgestelde bijdrage) Is f7450 rendabel zijn. Deze f7450 is echter het toekomstige, niet het huidige renda bele bedrag; op het ogenblik is sléchts f3000 rendabel. Het bedrag ad gemiddeld f 2150 per wo ning voor de 44.000 kleinere woningen als vergoeding ex artikel 71, betreft, zo merkte de minister voorts op. niet slechts de Bij drage. doch evenzeer de rente tijdens de WIE IS WILLIAM SMITH, dit na de oorlog uit een Duits con centratiekamp in Londen terug keert en aan de kost komt door houten speelgoedbeesten te snijden in een speelgoedmagazijn? Is hij de onbetekenende jongeman met de onbeduidende naam? Voor deze „WUUan Smith* bepon het lenen in 1942 toen hij ergens in een Duits ziekenhuis zijn geheugen verloor. Maar een vroeger leven strekt uit het duister de armen dreigend naar hem uit. Vreemde avonturen, mys terieuze aanslagen op zijn leven vertellen hem. dat hij iemand anders moet z{in dan alleen maar William Smith. Hij worstelt met machten, die hij niet kent, hij worstelt met zijn geheugen. Ons volgend feuilleton vertelt het span nend verhaal van het mysterie: WIE IS WILLIAM SMITHt door de Engelse schrijfster PATRICIA WENTWORTH. financieringsperiode. Dit bedrag is bere kend uitgaande van een daling der bouw- m 1 ,«Aot 175 ten °Pzichte van 190 per Mei 1940 en een stijging der huren met Een dan besluit professor Lieftinck la coniek: de vraag hoe het mogelijk is dat bij de huidige hureq en onderhoudskos ten van een woning van f9600. welker ^2™ In }M0 f300° zou hebben gekost. f5300 rendabel is. behoeft na het voren staande geen behandeling! Er is natuurlijk wel uit te komen, maar vraag niet wat het van de f 6000 scha deloosstelling kost aan de zenuwarts. Want het heeft ook wel enige moeite gekost er uit wijs te worden dat de suppletie van de huisraadschade wordt berekend door de vermenigvuldiging van het basisbe drag x kernfactor x beschadigingsfactor x prijsstijgingscoefficient gering bedrag per getroffene. Gooi het maar In m'n pet! mom pelde de publieke tribune. Dan zal ik wel zien wat ik er voor kan kopen. Knevels opdraaien Maar de Kamerleden blijven volharden om het naadje van de kous te weten. Men kan redeneren: nu ja. de specialist van 1e fractie behandelt toch een dergelijk spe ciaal onderwerp; de anderen hebben alleen maar naar zijn aanwijzing te stemmen. Maar toen de oorlogsschade-deskundige van de C.H.U.. baron v. d. FeltZ. een amendement Indiende, stemden toch de andere leden van de C.H.U. tegen. De Kamerleden gaan dus niet uitsluitend af op hun deskundige. De meesten zwoegen mee op de bestudering van de stukken. En ze houden de moed er in altijd nog gereed voor een grapje. Als de communist Wagenaar een bepaalde wet voor de arbei ders een ..knevel-wet" noemt, dan kan men het zien gebeuren dat alle Kamer leden plotseling door de Kamer hun denk beeldige knevel lopen op te draaien! Al leen prof. Gerbrandy houdt niet van zo'n grapje. Hoogtij der democratie Vanmiddag is de Kamer dus begonnen met de behandeling van de begroting. Hoogtij der democratie. Dan kan iedereweer zover. Het spel gaat beginnen. Geneesmiddel tegen I huidaandoeningen. I Zuivert de poriën, doet de 1 jeuk bedaren, verfrist en sterkt de buidweefsels. post of postje onder de loupe worden ge nomen en de minister voor ieder akke fietje ter verantwoording worden geroe pen en om tekst en uitleg worden gevraagd. En als het antwoord de meer derheid van de Kamer niet bevalt, dan krijgt hij het gevraagde geld niet en dan kan hij aftreden omdat hij het vertrouwen van de Kamer niet blijkt te bezitten. Dat kan altijd enige spanning brengen in.de behandeling van de begroting, hoewel het meest interessante er van toch is dat iedere minister, getoetst door de Kamer, in grote lijnen zijn beleid uitstippelt voor het komende jaar. Dan wordt het duide lijk, op allerlei gebied, op welk doel het regeringsbeleid is gericht. Tussen de be drijven door maken de partijen gaarne gebruik van de gelegenheid de ministers en elkaar politieke ..steken" te geven. Daarom heet de behandeling van de be groting ook wel het politieke steekspel. Het OE BELANGRIJKSTE RIJKSUITGAVEN IN PROCENTEN VAN DE TOTALE BE 6 ROT ING OORLOG EN NAT SCHULO WEDER pee.qyw ONOERW K ZAKEN} .1 EN WETE MARINE ■C«indel(jfc.' In de kringen van feministen 4-a is een zucht van verlichting opge gaan. toen dezer dagen melding werd gemaakt van het wetsontwerp, waarbij aan de gehuwde vrouw handelingsbe kwaamheid wordt toegekend. Reeds meer dan vijftig jagr is door verdedigers van de rechten der vrouw op hetzelfde aam beeld gehamerd, is telkens en telkens weer, tot in den treure herhaald, dat de wet getrouwde vrouigen op één lijn stelt met kinderen en krankzinnigen. Nu 'is dan eindelijk de kogel door de kerk en heeft minister Wijers een wetsontwerp b\j de Tweede Kamer ingediend, waarbij goeddeels een eind wordt gemaakt aan een toestand, die niet meer overeenkwam met de positie, welke de vrouw in onze tegenwoordige maatschappij inneemt. Totnutoe bepaalt art. 1366 van het Burgerlijk Wetboek, dat de vrouw geen overeenkomsten mag sluiten. ..handelings onbekwaam" ia. enkele uitzonderingen daargelaten. Zij mag slechts uitgaven doen en arbeidsovereenkomsten sluiten ten behoeve van de huishouding; zij heeft wat men noemt ..sleutelmacht" tenzij de man haar ook dit recht ontneemt. In dit alles wil de wet-Wljers nu ver andering brengen. Met de alleenheer schappij van de man in het huwelijk is het dan gedaan. De vrouw zal het beheer en de volledige beschik king krijgen over haar eigen goederen als zij die heeft. Dit geval kan zich voor doen, wanneer zij op huwelijksvoorwaar den Is getrouwd, waarbij de gemeenschap van goederen geheel of gedeeltelijk Is uitgesloten. Verder doet dit geval zich voor na schelding van goederen (in geval van schelding van tafel en bed) of wan neer zij goederen Heeft verworven, welke buiten de gemeenschap vallen. Ook zal zU naar eigen goeddunken een beroep of bedrijf kunnen uitoefenen of betaalde arbeid verrichten. Nu moet de vrouw echter niet menen, dat zij in het vervolg maar precies zal kunnen doen en laten wat zij wil. Reken maar, dat er een stok achter de deur Isl Stelt u zich voor. dat zij zonder toestem ming van haar man zo maar een baantje aanneemt, dientengevolge hele dagen van huis en de hulshouding de huishouding laat.... Wel. dan hangt haar als zwaard van Damocles een scheiding van tafel en bed wegens verwaarlozing van haar huiselijke plichten boven het hoofd een zwaard, waarmee de man heel gauw kan dreigen als dat baantje van zijn vrouw hem niet zint. Maar één kapitein "VTU WORDEN vrijwel alle huwelijken. -1-1 volgens de Memorie van Toelichting zelfs 95 in gemeenschap van goMeren gesloten. Natuurlijk kunnen er geen\twee kapiteins op een schip zijn; dit heeft minister Wijers heel goed begrepen en daarom kent hij het beheer en de beschik king over de gemeenschap toe aan de man. Maar zo absoluut als totnutoe is des mans bevoegdheid in deze toch niet. De vrouw behoudt het recht uitgavei} te doen ten behoeve van de huishouding ende man zal haar deze bevoegdheid maar niet meer zo kunnen ontnemen als heden ten dage. nu hij slechts een adver tentie behoeft te plaatsen, dat hU niet meer instaat voor schulden, die zijn vrouw maakt. Hij zal in het vervolg machtiging van de Rechtbank nodig heb ben om zijn vrouw deze handelingsbe voegdheid te ontnemen. Moet de vrouw verbintenissen aangaan in haar beroep of bedrijf, dan wordt aan genomen. dat de man hiervoor stilzwij gend zijn bewilliging heeft gegeven. Kan de man om een of andere reden die be williging niet geven, dan kan de vrouw zich tot de rechter wenden. Weigert ook de rechter de bewilliging, dan kan de vrouw de verbintenissen in haar beroep wel aangaan, maar dan is de huwelijks gemeenschap niet verplicht haar beroeps schulden te betalen. Van gröot belang is, dat de vrouw even tueel kan worden belast met het beheer en de beschikking over de gemeenschap, n.l. wanneer de man afwezig is of in de onmogelijkheid verkeert zijn wil te ver klaren. In deze beslist de kantonrechter en het.gevolg zal zijn. dat In geval van krankzinnigheid van de man deze niet meer onder curatele behoeft te worden gesteld. Maar niet alleen In geval van krankzinnigheid van de man kan de vrouw dit beheer worden opgedragen. Dit kan ook, en wel op haar desbetreffend ver zoek aan de rechtbank, wanneer de man zijn vrouw niet of verkeerd inlicht over zijn beheer van de gemeenschappelijke bezittingen. De vrouw wel, de mail TJET MERKWAARDIGE li. d»t d» J-Avrouw. wanneer de man het beheer heeft, bepaalde uitgaven zelfstandig kan doen. zoals wij boven hebben gezien. Is daarentegen de vrouw met het beheer van de gemeenschap belast, dan heeft de man een dergelijk recht niet. Voert de man het beheer van de gemeenschap, dan mag <ft vrouw de inkomsten uit be roep, bedrijf of privévermogen zeil be heren en er zelf over beschikken, dit laatste dan uitsluitend ten behoeve van dp hulshouding. Deze voorrechten heeft de man j)Ëhter niet wanneer zijn vrouw het beh«r over de gemeenschap heeft I Zijn inkomsten uit privé-bezit. zijn ver diensten uit beroep of bedrijf en de goe deren. die tot het bedrUAjNhoren. vallen alle in de gemeenschap. zMat een vrouw, die het beheer heeft, rechtens over deze goederen en Inkomsten kan beschikken. Een derde ongelijkheid tussen-man en vrouw betreft de z.g.n. afstand van de gtmeenschap. De man kan hiervan nim mer afstand doen. hetgeen betekent, dat hij zich na echtscheiding niet kan bevrfj- (Speciale berichtgeving). Naar tD\j vernemen leverde de totale Nederlandse textiel-txport het laatste jaar 40 millioen gulden aan deviezen op. Onze grootste afnemers z(jn België en Luxemburg, aan wie dit jaar reeds voor ruim 10 millioen gulden aan kleding werd verkocht. Onmiddellijk hierop volgt Indonesië met een bedrag van rond negen en een halj millioen. De Scandi navische landen importeerden voor 4.3 millioen gulden. Naar Canada en Z.-Afrika leverde onze kledingindustrie voor ruim 900.000 gulden, terwijl het mode\and bU uitstek, Frankrijk, voor 12 millioen gul den in ons land kocht. Naar de harde valuta-gebieden echter gaat onze export niet al te best. Zwitser land nam voor 800.000 gulden af. terwij) de export van In ona land geconfectionneerde kleding naar de Ver. Staten uiterst gering Is. zulks In tegenstelling tot de aankopen van de Ver. Staten op het gebied van stoffen in ons land (vooral gabardine). Een zegsman, die seer nauwe handels relaties met de Ver. 8taten onderhoudt en buiten de kleding-industrie staat, meende dat dit aan de Nederlandse eonfectlonnslrs self te wUten Is. Zfl passen sloh naar men in Amerika aegt niet voldoende De Rijnschippers-problemen De conferentie van de internationale arbeidsorganisatie te Genève, belast met het onderzoek van de problemen betref fende de Rijnschippers, overweegt het vaststellen van overeenkomsten, die niet •Heen betrekking hebben op de arbeids voorwaarden van de Rijnschippers, maar eveneens op Ac kwesttea betreffende de sociale verzekeringen jmjf deze arbei ders. Er Is eenstemmigheid verkregen over het toepassingsterrein voor die toekom stige overeenkomsten, over de afwijkin gen ten aanzien van de duur van de nacht rust. de arbeidstijd in de havens en om trent bepaalde sociale verzekeringen. De conferentie die haar werkzaamheden heeft geschorst, heeft besloten 5 December op nieuw bijeen te komen. Wereldkampioenschappen ijshockey Van IS t.m. SI Maart 1950 wordt te Londen het tournool om het wereldkampioenschap IJshockey gehouden. Drie banen zullen wor den benut: Wembly. Earls Court en Harrln- gsy. De deelnemende ploegen zullen In pools worden verdeeld; til spelen een halve com petitie, wsarna de winnaars In de finale- pool de strijd om de titel zullen uitvechten. Hoewel de Inschrijvingen pas over drie maanden alulten ia het vrijwel zeker, dat de lijst van deelnemende landen er als volgt zal uitzien: Groot-Brlttannlë. Ver. Staten. Cs- nada, Tsjecho-Slowakije. Zwitserland. Oos tenrijk. België. Nederland. Frankrijk. Italië. Noorwegen. Finland en Polen. PASTILLES VERKOUDHEID den van de achulden. c$ie zijn vrouw ten behoeve van de gemeenschap heeft ga- maakt. Voor de vrouw bestaat deze mo gelijkheid tot op zekere hoogte wel. Wanneer een vrouw, die belast la met het beheer van de gemeenschap, deze taak niet behoorlijk verricht, dan moet haar het beheer worden gelaten Indien zij met het beheer was belast In verband met krankzinnigheid of afwezigheid van de man. Heeft zij echter het beheer ver kregen op grond van verwaarlozing door de man, dan kan de rechtbank hem het beheer teruggeven. aan bU de vraag van de /^p HET VLIEGVELD aangekomen ging William T. Bobber- broek naar het kantoor om papleren in orde te maken, en Panda telde vlug alie koffers „Achttien negentien twintig!" telde hij. „Ja. hoor. ze zijn er eliemaall Dan ga lk maar eens kijken of Ik mijnheer Bobberbroek kan helpen, want ala een goed gids moet Ik steeds tot zijn dienst zijn!" En zo ging Panda óók naar het kantoor en wie zou er nu met behoedzame, maar snelle schreden te voorschijn komen? Joris Goedbloed natuurlijk, dia op een ogenblik ala dit had staan wachten. „Bello". sprak hij. terwijl hij tich op de koffers stortte, „to slat men nu maar. hoe verkeerd het van da heer Bobberbroek is om een zó Jonge en onervaren gids asn te namen ala onze kleine Panda. Tut tut! Hoe gemakkelijk zouden ongure onverlaten zich nu niet aan deze bagage kunnen vergrijpen, dia hier zo onbeboed staat!" Inmiddels knipte hU met rappe vingers een der grootste koffers Het toeval wilde, dat daar nu Juist da oude Jacob Peukjes pruimer langs kwam een bediende van bat vliegveld, wiens taak het was om alle zuurtjespapiertjes in zijn afval-wagentje te verzamelen. „Ha. goede vrlendl" kreet Joris. „GU zijt da vullnitmanT Hier dan pak aan ontlazt mij van dit afvall" en met dia woorden «meet hij alle overhemden, onderbroeken en nacht, gewaden van William T. Bobberbroek uit da koffer an In da afval-wagen. „Maardat 1* allemaal goad «pull" sal Jacob Peukjes- pruimer ontsteld. -Voor u misschien, mijn vriend", zei Joris, „maar voor mij la dit onbruikbaar vuilnis. Handel er mee naar welgevallen!" Natuurlijk had hij er weer eep schurkachtige bedoeling mee, dat hij deze koffer zo snel leeg maakte.... mark». De Amerikaanse kleding taïïJ? losser dan die. welke in Europa «2^ kelUk is. Wil men dus kleding natr a2_" rlka exporteren, dan dlont men w> iZ eis te voldoen. Vodt de Amerikaanse markt moet «a. vochten worden en de prijzan moeten JE scherp concurrerend zijn om met ds Amerikaanse productie te kunnen v»l Uveren. Vele Nederlanders denken*» steeds, dat ze aan Amerika Iedere «55 kunnen vragen, met het gevolg d,i2 Nederlandse prijzen vaak ver bóven ,8, van onze concurrenten liggen. Op kinderkleding niet genoeg winst Wat de binnenlandse voorziening b*. treft, raakt de markt wat verzadigd op ht» gebied van heren- en dameskleding Rh. derkleding daarentegen is schaar», uium schaars! De detailhandel smeekt om kb. derkleding. waaraan de vrouwlHw. lezers met jonge kinderen weten het maar al te goed nog enorme behoefte bestaat Er zijn twee factoren waardoor de fabrG kanten er moeilijk toe te brengen töa kinderkleding te vervaardigen. In eerste plaats het zeer grote aantal «naten (circa 20) en in de tweede plaats het feit, dat do winstmarge op kinderkleding - omdat men nooit zeer kostbare kinderkle- ding koopt niet zeer groot Is. In pitau nu van zich op massa-productie van goede, doelmatige kinderkleding tegen geringe winst toe te leggen, haalt men liever een grotere winst uit de kleding voor voiwi*. «enen van welke kleding men minder hoeft om te zetten om een gelijk wtiut. cijfer te krijgen. Dóór de devaluatie zullen de prijzen voor de grondstoffen van onze textiel stijgen. Er lopen momenteel onderhinde* llngen met dc regering betreffende prlja. verhogingen. Voor de export-artikelen zal deze prijsverhoging ca. 20 A 25 procent be. dragen. Voor het binnenland minder, om dat men planne'n koestert mindere kmil- telten pn kwantiteiten stof te gaan var- werken. Lopende deze onderhandelingen houdae echtér vele fabrikanten en grosster# ban goederen vaat om ze sttaks tegen hogen prUzen op de markt te brengen. Dit ba- treft goederen, die nog tegen de oudt guldenc-koera gekocht zijn. Inmlddeli staat de aflevering aan de detailhandel stU. .Kabinetscrisis Italië, De president vsn dl Italiaanse republiek. Lulgi Elnaudl. heeft bat ontslag der drie socisllttische ministers Qlu- seppe Sersgat. Ivan Matteo Lombardo es Roberto Tremellont. aanvaard. In de' loop van Maandagavond deed een Amsterdamse zakenman bij de politie aangifte 1900 te heb ben verloren. HU had twintig brief jes van honderd gulden In zijn SortefeulUe en aldus uitgerust kocht ij bU een banketbakker taartjes. Toen hU de winkel verliet maaktë de winkeljuffrouw hem er op attent, dat hU een briefje VBn hon derd verloor. HU raapte het op. stopte het ln zlln portefeuille es ging toen nog ergens andera lnko- Een doen. Toen hU wilde betalen leek hU negentien briefjes te heb ben verloren. Avondprogramma. Hilv I (AVRO) I Nieuws; lis Ptanrnpdi ë.lë Nadert. Strfjdkr7 Voor da ktntatti 74» Fanfare-Orkest; 7.18 ToneelbeicfwuwUfi 7.10 Paris voua paria; 7 48 SurtnaitDM a» ziek: Nieuws; 8 0» Actualiteiten; I IS Oenr. programma; A.M Hammondorgelspeii Ui Buitenlands overzicht; te Zutd-Amerikis» Orkest; lë.M Viool en plano: II Nlawn; caal ensemble; tSporiprtttje; «II A.VÖ; 7 Nieuws; 0A De gewone man; l it Philharmonlscb Orkest en solist. I.M Ciosv rte: 810 Radio phIIharmonisch Orkest volg); ë.Së Kamermuzlekgezelschsp sa listen; IS.4S Avondgebed; II Nieuws; Uil Gr.pL WOENSDAG NOVEMBER INI. Dagprogramma. HUv. X (VARA) 7 en Nieuws: 1.1» Oeg «J al; I.U Orgelspel; I.Së Voor de vrouw; I Or.pl{VPRO) lë Causerie: IS OS Sforgra; wUdlng; (VARA) lë M Voor de vrouw: 11 Or.pl.IS Lichte muziek; 1LSJ Voor H platteland; IS.U Kwartet; 1 Nieuws; UJ Omroep-Orkeet; S Gesproken portretten; lu Jeugdeoncert; S Kinderkoor; 110 Voor m Jeugd; 14» Vierhandig pianospel; 4 Voor N jeugd; 4.80 Voor de kieken; 8 Voor da Jaag* 8.30 Dansmuziek. HUv. II (NCRV) f en I Nieuwe; «-1S Or.pL 3e Waterstanden: 38 Or.pl.; UW KorfN' dienst: II Or.pl.; 1LM Hoorspel: II OW» programma; 13.» Populair concert; 1 Nieuws; 1.16 Koorconcert; IJl MendoU*- muziek; 1.80 Or.pl.; 3 Kamer-Orkest: I0e kest, klein koor en solisten; 3J0 StrtJkkvjb tat: 4 Voor de kinderen; IJl Or.pl; Ui Rijk over zee. Avondprogramma. Hllv. I (VARA) A Nieuws; EN Or-PL.Hj Nederl strljdkr.; 4 Causerie; 7 18 WanoANj (VPRO) 7Jë Voor de Jeugd: (VASAj.,1 Nieuwe; I.M Actualiteiten; ë.N MëWgJ Orkest; 1.88 Hoorspel; MS Or.pl; WO* serie; 11 Nieuwe; 11.11 Gr.pl. Hllv. II (NCRV) Chr. MuzlekveretdltNj 1.30 Voor de kinderen: 8.45 Herpconeertt Nieuws; 7.1A Indonesisch' nieuws; IJMPf? commentaar en gr.pl; 7.40 RtdlokTsctj Nieuws: 1.16 Commentaar famlllecoraptuw: 1.1» Radio-Phllh. orkest en eoltst; Ml H*«* beeld over de demobilisatie; 1.4» Bias***»! tet met plano; IS. II Koor en orgel: Avondoverdenking; 11 Nieuws; (Slot). Hij glimlachte kort. Dank Je voor het agnbod, maar ik zal bet niet accepteren. Niet accepteren, herhaalde ze ver bijsterd, Maar je je zult toch niet wei- |feren? ik weiger beslist om met Je te trou wen. Nan begon te denken dat hij ijlde, Neen. zei hij. haar gedachten radend, ik ben net zo min gek als JU- Kom hier wat dichter bU dan zal ik er je alles van vertellen. Wat nerveus kwam Nan dlchterbU. Wees niet bang. zei hij met ongewone vriendelijkheid in zijn stem. Ik heb van morgen een bezoek gehad van iemand, die me enkele minder plezierige waar heden over mezelf verteld heeft. HU vroeg me ons engagement af te maken en ik weigerde. Hij vertelde me ook over Peter Mallory en dat hU nu vrij was. Dat be sliste voor mU da zaak. Ik bealoot Ja nooit op ta geven voor een andara man. Hij zweeg even. - Daarna had ik tUd om na te denken en toen Je daarnet binnenkwam, er uitziend als een gebroken bloem met Je witte gezichtje en bedroefde ogen, kwam het beetje fatsoen, dat nog in dit beroerde lichaam over ia gebleven, boven. HU nam Nans hand en trok zachtjes da ring, die hU haar gegeven had, van haar vinger. Je bent vrij. eel hl) kalm. Neen, impulsief- probeerde ze de ring weer aan te schuiven. Lakt me Je vrouw worden. Ik wil het heus, geloof me, drong ze aan, haar hart overvloeiend van teder heid en medelijden voor deze man. die nu vrUwlllig opgaf, wat hem het liefste was. Maar Mallory zal het niet willen, antwoordde Bogen met een gedwongen lach. En lk ook niet. En een onwillige verloofde zal nooit een goed echtgenoot worden. Nans mond trilde. Roger, begon ze, doch de snik ln haar keel verstikt# wat za nog had wil len zeggen. Ze stak haar handen naar hem uit en hU greep ze. Wil Je me een kus geven. Nan, voor één keer nog? vroeg hU- Ik denk niet. dat Mallory me die misgunnen zal. Ze boog zich over hem heen en voor het eerst legde ze zonder huiveren en met oneindige tederheid haar lippen op da zUne. Toen verliet ze zaclu de kamer. Een gevoel van eerbied kwam over haar. Eerst Maryon en nu Roger ln nog hoger mate, hadden haar een verborgen grootheid van ziel getoond, die niemand hun zou hebben toegedacht. Ik zal nooit meer iemand beoordelen, zei ze later tegen Kitty. Je künt de men sen niet beoordelen. Ik zal altUd blUven geloven dat er overal lets goeds zit, dat ia het goddelijke ln iedereen. Ze was blU, dat ze niemand zag toen ze beneden kwam uit Rogers kamer. Een ont moeting met Lady Gertrude zou haar op dat moment al heel onaangenaam zUh ge weest. BU het tuinhek kwam ze echter Isobel Carson tegen en de beleefdheid eiste, dat Nan even uit de auto stapte en haar aansprak. Ze had bloemen geplukt voor Rogers kamer en had een mandje vol aan haar arm hangen. Nan vertelde haar met enkele woorden haar gesprek met Roger. Isobel luisterde aandachtig en toen Nan zweeg zei ze: Ik ben blij, dat Ja bereid was mat ham ta trouwen, dat waa goed van Ja. Want Je hebt natuurlUk nooit Van hem gehouden. Neen, erkende Nan eenvoudig. Ik heb hem lief gehad sedert lk hem ken. barstte Isobel uit. Maar hU heeft nooit naar me omgekeken op die manier. Misschien nu JU uit de weg bent. Ze hield op. De mogelUkheid van al wat dit kon ba- tekenen, de weelde van een liefde die wachtte of Roger haar wilde aanvaarden, schoot door Nans hoofd. Zou Je qu nog met hem willen trou wen? vroeg ze. Met hem trouwen? Isobels ogen straalden. Ik zou hem trouwen al kon hU geen vinger meer bewegen. Ik heb hem liet En er ls diets ter wereld wat lk niet voor hem zou willen doen. Ze waa bUna mooi op dat moment, baar gezicht ftraalde van. onzelfzuchtige toe wijding. En ik zou niet rusten tot hU genezen waa, zei Isobel. Ik zou elka dokter ter wereld consulteren vóór lk de hoop op ga? en als zU er niet ln slaagden heb beter te maken, zou lk proberen wat liefde, ge duldige. helpende liefde, kon doen. Liefde is een grote genezer, zei Nan vrlendelUk. Ik geloof, dat allea mogelijk is als Je liefde en geloof hebt. Ik geloof dat Roger een» de deur van zUn hart voor Je zal openen, Isobel, eindigde za zachtjes. Za was bUJ dat ra la da auto zat ra da koele wind langs baar gezicht voelda. Ze was moe, doodmoe en nu kwam pas de gedachte dat. *Btfa nu Roger haar vrU Bad gelaten, zU en Peter nog steeds ge scheiden waren niet meer door de wet ten van God en mensen, maar door het feit, dat zUzelf zUn vertrouwen en geloof in haar verwoest had. m Ze atapte vermoeid uit da auto toen za Mallow bereikt had. Ze waa laat en noch Penelope, noch Kitty waren te zien. Za waren zeker al naar boven om zich ta kleden. Terwijl ze langzaam naar de trap liep. verdiept in sombere gedachten, hoorde ze een zacht geluid, en uit de achaduw van de hall kwam iemand naar haar toe. Iemand die eeja beetje hinkte terwijl hU liep. Nanl MB ogenblik scheen het of haar hart sowstilstaan. Peterl .Petarl Ze rende blindelings naar hem to# an fluisterde zijn naam. Hoe het gebeurd waa, kon baar niet sdielen, Peter waa hier. Peterl En toen zijn armen om haar heen waren en zUn stem dat éne woord „liefste" fluisterde, wist ze, dat alle hinderpalen tussen hen uit de weg waren geruimd. ElndelUk trok ze zich iets terug. Peter, ik begreep niet, waarom God ons gescheiden hield. Ik had bUna mUn vartrouwen verloren. Peters vaste, blauwgrUze baar, aan. Liefste, zei hU. lk geloof,„del* kunnen zien waarom. Is onze lleio* waar we voor hebben gevochten om rein en zuiver te houden1 *«r «Vj voor geleden hebben, niet dulzenfflwj mooier en groter dan de liefde, o»» zouden genomen hebben toen we er w recht niet toe hadden? Ze glimlachte tot hem op. een tefl£ ernst In haar gezicht Haar geoac»"" gingen terug naar het kleine lied. jw haar eigen leven scheen te symbonwf' Het derde couplet was eindelijk oe*a~ herid. Ze zei het zachtjes op. „But sometimes God on^jjH» Looks down from the Heaven sbo»* And lays in the hands tbaMJ^j The tremulous star of Lova-" Peter bukte zich en kuste hearj Er was een still# passie in «U»ikt* er wa» nog meer in Iets diep» j,, veranderlijks dezelfde onversn» w gelofte, die hU haar gegeven '0 tagel, de gelofte van een liefde die" sou „In deze wereld en de voigew»» 1) En legt In lege handen De flonk'rrade Liefdesiter 11NDE. yWEEDE BLAD - PAGINA 2 DINSDAG 8 NOVEMBER 194». Alsof het de normaalste zaak van de wereld was en de vrije handel vee niet negen jaar heeft stilgelegen, vo voerden gisteren de boe ren koeien voor de eerste vrije markt sinds het uitbreken van de oorloa op het Rotterdamse Veemarktterrein aan. Tenminste, zo zagen de voor- bijgangers ondanks de vlaggen op de hal het, maar wie in de kringen de veehandel enigszins is ingewijd kon wel degelijk de bijzonde-e [temming in de grote hal bespeuren. Alle matheid, die er bU de aanvoer •oor het Bedrijfschap tijdens de dlstribu- «éDertode over het terrein had gelegen, vu als bU toverslag verdwenen. Het woordje „vrij" was. zowel voor boeren als handelaren en slagers een magisch woord, dat de handelsgeest prikkelde en alle zel- un van de vakkennis deed bijzetten. Jon- «lieden. die voor de oorlog alleen nog mur naar de handel mochten kijken, kwamen nu met ouderen mee om zich oader ervaren hoede praktisch In het vak te bekwamen. Zij trachtten met dezelfde kennersblikken als hun oudere gidsen in het Veebabylon de koelen, die met dro merige ogen de bUzondere stemming over (Vm onze correspondent te New York) rvè MEESTE Amerikaanse fabrieken en D kantoren hebben een „suggestion box" tea trommel, waarin employé's hun op ichrift gezette Ideeën kunnen deponeren, ideeën, die het bedrUf kosten besparen. Behslve de herhaaldelijk terugkerende grapjes als ..Ontsla de baas", komen er ook zeer nuttige dingen uit die bus. Charlie Zamiska. die aan een oven werkt Toor de Cleveland Graphite Bronze Comp., diende enkele Ideeën in. Na studie bleken te zeer waardevol en Charlie kreeg 7.612 dollar van zUn maatschappij! Tezamen met een eerder Ingediend en geaccepteerd Idee beeft hit nu al 12.137 dollar geïncasseerd. Jaarlijks beloopt het aantal ingediende Ideeën bij de Amerikaanse bedrijven in de honderdduizenden. In 1948 werd In totaal U millioen dollar aan premies uitgekeerd. Gezien het feit. dat gemiddeld 10 procent un de besparing door de bedrijven wordt uitgekeerd aan de vader van het idee. kan een besparing van 25 mlllioen dollar be cijferd worden. Gemiddeld lopen de pre mie* niet veel hoger dan 17.50 dollar. Soms ook wordt de klanten verzocht hiln Ideeën in te dienen. Een restaurant te Bal. timore verzocht zijn clientele onvsuggeB- tie* in de trommel te deponeren, 's Avonds es iluitlng zette de eigenaar zich vol ver wachting aan het lezep, vermoedend, dat hij allerlei wensen zou krllgen op het ge bied van voedsel, verlichting of lafel- icbikking. Groot was zUn verbazing, toen X vsn de 40 ideeën dezelfde strekking blaken te hébben: „Wanneer neemt u nu een* een stel knappe diensters? Toen de tweede dag 37 van de 39 briefjes deze'.fdq wens bevatten, heeft de eigenaar de „sug- teition box" maar verwUderd -Het Engelse fregat Alacrity heeft een Mttonsllitlsche waarschuwing, „zich bulten CMoete territoriale wateren te houden". In de wind geslagen. De commandant van de Alierttr, die het Engelse schip Tslnan wilde iren. zou geantwoord hebben: „Mtjne i ligt dit gebied bulten uw territo- nteren en Ik acht mij vrij ln mijn be- hun koppen lieten ga?n, te keuren. Maar ach. natuurlUk voelden zU zich ln dit vrUe „vleesparadUai' nog wat onwennig en ke ken zU onwillekeurig naar hun handen, d e nog geen eeltsporon vertonen van het kletsen voor het bieden. Hun begeleiders zullen hun er echter op hebben gewezen, dat de kwaliteit vai> de ongeveer 350 koeien, die werden aangevoerd, prima was en dat er zelfs veel „uitgelezen koelen" bU waren. De ouderen zullen onder een kopje kof fie ln de cantine herinneringen aan de markt van voor de oorlog hebben opge haald. toen aanvoer van ruim 700 koeien voor de slacht op Maandag niet tot de zeldzaamheden behoorde. Die herinnerin gen vormden echter toch geen goed ver gelijkingsmateriaal. zodat bU het loven en bieden boer en handelaar elkaar verken den als hadden zU elkaar nog nooit ge zien. De markt werd dos zeer voorzichtig ge opend. daar de prijzen zich nog moesten vormen. Allengs werd» de handel leven diger en gingen koeien van prima kwali teit gemiddeld voor f 1.99 per kg geslaeht gewicht van de hand. Het werd leger en leger In de hal naar mate de mprgen vorderde, want de, vraag was groot en dus werd het vee niar de Loven en biedentotdat de verkoper „geluk" zegt, waarmee de koop gesloten ls. lea complete vechtpartU heeft Zaterdag- erend een litteraire avond ln> het Stede- Ijk Museum te Amsterdam besloten. Vol ta» het programma. schrUft de Tel.. touden do dichters Jan Elburg (die zich echter had teruggetrokken). Gerrit Kou- weneir. Bert Schierbeek. Lucebert en de buitenlanders Dotremont en Karl Otto Gëtz gedichten lezen. De avond zou verder *orden opgeluisterd door primitieve wüumuzlek uit Centraal Afrika. ïertt betoogde Lucebert, dat de tUd War rijp Ie voor de dadaïstische en ex- Pfe«ionlstlsche experimenten, welke na de eerete wereldoorlog opgang maakten HIJ bepleitte eer. ..geestelijk nudisme", dat bQ met een Marxistisch sausje overgoot. Hedat er toen fascinerende rhythmen op AWketnie drums waren geslagen, beklom «Jremont. hoofdredacteur van het Franse gdechrlft „Cobra", het podium, om een Wung op de Sowjet-Unle te houden. Vencheldene toehoorders, door de ge- •g®!»-uitgenodigd, verlieten de taal. De dichter Nljhoff, die zich onder de •ttwezlgen bevond, kon niet nalaten, t# JfbgMi alnd» wanneer men ln Parijs spreekt. Om eerdere hilariteit te voorkomen, ymmerde Lucebert. dat Dotremont „In een de communistische partUdiacl- gy rijn mond zou houden. Maar jJ2*nont ging rustig verder. Een Am- ~™»e meubelverkoper, die al eerder •®»<rrumpeerd had, vroeg het woord, werd1 met stoel en al tegen de grond Pwkit, „Fascisten" werd er geroepen en "het algemene tumult dat hierop volg-, raakten verscheidene schilders en ■wtere ln handgemeen. V1* duwde en trok. men schreeuwde ««old. suppoosten staken bezwerend f® henden omhoog en bevalen de repu- 51* het Amsterdamse Stedelijk in ieders welwillende aandacht De conservator, de heer Jaffé (de direc teur, jhr Sandberg, was afwezig), slaagde erin, met hulp van het personeel de aan wezigen naar. bulten te loodsgn. De avond was georganiseerd door de „actie litteratuur van de Internationale experimentele groepen". f Unescocentrum Nederland De directeur-generaal van de Unesco, dr J. Torres Bodet, heeft Maandagmiddag in de hoofdstad het Unescocentrum Neder land geopend. Het centrum 1b opgericht op initiatief van enigfe studenten. Een hunner, de heer E. Alderse Baes, is Maandagmor gen ln het Vredespaleis door de voorzit ter van de Nederlandse Unescqcommissle. prof. dr H. R. Kruyt. tot directeur van het Centrum benoemd. Onder de talrUke gasten, die bU de ope ning van het Unescocentrum Nederland aan de Keizersgracht te Amsterdam aan wezig waren, merkte men op de heer André de Blonay. chef van de afdeling External Relations van de Unesco, prot De Benito, chef van^de afdeling Public Relations, mevrouw Lorna Mac Phee, chef van de afdeling Musea en Monumenten zorg van de afdeling Nederland van de Unesco en voorts prof. dr F. L. R. Sassen, hoofd van de afdeling Nederland van de Unesco, prof. K. R. Kruyt, voorzitter van de Unescocommissle. oud minister Jonk man, voorzitter van de Vereniging voor Internationale Rechtsorde en talrijke an dere vertegenwoordigers van het Neder landse culturele leven. Ruwe lippen» ie »u. wat kr*gen ze 'n boel moois w circus! Toen elndeUjk het den w1* de voorstelling kwam, duizel- "5«afthoofden ervan.... Ten iu^lel*1n de tent, terwUl de tonen kkifr* moslek him nog ln de oren tripfo*1 vond jullie 't? vroeg oom bx*Prachiifj Eeuzachtlg! riepen ze In ï'ipje lechte, *e de tafel al gedekt, en hed het eten klaar. *ek wel, of er van eten niet veel zou komen....' Ze hadden gewoon geen tUd, om *n hap te nemen! Zoveel als ze tante Liezebertha te vertellen hadden over dat circus en wat ze er hadden gezien.... En toen lqsram er....! Moet u horen, tante Liezebertha. .1 En toen die leuke clowns weg- glTantê Liezebertha lachte en stopte ein- delijk haar oren dicht Ze nioezfcn Jjm1 eerst maar een» hun bord leeg eten, Vb! Sn I. ln bed tagen. dichten «r nog aan terug.... Daar hangen ze, de geslachte krulstaar ten, keurig ln het gelid op het abattoir. auto's afgevoerd om voor rekening van de slagers en grossiers op het abattoir aan zUn bittere einde te komen. De algemene Indruk was. dat er hier en daar wel wat koetjes waren achtergehou den in verband met het vrUkomen van de hand9l, maar vele boeren waren toch gedwongen geweest ook in de afgelopen weken met hun vee aan de markt te ko men, daar een koe op stal altUd meer koet dan een koe ln de wel. Het geknor van varkens was vanmor gen niet op de veemarkt te horen, want krulstaarten worden nog altUd door het Bedrijfschap overgenomen. Ook morgen zal het weer druk op de veemarkt zUn. want dan Is er. zooals ge woonlijk. hoofdzakelijk de aanvoer van gebruiksvee. Zo ls de Maandagmarkt als Rotterdamse traditie weer ln ere hersteld, hetgeen be- wUst. dat er langzamerhand weer normale toestanden ln ons landje terugkeren, al zUn de bedragen, die de handelaren thans moeten neertellen, wel een beetje hoger dan voor de oorlog. Deze slager in de Oranjeboomstraat vond het niet -voldoende zijn vreugde over het vrije vlees met een paar bloe men in de etalage te uiten, hij versierde zijn hele pui met vlaggen, groen en bloemen. Twee scheepswerven, n.l. de NV. Scheepswerf en Machinefabriek De Mer- wede te HardlnxvAd en de werf De Noord te Alblasserdam, werken op het ogenblik aaaeen opdracht van de rederij Jugo Sla- venska Linijska Plovidba. gevestigd in Rijeka In Joego-Slhvlë. De werven bou wen drie vracht-passagiersschepen van 4000 ton. Het eerste schip van deze be stelling. de RUeka. zal op Woensdag 30 November as. van stapel lopen van De Merwede te Hardlnx^eld. Daarna levert De Noord een schip af en omstreeks Juni 1950 zal het laatste van de drie schepen van De Merwede van stapel lopen. De BUzondere Raad van Cassatie te 's Gravenhageheeft verworpen het. be roep van de 32-Jarige Irma Seellg. een Joodse vrouw uit Amsterdam. ZU was ln het begin van de bezetting Illegaal werk ster. Toen de Duitsers haar ln 1943 arres teerden. werd zU V-vrouw, om aan het concentratiekamp en de dood te ontko men. De BUzondere Raad van Cassatie was van oordeel, dat de vrouw door het Amsterdamse BUzonder ^Gerechtshóf te recht tot een gevangenisstraf VBn 12 Jaar is veroordeeld, omdat zU terwllle van een grotere persoonlUke vrijheid landgenoten heeft verraden. terwUl zU toch door onder te duiken uit de handen der Duitsers had kunnen blUven. Uet (s ongewoon druk *op het station die Maan dag. waarop Ik na een extra dag verlof naar rrtUn standplaats moet terug keren De oorzaak van do drukte ls echter vlug op gehelderd Jongens, terug van Inschepingsverlof, op het punt om voor de laat ste maal terug te keren naar het onderdeel, waar mee ze de lange reis naar Insullnde zullen «peken. Nog slechts luttele minu ten resten hun voor een laatste stevige handdruk, een omhelzing, het zeggen van bemoedigende dingen en dan Dapper zijn deze kerels, die ondanks het verdriet, dat aan hun hart knaagt, een glimlach op het gelaat hebben. Q ja. ze hebhen hej vooruit geweten 'dit afscheid moest komen. Reeds bU hun opkomst «risten zU: „WH zijn be stemd voor Indlë" maar hoe vlug waren de laatste maanden op eigen bodem voorbijgevlogen, veel te vlug Nu was het daar. De tien laatste dagen thuis waren om Geen tranen nu. dat zou het schelden zwaarder maken. Temidden van deze jongens en hun dierbaren sta lk daar op dat station en ln mU riJ»» de vraag- ..Hoe zal het met ons ztln zullen wil even sterk riln als de/e knapen?" Misschien komt ook voor ons dit moelliike afscheid Onbarmhartig draaien de wllzers van ie klok. de trein gaat ver trekken. Nog een laat-le groet uit het coupé raampje en dsn ls het voorbij. Even is er de terugslag van het afscheid, maar zij geven er niet aan toe Hlpr en daar word» gevoneen. Tot kijk in Batavia moppen worden gelapt. ZUn wil toffe longen# of niet. oh zol Het verdriet om wat achteagelaten wordt, moet worden over stemd ■Ook op de volgende Stations staan longen» Vrienden vinden elkaar, kamergenoten sluiten zich bij elkaar aan De grote Grenadier# voelen zich klein Vinden lullle het niet er» om weg te gaan? Een domme vraag, even la dsar weer die pUn. maar dan- Nee we vinden het loppe. nou goedl Jongens van Jan de Witt deze artilleristen, die de zware taak. die hen ginds In de vreemdewacht, vast naar behoren tullen vervullen. - Een van h$n heeft een gitaar gegrepen „I iove you for sentimental reason". Velen ringen het mee. Misschien gaan hun ge dachten wel weer terug naar dat meisje, dat op het station achter moest blij ven De jongens ztjn het er allen over eens- voor on« zal de tijd wel vlug gaan. alles zal nieuw zUn en de toestanden In de tro pen zUn al weer heel wat beter dan toen de eerste Ippgens er heen gingen, maar voor hen. die achter blijven.. De melsles zullen aterk moeten zUn. Veel zal tr geschreven worden en de brieven zullen voor de jongens*de grootste steun betekenen. De trein nadert zUn be stemming Artillerie en Oreriadlër» nemen afscheid. Hier - geen ..sentimenteel gedoe" Een stevige klapt op een schouder, „de mazzel. bóArll Tot kUkl" Tot kUk ln Batavia (Speciale reportage). TJET IS NU een half Jaar geleden, A1 dat de grenscorrecties haar be slag kregen. Ruim zee maanden staat het oude stadje Elten onder Neder lands bestuur. De landdrost, dr A. Blaauboer. die zetelt op het voor zo'n kleine gemeente VrU aanzlenlUke „Drostamt". bekUk4 het vrtendelUke centrale plein van Elten met dezelfde gewone ogen. waarmee hU het centrum van zUn gewone standplaats Emmel- oord ln de Noordooetpolder bekijkt. Alleen ztjn hier de linden veel ouder. Hier staat nog een „Brunnen". de plaats, waar men vroeger water kwasn balen. In het midden la ergena een bank om een dikke boom getimmerd. Daarop konden de zaken, zoala ze tn Elten lagen, worden besproken onder het geruta van vele bla deren. TerwUl de auto's voorbU tTokkeo. En vroeger onder het voorbUtrekken van de boerenwagens of de poatlljonkoeteen. die stllhieUJerf bU één der herbergen op het plein, onder het geplas ra het gepraat der vrouwen bU de bron. Dat kan teruggaan tot heel vroeger, want Elten ls zeer oud. Er zijn grotë. protserige plaatsen In ona land, die piep jong zijn. vergeleken bU deze verzame ling oude straten, met een schilderachtig plein als middelpunt. Waar nu de auto's achteloos doorheen jagen, ontmoetten bUna tweeduizend JaaT geleden elkaar twee Romeinse wegen. VermoedelUk ls Druaua hier geweeat. maar dat moet men Nu de vleesrantsoenering ls opgeheven, mogen slagers en vleeswërenfabrlkanten het in hun bedrUf verkregen rauwe dler- lUke vet uitsmelten en het gesmolten vet van V» of kg geldt deze voorraads- limlet niet. Voor het ln eigen bedrUf uitgesmolten dlerlUk vet zal geen prijsbepaling gelden en dit vet Behoeft niet gebanderolleerd te worden. De maximum verkoopprijzen voor verpakt gesmolten dlerlUk vet ver vallen. Tevens vervalt het banderolleren van bak- en braadvet en van gesmolten dlerlUk vet ln verpakkingen van en kg. Wel blUft de maximumverkoopprijs voor bak- en braadvet van kracht, doch deze behoeft niet meer op de verpakking te worden vermeld. Het bestaande aysteem van centrale varkenaslachtlngen blijft gehandhaafd, teneinde het mogelUk te maken het var kensvlees te subsidiëren. De eubsldie wordt uitsluitend betaald op goedgekeurd varkensvlees, dat onder contróle van het Bedrijfschap voor Vee en Vleee op deze centrale slachtplaatsen wordt geslacht. De heffingen voor dit bedrijfschap, welke bU het slachten zUn verschuldigd, worden belangrijk verlaagd, doordat de afschaf fing van de rantsoenering de koeten van het overhetds-apparaat aanmerkeUJk var- mindert. r De verplichting tot het Inleveren van onderpoten van runderen lebmagen van nuchtere kalvered en klieren en organen, bestemd voor pharmaceutleche preparaten. bHJft beetaan. De voorschriften inzake de Inlevering van andere beenderen dan nm- deronderpoten vervellen. DOLLARLENINO IN HERSTKU Amsterdam, 7 Nbvember. De beurs bezag de meeste dingen vandaag vsn de pessimistische kant Over de gehela linie leek verkoopdruk aanwezig. Animo om tets te ondernemen ontbrak volkomen. Vooral de cultuurfondsen schenen daaronder te lijden. Er werden dan ook koersverliezen vsn verscheidene punten geboekt. Men heeft tn het weekend de ftnancteel-economlsche bepalingen van de R.T.C.-overeenkomst nauwkeurig herlezen en meent goed te doen nog de nodige gereserveerdheid ln acht te nemen. Het wederzijds vertrouwen, zo ls het gevoelen, zal ln de uitvoering van de over eenkomst een belangrijk* rol spelen. Alle fondien kwamen op lager niveau, waarbij echter enkele uitzonderingen waren, o.a. op de aandelenmarkt AKt), dta betrekke lijk hoog opende op ltVIt, doch tot ltt'/i terugliepen, waarna tegen bet slot wwr «en licht herstel volgde. Het was trouwens kenmerkend voor de gehele markt, dat het laagste punt niet bet alotpell betekend*. De tweed* uitzondering waa op de obllga- tlemarkt, waar de Dollarlening Nederland een flink herstal liet. zien. De vrees voor een devaluatie van de dollar en voor de moge lijke uitwerking van een goudprtjaverho- glng tn Amerika, hebben Iets aan scherpte verloren. Er kwamen vandaag van diverse kanten kopert omzetten en de Dollarlenlng. die Vrijdag een laagtentveau van COVt had bereikt, herstelde vandaag op Wi. Daaren tegen waren de guldensleningen eerder Iets aangeboden. De lnveaterlngacertlflcaten kwa men beneden de SS en het Grootboek Wt beneden de VI. V*n de andere Internationale fondaen was philips verlaten en tn de meeate tijdvakken ongenoteerd. Unilever moet 3 pet prijsgeven en Kon. Olie verloor per saldo I pet Op de cultuurmarkt was Amsterdam Rub ber zwak gedisponeerd. Het dividend van I pet waa vandaag betaalbaar, zodat de aan delen ex-div!den<V noteerden en, hiermede rekening houdende, drie procent Inzakten. H-T-A. opende prijshoudend, maar kon zich niet handhaven, evenmin als certificaten Dell-BUj. meer voor. De scheepvaartfondsen Lagen zwakker. DO markt sloot stü. Prolongatie VU pet niet afleiden van da Drususput boven op de berg. In de omtrek heeft men vondsten gedaan uit de Romeinse tUd. o.a. een re- gimentazegel. Langs deze wegen trokken eens de Romeinse adelaars met de troa van vrouwen, kooplieden en wat al niet In hun gevolg. Nadien wordt het dufeter De eeuwen, waarvan men niets weet gingen ook over dit gebied, tot het ometreelü 960 ln de oude kronieken verachUnt. Toen stichtte graaf Wlchmann de abdU met de kerk. hoog op da heuvel, die het plaatste be heerst. ZUn dochter Lultgardle waa de eerste abdis. Het waa spoedig een zeer be kend edellUk Jufferenstlft, waar slechte vrouwen van toenmaala oude adel werden toegelaten. ZU waren betrekkelijk vrtj. en het zou verkeerd zUn te denken aan een klooater. zoala men. die nu kent. Deze exclusieve Instelling nu la feitelijk een der beataanebronnen van Elten geworden. De abdU kreeg namelUk v/el schenkingen en daartoe behoorden ook bezittingen lo het Gooi en op het eiland Urk. Deze uit gebreide bezittingen, die overal ln het land werden aangetroffen, stonden onder beheer van de abdis. In de regel bemoei den de abdlesen rich meer met geastelUke zaken en droegen zU het opzicht van de landerUen over aan een functionaris, die toen werd genoemd.... drost! En zo la de jeugdige geschiedvorser, die nu op het Drostamt speurt neer het ver leden van de plaats, tot een verrassende veronderstelling gekomen. De bezittingen van de abdU. die op Urk waren gelegen. zUn waarschUnltjk vele honderden jaren geleden vrU geregeld bezocht door de drost van Elten. Nu la Utk ln de Noord- ooatpolder opgenomen. In 1949 kwam de landdrost van da polder haar Elten Het Drostamt Elten heeft ln de eeuwen, die volgden steeds een bUzondere plaats ingenomen. Het gebied viel onmiddellijk onder het bestuur van de keizer, doch stond ala het ware onder voogd U van de graven van Gelre. tot het in 14t2 door Karei de Stoute ala loon voor bewezen diensten aan de graaf van Kleef werd gegeven. Zo ie ln 1648 bU de Vrede'van Munster deze Inatulplng In Ie grens ont staan. die nu weer la wfcggecorrigeerd. De grote bloeltUd vsn Elten moet ln da 15e eeuw zUn gevallen. Aan het plaatste vloeiden door de »bdU belangrijke inkom sten toe. De abdij bezat verschillende rech- n ook het brouwrecht. en niet minder dan 24 bierbrouwers waren er gevestigd. Elten had een belangrijke bierexport Er ontstond ook een vrU belangrijke mid denstand Het stadie waa niet ommuurd, doch men heeft dé brouwers zeker met vrede gelaten Wel bevond zich op de berg een ommuurde plaats, nu nog de „VrUheW" geheten, een vrijplaats waar men asvlfecbL-genfiPt. Nieuw# geschiedenis Tot 1811 heef* he* luffercnstlft onder de abdissen bestaan De Franse tijd vaagde het wei. met zoveel* andere dingen. De laatste abdis. Laetltla Murat. een acht- larij^tchtV» vXh Napoleon, was In 1808 aangéwezen. In 1811 werd het stift opge heven door dezelfde Napoleon. Elten zou voortaan bU Pruisen behoren. Elten. dat In zijn bloeitijd 5000 Inwoners had geteld, zou langzaam acbterultgain. Elten zou worden betrokken ln oorlogen. De kerk op de Elterberg zou een merk waardige ruïne worden met een kapot geschoten toren, die door dikke tuldradra wordt overeind gehouden. In de tongste oorlog zou Elten. era plaatsje van 3200 Inwonera. 160 gesneuvel den tellen, en tientallen vermisten. Niet minder dan 85 oorlogsinvaliden vragen hier de steun van de overheid. Hier. In deze kleine plaats, kan men laren, hoe de oorlog heeft hulsgehouden ln het Derde RUk. April 1940 rukten hier de marechaueeée binnen. En deze zomert Toen beleefde men hier de invasie der Nederland Hun aantal wordt tussen da vier- ra de vijfhonderdduizend geachatl W vertellen er nog wel meer ven.- AMSTERDAMRCHR BALLAST MIJ. Over het boekjaar 1048 boekte de Amster dam sche Ballast Maatschappij N.V. een bruto-wlnat van 631.154 (v. J. 1 300.339)! Voorgesteld wordt een onveranderd divi dend van 8". (ln 1047 werd boven dien nog SV, uitgekeerd uit de gereserveerde wlnet van 1048). De balans per 31 December 1040 vermeldt ojn. aandelenkapitaal 3.7»0.00». reserve- fonds 161.0.35. extra-reserve 843.713 en dlvldend-re^rve 343.371. Onder Invloed der enigszins teleurstellende winstcijfers liep de koers der aandelen ln de laatste dagen van 168 tot 160 A 161»/. terug. Officiële notering ven de Ver. v. Effectenhendel MAANDAG 1 f fed. ra bled I ged. en NOVEMBER teteo bieden laten ACniVB 01) LIG ATI IN VJL Heden 1041 II100V* 100*/> Bel Celt II 99*/< 1947 H-a 98Vat 97»f 1896-1901 B 97 96'/« 1987 I 97H 97 fj 1047 I 1000 I 01A B3A'/. Invest Cert 8 99 98'/.t4l9 1962/94 I 09'/. 99V, NWB *1 77'/. 77V, Spaarcrt 100 tt lOO'/i 100'/, NdInd*87A* 95A 95 A Grootbk '46 97'/. 978 OBLIOATIBN Bandoeng 6 73'/i Batavia 79 Qelderl '90 8 100 Rott *87 1-8 81 102'/, ZHoll *88 8e 8 09V. FrGroHpbk 8»102'/,* Nat Hpbk 81101'/, Rott Hpbk 81100V, WestlHpTV 81102'// RottSchhpb 81100 BerghftJuré 81104 Levers Zp 8k 104 Stokvis Ikiu'/i Bat Petrol 8» 108V,t Kon Petrol 41104'/, Amrt Ol 100 8 129»/, Witte Kr 90 - 188 Amat"47 81-8 lOOVif Lever Broth 811051 PhlllpMlOOO 8» 96V,t 78 104'/, 104'/,t 111*/, 108'/, 104A 101 105V,1 98'/,f AANDELEN Amst Bank 169'/, 170 HollBkUn eA214'A 215'/, JavaBk 500 cA 162 162 MUPINat Herst 96'/, 96'/» Mlerlo&Zn 127'/», N-Ind Eacompt 73'/» NBkvZAfr 800199'/, NedMlddstbk 104'/, Rotterd Bank 179*/» Slavenb Baokl09V.f Twents Bk cA179'/. Rdam BelCoo»189 Albetr Sup#rf208 Aig Norit 312f Allan A Co 77 Amst Ballast 163 Brede Mach 142 Bronswerk 125'/, BOhrmsno Pap 132 Dikker» cec. 176 i28'/r 72'/, 180'/,t 181 189"«t 206 SlO'/i 77'/» 164 127f 183'/, 177 DrleHoef Blerl90[ DRU 138'/» 137V,9 E.M r. Dordt 145 143 Emb F A HtblSl'/s 132V,f GoudaApp K A183 Oruyter de pA 162'/» Heemaf A 169f Hctnek Bier A 193 Hero Coo* A 173'/» Hoek's MAZ»t252 HollKuntts I A 216 IntGew Beton 144 Int Kunit led 116'/» Int Viicos# C152'/,t Kempke» Mt 88'/, Klinker IsoL 48 Kondor 280 KonNedZout 342 Kon Ver Tap 231 Kwstta Choc 205 Letter» Adam 258 Meelfa NedBa238V, NA Autob Vre 128'/, Nd Gist Splr A315 Nd Scheepib 142V» NUms A 258 RommenhBller 168* Rott Droogd A 326 V.K Heden 138 138V, 150 90t 45»/, 231 203 255 238V» 128'/. 110V» 140'/» Rouppe vdV A 139[ Schelde NB A122V» Stokv 600-1000163 Stork A138V, VerPhar Fa A 959 Werkspoor A137 Wijers Ind A 210 ZwanenbOrg A108'/» Anlem NB A 75t N-Ind Gas A 80t Borsumt) A I36t Gouda-Kaaib 150* FntCrAHd R*d 174'/» Ulndeteves A144 Gem ElgWAW 164'/» Arendsburg A 132 Beioekl A124'/» Sedep 111 Mich Arnold A 108'/» Ncombezl A 301'/» Albert Heyn A 205V, Btaauwvrlei A 124 Ne MU Walv A U8V, Tliomsen A 143'/, 111. ZeeKSa 1000 A 95V. 98*/» Dell Spoor A 49 N-T Spoor A 22'/»9 Madoere oA 20'/,f Cherlb A 9 rec 80 Ittln rec 80'/. Ik 1000 r 200* Madoen CER1 wt 138 Jilt 198'/» 135*/, 171 142t 164 HI e 302 203 126 118'/» 47| 22 I'/. 85* 80V»« 201* RTIFICATKN VAN AMEKIK AANDKI.EN Am Smelt Ret 48*/. 47*/, Anaconda Cop 27'/» 27*/» Bethleh Steel 88*/, 88*/, Oen Motor 66'/.t 68'/«t Int Nick of Ce 28*/, 28'/» Kennecot Cop 48*/, Stand Brands I 4'/» Un Stat 9teel 71*/.* Clt Serv Comp 631 MldContPetr Shell Union N York Cant Pennsylv Ri. Canadian Pec Prolongatie 48*/« 72V» 63V»t 44'/»t 44'/«t S8'/.t 38t 9V.* 9* 12*/» 12'/» 12V. 12*/« 1'/» VI* ACTIEVB AANDfLIN VJL B.K. LK. Kol Bank A 6661*/, N-l Handbk A 105 103 NdHandMU cA 161 1639 AKU A 185 1851859 Bergh&Jurg A 313 813 Berkel Pet A 120'/»t 120 Calvé Delft CA 150'/» 150 Centr Bulk A 192* Fokker A 125'/» 131 t Gelder Pap A 158 157*/» KNHoogov cA 208*/» 208'/» Lever Broa cA 241'/, 239V»40'/i 239'MO Ned Ford A 307 - 304 Ned Kabel A 293 - Philips A 2399 237*/» Wllton-FUen A 155V» 1561 BlUltoo I* r A 298 296 Dordt Petr A 287'/, - 287'/,*/. Kon Petr A 313'/» 310V»*/« 311-V, Kon Petr oA 312 - 310 Moeare En A 533 530 Amst Rub A 149'/, 139-V»exd 139Vi Bandar Rub A 128 tfjL BJL LK. Dell Be Ru A Kend Lemb A Lam pong Sum O-Java Rub A Oostkust cA SerbadJ Rb A Verlnd Cult A Holl Amltjn A JavChlJep A KNSM NBs A Kon Pakat A NdSchUnle A Ommeren Scb Rott Lloyd A St MU Ned A HVA A Java Cult A N-l Sulk O A VerVorstC A DullBat MU A Dell-Mtscb A Senembah M A 68V»* 38'/» 47.1 - 102 69'/. 36 45'/» 98V.-V. 167 137 133 153 159*/. 165'/» 140V» 159 -/ 46* 46'/i 58#/» MQ11 156V» 67'/» 82'/» 381 112 140'/» 111»/» DIVERSEN NB A 160*/* 154t'/« 138*/«9 V» 46 V» 164'/s 137 130 V» 152V» 157*/» 165 148 156'/»t 153'/,V* 68 81 35'/. 109'/»t 1391

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1949 | | pagina 6