SI'ORTI'RAET
Zakelijkheid en fantasie in
het begrotingsdebat
Runder-t.b.c. bedreigt de mens
Predikant en para-psyeholoog
pleiten voor psychometrist
FRANCO wroet zich moeizaam een
weg NAAR HET WESTEN
Het Nederlands beheer, van
voormalig Duits gebied
PASAR MALEM,
kermis in Batavia
PARLEMENTAIR ALLERLEI
Ministers behoed voor spit in de rug
Flakkee slaat alarm
40 pet ziek vee op liet eiland, 36 pet
in Zuid-Holland
KOOK TOCH DE
MELK
van Eric
Dichtende raadsleden
Toch wetsovertreding
zegt het O.M.
Beursovcr/.icht
BEIJRS VAN AMSTERDAM
1
4S" s
•46,.
Het Spaanse leger is wel grootmaar
voorlopig nog ongevaarlijk
Franco Spaans-Portugees
opperbevelhebber
Een Engels oordeel
Zo moet het
IDEALE VERKEERSVLIEGTUIG
er uitzien
«s? rtó.""S'T
Goede raad voor
voetgangers
Duitse luchtvaart-experts
naar \merika
Gokken, eten en taxi-girls
Landaanwinning bij Noordelijk Friesland
AMERIKA KOMT
OP DE KOFFIE
Koffie op rantsoen
Londen gaat schuil in
een zware mist
WOENSDAG 16 NOVEMBER 1949
(Van onze parlementaire redacteur).
fTHSR VERLICHTING van de taak der
-*■ ministers bij het begrotingsdehat is
vorige week voor het eerst op de mi-
nisterstafel in de Tweede Kamer een los
kathedertje geplaatst. De ministers zit
ten gelijkvloers aan een gewone, lang.
werpige groene tafel, maar zij spreken
staande. Wanneer zij dan hun papieren
moeten raadplegen of een gedeelte moe
ten voorlezen, zijn zij gedwongen voort
durend gebukt te staan en wanneer een
redevoering bijna drie uur duurt van
ministei Lieftinck vorige week ook een
lichdmelijke prestatie! komen zij thuis
met het spit in de rug. Vooral een lange
minister, zoals b.t>. mr v. Maarseveen.
moest altijd veel te diep gebukt slaan
en na een half uur zag men hem al tel
kens zijn uuist in zijn rug drukken om de
kramp te verdrijven.
Hat losse tafithedertje (dat gemakkelijk
kan worden weggenomen als er alleen
maar behoeft te worden geluisterd en aan
tekeningen moeten worden gemaakt) 1»
dus een uitkomst, omdat de papieren nu
wat hoger liggen, op lees-afetand van de
ogen. Mensen, wier ogen achteruitgaan,
houden de letters steeda verder van zich
af. Aan die gewoonte houden zij vast
wanneer zij een nieuwe, sterkere bril
hebben; dan denken zij aanvankelijk, dat
de nieuwe bril niet deugt, omdat zij ook
dan nog de letters ver van zich afhouden.
Een van de ministers heeft echter van
zijn oogart9 het antwoord gekregen:
-5. Uw oude bril was nog wel goed,
mitr uw armen werden te kort!
Geen grote lijn
DE „algemene beschouwingen" over de
Rijksbegroting 1950 hebben vorige
-week niets bijzonders opgeleverd. Het
waren meer „bonte" beschouwingen,
waarin een algemene lijn ontbrak, omdat
de Kamerleden zich teveel begaven in
details (die bij de behandeling van de
hoofdstukken thuishoorden), daardoor ook
de ministers zich niet konden beperken
tot het trekken van de grote lijn van
het algemene regeringsbeleid Waarschijn
lijk hebben de ministers en de Ktrfnerleden
het te druk met de dagelijkse zorgen om
op een gegeven moment boven de be
slommeringen van de dag uit te klimmen
en van een hoog standpunt de algemene
toestand van het land te overschouwen en
daardoor de hoofdlijnen te ontdekken, die
kunnen lelden naar het doel.
Daarbij zouden zij ook zelfbeheersing
moeten tonen om zich tot die hoofdlijnen
te beperken en niet te gaan praten „in de
ruimte" Het dient echter ook gezegd, dat
in vergelijking met vroeger, het voor een
Kamerlid wel heel moeilijk is geworden
nog van een scherpzinnig Inzicht blijk te
geven en oorspronkelijke denkbeelden
naar voren te brengen, want alle proble
men worden tegenwoordig door weten?
schappelijk geschoolde deskundigen op
speciale bureaux systematisch uitge
werkt. zodat de fantasie van een Kamerlid
tegenover zakelijke logica In het niet
zinkt Bovendien overheersen in de tegen
woordige tijd de technische, economische
en financiële problemen, die de fantasie
allerminst gezellig prikkelen
Voor d$ publieke tribune is het begro
tingsdebat daarom niet boelend Er wordt
teveel technische en speciale kennis ver
eist Het gevoel trilt niet mee in het
debat Voor fantasie Is er bovendien geen
ruimte in het debat, omdat er geen geld is
voor fantasierijke plannen. Vroeger werd
er in de Kamer dikwijls uitvoerig gede
batteerd over geestelijke onderwerpen,
principiële debatten, waarbij aan de fan
tasie nauwelijks grenzen werden gesteld
Maar bij financiële onderwerpen mag er
van fantasie totaal geen sprake zijn. Of
schoon er ook mensen zijn. die sedert de
devaluatie de begroting helemaal fantasie
vinden.
Rede en sentiment
Slechts de heer Schouten (AR.),
met zijn 66 jaren een politicus van de
oude stempel, heeft nog even het gevoel
laten meespreken toen hi) ons volk lauw.
heid verweet en gemis aan ruggegraat
bij het overwinnen van de moeilijkheden
van deze tijd. De problemen zijn niet al
leen op te lossen met het verstand. Ons
volk zou de innerlijke energie moeten
bezitten om offers te brengen en de heer
Schouten verweet de regering het gemis
aan zielekracht (hetgeen voor hem het
zelfde-is als geloofskracht) om ook het
volk te bezielen en aan te voeren in de
worsteling om het herstel van ons zelf
standig volksbestaan.
Aan dit verwijt waren waarschijnlijk de
optimistische slot-tiraden te danken van
de ministers Dreei en Lieftinck,
ofschoon overigens hun redevoeringen ge
heel gebaseerd waren op de, rede. zó
Tedelijk zelfs, dat minister Drees naar aan
leiding van de vele wensen van de Kamer-
leden op een gegeven moment opmerkte,
dat al die wensen op zichzelf misschien
wel redelijk waren, maar al die redelijk
heden tezamen onredelijk omreden er
geen geld voor is.
A LLEEN de communist Gortzak kreeg
vfo minister Drees eon gevoelsar
gument te slikken: „Als ge in Rusland zo
veel critiek op de regering zoudt uit
oefenen als hier. zou de urn met as reeds
lang bij uw familieleden zijn thuisbezorgd,
indien men althans in de 'otalitaire staten
die beleefdheid nog in acht neemt. Het is
misschien voor de heer Gortzak en de
zijnen een geluk, dat zij leven in de 6feer
van de Nederlandse democratie en niet
in die van de volksdemocratie".
Het is eigenaardig, dat voor zo'n argu
ment nu juist de communisten weer geen
gevoel hebben
(Van onze speciale verslaggever)
Op Flakkee Is alarm geslagen. Niet voor een gevaar dat dezer dagen opdoemde, want
het hoge percentage tuberculeus rundVee op het eiland is geen feit van vandaag of
gisteren. Dit percentage is thans echter boven de veertig gekomen, lerw(jl het voor
geheel Nederland slechts 16 bedraagt. Dit hoge Flakkecse percentage draagt er toe b(j
de provincie Zuid Holland tot de beruchtste van Nederland te maken wat deze ernstige
rundyee-ziekte betreft. Met 36 pet gaat Zuid-Holland aan dc kyp! Vandaar het alarm,
gelanceerd door het hoofd van de landbouwschool in Middelharnis, de heer Den Een
zamen. Hij gaf het noodsein: Kook uw melk goed, want de tuberculose loert op de mens
via het besmette rundvee.
Hoe dit alarm zo plotseling voor de dag
is gekomen? Wel. de landbouw-paedBgoog
heeft uit den aard van de zaak veel con
tact met de dierenarts van Middelharnis,
dr Frylink, en deze vooruitstrevende jon
ge veterinair had weer een periodiek rap
port klaar over het onderzoek van rund
vee op t b.c. En zijn mensen kennend,
vreesde hij voor de volksgezondheid door
besmetting, veroorzaakt door het drinken
van ongekookte melk
In Zuid Holland Is dit jaarlijkse onder
zoek sinds twee jaar verplicht, terwijl ook
de bestrijding van dejte gevreesde ziekte
van Rijkswege ter hand is genomen
Daarvóór was er weinig betrouwbaars te
krijgen uit onderzoekingen Maar sinds
alle dieren eens per laar een injectie met
tuberculine krijgen zodat aan het al of
niet opkomen van een zwelling is te con
stateren of zij met t b c besmet zijn. is de
zaak uit de doeKfen gekomen.
En op Flakkee is men van de uitkom
sten geschrokken. Veertig procent Is zeer
veel Dit getal omlaag te krijgen is een
zware opgave, welke zeker niet gemakke
lijker wordt gemaakt door locale omstan
digheden. die men de Flakkeeërs niet kan
verwijten Want het eiland, dat voorna
melijk een eiland van landbouw is. heeft
maar een beperkte rundveestapel, die, wat
weJdrgrond betreft, niet in gunstige om
standigheden verkeert.
Echte veeboeren zijn op Flakkee met
een lantaarntje te zoeken. Voor het over
grote deel zijn het kleine of middelmatige
bedrijfjes van Jandbouwers, die hun die
ren. door gebrek aan weidegrond, de lange
maar smalle buitendijkse gorzen injagen,
waar zij de zomermaanden doorbrengen
Dit is meestal jong vee. waarnaar men
weinig behoeft om te kijken. En de om
standigheden willen dat Flakkee over veel
afvalbedrijven beschikt, waardoor het
voor de landbouwers gemakkelijk is in de
winter enkele koeien op stal te houden,
die dan ook nog wel voordeel opbréngen
Het oudere vee verwisselt daarom nogal
eens van eigenaar, d.w.z. het wordt ver
handeld en verdwijnt van het eiland Maar
Jong vee komt er weer binnen, zodat vrij
wel elk.jaar Flakkee een geheel nieuwe
rundveestapel heeft.
Dat dit een ongunstige factor is, laat
.zich begrijpen Dgarbij komt nog. dat op
'de gorzenwelden de dieren van vele eige
naren de gehele zomer door elkaar Jopen,
slechts herkenbaar aan merken Gezond
vee dus naast ziek vee de besmetting
op grote schaal is zo verklaard! Dat dit
met zich meebrengt, dat de Flakkeese boe
ren bij aanko'op niet zo fel zijn or gezon
de dieren, omdat die op de gorzenwelden
toch vroeg of laat een besmetting oplopen.
is eveneens begrijpelijk. En zo is er geen
verbeteren aan.
Toch is de bestrijding van de runder-
t.b.c. ook op Flakkee in volle gang en er
zijn genoeg landbouwers-veehouders, die
ernstig trachten een vrije stal te krijgen
Een goede isolering van zièk ve en ge
zond vee, zowel in de weide als in de stal.
is een van de middelen om gezonde dieren
gezond te houden. Afslachten van zieke
dieren Is een methode om slechts gezonde
over te houden.
Het is met rundvee zo. dat zieke dieren
voor de consumptie meestal geschikt zijd-
Tuberculeuze aandoeningen worden plaat
selijk in organen aangetroffen en deze
organen worden bij de keuring afgekeurd
en verwijderd De rest Is dan meestal
onaangetast en geschikt Daar echter de
resultaten van deze bestrijding in geheel
Nederland niet al te rooskleurig zijn. is
het begrijpaiijk. dat de veehouder er niet
zo ei+g op gebrand is goed geid naar kwaad
geld te gooien
Gevaar voor dc mens
Het gevaarlijkste voor de méns is de
koe. die open uiertuberculose heeft. De
melk. die een dergelijk rund produceert,
is op het oog normaal, maar microscopisch
onderzoek w|jst uit. dat de melk wemelt
van tuberkelbacillen. Een koe. die op de
tuberculine-lnjeclie reageert, is tubercu
leus. maar men weet dan nog niet welke
organen van het dier zijn aangetast Het
kan lon$,-t.b.c. zijn. maar ook is aantas
ting van darmen of uier mogelijk. Meestal
komt eerst na slachting de ware aantas
ting voor de dag. Van één glas niet ge
kookte besmette melk zal de mens geen
infectie oplopen. Het mens-lijk organisme
doorstaat die proef meestal gunstig. Maar
als men zijn lichaam blootstelt aan een
geregelde aanval van tuberkelbacillen
duurt het niet lang of de besmetting is er.
En dikwijls zoekt de arts vergeefs naar
de bron.
Daarom is de samenwerking van medici
en veterinairen op Flakkee reeds van zo
grote waarde gebleken. Onlangs werd bij
een geslacht rund uidrtuberculose ont
dekt. De dierenarts kon nagaan uit welke
stal het dier afkomstig was en waar
schuwde .de huisarts van de veehouder
En déze kon een zucht van verlichting
slaken. Hij had de bron van de t b c. ont
dekt; kort tevoren n 1 was bij enkele le
den van het gezin tuberculoze geconsta
teerd. Het leed geen twijfel: het drinken
van ongekookte melk van de besmette
koe was de oorzaak van de besmetting
En 70 zijn er helaas meer gevallen Ve
terinaire Inspectie en Volksgezondheid
wisselen deze gegevens ook uit. maar
meestal Is door het persoonlijk contact
tussen de arts en de dierenarts de zaak
reeds opgelost Dat ls een verheugend ver
schijnsel Dij dit overigens weinig verheu
gende probleem Want Flakkee zal het in
de strijd om gezond vee zwaarder hebben
dan waar ook in Nederland.
Mevrouw van dam tfc mag wei
zeggen Suzie is een unicum. Sinds
de suffragettes zich bij armen en benen
door de Londense bobbies van de straat
lieten dragen, waar zij demonstreerden
voor de rechten van de vrouw, zijn er
nog maar weinig beroepen des mans, die
niet door het zwakke geslacht zijn betre
den. Architects, politieagente, tramcon
ductrice. schoorsteenveegster. journaliste,
ja tot vrouwelijke soldaten toe komen we
tegen en niemand, die er van opkijkt.
Maar boksmanagernee, dat heb ik
nog niet gehoord. Zelfs niet in Amerika,
waar men toch niet voor een kleintje
vervaard is. Suzie „managet" (schrijf ik
het goed?) haar eigen man, Luc van Dam.
Nu zal men zeggen, dat zulks min of
Sneer de taak is van iedere getrouwde
vrouw en de man, die het ontkent is. dik
wijls de ergste pantoffelheld maar tus
sen het „managen" van gewoon-een-man
(al is het er ook één met een uithuizige
natuur) en een bokser (en wat voor een
bokser) is toch nog wel enig verschil.
Wie, zoals Eric, wel eens achter de scher
men van de bokssport gekeken, heeft,
giet daar nu niet allemaal lieverdjes rond
lopen. En vooral in het buitenland moet
je gewiekst uit je doppenkijken om
niet een snee offer je neus te krijgen. En
de taal, die door deze heren gesproken
wordt, is ook niet bepaald gekuist
Het leven met een bokser ls al moeilijk
genoeg, want tegen de tijd, dat Luc
een wedstrijd moet boksen, vertelt Suzie,
gaat hijer zó helemaal in op, dat hij
overdag niet te genaken is en 'e nachts
ervan droomt. „Eerst lag hij 's nachts in
bed te boks»n, maar dat heb ik hem
gauw afgeleerd ...."Hoe Su$ie van Dam
dat gedaan heeft, vraag ik maar niet.
Tegen dromen kan misschien 'n psychia
ter iets doen. Suzie niet. En deze dromen
zullen" dan wel weer gauw komen, want
over een week bokst Luc van Dam z'n
eerste wedstrijd na het conflict met
Achilles in de Haagse Dierentuin. Tegen
de Fransman Kid Marcel. Luc van Dam
is er al weken voor in training. Eerst om
het aangewassen vet er af te werken en
de ingedutte spieren opnieuw gehoor-
"""W1
moeder vin drie kinderen
zaam te maken aan de geest, later om
de gevechtswaarHe weer aan te kweken.
In het begin deed Luc van Dam de trai
ning met Giel de Roode, maar hij had
steviger kost nodig dan deze Scheve-
ningse weiter en ging naar Parijs om met
een Franse en een Italiaanse sparring
partner terug te keren.
Tj+n gistermiddag was een heel gezel-
*-* schap journalisten in de school van
Wetemans in Den Haag Luc's trai
ningkwartier om onze m'ddengewicht-
kampioen tegen deze Parijse sparring
partners aan de gang te zien.
Twee steviae jongens, aeze Paccini en
Cieutat, die ik u zo kan aanbevelen als
lijfwacht, mits ge daaraan behoefte hebt.
Menselijke medicijnballen. die er voor
betaald worden om de geest en de vutsten
van Luc van Dam te scherpen en nog
moet hij door Theo Kourimsky. die z'n
mentor is, worden aangevuurd om z'n
sparring-partners niet te ontzien. „Sto
ten!!" brult Theo, als Luc inhoudt om de
Italiaan'Of de Fransman de gelegenheid
te geven zich van een serie te herstellen.
In Amerika worden zulke knapen rustig
door een groot man knock out geslagen,
maar zo'n „tough guy" is Luc nu een
maal niet.
Wij zitten op stoeltjes naast de ring en
wij drinken een glaasje, dat wordt ge
reserveerd en maken ondertussen een
praatje met Suzie. Er komen nog meer
mensen binnen, boksers en nieuwsgieri
gen, maar allemaal mannen en Suzie
blijft tot het einde van de receptie de
enige vrouw. En denk nu niet, dat zij
een soort man-wijf is. dat «ich alleen
maar onder mannen thuisuoelt. Suzie is
op en top vrouw. Moeder van drie kin
deren en heus niet zó een, die zegt als
er een sigaret gepresenteerd wordt: „geef
mij maar een pittige tigaarr Wonderlijk
beroep.
Weer eens een otfarwets duel in Parijs:
prof. Roger Nordm&m en mr Jean-Louis
Tixier-Vignancour bestreden elkaar op
degen in Marnes-la-Coquette. een dorpje
ten W van de Franse hoofdstad. Prof.
Nordmann. die zijn tegenstander voor
collaborateur had uitgemaakt, werd licht
gewond.
Opschrift voor oorlogs
monument
Evenals in Vele andere Nederlandse
gemeenten zal ook te Middelburgeen
oorlogsmonument worden opgericht.
Teneinde hiervoor een passend opschrift
te verkrijgen, schreef het gemeente
bestuur een prijsvraag uit onder de be
volking. Hierop kwamen 87 inzendingen
binnen, doch deze waren geen van allen
bruikbaar. De leden van de raads
commissie. die was gevormd om de in
zendingen te beoordelen, besloten toen
buiten mededinging naar de prijzen zelf
hun krachten te beproeven op het
bedenken van een passend opschrift.
Nu kwamen dertien inzendingen binnen,
waarvan het volgende gedicht de meeste
stemmen verkreeg:
Der burg'ren goed én bloed
verteerd in strijd en gloed
blijv' in gedachtenis
na de herrijzenis
Wanneer de gemeenteraad hiertegen
geen bezwaren oppert, zal dit opschrift
dus In het door prof. O. Wenckebach ont
worpen monument 1 worden gebeiteld.
Schilderspatróons tegen P.B.O.
De Algemene Schilderspatroonsbond
heeft zich in een motie uitgesproken
tegen het aanhangige, reeds door de
Tweede Kamer aanvaarde, wetsontwerp
op de publiekrechtelijke bedrijfs
organisatie In de motie wordt het ont
werp ongrondwettelijk genoemd. Men
veronderstelt, dat de P. B. O. niet de
bedrijfsvrede zal bevorderen en dat de
ondernemers meer afhankelijk zullen
worden van de overheid. In de motie
wordt het bekende adres van de 14 hoog
leraren fn de staathuishoudkunde onder
schreven en aan de Eerste Kamer wordt
verzocht de wet in haar huidig^ vorm af
te wijzen
De prijzen van non-ferro-
metalen
De Raad van Bijstand van de vak
groep loodgieters te 's Gravenhage heeft
op een te Utrecht gehouden vergadering
besloten een telegram te zenden aan de
minister van Economische Zaken, waar
in wordt verzocht ten aanzien van de
prijzen van non-ferro-metalen de aan
vankelijk genomen beslissing de prijs
verhoging te doen ingaan op 1 October
j.l. te handhaven.
De directeur-generaal van de prijzen
had op 10 November j 1. beslist, dat de
nieuwe prijzen van de non-ferro-metalen
moeten worden geacht te zijn ingegaan
op 20 September j.l.
Minister Mansholt naar V.S.
Op 17 November zal minister Mansholt
als hoofd van de Nederlandse delegatie
naar de algemene conferentie van de
voedsel- en landbouworganisatie der Ver
enigde Volken te Washington vertrekken.
Op de agenda van de vergadering is de
aanvrage van Nederlandse zijde geplaatst
om Indonesië tot het lidmaatschap van
de F A O. toe| te laten. Op de komende
conferentie zal voornamelijk vergaderd
worden over de plannen voor het pro
bleem der voedseloverschotten en voor
het verlenen van technische hulp aan on
ontwikkelde gebieden.
Vrijgesproken
De rechtbank heeft de 34-jarlge graan
handelaar J A S. uit Asten (N Br
teRen wie het O M. terzake van het ver
oorzaken var zwaar lichamelijk letsel, de
dood tengevolge hebbend, door schuld
100.— boete «uhe. 30 dagen hechtenis
had geëist, vrijgesproken. S. was betrok
ken geweést bij een autobotsing op de
rijksweg Rotterdam—Dordrecht op 16 Mei
J.l., waarbij luitenant-kolonel H. O. Schu
macher zodanige verwondingen had op
gelopen. dat hij aan de gevolgen la over
leden.
KERKELIJKE MUTATIES.
Ned. Herv. Kerk. Drietal te Leiden
(vac. J. C. v. Apeldoorn) da C. v. Dop te
Ameide. da H. N. v. Hensbergen te
Schalkwijk en ds Jac. Vermaas te Amers
foort; iderh (vac. W H. Kelder) dr H.
Bartels te Brummen, ds G. W Korevaar
te Zwolle en ds J. W. Petegem te Zaandam;
te Hilversum (vac. J. v. d Blink) ds W.
E. den Hertog te Loosduinen, da C. de Ru
te Zandvoort en ds G. W. C. Vunderink
te Amsterdam.
Aangenomen naar Stadskanaal ds J.
G. M. v. Hoogstraten te Harkstede-
Scharmer; naar Amsterdam-Sloten mr G.
A. Alma te Lisse.
Bedankt voor Reeuwijk ds J. Spelt,
wonende te Amersfoort; voor Biezellnge
ds J. H. v Delft Westerjiof te Maasbom
mel; voor Montfoort ds J. J. Moll te Gen-
deren.
Geref. Kerken. Beroepen naar Veen-
dam ds G. Schovenwever te Scheemda;
naar Tres Arroyes (Argentinië) de heer
J. L. v. d. Velde, cand. te Amsterdam;
naar Anjum ds D. de Boer te Aalten;
naar Maassluis ds F. Pijlman te Katwijk
aan Zee.
Bedankt voor Koudum da J. v. Dijk t*
Nieuwleusen.
Chr. Geref Kerk. Bedankt voor Urk en
voor Zwijndrecht da C. v. d. Weele te
Harderwijk; voor Zierlkzee (2e pred.pl.)
ds J. C. Maris te Haarlem-Noord; voor
'a-Gra ven deel ds M. Baan te Dordrecht.
Geref. Gemeenten. Bedankt voor Vlta-
singen en voor Sieux Center (U.S.A.) de
heer J. W. Keraten, cand. te Rotterdam;
voor Nijkerk ds Chr. v. Dam te Werken
dam.
Men meldt ons uit Rotterdam:
Gisteren heeft voor de kantonrechter,
alhier, wegena het onbevoegd uitoefenen
der geneeskunde terecht gestaan de 35-
jarige psychometrist-magnetiseur H L. B-,
uit Nuraansdorp. De dagvaarding legde
hem drie overtredingen ten laste, n.l. het
bestrijken met belde handen van
lichaamsdelen bij patiënten, het voor
schrijven van warme voetbaden en krul
den, handopleggingen op borst en rug etc.
Verd. verklaarde helderziende te zijn
en dat het zijn roeping was de lijdende
mensheid te helpen, voor zover hij in
staat was hulp te bieden. HU behandelde-
ook wel zUn patiënten gratis «en naar
hU beweerde vergoedde hU hen soms
het reisgeld. Onder de personen, die hij
onder behandeling zou hebben gehad be-
vond zich de burgemeester van Numana-
dorp.
De verdediger, tnr W. NoordUk, had als
getuige décharche voorgebracht dr W.
H. C. Tenhaeff. privaat-docent in de
parapsychologie aan de RUksunlversiteit
te Ufrecht. die herinnerde aan de wet op
de Geneeskunst van 1865. waarin het on
bevoegd uitoefenen werd strafbaar ge
steld; naar getmening niet alleen om
het uitoefenen van een onbevoegde prac-
tijk tegen te gaan. doch tegelUk om de
artaen te beschermen Aan degenen, die
de gave van gezondmaking bezaten, werd
in die dagen gedacht als mensen met ver
dwaasde idealen Nu zUn we echter 80
Jaren verder, zei getuige, doch we blijven
op die wet voortborduren. Personen als
verd kurfnen inderdaad patiënten gene
zen Spr. had dit ook voor zijn studenten
op 30 September j.l. in de Geneeskundige
Kring te Purmerend, van de Ned Maat-
schappU tot bevordering der Geneeskunde
betoogd. Op de talrijke charlatans, die zich
bevinden onder hen die zlch^^jdoen als
paranormaal begaafd. m'aak^Wtfe verd-
werkelUk een uitzondering, z^pet Verd.
behandelt met zUn gaven ddiTeden van
het hoge politiekorps, van de rechterltjke
macht e a Steeds heeft get. gunstig over
verd horen oordelen
Ds O W. C. van Willigen van der Veen,
Ned Herv. predikant te Rhoon et» voorzit
ter der afd. Rotterdam der Studievereni
ging Physical Research verklaarde, dat»
verd. beschikt over paranormale gaven,
die hij ten dienste stelt van hen. die lij
den aan stoornissen van physieke of
psychische aard Get. achtte hem abso
luut betrouwbaar. Verscheiden medici
werken met hem samen We zijn echter
vervolgde get hier te lande zeer ver
bij het buitenland ten achter De overheid
blijft hier tegenwerken, terwijl er dui
zenden patiënten zijn, die genezen kunnen
worden Get zelde zalf de gave van
handoplegging te bezitten, een practUk
echter wordt niet door hem uitgeoefend,
daar hij niet strafrechterlijk vervolgd
wenst te worden Spr verklaarde direct
het onderscheid te kunnen zien. tussen
een kwakzalver en een betrouwbaar mag
netiseur. Verd Is volgens getuige in hoge
mate sensitief, sterk ontwikkeld in zijn
onderbewustzijn en !n staat telepatjsch
contact te brengen met de psvrhe zijner
patiënten. Dat mensen als hij daarin nog
steeds door de overheid bemoelliki wor
den is een lacune In ons wetsbestel
Het O M waargenomen door mr Van
Hevnsbergen. betoogde, dat hli alleen met
de wet te rpaken heeft en of de feiten
bewezen, dst deze wet is overtreden De
verklaringen van de gehoorde getuige
décharge behoorden meer thuis In de
Tweede Kamer der Staten Generaal *e|
spr Wij zitten nu eenmaal met die wet.
zei spr en een oplossing ia wel denkbaar
doch of zij uitvoerbaar is. betwlifai n.
Sor. wer-le de „oed. (rouw v«
te ontkennen, noch het feit, dat hil
bijzondere gaven beschikt. Niettemin li
er hier de wet overtreden. Wie zich kh
verd. als patiënt aanmeldt woTdt beh»
deld en niet verwezen naar de mediM
Waar het hier drie overtredingen bat»»
vroeg spr. drie boeten elk van 100
sidiair voor iedere boete 25 dagen hsrb
tenia. *en nwh-
De verdediger, had in de toon van h»t
OM- ondanks de uiteenzettingen van d«
getuigen décharche tóch iets beluik
terd, alsof het probleem niet voldoend»
was toegelicht Spr betoogde dit zifn
cliënt een bona-fide figuur is, die
stond vast - de wet overtreden heeft
doch dat het belangrijkste In deze ie of
de justitie hem een halt zal toeroepen-
Want al Is de wet niet te veranderen ln
leder geval wordt zij gehanteerd door dl
ambtenaren van het OM en de .Justitie
en het zal in de naaste toekomst moeten
blijken, hoe zij deze wet 1» toepassing
willen gebracht zien, terwijl In de von-
nissen tegen mensen als verd tot uiting
zou kunnen komen, dat ln de opgelegde
straf verdisconteerd zijn de gunstige ante
cedenten de# betrokkenen Waarom pl.
dringend vegfepcht af Ie wijken van het
gebruikelijk aèraftarief van f 100 voor een
overtreding, doch deze boete fof een mi.
nimum te beperken.
De kantonrechter zal uitspraak doen op
29 November a s
Nieuwe machine lelt
500 bloembollen per minuut
Bij de firma Guldemond en Zn te Lilt*
werd een pas uitgevonden bloembollen-
telmachine gedemonstreerd Deze machine
is uitgevonden door de heer J Cremer
uit Amsterdam. Voor vele belangstellen
den werd gedemonstreerd, dat deze ma
chine in een uur tijds niet minder dan
30 000 bloembollen geteld kon afleveren
Een prestatie waar anders een werkmin
een gehele dag voor nodig heeft Boven
dien geschiedt het tellen zelf veel nauw-
keuriger, dan ooit door mensen gedasn
kan worden Nadat een tweetal pogingen
om een dergelijke machine te cortstrueren
mislukt zijn, mag van deze machine ge
zegd worden, dat zij aan de verwachtingen
voldoet. De bloembollerrmensen waren
dan ook zeer enthousiast over deze uit
vinding.
LICHT VERDEFLTIF MARKT.
Amsterd im is November.
Vergeleken met gisteren was er op d«
effectenbeurs niet veel verandering te be
speuren T#ch leek er iets meer grond in dl
markt gekomen te zijn, want na een aar
zelende opening werd merendeels het vorig
slotpell bereikt of iets overschreden
Indonesische fondsen plegen sinds hst
einde van de R T C de toon »»o te gevet)
Aanbod scheen er vandane niet te zijn D«
meeste koersen duidden op enige steun, li
viel er van enige publieke belangstelllM
niets te bemerken
De beurs verwacht daarvan ook niet veel
voorshands eerst, zo redeneert men. moet
enige opheldering in de komende Indone
sische ontwikkeling vaststaan
De laatste dagen Hg» de scheepvaarthosk
flauw De Indische lUnen hebben gisteren
enige punten verloren, doch boden vandaal
le»<= meer weerstand
Het Is hel algemeen gebrek aan belangstel
ling dat drukkend op de markt werkt en
beurteling» dere of gene hoek beïnvloedt
Het aspect werd Ietwat onregelmatig «in
gezien de schepen zwak gedisponeerd bleven
en de andere markten neiging tot herstel
vertoonden Internationale fondsen bleven
goed op prijs, met zeer weinig affaire en
nauwelijks merkbare fluctuaties
De belangstelling voor de nollarlenlng
Nederland bleef aanhouden Het slot kwam
op OS1', De gulden«ie-< n-en waren prijshou
dend en stil
Officiële noter-r
Effectenhandel
DINSDAG f5 NOV 194»
1 ged en bied. 6 ged en telen bieden
Nederland
1048
Bel Cert
1047 34
1896 1005
1087
1047 I 1000
Invest Cert
196? 64
NWS
Spaarcer 100
Nd Ind 87 A
Grootnk '46
ORt UlrtTIëN
V K Helen
lOO'/s
44 1009
)-8 98'
98At''<?
I 96' 96'
I 97"» 97
8 94' 95f A
8 09t 99tA§
8 99"t 99'
14 78", 79".
?4100"*t 100'/»
I 95A+ 95".
97 A»
97'/.tA6
OKIIOAIIéfV
Bandoeng 70
Batavia 4 80
Gelderl '40 I IOOA
Rott '87 1-8 14l02t
ZHoll '38 2e 99A
FrGroHpbk 84102'/tt
Nat Hobk 9*101"*
Rott Hpbk BO lOO'/s
WestlHpTV 84102'/i
RottSchhpb 84100
Bergh&Jurg 34103'/i
Lever» Zp 84104'/»
Stokvle 84111'»
Bat Petrol 81103'/»
Kon Petrol 84104'
Amst Ol 100 131'/.
Wltff Krul» "l'léO
Amst '47 81-8 101"»
Lever Broth 3<105"«t
PhlIlpsllfHKi '4101''»
AANDEI l»fc
Amst Bank 168''»
Ho II Bk Un eA2I8"«
JavaBk 500 cA 150f
M HEIN at Hertt 0«H
104'/»
111'.
103'/.
104'/.
131
137
100"»t
105H
101'/»9
210
150t
DflT/s
MierloAZn 127
N-Ind Escomp' 89".
NHkv7Afr *>fK 190
Np-iMidd«'bk 101
Rrtterd Hang 179".
Slavenb Bank 109"»
Twent» Bk cA 178"»
"dam BelCon- 189"
Albatr Supert 206'/»
Alg Norit 306
Allan Co 76
Amst Halla.t 159
Breda Mach 139
Bromwerk 127
Böhrmann Pat 130
Dikkers ree 179"»
nrte Hoefll/er» I90f
DHIl 136*81
EMP Dordt 143|
Emt P A Hfh 130
Gouda Apol K 182'/»
Oruvter de bA 159'/»
Heemst A 168'/t
Heinek Bier A 191 '/e
Hero Cont a 178
Hoek s MAr7.*' 246
HollKumt* I A 215"»
IntGew Beton 147+
Int Kunst Ind 116
Int Viscose C147'/»
Kempkei Mf 93"»f
Klinker Isot 53t
Kondor 265t
Kon Ned Ziu'336
KonVer Teot1'228
Kwatta Choc 201 "1
Letters Adam 254
Meel fa Ned Ba 237
NA Autob Vre 127"»
Nd Gist Splr A 310"»
Nd Scheepsb 140
NOma A 258
Rommenhóiler 170f
Rott Droogd A 323
V K Hete.
127'/»+
178"»
109(
178
75".
161*
1401
127
128
179' »9
136".
146".
130
182".
159"»
250t
147"»t
120t
150t
94t
51".
270*
338
220
201
2521
236
128".
810"*
139".
254
170
324
V R Hetsn
Rtnkv
Stork
1351
A 120
in-, !64''Ȥ
A 138
A 97".
Werkspoor A 138+
Wljert Ind A 213"»
'.wnnenMHs A 198".
A lem NB A 671
N-Ind Gas A 71"»
BoreumH A130
Gnuda-Ksa.h 150*
•ntPrAHd R1165
(.Indeievea A !42"»t
Gem FlgW6-w 1628
Aiend-bure A130
Hesneki A f!8"»
■kedep 100
Mich Arnold A 101
Ngomberl A 303'»
Albert Hevn A204'
Rlaanwvrles A 126+
Ne MI1 Wslv .111"»
rhom'en A140?
•V»KS« "WW 93
Dell Spoor A 42+
N. I Spoor A 20A
M»1«ers OA 20"»+
sem Cherib A B"»9
Alweco rec 72
N A Elttln rec 80
VerHllk inno r 198
13(|
120"»
104
98t
I38t
214'/»
199
69
75t
130
167
1(3
163
130
106[
101
305'/»
208
128*
1111'»
Hit
91'/|
20''»
79"»
197
OKH riFICA I EN VAA
AMKKIK AANHM-KI*
Am Smelt Rel
Anaconda Cop
Bethleh Steel
Gen Motor
fnt Nick of Ca
Kennecot Cop
'Stand Brand» I
Un Stet Sieel
I! Serv Comp
Ml IContPetr
Shell Union
N York Cent
Pennsyl* Rr
Canadian
Prolongatie
47» 46
26". 28'/»
86". 84'/.+
09".f 88*
27"« 27"»
48»/. 43'/'
4'/i -
72'/» 71'/'
OM «2
3»' .t x'm
9'/.
12»'» I2"»t
12H
ACTJfVK AANDFI EN
V K
E.K
LK
Kol Bank A 60
60'/»
N-l Handbk A 102"»
mm
102
NóHandMi] cA 1646
mm
161"»
AKU A 184".
184V»
185"*t
Bergh&Jura A 310
mm
310
Berkel Pat A 118
118
Calvé Delft eA 146
mm
145"*
Centr Suite A 188
mm
Fokker A 140+
mm
138
150"»
Gelder Pap A 153"»
mm
KNHoogov cA 208
mm
208
Lever Bros rA 239"»
230"«4O"i
240"»
Ned Ford A 298
299
Ned Kabel A 292
mm
292
Philip* A 236"»
236"»7|
238"»+7"*
Wilton-rijen A I54"i
mm
152".
Billlton 2* r A 272
mm
260
Dordt Petr A 284
mm
282
Kon P*tr A 308'/»
807
308"*".
Kon Petr oA 307"*
800"*
Moeara En A 530
520*
Amst Rub A 133"»
133"»
134".-5
Bandar Rub A Ufl'/s
114
Deli Bs Ru A
Kend Lemb A
Lampona Sum
O-Java Rub A
Oostkust cA
Serbadj Rb A
Verlnd Cult A
Hoi! Amliiti A
JavChlJap A
KNSM NBi A
Kon Paket A
NdSchUnte A
Ommeren Sch
Rott Lloyd A
St Mlj Ned A
HVA A
Jave Cult A
N-l Sulk A
VerVoratC A
DelfBat M(j A
Dell-Mtach A
Senembah M A
MÜ11&C NB A
V K
R5t
68"»
32
40»/»
Bit
45
40*
1241'/»
144
149". I*
101'.
137'/.»
145"»
144". 144
01'/.
77t
34
im
131+ 1»
114t
diversen
158
a I/, J'/«
is
70".
u
46'/»
4°t
151
136'/'
ia«'»
147-"'
163''»
138
147-"''
63"'
78'"
34"'t
106"''
intM
e- 1"
t
ynENSPAG 16 NOVEMBER J949-
EERSTF Rf.AD - PAGfNA 3.
nVCRAL I" i' 0rote Spaanse steden ziet men de muren beplakt met affiches.
lie onder de beeltenis van Franco de woorden vermelden de Caudillo
mtekerde ons tien jaar orde en tien jaar vrede". In deze slogan is inderdaad
Zmlleiige die franco Spanje heeft verzekerd, overschreden. Spanje heeft
Z de oorlap geen enkele soldaat perloren en symptomen van sociale onrust
„(t Uiteonderins pan enkele beperkte stakingen die het leger snel wist te
mderdrukken heeft men gedurende deze tien jaar nergens geconstateerd,
tonervlokkig gezien is Franco voor zijn land dus een zegen geweest. Maar welke
K beeft het volk voor die zegen betaald? Ziedaar een vraag, die Franco's
iwenda met reden steiselmatig ontwijkt. De prjjs pan Franco's bewind is
Lmeloze ellende, materieel gebrek aan de essentieelste lépensbehoeften pan
alter SO i 90 Procent pan het Spaanse volk. Aan alles heerst gebrek ofschoon
«takels uitpuilen pan k!erin, levensmiddelen en luxe artikelen Spanje heeft
Ulars nodig, mogelijk meer nog dan enig ander land in Europa. Franco h«d
iswankelijk gemeend de nationale economie op een autarkische basis te kunnen
nabouwen. Maar in dit achterlijke land moest dit streven natuurlijk eindigen
In een hopeloze mislukking. Daarom is de fiere autarkist Franco thans perplicht
I, VMhinoton om Marshall-hulp te pragen. Dat is één der vele paradoxen pan
l(t Spanje van vandaag.
Ofschoon de Inhoud der geaprekken. tus-
mh Franco en Salazar te Lissabon gehou-
4en. strikt geheim zijn gebleven bestaat er
,11.' grond voor de veronderstelling, dat
J' caudillo zün Portugese geestverwant,
dit bü het State Department beter dan hil
,lut aangeschreven, verzocht heeft een
loed woordje voor bem in Washington te
Maar er I» een tweede punt dat zeker
door de beide staatslieden is besproken
do kwestie van Spanjes weerbaa eid.
Men weet. dat de Portugese regering
rnaco generaal van het Portugese leger
leeft gemaakt, en ofschooHfciresidcnt Car-
mont eenzelfde rang iri de Spaanse weer
macht bekleedt, ziet men in Madrid in
dtie toekenning toch meer dan de repliek
tl een loutere beleefdheidsbetuiging.
Misrichalk Carmona. zo legde men uit.
h md grijsaard van tegen de tachtig en
inaco staat in de kracht van >iin leven
AH li nu 58 jaar). Daarom geloven de
Spanjaarden, dat. in geval van een gewa
pend conflict. Franco terstond het opper
bevel over de gezamenlijke Spaans-Por-
tugese legers zal worden opgedragen.
Hoe iterk zijn die legers? Wat Spanje
ungaat. bleek het niet eenvoudig betrouw-
6>re cijfers op dit punt te verzamelen. Als
lugste raming hoorden wij een getal van
700.000 noemen, terwijl anderen spraken
een oorlogssterkte van liefst 2 mil-
manschappen en officieren. Maar
nVfl wanneer men zich aan de laagste
•chatting houdt, zou Spanje momenteel
nol altijd over de numeriek sterkste le
germacht van West-EuropB beschikken.
Er bestaat natuurlijk algemene dienst
plicht die drie jaren duurt en de studenten
worden zonder uitzondering opgenomen
in het officierskader. Al hun vacanties
zijn aan militaire instructie gewijd. In een
pirk. midden in Madrid, hebben wij deze
jonge officieren zien excerceren. Dat ge-
irhiedde geheel volgens het stramme Duit
se lyiteem Ook aan de beoefening van
de ciricaturale ganzepas werd royale aan
besteed. Het staat verder vast, dat
het onaerhoud van het leger meer
den de helft van het staatsbudget wordt
uitgetrokken.
Alle waarnemer» zUn het er niettemin
over eens. dat In een oorlog het Spaanse
leger in zijn tegenwoordige gedaante ge
voeglijk verwaarloosd zou mogen worden.
De uitrusting er van is vrijwel nihil Het
Spunse leger beschikt, om va» tanks en
vliegtuigen nog maar niet eens te sprek^if.
vrijwel niet over moderne middelen -van
vervoer. Het verplaatst zich met paarde-
Jurren, per fiets of ie voet Het is voor
Franco dus van essentieel belang, wil hU
In het concert der volkeren ooit een in-
itrument bespelen en daarop ia zijn
hele buitenlandse politiek gericht dat
ook stln tand in het organisme van het
Atlantisch Pact wordt opgenomen. Zie
daar dan het tweede punt dat in Lissabon
ongetwijfeld een hoogst belangrijk onder
werp van de conversatie heeft gevormd,
h er voor Franco's streven in deze rich
ting enige kans op slagen weggelegd? We
wiUen dc vraag onderzoeken.
Tegen het einde van de oorlog heeft de
hele bevrijde wereld verwacht dat het
Europese fascisme ook het Franco-regiem
iou meesleuren in zijr. vat. Dit is niet
gebeurd. En toen France zich niet uit
eigen beweging terugtrok hebben de geal
lieerden in Potsdam en bij monde van
de V.N. een aantal protesten tegen
Franco geuit.
Maar het waren platonische protesten,
zonder dreiging met economische of
wdere sancties, die het volk van Spanje
onwetend lieten over de vraag hoe zich
v*n zijn onderdrukker te bevrijden.
Vast in het zadel
In feite is thans het probleem Franco-
Spanje door de Verenigde Naties begra
ven. Een buitenlandse interventie is thans
onwaarschijnlijker dan ooit en een om
wenteling van binnen uit, wordt door
niemand, in of buiten Spanje, voor moge
lijk gehouden Het verzet, daarover zijn
alle Spaniaarden het eens. is verdeeld,
onbeholpen opgebouwd. Deden zich thans
geen dramatische economische moeilijk
heden voor, dap zou Franco sedert tien
jaar nimmer zo stevig op zijn zetel hebben
gezeten. Objectief is men dus wel ver
plicht te erkennen, dat de geslepen
Caudillo alle vruchten heeft geplukt die
de beleidsfouten der geallieerden hem
hebben opgeleverd.
Maar hij deed meer. Geen middel heeft
hij ongebruikt gelaten orri de buitenwacht
te suggereren dat zijn bewind een Inten
sieve democratiseringskuur doormaakte.
Er werd een regentenraad in het leven
geroepen, een vage belofte op het herstel
van de troon geuit, verkiezingen onder
pseudodemocratische camouflage gehou
den. De phaiangisten werden hun unifor
men uitgetrokken en de fascistengroet
werd afgeschaft ofschoon tegen dat
verbod nog wel eens gezondigd wordt. In
officiële redevoeringen werd verder niet
meer van een nieuwe orde gesproken, doch
slechts van christendom en van hiërar
chische democratie", de nieuwe aanduiding
van het Spaanse fascisme. Tenslotte deed
men wat men kon om de compromitteren
de herinneringen uit de laatste jaren
de blauwe divisie, de vriendschaps
betuigingen aan Hitler en Mussolini etc.
uit te wissen. Het Spaanse volk werd
aldus ingeprent dat. welbeschouwd, de
Caudillo de enige en ware overwinnaar
van de jongste wereldoorlog is geweest,
ofschoon Spanje met beide partijen goede
zaken heeft gedaan en de strijd het land
geen druppel bloed heeft gekost. Men kan
over die voorstelling van zaken glim
lachen. maar toch. erkend moet worden
dat er misschien een kern van waarheid
in zit helaas
Slechts één programma uit de vroe
gere ideologie bleef ook na de wereld
oorlog gehandhaafd: namelijk het
thema van het anti-communisme. En
naarmate de tegenstellingen tussen
Oost en West zich duidelijker en open
hartiger gingen manifesteren, werden
zijn verdiensten als kruisridder tegen 't
bolsjewisme door Franco luider uitge
bazuind. Toen het hem echter duidelijk
werd dat de geallieerde staatslieden
van zijn medewerking nog niet waren
gediend, doch evenmin van zins bleken
hem te liquideren, wendde Franco zich
tot de Westelijke militairen, wier macht
en invloed groeide naarmate de kans
op een nieuw conflict dreigender werd.
In het bijzonder bij de bevelhebbers
van het Amerikaanse leger vond hij
gehoor. Amerikaanse vlooteskaders
brachten beleefdheidsbezoeken aan de
Spaanse havens, vliegvelden werden,
in beginsel, de Amerikanen ter be
schikking gesteld. En het is al geen
publiek geheim meer, dat zelfs de
Amerikaanse minister van defensie een
overtuigd protector is van de Spaanse
dictator.
Franco gevoelt zich nu sterk door dit
duidelijke begrip dat de Amerikaanse
legerleiders voor hem openbaren en het
schijnt dat hij daarom zijn aanvankelijke
plan om tussen het Westen en het Oosten
met Zuid-Amerika en de Arabische Liga.
een soort internationale derde macht te
formeren, heeft laten varen toen de
mogelijkheid zich voordeed om langs de
achterdeur van het Marshall-plan of het
Atlantische Pact. bij de machthebbers van
het Westen te worden geïntroduceerd.
Voor het moment blijven die machtheb
bers, in casu de diplomaten vin Washing
ton en in sterkere mate van Londen
en Parijs, die niet uitsluitend in stra
tegische begrippen denken, zich nog
verzetten tegen een officiële erken
ning van Franco. Zij weten da. de open
bare mening nog niet „rijp" is voor zulk
een erkenning. En wij geloven dat hij
een onvoorziene ontwikkeling voorbehou
den daar ook niet op moet rekenen
zolang Labour in Engeland aan bet bewind
is en in Frankrijk een Bida Ut regeert,
bekend als verklaard tegenstanier van het
Franco-bewind, die twee jaar geleden hel
initiatief nam de Spaans-Franse grens af
te grendelen.
Daarom valt te verwachten, dat Franco
zich nog wel in heel wat bochten zal
moetqji kronkelen, spectaculaire concessies
doen en zich diep zal hebben te buigen,
alvorens door de achterdeur binnen te
kunnen dringen Maar. begift.gd met een
maechiavellistische realiteitïZ.in. is geen
vernedering en geen inspanning de Cau
dillo te groot, wanneer hij daarmee het
behoud van zijp zetel op kan kopen En
uit de reeds geboekte resultaten put hij
moed. Hij moge die deur dun nog niet
gepasseerd zijn. een i U heeft hij zonder
twijfel al op de drempel geze!
A
Bent U van plan linksaf te slaan
Geef dan op tijd de richting aan
VEILIG VERKEER
JJET liberale blad Manchester Guardian
schrijft in een verslag over de „zelf
kant. het grootste stuk Duitse gebied met
een bevolking van bijna 10 000 zielen, dat
de Nederlanders in April j.l bij wijze van
grenscorrectie overnamen", dat de Neder
landers een onverdeeld goede indruk ge
maakt hebben Zij zijn vriendelijk en
lankmoedig geweest en niemand had zich
te beklagen over de Nederlandse functio
narissen of hun politiek. De plaatselijke
werkloosheidsproblemen zijn opgelost, de
levensmiddelen goedkoper geworden en de
kosten van levensonderhoud lager. De
boeren echter, die 80 pCt. van de bevol
king uitmaken, voelen zich niet gelukkig.
De Duitsers van de zelfkant moeten nu
concurreren tegen de Nederlandse boeren
met hun moderne en intensieve landbouw-
cultuurmethoden. De boeren moeten hun
methoden herzien en hun oogst vroeger
binnenhalen. Zij moeten een harde strijd
voeren en zijn niet ingenomert met de
Nederlandse bezetting" De arbeiders
hebben hogere minimumlonen en genieten
meer bescherming van hun vakbonden.
De smokkelaars zijn tevreden en hebben
volop werk. De bevolking van de zelfkant
heeft echter nog twee zorgen bovendien,
naarmate de kwestie van de toekomst van
haar gebied meer acuut wordt. Men zal
de Duitsers slechts toestaan hun nationa
liteit te behouden, waarna hun minder
heidsrechten zullen worden toegekend.
Eerste eisen
comfort en snelheid
Op een bijeenkomst te New York heeft
IJMraal Harold R. Harris, algemeen-
«recteur van de American Overseas
Airlines en oud commandant van Air
mniport Command, verteld hoe hij
vond, dat „het ideale verkeersvlieg-
P1» v»n 1985" er moest uitzien. HU
«acnreef de machine, die dan moet
*oraen gebruikt voor het verkeer
CVM Atlantische Oceaan.
«J*t midden latend of dit een etraal-
tflilf 1 een vliegtuig met zuigermo-
Worden. zei de generaal: ..De
kim* moet m»ximaal vijftig passagiers
*«nnen vervoeren plus een 1250 kg vracht
pa48ag'er een zeventig kilogram
.tl^fOiers moéten zitten in ver-
Mre zetel», waarin men ook kan »la-
timi Jj» de zogenaamde „sleeperette
itr«f£ V "'a®r+n«e ook onze nieuwe
zijn uitgerust. Voorts
!oel* su °,ertc' een „lounge" hebben,
nieuw, aop het benedendek van de
onoevL-u0' aanw*'*P zijn, en waarin
eer "en personen kunnen zitten.
eon luidsprekeraysteem 'n
dingen •ni.voor ^oen van medede-
liig, "et «pelen van gramofoonmu-
'nSa ln de cabine moet zijn,
meter kü *«ntreft op ongeveer 2500
hkïü onverschillig hoe hoog of
e» wordt gevlogen.
.De ramen moeten groot zUn zodat men
behoorlijk naar buiten kan kijken, en ze
moeten niet kunnen bevriezen.
De luchtverversing in de cabine moet
zo etltt. bet met, kan afstappen van het
voorschrift, dat cr aan bgord alleen maar
sigaretten mogen worden 8«ooKt.
Wat de verwarming betreft de taeaie
temperateur moet liggen tussen de 65 en
de 80 graden Fahrenheit, hoe warm of
koud het buiten ook U.
De bemanning van het ..Mj»1® J"*?*?1
van 1955" moet bestaan u t vijf Per,0"fn;
drie piloten, tevens navigator en twee
personen voor het bedienen van de rei
zigers in de cabine. Aan die bemanning
moet nog een boordwerktuigkundige wor
den toegevoegd als het vliegtuig niet met
straal-, maar met zuigermotoren ii uit-
boord moet zich een radio-tele-
loon installatie bevinden die e/ordt be-
York—Londen kunnen afleggen zonder
tussenlandingen en hoe sneller hoe beter.
7U mnrt maar zij zich ook bevindt,
an^rekenrkimenUlen op rf. Helft
van de motorkracht.
Het is van belang, dat reparatie en
visie zo snel mogelijk worden uitgevoerd
In het Sene" dalen moet «ebauren,
oneezien de weersomstandigheden, met
een uiüoopafstand van 2000 meter
Aan deze verklaring van
hMhromda't1 hier een" bekend deekundige
om 'de verkeeravliegtuigen «teeda groter
te gaan maken.
Van even groot belang is het bericht, dat
Duitse scholep weldra het onderwijs van
de Nederlandse taal. als eerste taal. zullen
moeten aanvangen en andere vakken ln
die taal zullen moeten onderwijzen. Dit
zou betekenen, dat Duitse onderwUzers
door Nederlanders zouden moeten worden
•ervangen. hetgeen een eind zou maken
aan het huidige systeem, waarbU Duitsers
van de zelfkant Duitse universiteiten en
hogeschoien kunnen bezoeken, schrijft het
blad De grootste verandering in de zelf
kant is echter het gedrag van de mensen.
Zij kunnen nu vrijuit spreken, omdat zij
zich verzekerd weten van de democratie,
die zij voor het eerst in hun leven werke
lijk beleven.
(Hetgeen wordt opgemerkt ten aanzien
van het moeten behouden van de Duitse
nationaliteit, is minder juist. ,Op het
ogenblik hebben de bewoners Van het
igehechte gebied de feitelijke status
van Nederlander zonder het Nederlander
schap. In het protocol van Parijs (s echter
voorzien in een keuze Thans worden deze
bewoners dus als Nederlanders behan
deld Wij vernemen, dat de Nederlandse
regering een bepaalde periode zal openen
gedurende welke zij kunnen kiezen of zij
Duitsers willen blijven of Nederlanders
wensen te worden. Red.)
Blumenthal tot 9 jaar
veroordeeld
SS-Hauptsturmführer Hans Carl Chris
tian Blumenthal, voormalig chef van d«
Sicherheitsdlenst en plaatsvervangend chef
(onder Lages) van de Slcherheitspolizei te
Amsterdam. Blarlcum en Beverwijk van
1941 t.m 1945, is vandaag door het Amster
damse Bijzondere Gerechtshof tot een ge
vangenisstraf voor de tijd van 9 jaar met
aftrek veroordeeld. Veertien dagen gele
den was tegen hem 20 jaar geëist.
Houdt links op onverlichte
wegen
Bij het vroege invallen der duisternis
plegen de verkeersgevaren toe te nemen-
Telkens komen berichten binnen over
ongevallen bij avond, waarbij voetgangers
betrokken zijn.
De A.N.W B adviseert daarom voetgan
gers bij duisternis op onverlichte wegen,
die niet voorzien zijn van een trottoir of
voetpad, links te houden.
Men is dan beveiligd tegen het achter
opkomende verkeer, dat men andera vaak
veel te laat bespeurt. Het vertrouwen, dat
de automobilist wandelaars, die hij in
haalt. wel tijdig zal zien. is zeker niet
altijd gerechtvaardigd. Door links te lopen
kan men deze fata'.e risico's vermijden.
Speciaal posttarief voor
Amerikaan-se Kerstpakketten
De E.C.A. maakt bekend, dat er voor
de verzending van Kerstpakketten uit de
Ver. Staten naar zeven landen van het
Europese herstelprogramma een speciaal
verlaagd tarief zal gelden. Deze zeven
landen zijn Nederland. Frankrijk, En
geland. Griekenland. West-Duitsland. Ita
lië en Triëst.
Fier rechtop, als een trotse, stoutmoedige ruiter, rijdt de kleuter op een schild
pad. die zelfs na het passeren van de tien kruisjes de last nog wel dragen kan.
't Gaat weliswaar niet hard, maar de kleine man vindt het welletjes zo.
(Van een Indonesische medewerker).
PASAR MALEM betekent Avondmarkt.
A Maar dat is het niet! Vroeger was
de Pasar Malem te vergelijken met een
jaarbeurs, maar dat is 't tegenwoordig ook
niet meer. Misschien is het woord ..Ker
mis" beter, maar een kermis is het toch
eigenlijk ook niet meer. Wat het dan wel
De bewuste Pasar Malem. die ik be
zocht was een Pasar Malem Amal. Dat
woordje Amal betekent ..liefdadigheid"
Dus alles was voor een goed doel. Voor
een aantal ziekenhuizen, van Indonesische
tot Arabische toe. en nog enkele vereni
gingen Maar al maken vele varkens de
spoeling dun. ik geloof, dat men var. de
opbrengst van deze Pasar zeker een tien-
lal weeshuizen voor een jaar zou kunnen
onderhouden Zo'n Pasar Malem is wel
iets! Vandaar dat de entrée een gulden
was.
Ik schuifelde tussen alle soorten geur
tjes door naar de eerste bezienswaardig
heid en merkte onmiddellijk op. dat eten
in Indonesië een feest op zichzelf is. want
voor ik maar een tentje had gezien, was
ik al vier eethuisjes gepasseerd. Nader
hand ben ik de lei kwijt geraakt. De
bezoekers van deze Avondmarkt was over
heersend Indonesisch en Chinees. Vooral
Chinees' de enkele Europeaan, d.e ik op-/?
merkte, trok een gezicht of hij onophou
delijk «aan zijn basissalaris dacht, want
prijzen waren nogal peperig.
In een kraampje kon men pijltjes
gooien. Men kocht voor een bepaald be
drag aan fiche» - tenminste dat deden
de Chinezen, ik kocht een fiche, dat waa
al duur genoeg Op een klein plankje voor
iedere deelnemer stond een rood, een
groen en een wit vlakje. Op die vlakjes
moest een fiche en daarna kon men met
een pijltje op een groot bord werpen
Dat bord was ook verdeeld in rode. groene
en witte vlakjes. Wanneer nu het pijltje op
hetzelfde vakje bleef zitten, waarop het
fiche lag, ontving men in sigaretten, zeep
of een ander artikel dezelfde waarde uit
gekeerd als de waarde van het fiche.
Bij het tellen van deze pijl-tentjes ben
Lk de tel kwijt geraakt, evenals bij de
eethuisjes!
Plotseling stond ik voor een groot bord
met de woorden ..Miss Rlboet Uit het
binnenste van het bamboehuisje, dat bij
het bord Koorde klonk een trumpet blues
van Harry James. Endaar binnen heb ik
genoten' Het was een typisch compromis
tussen de oude waardevolle dansen, het
toneelspel van de Indonesiër (het ma-n
main ketoprak") en onze moderne opvat
tingen van cabaret-variété Maar de wijze,
waarop een aantal Indonesische acteurs
dit over het bescheiden voetlicht brach
ten, was heerlijk. Men speelt, maar dan
ook ln de volle betekenis van het woord.
Het woord „kunst" kan men niet gebrui
ken maar ik vermoed niet. dat men dat
ergens in Nederland op een Kermis kan
doen. De overgave en de liefde evenwel,
waarmee de spelers zich in hun rol uit
leefden maakte mij stil. Het publiek
daarentegen genoot luidruchtig Van de
grappen en grollen snapte ik niet veel.
maar ze gingen erin, en het publiek speel
de opgewekt zelf een rol mee in de
scène» Men gilde af en toe een rake
opmerking door de zaal en de grapjas
draaide zich rustig om naar de zaal om
met een heerlijk grimas op zijn gelaat te
antwoordèn Het publiek joelde en gierde.
En ik lachte ook maar als een boer, die
kiespijn had.
Mijn ontvangst ln de zaal waar lk
eigenliik het enige keurig in het wit ge
klede Europese geval was. viel opmerke
lijk vriendelijk uit. Ik ging naast een
kauwende Chinees zitten en een Indone
sische jongen schoof met een brede glim
lach voor mij een plaatsje vrij. Ik kreeg
enkele andere blikken van andere stoelen
toegeworpen, maar verder was het toneel
veel belangrijker.
De voorstelling was veel te vlug naar
mijn zin voor het hoge entr*eg*ld *^e"
lopen. Ik ben toen maar aan die liefdadig
heid gaan denken en merkte daarom vijf
tentjes van waarzeggers bijna niet op.
Naast de waarzeggers werd een juffrouw
gemagnetiseerd.
Midden op de Pasar Malem werd een film
vertoond. Gratis, dus er was veel belang
stelling voor. Er stonden geen Indone
sische teksten onder het beeld, zelfs geen
Nederlandse en de acteurs spraken alle
maal perfect Amerikaans. Toch ben ik
ervan overtuigd, dat het grootste gedeelte
van het publiek er reeds uren zat. Men
had zich op de grond genesteld en verloor
zich in het aanschouwen van de steeds
wisselende beelden, die een rijkdom en
een luxe lieten zien. die elke Indonesische
fantasie tarten. Ik vermoed, dat dit de
charme is. Maar vooral ook gekke
«ituaties vonden een dankbaar onthaal.
Een hoofdrolspeler gaat op een ratteval
zitten ze bruiden!
Tot besluit van het bezoek aan de Pasar
Malem, kwam ik in de grootste tent van
de Pasar de „Happy World". Bij de ingang
werden boekjes met vijf of tien bonnetjes
verkocht. Die bonnetjes moesten dienst
doen indien de lust tot dansen aanwezig
was. maar de partnerin niet. Een dans
kostte een gulden, voor die gulden kon
men een meisje kiezen een ,.ta#ci-girl!"
De taxi-girls hadden hun plaatsje recht
tegenover het bandpodium. Een verzame
ling Chinese. Indonesische en Chinees-
Indonesische meisjes. Bij iedere dans
ondernam een stel enthousiaste jongelin
gen een run naar de afdelingg taxi-girls
om vooral de mooiste uit te kiezen. Na
afloop van de dans werd afgerekend: het
yjneisje kreeg een tonnetje en eventueel
F vast een bonnet je "Voor de volgende dans
voor de liefdadigheid! De muziek speel
de. de lichten gingen aan en uit.
Ik heb alles rustig aangekeken en ge
noten van de grote fles bier Overigens
kostte die hier 2 gulden en vijftig cents.
Albert Gore, democratisch lid van het
Hui» van Afgevaardigden der V.S., heeft
heden te Nashville in Tennessee medege
deeld, dat hij vernomen had, dat onge
veer 150 Duitse deskundigen naar Ten
nessee zouden worden gezonden teneinde
daar de leiding op zich te nemen van de
opbouw van een luchtvaartkundig cen
trum. waarmee een bedrag van honderd
miJiioen dollar gemoeid zou zijn.
Gore verklaarde tegenover verslagge
vers. dat de deskundigen (van wie de
meesten belast waren met onderzoekings
werkzaamheden) waren aangemoedigd
met hun gezinnen naar de V.S. te gaan,
nadat het leger bij het binnenrukken in
West-Duitsland een geweldige windtunnel
van de nazi's had gevonden.
Hij verklaarde, dat de Duitse windtun
nel, die gebruikt werd voor het ontwer
pen van snelle militaire vliegtuigen, de
grootste en beste toen bestaande was.
Zowel het materiaal als het personeel
worden naar de V.S. overgebracht, zo zei
hU.
Alg. Zeeuwse Tentoonstelling
In 1953 zal het 850 jaar geleden zijn, dat
Middelburg voor het eerst in de geschie
denis wordt genoemd. Men hoopt, dat in
dat jaar ook de wederopbouw van Zee
land goeddeels voltooid zal zijn. In ver
band daarmee is het plan gerijpt in 1953
een Algemene Zeeuwse Tentoonstelling te
Middelburg te organiseren, waarbij alle
bestaansbronnen van dè provincie be
trokken zullen worden.
(Van onze correspondent te New York)
Als men, zoals de Amerikanen, met
koffie opstaat en er mee naar bed gaat,
dan moet het vooruitzicht van een min
of meer mislukte Braziliaanse koffie-
oogst welhaast als een nationale ramp
beschouwd worden En ai» men deze
week de overbezorgde huismoeders bi]
de kruidenier In de rij zag staan, met
een hongerige blik op 's mans koffie-
voorraad, dan had m«n *ich bijna al
kunnen vragen: ia er oorlog op komstT
•Op de groothandelsmarkten liepen de
koffieprijzen op en „koffiepraatjes van
naaikransfes en bridgeclubs brachten de
goede huisraoedera hoe langer hoe meer
uit haar evenwicht. Dus renden alle huls
moeders gauw naar de kruidenier en aan
gezien gemalen koffie slechts gedurende
enkele weken goed gehouden kan worden,
richtte de vraag zich bijna uitsluitend op
koffie In blik. De winkeliers konden de
vraag niet aan en stuurden telegrammen
naar da branders. De branders konden al
deze vraag ook nlat onmiddellijk *«Q *n
zaten bovendien, als gevolg van de staal-
ataklng. niet zo goed in hun koffieblikken.
De winkeliers zijn nu weer boos op de
branders en verwijten dezen, dat zij voor
raden vasthouden om te profiteren van
de stijgende prijs op de groothandels
markten. De branders beweren, dat zij de
onschuld zelve zijn.
Intussen zijn de detailhandelsprijzen
voor koffie In blik in enkele weken tijds
met welhaast 50 procent gestegen. Toen
bleek, dat de hulsvrouwen niet voor rede
vatbaar waren, gingen de kruideniers over
tot een systeem van rantsoenering: elke
klant niet meer dan twee pond tot de aan
voer weer op de oude voet is geregeld.
Het Amerikaanse koffieverbruik. dat
toch reeds groot was. is in de laatste tieh
jaren nog sterk gestegen. Voor Pearl Har
bour was de koffie-consumptie in de Ver.
Staten gemiddeld 6.3 kilo per hoofd der
bevolking per jaar. Thana is het bijna 8.5
kilo.
De stijgende koffieprijzen dreigen een
nieuw slachtoffer te maken onder de be
roemde vljf-centa-producten In Amerika
ging men er altijd trots op, dat men voor
een stuiver kon kopen: een redelijk goede
sigaar, een glaasje bier of een kop koffie.
De sigaar en het biertje zijn door de in
flatie reeds jaren geleden naar de stui-
vershemel vertrokken- Thana la de stui-
vers-kop-koffie bezig de banden met dit
aards* t* slaken.
Men werkt volgens het
Sleeswijks Holsteinsv
systeem
Het Is de bedoeling van Rijkswat staat
door samenwerking met de waterschap
pen en particulieren een aansluitend ge
heel van landaanwinningswerken langs de
Noordkust van Friesland te krijgen en
het werk zo intensief mogelijk aan te
pakken.
Daar de oppervlakte cultuurgrond door
een steeds grotere behoefte aan bouwter
reinen en vooral ook in Friesland
door aanleg van nieuwe wegen en ka
nalen steeds kleiner wordt, is er behoefte
aan landaanwinningswerken Het ligt nu
in de bedoeling, dat in de toekomst de
Zuidelijke helft van de Lauwerszee (over
een oppervlakte van ongeveer 2300 ha)
en een deel van de Waddenzee bij Ferwerd
(1500 a 2000 ha) het eerst voor bedijking
in aanmerking zullen komen. Het aan-
winningsobject bij de gemeente Het Bildt,
dat loopt van Zwartehaan tot het Noor-
derleeg, is het kleinste, dat thans in be-
vJerklng. is. Het heeft een oppervlakte
van ongeveer 100 ha.
Op deze wijze wordt in de loop VSn
de jaren aan de Noordkust van Fries
land heel wat vruchtbaar land gewon
nen. Het gaat wel heel langzaam,
maar de 300 arbeiders, die er gere
geld aan het werk zijn, vorderen toch
iedere dag een eindje. Van een paar
uur na hoog water tot een paar uur
voor hoog water zijn ze dagelijks in
hun hoge laarzen aan het werk op
de wadden, die dan droog liggen
Ze «laan dubbele rijen palen ln de
grond, doen er rijshout tussen, trekken
hun materiaal op gebogen houten sleeën
over het slib en graven dichtgeslibde
greppels uit.
Er wordt gewerkt volgens het zoge
naamde Sleeswijk-Holstein&e systeem.
Tussen de dammen ontstaan bezinkvelden
van ongeveer 400 bij 400 meter. Binnen
deze vakken wordt een stesel van «loten
en greppels, gegraven De dammen zorgen
voor rustig water en de sloten en «rappels
voor geleidelijke toe en afstroming. Bij
laag water vallen de akkers, die tussen de
greppels liggen, droog en het slib kan zich
zo met de bodem verbinden.
De greppels slibben echter ook dicht,
daarom worden ze geregeld uitgegraven.
De aarde wordt dan op de akkers gedepo
neerd, die daardoor geregeld hoger
worden.
Binnen de bezinkvelden komt de grond
ongeveer 5 10 cm omhoog, soms is het
wel eens meer, soms ook nog wel minder
De plaats, waar gewerkt wordt ei ok nog
vele andere orpstandigheden spelen een
rol. Op de opgehoogde grond ontstaat dan
al spoedig een plantengroei, welke het
aanslibben terdege bevordert. Men heeft
In de eerste zware Novembermist kwam
gisteren het verkeer fn Londen bijna tot
stilstand. De Londenaren gingen tastend
naar hun werk en ln sommige delen
de stad liepen de conducteurs van bussen
met fakkels papier voor de bussen uit om
de chauffeur te leiden. De mist was over
een groot deel van Engeland verspreid.
De scheepvaart op de Theems lag geheel
stil. Op het Londense vliegveld traden
vertragingen op.
Er zijn verscheidene verkeersbotsingen
en ontsporigen van treinen gemeld. Ir
Yorkshire is vliegtuig van de R A F. neer
gestort, waarbij de piloot om het leven
kwam De acheepvaart langs de Oost-kust
van Engeland ondervond vertraging, even
als de haringvloot.
daarom getracht, het proces te versnellen
door spartina-gras, dat uit Zuid-Engeland
werd aangevoerd, te planten, maar daar
mee heeft men in het Noorden niet veel
succes gehad. Toch komt de grond in de
bezinkvelden langzaam maar zeker hoger
te liggen en wanneer een bepaalde hoogte
is bereikt, is een nieuwe kwelder ont
staan. Als er dan nog een kade omheen
is gelegd, kan op die kwelder het vee
worden geweid. De grond is zeer vrucht
baar, zodat de grasgroei er zich uitste
kend op kan ontwikkelen.
Het ioopt met deze landaanwinning ook
nog wel eens tegen, bijvoorbeeld bij
harde Noord-Westelijke wind. wanneer er
In het geheel niet kan worden gewerkt of
wanneer een ruwe storm veel. waaraan
weken was gewerkt, in enkele uren weer
vernietigt Maar de mensen van Rijks
waterstaat herstellen de schade zo snel
mogelijk en beginnen opnieuw Zo meest
men na de oorlog hier en daar opnieuw
met werk beginnen, dat tijdens de oorlog
al flink was gevorderd, maar door de
izetting niet kon worden voltooid.
De gewonnen grond ls vrij duur en kan
natuurlijk niet direct rendabel zijn, maar
vooral in Friesland voorziet hij in een zo
grote behoefte, dat deze landaanwinnings
werken in de naaste toekomst met kracht
zullen worden voortgezet.
Rumoer rond de snoekbaars
Over de kwestie van de IJsclmeervia-
gers. die het vissen op snoekbaars gedu
rende deze week hebben gestaakt, omdat
de door de exporteurs betaalde prijzen hun
inziens niet voldoënde zijn. vernemen we
nog het volgende:
Zaterdag is de minimumprijs, waarvoor
snoekbaars naar Duitsland mag worden
geëxporteerd, verlaagd van 60 tot 50 ct.
Van de zijde der vissers wenst men echter
opheffiog van de minimum-exportprijs.
Men hoopt, dat dit de export zal verge
makkelijken. Naar het ministerie van
Landbouw. Visserij en Voedselvoorziening
meedeelt, is de markt voor zoetwatervis in
West-Du;tsland echter op het ogenblik
zeer slecht. Zoals bekend is déze export
sinds 1 October mogelijk. Het bedrijf
schap voor visserijproducten vreest bo
vendien dat loslaling van de minimum
prijzen voor West-Duitsland onze onder
handelingspositie met andere landen zal
schaden.
Het congres van kruideniers
Het congres van de vakgroep Detail
handel in Kruidenierswaren in Krasny-
polsky te Amsterdam, werd gistermiddag
geopend door de voorzitter, de heer J.
G. H. Cornellssen. Daarna nam de secre
taris. de heer H. Post, het woord.
Het vraagstuk van de verhouding tus
sen de handel en de industrie is urgent
geworden aldus spreker, en vraagt om
een snelle oplossing, in het bijzonder waar
het betreft het merkartikel. De handel ln
de industrie zullen als gelijkwaardige
partners het overleg, betreffende de ge
meenschappelijke vraagstukken krachtig
dienen voort te zetten. Het nog vaak be
staande wantrouwen vormt echter een
struikelblok. Over de vestigingspolitiek
zei spreker: De vestigingswet heeft opk
voor het kruideniersbedrijf zeer nuttig
gewerkt. Een star vasthouden van de
wetgever aan een strakke branche-begren
zing zal echter voor onze branche niet
houdbaar zijn in verband met de duide
lijk waarneembare groei van kruideniers
winkel naar levensmiddelenbedrijf.
Waalwijk leent bouwgeld
In de gehouden vergadering van de
Raad der Gemeente Waalwijk werd be
sloten een geldlening aan te gaan groot
f 1.693.000.voor het grootste deel be
stemd voor de financiering van de mon-
tagebouw.
