Geheimzinnig deteotive-burean
van minister Téulings
Het leven in Londen loopt weer
vast in de „erwtensoep"
Minister In 't Veld is optimist
Militairen in de Oost
onderscheiden
Het verhaal van de week
Er heerst een onplezierige
stemming in Batavia
Op zolder van Heksenwaag
komt oude lijnbaan
Plan om in Kort Haarlem een
verenigingsgebouw te stichten
Indiaantje spelen op rijkskosten
Zeelieden uit de koers
geraakt
HOEST
Mist in Engeland betekent: verhoging
van het sterftecijfer
Vrij baan voor de industrie
NEDERLAND GAAT WEER DEELNEMEN
AAN DUITSE JAARBEURZEN
CLOWNTJE RICK OP AVONTUUR
Mosselexporteurs tevreden
BRIEF No. 219
Algemeen is men
gedeprimeerd
Museum in 'n museum
Herinnering aan bloei
van Oudewater
Renaissance der historie
AT O
AAR.
ANNEER
Het zal voorlopig tevens als kleuterschool
dienst doen
In 1950 tunnel in
Derde Kade
Ingezonden Stukken
EERSTE BLAD - PAGINA 2.
C7
(Van onze parlementaire redacteur)
Na de bevrijding heeft de regering een
geheimzihnige Binnenlandse Veiligheids
dienst ingesteld, die tot taak heeft gege
vens te verzamelen over de activiteit van
aan de veiligheid van de Staat vijandige
stromingen. De regering is van mening dat
zolang machten in de wereld bezig zijn
met niets ontziende middelen de grondsla
gen aan te tasten van onze democratische
rechtsorde, over een apparaat dient te
worden beschikt om ondergrondse activi
teit tijdig op te sporen Als onderdeel van
haar taak oefent de BVD mede contröle
uit op het personeel dat werkzaam is aan
militaire diensten, ook wanneer dit per
soneel bij aannemers in dienst is.
Bij de behandeling van de begroting van
Binnenlandse Zaken was de heer Beer-
n i n k (CHU) van oordeel dat hier sprake
Is van een geheime politie, hetgeen in
strijd is met de wet Daarom zou hij deze
dienst zo spoedig mogelijk willen afschaf
fen
De heer Goedhart (PvdA) maakt het
een beetje bonter Hij noemde de BVD
de zonderlingste overheidsinstantie, die wij
In ons land kennen Het bureau van de
dienst is ergens gevestigd in Den Haag
in een pand. waarvan bet
nummerbordje is verwij
derd (hij bedoelde waar
schijnlijk Javastraat 68)
Het personeel van deze
dienst mag niet voor de
ramen staan en de typistes mogen niet
zeggen dat zll er werken, zodat de zonder
linge toestand is ontstaan, dat er in Den
Haag meisjes rondlopen, die de ogen neer
slaan en beginnen te blozen wanneer men
haar vraagt waar zij werken. De leider
van het bureau werkt met hokus-pokus
en voor een dienstreis naar Indonesië liet
hij zich bij de KLM boeken als Mister X.
de beste methode om de aandacht op zich
te vestigen Toeh een Kamerlid hem in
Indonesië ontmoette, deed hij hevig ver
schrikt en het zou het Kamerlid niet heb
ben verwonderd als hij hem later weer had
ontmoet met een pruik, een donkere bril
en een aangeplakte baard. Die Mister X
heeft ook een onderzoek doen instellen
naar de gedragingen van de directeur van
Het Parool, waarbij tevens werd onder
zocht of Het Parool de tekorten van De
Waarheid dekt. Men verwekt stemming
door informaties bij ex-verloofden, buren
en anderen en thans dwalen weer spion
nen rond Vrij Nederland. Het gaat alles
met hokus-pokus. Maar wij ziin er op te
gen aldus de heer Goedhfrt. dat op over
heidskosten Indiaantje wordt gespeeld Wij
willen eigenlijk geen gulden voor deze
dienst voteren, maar wij zullen de minis
ter een jaar de gelegenheid geven aan het
„theater" een einde te maken opdat er
enkel een goede informatiedienst over
blijft.
Tweede
Scherp opletten
De heer Wel ter (K.NP.) wilde In het
oog houden dat dergelijke diensten een
noodzakelijk kwaad zijn Het ia een ge
vaar wanneer een geheime politlediens'
over bijna anderhalf millioen gulden de
beschikking krijgt zonder enige contröle.
Lsat de minister deze dienst dus scherp
in de hand houden en er voor zorgen dat
e- geen wegen worden begaan, die in een
democratische staat niet dienen voor te
kernen
Ook de communist Gortzak (CPN)
uitte natuurlijk crittek op de BVD.
waarna de heer Bachg |KV P er op
a'tent maakte, dgt de B V D., in tegen
stelling tot dergelijke diensten in het bui
tenland over geen enkele executieve be
voegdheid beschikt.
Minia
letgeen hij had geho
hij is nog te kort minister om veel van
Minister T e u 11 n g was erg verwon
derd over hetgeen hij had gehoord, want
deze dienst af te weten. Hij wilde er wei
de nadruk op leggen dat er geen sprake
te van een geheime politie. De B V.D. Is
s.echts een Inlichtingendienst, waarvan
de regering ook gebruik maakt bij her
aanstellen van personen in ambtelijke
dienst De heet Goedhart heeft het er wel
ws- te dik opgelegd Het betreft hier een
ernstige zaak. Een der hoofdtaken van de
BVD is. blijkens het onder geheimhou
ding aan de Kamer overgelegde Konink
lijk Beslui:, de regering voor it lichten
omtrent mogelijke ordeverstorinaen als
gevolg van agitatie. De minister verklaar
de tenslotte bereid te zijn in de minister
raad ter sprake te brengen of het be
ware Koninklijk Besluit openbaar kan
worden gemaakt.
Geslaagde en mislukte
verhoging van salaris
Hei salaris van de ministers is verhoogd
van 18.000 tot 24.000 per jaar. Alleen
de communisten waren er tegen. De heer
v. d. Goes van Naters (Pv.d.A.)
verklaarde dat zijn fractie voor een jaar
aan de verhoging haar goedkeuring wil
geven, opdat kan blijken of de proef vol
doening schenkt of niet.
De verhoging van inkomsten voor de
secretarissen-generaal is echter nog niet
in kannen en kruiken. De secretaris
generaal Is de eerste man na de minister.
Hij is de deskundige, die allets regglt en
voorbereidt en alles moet weten. Ministers
kunnen wisselen, de secretaris-generaal
blijft. Tenzij, zoals reeds tweemaal te voor
gekomen. de B.P.M. of de Unilever hun
een zeer veel hoger «alarte bieden, waar
voor zij moeten bezwijken. Dat is jammer.
want deze onkreukbare hoge-ambtenaren-
stand behoort tot de intellectuele rijkdom
van ons land. die voor het bestuur van
onschatbaar belang is. Deze mensen heb
ben uiteraard ook wel eens uitgaven, die
voortvloeien uit de verplichtingen aan
hun stand verbonden Daarom had de re
gering oorspronkelijk bij hun jaarwedde
van 12.000 een toelage willen geven van
1 200 voor representatiekosten. Daar
tegen waren uit de Kamer bezwaren ge
rezen. omdat men van mening was dat
onkosten eenvoudig gedeclareerd zouden
kunnen worden.
De regering heeft daarom een oplos-
sjng gezocht door aan de Kamer een cre-
diet te vragen waaruit aan de secretaris
sen-generaal een ambtstoelage kan worden
verstrekt ex art 19 van het Bezoldigings
besluit. dat extra-betaling mogelijk maakt
aan ambtenaren, die zich door bijzondere
diensten van hun collega's onderscheiden
De Kamer had daar gisteren bij monde
van de heer Beernink (C.H.U.) echter for
meel bezwaar tegen omdat een secretaris
generaal de enige is in zijn rang en zich
dus niet van collega's kan onderscheiden.
De heer Beernink meende dat daarom een
andere oplossing zou moeten worden ge
zocht. eventueel door een salarisverhoging.
De heer A 1 g r a (A.R.) noemde de oplos
sing van de regering reeds een surrogaat
voor salarisverhoging en de heer v.
S 1 e e n (P. v. d. A.) drong ook aan op een
meer reële basis De heer T i 1 a n u s
(C.H.U.) was echter van mening, dat hele
maal niet de noodzaak van salarisverho
ging aan de orde was. Dat zou trouwens
moeten gebeuren door een wijziging van
het Bezoldigingsbesluit, dat dan in het
Georganiseerd Overleg op de helling zou
worden gebracht met wie weet weike
consequenties. De heer Wel ter (K.N P.)
achtte het een landsbelang, dat de rege
ring kan blijven beschikken over de beste
krachten voor top-functies. Het bedrijfs
leven biedt meer.
De voorzitter greep in
Minister T e u 1 I n g s. die nog maar kort
in functie is. zag niet zo spoedig een op
lossing. omdat bepaalde onkosten worden
gemaakt in een sfeer waardoor ze ambte
lijk niet te declareren zijn. Hij verdedigde
de ambtstoelage met overtuiging, omdat
hij als Kamerlid vaak met de secretarissen-
generaal in aanraking was geweest en
daardoor de omstandigheden kende. De
ministerraad, die het voorstel ten behoeve
van de secretarissen-generaal had voorbe
reid. zou echter prijs stellen op de mede
werking van de Kamer.
Voorzitter Kortenhorst, die met
zijn ervaring de stemming in de Kamer al
zo n beetje gepeild had en zag aankomen,
dat de oplossing van de regering zou wor
den verworpen, hield de beslissing aan.
opdat minister Teullngs eerst nog even
zijn collega's zou kunnen raadplegen
Daardoor is ook de begroting van Binnen
landse Zaken (die ook de verhuizing in
houdt van de Landsdrukkerij naar een
nieuw gebouw) nog niet aangenomen.
Nadat minister Teulings nog had mee
gedeeld. dat de inkrimping van het politie
personeel zal geschieden in overleg met de
organisaties om zo min mogelijk persoon
lijke belangen te benadelen, werd om vijf
uur nog begonnen aan de behandeling van
de begroting van Buitenlandse Zaken, die
volgende week Dinsdag wordt voortgezet,
waarna het in de bedoeling ligt in de
avondzitting nog een aanvang te maken
met de begroting van Economische Zaken
In de loop van de zitting is nog aange
nomen de interim-regeling voor Suri
name, waarover ginds hevige beroering
was ontstaan door de aanneming van een
motie-De Kort volgens welke het bijzon
dere en openbare kweekschoolonderwijs
gelijk moet worden gesteld. De Staten van
Suriname hadden dit niet gewild en waren
ook niet van plan zich aan de motie te
houden In de gewijzigde regeling Is nu de
motie-De Kort gehandhaafd, zodat het
gezicht van de Kamer is gered, maar de
Staten van Suriname worden vrijgelaten
er al of niet gevolg aan te geven.
Voorts Is nog met een jaar de bevoegd
heid voor de regering verlengd om mili
tairen naar Indonesië te zenden. De des
betreffende wet liep aan hot eind van dit
jaar af; de verlenging is nodig opdat voor
een spoedige en ordelijke terugkeer van de
troepen eventueel speciale verbindings
officieren en deskundigen naar Indonesië
kunnen worden gezonden.
In de nacht van 9 op 10 November ont
dekte een agent van politie, dat twee man
nen zich op verdachte wijze ophielden bij
een perceel aan de De Savomin Lohman-
laan in Den Haag. Hij arresteerde deze
mannen, een paar zeelui.
Een van hen droeg een met 8 patronen
geladen pistool bij zich en de ander had
een alarmpistool In zijn bezit.
Uit het door de recherche ingestelde
onderzoek Is nu gebleken, dat beiden enige
dagen geleden hadden ingebroken in een
perceel aan de Alexander Gogelweg.
waarbij f2200 In hun handen viel. In
Voorburg hadden zij in één nacht inge
broken in 4 percelen, gelegen aan de
Laan van Nieuw Oost Einde en in de Van
Pabstlaan. waar zij 400. een zilveren
herenhorloge, een dameshorloge en een
gouden damesring buit maakten.
ZATERDAG 19 NOVEMBER 1949
Geen strijdkrachtenprogiamma
meer op Zaterdag
Nu de omroepverenigingen tot 15 Fe
bruari 1950 twee uren per daghear uit
zendingen moeten staken, heeft de lei
ding van het radio-programma vcor de
Nederlandse strijdkrachten het wenselijk
geacht zich ook enige beperking op te
leggen. Daarom is besloten voor het
strijdkrachfenprogramma geen gebruik
meer te maken van de zendtijd op Zater
dagen van 13 00 tot 13 30 uur. via Hilver
sum I en wel met ingang van Zaterdag
19 November a.s. De tot nu toe in dit half
uur uitgezonden groeten en verzoekplaten
van militairen in Indonesië voor hun fa
milieleden in Nederland zullen zoveel
mogelijk dagelijks in het programma van
18 30 tot 1900 uur worden verwerkt.
Rode Hoestpoeders van Miinhardt
Dom O r-
Zo ziet Trafalgar Square er uit tijdens
het koffie-uur, als Londen in een donzige
mistdeken is gewikkeld.
ize Londense correspondent telefoneert:
Sj'e zitten weer in de erwtensoep. Neen, niet die, welke men pleegt te
associëren met een kluif. „Pea soup" zo noemt de Londenaar de dikke
roen-gele mist, die als een muur in de straten staat. Als het heel erg dan
6hijnt het leven in de wereldstad opgehouden te hebben. Dan waadt men
loor een grauwe, ongrijpbare massa. Het is een fantastisch schimmenspel
opgevoerd door tastende en zoekende mensen en voetje voor voetje voortl
schuivende voertuigen, welker lampen flets door de grijsheid heenschemeren
Het is een wereld van onwezenlijke verzonkTenheid. Men voelt zich gevangen
onder een stolp, waaronder men dreigt te verstikken. De koude natte damp
toch al grieperige stedelingen. Mist in Engeland be
stelt zware eisen aan de
tekent, dat het sterftecijfer verdubbelt.
Elke ochtend in deze rillerige herfst
dagen leeft de Londenaar in een atmosfeer
van surrealisme, dat hem uit zijn even
wicht dreigt te brengen. Zelfs in huls is
men niet veilig. Door deuren en kieren
dringt de vuile damp naar binnen, een
roetiaag achterlatend
Duidelijke lijnen, rechte wegen zijn door
de doezelaar van de mist uitgeveegd. Lon-
Minister in 't Veld heeft gistermorgen
het nieuwe Fabrieksgebouw te Zeist van
de Nederlamlse Optiek- en Instrumenten-
..ïope
openingsrede zeide hij o.m dat thans het
fabriek dr C. E.
tend In zijn
bouwvolume, beschikbaar voor de in
dustrie. het peil heeft bereikt, waarop aan
alle aanvragen kan worden voldaan. Er is
zelfs reden om eraan te twijfelen of 1iet
toegestane bedrag van drie honderd mil
lioen met de komende aanvragen geheel
zal worden opgebruikt Spreker kon voorts
met vreugde constateren, dat men er in
i9 geslaagd de uitbreiding van de beroeps
bevolking op te vangen. Van werkloosheid
in beduidende mate is nog geen sprake
Dit is echter geen reden om rustig de
verdere ontwikkeling af te waehteh. Het
Toegekend is de Bronzen Leeuw posthuum
aan de als zodanig tijdelijk benoemde
reserve-kapitein J. Boltjes. van het waRen
De Bronzen Leeuw aan de als zodanig
tijdelijk benoemde reserve-kapitein voor al
gemene dienst H Helse, de als zodanig
tijdelijk benoemde reserve-eerste-luitenant
voor algemene dienst K H J I indelauff; de
als zodanig tijdelijk benoemde reserve-eer
ste-luitenant j M Lammeree, van het wa
pen der infanterie; de reserve-eerste-luite
nant A. W Seidel. van het wapen der in
fanterie; de resei ve-tweede-luitenant K
Meyer, van het wapen der infanterie, de
reserve-lwee<te-luitenant p Messing, van
het wapen der cavalerie; de als zonadig
tijdelijk aangestelde adiudant-onderofficier-
inStnicteur M J Suykerbuyk. van het wa
pen dar infanterie, do sergeant-oorlogsvrij
williger J. C Kuit: de als zodanig njrlelijK
aangestelde sergeants-oorlogsvrijwilliger C.
D Borgh. C. van der Does. H. W G Kalee
en P. van Wanrooy: de als zodanig tijdelijk
aangestelde wachtmeester-oorlogsvrijwilliger
J A. Verhelst; de dienstplichtig korporaal
J A. van Bodegom van het wapen der in
fanterie; de als zodanig tijdelijk aangestelde
korporaal J. H Benda. van het wapen der
infanterie: de soldaten eerste klasse oorlogs
vrijwilliger J. L. van der Waerden en
J. J. M. Hulspas; de soldaat oorlogsvrijwilli
ger P. G M Prljden. de dienstplichtig
huzaar der eerste klasse A. de Niet. van
het wapen der cavalerie.
Het Bronzen Kruis is posthuum toegekend
aan: de reserve-eerste-luitenant J Remtjnse.
de dienstplichtig korporaal W Vonk. d° als
zodanig tiidelijk aangestelde korporaal H.
P A. J. Kampinga, allen van het wapen
der infanterie; de ais zodanig tijdelijk aan
gestelde korporaal oorlogsvrijwilliger S.
Koopmans. de soldaat eerste klasse oorlogs
vrijwilliger H de Wit
Het Bronzen Kruis is toegekend aan de
als zodanig tiideltjk benoemde luitenant-
kolonef J C Zufdema. de als zodanig tijde
lijk benoemde reserve-kapitein W Pluygers.
belden van het Wapen der infanterie; de
als zodanig tijdelijk benoemde ritmeester F
R van Roven, van het wapen der cavalerie;
de reserve-eerste-luitenant F T J van de
Rijdt, de reserve-tweede-lul tenant G J.
Plasman, beiden van het wapen der infan
terie. de reserve-tweede luitenant J. C. Dub-
beld. de reserve-tweede-iuitenant jhr A van
der Göes de reserve-lweede-ltillenant K
Groenewegen. de reserve-tweede-luitenant
nant P J. van Splunter. allen van het wa
pen der cavalerie; de als zodanig tijdelijk
benoemde reserve-tweede-luitenant-vlieger
J Walhout. van het wapen der militaire
luchtvaart; de als zodanig tijdelijk aange
stelde adiudant-onderofficier-lnstructeur-
oorlogsvrilwllllger A. M Verbeek, de als zo
danig tijdelijk aangestelde sergeant-majoor
instructeur J. VII ijn. van het wapen der
infanterie: de sergeant-oorlogsvrijwilliger V
van.Hyum. de dienstplichtig sergeant J W
van Kpen. van het wapen der infanterie: de
ipls zodanig tiideliik aangestelde sergeant-
monteur-oorlogsvrijwilllger F. N de Jong.
de als zodanig tiideliik aangestelde ser-
geants-ooriogsvrjjwflliger J. Th. de Jong. H.
I.lchtenbelt. p. Mariinus. d F Wiimans en
A Zweers: de als zodanig tiidelijk aange
stelde dienstplichtig sergeant N G Tljdlnk.
van het wapen der infanterie: de als zoda
nig tijdelijk aangestelde wachtmeester J M.
Hennink. van het wapen der artillerie: de
als zodanig tijdejljk aangestelde korporaal-
aangestelde korporaal-zle-
kenveiplegei-oorlogsvrijwilliger G A. Roe
mers. de als zodanig tiidelijk aangestelde
korporaal-ooi logsvrijwilliger J G van Wijk,
de als zodanig tijdelijk aangestelde korpo-
ïaals L. M J Feller, van het wapen der
Infanterie en A. Oosterhuls. var»,het wapen
der infanterie: de soldaten der eerste IflasSe-
oorlogsvrljwilliger R Puik en H M Suyker
buyk: de soldaat eerste klasse zieken vei Ple
ger-oorlogsvrijwilliger F. Tuinema: de sol
daat eerste klasse-oorlogsvrijwilliger J Wes-
seis. de dienstplichtige solgaten eerste klasse
L. B Berndsen. C Haak, W de Heer, G
van Rijn van het wappn der Infanterie: H.
Zuurman; de dienstplichtig soldaat der eer
ste klaFse ziekenverzorger S Schotanus, van
het wapen der infanterie de huzaar der eer-
sle klasse oorlogsvrijwilliger F Bakker; de
soldaat-oorlogsvruwfllfger G Leemans, de
dienstplichtige soldalen H. Alblas. C Groo-
ters. A. den Haan. J F Smits. F Wolfert.
allen van het wapen dei infanterie. H G
Blonk. G H Moree. N Roorda, allen van
het wapen der genie en A. C. Verhoeven
\an het wapen der artillerie en de dienst
plichtig huzaar B Rijkee
Het Kruis van Verdienste Is toegekend
aan: de eerste luitenant A. Brouwer, van het
wapen der Infanterie: de als zodanig tijde-
Ulk aangestelde sergeant-oorlogsvrijwilliger
F M. Krlesels. de dienstplichtig korporaal
Kroon, van het wapen der Infanterie: de
tiger A Fabei
oorlogsvriiwilliger
de dienstplichtig hi
van Wageningen
eerste klasse-oorlogsvrtlwil-
e^rste klasse
komt er nu op aan. dat Nederland nu de
kopers- In een verkopersmarkt is ver
anderd. za! kunnen concurreren. Met
andere woorden, dat de arbeidsproductie
niet zal achterblijven bij die van andere
landen. Dit eist relatief grotere investe
ringen.
Spreker verklaarde zich een tegenstan
der van de politiek van aanpassen en ver
soberen. in de zin. zoals dat tegenwoordig
wordt aanbevolen. De eerste plaats, waar
bezuinigingen effectief zijn. is de consump
tie-sfeer. Het afzien van koffieverbruik
za) ons land meer opleveren dan het ge
hele bouwprogramma kost. Bij het verdwij
nen van de Marshall-hulp dient men zich
dat voor ogen te stellen. Spreker wees
tepslotte op het grote belang van research-
werk Op dit gebied zijn wij bezig achter
te geraken. West-Europa moet hierin tot
veel nauwere samenwerking komen, wat
niet wegneemt, dat ook elk land het zijne
moet doen.
In verband hiermede Is de vernieuwde
optische industrie aldus de minister, van
grote betekenis. Hier wordt bewezen, dat
er nog moed schuilt onder het Nederlandse
volk. De geest, die Nederland heeft groot
gemaakt is niet verdwenen Met het over
halen van een handle stelde de minister
het nieuwe bedrijf in werking.
den zit achter matglas. Het verrassende
echter, dat de mistbanken in deze reus
achtige stad meestal slechts een plaatse-
lijk karakter dragen Het ene moment is
het nog zonnig en even later bevindt men
zich in de nacht, of beter onder een on-
heilspellende belichting, die door dikke
damplagen heenflltert.
testralen priemen en priemen en
als zjj tegen het middaguur de iterkste
kracht ontwikkeld hebben, dan li het
grote moment aangebroken. Een zoniop-
gang om 12 uur Reikhalzend tuurt Lon
den naar een donker oranje voorwerp
dat ergens ala een sinaasappel in de nevei
hangt. Als het eenmaal zover ls, wordt het
duistere toneel meeatal langzaamaan In
gloed gezet Er komt weer een glimlach
op de verstarde en verkleumde gezichten.
Londen herademt.
Maar lang duurt het niet. Want een uur
later daalt de pooLnacht opnieuw over hel
dal van de Theems. Millioenen kwamen
deze week te laat op hun werk Nu wor
den ze door de bladen aangespoord zo
vroeg mogelijk naar huis te gaan omdit
de wegen rond de stad al weer heel vroeg
potdicht zullen zijn. „Fog-service in ope
ration" (Mistdienst in werking) staat w
op grote aanplakbiljetten, die altijd ge
reed liggen op de stations.
Duizenden staan daar. mannetje aan
mannetje, in de grootste lijdzaamheid t«
wachten Af en toe sluipt er een trein
aan Wanneer zal men de huisdeur achter
zich kunnen dichtdoen"' Om tien uur. eli
Uur of misschien om drie uur 's nachts?
De mist. die de wereld in watten wik
kelt. schept sfeer en schoonheid. Maar
heeft de geërgerde Londenaar er oog
voor? Hij moppert Kon hij de regering
er maar de schuld van geven!
VrUer handel. De Belgisch-Luxemburg!»
economische unie en West-Duitsland hebben
een nieuwe overeenkomst getekend, waarbij
de handel tussen de belde landen vrijer
wordt gemaakt.
De export naar Duitsland is vrij. aldus
mr H. R. Marius. directeur van de Ne
derlandse Kamer van Koophandel voor
Duitsland, op een persbijeenkomst in Den
Haag Het zal dus van de activiteit van de
Nederlandse zakenman afhangen, welke
resultaten er uiteindelijk in ons nationaal
belang worden bereikt. Naast persoon
lijke activiteit, die ontplooid kan worden
in de richting van het persoonlijk bezoek
der relaties in Duitsland, en het aanstel
len van vertegenwoordigers voor het be
werken van deze markt, in zijns inziens
deelneming aan Duitse jaarbeurzen het
middel om orders te boeken en nieuwe
relaties te maken.
Dat er in Duitsland inderdaad veel be
langstelling bestaat voor handel met Ne
derland werd. aldus mr Marius, o.m.
aangetoond door het grote aantal brieven
van Duitse firma's, welke de Kamer dage
lijks ontvangt en waarin Duitse zaken
lieden om bemiddeling vragen bij hun
pogingen om nieuwe transacties uit td
voeren.
Om nu deze belangstelling zo efficient
mogelijk te benutten heeft de Nederland-
679/80. Het regende al de-hele dag. Nat
en koud wa6 het op straat.
Oepoetle kwam uit schoolnet z'n kraag
hoog opgeslagen. Brrrzo nat was het!
Toen stond hij opeens stil en keek In
een hoekje, bij een huis. zat een klein,
armzalig, bibberend hondje. Zijn lange
haartjes waren nat en vuil van de modder
En met z'n zielige oogjes keek ,het beestje
naar Oepoetle.
Arm beestje! Ben je Je huis kwijt?
Het is toch veel te nat en te koud voor
zulke kleine hondjes!
Voorzichtig pakte bij het diertje op en
nam het in zijn arm.
Kom maar, ik zal je mee naar huls
nemen! zei hij.
En zo Jcwam het. dat Oepoetle met een
bibberend hondje thuiskwam....
$e Kamer van Koophandel voor Duitsland
het voornemen om op een viertal in het
volgende jaar in Duitsland te houden
jaarbeurzen Nederlandse inzendingen te
organiseaen o.a. op de Letpziger Voor-
jaarsmesse en op de Jaarbeurs In Han
nover. Als derde expositie staat een In
zending op de Keulse Jaarbeurs op het
programma.
Tot besluit deelde mr Marius nog mede,
dat er ten aanzien van de Jaarbeurs te
Frankfurt plannen bestaan over te gaan
tot het Inrichten van een permanent Ne
derlands paviljoen. Deze plannen ver
keren reeds in een vergevorderd stadium
van voorbereiding. Het oprichten van dit
paviljoen zal mogelijk worden gemaakt
door financiële deelname van Neder
landse exportfirma's.
De mosselexport naar België en Frank
rijk geeft de laatste maanden reden tot
tevredenheid Het ls de leiding van het
aan- en verkoopkantoor voor mosselen
gelukt, zowel met onze zuiderburen all
met Frankrijk, belangrijke leveringscon
tracten af te sluiten. De concurrentie van
de Deense mosselen is nog steeds sterk;
de kwaliteit van de Zeeuwse mosselen ll
echter belangrijk beter. Door het aan-
en verkoopkantoor wordt alles ln het
werk gesteld om, door het leveren van
een goede kwaliteit, de export op gang te
houden en tot heden ls dat uitstekend
gelukt.
De export naar Duitsland ls niet groot:
bovendien zou volgens enige geruchten,
Duitsland zelf mosselen aan België gaan
leveren.
Vermiste brandstoffenkaarten
Na 26 November zullen geen brand
stoffenkaarten meer worden uitgereikt
ter vergoeding van vermiste kaarten,
evenmin zal na laatstgenoemde datum
gelegenheid bestaan tot ruiling van bon
06 voor schippers en anderen, die deze
bon niet tijdig hebben ingeleverd. Ook
voor grote gezinnen, schippers en schip
persknechten, die permanent aan boord
verblijven en voor hen. die tijdelijk buiten
hun woonplaats verblijven zullen geen
brandstoffenbonnen meer worden uitge
reikt Tenslotte zal ook de uitreiking voor
aanstaande moeders worden beëindigd.
"VITJDIG? Waarom zou Ik nijdig worden?
•L Als je vist, moet je je kalmte bewa
ren en niet woedend worden, omdat een
boosaardige voorn telkens met voorzich
tige zuigjes je pluim eraf sabbelt en als
dan de haak bloot gezogen ls, is natuurlijk
je boos opzet verraden en krijgt je tuigje
nog een minachtende klap met een staart
toe. als om je te bewijzen dat het water
volkje je dóór heeft.
Haal maar weer op. Voorzichtig en
vakkundig nu een nieuw pluimpje draalen
en geraffineerd scherp op je haak zetten.
Ziezo, een móórdpluim. Nu rustig, recht
standig laten zakken boven je voertje.
Hoe minder beroering, des te beter.
Wat een heerlijk stil. zonnig weer. En
dat op Zondagmorgen. Ik zit op m'n
houten vlonder achter ons huls In de
tuin en heb de brede tocht als ofleratie-
terrein gekozen. Het ls pas 5 uur in de
morgen. Hoewel ik de vorige avond hele
maal geen plan had gemaakt om van
morgei) te gaan vissen, de muskieten op
m'n slaapkamer hebben me er toe ge
dwongen Ik heb het veld voor dat bloed
beluste tuig moeten ruimen en het slag
veld aan hen moeten laten met als enig
slachtoffer m'n arme vrouw, die nog
rustig doorsluimert, maar die straks
natuurlijk weer aan het ontbijt verschijnt
met één oog potdicht en ontelbare jeu
kende bulten op voorhoofd en wangen.
Nee. dan ls het hier rustiger. De enige
kwelgeesten hier op m'n vlondertje zijn
de zoemende bromvliegen, maar met die
speel Ik het wel klaar.
Kijk. daar gaat m'n pen weer. Zachtjes
wipt ze op en neer. Weer dat vojrzichtige
zuigen. Eerst zacht naar beneden eri aan
een opsteker. Sla vast nou. Ja hoor.
m'n eerste slachtoffer. Een mooie voorn
spartelt eindelijk aan m'n haak. Een
aarzelende zonnestraal priemt door de
pereboom en spettert lichtschampen op
z'n zilveren lijfje. Hij is royaal aan de
maat. Daarom verdwijnt hij in m'n
leefnet. Maar dit is niks. Ik moet ze
groter hebben. Ik moet met m'n vangst
voor de dag kunnen komen als straks m'n
vrouw wakker wordt.
Weer een nieuwe pluim. Zakken laten.
Een sigaret en nu maar weer afwachten.
Pas op. Ze zitten er weer bij. Déir
weer een opsteker! Vastslaan. Ophalen.
Mis weer de pluim eraf.
Lekker, net goed.
Wie zei dat daar? Het klinkt vlak naast
me.
Ook goeie morgen, dierenbeul.
Vlak naast me. naast de vlonder zit
parmantig een grote groene kikker op een
waterlelieblad. Hij hapt een paar maal
smakelijk in het ijle en kijkt me onder
wijl knipogend aan. met leedvermaak ln
de goudomrande oogjes.
Zo. zeg ik geraakt, vind Je het leuk?
Tuurlljk. Jij bent maar een gemeen
mannetje. Vind jij dat nou mooi. te
speculeren op het feit, dat da famllia
Zilverling moet gaan ontbijten? Held die
Je bent! Weet jij nog wat je de vorige
week hebt gédaan? Toen zat je hier ook
te loeren. En je zag geen stoot, omdat
de hele familie Zilverling een paar hon
derd meter verderop aan de lunch zat.
Toen werd je nijdig. Weet je 't nog? Toen
kwam een grote vette kikker door het
water ln je buurt om te kijken wat je
daar uitvoerde. En uit leedvermaak en
verveling, hield je de stumperd je haak
met pluim voor haar neus. Speels sprong
zij ernaar en hapte in je haak. En toen
vond je het leuk vast te slaan en daar
hing de stakkerd, met de scherpe haak
in haar zachte mond aan je topeindje.
gegaan en de wond is al zowat genezen.
Ik ken ze hier beneden zowat allemaal.
Ze hebben wat vaak d'r nood geklaagd
over de manier, waarop je onze vrije
kolonie en de familie Zilverling in het
bijzonder pleegt te behandelen. Ze noemen
je allemaal een lafbek en een sadist
bovendien. De meesten van de Zilver
lingen zijn nogal lichtgelovig en daar
speculeer jij op. Evenals op hun onver-
zadelijkheid. Ik zou wel eens willen weten
hoe jij je zou voelen, als ze Jou je
lievelingsgerecht zouden voorzetten en ze
stoppen er tevoren stukjes gestampt glas
en gemalen scheermesjes ln. waaraan je
zo heerlijk je snoet kunt openhalen.
Leuk, hè? Zij schreeuwde als een kind en
deed haar best los te komen met geen
ander gevolg, dan dat het gaatje in haar
mond nog groter werd. Los kwam zij
echter niet. Dus was je wel verplicht haar
op je vlonder te halen om de haak los
te maken. Zij kermde van de pijn toen
je de grootste moeite had haar van de
haak los te peuteren. Toen pas kon zij
zich, door een koene sprong in het water
van je hatelijk gezelschap bevrijden. Held.
Beul, die je bent. w
Was jij soms die kikker, dat je dat
allemaal zo goed weet? vroeg ik verbaasd
Nee. het was m'n meisje. Veel
lol heb jV van je beulswerk echter
niet gehad. Ze is er gelukkig niet aan dood
Eigenlijk vind tk ie maar een armzalig.
Inconsequent mannetje. Konijnen zou je
niet willen houden, heb je laatst eens
gezegd. Van deze zelfde plek heb lk je
ethische bez,waren daartegen kunnen be
luisteren. Konijnen houden, betekende ze
vol-voeren. vetmesten om ze tegen de
winter, als ze vet genoeg zijn, dood te
knuppelen, te villen en op te eten. En dat
kon je niet, zei je.
Een beest dat je maandenland had ver
troeteld (vuile huicheling, „vetmesten"
had je moeten zeggen), kon je zomaar niet
doodmaken, braden en opeten. Zelfs al
zou je ze dooi je buurman laten villen,
dan nog zou je niet in staat zijn er een
stukje van te eten.
En toch eet je willens en wetens het
vlees van paarden, runderen, schapen en
varkens terwijl de moord op die onschul
dige dieren toch ook door anderen werd
gepleegd.
Maar zonder dat Je geweten (van
elastiek, natuurlijk) spreekt en met ter
zijde zetting van je z.g. ethische begin
selen. sla je zo'n arme Zilverling een
gemene haak door z'n mond (niet door
z'n „bek", zoals jij altijd zegt, lelijke beul.
Een bek heb jij. Wij. dieren hebben een
mond. Vraag dat maar aan een cavalerist).
En als je dan. na veel getob en ontzettend
lijden van de arjne Zilverling, die scherpe
haak uit z'n mond hebt gewurmd, stop je
hem in een z.g. leefnetje. om 'm nog zo
lang mogelijk ln leven te houden met dat
vreselijke gat in z'n mond. Ik heb toch
zelf gezien, hoe je laatst een brasem op
haalde (een persoonlijk vriend van me),
die de verfoeilijke haak in z'n mond kreeg
en die er bij z'n oog weer uit kwam. En
om dat onnozele haakje te redden, heb je
net zolang zitten tobben, tot je 'm eruit
had. Dat het die arme stakker een oog
kostte, kon jou niet schelen, wel? Ake
lige barbaar. Dat oog bleef aan Je haak
hangen. En dat noem jij „sport". Je moest
je ogen uit je kop schamen.
Als hier beneden de familie Snoek op
jacht is, is dat haar goed recht. Zij moeten
eten en jagen achter ons aan. Maar dit
is spórt. Want alleen de lichamelijk-
gezonden. die uit de vinnen kunnen, ont
snappen hen telkeris en alleen de zieke
lijke, kwakkelende en zwakke leden van
de kolonie vallen hen ten prooi. Dat te
niet meer dan billijk. Met zwakke en zieke
dierfen is het slecht hulzen. En dit is de
meest humane (hoe komen jullie aen dat
woord?) en natuurlijke manier om van
onze zieke broers en zusten. te worden
verlost. Het is een mooie dood. Simp«
en pijnloos en ons aller natuurlijks Be
stemming.
Wij moesten de zaak eens omdraaien en
Jou het leed aandoen, dat Ja ons dsgelü»
berokkent. Voel je er wat voor. een
sappige biefstuk voor je lelijke snuffer
te worden gehouden en als je er dan me
je hongerige tronie ln hapt. met je o
aan een scherpe vleeshaak te worden
opgehesen? En toch komt jouw beurt oo
Beid je tijd, mannetje. En nou
beneden waarschuwen, dat JU flr
zit, met Je prutshengeltje.
Dag moordenaar. Goeie vang»"
Een plons van je welste en ik was Mg
wakker. Mijn kikker was ondergedOK*.-
Mijn lust in hengelen was over. Ik row
het zaakje op. gooide het ln hrttorn
huisje, ging naar binnen. Ik daent
stukje te eten en overzag de «eae»
ontbijttafel. oütB
Mijn oog bleef rusten op een oy*»
blikje sardientjes en ik rilde. h.u|
Ik verliet de eetkamer en sloop zscnn
de trap op. naar boven. kon
Als gedeelde smart deze halveert.
Ik beter m'n arme geplaagde vrouw
gezelschap gaan houden bij het
festijn op de slaapkamer
'T'WEE uur later, aan de
probeerden we elkander aan te
door onze gezwollen oogleden. QVtr.
Een morgenzoen kon er niet op
schieten. Daarvoor waren onze "pp®
dik- 4f, (tea
- Mannte. waarom neem
aardines. Anders ben Je er t mss
- Dank Je. liefste. Ik tal# wat
naman. En tomaten.
^TERDAG 19 NOVEMBER 1949,
iataviase
GOUDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA' f.
vorige week in vrij gunstige zin
A schreef over de redelijke geest ln de
1Batavia, dan moet ik m'n oordeel
toch wel even corrigeren. Die geest
hnl helemaal niet goed. Ik zou haast
"en. integendeel. Men is algemeen ge-
üwrimeerd, tengevolge van de onzekere
t ekomit cn de onbestemde vrees, die be-
j at voor een terugkeer van de bloedige
Novemberdagen van 1945, de beruchte
Rersiap-periode", toen vele Europeanen
pr0-Nederlandse Indonesiërs het
dichtoffer zijn geworden van terroristen.
Onder de ambtenaren ls de stemming
heel erg omdat men zich door de
regering-thuis in de steek voelt gelaten.
Initiatief en werklust zijn tot een abso
luut minimum gedaald en men heeft
oote moeite om „iets gedaan te krijgen".
Andere ambtenaren leven naar de leuze:
«n mjj de zondvloed" en doen maar
ook «1 *Un het de gekste dingen- Men
moet al heel sterk zijn, wil men zonder
deze overigens niet geheel onbegrijpe
lijke - 8eest blijven en ik moet van me
ielf ruiterlijk bekennen, dat ik twee
weken na m'n terugkeer in Batavia een
-root deel van m'n aanvankelijke en-
Ihousiasme ben kwijt geraakt.
Nu ie het aan de andere kant ook weer
io, dat de tegenstellingen wel erg scherp
zijn (en vooral op het ogenblik), wanneer
mea van twee en een halve maand ver
blijf in een geordende maatschappij terug
komt in de gigantische bende van Indo
nesië. Wanneer ik weer een tijdje hier
ben, kan het misschien allemaal wel mee
vallen en in het bijzonder geldt dit ten
aanzien van de eerste maanden na de
aanstaande souvereiniteits-overdracht.
Het ia een gewennings-procedure. die
naar het schijnt iedereen moet door
maken, die voor iets langer in Holland
la geweest. De vorige maal (eind '46), toen
lk in het moederland vertoefde, was ik
daar maar zeventien dagen. Toen is de
tegenstelling me niet zo scherp opge
vallen. Ik geloof trouwens, dat zij toen
minder scherp was ook, want Nederland
was zelf alles behalve geordend, al was
het op Indonesië stukken voor. Maar nu
is het in Nederland in vele opzichten
(atschoon lang niet alle) als „van ouds"
en dan krijg je bij terugkomst ln dit land
toch wel even éen ongelooflijke dreun
op je hoofd.
Met ppzet schrijf ik hierover wat uit
voerig. omdat ik met grote zekerheid
weet, dat de brieven, die U uit Indonesië
krijgt, U geen ander beeld zullen geven
en Üc wil vast niet de schijn op mij laden
alles rooskleuriger voor te stellen dan
het in werkelijkheid is. Ik kan, met vele
anderen, niets meer doen dan de hoop
uitspreken, dat het allemaal erg zal mee
vallen.
Stijgende prijzen
En bepaalde dingen zijn me ook mee
gevallen. Ik had in Nederland sterke ver
halen gehoord over de enorme prijsstij
gingen na de devaluatie. Intussen had ik
ook alweer gehoord, dat over de gehele
linie een daling was ingetreden, toen de
devaluatie-paniek was geluwd. Hoewel
ook nu nog vele dingen en juist de
voedingsmiddelen op een aanzienlijk
hoger prijspeil liggen, is het met de duurte
toch minder erg gesteld dan ik wel had
door de knipsels van de Bataviase brie
ven, die de familieleden thuis geregeld
aan de jongens in Indonesië zenden dat
k in Holland was, want zij hebben mij
tijdens mijn afwezigheid niet geschreven.
Trouwens, er zijn de laatste maanden veel
militairen gerepatrieerd en onder hen be-
zonden zich tal van Gouwenaars, zoals U
trouwens zelf hebt kunnen ervaren aan
de verschijning van zoveel oude beken
den in de goede stad. De Goudse boom
wordt met elk troepenschip, dat uit dit
land vertrekt,, hoe langer hoe dunner (om
een variant te gebruiken op een volks
wijsje). Maar nu ben ik weer in Batavia
en ik verwacht, dat de brieven en post-
bladen van de jongens nu wel weer bij
me zullen gaan binnendruppelen. En ik
geef eerlijk toe, dat ik deze laatste regels
als een speciale hint aan m'n correspon
denten heb neergeschreven. Ik hoop, dat
zij als goede Goudse verslaanders aan dit
halve Goudse woord genoeg zullen
hebben.
JAN BOUWER.
Advertentie
Voordracht voor benoeming
van onderwijzer
Ter voorziening in de vacature, ont
staan door het aan de heer W. van Driel
verleende eervol ontslag, hebben B. en
W. de raad de volgende voordracht aan
geboden voor de benoeming van een on
derwijzer aan de Wiiiem de Zwijgerschool
(u.l.o.):
1. T. van Arkel, onderwijzer aan de
openbare u l o -school te Hellevoetsluis.
2. W. H. Wassenaar, onderwijzer aan de
openbare school voor v.g.l.o. te Rhenen.
3. I. J. Eertink, onderwijzer aan de
openbare u.l.o.-school te Wassenaar.
OLYMPIA-GOUDACOMBINATIE.
Zondag haltdrie wordt op het terrein
van Olympia een oefenwedstrijd gespeeld
tussen het eerste elftal van Olympia en
een combinatie van Gouda.
De Molenvliet te Batavia, de populaire baad- en wasplaats van de Indonesiërs
Uitzonderlijk duur is de suiker: drie-
«n-een-halve gulden per kilogram en dat
ln het land van de suiker! Nu moet ik
hier wel bij vertellen, dat dit in belang
rijke mate te wijten is aan de tussen
handel, die voor 95*/» uit Chinezen be-
itïst, die zelf voor 100'/» uit speculanten
bestaan. Dat verklaart wel, waarom de
suiker zo duur is De Chinezen blijven
er gewoon op „zitten", houden de suiker
San de markt en fcarceren op deze wijze
e ptijzen omhoog.
Dat kan allemaal, in de gigantische
chaos, waarover lk het had. Het econo
mische contróle-apparaat bestaat voor het
grootste deel in de verbeelding van de
autoriteiten, ook al wordt er hier en daar
«ei eens een proces-verbaal opgemaakt
«i krijgt een winkelier of grossier een
duw van de landrechter.
De algemene prijstendenz ls echter
*eer stijgende en dat geldt voor alle ar
tikelen Dit kan moeilijk verband houden
met de devaluatie, omdat Indonesië's im
port al jarenlang is beperkt tot uitslui-
J«d de nuttige gebruiksvoorwerpen en
kapitaals-goederen voor het herstel van
het land. Import van luxe-dingen bestaat
hier al laag niet meer en het is dus non-
Mm om prijzen van import-textiel ineens
op te jagen, hetgeen overigens vrijelijk
kan geschieden. Als je op het ogenblik
«n costuum laat maken, kost het je om
en nabij de vijfhonderd guldenBen ik
blij, dat ik nog genoeg pakeans heb en
voorlopig aan nieuwe kleren niet toe
ben....
En terwijl bij U de trekvogels hun
adresverandering ln de herfstlucht schrij
ven, zitten wij nog in de z.g. „kentering".
Af en toe regent het al uitbundig, maar
van een werkelijk doorbreken van de
regentijd is eigenlijk nog geen sprake.
Electrische energie is gerantsoeneerd,
hoewel het gelukkig met de periodieke
««uitingen voor 24 uur nu is afgelopen.
Water op de bon
En water moet sedert October J.l. wor-
wo betaald, ik heb ontdekt, dat m'n
maandelijkse (toch hoge) budget nu met
ongeveer vijftien guldens voor water
verbruik ls gestegen. Ook water is ge
rantsoeneerd en na overschrijding van het
joegewezen aantal kubieke meters volgt
Mvenals trouwens bij electriciteit) onher
roepelijk afsnijding van de toevoer (zon
aar verder beroep op een of andere in-
•Mntle). Het ls dus oppassen geblazen,
raimiut van de dag. Alleen gas is
n en vrij duur.
wn deze enkele opmerkingen zult U
»ei beter begrijpen, wat lk bedoel met
«awennen aan de Indonesische maat-
"*«PPij. Toch blijft m'n belangstelling
onni zo,zeer Eerlcht op de huidige situatie,
fniv 8 rnoge zijn, maar <Jp de
owomst van dit land, waar ik tenslotte
w»« I?ven zal moeten doorbrengen. En
die toekomst betreft, voel ik mezelf
wjjÜZ? oolt veel minder zeker. En met
•SIS1* Zekerhdid geloof ik te mogen
hifi/T ,en» dat dit gevoel op het ogen-
wei bij de meeste Gouwenaars in
mteülïIS. «verheerst, hoewel lk er on-
i»«n »T^ moet vertellen, dat ik nog
j?r heb gesproken, ook niet
diïr u' j ln Bötavia wonen. Ik hoop
kom,„ e bomende week aan toe te
l»n n.#n U prompt verslag uitbren-
Igjt'st rnee8t actieve Gouwenaar in de
«e»i.«4m*^nden is commissaris Breeman
VttkSSl» Indonesia's eerste „Veilig
DtirnÜI *acti® in Batavia heeft geleid,
iet* ve*f ik u in een volgende brief
"alien.
WtrM !™?d«n uit Gouda en omgeving
8o«d op de hoogte vermoedelijk
/"AUDEWATER krijgt een museum. Ach,
zult ge zeggen, is dat nu wei nodig
in een stad, die zelf eigenlijk een groot
openluchtmuseum is. waarin men met de
nieuwe gids van Vreemdelingenverkeer in
de hand urenlang kan dwalen en genieten
van de tijdloze schoonheid, die in de tal
rijke geveltjes en grachtjes van deze
zeker duizend jaar oude stad verankerd
ligt.
Ja, zal de gemeentesecretaris de heer
A W. den Boer onmiddellijk zeggen, in
Oudewater worden nog zoveel historische
voorwerpen bewaard, die voor de vreem
deling verborgen blijven en van welker
bestaan de Oudewatenaar zelf niet weet,
dat het prettig zal zijn deze te verzamelen
en in een museum onder te brengen. Zij
laten de geschiedenis van de in de zeven
tiende eeuw zo welvarende stad eens van
een andere, meer gedetailleerde zijde zien
en spreken niet alleen historische taal die
door de Oudewatenaar wordt verstaan,
maar ook door hen. die deze voorwerpen
zien als representanten van afgesloten
periodes der sociale en economische ge
schiedenis van eigen land
En daarom moet er feitelijk een museum
In Oudewater zijn. Er is nog zoveel, dat
kan vertellen utt de geschiedenis der stad,
haar wederwaardigheden in de tachtig
jarige oorlog, haar economische bloei in
de gouden eeuw en van geleerden en
kunstenaars die uit de Oudewaterse be
volking zijn voortgekomen.
De heer Den Boer is een verwoed ver
zamelaar van deze voorwerpen, tegels en
prenten. Z'n streven is: Oudewater een
eigen museum Als men eens een bezoek
aan de Nfboemde Heksenwaag aan de
Markt breflgt. zal men zien. dat er al iets
van deze wens in vervulling is gegaan.
Nu Ja museum is een te weids woord.
De verzameling, die sinds enige tijd wordt
ondergebracht ln de oude Heksenwaag,
waar de bedienaar nog gaarne certificeert,
dat Uw gewicht ..accorderende is met de
naturelyke proporties's des Lichaems". is
nog klein, maar de gemeentesecretaris,
voor wie Oudewaters geschiedenis als een
open boek is. en met hem het gemeente
bestuur zijn ijverig bezig deze verzame
ling uit te breiden.
Wie thans de Waag bezoekt, ziet er niet
alleen de zo bekende weeginrichting en
de schilderstukken, maar ook een ruime
verzameling Oud-Hollandse tegels, die
uniek is en toebehoort aan de heer G. v.
d Lee. In de vitrines daarnaast liggen
enige archiefstukken met handtekeningen
van Prins Willem I. Prins Maurits. Prins
Frederik Hendrik. Constantijn Huygens.
Johan de Witt en Jacob Cats, manuscrip
ten. die tevoren in de kluis op het stad
huis werden bewaard. Bovendien is er nog
een vrij uitgebreide muntenverzameling,
eveneens eigendom van de heer Van der
Lee waaronder talrijke bijzondere mun
ten 'uit de tachtigjarige oorlog zijn
Op de zolder van de Waag. itaarop door
gaans de leden van de Mbdewaterse
schilderskring exposeren, kon* een oude
complete lijnbaan, die de gemeente heeft
aangekocht van de thans 70-jarige heer
C Rood die vroeger een touwslager})
exploiteerde. Zij is de laatste die ln
Oudewater aanwezig is en zal een her
innering blijven aan de meeste welvarende
periode in de geschiedenis van de stad.
Want hoofdbron van bestaan was eeuwen
lang de touw- en netten/abrlcage. De lyn-
banen van Oudewater leverden de touw
voor de oorlogs- en koopvaardUvloten en
gaven daardoor aan vele handen weric.
Grote nood heerste er echter ln dei stad
toen Napoleon het continentale stelsel
Invoerde, waardoor de scheepvaart van
ons land werd stilgelegd. Toen was het
met de bloei van het IJsselstedeke gedaam
Het is de bedoeling, dat deze lijnbaan
volledig zal worden hersteld, en bruikbaar
worden gemaakt, zodat de bezoekers van
de Heksenwaag binnenkort,kunn®"
hoe het vroeger op zo n lijnbaan toeging.
Verder heeft de gemeente de beschik
king gekregen over een zijden lint van
1787, dat ln die tijd gedragen werd om
de liefde voor het Oranjehuis te demon
streren. Het heeft een kroontje met
Oranjeappelen, waaronder is geschreven
„Vivat Oranje" Dit lint ls vroeger ge
dragen door de luitenant der Oudewaterse
schutterij. Nielsen, en sindsdien familie
bezit gebleven. De gemeente heeft dit
historisch zo aardig en zeldzaam voor
werp gekregen van mevr. Van Praag.
En zo zal binnenkort het museum van
Oudewater, als enige in den lande, een
complete in werking zijnde lijnbaan en
andere voorwerpen bewaren. Dat wordt
een uniek bezit voor het museum, dat
nog In zijn prille jeugd verkeert.
T m. II Dec. 10—12.30 en I.JM our Museum
„Het CatharJna Gasthuis"; Tentoonstelling
van Japanse prenten en tekeningen. (Zondags
geopend 2—4 Maandags en Vrijdags I.SO—4 u
19 Nov. 4.15 uur Burgem. Martensslngel bt)
Karnemelksioot: start voor herfstloop Goud
se Athletlek commissie
19 Nov. 7-10 u. en 20 Nov. 10—12 u. Club
lokaal De Reisduif: Hoktentoonstelllng van
postduiven.
19 Nov. g uur Kunstmin: Cabaretrevue
..Stop, daar schiet me iets te binnen" met
mr Cartr.r en miss Corrlna
21 en 22 Nov. 8 uur Aula Gemeentemuseum;
Vergadering van gemeenteraad.
21 Nov. 8 uur Het Blauwe Kruis: Bijeen
komst vakstudiegroep .Gouda Unie van werk
nemersorganisatie in grafisch bedrijf,
bespreking stiillemappen zetters en druk
kers.
22 Nov. J—10 uur De Zalm: Bazar Ned.
Vrouwenvereniging „Arbeid Adelt".
22 Nov. 7.30 uur VrUe Evang. Gemeente:
Bijbellezing ds J. I. van Wijck.
22 Nov. 8 uur Aula Gemeentemuseum:
Derde voordracht prof. dr W Bleeker over
..Een kijkje in de weerkeuken van het
KNMI in De Bilt" voor Volksuniversiteit.
22 Nov. 8 uur Reünie: Cursusavond Huma
nistisch Verbond, lezing P.C.J. Reyne over
„Gothische kunst".
23 Nov. 7 uur Mussenhufs: Feestavond Mus-
senjeugd ter gelegenheid 2 Jaar bestaan
clubhuis.
23 Nov. 8 uur Remonstr. Kerk: Spreek
beurt ds B. Slond. adventistenpredikant.
23 Nov. 8 uur Reünie: Spreekbeurt ds J. -
Börgfr voor Logos\terband.
24 Nov. 7.30 uur Ned. Geref. Gemeente;
Spreekbeurt ds Joh. van Weizen.
24 Nov. 7.45 uur Kazernestraat 14: Lezing
over de Bijbel door A. Poelman en P.
Douma.
25 Nov. 7.30 bur Concordia: Opvoering
revue „Fris hoorl" voor Goudse Ambtena
ren Ontspannlngssocieteit.
28 Nov. 2.30 uur Aula Gemeentemuseum:
Inleiding Jos de Gruyter over „Japanse
prentkunst".
Bioscopen
Thalla Theater: Wiener Melodie (met johan
Heesters en Elfie Mayerh°fer>.
Reünie Bioscoop: Pinocchio (van Walt Dis
ney).
Schouwburg Bioscoop: Het verborgen leven
van Walter Mitty (met Danny Kaye en
Virginia Mayo).
Aanvang 3. 7 en 9.15 uur. Zondag: 3.
7 «n 9.15 uur.
Sport op Zondag
Voetbal: DONK—Woerden (bekerwedstrijd),
aanvang 2.30 uur
Oefenwedstrijd Olympia-Gouda-comiblna-
tle 2.30 uur.
Zondagsdienst doktoren
Bij afwezigheid van de hulsarts zijn van
Zaterdagmiddag 3 tot Zondagavond 12 uur
te consulteren d« doktoren J. G. W F. Bik,
Blekerssingel 55 (telefoon 3151) en C. van
Elk. Kattenslngel 79 (telefoon 2561).
Apothekersdienst
Steeds geopend des nachts alleen voor te-
ceptenApotheek E. Grendel, alléén Lange
Tiendeweg 9
Bij het onderzoek van de Goudse gemeentebegroting 1950 in de af-'
delingen is gevraagd in welk stadium de plannen tot het bouwen van
een kleuterschool in het oosten der stad verkeren.
B. en W. antwoorden, dat het ministerie van Volkshuisvesting en
Wederopbouw geen vergunningen geeft voor de bouw van kleuter
scholen. Het plan bestaat nu in het kort Haarlem een verenigingsge
bouw te stichten, dat vooralsnog tevens als kleuterschool kan dienst
doen. Volgens verkregen inlichtingen zal hiervoor wel toestemming wor
den verleend. Over deze zaak kan binnenkort een voorstel verwacht
worden.
Burgerlijke Stand
Geboren: Wilhelmus z. v. Vf van Wijk
en J. C. M Bloot. Herenstraat 49; Maria
Anna Lena d. v. J Bontenbal en L. W.
Westdorp. Gravin Jacobastraat 48.
Ondertrouwd; Jan Muller en Maria Ge-
rarda van der Laan; Cornells Martinus
Smitskamp en Hendrika van Groningen.
Overleden: Willem Bakker geh. mei M.
M. van Loon 66 Jacoba van den Tol 16
Andere vragen betroffen het herstel
van de brug Groenendaal-Gouwe. de
bouw van een nieuwe Haastrechtse brug
en de bouw van een brug tussen Oude en
Nieuwe Veerstal.
Het 'stopzetten van de werkzaamheden
aan de Groenendaalbrug houdt, delen B
^n W. mede. geen verband met feet even
tuele dempen van de grachten langs de
Naaierstraat en langs Achter de Vismarkt,
doch is een gevolg van het feit. dat bij de
herstellingswerken gebleken is. dat de
landhoofden van de bestaande brug zo
slecht zijn, dat algehele vernieuwing
nodig is. Dit was aanleiding opdracht te
geven ter plaatse een geheel nieuwe brug
te ontwerpen.
De besprekingen, welke tussen B. en W.
en het provinciaal bestuur over de bouw
van een nieuwe Haastrechtse brug zijn
gevoerd, hebben, aldus wordt medege
deeld, nog niet geleid tot een fixering van
het aandeel, dat de provincie en de ge
meente in de kosten van een nieuwe brug
zullen nemen. Beide partijen zijn overi
gens meer dan wie ook overtuigd van de
urgentie van het totstandkomen van een
nieuwe brüg. welke aansluiting zal moe
ten geven op de nieuwe weg tussen de
KrimDenvrwaard en Gouda. Als deze zaak
voor het ogenblik niet zo snel vordert als
wenselijk is. komt dit. omdat de Rijks
waterstaat zich nog niet heeft uitgespro
ken over de eisen, waaraan de brug zal
hebben te voldoen.
Het ligt in de bedoeling de brug tussen
Oude en Nieuwe Veerstal te bouwen na
de brug over de Gouwe en de nieuwe
Haastrechtse brug.
Enige leden informeerden in welk sta
dium zich de onderhandelingen met de
Remonstrants Gereformeerde Gemeente
inzake de bestemming van de Agnieten-
kapel bevinden.
Indien deze onderhandelingen niet tot
overeenstemming hebben geleid, zo vroe
gen deze leden, kan het gebouw dan met
Rijkssubsidie worden gerestaureerd t.b.v.
andere doeleinden b.v. Openbare Leeszaal
en/of Jeugdbibliotheek? t
De moeilijkheden, waardoor piet de
plannen der Remonstrants Gereformeerde
Gemeente nog geen voortgang wordt ge
maakt. zijn niet in de eerste of voor
naamste plaats gelegen bij die kerkelijke
gemeente of burgerlijke gemeente, maar
in het telt, dat de Rijkscommissie voor
Monumentenzorg nog niet de toekenning
van een Rijkssubsidie kan bevorderen ten
gevolge van de bezuiniging, welke bij de
restauratie van monumenten moest wor
den toegepast. Dezelfde oorzaak zou zich
ook bij restauratie op korte termijn voor
een ander doel doen gelden.
38.000 voor stadsplan
Enige leden hebben bepleit ook de
voorgevel van het stadhuis in zijn oude
vorm te herstellen door het aanbrengen
van beelden, waarmede de gevel vroeger
was versierd. B. en W. delen dit verlan
gen en zullen hun aandacht er op geves
tigd houden. Zij constateren intussen, dat
het al genoeg inspanning en vernuft kost
om de nodige vergunningen, toewijzingen
en credieten te verkrijgen, teneinde de
restauratie van de thans onderhanden
zijnde gevels en van het interieur bevre
digende voortgang te doen maken.
Aan de samenstellers van het rapport
over het stadsplan is tot op heden 38.800
uitbetaald. Aan de plannen voor de be
bouwing van de binnenstad en de daarbij
aansluitende gedeelten wordt nog ge
werkt.
Enige leden vroegen In welk stadium de
plannen tot het bouwen van een nieuw
politiebureau (annex administratiegebouw
voor secretarie enz.) verkeren.
B. en W, verklaren zich ten volle over
tuigd van het belang van een spoedige
totstandkoming van een nieuw politie
bureau en een dependance-secretarie. Na
dat de raad tot tweemaal toe een voor-
is, dat in de eerste plaats een tunnel van
vrij beperkte afmetingen dient te worden
gebouwd ter hoog te van de Derde Kade,
waarmede B en W. zich kunnen vereni
gen. Zo mogelijk zal de tunnel in 1950
worden gebouwd. Hét tijdstip van bouw
houdt verband met een wijziging van de
samensmelting van de baan ter plaatse.
Combinatie vari deze twee werken houdt
een belangrijke besparing van kosten in.
Op een vraag naar.het stadium van de
grenscorrecties met ae aangrenzende ge
meenten, delen B. en W. mede, dat zij
evenzeer jn het duister tasten ten aan
zien van het tijdstip, waarop Gedeputeer
de Staten deze aangelegenheid zullen be
handelen. Grenswijziging tussen enkele
andere complexen van gemeenten is thans
bij Gedeputeerde Staten in behandeling.
Aangenomen kan worden, dat het pro
bleem der Goudse grenzen daarna aan de
orde komt.
Enige leden bepleiten het houden van
congressen en het organiseren van een
tentoonstelling op het gebied van handel,
nijverheid en landbouw aan te moedigen.
Het aantal congressen, dat te Gouda
wordt gehoudten, neemt steeds toe en dit
wordt door ons. waar mogelijk, gestimu
leerd, aldus antwoorden B. en W. Gebrek
aan hotelruimte is wel de oorzaak, dat
meerdaagse congressen hier ter stede
slechts sporadisch gehouden worden. Ook
in het college van B. en W heeft reeds
enkele malen de mogelijkheid om in 1950
een tentoonstelling te houden een punt
van bespreking uitgemaakt. De Stichting
„Hart van Holland" heeft zich bereid ver
klaard te onderzoeken of deze mogelijk
heid aanwezig is. Echter moet daarbij wel
in het oog worden gehouden, dat in 1950
verscheidene grote tentoonstellingen in
ons land. worden gehouden (Arnhem. Rot
terdam. Alkmaar. Hilversum. Enschede)
en dat de middelqn niet meer in die mate
aanwezig zijn, als in 1946 het geval was.
Enige leden vroegen of het, gezien de
geringe belangstelling, die gebjeken is bij
een dit jaar gehouden bijeenkomst van
jonge kiezers, verantwoord is ter zake
voor 1950 een bedrag ad 1000 uit te
trekken. B. en W zijn niet alleen persoon
lijk van gevoelen, zo zegt het college, dat
de proef ondanks de geringe opkomst
voor herhaling in aanmerking komt. maar
zij verwachten, dat dit gevoelen door de
meerderheid van de raad wordt gedeeld.
Enkele leden vroegen de post voor,
schoolfeestjes en -reizen met een paar
honderd gulden te verhogen, teneinde de
kinderen van openbare en bijzondere
scholen tijdens de grote vacantie enige
nuttige en aangename dagen te verschaf
fen. Met het oog op de consequenties voor
de gemeentefinanciën achten B. en W het
niet mogelijk voor dit doel gelden te vote
ren.
Gevraagd werd of -de Volksgaarkeuken
nog beantwoordt aan het bij de oprichting
gestelde doel. Toegegeven wordt, dat een
zekere verschuiving is ontstaan onder hen.
die van de inrichting gebruik maken, ant
woorden B. en W.. die zich bereid verkla
ren met de commissie van toezicht over
leg te plegen teneinde de werking der
stichting aan rieze gewijzigde omstandig-
tepassen.
heden aan i
Verkeer
Tenslotte nog een aantal punten, die uit
vragen en antwoorden blijken:
Een plan tot invoering van eenrich
tingverkeer op het Stationsplein is. na af
weging van de voor- en nadelen voorlopig
ter zijde gelegd. Uit de practijk zal moe
ten blijken, of te zijner tijd deze aange
legenheid opnieuw zal moeten worden
aangesneden.
Een reorganisatie van de geneeskundige
dienst in de toekomst behoort tot de mo
gelijkheden. waarbü wel eens gedacht is
aan uitbreiding van de dienst met een
medisch-paedagogisch bureau. Daarbij zal
ook de gebouwenkwestie aan de «Ade
komen.
De mogelijkheid tot verbreding van de
rijweg door aankoop van de stoepen langa
de Lage Gouwe is in onderzoek. Vermoe
delijk kunnen in 1950 hierover voorstel-
1 leiiitv Kuiuieu iu iuwv>»i
stel van B. en W. om zulk een gebouw te w0rden gedaan. Dit geldt ook voot de
stichten, verworpen heeft en deze zaak iw«cthot,Dn
Oudewaters Heksenwaag. waar op de zolder binnenkort de laatste lijnbaan tioor
geschiedenisliefhebbers in bedrijf zal zijn.
Uit vroeger tijden
De Goudsche Courant meldde
75 Jaar geleden:
B. en W. van Gouda doen weten, dat de
vergadering tot het kiezen van vijf leden
van de Kamer van Koophandel en Fabrie
ken ter vervanging van de heren T. P.
Viruly. P. Goedewaagen. W. Hoogendijk,
W. de Lange en B. van Galen, die op 31
December als zodanig moeten aftreden,
op 30 November zal wordén geihouden. De
lijst der kiesgerechtigden, zijnde zij. die
ter zake van enig bedrijf van handel of
fabriekswezen in het patentrecht voor een
hoofdsom van zes gulden en hoger zijn
aangeslagen, ligt ter secretarie ter lezing
Ondertekend: Van Bergen IJzendoom.
burgemeester. Droogïfever Fortuijn, secre
taris.
50 Jair geleden:
By Kon. besluit te benoemd tot ont
vanger der directe belastingen en accijn
zen te dezer etede de heer R- van der
Feen. ontvanger der directe belastingen,
invoerrechten en accijnzen te Eindhoven.
25 Jasr geleden:
Uit Gouderak: Gisteravond te de veer
boot die met passagiers van Moordrecht
overstak naar Gouderak. aangevaren door
een motorboot. Door de hevige schok kan
telde dé roeiboot en geraakten de zes in
zittenden te water, maar het gelukte ai
deze drenkelingen zich aan de motörboot
vast te klampen. w
Het personeel van de motorboot neeit
Jien gered.
Uit Boskoop: Te Bussum is, 75 Jaar oud.
overleden ds O. D Eerdmans. emeritus
predikant bij de Geref Gemeente te dezer
plaatse.
Werk gegund.
Het bouwen van 31 beneden- «n 62
bovenhuizen in 3 complexen met schuren
en bijbehorende werken op gewapend be-
tonfundering en op terreinen aan de Om
loop. hoek Laan van Chartroise te Utrecht
is gegund aan de N V. tot Aanneming van
Werken, v/h H. J. Nederhorst te Gouda
en A. „Castricum te Castricum.
(Bulten verantwoordeiykheid der redactie)
Huisslachting
Naar aanleiding van het bericht „Huis
slachters krijgen geld toe" in de Goudsche
Courant van Donderdag, wil ik het vol
gende opmerken. De bewering, dat deze
subsidie-veriening 35 40 millioen gulden
kost, is onzin, want de varkens die nu
voor huisslachting worden aangeboden,
zouden anders toch geslacht worden met
dit verschil, dat die vergoeding stn de
slager uitbetaald wordt. Dat blijft wat de
kosten betreft hetzelfde, maar dan komt
de tqeslag voor een groot deel ten goede
aan de personen met de hoge inkomens
Anders is het gesteld met de huisslach
ters. Zij ploeteren, in tegenstelling tot de
mensen met hoge inkomens, een jaar lang
om het varken vet te krijgen, zonder dat
van regeringswege één kilo voer wordt
verstrekt. Bovendien is de kans dat zo'n,
varken sterft even groot als die van een
zogenaamd bedrijfsvarken.
Vandaar dat het goed is, dat de ver
goeding aan de huisslachters wordt ge
geven
A. Cammeraat
stichten, verworpen heeft en deze zaak
afhankeiyk heeft gesteld van de gereed
koming van een afgerond plan voor de
binnenstad, kan van het college niet ver
wacht worden, dat het 't een van het ander
weer los zal maken. Afgewacht zal dus
moeten worden de gereedkoming van het
I z.g. stadsplan.
Wel menen B. en W.. dat. zo vereist,
een noodoplossing voor de vestiging van
U de secretarie-afdelingen, welke niet in het
stadhuis kunnen terugkeren, gevonden
kan worden.
Geen zwembad
Enige leden vroegen, hoe B.. en W den
ken over het stichten van een nieuwe
zweminrichting. Zij zijn van oordeel, dat
in een stad met byna veertigduizend in
woners en zeker in deze waterrijke streek
een behoorlijk zwembad geen overbodige
weelde ls.
B. en W. antwoorden, dat stichting van
een nieuwe zweminrichting gewenst is,
maar dat het als uitgesloten moet wor
den beschouwd, dat in de tegenwoordige
omstandigheden binnen afzienbare tijd
toestemming tot de bouw zal worden ver
leend.
Op een vraag over het semi-permanente
bad bij de Julianasluis wordt medege
deeld, dat thans 16.400 is verwerkt. Een
meer uitgebreid plan. dat in etappes kan
worden uitgevoerd, is momenteel onder
handen. In 1950 zullen daarvan verschil
lende belangryke onderdelen worden uit
gevoerd.
Op een vraag naar de mogelijkheid
zwemonderricht in te voeren, delen B. en
W. mede. dat daartoe eerst zal kunnen
worden overgegaan, wanneer in het semi-
permanente bad een gelegenheid voor het
zwemmen door geoefenden is gemaakt.
Men kan echter niet uitsluitend aan
hengel of lijn leren zwemmen, hiervoor is
oefening hodig in een oefenbak, welke
thans ontbreekt. Of het mofjelijk is een
oefenbak te maken, zal worden nagegaan.
Gevraagd werd naar de stand van
zaken ten aanzien van de beveiliging van
onbewaakte overwegen, in het bijzonder
aan de Zwarteweg.
B. en W. antwoorden, dat de Neder
landse Spoorwegen zich hebben bereid
verklaard een plan te ontwerpen voor
het maken van een betrekkelijk kleine
tunnel in de Derde Kade.
Enige leden informeerden naar het sta
dium, waarin de plannen tot het bouwen
van een voetgangerstunnel nabij de Burg-
vlietkade verkeren. De leden achten deze
tunnel zeer urgent en vragen de bouw in
1950 uit te voeren.
Hierop antwoorden B. en W., dat de
stedebouwkundige adviseur van mening
stoepen langs Oost- en Westhaven.
Populieren en wilgen doen het op de
Markt beter dan kastanjes en linden. In
deze richting zal worden voortgegaan. Het
ligt in de bedoeling de stadsbeplanting
zoveel mogelijk uitbreiding te geven.
In de plaats van de te rooien bomen in
de Krugerlaan een gedeelte van de be
planting is ziek door zwamvorming
zullen nieuwe worden geplant. De nieuwe
homen zullen ln de trottoirs worden ge
plaatst
Het ligt in de bedoeling te trachten in
1950 de Ridder van Catsweg zo goed moge
lijk te verbeteren. Hiervoor is een plan
oDgemaakt. waarvan de kosten voorlopig
geraamd worden op 50.000.
Het voor de oorlok intern vastgesteld
Bolwerkplan zal, ln verband met het na
dien ontworpen stadsplan, grfndig her
ziening moeten ondergaan. Een voorlopige
nieuwe opzet is gemaakt en zal zo spoe
dig^ mogelijk uitgewerkt worden.
Nieuwe Plassentoegang
Vernieuwing van de Reeuwijkse sluis ls
urgent. Deze vernieuwing zal een zeer
hoog bedrag vergen. In onderzoek is thans
de vraag of een andere toegang tot de
plassen mogelijk is. In het bevestigend
geval zou een nieuwe sluis niet op de
oude plaats, doch in de nieuwe toegangs
weg moeten worden gebouwd.
Reeds geruime tyd worden pogingen ln
het werk gesteld tot verplaatsing van het
woonwagenkamp aan de Moordrechtse
Tiendeweg. waar gemiddeld vier vijf
standplaatsen worden ingenomen, naar
een verder buiten het bebouwde stadsge
deelte gelegen terrein. B. en W. verwach
ten de raad .binnenkort een voorstel te
kunnen doen.
Hernummering van hulzen in het alge
meen belang wordt voor rekening der
gemeente genomen.
De totale ten laste der gemeente komen
de kosten van sociale verzekering, waar
onder begrepen pensioensbijdragen, zijn
voor 1950 begroot op ƒ214.000.
In overleg met de politie is in de aan
duiding bij duisternis van tijdelijk opge
broken straten de laatste tijd reeds ver
betering gebracht Aan dit punt zal blij
vend aandacht worden besteed.
Dezer dagen zal worden begonnen met
de herbestrating van de weg tussen
Buurtje en Kerkhoflaan. Aan de afvoer
van het hemelwater op de Zwarteweg zal
aandacht worden besteed.
Te zijner tijd zal de raad een voorstel
bereiken tot herstelling en Verbetering
van de rljvloeren ln de secundaire wegen
in de tunnel, welk werk tot gevolg zal
hebben, dat de plassen verdwijnen.
