Pilgrim Fathers dankten God voor hun behoud Een heel oud spel: het kaartspel EEN VOLK NAAR JULES VERNE's HART Gewapend verzet in Slowakije teven Gottwalds tyrannie Fascisti relletjes en uisSoIiiiïT' Honderdduizend voormannen gaan naar school De kampong zonder ..kretek De vliegerij heeft onbegrensde mogelijkheden Thanksgiving Day in Amerika Liefdadigheid, kalkoen en „vuurwater" De eerste dankzegging 13 December 1621 November bracht leven op de uienmarkt Een gevaarlijk graf October record-maand voor de uitvoer Argentinië leeft bij plannen en leuzen CLOWNTJE RICK OP AVONTUUR Een aloud geneesmiddel ZOETHOUT WAS VOORAL VROEGER EEN LEKKERNIJ VOOR DE JEUUD BEURS VAN AMSTERDAM Land in de schaduw ,.God zal onshelpen1 Vurige vrijlieidsWi ü"ïf* VH Roekeloze automobiliste veroorzaakt aanrijding -J,prJ .4. in Italië Politie wil geen klachten!horen BOMAANSLAGEN IN DE NACHT Kweek goede leiders en de productie stijgt. t0t VOormannen 'n 'ie' Beroeps-snuffelaar Mist kost Engeland 70 millioen pond per jaar En een kiynrt millioen arbeiders is zonder werk „Arme Chinezen" zien hun rijkdommen bedreigd Vissen in het groot Franse tourwa«éns vrij van wegenbelasting Kunst en vliegwerk TWEEDE BLAD - PAGINA 2. DINSDAG 22 NOVEMBER 1B«, (Van onze correspondent In New York). „En aangezien tuü in de Verenigde Staten zo btf uitstek redenen hebben om God te danken voor de overvloed ran producten van onze akkers en onze fabrieken en voor de vele geestelijke gaven die ons geschonken zijn, verklaar ik hierbij dat 24 November gevierd zal worden als Thanksgiving Day Zo luidt meestal de presidentiële afkondiging wanneer de vierde Donderdag van November in het zicht komt. In het bijzonder wordt de Thanksgiving gevierd als •«en famili edag. De oorsprong van deza nationale feestdag ligt In hef grifs verleden Op 21 December 1620 landden de 102 puriteinse Pilgrim Fathers, die op hun ■checpjc de Mayflower de lange reis over de Atlantische Oceaan ondernomen hadden, bij Plymouth Rock in New Ehgland De kleine groep was uit Engeland gevludht en had tijdelijk geloofsvrijheid en onderdak gevonden in het verdraagzame en gastvrije Leiden. Van Delfshaven uit hadden zij tenslotte de grote reis ondernomen. De eerste winter in hun nieuwe Amerikaanse vaderland was een barre: de kleine kolonie werd ongeveer gehalveerd Maar de zomer van 1621 was hun genadig. De oogst was goed en de kolonie beschikte nu over 7 huizen en 4 publieke gebouwen Gouverneur Bradford was dan ook van mening, dat er alle aanleiding was om God te danken voor de weldaden, die hij over de kleine kolonie had uitgestort. F'EN OUD VERHAAL vermeldt dat de maisoogst dat jaar1 zeer goed was geweest, dat die van gerst tamelijk goed was. maar dat de erwtenoogst was mis lukt Op het einde van het oogstseizoen. toen alles geborgen was voor de winter, zond gouyenneur Bradford vier kolonis- tc op jaclK Zij kwamen terug, beladen met kalkoenen en kwartels. De gouver neur kondigde weiNolgens af dat 13 December 1621 gevierd zou worden als een dag voor dankzegging. Het werd tenslotte een driedaagse viering waarbij goed gegeten werd van de producten van het land en van het woud. en waar de rest van de tijd gebruikt werd voor oefe- ;t de •ns. Dit laatste was zeer nodig, aangezien de kleine kolonie nlngen met midden in het Indianen-territorium lag en altijd bedacht moest «Un op over vallen De eerstë dankzegging werd echter ln vrede gevierd. De Indianenhoofdman Massasoit bracht met 90 man van zijn atam een bezoek aan gouverneur Brad- fords kolonie en bood als gift vijf pas- geschoten herten aan. Mag men de oude geschiedenisboeken geloven, dan wordt de verklaring voor de vreedzame aanwezigheid der Indianen in tiiet geringe mate gevormd door het feit, dat de Pilgrim Fathers die dag enkele vaatjes van dat „heerlijke verwarmende water" openmaakten en hun gasten hier van mede lieten genieten. Dit „heerlijke verwarmende water" was natuurlijk niets anders dan goede Hollandse genever. die de wijze Pilprim Fathers voor htm ver trek uit Holland hadden ingeslagen Dit feit kan als de stimulans en het begin van de Hollandse Geneverexport naar de Verenigde Staten worden beschouwd. Volgens oude kronieken had gouverneur Bradford de idee van een dankzeggings dag uit Holland meegebracht. Volgens deze kronieken zou Bradford namelijk ge tuige zijn geweest van een Hollandse dank zeggingsdag. gevierd in October ter her innering aan een Nederlandse overwin ning op de Spanjaarden. Ondanks het grote succes van de eerste Thanksglvind Day duurde het vele laren voor de Pilgrim Fathers tot een herhaling overgingen Men was namelijk bang dat het feest teveel *Indianen zou aantrekken en het was zaak om voortdurend op z'n hoede te zijn met al die rode broeders onder de feestvierenden. Maar de idee van zulk een dag was in goede aarde gevallen en verspreidde zich over het gekoloniseerde deel van Amerika, zij het dan ook dat vrijwel nergens de dag op dezelfde datum werd gevierd. In 1789 kondigde president George Washington af dat Thanksgiving Day op 26 Nov van dat jaar gevierd zou wor den Maar dan duurt het tot 1862 voordat een president zich wederom met Thanks giving Day bemoeit: ditmaal Abraham Lincoln. Nationale feestdag Intussen had Thanksgiving Day 'n groot voorstandster en kampioene gevonden in een schrijfster dier dagen. mevr. Sarah Hale Duizenden brieven van haar hand gingen uit naar belangrijke personen in den lande teneinde te bewerken dat Thanksgiving Day als een nationale feest dag gevierd zou worden. En eindelijk ln 1864 had zit succes, toen president Abra ham Lincoln afkondigde, dat de vierde Donderdag in November als een nationale dankzeggingsdag gevierd zou worden En zo is het gebleven tot op heden toe Op de Zondag voorafgaande aan de vierde Donderdag in November wordt in alle kerken de tekst van de presidentiële af- De uienmarkt had In October een ta melijk kalm en in de tweede helft der maand soms wel een gedrukt verloop De uitvoer naar Engeland was gesloten. Frankrijk nam niet veel af en zodoende was België onze voornaamste klant. Op 3 November kwam gelukkig het be richt. dat reeds van 7 November af. uien naar Engeland mochten worden geexpor- teNatuurlijk oefende dit bericht direct In vloed uit op de prijs Deze steeg van 15-17 cent tot 20-22 cent per kg. Deze prijs moet nog verminderd worden met veilingkosten en sorteerloon. Iedere landbouwer, die over uien be- •chikte. ging tegen deze prijzen grotere of kleinere partijen afleveren, met het ge volg dat de prijs de laatste dagen wel enigszins terug liep. Een stijging kan zeker de eerste tijd niet worden verwacht, want de uien. die hier voor 20 cent of meer worden verkocht, brengen in Engeland hoogstens 17 i 18 cent op. Het is voor de exporteurs mogelijk dit verlies te nemen, daar iedere exporteur uien op November aflevering heeft gekocht voor prijzen, va riërende van 7 tot 15 cent per kg. Wanneer deze goedkoop gekochte uien geëxporteerd zijn, zal natuurlijk niemand «r meer aan denken, meer te betalen dan men zelf als ulterate prijs kan bedingen. Vandaar dat prijsstijging thans voorlopig ■wel uit zal blijven De totale export in October was 6.120.142 kg verdeeld als volgt: België 2.005 275 kg., Frankrijk 1.565.425 kg.. West-Indië 569.625 kg.. Duitsland 480 040 kg.. Noord Amerika 375.099 kgEngeland 356.620 kg.. Engels leger in Duitsland 223.550 kg., Afrika 165 260 kg.. Zuid-Amerika 149.950 kg.. Cuba 132 080 kg.. Indonesië 33.535 kg.. Canada 94 193 kg.. Zwitserland 29 150 kg. IJsland 0 430 kg Israël 3.800 kg., Hongkong 50 kg. •n Finland 40 kg. kondiging voorgelezen. De kerken gebrui ken dit feit voor een speciaal doel: inza melingen voor de minder bedeelden. Wat- de Lucullische viering betreft: de kalkoen, door de jagers van gouverneur Bradfort geschoten, heeft de (Dauwen over leefd Geen Amerikaanse huisvrouw die zichzelf respecteert zal op die dag nalatèn een forse kalkoen op tafel te brengen, ge vuld met een mengsel van brood en tamme kastanjes. Het populaire maal van die dag wordt gecompleteerd door een dikke saus van veenbessen, knolletjes, pastei van pompoen, appels noten en andere lekker nijen en natuurlijk al naar gelang van ieders smaak en capaciteit geestrijke voch ten. En wanneer het feest in stijl gevierd wordt, dan vertelt vader aan tafel het ver haal van de eerste Thanksgiving hoe de kleine kolonie dappere Pilgrim Fathers In hun alles behalve rijke omstandigheden toch nog aanleiding genoeg vonden om God dankbaar te zijn. De dienst I identificatie en Berging van het ministerie ven Oorlog zal, ln «ameh- werklng \*n de hulpverleningsdienst ln de gemeente Geffen (N.-B.) het stoffelijk overschot opgraven van een gesneuvelde Duitse militair. Het is een van de zeld zame keren, dat de medewerking van de hulpverleningsdienst voor een dergelijk werk wordt ingeroepen, doch dit was noodzakelijk, omdat zich in het graf een aanzienlijke hoeveelheid munitie moet bevinden. De dienst Identificatie en Berging U bezig alle stoffelijke overschotten van Duitse militairen te concentreren op de Duitse begraafplaats te IJselsteyn. Reeds 21 graven zijn geruimd, doch er wachten er. verspreid over het gehele land, nog 5 I) 6 duizend Turklte koopt schepen. De Turkse lege ring hééft besloten om in het kader van het plan-Marshall (wintlg nieuwe vracht- en passagiersschepen le kopen, die geëxploi teerd zullen worden door de Tprkse staats- scheepvaai tmaatschapplj Naai verwachting zullen blnnenkoit oideis geplaatst worden bil Biltse, Franse. Zweedse .en Belgische werven. Mammie, poes plaagt L^en spel. dat reeds vele eeuwen ge- leden werd gespeel^ en nog ateeds gespeeld wordt, is het kaartspel On bekend is waar en wanneer het la ontstaan. Men heeft de oorsprong gezocht bij de oude Egyptenaren. de Ethiopiërs, de Chinezen, de Indiërs, zekerheid heeft men niet. Singer betoogde dat het kaartspel evenals het schaakspel door de Zigeuners uit Indië' naar Arabië en vandaar naar het Noorden van Azië en Afrika was overgebracht om tenslotte ook in Europa te land te komen. Volgens hem zou het oorspronkelijk niet tot tijdverdrijf, maar tot waar zeggerij hebben gediend. Anderen be weren dat de Arabieren en Moren de Spanjaarden het apel reeds hebben leren kennen lang voordat de Italianen het bestaan ervan vermoedden. Zo zegt Rive. een Spaanse abt In een zijner werken, dat het «pel reeds m 1330 In Spanje bekend was. Spaanse kaarten uit die tijd zijn echter onbekend In 1383 wordt voor het eerst ln Spanje offlclëel melding gemaakt van net kaart spel en wel in een ordonnantie van koning Jan I van Castillë. waarin hij het aan zijn onderdanen verbood. Een Italiaans handschrift uit de 14de eeuw zegt dat het spel in 1379 uit het land der Saracenen te Viterbo werd ingevoerd. Opmerkelijk ls. dat ln de 14de eeuw het kaartspel vooral al» kinderspel zeer populair was. Het werd echter door alle standen van elke leeftijd gespeel-I Als elk hazardspel had het kaarten een gevaarlijke zijde voor velen, die geen zelfbeheersing kenden. St Bernard van Siënna ging dan ook 5 Mei 1423 van de trappen der St Patroniuskerk voor een grote menigte zo te keer tegen hazardspelen en de be oefenaars ervan, dat de mensen zich naar hun huizen repten, dobbelstenen, schaak- en kaartspelen haalden en ze op net plein voor de kerk in een daar ont stoken vuur wierpen. In tyeerwil van het verzet der gees telijkheid tegen het spel bleef het In geburgerd. In ons land en in Duitsland maakte men houtsneekaarten, die veel voordeliger waren dan de Italiaanse, die met de hand getekend en geschilderd waren. De Venetiaanse makers van speel kaarten verzochten ln 1144 daarom de regering hunner atad de invoer „van kaarten te verbieden. Zowel aan het hof als in de her bergen werd ln Duitsland kaart gespeeld. Te Zürich werd het spel ln 1330 ver boden. Het kaartspel was reeds zeer vroeg in Engeland bekend, men beweert zelfs in 1277. In Frankrijk beschouwde men het spel evenals in het Oosten als een ridderspel. De harten waren het zinnebeeld der dapperheid, de schoppen (de speerpunten eigenlijk) de zwaarden, de ruiten (in wezen de schilden) de wapenen, de kla veren de krijgsbehoeften. Anderen zeggen dat harten de moed van de ridders en soldaten beduiden, schoppen en ruiten de wapenen, kla veren de levensmiddelenopslagplaatsen Het aas doorgaans de kaart met de grootste waarde, zou op de geldmiddelen, de zenuw van de oorlog slaan Zijn naam ontls«nd deze kaart aan het woord assis. een Romeins geldstuk. Volgens de door het Centraal Bureau voor de Statistiek samengestelde voorlo pige cijfers, was in de maand October van dit Jaar 86.8 pCt van de invoer door uit voer gedekt (Sept 1949: 78.1 pCt. Oct. 1948: 64,2 pCtVoor de na-oorlogse periode ls dit dekkingspercentage bijzonder hoog. Dit hoge cijfer werd veroorzaakt door de star- ke toeneming van de uitvoer, die van 1318.3 millioen in September 1949 steeg tot f 377,5 milioen In October 1949. een cijfer dat tot dusver nog niet werd bereikt. Het gewicht van de uitvoer steeg van 952 000 ton in September tot 1.219.000 ton In Oc tober. De invoer had In October 1949 een waar. de van f 435,0 millioen (September 1949: f 407,3 millioen) en een gewicht van 1.744.000 ton (September 1949: 1 826.000 ton). Aan het bereiken van dit gunstige re sultaat droegen vooral bij de uitvoer door de scheepsbouw, f 20 millioan meer dsn de vorige maand, aardappelen f 10 raillioen meer. vruchtenpulp f 10 millioen meer, appelen en ptran f 5 millioen meer. Wat de figuren betreft zouden de vier heren of koningen de hoofden van vier monarchieën. David van de Oosterse, Alexander van de Griekse. Caesar van de Romeinse .en Karei de Grote van de Duitse monarchie voorsteilen, terwijl schoppenheer bedektelijk Karei VII, die als David door Saul was vervolgd en die zich tegen een weerspannige zoon moest verdedigen, zou aanduiden Met de vrouwen zouden koningin Maria van Anjou, gemalin van Karei VII door Argine (anagram van reglnai; 's konings vriendin. Agnes Sorel. door Rachel; Jeanne d'Arc door Pallas en Isabeau van Beieren door Judith aan geduid zijn waarbij Argine de macht, Rachel de liefde, Judith de dapperheid. Pa?las de wljshgld betekenen. De boeren zijn de schildknapen of wa penknechten: Stéphan de Vignolee. Hector de Galand beroemde legeraanvoerders van Karei VII; Lancelot en Ogier de Deen twee helden uit de tijd van Karei de Grote. Meermalen werd In Frankrijk het kaart spel officieel verboden, doch steeds weer gaf men z:ch geestdriftig aan het spel over. zowel aan het Hof als ln alle krin gen der bevolking De eerste sporen van het «pel. die ln ons land ontdekt werden, waren van 1390. doch in rekeningen van Jar. van Blois komt het in 1362 reeds voor(||(Kaarten wa ren toen zeer duur. zodat zelfs aan de hoven van Albrecht van Beleren en Jan van Blois de spelen maar zelden vernieuwd werden Men speelde doorgaans op een kostbaar „quacrtcleed" of op een .yvoren tafelkljn" De meest geliefde spelen waren het poteroyen of zeilen en meermaals ..verzeilde" men veel geld en betaalde met kleren zijn verlies Als het «pel was afge lopen. deed men de ..quaerten" ln lederen zakjes, die men „hemelde", d.w z ophing. In de volgende eeuwen werd het kaart spel aan het hof en in de kringen van de adel zeer populair en verdrong daar de meeste hazardspelen. Onder Karei V en Philips II werd het in alle lagen der be volking gespeeld en evenals de dobbel stenen trof men het ook in de tavernen aan. Men kende allerlei spelen als roemafe- ken. flikken, scheepje zeilen lanterluwen. lansknechten, schrevenselen. bellebruiden Frans- en boerenjassen. trceven. pihetten. negenstukken, pharao. omber, quadrille, enz. Het roemsteken zou een oorspronkelijk Hollands spel zijn Jammer genoeg weten we van de meeste bovengenoemde apelen niet hoe ze gespeeld werden de namen zijn ln de litteratuur uit die dagen be baard gebleven Fel hebben vele predikanten tegen het spel gefulmineerd De Henrlcus de Frein te Middelburg noemde het „grouwelijk en verfoeilijk, s'rljdlg met alle geboden Gods." Ook Voetius en zijn navolgers, met name Cornells van Pouderoyen, predikant te Crèveceur. ijverden ten zeerste tegen het kaarten. De Coccejaanse predilaenten wa ren veel toegeeflijker Zo beweerde Leen hof dat dansen en kaartspelen niet zondig was en Gosuinus Buytendyck speelde op een reis van Dordrecht naar Goes kaart, hetgeen er echter toe leidde, dat de classis van Zuid-Beveland weigerde zijn beroep naar Shore en Vlake te approberen. TIET ARGENTIJNSE volk Is stellig 99 1 het meest geschikt om Jules Verne'» denkbeeldige reis naar de maan tot werkelijkheid te maken, dat geloof lk seker Als er In hun vlakke land geen berg was. hoog genoeg om er de raket van af te schieten, zouden de Argentijnen er tón opwerpen". Aldus schreef In het Jaar 1892 een Engelsman. Thomas A. Turner, niet zonder een tik ie misnoegen om de neiging, welke de Argentijnen zijns In ziens bezaten, energie te verspillen aan onnutte zaken Buenos Aires, de hoofdstad, gebouwd aan de oevers van een alllkerige rivier en omgeven door pampa's, zonder natuurlijke haven, werkte verschrlkke- lltk op zijn zenuwen en de Avenlda de Mayo. welke men toen bezig was aan te leggen tussen het Regeringsgebouw en het Capltool. noemde hll een dwftas en ruïneus ontwerp, dat wel nooit tot een goed einde zou worden gebracht De heer Turner heeft zich vergist, schrijft J Halcro Ferguson ln de „News Chronicle" en vervolgt: „Toen lk voor de eerste maal ln Buenos Aires kwam. in 1941. had de Avenlda Mayo al lets van de .kleur van een sinds lang bestaande straat gekregen, zo Iets als Victoria street ln Londen en de ondergrondse spoor, die er onder liep. was de oudste van de vijf on dergrondse lijnen, die Buenos Aires rijk is en die bij het publiek al even geliefd is als de ondergrondse in Londen of de métro in Parijs De sceptische heer Turner zou de stad eenvoudig niet hebben herkend als hij haar nogmaals had kunnen zien. Waar zeeschepen eens voor anker gingen en hun passagiers in ongemakkelijke bootjes naar de kust Heten gaan. liggen nu oceaan stomers ln een reusachtige haven, welke men de La Platarivler afhandig heeft gemaakt De kleine huisjes van twee ver diepingen met een balkonnetje zijn ver vangen door stalen skycrapers, spranke lend van electrlsche reclames. De bevol king was niet verdubbeld, maar driemaal zo groot als in 1892 en mede doordat aller lei omliggende plaatsjes waren genaast, telde de bevolking vier millioen inwoners. Verloren paradijs In 1941 heerste er grote overvloed en was alles even goedkoop. Voor I.—* kon men een maaltijd van drie gangen krijgen met nog een glas bier op de koop toe. Een arbeider kon een liter wijn kopen voor dertig cent. De prijs van een spoor kaartje le klas was belachelijk laag en met de bussen kon men nog goedkoper lange afstanden afleggen De huren gingen in die tijd weliswaar reeds omhoog, maar ze waren toch nog redelijk en de ..arbei der-met-een-boord". m.a.w kantoorbe- denden. lagere ambtenaren e.d. konden leven van 150.— per maand. Toch voelde nten dit alles als iets on wezenlijks: er hing een onbehaaglijke atmosfeer De president. Roberto M. Ortiz, die liberaal gezind was. leed aan suiker ziekte en was langzaam stervende, zodat de uitvoerende macht vrijwel geheel be rustte bij de witharige vice-president Castillo, een bekrompen provinciaals politicus. Toen het leger de vlag van de revolutie hees en op 4 Juni 1043 Buenos Aires binnentrok, werd het toegejuicht door de Ingezetenen, die Ut dichte rijen langs de straten 6tonden geschaard Alleen de cadetten van de Marineschool losten enkele schoten ter verdediging van Castillo. De trotse stad van het Goede Uiterlijk heette op deze wijze de militaire dictatuur welkom en baande aldus een weg voor Péron Nu. in 1949 zijn er velen, die de „goede oude tijd" betreuren Het moet worden toegegeven dat de stad In vele opzichten nog is vooruitgegaan. Een brede ver keersweg vijftig kilometer lang en met vier banen, verbindt de stad met de grootste luchthaven De breedste straat ter wereld, de Avenlda 9de Jullo.door- snijdt de stad. De enorme nieuwe gebou wen van het Departement van Oorlog en Marine beheersen de kade. Er zijn nieuwe hotels. Crillon. Lancaster en Claridge. gebouwd Overal ziet' men reusachtige borden, welke de bevolking herinneren aan het Vijf Jarenplan, en de loftromnet steken over Pérons Intelligentie en de goedheid van de presidentsvrouw. Alles om Peron Helaas, men kan niet van plannen alleen leven en zelfs niet van luchthavens en verkeerswegen De kosten van levens onderhoud zijn nu driemaal zo hoog als in 1941 Tussen Septemjjer 1948 en April 1949 zijn de detailprijzen met 350*/» gestegen. Bouwwerken kosten tienmaal z'oveel als voor de oorlog en hoewel er maximum huurprijzen zijn vastgesteld, ls een woning voor de gemiddelde beuns onbereikbaar wegens het hoge sleutelgeld. Ook het voedsel is enorm in prijs gestegen Men moet nu tweemaal zoveel betalen om een gezin te voeden dan ln 1941. Zelfs vlees is duur en groenten zijn schaars Restaurants die in 1941 hun gasten een uitgebreid menu voorlegden, zeggen nu. dat alles is uitverkocht, behalve aardappels en spina zie. De kranten verschijnen met weinig papier en over het algemeen dienen ze -tl« spreekbuis voor Péron. De machtige „Prensaen de statige „Nacion" zijn de enige bladen, die critlek op de regering durven oefenen, maar ze doen dit met grote omzichtigheid. De eens zo machtige en levendige avondbladen hebben zich aan de zijde van de aanhangers van Péron Naar Internationale vakorganisatie. Wil liam Green, voorzitter van het Amerikaanse vakverbond „The American Federation of Labour", dat acht millioen leden telt. is naer Europa vertrokken om met Europese vakverbondsleiders besprekingen te voeren over het oprichten van een nieuwe niet- obmmunlstlsche internationale vakorganisa tie. Men verwacht, dat ook het andere, gro tere Amerikaanse vakverbond, het „Congress of industrial organisations", op de bespre kingen te Londen vertegenwoordigd zal zijn. 681 82. Dat was een hele gebeurtenis! Allemaal kwamen ze kijken naar het hondje. Ach, wat 'n lief diertje was dat! We zullen 'm eerst gauw wat eten geven! zei tante Llezebertha medelijdend. Ze zocht een schotel, en daarin brok kelde ze wat brood in melk. Dat zette ze voor het beestje neer. Direct begon het hongerig de brokjes op te happen. Hij vindt 't lekker! riep Bunkle. Allicht! zei Rick. JU zou het ook fijn vinden,' ala ja honger had en je kreeg dan opa«na go'n bak met eten voor je neus! Toen het eten helemaal op was. likte 't hondje z'n bekje af en kwispelde met z'n natte ataartpluim. net of het zeggen wou: Dat was lekker! Nou moet-ie maar op een kussen voor de kachel liggen, dan kan hij drogen, want het arme beestje is nog doornatl vond tante Llezebertha. Ze zocht een oud kuaaen op en legde dat bij de warme kachel neer. Zo, zei ze. Ga nou maar 'n dutje doen! geschaard en de twaalf radlo-alatkma. waarover Buenoe Alree beschikt en waar- -van er vroeger acht eigendom van parti culiere ondernemingen waren, staan thana alle onder regeringatoezlcht Al deze organen, die zo gemakkelijk dienstbaar kunnen worden gemaakt aan de propaganda, «temmen in met de luid sprekers welke op de straathoeken zijn opgesteld om de lof van Péron te zingen. De zaken moeten vaak sluiten, op de nieuwe ingestelde openbare vaeantie- dagen. waarop er eigenlijk nlata anders la te doen dan militaire partdes en blj%"n. komsten van Péronisten, daar alia blo. acopen. theaters winkels restaurant» bars op zulke feestdagen zijn gesloten Maar de burgers van de stad van het Go«ric Uterlljk herinneren zich een oud gezegd: Argentinië groeit ondank» ^in regering. En Buenos Aires Is gegroeid met Argentinië. Als de glans, welke Péron omstraalt, le verdwenen en zijn roem begint al te tanen dan zullen de burgers blllken de meeat geschikte mensen te zijn van Buenos Aires vermoedelijk andermaal om raketten naar de maan te zenden. Nu„ de winter weer zijn Intrede heeft gedaan, hoort men overal om zich hoen de mensen weer hoesten en niezen Allerlei middeltjes om tiezp verkoud- hridsverschijns^len te genezen worden hen. die ervan te lijden hebben, wederom aangeraden In tal van deze middeltjes, die In de vorm van tabletten of slroopjes worden gebruikt, is zoethout verwerkt Reeds in oude tijden was zoethout een zeer gewaardeerd geneesmiddel en de „edele, zeergeleerde Adamus Lonicerus, doctor in de artsenllkunst en eertijds hoogleraar ln de najuurwetenschappén te Frankfort" schriijft in zijn in 1582 ver schenen Kruidenboek over het zoethopt- „De glycyrrhlao glabra, de plant, 'die het zoethout levert, is gemakkelijk te kwe ken en bij de bereiding van geneesmidde len wordt geen wortel meer gebruikt dan die van dit gewis. Het' sap of de "Nortel is een heilmiddel tegen vrijwel alle zlek- i ten van de keel. de maag, de borst, de 'longen, de lever, de blaas, de nieren, het werkt verzachtend by Hoesten of dorst en gemalen is de wortel eenvoortreffe lijk maaepoeder. De' verdienste van het Jeneesmldde! Is. datj het de temperatuur an de mens verlaagt". Kinderen waren vroeger doorgaans Ver zot op zoehoüt nl. In dé tÖd, toen de jeugd nog niet verwend was door sinaas appelen. bananen, chocolade of allerlei andere zoete snoeperijen. Meermalen gaf een vriendelijke drogist of apotheker a'an kinderen, de bij Iets kwamen halen, een stukje zoettójut cadeau Bijna steeds kon men dam hoe het stukje zoethout, nftdat degaen, het ten geschenke had gekregen, er od kauwd had en er van had geproefcji. Alj de kinderen als een vredespijp bij' de l| dianen van mond tot npond ging. Zij.li ten er allen daarbij zorgvuldig op. dat' lekkernij niet te lang in tón en deze? mond bleef Om hygiëne bekommer» Jeugd zich al heel weinig. 1 Het ln de handel voorkokende zoethëjuL zijn stukken van de wortels of van ttrt-e' lopers van dè zoethoutstrmk. Glycirrhiza glabra L. In midden Europa treft .^men de plant nog slechts zelden aan. dadlentegen wordt ze ln Zuid Europa. Kleliy Azië, China, Califoroië en Australië lm groten getale in het wild gevonden, terwijl men ze er ook op grote schaal kvfwbkt. Voor de Europese constfftiptle komt In hoofdzaak ln agnmerklng 'hetgeen Rus land. Spanje en Italië léveren Italië levert met name het zoethbut-extract glycirrhlcine, die in het speeksel of ln warm water oplost. De Wortel bevat Daar de struik een zeer uitgebreid wor- telgesteld en talloze uitlopers heeft wordt hij ln bepaalde streken vdn Sicilië en Calabrlë een bijna niet uit te roeien on- këtnd Wortel» en uitlopers zijn bijzonder taal. Wanneer men een stuk zoethout kauwt, ontstaat aan het eind. dat men ln de mond heeft, een soort kwastje, dit wordt gevormd door de niet-oplosbare bastvezels en de zeer houtige vaatbun- dels. waardoor de plant het nodige water uit de bodem opzuigt. De oppervlakte van het zoethout ls bovendien met een kurk- laag van zeer uiteenlopende dikte be dekt. De aangenafrie smaak dankt de wortal grotendeels aan de z.g. zoethoutsuiker, en drulyensulker. Vleit ïilm- daarnaast riet. i onder de bast liggen hele rijen calclu... oxalaat-kristallen. die ook ln de rhabar- berplant voorkomen eh er de zure smatk aan geven. Deze kristallen geven de l«w wat prikkelende smaak, die opvalt, «li men op zoethout katiwt Tenslotte bent de wortel een gele kleurstof, die een bi», langrijke factor Is voor de kwaliteit. T Slechts een zeer klein deel van de zoethoutproductie wordt rechtstreeks ver bruikt. ala stukjes of in poedervorm. Meestal wortttj het. tot eën extract ver werkt. De goette gewassen en klein |e«ne. den wortels ef uitlopers worden daartof me^ behulp van stenen walsen geplet, de brij. die ontstibt. wordt met water ultge- kqqkt en dan «gezeefd. In open pannen of irl vacuum-ketels wojfcit het aap daarna zfiMkr ingekookt, da^rn* k»r|| filtereroij| Dan hipulskoolvuup zo la tfttajat het na afkoel op dom warme masija het nog 'rdt het boven eerl verdpr Ingekookt, vaat wordt Van, brbden van cl tit 120 g., waarin* fabrikant of van d< dbrst. om ze dan ti laten drogen. AVeiwerkt ln vele eakt men tenslotte ;g of «pijpen van 6 de naam van de (laats van herkom! jacheldjfene maandi deleb tegen hll 1 'édt het i If we werpld J to de vorm HDut tfnaloty» zijn ÉTIlIb MJlRKT. DOcirflNDEIITOoil iJ ONGÜNfTIQ Amsterdam at ^ovenf De nieuwe Week dp <4p Amsterdams» ffectentteurs werq vandaag Ingezet met ei Uiterst stille atémmingf'|Waatln gedurënl het beurtuur J Verder (weinig verandt kwam. Nieuws» da» van invlc elf!». Ontbrak r een afwachten de transactie» Ontbrak ei een,afwachtende houdln* aanneemt blat ransactle» beperkt De openlngsprUzen bleken over het alge meen dezelfde ite zijn als de slotkoersen van Vrijdag De fliujctuatlea wapen ulterat gering, doch wpif bleek tegen het slot dat de onder toon van de markt goed waa gewegat en dat. hier endaar zelfa kleine winsten geboekt konden worden I De courante cultuuraandelen waren vfor de auiker. e* rubberwaarden prljihoudend Certificaten Dell MaatschappU ''moeeten tiet) een verlies van twee ponten getroosten Olies schommelden rond StO'O. van de Industriële aandelen lagen de certificaten Philips wat zwak in de markt en een verliet van ruim twee punten was hier onvermijde lijk. Overigens Wel er van deze sector welnl» opmerkelijks 'e constateren Voor Claims Verenigde Glasfabrieken werd 1 Mé M geboden tegen Vrtfdag f 41 wel een bewlj». dat de emissie waarbij f 800 000 aan nieuwe aandelen tegen 105 prpcent worden >Utgw geven kans van slagen heeft De Inschrijving op de 11 sop DM ï'6 procent obltgattën ten laste van genoemde Instel ling, die gelijktijdig met de aandelenemissie geschiedt, zal voor zover tijdens beursttjd bekend was. worden overtekend Op de scheepvaartmarkt was de stemming goed prijshoudend en hier vleien voor een groot aantal soorten klein» koersverbete- rlngen te constateren De beleggingsmarkt gaf een kleine verbe tering te zien voor de Investeringscertifi caten die 'h punt van het Vrijdag geleden verliea konden inlopen De dollarlening Nederland was per saldo vrij onveranderd De guldensleningen lagen goed prijshoudend Officiële Botsrlna ven 4e Ver e 6 Fffectenheodel MAANDAG 21 NOVEMBER t ged en bied I ged en laten Dieden laten ACTIhVI UULIOATIIN V K Heden Nederland 1940 II100''» Bel Cert I* 1004 1941 19-1 07 fit )8Uh 1001 I 1937 I 1947 I 1000 I Inveat Cert I00*/i 989 97'/. 97 Ai 05# 95 98''«9 98Ht"-9 I 99 A 09* It 80 80'/. Speereer 100 ?t 10-1129100129 - vst 95'/. 97*9 Nd 1«d V A I Groolbk 40 l 071 OKI H»4H0N Bandoen» 70 Betevla I 80 Gelderl 40 I 100* Rott '37 1-3 It 101 7.Holl -30 Ie 99' FrOroHpbk 0* 102'/.t Nat Hpbk 04 101'/» Rott Hpbk It 100'/. We.tIHrTV 102'/# RottSchhpb It 100 BerghAJnre St 103'/» l ever» lp 11104'/» Stok vla It 112'/. Bat Petrol »t 103} Kon Petrol St 104'» Amet Ol 100 I 130'/. Witte Krul» 136 138 Amit '47 St-8 100II lOliV. Lever Broth St 105}I05V. Phlllpalinon «t 1011 lOl'/sf AANDFI PN 100* 100'/e 103'/» 104'/» 112 103'/. 104'/» 130'/» Amrt Bank 170 HolIBkUn eA218'/« JavnBk 500 eA146 MHFINat Herat 96f| 170'/s 217'/» 140 97 MlertbAZn v 13o N-Ind Eecompt 70'/» NBkvZAfr MHU89 NeiMldd»tbk 102 Rrfterd Ben* 179'» «tlevenb Benk 108t Twent» Bk eAl77'/t Priem H«irnn« 190' Albatr h.jper' 209'/. Al« Norit Allan A Co Amit Bella»» 209'/. 311' 75'/» 126''. 130 Breda Mach Hron»werk BOhrmenn F Dikker» ree 178 One Hoefllrer- 1851 DRO 137'/» FMF Dordt Hl Fmb F A Hth 130 Ooude A pot F 182 Gruvier de oA 160''. Heemal A 169§ Helnek Hier A 190% Hero Con» A 172 Hoek MA7»'252t HollKunete I 213 IntGew Beton 147'/. Int Kunet tnrt 123t Int Vlecoe* C 150*'»t Kempke» Mt 94 Klinker l»ol «7*/. Kondor 275* Kon Ned Eou'341 Kon Ver Teptt'231'/» Kwatte Choc 202 Otteri Adem 250* M vel fa Ned B«236 na Autob Vrel29"t Vd Gist Splr A 3141 Nd «tcheepib 139'At NUma A254t HmiunenhOller 170 75'/» 162". 158*'. ex div 140' 127'/» 131 179 137' 138 I32t 183 160''. 168'/. 189'/. 175 252t 213 147'/* 121 149t 93 49'/» 345* 231 202 256 238§ 128t 320* 142 251 168f 323'* 134 I64'/i ISS'/i 101 139 "it J12'/i 208 71 77 •hi 133» Rot» Droogd *324 Rouppe »dV A 134 H-ldr NB A 120"» Stokv 500-1000164' Stork A1389 VerPhar Fa A 102 Werkspoor A 139' WIJer» Ind A 213'/. 'w.nenh'tra *202t A lem NB A 70t N-Ind Ga» A 76 BorsumQ A131 Oouda-Kaaih 160 IntCrAHd B 1165 f.inletevea Al47t Gem FleWAWl84'» ..rnnt-bura *134 Besoekl *118''» kedep 108"» Mich Arnold A1031 Ngombert A 304 Mbert H»*n *208 Rlaauwvrte* No MI1 Wetv -DO'" 10 "I 183'/» 118 109* 304'/» 207*/» ISlf Thom-en 'e**K R 143"»' 96* 44'" 20"»9 I44t 97'/» 44''» lfl"»l 8 78 SO1'» 199'/» Dell Spoor N 1 Rpoot Mstnéra 0* 26 Cherll. Alweco re* 11 N A Ftttln Tf 81 VerBUk inon 199* CFMTIFIC* 0b AMFHIK am Rmett 48 40'/» 'Aoeconda Cm 26 2 HelMsb Stee' «6 n*n Mnior «J 5 Int -Ir» 'I C. V''< J™ Kt„n„nl C»t J9 He» S1WI Stand Brand» On i) rv Come 63 hi 12 ®t VII 1Cnn t Pen 40V«t 41||J Shell Union 87' N York Cent Pennsylv Rr Canadian P»« Proloneetie Vh 12 12'// 12'/» 12 2'/» 2'/» ACT!«VI AANDFI KN Kol Bank A N-l Handbk A NdHandMlj cA AKU A BerghAJura A Berke) Pat A Calvé Delft cA Centr Sulk A Fokker A Geldet Pep A KNHoogov cA Lever Broe cA Ned Ford A Ned Kabel A Philip» A Wilton-FUen A Billlton la r A Dordt Petr A Kon Patr A Kon P«tr oA Mneara En A Amst Rub A Bandar Rub A 61'/. 102»'» 160 l85'/«t 305'/. 117'/» 147+ 190 132 150'/» 2081 246'/. 303 293 242'N 157f 268 286'/. 311'/. 311 521* 134 114 61'/» 103 160 J16'/» 148 132 151 f 208 246 245'/eVa 303 292'/» 340-'/»| 2307»f 157 266 286'/. 310 310t'/< 309'/. 521* 134'/» 134 Ill'/» Dell Ba Ru A Kend Lemb A Lampona Sum O-Java Rub A Oostkuit cA Serbadl Rb A Verlnd Cult A Amllln A JavChlJap A KHSM NB« A Kon Paket A NdSchUnle A Ommeren ich Rott Lloyd A St Mil Ned A HVA A Jeva Cult A N-l Sulk O A VerVor.tC A Dell Bat Mil A Dell.Mtarh A Senembah M A DM USER MQlMrC NB A 180'U F it 83'/» 71". 32* 46'/» 93* 45'/» 39'/» 161V» 133 124 142 146'/. 165 139 147'/. 62'/. 80 34'/. 105". 134 111'/» LA. 89'/. 121 182''» 134 125 139 146"lt7'/' lM'/r 138'/» 145'* 147'/» 79 341 108 lS!'"4f IIIV» EERSTE BI.AO - PAGINA 3. pINSDAG 22 NOVEMBER 194» %r (Van oen onzer veralaggevera.) heeft het ons verteld 'ét lïntprtuk waarmee tve de oolc eens zullen overwinnen De Tsjechnglnwaakse Bonds rep tl. Mrschdlend zijn. Bohevien met Mo MUff?"1 tussen de Tsjechen en (je :oali< die b v tri Zwitserland befN sprekende delen der bevolking gespannen hetgeen vooral een po» Mieren van de Hongaarse mind pan de Dubbel-Mondrchie behoor invloeden zijn er nog steeds zeerl Slowakije slichtten, werd een dea plaafj. weer aan Hongarije nfgest kiezen of delen: óf voor 100 procen Öe ilowakrn zijn een zeer onaf hm lijk en fier volk ën ze zijn er] stro Uw Hit til he* WBre^ die ,n bet injaaml El de opstand Hegen de Duitlera lit gen van Slowakije 'ontketenden échen spreken hier min of meer lend over want ke beschuldigen er del fiken van' dat deze onder Mgr TisdH rjuijse bescherming een gemakffljSI Lgnlje hëbhen gek-ld en dat ^gen. dutJi Hitier verloren wsus. „00 ml ons helpen! Die woorden werden een pnof mdal «ot on, oetproken l» i„ SlntMkye. f.n een pan ie ilmnnon, d» ze om met een ,teviee handdruk irteid; PÜ.I, hel devies van hit verzet in Slouiakue, ae strtjdfiqanbinden met een nieuwe vijand, die we ik bestaat uit twed flelcn, die volkomen >ië en Slowakije Er ij altijd veel wrijving baken en nog steeds ié er geen verhouding tf tussen de Duits-i. Frans- en Italiaans foral na de bevrijding heeft het er zeer 7 was nan de moeiijkheden, die het ver leden in Slowakije opleverden Ten tijde Slowakije tot Hongarije en de Hongaarse root. Toen de Duitsers een z.g. zelfstandig lief Kaschau (nu Kostce) als voornaamste I. Na de oorlog was hét voor de Hongdren rsjcclw-Slowaak worden öf naar Hongarije. wen'eerf-dbtjtand in élkaar zetten 'ntteit niet, dat deze TkjeL 'nnt dp opstand! vai juf. 1 bloedjtfe offers gefcost en, we graven geiien van (vrij! toen het leven hebben, ais onder het Dt aken zich bukkep om |e tyrannic Terwijl i iravië lij doffe Ven recepteert. h|bbép L- kjlankerJ vëri volk mr| een feen volk, dg d. De Invldfcd éan I akijé zeer root. pnjaj lp Cl hniirarliAn mna- 1 rijders, dj k en g m opltan raking BsnA tin de (moetfj Terwijl In .Bol In het i jé zeer root Onëkerk lm maar^d ■fyt groo ste deel «L han^mj zeer in jHijkh^ttf!1 hé toont |i j»n d'U|a« l«Jj. lu fcren in is bj|11 iiiderki men «lechti fpst geheim trg. itait het vohr on* vast. dgt de «iuiatie In ëawaklfe heel ander» is Nb Is b*' al n ver. dat In de bergen van de llnhe Titr» ontoegankelijk voor de niet-Inge wijden. groepen partisanen z(fn gevormd, die eg alle mogelijke wijzen aan het hul- dit regiem afbrfuk doen Het ia ons bekend dal in aommige dorpen een be- lugrijk deel van de weerbare mannen •ntbreekt Liever dan zich te laten pres et (at afaveiiarbefd hébben z(j in de Uwen en bergen de vrijheid gezocht Er ia gelfa een dorp. waar de geeste- ljjke onvindbaar is: ingewijden weten, dit ookshij zich b(j de mannen in de buten bevindt. -Maar welk doel. welk nut hebben die partitanen'" vroegen wij aan oen man, die teer ter zake kundig was „Kijk eens". 20 voegde hij ons toe. ..lk heb vaak leleten van het verzet ln Holland tijdens de Duitse bezetting U hadt toen gteeds de hoop voor ogen van de uiteindelijke overwinning En die hoop hebben wif Slowaken ook Wij denken er anders over dm de Tsjechen, wij mener.. dat dit regiem niet kan blijven voortbestaan Overal gist het in de landen van Oost- Europa. die onjjer dpommunf'tische Het is onze taak. onze pllaht het verzet levendig te houden, om de vazallen van Moskou geen moment rust te lnten Van daar onïie partizanen waartegen au mili tairen zijn opgetfeden Maar het ls moef- lijk in de berger»''van de Tatra en de be volking steunt natuurlijk in het geheim! Onverbiddelijk)ls het regiem GottWalö tegen dieze vrBheldketrljdcrs; waarv*» men het bestanfif het liefst wil verblofif lep Maar dat 'ie er zijn hebben we flh lowakije pet iieHigheid vernomen. Ij len partisanen worden gepakt, weten |at hun lolt ft: fle dood Zeerf«nlangs zijn •g op één (Jag (jjnidden ln aqnen op»h|mijen van wl» lat ze deer uitmaakten va Jan ha. ve„et. F t DTeedogenlo. De regepfng ttotftvr 'aklje e uur fn të ew V breken. |naa lijd tegéh^de Iqrmen aanbeen in Slowgklji altijd iussi eeflftzeen) k' tÜ zwaard wakije acht kend de troepen het.Jverzet terW|jl de Felle verontwaardiging heert te Hengelo mevr. G. uit Delden gewekt doordat ze roekeloos een aanrijding veroorzaakte. Mevr G kwam met grote snelheid over de Delrjeneratraat door de bocht gereden en week naar links u|t Voor een wie:rijdster Zc zlg-zagde echter zo over o«' weg. dat ze pan de llnkerkartt een per sonenauto bestuurd door de heer W. uit Mentfoort. ramde De auto sloeg tenge volge van de klap om. Mevr W uit B!lt- hovcn. die ln deze aqto zat. werd hierbij gewond Mot een hersenschudding moest ze naar een ziekenhuis worden vervoerd. Bc.dc auto's werden beschadigd. N^aar omstanders verzekerden ademde meèr G een alcohol-luchtje. Ze werd voor onderzoek naar het politiebureau overgebracht. Qfo 9 November 1.1. heeft mevr. G zich voéjr de kantonrechter te Enschedé moe- ten«,verantwoorden. omdat ze ln fyeschon- kew toestand verkerend, met haar auto eew aanrijding had gehad. Drieling te Leiden In het gezin van de familie A J J. van Slingerland in de Hansenstraat te Leiden 1» een nrieling geboren. 2 nqeijBjfes eq 1 jongen. prin» rtelnier III van Monaco heeft Zaterdag de troon bestegen. klem deel van de Westelijke grens - hetjlpnd do omgeVlng van de Slowaak se «Ipofdstad Bratislava of Pressburg grenst nl. aan Oostenrijk. En men la er zeer op gesteld te grenzen aan eon land waar nog de ware democratie heerst. Veel illusies mankt men zich echter niet. want om qp alles troorbereid te zijn heeft de rqgering van (Praag aan de Oo«tenrljks«- Sbwaakse grens even grote veilighéws- maatregelen getroffen als in het Duitse grensgebied Wie nu uit het land van Gottwald wil ontsnappen, of relatief met de vrije wereld wil onderhouder» moet over veel vindingrijkheid beschikken. Alleen in] de donkere bossen van de Hohe Tatra woont nog de vrijheid. "Daar trachten kleine^groepen opgejaagde man nen met de inzpt van hun leven,hél devfes van het Vrije JÖIawaklje hodg Ie hou< Of hqn wanhopige strijd op! rde J duui vruchten zal dragenj? Het is rriócmijk ti beoor-dcleh. ipaar eeh groot deelwfim hei/ SloWfakse volk gelóóft er onvoorwaarde lijk in (Van onze correspondent te Rome). De discussie ln het parlement over de wijze, waarop De Gasperi ..de kleine crisis" als gevolg van hrt af treden van de Nenni-slocialistische ministers heeft opgelost, gaat gepaard met het soort relletjes. Waaraan wij te Rome de laatste jaren gewend zijn geraakt. Behalve communisten en Nenni-socialisten zijn oqk de neo fascisten ontevreden met de handel wijze van de minister-president Run woordvoerder Almirante, de nieuwe „leider", was zoals gewoonlijk in de Kamer zeer heftig. Als onze eisen niet worden ingewilligd, zei hij, zaj het volk en vooral de jeugd van Italië in beweging komen en deze IIONDERDDÜIZEND Engelse voor- mannen, ploegbazen, bedrijfslei der» en dergelijke fu>.c'ionarlssen zul len. op kosten van hur werkgevers, drie dagen de werkplaat verlaten om Mar school te gaan Natuurlijk gaan die honderdduizend niet allemaal te- lelijk. Zelfs in Engeland heeft men leen gebouw, waar men zoveel mensen tegelijk zou kunnen onderbrengen en B?g iets leren ook Ze gaan met z'n dertigen tegelijk hun Me schooldagen doorbrengen in Pendley Manor, een groot landhuis ln Hertford- «nlre. waar ze zullen luisteren naar le- "Bgen, welke voor hen worden gehouden W verder zullen ze hun ervaringen ult- *ls»elen en ook hun denkbeelden over taak als voorman ln de Industrie. Op «te wijze hoopt men hun een beter be- C'P te geven aangaande de rol. welke ln de tegenwoordige economie spelen «I vertrouwd te maken met de vraag- «ukken. welke zich tegenwoordig voor- Wen Een van de eerste dingen, welke jPpchien tot hen zullen doordringen, zegt W correspondent van de News Chronicle. fe y Murray- 's- d0t hun tttel van "toreman" eigenlijk heel weinig zegt om- ■rtnt de verantwoordelijkheid, welke ze l*M?en Want de ene „voorman" heeft t™?* °ver een groepje van zes arbeiders. »iükL ,an(tcren honderden mensen onder cn nebben en zelf rechtstreeks onder de ïmM ,staan dergelijke cursussen "vraen bijgewoond door vogels van diver- trnk") gc' blijkt wel uit het feit. dat ge- wmde medewerker op een cursus men- CK«»0ntm° dle de litel voerde varl •«cf-ontwerper", een ander was „Afde- "W-Ingenieur" en een derde was belast ti. he' moeken van nleuWe administra- dtn „me}hodes Maar al die mensen wer- WriLboverutaande bllikt reeds, dat de «lino!!!? wel zeer verschillende werk- *»arin badden en ook de bedrijven, v*n»iLZe Werkzaaf" waren, verschilden het S°mn)igen hadden een baan in tttiM*U«,bedrtif. anderen in een vlleg- voorml automobielfabriek, er was een alïarTn»Vu een brouwerij, een uit een van S, terwijl er ook iemand was Br JZ telefoondienst. triclteiu "ia"nen werkzaam bij een elec- ünd»n transportbedrijf, mannen uit van (ie jannen afkomstig van de oevers Va» ai Fyne enz- °e gemiddelde leeftijd b" In k B.r Len sormddeld waren ze 24 net bedrijfsleven werkzaam en *'y«n IÏÏÏV» besprekingen bleek, dat ordlg tot voorman lang niet al ze over 53 man. voorman lang niet altijd Iemand wordt gekozen, die uitblinkt als arbeider, maar meestal lemend, die goed met mensen om kan gaan en ge voel heeft voor de menselijke problemen, welke zich voordoen Het is hun taak deze op te lossen teneinde verzuim te voorko men. de productie op te voeren en grieven welke in arbeidsgeschillen zouden kunnen ontaarden, uit de weg te ruimen. In sommige bedrijven moet de voorman er vóór alles een goede neus op na hou den In sigaren- en sigarettenfabrieken is het de arbeiders verboden schoenen met rubber te dragen of sinaasappels of uien voor hun twaalfuurtje mee te brengen Immers de geur van deze dingen, zelfs van zeep. kan zich gemakkelijk meedelen aan de tabak, waardoor schatten aan si garen of sigaretten zouden worden bedor ven. Om dergelijke onaangenaamheden te voorkomen, moeten de voormannen ln dergelijke fabrieken geregeld rondsnuf felen om elke overtreding onmiddelijk te kunnen ontdekken en erger te voorkomen. Ter voorkoming van overtredingen Zo is het de arbeiders In bierbrouwerij en verboden te roken, daar een weggewor pen eindje sigaar of sigaret een vat ln brand zou kunnen steken. Maai een man kan nu eenmaal niet zondeuif en toe een trekje en daarom, aldus vertelde de voorman uit de brouwerij, zenden we de arbeiders af en toe een minuut of vijf naar buiten om een sigaret te roken. We we ten dan waar ze zijn en op die "™mer kan het rookverbod worden gehandhaafd. Een van de vragen, welke tijdens de discussies werden gesteld was: kan een man toezicht houden op vrouwelijke werkkrachten? Natuurlijk zou het de eer van de aanwezige voorlieden te na zijn gekomen als ze deze vraag ontkennend hadden beantwoord, maar de voorzichtig heid dicteerde hun toch tot de slotsom te komen, dat ze het wél kunnen, maar dat het toch beter is. dat vrouwen en meisjes als onmiddellijke chef een vrouw hebben die dan onder de afdelingschef moet **Een conclusie, waartoe men verder kwam. was. dat voormannen moeten wor den gerecruteerd uit het gewone Pe"°- neel en dat ze het werk als zodanig gron dig moeten kennen, afgezien nog van hun andere eigenschappen. Anders is net ge vaar groot, dat ze voor de mal worden gehouden, bijv. wat betreft de «d, WK»! om een of andere arbeidde vejricbten- De vraag hoe een werker -bekwaam voorman moet zijn. werd a dua be8"}; woord: Een man. die. dank zij een goede or«nlMtie. het gea'ven uit te voeren binnen de kostgrenzen, weme hem zijn gesteld, en die bovendien zorg draagt voor zijn regering de weg weten te versperren, die naar de afgrond voert. Die woorden doen vermoeden, dat de sprekèr maar al te goe^ wist, wat er op hetzelfde ogenblik buiten de vergaderzaal voorviel. Een grote groep jongelui, leer lingen van middelbare scholen en studen ten (aan de universiteiten van Rome, Napels. Catania. Palermo en Bari is de meerderheid der studenten thans fascis tisch). was samengekomen op de Piazza Colonna. het hoofdplein van Rome. Door zich op te stellen tussen de vele honder den auto's die steeds op dit plein gepar keerd staan, maakten zij het de politie onmogelijk de gewone tactiek toe te pas sen en de betogers te verspreiden dooi met jeeps en kleine pantserwagens op de massa in te rijden. Ditmaal moesten de agenten te voet tegen de verschillende groepen optreden. Er werden fascistische liederen gezongen en .het verkeer werd volledig stopgezet O a. demonteerden de jonge „helden" de beugels van verschei dene trolley-bussen, zodat ook. nadat zij verdreven waren, het verkeer nog lange tijd stokte. Verjaagd van het plein trokken zij in formatie op naar de Amerikaanse ambas sade, waar ze opnieuw fascistische lie deren zongen, schimpwoorden uitten aan het adres van de geallieerden en de her vatting van de strijd tegen de „demo- plutocratische machten' aankondigden. Het kwam hier ttissen de betogers en andersdenkenen tot heftige vechtpar tijen. Hoezeer de geest in Italië bedorven ia, bl|Jkt wel uit het feit. dat een Romeins journalist, dr Melanl. die tegen een poli tieagent zelde: „Maar hier wordt geroe pen „leve Mussolini", doet u daar niets tegen?" door die agent bedreigd werd met arrestatie! Een der clausules van het Italiaanse vredesverdrag verbiedt nota bene „wederoprichting van een fascis tische party Nadat des avonds de rust was weer gekeerd. vonden in de nacht op ver schillende punten in de stad bomaan slagen plaats, die alle gericht waren tegen zetels van wijkafdelingen der Christen democratische partij. Het is te hopen, dat het politieonderzoek zal uitwijzen of de schuldigen communisten dan wel fascis ten zijn. Slechts een der aanslagen heeft enig effect gehad en wel die tegen het kleine partijbureau der afdeling „Borgo". vlak bij het Sint Pietersplein. Een tijdbom voor de deur van dit gebouw ontp.ofte drie minuten na middernacht. Niemand werd getroffen, doch het geweld van de ont ploffing was zo hevig, dat in de gehele straat geen venster heel bleef. Oa zijn de vensters van het generalaatsgebouw der Jezuïten verbrijzeld. Grote paniek ontstond in het in de onmiddellijke na bijheid gelegen hospitaal van de Heilige Geest. De buuri. waar de ontn!offing plaats vond. Is afgezet door onvermurw bare politiemannen. (Van onze Londense correspondent). De mlat. waarover wij dezer daaen schreven bomt Enaeland jaarlijks op 70 milllnen pond le staan Tussen October en Februari telt men gemiddeld zestig miat- dagen. Elke keer. dat de grijze nevel Lon den In een spookstad verandert, kost dit twee millioen pond aan economisch ver lies: verkeersepenthoud. schade aan goe deren en gedaalde winkelomzrt. De moderne techniek staat hier even machteloos tegenove* als de primitieve mens van weleer. Verdichten van de mist tot regendruppels blijkt op grote schaal niet mogelijk. Eeuwenlang is de rook, die altijd boven Londen hangt, als 4e hoofd schuldige beachoujlvd. omdat deze mist- vorraend werkt. Reeds ln 1306 voerde Eduard I de doodstraf in op het branden van rokerige kolen. Koningin Elizabeth ging nog weraer: zij verbood eenvoudig het gebruik* van steenkool! In vroeger tijden vormde de mist het natuurlijke rookgordijn voor tal van berovingen, on danks de langfa de wegen geplaatste fak kels. Op de Theems werden in die dagen trommels geroerd bij wijze van mistba- kens. De spoorwegen beschikken thans over speciale mlstsiwulen bij de stations en op kruispunten Meer dan zestig locomotieven zijn dezer dagen bij wjjze van proef uit gerust met een magnetisch Instrument, dat via de rails in jerking komt als-leen setr>, dat de machinist niqt k*n zien, óp onvei lig staat. j f Communisten voor Tsjoengklng. De Chinese communistische troepen zouden de OOI logshoofdétad der nationalistische rege ring Tsjoengklng tot op een afstand v4n ongeveer honderd kilometer zijn genaderd. (Van onze correspondent tc Batavia). Verontwaardigd over het feit. dat de overheid Is overgegaan tot het hef fen van een belasting-accijns (precies als voor de oorlog) z|jn de sigaretten- fabrikanten Jn Indonesië in staking gegaan. Die fabrikanten z|jn vrijwel zonder uitzondering Chinezen en wat z|j produceren is „Krètèk". de door de Indonesiër verafgode sigaret. Laat ons dat woord „Krètèk" even mogen toelichten Krètèk ls. net als „koèkoek". een geluidnabootsing, een imi tatie van brandende kruidnagel. Wellicht vragen vele lezers in Nederland zich ver- wondérd af. waarom die dure kruid nagels moeten brander^ Zij zouden dat echter niet meer vragen, als zij de lucht konden opsnuiven als ze langs een groepje hurkende kampongbewoners kwamen De krètèk ls datgene wat de Indonesiër van oudsher het liefste rookte: een soort sigaret, maar dikker en linger dan de onze Behalve tabak is er ook kruidnagel in gerold. Die kruidnagel geeft aan de rook een eigenaardige geur, die typisch bij de kampong behoort. De schroeiende kruidnagel maakt bovendien een knet terend geluld en de Indonesiër houdt daarvan en stelt de krètèk boven de si garet. die dat geluid mist. Ondernemende Japanners hebben inder tijd gens slim willen zijn. „Wanneer die Indonesiërs dan zo van kruidnagclgeur houden", zo dachten zij, „dan zullen wij i Zon motorboottochtje maakt hongerig en daar om hadden deze opgewek te Nieuw-Zeelanaers de hengels uitgegooid voor een visje-de-man. Zij slaagden in hun opzet. maar wij betwijfelen of zij de haaien en tonijnen tot op de graat opgepeuzeld hebben Het vogeltje hier naast dreigt zelf bijna op gepeuzeld te worden door de hani. in ireIRs bek het schijnbaar zo rustig is ge zeten. Of zou een ris geen vlees lusten? Voor ln Frankrijk Ingeschreven auto bussen, touringcars en vrachtwagens, die naar ons land komen, wordt, volgens de thans hier tê lande bestaande bepalingen, motorrijtuigen-belasting geheven. Daar de Algem. Nederl. Ver. voor Vrèemdelingenverkeer van mening is, dat deze voorschriften belemmerend werkten op het toerisme uit Frankrijk naar Neder land. heeft zij zich tot het ministerie van Financiën gewend met het v.érzoek hierin zo mogelijk verandering te brengen. Van het ministerie van financiën werd hierop het volgende antwoord ontvangen: Nu is gebleken, dat van Nederlandse houders van autobussen, toeringcars en vrachtauto's bij het rijden op de openbare weg in Frankrijk is thans geen belasting meer wordt geheven, ligt het in het voor nemen met ingang van 1 December 1949 de heffing van motorrijtuigen*toebehoren de aan in Frankrijk wonende of gevestig de houders, achterwege te doen blijven, indien deze tijdelijk en niet langer dan een jaar te lande verblijven. 57 Personen kwamen om het leven en 104 werden gewond toen een trein-op de brug van Elands Rivier bij Waterval Boven in Transvaal ontspoorde, tengevolge waar van zes wagons in het water terecht kwamen. 70 Voet beneden de brug liggen de wrakstukken der verongelukte tra pons. Een der wagons van het trein- gedeelte op de brug hangt gedeeltelijk over de rivieroever. Clearing van voedingsmiddelen. Op de conferentie van de voedsel- en landbouw organisatie te Washington, waai aan 58 landen deelnemen, zal een voorstel worden bespro ken tot oprichting van een internationale clea ring van voedseloverschotten. Men hoopt zo het probleem op te lossen van het tekort aan voedsel ln sommige landen en van het zich ophopen van voedsel-overschotten ln andere landen Er zou een kapitaal van een milliard dollars bijeen moeten worden ge bracht door de ledenstaten De centrale zal dan landbouwoverschotten van de leden op kopen en doorverkopen aan andere leden zorgen voor sigaretten, die heel wat goedkoper zijn te fabriceren dan hun krètèk. En ze maakten millioenen atga- retten, waarvan met kruidnageless< fiasco. Niemand l.ocht ze, wan' knetterden niet donesische krètèk dóór met hun bej fahrieks-installatii de tabak bewerkten noe. Het werd een Chinezen, die de In- industrie beheersen, lachten ln hun vuistje en gingen gewoon roefde procédé. Hun bestaat uit een aantal bedreven handen, die 2 40 verdienen voor Iedere duizend gerolde krètèks. Millioenen in Indonesië roken krètèk en in sommige streken Is het ndlmaal, dat men een derde deel van zijn Icon er aan besteedt Nu ls het echter mis met de krètèk en wel zeer mis. De krètèk-in- dustrie ligt stil. De fabrikanten hebben het bijltje erbij neergelegen de arbeiders naac huis gezonden De fabrikanten zijn namelijk boos over het feit, dat de man nen, die in Indonesië voor de financiën verantwoordelijk zijn, al turend op de kale bodem van de schatkist, tot de" con clusie zijn gekomen, dat het tijd wordt de tabakaccijns weer in te voeren. Dia ac cijns wordt overal ter werld geheven en vroeger ook in Indonesië en er moet nu eenmaal geld komen om de s'aatsult- gaven te financieren. De Chinese fabrikanten klommen echter direct in de allerhoogste boom. Ze waren zeer verbolgen, dat men dit hun, arme zwoegers, wilde aandoen. Velen van hen gaan zwaar gebukt onder de vracht van hungrote winsten. Arme, oude gebo gen Chinezen! Er kwamen gloeiende protesten, eé kwa men fabriekssluitingen en er kwam ten slotte zelfs een persconferentie, die de luisteraars de tranen in de ogen bracht over zoveel martelaarschap en zoveel edel nationalisme als de Chinese fabri kanten aan de dag legden. Ze moesten hun bedrijven sluiten., omdat ze door de ac cijns genoodzaakt werden met verlies te werken. Dat rekenden ze dan op een heel Ingewikkelde manier voor, want daar z|jn ze meesters in. En zo stonden er zo wat een kw»rt millioen werklieden op de keien, hetgeen een nationale ramp bete kende. Wel zouden de goede Chinezen voorlopig nog in de magere buidel tasten om de stakkers te steunen, maar dat kon den ze niet eeuwig blijven doen. Na onze tranen te hebben gedroogd, zijn we toen naar het departement van finan ciën gestapt. Daar kregen we echter een heel andere berekening voorgelegd, een die bepaald veel helderder was dan die van onze Chinese zegsman. Daar zij niettemin ingewikkeld genoeg was, wil len we ons tot het belangrijkste bepalen. Ten eerste bleek dat de krètèk, ondanks het feit, dat er geen belastingaccijns be* staat, voor de gewone man uit de kam pong tegenwoordig naar Verhouding niet goedkoper is dan vroegen Vöorheen had de fabrikant evenwel tabakaccijns te vol doen en nu niet. Dat veéschil komt dus in zijn zak terecht. Dit betekent een extra-winst van 2 cent op een cigaret van 6 cent. Financiën vindt het welletjes, wanneer de fabrikanten normaal 33 pro cent verdienen en de rest maar aan ban» derollen betalen. Dat is één punt. Maar er steekt achter deze zaak nog meer. Tot dusverre waren de inkomsten van de heren oncontroleerbaar. De boe ken werden bij voorkeur in Chinese ka rakters bijgehouden en zelfs daaraan zal dan nog wel het nodige hebben ontbroken. Door het banderolleren heeft de belasting nu hun boeken niet meer nodig zij heeft aan haar eigen boeken voldoende. Economische Zaken zal de grondstoffen te gen vaste prijzen leveren, waarbij dan voor Idem zoveel grondstoffen zoveel ban derolles moeten worden betaald- En wan neer we de Chinees hier goed kennen, dan is het wel de zwaarste slag. die hem treft: dat hij nu de belasting niet meer kan ontduiken. De tegenactie is typerend. Ze halen de politiek erbij. Ze schreeuwen moord en brand, dat die „koloniale bloedzuigers" de laatste weken van hun bewind nog eens even het arme volk het vel over de oren willen halen. Dat ze een kwart millioen Indonesische arbeiders brodeloos of eigenlijk rijsteloos maken (volgens hun officiële opgaven zijn er nooit meer dan 80.000 geweest, maar de overigen zullen hun dagtaak wel clandestien mee naar huls nemen, want het is beter, dat de belasting niet al te veel mensen aan het werk ziet), kortom, het wordt tijd zeggen zij dat de souvereiniteit eens wordt overgedragen en dat er eindelijk eens redelijke mensen aan het bewind komenmensen, die niet zo slim zijn als de Hollanders, want die laten zich zelfa door de slimste Chi nees niet in de luren leggen. Zal het dorado van de Chine» na de „merdeka"? DE K.L.M.-Convairliner „Pieter de Hooch" is op weg van Parijs naar Amsterdam. De motoren op kruistoeren- tal laten rustig hun gebrom horen en dank zij de perfect functionnerende druk- cabine-installatie merkt geen van de passagiers, dat het toestel op 5000 meter vliegt: zij lezen rustig hun courant of tijdschrift of kijken naar buiten naar het landschap, dat als een kleurig tapijt zonder-eind onder de vleugels van de Convairliner doorschuift. Terwijl een van de stewardessen voor in de machine in de pantry bezig is met het gereedmaken van de verversingen, die halverwege tussen de Lichtstad en de hoofdstad van Nederland aan de passa giers zullen worden aangeboden doet haar collega een rondgang doof de cabine. Van deze gelegenheid maakt een van de passagiers, een Fransman, gebruik om haar te vragen naar de betekenis van de naam. die hij vóór het instappen op het vliegveld Le Bourget op de neus van zijn toestel heeft z.ien staan De stewardèss kén hem uitvoerig in lichten over Pieter de Hooch, want kort gc'.eden heeft zij van de Civiele Dienst van de K.L.M. een boekje gakregen met gegevens over de schilders, waarnaar de K LM. haar Convairllners genoemd heeft. D:t hoekje heeft zij nauwkeurig bestu deerd en daardoor kan ze nu aan haar Franse passagier vertellen, dat Pieter de Hooch leefde van 1629—1684 en te Rotter dam werd geboren, dat hij ln Delft, Den Haag. Leiden en Amsterdam gewoond heeft, dat hij zijn meesterwerken, o.a. „De Kelderkamer" en Het Ochtendtoilet". tus sen 1655 en 1665 in Delft schilderde, dat hij graag tegenlicht-stukken maakte en dat er enkele van zijn werken in het Amster damse Rijksmuseum hangen, terwijl de meeste werken zich in Londen bevinden. K L.M. service staat nu eenmaal voor niets! Aan de hand van een plattegrond van Amsterdam laat de Fransman zich vertel len. hoe hij het Rijksmuseum kan vinden, omdat hij daar het werk van P eter de Hooch Wil gaan bewonderen. Maar hii kan hiervan reeds een voorproefje kriigen. Want de stewardess neemt hem mee naar voren, waar aan de cabinewand een re productie van een van de bekendste wer ken van Pieter de Hooch is opgehangen. Zo geeft de K L.M. in het buitenland meer bekendheid aan de Nederlandse schilderkunst. Maar ook op een andere Wijze draagt zij hiertoe bij; in het kader van de drie Nederlandse weken, die van 21 November afte Manchester gehouden Worden, zal o.a. in de Whitworth Art Gal lery een tentoonstelling worden gehouden van 17de eeuwse Nederlandse schilder kunst. De voor deze tentoonsteiiirig be stemde werken, totaal 133 stuks, waar onder schilderijen van Rembrandt. Ru bens Ruysdael, Adrlaan van Ostadp. Jan Breughel. Cornells de Heem en adderen, zullen dezer dagen met een K L M.-vlieg tuig en een toestel van de Ierse Lucht vaartmaatschappij Aer Lingus .ia«r Man- Chester worden vervoerd. Deze werken zijn afkomstig uit de collecties van het Rijks museum en het Stedelijk Museum in Am sterdam. Maar ook de moderne schilderkunst wordt niet vergeten, want op 18 November ö.s. wordt in het Stedelijk Museum te Amsterdam een expositie geopend van schilderwerken, die vervaardigd werden door Nederlandse kunstschilders, die door de K.L.M. deze zomer in de gelegenheid waren gesteld om ons land van de lucht uit te zien. De Indrukken, die zij tljdena deze vluchten hebben opgedaan, hebben zij met palet en penseel vastgelegd en het resultaat van dit experiment, iets geheel nieuws in de wereld van de schilderkunst, zal gedurende enige weken in het Stede lijk Museum te bewonderen zijn Luchtvaart en schilderkunst hebben ogenschijnlijk niet veel met elkaar te maken, maar uit het bovenstaande blijkt wel. da) er in onze hedendaagse vliegerij nog steeds onbegrensde mogelijkheden schuilen.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1949 | | pagina 4