VLINDERVERZAMELAAR
STIJL OF TRADITIE
met drie schitterende ideeen
r
„M'n nylonszegt de visser in
het IJselmeer
Casa-Blanea, de witte sta(
Loop der bevolking
Ingezonden Stukken
Suiker voor het Franse
kopje koffie
Middeleeuwse kerkbouw
voor Protestantse eredienst
Speelde Van Acker een
dubbel spel
Fruittelers moeten beste
beentje voorzetten
Een Indonesische marine
in wording
KORTE KRONIEK
Hij verdiende daarmee een fortuin
De Parijzenaar Le Moult heeft tijdens zijn
60-jarig leven niet alleen bewezen man van
de wetenschap te zijn, maar ook een handig
zakenman. Hij was het, die ook indertijd
schilderijtjes, presenteerblaadjes, presse-
papiers e.d. versierd met tropische vlinders,
in de handel bracht. Deze vlinders werden
gevangen door de gestraften van Frans
Guyana, die hiermede in hun vrije tijd
aardig wat verdienden
en hij bedoelt zijn nylon netten J
AKU gaat nylon
fabriceren
Sous les toits de Paris
Merktvnardige tegenstellingen in
het hart van Marokko
WIE WlïToP EEN
EILAND WONEN?
(TWEEDE BLAD - PAGINA -
.CvJüLiSCHE Cüurt^ VJX
ZATERDAG 10 DECEMBER 1949,
Vervolg Stadsnieuws
Afscheid ds Ten Brink te
Emlichheim
Na een verblijf van twee jaar nam onze
d stadgenoot, ds J. P. C. ten Brink, die
v 129—-1947 predikant was bij de Geref
K te dezer stede, onder grote belang-
si ig wegens vertrek naar Nunspeet af-
s< d van de kerk van Emlichheim
[r 'sland), sprekende over Rom. 8 1 en
2 zijn afscheidspreek constateerde ds
T. Brink, dat de idealen, waarmede hij
n Emlicnheim getroxken was. niet in
V' tiling zijn gespan. Spr. zelde. dat zijn
g' dheidstoestand de
vi van onvoldaanheid gaat hij heen.
is wel trouw kerkbezoek en aan het cate-
ch satie-bezoek kan men in Nederland een
voorbeeld nemen, maar het gevaar, dat
dit alles ongaat in een dode orthodoxie, is
niet denkbeeldig Daarom koos spr. zijn
af="heidstekst uit Rom. 2.
Na de predikatie sprak ouderling J
No-rken namens kerkeraad en gemeente
ee- woord van afscheid, waarbij hij de
sc <ende predikant herstel van gezond-
hr en zegen van God toewenste. De
g' ente zong ds ten Brink staande toe
df 'venbede uit Ps. 121
Successen voor konijnen
<"*1 de internationale tentoonstelling van
de Nederlandse Vereniging „Ornithophi-
lia welke in het Jaarbeursgebouw te
Utrecht wordt gehouden, won de heer L
v d Kind met een inzending Vlaamse
reuzen, een eerste prijs en een derde prijs
met het praedicaat z-g Er waren 117
Vbamse reuzen ingeschreven.
Op dezelfde tentoonstelling won de heer
B Remeijer met een inzending Franse
hangoren twee eerste prijzen met het
praedicaat z.z.g. en met een inzending
Belgische Hares een tweede prijs met z.g.
en een derde prijs met praedicaat g
Gevestigden- Mw. A. B. Kool van Wage-
ningen naar Van Bergen IJzendoornpark
17;Mw H J Rouwen—Rikken v. Zevenaar
n O de Boompjes 25; Mw H. Terpstra
v. Oostdongeradeel n. Mosstraat 36; H. A
N. Jansse v. Rotterdam n. Kerkhoflaan 3;
Mw Wezenbeek—Böger v. 's Gravenhage
n. Pretoriaplein 10. Mw. van Kessel—Sib-
blng v s Hertogenbosch n. Kattenslngel
34; Mw M. Goetheer v. Renkum n. Regen-
tesseplantsoen 26; J. C. van Nuland v.
Alphen aan den Rijn n. R. van Catsweg
86; J. Meijerink (3 pers.) v. Voorburg n.
Zoutmansstraat 40: H. A M. Kuijf v.
Lopik n. Reigerstraat 62; W. de Ruiter
(6 pers.) v Leiden n. O. de Boompjes 32;
Mw A J. Steenkamer v. 's Gravenhage n.
Turfmarkt 108. P. Vonk v Reeuwijk n.
Vierde Kade 93; Mw. J W Buiting—
Hoefsloot v. Rotterdam n Nieuwe Gouwe
OZ 1; H. M. J Verzijl v. Amsterdam n.
Korte Tiendeweg 1 J P van Oosten v.
Nieuwerkerk a/d. IJssel n Krugerlaan 37.
Vertrokkenen A. J de Groot van Boe
lekade 251 naar Amsterdam. Vondelpark
6 hs: Mw M W Timmermans—Dekker
v Gouwe 112 n. Maartensdijk. Tolakker-
weg 122; P. Roelora v. Dr Leijdsstraat 12
n. Den Haag. Schlegelsfraat 102; Mw. J.
H. F de Groot v Van Bevernlnghlaan 16
n. Amsterdam. Palestinastraat 28 h: Mw.
A. A van der Heiden v. Van Baerlestraat
13 n Den Hagg. Muzenstraat 35. P. G. G.
Schutz (6 pere) v. Gf Florisweg 131 n.
Dordrecht. Toelonselaan 23; L. G. de
Groot v Rh. Feithstraat 18 n. Gilze. Rijks
luchtvaartschool: M. de Jong. v Punt 1 n.
Noord-Amerika: Mw. F. Hogendoorn—
Aarts v. G de Bultsteeg 2 n Woerden,
Molenstraat 20: A A. van der Draal v.
W Tombergstraat 27 n. Apeldoorn. Kon.
Willem III kazerne; W D. Verwoerd (4
pers v Tollensstraat 43 n. Monster. Rijn-
weg 217; F H M. Willemen v. Woudstraat
39 n. De Bilt (U). 2e Brandenburger-
weg 7; A. Braam v Dr. Leydsstraat 22 n.
Reeuwijk. Platteweg H 197 E: G Derksen
(2 pers) v. IJssellaan 43 n. Nijmegen.
Willemsweg 46: Mw. C F. M. Gruter v.
Cronjéetraat 4 n. Amsterdam. Bilderdijk-
kade 38a I; Mw C. M. Bol v. We6thaven
11 n Willeskop A143: H. S. Altena v.
Woudstraat 78 n Rotterdam. Eslenburg-
straat lfr: Mw Z. J. Tuijnder—Clay v.
Flu weiensingel 60 n. Moordrecht. Sluls-
laan L2: H. W Walinga. J. v Renesse-
plein 12 n. Den Haag. Pr. Madestraat 28;
Mw M. Jacobs. De la Reijlaan 40 n. Rot
terdam Cliviastraat 14b; Mw. M C. Rooij-
mans v. R. Feithstraat 26 n. Alphen a/d.
Rijn Conradstraat 17; C. van den Heuvel
v. O. de Booippjes 8 n. Beusichem „Het
Veerhuis": P van Groningen (5 pers.) v.
Koekoekplein 1 n. Zwolle. Anjelierstraat 1.
PLAATSELIJK NIEUWS
ZONDAGSDIENST ARTSEN.
Van Zaterdagmiddag 2 tot Maandag
morgen 8 uur zijn aanwezig .de artsen:
Krimpenerwaard: H. F. Adam te Stol
wijk. tel. K 1824—327: H. Frese te Bergam
bacht. tel. K 1825—214: W. J. Leeuwen
burg te Ouderkerk a. d. IJssel. tel. K 1894
—266: C.' G. A. von Lindern te Krimpen
a. d Lek. tel K 1895—451.
Boskoop: G. A. S. Jongeneel, tel. 19
Haastrecht, Polsbroek en Oudewater:
K. J. Muhring te Polsbroek (tel. K 1822—
203).
Moordrecht en Nieuwerkerk a. d. IJssel:
S J. Hage te Nieuwerkerk a. d. IJssel
(telefoon K 1803-305).
Waddinxveen: E. M. L. Hamminga (tele
foon 278).
Zevenhuizen en Bleiswijk: W. H. Ver-
duijn den Boer te Zevenhuizen, telefoon
K 1802—204.
Berkenwoude
Predikbeurten. Ned. Herv Kerk: 10 uur
ds A. Priester. Oeref. Gemeente: 9.30 en 7
uur leesdienst.
Bergambacht
Chauffeursdiploma Onze plaatsge
noot, de heer C. de Jong, Is geslaagd voor
het chauffeursdiploma B van de algemene
verladers, en eigen vervoerdersorganisa
tie „E.V.O.. dat onder auspiciën van de
Contactcommissie Chauffeursvakbe
kwaamheid ic afgenomen.
Gouderak
Raadsvergadering. De gemeenteraad be
sloot Gedeputeerde Staten te berichten,
dat zij accoord gaat met toestemming voor
onbepaalde tijd, dus niet voor een japr,
aan de burgemeester om buiten de ge
meente te wonen.
Predikbeurten. Ned. Herv Kerk: 9.30
uur en 6.30 uur ds G Enkelasr te Krimpen
e. d. Lek (v.m. voorbereiding H. Avond
maal.
Hekendorp
Spoorbrug verlaagd Als gevolg van
de vernieuwing van de spoorweg is de
hoogte van de spoorbrug over de Dubbele
Wierfcke met 25 cm. verlaagd.
Das zonder stroom Door de hevige
storm is de bovenleiding van het elec
tric h net in de Buurt vernield, zodat de
bc "pre bijna een dag van stroom ver-
e' waren.
ning voor fabriek van bolraap.
de N.V. Spinnerij „Het Fortuin",
n industrie van de N.V. Touwfabriek
G an der Lee alhier, is ingevolge de
hinderwet vergunning verleend tot het
oprichten van een Inrichting tot het ver
spinnen van bolraap en aanverwante
vezels
Burgerlijke Stand Geboren: Antho-
ntus Adrlanus. z. v. J. Th. Mulder en
A W. van ZuiJlen.
Boskoop
Vrachtwagen met triplex In wetering.
Is de bestuurder
Doordat
Gouda was g
vrachtauto n\jet aanhangwagen, ge
en met platen triplex aan het einde
"e Reijerskoperweg ln de wetering
s Zwarteweg gereden. De chauffeur
er zonder letsel af.
van de Reij.
van de
kwam er
Tweede stuurman Te 's Gravenhage
is voor het examen tweede stuurman ge
slaagd onze plaatsgenoot, de heer L. van
Hevelingen Lz.
Predikbeurten. - Ned Herv. Kerk: 9 en
10.30 uur ds A de Leeuw: 6 30 uur ds G C
Tromp - Geref. Kerk: 9 30 en 5 uur ds H
Pol - Chr Geref Kerk: 9 30 - 4.30 uur ds
P. J de Bruijn Ver. van Vrijz. Ned Her
vormden (Jn Remonstr Kerk) 10 uur de
heer J B Schouwink te Schiedam.
Geref Gemeente: 9 30 en 8 uur leesdienst
Raadsvergadering In een spoed
eisende vergadering van de gemeenteraad
is besloten tot wijziging van een kasgeld-
leoingsbeslutt en tot verhuur van de wo
ning Reijerskoop 56 aan de heer M. J.
Stfaver voor ƒ3.50 per week.
Statuten. De ministeriële verklaring
van geen bezwaar is verleend op een wij
ziging in de statuten van de R.K. Woning
bouwvereniging „Sint Joseph" alhier.
Bloemenveiling. Coöperatieve ver
eniging „De Boskoopse veiling". 9 Dec.
Rozen gr. bloemig per bos: Duisburg
3 20—ƒ5 20: Butterfly 2—2.60; Rosalandia
1.802.40; Edtth-Helen 1.—: Vierlanden
3 40—4 80: Florex 4.60; Better Times 3 80—
4 60; Gemengde rozen 1)50; Ingar-Olsson-
babyroos 2.20—2 70.
Diversen per bos: tros Chrysanten 50—
80; Mahoniablad 37—68; Laurusblad 8; Per-
nethya 5763. id. per struik bezet met
witte bes 1.502.60; id. met rode bes 1.30:
Snijgroen per kg 12 ct.
De eerste beshulstvelllng. Vrijdag was
het de eerste dag van de beshulstveilin-
gen. Deze'kenmerkte zich door een grote
belangstelling van de zijde der kwekers
en van de kopers.
Zoals ieder jaar was de aanvoer deze
eerste dag niet groot, men wil blijkbaar
de kat liever uit de boom kijken. De prij
zen waren behoorlijk.
Voor hulst met bes werd besteed 2.90—
3.60; hulst-goudbont 5.10; ld. zilverbont
4.10—5.30; blauwe spar 1.10. alles per kg.
Voor hulststruiken met bes werd betaald
1.50—2.10 per stuk. Sparreboompjes 60 ct,
eveneens per stuk.
Oudewater
Predikbeurten. -
Moerkapelle
Reeuwijk
Waddinxveen
Predikbeurten. Ned. Herv. kerk 8.45
en 10.30 uur ds G. Boer te Gouda; 6.30 uur
ds H. G. Abma te Delfshaven.
Geref. Kerk 10 en 5 uur ds J. Snoeij.
Wet en Evangelie 3.15 uur ds J. W. van
Swighum te Rotterdam.
Chr. Afg. Gem. 9.30 en 5 uur ds W. van
Dijk, Capelle a. d. IJssel.
Rem. Ger. Gem. 10 uur ds J. Laforet.
Benoeming. In de plaats van de heer
S. Sikkes, die benoemd werd tot secretaris
van Holten, hebben B. en W. benoemd tot
commies-chef ter secr. dezer gemeente
de heer L. J. Koopman, eerste ambtenaar
ter secretarie van Krimpen a. d. Lek.
Zevenhuizen
Predikbeurten. Ned. Herv Kerk: io uur
ds Van Wlerlngen te Overschie; 2 30 uur
Kapel a. d Rotte ds J J. Btoutjesdijk.
Geref. Kerk: 9.30 en 2.30 uur ds A. P Hei-
Burgemeester vroeg te veel
voor zijn huis
De gemeenteraad van Enkhuizen heeft
Vrijdagavond twee volle uren beraadslaagd
over een voorstel van Burg. en Weth. tot
aankoop van het pand Westerstraat 230
om dit te bestemmen tot ambtswoning van
de burgemeester. De koopsom was 22.500
en een bedrag van 1800 bleek bovendien
nodig voor reparaties Eigenaar van het
perceel' is de heer J. C. Haspels, burge
meester van BussOm, voordien van Enk
huizen. Een der raaadsleden onthulde, dat
de heer Haspels het huis met bijbehorende
gropd en opstallen in 193a heeft gekocht
voor 5.500 en dat hij later enige grond
en opstallen verkocht voor ƒ935. Spreker
voelde er nu niets vóór een bijna viervou
dige prils voor het perceel te betalen
Bovendien achtte hij het huis niet geschikt
als ambtswoning.
Tenslotte hebben Burg. en Weth. het
voorstel inèetrokken.
Nlat „waakzaam" genoeg. Het TJechi-
sche communistische orgaan Rude Pravo
maakt vandaag het ontslag bekend van zijn
eigen hoofdredacteur. Vliem Novy. wegens
„grove verwaarlozing van de bolsjewlatische
waakzaamheid Het blad publiceert tege
lijkertijd een nieuwe waarschuwing, dat het
volgend Jaar „een nieuwe en strengeie
selectie'" zal worden toegepast op het lld-
raaatschsp van de partij.
Ned Herv Kerk; 9 30
Geref. Kerk: 9 30 en 6.30 uur ds J L Wte-
lertga Geref Gemeente: 9 30 en 6.30 uur
leesdienst Ver van Vrijz Ned Hervorm
den (ln Oud Kath. Kerk) 10 30 uur mei ds
C. P. Thomsen te Gouda Maandag: Geref
Gemeente: 7uur ds J. v. d. Berg te Utrecht.
Burgerlijke Stand. Getrouwd: A van
Dijk. 22 j te Waddinxveen en M A. Broer.
21 j.
Predikbeurten. Ned. Herv Kerk9 30 en
6 uur da P Zijlstra Geref. Gemeente: 9 30.
2 en 6 uur leesdienst.
Nieuwpfkerk a d IJssel
Predlkbeurteh. Ned Herv. Kerk: 10 en
3 uur ds J. J. Timmer (n m. doopsbediening)
Geref Kerk: 10 en uur de heer Gomare
te Rotterdam Geref Gemeente: 9 30 en
3.30 uur leesdienst.
Verplichte aansluiting zomerhuisjes aan
waterleiding
De gemeenteraad kwam bijeen onder
voorzitterschap van burgemeester P
Feitsma. De gemeentebegroting voor 1950
werd aangeboden.
Besloten werd om ln de bouwverorde
ning een gelijke bepaling op te nemen als
voor woonhuizen geldt tot verplichting
tot aansluiting aan het gemeentelijk
waterleidingsbuizennet van zomerhuisjes
en piashuisjes, welke staan op geen groter
afstand van het hoofdbuizennet dan 150
meter.
De rondvraag nam lange tijd in beslag.
Hoofdzakelijk werd hierbij het wegen-
vraagstuk besproken. De Steinsedijk zal
worden opgeknapt. Het ligt in de bedoe
ling deze weg van een teerdek te voor
zien.
De heer Nleborg 25 jaar burgemeester.
Op 11 December hoopt de heer F. Nle
borg zijn 25-jarig jubileum als burgemees
ter te gedenken. De heer Nieborg, die op
6 April 1896 te Reeuwijk werd geboren,
waar zijn vader Geref. predikant was. is
van 1924 tot 1946 burgemeester geweest
van Stad aan 't Haringvliet. Sind6 15 Juni
1946 is hij burgemeester van De Lier.
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk dorp:
9.30 uur dienst: 6.30 uur de heer D G van
Hoeven te Waddinxveen Ned Herv. Kerk
Sluipwijk: 10 en 5 uur ds A Baars. Geref
Kerk: 10 en 5 uur cand. Meulernan te Steen-
wijk.
Stolwijk
Predikbeurten. Ned. Herv Kerk: 10 uur
ds mr H. van Ewijck. Ned Herv. Evan
gelisatie: 9.30 en 6 30 uur de heer J. Vroeg-
indeweij te Middelharnis Geref Gemeen
te: 9.30 en 6.30 uur leesdienst.
(Buiten verantwoordelijkheid der redactie)
Leger des Heils wil blijde
Kerstmis geven
Het Kerstfeest nadert. Ook het Leger des
Heils (William Booth) maakt zich gereed
dit Feest aller Feesten te vieren. Het is
traditie geworden dat het een Kerstge
schenk uitreikt aan de minderbedeelden
van onze stad in de vorm van levensmid
delenpakketten. Vele handen zijn ook be
zig kinderkleren te breien om bij de Kerst
feestviering voor de jc-ugd een aantal kin
deren te verrassen. Ook worden voorbe
reidingen gemaakt voor een Kerstfeest
viering voor de buitenkerkelijke jeugd.
De Heilsoldaten beogen niet alleen te
trachten een voorbeeld van naastenliefde
te geven door de mensen een prettig Kerst
feest te bereiden door wat uiterlijke din
gen. maar hen tevens te wijzen op het
grootste geschenk wat ooit God aan de
aarde gegeven heeft. Jezus Christus.
Waar de zorgen van alle dag het leven
van velen donker doet zijn, willen de Heil
soldaten voor een ogenblik deze zorg weg
nemen. zodat het ook voor degenen, die
het moeilijk hebben, mogelijk zal zijn een
blij Kerstfeest te vieren en zich volkomen
te bepalen bij de geestelijke betekenis van
dit Christusfeest.
Daarom, als straks de Heilsoldaten ook
bij u komen met hun collectelijsten. helpt
hen dan het doel te bereiken door met
milde hand te geven en hen in staat te
stellen velen te verrassen met een mooi
Kerstpakket en de kinderen een goede
Kerstfeestviering te bereiden.
Leger des Heils, Gouda
Kinderpostzegels en -kaarten
Maandag begint de verkoop van de
prentbriefkaarten voor het kind en de kin
derpostzegels ln de hal van het postkantoor
te Gouda. Een schitterende collectie kaarten
is ontworpen. Wie deze kaarten en zegels
koopt, steunt het werk van het comité
Voor het Kind. Waarvoor de gelden be
stemd ziin. is zeker ieder bekend.
Het Gouds comité vertrouwt, dat velen
voor hun Kerst- en Nieuwjaarscorrespon
dentie van deze kaarten en postzegels zul
len gebruik maken.
Het Gouds comité
Messemaker verloor
Voor de competitie van de Rotterdamse
Schaakbond speelde in Rotterdam Messe
maker tegen Kralingen 4. Voorlopige .uit
slag 5-2 voor Kralingen: P. Roggeveen—
D D. van Geet 0-1; J. J. Jager Jr.—H. J
H. Carlier afgebr.; P. Aard—Chr. van
Boekei 1-0; H. Meijer—D. J. Koelhof 1-0
A RietdijkG. J. Onder de Linden 0-1:
C. P. Hooimeijer—C. den Toom afgebr.
J. den Broeder—A. Kentie 0-1: W. E. de
Jong A. M, Gouweloos 0-1; J. Koel—R
F. Visscher 0-1; J. H. v. d. Harst—G
Doornheim afgebr.
In Gouda werd gespeeld Messemaker "1
S.I.O. 2 3-7: A. Heij—P. v. d. Schee 0-1:
dr A. Smeenk—G. Brons A. v. d.
Vlist—D. W. van Dijk 0-1; W. Groenen
dijk—C Möls 0-1; W. H. M. v. Geelen—
M. Rentier 'ft-'lr, .P. Hortensius—J. de
Pauw 0-1; A. H. Woerlee Jr—F Schok
king 1-0: A B Boonstra—A. v. d. Meer
berg 1-0; A. ScharlooO. Samuels 0-1; A.
R. Smit—M. de Ruyter 0-1.
Waterpolo
PROGRAMMA VOLGENDE WEEK
Voor de wintercompetitie van de Kon.
Ned. Zwembond zijn voor volgende week
vastgesteld de wedstrijden:
Dinsdag: Z.I.A.N.—G.Z.C. heren. Z.I.A.N.
G.Z.C. dames.
Woensdag: G.Z.C.—Rotterdam heren.
G.Z.C.—D.V.Z. dames.
TROFEO D'ITALIA IN GOUDA.
De Trofeo d'Italla. de trophee die het
Nederlands zevental met onze stadgenoot
Joop Cabout van G.Z.C. deze zomer won
in het Europees tournool ln Italië, wordt
van 10 tot en met 17 December geëxpo
seerd ln de etalage van de firma Bahl-
mann.
Fokker kreeg de opdracht
De directie van de Fokkerfabriek te Am
sterdam verzoekt ons mede te delen, dat
niet Aviolanda. doch Fokker de opdracht
ontving tot het bouwen van 300 straal
jagers voor Nederland en België. Aan
Aviolanda werd onderaanbesteed het bou
wen van verschillende delen dezer vlieg
tuigen. In combinatie met de te Amster
dam geconstrueerde delen zullen aldaar
de vliegtuigen worden afgebouwd. In
vliegen en aflevering geschieden door de
Fokkerfabrieken.
Frankrijk zal suiker vrij van distributie
houden door middel van een particuliere
transactie, die in handelskringen als de
„handigste internationale transactie se
dert de oorlog"" wordt i beschouwd. De
aankoop is verricht via een Frans—
Nederlandse firma
Krachtens het contract zullen 12.000 ton
Indo-Chinese rubber worden verscheept
van Saigon naar New York en 50.000 ton
Argentijnse oliekoeken zullen uit Buenos
Aires naar Nederland worden ge
stuurd. Door deze transacties zal Frank
rijk 75.000 ton suiker kunnen aankopen.
Men wilde niet bekendmaken waar de
suiker vandaan zou komen.
Het proces-Kostof
Ook de laatste beklaagden
hebben nu bekend
ln het proces te Sofia zijn gisteren de
verhoren van Kostof en zijn elf medebe-
klaagden geëindigd met het voorkomen
van twee Macedoniërs Iwanofski en Ba-
laltselief. die beiden
maarschalk Tito te
Iwanofski. die onderminister in Joego-
Slavisch Macedonië er. later lid van de
propaganda-afdeling van het centrale
comité der Bulgaarse communistische
partil geweest Is. zei. dat Tito de leiders
van de Macedonische communistische
partij had vervangen aoor mannen, die
hem trouw waren, doch in Macedonië geen
bekendheid genoten. HU zei. door Tito
naar BulgarUe teruggezonden te zijn orn
Joego-Slavische propaganda onder de Bul
gaarse Macedoniërs te maken.
Tevoren had de Bulgaarse rubberkoning
Gevrenof. die na de bevrijding lid van de
communistische partij geworden was „om
dat hU dacht dat het wel ergens goed voor
was", bekend, dat hU de staat benadeeld
had voor een bedrag gelijk aan een zesde
van de jaarlUkse begroting.
De vroegere adviseur var> de Joego-
Slavische legatie te So/ia Hadjipananof. be
kende voor Tito te hebben gespionneerd-
Hij zei. dat Tito en zUn Macedonische
medewerkers In de oorlog volkomen on
der Brits—Amerikaanse invloed stonden
..Toen het Rode Leger Joego-Slavië bin
nentrok". aldus de beklaagde. „Jjeerste er
opschudding bU Tito's staf".
GEESTELIJK LEVEN
DEGELMAT1G komen van alle kinten
berichten binnen omtrent het defi
nitieve herstel van door de oorlog getrof
fen kerken. Vele gemeenten verheugen
zich er over, na een periode van behelpen
met de daaraan onvermijdelijke moeilijk-
heden. thans Weer in de gelegenheid te
zijn aan hun gemeenschappelijk „Gees
telijk Leven" vorm en uitdrukking te kun
nen geven op die plaatsen, waar geslach
ten lang het centrum van hun eredienst
gelegen was. Dank zU een georganiseerd
adoptieplan hebben afzonderlUke en groe
pen van gemeenten 'dit alles vaak binnen
vrij korte tijd mogelUk gemaakt. Ener-
zUds als uiting van dankbaarheid wegens
het feit, dat een totale oorlog aan hun
bedehuis voorbijging, anderzijds als bewijs
van medeleven en medelUden met hun
geloofsgenoten, heeft men zich metter
daad offers getroost, waarvan de verschil
lende herstelde kerken en gebouwen het
zichtbare resultaat te zien geven. In deze
streken betreft dit de kerkgebouwen o a.
van Ginneken. Kruisland. Dinteloord, Ze
venbergen en Chaam (verzorgd door de
Ring Breda der Ned. Herv. Kerk)i terwijl
op andere plaatsen, met minder oorlogs
schade. hard gewerkt wordt aan een alge
hele restauratie, zoals b.v. te Willemstad,
of plannen in gereedheid worden ge
bracht hiermee binnenkort een begin te
maken. gelUk dit in Geertruidenberg en
Sprang het geval is. Uit deze zeer on
volledige opsomming moge dus blij
ken, hoezeer in een betrekkelUk klein ge
deelte van ons land hard gewerkt en veel
geofferd wordt voor het herstel of be
houd van monumenten van geschiedenis
en kunst!
Voor eeuwen
Wat hier op het spel staat, kunnen wij
moeilijk onderschatten. Dr H. Berkhof
heeft in dit verband eens terecht opge
merkt: „Wij kunnen het voor eeuwen
verknoeien. En wij kunnen voor eeuwen
vormen scheppen, waarin de reformatori
sche geest zich thuis weet". Vaak ligt
het geval voor ieder kerkgebouw wper
anders. Zijn sommige met het vooropge
zette doel ontworpen voor de Protestantse
eredienst, zoals fn Willemstad het geval
is. een groot gedeelte echter stamt uit de
Middeleeuwen, waarbij de ruimte op de
een of andere wijze dienstbaar moest wor
den gemaakt aan de liturgische zienswijze
der Hervormden. Helaas moet achteraf
maar al te vaak getreurd worden over
veel schoons, dat ondoordacht en Incon
sequent het slachtoffer werd van niets
ontziende slopershanden. Toen het koor
met de dienst op het altaar zijn centrale
plaats verloor en het gebouw na de aan
passing hier een kale, lege plaats vertoon
de. zocht men een oplossing in de afslui
ting van dit gedeelte. Hieraan hebben de
kostbare en fraai bewerkte koorhekken
hun ontstaan te danken. Niet het koor.
maar de kansel vormde van nu aan het
„liturgisch centrum". Een
pende 3
lieke di
e ingrij-
verschillen met de Rooms-Katho-
Jienst treedt hier aan het licht;
preekstoel immers deed pas laat zijn In
trede ln het Middeleeuwse kerkgebouw
vervulde bovendien een bijkomstige rol
en kreeg derhalve een dienovereenkom
stige plaats tegen een willekeurige pilaar
of zuil of legen een van de wanden. In
de meeste gevallen lieten de Hervormden
de kansel op deze plek. waaromheen men
de banken üp goed mogelijk opstelde. Hel
kwam derhalve nog wel eens voor. dat in
het Middelèéuwse bouwwerk geen preek
stoel aanwezig was. Hier zocht en vond
men een oplossing door kansel en doop
hek (als één geheel) op te stellen tegen het
koorhek. Toch komt deze wijze van kerk
inrichting betrekkelijk weinig voor.
Stoelen of banken
Oorspronkelijk bestonden de vaste ban
ken niet, behalve die. welke bestemd wa
ren voor ambtsdragers en hooggeplaatste
personen. In de 17e eeuw zat men op
stoelen, die na het einde van de dienst
werden weggenomen, terwijl oude schil
derijen laten zien, hoe een groot gedeelte
der toehoorders zich met een staanplaats
tevreden moest stellen. Op deze wijze kun
nen wij ons indenken, hoe da goe-ge-
meente na het uitspreken van de zegen
nog enige tijd, op en neer-wandelend,
door de hooggewelfde beuken, genoot van
het kunstig spel door de organist. Boven
dien werd oudtijds nog in de kerken be-
gravep. Toen ook dit verboden was, bouw
de men de kerk vol biet enorme banken-
gevaartes, liefst in een afschuwelijk geel
achtige kleur. Om van de ontsiering door
kachelpijpen e.d. maar te zwijgen. Ter
voorkoming van tocht liet men dan nog
enkele ramen van het toch ongebruikte
koor maar dichtmetselen!
Veel van dit alles is in de afgelopen
oorlogstijd verwoest of ernstig bescha
digd. Het probleem van het Protestantse
kerkgebouw herkreeg daardoor zijn actua
liteit. Op zichzelf valt dit te beschouwen
als winst. Lang, véél te lang. was dit op
de achtergrond geschoven. Thans echter
komt bij de vraagstukken van bouwkun-
kundige aard nog de kwestie der litur
gische beantwoording aan het doel van
het bouwwerk, n.l. als centrum van de
eredienst. Omtrent dit laatste lopen de
meningen nogal uiteen.
Twee opvattingen
Tegenover velen, die een restauratie in
de stijl van het gebouw voorstaan en de
plaats van het voormalige altaar in het
koor bestemmen voor een vaste avond
maalstafel met een kansel tegen de pilaar
op de grens van schip en koor. klinkt de
van hen. die ook inzake het Pro»
kerkgebouw gaarne spreken van
een traaitie. Tot de laatste groep behoort
o.a. de Amsterdamse architect K. L. Sij-
r de
mons Dzn., die in zijn publicatie
titel „Protestantse Kerkbouw"
op
vormgeving en indeling van de voorma
lige Rooms-Katholieke kerken door de
Reformatie sterke nadruk legt. „Bij een
eenvoudige verandering van het altaar ln
een avondmaalstafel zouden vorm- en in
houd niet meer met elkaar in overeen-
viering der Sacramenten „in het midden
der Gemeente" groepeerde als vanzelf
stoelen en banken rond de preekstoel. De
schitterend bewerkt? kansels met. monu
mentale klankborden, loodrecht op de
lengte-richting van het gebouw, de af
scheiding van schip en koor door een
kostbaar koperen hek (een prachtig voor
beeld hiervan is de Nieuwe Kerk te Am
sterdam) geven aan het geheel een typisch
Protestants karakter.
Behalve de oplossing van een verant
woord gebruik of buitengebruikstelling
van het voormalige priesterkoor, wacht
ook de vraag omtrent het aanzicht van
muren en» pilaren op het verlossende
woord. De meeste oude Protestantse ker
ken bezitten gepleisterde muren Het ge
tuigt echter van weinig kennis van za
ken, wanneer men hierin een symbool ziet
van het Calvinisme, dat met een zeker
welbehagen elke herinnering aan voor
malige bezitters van het gebouw door mid
del van de witkwast aan het oog onttrekt.
Hiertegenover een radicalisme te stellen
als dat van Cuypers en Berlage, die alle
pleisterwerk verwijderden en de baksteen
onbedekt lieten, achten de voorstanders
der Protestantse „traditie" evenmin in
overeenstemming met het wezen van de
Reformatorische eredienst. Daarbij be
roept men zich als zo vaak op schil
derijen van oude meesters, die na 1400
gepleisterde kerkinterieurs te zien geven.
„Stijl" en „traditie" vragen hun aan
dacht bij het herstel van onze historische
bedehuizen. Dit alles dan nog vermeer
derd met liturgische problemen. Nu het
kerkelijk bewustzijn opnieuw geconfron
teerd wordt met de beginselen der Refor
matie. Is het te hopen, dat ook bij de
restauratie van onze kerken volgens een
vast en verantwoord beginsel te werk
wordt gegaan. Veel schoons is tot stand
gebracht, maar de meningen zijn helaas
nog verdeeldl A. N. B.
STIJLVOLLE restauratie met schoon metselwerk
(Ned. Herv. Kerk te Waalwijk).
Protestantse sfeer door gepleisterd metselwerk TRADITIE
De Belgische koningskwestie
Aan het verslag van het secretariaat
van koning Leopold over de gebeurtenis-
de.Perlode van Mei 1945 tot October
1949 wordt nos> het volgende ontleend
Op 5 Juni 1945 had de toenmalige eerste
minister Van Acker een onderhoud met
i a .*2 Acker. verk,aar<ie koning
Leopold, dat de regering er op stond, dat
hij een definitief besluit nam Wat mii
betreft", zo zei Van Acker ..ik ben voor
de koning Indien de koning terugkeert
zal ik mijn functie voortzetten doch de
socialisten communisten en liberalen, die
deel uitmaken van de regering zouden
hun ontslag Indienen"
Na de politieke toestand ln België als
zeer slecht te hebben geschilderd zei Van
Acker: „Het belangrijkste punt is wel
dat Ik de overtuiging heb. dat ook dé
Amerikanen en Engelsen tegen de terug
keer van de koning gekant zijn. Ik heb da
ambassadeur van Groot-Brittnnnlë ge
sproken Deze achtte troonsafstand nood
zakelijk Ook de ambassadeur der VS
achtte troonsafstand de enige oplossing-
Met betrekking tot deze beweringen van
Van Acker verklaar' de koning in thn
verslag het volgende:
Betreffende de inlichtingen die de
heer Van Acker heeft verstrekt aangaan
de de Interventie der geallieerden, heb
ik op 3 November 1945 een onderhoud
gehad met de ambassadeur der VS
Sawyer. In tegenwoordigheid van kolonei
Pfliegen. De ambassadeur verklaarde mil
bij die gelegenheid, dat de „zgn. verklarin
gen. die hij zou hebben afgelegd volledig
zijn"
Gistermiddag kwam te Delft de Neder
landse Fruittelersorganisatie. Kring Mid
den Zuid-Holland bijeen, om de bemes
ting in de fruitteelt te horen toelichten
door ir J Bos. en de noodzakelijkheid van
verdere kwaliteitsverbetering door ir A
W van de Plassche,
Ir Bos meende, dat men de middenweg
moet kiezen tussen het gebruik van or
ganische meststoffen en van kunstmest
In kassen is de organische bemesting be
langrijker dan in open grond, omdat uit
spoeling van schadelijke zouten daar veel
moeilijker is. bij gebrek aan regen en
goed gietwater. Spreker bepleit:? voorsl
een zo vroeg mogelijke bemesting liefst
in November en December.
Ir van de Plassche zeide o.m.:
De Benelux-samenwerking is. alle pes
simisme ten spijt, een feit aan het wor
den. Nu zal. volgens spr.. de afzet naar
het buitenland stijgen, echter «ebonden
aan kwaliteitsverbetering. 6orterings-
en verpakkingseisen Het komt er in
hoofdzaak bij ons op aan de productie
kosten zoveel mogelijk te verlagen en de
producten aan te bieden op tijdstippen,
dat zij niet uit het buitenland kunnen wor
den geleverd. Als conclusie stelde lr Van
de Plassche:
Men onderschatte de producten en de
concurrentie uit Zuidelijke landen niet.
men overschatte deze echter evenmin Een
middenweg zal en moet zijn een
betere sortering en verpakking van
onze producten Men moet niet teveel
letten op het massaproduct, maar od
een goed product. Tenslotte bepleitte
spreker een nauwere samenwerking tus
sen de producent en de handelaar
De chef van de staf der Republikeinse
marine, de kapitein ter zee Soebiakto, t«
met enige officieren van de Republikeinse
marine te Soerabaja aangekomen voor
besprekingen in verband met de over
dracht. Aan het dagblad Berlta heeft
Soebiakto medegedeeld, dat te Soerabaja
binnenkort een marine-bureau zal worden
ingericht en dat er een Indonesisch corps
mariniers zal worden gelegerd Dit corps
telt thans 6Q0 man en zal later tot 3000
worden uitgebreid Voor twee korvetten,
welke zullen worden overgedragen, is
reeds een bemanning aanwezig.
Soebiakto sprak de hoop uit. dat de
marine der Republiek Indonesia over een
jaar op eigen benen zal kunnen staan. Er
zullen aan Nederland Instructeurs worden
gevraagd en men hoopt adelborsten naar
Den Helder te kunnen sturen
De kapitein ter zee Soebiakto die thans
32 jaar oud is. studeerde scheepsbouw te
Delft, diende tijdens de oorlog bij de Kon
Marine en keerde na «het sluiten van de
overeenkomst van Linggadjati naar In
donesië terug.
Buitenland
somallland. Groot-Brittannlé heeft de
trustschapsraad medegedeeld, dat het van
plan is de evacuatie van Italiaans-Somall-
land en de overdracht van het bestuur over
dit gebied aan Italië per einde Maart aan
staande te voltooien
Te licht bevonden. Hugo Paul voorzitter
van de communistische partij ln het Roer
gebied. is uit het centrale comité van de
communistische partij ln West-Duitsland ge
zet Het comité ls te Frankfort bijeen
„On-Aiperlkaanse activiteit". Parnell
Thomas, voormalig voorzitter van de com
missie tegen on-Amerlkaanse activiteit en
republikeins lid van het Hul» van Afgevaai-
digden, is veroordeeld tot gevangenisstraf
van zes» tot 18 maanden en een boete van
10.000 dollar wegens benadeling van de staat
door het opgeven van fictieve namen op de
loonüjsf van de commissie.
Atoombom. Engeland heeft nu de tech
nische en wetenschappelijke kennis om ln
het land zelf atoombommen te maken, zo
hebben deelnemers aan de onlangs gehouden
Amerlkaans-Brits-Canadese atoombespreKin-
gen tegenover Reuter verklaard
Amnestie voor nazi"». Voormalige nazi s.
die zich sedert 1945 verborgen hebben ge-,
houden, zal amnestie worden verleend, in
dien zij zich voor 31 Maart a.s. onder hun
werkelijke naam laten inschrijven en indien
zij geen grote misdaden hebben gepleegd
Dit Is een der bepalingen van een amnestie
wet. die door de West-Duitse Bondsdag I»
aangenomen
Canadese schepen onder vreemde vlag.
Daar de Canadese koopvaardij geen lonende
bevrachting kan krijgen als gevolg van de
devaluatie van het pond sterling./heeft de
Canadese regering besloten 130 Canadese
schepen van de 176 welke de vloot bezit,
onder Britse en andere buitenlandse vlaggen
te laten varen.
Engeland recalcitrant. Sir Hartley Shaw-
cross. de Britse staatsopenbare aanklager en
minister, heeft te Londen voor d« raad van
het Britse genootschap voor de Verenigde
Naties verklaard, dat Engeland geen toezicht
van de Verenigde Naties op zijn koloniaal
bestuur zal dulden
Proces te Setajewo. Reuter meldt nader
dat ln het proces te Serajewo slechts 9 ver
dachten veroordeeld zijn. De tiende verdach
te Nekloedof. had zich te voren in zijn cel
opgehangen
Franco verleent amnestie. Het Spaanse
kabinet heeft een amnestie afgekondigd voor
politieke en strafrechterlijke misdadiger»,
zulks ter gelegenheid van het komende .hei
lige jaar".
Stalinbarg. De Franz Joaef Spitz de
hoogste bergtop van Tsjecho-flowakije UJ
het Tatra-gebergte. wordt herdoopt ln Josei
Stalldntop.
aan te pas
ig geleden. Er
d uit blokken
gewicht
JN vakkringén, d.w.z. in de kringen der
entomologen of insectenkundlgen, is hij
over de geljple wereld bekend, Eugène le
Moult, een Parijzenaar, die zowel een
grole liefde voor vlinders als voor zijn
geboortestad heeft. Die liefde voor vlin
ders heeft Le Moult van zijn vader ge
ërfd. Le Moult £r was indertijd civiel In
genieur. maar zijn" vermogen en zijn vrije
tijd stak hU in vlinders. Door het depar
tement van koloniën werd hij naar Güyana
in Zuid-Amerika gestuürd en de toen 16-
Jarige Eugène heeft daarnet vlindqrvan-
gen van zfjn vader afgekeken.
Tijdens het uitoefenen van deze lief-
Nipmo,!/?Ult i verdiende er schatten mee.
Niemand zal gedacht hebben, als hü iets
dergelijks kocht, dat de vlinder was ge-
nnnh^ k °0T K.en Restrafte. misschien wel
v u beruchte Duivelseiland.
vabL' Bmen-, concurrenten en ook hün
zaken floreerden. In Guyana ontstond een
geheel nieuwe export, die van vlinders.
Under de bannelingen van Guyana ge
straften. wier tijd om was en die daar als
vrije mensen verder bleven leven, daar
hun de terugkeer naar het vaderland was
mno i«Po bevonden zich ln de jaren
1908—1932 velen, die zich als vlinder
exporteur vestigden en dagelijks een paar
honderd francs verdienden.
Maar ook aan deze hoogcpnjunctuur
kwam een einde. De insectenkundige
Eugène le Moult keerde weer tot de we
tenschap terug en wijdde zich sindsdien.
hebberij kreeg hij eens een lumineus Idee
idee numero één. Op een voor deze jacht
blijkbaar bijzonder gelukkige dag ving hij
een exemplaar van de zeldzame tropische
vlinder Morpho Menqlaus. De jonge
Eugène bevestigde deze jachttropee aan
een bamboestok en liet zijn fonkelende
buit ln de zon schitteren. In minder dan
geen tijd kwgmen Van alle kanten vlin
ders aangevlogen: een nieuwe .methode
van vlindervangen was ontdekt!
De jonge Le Moult is daarna in de na
tuurwetenschappen gaan studeren en in
de loop der jaren nam hij deel aan aller
lei expedities, die in verschillende delen
van de wereld het leven van vlinders en
iniecten bestudeerden. Telkens kwam hij
echter weer in Guyana terug, ving er
vlinders, prepareerde ze. ook voor ver-
umelaars elders en voor de musea van
verschillende landen. Dit vangen en „op
zetten groeide uit tot een bloeiende han-
delizaak en de aanvragen namen zó toe,
dat hij alleen er niet meer aan kon vol
doen.
De zakenman
'TOEN kwam idee numero twee in zijn
1 brein op, een idee, waardoor hij zich
zelf uit de zaak kon terugtrekken, terwijl
hij toch over voldoende vlinders zou be
schikken. Zoals bekend ls Frans Guyana
een atrafkolonie en plotseling bedacht Le
Moult, dat hij de gestraften wel eens kon
vragen in hun vrije tijd, tegen een flinke
„Jachtpremie" voor hem vlinders te van
gen. Niemand had bezwaren. De directie
van de strafkolonie was zelfs zeer met
het plan ingenomen, zij vond het een
prachtige vulling voor de vrije uren der
geatraften.
Le Moult keerde naar Parijs terug.
Voorlopig was de levering van tropische
vlinders verzekerd. Weldra overtroffen
,de zendingen uit het bagno ver de aan
vragen! Men ging er wat al te veel op
lacht.
Wat doet in zo'n geval een man mét
handelsgeest? Hij zorgt er voor zijn afzet
gebied uit te breiden en Le Moult kreeg
Idee numero drie, dat hem en anderen
een vermogen heeft opgeleverd. Alle men
sen, redeneerde hij. vinden vlinders,
vooral tropische, mooi. Waarom zou men
hun dan niet het genoegen doen ze dage
lijks ln hun omgeving te hebben?
Een prachtvondst
TjIJ liet de bontgekleurde, fonkelende
vlinders op smetteloze wattenlaagjes
«ggen en er dan lijstjes om heen maken.
Hij dacht sieraden, luxe- en gebruiks
voorwerpen uit, waarbij tropische vlin
ders als ornament dienden. Presse-papiers,
glazen dobbelstenen, presenteerblaadjes.
alle met vlinders „ingelegd", over
stroomden binnen korte tijd ]fie wereld.
als directeur van een natuurhistorisch
laboratorium te Parijs, aan het opzetten
van exotische vlinders, kevers, spinnen
enz. en aan het samenstellen van vlinder-
verzamelingen voor buitenlandse musea.
Zijn particuliere collectie
E MOULT'S
verzameling,
ln de wereld wordt over
troffen geen enkel museum bezit ech
ter de zeldzame exemplaren, die hij
heeft vult vier verdiepingen van zijn
grote huis. Hij bezit twee en een half
mlllioen vlinders en drie mlllioen andere
Het „opzetten" is beëindigd. Nog even
wordt het vlindertje rechtgezet. Een d
twee weken laat men de vlinders zo op
de spanplank zitten.
insecten. Er zijn exemplaren onder van
onschatbare waarde. Een bezoeker zag in
een der vertrekken ontelbare kleine, goed
dichtgevouwen papieren zakjes liggen.
Wat zijn dat? vroeg hij
Een pas aangekomen zending uit
Columbia, zei Le Moult, achttienduizend
vlinders!
En wat zit er in deze kist?
Negenduizend luizen. Zeldzaam mooie
luisjes. smaragdgroen met gouden vlekjes,
ze zijn juist klaargemaakt voor een ver
zamelaar in Nederland.
Bij het weggaan zei Le Moult glim
lachend:
Journalisten horen altijd graag sen
sationele cijfers. Noteert u dan nog even,
dat voor het transport van mijn gehele
verzameling dertig goederenwagens nodig
zijn. Als u soms in Afrika komt, daar is
nog een vlinder, die ik zelf nooit te pak
ken heb kunnen krijgen: het Zalmoxis-
mannetje heb lk, mannetjes zijn er ge
noeg, maar het vrouwtje heeft nog geen
enkel museum en niet één verzamelaar,
Ik ook niet. Zo'n exemplaar zou ik nog
wel graag willen hebben.
Volgelspinnen uit Brazilië, geprepareerd
in het laboratorium van Le Moult en
bestemd voor een museum.
Het is gelukt/ Het vlinderlichaam zit
"Men twee plankjes geklemd en onberis-
Mtik zijn de vleugels gespannen. Met
'"utile strookjes papier, die men met
'P'Iden vastzet, worden de vleugels op
hun plaats gehouden.
(Van een onzev verslaggevers).
M'n nvlonsr roept mevrouw ver
schrikt wanneer zij met haar benen langs
een ruwe stoel of tafel gaat en het rag
dunne weef fel. dat glanzend, doch bijna
onzichtbaar om haar betten spant een
ladder vertoont. M'n nylons - dat be
tekent voor een vrouw: ,.M n kousen.
(die toevallig van nylongaren geweven
zijn). Maar wie weet spreekt over enkele
jaren ook de visser van ..Mijn nylons en
daarmee bedoelt-hij dan natuurlijk niet
zijn sokken, maar dunne elastische en
fantastisch sterke netten, die voor de vis
vangst „gebreid" zijn uit nylongaren.
Zover is het nog niet. Nyloonetten wor
den thans alleen nog maar op grote schaal
in de IJselmeer-visserij gebruikt (de vis
serij op snoekbaars). De vangst van dit
soort vis geschiedt met behulp van recht
ln het water hangende netten, die met lood
ziin verzwaard De vis zwemt zich In de
mazen van het net vast. kan niet vooruit
(behalve wanneer hij toch onder de maat
zou zijn) en kan ook niet achteruit want
dan blijft hij met zijn kieuwen achter de
mazen hangen.
De IJselmeervlssers gebruikten of net
ten van natuurzijde óf katoenen netten
vertelde oqs een deskundige ..Natuurzij
den netten waren ongeveer tien maal zo
duur als katoenen, maar toch prefereerden
vele vissers (vooral uit Noord-Holland en
Friesland) deze boven de goedkope katoe
nen netten. Natuurzijde was immers vee.
sterker. Scheuren bij grote vangsten kwam
veel minder voor en het gevo^ was dan
ook. dHt de „baet" de „cos. meer dan
VCHet zijn vooral deze vissers geweest,
die op het nog veel en veel sterkere nylon
ziin overgegaan De prijs van nyloonetten
la ongeveer gefljk aan dia van natuurzijden
netten. Daar komt nog bij, dat het nylon
garen geen water opneemt en dus niet ge
droogd behoeft te worden en dat he:
minder snel aangetast wordt door het
water Het „tanen" (het prepareren) ie
overbodig geworden.
Een nadeel van nylongaren ls. dat het
glad is Het is bovendien elastisch, wat
overigens een voordeel ts. omdat het de
sterkte ten goede komt. maar die elasti
citeit en die gladheid samen maken, dat
de knopen van het net niet goed vast blij
ven zitten. Het is alsof de draden zich zelf
willen ontknopen. Nu is het wel mpgeltjk
netten met dubbele knopen te maken,
maar daarvoor is een dure wijziging ln de
breimachines nodig. Het beste te natuurlijk
stroef nylongaren, maar dat wordt nog
slechts in zeer beperkte mate geleverd.
Trouwens, Amerika heeft in eigen land
zon groot afzetgebied voor nylongarens,
dat het zich niet bijzonder uitslooft om
Nederland als afnemer te krijgen.
Het wachten I» in Nederland eigenlijk
op de AKU. die hier te lande de pro
ductie van nylongarena zal beginnen. Deze
rabrlek ondervond aanvankelijk nogal
moeilijkheden Waarschijnlijk laat zU nu
niet zo erg lang meer op zich wachten,
want volgens de Jongst* berichten zUn
enkele Amerikaanse patenten van de Du-
pont de Nemours-fabrieken overgenomen.
De visserij op de Noordzee bedient zien
nog niet van nylon. VOor het aanschaffen
van een dergelijke hoeveelheid netten als
bij een haringlogger, een trawler of een
andere vissersboot van de zeevisserij no
dig zijn. is nl wel buitengewoon veel ka
pitaal nodig. Niettemin overwegen som
migen :othet gebruik van nylonnetten
over te gaan.
Nylon wordt ook gebruikt voor trosëen.
in plaats van „manilla". Zo'n tros is on
danks zijn dikte buitengewoon soepel
Zijig en zacht ziet de nylontros er uit.
maar Ze ts wel driemaaL zo sterk als een
manillatros van dezelfde^dikte. De Willem
Barendsz gebruikt dergelijk nylontouw
Toen de sprekende film nog in de kin.
derschoenen stond, verraste de Franse
filmindustrie ons met een product ge
naamd „Sous les toits de Paris" (Onder
de daken van Parijs) van René Clair,
die ons nog lang in herinnering zal
blijven, omdat deze film, waarin Albert
Préjean de hoofdrol vertolkte, zulke
goede kwaliteiten vertoonde, die in die
dagen iedereen verstomden, zodat dit
product een mijlpaal in de filmhistorie
kan morden genoemd.
Boven deze tekening van Parijs zou
men ook kunnen plaatsen als titel „Sous
les toits de Paris", hetgeen inmiddels ook
is geschied.
Men ziet hier een brokje oeroud Parijs,
dat men nog aantreft aan de Zuidetijke
oever van de Seine, waar in de grijze
oudheid de Tour de Nes le heeft gestaan.
Deze gebouwen zijn zó oud en zonder
bepaald stijlkenmerk, dat men hun leef
tijd slechts bij benadering kan bepalen.
Deze oudheidstaxatie wordt nog meer
belemmerd door de herhaalde verande
ringen, die in deze steenlabyrinthen'zijn
aangebracht en door de vele verf. en
cementlagen, waaronder vaak het oor
spronkelijke is ten onder gegaan, althans
verdoezeld. Niettemin zijn deze myste
rieuze brokken oud-Parijs in hoge mate
interessant en schilderachtig niet in het
minst door de bevolking van deze wijken,
wier decorum navenant is. Men moest
zich hierbij het argot (gewestelijke
Franse taal, speciaal Parijs) kunnen in
denken en de geur van Parijse etens-
kostjes in de geest kunnen opsnuiven
om een compleet beeld te krijgen van
hetgeen onze tekenaar met deze tekening
bedoelde weer te geven.
pASABLANCA witte huizen, noem-
de men de'nederzetting, die de Por
tugezen in de XVIde eeuw stichtten aan
Marokko's kust in Noord-Afrika Sinds
dien zijn er veel romantische en hoog
dravende woorden geschreven over deze
witte stad. de stad vart marmer, die de be
langrijkste havenplaats van Frans Ma
rokko is geworden In 1943 werd dit beeld
volmaakt, toen de witte vredesduif boven
de stad klapwiekte, tijdens de bekende
conferentie van Roosevelt. Churchill. Gi-
raud en De Gaulle
De
TAE WERKELIJKHEID
*-* Europeaan, die heden ten dage Casa
blanca bezoekt, wordt ongetwijfeld getrof
fen door het cosmopolitische karakter van
de stad, maar toch past zij niet in de sfeer
van het sprookje. Zoals overal in de
Atlas-landen (Marokko, Algiers en Tunis)
treft men te Casablanca toestanden aan.
die scherp contrasteren met onze mo
derne samenleving.
landen, leeft onder uiterst primitieve om
standigheden Meer dan negentig procent
van de overwegend Arabische bevolking,
is volkomen analphabeet. kan lezen nóch
schrijven dus. Van de overige tien procept
slaagt er nauwelijks één procent ,in. mid
delbaar of hoger onderwijs tot éten goed
einde te brengen. De medische toestan
den zijn ten hemel schreiend Meer dan
de helft van de bevolking in Noord-Afrika
is in, slechte conditie. Er zijn ontstellend
veel gevallen ven tuberculose, keelaandoe
ningen. enz., maar groter nog is het aan
tal lijders aan de z.g. Engelse ziekte Een
verbazingwekkend aantal blinden, gebrek-
kigen en grijsaards zwerft langs de stra
ten. verstoten van ntedische bijstand.
En ook In de witte stad Casablanca, zijn
de gevolgen van deze toestanden te zien.
De vreemdeling, die de haven binnenkomt,
wordt direct getroffen door de grote be
drijvigheid. welke daar heerst. De Neder
landse toerist heeft veel kans op een ont
moeting met landgenoten, want niet al
leen vallen vee! Nederlandse schepen de
haven binnen, maar ook worden de laatste
tijd grote baggerwerken in de haven uit
gevoerd en. waar gebaggerd wordt,
zijn de Nederlanders uit de Merwestreek
Dat baggeren is niet overbodig, want de
haven van Casablanca wordt veel te klein,
en de schepen moeten soms wachten, voor
voor het begin van zijn harpoenlijnen
De buigzaamheid bevordert liet snel o/rol-
len en de elasticiteit van het sterkè nylon
zorgt er voor. dat de lijn niet breekt ai
spartelt de walvis nog zo krachtig tegen.
Nylon wint terrein, niet alleen te land,
maar ook op zee.
Uitgekleed voor hef naai
bed gaan
Eigenlijk dwaasheid je geld pas aan an
deren te laten komen, als men reeds dood
is. vond de 74-jarige James Powell te
Aurore in de Amerikaanse staat Illinois.
Geeft men het weg tijden® *ijn leven, dan
kan men nog het plezier hebben te zien hoe
blij anderen er mee zijn en eens kijken
wat ze er mee doen. James Powell be
sloot wijzer te zijn dan de gehele mens
heid vóór hem. Twee weken geleden ver
deelde hij zijn gehele fortuin. 350 000 dol
lar. tussen alle mogelijke liefdadige in
stellingen ter plaatse, vrienden en verre
familieleden. Hij leefde juist lang genoeg
om een indruk te krijgen van de vreugde
welke hij om zich heen heeft verspreid.
Dezer dagen stierf hij ln zijn eenzame
hotelkamer.
ze aan de kade gelost kunnen worden.
Millioenen tonnen goederen worden hier ge
lost en geladen, met moderne werktui
gen. kranen en bokken, maar ook door
legerties Arabische arbeiders, 't Is vóór
de nijvere Nederlander een aardige aan
blik. die aan het werk te zien. Het ar-
be.dstempo is buitengewoon traag; dat
ziet men b.v bij het bunkeren. De sche
pen worden soms nog van kolen voorzien
door middel van kleine mandjesCasa
blanca is. hoe bedrijvig ook, doordrenkt
van de Oosterse geest van traagheid.
„Après nous le déluge...."
/^ASABLANCA. Hoge witte gebouwen,
palmen, stralende zonneschijn, het ge-
woei van Oosterse markten. Ongeveer
500.000 mensen wonen in een bizar men
gelmoes bijeen; Berbers. Arabieren, Negers
Joden. Europeanen. Op alle mogelijke wij-
ze.i vtrmengdei- de bewoners zich tot een
intei nationaal gezelschap. Maar het Ara
bische element overheerst Ge behoeft
maar te zien naar de donkere gezichten
van de gidsen, die u in'de poort al lastig
vallen En spoedig zijt ge omringd door
Marokkanen, die u de stad willen laten
zien, die vreemde valuta te koop hebben,
edelstenen, goud en zilver, uurwerken,
snuisterijen; ook door inboorlingen, die
mets te koop hebben: mummelende grijs
aards, die om een geldstuk bedelen en
schooiende kinderen.
De vreemdeling hegft het niet gemakke
lijk in Marokko Wee hem. indien hij in
gaat op de verlokkelijke aanbiedingen ln
negen van de tien gevallen wordt hij be
drogen. Marchanderen is geboden zelfs bij
het aankopen van de eenvoudigste dingen.
Het is gewoonte in deze openluchthandel.
twee. drie, viermaal de werkelijke prijs
te vrager.: men rekent er eenvoudig op.
dat de koper zal afdingen Marokko heeft
geen verordeningen die het bedelen ver
bieden Armoede, verwording en ellende
grijzen u aan in donkere stadswijken
waar Arabieren of Joden samenhokken
ln de avonduren is het niet geraden de
straat op te gaan. want bandietisme in
hevige vorm maakt sonfmlge wijken on
veilig. Moord, doodslag en diefstal nemen
steeds erger vormen aan. hoewel de stad
vol zit met Franse soldaten, onder wie
veel inheemsen
Maar op dagen als warme zonneschijn
een mengeling van geuren doet opwalmen
van de volgepakte straten en markten, is
er toch veel te genieten te Casablanca
Daar zijn de bonte schouwspelen van de
posterse markten, waarop nomaden
stammen met kamelen hun koopwaren-ko
men aandragen. Daar zijn de openlucht-
w.nkels van koperslagers en leerbewer-
kers, van broodbakkers en handelaars in
snuisterijen, groenten, vruchten, snoep
goed, aardewerk. Slangenbezweerders
laten hun griezelige kunststukjes zien op
de markten, zakkenrollers oefenen met
verbluffende handigheid hun „beroep" uit
en brievenschrijvers voor de openbare
getouwen, stellen voor enkele francs de
gedachten van eenvoudigen van hart op
papier Casablanca; het hart van Marokko.
Wit is de stad inderdaad in de moderne
Europese wijken, waar de machtige bouw
werken staan, waar glanzende auto's over
het asphalt suizen en waar de tienduizen
den blanken van allerlei landaard zich
verpozen en hun werk doen Een stad van
tegenstellingen, waar pen half millioen
mensen in sterk verschillende omstandig
heden leeft.
voor
dat een
Nederlandse arts hier heling tracht te
brengen voor de vele ellende H^t is een
De haven van Casablanca.
DIJZONDER AARDIG is het v
Nederlander, te ontdekken.
dokter, vroeger woonachtig te bordrecht,
die al meer dan twintig jaar te Casablanca
leeft en werkt en speciaal hen, die aan een
huidziekte lijden, van advies dient Land
genoten hebben toch al een goede naam,
vooral in verband met hun kennis van
haven- en baggerwerken. In de Oceaan
voor Casablanca gaan Mjzonder zware
zeeën Men is daar jaren bezig geweest
met het aanleggen van een pier d e steeds
weer erd vernield. Maar toen de Neder
landse buitenafwerkers er aan te pas
kwami-'. was het leed spoedig geleden. Er
kwam een pier, samengesteld uit blokken
bkzalt van vierhonderd ton gewicht
Slangenbezweerder aan het werk.
Ook nu hebben landgenoten zich weer ver
dienstelijk gemaakt bij de havenwerken,
waarbij zij ook nog de sporen, die de oor-
lug hod achtergelaten, uitwisten ln de
stad zelf is weinig meer van de oorlogs-
handeliryjen te bespeuren, hoewel in de
omgeving toch enkele dagen zwaar is ge-
voenten.
Casabianca dankt haar grote „voor
spoed" voor een deel aan het feit. dat het
geografisch prachtig is gelegen en dat het
ce beschikking heeft over een vrijhaven.
De export is van grote betekenis. Het Ma
rokkaans leer is over heel de wereld be
kend. er Is uitvoer van Ijzer- en andere
eitsen en een belangrijk product is ook de
•phosphaat. waarvan millioenen tonnen
worden uitgevoerd. In Marokko zwerven
ook nog de grote nomadenstammen rond,
hoewel die steeds meer in hun bewegingen
worden beperkt. Zij leveren geitenhuiden
voor het beroemde leer en schapenwol.
Ook de wijnbouw is niet onbelangrijk. De
laatste oorlo? heeft Marokko's handel een
zware slag^ toegebracht, maar de symp
tomen wijzen op een opbloei. Misschien zal
ook binnen oe muren van Casablanca cjjé
opbloei eens merkbaar worden, door betere
medische en sociale zorg
Huizen staan er leeg
Dat een vrouw, die zich bij een uitver
koop waagt, een lapje stof koopt waar
mee zé later niets weet te. doen. klinkt
niet onwaarschijnlijk, maar dat een man
een eiland in Het Kanaal koopt en zich
dan afvraagt wat hij er mee moet uitvoe
ren. grenst aan het ongelooflijke. En toch
is hét waar gebeurd! John Thompson Do
naldson. directeur van een Engelse textiel
fabriek heeft het eiland Brechou in Het
Kanaal gekocht en nu zit hij er mee in
zijn maag. Twee/haal heb ik het bezocht,
vertelde hij 'en beide keren vond ik het
er prachtig Maar Ja. die aankoop is toch
eigenlijk een dwaasheid, een van de din
gen. die men in een onbewaakt ogenblik
doet. Het eiland ligt onder de rook van
de Franse kust. heeft J>ghoord tot hel1 rijk
van „Willem de Veroveraar"' en is Engels
grondgebied. De nfrtiwe eigenaar heeft
met zijn aankoop 70 acres landbouw
grond gekregen, een stenen huis. dat Vijf
tien jaar geleden is gebouwd, zeven ka
mers en vijf badkamers telt. nog een huis,
twee optrekjes en een kléin hotelletje.
Boveftdien krijgt hij een zetel in het par
lement van Sark. een op enige afstand
gelegen groter eiland. Maar hij zal de
scepter over geen enkele onderdaan kun
nen zwaaien Immers de bewoners ver
lieten het eilancL in het begir. van de
laatste óorlog. vervolgens werd het door
Duitsers bezet, maar sinds er een eind aan
de bezetting kwam. ligt het verla
ten. Dit zal niet lang behoeven te duren.
Als woningzoekenden van dit eiland ho
ren. een eilgnd waar grotere en kleinere
huizen zo maar onbewoond staan kan een
rush niet uitblijven. De gegadigden zullen
nog in bootjes in de rij voor .het eiland
moeten liggen.
