G
1
nr
VERLOREN FINALE
ESPERANTO OP SCHOOL
Het
EDICHT
szz
PRILLE GPILLE-N
KNE-TTE-RPRE-T
Het verhaal
van
de mensheid
d*
1
■p9
J
Even piekeren
KNUTSELPUZZLI
DAN MAAR BEP.'
K.N.V.B. herdenkt zestig-jarig
bestaan in het Concertgebouw
Met een vrachtauto gingen
inbrekers op roof uit
Duitse industriëlen willen baas
in eigen huis zijn
Gezien door Amerikaanse bril
van de week
Magisch
kruiswoord-puzzle
i
a
f
za
■■33
se
iS
TT
Aike de Mier La Rana vertelt
Schoolziek
Ba Ba
Op de korte Sportgolf
SATERDAG 10 DECEMBER 1949.
DUIZEND EN EEN
UEN voortreffelijk verslag, zei de
"-1 heer Lootskens goedkeurend, al
vorens zijn aanwinst in het knipselboqk te
kleven, dat de zorgvuldig uitgesneden
verslagen bevatte van de begrafenissen
van zijn vrienden.
De heer Lootskens zelf was zeven en
'tachtig, een krasse grijsaard, die nog zeer
aan het leven met alle daaraan verbon
den plezante zaken hechtte. HU was er
zeer op gesteld te merman, dat. terwijl
zijn vrienden één voor één naar een betere
wereld verhuisden, hij zelf in het bezit
van een redelUk goede gezondheid ver
keerde.
Om dat onomstotelijk te bewUzen. ver
zamelde hij alle krantenstukjes over de
begrafenissen van de oude schoolvrienden,
waarmee hij sinds jaar en dag was opge
trokken in de provincie-stad. waar hij ?ijn
domicilie had. Van één ding was hij vast
overtuigd, namelijk, dat hij het langst
zou blijven leven. Hij was trouwens al een
Bardig eind op weg, want van het clubje,
dat drie jaar geleden nog uit zeven man
had bestaan, waren er thans nog maar
twee over. Eigenlijk had hij hen met
èlles verslagen. Vroeger op school met
vechtpartijtjes, later met biljarten, met
kaarten. hU. Lootskens. was altijd num
mer één geweest en zo maakte hij zich
niet in het minst zorgen over de afloop
van deze wedstrüd. Want zo beschouwde
de heer Lootskens het eigenlijk.
De hongerwinter had drie oude vrindjes
geëist, de 86-jarige Van Iperen. in leven
commissaris ener verzekeringsmaatschap
pij (op school „rooie Kees" genaamd), de
87-jarige Henri d'Arnot. in leven een on
verbeterlijke nietsdoener en Van Zeven-
huyzen. die «zich ver
gooid had aan een juf
uit Amsterdam en er op
zijn 87ste precies drie
jaar voor nodig had ge
had om aan aderverkal
king plus een koude
winter zonder eten te
sterven. De vorige lente
was de oud-gemeente
secretaris Pieter Bam-
stra er tussenuit getrok
ken. Altijd een ziekelijke
jongen geweest, eigen
lijk een wonder, dat bij
zo lang was blijven le
ven»
Gisteren was Willem
„Neus" van Steenbergen
onder de grond gestopt
(„Neus" omdat dit ge-
zichtsdeel bij hem bij
zonder sterk ontwikkeld
was). Eerst had jhr Ka-
rel van Haaltum het
woord gevoerd en Loots
kens. die altijd scherp op aftakeling van
zijn concurrenten lette, had opgemerkt,
dat zijn stem en ziln handen trilden en
dat hfcl bovendién een gemeen hoestje had
Gesterkt door het vooruitzicht, dat de
uitslag in de finale wel bij voorbaat
vaststond, nu Neus, die altUd een taaie
was geweest, van het tapUt was ver
dwenen had Lootskens het woord geno
men en tot zUn genoegen opgemerkt, dat
wanneer hij er zich toe zette. zUn stem
nog over het kerkhof schalde, dat het
een lieve lust was.
Na afloop bad hU Van Haaltum op een
glas sherry geïnviteerd, maar deze had
kuchend gezegd: Nee, mijn waarde, op
miln leeftijd kan men zulks beter achter
wege laten.
Op mijn leeftijd, dacht Lootskens, die
Jongen is nota bene pas vijf en tachtig,
twee jaar jonger dan ik. Hij had zich het
glas sherry nog heel best laten smaken
en had de prettige gedachte gekoesterd,
dat wanneer het met hem afgeloperi zou
zijn. er tenminste geen ouwe vrindjes na
de begraferiis tegen elkaar zouden kunnen
verhaal
Beste jongen, die Lootskens
hoor. Maar ja, zwakjes hè. zwakjes.
Hij nam nog een gla« sherry en zag zich
al bij de groeve van Karei van Haaltum
staan. „Als de laatst overgeblevene van
onze oude vriendenkring is het mij een
behoefte des hartenWoorden als ho
ning.
Nu eerst het verslag inpakken, dacht hij
met de nevelige welwillendheid dfê sherry
hem altijd* gaf. Hü knipte er voorzichtig
nog een paar randjes wit af en plakte het
op pagina vijf van zijn boek.
Hij nam nog een glas
van de„sherry. die hem
vandaag za verduiveld
lekker smaakte.
Neus. ouwe jon
gen, mompelde hij
licht-ontroerd. daar
ga je.
In één teug goot hij het gouden vocht
naar binnen. HU werd er een beetje dui
zelig van. Toen nam hij ..zijn oude vulpen
om de bladzijde van een treffende inscrip
tie te voorzien. HU schreef: „11 October,
Willem van SteenbMidden in het
woord weigerde de pen hardnekkig ver
dere dienst. HU probeerde het ding hard
uit te slaan. Ineens schreeuwde hU.
Au!
HU had zich met volle kracht ln de rug
van zUn hand gestoken, wel een centi
meter diep.
Bloedvergiftiging, zei de dokter de
volgende dag. ik heb geen hoop meer voor
hem.
VUf dagen later ging achter de baar de
oude. gebogen gestalte van jhr Kareï van
Haaltum. die zich nu zeer eenzaam voelde.
Toen nam hij zijn oude vulpen.
Het nut van de bioscoop
Mrs Jessie Bertany, de vrouw van een
loodgieter te Chicago en moeder van
zeven kinderen, heeft in totaal 27.700
dollar aan prijzen gewonnen in een radio-
prUsvraag, waarbij men uit zes gegevens
een film moest kunnen thuisbrengen. ZU
zal nu o.m. een reis naar Ierland kunnen
maken en een nieuwe auto. een diamanten
ring van 3.000 dollar, een uitzet van 1.500
dollar, een voorraad conserven voor twee
jaar en twee rasechte Ierse setters krij-
gen.
Antwoorden bij:
EVEN PIEKEREN
-sjnqspaq suBBpsmuiBqoH i
•BJUJJV l®aM-PlnZ "BA 8miJooqiq 9
pgnaf a8jMn03 Jap ujpo* as^ajjo fl
jqajf jjoog
'uBuisuaMnojjjaA 8
uauiuiBjsiuooq apuaajsjaA Z
•gujnajssooiapeqas 'I
HET kan aan het weer, aan onze eigen stemming, of aan beide liggen, maar er zUn
ogenblikken, waaróp we de weemoedige roep van een venter of het gedrein van
in draaiorgel niet meer verdragen kun-
.at hi
nen, doordat het ons lijkt, of alles wat er
op de wereld maar triest en melancholiek
is, in dit geluid stem gekregen heeft.
Voor de meesten zal deze ervaring wel
verbonden zijn aan een herfstmiddag zo
tegen een uur of vijf; bij Karei van de
Woestijne echter wordt die in onder
staand „Lied" naar een winterochtend
vóór het aanbreken van de dag verlegd.
En daardoor alleen reeds krijgt ze een
eigenaardige bittere bijsmaak. Nog vóór
het weldadige daglicht de dichter heeft
kunnen bezielen met nieuwe moed,xzijn
er reeds de stemmen van de vijandige en
de trieste wereld: het wetten van de
'iet janken
orgeltje. Doch men mene niet. dat deze
geluiden alleen maar een kwelling be
tekenen. In zekere zin werken ze ook
nog als een verdoving: zolang de dichter
door hen lijdt, voelt hij het schrijnen
van de wond in zijn binnenste niet. Pas
als ze verstomd zijn, ontwaakt „uit een
vreemde stilte" de stem van het eigen
leed. Maar dan is het ook oppermachtig,
het beheerst hem: alléén.
Lied
Nog voor al ochtendlijk gebeur
Nog voor een glorede oafjen bet'):
de slachter in zijn donkere deur
die de ijz'ge messen wet.
Nog voor het weêr-geboren woord
om nieuwe hope en vreeze dankt:
aldoor de smoor'ge') strate voort
een orgelken dat jankt
Dan
>rge»
uit vreemde stilte traag on
de stem van 't leed, alléén.
't nijdig wetten plots gestaakt
jankend orgel lang al heen:
v Dit: m
K. v.
d. WOESTIJNE
(1878—1929).
l) al ochtendlijk gebeur elk
ochtendlijk gebeuren.
glore. gloor glans lichtschijn.
betten hier: weldadig aan
raken.
smoor'ge, srnorige mistige.
De 4 Klaveren- of Van der Ven-conventie (Vil)
HET AANGEVEN VAN EEN RENONCE
Zowel de vrager als z'n partner kan een
renonce ln een kleur hebben. Heeft de
vrager een renonce dan kan hij dit aan z n
partner kenbaar maken door. inplaats van
met 4 klaveren naar de azen te vragen, met
4 in de kleur, waarin hij renonce heeft, te
vragen. Een kaart, waarin hij geen enkele
verftesslag heeft, wordt gelijkgesteld met
renonce.
N. heeft b.v.
S. a h v 10 9 9
H.
R. a v 6
K. h v b 10
HU Zal dan openen met 2 schoppen. Krijgt
hij van z'n partner een positief antwoord,
dan is voor N. niet zozeer van belang of Z.
de ontbrekende twee azen heeft dan wel
of hij klaveraas heeft. Gaavhlj met 4 klave
ren vragen naar het aantal azen van Z. en
deze antwoordt met 4 harten (één aas), dan
weet N nog niet of dit hartenaas of klaver
aas is. Wanneer nu klaver-
aas.en ruitenheer ontbre
ken, dan ls er geen slam-
bop aanwezig, niettegen
staande de mooie kaart
van N. Hoort hij bij het
vragen naar de heren, dat Z. twee heren
heeft dan ls het 6-bod zeker, doch een 7-bod
nog twijfelachtig. Geeft Z. echter maar 1
heer aan dan is zelfs een 6-bod nog twijfel
achtig. omdat Z. alleen maar hartenaas en
hartenheer kan hebben. Wanneer nu bij het
openleggen van de kaart blijkt dat de door
Z aangegeven aas en heer juist klaveraas
en ruitenheer is. dan is 7 schoppen een lay-
down. terwijl men nog niet eens 6 S. heeft
kunnen bieden.
Men kan nu in plaats van 4 klaveren te
vragen, vragen met 4 harten. Deze vraag-
bieding wil dus eigenlijk niet anders zeggen
als: partner hoeveel azen heb Je, behalve
hartenaas. want de harten interesseren mij
ln het geheel niet. Partner moet dan ant
woorden. Indien hij klaveraas heeft met 4
S. A. (één aas). Hij mag dan geen 5 klaveren
zeggen, al heeft hij 2 azen. want dat wordt
hem niet gevraagd. Hij moet. zoals reeds
meer is gezegd, het Juiste antwoord geven.
Heeft nu degene, die antwoord moet geven,
BRIDGE
een renonce, dan is dit ook van groot belang,
dit aan de vrager kenbaar te maken. Dit is
echter niet zo eenvoudig. Hij zal eerst aan de
Vrager moeten vertellen, dat hij een renonce
heeft, maar welke kan hij nóg niet zeggen.
Interesseert deze renonce de vrager, dan
moet deze nog te weten zien te komen, welke
renonce dit ls. Het aangeven - - -
-Iet l
door de antwoort^gever heeft op de volgende
wijze plaats. N. vraagt met 4 klaveren. Z.
heeft 2 azen en renonce in ruiten. Hij moet
dan antwoorden in plaats van 4 schoppen
(twee azen) S schoppen. N. weet dan dat Z.
2 azen heeft en een renonce. Wanneer N. nu
zelf ook 2 azen heeft, dan kan hij al direct
vaststellen ln welke kleur Z. renonce heeft.
B.v. N. heeft zelf schoppenaas en hartenaas,
dan moet de renonce van Z. harten zijn.
Immers hij geeft 2 azen aan. dit moeten zijn
ruiten- en klaveraas. In schoppen heeft hij
steun, dus blijft alleen maar hartenrenonce
over.
Wanneer vrager niet direct vast kan stel
len. welke kleur de renoncekleur van de
antwoordgever is. dan vraagt hij. door 6 in
die kleur te bieden, aan zijn partner of dit
de kleur is waarin hij renonce heeft. Hij
biedt dan na het 5 schoppen-antwoord van
zijn partner 6 klaveren (5 S. A. zou vragen
zijn naar het aantal heren). Is klaveren niet
de renonce, dan antwoordt Z. met 6 ruiten
en is deze het wel. met 6 H. De opvolgende
kleur is «lus neen en de daaropvolgende
kleur Ja. Vrager weet nu dat antwoordgever
schoppen en klaveren heeft, als zijn ant
woord tenminste ontkennend is geweest.
Wanneer vrager nu zelf nog een aas heeft,
b.v. ruitenaas, dan moet de renoncekleur van
antwoordgever ruiten of harten zijn. Heeft
vragér zelf sdhpppenaas, dan kan antwoord
gever eveneens ruiten- qf hartenrenohce
In hét geval, dat vrager zelf maar één
aas heeft, is de renonceklepr heel moeilijk
vast te stellen bij een ontkennend antwoord.
Vrager kan dan beter, in plaats van naar
de renonce te vragen, naar het aantal heren
vragen. wanneer hij tenminste door wil
gaan met vragen, daar dan in belde handen
reeds een aaa ontbreekt. Het vragen naar
het aantal heren kan dan door het antwoord
tevens de renonce bekendmaken.
jaargeld,
draadbericht.
glijvoertuig.
oorzaak,
naschrift (afk.).
muzikaal toneelspel,
effenen, vlakmaken.
verenigde naties (afk.).
slechten.
24 42 vis.
26 61 dorp ten Westen van
Amsterdam.
28 4 boom (meervi).
29 37 dorpje in Zuid-Holland.
31 66 dorpje in Noord-Brabant.
32 5 lied (meerv.)
33 33 zinsbedrog.
35 70 roeiboot.
36 6 achting.
37 29 meisjesnaam.
38 50 vrucht.
40 75 eer.
41 19 dorp in Zuid-Holland.
45 25 Algemene Kunstzijde Unie
(afk.).
46 43 een der zonen van Jacob.
47 63 advertentie (afk.).
49 20 dorp in Zuid-Holland.
54 8 tijdrekening.
56 30 stadje in België.
57 51 .niet een.
58 77 lied.
60 9 leeg.
62 34 bedreven.
64 72 kist van latwerk.
65 10 goud en zilver zijn
metalen.
67 39 plaats in Frankrijk, die her
innert aan Napoleon III.
68 68 vermoeid.
69 11 voldoende.
71 44 eeTSte vrouw.
72 64 comparatief van koel.
73 12 Royal Navy (afk.).
74 27 meisjesnaam.
76 52 vis.
78 81 de lezer heil (afk. Lat.).
79 21 pluim van een vogel.
.80 59 vrucht.
82 13 soldaten (O.I.).
83 53 dorpje in Noord-Brabant in de
Acht-Zaligheden.
Oplossingen van deze puzzle moeten
uiterlijk Donderdag a s. ln ons bezit zijn.
Voor goede oplossingen wordeft een prijs
van 5 en twee van 2.50 beschikbaar
gesteld. Op het adres vermelde men:
Puzzlerubriek. Over deze rubriek wordt
Oplossing Letterpaien-puzzle
Horizontaal: 1. Alevel. 3. Novene. 5.
Beerta. 7. Loge. 9 Boel. 10. Molensteen. 13.
Moeder. 14. Stenen. 16. Straal. 19. Gasten-
21. Stempelaar. 23. Geer. 24. Ende. 26.
Leende. 28. Streng. 29. Linnen.
Verticaal: 1. Almelo. 2. Elbe. 3 Nota. 4.
Nestel. 6. Ergens. 8. Gemoed. 9. Boenen.
11. Leer. 12. Test. 13. Modest. 15. Engten.
17. Raster. 18. Alem. 19. Gala. 20. Staren.
22. Pesten. 23. Gerust. 25. Denken. 26.
Leng. 27. Dell
tl 1
<3>a©
geer van Europa's vasteland was Thales van Milete (625-545
v. Chr.) De jvoorden. die tot vandaag toe voor ieder van be
tekenis zijn: ..Ken Uzelve" vormden zijn lijfspreuk. Het enige
wat men van deze Ionische natuurphilisoof met zekerheid weet,
is, dat hij moet hebben gezegd: „Uit het water is alles voort
gekomen."
Volgens de overlevering zou Thales op grond van sterren
kundige kennis, die hij in Egypte had opgedaan, de zonsver
duistering van 585 v Chr. hebben voorspéld
In het midden zien wij een scène uit het Griekse volks
toneel, dat reeds vroeg tot bloei kwam De torieelspelers lopen
op houten blokken, waarschijnlijk om beter zichtbaar te zijn
voor het publiek. De scène stelt een jonge zoon voor. die
dronken thuiskomt. Een slaaf ondersteunt hem Een andere
feestganger speelt erbij op de fluit. De vader moet worden
vgsjgëhduden want hij wil zijn zoon met een wandelstok
te "lijf.
Rechts zien wij een munt, waarop de wijsgeer Pythagoras
is afgebeeld. Pythagoras was ook bekend als wis- en sterren
kundige. Hij heeft te Kroton in Zuid Italië een strenge leer
school gesticht voor hervorming van het zedelijke en coda"
dienstige leven. De beroemde stelling van Pythagoras die nu
nog bij de beginselen der meetkunde wordt onderwezen is ztin
ontdekking. u
We zijn inmiddels tot de zesde eeuw v. Chr. genaderd tot h*»
begin van Griekgnlands bloei. De Grieken hadden overal om
hun schiereilan#*een koloniën gesticht, die de Griekse be
schaving tot ver buiten het moederland hebben verbreid Tot
aan de kusten der Zwarte Zee bouwde zij hun nederzettingen
Ook Byzantium, dat later zo'n machtige rol in de geschieden!.'
zou spelen, ontstond in die tijd.
3
3 4 5 6
7
9
10
11
12
13
15
Lfa
17
19
ZO
21
22
23
24
25
Z6
27
30
31
32
34
36
39
40
41
42
43
44
45
46
45
49
5X>
51
52
53
54
55
5«y
59
60
63
65
TfWÊbr
68
69
71
72
73
74 75
76
77
78
79
<?0
61
62
83
INTELLIGENTIE
TEST
["AAR beweerd wordt, worden er» elke
dag nieuwe vreemde woorden gebo.
ren. Daarbij behoeft u nog niet eens te
denken aan „woorden" als Benelux
Fritalux, enz. Om te zien of u bij bent!
zullen wij u thans eens testen over de
betekenis van de volgende woorden-
1. Wat is een Bonificatie? Een plech
tige afkondiging; een schadeloosstelling
een verharding der ledematen.
2. Wat zijn Dendrolieten? Een gebergte
Ui Zuid-Amerika; een dwergvolk in Mid
den-Afrika; versteende boomstammen
3. Wat is een Fiduciarlus? Een (kerke
lijk) rechtsgeleerde:
een Romeins veldhec
4- Wat verstaat mi
schermmeester.
5 Wat verstaat men onder een HebeT
Een gistsoort; een vroedvrouw; Griekse
godin der eeuwige jeugd.
6. Wat is een Herero? Een heldhaftig
aanvoerder: een aankpndiger bij een
middeleeuws tournooi; een Inboorling van
Zuid-West Afrika.
7. Wat is een misslgit? Wapen van Afri
kaanse kafferstammen; ?en Mohamme
daans bedehuis; een rose gekleurde hel!,
edelsteen.
moet je mij niet uitlachen.
Ik kan het niet helpen, dat
mijn vrouwtje me zo toetakelt.
Zij vindt mijn krullen zeker
nog niet mooi genoeg. En als er
dan bovendien nog een foto
graaf komt, juist op een ogen
blik. dat ik er helemaal niet op
gerekend hebDenk er aan
Lach niet. Het is heus geen
pretje met die papillotten in.
T%/TAAR als je zoals ik, zelf je
-t-'A schaaltje uit moet wassen,
terwijl je baasje lui op een
bank ligt,-dat is ook niets ge
daan.
A ike zat rustig op de regenbak
en luisterde naar het ver
haal van La Rana.
„We woonden io een poos op
Aruba" vertelde ze. „Een poos
is een put. Daar bouwden mijn
grootouders een kikkerpaleis.
Ik ben daar geboren. De put
HA HA
BOER Wilt U mij een dienst
bewijzen en mijn jas naai de
stad brengen
HEER IN AUTO Ja, dat is
goed, waar moet ik hem
brengen
BOÈR Daar hoeft U $ich
niet bezorgd over te maken.
Ik houd hem aan.
IK heet Dona Sol Belamie.
Mooie naam hè. Mijn vrouw
tje heeft goed voor me gezorgd.
Ik ben maar een erg kleine
hond. 's Winters bibber ik de
Jiele dag. Nu niet meer. Ik fceb
fijn een wollen jasje. Nu kan ik
er tegen.
DAAR zitten we nu, opgedoft en wel. Mutsen op. Jasjes aan.
Helemaal niet plezierig. Maar ja, het is voor een goed doel. Wij
maken deel uit pan een hondenmodeshow in New York. Het geld,
dat alle mensen betalen, die naar ons en naar nog veel andere hon.
den komen kijken, is voor een Kerstfeest. We zullen blij zijn alt
het afgelopen is.
waaT wij woonden liep ver
onder de rotsen door. In ons
paleis hoorden we dag en nacht
het dreunend geluid van de gol
ven. die op de Noordkust sloe
gen. We waren er niet bang
van. We vonden het juist een
prettig gehoor. Er schatnerde
groenig licht door een opening
in de rotsen boven on6. De
wanden van ons paleis waren
glibberig en vol algen. De troon
waar moeder en vader op zaten
was gemaakt van kleine rose en
witte schelpen. Moeder'6 sluier,
die aan haar kroontje bevestigd
was, bestond uit door de zon
gebleekt zeewier. Het leek witte
kant. Dé loper naar de troon
was gemaakt van groene rode en
paarse zeeplanten, die Iedere
dag vers geplukt werden. Ze
vormden een zacht tapijt.
Twee grote slakken stonden
naast de troon. Dat waren de
wachters. Twee soldaatjes ston
den achter vader en moeder om
hen te beschermen. Andere
slakken deden dienst als lakeien.
Eén dikke kikker een heel
dikke kikker, was chef-kok. Hij
maakte lekkere taarten. Hij
wist Iedere dag Iets nieuwa te
verzinnen.
Wij hadden een fijn leventje.
In de put woonden ook nog
andere families. Als je goed ln
het water keek. zag je tussen
glibberige waterplanten en mos.
mooie blauwe visjes wegschie
ten Trage slakjes kropen langs
de groene stengels naar boven,
om zich ln de warme zon te
koesteren.
In- een hoekje van de put
leefde een brommerige oude
krab. Hij kroop altijd ln het
modderigste hoekje en stak zijn
schaar dreigend naar boven.
Ieder dier was bang voor hem.
De kikkers speelden graag ln
het voorste gedeelte van de put.
Als hét avond werd en het
kikkerpaleis door kleine zee
diertjes verlicht was, als elk
6teentje glansde en schitterde,
dan waren alle kikkers weer
blij thuis te zijn.
Ze vonden hun huis dan het
mooiste van het eiland.
Ze waren blij een kikker te
zijn.
In de warme tijd, als het
eiland droog was en er geen
druppel regen viel, hielden de
kikkers zich stil.
Als de regentijd aanbrak,
kwaakten ze, dat horen en zien
verging. De mensen zelden dan:
„Hoor je de kikkers kwaken?"
We krijgen vast regen.
Zo leefde de kikkerfamilie in
de hut op Aruba.
VOLGENDE WEEK VERDER
Spel voor twee meisjes
Een groot en een klein
/"AVER een paar weken heb Je vacantie. Stel nu eens voor, dat het
dan iedere dag regent. Als het sneeuwt is het niet zo erg. Juist
wel leuk. Sneeuwballen! Maar regen, dan moet je wel binnen blijven.
Als je nu alle spelletjes, die je maar kon bedenken, al gespeeld
hebt en je boek is uit, wat moet je dan gaan doen?
Ja, dat ls het. Een*toneelstukje opvoeren. Een heel kleintje maar.
Je zult zien, dat het helemaal niet moeilijk ls. Even denken. Heb je
een kleiner zusje? Nee? Vraag dan een vriendinnetje, dat jonger is
dan jij. Of ouder als Je zelf een jaar of zeven, acht bent. In leder
geval speelt het kleinste meisje Elsje. Je zult straks wel merken,
wat zij moet, doen en zeggen. Het grote meisje is haar moeder.
Het stuk speelt ln Elsje's slaapkamertje. Staat er ln de huiskamer
een bank, een divan of een luie stoel? Mooj. Een van die drie wordt
dan Elsje's bed. Met een deken, een laken en een kussen ls het hele
maal net echt. Maar dit alles haal je natuurlijk pas, als de voor
stelling echt begint. Bij de repetities maak je nog niet zo'n rommel.
Als het zover ls, vraag je of vader Je kan helpen een gordijn op te
hangen, want net ale ln de echte schouwburg moet er een gordjjn zijn,
dat open gaat bij het begin en dat gesleten wordt als het spel af
gelopen is. -
Maar laten wè nu eens beginnen.
Als het doek, zo wordt het gordijn genoemd, open gaat ligt Elsje
ln bed. Zij draagt een pyama en heeft papillotjes ln het haar. Er
loopt een wekker af. Die wekker staat ergens, waar het publiek
hem niet kan zien. Even later komt Moeder binnen. Het meisje,
dat deze rol speelt, heeft een lange jurk aan.
Nu de tekst.
Moeder Elsje opstaan I 't Is
half achtl
Elsje (Zij draait zich om)
Hmmmnrmmm.
Moeder (schudt Elsje heen en
weer) Elsje, wakker worden,
anders kom je te laat op school.
(Elsje draait zich weer om. doet
haar ogen open en weer dicht).
Moeder Kom nou. jd hebt
een dictee vandaag. Dat weet je.
Schiet op.
Elsje Laat me nu maar niet
opstaan. Ik karj niet naar school.
Het gaat beslist nifet.
Moeder Waarom niet?
Elsje Ik voel me niet goed.
Misschien vanmiddag.
Moeder Nou. nou. zo erg
zal het wel niet zijn. Moet Ik je
eruit trekken? (Zij wil de dekens
wegtrekken).
Elsje (roept heel angstig)
Raak me niet aan! Ik ben ziek.
Moeder Ziek?
Elsje Ik heb verschrikkelijk
pijn.
Moeder Waar?
Elsje Hier. (Zij wijst in haar
zij). O, ik kan het bijna niet uit
houden. (Zij kreunt).
TJELEMAAL word ik met 10
*--*• letters geschreven. Ik ben
een deel var# ons land. Een
1, 8, 6, 9, 8, 8, 3 ls een diertje,
dat ln zee leeft. 2, 4, 5 ls een
dorp in Gelderland. Een 10, 8. 3
ligt tussen de bergen en 1, 2. 5,
6 is een kleur.
TTOE kun je door vermenlg-
vuldiglng en optelling uit de
getallen 1 tot en met 9 het getal
100 krijgen
/"pj"Pt6LTON»L'
Moeder Precies wat ik
dacht. Stellig blindedarmontste
king.
Elsje WAT? (Dit roept ze
heel verschrikt).
Moeder (knikt) Het ziet er
niet mooi uit. Ik zal een drankje
halen.
Elsje "Wat voor drankje?
Moeder Hetzelfde van een
paar maanden geleden.
Elsje (Zij gaat met een schok
rechtop in bed zitten) Maar
dat smaakt zo heel erg vies. (Zij
zegt dit met een angstig stem
metje).
Moeder Ja, dat ls zo Je
moet flink zijn: Ik denk. dat
twee lepels niet genoeg is. Ik zal
er maar drie geven.
Elsje DRIE
Moeder Het is het beste,
dat ik de dokter bel. Dan kan
hij je naar het ziekenhuis bren
gen.
Elsje Naar het ziekenhuis?
(Ze vraagt dit heel verschrikt).
Moeder Alle mensen, die
erg ziek zijn, moeten naar het
ziekenhuis. Ik ga even opbellen.
Ik ben meteen terug. (Zij wil
weggaan).
Elsje Nee. moeder wacht,
Nïet opbellen. Ik voel me al
beter.
Moeder Maar Ik zal toch
maar even de dokterAls het
straks weer erger wordt.'t I»
Jammer, ik heb Juist een nieuw
potje lekkere jam opengemaakt.
Je weet wel. aardbeienjam. die
wij samen gemaakt hebben.
Elsje Oeiliili (Zij gooit de
dekens opzij en springt uit bed.
Zij trekt pantoffels, die onder het
bed staan, aan en ook een och
tendjasje. dat over een stoel
hangt. Echt mam. ik ben
helemaal beter. Is dat even ge
lukkig
Moeder Ja. dat is zeker.
(Dan lachen ze allebei en lopen
weg).
Doek dicht. -
Uit.
2ATERDAG 10 DECEMBER 1949.
TWEEDE BLAD - PAGINA 3
d® daarna werde ^1 de vlae-
Stijlvolle plechtigheid met
onthulling van monument
besloten
Ter gelegenheid van het zestigjarig
bestaan van de Koninklijke Nederland,
iche Voetbal Bond werd hedenmorgen in
het Concertgebouw te Amsterdam op
sobere, maar stijlvolle wijze, de grote
historie van de bond waardig, een her-
ienklngspleehtigheid gehouden, welke
een diepe indruk op alle aanwezigen
heeft gemaakt. Geruime tyd voor de
aanvang waren zaal en gaanderijen vol
komen bfSet met genodigden en belang
stellenden. Onder hen merkten wij op de
commissaris van de koningin in de pro
vincie Zuid-Holland, mr Kesper. dr Mie-
ietna als vertegenwoordiger van de mi
nister van O.K. en W de heren Seel-
drayers uit Brussel en dr Schricker uit
Zilrich als representanten va nde F.I.F.A.
verder de afgevaardigden van de be-
vrlende buitenlandse voetbalbonden de
fleren Jensen, Scharff, Schwartz en Dan.
jfin voor Denemarken, sir Stanley Rous
h Shentall voor de Football Association,
Se heer Valling voor de Franse zuster
organisatie. de heer Saeys namens de
Kon. Belgische Voetbalbond, de voorzit
ter van de Luxemburgse Voetbalbond,
de heer Jacquemart en dr Thommen, de
president van de Zwitserse Voetbalbond,
mr Schols, die de VUVSI (Indonesië)
vertegenwoordigde en de> heer Pelkman
oud- bestuurderen van de K.N.V.B.,
leden van commissies, bestuurderen van
Onderafdelingen en van talrijke ver
enigingen.
Toen allen in de zaal,
voudige wijze was versierd,
plaats genomen, zette het Concertgebouw
orkest onder leiding van zijn dirigent
Eduard van Beinum de fanfare voor ko
perblazers en orgel van Purcell in. Onder
de machtige tonen van deze fanfare
ichreed de vertegenwoordiger van Ko
ningin uliana en Prins Bernhard, rit-
:r Bischoff van Heemskerck, bonds-
r_„. 3nt K. J. J. Lotsy en de vice-
voorzitters de heren S. Coldewey en
ir H. F. Hopster. de zaal binnen.
De voorzitter van de jubileumcommis-
ile, de heer S. Coldewey sprak enkele
woorden van welkom en overhandigde
namens de K.N.V.B. een krans aan
Eduard van Beinum als dank en hulde
htsen" 5"na" w^ën ï=M"half5tok gf:
Ritmeester BischoH van Heemskerck
legde als eerste een krans bij het monu-
b™chtc" do delegaties
van de voetbalbonden van België Dene-
marken, Engeland. Frankrijk, Luxem
burg en Zwitserland hun hulde aan de
nup? Aieni c.n.leSd?n eveneens kransen
neet Als laatste reikte de heer Koolhaas
d® aangesloten verenigingen een
prachtige krans over. waaraan twee rood-
wit-blauwe linten waren bevestigd. Op
het ene lint stond „de aangesloten ver
enigingen van de K.N.V.B. 1889—1949"
en op het andere „Zij zijn niet dood. die
in ons harte leven".
Met het Wilt heden nu treden" en het
„Wilhelmus werd deze indrukwekkende
plechtigheid gesloten.
(Ongecorrigeerd).
„De taalmuren moeten overwonnen worden
Op glad ijs
die op een-
hadden
voor de medewerking, waarna het Con
certgebouworkest de ouverture Athalia
van Mendelssohn ten gehore bracht.
Slechts twee toespraken stonden op het
programma vermeld, n.l. van dr J. M'ie-
dema en Karei Lotsy. en in beiden viel
dezelfde ondertoon te beluisteren; die
van begrijpelijke tevredenheid over het
bereikte in 60 jaren en die van bezinning
op hedendaagse en toekomstige proble-
Dr Miedema had opgemerkt, dat het
>etbal door zovele rechtgeaarde Hol-
ndse jongens met graagte wordt ge-
leeld. Prachtig sloot bij deze opmerking
het spel van het Concertgebouworkest
aan, dat de Piet Hein-rhapsodie van dr
van Anrooy met zijn geestige
elodieën op frisse wijze uitvoerde,
ter Inleiding tevens van de herdenkings
tede van de bondsvoorzitter
De overgang naar het ernstige gedeelte
van dc herdenking bestond uit de ouver-
„Egmond" van Beethoven, waarin
dramatische periode uit onze vader
landse geschiedenis door de grote com
ponist op plechtige en indrukwekkende
wijze muzikaal is geïllustreerd.
Daarop bood de heer Koolhaas, als
voorzittej- van de commissie tot aanbie
ding van een huldeblijk namens de ver
enigingen, aangesloten bij de K N VB.,
een monument aan, ontworpen en ver
vaardigd door de N V. mctaalgieterij
i en Florack Amsterdam, dat is
gesteld uit 5 bronzen kasten waar
in. in brons gegoten, voorkomen de na
men van 2212 sportmakkers. die ons in
die jdren ontvielen.
De ere-voorzitter, de heer F% Muiier,
tevens oprichter van de bond. onthulde
het monument. De 18-jarige zoon van de
overleden oud-aanvoerder van het Ne
derlands elftal. Wim Anderiesen jr. ge
kleed in het costuum van het Nederlands
De §.V.V.'er Steenbergen
mórgen reserve-back
Naar wU vernemen ls Schljvenaar (E.D.O.)
111 reaerve Voor het Nederlands elftal, dat
morgen tegen Denemarken speelt, vervan-
ten door Steenbergen va» S.V.V. Schljvenaar
beeft last van een dikke enkel en daarom
achtte men het beter om voor hem een
andere reserve-speler aan te wijzen.
8-jarige Henry Pichler, zoon van
vermaarde Engelse athleet, belooft de
ta oren uan zün vader te drukken. Hij
m te jong om in het openbaar te
dan op, tred<>n. hij oefent echter elke
|V van s morgens vroeg tot '8 avonds
od ia ury voert hier een hoogstandje
"n hand uit op zijns vaders hoofd.
'Textieldiefstal uit loods aan de
IJselhaven opgehelderd
Het is de recherche gelukt de op 11 November gepleegde grote textiel
diefstal aan de IJselhaven. waarbij 1500 meter export-kamgaren, ruim
300 meter zakdoekenstof en een gros dekens werden ontvreemd, tot
klaarheid te brengen. De verdachten, allen Rotterdammers, hebben reeds
een bekentenis afgelegd en tijdens het verhoor kwam niet alleen uit,
hoe de diefstal in zijn werk was gegaan, maar ook. hoe de heren elkaar
later op een aller-brutaalste manier bestolen hadden. Een groot deel
van het gestolen goed is teruggevonden.
Jagende burgemeester
kreeg textiel in
het
vizier
Op de avond van de elfde November zijn
de dieven '6 avonds met een gehuurde
vrachtauto naar de Hudsonstraat gere
den De 23-iarlge havenarbeider D v L..
die thans met de 31-jarlge machinist C A
zijn vrouw, de 41-jarige loswerkman J
v d L en een oude bekende van de-po-
litie de 41-jarige koopman F A K
gearresteerd is. ging op onderzoek uit
Daar er bij de loods, die men op goed pe-
luk had uitgekozen om 12 uur nog gewerkJ
werd moest Van L. tot 3 uur 's nachts
wachten voordat hij het terrein kon op
gaan Langs een kraan wist hij een venster
te naderen, waar niet veel glaa In zat zo
dat hij geen moeite hadAinnen te komen'
Alaof hij zich volkomen thuis voelde
Leeft hU een der deuren, die op de Lek
straat uitkomen, van binnenuit geopend
en zijn kameraden de gelegenheid gegeven
de vrachtauto naar binnen te rilden Ter-
wiil v d L. op de uitkijk stond, wer
den de goederen opgeladen Het slot werd
tussen andere goederen verborgen. Het
merkwaardige is dat fiet later door .haven
arbeiders In het ruim van het stqnmschlp
Hollandfa teruggevonden is. dat de goe
deren naar Gothenburg heeft vervoerd
Het slot heeft dus de uit- en thuisreis mee
gemaakt maar Is tóch h» de politie terecht
gekomen
Het gestolen goed. dat een waarde had
van 20 000 gulden, werd te Meerkerk bij
een kermis van v d L.. de koopman A
v M opgeslagen De dankbaarheid van de
dievej over de zeer inschikkelijke houding
van M veranderde echter In woede '.oen
een baar dagen later de helft van de ge
stolen partii opnieuw gestolen bleek De
machinist A die te Noordeloos verblijf
houdt kreeg daarop de klandizie als be
waarder vao het textiel en daar .heeft de
politie ook het grootste gedeelte ln be
slag kunnen nemen Slechts 130 dekens
en een partijtje kamgaren heeft het drie
tal aan een onbekende opgiet Noordplein
verkocht, voor de somma van 2100 gulden
Geen wild - toch buit
De partij die tot tweemaal toe gestolen
was werd op een merkwaardige wijze op-
gespoord Tijdens het iagen kreeg de bur
gemeester van Molenaarsgraaf, die nog
geen dier voor de loop had gekregen plot
seling een deel van de buit op de korrel
die tussen de struiken was verborgen en
drie kilometer verder vond hij de rest
van de partij. De burgemeester had dus
geen reden, al bleef de weitas dan ook
plaH qm over zijn jachtbuit ontevreden
te zijn. Met deze vondst mee is reeds voor
15000 gulden textiel ln handen van de
politie gekomen.
De dekens, die nog ontbreken nebben
een uitzonderliike maat: 140 bij 200 centi
meter. die alleen voor export naar Zwe
den wordt gebruikt. De vier rollen kam
garen. die vermist zijn. hebben een bruine
Hoewel de verdachter, reeds een be
kentenis hebben afgelegd en er dank zij
het werk van de recherche van het bureau
Sandelingplein en van de Rivierpolitie
vrijwel geen duistere ptmten zijn over
gebleven. wordt het onderzoek toch nog
voortgezet. De inbeslaggenomen goederen
zijn bij de Rivierpolitie opgeslagen. De
verzekering bljjft aansprakelijk voor de
waarde van de reeds verkochte goederen
Muiterij aan boord van
een vliegtuig
Roemeense passagiers wilden
naar Joego-Slavië
Vier van de inzittenden van een passa
giersvliegtuig van de Roemeense lucht
vaartmaatschappij hebben Vrijdag de
piloot gedwongen van koers te verande
ren en in Joego-Slavië te landen, aldus
verluidde te Belgrado. Een man van de
Roemeense militia, die zich verzette, werd
na een korte worsteling door het hoofd
geschoten.
Het vliegtuig was met vijftien passa
giers van Sibu vertrokken naar Boekarest.
Het landde op het vliegveld Zemun bij
Belgrado. De vier passagiers, die de piloot
tot Koerswijziging dwongen, en een aantal
anderen wilden volgens mededeling van
officiële Joego-Slavische zijde om poli
tieke redenen Roemennië ontvluchten
Vliegtuig en passagiers zijn onder bewa
king van de veiligheidsdienst gesteld.
Nederland en Egypte
„slaan de vleugels ineen"
Te Cairo Is gisteren een luchtvaartover
eenkomst tussen Nederland en Egypte on
dertekend. De overeenkomst geeft Neder
land het recht tot exploitatie van een
luchtlijn van Nederland naar Egypte en
van doorgaande luchtlijnen van Nederland
via Egypte naar het Verre Oosten.
Omgekeerd werd aan Egypte het recht
verleend naar en via Nederland te vliegen
volgens nader vast te stellen routes.
de Britse bezoeker een uiteenzetting ge
geven omtrent hun behoefte aan buiten
lands kapitaal, zo deelde dr Lehr verder
mede. Zij wezen er met nadruk op. dat zij
geen verkoping van de Duitse industrie
wilden bevorderen, maar dat zij de voor
keur zouden geven aan een of andere re
geling, die een zekere mate van ohderllnge
penetratie der Westeuropese industrie mo
gelijk zou maken.
Buitenlands kapitaal nodig
Vooraanstaande industriëlen uit het
Roergebied hebben tegenover Sir Kirk-
patrick. de leider van de Duitse afdeling
van het Britse ministerie van buitenlandse
zaken, tijdens diens bezoek aan Dusseldorf
verklaard, dat de reorganisatie van de
kolen- en staalindustrieën een zuiver
Duitse aangelegenheid behoort te zijn.
waarmede de geallieerden niets vgn doen
hebben.
Dr Robert Lehr. directielid van de Ver-
einigte Stahlwerke, de grootste vooroor
logse staalorganisatie in het Roergebied,
heeft aan Reuter verklaard, dat hij en
andere deelnemers aan de besprekingen
hadden medegedeeld, bereid te zijn een
..redelijke" kartelontbinding uit te voeren,
wanneer men dit aan hen overliet. Zij
hadden de wet nr 75 volgens welke ge
allieerde wet de oude concerns mét inbe
grip van de Vereinigte Stahlwerke ont
bonden moeten worden niet ter sprake
gebracht, maar dr Lehr gaf toe, dat re
organisatie onder Duitse contróle. zoals
door hen werd voorgesteld, opheffing, of
op zijn minst genomen fundamentele
wijziging van de wet noodzakelijk zou
maken. Aan de besprekingen hadden vol
gens dr Lehr een twintigtal industriëlen
^deelgenomen. De Britse vertegenwoordi
ger bleek tijdens de besprekingen „zeer ont
vankelijk" te ziin. De Duitse industriëlen
hadden gewezen op de noodzakelijkheid de
fabrieken na de stopzetting der ontmante
ling wederom in orde te bréngen, en op de
noodzakelijkheid van het toestaan van
herstelwerkzaamheden. Ook werd de be
hoefte aan een capaciteit, groter dan de
bestaande limiet der toegestane staalpro-
ductie. naar voren gebracht, zonder dat
evenwel een bepaald cijfer voor het pro
ductieniveau werd genoemd.
De Duitse industriëlen hebben ook aan
Voor de oorlog stond in Arnhem het
Esperanto-Huls. Er kwamen jaarüjka hon
derden Esperantisten uit alle landen ter
wereld tezamen om een paar onbezorgde
weken door te brengen. Gedurende de oor
log werd dit huis leeggehaald. Thans biedt
Nederland geen onderdak meer aan hen,
die zich. met de kennis van het Esperanto,
wereldburgers voelen.
Het Esperanto, een geesteskind van de
Poolse dokter Zamenhof. dat in 1887 ont
stond, won na de eerste wereldoorlog aan
populariteit. Het belang van één taal.
waarin de onderscheiden volken zich aan
elkandei^veretaanbaur zouden kunnen
maken, ^rerd voor de Volkenbond met
vuur verdedigd door dr Privat, die voor
de invoering van het Esperanto op de
scholen ook een speciaal pleitbezorger
was.
Al naar gelang van bestaande vooruit
strevendheid werden politie-agenten,
spoorweg- en postbeambten en anderen
vertrouwd gemaakt met het Esperanto.
Zij immers zijn het. die in de uitoefening
van hun functie, vaak de vraagbaak zijn
van buitenlanders, die zij dan gemakke
lijker met Esperanto te woord kunnen
staan. Het werkelijk verplicht stellen van
Esperanto op de scholen werd echter in
geen enkel land bereikt.
Na het èinde van de tweede wereld
oorlog werd hiervoor in Nederland op
nieuw een actie op touw gezet.
Het vorig jaar stelde men ln de Tweede
Staten Generaal de vraag hoe
Kamer der 5
Nederlandse klokken
naar Amerika
De mogelijkheid voor de Nederlandse
klokkengieters om hun pi
Amerika*te verkopen ls niet gering, aldus
de heer G. Fritsen, klokkengieter te
Aarle-Rixtel, die juist van een vijf-
weekse zakenreis uit Amerika is terug
gekeerd. Hoewel er in Amerika op de
Nederlandse klokken hoga invoerrech
ten geheven worden, is de jirijs toch nog
zeer concurrerend en bovendien is de
Nederlandse klok van veel betere kwali
teit, vooral zuiverder van toon, dan de
klokken uit andere landen.
In geheel Noord-Amerika heeft men
slechts een 60-tal carillons. De gemiddel
de Amerikaan weet nauwelijks wat een
beiaard of beiaard-spel is. De meeste
kerktorens hebben de beschikking over
een klein klokje, waarvan het geluid
wordt versterkt. Vooral in de komende
jaren, als in de behoefte aan kerkklok
ken in Nederland voorzien ft, kan export
naar Amerika voor vele Nederlandse
klokkengieterijen een prachtige oplossing
betekenen. In Glindeal (Ohio) noteerde
de heer Fritsen een order voor 35 luld-
k lokken en bovendien voor 5 proef-
Oude man door gasverstikking
om het leven gekomen
Toen een broodbezorger gistermiddag na
herhaalde malen te hebben gebeld, geen
gehoor kreeg aan het woonhuis van de 72-
jarige W. K. Schmitt aan de Koningin
Wilhelminalaan te Gouda vermoedde hij
dat de bewoner iets was overkomen. De
broodbezorger rook plotseling een gas-
lucht. Hij forceerde de deur en vond in de
gang de oude man, die bewusteloos was.
Vermoedelijk beeft de bewoner, toen hij
bezig was een komfoor te repareren, ver
zuimd de toevoer te sluiten, waardoor hij
door gas bedwelmd is geraakt.
Gedurende anderhalf uur heeft men ge
tracht de levensgeesten weer op te wek
ken. zonder resultaat evenwel.
Duitsland maakt weer volksauto,s
IN HEEL EUROPA is maar één
schreeuw om de dollar. Ondanks
Marshall-hulp, Wereldbank, Interna
tionaal Monetair Fonds komt heel
Europa dollars tekort en dit heeft G.
Lester Walker aanleiding gegeven in
„The American Mercury' eens na te
gaan. waar de schoen wringt en hoe
dit dollar-tekort eigenlijk ln de wereld
is gekorpen.
Hij begint met de geschiedenis te ver
tellen van het cryoliet. Cryoliet is een
doorzichtig mineraal, dat vrijwel nergens
ter wereld in noemenswaardige hoeveel
heid wordt gevonden, behalve op Groen
land Cryoliet ls nodig voor de fabricage
vdn aluminium. Nu begon in 1920 een Ame
rikaanse firma met de vervaardiging van
synthetische cryoliet, welke Productie
echter geen hoge vlucht nam. In 1939 pro
duceerde bedoelde firma jaarlijks 5000 ton
van het synthetisch mineraal en de Groen-
landse mijn leverde de Ver. Staten nog
ateeds 11 000 ton echte cryoliet. eveneens
per jaar.
Daar brak Wereldoorlog II uit! Plots
hadden de Ver. Staten behoefte aan enor
me hoeveelheden cryoliet. want met spoed
moest er aluminium op grote schaal wor
den gefabriceerd ten behoeve van de
vliegtuigindustrie Zo kwam de productie
van synthetische cryoliet tot bloew en ln
1950 zal deze. naar het zich laat aanzien,
in de Ver. Staten 27.000 ton bedragen.
Hierbij vergeleken Is de hoeveelhe:ld no-
tuur-cryoliet welke van Groenland wordt
betrokken, nog slechts een druppel in de
Oceaan, de waarde er can hedraegt ,lechta
enkele duizenden ponden sterling.
Wel. nu behoort Groenland aan Dene
marken en Denemarken is een van die
landen die dolgraag alle mogelijke be
stellingen in Amerika zouden doen: het
zou bijv. landbouwmachines uit Amerika
willen laten komen en deze zouden er toe
kunnen bijdragen het voedseltekort In
Europa te verminderen, penemarken kan
niet overgaan tot de aankoop van de din
gen welke het zich vroeger wel in Ame
rika kon aanschaffen in de goede da-
geru toen het nog Amerikaans, doller,
ontving voor natuur-cryoliet.
De dans om de Dollar
Als de V.S. niaar niet zo knap waren
C
'RYOL1ET is als het ware het symbool
voor hetgeen zich. reeds ongeveer
dertig jaar lang. in het land van Oom Sam
heeft afgespeeld De Ver. Staten zUn eco
nomisch onafhankelijk geworden. Hoe dit
alles zo gekomen is. een verhaal van twee
wereldoorlogen en van bekwaamheid op
technisch en Industrieel gebied, een ver
haal van proeven in laboratoria op een
schaal en met resultaten, welke hun weer
ga niet hebben en van een geniaal gebruik
van allerlei surrogaten.
Zo is het bijvoorbeeld gegaan met kunst
mest. Vóór de eerste wereldoorlog was
Noofci-Amerika voor zijn kunstmest af
hankelijk van Chili, dat salpeter leverde,
maar in 1918 vond men ln Amerika een
nieuw soort kunstmest uit en in 1928 be
gon een Amerikaanse vennootschap in
Hopewell met de fabricage van een kunst
mest, welke volkomen gelijKwaardig is
aan Chilisalpeter.
Zo is het op tal van andere gebieden ge
gaan. In 1940 importeerde de Verenigde
Staten 1,8 milliard pond ruwe rubber uit
Indië. maar vier jaar later produceerden
de tijdens de oorlog opgerichte fabrieken
twee milliard pond synthetische rubber.
Dan ls er de geschiedenis van het mica,
dat onmisbaar ls voor de fabricage van
electrlsche generators, radar e.d. In 1939
werd 95"/» van de geheel benodigde hoe
veelheid ingevoerd uit Brits-Indië. maar
op het ogenblik beschikt het Amerikaanse
departement van oorlog over het geheim
om synthetische mica te maken: de Duit
sers hebben het ontdekt en de Ameri
kaanse troepen hebben ook hierop de hand
gelegd.
Vroeger kwamen grote hoeveelheden
kamfer van Formosa tegenwoordig
wordt ook dit product in de Verenigde
Staten vervaardigd, vroeger hing Amerika
voor zijn optische glazen af van Engeland,
Frankrijk en Duitsland nu is het ook
op dit terrein onafhankelijk van het bui
tenland; vroeger leverde Frankrijk al het
sigarettenpapier, dat Amerika nodig had,
voor tien millioen dollar per jaar nu
kunnen Amerikaanse fabrikanten dit zeil
maken met het gevolg dat Frankrijk over
tien millioen dollar per jaar minder be
schikt om goederen in Amerika te kopen.
Zo zijn er tal van artikelen, die de Ver.
Staten eertijds uit Japan Turkije Grie
kenland én allerlei andere landen moes
ten betrekken en die ze nu zelf synthe
tisch vervaardigen. De lijst Is onuitput
telijk.
Een Europeaan moet eens de opmerking
hebben gemaakt „Als er Iets is. dat de
Amerikanen niet kunnen maken, uit hun
eigen mijnen kunnen halen of zelf ver
bouwen, dan rusten ze niet, vóór ze een
surrogaat hebben gevondeh" Eens bloei
de de bontindustrie in Leipzig, die de hui
den invoerde uit de Verenigde Staten en
ze bewerkte tot draagbaar bont. Nu, ten
dele dank zij de immigratie van deskun
digen en dank zij de ontwikkeling van de
machines, wssrmee de huiden worden be
werkt en geverfd, is de gehele bontindus
trie in Amerikaanse handen.
]Y|AAR, waartoe leidt deze economische
onafhankelijkheid! De Ver. Staten
zijn nu zo ver, dat ze in 94*/» van hun ge
hele behoefte zelf kunnen voorzien. Zelfs
vóór de oorlog stond een vierde van de
gehele wereldproductie reeds op naam
van de Ver. Staten, die slechts een zes
tiende van de gehele bevolking der we
reld herbergden. Sommige economen voor
spellen. dat de Verenigde Staten er bin
nenkort op zullen kunnen bogen een der
de van de gehele wereld-productie voor
hun rekening te nemen. Werkelijk, een
prachtige prestatie!
Maar het betekent, dat de Verenigde
Staten heel weinig behoefte zullen hebben
producten van andere volken te kopen,
zodat deze zonder de dollars blijven, waar
aan ze zo dringend behoefte hebben om
zich de goederen, die ze nodig hebben,
aan te schaffen. Hadden de Ver. Staten
een dubbel zo grote behoefte aan goede
ren van buitenaf, dan zou de oplossing
van de economische moeilijkheden, waar
mee de wereld te kampen heeft, heel wat
eenvoudiger zQn!
Gelukkig laat hij hierna een lichtere
klank horen. Want het feit, dat Amerika
grotendeels aan zijn eigen vraag kan vol
doen. behoeft geen blijvende hinderpaal
voor het economisch herstel van de we
reld te zijn. „Wij beschikken over een ge
weldige koopkracht", zegt Lester Wal
ker „Het kan niet anders of wij moeten
als natie, importeur irt het groot worden
zoals Engeland dat was ln de tijd, toen an
dere landen bij Londen in het krijt ston
den Wij zullen bijv. mineralen van stra
tegische waarde nodig voor het op peil
houden van onze militaire voorraden, in
voeren. Voor zulke aankopen heeft het
Congres reeds twee milliard dollar gevo
teerd. Uit Brits- en Nederlands-Guinea
zullen wij bauxiet Invoeren: voorts platina
uit Canada en Columbië, tin uit Bolivia
enz Ook voedsel zullen wij Invoeren, zoals
thee. koffie en bananen. Wij zullen weel-
de-artlkeien kopen: Franse parfums, kant.
champagne, aardewerk.
Het grootst zal onze onzichtbare Invoer
zijn scheepsruimte ln buitenlandse sche
pen varzekeringen bij buitenlandse maat
schappijen en. de uitgaven, die Ameri
kaanse toeristen elders doen Zo behoeft
Amerika's productief vermogen, hoe merk
waardig dit ook is en hoe onafhankelijk
van andere landen de Ver. Staten daar
door ook zijn, voor de rest van de we
reld geen onoverkomelijke hinderpaal te
betekenen op de weg naar herstel.
de minister stond tegenover het verplicht
«tellen van Esperanto op de «cholen. Het
verzoek werd tevens gedaan of de minister
wilde bevorderen dat Esperanto zou wor
den opgenomen onder de vakken, die ge
noemd worden ln de lager onderwijswet,
en of het Esperanto verplicht zou kunnen
worden gesteld voor alle opleidingsinrich
tingen voor onderwijzend personeel in
Nederland. Het antwoord was voor de
Nederlands» Esperantisten niet bevredi
gend.
Hoewel het belang van een internatio
nale taal door de minister niet werd ont
kend. was hij van mening dat. zolang niet
de bewoners van andere landen in groten
getale het Esperanto bestuderen en ge
bruiken. het voor de Nederlanders van
meer belang blijft de drié moderne talen
te leren. Wel achter medegedeeld, dat Es
peranto facultatief kan worden onder
wezen op kweekscholen of lagere scholen.
Thans staat op ruim 20 scholen en op 8
kweekscholen deze taal facultatief op hst
lesrooster.
Naar de mening van de ruim 100.000 Ne
derlandse Esperantisten is dit echter
slechts een kleine stap in de goede rich
ting.
Esperantisten herinneren aan de uit
spraak van Roosevelt, die na het bijwonen
van een congres van de U.N.O. verklaar
de. dat de taalmuren de grootste hinder
palen zijn. die overwonnen dienen te
Uit de circa drie vierduizend talen
en dialecten, die over de gehele wereld
thans worden gesproken, stelde Zamen-
i gesproken, stelde Zamen-
rhouding van 60 procent Ro-
ocent Germaans en 10 pro
cent Slavisch zijn wereldtaal i
De grootste binnensluis
van Europa
De werkzaamheden aan Europa's groot
ste binnensluis, n.l. die van het Amster
dam—Rijnkanaal te Tiel vorderen goed.
Vrijdag werd de 6000-ste betonpaal. da
laatste voor de fundering van dezjs enorm»
sluis, op enigszins officiële wijze geheid.
Men stelt alle pogingen in het werk,
voordat de vorst invalt, de sluisvloer ge
sloten te krijgen tegen het binnenhoofd.
Ook de werkzaamheden aan de verkeers-
brug, die over het kanaal ligt, vorderen
goed. Het wegdek is reeds geheel gestort.
Men is thans bezig met de verdere afwer
king. Half Februari zal de brug voor het
verkeer worden opengesteld.
Op zoek naar olie te Giethoorn
Op een terrein te Giethoorn, gelegen on
der de gemeente Wanneperveen in het z.g.
Roekebos. zal een dezer dagen een boor
toren verrijzen, daar men van mening ia
dat zich op deze plaats olie kan bevinden.
Met de N.V. Ned. Aardolie Mij is ter
zake
i regeling getroffen.
Kapperszaken op Tweede Kerstdag. Ter
bevordering van uniformiteit ln de zaken-
sluiting. heeft de Vakraad aan de kappers-
ondernemers geadviseerd hun salons op
Tweede Kerstdag voor het publiek gesloten
te houden.
TOTO-TIPS
Wintercourses op Mereveld
(Van onte paardensportmedewerker)
Zondag l uur
SchaatsprUs. Draverij. Afstand 210Ó m voor
amateurrijders. King Spencer ls het paard
met de beste verrichtingen gedurende de
laatste meetings. Kieviet S. vooral met de
heerrijder v. d. Wal en Mondragon zijn te
vrezen tegenstanders. Bij opdrogende baan
ls een verrassing van Lord Gregor niet uit
gesloten.
Skl-prUs. Draverij Afstand 2240 m. King
Axkit heeft een goede kans een prijs te win
nen. Mr. v. Vredenhof met een Jeugdige pi
keur en de snelle Maaike v IJmulden zou
den voor een verrassing kunnen zorgen.
Hockey-prUs. Draverij. Afstand 2240 m.
Deze course zal vrij zeker worden gesplitst.
Llna Bonnie. Lady Hesperus. Lancier en Lle-
neke zullen de prijzen ln één der afdelingen
kunnen bemachtigen. Melntje V. Is een
plaatsgokje waard
Slede-prijs. Draverij Intern. Afstand 2600 m.
Wederom heeft Jonker Axklt een prima kans
ln deze lange afstand Blijven de fouten ach
terwege dan zal hij na meerdere malen een
plaats te hebben veroverd. Zondag z'n tegen
standers verslaan Stal v. d. Veen komt niet
met Jople the Saint doch met Jacoba. wel
licht is de merrie thans ln betere vorm
IJs-prUs. Handicap-draverij v. Ned paar
den v 5 J. en ouder. Afstand 2200 m. Fellow,
die ook in de vborgaande course staat Inge
schreven. zal, wanneer zijn eigenaar hem ln
deze draverij laat starten, in het voorste
gelid kunnen eindigen. Harrie Scott en
Hanover T, 2 specialisten van de zware baan.
zullen het hem niet gemakkelijk maken.
Biljarten.
Kampioenschap driebanden
eerste klas
Gisteren zijn de wedstrijden
om het kam-
pioenschap van
Nederland
drle
banden
eerste klas ln de Blljartscademle ta Rotter
dam voortgezet. De uitslagen zijn:
De Leijster
50
68
6
0.717
Van Bommel
41
BH
6
0.621
Metz
80
82
a
0 600
Tournier
35
82
6
0.426
Kok
50
74
8
0-675
Sweerlng
43
74
4
0 581
Van Braam
10
88
6
0.568
Kruythof
42
88
4
0.477
Kruythof
80
73
4
0.684
Tournier
40
73
4
0.647
Metz
50
76
4
0.657
Van Bommel
47
76
0.811
Kok
50
64
7
0.781
Van Braam
31
84
0.484
Sweerlng
50
79
4
0 632
De Leijster
34
79
5
0.430
De stand ls nu
als volgt:
1. Kok 3
190
305
7
0 622
2 Metz 3
198
329
4
O 601
3 De Leijster 3
184
312
6
0-589
4. Kruythof 2
187
340
7
0 550
5. Van Braam 2
179
332
5
0.539
6. Sweerlng 2
189
359
4
0.526
7 v. Bommel 1
170
334
6
0 508
8 Tournier 0
157
333
5
0 471
.De tenniskampioenschappen te
Wimbledon zullen ln het komend seizoen
gehouden worden van 26 Juni tot en met t
Juli.
De jaarlijkse bootrace tussen de
studenten-achten van Ox|ord en Cam-
britjge zal in het komend seizoen worden
gehouden op 1 April
Kolenbonnen, die geldigheid
verliezen
De^hlerna genoemde losse brandstoffen-
bonnen zullen met Ingang van 16 Decem
ber hun geldigheid verliezen: rantsoenbon
nen brandstoffen 11 eenh. 19'9'1950. rant
soenbonnen brandstoffen 8 eenheden 1949/
1950: rantsoenbonnen brandstoffêtr'1 een
heid 1948 1949: rantsoenbonnen brandstof
fen voor a.s. moeders Deze bonnen moe
ten uiterlijk op 15 December bij een
brandstoffenleverancler worden ingeleverd
