11W COUD5CUECOUB ANT Ljjlcer EP DE KUSTVAARDER TOORNVLIET MAAKTE SLAGZIJ EN KAPSEISDE 'de ieet Australische socialisten leden verpletterende nederlaag Jeste fabrikaat Israël in opwinding over het besluit der Ver. Naties BVROtJWELUKE BRACHTEN uwbank Utrecht Scheepsramp in de Straat van Dover zes Einde van Nederlands Communisten buiten de wet? Onrust rond de Heilige Stad GEVALLENEN IN Z.-O.-AZIë HERDACHT 33? Deens schip redde drie opvarenden; worden nog vermist Zware slagzij! Verzoeken spoedige hulp GROOT GOUDA de regering Chifley d,87in'rï:rd'H‘wvXv;2 wonende In Den Haag, gehuwd^ -el9 Gered Bijgewoond door H. M. de Koningin Referendum over grondwet als rem op socialisatie Slachtveeverzekering verplicht „Wij zullen de poorten van Jeruzalem gewapenderhand verdedigen” Accoonl met Transjordanië G 10 DECEMBER 1949. Maandag X2 Dec. 1949 Prijs 10 cent per nummer 88ste Jaargang No 22849 Prd« abonnement oer week Postrekening 48400 het idegr.straatweg loon 114. Herenjas. 53 jaar. tonende gehuwd. >ar dijk. Bobslee. Krugerlaan >p: atie :ield< doden derde lag Kok. KIJKER maand meer dit merk op rijwiel staat Machinale Garenspinnerij deling en kluwzaal weer gen nu i root- ster- joed. de irme heid begi. Dat 1 schoven op Ik nu i! luwe r joedig de Sens._ meerderheii iaat slecht Australe ïgdheid e van het leepboot lationa.e moge- ._M had voor de iatroo« tmalen te sprek- macht de da Bodegraverstraatweg IOON te Waddlnxveen Markt 81 op- de meer weer- lebben gelegd dit toe aan sef en haar jegens het ge in om weer lampen zou- dn weer sa- vai de thans bekende resultaten van fgevaardigden, dat 123 leden telt. 7 sche coalitie en 44 door de so geen zekerheid. De verdeli als volgt: Labour 43. onafl 110, Gouda. per dubbel stuk J ip ploteelini R.egen en ieg drii .o.er mei werden werkzaamheden en 11 uur ten kantore. Henk v. d. Wilt. keling, maar gered. Rot- Links J. F. >chts: N. (Van onze speciale verslaggever) In de na-nacht van Zaterdag op Zondag heeft een scheepsramp in de Straat van Dover, naar wij helaas moeten aannemen, het leven van zes Nederlandse zeelieden gekost. De Rotterdamse kustvaarder Toornvliet een scheepje van 338 ton, dat Zaterdagmiddag de Waterweg had ver laten met een lading lijnzaad, bestemd voor een Ierse haven, maakte plotseling zware slagzij. Radio-telefonisch zond de gezagvoerder een noodsein uit. Dat was omstreeks kwart voor vier in de nacht. In de volgende twee uren ving men nog regelmatig radio-telefoonge- sprekken van de Toornvliet op, alle om spoedige hulp verzoekend, Een reddingboot van Dover en sleepboten uit Vlissingen en Dover voe ren m allerijl uit. Maar hun hulp kwam te laat. De Toornvliet moet gekapseisd zijn voordat de opvarenden het schip konden verlaten. Een Deensche vrachtboot vond Zondagmorgen om halfzeven drie mannen in zee drijven: twee matrozen uit Scheveningen en een lichtmatroos uit Rotterdam en nam dezen aan boord. Van de overige opvarenden, zes in getal, was geen spoor te bekennen. blik is er in Neder- lishoudzeep zo goed OKzeep! Vraag nu dubbel stuk echte En U ziet zelf, met gerf, dat KLOKzeep Jimt en langzamer at KLOKzeep zwaar lang meegaat. De oudzeep is tegen- ZJKzeep. Klok maakt ook het ooit Zeeppoeder Telefoon 2745 Dlrecteuy-Cbefrgdaoteur 8 H VAN DER KRAAT8 uit een mtziiek in— wereldoorlog, van school naar de (of) ooms werkten. :rde, was een uit- iel. Als een jongen ..ia nu een overall enkele practijklaren rt. bedrijfsleider of Volslagen vak- rorden van de uitslagen der la«rt men in politieke van het ën'da'geeat die nameiijit in' het Vlctonus Beek- ’g M 2OR1 had temperatuur Bureau PEP ASPERA AD ASTDA ■werpen 1 iden tijds i :al de ni eraal :unnen ’uwe ve ien. 8 1 T O 8 S, direct opvraagbaar voor 3 maanden voor laar vast «oor l jaar vast I E T E N onder hyp verband «n/of /el andere zekerheid Te kooi no. 123. hulp aanw. Is. Br. no. 3057. «ui. 5 van dit Blad. Potgleterstraat 22. maat. Van Baerlestraat 52. Br. no. 3055, Bur, v no. 3054. Bur, v d BlalL Meisje gevraagd. Mevr Van Beverningnlaan Te koop: Buffet en theeki Nobelstraat «3. i radio- Toornvl. Fekkea i De gezagvoen meldde, dat slagzij had .‘jeds toenam sistentie en even de reddingboten en dat het vrij schip moest ver zond zich toen op -*-p van het En- ---Iwin. dat is in van Dover Het weer was niet was ruw na het ontvangen vertrok de sl< Co’s Interns igen om zo r De sleepboot varen i plaats zou be- de Engelse Weerverwachting, KNMI tn De Bill avond tot Dinsdagat Geleidelijk toenemei plaatselijk wat regen daar wellicht voorafg»» Aanvankelijk weinig tige wind tussen West -Blijk In het Zuiden -en morgenr geleidelijke De Australische Labourpartij heeft bij de Zaterdag gehouden algemene verkie zingen een zware nederlaag geleden. Dit betekent het einde van de socialistische regering van J B. Chifley. die acht jaar onafgebroken aan het bewind is geweest. Volgens de thans bekende resultaten van de stemming zullen in het nieuwe Huis van Afgevaardigden, dat 123 leden telt, 75 zetels bezet worden door de liberaal- agrarische coalitie en 44 door de socialisten. Omtrent de resterende 4 zetels bestaat nog geen zekerheid. De verdeling in het vorige Huis (dat slechts 75 zetels telde) was als volgt: Labour 43. onafhankelijken 3, liberalen 17 en agrariërs 12. gisteravond was blnner .vó-.y geen c met de drie nog neri :hten de slecht op de grond. Het net maar Arie de -jen stander om Let op de elle- v.i puzzle voor vrije trap de wed- het 1—0. Toenemende bewolking meegedeeld It geldig van MSandag- ifrond ?nde bewolking met of motregen, hier en fgaan door enige sneeuw g wind later meest ma- en Zuidwest Voor- en midden van net ''-•’■Bnochtend hchte stil el na van Laatste awarttei onder 14 15 onder 11.14 4 «hier nog enigszins ver “««ng van 4eze arbeider “«Wijst de fabriek af: „Te meer daar wij als veel geprezen de- Tiezen verdienende vakarbeiders niet eens ttnoeg verdienen om ons gezin behoorlijk •«onderhouden. Met arbeiders, die 's mor- RM met tegenzin naar hun werk gaan, Praten over productieverhoging nutte- u®8- 18 te meer jammer, daar produc- “•’«rhoging alleen ons uit het na-oorlogse *o«ru kan opheffen. Daarom raad ik ieder U December Zon op 8 43; Maan op 0.08: Ai, daar ligt Kraai op de er met rooskleurig uit, rm Vroet zet zich aj op zijn tegt eerder de bal te bereiken. Le boog van de Deen Een r meneer Hamus wie hier de moet hebbhn. De Denen wonnen strijd tegen ons Oranje-team in Olympisch Stadion gisteren met stralisehe om- xon, heeft te Sydney tarty haar werk onder eten. indien z(j door zoals Menzies heeft i de wet zou worden ■zies moet weten, dat inistische par-il niet i voor de vakbewe- sn zich tegen ten Ien verzetten, al- He' was omstreeks kwart voor vier Za terdagnacht. dat een radio-telefociisch noodsein van het ma Toornvliet, van de rederij Soetermeer en Fekkes te Rotter dam werd opaevangen De gezagvoerder kapitein I. F. Thomasse meldde, dat het schip plotseling zware slagzij had ge kregen en dat deze nog steeds toenam HU 1 vroeg dringend om assi 1 later meldde hij dat werden gereedgemaakt zeker was dat men het i laten De Toornvliet bev! vijf zeemijl ten Zuidwesten gelse lichtschip East Goodw de Straat va„ T - gunstig De zee Onmiddellijk eerste noodsein. Schelde van L Smit en C Sleepdienst van Vllssini lijk hulp te verlenen eehter verscheidene uren t boeg voor hij de opgegeven reiken Van Dover vertrok reddingboot Walmer Het zal zo omstreeks kitfart over vier zijn geweest dat de Toornvliet meldde dat men het niet kon houden De slagzij ver meerderde sterk Het schijnt dat het Deense sa. Cimbria zich op dat moment niet ver van de Toornvliet be vond In elk geval meldde dit schip korte tijd later dat een klein kustvaartuig In nood was en dat men zou trachten langs zij te komen tene:nde de bemanning over te nemen Van Dover vertrok ook nog de sleepboot Rumania Of het de Cimbria niet gelukt de Toornvliet te bereiken kon schaarse berichten gisteravond -■•lidelijk worden Omstreeks avliet gekapseisd en dl iken de sche duid Toorn1 gezonken Om half zeven seinde de Cimbria. dat hij drie mannen uit zee had opgevist en in de loop van de morgen werd eerst bekend wie deze mensen waren De overige opvaren den van de Toornvliet werden vermist Drie geredden De geredden waren, de matroos J M Bal uit Scheveningen de matroos-onder- de gage A C Dijkhuizen eveneens uit Scheveningen en de lichtmatroos Henk van der Wilt uit Rotterdam De oudere en de broers van Van der Wilt vernamen van de scheepsramp eerst bij de nieuwsuitzending van Zo™10*meg 1 u Tot hun schrik hoorden zij dat de Toorn vliet was vergaan maar direct dayop werd gezegd dat Henk van der Wilt tot de drie geredden behoorde De jongeman, die 20 laar Is. is eigenlijk banketbakker van beroep Hij voer al eens eerder maar da’r het hem kortgeleden n‘et gelukte In zijn beroep een betrekking te krijgen be sloot hU weer naar zee te *00" Vrijdag monsterde hij als llchtmr op de Toornvliet Nog geen twee ett later leed hij reeds schipbreuk De vermisten De vernieten, van wie gisteravond laat S,1p’e^’“«l.rw.er <n de buurt van Folkestone op de ree voor anker was gegaan, zijn: "eMat™d Mtoneke. «Bt» 1“ de te Scheveningen. ongehuwd. i Sloepen gevonden Drie vermiste terdammers. boven kapitein Thomasse, ree zijn 2e machinist Aarsen en hiernaast de kok E. Hoekveld. die allen tot de ver misten behoren. radio, zouden zijn gevonden, werd gister middag sterk minder toen het ss. Lana- rone seinde, dat het op driekwart mijl West ten Zuiden van de Sandettie-llcht- boei (eveneens in de buurt van de Good win) twee sloepen had aangetmffen. Een De liberale lek sloep dreef ondersteboven rond Schip- ziea. die de niet breukelingen trof men niet aan Het schip verzocht alle in de buurt zijn de schepen scherp uit te kijken en zegde jelf toe de omtrek te zullen afzoeken of men soms nog drenkelingen kon ontdekkèn. De ramp een raadsel De rederij Soetermeer en Fekkes stond gisteren voor een raadsel wat de oorzaak kon zijn van deze ramp. Op 7 December was de Toornvliet van Calais In Rotter dam aangekomen Het schip was toen een lading gestort lijnzaad gaan laden, be stemd voor Ierland. De bestaande voor schriften voor deze lading waren volledig in acht genomen Zo waren er de vereiste gevelingschotten geplaatst, welke dienen om te voorkomen, dat de lading bij slingeren van het schip van de ene zijde naar de andere zal overlopen Deze schotten verdelen het ruim in twee helf ten Op deze wijze wordt voorkomen, dat het overlopen van de gestorte lading, slagzij veroorzaakt Russen bij Tito? Volgens de Ameri kaanse radio-commentator Drew Pearson zou de Amerikaanse ambassade te Belgrado hebben doen weten, dat twee Russische per soonlijkheden. die verleden week te Zagreb zijn aangekomen, een onderhoud hebben gehad met maarschalk Tito. Na een besp king van vier uur zijn ze weer vertrokk aldus het bericht Is op tijd door de nog niet i 6 uur is de llrect daarop gevormd van de anoniemen, de genum- merden, dat echter de vuurproef met ere heeft doorstaan en waarvan de gevalle nen hier thans worden herdacht Door hun offers zijn zij de wegbereiders geworden naar de vrijheid. De generaal-majoor b,d. van het KNIL. S de Waal, achtte het een goed ding, dat men de mensen zeldgn hoort verhalen van de gevechten, die zij hebben meegemaakt of over doorstaan leed Spr. heeft vooral eerbied voor hen. die. wetend, wat hen te wachten stond, zich zonder aarzelen hebben gegeven, niet slechts voor Vorstin en Vaderland, doch ook uit^ liefde voor het land dat ze hadden leren kennen en waar deren Mevrouw Ko Luijckx-Sleljfer achtte het veel meer verbazingwekkend dan het pervlakkig lijkt, dat in de kampen vrouwen in het algemeen standsvermogen aan oe dag h« dan de mannen. Zij schrijft haar groter gemeenschapsbes< verantwoordelijkheidsbesef zin. haar hunkerend verlanger een buis te hebben waarin de It den branden, waar ze het gezi meh zouden hebben Mr W M Hens gaf een beeld werk van het verzet in Indonesia capitulatie in Maart 1942 het bezielde Nadat pater 5 man O F M missionaris op Java nog had gesproken, werd de plechtigheid besloten met koorzang, het „Onze Vader" en een gemeenschappelijk gezang. Wh vast 2«7. r Iets, wat een minuut een half- .60 minder en regel moet intoren gaat dat le arbeider npar hij loon Op •stemming van de heeft de arbeider „_.i. Daarna krijgt hij it een week 24 a 25 uur. Kom t is te begrijpen, jpen. tot ze er bij kantoorpersoneel? zaak gebeuren, dat de bil ziekte een flinke en de man met het 51 ziektedagen hoge lui roor con- i maar Ten overvloede was een gedeelte van de lading In 430 zakken gedaan en boven op het gestorte lijnzaad gestuwd, nadat eerst planken waren gelegd. Of de schot ten onklaar zijn geraakt en de lading Is gaan schuiven is nu de vraag, die gesteld kan worden. Een antwoord hierop is nog niet geven. Uit de radio-telefonische gesi ken. welke de rederij in de tampt met de kapitein voerde, is omtrent oorzaak niets gebleken. De kapitein meld de zware slagzij en vroeg dringend om assistentie. Uit de gesprekken kon worden opgemaakt, dat het weer niet gunstig was Er stond een ruwe zee maar van storm weer kon niet worden gesproken Kust vaarders zijn wel kleine, maar zeer zee waardige schepen en hebben het in zwaar we^r dikwijls minder te kwaad dan grote schepen. En de Toornyliet was een nieuw sterk schip, ongevgiw een jaar oud. De grootste binnensluis van Europa De werkzaamheden aan Europa's groi ste binnensluis, n.l. die van het Amsti dam—Rijnkanaal te Tiel vorderen go. Vrijdag werd de 6000-ste betonpaal. laatste voor de fundering vart deze enor sluis, op enigszins officiële wijze geht Men stelt alle pogingen in het werk, voordat de vorst Invalt, de sluisvloer ge sloten te krijgen tegen het binnenhoofd Ook de werkzaamheden aan de verkeers- brug die over het kanaal ligt, vorderen noemde goed Het wegdek is reeds geheel gestort in gevt Men is thans bezig met de verdere afwer- deel va king. Half Februari zal de brug voor het verkeer worden opengesteld. 1 Te koop: twee kinderjassen. v. Erk. Weth, Venteweg 130. Te koop: electr. stel. 2 pitter. A. Anker. Dz. Bovenkerksewsgl no. 92, Stolwijk.I Te koop: kinderw i.g.st. W. de Borst. Bovenkerkseweg Stolwijk. Breiwerk gevraagd. Br. no. 3071, Bur van dlt Blad- Te koop: haard en Staringstraat 31. Te koop: partij grof aarde- werk v. imitatie geschikt Br. no. .3069. Bur, van dit Blad. Te koop aangeb z g a.n hagrd. Te bevr.: A. Kers. Woonschip H 6397, stolwtjkersluis. Te koop: eiken huiskam.. best uit: dressoir, tafel. 4 st., leesl.. bijzett.. v. f ISO.—. Gr. v. Blols- straat 56. - 3 Te huur: pakbulsruïrnte. om geving Wachtelstraat. Te »e- vragen: Broer, Snoystraat Te koop: wieg; kinderstoel en dressoir Niet op Zondag. Kare- kletstraat 30. Per 1 Jan a.s. aangeb.: gestoft kamer, pr. staat I v. Damei al leen. Br. onder no. 3064. Bur. van dit Blad- Te koop: 3-buis gaskachel, ge- sch. v. kl. kamer, zw. geern. en Maand.av. 7—9. Te koop: gedr. led. las. gesHj- v chauff.. m. 52-54; nw els dubbel komfoor, 220 V. CB bethstr. 56. ultsl. Zat en Maan- dagavond 7—9. - Te koop: br. winterm 2 mei8- jesjurkjes. woll. blouse Alll plm. 12 j- Te bevr.: Kruger laan 199. In de St. Jacobskerk te 's Gi^enhage is Zaterdag onder auspiciën van Me Ned. In dische Bond van ex-krijgsgevtngenen en geïnterneerden een plechtige herdenking gehouden van de getallenen en slacht offers in de strijd tegen Japan in Zuid- Oost-Azië De plechtigheid werd bijge woond door H.M de Koningin (Prins Bernhard was door ongesteldheid verhin derd. gevolg te geven aan zijn voornemen om aanwezig te zijn», de minister-presi dent en verschillende andere ministers, tal van hoge burgerlijke en militaire autori teiten. verscheidene ambassadeurs en mili taire attaché's bij de ambassades, een af vaardiging van de Franse Federation Na tionale des prlssonniers de guerre en ver tegenwoordigers van vele grote in Neder land en Indonesië werkende handels-, be- drijfs- en cultuurondernemingen Nadat de hoofd-legerpredlkant de H T W de Kluie een inleidend woord had gesproken gaf de staatssecretaris schout bij nacht H C W Moorman een overzicht van de ontmoedigende periode. ..the figh ting retreat", zoals onze geallieerden haar "'•“’nden. en waarin, samen met de doden vangenschap, de marine een derde van haar mensen verloor. Toen de nacht over Indonesië viel, brak het ogenblik aan, dat het grote leger werd Men verwacht, dat de gouverneur-gene- raal van Australië. McKell. de leider der liberalen. Robert Gordon Menzies, zal verzoeken een nieuwe regering te vormen In een commentaar op de tot nu toe bekend geworden resultaten van de ver kiezingen verklaarde de socialistiscbe minister-president Chifley: „Het is de beslissing van het volk. Ik heb mU nergens oVer te beklagen." ider Robert Gordon Men- juwe premier zal zijn, is volgens Reuter een brilliant gelee“de. een bekwaam politicus en advocaat en goed spreker In 1939 werd hij op 44-jarige leeftijd premier, op twee na de jongste premier in dè Australische geschiedenis Hij is thans 54. Menzies verklaarde op 3 September 1939 als premier Duitsland de oorlog. De voorzitter van de Aust munistische party, Dixon, heeft verklaard, dat de party haar w» gronds zou voortzetten, indien de nieuwe regering, zoals Mem aangekondigd. buiten gesteld. De heer Men: verbod van de commui aanvaardbaar zou zyn ging en dat de vakbondèi dergeiyke maatregel zulk dus Dixon. Naar aanleiding verkiezingen verkil ig van de goedkeuring van ernationalisatie van Jern- talryke leden van do munistische party uit te- de houding van de Sow- „«aloten zich uit de party terug ien. Vele honderden ontslagbrte- i reeds doot de parttfeentrafe te iv ontvangen. :m geen abnormale om voordoen, en dat „alle met het plan van de ;rken. Men overweegt ditiemacht van vijf- Reuter meldt, dat volgens P. C. Spen der, die minister was in het oorlogskabi- net van Robert Menzies, medio 1950 in Australië een volksraadpleging zal worden gehouden over een wijziging van de grondwet ter voorkoming van socialisatie van industrieën zonder raadpleging van het volk. Spender, advocaat van beroep, zou in aanmerking komen voor benoeming tot minister van justitie in het nieuwe kabinet-Menzies. In het proefproces, dat werd uitgelokt door de Alkmaarse Slagersvereniging, in verband met de door het Bedrijfschap voor Vee en Vlees opgelegde verplichte verzekering van het slachtvee bij het '"ichtveeverzekering te achtrechter uitspraak :r van de Slagers- J Groot werd ver een waarborg- eftijd van één i mo- ;reni- kringen te Canberra, dat de regering, die door de nieuwe meerderheid tal worden gevormd spoedig in conflict dreigt te komen met de Senaat, waar de arbeiders partij de meerderheid behoudt, aangezien van de Senaat slechts de helft moest af treden Het Australische Hogerhuis heeft nl de bevoegdheid alle wetten, met uit zondering van die betreffende de rinan- clën, te verwerpen Wanneer de Senaat in drie maanden tijds twee wetsontwerpen verwerpt, zal de nieuwe premier, de gouverneur-generaal om ontbinding van beide kamers kunnen verzoeken In dat geval zouden nieuwe verkiezingen gehou den moeten worde - Het kabinet van Israël is Zaterdag In spoedvergadering bijeen gekomen om het besluit van de Algemene Vergadering der V.N. Jeruzalem te internationaliseren, te bespreken. De burgemeester van Jeruza lem. Daniël Auster, vertelde aan een cor respondent van Reuter: „Wy zijn bereid de poorten van de stad gewapenderhand te verdedigen en te verhinderen dat per sonen. die de resolutie willen tiitvoeren binnenkomen. Wat ons betreft bestaat de resolutie van de Ver. Naties niet" Men houdt rekening met de mogeiyk- heid. dat de Israëlische regering Jeruza lem tot hoofdstad van het land'zal uit roepen. de regeringsbureaux daarheen zal overbrengen en haast zal zetten achter het accoord met Transjordanië over de verdeling van de Heiljge Stad. „Honderdduizepdjfftse soldaten zijn er niet in geslaagd orMë^trijders te verslaan. De bataljons van Trygve Lie zullen dit ook niet vermogen", zegt de vrijheidsbe weging voorheen de Irgoen ZWai Leoe- mi in een Zaterdagavond uitgegeven manifest, waarin een onmiddellijk aftre den van de regering wordt geëist. De Algemene Vergadering van de V.N heeft Zaterdag een bedrag van acht mil- lioen dollar toegewezen voor het eerste jaar van de internationalisatie van Jeru zalem. Dit besluit werd genomen met 39 tegen 1 stem bij veertien onthoudingen. Deze toewijzing van acht millioen dollar is gebaseerd op de veronderstelling, dat zich in Jeruzalei standigheden zullen betrokken partijen” V.N. zullen samenwei detachering van een pol honderd man. De speciale Israëllsch-Transjordaanse commissie voor de wapenstilstandskwes- ties te Jeruzalem is tot een „principieel accoord" gekomen tot afschaffing van eik niemandsland en tot vaststelling van één enkele demarcatielijn, zo wordt uit offi ciële bron vernomen. Aan Israëlische zijde legt men de na druk op de uitstekende samenwerking dienaangaande tussen beide partijen De beslissing tot internationalisatie van Jeru zalem heeft niet de minste Invloed op de besprekingen van de commissie en van de andere Israëllsch-Transjordaanse com missies. Naar aanleiding het plan tot intei zalem hebben Israëlische commi leurstelling over c jet-Unie besloten te trekki ven zijn Tel Aviv met Vee en cerine van Centraal Bureau Slai Utrecht, heeft de tuchtrechter u. gedaan De voorzitter van de Slai vereniging, de heer F J Groot werd lbordeeld tot 1 boete, met een waarbo» som van 1 en een proeftijd van jaar Dit vonnis maakt hoger beroep gelijk, van welk recht de Slagersvei ging gebruik zal maken Op mijn gelopen. De Franse trawler Neptune is bij Le Tréport. ten Noordoosten van Dieppe op een mijn gelopen. Vier vis sers werden gewond Het schip zonk De bemanning is aan land gebracht ree ■zek< TE7AAROM niet naar de fabriek en wel naar het kantoor? Daarover laat Kijker een gast aan het woord. Sinds ruim dertig laar is deze arbeider werkzaam in één der grootste Nederlandse metaalbe drijven. dus hij heeft zijn wijsheid niet fan horen zeggen Twee broers met Mulo-diplomp zijn naar kantoor gegaan, in de expeditie en de as- jurantie Wat ze verdienen, weet hij niet, tant ze zwijgen daarover in alle talen, „wat een goed kantoorbediende betaamt." U zijn niet verplicht verzekerd, dus dat «Rt Iets. Drie zusters zijn goed ge touwd. maar.niet met vakarbeiders „Men spreekt zijn hoge waardering er over uit. leest over hun onmisbaarheid elke avond in de krant, maar trouwen doet i men in zekere kringen niet met vakar beiders". schrijft hij. Pak aan! Deze arbeider is dus de enige ui gezin van zes kinderen, die de fabrit ging, in de tijd van de eerste i' De jongens gingen direct fabriek, waar vader i Een jongen, die doorleei aondering. Nu is het regel, met Mulo- of HBS-diplomi aantrekt, is het voor om tekenaar, machinist Iets dergelijks te worden llpden voor de werkplaatsen worden ze niet. Hun kinderen gaan ook niet aan de bank staan. Een jongmens van kantoor of tekenkamer staat pas op. als vader na ten uur of halfuur te hebben gelopen, ge fietst of in büs of tram te hebben gezeten (meestal gestaan) op de fabriek aankomt. De lui met het boord ie beginnen om half- negen of om negen uur. Dat later beginnen werd vroeger geschoven op de hersenar beid Maar bekijk nu eens de handen arbeid in een machine-afdeling Een vak arbeider krijgt een tekening en tariefkaart. Maak maar een ingewikkeld werkstuk, mannetje Klaar? Nu zullen we het eens controleren Met de fijnste meetapparaten I Vroeger tot op 0.1 mm nauwkeurig, nu ligt II de tolerantie tussen 0.02 en 0 04 mm. Is I het stuk niet in orde, dan wordt de tarief- 1 kaart niet of na veel geharrewar uitbe- I taald Bij zo'n stuk komt ook hersenwerk tè pas Op het kantoor kent men geen 1 tariefkaart. KantoéTmachines hebben het Werk vereenvoudigd De schrijver ziet ove- rt«ns in. dat ook op het kantoor zeer ride vakmensen zitten. Maar aan de machine moeten ze staan, i negen uur. behalve dc schafttijd, 's Avonds kun je het goed voelen I Wat de scholing betreft, als je jong ‘I begint, duurt het tot ie 30ste laar, eer je 1 als volslapen vakman wordt beschouwd. Sommigen komen nooit in de topklasse. Als ze in de gaten hebben, dat je altijd je werk prima aflevert, dan kun je er van op aan. dat moeiliike of hoofdbrekende j karweitjes steeds bij le worden gebracht. Het werk in de machine-afdeling is nieuw, dus de arbeider wordt niet bijzon- i der vuil, behalve hij gietijzer Maar nu de j lui. die op schepen werken, vooral op i Hparatiescliepen In olietanks tussen de Itoommachines of motoren. Tot op het i ondergoed dikwijls doordrenkt van de 1 olie Als zoonlief vader zo ziet thuiskomen. I voelt hil weinig voor vaders werk Geef hem maar liever een baantje in een achone omgeving, waarbij een paar inkt- potten wel het ergste zijn. En moeder, die de zaak moet uitboenen, denkt er net zo over. Dan heeft de briefschrijver hem hoog zit. Als een arbeider c 1 na halfacht aanklokt, heeft hij uur verlet, dus 0 50 of O.f loon. Hij beseft, dat er orde lijn. Maar op hoeveel kaï niet veel soepeler? Als dc de huisdokter moet, verlet kantoor kost het. bij toes chef, niets. Bij ziekte ttrat twee carenzdagen. >0 pet. Zo wordt - daar eens mee thuis. Het dat sommigen blijven lop< Mpryallen. En bij het k„ Het kan bij dezelide man In 'n overall tderlating krijgt en de mi boordje bij precies evenveel leen cent minder ontvangt. De hoge MKgen: carenzdagen zijn nodig voor tröle. Zijn antwoord is: geef ons dan r dezelfde contröle als het kantoorpersoneel. Want dat werkt toch ook perfect. Wat de vacantie betreft is er nu meer lelijkheid Toen hij jongmaatje was. kreeg hij 2'/idag per jaar. Koninginnedag inbe grepen. Nu 2 weken plus 2 dagen voor 25 laar trouwe dienst. Qok de tantièmerege- Hng wijst In deze richting. De promotiekansen op kantoor zijn beter e. dan op de werkplaats Een bedrijfsleider rei ..Als ik een vakman baas maak, ben Ik rtjn handen kwijt.” De ervaring leert dat je heter baas wordt met je tong dan met ie handen Als iemand op een kantoor zijn «-iarlg jubileum viert, is hij meestal chef aous-chef. Op een grote fabriek lopen “e werklieden met 25. 40 of zelfs 50 jaar dienst bij honderden» De kans op ongeluk ken is bij het werk op de werf of in de abriek wel heel groot. Op de blikfabrie- ken lopen heel wat arbeiders, die niet ®>eer alle vingers tot hun beschikking hebben. Ook machinale houtbewerkers weten daarvan. En op kantoor? ksng geleden kwamen er op de afdeling ’«n de briefschrijver enige loopiongens, die geplaatst werden bij de „werkvoorbe reiding." Ze konden nog geen bout van een moer onderscheiden. Later moesten ïe lijsten invullen. Nu worden ze als «mijnheer" aangesproken en ze verdienen ®eer dan de hoogstbetaalde vakman. Ten •lotte kent het kantoor geen ploegen- en Mchtdiensten. zoals nij vijftien jaar heeft ®eegemaakt Ze verscheuren het gezins verband en vormen de grootste hindernis voor het culturele leven der arbeiders. Ziehier nog enigszins verkort, de rede- “«rlng van 4eze arbeider weergegeven. ƒ0 30 1 M EENDRACHT fi n MAAKT MACHT

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1949 | | pagina 1