XJ P klmI eenJONGEN -X Gi van het week-end Ik' ZUID AFRIKA heeft z'n Voortrekkersmonument mm Tactiek van de regering; uitstel van enige weken Vijftienhonderd emigranten voeren met de Volendam uit VRIJ KOMEND WOONHUIS Werkster Bet EDICHT PA ND A EN DE MEES TER - GIDS Rijk wordt ernstig concurrent op spaargebied WIE IS WILLIAM SMITH? De betekenis van de Grote Trek Wat de Boeren er toe bracht huis en haard te verlaten Israels voorbeeld gevolgd De K.A.B. dringt aan op 5% loonsverhoging "De Willem Ruys neemt emigranten mee Naar vrije prijzen Onderwijs gerepatrieerde kinderen Dr J. Samuels geroyeerd Een baas van een snoek -De Ruyter en Van de Pol nog ongeslagen Zijn kind doodgeslagen omdat het huilde Zijn zestiende vrouw Garantiewet ambtenaren in Indonesië Onder hen 200 Joden uit D uitsla: Een kruimeldief bij Nederlands Kunstbezit NET MEISJE NETTE JONGEN BAKKERIJ VAN AALST MEISJE Café met Vergunning HIJ, DIE KOMT ?pin Het zwarte schaap Voedingssalon 1950 Waar huisvrouwen en (abrikanten samenkomen Effecten- en geldmarkt Kunnen particuliere spaarbanken de rente verhogen HET BEKENDMAKEN VAN EEN BEPAALDE HEER BRIDGE Aangegeven effecten midden 1950 vrij dpor PATRICIA WENTWORTH TWEEDE BLAD I ..G.1LV4 GOUDSCHE COURANT ZATERDAG 17 DECEMBER lMgt 7 v 1 iiSL_ felw* VfOOR het ontstaan van de Grote Trek zijn verschillende redenen aangevoerd, zoals het streven van de Engelse overheid in de Kaap, de Inwoners aldaar te verengelsen; de rol der Engelse zendelingen ten aanzien van de naturellen en het gebrek aan bescherming dat, met name de „grensboeren"genoten tegen invallen der naturellen uit het Noorden. Al deze dingen veroorzaakten by uele Boeren een gevoel van onbehagen, van onveiligheid en zelfs van verbittering. Zy verkozen niet langer onder zulke omstandigheden te leven en verlieten hun geboortegrond, hun huis en haard. Zij trokken Noordwaarts, de Oranjerivier overen sommigen nog verder Noordwaarts, de Vaalrivier over, de gebieden binnen, dia later Oranje Vrijstaat en Transvaal werden genoemd. woord meegesproken. In Europese ogen kan de Grote Trek Iets lijken dat ..ver weg" l«. Een vrijwillige volksverhuizing van gezinnen met have en goed ln ossen wagens kan leta onwezenlijks in zich heb ben. vooral als deze geschiedt ..ln latere tijden". Toch ia de Grote Trek nauwe lijks honderd jaar oud. zoals de gehele geschiedenis van Zutd Afrika (behoudens dia van da onmiddellijke omstreken VBn Kaapstad) nauwelijks honderd jaar oud is- Vijfenzestig jaar geleden stond er. ergens op de Transvaalse hoogvlakte, een boe renhuisje. verloren ln een onmetelijke eenzaamheid. Op dezelfde plek bevindt zich thans het hartje van de city van Johannesburg.... Legendarische geschiedenis en ontwikkeling T)E GEHELE GESCHIEDENIS v.n Zuid- Afrika, van de Natalse settlers, van da twee Boerenrepublieken en van de fabel achtig snelle ontwikkeling van het gehele gebied bezuiden de Limpopo heeft Iets on wezenlijks. leta legendarisch. De werkelijk heid, de feitelijkheid van deze nog zo bloedjonge geschiedenis leert men eerst kennen, wanneer men in het land woont en men zichzelf in de duizendvoudige facetten en verhoudingen, die er bestaan, enigszins heeft ingeleefd. De Grote Trek heeft op de afefer en op vele bewoners van Zuid-Afrlka een onuitwisbaar «tempel ge zet De èenxaamheld en gevaren ener vaak barre natuur, het aan zichzelf overgelaten zijn en het Calvinisme der „vaderen" hebben de Boer. de Afrikaner, gekneed en 70NDER ENIGE TWIJFEL locht.n «n begeerden de voortrekkers één zssk boven alles: Vrijheid. Daarvoor hebben zU alles verlaten en alles op het spel gezet. Mozes en Ailron trokken met hun scharen uit Egypte, door zeeën en woestijnen, naar het Beloofde Land. Daarin zagen de voortrekkers hun beeld, toen zij naar en door wildernissen trokken en zich, onder gevaarvolle omstandigheden waarvan ziekten, ontberingen en oorlogen tegen de naturellen overvloedig getuigenis hebben afgelegd een beloofd land hebben ge schapen. De Grote Trek was niet slechts een daad van moed en vrijheidsdrift. Het godsdienstig element heeft zeer zeker een De Verbondsraad van de Nederlandse Katholieke Arbeidersbeweging heeft zich gisterpn beziggehouden met het vraag stuk van de lonen gn prijzen. De ver langens van genoemdraad werden vast gelegd ln een resolutie. Het wordt, aldus wordt o.a. ln deze resolutie gezegd, een eis van «odale rechtvaardigheid geacht en voor de handhaving van Orde en rust noodzakelijk, dat per 1 Januari a.s. verplicht wordt voorgeschreven, dat de lonen, vastgelegd ln de C-A-O.'s en loonregelingen, met 5 worden verhoogd, met een minimum van 2 per week. Eenzelfde verhoging van de pensioenen en sociale bljstandsregelingen wordt noodzakelijk geacht. Bovendien wordt er op aangedrongen de loongrenzen voor de sociale verzekerings wetten te verhogen van 3750 tot 4500 per jaar. De Koninklijke Rotterdamsche Lloyd heeft op de Willem Buys, die 0 Januari sa. uit Rotterdam vertrekt, de vierde klas ei), een gedeelte van de derde klas accommo datie beschikbaar gesteld voor passagiers met bestemming Australië. In de vierde klasse kunnen uitsluitend mannelijke emigranten worden ondergebracht. Indien mogelijk zal ook voor latere reizen ruimte voor emigranten beschikbaar worden ge steld. Op verzoek van de Rotterdamsche Lloyd zal de British Overseas Airways Cor poration ten behoeve van de voor Australië bestemde passagiers de frequentie op haar luchtlijn Singapore—Sydney verhogen, in aansluiting op de aankomst van de Wil lem Ruys te Singapore op 24 Januari. Mét ingang van 17 December 1949. zijn de prijzen voor telegrafie-, telefonie- en ■terkstroom-apparatuur. materiaal voor radiozenders e.d. vrijgelaten. De hieronder vallende artikelen zijn: telegrafie- en telefonie-apperatuur. sterk- •troomachakelapparatuur tot en met 00 A.: materiaal voor radiozenders: versterkers van 100 VA of hoger; programmakiezera en luidsprekers voor radiodistributie en uitsluitend voor openbaar verkeer bestemd ontvangmateriaal. Ook zijn met ingang van 17 December vrijgelaten de prijzen voor paraffine, voor «over het na 1 Augustus JM9 ingevoerde paraffine betreft. In 1947 6 het onderwijs aan de uit In donesië gerepatrieerde kinderen geregeld toegenomen, doordat er steeds nieuwe leerlingen arriveerden, voor wie een plaats bij het overbruggingsonderwijs moest wor den ingeruimd. In pleeteen. waar geen overbruggingsscholen voor lager en mid delbaar onderwijs konden worden opge richt, werden de leerlingen verwezen naar de gewone school. Deze leerlingen werden dan, op koeten van de op dit gebied werk zaam zijnde stichting, bijgewerkt De kosten, aan dit onderwijs verbonden, hebben ln 1947 een bedrag van 1.704.570 gevtrgd. aldus uit de toelidrting van een euppletolre Onderwijsbegroting vcor 1947. geyprmd: Plet Retlef. Gert Marttz. Hen drik Potgieter. Louis Trichardt. Sarei Cil- liers. Piet Uys, AndrJes en M. W. Preto rlus en zovele anderen tot en met M. T. Steyn en S. J. P. Kruger, zij allen waren kinderen van een natuur en van levensomstandigheden, die alleen hier be stonden. Zo zijn de Boeren s.h.w. een specifiek res met een specifieke mentali teit geworden en zo zijn zij in staat ge weest tot prestaties, die het aanschijn van Zuid Afrika hebben veranderd en waar van het nageslacht tot op de huidige dag de vruchten plukt. De voortrekken geëerd baarheid en ln eerbied voor dit nog zo nabije verleden, ter ere van de voortrek kers een monument gebouwd, dat getuige nis aflegt van het leven, het werken en de idealen der voortrekkers. De eerste idee. de voortrekkers met een monument te eren. stamt uit de dagen van de Zuid Afrikaanse Republiek, toen wijlen generaal Plet Joubert ln 1895 de hoeksteen van het monument bij Blauw- kransrivier heeft gelegd (waar in 1838 de moord op het trekkers-lager plaats had). BU die gelegenheid is een comité gevormd om gelden ln te zamelen voor een voqr- trekkersmonument. De Boerenoorlog maakte aan alle plan nen een einde. Een tweede poging voli in 1909 te Pietermaritzburg. maar ook n! bleef het bij een poging In 1931 heeft d« Federatie van Afrikaanse Kultuurliggame (F.A.K.) zich met de zaak bemoeid en een Sentrale Voortrekkeramonument Komltee (S.V.K.) benoemd om te pogen, gelden In te zamelen, een monument te doen op richten en dit op Dingaansdag. 10 Decem ber 1938 in te wijden. Zo snel ging het echter niet, maar in 1935 heeft de regering zich. bij monde van de toenmalige eerste minister, wijlen generaal J. B. M. Hertzog, met de monumentidee ingelaten, ln het S. V. K. regerlngs-leden benoemd en gel delijke ateun toegezegd. Voorzitter van het S.V.K. wai in 1931, en is ook thans nog. dr E. G Jansen, de huidige minister van naturellenzaken ln het kabinet dr Malan. Tot architect werd benoemd Gerard Moer dijk. wiens ontwerp is aanvaard en thana is uitgevoerd. In 1937 werd met de fundering begonnen, nadat, uit tal van plaatsen die om histo rische redenen dongen naar het monu ment, Pretoria la gekozen. Op 10 December 1938 ia de hoeksteen gelegd. Het plan, het monument In te wijden op 18 December 1943. heeft de oorlog verijdeld. Op 10 December 1938. bU de hoeksteen- legging. zijn boodschappen voorgelezen van Koning George van Engeland en van Koningin Wilhelmina. terwijl de vice-pre sident van de Raad van State. Jhr rar F Bee la erts van Blokland, tegenwoordig was- Uit Kaapstad en van de plek. waar Piet Retlef vermoord is door de volge lingen van de verraderlijke DIngaan, zijn toen1 fakkels aangedragen. De plechtige inwijding rpjJANS IS HET MONUMENT, met alle i beelden en versleringen (beelden van Potgieter en van de „onbekende voortrek ker", van de voortrekkersvrouw en van ossenwagens) gereed, en gisteren is het door de eerste minister, dr D. F. Malan. onmiddellijk na het uitspreken van een rede geopend Op dat plechtige ogenblik, precies om 12 uur Vrijdag viel er een zonnestraal op de binnen het monument opgestelde sarcofaag, die de dood van Piet Retlef en de zijnen symbollseerd. In de bovenste hal zijn een aantal Frie zen aangebracht, die ln historische volg orde, de belangrijkste gebeurtenissen van de grote trek uitbeelden. Beneden- en bovenhal wekken herinneringen op aan de Dome des Invalides te Parijs, ln deze zin. dat ill ruimte bieden voor latere herin- neringen-in-beeld van grote mannen van de Unie. Het uitzicht van de top van het monument is machtig wijd en geeft ««n gevoel van rust. dat trouwens ook «het gehele Interieur van het monument ken merkt. Rond het monument zijn 50 oue- wagens uitgebeiteld: hetzelfde aantal als dat van het trekkerslager van Bloedrivier: symbool, van veiligheid. De feesten waren reeds Woensdazbegon- nen. Een* groots gebeuren was d« ont vangst van de ..rapportrijders", die de symbolische ..Ossewatrek" van 1938 ver vingen. toen een ossenwagen van Kaap stad. van het monument van Jan van Rie- beeck. naar Monumentkopple is getrokken. De Inwijdingsplechtigheid was het hoog tepunt van de feestviering. Zodra de toegang tot het binnenste van het monument waa ontsloten (door 12 jon gens en meisjes ln voortrekkerskleder dracht); begonnen op alle plaatsen, dor pen en steden in de Unie de kerkklokkeh te lulden ten teken, dat het Voortrekkers- monument werkelijkheid was geworden. "Als lid der Mij tot bevordering der Geneeskunst Enige tijd geleden heeft de maat schappij tot bevordering der geneeskunst als lid dier Maatschappij geschrapt dr J Samuels te Amsterdam - Dr Samuels deed pogingen om officiële erkenning te ver krijgen voor zijn nieuwe behandelings wijze van kanker. De Amsterdamse arts ging in hoger beroep tegen zijn royering. doch dit beroep is door fle^Raad van Beroep verworpen, „gezien de misdragin gen, die in hoge mate in strijd zijn met de waardigheid en de belangfe van de geneeskundige stand", aldus een deel van de motivering. In verband met deze schrapping heeft op 12 December dr. Samuels een schrijven gericht tot de Griffier van justitie bij dc Amsterdamse rechtbank. Hij betoogt hierin, dat het van groot belang Is. dat een diepgaand onderzoek wordt ingesteld naar de verschillende punten, die tot de royering aanleiding hebben gegeven. Over de zaak-Samuels zijn twee offi ciële rapporten verschenen. In het tweede rapport van een commissie, onder voorzit terschap van dr J. J. Brutel de la Rivière, voorzitter van de Gezondheidsraad, is een vernietigend oordeel uitgesproken over de methoden van de betrokken genees kundige. Dr Samuels mag de geneeskunst blijven uitoefenen. Vrijdag is aan de vlaafalag te Lemmer door de L.E. 90, schipper C. Poatma, een snoek aangevoerd, die twintig pond woog. Het beest waa een meter en vijf centi meter lang. Dit zou de zwaarste snoek zijn, die tot dusver ln het IJselmeer werd gevangen. Wandaad na vijf jaar erkend Kerst thans is een gruwelQke mishande ling aan hq| licht gekomen, die een vader In 1944 pleegde op zijn vier maanden oude baby, een Jongetje, waardoor dese baby tenslotte overleed. De politie had er dezer dagen de lucht Van gekregen, dat het kind van de familie P„ die destijds aan de Schledamsesingel te Rotterdam woonde, vermoedelijk een on natuurlijke dood was gestorven. Bij on derzoek kwam aan het licht, dat de baby reeds zea weken na de geboorte moest worden opgenomen in het Sophia-kinder- zlekenhuls. Het leed aan hersenbloeding. Na anderhalve maand verpleegd te zijn ge weest kon de zuigeling naar huis, maar een week later moest het kind opnieuw worden opgenomen wegens kwetsuren aan de hals en een gebroken sleutelbeentje. Op 8 November van dat Jaar verliet de baby opnieuw het ziekenhuis, ir^aar een week later overleed hij. Thans is de vader aan gehouden. Hij heeft een volledige beken tenis afgelegd en beweerde ln die tijd zeer nerveus te zUn geweest en aan slapeloos heid te hebben geleden. Als het kind 's nachts huilde, ging hij bet bed uit en kastijdde het. Eenmaal heeft hij zijn zoontje op het hoofd geslagen, de tweede maal aloeg hU het ln het nekje. De vader is vandaag voor de officier van justitie geleid. J. F. Williams, die in Ipwa (V.S.) bekend is als de man die de meeste keren getrouwd is. heeft een els tot echtschei ding van zijn zestiende vrouw ingediend. Williams is 67 jaar. Hij voert aan dat zijn laatste vrouw, met wie hij in 1946 in het huwelijksbootje stapte, hem verlaten heeft met de woorderr „Zelfs ln het paradijs zou ik niet bij je willen blijven". Williams trouwde ln 1904 voor de eerste kaer. Dit huwelijk duurde 24 jaar. De volgende waren alle betrekkelijk kort. (Van onze parlementaire redacteur.) Er zit méér achter de simpele mededeling van voorzitter Kortenhorit dat de regering het op prijs zal stellen de garantiewet voor de ambte naren in Indonesië niet volgende week Vrijdag maar pas né de souve- reiniteitsoverdracht in de Tweede Kamer te behandelen. Volgende week Vrijdag gaat de Tweede Kamer met Kerstvacantie en zij zal dan niet eerder bijeenkomen dan 31 Januari! Indien de garantiewet dus niet volgende week Vrijdag wordt behandeld, betekent dat een uitstel van enkele wefcen, die de regering om bepaalde redenen juist gewenst acht In de ochtendzitting had dr Korten^ horst als voorzitter de verwachting uit gesproken, dat de garantiewet volgende week Vrijdag zou worden behandeld, maar 's middags bij de heropening van de zit ting vroeg de heer Romme (K.V.P.) heel toevalling natuuriijk! zo langs zijn neus weg of de voorzitter zéker was van de behandeling volgende week Vrijdag. En toen vertelde de voor zitter. dat die zekerheid sedert de morgen ver dwenen was, omdat zij zo Juist had gehoord en niet van de eerste de beste dat de régering er prija op stelde de behandeling niet te doen geschieden vóór de overdracht van de souvereiniteit. maar er ni. De heer Romme stond op zijn ach terste benen. Want zijn fractiegenoot De Graaf hsd er op 8 December juist voor gepleit, dat die garantiewet vóór Kerst mis in behandeling zou komen en dat hij daaromtrent eventueel door'middel van een motie een uitspraak van de Kamer wilde uitlokken. Daarom had minister Joekes op 9 December een verklaring af gelegd. die goeder trouw niet anders kon wordeii' begrepen dan dat de behan deling zou geschieden vóór Kerstmis. En aan die afspraak wilde professor Romme die vandaag zijn beleid moet verdedigen in de partijTaad van de K.V.P.. <)e rege ring beslist houden. De Kamer was het hiermee eens en voorzitter Kortenhorst werd gemachtigd Voor de tweede maal de eerste keer was het een Jaar geleden la de Vdlendam als regeringsschip met bijna 1500 emigranten naar Australië vertrokken, 1500 mensen, dia zich een nieuw bestaan willen veroveren ln een ander land dan hel land van hun geboorte. Uit vrijwel alle provincies van Nederland kwamen zij glsterën naar Rotter dam met wat handbagage. Eq, van 's morgens 10 uur af was het in de grote Joods aan de Schiehaven, waarvoor de Volendam gemeerd lag, een prukte van belang. Vijftien honderd mensen te controleren op papieren en bagage, op deviezen, hun plaats te wijzen aan boord en zoveel andere dingen, is een opgave die'men nief te licht moet schatten. Er was dan ook een legertje administratief personeel, passencontroleurs. douanebeambten en kruiers de gehele dag in de weer ore alles naar went te laten verlopen. De uitslagen op de tweede dag waren WO 21 IÏ2 200 14 400 18 20.04 Plet Retlef, Andriea Pretorlus. Hendrik v. d. Pol 8wee ring mj is o« h.w Het klassement na de tweede dag luidt: 1. De Ruyter 0 1800 81 202 21.27 r van de Pol i8«o to ns i$.m S. Kobus 4 1170 70 190 1922 4. De Leeuw 2 1 047 40 1S3 21M 8. «weering 2 1418 101 100 14.01 Mets 2 U21 79 112 14 04 Elchelshetra 2 1044 02 110 12.72 Van Loehem 3 122» 104 M U.71 Wel zelden heeft epn zovwnengd ge zelschap emigranten de rils naar een nieuw vaderland aangevangen. Een bijzon der groot aantal beroepen kon-men onder hen aantreffen, veel timmerlieden en bankwerkers, tuinders, molenaars, vlleg- tuigmakers. gevangenbewaarders, boeren, boerenknechts, kruideniers, een boekhan delaar en zelfs een cameramhp. Opmer kelijk was. dat het overgrote deel van de passagiert alleenstaand was. Het aantal gezinnen was vrij gering. De leeftijden varieerden van 25 tot 40 jaar met enkele uitzonderingen van oudere mensen die voor het merendeel naar familie gingen. Hun emigratie was behandeld door de Stich ting Landverhuizing Nederland van het ministerie voor Sociale Zaken en de se lectie was uitgevoerd door de immigratie attaché van de Australische legatie in Den Haag. kolonel Stoyle3. die zich zeer gun stig uitliet over de mogelijkheden van slagen voor al deze emigranten. Uitgezon derd kantoorpersoneel is voor elk beroep direct plaatsing mogelijk in Australië en Nleuw-Zeeland. Tweehonderd van de passagiers zijn geen Nederlanders. Het zijn „verplaatste personen", afkomstig uit kampen in Duits land. allen Joden die op kosten van het American Joint Distribution Committee naar Australië kunnen emigreren. Zij zijn vrijwel allen statenloos behalve enkelen, die de Poolse of de Tsjechische nationali teit bezitten. Zij verbleven enkele Jaren in de kampen en zien nu eindelijk kans weg te komen en een nieuw leven te be ginnen. Ongeveer 20 emigranten hebben de Lithause. Deense. Italiaanse of Belgi sche nationaliteit, terwijl 10 Australiërs de gelegenheid aangrepen met de Vfelen- dam naar hun vsderland terug te kéren. Al deze mensen gingen in groen/es aan boord, zodra de formaliteiten vervlld wa ren. En in de loods, achter hoge K&kken. groeide de schare van familieleden en vrienden aan. die hun \erwanten uitge leide deden. Afscheid nemen valt zwaar, vooral als de man vertrekt en zijn vroflw met enkele kinderen achterblijft en het vooruitzicht heeft minchien over een jaar te kunnen volgen. Ook zwaar voor de vader en moeder-op-leeftijd, die hun zoon wegbrengen, de zoon. die besloot weg te trekken, omdat hij In dat verre vreemde land meer kans van slagen meent te heb ben dan hier. Zulk een afscheid betekent een vaarwel voor altijd. En minder zwaar zal het vaarwel zijn voor de gezinnen, die vertrekken omdat zij In elk geval bij elkaar blijven en el kaar ln die eerste moeilijke maanden, als alles zo vreemd ii land. taal en men sen iteun kunnen geven. Zoals de land bouwer Anthonie Hoebergen, die met vrouw en acht kinderen, de grote reis aanvaardt en er zich zeker zal doorslaan omdat die kinderen, die in leeftijd variëren van 14 tot 25 jaar. geen last ziln. maar medewerkers, die hij goed zal kun nen gebruiken. Er ia gisteren daar ln de late middag- Hejfechtpaar Rijkers, samen. 107 jaar tel lende. aan boord van de Volendam op weg naar Melbourne, waar reeds twee zoons zich hebben gevestigd. uren ln die kille loods en later. Aoen de Volendam de trossen had losgegooid, op de kade heel war verdflet weggesnikt. Want emigreren betekent afscheid nemen, dikwijls voor altijd. De Volendam doet Fremantle en Mel bourne aan om zijn passagiers te ontsche pen. En de 'tachtig emigranten, die naar Nieuw-Zeeland gaan. zullen In Sidney een ander schip vinden voor het laatste traject van de grote reis. Verenigd Europa, be Europese parle mentaire unie heeft te Gstaad onder de Utel „De structuur van Europa" een memoran dum gepubliceerd, waarin da vorming van een Verenigde Staten van Europa de meest doelmatige garantie tegen vernietiging van de Europese beschaving in een derde wereld oorlog wordt genoemd. - Grotewohl- De Oostdultse regering heeft meegedeeld, dat premier Otto Grotewohl enkele weken ruat nodig heeft om van ztln ziekte te herstellen HU heeft Influenza ge had. waarbij zich een complicatie voordeed. Zijn gezondheidtoestand Is thani bevredi gend. NEDERLAND—1NDONEM4 Celebes 16 op 790 mt}l ONO v Mlnikoi Kota Agoeng 17 v Soerabaya te Makesaar Melampus Java-Amet 17 v Port Said Poelau Laut p 16 Ouessant 18 van Batavia te Amsterdam verwacht Polydorus 18 v Ballk Papan n Sorong Rotti 17 v Soerabaya n Batavia garangan p 10 Flnlsterre 19 om 4 u. te Rot terdam verwacht Slbajak Java-Rotterdam 17-te Suez verw. Tarakan Bat a vla-Amsterdam 17 te Suez Waterman RoW-Java p 14 Malediven Zeeland Rotterdam-Java 10 v Suez Zulderkruli 10 v Batavia te Rotterdam het aaakje op te nemen met de regering. Wanneer de garantiewet ln behandeling komt, bestaat de kans, dat de Kamer, ge peild de stemming, op het wetaontwerp een amendement indient, wiardoor da Nederlandse ambtenaren ln Indonesië onbekommerd door financiële redenen vrij zijn al of niet ln dienst te blijven van do regering der Verenigde Staten van Indonesië. De regering wil het de ambtenaren ach ter niet te gemakkelijk maken om te voorkomen, dat de ambtenaren bij bosjes hun ontslag indJ^ncn, waardóór onruat zou ontstaan, de een de ander zou aan steken. en het bestuursapparaat zou wor den ontwricht tot schade van Indonesië, juist in de komende moeilijke maanden an jaren, en diéntengevolge van, Nederland. Maar de Kamer schijnt te overwegen, dat de regering dan maar op andere ftïld- delen moet zinnen om da ambtenaren tot aanblijven te bewegen. Iftt la een kwestie, die Maandagavond, wanneer het debat ovef Indonesië in de Eerste Kamer begint, ook nog wel ter oprake zal komen. Tegen dierenmishandeling voor de wetenschap De behandeling van de begroting van onderwijs heeft geen nieuws opgeleverd, omdat volgeps onderlinge afspraak de kernpunten van debat bulten beschouwing zijn gelaten. Bovendien verweten vele Kamerleden minister Rutten. dat hij zich van de vragen en klachten maar met een kwinkslag afmaakt, een bewijs, dat er geen nieuws uit de minister te halen viel. Onvermeld mag echter niet blijven, dat ds Zandt (S.Gi>.) voor de zoveelste maal weer een pleidooi heeft gehouden tegen de vivisectie, het doen lijden van dieren ten bate van wetenschappelijke proeven. Men kan de dieren vergiftigen, uithongeren, verdrinken, bevriezen, verbranden, Ver stikken. gedeelten van de hersenen weg snijden. de stembanden doorsnijden om het gillen van de pijn tijdens de bewerking niet te horen enz enz. Te gruwelijk alle maal om op te noemen. Daarom drong ds Zandt aan op het instellen van een leerstoel voor de ënti-vivisectie en wonder boven wondw verklaarde minister Rut- t e n zich bereid te overwegen ln overleg te treden met de Nederlandse ^ond ter Bestrijding ven de Vivisectie over het in stellen van zulk een leerstoel. Indien de band deze voor haar rekening wil nemen. Minister R u 11 e n verklaarde ook met sympathie het instellen te willen óver wegen van een leerstoel ln de Spaanse t tal. die door 150 millloen mensen op do wereld wordt gesproken. Wetenswaardig was ook nog de mede- icllng*van minister Rutten. dat van do '50 huishoudscholen, die er thans in ons ind zijn, er 100 tot stand zijn gekomen 3 de bevrijding. Er ,wordt wel aange hangen op nóg meer huishoudscholen, aar men ziet. aldus de minister, dat er eds veel la gedaan. De radio De radio-omroep ressorteert ook onder ■t departement van minister Rutten. die •en nieuwe radtowet op stapel heeft staan. De heer v. d. Zaal (A Rverklaarde dnar niet to veel behoefte aan te hebben, maar de heren Cornellssen (VVD.) en v. S 1 e e n (P.v dA.) drongen Juist sen op een spoedige Indiening, omdat de zelf standigheid van de omroepverenigingen dient te worden hersteld De overganptUd duurt veel te lang. Er werd ook bezwaar tegen gemaakt, dat de kosten vgn de wereldomroep wor- den gefinancierd uit de opbrengst van de luisterbijdragen Men betaalt voor het ontvangen van binnenlandse uitzendingen maar niet voor uitzendingen naar l\et bui tenland. j, Maandagmiddag tal mlnlater Rutten antwoorden. Voor de Haagse rechtbank heeft zich te verantwoorden gehad de 23-jarige L. J van W die als 19-Jarlge jongeling al op trad als waarnemend landelijk Inspecteur der stichting Nederlands Kunstbezit Van W. was ten laste gelegd, dat hU tlch enige voorwerpen, toebehorende aan genoemde stichting, had toegeëigend Ook tou hU invloed hebben uitgeoefend op een taxateur, wat tot gevolg had dat een in boedel. die eerst op 1.200 000 was ge schat. Op ƒ120.000 werd getaxeerd De officier van Justitie merktein rite requisitoir op, dat verdachte «ten een knoeier heeft getoond Wel was hij een kruimeldief, maar hij heeft de handen naar vele kruimels uitgestoken De offi cier becritiseerde de leiginfe der stichting, die aan een 19-Jarlge jonReman een zo verantwoordelijke positie had gegeven. Eis: een Jaar gevangenisstraf met af trek van voorlopige hechtenis. Gevraagd: voor de winkel, beslist eer lijk. van goede getuigen voorzien, tevens 14—10 Jaar. Aanmelden: M. C. BAAS. Bothastraat 14. Gouda, na 8 uur. niet op Zondag. te koop, zeer goed onderhouden. Brieven onder No. 9920. Advert.bureau Houtman. Burgemeester Martenaatraat 0, Gouda. GOUWE 17« - vraéft: van 18—18 Jaar. gevraagd voor het schoon houden 3 x per week van een klein kantoor. Aanmelden: Zeugeatraat 36. Gouda. Gevraagd: Te huur. voor Dame-alleen. gedeeltelijk gestoffeerde KAMER met badkamer. Centrum der stad. Br. onder No. 11451. Bureau van dit Blad. voor winkel en hulshouding. Brieven onder Ho. 11490, Bur. I van dit Blad. gemeubileerde. omstandigheden ter ■name: ln centrum Gouda. Brieven onder No. 11440, Bu*- van dit Blad. fltfERDAG 17 DECEMBER 1949. r<lN. week nog scheidt ons van ^^k-Xerstmis. Van Kerstmis 1949. De J>èM,'*die over weinige dagen de r*. fgtt helft van deze drukke eeuw oopt vol te maken, bereidt zich voor i het vieren van dit vredefeest. En i wij daar ooit naar hebben ver- ngd. dan is het wel nü. De op drift ^aaicte mensheid ziet in Kerstmis en steunpunt in de woelige deining fin deze tijd. Zij grijpt naar Kerstmis naar een reis van enkele korte isgen uit een land vol van rumoer 0ST een plaats van stilte; als een wel- looode slaap, kort van uren. «naar als en soete droom. Kerstmis isr gewqr- !en tot het feest, waarop we, even reer en telkenjare opnieuw, verlan- pnd soms. Jjérugdenken aan een jeasL MM*7naM^,we eens uitzagen, l^lraarom wé^thans glimlachen. fat deze keihardmwereld ons kei- ird heeft gemaakt, w. wy zijn kei- ird als blokken graniet soms, als risen, waartegen de zachtere gevoe- tns stuk slaan. Wij zjjn de kinderen no deze eeuw. gekleed in staal en be- wpend met staal, wij juichen en wij, iogen bij de sonore muziek van zwaar onkende motoren. En. innerlUk ver- «fd, hardhorend door al hetjlawaai, {(ten. we de borst vooruit ern onze ierkte. Wy hebben het, wat\we zo «men. sen^menteel-zijn allarife ver- «d. Wy hebben geen tyd medr voor ednning. wy hebben geen tyd meer do terug te zien, want tijd is geld en l«ld beheerst ons allen. Want geld be ekent materie en wy zijn zo aan de Biterie verknocht, dat de materié ons iir wil oplegt. En toch, ieder van ons, draagt diep zich de hoop en de verpachting. b weerwil van alles. De mens grijpt a4r Kerstmis met een verwachting. AT is het zwaartepunt van Kerstmis. En daar gaat hét om. We béreiden ai voor ep de Kerstfeestviering. Mt\ar te doen we dat? We zien ui< naar te houvast in ons leven. Vinden we it houvast in Kerstmis? Gaat het ons IÜ Johannes de Doper, die, gevangen a,zyn kerker, gekweld wordt door die vraag. Zijt Gij degene. Die komen of verwachten wy een ander' De Tiag dient beantwoord, door ieder ons. Wij moeten weten, waarop we ituren. Wij moeten weten of Kerst voor on« is enkel een denneboom brandende kaarsjes en wat rood ïr om de "lamp of de herdenking de geboorte vtn Christus. Of laitmis is een paar dagen rust in een to| leven of de zekerheid, dat Hy rfone is. Die komen zou. Die onze vun en toeverlaat wil zijn bij onze BOflUkheden en in ons verdriet. Wat Kerstmis voor ons? Waarop bereiden mj ons voor? De wereld leidt ons naar r ondergang. Christus voert ons naar KWerwinning. We hebben de keus. a we moeten kiezen. Want Christus 3 ie wereld staan lijnrecht tegenover iar Het is voor ons èf het één óf it ander. Een middenweg is er niet. Een week nog scheidt ons van Kerst- £8 1949 Dan zullen de klokken lui ks. Moge het zyn om ons de blyd- ■a on ILtu: EERSTE BLAD - PAGINA 3 Hel 1 d*t I*4®" «Klachten een gedicht als „De blinde passagier" van Bert Voeten niet zullen kunnen lezen zonder een min of meer uitvoerige uitleg wij. die de tweede wereldoorlog meegemaakt hebben, begrijpen onmiddellijk dat met deze blinde passagier dg onderduiker bedoeld wordt. Het opgesloten zijn in een kleine ruimte, waarin van de buitenwereld slechts een flauw gerucht doordringt; hot zich 's avonds buiten de schuilplaats wagen; het eindetooo wachten e'n het waakzaam zijn voor ontdekking: de situatie is in beide gevallen zo zeer dezelfde, dat de dichter zUn beeldspraak van het begin tot het einde kan. volhouden. Slechts eenmaal maakt hij daarbij gebruik van een meer persoonlyk motief, dan namelijk, waar hij de werk zaamheid van de ondergedoken dichter van verzetspoëzie karakteriseert: „rtet schiet gebed en vloek soma strofen schrijven.M Overigens-vloeien de motieven op natuur lijke wijze uit de gelijkheid der situaties voort en de vrijheid, die ten slotte een einde zal maken aan de beproevingen van de< verstekeling, had niet treffender verbeeld kunnen worden dan door die driemastbsuk. die, glorieus, met volle zeilen, komt aanvaren. DE BLINDE PASSAGIER. De daoen zijn mij enkel nog wat bleke. door 't luik omlijste vlakken najaarslucht. J De zee: schuimkoppen die aqn boegstaai breken, l het donker tot den dood herhaald gerucht. avond zonder maan waag ik mij boven roet en luis en lampzwart te ontgaan. Een om i een homp zuurJ>rood en u>at tabak te roven en even in den westerwind te staan. Niets doen dan wachten, luisteren, waakzaam blytien voor 't scheepsvolk, zijn genadeloos gericht; met schietgebed en vloek soms strofen schrijven; wachten en luisteren, tol het duister zwicht en over 't dek de helle roep komt drijven J)e driemastbark De Vrijheid Is in zichtf' Uit: De blinde passagier". BERT VOETEN (geb. 1911). En hier is dan het zwarte schaap, dat men niet links laat liggen. Voor de komende feestdagen wordt de tuitte wacht zorg vuldig uitgekamd en geschuierd op deze Engelse boerderij. dap in het hart te geven: Christus ëtnler is geboren voor mij. i zon verdwijnt niet weder tf straalt Steeds nieuw op 't mensdom nedir, ld zonder haar verkwijnen zou. fsstheid straalt voor alle volken, ir glans verdryft^de donk're toollcen i zond' en dtoa'hng, toée en routu. lij, polken, neemt Hem aan, Ijj teyjt de rechte baan. lüleluja' lakt u bereid.' I» Heiland leidt tot z\jn eeuw'ge heerlijkheid. H. J. Wk. (Van onze verslaggeefster) Ha! De huisvrouw lacht. Langzamer hand wordt de klant weer koning! Aller lei taken houden weer reeiamedasen af hebben reclame-artikelen of andere aan trekkelijkheden. welke de huisvrouw na pen Juist ln die zaak en ln geen andere te kopen bet wordt werkelijk weer ple- slerlg te gaan winkelen. Ja. maar nu gaat het er voor de huis vrouw toch ook om het huishoudgeld, dat zU te besteden heeft en dat over het al gemeen werkelijk niet veel is. zo doelma tig mogelijk te besteden. Enige voorlich ting op dit gebied kan geen kwaad. Deze voorlichting zal de hulavrouw in April van het volgend jaar ruimachoot kunnen krij gen in de ..voedingssalon", die dan ln de Houtruathallen te Den Haag zal worden gehouden. Er Ia een stichting gevormd „Voedlngssaion UttO". die zich tot taak •telt hulavroüwen en leveranciers van voedlngsartikelen bij elkaar te brengen, m.a.w. In navolging van dergelijke salons, welke reeds ln het buitenland worden ge houden. met name ld België, een gTote tentoonstelling van levensmiddelen ln te rlclgen. waar niets te koop zal zUn. maar waar druk zal worden gewerkt met mon sters Iedere beozekster (en bezoeker) krilgt bil de Ingang een papieren tasje en heeft men de uitgang bereikt. danHs die taa vol met allerlei heerlijkheden, welr ke men thuis'zal kunnen keuren. Tussen in- en uitgang heeft men dan veel gezien in rustige sfeer. De bedoeling is n.l. deze tentoonstelling zo rustig mogelijk te hou den: geen schetterende muziek, alleen een orkest in het restaurant en rustig ook zal de aanblik van de tentoonstelling zUn: alle stands-«tordon ingericht door de ontwer per. die da deelnemers vanwege de" Stich ting ter beschikking wordt gesteld Ver der zal worden gezorgd, dat stands van artikelen, die verband met elkaar houden (toast en kaas) in eikaars nabijheid wor den gezet. BU de beslissing over toelating van genadlgden «la deelnemers heeft de Voedingsraad mede een stem in het ka pittel. Winst beoogt deze Salon niet. De helft van de netto-opbrengst zal een liefdadig doel ten goede komen. Het Stichtingsbestuur, dat ons een en ander 'vertelde, verklaarde, dat het de bedoeling is ln het vervolg elk jaar een dergelijke Salon te houden, steeds ln Den Haag. Hllv. I (Va!ha) 8 Nieuws; 1.11 Or.pl.: 8.20 Ned. Strijdkr 7 Artistieke staalkaart; (VPRO) 7.J# BUbellezIng; (VARA) 7.4» Voor de Nederlander» In Duitsland: I Nieuw»; 1.98 Actualiteiten; 1.1» Amuiementamuzlek; 8.4» Gevar. programma: »4» Socialistisch com mentaar: II Sextet; 18.18 Hoorapel: 11.41 Ac- cordeonmuzlek; 11 Nieuws; 11.1» Versoekpro- gramma 11.2» Gr.pl. Hllv. n (KRO) I Plano en orgel; l.ll Jour- nallsUak weekoverzicht; l.M Amusement» Orkest; 7 Nieuws; 7.1» ActualHelten; 7.2» Ka tholiek Thuisfront overal; 7.2S Danamuiiek; 7.SO Benelux-commentaar; I Nieuws; l.M De gewone man; 0.1» Gr.pl.; l.ll Lichtbaken; 1-40 Gr.pl.; 9 Gevar. programma; 14» Puule; l.M Populair concert; 11.21 WIJ lulden de Zondag ln; 11 Nleuwa; ll.M Reportage; 11.29 Concert gebouw Orkest ei) solist. ZONDAG 11 DECEMBER 1S4S. Hllv. I (VARA) I Nieuws; 1.1» Gr.pl.; l.M Voor de tuin; 8.4» Orgelspel. ».l» Sport; 9.1» Varzoekprogramma; 1.41 GeeatelUk leven; (VPRO) 10 Voor de kinderen; (IKOR) 19 IS Nieuws: 1.20 Dansmuziek; l.M Kven afreke nen. heren; 2 Gr.pl.; IM Boekbespreking; I.2# Phllh. Orkest en solisten; l.M Pllm- praatje: 2.40 Lichte muzftk; 4.M PantmuMek; 4-20 Sportrevue; (VPRO) S Causerie; l.M Causerie, declamatie en plano; (VARA) S M Ome Keesje: S M Meisjeskoor: l.M Reportage; 0.1» Nieuws; (.30 Ned Strijdkr.: 7 Radlolym- pus; 7 M Lichte tnuzlek: (AVRO) 8 Nieuw»; ••09 Actualiteiten: 1.1» Opera; l.ll Cabaret; 9.S5 Omroep Orkest; l.M Paul Vlaanderen; II.M Strijkkwartet; 11 Nieuws; lt.18 Gr.pl. Hllv. It (NCRV) I Nieuw»; l.ll Gr.pl.; |.M Morgenwijding. 1.1» Kerkkoor; (KRO) ».M Nieuws en waterstanden; 1.4» Gr.pl.; ll.M Toespraak dqpr de Italiaanse ambassadeur ln Nederland; 18.M Toespraak door de presi dent van Radio ïtallsna; ll.M Claveclmbel- concert; ll.M Klokgelui; 10.98 Hoogmis; 12.18 Causerie; 12 2# Italiaanse volksliederen: 1 Nieuws: l.M Italiaanse muziek; 2 Rome zien. klankbeeld: l.tt Opera. (J.u wij spreken dagelUks Italiaans). 4.11 Klankbeeld over Asalsle; 4.M Vesper»; (IKQH) I Ned. Hgrv, kerkdienst: (NCRV) 1 Kamerkoor; 7.I8 Kent gij uw Bijbel' (KRO) T-M Nieuws7 48 Cau serie; 1.09 Jfapolitaanse liederen; l.M Lite raire causerie: 8 90 Opera (verv. van 2.29) (>■29—10.18 Hoorspel): 11.40 Causerie; 10.48 Avondgebed; 11 Nieuws; li.ll Éymph. Orkest en solisten. MAANDAG II DECEMBER 1989. Dagprogramma. Hllv. I (AVRO) 7 en l.M Nieuws; t.M Ra dio-ochtendblad; l Weerberichten: 1.03 Gr.- pi.; l.M Voor de vrouw: 1.29 Gr.pl.; lfcMor genwijding: 19.19 Populair concert; 1990 Gr.- Ei.; II Causerie; 11.1» Carillon en orgel; 12 ensmuzlek: 12.M Plano en orgel; 1 Nieuws; 1.19 Amusementsmuziek; l.M Cauaeri#; 2 Kamerkwartet: 2.M Causerie; 2.48 Plano en cello; 3.19 Gevar. programma; 4 Mualcalan- NATUURLIJK hadden Joris Goedbloed (alias Ramsea Ameno- top de Ncgenhonderddrleëntachtjgfte) en Punda en William Bobberbroek er geen vermoeden van, dat er nog meer «nonen in de buurt waren. Zij gingen nu naar de tempel van bna toe, met Joris, vrolijk keuvelend, voorop. Alj*". zo sprak hij luchtigjes ln het voorbijgaan, „daar op wand ziet gij een welgelijkend portret van mijn oud-oom -j de Vierentwlntlgate uitgebeiteld! Hij gold voor een der mpite mannen van zijn tijd. en nog heden U hij de trota van «wcelona. Daar vertoeft hij namelijk tegenwoordig te het 'm. als mummie. En dan", ging Joris voort, toen zij de hal binnen traden, „dan zal het u mlsochien genoegen om daar een schildering te aanschouwen van mijn ge liefde tante Kefertete. U kunt haar niet meer als persoon leren kennen, want er vlei geen mummie meer uit te maken nldat zU eenentwlntighonderdxestig Jaar galeden door een krokodil werd opgegeten. De gelukzalige uitdrukking van de krokodil werd door de schilder van dit tafereel zeer fijntjea getroffen. Maar mag lk nu nog alvorens u ververaingen aan te bieden even uw aandacht vestigen op die stoere zuil daar? Een gedenk zuil. meer dan dertig eeuwen geleden opgericht ter herdenking van de massale zwemoefeningen van het Egyptische leger in de Rode Zee. Let op de...." Maar waar zij op moesten letten kon hl) niet meer zeggen, want op dat ogenblik klonk uit een van de zijgangen de stem ven dame Van Tutteren, die vroeg: „Wat is dat voor een tuil?" „Die zuil?" antwoordde de stem van Gids Ali Ben Aaypoua „O.... dat ie een zuil!" Hllv. It (NCRV) 7 en 8.20 Nieuws; i.m Gr.- pi.; I Weerberichten; 102 Or.pl.; 119 Voor da «leken: l.M Waterstanden; 120 Familtecompe- tltle; 10.18 Cr.pl.; 10 M Morgendienst. 11 Gr.-' pi.; ll.M Voordraoht: 11.40 Pianorecital; 12 10 Zigeunerkwintet; 1142 Vocaal ensemble, cem- balo-geceltchsp en solisten; 1 Nieuws 1.15 Metropole Orkest en soliste: 2 Schoolradio; 2.25 or.pl.; 2.49 voor de kinderen; 2 Accor deon Orkest, l.ll Koorconcert. 3 45 BUbelle zIng; 4-M Sluiting; 94# Cembalogezelschap. Avondprogramma. Hllv. I (AVRO) I Nleuwa; 1.19 Gr.pl I M Nad. BtriJdkr.; 7 Voof de kinderen; 7.09 rilm- krant; 7.M Muzikale causerie: 7.45 Reg ultz.; I Nieuws: lu Orkestconcert: 138 Radio- scoop: 11 Nieuws; 11.18 Gr.pl. Hllv. II (NCRV) I Orgelspel; 140 Sport- overzicht; ui voor de Jeugd: S.49 Boekbe spreking. 7 Nieuw»; 7.15 Engelse les; 7.M Gr.- pl.: 7.4# Radiokrant; I Nieuw». 1.09 Gr.pl.; 0.15 Motetgazelachsp: I Kootspel: t 29 Gr pl 10.15 Internationaal evangelisch commentaar; 18.29 Strijkkwartet: 10.41 Avondoverdenking; II Nleuwa; jl.lS Gr.pl. Beleggingsmogelijkheden gevraagdV (Van onze financiële medewerker) /~^NS ARTIKEL van de vorige week ^werd besloten met de opmerking, dat er voor de bevordering »an de spaarzin onder de bevolking meer nodig,ia dan verhoging van de rente, waartoe, zoals men zich herinnert, de Rijkspostspaarbank bet voornemen heeft (van 2.18 tot 2,40 pet.). Daar over valt wei iet» te zeggen;1 ditmaa» willen we echter de vraag onder he' og zien of een hogere spaarreAte Inderdaad tot grotere besparingln leidt en of de particuliere spaarban ken, welke merendeels niet meer dln 2 i 2' pet. voor de kleinere lnleggln- gen vergoeden, tot betaling van eèn hogere rente in staat zijn. Over de vraag of een hogere spaarrente een stimulans voori het sparen is. zijn de „spaar-geleerden" het nattiurlUk niet eens anders zouden 't geen geleerden zijn! In ëen beschouwing van „De Neder- landsche Conjunctuur" v.an Febr. 1930 was één der conclusies, dat een stijging van de rentevergoeding met 0.01 pet. ge paard gaat met een stijging van het in leggerssaldo met 0,256 pet. Tal van eco nomisten zijn van mening, dat het onjuist iy de invloed van de hoogte der spaar rente op de grootte der spaargelden te ontkennen. Anderen echter kennen aan de hoogte van de rehte geen belangrijke Invloed op het sparen toe. Wie in dezen gelijk heeft, kan moeilijk worden uitgemaakt, te minder omdat beide categorieën deskundigen hun con clusies baseren op een studie van de spaarpractijk gedurende een aantal Jaren. In hoeverre de rentefactor tijdens en na de tweede wereldoorlog de grootte dex apaarinleggingen heeft beïnvloed, zal ook bij een wetenschappelijk onderzoek nau welijks kunnen worden vastgesteld, om dat de renteverlaging ln die Jaren ge paard ging met allerlei andere factoren, waarvan «ommlge de stijging der spaar gelden bevorderden, andere haar belem merden. De goedkoop-geld-polltiek en de daarmee samenhangende Inflatie bracht een geldruimte «teweeg, welke ook aan de spaarbanken ten goede kwam. ook al bestonden ae grote Inleggingen voor een Ad Kan Langer Mee! werk kleding De 4 Klaveren- of Van der Ven-conventie (VIII) Wanneer de vrager niet met 4 klaveren doch met vier in een andere kleur vraagt, dan wil dit zeggen dat die bepaalde kleur hem ln het geheel niet interesseert, dat hU daarin dan een renonc»; of ln het geheel geen verlleaslag heeft, zoals wij uit het vorige voorbeeld gezien hebben. Is men een maal met een dergelijk vraagbod begonnen, dan werkt dit gedurende alle verdere vraag- bledlngen door. In het vorige voorbeeld vraagt N. door 4 harten aan z'n behalve hartenheer. Krijgt hij al» antwoord I harten (dus één heer), dan weet hU dat dit zeker ruitenheer moet zUn en la dus 7 schop pen een lay-down. Heeft men echter eerat op de gewone ma nier met klaveren naar het aantal azen ge vraagd en daarop een bevredigend antwoord ontvangen en wil men nu weten of partner een bepaalde heer ln handen heeft, dan vraagt men in de gewenste kleur, dus: Noord 1 Sch. Zuid 3 Sch. 4 KI. 4 Sch. (geeft, dus 3 azen aan) Wanneer N nu 4 S.A. biedt, dan vraagt h« naar het aantal heren. Wil hU echter alleen maar weten of Z. een bepaalde heer heeft, b.v. rultenheer. dan vraagt hU niet 4 S A. maar 9 rullen. Heeft Z. de gevraagde heer niet dan antwoordt hij met de opvolgende kleur, dus 5 H. Heeft hij hem echter wel. dan met de daaropvolgende kleur, du» 5 schop pen. Heeft Z. echter de gevraagde heer niet. maar wel een singleton ln de gevraagde kleur, wat van evenveel waarde kan rijn, dan antwoordt hU met 5 S.A. dus de dtreot opvolgende kleur Is neen de daarop volgende kleur la ja en de weer onmiddellijk daaropvolgende kleur la neen. maar wel singleton. Advertentie. Houdt neus- uit lucht- wegea ruin aaet Dampo-verkoudheids- ballen verdrijft verkoudheden en maakMiMi^£rieptijdei^^^ aanwezig zUn. B.v.: N heeft geen enkele heer en krijgl van partner als antwoord I heren, dan kan het van belang zijn voor een zea- of zevenbod. welke heren dat zijn. B.v.: N. heeft 8. a v b 10 0 9 2 H. a v R. a v 19 K. 9 B|j het eerste vraagbod geeft Z een aaa aan. Dit Is dus klaver»»». Heeft Z. nu schop penheer. rultenheer en hartenheer. dan ia 7 schoppen een lay-down. Heeft hij echter bij de gemelde drie heren klaverheer. dan mag maar 8 «choppen geboden worden. Het bled- verloop la d£p als volgt: N. l Sch. Z. 3 sch. N. 4 KI. 4 H- (1 aas) N. 4 S.A. (hoeveel heren) z. 9 Sch. (2 beren) N. I K. (SS.A. sou naar de vrouwen* vragen) He£ft Z. nu klaverenheer, den moet WJ volgens het bovenstaande principe antwoor den 8 harten en weet N. dat hij maar •choppen kan bieden. Geeft Z. echter een ontkennend antwoord, dua 6 ruiten, dan kan N. rustig 7 schoppen bieden. Omtrent de effectenregistratie bevat de Memorie van Antwoord van minister Lief- tlnck, de mededeling, dat de registratie van de aangemelde effecten in de eerate helft van 1950 zal worden beëindigd. Dit zal medebrengen, dat alle tijdig aange geven effecten dan zullen rijn vrijgege ven. voorzover geen opposities tegen deze effecten zijn ingediend. Een uitzondering moet hierbfj worden gemaakt voor de zich in Duitsland bevindende Nederlandse ef fecten. ten aanzien waarvan ée organi satie van de aanmelding in verband met de gecompliceerde verhoudingen daar te lande aanzienlijke vertraging heeft on dervonden. De tijd. nodig om de gehale effecten registratie af te wikkelen, zal afhangen van het verloop van de vaststelling van de effecten welke als niet aangemeld die nen te worden geregistreerd, alsmede van de duur van dc afwikkeling der yjt de effectenregistratie voortvloeiende rechts herstel procedure*. De laatste factor is ook ln zeer belangrijke mate afhankelijk van de omstreden effecten belanghebbende partijen. goed deel uit zgn. „oneigenlijke" spaair- gelden. Het waren geen spaargelden in de gewone zin des vroords. overgehouden na de voorziening van normaal levens onderhoud. maar gelden, die beschikbaar bleven, omdat de normale levensbehoef ten wegens een toenemend gebrek aan goederen niet konden Worden bevredigd. De teruggang der spaargelden gedurende 1947, 1943 en 1948 hield daarmee uiter aard verband. De zgn. „inhaalvraag" naar goederen Is in die Jaren groot geweest en eerst thans kan worden gezegd, dat ^dj langzamerhand bevredigd Is, al zullen er ook nu nog tal van gezinnen zijn, waar het manco nog niet ten volle is aangevuld. Hoe dit sy, het komt ons voor. dat on der normale omstandigheden de rente voet der spaargelden voor de bevordering van de spaarzin geen te verwaarlosen factor la. Want men spaart «liet alleen om het kapitaal te behouden, maar ook om het te doen aangroeien, en wat dit aan groeien betekent, hebben wij In ons vorig artikel met enkele cijfers geïllustreerd. Er behoeft dan ook niet aan te worden getwijfeld of dc voorgenomen verhoging van de spaarrente bij de RifKspostspaar- bank bedoelt een prikkel'te zijn tot be vordering van de spaarzin der Neder landse bevolking. En dat dlze spaarzin geprikkeld wordt, ^alt slechts toe te juichen. Want zoals VÉ)f. De Guchteneere te Brussel het een™ge«fd heeft: .311 het herstel van het land hebben het spat ten en beleggen een essentiële rol te vervullen. De levenskracht van onze volkshuishouding en het rhythme van de verdere sociale vooruitgang zullen af hangen van het beaparingavolume en de doelmatige Investering daarvan". PEN ANDERE VRAAG is of de partl- •®-J culierc spaarbanken de Rijkspostspaar bank nu reeds op de weg naar een hogere rente zullen kunnen volgen. Deze vraag hangt ten nauwste samen met de beleg gingsmogelijkheden, welke er voor die spaarbanken bestaan. Deze zijn door de goedkoop-geld-polltiek aanmerkelijk slech ter geworden. De 4 en 3' i pet. obligaties werden gaandeweg geconverteerd in 3 pet. stukken en deze zijn wegens hun lange looptijd nog niet eens geschikt voor de belegging van spaargelden, omdat zij een groot koertrlsico lopen, dat alleen spaar banken met een grote koersreserve zich mogen veroorloven. De particuliere banken hebbed hun spaaëgelden dan ook voor 10 i 20 pet. in schatkistpapier belegd met een rentever goeding van 1 A 2 pet., voor 10 A 20 pet. gedeponeerd op een door het Rijk geopen de Liqufditeltsrekening. welke 2'/» pet. rente oplevert, met de verplichting echter, dat de spaarbanken over tenminste 3500.-— per spaarrekening 2,16 pet. rente vergoeden, terwijl voorts 3 pet. Grootboek- obllaaties en 3—31'» pet. Nederland 1947 en 3 pcj. Investëringscertiflcaten zijn gekocht. Daarnaast zijn aan publiekrechtelijke Itchamen leningen verstrekt en zijn hypo theken gesloten, maar tenslotte hebben de particuliere spaarbanken in ÜMê geen Nbger rendement kunnen behalen dan 2.90 pet. (1947 2.95 pet.) terwijl ze gemlddëld 2.10 pet (1947 2.10 pet.) hebben uitbetaald. Wanneer men nu weet. dat ook de be- driJfsonkosten der particuliere spaar banken de laatate jaren belangrijk geste gen a|jn en tussen en pet. variëren, dan )s het duidelijk, dat s|j onder de hul» dlge omstandigheden niet lat verhoging der spaarrente kunnen overgaan zonder hnn positie ernstig te verswokken. Terwijl <fe levensverzekeringsmaat schappijen de laatste jaren zijn overgegaan tot aankoop van industriële obligaties en zelfs tot industriële aandelen, wensen de klaarbanken, welks gelden een geheel ander karakter dragen en op korte termijn opvraagbaar zijn, zich daarvan fèrecht te onthouden. Als gezegd, slechts énkele grote instellingen «met een belangrijke koersreserve kunnen het risico van een dergelijk bezlf dragen. De reserves der par ticuliere spaarbanken, die in 1944 15 pet. bedroegen, maken thans nog slechts 10 pet. van de ingelegde spaargelden uit. Door een verhoging van de spaarrente bij de Rijkspostspaarbank tot 2.40 pet. komt het beleggingsprobleem bij de parti culiere spaarbanken derhalve in een acuut itadium. Eind 1948 stond er vaj) het totale spaartegoed in ons land 30'/> pet. bij,de Rijkspostspaarbank. 26 pet. bij de Particu liere Spaarbanken en 37'/» pet. bij de Boe renleenbanken uit. De Rijkspostspaarbank, die gebruik maakt van postkantoren, postagentschap pen. e.d. heeft procentueel een lager on- kosten-cijfer dan de particuliere banken en zij wordt nu bU verhoging van haar spaarrente een nog zwaardere concurren te. Sommigen zien in deze verhoging reeds nationaiisatietendenzen. maar ook al zijn deze niet aanwezig, dan nog kan er terecht bezwaar tegen worden gemaakt, dat de particuliere spaarbanken op deze wijze in hun nuttige economische functie wQrdeh beknot. Een hogere rente voor de Jcleine spaar ders Is alleszins billijk; wtj hebben er meer dan eens voor gepleit. Maar het rijk, dat aansprakelijk is voor het lagere be leggingsrendement van de laatste Jaren, zal nu ook voor de particuliere spaar banken beleggingsmogelijkheden. moeten scheppen, welke haar In staat stellen het voorbeeld der Rijkspostspaarbank te volgen. Waartoe het met zijn vlottende schuld van ettelijke mllliarden ook ruim schoots ln staat is! Tattlecombe arriveerde met Wieruimd gezicht om vier uur ln «rBüddag H|j omhelsde rijn zuster, be- 2*whaar voor alles wat ze voor hem «Maan, maar vroeg haar niet om *1te blijvcA. William hielp hem de yJy naar boven, schoof een bankje zijn been en spreidde een plaid LL.T^Ul h|j meneer Tattlecombe'! jjynfen over Emily Salt aan- 1Ze luistert aan de deur, zei hy net zo verontwaardigd ■J"1 Wj te William's droom gedaan heb het altyd wel gedacht, maar ."".hoar nu op heterdaad betrapt. Jfbeurde gisteravond, nadat Abby t tL was gekomen. De zat nih praten over jouw huweiyk <atuurljjk kwamen we toen ook op jij^tzUment. waarin lk jou de zaak n begon: Dc hoop. dat 11 Sgltmaar meneer Tattle- «f een hand op en vervolgde; vindt het best Ze ls een goed 2oaU ik je al eerder gezegd heb. I Maar Emily Salt, dat la een leUlkerdl Er gloeiden twee rode vlekken op Üln wangen. Emily Salt ia maar familie van my dan ze van Jou la Spreek niet over dat testament ln tegenwoor digheid van ïmily. zei ran «uiter. Dat- heb ik nooit gedaan en1 ber lk ook.niet van plan, antwoordde ik haar. Wel. zei zeT Emily weet er toch lets van en ze t^ erdoor van .treek. Wat «ut het h«r aan en waar windt ze over op. vroeg lk. Laat ze zich met haar eigen zaken bemoeien, daar heeft ze voldoende tan. Ze hoeft zich niets van de mUne t«n te trekken. W4t weet ze er eicenlUk vtn? vroeg lk dan, Abby hier niet op en toen heb ik het haar op de man af gezegd: EmUy staat aan de deur te luisterèn. Abel had het kenneUjk heel prettig E vonden dit te zeggen. Hyhad er al ig op gewacht zich eens uit te kunnen soreken over Emily Salt Abby had er stilletjes bU gezeten met neergeslagen ogen. Ze had niets gezegd. °™JB} niets tegen in te brengen vieL HU legde dit William uitvoerig uit. De dokter was er Zaterdag geweest en had gezegd, dat ik m*n been moest gaan gebruiken. Ik stond dus op en strompelde wat rond. Het ging niet goed, maar ook /liet slecht Wat lk zeggen wit lil dat ik dicht bU de kamerdeur kwam. en toen opeens de trap hoorde kraken •Er ls één trede, die kraakt. Abby Is wat en toen 1 slechthorend, maar ik gelukkig niet Ik had verder geen geluid vernomen, en ik kreeg de overtuiging, dat Emily daar achter de deur rondsloop. Ik be^on op nieuw te praten en lk verhief mijn stejn enigszins, omdat ik het jammer vomt dat ze iets zou missen. Ik zet dat ik me wel eens afvroeg, of ooit ontdekt zou worden, vate jy eigenlijk was. En toen maakte ik oneens de deur open en Emlly viel by na tegen me aan. Stond ze tegen die deur geleund? Abel knikte. Inderdaad, met heer hand op de deurknop, stond ze daar te luisteren. Gelukkig voor m'n been, viel ze niet bovenop me. William trachtte zyn gezicht ln de plooi te houden. Wat hebt u toen gedaan, meneer Tattlecombe? Ik heb gezegd; Je kunt alles veel beter horen, als Je binnenkomt, Emlly Salt Ze staarde me aan, op de manier, zoals z|j dat kan doen en zei, dat ze op het punt stond binnen te komen. Dc *ei haar wat ik van haar dacht. Je staat aan de deur te luisteren, zei ik, en dit is niet de eerste keer, dat je dat doet. Alt ie er maar aan denkt, juffrouw Salt, dat je je handen van mUn zaken afhoudt' Op dat moment kwam Abby op me af en wilde me ln my^ stoel terugdringen. Kom Emily begon ze. maar toen raakte Emily haar haar bezinning kwyt. Ik heb nog nooit zoiets meegenfcalcl. Ze échreeuwde als een wild beest en gilde, dat ik Abby tekort deed. En wat gaat jou dat aan. èls dat zo zou zyn? vroeg ik haar en ik zou nog heel wat meer hebben gezegd, als m'n been in een betere toestand was geweest Toen ik weer in toyn stoel zat nam Abby Emily met zich mee de kamer uit Dc hoorde haar al maar «chraeuwen, terwyi ze naar beneden ge bracht werd. Meneer Tattlecombe Abel hief zte hand ln een gebitdend gebaar omhoog. Als Ja iets over m'n testament wilt zoggen, boud het dan voor Je. Ik ben het met meself eens en Abby vindt het ook best. Wat Emlly Salt aangaat die be hoort ln een Inrichting thuis en dat heb lk Abby ook gezegd, toen ze weer boven kwam. We kregen er geen woorden over. maar als ik daar was biyven logeren, dan zou dat op de duur toch niet te vernujden zyn geweest en. daarom heb lk beiloten wear hier terug te komen. Zeg.ehdie foto boven de schoor steenmantel hangt scheet en ik zie ook, dat de twee foto-albums van plaats ver wisseld zijn; die met de vergulde hoe ken moet daar achter op tafel liggen. «y keek critisch toe, hoe William een en ander in orde bracht. Het meubilair hier was niet zo mooi als dat bij Abby Salt. Het vloerkleed Was tamelijk versle ten en de stoelbekleding was smoezelig, Maar hij was tenminste weer thuis. De foto boven de schoorsteenmantel was een vergroting van zyn trouwfoto hy een ernstige jongeman fn een slechtzittend pak en zü. Mary, een onopvallend lief jong meisje met ballonmouwen en een afschuwelijk hoedje op. Deze meubels hadden ze indertyd samen gekocht Hy knikte goedkeurend, terwyi hy om zich heen keek, en zei; Nergens is het zo goed tls in Je eigen huis, William. "s Avonds na het eten, toen ze alles opgeruimd en afgewassen hadden, ver telde William Katherine hot verhaal over Emily Solt die aan de deur luis terde. HU zat schetsen te maken van de houten koe en had een blocnote op z'n knieCn. Ze is natuurUjk niet helemaal wya, zei hy. Ik kon me slat hoe mevrouw Salt het met haar uit houdt. Alle keren, dat ik daar geweest ben. loerde ze naar me door een spleet van een deur of verdween ze net om de hoek in de gang. Toch kan ik niet hele maal met meneer Tattlecombe's testa ment Instemmen. Hy heeft het zo ge maakt, dat ik zyn zaak zal erven, heb ik je dat al verteld? Nee, zei Katherine. Wel. dan doe lk dat nu. Hy ver- - telde het me voor het eerst die keer dat ik werd neergeslagen, toen ik vah hem vandaan kwam. Je kunt le niet voorstellen, hoe benauwend het is, als menaen je vertellen, dat ze je Iets na willen laten. Vertelde hy je dat dié avond? Ja. Hy zei dat mevrouw Salt er warmpjes by zat haar man heeft haar goed bezorgd achtergelaten en verder zei hy, dat wi) de 2 werkt hadden, zodat hy het prett ala lk zyn erfgenaam werd. Naüipriyk heeft dit niets met ïmily Salt te maken zoals hy haar ook gezegd heeft maar ik kan er niets aan doen, dat het me een onaangenaam gevoel geeft, dat zy er zich over opwindt. Ze heeft er helemaal niets mee te maken, zei Katherine met nadruk. (Wordt vervolgd).

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1949 | | pagina 11