ftADHKT1 van het week-end eenJONGEN Gi ZUID AFRIKA heeft z'n Voortrekkersmonument Jpi'fpfe s Tactiek van de regering; uitstel van enige weken Vijftienhonderd emigranten voeren met de Volendam uit VRIJ ROMEND' WOONHUIS Werkster Het EDICHT PANDA EN DE MEESTER-GWS WIE IS WILLIAM SMITH'/ Rijk wordt ernstig concurrent op spaargebied KLM De betekenis van de Grote Trek I TKf *0t v*r Wat de Boeren er toe bracht huis en haard te verlaten Israels voorbeeld gevolgd De K.A.B. dringt aan op 5% loonsverhoging De Willem Ruys neemt emigranten mee Naar vrije prijzen Onderwijs gerepatrieerde kinderen Zijn kind doodgeslagen omdat het huilde Zijn zestiende vrouw Garantiewet ambtenaren in Indonesië Dr J. Samuels geroyeerd Een baas van een snoek De Ruyter en Van de Pol nog ongeslagen Onder lien 200 Joden uit Duitsland Een kruimeldief bij Nederlands Kunstbezit NET MEISJE NETTE JONGEN BAKKERIJ VAN AALST Café met Vergunning MEISJE HIJ, DIE KOMT Het zwarte schaap Voedingssalon 1950 Waar huisvrouwen en fabrikanten samenkomen door PATRICIA WENTWORTH Effecten- en geldmarkt Kunnen particuliere spaarbanken de rente verhogen HET BEKEND MAKEN VAN EEN BEPAALDE HEER Aangegeven effecten midden 1950 vrij TWEEDE BLAD iriA 4 COUDSCHE COURANT ZATERDAG 17 DECEMBER 1949. H yjOOR het ontstaan van de Grote Trek zijn verschillende redenen aangevoerd zoals het streven van de Engelse overheid in de Kaap, de inwoners aldaar te verengelsen; de rol der Engelse zendelingen ten aanzien van de naturellen en net gebrek aan bescherming dat, met name de „grensboeren", genoten tegen invallen der naturellen uit het Noorden. Al deze dingen veroorzaakten bij vele Boeren een gevoel van onbehagen, van onveiligheid en zelfs van verbittering Zy verkozen niet langer onder zulke omstandigheden te leven en verlieten hun geboortegrond, hun huis en haard. Zij trokken Noordwaarts, de Oranjerivier over, en sommigen nog verder Noordwaarts, de Vaalrivier over, de gebieden binnendie later Oranje Vrijstaat en Transvaal werden genoemd. woord meegesproken. In Europese ogen kan de Grote Trek Iets lijken dat „ver weg" is. Eerv vrijwillige volksverhuizing van gezinnen met have en goed in ossen wagens kan iets onwezenlijks in zich heb ben, vooral als deze geschiedt ,-,in latere tijden". Toch is de Grote Trek nauwe lijks honderd jaar oud, zoals de gehele geschiedenis van Zuid Afrika (behoudens die van de onmiddellijke Omstreken van Kaapstad) nauwelijks honderd jaar oud is. Vijfenzestig jaar geleden stond er, ergens op de Transvaalse hoogvlakte, een boe renhuisje, verloren in een onmetelijke eenzaamheid. Op dezelfde plek bevindt yONDER ENIGE TWIJFEL zochten en begeerden de voortrekkers één zaak boven alles: Vrijheid» Daarvoor hebben zij alles verlaten en alles op het spel gezet. Mozes en Aöron trokken met hun scharen uit Egypte, door zeeëp en woestijnen, naar het Beloofde Land. Daarin zagen de voortrekkers hun beeld, toen zij naar en door wildernissen trokken en zich, onder gevaarvolle omstandigheden waarvan ziekten, ontberingen en oorlogen tegen de naturellen overvloedig getuigenis hebben afgelegd een beloofd land hebben ge schapen. De Grote Trek was niet slechts een daad van moed en vrijheidsdrift. Het godsdienstig element heeft zeer zeker een De Ver bondsraad van de Nederlandse Katholieke Arbeidersbeweging heeft zich fisteren beziggehouden met het vraag stuk van de lonen en prijzen. De ver langens van genoemde raad werden vast gelegd In een resolutie. Het wordt, aldus wordt o.a. in deze resolutie gezegd, een eis van sociale rechtvaardigheid geacht en voor handhaving van Orde en rust noodzakelijk, dat per 1 Januari a.s. verplicht wordt voorgeschreven, dat de lonen, vastgelegd in de C.A.O.'s en loonregelingen, met 5*/i worden verhoogd, met een minimum van 2 per week. Eenzelfde verhoging van de pensioenen en sociale bijstandsregelingen wordt noodzakelijk geacht. Bovendien wordt er op aangedrongen de loongrenzen voor de sociale verzekerings wetten te verhogen van 8750 tot 4500 per jaar. De Koninklijke Rotterdamsche Lloyd heeft op de Willem Ruys, die 6 Januari a.s. uit Rotterdam vertrekt, de vierde klas en een gedeelte van de derde klas accommo datie beschikbaar gesteld voor passagiers met bestemming Australië. In de vierde klasse kunnen uitsluitend mannelijke emigranten worden ondergebracht. Indien mogelijk zal ook voor latere reizen ruimte voor emigranten beschikbaar worden ge steld. Op verzoek van de Rotterdamsche Lloyd zal de British Overseas Airways Cor poration ten behoeve van de voor Australië bestemde passagiers de frequentie op haar luchtlijn Singapore—Sydney verhogen, in aansluiting op de aankomst van de Wil lem Ruys te Singapore op 24 Januari. Met ingang van 17 December 1949. zijn de prijzen voor telegrafie-, telefonie- en sterkstroom-apparatuur. materiaal voor radiozenders e.d. vrijgelaten. De hieronder vallende artikelen zijn: telegrafie- en telefonle-apparatuur; sterk- etroomschakelapparatuur tot en met 60 A.; materiaal voor radiozenders: versterkers van 100 VA of hoger; programmakiezera en luidsprekers voor radiodistributie en uitsluitend voor openbaar verkeer bestemd ontvangmateriaal. Ook zijn met ingang van 17 December vrijgelaten de prijzen voor paraffine, voor zover het na 1 Augustus 1949 ingevoerde paraffine betreft. In 1947 Is het onderwijs aan de uit In donesië gerepatrieerde kinderen geregeld toegenomen, doordat er steeds nieuwe leerlingen arriveerden, voor wie een plaats bij het overbruggingsonderwijs moest wor den ingeruimd. In plaatsen, waar geen overbruggingsscholen voor lager en mid delbaar onderwijs konden worden opge richt, werden de leerlingen verwezen naar de gewone school. Deze leerlingen werden dan, op kosten van de op dit gebied werk zaam zijnde stichting, bijgewerkt. De kosten, aan dit onderwijs verbonden, hebben in 1947 een bedrag van 1.704.576 gevergd, aldus uit de toelichting van een guppletoire Onderwijsbegroting voor 1947. zich thans het hartje van de city van Johannesburg. Legendarische geschiedenis en ontwikkeling T)E GEHELE GESCHIEDENIS van Zuid- ■L/ Afrika, van de Natalse settlers, van de (wee Boerenrepublieken en van de fabel- chtig snelle ontwikkeling van het géhele gebied bezuiden de Limpopo heeft iets on wezenlijks, iets legendarisch. De werkelijk heid, de feitelijkheid van deze nog zo bloedjonge geschiedenis leert men eerst kennen, wanneer men in het land woont en men zichzelf in de duizendvoudige facetten en verhoudingen, die er bestaan, enigszins heeft ingeleefd. De Grote Trek heeft op de sfefer en op vele bewoners van Zuid-Afrika een onuitwisbaar stempel ge zet. De ëenzaamheld en gevaren ener vaak barre natuur, het aan zichzelf overgelaten zijn en het Calvinisme der „vaderen" hebben de Boer, de Afrikaner, gekneed en gevormd: Piet Retlef, Gert Maritz, Hen drik Potgieter. Louis Trichardt. Sarei Cil- liers. Piet Uys, Andries en M. W. Preto- rius en zovele anderen tot en met M. T. Steyn en S. J. P. Kruger, zij allen waren kinderen van een natuur en van levensomstandigheden, die alleen hier be stonden. Zo zijn de Boeren a.h.w. een specifiek ras met een specifieke mentali teit geworden en zo zijn zij in staat ge weest tot prestaties, die het aanschijn van Zuid Afrika hebben veranderd en waar van het nageslacht tot op de huidige dag de vruchten plukt. De voortrekkers geëerd Ï")IT NAGESLACHT NU heeft uit dank- baarheid en in eerbied voor dit nog zo nabije verleden, ter ere van de voortrek kers een monument gebouwd, dat getuige nis aflegt van het leven, het werken en de idealen der voortrekkers. De eerste idee, de voortrekkers met een monument te eren, stamt uit de dagen van de Zuid Afrikaanse Republiek, toen wijlen generaal Piet Joubert in 1895 de hoeksteen van het monument bij Blauw- kransrivier heeft gelegd (waar in 1838 de moord op het trekkers-lager plaats had). Bij die gelegenheid is een comité gevormd om gelden ln te zamelen voor een voor trekkersmonument. De Boerenoorlog maakte aan alle plan nen een einde. Een tweede poging volgde in 1909 te Pietermaritzburg, maar ook nu bleef het bij een poging. In 1931 heeft de Federatie van Afrikaanse Kultuurliggame (F.A.K.) zich met de zaak bemoeid en een Sentrale Voortrekkersmonument Komitee (S.V.K.) benoemd om te pogen, gelden in te zamelen, een monument te doen op richten en dit op Dingaansdag, 16 Decem ber 1938 in te wijden. Zo snel ging het echter niet, maar in 1935 heeft de regering zich, bij monde van de toenmalige eerste minister, wijlen generaal J. B. M. Hertzog, met de monumentidee ingelaten, in het S- V. K. regerings-leden benoemd en gel delijke steun toegezegd. Voorzitter van het S-V.K. was in 1931, en is ook thans nog, dr E. G. Jansen, de huidige minister van naturellenzaken ln het kabinet dr Malan. Tot architect werd benoemd Gerard Moer dijk, wiens ontwerp is aanvaard en thans is uitgevoerd. In 1937 werd met de fundering begonnen, nadat, uit tal van plaatsen die om histo rische redenen dongen naar het monu ment, Pretoria is gekozen. Op 16 December 1938 is de hoeksteen gelegd. Het plan, het monument in te wijden op 16 December 1943, heeft de oorlog verijdeld. Op 16 December 1938. bij de hoeksteen legging, zijn boodschappen voorgelezen van Koning George van Engeland en van Koningin Wilhelmina, terwijl de vice-pre sident van de Raad van State, jhr mr F. Beelaerts van Blokland, tegenwoordig was. Uit Kaapstad en van de plek, waar Piet Retief vern*>ord is door de volge lingen van de vCTraderlijke Dingaan, zijn toen fakkels aangedragen. De plechtige inwijding THANS IS HET MONUMENT, met alle beelden en versieringen (beelden van Plet Retief, Andries Pretorius, Hendrik Potgieter en van de „onbekende voortrek ker", van de voortrekkersvrouw en van ossenwagens) gereed, en gisteren is het door de eerste minister, dr D. F. Malan, onmiddellijk na het uitspreken van een rede geopend Op dat plechtige ogenblik, precies om 12 uur Vrijdag viel er een zonnestraal op de binnen het monument opgestelde sarcofaag, die de dood van Piet Retief en de zijnen symboliseerd. In de bovenste hal zijn een aantal Frie zen aangebracht, die in historische volg orde, de belangrijkste gebeurtenissen van de grote trek uitbeelden. Beneden- en bovenhal wekken herinneringen op aan de Dome des Invalides te Parijs. In deze zin, dat zij ruimte bieden voor latere herin- neringen-in-beeld van grote mannen van de Unie. Het uitzicht van de top van het monument ls machtig wijd en geeft een gevoel van rust. dat trouwens ook het gehele Interieur van het monument ken merkt. Rond het monument zijn 56 osse- wagens uitgebeiteld: hetzelfde aantal als dat van het trekkerslager van Bloedrivier: symbool van veiligheid. De feesten waren reeds Woensdag,begon nen. Een groots gebeuren was de ont- Wandaad na vijf jaar erkend Eerst thans is een gruwelijke mishande ling aan hoa licht gekomen, die een vader in 1944 pleegde op zijn vier maanden oude baby, een jongetje, waardoor deie baby tenslotte overleed. De politie had er dezer dagen de lucht Van gekregen, dat het kind van de familie P., die destijds aan de Schiedamsesingel te Rotterdam woonde, vermoedelijk een on natuurlijke dood was gestorven. Bij on derzoek kwam aan het licht, dat de baby reeds zes weken na de geboorte moest worden opgenomen in het Sophia-kinder- ziekenhuis. Het leed aan hersenbloeding. Na anderhalve maand verpleegd te zijn ge weest kon de zuigeling naar huis, maar een week later moest het kind opnieuw worden opgenomen wegens kwetsuren aan de hals en een gebroken sleutelbeentje. Op 8 November van dat jaar verliet de baby opnieuw het ziekenhuis, maar een week later overleed hij. Thans is de vader aan gehouden. Hij heeft een volledige beken tenis afgelegd en beweerde ln die tijd zeer nerveus te zijn geweest en aan slapeloos heid te hebben geleden. Als het kind 's nachts huilde, ging hij het bed uit en kastijdde het. Eenmaal heeft hij zijn zoontje op het hoofd geslagen, de tweedë maal sloeg hij het ln het nekje. De vader is vandaag voor de officier van justitie geleid. J. F. Williams, die in Ipwa (V.S.1 bekend is als de man die de meeste keren uwd is, heeft een eis tot echtschei- van zijn zestiende vrouw ingediend, ams is 67 jaar. Hij voert aan dat zijn laatste vrouw, met wie hij in 1946 in het huwelijksbootje stapte, hem verlaten heeft met de woorden: „Zelfs in het paradijs zou ik niet bij je willen blijven". Williams trouwde in 1904 voor de eerste keer. Dit huwelijk duurde 24 jaar. De volgende waren alle betrekkelijk kort. (Van onze parlementaire redacteuT.) Er zit méér achter de simpele mededeling van voorzitter Kortenhorst dat de regering het op prijs zal stellen de garantiewet voor de ambte» naren in Indonesië niet volgende week Vrijdag maar pas nè de souve- reiniteitsoverdracht in de Tweede Kamer te behandelen. Volgende week Vrijdag gaat de Tweede Kamer met Kerstvacantie en zij zal dan niet eerder bijeenkomen dan 31 Januari! Indien de garantiewet dus niet volgende week Vrijdag wordt behandeld, betekent dat een uitstel van enkele weken, die de regering om bepaalde redenen juist gewenst acht. In de ochtendzitting had dr Korten horst als voorzitter de verwachting uit gesproken, dat de garantiewet volgende week Vrijdag zou worden behandeld, maar 's middags bij de heropening van de zit ting vroeg de heer Romme (K.V.P.) heel toevalling natuurlijk! zo langs zijn neus weg of de voorzitter zéker was van de behandeling volgende week Vrijdag. En toen vertelde de voor zitter, dat die zekerheid Tweede dwenen was, omdat zij zo juist had gehoord en niet van de eerste de beste dat de regering er prijs op stelde de behandeling niet te doen geschieden vóór de overdracht van de souvereiniteit, maar er né. De heer Romme stond op zijn terste benen. Want zijn fractiegeno< Graaf had er op 8 December juist voor gepleit, dat die garantiewet vóór Kerst mis in behandeling zou komen en dat hij daaromtrent eventueel door middel van een motie een uitspraak van de Kamer wilde uitlokken. Daarom had minister Joekes op 9 December een verklaring af gelegd, die te goeder trouw niet anders kon worden begrepen dan dat de behan deling zou geschieden vóór Kerstmis. En aan die afspraak wilde professor Romme die vandaag zijn beleid moet verdedigen in de partijraad van de K.V.P., de rege ring beslist houden. De Kamer was het hiermee eens en voorzitter Kortenhorst werd gemachtigd1 het zaakje op te nemen met de r Voor de tweede maal 6e eerste keer was het een Jaar geleden is de Volendam als regeringsschip met bijna 1500 emigranten naar Australië vertrokken, 1500 mensen, die zich een nieuw bestaan willen veroveren ln een ander land dan het land van hun geboorte. Uit vrijwel alle provincies van Nederland kwamen zij gisteren naar Rotter dam met wat handbagage. En van 's morgens 10 uur af was het in de grote loods aan de Schiehaven, waarvoor de Volendam gemeerd lag, een drukte van belang. Vijftien honderd mensen te controleren op papieren en bagage, op deviezen, hun plaats te wijzen aan boord en zoveel andere dingen, is een opgave die men niet te licht moet schatten. Er was dan ook een legertje administratief personeel, pass?ncontroleurs, douanebeambten en kruiers de gehele dag in de weer om alles naar wena te laten verlopen. vangst van de „rapportrijders". .trek" van i938 ver- die de symbolische „Ossewat vingen, toen een ossenwagen van Kaap stad, van het monument van Jan van RLe- beeck, naar Monumentkoppie ls getrokken. De inwijdingsplechtigheid was het hoog tepunt van dfe feestviering. Zodra de toegang tot het binnenste van het monument was ontsloten (door 12 jon gens en meisjes ln voortrekkerskleder dracht),J begonnen op alle plaatsen, dor pen en steden in de Unie de kerkklokken te lulden ten teken, dat het Voortrekkers monument werkelijkheid was geworden. Als lid der Mij tot bevordering der Geneeskunst Enige tijd geleden heeft de maat schappij tot bevordering der geneeskunst als lid dier Maatschappij geschrapt dr J. Samuels te Amsterdam.- Dr Samuels deed pogingen om officiële erkenning te ver krijgen voor zijn nieuwe behandelings wijze van kanker. De Amsterdamse arts ging in hoger beroep tegen zijn royering, doch dit beroep is door de Raad van Beroep verworpen, „gezien de misdragin gen, die in hoge mate in strijd zijn met de waardigheid en de belangen van de geneeskundige stand", aldus een deel van de motivering. In verband met deze schrapping heeft op 12 December dr. Samuels een schrijven gericht tot de Griffier van jugtitie bij de Amsterdamse rechtbank. Hij betoogt hierin, dat het van groot belang is, dat een diepgaand onderzoek wordt ingesteld naar de verschillende punten, die tot de royering aanleiding hebben gegeven. Over de zaak-Samuels zijn twee offi ciële rapporten verschenen. In het tweede rapport van een commissie, onder voorzit terschap van dr J. J. Brutel de la Rivière, vdorzitter van de Gezondheidsraad, is een vernietigend oordeel uitgesproken over de methoden van de betrokken genees kundige. Dr Samuels mag de geneeskunst blijven uitoefenen. Vrijdag ia aan de visafalag te Lemmer door de L.E. 96, schipper C. Postma, een snoek aangevoerd, die twintig pond woog. Het beest was een meter en vijf centi meter lang. Dit zou de zwaarste snoek zijn, die tot dusver ln het IJselmeer werd gevangen. Vrijdag werd te Helmond de strijd om het kampioenschap van Nederland 47/2 voort gezet. De uitslagen op de tweede dag waren: v. d. Pol 400 19 115 31.05 Metz 355 19 66 1668 Eichelsheim 28i I 87 15.35 De Ruyter 400 n 75 23.52 Van Lochem 226 25 46 9.04 Eichelsheim 400 15 116 16.90 Kobus 400 20 91 20.00 Sweerlng 276 20 102 13.80 v. d Pol 400 7 176 57.14 De Leeuw 76 7 31 10.85 Metz 121 6 56 2016 De Ruyter 400 8 146 66.06 De Leeuw 400 0 193 50 00 Kobus 189 8 158 23.62 Metz 400 21 113 19 04 Eichelsheim 271 21 3t 12.90 De Ruyter 400 14 127 28 57 Van Lochejn 206 14 66 14.50 v. d. Pol 400 15 96 26.66 Sweering 342 15 82 22.80 Het klassement na de tw eede dag luidt: 1. De Ruyter 8 1600 51 202 31.37 2. Van de Pol 8 1600 60 176 26.68 3. Kobus 4 1170 76 156 15 39 4. De Leeuw 3 1047 49 193 2136 6. sweerlng 3 1410 101 109 14.03 6. Metz 1 1121 75 113 14 94 7. Eichelsheim 1044 82 116 12.73 8. V*n Lochem s 1225 104 94 11.77 Wel zelden heeft een zo gemengd ge zelschap emigranten de reis naar een nieuw vaderland aangevangen. 'Een bijzon der groot aantal beroepen kon men onder hen aantreffen, veel timmerlieden en bankwerkers, tuinders, molenaars, vlieg tuigmakers, gevangenbewaarders, boeren, boerenknechts, kruideniers, een boekhan delaar en zelfs een cameraman. Opmer kelijk was, dat het overgrote deel van de passagiers alleenstaand was. Het aantal gezinnen was vrij gering. De leeftijden varieerden van 25 tot 40 jaar met enkele uitzonderingen van oudere mensen die voor het merendeel naar familie gingen. Hun emigratie was behandeld door de Stich ting Landverhuizing Nederland van het ministerie voor Sociale Zaken en de se lectie was uitgevoerd door de immigratie attaché van de Australische legatie in Den Haag, kolonel Stoyles, die zich zeer gun stig uitliet over de mogelijkheden van slagen voor al deze emigranten. Uitgezon derd kantoorpersoneel is voor elk beroep direct plaatsing mogelijk in Australië en Nieuw-Zeeland. Tweehonderd van de passagiers zijn geen Nederlanders. Het zijn „verplaatste personen", afkomstig uit kampen in Duits land, allen Joden die op kosten van het American Joint Distribution Committee naar Australië kunnen emigreren. Zij zijn vrijwel allen statenloos behalve enkelen, die de Poolse of de Tsjechische nationali teit bezitten. Zij verbleven enkele jaren in de kampen en zien nu eindelijk kans weg te komen en een nieuw leven te be ginnen. Ongeveer 20 emigranten hebben de Lithause, Deense. Italiaanse of Belgi sche nationaliteit, terwijl 10 Australiërs de gelegenheid aangrepen met de Volen dam naar hun vaderland terug te keren. Al deze mensen gingen in groepjes aan boord, zodra de formaliteiten vervuld wa ren. En in de loods, achter hoge hekken, groeide de schare van familieleden en vrienden aan, die hun xerwanteh uitge leide deden. Afscheid nemen valt zwaar, vooral als de man vertrekt en zijn vrouw met enkele kinderen achterblijft en het vooruitzicht heeft misschien over een jaar te kunnen volgen. Ook zwaar voor de vader en moeder-op-leeftijd, die hun zoon wegbrengen, de zoon. die besloot weg te trekken, omdat hij in dat verre vreemde land meer kans van slagen meent te heb ben dan hier, Zulk een afscheid betekent een vaarwel voor altijd. En minder zwaar zal het vaarwel zijn voor de gezinnen, die vertrekken omdat zij in elk geval bij elkaar blijven en el kaar in die eerste moeilijke maanden, als alles zo vreemd is land, taal en men sen steun kunnen geven. Zoals de land bouwer Anthonie Hoebergen, die met vrouw en acht kinderen, de grote reis aanvaardt en er zich zeker zal doorslaan omdat die kinderen, die in leeftijd variëren van 14 tot 25 jaar, geen last zijn, maar medewerkers, die bij goed zal kun nen gebruiken. Er ls gisteren daar in de late middag- Het echtpaar Rijkers, samen 107 jaar tel lende, aan boord van de Volendam op weg naar Melbourne, waar reeds twee zoons zich hebben gevestigd. uren in die kille loods en later, toen de Volendam de trossen had losgegooid, op de kade heel wat verdriet weggesnikt. Want emigreren betekent afscheid nemen, dikwijls voor altijd. De Volendam doet Fremantle en Mel bourne aan om zijn passagiers te ontsche pen. En de tachtig emigranten, die naar Nieuw-Zeeland gaan. zullen in Sidney een ander schip vinden voor het laatste traject van de grote reis. verenigd Europa. De Europese parle mentaire unie heeft te Gstaad onder de titel „De structuur van Europa" een memoran dum gepubliceerd, waarin de vorming van een Verenigde Staten vart Europa de meest doelmatige garantie tegen vernietiging van de Europese beschaving ln een derde wereld oorlog wordt genoemd. Grotewohl. De Oostduitse regering heeft meegedeeld, dat premier Otto Grotewohl enkelte weken rust nodig heeft om van zijn ziekte te herstellen Hij heeft influenza ge had, waarbij zich een complicatie voordeed. Zijn gezondheidstoestand is thans bevredl- Wanneer de garantiewet in behandeling :omt, bestaat de kans, dat de Kamer, ge. peild de stemming, op het wetsontwerp een amendement indient, waardoor de Nederlandse ambtenaren, in Indonesië onbekommerd door financiële redenen vrij zijn al of niet ln dienht te blijven van de regering der Verenigde Staten van Indonesië. De regering wil het de ambtenaren ech ter niet te gemakkelijk maken om te voorkomen, dat de ambtenaren bij bosjes hun ontslag indienen, waardoor onrust zou ontstaan, de een de ander zou aan steken, en het bestuursapparaat zou wor den ontwricht tot schade van Indonesië, juist in de komende moeilijke maanden en jaren, en dientengevolge van Nederland. Maar de Kamer schijnt te overwegen, dat de regering dan maar op andere mid delen moet zinnen om de ambtenaren tot aanblijven te bewegen. Het ls een kwestie, die Maandagavond, wanneer het debat over Indonesië in de Eerste Kamer begint, ook nog wel ter sprake zal k;omen. Tegen dierenmishandeling voor de wetenschap De behandeling van de begroting van onderwijs heeft geen nifeuws opgeleverd, omdat volgens onderlinge afspraak de kernpunteh van debat buiten beschouwing zijn gelaten. Bovendien verweten vele Kamerleden minister Rutten, dat hij zich van de vragen en klachten maar met een kwinkslag afmaakt, een bewijs, dat er geen nieuws uit de minister te halen viel. Onvermeld mag echter niet blijven, dat ds Z a n d t (S.G.P.) voor de zoveelste maal weer een pleidooi heeft gehouden tegen de vivisectie, het doen lijden van dieren ten bate van wetenschappelijke proeven. Men kan de dieren vergiftigen, uithongeren, verdrinken, bevriezen, verbranden, ver stikken, gedeelten van de hersenen weg snijden, de stembanden doorsnijden om het gillen van de pijn tijdens de bewerking niet te horen énz enz. Te gruwelijk alle maal om op te noemen. Daarom drong ds Zandt aan op het instellen van een leerstoel voor de ènti-vivisectie en wonder boven wonder verklaarde minister Rut- t e n zich bereid te overwegen in overleg te treden met de Nederlandse 'Bond ter Bestrijding van de Vivisectie, over het in stellen van zulk een leerstoel, Indien de bond deze voor haar rekening wil nemen. Minister R u 11 e n verklaarde ook met sympathie het instellen te willen over» wegen van een leerstoel in jle Spaanse taal, die door 150 millioen mensen op de wereld wordt gesproken. Wetenswaardig was ook nog de mede- lellng van minister Rutten, dat van de '50 huishoudscholen, die er thans in ons ind zijn, er 100 tot stand zijn gekomen a de bevrijding. Er wordt wel aange hangen op nóg meer huishoudscholen, aar men ziet, aldus de minister, dat er •eds veel is gedaan. De radio De radio-omroep ressorteert ook onder et departement van minister Rutten, die -en nieuwe radiowet op stapel heeft staan. De heer v. d. Zaal (AR.) verklaarde daar niet zo veel behoefte aan te hebben, maar de heren Cornelissen (V.V.D.) en v. S 1 e e n (P.v.d.A.) drongen juist aan op een spoedige indiening, omdat de zelf standigheid van de omroepverenigingen dient te worden hersteld De overgangstijd duurt veel te lang. Er werd ook bezwaar tegen gemaakt, dat de kosten vgn de wereldomroep wor den gefinancierd uit de opbrengst van de luisterbijdragen Men betaalt voor het ontvangen van binnenlandse uitzendingen maar niet voor uitzendingen naar het bui tenland. Maandagmiddag zal minister Rutten antwoorden. NEDERLANDINDONESIë Celebes 18 op 790 mijl ONO v Minlkol Kota Agoeng 17 v Soerabaya te Makassar Melampus Java-Amet 17 v Port Said Poelau Laut p 18 Ouessant 18 van Batavia te Amsterdam verwacht Polydorus 16 v Batik Papan n Sorong Rotti 17 V Soerabaya n Batavia Sarangan p 16 Finisterre 19 om 4 u. te Rot terdam verwacht Slbajak Java-Rotterdam 17 te Suez verw. Tarakan Batavia-Amsterdam 17 te Suez Waterman Rot>t-Java p 16 Malediven Zeeland Rotterdam-Java 16 v Suez Zuiderkruis 18 v Batavia te Rotterdam Voor de Haagse rechtbank heeft zich te verantwoorden gehad de 23-jarige L. J. van W., die als 19-jarige jongeling al op trad als waarnemend landelijk inspecteur der stichting Nederlands Kunstbezit Van W. was ten laste gelegd, dat hij zich enige voorwerpen, toebehorende aan genoemde stichting, had toegeëigend Ook zou hij invloed hebben uitgeoefend op een taxateur, wat tot gevolg had dat een in-* boedel, die eerst op 1.200 000 was ge schat, op ƒ120.000 werd getaxeerd. De officier van justitie merkte in zijn requisitoir op, dat verdachte zich een knoeier heeft getoond. Wel was hij een kruimeldief, maar hij heeft de handen naar vele kruimels uitgestoken De offi cier becritiseerde de leiding der stichting, die aan een 19-jartge jongeman een zo verantwoordelijke positie had gegeven. EU: een jaar gevangenisstraf met af trek van voorlopige hechtenis Gevraagd: voor de winkel, beslist eer lijk, van goede getuigen voorzien, tevens 14—18 jaar. Aanmelden: M. C. BAAS. Bothastraat 14, Gouda, na 6 uur, niet op Zondag. te koop, zeer goed onderhouden- Brieven onder No. 9920, Advert.bureau Houtman. Burgemeester Martensstraat 6, Gouda. Te huur, voor Dame-alleen, gedeeltelijk gemeubileerde, gestoffeerde KAMER met badkamer. Centrum der stad. Br. onder No. 11451, Bureau van dit Blad. GOUWE 176 GOUDA vraagt: van 1818 Jaar. gèwtóBagd voor het schoon- hoüflen 3 x per week van een klein kantoor. Aanmelden: Zeugestraat 38, Gouda. Door omstandigheden ter overname: in centrum Gouda. Brieven onder No. 11440, Bw. van dit Blad. Gevraagd: voor dag on nacht voor winkel en huishouding. Brieven onder No. 11490, Bur. van dit Blad. ^TERDAG 17 DECEMBER 1949. pgN week nog scheidt ons van D Kerstmis. Van Kerstmis 1949. De „ereld, die over weinige dagen de rste helft van deze drukke eeuw ioopt vol te maken, bereidt zich voor het vieren van dit vredefeest. En wij daar ooit naar hebben ver- ÜÜgd, dan is het wel nü. De op drift »eraakte mensheid ziet in Kerstmis en steunpunt in de woelige deining Kan deze tijd. Zy grijpt naar Kerstmis jdj naar een reis van enkele korte ■dagen uit een land vol van rumoer een plaats van stilte; als een wel- slaap, kort van uren, maar als è"n zoete droom. Kerstmis is gewor- Icn tot het feest, waarop we, even a-eer en telkenjare opnieuw, verlan- end soms, terugdenken aan éen leaal, waarnaar we eens uitzagen, naar waarom we thans glimlachen, jmdat deze keiharde wereld ons kei- urd heeft gemaakt. Ja, wy zijn kei- urd als blokken graniet soms, als otsen, waartegen de zachtere gevoe- ens stuk slaan. Wij zijn de kinderen an deze eeuw, gekleed in staal en he- Upend et staal; wij juichen en wy ingen bij de sonore muziek van zwaar tonkende motoren. En, innerlijk ver loofd, hardhorend door al het lawaai, Ktten we de borst vooruit om onze iterkte. Wij hebben het, wat we zo loemen, sentimenteel-z^n allang ver eerd. Wij hebben geen tijd meer voor winning, wij hebben geen tijd meer m terug te zien, want tijd is geld en eld beheerst ons allen. Want geld be ekent materie en wij zijn zo aan de niterie verknocht, dat de materie ons haar wil oplegt. En toch, ieder van ons, draagt diep zich de hoop en de verpachting, in weerwil van alles. De mens grijpt Kerstmis met een verwachting.... JAT is het zwaartepunt van Kerstmis. En daar gaat het om. We bereiden os voor op de Kerstfeestviering. Maar Ut doen we dat? We zien uit naar Kil houvast in ons leven. Vinden we lit houvast in Kerstmis? Gaat het ons Is Johannes de Doper, die, gevangen zijn kerker, gekweld wordt door die ie vraag: Zijt Gij degene, Die komen Hm of verwachten wij een ander? De raag dient beantwoord, door ieder ran ons. Wij moeten weten, waarop we misturen. Wij moeten weten of Kerst- uil voor ons is enkel een denneboom set brandende kaarsjes en wat rood *jipier om de lamp of de herdenking de geboorte van Christus. Of is een paar dagen rust in een leven of de zekerheid, dat Hy e is, Die komen zou, Die onze en toeverlaat wil zijn bij onze «mHykheden en in ons verdriet. Wat i Kerstmis voor ons? Waarop bereiden rij ons voor? De wereld leidt ons naar ie ondergang, Christus voert ons naar e overwinning. We hebben de keus. h we moeten kiezen. Want Chrislfas n de wereld staan lijnrecht tegenover Ikiar. Het is voor ons óf het één óf let ander. Een middenweg is er niet. in week nog scheidt ons van Kerst- 1949. Dan zullen de klokken lui den, Moge het zijn om ons de blijd- tchap in het hart te geven: Christus de Heer is geboren voor my. zon?verdwijnt niet weder ni straalt steeds nieuw op 't mensdom neder, Int zonder haar verkwijnen zou. Vwheid raait voor aile volken, ear glans verdrijft de donkere wolken an zond' en dwaling, wee en rouw. !y, volken, neemt Hem aan, iy wijst de rechte baan. falleluja. '«kt u bereid ui Heiland leidt tot z\jn eeuw'ge heerlijkheid. H. J. Wk. EERSTE BLAD - PAGINA 3 i mo*ellJk. dat latere geslachten een gedicht als „De blinde passagier" van Bert Voeten njet zullen kunnen lezen zonder een min of meer uitvoerige uitleg wy, die de tweede wereldoorlog meegemaakt hebben, begrijpen onmiddellijk dat met deze blinde passagier dê onderduiker bedoeld wordt. Het opgesloten zijn in een kleine ruimte, waarin van de buitenwereld «lechts een flauw gerucht doordringt; het zich s avonds buiten de schuilplaats wagen; het eindeloos wachten en het waakzaam zijn voor ontdekking: de situatie is in beide gevallen zo zeer dezelfde, dat de dichter zijn beeldspraak van het begin tot het einde kan volhouden. Slechts eenmaal maakt hij daarbij gebruik van een meer persoonlijk motief, dan namelijk, waar hij de werk zaamheid van de ondergedoken dichter van verzetspoëzie karakteriseert: „met schiet gebed en vloek soms strofen schrijven...." Overigens vloeien de motieven op natuur lijke wijze uit de gelijkheid der situaties voort en de vrijheid, die ten slotte een einde zal maken aan de beproevingen van de verstekeling, had niet treffender verbeeld kunnen worden dan door die driemastbark, die, glorieus, met volle zeilen, komt aanvaren. DE BLINDE PASSAGIER. De dagen zijn mij enkel nog wat bleke, door 't luik omlijste vlakken najaarslucht. De zee: schuimkoppen die aan boegstaai breken, het donker tot den dood herhaald gerucht. Een avond zonder maan waag ik mij boven om roet en luis en lampzwart te ontgaan, een homp zuurJ>rood en wat tabak te roven en even in den westerwind te staan. Niets doen dan wachten, luisteren, waakzaam blijven voor 't scheepsvolk, zijn genadeloos gericht; met schietgebed en vloek soms strofen schrijven; wachten en luisteren, tot het duister zwicht en over 't dek de helle roep komt drijven: ,JDe driemastbark De Vrijheid is in zicht!" Uit: De blinde passagier". BERT VOETEN (geb. 1918). En hier ij dan het zwarte schaap, dat men niet links laat liggen. Voor de korrende feestdagen wordt de witte vacht zorg vuldig uitgekamd en geschuierd op deze Engelse boerderij. (Van onze verslaggeefster) Ha! De hulsvrouw lacht. Langzamer hand wordt de klant weer koning! Aller lei saken houden weer reclamedagen of hebben reclame-artikelen of andere aan trekkelijkheden, welke de huisvrouw no pen juist ln die zaak en In geen andere te kopen het wordt werkelijk weer ple zierig te gaan winkelen. Ja, maar nu gaat het er voor de huls vrouw toch ook om het huishoudgeld, dat zij ie besteden heeft en dat over het al gemeen werkelijk niet veel is, zo doelma tig mogelijk te besteden. Enige voorlich ting op dit gebied kan geen kwaad. Deze voorlichting zal de huisvrouw in April van het volgend jaar ruimschoot kunnen krij gen in de „voedingssalon", die dan in de Houtrusthallen te Den Haag zal worden gehouden. Er ls «en stichting gevormd „Voedingssalon 1950'. die zich tot taak stelt huisvrouwen en leveranciers van voedingsartikelen bij elkaar te brengen, m.a.w. in navolging van dergelüke salons, welke reeds in het buitenland worden ge houden, met name irt België, een grote tentoonstelling van levensmiddelen in te richten, waar niets te koop zal zijn, maar waar druk zal worden gewerkt met mon sters Iedere beozekster (en bezoeker) krijgt bij de Ingang een papieren tasje en heeft men de uitgang bereikt, dan is die tas voj met allerlei heerlijkheden, wel ke men (thuis'zal kunnen keuren. Tussen in- en uitgang heeft men dan veel gezien in rustige sfeer. De bedoeling is n.l. deze tentoonstelling zo rustig mogelijk te hou* den: geen schetterende muziek, alleen een orkest in het restaurant en rustig ook zal de aanblik van de tentoonstelling zijn: alle stands worden ingericht door de ontwer per, die de deelnemers vanwege dë Stich ting ter beschikking wordt gesteld Ver der zal worden gezorgd, dat stands van artikelen, die verband met elkaar houden (toast en kaas) in eikaars nabijheid wor den gezet. BH de beslissing over toelating van gegadigden als deelnemers heeft de Voedingsraad mede een stem in het ka pittel. Winst beoogt deze Salon niet. De helft van de netto-opbrengst zal een liefdadig doel ten goede komen. Het Stichtingsbestuur, dat ons een en ander vertelde, verklaarde, dat het de bedoeling is in het vervolg elk jaar een dergelijke Salon te houden, steeds in Den Haag. Hilv. I (VARA) 6 Nieuws; (.11 Gr.pl.; (.36 Ned. Strijdkr.; 7 Artistieke Staalkaart; (VPRO) 7.30 Bijbellezing; (VARA) 7.45 Voor de Nederlanders in Duitsland; I Nieuws; 1.65 Actualiteiten; 5.15 Amusementsmuziek; 5.45 Gevar. programma; 5.45 Socialistisch com mentaar; 10 Sextet; 11.55 Hoorspel; 16.40 Ac- cordeonmuziek; 11 Nieuws; 11.15 Verzoekpro gramma 11.35 Gr.pl. Hilv. II (KRO) 6 Plano en orgel; (.15 Jour nalistiek weekoverzicht; 8.10 Amusements Orkest; 7 Nieuws; 7.15 Actualiteiten; 7.55 Ka tholiek Thuisfront overal; 7 30 Dansmuziek; 7.50 Benelux-commentaar; I Nieuws; 1.05 De gewone man; (.12 Gr.pl.; f.15 Lichtbaken; 5.40 Gr.pl.; 5 Gevar. programma; 5.45 Puzzle; 5.55 Populair concert; 10 30 WIJ lulden de Zondag in; 11 Nieuws; 11.15 Reportage; 11.25 Concert gebouw Orkeat ei) solist. ZONDAG 15 DECEMBER 1(45. Hilv. 1 (VARA) 5 Nieuws; 1.15 Gr.pl.; 1.31 (VPRO) 10 Voor de kinderen; (IKOR) 10 16 Doopsgez. kerkdienst; (AVRO) 12 Kwintet; 12.50 Voor de Jeugd; 12.46 Pianospel; l' Nieuws; 1.20 Dansmuziek; 1.50 Even afreke nen, heren; 2 Gr.pl.; 2.05 Boekbespreking; 1.20 Phllh. Orkest en solisten; 2 30 Film praatje; 3.45 Lichte muziek; 4.05 Dansmueiek; 4.30 Sportrevue; (VPRO) 5 Causerie; 5.26 Causerie, declamatie en piano; (VARA) 5.36 Ome Keesje; 5.50 Meisjeskoor: 6.05 Reportage; 6.15 Nieuws; 6.30 Ned. Strijdkr.; 7 Radiolym- pus; 7 30 Lichte muziek; (AVRO) 5 Nieuws; 5.05 Actualiteiten; 3.15 Opera; 8 10 Cabaret; 5.35 Omroep Orkest; 8.55 Paul Vlaanderen; 16.20 Strijkkwartet; n Nieuws; 11.15 Gr.pl. Hilv. II (NCRV) I Nieuws; S.1S Grj».; 1.56 Morgenwijding; 8.15 Kerkkoor; (KRO) 3.36 Nieuws en waterstanden; 9.45 Gr.pl.; 10.25 Toespraak door de Italiaanse ambassadeur ln Nederland; 10.30 Toespraak door de presi dent van Radio Italians; 10.35 Clavecimbel- eoncert; 10.55 Klokgelui; 10.56 Hoogmis; 12.11 Causerie; 12 30 Italiaanse volksliederen; 1 Nieuws; 1.20 Italiaanse muziek; 2 Rome zien, klankbeeld; 2.25 Opera, (3.10 wij spreken dagelijks Italiaans); 4.10 Klankbeeld over Aasisle; 4.30 Vespers; (IKQR) 5 Ned. Hgrv. kerkdienst; (NCRV) 7 Kamerkoor; 7.15 Kent gij uw Bijbel? (KRO) 7.30 Nieuws; 7 43 Cau serie; 5.05 .Napolitaarne liederen; 1.46 Lite raire causerie; 3.50 Opera (verv. van 2.25); (8.25—15.10 Hoorspel); 10.4# Causerie; 10.4,1 Avondgebed; u Nieuws; 11.15 Symph. Orkest en solisten. MAANDAG 13 DECEMBER 2545. Dagprogramma. Hilv. I (AVRO) 7 en l.30 Nieuws; f.40 Ra dio-ochtendblad; 9 Weerberichten; 3.03 Gr.- pl 8.30 Voor de vrouw; 8.35 Gr.pl.; 10,Mor genwijding; 10.15 Populair concert; 16.50 Gr.- pl.; 11 Causerie; 11.15 Carillon en orgel; 13 Dansmuziek; 12.35 Plano en orgelf X Nieuws; 1.15 Amusementsmuziek; 1.50 Causerie; 2 Kamerkwartet; 2.20 Causerie; 2.40 Piano en cello; 3.15 Gevar. programma; 4 Musicalen- ATUURLIJK hadden Joris Goedbloed (alias Ramses Ameno- tep de Negenhonderddrleëntachtigste) en Panda en William Bobberbroek er geen vermoeden van, dat er nog meer «rionen in de buurt waren. Zij gingen nu naar de tempel van toe, met Joris, vrolijk keuvelend, voorop. »Wjk", zo sprak hij luchtigjes in het voorbijgaan, „daar op indie wand ziet gij een welgelijkend portret van mijn oud-oom «mses de Vierentwintigste uitgebeiteld! Hij gold voor een der w»pste mannen van zijn tijd, en nog heden ls hij de trots van «rcelona. Daar vertoeft hij namelijk tegenwoordig In het museum, als mummie. En dan", ging Joris voort, toen zij de "°ele hal binnen traden, „dan zal het u misschien genoegen °°tn om daar een schildering te aanschouwen van mijn ge- .oo^» UolWl, liefde tante Kefertete. U kunt haar niet meer als persoon leren kennen, want er viel geen mummie meer uit te maken nadat zij eenentwintighonderdzestig jaar geleden door een krokodil werd opgegeten. De gelukzalige uitdrukking van de krokodil werd door de schilder van dit tafereel zeer fijntjes getroffen. Masr mag ik nu nog alvorens u verversingen aan te bieden even uw aandacht vestigen op die stoere zuil daar? Een gedenk zuil. meer dan dertig eeuwen geleden opgericht ter herdenking van de massale zwemoefeningen van het Egyptische leger in de Rode Zee. Let op de...." Maar waar zij op moesten letten kon hij niet meer zeggen, want op dat ogenblik klonk uit een van de zijgangen de stem van dame Van Tutteren, die vroeg: „Wat is dat voor een zuil?" „Die zuil?" antwoordde de stem van Gids AH Ben Aaypous „O.... dat is een zuil!" Hilv. II (NCRV) 7 en 8.30 Nieuws; 5 40 Gr.- pi.; I Weer belichten; 1.03 Gr.pl.; 9.15 Voor de zieken; 8.30 Waterstanden; 3.35 Familiecompe titie; 10.10 Gr.pl.; 10 30 Morgendienst, 11 Gr.- 11-30 Voordracht; li.io Planorecital; 12.10 Zigeunerkwlntet; 13.33 Vocaal ensemble, cem balo-gezelschap en solisten; 1 Nieuws; 1.15 Metropole Orkest en soliste; 2 Schoolradio; 2.35 Gr.pl.; 2.45 Voor de kinderen; 3 Accor deon Orkeat; 3.15 Koorconcert, 3 45 Bijbelle zing; 4.30 Sluiting; 5.30 Cembalogezelschap. Avondprogramma. HJ1V. (AVR°) Nieuws; 6.15 Gr.pl.; 6 30 Ned. Strijdkr.; 7 Voor de kinderen; 7.05 Film krant; 7.30 Muzikale causerie; 7.45 Reg uitz.; Nieuws; 106 Orkestconcert; 3.35 Radio- tcoop; 11 Nieuw»; 11.15 Gr.pl. Hilv. II (NcAv) 6 Orgelspel; 8.20 Sport- overzicht; 6 30 Voor de Jeugd; 6.45 Boekbe spreking; 7 Nieuws; 7.15 Engelse les; 7.30 Gr.- pl.; 7.40 Radiokrant; 8 Nieuws; 8.05 Gr.pl.; 3.15 Motetgezelschap; 9 Hoorspel; 9 35 Gr.pl.; 10.15 Internationaal evangelisch commentaar; 10.25 Strijkkwartet: 10.45 Avondoverdenklng; 11 Nieuws; 11.15 Gr.pl. Beleggingsmogelijkheden gevraagd (Vah onze financiële medewerker) /~\NS ARTIKEL van de vorige week ^werd besloten met de opmerking, dat er voor de bevordering van de spaarzin onder de bevolking meer nodig is dan verhoging van de rente, ■waartoe, 2oals men zich herinnert, de Rijkspostspaarbank het voornemen heeft (van 2,16 tot 2,40 pet.). Daar over valt wel iets te zeggen, ditmaa* willen we echter de vraag onder he4 oog zien of een hogere spaarrente inderdaad tot grotere besparingen leidt en of de particuliere spaarban ken, welke merendeels niet meer dan 2 a 2x/t pet. voor de kleinere inleggin gen vergoeden, tot betaling van een hogere rente in staat zijn. Over de vraag of een hogere spaarrente een stimulans voor het sparen is, zijn de „spaar-geleerden" het natuurlijk niet eens anders zouden 't geen geleerden zijn! In éen beschouwing van „De Neder- landsche Conjunctuur" v.an Febr. 1936 was één der conclusies, dat een stijging van de rentevergoeding met 0.01 pet. ge paard gaat met een süiging van het in leggerssaldo met 0,256 pet. Tal van eco nomisten zijn van mening, dat het onjuist ij de invloed van de hoogte der spaar rente op de grootte der spaargelden te ontkennen. Anderen echter kennen aan de hoogte van de rente geen belangrijke invloed op het sparen toe. Wie in dezen gelijk heeft, kan moeilijk worden uitgemaakt, te minder omdat beide categorieën deskundigen hun con clusies baseren op een studie van de spaarpractijk gedurende een aantal jaren. In hoeverre de rentefactor »tijdens en na de tweede wereldoorlog de grootte der spaarinleggingen heeft beïnvloed, zal ook bij een wetenschappelijk onderzoek nau welijks kunnen worden vastgesteld, om dat de renteverlaging in die jaren ge paard ging met allerlei andere factoren, waarvan sommige de stijging der spaar gelden bevorderden, andere haar belem merden. De goedkoop-geld-politlek en de daarmee samenhangende Inflatie bracht een geldruimte teweeg, welke ook aan de spaarbanken ten goede kwam, ook al bestonden de grote inleggingen voor een werk kleding^ Kan Langer Mee! HHB ÖMt if, JAAR IH GtBRUIK BH 01 K 1 W M0G SLECHTS BEPERK? LEVERBAAR De 4 Klaveren- of Van der Ven-conventie (VIII) Wanneer de vrager niet met 4 klaveren doch met vier in een andere kleur vraagt, dan wil dit zeggen dat die bepaalde kleur hem in het geheel niet interesseert, dat hij daarin dan een renonce of in het geheel geen verliesslag heeft, zoals wij uit het vorige voorbeeld gezien hebben. Is men een maal met een dergelijk vraagbod begonnen, dan werkt dit gedurende alle verdere vraag- bledingen door. In het vorige voorbeeld vraagt N. door 4 harten aan z'n partner hoeveel azen hij heeft, behalve hartenaas. Krijgt hij hierop als ant- vraagt hij nu verder naar het aantal heren, behalve hartenheer. Krijgt hij als antwoord 5 harten (dus één heer), dan weet hij dat dit zeker ruitenheer moet zijn en Is dus 7 schop pen een lay-down. Heeft men echter eerst op de gewone ma nier met 4 klaveren naar het aantal azen ge vraagd en daarop een bevredigend antwoord ontvangen en wil men nu weten of partner een bepaalde heer in handen heeft, dan vraa«t men in de gewenste kleur, dus: Noord 1 Sch. Zuid 3 Sch. 4 KL 4 Sch. (geeft dus 2 azen aan) Wanneer N nu 4 S.A. biedt, dan vraagt bij naar het aantal heren. Wil hij echter alleen maar weten of z. een bepaalde heer heeft, b.v. rultenheer, dan vraagt hij niet 4 S.A, maar 5 ruiten. Heeft Z. de gevraagde heer niet dan antwoordt hij met de opvolgende kleur, dus 5 H. Heeft hij hem echter wel, dan met de daaropvolgende kleur, dus 5 schop pen. Heeft Z. echter de gevraagde heer niet, maar wel een singleton in de gevraagde kleur, wat van evenveel waarde kan zijn," dan antwoordt hij met 5 S.A. dus de direot opvolgende kleur ls neen de daarop volgende kleur is ja de weer onmiddellijk daaropvolgende —aar wel singleton. Heeft vrager zelf maar één of in het geheel geen heren, dan heeft het geen nut om naar een bepaalde heer te vragen. Wel echter kan dit gebeuren, wanneer blijkt uit het ant- dat er voldoende heren kleur is nee woord t Houdt nous- on lucht- wegen ruim met Dampo-verkoudheids- balsera verdrijft verkoudheden en mankt U in rieptijden minder vatbaar. aanwezig zijn. B.v.: N. heeft geen enkele heer en krijgt van partner als antwoord 3 heren, dan kan het van belang zijn voor een zes- of zevenbod, welke heren dat zijn. B.v.: N. heeft S. a v b 10 9 3 H. a v R. a v 10 K. 5 Bij het eerste vraagbod geeft Z. een aas aan. Dit is dus klaveraas. Heeft Z. nu schop penheer, ruitenheer en hartenheer, dan is 7 schoppen een lay-down. Heeft hU echter bij de gemelde drie heren klaverheer, dan mag maar 6 schoppen geboden worden. Het bled- verloop is dan als volgt; N. l Sch. z, 3 sch. N. 4 KI. 4 H. (1 aas) N, 4 S.A. (hoeveel heren) z. 5 Sch. (3 heren) N. 8 K. (5S.A. zou naar de vrouwen vragen) Heeft Z. nu klaverenheer, dan moet hij volgens het bovenstaande principe antwoor den 6 harten en weet N. dat hij maar 6 schoppen kan bieden. .Geeft Z. echter een ontkennend antwoord, dus 6 ruiten, dan kan N. rustig 7 schoppen biecfen. Omtrent de effectenregistratie bevat de Memorie van Antwoord van minister Lief- tinck, de mededeling, dat de registratie van de aangemelde effecten in de eerste helft van 1950 zal worden beëindigd. Dit zal medebrengen, dat alle tijdig aange geven effecten dan zullen zijn vrijgege ven, voorzover geen opposities tegen deze effecten zijn ingediend. Een uitzondering moet hierbij worden gemaakt voor de zich in Duitsland bevindende Nederlandse ef fecten, ten aanzien waarvan de organi satie van de aanmelding in verband met de gecompliceerde verhoudingen daar te lande aanzienlijke vertraging heeft on dervonden. De tijd, nodig om de gehele effecten registratie af te wikkelen, zal afhangen van het verloop van de vaststelling van de effecten welke als niet aangemeld die nen te worden geregistreerd, alsmede van de duur van de afwikkeling der uit de effectenregistratie voortvloeiende rechts- her8telprocedures. De laatste factor is ook in zeer belangrijke mate afhankelijk van de omstreden effecten belanghebbende partijen. goed deel uit zgn. „oneigenlijke" spaar gelden. Het waren geen spaargelden in de gewone zin des woords, overgehouden na de voorziening van normaal levens onderhoud, maar gelden, die beschikbaar bleven, omdat de normale levensbehoef ten wegens een toenemend gebrek aan goederen niet konden worden bevredigd. De teruggang der spaargelden gedurende 1947, 1948 en 1949 hield daarmee uiter aard verband. De zgn. „inhaalvraag" naar goederen is in die jaren groot geweest etv eerst thans kan worden gezegd, dat zij langzamerhand bevredigd is, al zullen er ook nu nog tal van gezinnen zijn, waar het manco nog niet ten volle is aangevuld. Hoe dit zU, het komt ons voor, dat on der normale omstandigheden de rente voet der spaargelden voor de bevordering van de spaarzin geen te verwaarlozen factor it. Want men spaart niet alleen om het kapitaal te behouden, maar ook om het te doen aangroeien, en wat dit aan groeien betekent, hebben w(j In ona vorig artikel met enkele cijfers geïllustreerd. Er behoeft dan ook niet aan te worden getwijfeld of de voorgenomen verhoging van de spaarrente bij de Rijkspostspaar bank bedoelt een prikkel te zijn tot be vordering van de spaarzin der Neder landse bevolking. En dat deze spaarzin geprikkeld wordt, valt slechts toe te juichen. Want zoals prof. De Guchteneere te Brussel het eens gezegd heeft: „Bij het herstel van het land hebben het spa ren en beleggen een essentiële rol te vervullen. De levenskracht van ,onze volkshuishouding en het rhythme van de verdere sociale vooruitgang zullen af hangen van het besparingsvolume en de doelmatige investering daarvan". "TEN ANDERE VRAAG ls of de parti- ■®-J culiere spaarbanken de Rijkspostspaar bank nu reeds op de weg naar een hogere rente zullen kunnen volgen. Deze vraag hangt ten nauwste samen met de beleg gingsmogelijkheden, welke er voor die spaarbanken bestaan. Deze zijn door de goedkoop-geld-politiek aanmerkelijk slech ter geworden. De 4 en 3"« pet. obligaties werden gaandeweg geconverteerd in 3 pet. stukken en deze zijn wegens hun lange looptijd nog niet eens geschikt voor de belegging van spaargelden, omdat zij een groot koersrisico lopen, dat alleen spaar banken met een grote koersreserve zich mogen veroorloven. De particuliere banken hebben hun spaafgelden dan ook voor 10 20 pet. ih schatkistpapier belegd met een rentever goeding van 1 k 2 pet., voor 10 k 20 pet, gedeponeerd op een door het Rijk geopen de Liqufditettsrekening, welke 2pet, rente oplevert, met de verplichting echter, dat de spaarbanken over tenminste ƒ3500.— per spaarrekening 2,16 pet. rente vergoeden, terwijl voorts 3 pet. Grootboek- obligaties en 33'/* pet. Nederland 1947 en 3 pel. Investeringscertificaten zijn gekocht. Daarnaast zijn aan publiekrechtelijke lichamen leningen verstrekt en zijn hypo theken gesloten, maar tenslotte hebben de particuliere spaarbanken in 1948 geen hoger rendement„kunnen behalen dan 2.90 pet. (1947: 2.95 pet.) terwijl ze gemiddelde 2.10 pet (1947: 2.18 pet.) hebben uitbetaald. Wanneer men nu weet, dat ook de be- drjjfsonkosten der particuliere spaar banken de laatste Jaren belangrijk geste gen zijn en tussen en pet. variëren, dan 1* het duidelijk, dat z\j onder de hui dige omstandigheden niet tot verhoging der spaarrente kunnen overgaan zonder hun poaitie ernstig te verzwakken. Terwijl de levensverzekeringsmaat- ■chappijen de laatste jaren zijn overgegaan tot aankoop van industriële obligaties en zelfs tot industriële aandelen, wensen de spaarbanken, welks gelden een geheel ander karakter dragen en op korte termijn opvraagbaar zijn, zich daarvan terecht te onthouden. Als gezegd, slechts enkele grote instellingen met een belangrijke koersreserve kunnen het risico van een dergelijk bezif dragen. De reserves der par ticuliere spaarbanken, die in 1944 15 pet. bedroegen, maken thans nog slechts 10 pet. van de ingelegde spaargelden uit. Door een verhoging van dq spaarrente bij de Rijkspostspaarbank tot 2.40 pet. komt het beleggingsprobleem bij de parti culiere spaarbanken derhalve ln een acuut stadium. Eind 1948 stond er van het totale spaartegoed tn ons land 36'/« pet. bij de Rijkspostspaarbank, 26 pet. bij de Particu liere Spaarbanken en 37'/* pet. bij de Boe renleenbanken uit. De Rijkspostspaarbank, die gebruik maakt van postkantoren, postagentschap pen, e.d. heeft procentueel een lager on- kosten-cijfer dan de particuliere banken en zij wordt nu bij verhoging van haar spaarrente een nog zwaardere concurren te. Sommigen zien in deze verhoging reeds nationalisatietendenzen, maar ook al zijn deze niet aanwezig, dan nog kan er terecht bezwaar tegen worden gemaakt, dat de particuliere spaarbanken op deze wijze in hun nuttige economische functie worden beknot. Een hogere rente voor de kleine spaar ders is alleszins billijk: wij hebben er meer dan eens voor gepleit. Maar het rijk, dat aansprakelijk is voor het lagere be leggingsrendement van de laatste jaren, zal nu ook voor de particuliere spaar banken beleggingsmogelijkheden moeten i, welke haar in staat stellen het scheppen. voorbeeld der Rijkspostspaarbank te volgen. Waartoe het met zijn vlottende schuld van ettelijke milliarden ook ruim schoots in staat is! Meneer Tattlecombe arriveerde met «n ppgerujmd gezicht om vier uur in d,nïïug omhelsde zijn zuster, be- hart voor alles wat ze voor hem tin» 8e?aan' maat vroeg haar niet om tr«„ blijvert. William hielp hem de bi? „»0p n£ar bov®n. schoof een bankje voor zijn been en spreidde een plaid hij meneer Tattlecombe's PwMktngen over Emily Salt aan- JÏÏ08.1 ""„Ze luistert aan de deur, zei k«L hij net zo verontwaardigd had tSK. in William's droom gedaan ik aeb het altijd wel gedacht, maar Dat „h*«r nu op heterdaad betrapt, uit hSl u.rt*e Bisteravond, nadat Abby m»t w terug was gekomen. Ik zat «I n.»aar ,'n praten over jouw huwelijk J* kwamen we toen ook op SJj^t ment' waarin ik jou de zaak c beB°n: Ik hoop, dat torn!* ?altmaar meneer Tattle- - iku een hand op en vervolgde: ioby yindt het best. Ze ls een goed toals ik je al eerder gezegd heb. Maar Emily Salt, dat ls een lelijkerd! Er gloeiden twee rode vlekken op zyn wangen. Emily Salt is niet meer familie van mij dan ze van jou is. Spreek niet over dat testament in tegenwoor digheid van Emily, zei m'n zuster. Dat heb ik nooit gedaan en ber ik ook met van plan, antwoordde ik haar. Wel, zei ze, Emily weet er toch lets van en ze is erdoor van streek. Wat gaat het haar aan en waar windt ze rich over op vroeg ik. Laat ze zich met haar eigen zaken bemoeien, daar heeft ze voldoende aan. Ze hoeft zich niets van de mijne aan te trekken. Wèt weet ze er eigenlijk van? vroeg ik dan. Abby antwoonide me hier niet op en toen heb ik het haar op de man af gezegd: Emily staat aan de deur te luisterèn. lana OD gewacni zien ecna u» spreken over Emily Salt. Abby had er stilletjes bU gezeten met neergeslagen ogen. Ze had niets gezegd, omdat er niets tegen in te brengen viel. Hy legde dit William uitvoerig uit. De dokter was er Zaterdag geweest en had gezegd, dat ik m'n been moest gaan gebruiken. Ik stond dus op en strompelde wat rond. Het ging niet goed, maar ook /tiet slecht. Wat ik zeggen wil, is dat ik dicht bij de kamerdeur kwam, en toen opeens de trap hoorde kraken. Er ls één trede, die kraakt. Abby is wat slechthorend, maar ik gelukkig niet. Ik had verder geen geluid vernomen, en ik kreeg de overtuiging, dat Emily daar achter de deur rondsloop. Ik begon op nieuw te praten en ik verhief mijn stepi enigszins, omdat ik het jammer vond, dat ze iets zou missen. Ik zei, dat ik me wel eens afvroeg, of ooit ontdekt zou worden, wie JU eigenlijk was. En toen maakte ik opeens de deur open en JCmily viel bijna tegen me aan. Stond ze tegen die deur geleund? Abel knikte. Inderdaad, met haar hand op de deurknop, stond ze daar te luisterèn. Gelukkig voor m'n been, viel ze niet bovenop me. William trachtte ztfn gezicht ln de plooi te houden. Wat hebt u toen gedaan, meneer Tattlecombe? Ik heb gezegd: Je kunt alles veel beter horen, als je binnenkomt, Emily Salt. Ze staarde me aan, op de manier, zoals zij dat kan doen en zei, dat ze op het punt stond binnen te komen. Ik zei haar wat ik van haar dacht. Je staat aan de deur te luisteren, zei ik, en dit is niet de eerste keer, dat je dat doet. Als Je er maar aan denkt, juffrouw Salt, dat je je handen van mijn zaken afhoudt! Op dat moment kwam Abby op me af en wilde me ln mijn stoel terugdringen. Kom Emily begon ze, maar toen raakte Emily haar haar bezinning kwijt. Ik heb nog nooit zoiets meegemaakt Ze Schreeuwde als een wild beest en gilde, dat ik Abby tekort deed. En wat gaat jou dat aan, óls dat zo zou zijn? vroeg ik haar en ik zou nog heel wat meer hebben gezegd, als m'n been in een betere toestand was geweest. Toen ik weer in mijn stoel zat, nam Abby Emily met zich mee de kamer uit. Ik hoorde haar al maar schreeuwen, terwijl ze naar beneden ge bracht werd. Meneer Tattlecombe Abel hief z'n hand in een gebiedend gebaar omhoog. Als je iets over m'n testament wilt zeggen, houd het dan voor je. Ik ben het met mezelf eens en Abby vindt het ook best. Wat Emily Salt aangaat, die be hoort in een inrichting thuis en dat heb Ik Abby ook gezegd, toen ze weer boven kwam. We kregen er geen woorden over, maar als Ik daar was blijven logeren, dan zou dat op de duur toch niet te vermijden zijn geweest en, daarom heb lk besloten weer hier terug te komen. Zegehdie foto boven de schoor steenmantel hangt scheef, en ik zie ook, dat de twee foto-albums van plaats ver wisseld zijn: die met de vergulde hoe ken moet daar achter op tafel liggen. Hij keek critisch toe, hoe William een en ander in orde bracht Het meubilair hier was niet zo mooi als dat bij Abby Salt. Het vloerkleed was tamelijk versle ten en de stoelbekledlng was smoezelig. Maar hij was tenminste weer thuis. De foto boven de schoorsteenmantel was een vergroting van zijn trouwfoto hij een ernstige jongeman in een slechtzittend pak en zij, Mary, een onopvallend lief jong meisje met ballonmouwen en een afschuwelijk hoedje op. Deze meubels hadden ze indertijd samen gekocht. Hij knikte goedkeurend, terwijl hij om zich heen keek, en zei: Nergens is het zo goed als in je eigen huis, William. 's Avonds na het eten, toen ze alles opgeruimd en afgewassen hadden, ver telde "William Katherlne het verhaal over Emily Salt, die aan de deur luis terde. Hij zat schetsen te maken van de houten koe en had een blocnote op z'n knieën. ".e is natuurlijk niet helemaal goed wijs, zei hij. Ik kan me niet indenken. hoe mevrouw Salt het met haar uit houdt. Alle keren, dat ik daar geweest ben, loerde ze naar me door een spleet van een deur of verdween ze net om de hoek in de gang. Toch kan ik niet hele maal met meneer Tattlecombe's testa ment instemmen. Hij heeft het zo ge maakt, dat ik zijn zaak zal erven, heb ik je dat al verteld? Nee, zei Katherine. Wel, dan doe ik dat nu. Hij ver telde het me voor het eerst die keer dat ik werd neergeslagen, toen ik van hem vandaan kwam. Je kunt je niet voorstellen, hoe benauwend het is, als mensen je vertellen, dat ze je iets na willen laten. Vertelde hU je dat dié avond? Ja. Hij zei dat mevrouw Salt er warmpjes by 3»t haar man heeft haar goed bezorgd achtergelaten en verder zei hij, dat wij de zaak samen weer opge werkt hadden, zodat hij het prettig vond, als ik zijn erfgenaam werd. Natuurlijk heeft dit niets met Emily Salt te maken zoals hij haar ook gezegd heeft maar ik kan er niets aan doen, dat het me een onaangenaam gevoel geeft, dat zij er zich over opwindt. Ze heeft er helemaal niets mee te maken, zei Katherine met nadruk. (Wordt vervolgd). 0

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1949 | | pagina 5