Het Zwarte Meer
s;
Plannen voor een zwembad
te Haastrecht d
Mannen van grote verdienste trokken er op uit
Neêrlands grootste waterwildreservaat
ygEEi
Vervolg Stadenieuw»
Friese hart ging open
Kmtblof«stokjes THIA
Goudse Spetters
Onze bioscopen
Bergambacht
Hooroumt m
CLOWNTJE RICK OP AVONTUUR
Boekoop
Goudsrak
Moordrecht
Schoonhoven
CLOWNTJE RICK's AVONTUREN
FOTO-KRONIEK 1949
Haaittecht
Ook badhuis in de
raad ter sprake
Moetkapelle
Waddlnxveen
Wedstrijdprogramma voor aa. Zondag
Voetbal
Korfbal
Naar onbekende landen en onbekende volken
Dienaren van de wetenschap
Door teleurgestelde liefde
aan het zwerven
Jn de kliniek van de Parijsp Dierentuin
EEN SCHOEN EN EEN SLOF
M0RLEX, de chimpansee onder
doktershanden
iDE BLAD - PAGINA 2
Toneelclub vin Fryike Krite
debuteert euccesvol
Een suikeroompje. wotfuwnaar zonder
kindtron. met mét butehoudster, een neef
«n eon nicht. die octnpJoUaf nogal dikwijls
met een bezoek vereren. Zledeer de ove
rt ger* niet originele factoren, die «tof in
overvloed boden voor een „flourigh «tik rn
trije bidriuwen dat het .eel*klp Meitnoar
len". de toneelclub ven de Fryake krite
alhier flateravond in het Voesnsrktrestau-
rant op verraaeend aardige manier voor
het voetlicht heeft gebrecht. Zo maar.
voor de gezelligheid. De Friese vereniging
ln onze atad beataet nog meer enkele jaren
en ..Mettnoer ten" (Samen één) ie pas ln
November een Jeer oud geworden. Het
gezelschap etaat due eigenlijk nog maar
in de baby-ophoopt Jeo. Meer het >e zeker
weC een zeer voorapoedig opgegroeide
bah tie op het terrein van het Qoudae
•mr. -toneel een vrije woord ken mee
praten.
Maar het kindje preek Frios. Voor de
toes - uwera ven gieteravond wa« dit
•ebt taan bezwaar. Juiet om eeoe onver
valst riet te horen «preken en om in de
Frio sfeer te leven. zU het slechts voor
enige iren. waren de leden van de Fryake
Krite allen van huis uit zelf Friezen,
bijeen gekomen. ..Wij wensen beslist geen
afscheiding met de niet-Frlezen. tussen
wie wij leven en werken zo betoogde de
voorzitter, de heer O. Atema. in zijn wel
komstwoord, ..onze vereniging wil alleen
gezellige avooden verzorgen ln Friese
«foor".
Zr moet voor de leden ven de vsrenU
ging. die de uitvoering ven het blijspel
..Skjln skip" op zich hadden genomen durf
nodig zijn geweest om dat te doen.
GOUDSCHZ COURANT
ZATIRDAG 17 DECEMBER 1MJ.
Want het ie een delicate zaak om toe
schouwers van zeer uiteenlopende leeftijd,
en een avanceer verschillende geestelijke
ontwikkeling, die alleen dit gemeen heb
ben, dat rij op Friese «rond geboren ilJn.
•en hele avond aangenaam bazig te
houden.
Toch is dei een .JfeHnoar len" gelukt.
En hoe!
Het tooeal stelde voor een doodgewone
kamer (maar compleet mét Friese Hok).
In een stoel de rijke rentenier-boer die
zijn iheumeltek niet kwijt ken raken.
Door de kamer loopt zijn huishoudster^
lang. zacht, nooit pathetisch, maar altijd
boeiend, ondanks, misschien zelfs dank zU
de onelegante zwarte Jurk Men moet een
n zijn om met tó weinig gebaren en
i geacht, waarop zelden bewogen-
Friezin a
i. zo'n indruk te maken en
i die indruk gedurende een
toneelettdc, dat bijna drie uur duurde, te
handhaven.
Naast heer waren het vooral de boer
cell en zijn vrieoMj. die met hun diepzinnige
opmerkingen en trage manier van.doen.
de Juiste sfeer troffen. En dan Syteké. dat
jolige, vriendelijke ..faemke". dat van de
stijve JeMsJe heel wet t« verduren heeft.
De Friezen, die in onze stad wonen, heb
ben hun hert kunnen ophelen een dit
toneel. En ntet de Friezen alleen.
Een zangkoortje van de Krite zong aan
het begin van de avond enig# Friese
liederen.
Potitfo ambtenaren na
eouvereiiUteitMverdracht
De Vereniging ven ambtenaren bij het
binnenlands bestuur ln Indonesii heeft
een brochure „De ambtenaar bij het bin
nenlands bestuur in Indonesië en de sou-
vereiniteitsoverdracht"
de hand ven de heer
Gouda, bestuurslid van de in Den Haag
gevaat]gde vereniging, in welk overzicht de
IJver de kwestie der nieuwe rechts-
tie ven de Nederlandse ambtenaren in
meslë bespreekt en hun vrijwaring
jtegen ondragelijke posities vraagt
Advertentie.
zijn weer magnifiek. TeUfeen tut.
Loop der bevolking
Gevestigd: Mw. A. J. Dernee ven Mep-
pel naar Kleiweg 17; P. A. Teerling (6
pers v. Hummelo en Keppcl n. Da Costa-
kade 100; J. Glasbergen (3 pers.) v. Leiden
n, Kerkhoflaan 7; T- O'Brien v. Engeland
n. Onder de Boompjes 137; Mw. J. O. de
Hoest v. Amersfoort n. de li Reijleen 40;
A. A. J. Butje v. Beverwijk n. Kleiwefc SM;
A. C. Beaema v. Botterdam n. P. C. Both-
straat 00; L. B. Korstanje (0 para.) v.
Katwijk a d. Rijn n. Da Coatakade 144;
P. Koratanje v. Katwijk ad. Rijn n. Da
ttestakodo 114; M«r. T. J. Borsboom v.
Woerden n. Gr, Florieweg 77; H. Burgers
(5 pers.) v. BrieUe n. Da Costakade 110.
Veitrokkee: G. W. Dernee ven Gouwe 45
neer Australië; Mw. W. J. Merbis-Roebe-
ling v. Klevitctraat 17 n. Australië; Mw.
C. Spek v. de la Reijlaan 40 n. Leldachen-
dam ..Hulp en Heil"
la Reijlaan 40 n. Lei
Hell"; Mw. A. A. Koeter
straat 40 n. Waddlnxve.
Mw. E. Trenning-"
tat 10 n. Si
eef v. de
..Hulp en
ge Dwars-
«la 07;
F. W.
(traat 13;
al 110 n.
Reitastreet
C. Doeve (2 perz.) v. Gi
Den Haaf, Gouden re genat ra at
v. Bockenbergstraat 7 n. Rotterdi
hoefstraat lie; Mw. B. F. Roz«
Graaf Floriaweg 77 n. Hengelo.
Majella Ziekenhuis; Mw. T. A. B.
v. Graaf Floriaweg 77 n. Den Haag, Kliniek
Bethlohobn; J. W. Breeman v. Burgvllet-
kade 34 n. Lelden. Mornfacotraat 11: Mw.
M. H. J. Timmermane-Dellevoet v. J. P.
Heyestraat 0 n. Utrecht Busk. Huëtztrsat
D bis; H. F. Tfamnormana v. J. P.' Heye
straat n. Boxtel, Stetioneplein 3; G. C.
M. van Dijk v. Kleiweg 34 n. Wleringer-
meer Slootdorp. Brink 1.
Uit vroeger tijden
De Goudsche Courant meldde
n Jut («Man.
B. en W. van Gouda herinneren alle be
langhebbenden een hun verplichting tot
het doen van aangifte ter inachrljvlng
voor de nationale militie. B. en W. roe
pen op tot de inschrijving hen. die ln 1856
zijn geboren en die woonachtig zijn in de
wijken A tot en met I op 34 Januari 1875
en hen, die wonen in de wijken I tot en
met T op 25 Januari 1075. Een ieder is
gehouden te zorgen, dat hij bij de in
schrijving wijk en nummer ven zijn woon
plaats kan opgeven.
Ji Jeer geleden.
Het ijs is al zo sterk, dat in QOuda een
avondfeest van de IJsclub „Gouds" en
ln tal van omliggende plaatsen wedstrij
den op de schaats zijn gehouden.
SS Jeer geleden.
Uit Boskoop: Op 10 December zal ln de
Geref. Kgrk alhier «het nieuwe orgel in
gebruik worden genomen. Bij deze gele
genheid zei de heer Leo Mens. organist
to de Nieuwe Kerk en leraar een het con
servatorium te Gravenhage, het orgel
bespelen.
GOUDA» LANGE TIENDEWEG 53, TELEFOON 3488,
HOKUS POCUS
West u nop, dat een paar toeken ge
leden onze gemeenteraad in zak en es rot?
Kr 1com toen plotseling een tekort op de
begroting van zoiets als anderhalue ton.
Terwijl men docht, dat men de zaak
sluitend had. 0
En nou kan ik niet zeggen, dat deze
affaire van zo-heb-Je 't en zo-heb-je 't-
nlet een grote indruk op m'n stadgenoten
heeft gemaakt. Ik heb zo eens hier
daar geïnformeerd naar de gevoelens.
Over 'L algemeen vond men het sneu voor
de wethouder van financiën, zo iets van:
jammer, h(J was bijna klaar en toen kwam
grote broer en die gaf er een schop tegen
en daar lagen de blokken. En wat die
anderhalve, ton betreftr och, die zou er
wel komen; wat is nou vandaag de dag
een ton? M'n outoé vriend Willem zei:
Den Haag heb z'n ei ge weer vergist. Ze
hebben b(J het rekenen natuurlijk de
komma verkeerd gezet. Daar had ik vroe
ger ook al zo'n last mee.
Nee. 't was ons niet aan te zien. dat
onze stad een financiële kater té boven
moest komen. Alleen m'n buurman. Die
k\Jkt maar somber de laatste tijd. Ik heb
hem er eenj over aangesproken, want
we zijn' er voor om de weeën van deze
tijd tezamen te torsen.
..'k Zie de toekorrist maar donker in.
buurman." zei hij. Als het zo doorgpat,
degraderen ze nog".
Laaf h
hij het nou over z*n voetbalvereni
ging hebben' Daar schijnen ze ook een
tekort te hebben: aan doelpunten.
Ja. zo heeft ieder z'n zorgen. Maar onze
goede stad is nou van één zorg af. Den
Haag is weer aan 't goochelen gegaan en
hoepla, het geld is er weer. De wethou
der kan z'n kunstig boutusel tveer in.
elkaar zetten, het is hem van harte
jjegund.v 'k Zou dat geld maar dadelijk
opvrdgeh: binnen is binnen.
Maar nou is er weer een zorg by geko
men: wie is de beste hoofdgaardenier?
Zoek dat maar eens uit met zeshonderd
sollicitanten. Anders een pracht woord:
hoofdgaardgnler; dat staat vierkant op
z'n benen. Buitenlanders hebben ook zin
in het baantje: gaarden is blijkbaar een
aantrekkelijk beroep. Ik denk, dat ze
allemaal op datliggeld afkomen; dat lijkt
me ook een gemakkelijk te verwerven
verdienste.
JAN TERGOUW.
Predikbeurten voor Zóndag
Ned. Herv. Gemeente. St. Janskerk
(Achter de Kerk 8) 10 uur ds J. J. Koning,
5 uur ds G. Elzenga. Westerkerk (Emmi-
straat 33) 0 en 10.30 uur ds G. Boei. 8 uur
ds J. J. H. v. d. Ree. Rotterdam-Zuid.
Klnderkerk (Zeugestraat 38) 10.15 uur mej.
L. v. d Berg.
Ver. van VriJr. Ned. Hervormden (Pe
perstraat 128) 1030 uur da mr H. van
Ewijck, Stolwijk.
Remonstr. Geref. Gemeente (Kelzer-
«traat 2) 1030 uur dr W. R. M. Noordhoff.
Haarlem.
Evang. Lutherse Kerk (Gouwe 154) 10
uur ds J. van Leeuwen. Schiedam.
Oud Katholieke Kerk (Gouwe 107) 10.30
en 6 uur pastoor O. P. Gisker
Geref. Kerk (Turfmarkt 60) 10 en 8 uur
d* A. NtJhuia.
Geref. Kerk art. 31 (in Chr. Geref. Kerk.
Gouwe 141) 130 en 330 uur da G. Koenen*
koop.
Geref. Gemeente (Stationsplein 15) 10
en 6 uur dr C. Steenblok.
Chr. Geref. Kerk (Gouwe 141) 10.15 en
5.15 uur leeadlenst.
Nederd. Geref. Gemeente (Zeugestraat
88) 830 en 5 uur ds Joh. van Walsen.
Vrije Evang. Gemeente (Turfmarkt 23)
10 en 8 uur da H. C. Leep, Rotterdam.
Dinsdag 7J0 uur Bijbellezing as J. I. van
Wijk. Zaterdag 7J0 uur bidstond.
Leger dee Hells (Turfmarkt 111) 10 uur
Heliffingadlenat, 6.46 uur openluchtsamen-
kom*& Markt, 730 uur verlossingssamen
komst. Leidsters kapltelnes E. Geutjes en
M. MeiJerhof.
Kerk ven Jezus Christus ven de Haill-
n der Laatste Degen (Spieringstreat
5 uur dienst.
Goudse Stadsevangelisatie (Achter de
Kerk 10) 730 uur dr A. Menussen, Zeist.
Burgerlijke Stand
Geboren: Dirkje, d. v. L. ven Weenen en
D. Rietveld. Vogelplein 6; Nocttto Cathe
rine. d. v. J. O. Stolk en M. Wildschut.
Vondelstraat 27; Rudolf, z. v. C. G. de
Jong en A. E. de Bruin. Krugerlssn 85;
Willem Metthfas. z. v. G. N. ven der WiUlk
en C. J. de Jong. Tollensstraat 44.
Ondertrouwd: A. D. Swaneveld en W.
van der Wolf; J. P. Maeeer «n C. Dazler;
A. L. Verstoep en C. C. A. A. Wulffraat;
F. van den Berg en D. Rietveld; J. J. Ge
luk eh T. ven Leeuwen: A. F. Schenk en
S. P. Grootendoret; J. Blijenberg en A. C.
ven Benten.
Overleden: Cornells Boech. 70 j.Gerar-
due Joh an Frederik TUaeen. 84 J.
DE ZESDAAGSE.
Thai la Theeter. Joe Brown Is hiast
alweer een vergeten fllmstuk geworden,
dat in het museum der filmdwazen als
Buster Keaten en Harold Lloyd (die zich
:hter weer voor een nieuwe film heeft
Mgemeld) is opgeborgen. Joe's glorietijd
was „die van de zesdaagse" en deze film
behoort dan ook tot de beste, die er vsn
Joe Blown in omloop zijn. Thalia geeft u
nog eens de gelegenheid om u met deze
koldar-in-blik te amuseren.
Avonturen vin O'Flynn
Relate Bleseeep. Miaachian baat* an
ze alleen maar ln de fantasia van rösnan-
en scenarioschrijvers, die maneen. wie het
avontuur ale het ware naloopt. Zulk a
mensen als O'Flynn. de jonge Ièree edel
man. die na avontuurlijke zwerftochten,
naar zijn groene eiland terugkeert en daar
weer meteen met zijn neus ln de boter
valt. En tooh is het vaak aardig die avon
turen. hetzij lezend of kijkend, mee te
maken. Ook die van O'Flynn. die net re
patrieert ala Napoleon een Invasie in
Engeland van plan ia. Ierland daarvoor ale
epringplenk wil gebruiken en door zijn
agenten, mitsgaders een viJMe colonne, de
zeek liet voorbereiden Amper heeft hij
beide voeten op vaderlendee bodem, of
O'Flynn zit el midden in de verwikke
lingen. die in enel tempo tot een lawine
aangroeien. Vechtend, rijdend, springend
en klimmend gaet O'Flynn langs en door
allerlei gevaren en verschrikkingen, maar
ook beminnend en dichtend, op zijn weg
heeft hij de «vrouw van «tJn dromen ont
moet. Maar die is-de verloofde van zijn
grootste tegenstander, een dubbel epel
spelend Engels offlder. Natuurlijk loopt
de geschiedenis uit op een happy-end Een
drievoudig nog wel; de landing der Fran
sen wordt dank el) O'Flynn verijdeld, de
verraderlijke officier ontmaskerd en de
schone prinse* veroverd Doch eer men
datr aan toe is. heeft rich heel wat afge
speeld. dat ln spanning houdt en vermaakt,
want Douglas Fsirbanks. die zelf dit film
verhaal bouwde, heeft er veel fijne humor
door gemengd. En al heeft de hele geschie
denis in wezen weinig te betekenen, ze
brengt ontspanning. Douglas Fairbanks
speelt zelf de hoofdrol en het ,1a er hoe
kan't ook anders een die hem ligt. De
schone prinses wordt gespeeld door de
nieuw-ontdekte eter Helena Carter, die
stellig talent toont Voorts treden om.
Richard Greene en Patricis Medina op de
voorgrond.
Levensdrang
Sehoawbarg Bioeeeep. Het i« maar
het beste, dat men zich niet door deze
titel, die als een loden gevaarte op een
mens afkomt, laat afschrikken. Maar Feo-
dor Petroff. rechter ln het keizerlijke Rus
land. zou kunnen opmerken, dat Juist de
drang om te blijven leven hem tot deze
houding van dubbelschaldige bracht. HU
voelt voor Olga, de houthakkergdochter
een liefde en aangezien ze even schoon
als geraffineerd Is. gebruikt sa kunsten,
die al zo oud zijn als da vrouw zelf. Men
ziet; er komt hier geen gloednieuw gege
ven te voorschijn, Iedere onderlegde lezer
zal motleven en handelingen kunnen aan
treffen. die herinneren aan onze beste
zomam. Maar het geheel wordt zo. we
zouden haast zeggen charmint. gespeeld,
dat de film tot het eind boeit. Wat een
kostelUk type is er gemaakt van die
domme, naïeve adellijke kasteelheer, die
natuurlijk ook slachtoffer wordt van vrou-
wanllst Linda Dgrnfell was echtar ondanks
haai' sobere klsdfa geen houthakkersdoch
ter en George Sanders zal nooit een
he-man-nummer-één worden, doch hU
verrast wel door houding en mimiek. Als
achtergrond voor dit drama heeft men
Rusland gekozen, maar dat kan geen zor
gen baren, want het is een eoort Holly-
wood-Rusland. Ondanks het onbevredi
gend slot zaten de toeschouwers nog op
hun stoelen, toen het woord einde ver
scheen. Die aandacht komt hoofdzakeUJk
voor rekening van de regie, want die waa
beat
PLAATSELIJK NIEUWS
ZONDAOIDIENIT DOKTOREN
Van Zaterdagmiddag S tot Maandagochtend
8 uur zijn aanwezig da artaan:
Krimp"»«rwaardi O. J. Bartan te Schoon-
hoven. tal. K A. Blom ta Krimpen
ad. Ussel, tel. K liee-su; Joh. Bouman ta
Gouderak, tal. K 1OT-I1I: J. N. B. v. d.
Grient ta Bergambacht, tel. K ItM-ttt.
Beahsep. C. H. Film. tel. M.
Haastrecht Palsbresk Oadewateri T.
J. A. Bonga te Haastrecht, tel. K HU W
Moordrecht en Nlenwerfcerk ad. Uasel: J.
D. van Westendorp te Moordrecht tel. X
1M74U.
Waddlnxveea: J. W. H. Helleman, tel. tl».
Zeveahulsea «a BlclswtJki J. Tol te Biels-
wijk. mi. x ïeu-m..
Vriendschappelijk. De gehouden
vriendschappelijke wedstrijd tussen da
Bergsmbachtse damclub en die van
Schoonhoven had'tot resultaat: A. Post—
C. Koppenol 0—2, D. van den Berg—H.
Bruggeman 2—0,' M. Scholten—J. Zijder
laan 1—1, C. Dealen—D. Herkhof 2-0. F.
den Ouden—H. MuilwUk 1—1, A. C. P. de
Lengen—A. Bezemer 2—0, Jac. SpeksnU-
der—L. Boreh 2—0, L. Noorlsnder—L. de
Haan 1—1, W. Kroone—Bitter 1—1, B.
VermeUP. Mulder 2—0 en P. Vermast
J. Kamer 2—0. Bergambacht won met
10-6.
Geen „pofliekt" meer.
Dinsdagavond zal een raadsvergadering
worden gehouden. De agenda vermeldt
als bclangrUkste punt «het voorstel van
B. an W. tot algehele tariefsherziening
voor de levering van electrische stroom.
Indien dit voorstel wordt aangenomen
zullen voor de lichtvarbruikers de stroom
begrenzers worden afgeschaft, zodat dan
aan het „poflicht" een einde komt.
Mljnhardt Hoofdpijnpocden. Doos 43 CU
Mijohardt Hoofd pij&u blttten. Koker 73 CU
703(04 Op Mn morgen, toen ze uit bod
kwamen en zich gingen aankleden, liep
Bunkle opeens neer het raam en riep:
O. kijk eens, Rick.hst heeft van
nacht gesneeuwd!
Ja. warempel, het was zo. Op het kozi
lag een dikke laag sneeuw opgehoopt 1
overal, waar ze keken, waren daken en
«trast met zo'n mooi wit kleed bedekt!
Fijn! juichte Rick. Nu kunnen w
lekker sneeuwballen!
Ja. zei Bunkie. Laten we meer gau
opschieten, dan kunnen we vóór schoo
tjjd nog wat spelen'
Ze wasten zich en kleedden zich gauw
aan. Toen renden se neer beneden en nasr
bulten. De sneeuw was mooi droeg, niet
van dis natte sneeuw, die direct w««smelt
als js ze oppskt.... In *nogenblik hadden
ze ieder wat mooia sneeuwballen gedraaid,
•n toen begon het sneeuwgevecht!
Rang! riep RldL Die zit, Bunkie!
Pats! lachte Bunkie. Die is ook raak!
Om beurten raakten ze sikaar met de
zachte, koude ballen. Toen ze neer bin
nen gingen, moesten ze zich eerst eens
flink afkloppen....
Kerkeoneert vla Hoeaana.
Onder leiding van haar dirigent Willam
HUlamann uit Gouda, gaf ds Chr. Ora
toriumvereniging „Hoasnna" een kerk
eoneert in de Ned. Hervormde Kerk.
Instrumentele medewerking aan dit
concert verleenden de organist Wlm
Sevlnga uit Krmelo, de fluitiat Hens de
Groot uit Utrecht en de cellist Max War
ner uit Utrecht. Ale zangsdlist trad op de
tenor Henk Kmmtnk uit Utrecht. De be
geleiding van het koer wérd verzorgd
door het Strfakorkèet uit Gouda.
Uiteraard gaf daze «amenwerking een
zeer afwisselend programme. Naait orgel-
soli van Pschelbel en Bsch bracht het
koor ten gehore de Cantate ..Das Neuge-
borene Klndeleln" ven Buxtehude en het
Koraal uit het Welhnechtsoretorium en
het ..Goria in Exceltls Deo", belde van
Bach. De uitgevoerde wecken bestonden
overigens hoofdzakelijk uU werken ven
Bech. o.a. de sonate jn g klein voor fluit,
cello en orgel.
Het hoeft geen verwondering te wek-
•ken. dat een dergelijk programma door de
aanwezigen met grote aandacht werd ge
volgd.
Blaemeaveillag. Coóp. vereniging
..De Boekoopae veiling". 16 Dee. Roses
gr. bloemig per boe: Pechtold 130—1.40.
Better Times 2.40-110, Rosalandte
2.40—110,
4.80—0.00. Gemengde rozen 1.40. Di
versen per boa: Mihonlablad 030—031,
tros-Chryeanten 030-030, ld. gemengd
0.45.
Beahsleivelttng. Ook gitteren was er
weer ruime aanvoer van Kerstertlkelen.
Er waren tal van kopers, doch er werden
lagere prUsen gemaakt. Hulst met bes,
le «rt. 3.20-5.10. ld 2« «rt. 1.40-1.80.
ld. goudbont 1.70—3.30, ld. zllverbont
ƒ2.70—3.30, Blauwe eparregroen ƒ1.10—
1.40, Snljgroen ƒ0.30—0.70, allee per kg.
Diversen per stuk: Shlmmla met bes 1.20
—130, Sparrebomen /1.B0, id. boompjes
0.40-0.70. Kerststukjes 1.40-1.70. Hulst
struiken met bes 130—1.00. De hendel
was vlot
Tevens apeétie ..Sehakela".
Voor het goed bezet verenigingsgebouw
aan de Rozenlsan gaf de toneelclub
„Tavenu" een uitvoering.
In verband met de Heljermansherden-
klng werd van deze acteur opgevoerd het
bekende toneelstuk „Schakels", spel van
de huiselijke haard in vier bedrijven. Er
werd wederom goed spel te zien gegeven.
Het hartelijk applaus na elk bedrijf waa
ten zeerste verdiend.
Een geanimeerd bel was het slot van
deze geslaagde avond.
Burgerlijke Stand. Geboren: Hendrik,
z. v. Teunia de Bruin en Pleternella 8e-
pers
Ondertrouwd: Geerlofsv. d. Bijl 20 J. en
Teuntje van Maria 22 J.
Gebouwd Plater Cornells Grootendorst
28 j. en Meertje Kerkhoven 25 j: Jacobus
Johannee Vermeulen 41 J. en Maria Cor
nelia Brand M j.
Overleden; Chrletina Helena Wilhelmlna
Verkade 79 j„ weduwe ven Hugo Malie
Hardijzer: Pleter Grootendorst 41 j-, echtg.
vsn Sijtje vsn Tol.
Muslekultveerlng. Het muziekkorps
„Caedlle" gaf ln de zeel van de heer
Binnendijk een uitvoering, die goed ge
slaagd is. Het musikale programma ward
vlot en goed afgewerkt. Het toneelstuk
„Ds Stier van Californië" ward door
Moordrechte toneelgroep uitstekend ge
speeld. Heden zal de uitvoering herhaald
Beven begroting. B. en W. hebben
gieteren aanbesteed het rioleren en op
nieuw bestraten van de Veerstraat ter
lengte van plm. zestig meter. Ingekomen
elf biljetten, laagste Inschrijver W. v. d.
Laak te Gouda voor ƒ5209. hoogste P. v.
d. Dool te Ammerstol voor ƒ7344. Het
werk wordt niet gegund, daar de laagste
inschrijving boven de begroting ligt.
BargerlEke Stand. Ondertrouwd: H. ven
Mourik. 20 J. te Waddlnxveen en M. W.
Dirkzwager, 22 J.
Getrouwd: G. J. Luijtjae, 10 j. en N.
Knoop. 24 j.
Overleden: A. de Wilde. 10 j.. wed. ven
P. Tuinder.
Blindenhand geeéa a vend.
In hotel Het Posthuis hield de Neder
landse Bllndenbond een propagenda-
avond, welke bijzonder Is geslaagd. Made
werking verleenden de blinde solisten
Hetty Engeltjes (zeng) en Thierry ven
Dieet (piano). Voorts ten dameekoor sa
men gesteld uit leden van de gemengde
zangvereniging „Advendo". Nadat burge
meester Brandt de avond geopend had.
zong het dameskoor enkele liederen.
Thierry ven Dieet apeelde het Improptu
opus 00 no. 2 ven Schubert en 5 walsen
opus 30 ven Brahme.
Na de -feauze 5 Etudes van Chopin en
Bellede opis 23 van dezelfde componist.
Hetty Engeltjee verraste met een uit
stekende stem en goede uitspraak. Voor
de pauze zong zij enkele liederen ven
Bach, een aria uit Der Mescies en uit
Theodore, het Ave Maria van Cherublql
en bekende liederen van Catharine ven
Rennee. Haar voordracht ln het Zonnelied
liet niet na een diepe Indruk op de aan
wezigen te maken. Een langdurig applaus
wee haar deel. Op de hem zo bekende
wijze hield de bondspropagandlst Joh. van
den Berg zijn propagandarede. terwijl hij
na de pauze onder grote aandacht „De
Zaaier" declameerde, uit het werk van
de blinde dichter Frits Tingen. Nadat de
begeleider van het gezelschap de film
„Wakende Ogen" had gedraaid, sprak de
burgemeester een slotwoord.
DAMMEN.
Voor de wintercompetitie van de dam
vereniging Moordrecht werden de volgen
de wedstrijden gespeeld: H. Admiraal—A.
van Kerkhof afgebr.. P. Twigt—G. de
Bruin 2—0. A. van der Ree—M. C. Ter-
louw 2—0, J. Blom—O. M. ven J ever en
0—2. De stand ln de competitie is thans
onder de eerst vijf: 1. G. M. van Jeveren.
2. P. Twigt, 8. A. van der Ree, 4. C. Ter
louw. 5. P. Pais graaf.
Prcélkbsarten. Ned. Herv. Kerk: 10 uur
ds J. van dar Winden uit Naaldwijk.
Ned. Herv. Evangelisatie op Geref.
grondslag 10 en 630 uur de heer H.
Ocherse.
Geref. Kerk: 1.30, 1030 en «30 uur
leeadlenst.
Oud Geref. GemMnte: 10 en 4 uur leee-
R.K, Kerk: 730 en 10 uur H. Mie, uur
Lof.
„Het Hegelaad". Het aantal belang
stellenden, dat da Nu te zaal moeet bezat
ten, waa maar zeer klein, toon er films
vertoond werden over het werk en het
doel ven de Stichting „Het Hogi
Nadat de De Ruiter de avond met een
kort woord had geopend, werden enkele
films vertoond waarbij men een niet al
leen duidelijk beeld kreeg ven het recloe-
aeringewerk van deze Stichting, maar ook
van bet werk der Stichting op het terrein
van drankbestrijding, deken en ouden
van dagen.
BargerlMke Stand. Geboren: Johan-
nue Arie Eliza, i. v. C. van Buren en J.
Vink; Cornelia, d. v. M. van Klaren en
G. Kuijf.
Ondèrtrouwd: H. J. Kouw 20 j. en M.
Stalenburg 21 J.
De „Goudsche Courant" heeft nog een beperkt aantal examplaren van twea
uitgaven, waarven U plezier zult beleven en. die niet duur zijn
Deer ie ln de eerste plaats det aardige boekje, waarop de jeugd xao bijzonier
gesteld is. het vierde deel van
Priji slechts vijftig cent
En verdér is er die mooie uitgave, die de belangrijkste gebeurtenissen van het
afgelopen jaar ln beeld brengt en voor U de herinnering er aan zal-bewaren, de
Mn jaaroverzicht met een groot aantal fraaie foto's.
Prijs afgehaald slechts ƒ1.35
Twee .uitgeven, die uitnemend geschikt zijn voor een geslaagd Kerstgeschenk.
Zolang de voorraad «trekt zijn beide werken verkrijgbaar aan ons Bureau,
Merkt 31.
In de Donderdagavond gehouden raads
vergadering ven Haastrecht werd be
noemd tot lid van het burgerlijk armbe
stuur de heer F. W. Gronert en tot lid
van hot armbestuur van Roosendaal, de
heer M. van Vliet, beiden aftredend.
Bij de behandeling van de gemeente
begroting vroeg de heer FeaiJ near da
woningtoewijzing voor 1060 en hoe het
etaat met de industrieterreinen, voorts of
reeds belangstelling bestaat voor het In
dustrieterrein, of bekend ia, dat een
autobusondernemer in deze gemeente ter
rein zoekt en verder, hoe het steat met
de restauratieplannen ven het raadhuis.
De heer Broers wees op het fonds van
de Knagtsbosae. det in het belang van de
volksgezondheid moet wortien aangewend.
Een naburige gemeente krijgt een bad
huis. wellicht is hier ook iets dergelijks
tot stand te brengen en ken hiervoor dit
londs worden aangewend. Spreker be
pleitte de Invoering van gezinahulp in
principe in die richting werken. Voorts
had hij vernomen, dat de restauratie
kosten ven het raadhuis zo hoog zullen
worden, dat men ven het plan meer af
zag. HU brak een lens voor de bouw ven
nieuwe woningen ook te StolwUkersluis.
Spreker had vernomen, dat men bij ver
dere woningbouw vreesde, det wellicht
woningen leeg zouden blfaven steen. Zo
pessimistisch is hU echter niet, daarvoor
is hier de nood te hoog.
De voorzitter, burgemeester Lepelaars,
antwoordde de hMr Faafa. dat omtrent de
woningtoewUzing voor 1050 nog niets be
kend is. De onteigening ven het Industrie
terrein Is nog ln behandeling, het la dus
voorbarig hierop vooruit te lopen. Met
de wensen ven de eutobuaondernemer zal
het gemeentebestuur natuurlijk zo moge-
lijk rekening houden. Aan de heer Broere
antwoordde de voorzitter, dat als de raad
hierop prUs stelt, een plan voor een bad
huis zal worden voorgelegd. Er bestaan
hlar echter ook plannen v'obr een zwem
bed. B. en W. zullen dit nader bezien. De
kwestie ven de gezinehulp moet ven par-
ticuiere zijde naar voren komen, waarna
de gemeente kan helpen. De voorzitter is
van mening, dat Stolwijkersluia zeer zeker
woningbouw toekomt en dit gedeelte ge-
lUk met de rest der gemMnte moet wor
den bedeeld Er la echter e«n rooellUk-
heid, n.l. het uitbreidingsplan voor Stol
wUkersluis, det ln oorlogetUd gereed
kwam en waarvan de herziening op ver
zoek van de provincie la aangehouden in
verband met de nieuw geprojecteerde
weg en brug. BU verdere nieuwbouw be
hoeft z.L geen vreea te bestaan.
Inzake de reetauratle teen het raadhuis
is een ontwerp ontvangem waarvan de
kosten hoog zUn, n.l. 74.000. BU dit plan
bestaat nog het bezwaar, dat de aecre-
tari«ruimte te klein blUf en bet vele in
dit plan gestoken geld wellicht niet ver
antwoord zou zUn. Daarom komt hierover
thans nog geen offlciMl voorstel. Er is
een nieuwe Indeling gevrMgd. Inzake de
slootvervulling te Stolwijkeraluls zei ln
samenwerking met StolwUk het nodige
worden verricht.
De heer FraaU vroeg of de rattenverdel-
ging resultaat heeft, waarop de heer Smit
relde, det er wel vmI ratten zUn ver
dwenen, doch ook wMr veel terugkomen,
omdat niet alle Inwoners doelmatig mede
werken aan de bestrijding. De heer Moons
achtte het noodzakelUk. dat het gif op de
juiste plaatsen wordt gebracht en hU was
van maning. dat het langs de IJsee] niet
wel mogelijk zal zijn alle ratten te ver
delgen. Voorts vroeg de heer Faatj of tan
eenzien van de straatverlichting nog
nadere plannen bestaan. De voorzitter
deelde mede. dat op kruispunten enkele
nieuwe lantaarns zijn geplaatst en een
proef la genomen met nieuwe lampen,
welkt een goed effect hebben.
De begroting» werd zonder stemming
vastgesteld, sluitende ln ontvangsten en
uitgaven op 170.770 en een post voor
onvoorziene uitgaven ven 10.813
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk: 14 uur
d« W. de voogd v«n der at rattan Ned.
Herv. Oeral. Evangelisatie: M en «31 uur
Bedankt. De Oaref. Gemeente hier
ter plaatse ontving opnieuw een teleur
stelling, want eend- A. Ver gunst te Lei
den nam het beroep naar Zeist aan en
bedankte derhalve voor hgt beroep naar
hier. Maar niet alleen Moerkapelie kreeg
een bedankje, want aangezien de heer
Ver gunst het recordcUfer ven 30 beroepen
behaalde, moest hij nog 28 andere ge
meenten eveneens teleurstellen.
Ouderkelk a. d. Uttel
Burgerlijke Stand. Ondertrouwd: Wil
lem Arte Verboom 32 J. te Goudcrak en
Cornelia Otterepeer 28 j.
Gehuwd: Arie Llngen 22 j. en Johanna
Ariaantje Heuvelman 20 j.
Predikbeurten. - Ned. Herv. Kerk.
Dorp: 0.30 u. de H. Ewoldt, Alblaeserdam;
8.30 u. de G. Boer. Gouda. Wljkgebouw:
0.30 en 830 u. de heer A. de Redelijkheid.
Geref. Kerk: 8.00 en 8.15 u. ds A.
Vreugdenhil. NieuWerkerk (s).
Beroep. De J. ZwUnanburi. Ned. Herv.
predikant te Hulken (N.H.), die een beroep
ontving van de Ned. Herv. Gemeente si-
bier. bedankte voor het beroep naar
Groot-Ammers.
Dameverwlnnlng. Voor de competi
tie werd gespeeld T.O.G —Boskoop II
11—0. Jac. Droog—J. Mesman 1—1, Alb.
v. Ardenne—Glacemborg 1—1, Adr. Com
peer—A. M. de Jong 1—1, A. Jenmeat—
G. Luiten 1—1, Th. v. d. Starre—H. C.
Trimp 0—2, M. Jaspers—W. A. Otterloo
2-0. G. Bosman—A N. v. Tol J4-2, J. W.
TillemansCh. Mareend-1—1, H. v. d.
Kroeg-D. v. Wijk 2-0. A. Perridon-H.
Binkhuize 2—0.
Zevenhuizen
Behandeling m begroting.
De burgemeeetet heeft de leden ven de
reed bijeengeroepen tegen Donderdag
avond halfacht De agenda vermeldt o%m.
een vqoretel tot veetstelling ven de ge
meentebegroting voor 1000 en voorstel tot
voorlopige veetstelling ven het uitbrei
dingsplan Oud Verlaat.
KERKELIJKE MUTATIES.
Ned Herv. Kerk. Benoemd tot predl-
kent-directeur vsn het Dlaconessenhuts
te Emman de J. C. Brokken, legerpred.
te Schoonhoven, die deze benoeming ook
aannam.
Aangenomen neer Meeden ds A. Ho-
man te Grotebroek.
Bedenkt voor Beilen de P. de Hoop te
Gramabergen: voor Hoevelaken ds L.
Brasser te RIJssen.
Earsta Klasse
WEIT 1
Haarlem—HD VS
VSV—Zeeburgi*
Sparta—DOS
KFC-ADO
reijenoord—Blauw Wit
WEST II
Da volewljckere—Xarxea
DWS-EDO
HBS—'t Gooi
AJax—Neptunua
SVV-RCH
OOST
Zw. Boyi—Enached Boya
Go Ahaad—Hangalo
Quick—Wapeningen
AOOVVNEC
Enschede—Heraclea
ZUID I
WV—Habnondla
Brabantla—NOAD
Sltt. Boya—Llmburgia
MW—Karkrada
RBCt-VVV
zuid n
Longa—TSC
Wiliem u—Eindhoven
NAC—Juliana
Bleljerhald*—Maurita
SpcT. Emma—BW
NOORD
Heerenveen—Ba Quick
friesland—Leeuwarden
Achillea—Sneak
velocltss—HSC
OVAV-frisla
WIST I
Tweede Klasse
A» Atom Vlctrtx—DWV
AfC-HVC
Vriendenschaar—Ellnkwijk
Volendam—De Spartaan
UW—Rapidttas
B: Harculaa—Zrc
WA-r
Waattriale—OSV
At XBOH—Overmaoe
Leerdam—CVV
Schavenlngen—DfC
VUC-DCV
UVS—Unites
Bt fortune—KW
ODSCoat
Gouda—RFC
DHC—Excelsior
Slledreeht—Emma
Darde Klaas a
At TYBB—Roodenburg
HBC—Alphen
HfC-Waaeenaar
HllUnen—RKAVV
GSV—Tonegldo
B: Blauw Zwart—FSV Prat.
BMT—Texas
VDL-VCS
HPSVr-GDA
Ct RVC-LFC
Poatdul van—Olympia
Wasterkw.—Laakkwartier
ONA-VfC
Moordracht—VIOS
Dt HO V—Leon Idas
HlUeahilt—DHZ
H. van Holland—DCL
EDS—Concordia
VOC—Spartaan
E: ZwUndrecht—Uraue
8VW—De Muaachen
CKCSlikkerveer
Dubbeldam—fluks
FspendreoM—The Kis. Kope
Vierde Klasse
At BSM—ASC
Archipel—LDWS
Teyltnpen—Uaae
Docoe—Rouwkoop
VVSB—SJC
B: KRVC-HDV
Wilhelmus—Rijswijk
SOA-VVP
Zwart Blauw—Maasstraat
Alphla—Waddlnxveen
C: Spoorwegen— DSO
Gouderak—Te Warve
Voge'—DHL
Ra va—Kranenburg
Lenig en snel—Naaldwijk
D: Voorburg—'s Gravaas.
Westlandla—DVC
BTC-BEC
OU veo—Delft
GDS—Quick Stepa
Et Spoorwijk—LuBdunum
VDV—Belvadere
PDK—Schiedam
ft Bodagrave
ONTT— Harmai
IMV-VXP
SIOD—florlaaant
Oudewater—NH8
O: TransvaUa—DRZ
Zwerver»—Exeelaior "80
Hat Noorden—RDM
Lekkerkerk—Putterahoek
Dud Beller]and—WRW
Germinal—DRL
riakkee—DDC
DZB—Dlndua
li DHS—Poorttigaal
Aeoiui—st volharden
PFC—Dirksland
VND—Martini t
OVV—HJon
SSW—Alblaaaardam
RCD—Marwade
OSS—Gelukvogata
a Gravendeel—Mtrwastaljn
Hardinxveid—LSV
ZUID-HOLLAND
Earsta Klasse
Het Zuiden—Achillas
Gymnasiasten—Ons Eibernest
Vlcua Orient!»—Spangen
HKV—Deetos
At Barendrecht—Ons Elb I
Daetqg j—Actief
Roosenburg—Valox
Quick—Olympi aan
B: Spangen i-ALO
Unicum—Algemene
DKC-HSV
Hat Zuiden *~Reedy
Derde Klaaaa
Qulok J—Regenboog
Zwerver#—Trekvogels
Poorfrugaal—Gymn. S
Bi Sperwer*—Daatoa 4
Hou Stand—Zwervera I
ODO—Phoenix
rov—Avantl
Deetoa J—Merwede
Ct Bood Wlt-DKC I
Algemene 1—Die Hagh*
De Raven—HSV 2
Schiedam—HKV I
Dt Wlon—Zuiderkwartier
HKV 1—Olymplaan 1
Achilles I—Die Hsgha I
Succes—Vlcua Orlentls I
1KB
Eerst* Klaaaa
At De Spartaan—Velox I
Kat Zuiden 4-De Overk.
Wlon t—Ons Hui* 3
Rozenburg 3-OSCR I
Bi Actief Suocea 3
De Overkanten 2—On* Kul»
Charlola—De Spartaan
At Sperwers I—Het Zuiden
U8V—De O va rk enters I
Bi Spangen g-Eureka
OSCR Unicum I
Chattels J-Baren dracht 2
Derde Klasse
At Actief 4—Ons Huis 1
Sperwers 4-USV I
Bi Succes I-De Spartaan
Ci d* Overk. l -Schiedam l
U8V 3-Charlols I
Jaugdklassa
Eureka-Het Zuiden 8
Wlon—Rozenburg
"yAN de grote ontdekkingsreizigers kent men de geschiedenis en weet men
van hoe groot belang hun reizen zijn geweest. Naast hen heeft echter een
gehele schare t»an ontdekkers, wier namen ons minder bekend z\jn. een belang-
rijke rol gespeeld bij de ontdekking vati vreemde landen en het propageren van I
de Europese beschaving. Sommigen trokken er op uit, gedreven door hun zucht
naar avonturen, anderen gedrongen door hun godsdienstige gevoelens, zij allen
vestigden zich te midden van primitieve volken. Zu maakten zich vertrouwd
met de taal, de denkwijze van hen te wier midden z\j hun leven doorbrachten
en hebben daardoor onze keiinis aangaande onbekende landen en volken heel
wat meer verrijkt dan de officiële, algemeen bekende „ontdekkingsreizigers".
schriften nagelaten, die. ver uitsteken bo
ven het werk van.de meeste zuner tijdge
noten wat betreft de wetenschappelijke
betrouwbaarheid.
"DEEDS In vroeger tyden fatcamen
Isdrre herfst de Kleine Zwanen ven
hun broedgebieden in de toendra's van
Noordoost-Ruskind, naar onze oude
Zuiderzee om hier te overwinteren. Ze
zochten er de ondiepe gedeelten op aan
de Oostkuit, waar het zeegras groeide of,
zoals in de omgeving van de IJselmon
den, grote velden van
voorkwamen, waarvan de wortels het
geliefkoosde voedsel van ie «wanen vor
men. Vooral tussen Laaxum en Tacortfl
en ook tussen Blokzijl en Elburg waren
de vogels in troepen van honderden,
soms zelfs van duizenden exemplaren
gedurende de herfst en in de winter te
zien.
NA DE AFSLUITING van d« Zuiderzee,
in 1932. verdween door de verzoeting
van het water het zeegras vrij spoedig,
maar andere planten breidden zich nu
enorm uit en grote delen .van vroeger
onbegroeide, ondiepe kuatstroken hebben
tegenwoordig 's zomers eewl dnhte be
groeiing van fonteinkruiden. Waterpest en
vederkruld en ook nog van andere plan
ten En ln de herft. als de bovengrondse
'delen van deze planten vergaan, maar
hun wortelstokken en -knolletje* gaaf en
•appif* lik de bodem overbjljven. komen
als vanouds de Kleine Zwanen om de/e
voedselrijke wortels te oogsten, waarbij
ze. om het begeerde voedsel te bereiken,
met hun poten en snavel grote kuilen
maken van ruim een meter breed en enige
decimeters diep en ildus over grote opper
vlakten de IJselmeerbodem intensief „b
werken'. Met de uitbreiding van de
waferpIantenbegroeUng is ook het over-
winterlngsgebled van de Kleine Zwanen
hier uitgestrekter geworden en tegen
woordig vertonen ze zich vrijwel langs
de gehele Oost- en Zuidoostkust, van
Makkum tot Harderwijk en nog verder
Ook in hét Zwarte Meer. het randmeer
ten Zuiden van de Noordoostpolder ver
schijnen ieder Jaar omstreeks de tweede
week van October de eerste Kleine
Zwanen De ..oeldars" zijn er weer",
zeggen dan de mensen die rond het Meer
wonen. Die eigenaardige benaming voor
de zwarten houdt verband met hun geluid
een fluitend ..Hoel" «f „Hoei" dat schier
dag en naeht over het water klinkt en bi)
windstil weer tot ver in de polders te
horen ls.
Toevluchtsoord voor
zwanen en eenden
IN HET ZWARTE MEER. dat een be
schermd gebied Is. vinden niet alleen
de zwanen, maar ook vele duizenden een
den een rustig en veilig toevluchtsoord
Wat de geschiedenis van het Zwarte Meer
als waterwildreservaat betreft: het was in
1941 toen cpn vbo de laatste mooie water-
landschappen van het Kampereiland ont
gonnen werd dat prof dr O. J van Oordt.
om verdere inpoldering te voorkomen en
tevens een fraai waterwildreservaat te
verkrijgen, zich tot het Departement van
Onderwijs. Kunsten en Wetenschappen
wendde, waarop door de belanghebbenden
een vergadering werd gehouden, met als
resultaat, dat in principe besloten werd
het buitendijkse land. de biezenvelden
.en het water tot waterwild- en broed-
reiervaat te verklaren.
Teneinde het contact met genoemde
lichamen en het Departement, te leggen.
Eenden en Kleine JZwanen op het
Zwarte Meer: op de achtergrond de
Kadoeler Brug.
werd een Contactcommissie benoemd,
zuiver uit officiële personen bestaande
waarbij prof. Van Oordt als vertegen
woordiger van het Departefhent voorzitter
werd. Het Staatsbosbeheer werd belast
met de beschermingsmaatregelen. Door
de oorlog kon een en ander niet uitge
voerd worden, doch na de bevrijding
werden twee opzichters benoemd, die de
beschikking kregen over één.later over
fomi-InlrruUrr, "fi»'.""",0'''""" e"Lwerd ,dt'
als die thans is. De waterlandschappon
zijn bfehouden gebleven en de vogels,
streng beschermd, varen er wel bij.
De Jacht is er verboden, met uitzondering
van die door enkele broodjagers uit
Kampen en Genemuiden. die hier van
jongs af aan gejaagd hebben en die men
hun brood niet wilde ontnemen; nieuwe
vergunningen worden echter niet ver
leend.
Natuurlijk diep en
ondiep bad
TJBT GEBIED, dat zich naar het Westen
uitstrekt tot aan de Ramspolbrug. is
rond 2000 ha groot, een enorme water
vlakte met hier en daar een brede,
donkpre rund van biezen, elders met geel
bruine rietkragen omzoomd, een gebied,
waar buiten de vaargeul d« diepte zeer
gprlng is. ideaal dus voor de zwanen en
óók voor de eenden, waarbij dan de z.g.
^tliemeenden als Wilde «eend. Slobeend,
Pijlstaart en Taling de ondiepe gedeelten
éh de z.g, duikeenden als Kuifeend. Tafel
eend en Bfilduiker de diepere"' plaatsen
opzoeken om voedsel te zoeker, maar
voor de rest van de tijd gezellig in grote
troepen ronddobberen 'of zich in enorme
wolken van de ene plaats naar de andere
spoeden, vooral wanneer er een Kieken
dief of een Slechtvalk komt jagen. Ook de
zwanen gaan wel eens op visite in
naburige wateren, zoals bijv het Ganzen-
diep ze gaan nogal onbeholpen, met klet
sende vleugelslagen, van het water op.
maar eenmaal „los" geven ze een zeld-
zanm sierlijk en imposant vliegbeeld. ja,
dat Is werkelijk een prachtig gezicht zo'n
phalanx van blanke zwanen tegen de
zachtblauwe herfsthemel!
Eldorado voor vogel
liefhebbers
zomer is dit gebied de bescherming
waard, dan broeden er Eenden. Fuut en
Meerkoet Roerdomp. Bruine Kiekendief
en ook het Baardmannetje, een tamelijk
zeldzame mezensourt, die slechts op
enkele plaatsen in ons land broedt en
dan vooral op het Kamporelland en om
geving. ju zelfs nergens Jn Europa zo' tal
rijk voorkomt als hier!
Het zijn standvogels, wat wil zeggen,
dat ze grotendeels ook 's winters op de
broedplaats blijven en er dan in troepjes
ln de riet- en biezenvelden rondzwerven.
De mannetjés zijn kenbaar aan een brede,
■zwarte streep, die ui) de mondhoeken
schuin naar beneden loopt, .zo op da
manier van éen oudorWetje snorbaard,
vandaar dds de jiaam.. Ze hebben een
tamelijk lange staart, wat tot uitdrukking
komt in de Latijnse fnrpM)enB&m Panurus,
dat is een-en-al-staartige. wat wel een
tikje overdreven ls!
Leverancier van het materiaal
voor de Genemuider matten
OOK DEZE WEEK hebben wij Ze daar
gezien, deze mooie, min of meer
exotisch gekleurde Baardmannetjes, en.
wel: in de uitgestrekte biezenvelden langs
de Zuidelijke oever van het Zwarte Meer.
Deze blezenvegetatle ls tussen haakjes
heel belangrijk voor dc mattenindustrle ln
Genemuiden. want het zijn déze biezen
velden. die het materiaal leveren voor de
zo bekende, fraaie Genemuider matten,
's Zomers Is er dan ook een grote be
drijvigheid. want dan komen de blezen-
snijders met hun bootjes om de blezen te
snijden en te vervoeren Het ls de moeite
waa: J in die tijd een bezoek te brengen
aan Genemuiden en dan tevens die andere
DEN DER BEKENDSTE van bovenbe-
■L< doelde personen In Francois Py-
nrd. die in 1601 op reia naar Indië
zijnde, schiptfreuk leed bij de Maladieven-
eilanden en zeven jaar op die archipel
bleef. Hij maakte een diepgaande studie
van wat hij te zien kreeg en schreef daar
na een boek. dat nog heden ten dage zijn
waarde heeft behouden.
DEN wel zeer romantisch lot was
Pietro d e I 1 a V a 11 e beschoren,
een lid van een oude patritische familie te
Rome. Hij nam als soldaat dienst in het
leger van de Paus en maakte later jacht
op de Barbarijse zeerovers. Teruggekeerd
te Rome constat'eetde hij. dat een ander
hem zijn verloofde had afhandig gemaakt
en hij zocht troost voor dut verlies in een
pelgrimsreis naar het Heilige Graf te Je
ruzalem. Na langdurige omzwervingen
daar aangekomen, was het reizen hem zo
goed bevallen, dat h)j verder trok naar
Bagdad. Damascus en de ruines van het
oude Babvlon. Daarna trouwde hij met
een schone jonkvrouw, afkomstig van
Kreta, vergezelde de Sjah van Perzië tij
dens diens veldtocht tegen de Turken, be
studeerde gedurende vier jaar het Perzi
sche land. bezocht Dek&n om in 1026 terug
te keren te Napels. Hij beschreef op
boeiende wijze de landen, die hij had be
zocht. In hem heeft men de voorloper'ge
zien van de moderne wetenschappelijke
wereldreiziger, hij was een uitstekend
geograaf en een vlot verteller.
Reizigers-handelsman
Gewetensvrijheid in Perzië
gevonden
JEAN CHARD1N trok evenals /Tavernier
naar Perzie en Indié. waar mj de schit
terende paleizen en kunstvoorwerpen der
Groot Mogplen ernstig bestudeerde HU
wist toegang te krijgen tot het Hof van
Sjah Abbas II. wat voor hem een buiten
kansje was. Iedereen wilde sieraden in
dezelfde stijl hebben als die van de Per
zische Siah en .Chardin kon onmogelijk
aan alle aanvragen voldoen. Voor hem was
het zakendoen echter slechts een middel.
op
Scherp tekent het silhouet wan de toren
van de kerk van VoIIenhoue zich af tegen
de lucht als men op het Zwarte Meer
varend naar de noordelijke oever kijkt.
oude plaatsjes in'de omgeving te bezoeken,
zoals Zwartsluis en Vollenhove. waar de
daarvoor ontvankelijke reiziger zich zaL
vermeien bij de aanblik van schilder
achtige geveltjes en straatjes, soms zóals
ln Hasselt, zó nauw. dat de bus van de
Noord-Westhoek er wel eens ln de knel
raakt!
We waren er echter in hoofdzaak voor
de zwanen. Op het ogenblik zijn er een
kleine duizend aanwezig, ln grote troepen,
die voor het grootste deel bestaan uit
solitaire vogels (waarschijnlijk eenjarige
vogels en mogelijk ook oudere dieren, die
0oor een of andere oorzaak zonder kroost
bleven! en voor de rest uit families van
twee ouden en één tot vijf Jongen, die
gemakkelijk van de volwassen vogels te
onderschelden zijn door hun nog vaal
grijs verenkleed. Het familieverband blijft
bij de z\yanen n.l de eerste vfln'«cr 8e"
handhaafd. Hoelang de vogels nog zullen
blijven te Met te zeggen; dat hangt van
he£ weei* af. Krijgen we strenge vorst,
dan zUn ze spoedig verdwenen. Waarheen
ze dón trekken is niet met zekerheid te
zeggen, maar vermoedelijk naar het
andere ln West-Europa bekende overwln-
JEAN BAPTISTE TAVERNIER. die
22-jarige leefUjd het grootste deel van
Europa had bereisd, volgde zijn voorbeeld
en ondernam tussen 1638 en 1663 verschei
dene studiereizen in Rprzië, in Indië tot
aan de Chinese grena cn de Soenda-
eilanden. Tavernier verschafte zich de
voor zijn reizen nodige geldmiddelen door
de koop en verkoop van edelstenen en
andere waardevolle voorwerpen en bracht
zonder veel moeite een groot vermogen
bij elkaar Zijn geschriften. «Hie zeer en
thousiast zijn geschreven, hebben ln grotei
mate bijgedragen to'. de vermeerdering
van onze kennis van de landen welke hij
bezocht.
Karakteristiek voor deze tUd' was. dat
alle bekende reizigers hun weg naar het
Oosten kozen. Van Afrika werd in het ge
heel geen notitie genomen Reizen, die be
oogden Amerika verder te ontdekken, kon
den niet meer op de steun van de een of
ander* regering rekenen.
JEAN DE THéVENOT was een consciën
tieus archeoloog, van 1861 tot 1667 on-
dern»m hfHgrote studiereizen in het Oos
ten. die hem tot ip Indië brachten Van
xijn reizen bracht hil kostbare verzame
lingen me$ en hU heeft oni» een reeks ge-
teringagebled van de Kleine Zwanen, naar
Ierland, want juist ln de tijd. dat ze bU
óns verdwUnen, worden ze déér talrijker.
y Ö6k Veilde Zwaan en
Knobbelzwaan
DEHALVE DE KLEINE ZWAAN krijgen
we op het IJselmeer (en bet Zwarte
Meer) ook de twee andere soorten te
zien; de Wilde Zwaan en de Knobbel
zwaan. De Wilde Zwaan ls iets groter en
vertoont meer geel op de snavel, maar
ïykt verder zo veel op de Kleine, dat de
meeste mensen ze niet onderscheiden
kunnen en belde dan ook met dezelfde
naam van „Deen" betitelen. De Knobbel
zwaan ls beter te onderscheiden door de
knobbel boven z'n zwarte snavel; het ls
trouwens een goede bekende, want het it
deze soqrt. die in ons land en ook elders
in tamme en ook wel eens ln halfverwil-
derde staat tot broeden komt in parken
en grote buitens. In het wild broeden de
Knobbelzwanen echter in de Ooatzee-
landen en in Zuidoost-Europa. Öe Wilde
Zwanen broeden o.i. op IJsland en in
het Noorden van Scandinavië. Finland en
Rusland.
Als het voorjaar nadert, gaan de
zwanen ons weer verlaten. Eind April
zijn gewoonlUk de meeste verdwenen,
vertrokken, naar hun broedplaatsen In het
Noorden, om daar. profiterend van de
korte Poolzomer, te broeden en hun
Jongen groot te brengen. En als het dan
weer herfst geworden is. trekken ze als
YAQOuds na8r hun overwinteringsgebieden
en verschijnen dan ook weer langs de
kusten van het IJselmeer én het Zwarte
Meer.
Jean Chardin. die gewetensvrijheid in
Perzië vond.
niet een doel. Dank rij de faciliteiten, die
hem waren verleend kon hij alle moge
lijke inlichtingen- over land en bevolking
verkrijgen en daarmede heeft hij Europa
onschatbare diensten bewezen Jean-Char
din was Protestant, in Frankrijk terugge-
jfeerd vond hu de toettanden daar zo ver
anderd. dat hU besloot naar Perzië terug
te keren, waar men een veel grotere ge-
wetensvrijheid kende en waar zijn geloof
hem niet verhinderde een positie in te
nemen, waarop hij, gezien zijn kennis,
recht hacj. Op weg naar Perzie werd hij
tweemaal door rovers overvallen en vol
komen uitgeschud, een reis door Indië
stelde hem in staat een nieuw vermogen
biieen te garen Vele jaren later vestigde
Chardin zich in Engeland, waar hij een
boek schreef, dat Perzië in de XVIIde
eeuw meer bekend deed zUn dan honderd
jaar later.
Enige jaren daarna werden deze zalfde
landen bezocht door de Nederlandse schil
der Cornells de Bruyn, die er ult-
J. B Tavernier, die Azie verkende en
zelfs de Soenda-eilanden bezocht.
stekende tekeningen en schilderijen maak
te Men beweert, dat hij de eerste was.
die de Samojeden bezocht
Groot dienaar der wetenschap
'T'ENSLOTTE dient de Westfaalse genecs-
A heer en géleerde K a m p f e r te wor
den genoemd, die lange tijd in Scandinavië
vertoefde en in zijn kwaliteit van gezant-
schapssfecrctaris naar Rusland ging l'n
die dagen een volkomen Aziatisch land
en vandaar zich naar Perzië begaf, waar
hij ln' dienst tr«d bij de Oost Indische
Compagnie ten einde zUn reizen te kun«
nen voortzetten. Ondernomen met zuiver
^wetenschappelijke doeleinden, brachten
£eze reizen Kimpfer in Arabië. in Indië.
ton Ceylon. Jave. Sumatra en in Jappn.
K.-mpfer verzamelde een zeer uitgebreide
collectie tot nu toe onbekende 'planten en
gaf er een uitvoerige beschrijving van Zijn
reusachtig herbarium en het merendeel
zijner manuscripten worden bewaard ln
het British Museum te Londen. Het be-
langrukste werk )s dat aan Japan gewijd,
een land in zijn dagen volkomen onbekend.
Kgmpfer had zich mJapan vele vrien
den gemaakt en hij maakte van deze re-
latiea gebruik om inlichtingen te krijsen
Wanneer men bepaalde dingen niet aan
een vreemdeling wilde mededelen, raad
pleegde hij allerlei boeken en geschriften
om zUn infornytles zo volledig mogelijk
te doen zijn
Reizigers als Këmpfer zUn zeldzaam;
wetenschappelijke expedijlfes begonnen pas
een e^uw later. Het tijdvak der grote ont
dekkingen liep ten e:nde. er waren nog
slechts details op te lessen. Het waren ge
woonlijk kooplieden of handelaars, die de
sporen der ontdekkingsreizigers volgden,
zij werden op de voet gevolgd door mis
sionarissen en dan kwamen de toeristen,
die door nieuwsgierigheid geprikkeld
„vprre reizri^' ondernamen, wat zij de
werold wisten te vertellen was meestal
zeer oppervlakkig.
"p]R ligt geen verdriet In .een opoffe
ring. als 't Iemand geldt, die men
liefheeft, t Is dan geen opoffering
meer- "Men telt 't niet.
F. F. MONTRéSOR
VIJF JAAR IS HET NU
GELEDEN, dat vele
vrouwen uit de grote ste
den moeizaam, „op een
schoen en een slof", de
boeren afliepen op zoek
naar voedselEr waren
zelfs vrotlwen. die geen
schoen en slof meer had
den en haar voeten met
lappen hadden bekleed.
Nu hebben wij weer
schoenen" te kust en te
keur en de Nederlandse
schoenen-industrie kan
zelfs weer aan de meest
verwende smaak voldoen.
De dames kunnen zich
weer de weefte veroor
loven de schoehen te dra
gen. welke geschikt zijn
voor de gelegenheid, waar
voor ze moe)en dienen.
Echter zólang hebben ze
maar de schoenen aan
getrokken. welke ze toe
vallig nog hadden, dat za
weer moeten leren pas
send schoeisel te dragen
en bijvoorbeeld geen lange
wandeling, te ondernemen
in hooggehakte stappers.
want „stapper" en „hoog- i vÊrn"
samen. L,
Een echte WBndelschc-n
heeft platte hakken en kan niettemin elegant zijn. getuige de schoenen linksboven af-
Jebeeld. Aangezien het vorige Jaar de „cocktalljurk" haar intrede deed (een japonnetje,
at het midden houdt tussen een middag- en avondtoilet) heeft een Nederlands schoe-
nenfabrikant een model ontworpen, dat bij zo'n Jurk past en men ziet dit model links
onder afgedrukt. Heeft de cocktailjurk echter een zomers karakter, zoals het japonnetje,
dat de dame onderaan rechts draagt, dan ia de pump meer ln harmonie met het geheel.
Tenslotte ziet men rechts bovenaan het muiltje, waaraan valen de voorkeur geven boven
de pantoffel.
IN het Parijse Dierenpark
in het Bos van Vlnccn-
nes zijn evenals ln de
Diergaarde Blij-Dorp. te
Rotterdam, waar dit maar
enigszins mogelijk is, in de
plaats van met tralies voor
ziene kooien ruimten in de
open lucht, waar de dieren*
zelfs de roofdieren, ziel
vrij kunnen bewegen. Dit
systeem komt in de eerste
plaats ten goede aan de
dieren zelf. die er zich veel
beter bU bevinden, dan
wanneer zij ln duffe hok
ken zitten opgesloten. Maar
desondanks ontbreekt het
ook in een zo modern op-
gezette grote dierentuin
toch nooit aan ..patiënten''.
Steeds zijn er een paar
zieke of door oen of ander
ongeval getroffen dieren.
Precies zoals bij #e met
sen zUn de betrekkelijk on
schuldige ziekten, die ech
ter met de hulp van een
dokter moeten worden ge
nezen. het veelvuldigst:
storingen In de spijs
vertering, verkoudheden,
kleine verwondingen van
een of ander lichaamsdeel,
enz. En precies zoals bU de
mensen komen er ook ver
wondingen voor na kleine
vechtpartijtjes of busen
ruzietjes.
De dierentuin van Vln-
cennes heeft zUn eigen
kliniek en „huisdokter
Zoals iedere andere dokter
heelt ook hfa zijn spreek
uren, waarheen de dieren
door hun verzorgers wor
den gebracht, wanneer zij
niet meer lopen kunnen
hN-^aak gedragen op- de arm.
of anders per auto Boven
dien brengt de dokter ln
de afzonderlijke dierente-
hulzen natuurlijk zijn nood
zakelijke dagelijkse visites.
De kliniek is tevens voor
ernstige gevallen en zij
bezit een speciale operatie
zaal. die met de nieuwste
instrumenten, welke ln de
diergeneeskunde worden
gebruikt, is uitgerust. Zo
als de directeur van de
kliniek vertelde, worden de
dieren er ook vaak ingtënt
of aan een kortere of
langere serumkuur ender
worpen.
Om in een gecompliceerd
geval een juiste diagnose
te kunnen stellen, worden
alle hulpmiddelen der mo
derne geneeskunde toege
past: bacteriologisch onder
zoek. bloed-aftapping. enz.
De chimpansee, die we hier
op het spreekuur in de kli
niek zien alt hij wil,
luistert hU na%r de naam
Morlex is niet in de
dierentuin geboren, maar
werd als „baby" ln het wild
gevangen. Hij voelde zich
reeds enige tijd „niet lek-
k«r", hetgeen het vermoe-
!«tten ffeed postvatten, dat
hij aan een tropische
ziekte leed. waarvan men
de diagnose echter nog niet
kon vaststellen. Daarom
onderzocht dc dokter hem
zo grondig mogelijk. Het
grote verband, dat Morlex
om zijn arm krijgt, moet
het wondje, veroorzaakt
door bioedaftapping, tegen
zijn scherpe nagels be
schermen.
De tegenstand, die'ver
scheidene dieren in de kli
niek bieden, wordt dikwUl»
alleen veroorzaakt door de
onbekende omgeving en de
vooral ln de operatiezaal»
helle belichting, die wat
vreemd op hen inwerkt.
Daarentegen merken zij
heel goed, dat de dokter
niets kwaads met hen
voorheeft. maar hen in-
tegendeel wil helpen en
hun dankbaarheid na de
behandeling is v,ak ont
roerend.
Zo heeft ook Morlex zich
tevreden gesteld met het
uiten van één enkele kreet,
om zich daarna te gedra
gen. alsóf Hij begreep, dat
alles slechts voor ?Un best
wil geschiedde.
Het ls ook voor een
chimpansee niet prettig
„zich niet lekker te
voelen
