Af
sa
Belangrijke tentoonstelling
in Gouda's museum
Ambities van onze jeugd
J
Kerstmis met blij vooruitzicht
Dr J. Leest gaat de Goudse
R.H.B.S. verlaten
m
19
'n Goudse Michiel gaat zijn
diamanten bruiloft vieren
Breitner in al zijn
volheid
Kerstoverpeinzing
Enquête op de H.B.S. in Gouda
Zwemmen en klassieke
muziek favoriet
Kleurige dierenshow
Voordrachtswedstrijd
H.B.S.-ers
Nederlanders bouwen
haven in Spanje
Onze bioscopen
AT cy
AAR.
ANNEER.
Goudse Spetters
Directeur, die een figuur is
.«...Ja
„In 'n blauwgeruite kiel
ïf
1 Jffif
jt&L
TWEEDE BLAD - PAGINA 2
GOUDSCHE COURANT
ZATERDAG ?4 DECEMBER 1949,
Het museum ..het Catharine Gasthuis"
besluit dit jaar de reeks van zijn tijdelijke
exposities met een belangrijke Breitner-
tentoonstelling. die vanmiddag geopend is.
Wie enerzijds de afmetingen van de aula
en anderzijds Breitner's voorkeur voor
grote formaten kent. begrijpt onmiddellijk,
dat deze tentoonstelling zijn belangrijk
heid niet zozeer ontleent aan de omvang
dan wel aan het gehalte van het gebodene
Er blijkt namelijk een zorgvuldige keuze
uit het beschikbare materiaal gedaan te
zijn; de verschillende kanten van Breit
ner's werkzaamheid komen hier duidelijk
tot hun reeht. terwijl verscheidene doeken
de schilder tonen in de volheid van zijn
kracht. Bovendien zijn hier een reeks
tekeningen en enige aquarellen te zien
(bezit van het Museum KrÖller-Mülier),
die nog niet eerder werden geëxposeerd
Bij deze brede en ruime voorstudies, die
ondanks de snelheid van het noteren nooit
vluchtig geworden zijn, wordt het duide
lijk. waarom Breitner's schildersvervoe-
,V
G. H. Breitner: potloodtekening „De
vluchttgate beweging gegrepen".
ting. ïün dronkenschap van het schilderen,
nooit tot een machteloos gestamel aan
leiding gegeven heeft. Hij blijkt over een
tekenvaardigheid en een kennis van de
menselijke figuur te beschikken, die hem
ln staat stellen ook de meest vluchtige
beweging op het papier vast te leggen,
maar ook als hij zich het meest laat gaan.
blijkt één ding waakzaam te blijven: zijn
gevoel voor de zuiverheid van de behan
deling.
Grootsheid van visie sluit bij hem het
delicate niet uit. een machtige tekening
naar een mole# heeft een onnavolgbare
openheid in het spel der lijnen, terwijl
de schets naar een rustend vrouwtje, bij
alle pittigheid en raakheid van vorm
geving. in de wijze, waarop de grijze toon-
waarden en de uitgespaarde plekken tegen
elkaar zijn afgewogen, een charme heeft,
die men eerder bij een Nanet of een Bon-
nard dan bij een noorderling als Breitner
zou zoeken. Wie eenmaal op deze eigen
schap attent geworden is de hier aan
wezige tekeningen openen de mogelijkheid
daartoe ten volle zal ook In de magis
trale, ruig en breed geschilderde doeken
gaan zien. dat Breitner in deze hartstoch
telijke factuur geenszins het fijnere spel
der toonwaarden veronachtzaamt. Ze im
poneren in de eerste plaats door de macht
van de visie en het geweld van de voor
dracht. maar hun ruimtelijke adem en hun
donkere, warme klank danken ze aan hgt
feit. dat met ongeëvenaarde zekerheid
kleur tegen kleur en toon tegen toon
werd neergezet.
Overgave van scheppingsdrang
Breitner begon zich bewust te worden
van zijn persoonlijkheid in dezelfde tijd,
dat de dichters van Tachtig hun nieuw ge
luid deden horen. Er bestaat een duidelijke
overeenkomst tqssen hem en de mannen
van de Nieuwe Gids. Niet alleen had het
Franse Naturalisme zijn denk- en gevoels
wereld evenals die der Tachtigers in ster
ke mate beïnvloed, niet alleen is zijn im
pressionisme verwant aan hun gewaar
wordingskunst. maar ook de volkomen en
voorbehoudloze overgave aan het geweld
van de scheppingsdrang kenmerkt zowel
de schilder als de dichter uit die tijd der
wedergeboorte van ons kunstleven. Klooi
noemde de poëzie: „Geen genegenheid,
maar /een hartstocht; geen bemoediging,
maar /een dronkenschap" men hoeft er
het werk van Breitner maar op aan te
zieif./om te weten dat voot- hem de schil-
derWin6t geen andere betekenis had.
Is/er een sterke overeenkomst, er is ook
eenI aanmerkelijk verschil. Dat blijkt al
duidelijk aan de richting, die hij aan het
ImjBssionisme geeft. Aanvankelijk scheen
hij zTch aan te sluiten bij zijn onmiddel
lijke voorgangers uit de Haagse School,
maar naar het landschap en de natuur
stemming ging zijn liefde niet uit. Er was
iets anders in hem werkzaam dan een ver
langen om weg te dromen in de aanschou
wing van een in licht en nevel „versmol
ten" einder, er was een donkere kracht
in hem. een draftg naar het leven, naar de
mensen en het tumult van hun werk. Die
bepaalde reeds vroeg zijn voorkeur, dreef
hem in zijn Haagse tijd weg van het land
schap naar de oefeningen der ruiterij en
maakte hem ten slotte tot de ongeëvenaar
de schilder van Amsterdam en het Am
sterdamse volk.
Hij wilde daarbij meer geven dan een
atmosferisch stemmingsbeeld all83i&, zijn
avondstraten, zijn grachten en havenkan
ten zijn bouwputten en doorbraken zijn
volksmeiden en sleperspaarden, ze leven
ook nog uit een andere diepte dan die van
het kijken ze zijn de neeftlag van een
levensgevoel, dat zich bevleugelt aan de
kracht van deze struise stad.
Men beschouwe het grote doek „Straat
bij avond". Er is hier meer dan de mees
terlijke notering van lichtschijnen en ver
glijdende schaduwen, ge voelt dat onmid
dellijk; er is hier een diepe bewogenheid
om zo'n avondstraat, die gezien werd als
een mysterie van leven, waarin gestalten
opdoemen en weer verdwijnen. En tegelijk
is er een /sterkt 'mannelijke vreugde om
dit brok ondoorgrondelijk leven, vreugde
ook om het vermogen van het te kunnen
oproepen, zo goed en zo overtuigend als
Amsterdam het deed. In deze vreugde om
het scheppende vermogen, die soms in
Hooghartige trots lijkt te kunnen overslaan
(men zie zijn Zelfportret) is hij voluit
Tachtiger, maar door zijn onmiddellijk
conact met de mens en zijn werk blijft hij
ver van het toegespitste individualisme
van Kloos en de zijnen verwijderd.
Warme levensvisie
Men mene echter niet. dat bij verwant
zou zijn een Ven Gogh. Wel vermijdt ook
hij de geijkte lieflijkheid, wel geeft hij de
«tad graag bij sneeuw onder mistroostige
doeilichten. ln schilderijen waarin tegen
over de barbaarse winteretmoefeer da
plekken geconcentreerde warmte Maar
nooit geeft hij de mens als een uitzicht
loze zwoeger, tragisch, in de naaktheid
van zijn bestaan, zoals Van Gogh dit deed.
Zijn bouwarbeiders, zijn slepersknechts en
zijn volksmeiden doemen op uit de achter
grond van de stad. als hadden ze deel aan
hun kracht; ze kennen een goede, sterke
geborgenheid. Breitner ervaart het leven
niet als tragisch, hij ziet het als een ge
weldige. ondoorgrondelijke, maar ln ieder
geval bevriende macht.
Deze levensvisie bepaalde in laatste In
stantie zijn kleurstelling: wegende brui
nen. krachtige zwarten, gedempte grijzen,
een hartstochtelijk, verzadigd donkerrood
en een enkele maal een bezonken jvit. De
kleur mag nog zo zwaar, donker en mach
tig zijn, ze ia altijd tegemoetkomend en
warm.
Een enkele maal slechts maakt zich een
lichter gevoel in Breitner los. Dan wordt
hij puntig en speels in de lichtverhogln-
gen („Rustende Cavalerie") of feestelijk
als in die rondedans van meisjes tegen
een achtergrond van bos. Maar meestal
treft hij door een mannelijke, naturalis
tische ernst, die werft om de ziel van het
Amsterdam, dat werkt, rumoert en leeft.
Geen beter voorbeeld daarvan op deze,
tentoonstelling dan het magistrale „Dam
met diligences" en het kleinere, maar zo
veel bewogencr geschilderde „Rokin bij
regenachtig weer"
Dit laatste doek is* de weergaloze evo
catie van een regenstemming: de eenzaam
heid der vochtlg-aplegelende si raat-voor
grond. de zwart-gilmmende koe.sjes en de
intimiteit der huizengevels onder de grijze
regenlucht En toch js dit geen mineur
stemming. bij alie grijs-in-grijs ls er ln
dit doek een gloed als v^n rossig koper,
krachtig, klinkend, openbaring weer van
Breitner's vreugde aan dit stuk Amster
dam.
Steeds meer wordt men. rondgaande op
deze tentoonstelling, gegrepen door de oer-1"1
kracht waasmee' Breitner ©en brok'leven
weet op te roepen, het feilloos weet te
grijpen in zijn atmosferifthe verschijning,
maar het tevens weet te laden met het ge
luk van een schilder, die het leven harts
tochtelijk Hef heeft.
Indien Ik naar aanleiding van deze ex
positie één bedenking moet maken, dan ls
het deze. Een tentoonstelling als de onder
havige laat zien, dat de aüla als expositie
ruimte toch eigenlijk te klein ls. Er ls
dikwijls te weinig lucht tussen de schil
derijen. ze storen elkaar. Gouda is met zijn
tentoonstellingen op de gopde weg,-maar
vroeg of laat zal er toch iet» moeten ko
men van l)et plan dat door de conservator
ontworpA is: de inrichting van zalen -op
de bovenverdieping. Dat blijkt duidelijk.
P. C. J. REYNE.
In de prille ochtend van Kerstmis zullen
de Hemony-klokjes van de Sint Jan hun
ijle klanken weer kleppen over de daken
van onze stad. Koren zullen het „Vreda
op aarde" zingen.
Ook hier in Makassar zullen de bekende
Kerstliederen ln de kerken en zieken
huizen klinken.
Vrede op aarde. Heerst er echter ook
vrede in de harten van de Nederlanders,
die verdeeld zijn ln het geloof, levens
overtuiging en politiek? Vooral in de
politiek! Zullen zij, die gescheiden zijn in
de Indonesië-politiek, elkaar op deze dag
in gemoedsrust kunnen begroeten?
Vrede op aarde. Ook hier in Indonesië,
waar de volkeren zich mateloos bedrinkert
aan de geurjje, maar koppige wijn van
de vrijheid <en de bittere drank van de
plicht, de verantwoordelijkheid, de gema
tigdheid en- de bezonnenheid terugwijzen
met een' gebaar van: later?
Vrede op aarde. Ook voor alle Neder
landse ambtenaren en planters hier? Ook
voor al die Indonesiërs, wier enige fout
het was trouw te zijn aan Nederland?
Vrede op aarde Ook bij onze soldaten,
die jaar en dag ln de ..soep" hebben ge
zeten. nu met het geweer aan de voet
staan en dncwijls moedeloos piekeren over
hun toekomst?
Vrede op aarde. Ook voor 0112e ver
moeide generatie, wier leven gevuld is
met surrogaten, holle leuzen, concentratie
kampen. oorlogen en oorlogsgeruchten?
Vrede op aarde. Het klinkt als uit een
vér sprookje.' En toch
Heer. geef ons licht.
Dr G i^^SWART.
ROG. I^*"
Makassar
Kinderkerk naar Calvijn-
gebouw
De Ned. Herv. Gemeente gaat in het
nieuwe jaar voor haar veertiendaagse Kin
derkerk. die nu in het vroegere gebouw
van de Vrije Evangelische Gemeente aan
de Zeugeetraat wordt gehouden', in vey-
ljand met het stijgend bezoek het ruimere
gebouw van de vereniging ..Calvijn" op de
Turfmarkt, dat buiten dienst ie gekomen,
nu de verertiginjf geen eigen diensten
meer hopdt. ln gebruik nemen.
Hierdoor krijgt de Nederd. Geref. Qe-
meente. die eveneens ln de Zeugestraat
haar dieneten houdt, de gehele Zondag de
beschikking over het geboiw. waardooj1
haar ochtenddiensten dje tot duever
om de andere Zondag in verband met-de
kinderkerk om halfpegen moesten begin
nen reeds om jieri uur kannen aanvan
gen.
BRUG GESLOPEN
De Jan«Kattenbrug zal ln verband mét
reperatlewerkzaamheden voor onbepaalde
tijd voor de scheepvaart zijn gesloten.
vereniging ls op het idee gekomen
om een enquête te houden onder de leer
lingen vsn de school. In het laatste num
mer van het verenigingsorgaan, dat dé
aardige titel draagt van „Eigen Teelt",
staat een overzicht van de ingekomen
antwoorden.
Van de 320 aan alle leerlingen uitge
geven formulieren kwamen er 283, dus
80' t. ingevuld terug. Niet ledereen ls lid
van de vereniging en geen wonder, dat
het bestuur eens graag wilde weten, welke
redenen die 175 nlet-leden hebben om zich
niet aan te slutten. Doorgaans heeft een
mens tal van redenen om iets niet te doen
en zo ook hier: geen tijd zeggen de ijve-
rigen. die van plan zijn om er geen zes of
zevenjarige H.B.S. van te maken; geen
geld, verklaren de zuinigen; bezwaren van
vader en moeder, aldus andaren. M^:
wat te denken van deze reden: Kan nW
dansen!
We doen nog wel wat anders dan dan
sen. kaatst het bestuur terug, maar ln
hetzelfde nummer van Eigen Teelt staat
een aankondiging van een bonte avond
met de toevoeging: avondkleding gewenst!
Of betekent dat voor de eerste-Jaars:
extra-vouw in de korte broek? Wie zou
denken, dat alles wat de jongensbroek
om de benen heeft, aan voetballen doet,
vergist zich. Zeer verheugend ls het zeer
grote aantal zwemmers: 50*/t. Twee en
een half maal zoveel als voetballers. Er
worden niet minder dan zeventien sporten
beoefend: een sportieve boel daar aan de
Krugerlaan. Toch zijn er nog een vijftigtal
kinderen, die niet aan sport doen. De
overigen zijn: wandelaars, wielrenners,
biljarters, zeilers, roeiers (hoe kan dat
anders zo vlak bij de Plassen), sommigen
klimmen zelfs op een paard.
Maar dit is eigenaardig: slechts vier
jongens doen aan hengelen. Of men kan
ook zeggen: onder de hengelaars zijn er
vier. die vissen als een spojrt beschouwen.
De vooruitzichten op da oprichting van
een schoolorkeai, zijn goed. Er wordt piano
viool, accordeoJÉ, mandoline en blokfluit
gespeeld. Vier drummers staan broederlijk
vermeld naast vier organisten. Met Vr/t
wint de piano het glansrijk.
Chopin
Maar als men geen instrument bespeelt,
kan men toch wel van muziek houden.
De jeugd heeft de laatste jaren, dat wil
zeggen in de jaren na de oorlog, toen de
volwassenen een overzicht kregen van de
desolate boedel, die ze straks aan het
nieuwe geslacht g*an overdiagen. harde
noten te kraken gekregen over opper
vlakkigheid. zucht naar genot, slordigheid
en aanmatiging. Steevast kwam dan alt
f;rootste grief naar voren: de onbegrijpe-
ijke bewondering voor en verslaafdheid
aan jazz-muziek.
Voor degenen, die hierover torgenrim-
pels in het'voorhoofd hebben getrokken,
volgen hier cijfers, die bemoedigend zijn:
ruim de helft vsn de leerlingen houdt van
klassieke muziek en 18'/# vindt het matig
Zouden hier de schoolconcerten door
werken? Een derde gedeelte was zo eerlijk
te zeggen, dit zij bij een vioolconcert van
Beethoven onmiddellijk de knop vsn de
radio omdnaaien. Doch: klassieke muziek
moet men rn vele gevallen léren genieten
zÜn behuizing verschijnen als
Chopin is als componist favoriet; hoe kan
het ook anders verwacht worden van deze
«romantische, emotionele, revolutionnair
Den volgen Tsjaikovski. Beethoven en
Mozart. Da jazz-liefhabbers zweren bij
Harry James, Spike Jones, Irving Berlin
en Louis Armstrong.
Welk mens houdt er géén hobby op na?
Bijna iedereen immers en werkelijk: er
zijn zonderlinge liefhebberijen. Om enige
voorbeelden te noer^en: wat denkt u van
ean H.B.S.-er dia geweren en pistolen
verzamelt? 'tls te hopen, dat hij niet ln
gesprek raakt met een collega, die als
hobby opgaf: de politiek! Verzamelingen
zijn er veel:» kristallen, antiquiteiten,
foto's ven filmsterren en meisjes, critieken
van boeken, foto'a van auto's, postzegels,
voetbslplsstjes *n reclameplaten. Er zijn
er. dié aan sterrenkunde doén. aan wind-
hondenrennen. aan tekenen, een ander pit
voor de lia^ebberij te chaufferen, weer
anderen tuinieren, knutselen, doen aan
natuurstudie, en zo staat voor drie kwart
van de H.B.S.-leerlingen wel vast, dat het
schoolprogramma niet hun gehele energie
opvraagt en hun gehele leven vult.-*Ge-
lukkig, want hoeveel voldoening zit er
niet in een hobby. Kan het bestuur ven
de vereniging hiet eens een tentoonstel-
linkje orgsniserën, om te laten zien, wat
er op dit gebied gepresteerd wordt?
Welke film 1
X/ti hoe staat het met de film? Wel, VI»
gaat nooit naar de bioscoop. Van de
overige 91*/» gaat de meerderheid er heen
om eens lekker te Jachen. onbezorgd en
niet denkend aan de laatste ongelukkige
repetitie. De showfilm en de cowboys, de
mannen van de biceps-aristocratie, hebben
heel wat aanhangers, maar ook da natuur
film.
Bij de vraag naar de lectuur van de
schoolbevolking kwam zeer duidelijk tie
leeftijdsfactor tot uiting. Vooropgesteld
wordt, dat op een stuk of tien leerlingen
na, iedeVeen graag leest De lagere klassen
zwerpn nog bij Karl May's Winnetou en
Old Shat„terhand De hogere klassen kiezen
gelukkig met zorg bun lectuur. Lievelings
auteurs zijn: Frederik van Eden Top
Naeff. Cissy van Marxveldt. Pearl Buck.
Norel en Herman de Man. Dit ziet er lang
niet kwaad uit!
Verder zijn er nog enige vragen gesjeld
op intern verenlgingsgebled en zo werd
het verslag een lezenswaardig en belang
wekkend geheel. De leden van de vereni
ging zullen het wel met animo gelezen
hebben, maar het Ia ook te hopen, dat
vader en moeder het numm?r. dat als
schoolorgaan lang geen slecht figuur
maakt, eens even voor zich nemen. Het
zal een interessante bezigheid zijn de
uitslagen van deza enquête tt lezen.
Nationale expositie van
pluimvee, konijnen
en duiven
De door de pluimvee en konijnenhou-
dersvereniging ..Gouda en Omstreken"
georganiseerde nationale Kersttentoon
stelling van pluimvee, konijnen, sier- en
postduiven heeft grote belangstelling
getrokken. Uit alle delen van het land
zijn er dieren ingeschreven.
De grote Veemarkthal is nagenoeg ge
heel gevuld met alle soorten van kleine
dieren. Er zijn de trotse Vlaamse l^eus.
de kleine kleurdwerg, de fraaie Wener,
en ook het specifiek Goudse ras, de Gou
wenaar. en zeer vele andere rassen, in
dlversè kleuren en beharing.
De grote hoenders, hoewel in niet zo
groten getale vertegenwoordigd, geven in
nagenoeg alle rassen en kleuren acte
de présence, terwijl ook de dwerghoen
ders ^oed zijn vertegenwoordigd. De
sierduiven vormen een klasse op zichzélf.
Het sierlijke Brlinner Kroppertje kijty
minacHtand naar zijn grote rasgenoot de
Eksterkropper en acht zich reeds supe
rieur. De blauwe en bonte roeken met
hun fraaie voetbevedering, stappen trots
en parmantig heen en weer.
De plaatselijke postduiven liefhebbers
hebben ook hun beste beentjfe voorgezet,
en een inzending van ruim 600 dieren
ingezonden. Het zijn nagenoeg alle promi
nente dieren, welke dit Jaar reeds ver-
1 scheidene prijzen voor hun eigenaar heb
ben gewonnen Het geheel ziet er ver
zorgd uit. en geeft blijk dat het bestuur
alles in het werk heeft gesteld, een goede
show te organiseren.
In het geheel zijn er 1264 dieren Inge
zonden. welke vandaag tien keurmeesters
zullen beoordelen.
Asn de Dordtee Handelsschool ie
slaagd voor het diploma «tenogrsfie 1
derlanda. mej. E. Bom.
Laatste schooldag van
dr Leest
Het i> op de Goudse H.B.S. gewoonte
op de morgen voor het aanbreken van
elke vacantie een voordrachtswedstrijd te
organiseren. Ook bij het begin van de
Kerstvacantle van dit jaar werd geen
uitzondering gemaakt. Wel had deze keer
de ochtend een bijzonder tintje, in ver
band met de omstandigheid, dat het voor
de directeur, dr J. Leest, tevens de laatste
schooldag was. Daarom kwamen de leer
lingen gistermorgen niet. zoals gebruike
lijk. bijeen in het gymnastieklokaal, maar
in „Kunstmin", dat door enkele passende
versieringen in Kerststiil was aangekleed.
Ook het programma was min of meer in
Kerstsfeer gehoudenv Zo heefWna een kort
begroetingswoord van de directeur, in het
bijzonder gericht tot zijn opvolger, de heer
De Jongh uit Zwolle, onder leiding van een
ou'd-leerflng. de heer Henk Boswinkel, het
bekende meisjeskoor van de G.H.B.S.V. de
Kerstcantate van Mart. Schuil ten gehore
gebraöht. De Harlingse componist Schuil
werd juist honderd jaar geleden geboren,
zodat de opvoering tevens min of meer
een herdenking was van deze verdienste
lijke componist, van widkvele jaren ge
leden (onder leiding van de heer J. H. B.
Spaanderman Sr) hier ter stede de operette
..Franchimont. de marskramer" werd uit-
gevoeid. Over de opvoering zelf niets dan
lof. Boswinkel heeft zijn koörtje uit
stekend in de hand. het zingt gevoelig en
zuiver. Er is een gestage vooruitgang te
bespeuren.
Van de zijde van de leerlingen werd het
programma gevuld met het voordragen
van gedichten van Nijhoff. Leopold. J. H.
de Groot. Jac. Schreurs. W A. P Smit.
Gapriël Smit en A van Duinkerken
Vooral „De kerstboom" van Nijhoff wejxl
Uitstekend voorgedragen, aen der leer
lingen speelde het Adagio uit de Sonate
pathétique in As van Beethoven en de
Mazurka No. 5 in bes van Chopln. Ook de
begeleiding van het koortje, was bij één
der leerlingen in goede handen.
De tweede helft van de ochtend ver
zorgde mevr. Mies Reyne. die allereerst
drie balladen voordroeg „Jeanhe de
Sessac" en „Sint Stevén "en Koning
Herodfes" in een bewerking van Hélle, S.
Haasse en ..De Kersenboom" van Jan
Engelman, voorts een dramatisch gedicht'
van M. Nijhoff: Kerstnacht, terwijl zij be-
slopt met een fragrhent uit Peer Gynt van
Hendrik Ibsen „Aafe's Dood" op de piano
vertolkt door Henk Boswinkel
De toejuichingen, die mevn Reyne
mocht ontvangen, zullen voor haar wel
het bewijs hebben gevormd, dat het
grotendeels jeugdige gehoor dergelijke
voordrachten, die niet alle even gemak
kelijk-voor hen waren, wel weet te waar-
derèn. x
Daarna sprak de voorzitter van de
G.H.B.S.V., Hans Overweg een kort woord
waarin hij dr Leest, die geen stoffelijk
blijk vsn waardering voor zijn werk had
willen ontvangen, verzocht deze morgen,
waaraan de leerlingen veel torg hadden
besteed, sis afscheidsgeschenk te aan
vaarden.
Dr Leest sprak een woord van dank
tot allen, die aan déze morgen hun mede
werking hadden verleend. Vervolgens
richtte hij zich tot zijn leerlingen, die hij
Yb welgékozen woorden het beste voor hun
toekomst wenste HIJ hoopt, dat zij zullen
uitgroeien tot mensen van karakter, die
in welke kring zij later ook geplaatst
worden, een Invloed ten goede zullen ult.-
oefenen en dat zij in hun leven niet al
te veel ln aanrafcinf» tullen komen met
de strenge rechter. Hie in elk mens leeft
en die rijen gewoon'itk het geweten noemt
Nadat de heer De Jongh. «?s opvolger
van dr Leest, nog een enke} wpord ter
voorlonlge kennismaking had .*é«oroken.
werd de ochtend met een driewerf donde
rend hoéra voor dr Leest gesloten.
PREDIKBEURTEN
Hedenavond
Ned. Herv, Gemeente, Sint Janskerk
(Achter de Kerk 5) 10.80 u. Kersttvlldlna.--
dienit met medewerking zangkoren, mu
ziekkorps en solisten.
Evang. Lutherse Kerk (Gouwe 134)
11 -uur ds W. F. Schrödèr. Kerstwijding
medewerking van het kerkkoor,
i Vrije Evangelische Gemeente (Turf
markt 23) 7.30 uur ds J. I. van Wijck,
zangkoor.
Eerste Kerstdag
Ned. Herv. Gemeente, Sint Janskerk
(Aóhter de Kerk 5) 10 uur ds Gerh. HuTs,
8 uur ds J. J. Koning, bediening H. Doop.
Weiterkerk (Emmastraat 33) 10 uur ds
J. A'. Peters. Den Haag. jeugddienst. 5
uur ds G Elzenga, bediening H. Doop.
Kinderkerk (Kleine Kerk, Peperstraat
128) 4 uur de heer A. de Held.
Ver. van Vrijz. -Ned Hervormden (Pe
perstraat 128) 10.30 uur mej. ds C. P.
Thomsen. zang van het koor.
Remonstr. Geref. Gemeente (Keizer
straat 2) 10.30 uur ds H. J de Wijs.
Evang. Lutherse Kerk (Gouwe 134) 10
uur d» W. F. SchrÖder
Oud Katholieke Kerk (Gouwe 107) 7 en
6 uur pastoor G. P. GlskeS.
Geref. Kerk (Turfmarkt 60) 9.45 uur
gemeentezang van Kerstliederen. 10 uur
ds W. van Dijk, 5 uur ds A. Nljhuls.
Geref. KeYk art. 31 (in Chr. Geref.
Kerk. Gpuwe 141) 8.30 en 3.30 uur ds G.
Koenekoop.
Geref. Gemeente (Stationsplein 18) 10
en 5 uur dr C. Steenblok.
Chr. Geref. Kerk (Gouwe 141)f 10.13 en
8.15 uur leesdienst.
Nederd. Geref. Gemeente (Zeugestraat
38) 10 en 3.16 uur ds Joh. van Weizen.
Vrije Evan^ Gemeente (Turfmarkt 23)
10 en 6 uur ds J I. van Wijck. nam. mede-
wèrklng van het koor.
Leger deg Hells (Turfmarkt ill) 6 uur
Kerstwljdlngsdlenst. 10.30 uur Helllgings-
dienst. 6 45 uur openluchtsamenkomst
Markt. 74.30 uur Ke^twljdipassamen-
komst. Inzegening apldaten. Leidsters
kapitelnes E. Geutjes en M. Meijerhof.
Kerk van Jezus Christus van de Heili
gen der Léêtste Dagen (Spieringstraat 491
8 uur dienst
Goudse StadsevangeWëtie (Achter de
Kerk 10) 7.30 uur de heer W F Kloos.
Tweede Keritdag
Ned. Herv. Gemeente. Sint Janskerk
(Achter de Kerk 5) 10 uur ds G. Boer.
Qeref. Kerk (Turfmarkt 60) 10.30 uur
Kerstzangdlenst.
Geref. Gemeente (Stationsplein 15) 10
uur dr C. Steenblok.
Nederd. Geref. Gemeente (Zeugestraat
38) 10 uur ds Joh. van Weizen.
Vrije Evangelische Gemeente (Turf
markt 23) 10 uur ds J. I. van Wijck.
Leger des Hells (Turfmarkt 111) 3 uur
jeugddemonstratle, 7.30 uur opvoering
lekenspel "„Koning in een beestenstal".
Zondagsschool Jozef: Kerstfaestvlenng
afdeling 3 4 uur lokaal Geref. Kerk, af
deling 4 4 uur Zeugestraat 38.
Gebouw Zeugestraat 38: 7 uur ds H. J.
Grisnlgt.
OLYMPIA—GSV.
Tweede Kerstdag spelen Olympla an
GSV een oefenwedstrijd op het Olyjnpia-
terreln.
Kerstmiddag leerlingen
Huishoudschool
De leerlingen van de Goudse Industrie
ën Huishoudschool Waren gisteren op de
laatste schoolmiddag van het jaar tesamen
gekomen in het1;Veemarktrestaurant, dat
stemmig met groen versierd was. Nadat
de directrice, mej. M. C. de Wilde, ook
de ouders had begroet, vertelde zij van
het Kerstgebeuren.
Het hoofdmoment van de middag was
de uitvoering van de Kerstcantate van
mevr. Anna Lambrechts-Vos; Deze can-
tante werd uitgevoerd onder leiding van
de zangleraar, de Rotterdamse koordiri
gent Otto de Vaal. die zich op het stand
punt had gesteld, dat waar alle kinderen
op de les meezingen, ook alle kinderen
zich hier moesten laten horen. Het gevolg
was. dat hij zich weldra bevond tegen-
o\er een imposante pyramide van zan-
ante pyi
mesjes, die vol toewijding zich naar zijn
ii"
ge\
komen tot hun recht kwamen.
gei
leiding voegden De cantate bevat zeer
[evoelige. melodieuze, gedeelten, die vol-
alleen en op eigen kracht
tredf
Doch
durfden de reisjes op te treden. Er werd
een Kerstverhaal voorgelezen en enige
gedierten werden, gedeclameerd Nadat
een tweede klas de Kei van Edelingen uit
de Gysbrecht had'gezegd, werd deze een
voudige bijeenkorrtst besloten met het
zingen van :Stille Nacht.
Harry doet Uo...
Hij it e«n Tgn die lang
zame rokeri, die voor
zichtig hun sigaretje rollen,
aanstekenen dan kaast
niet meer uit de mond
nemen. De rokers van de
korte trekjes en de lange
as! Ook voor hèn geldt:
Hoe je 'i doel...
mei Mascotte gaat-ie goed I
Oud-stadgenoot heeft hoofd
leiding van uitvoering
Aan dé „Obraa «Maritlmas y Dragados
S A «en Nederlands-Spaanse maatschap
pij. is de uitvoering gegund van de uit
breidingswerkzaamheden aan de haven
van Tarragona, aan de Oostkust van
Spanje.
Het werk ls na inschrijving opgedragert
aan genoemde maatschappij voor 48 700.000
pesetas. dat is ongeveer f 10 000 000. De
technische uitvoering komt te berusten bij
het Hollands Aannemersbedrijf Zanen
-Verstoep N V. te Den Haag. de maatschap,
pij. welke voorheen hier ter stede was ge
vestigd.
Naar wij vernemen zal de technische
staf voor uitvoering van dit werk ln het
begin van volgend -Jaar naar Spanje ver
trekken.
-ónze oud-étadgenoot de heef D. Blom-
mendaal, cfie ook de havenwerken te Ca-
■sablanca voor de firma Zanen Verstoep
heeft uitgevoerd, zal met de dagelijkse
hoofdleiding van de uitvoering van dit be
langrijke werk worden belast.
Aanwinsten der LeeSzaal
Romans: P. S. Buck. Drakenzaad. A
Christie. De moordenaac droeg blauw A
J. Cronin. Dokter Finlay; assistent. G
Greene. Stemboel-express. J. de Hartog.
Gods geuzen, dl. III Havank. De schaduw
contra de drie dartele doodgravers. S
Hoel. Eens moet men betalen. T. Matthews.
Ik was een Russisch meisje. J. H. G v. d
Mey. Het leven gaat voort, vervolg op
„De vensters heropend M. de la Roche,
De boyw van Jalna. V. Woolf, Mrs. Dal-
lowa>r H. E. Bates. The jacaranda tree. P
Cheyney. Dangerous curvee, R. Qodden.
A fugue in time.
Studiewerken: J. J. Buskes jr.
Overpeinzingen van een gróte-stads-
dominee. P. Theophilus. De bloemekens
van de Heilige Fraociscus. H. Voordewind
De commissaris vertelt. J. van Hattum.
Modelvliegtuigbouw, deel 2 Practijk. T. van
Reijn. Nederlandse beeldhouwers van deze
tijd. H. W. Pilarski. Goed bridge.
D. de Rougemont. Liefde en avondland
P. J. Pretorlus. Mtanda bentoe: (Vriende
lijk voor de mensen).
Verhuizingen binnen
de gemeente
Mevr. N. van der H«e—Zddeman, v.
P. C. Hooftstraat 9,- n. A. G. de Vrijestr. 16;
H. T. A rends, v. Regentcsseplantsoen 23.
n. Karnemelksloot 197; F van Boven (4
pers.) en mevr. J. Westrik—Bakker (2
pers.), v. Oosthaven 60. n. Tweede E. J.
Potgieterstr. 9; P. L Binkman. v. Hel-
mersstr. 8. n. Bockenbergstr. 2; Mevr. S.
W. de Zeeuw—Brinkman, v. Da Costa-
kade 12. n. Heimersstr. 8; A. van der
Pool, v. Gr. Jgcobastr. 23. n Lemdulsteeg
43; Q. J van Wezel, v. Kuiperstraat 34,
n. Graaf Florisweg 77; Mevr. M. v. d.
Pool—Groeneveld, v. Nobelstraat 17, n.
Graaf Florisweg 77; H., Kraaijeveld. v.
Nobelstraat 89. n. Kruidénlerstr. 3: Mevr.
H. Scholten—v d. Wal. v Hoogstraat 17.
n. Turfmarkt 112; P. Breukhoven, v. Gr.
Jacobastr. 32. n. Corn. Ketelstr 33; C. J.
F. Besseling, v. GouWe 39, n. Tollenssjr
102; Mevr H. Smitakamp—van Groningen,
v, Vorstmanstr 29, n. C. Huygensstr 41;
P J. A. van der Sanden, v. Fluwelen-
singel 93, n. Lange Tiendeweg 18; C. W.
M. Kort. v. Krugerlaan 61. n. Lange Tien
deweg 15; Mevr. H. J. BinnendJk-»-Kel-
der, v. Crabethstr. 38. n. Gouwe 236.
De onsterfelijke wals
Thalia Theater. Er zijn een wervel
wind van w&lsmelodieën. een beetje liefdei
een flinke dosis inspiratie, een aantal
verwikkelingen, de naam Strauss en vele
fleurige hofbals. En al deze elementen
dooreen gehusseld scheppen de film „De
onsterfelijke melodie", die een Weense
operette zou kunnen verraden, doch niet
meer wil pretenderen de filmtoeschouwers
te laten genieten van de charme en de
volheid van Strauss* melodieën. Daarnaast
wordt, een kleine geschiedenis verteld,
waarin de componist als centrale figuur
ls gewezen. Een geschiedenis met een
omhaal van woorden, een beetje drama
tiek. zonnige tafereeltjes en en dat is
wel een uitsondering op de bekende regel
een gelukkig ,plot. Maar als men het
accent legt oo het muzikale gedeelte en de
Weense melodieën en operettetaferelen en
de ogen een beetje sluit voor het traditio
nele cliché-verhaaltje en zijn talrijke le
venseffecten. dan zal „Onsterfelijke Wals"
de toeschouwers wel Ipezig houden.
In he< journaal zijn er enige beelden van
de restauratie v»n het Goudse stadhuis.
Held van de jungle
Reünie-bioscoop. Johnny WeTsmuller nu
eens niet als Tajzan, maar in een nieuwe
creatie, die echter rtiet zoveel met de
vbrige, verschilt Trek Jungle Jim. zoals
Johnny in deze film 'neet. de weinige kle
dingstukken. die hij draagt, uit en Tarzan
staat voor u. Jungle Jim leeft bovendien
hi-r in de wildernis, heeft vele dieren tot
vrienden en bondgenoren en vecht met an
dere. a.m. krokodillen, leeuwen en haaien.
Doch die gevechten doen min of meer
dienst om het aroma aan de hoofdzaak te
ge ren. net als krulden bij ,ean gerecht. Het
hoofdbestanddeel van deze filmkost is de
strijd om een verborgen stad. waarvan de
bewoners, vreedzame inboorlingen, zich
bezighouden met het delven van diaman
ten. waarmee ze allerfel zelfvervaardigde
kunstvoorwerpen prachtig versieren. Blan
ken hebben lucljt gekregen van de ver
borgen stad en haar schatten en wat dat
tot gevolg heeft ligt voor de hand. fïet
stamhoofd fendt zijn lieftallige dochter
naar Jungle Jijp. met het ver/oek de stad
en haar bewoners bij te staar en wie zou
een verzoek van zon persoontje kunnen
weerstaan? Het wordt een uitermate span
nende geschiedenis, waarin ook dieren,
o.w. een trdep geweldige apen. optreden.
De boel lijkt finaal fout te lópen, doch
aan het slot worden toch de kostbaarheden
van Dzaam weer op hun plaatsen gezet en
drukt Jjm liêftallige inboorling-en-
prinsesle aan zijn hart. Voor wie van het
ge re houdt-ls het een film orn van tq
smullen, maar ondanks de talrijke Wilde
dieren van allerlei soort, waarop de lens
gericht is geweest, hoort ze Stellig niet
bij de categorie culturele films. Myrna Dell
is de vrouwelijke hoofdrol toebedacht,
vooraf draait een komische twee-scter'met
An^y Clyde als opperkomlek. Een film
volgens het gooi- en èmijtrecept. doch iet
wat gemoderniseerd en, vol verrassingen.
Voorts een eenacter die laat zien hoe men
tot top-zwemprestatios komt.
Wij zwaaien al
Rchouwbqrg-bioscoop. Zou er na al wat
diverse filmkomieken ol alleen of in com
pagnonschap uitgehaald hebben nog iets
nieuws te verzinnen zijn? Dit arsenaal
moet toch eens uitgeput raken Maar de
heren Abbott en Costello hebben blijkbaar
uit hun militaire loopbaan nog een dump
van oude toeren met een ni^uw vernisje
meegebracht, waaruit ze naar believen
kunnen putten. Ze hebben nog twee an
dere dingen ook meegebracht een kielt,
lief Frans weesmeisje en een sergeant. o;f
nfl de demobilisatie alleen maar van uni
form verandert, want hij is ?lgeniijk po-
lltlaaagent. En dan ki.n het s^el beginnen*.
Het wordt een schier eindeloze Jacht met
momenten, waarin de dikke zijn plafond-
engeltjesgezlcht gebruikt om er zijn ge
voelens mee uit te drukken, gevoelens die
variëren vên kinderlijke blijmoedigheid
en bevrijdende domheid tot mateloze ener
gie en gillende doodsangst. Zo nu en dan
Is zijn houdhig zo grenzeloos naïef, dat
men hem zou willen strelen en dan plot
seling knalt er een geestigheid los uit dat
plumpuddlnghoofd dat men er heerlijk
bij schateren kan. Het wordt wei geen
groots festijn van Intelligente humor, zo
nu en dan zijn de sit- igtle* wat belegen, het
Is over het algemeen oude wijn In nieuwe
zakken, maar er was toch noR een anker
tje nieuwe oogst ook bij. Waarvan dank
baar acte De inhoud er van navertellen
is niet wel mogelijk, maar met een wat
langgerekte musical-show, een aardige ge
kleurde tekenfilm en een Journaal, waarin
ook een heel erg opd Gouda voorkomt,
vormt deze film een gezellig programma.
Loop der bevolking
Gevestigden: J K Mulder, v. Gorin-
chem, n. C. Huygensstr 5; Mevr. L dé
Jonge—Niemantsverdriet. v. 's-Graven-
hage. n. Gouwe 240: Mej J M de Ridder,
v Alphen a. d. Rijn, n Westhaven 11;
Mevr. J H. van de NadortMatser. v.
Wageningen. n. Crabethspark 1; J van
Die, v. Singapore, n. Krugerlaan 1; W.
Key. (3 pers.), v. Duitsland, n. Lange
Dwarsstraat 38; C. Westratè, (4 pers.), v.
Teynèazen. n. D Costakad'e 118; Mevr G.
Prins—van der Lijn (2 pers v Alkmaar,
n. Fluwelensingel 35; Mej. A J Wester
hof. v. s-Gravenhage, n. Gr Florisweg 35.
Vertrokkenen: A. J A Vos. v. Noor-
derstr. 78. n. Indonesië; J. van Dorp. v.
F W. Reitzstr. 16. n. Rotterdam. Kraling-
seplaslaan 108; Mej. A. Tuiloo. v. Geuzen-
straat 41, n. Rceuwllk. Raadhuisweg E84;
Mevr. G. C. Vorhoeff—van der Goes. v.
Bosweg 11. n. Alphen aan den Rijn. Vin-
kebuurt 104: Mevr. L. 8 C. Modderkolk-
den Ouden, v R. v Catsweg 246. n. Ede.
Lunteren. Klomperweg; J. Heinstman. v.
Turfmarkt 33, n Den Helder de la Relj-
straat 8; S A. Douma. v. Crabethstr 37.
n 's-Gravenhage. Laakkade 80; I. J
IJsselstein. v Karekletstraat 30. n Apel
doorn, Zandloperweg 1; D. C. Peters,
v. Goejanverwelledffk 51. n. Indonesië.
Medan; P. E. van Bemmel. (3 pers.), v.
Crabethstr 56. n. 's-Gravenhage. van
Neckstr 7; H. Timmer, (2 pers v. C-
Huygensstr. 92. n. Waddinxveen. Zwarte-
weg 6; G. Ruijgrok, v. Spoorstraat 27, n
Australië.
Het proces te Breslau
Zware gevangenisstraffen
voor vier Fransen
Het militaire gerechtshof te Wroclaw
(Breslau) heeft giiteren vier Fransen en
twee Polen schuldig bevonden aan spion-
nage voor de Franse Inlichtingendienst.
Yvonne Bn«»aler, de 29-jarlge vooraan
staande verzetsstrijdster uit de Franse
Maquia. en de 24-jarige Fransman Fukl-
sow werden beiden tot respectievelijk 12
en 14 jaar gevangenisstraf veroordeeld,
doch zullen 9 jaar hiervan moeten uit
zitten.
De vijftig Jarige Franse «"Kelder
Feldeisen. moet 8 van de 12 lair gevm
genisstraf. waartoe hij veroordeeld
ondergaan en de 44-,jarige Hoofmsn. die
verklaart de Franse nationalltel' te be
zitten, werd tot H jaar veroofdee'd waar
van hij 7 moet ondergaan. De 26-tarn»
Pool Jan Kubisiak kreeg 20 jaar waar
van hij 9 jaar moet uitkitten en de mijn
ingenieur Hild, Jareeg 6 Jaar.
SATERDAG 24 DECEMBER 1949.
GOUDSCHE COURANT
BATAVIASE BRIEF No. 224
Jongens komen nu
naar huis
NU WIL IK u wel eerlijk <bekennen. dat
op het ogenblik, enige dagen voor de
overdracht van de macht hier in Indonesië
♦ten natuurlijk ook in Nederland) m'n hotefd
wat ik zt)U willen noemen erg weinig
naar Gouda staat Ik heb nauwelijks tijd
om aan Gouda te denken en alzo evenmin
aan .de Gouwenaars. Maar we kennen
elkaar via de krant nu al zolang, dat ik
hoop heb. dat u me dat niet al te kwalijk
nemen. En toch houd ik, op de een
of andere manier, en dwars door alle
.krantendrukte heen. altijd nog wel contact
met Gouda. Dat is al die jaren zo geweest
en het zal ook wel niet veranderen.
Natuurlijk heb ik me in deze dagen wel
eens afgevraagd, wat er b v. het volgend
jaar van deze Bataviase brieven die dan
ruim vier jaren in serie zullen hebben
gelopen nog over zal zijn, want op* dat
tijdstip zullen hier. naar men toch wel mag
aannemen, helemaal geen Goudse militai
ren meer zijn. Daar staat echter tegen
over. dat de algemene ontwikkelingen in
dit land voorlopig de eerste jaren bijzon
der belangrijk zullen aijn. zodat ik in
ieder geval nog stof genoeg zal Hebben
om over te schrijv# Bovendien "kun je
nooit wsten. welk een belangrijke plaats
Gouda zal gaan Innemen in de invoer van
ie republiek der Verenigde Staten van
Indonesië
Gouda is een industriestad en maakt
lloze dingen, die hier best verkoopbaar
lijn. Ik heb zelf al dikwijls het goede
«oorbeeld gegeven en m'n vrienden heb
ben bij mij thuis vaak Goudse dingen
aangetroffen, die ze nergens anders in
Batavia of in Indonesië zijn tegengekomen.
Ik heb Gouds plateel en we eten n< «al
eens Goudse siroopwafelen, d.w.z. mijn
dochter, want aan de pakken siroop-
wafelen, die mijn moeder geregeld stuurt,
kpmen m'n vrouw en ik meestal niet te
pas En Ik heb. toen ik in Gouda was.
«en servies gekocht, dat nu dezer dagen
in Batavia zal arriveren
Zoals ik dus al zei: ik word toch voort
durend aan Gouda herinnerd En als dit
uit zichzelf al niet zo zou zijn, dan komi
uer altijd wel weer een hint in de richting
van Gouda. Zo kreeg ik in de afgelopen
week een paar exemplaren van het Bureau
Informa. het onderwijs-advlesbureau van
de heer Van Bemmel, mijn vroegere
aardrijkskundeleraar op de R H BS, die
lk in Nederland in de trein van Den Haag
naar Gouda nog even ontmoette. Of ik
krijg van een van de „Nieuwsgier"-
redacteuren een interview met de com
missaris van politie Breemén onder m'n
ogen. waarin ik lees. 4at Rien v«or de
duur van het aanstaande buitenlandse
verlof van zijn chef ls belast met de
waarneming van de leiding der Bataviase
verkeerspolitie En als lk aan Rlé'n denk.
krijg ik koude rillingen, want hij heeft
het op het ogenblik -net zo druk als lk en
ik kom hem overal tegen En lk krijg nog
meer rillingen, als lk denk aan de dagen,
die ln de komepde week te wachten staan:
UIT VROEGER TIJDEN
De Goudsehe Courant meldde
75 Jaar geleden.
Bij het openbaar examen van de leer
lingen van de Stadsmuziekschpol zijn aan
de volgende leerlingen van de eerste
zangklasse prijzen uitgereikt: C. Schou
ten. A Grootendoést, J. Spaanderman, N.
Vlasveld. J. Ludems. B van Galen. F R.
Lunenburg, G. de Jong en J. v. d. Klein.
Getuigschriften kregen W Verbuig. J. F.
v. d. Linden, H. A van Luenen. u Kruit,
F G Welter. S C Daniels. S. K. Krom,
C. Mijnlieff en F. Mijnlieff.
59 Jaar geleden.
De Kamer van Koophandel en Fabrie
ken heeft aan de minister van Waterstaat.
Handel en Nijverheid een adres gezonden,
waarin hij zegt. dat sedert bil de aan-
ya,18 ,yan de zomerdienst de ceintuurbaan
te Rotterdam is geopend, het verkeer over
de spoorlijn Rotterdam—Gouda op verba
zende wijze is toegenomen. Nog talrijker
Ls het aantal treinen geworden, doordat
de Maatschappij tot exploitatie van Staats
spoorwegen haar sneltreinen via Amster-
«?LBnaar Vlissingen (Engeland) en naar
België en Frankrijk sinds Mei over Gouda
bosch Gn ln plaats van over 's Hertogen-
ander heeft ten gevolge gehad,
nat de lijn Gouda—Rotterdam overbelaat
is. hetgeen aanleiding geeft tot strem-
d'énst cn tot opeenhoping van
wak* treinen op een klein J>aan-
De Kamer acht het voortbestaan van
deze situatie zo gevaarlijk dat zij meent,
oat hoge kosten geen verhindering mogen
w)rmen om spoedig in te grijpen. ?,elfs al
wijkt het noodzakelijk tussen de stations
uouda en Rotterdam een derde spoorweg-
lijn te leggen
de Kamer van Koophandel en
«■orieken te Gouda H Jager, voorzitter
*n Van der Loeff. aecretarls.
25 Jaar geleden.
*iln een f'st'éravond gehouden vergade-
oan ëémeenteraad is het voorstel
u en W' tot het handhaven van twee
nenbare opleidingsscholen met tien tegen
j. stemmen na een discussie Oan meer
f.u T UUr verworpen op grond van het
d« dit voorstel was gekoppeld aan
n'ilf1,"®!"* van een dier scholen In de
h«,„ j6 Kopschoo] en dat aan dat ge-
™arv°or twee Jokalen moesten wor-
bijgebouwd, waarvan de kosten
4-000 zouden bedragen. ftf
ihü!Lmee.rd®rheid VHn de raa° wa' van
diaü.f da*' 20 d®2e opléidinfsschool er
dün komen, een regeling moet wor-
«-troffen, die de gemeente geen geld
kosten.
Onhoorbaar groeit de padi (Multatuli).
de overdracht ln de avond van de 27e
en de grote Nationale Feestdag op de 28e.
Dat wordt 48 uren aan één stuk werken
en het is maar gelukkig, dat daar twee
Kerstdagen aan vooraf gaan.
Taak ten einde
Tja. Kerstmis. Enige jaren achtereen
heb ik voor de Kerstkrant een Ietwat spe
ciale Bataviase brief geschreven En altijd
weer ging die over uw jongens en meisjes
in Indbnesië. Alle jaren .stond er in. dat
ze ^iu dit komendè jaar wellicht
zouden thuiskomen En velen zijn inder
daad al thuis. Anderen niet. Ze komen
nooitEn weer anderen zijn misschien
intussen naar Indonesië terug, in het
burgerleven. En nog weer anderen zullen
in de loop van het komende jaar naar
Indonesië terugreizen. Ik weet het alle
maal met.
Maar' met deze Kerstmis kan ik dan
eindelijk met absolute zekerheid zeggen,
dat de Goudse militairen, zover zij niet
in Indonesië demobiliseren en hjer blijven
werken, het volgend jaar Kerstmis thuis
zullen zijn. Over een paar dagen gaat voor
de. Néderlandse-milithiren in Indonesië het
geweer aan de voet. Hun taak is eindelijk
.afgelopen. Zij gaan nu slechts wachten op
repatriëring, waarvan de snelheid afhan
kelijk zal zijn van de schepen, die
beschikbaar komerf. Maar in één jaar
kunnqn we ze allemaal uit Indonesië weg
halen en de'verwachting is zelfs, dat djt"
per 1 lul^. a.s. reeds het geval zal zijn. En
dit moet dan op dit Kerstfeest voor de
Goudse ouders, vrouwen en verloofden
toch wel^eèn heerlijke gedachte zijn- die
het gemis, dat de komende dagen nog zal
worden geyoeld. wat zél verzachten.
Kjprstmis. In de loop van deze' maand
heb ik lang de hoop gekoesterd, dat ik
dit Kerstfeest" ®«k in Gouda zou kunnen
zijn Ik had beredeneerd, dat er misschien
eën kansje zou zijn. dat ik de overdracht
van de souverelniteit in Nèderland ?:ou
kunnen bijwonen. Ik weet nu. dat het
daar niet van korpt en dat ik dus de Kerst
niet in Gouda zal Jcunnen doorbrengen
En eigenlijk is dat niet eens een teleur
stelling, wapt ik zou het aan de andere
kartt toch weer„vefvelend hebben gevon
den om zo vlak daarna terug te moeten
en de grote plechtigheden hier in Batavia
niet te kunnen bijwonen. Zo is de mens
nu eenmaal, hij wil zijn koek bewaren
en tegelijk opeten en dat gaat nu eenmaal
niet. Dus geen Kerstmis in Gouda. aUhans
dit jaar niet. Al tien jaren lang niet,
bedenk ik me nu.
En ik vraag me af. wat het nu voor
weer is. bjj u. We behouden altijd dé
herinnering aan een witte Kerst, dié
echter al net zo'n zeldzaamheid is als een,
ijsberg in de Javazee. Maar als we van
hier uit aan de Kerstmis in Nederland
denken, zien we toch altijd besneeuwde
straten, huizen en pleinen ,voor vons en
zie ik persoonlijk het Ijs- In de singels
liggen. En intussen steken wij hier ons
hoofd eventjes in de ijskast, om althaoS
nog iets van die Kerstkoude te benaderen.
En daarna zetten we de «plafond-fans aai
en kijken naar de warme, wit-besuiki
oliebollen, die in vele Indische huizen
wel' worden gemaakt.
Kerstmis is bij ons'altijd eenëbeetje raar.
Maar dat geeft niet, zolang we de geest
van dit feest ippar benaderen. En dit jaar
is dat meer dan ooit het geval. Het Indo
nesische vraagstuk is door de Ronde Tafel
Conferentie uit de «wereld geholpen. We
zijn nader tot de vrede gekomen.
y»n het verre en warme Batavia uit
maak ik mij de spreektrompet van alle
Gouwenaars in Indonesië: als ik u een
zalig Kerstfeest toewfens. Voor het Nieuwe
Jaar spreken we elkaar de volgende week
Zaterdag nog. Die wensen houd ik dus
even aan.
JAN BOUWER
T.m. 5 Febr. 1»—12.30 en 1.3S-4 u. Museum
„Het Cathanha Gasthuis": Tentoonstelling
werken van Breitner (Kerstdagen geopend
2—4. Maandags en Vrijdags 1 30—4 uur).
T.m. 31 Dec. t—s en t-io uur Ulverpleln:
Tentoonstelling woninginrichting stichting
„Goed wonen" (Zondags gesloten. Tweede
Kerstdag 12—5, Oudejaarsdag 2—5 uur)
?4 ,Dec: 7 uur Remonstr. Kerk: Kerst
wljdlngsdlenst Vrijz. Prot. groepen, opvoe
ring Grote Kerstspel door V.C.J.C.
24 Dec S uur Veemarktrestaurant: Opening
nationale pluimvee-, konijnen- en postdui-
venten:oonstelling van pluimvee- en konlj-
neh houders vereniging „Gouda en omstre
ken".
24 Dec. uur Herenstraat: straatzang
Goudse StadsevangelisaUe.
25 Dec. 2—9 en 28 Dec. 10—7 uur Veemarkt-
hal: Tentoonstelling pluimvee. konijnen-,
sier- en postduiven van pluimvee- en
kontjnenhoudersvereniging „Gouda en Om
streken".
26 Dec. 10 uur Kunstmin: Clubtentoonstel
ling kynologenclub Gouda en Omstreken
28 Dec. s uur Daniël: Bijbellezing Evange
lisatie Geref. Kerk.
^28 DEC. 6 30 uur Central: Clubavond Ju
nioren „Olympla".
28 Dec.
G. Boer.
TWEEDE BLAD - PAGINA 2
Kleins Kerk: Bijbellezing ds
2» Dec. 7.45 uur Kazernestraat 14: Lezing
over de Bijbèl door A. Poelman en P.
Douma.
29 Dec.' i uur Aula Museum Het Catharlna
Gasthuis: Bijeenkomst Humanistisch Ver
bond. spreker mr dr J. ln 't Veld.
30 Dec. 7.30 uur Remonstr. Kerk: Spreek
beurt dis H. Visser. Chr Geref predikant.
Oudejaaispiedikatle.
30 Dec. 7.30 uur Zeugestraat 38: Spreek
beurt ds H. J. Grisnlgt, Oudejaarsdlenat.
Zo doet men dat
d™r7h?n}k "Ou helemaal niet
mee eens. Zon tentoonstelling houden is
allemaal goed en wel. maar de
mensen
'an. Want
„Fijn, we
Bioscopen
Reuijle Bioscoop: De held van de Jungle
met Johnny Weismullir en Myrna Dell).
Woensdag 3 uurGullivers reizen.
Schouwburg Bioscoop. Abbotrf en Coste'.'.o
zwaaien af.
'i'halla Theater: De onsterfelijke wals. Dins
dag en Woensdag 3 uur kindervoorstelling
(met Roy Rogers).
Aanvang: 3. 7 en 9.15 uur. Kerstdagen S,
5. 7 en 0.15 uur.
Sport op Tweede Kerstdag
Voetbal. Competitie: D.O.N.K—Kranen
burg; vriendschappelijk: Gouda—V.F.C.,
Olympla—G.S V Aanvang 2.30 uur.
Doktersdienst met Kerstmis
Bij afwezigheid van de huls arts zijn op
Eer-te Kerstdag te consulteren de artsen P.
de Boer. (Jouwe 115. telefoon 2273 en J. O
w F Bik. Bleekerssingel 55. telefoon 3151 en
op Tweede Kerstdag de artsen H. A. M.
Eykman, Westhaven 83, telefoon 2582 en A.
J Kettler. Gouwe lM, telefoon 3358.
Apot heker sdieiust
Steeds geopend des nachts alleen voor
recepten: Apotheek E Grendel, alléén Prins
HendnLketraat* 15a en J. Rond. Kleiweg 78
Kerstliederen op carillon
De «tadébelaardiereter. mej. M. Blom,
zal hedenavond van Y tot 8 uur en op Eer
ste Kerstdag van 12 tot 1 uur op het ca
rillon Kerstliederen spelen. In het pro
gramma. dat zij .op Eerste Kerstdag zal
uitvoeren, zijn drie liederen opgenomen
van «nze oud-stadgenote, mej Mien Pot-
harst. „De nacht was zwijgend". „Met harp,
triangel veêl en luit en „Herderke Jesu".
worden er maar ontevreden
\nplaats, dat :e nou zeggen:
hebben een huis met een dak en Ken
eigen voordeur en een bel en al die dtrt-
gen meer", nee, nou zeggen ze: „We
hebben geen wasbakHet moet maar
eens ftks gezegd worden: Ik ivas me ook
onder de keukenkraan! En Zaterdags
om de veertien dagen (want in de win.
ter sla tk wel eens een weekje over) was
ik er zelfs m'n voeten onder. Ziezo. En
m nD.r°otvader waste rich onder dé pomp
enhiJ is er vier en tachtig bij geworden.
Het zou wat moois worden: iedereen
een wasbak! Als dfft doorging, wel, dan
vroegen ze straks om een badkuip. En
wat zouden ze er mee doen'' De winter
aardappelen in bewaren. Als ik het ge
meentebestuur was. liet ik een paar
pompen slaan. Heerlijk, dat frisse water,
zo vers uit de grond laten plenzen over
het dqpr een duffe slaapmoeheid lome
lichaam.
Dan voelen we ons jong en vol energie.
Krachtig spannen we de spieren. We vat.
ten het ledikant en tjoempen het in het
singelwater. Kijk, daar komt moeder de
vrouw aan met een bak afval en een oud.
gasstel. Hoepla, de gracht in. Zo doet men
dat in Gouda Vol jolijt huppelen de kin
deren er achter aan ze dragen een ka
potte kolenkit, een oude ijzeren schop en
een driewielertje met één wiel. Onder
luid gejuich gaat alles de wallekant af
En waar komt buurman mee aansjouwen"'
Met de nieuwe wasbak! Plons, zegt de
wasbak. Maar ginds komt de stadsgonde.
lier aangondelen en nu gaan we naar
huis. Op deze manier wordt een oud
stadsgebruik in ere gehouden' Met de
Kerstbomen nog even wachten' Die ver
sieren we, we steken de kaarsjes aan, we
zingen er liedjes bij en dan,, Dinsdag
morgen vooruit, de majem in.
JAN TERGOUW.
QP 17 October 1865 geschiedde de plech-
tlge opening van de RUks Hogere
Burgerschool te Gouda. Volgend jaar zal
de Goudse H.B.S. dus v(jf en tachtig jaar
bestaan. Op het ogenblik bestaat de school
dus ruim 84 jaar en nu doet zich het merk
waardige feit voor. dat er in al die jaren
slechte drie directeuren aan het hoofd van
deze voor Gouda zo belangrijke onder
wijsinrichting hebben gestaan. De eerste
was dr W. Julius (186'51903). de tweede
dr S. S. Hoogstra (1903—1929) en sinds
1929 berust de leiding van de school bij
dr J. Leest, die op 1 Januari 1950 zal wor
den opgevolgd door de héér J. H. N. de
Jongh.
De aanstaande Oudejaarsdag zal dus in
de geschiedenis van de Goudse H.B.S. een
helangrijke dag zijn. die van de overdracht
van het directoraat. Aangezien deze dag
midden in de Kerstvacantie valt, zal de
schoolbevolking er niet veel van bespeu
ren. Dat is trouwens geheel in de geest.,
van de aftredende directeur, die het liefst
met stille trom zou zijn vertrokken. In dit
door hem met zorg gekoesterde voornemen
is hij echter niet geheel geslaagd. Daar
voor is de plaats, die hij gedurende zoveel
jaren en op zo verdienstelijke wijze bij
het middelbaar onderwijs vervulde, te be
langrijk en zijn de gevoelens van achting
voor zijn persoon en van waardering voor
zijn werk onder allen, die met hem in
aanraking komen in de eerste plaats
zijn medewerkers en zijn leerlingen te
oprecht gemeend.
Het is geen valse bescheidenheid, die dr
Leest nooptguzieh te onttrekken aan elk
officieel afj^Rid. aan elke vorm van hul
diging. De aiWedende directeur hecht hiet
de minste waarde aan uiterlijk vertoon,
is wars van alles wat naar „show"
zweemt. Een eenvoudig woord, van mens
iRii^
Van de lijnbaan naar
de haringvloot
's AVjgJtDS komen de kaarten
ten blikken
Liikerde
hog
Puzzle-winnaars
Honderd woorden Invullen. i«.wat wil de
kruiswoordpuzzelaar nog meer. Het ligt
voor de hand. dat de puzzlevrienden van
de partij waren en ijverig hun best gedaan
hebben alle vierkantjes met letter» té
vullen. Hetgeen hun goed gelukt ie. Dé
bekroningen zijn deze week voor: f-)
Prijs vay ƒ5: W. Th. van Beek. Mos-
ptraa: 35 te Gouda,
Prijzen van 2.50: S. Luitje». Krugerlaan
85 te Gouda en N. O. Dogterom. Boven
kerk 37a te Stolwijk.
De prijzen kunnen aan ons bureau Markt
31 worden afgehaal<L of worden op ver
zoek toegezonden.
tafel.
Uit een* blikken doos, waarin vóór de
'oorlog van ,die geurige herenbaai zat. Het
zijn weliswaar oude kaarten, maar ze doen
het nog goed En daarom kan het gebeuren
wanneer de buren 's avonds aan de Derde
Kacfe op visite komen, dat aan de tafel
Daniël v. cl End en zijn vroujv Hendrlka
ziétën. iéder in eigen bezigheden verdiept.
Van Hendrika rikkel'én dan meestal de
breipennen, maar van Daniël hoor je
niets. Hoogstens een zucht, wanneer hij
bij het spelletje patience met de harten
vrouw geen raad weet of met een „hoe
kan dat nou" met de ruitennegen blijft
zitten. Dan pakt hij een beetje mismoedig
de kaarten maar weer op, sChudt ze en
begint opnieuw. Bij patience blijft een
mens gezond, vindt hij. En trouwens, hij
moet het ook doen.
Als m'n vrouw breidt, dan telt ze
voortdurend de steken en dan mag ik
niks zeggen, want dan moet ze weer op
nieuw beginnen, zegt hij. En als je zo'n
vrouw hebt is het vanzelfsprekend, dat er
maar één ding voor je overschiet. Je
speelt
Patience, altijd -maar weer patience,
onderbreekt z'n vrouw, hele avonden
zit-ie en geen woord krijg Je uit hem.
En zo verstrijken de avonden voor de
heer en mevrouw v. d. Ende—de Boer.
die Dinsdag in hun gedachten terug gaan
naar dat feestelijke moment waarop zij
zestig jaar geleden het oude stadhuis aan
de Markt van Vlaardingen binnenstapten
Zjj herinneren zich dat precies. Hij 22.
met het gebruind gezicht van de haring
visser, zij 26. met een weetje van het zee
mansleven. Wëht in het zeemansmilieu
zijn zij geboren De vader van Daniël V. d.
End bevoer de Noordzee en ook de vader
van Hendrlka wist de weg aan boord van
de schepen.
4,
ar*.
vvy
,,De vloot Op"
Op z'n elfde Jaar ging Daniël naar zee.
Dat mocht toen eigenlijk nog niet. omdat
je twaalf jaar moest zijn. wilde je aan
gemonsterd kunnen worden. Maar op de
haringschepen van Maassluis, waar hij
werd geboren en tot zijn 52ste jaar woon
de. keek men zo nauw niet. En aangezien
.je geen Maassluizer bent als je de zee niet
kent. zei hij op 'n goede dag tegen baas
Van der Lelie, op wiens touwslagerij hij
na z'n schooljaren wai gaan werken: „We
gaan de vloot op". En hij ging. precies
als Michiel de Ruyter. Hij werd spullen-
jongen. jongste matroos, oudste matroos,
stuurman en schipper. En toen hij 28 was,
waj hij gezagvoerder op de haringvaarder.
die zes. soms tien weken over de zee
zwalkte om met een al of niet goede
vangst naar Maassluis terug te keren en
onmiddellijk weer uit te varen. Soms
zeven, soms tien keer, soms ttweemaal 4n
een jaar. Een keer is het haipst gebeurd,
dat hij er zijn leven mee verspeelde. Dat
was toen een andere haringvaarder zijn
boot ramde en het schip met min en muis
dreigde te vergaan. Zijn schip bleef echter
drijven; het andere verdween in de diepte
Urenlang hebben ze aan boord, tot de kin
badend in het water van de ruimen, in
spanning uitgekeken naar redding, die
tenleste kwam opdagen.
'n Ijverige baker
Later heeft hij er het zeemansbaantje
aan gegeven voor een naarstig leventje
op de wal. Hij ging loggers voor de reis
klaarmaken, werd kellner op kermissen.,
ging naar de fabriek, werkte als monteurJ
als snarensplitser en kwam in 1920 naai|
Gouda, waar t)ij enlfle tijd werkzaam was
«ls arbeider in gemeentedienst en vele
jaren als scheepstuiger bij de firma
Endenburg.
Op z'n zesenzestigste jaar hield hij met
werken op en ging ln het huishouden
helpen. En dat was ook nodig. Want z'n
vrouw een Rotterdamse was dikwijls
het huls uit om als baker ln Goudse ge
zinnen de behulpzame hand te bieden.
Zeer vele Gouwenaars heeft zij op de
wereld zien komen. „Dat zijn nu allemaal
bomen van kerels en struise dames ge
worden". zegt ze. Ze komt ze dikwijls op
straat tegen. Dan is een „dag opoe v. d.
End" altijd het bewijs, dat ze haar niet
vergeten zijn. Toen ze tachtig was. trok
ze er nog op tilt om te bakeren
Vanavond zal er feest «ijn in het huis
aan de Derde Kade. Het is de grote vraag
of alle feestgangers naar binnen kunnen.
Want de heer en mevrouw v, d. End
hebben eerr grote familie, waarmede men
gemakkelijk een flinke feestzaal kan be
zetten. Zij hebben 7 kinderen. 39 klein
en 22 achterkleinkinderen.
Burgerlijke Stand
Geboren: Adriana d. v. C. H. Stuurman
en A. A. Broekhuiten. Reigerstraat 16:
Cornelia d. v. M. v. Driel en A. C. van
der Wolf. Roerdomp»traat 26.
Ondertrouwd: F. Fridzema en R. Schmitt,
J. M. Krijger en W. Béreodsen. P Schot-
borgh en M. A. Eijnwachter. M. Wildschut
en L. Stam. C. A. Schaddelee en J. van
Klaveren.
Overleden: Jan Dulim 61 J„ Cornells Od-
kam 69 j.. Frederik Martinus Maria Des
sins. 12 d.
tot mens. een simpele handdruk, is hem
voldoende Maar die heeft hij gehad!
Van de leraren heeft dr Leest reeds in
het begin van December officieel afscheid
genomen, in de gewone vergadering, waar
in de Kerstrapporten worden vastgesteld.
Daarbij was ook de inspecteur van het
gymnasiaal en middelbaar onderwijs, dr
W. van den Ent. aanwezig, die van zijn
waardering voor het werk en van zijn
vriendschap voor de persoon van dr Leest
getuigde. Enkele leraren hebben daaraan
woorden van dankbaarheid en waardering
voor de wijze, waarop de directeur de
school gedurende twee decennia heeft ge
leid. toegevoegd. Het waren eenvoudige
woorden, maar zij waren gemeend en zij
werden vergezeld van een even eenvóudig
als persoonlijk geschenk, dat hem door al
zijn medewerkers als een bewijs van hun
gevoelerAjuan vriendschap werd aange
boden.
Als een gezamenlijk geschenk van lera-
ten en leerlingen ontving dr Leest bovcn-
dien.-«én keurig verzorgd speciaal num
mer v&n(het schoolblad „Eigen Teelt", het
officiële/orgaan van de Goudse H.B.S.-ver-
eniging./ln dat nummer hebben docenten,
oud-lepflingen, (zelfs uit Indonesië en
frika) en leerlingen de gelegen-
'lyld aangegrepen om wat ze op het
art hadden en wat niet in officiële
espraken gezegd mocht worden, toch te
iten. Bij de lezing van deze artikelen ont-
omt men niet aan de indruk, dat deze
porden „echter" zijn dan de gebruike-
toespraken en dat ze de scheidende
directeur toch wel goed gedaan* zullen
'iben.
Achting gewonnen
De schrijvers blijken over het algemeen
dr Leest beter te kennen, dan hij mis
schien zelf wel vermoedde. Zij hebben al
thans heel goed begrepen, dat zij niet in
zijn geest gehandeld zouden hebben door
met de strooppot te lopen. Allen he-bben
zij hun best gedaan om zo eerlijk mogelijk
te zeggen, hoe zij over de persoon en het
werk van dr Leest denken. Dat daarbij
het goede op de voorgrond is komen te
staah. zal wel niemand verwonderen, die
ooit met dr Leest, persoonlijk of ambte
lijk. in aanraking kwam. Achter zijn ge
reserveerd. enigszins koel uiterlijk, ver
bergt zich een mens met een warm hart
en een groot gevoel Van rechtvaardigheid
tegenover zijn medemensen.
Men kreeg wel eens de Indruk, dat dr
Leest z'n uircrate best deed om z'n inner
lijke gevoelens zoveel mogelijk te verber
gen. Dat is hem natuurlek maar ten dele
gelukt. Het is nu eenmaal onmogelijk veel
met andere mensen om te gaan en zijn
functie bracht dat mee zonder dat zo
rtu en dan de eigen persoonlijkheid eens
om de hoek komt gluren. Men bespeurt
dan eigenschappen, die in een toevallig
gesprek, in een vluchtige ontmoeting, piet
naar voren kunnen komen.
Een. zoals dat heet, populaire directeur
was dr Leest niet. Leraren en leerlingen
komen daar openlijk voor uit. Uit hun
bijdragen voor „Eigen Teelt" blijkt ech
ter. dat hij iets anders kreeg, iets dat mjeer^
waard ls: hij won de achting en de waar-1
dering van allen, die dagelijks met hem
omgingen. Onder de leraren was hij. en
dat niet alleen door zijn directeurschap,
facile princeps. Zowel ln cle dagelijkse
leiding van de school, als tijdens de offi
ciële vergaderingen en in het gemoedelijke
praatje (onder het genot van een kopje
koffie) in de pauze: toonde dr Leest $lch
een mens. die achting afdwong en vriend
schap ontving deor. zoals dal zo gelukkig
werd geformuleerd in het artikel, dat door
de docenten van de school werd geschre
ven: „zijn gelijkmatigheid, zijn voorname
beheerstheid, zijn paedagogische be
kwaamheid. zijn eruditie, zijn scherpe al
tijd met humor gekrulde geest, zijn
plichtsbetrachting, zijn integriteit en bo
venal zijn sterk rechtvaardigheidsgevoel".
Dit droeg ln hoge mate bij tot het be
waren van de goede geest in de school.
Dr Leeat drukte zijn stempel op elke sa
menkomst 'en wist om zich heen een sfeer
van rust. wederzijds begrip en onderlinge
^waardering te scheppen. Voeg dearbij. dat
dr Leest «en grodt meesterschap toonde ln
het behe««en van de taal en, intilen dit
nodig was. nimmer schroomde zijn per
soonlijke visie op een vraagstuk, zijn me
ning over leerlingen kort en helder te
formuleren, dan is dr Leest als directeur
daarmee ten voeten uit getekend.
In het persoonlijk leven van zijn mede
werkers en zijn leerlingen §telt dr Leest
altijd groot belang. Hij dringt die belang
stelling echter niet op. Vooral zij. die in
de afgelopen bezettingsperiode voor per
soonlijke moeilijkheden kwamen te staan,
hebben bespeurd hoever die belangstel
ling wel reikte en hebben ondervonden,
dat er nimmer n vergeefs beroep op hem
werd gedaan. Altijd was dr Leest bereid
om. naast de vele ambtelijke en persoon
lijke zorgen, die hem drukten, ook nog
die van anderen te helpen dragen. Op zijn
eigen bescheiden wijze, helpend waar
zulks nodig was, toonde hij zich een goed
vaderlander.
„Innerlijke beschaving blijkt
uit iemands plezier"
De leerlingen van de school waarderen
in de eerste plaats zijn grote bekwaam
heid als docent. Zijn lessen waren leven
dig. helder en boeiend. Ook de humor, een
droge, enigszins gereserveerde humor. V
ontbrak daaraan niet. Zelfs in de zo moei-
lijke bezettingsjaren wist hij zijn lessen' iq^
de geschiedenis steeds zo te geven, dat 1
zijn eigen overtuiging nimmer verdoezeld
werd. Voor de leerlingen was hij ook een
directeur, die rustig en geduldig kon luis
teren naar moeilijkheden, die hem werden
voorgelegd, die de delinquenten, die ti
mide aan zijn deur kwamen^, kloppen,
rechtvaardig maar mild behandelde, zodat
ieder, die zijn kamer verliet, de indruk
meenam, dat hem of haar recht was ge
daan. (Misschien ook wel eens 'n enkele
keer met het gevoel, dat de verleende gra
tie toch eigenlijk niet helemaal verdiend
was!) Een goede kwajongensstreek werd
misschien met een standje of een böos
gezicht beoordeeld, maar het gevoel voor
humor verliet hem ook in die gevallen
niet. Alleen gemeenheid en valsheid zijn
hem onverdragelijk en degenen, die zich
daaraan schuldig maakten, kwamen van
een koude kermis thuis. In felle bewoor
dingen kon hij toornen tegen allen, die
zich daaraan schuldig maakten.
Wat zijn leerlingen voor het merendeel
niet weten, omdat ze dat niet kunnen
weten, is dat ze in hun directeur een strij
der voor hun belangen hadden, die nim
mer versaagde, die zakelijk en vriendelijk
maar zeer nadrukkelijk voor hen opkwam,
altijd bezield met het verlangen hun die
kansen te geven, waarop zij, naar zijn
mening, aanspraak mochten maken en
vaak ook veel meer dan dat! De leerlin
gen waren misschien wel eens te veel ge
neigd hun directeur af te meten naar zijn
belangstelling voor hun pretjes. Hij gunde
hun die graag, maar soms maakten ze het
wel eens wat te bont en dan greep hij in;
rustig en ^eker werd hun dan gezegd waar
het op stond. Van hem is ook dit woord,
dat niet nagelaten he«ft indruk te maken:
„Iemands innerlijke beschaving blijkt het
best uit de manier, waarop hij zijn ple
zier zoekt."
In het contact met de ouders ln de
regel zijn dat ouders van leerlingen met
wie alles niet geheel naar wens gaat
toonde dr Leest zich steeds hoffelijk en
welwillend. Of hij daarbij altijd die waar
dering heeft gekrpgen. waarop hij aan
spraak mocht maken, staat te betwijfelen.
Vaak immers moest hij een advies geven,
dat niet overeen kwam met de wensen or
de te hoog gestelde aspiraties van de
ouders. Hij gaf zijn raad altijd op eigen
zakelijke, soms wat droge manier. Zijn
oordeel was echter steeds bezonken en
helder en nooit werd daarbij naast het
belang van de school, het belang van de
betrokkenen uit het oog verloren. Men
luistert echter nu eenmaal liever naer
een advies, dat strookt met eigen ver
langens!
Meester in roosters
Ook de zakelijke leiding van de Goudse
H B S. was bij dr Leest in goede handen.
Zijn streven was er steeds op gericht vén
de school niet alleen een noodzakelijk,
maar ook een aangenaam verblijf voor de
leerlingen te maken. Voor de verlangens
van zijn leraren met betrekking tot het
onderwijs had hij een open oog en oor.
Ook in de oorlogsjaren wist hij het onder
wijs steeds goed op gang te houden, on
danks de omstandigheid, dat het eigen ge
bouw gedurende lange tijd was gevorderd
en verhuizingen van het ene gebouw neer
het andere aan de orde van de dag waren.
Ook in die tijd toonde hij zich leraren
en leerlingen herinneren zich dat dank
baar een meester ln het samenstellen
van roosters, die aller instemming weg
droegen.
De goede elndexamenresultaten. ook in
de oorlogsjaren, hebben getoond, hoezeer
ook de leerlingen zijn streven, zij het wel
licht niet geheel bewust, hebben gewaar
deerd. De groei van de school wordt aar
dig uitgebeeld in een keurifee beeld
grafiek. die het „Eigen Teelf'-nummer
versiert Hieruit blijkt, dat de school van
ongeveer 140 leerlingen ln 1929 was uitge
groeid tot ruim 400 leerlingen ln 1946. In
de laatste jaren is. zoals overal elders, een
kleine teruggang waar te nemen.
Buiten zijn functie als directeur van de
R.H.B.S. is dr Leest nimmer bijzonder op
de voorgrond getreden. Hij was o.a. ge
durende enige tijd voorzitter van de
Schoolvereniging voor bijzonder neutraal
onderwijs en vervulde met gróte toewij
ding het voorzitterschap van het „Comité
tot behoud van de Reeuwijkse en Sluip-
wijkse Plpssen". in welke functie hij dr*
Hoogstra opvolgde.
Daarfiaast heeft hij enkele schoolboeken
geschreven, die ln vakkringen algemeen
de aandacht hebben getrokken. We noe
men o.a. zijn werkje „Bijbelkennis" en de
boekjes ..Verstandelijke Taal", beide uitin
gen van zijn streven aan het onderwijs
in de moedertaal, dat zijn grote liefde had.
een hechte ondergrond te verschaffeq.
Zijn synchronistische tabellen voor het
geschiedenisonderwijs zal menige buiten
staander misschien wel eens met schrik
hebben vervuld, als hij ze ondel ogen
kreeg, maar zijn leeriingen weten er van
te vertellen hoe de mondelinge toelichting
van de directeur deze droge tabellen tot
leven wist te wekken.
Zo komt op 31 December 1949 een einde
aan een lange en eervolle loopbaan bij
het onderwijs. Dr Leest, kan ffr van over
tuigd zijn. dat de goede wensen voor hem
persoonlijk en zijn gfZin van allen, die
in de loop van zijn leven met hem in
aanraking mochten komen, hem op zijn
verdere levenspad zullen vergezellen.
Nodigt Republiek de
Koningin uit?
Op doorreis naaó Nederland heeft at
Mohamad Hatta, minister-president Van
Indonesië, te Karatsji verklaard, dat het
mogelijk is. dat Koningin Jullgna wordt
uitgenodigd te eniger tijd een bezoek aan
Indonesië te brengen. Hij voegde er echter
aan toe. niet een bepaalde
by rich te hebben.
