Goudse streek bouwde verder aan haar vooruitgang Met beste wensen van Gouda overzee 'n Nieuwe tijcj aangebroken Jaarwisseling in het hartje van de zomer Oudejaarsherinneringen van Pablo, de oude visser IN MEMORIAM Oliebollen en appelflappen alleen in gedachten ER IS VEEL BELANGRIJKS TOT STAND GEKOMEN OF OP STAPEL GEZET In Ammefstol geen woningnood meer 'n Gelukkig man in de knoekoe ^jjj| i' n Het is eindelijk vrede geworden Oud en Nieuw wordt weinig gevierd TWEEDE BEAD - PAGINA 2 GOUDSCHE COURANT ZATERDAG °31 DECEMBER 194 T\E FEITEN VAN 1949 uit de Goudse «treek geven de couelusie. dat er in de meeste plaatsen heel wat nuttige en goede dingen z(Jn totstandgekomen. In het jaarbeeld komen In dc<meeste gemeenten uit de Goudse streek gemeenschappelijke dingen er zijn grootste aanwinst nieuwe woningen gereedgekomen of in aanbouw met bovendien hier en daar landhuisjes op wielen, ailerwege werden uitstapjes voor ouden van dagen georganiseerd en verder werd overal medeleven met de militairen in Indo nesië getoond door het zenden van pakketten en van sprekende brieven in de vorm van gramoroouplaten met stemmen van thuis. Plaatselijke commissies ..Steun Wettig Gezag" werden overal opgericht. Aan diverse aannemersfirma's werdon belangrijke werken opgedragen. In verschillende plaatsen kwamen nieuwe klokken in de torens en wachthuisjes voor autopassagiers. In de Krimpenerwaard. waar vooral het wachten is op de nieuwe "wegen Gouda Bergstoep en Krimpen ad. IJssel— Schoonhoven, werden verdere stappen ter voorbereiding van de wegaanleg ge daan in de vorm van onteigening. Met de aanleg van de weg Gouda—Bergstoep is een eerste begin gemaakt. Met het weg- vak Lekkerkerk—Ouderkerk ad IJssel werd een deel van de centrale weg in gebruik gesteld. Eert volgend wegvak is aanbesteed. De Stichting Krimpener waard gaf opdracht een sociaal-econo- onderzoek in de twaalf gemeenten in te stellen. Gedeputeerde Staten maakten een plan aanhangig tot grenswijziging van de ge enten Alphen a d. Rijn. Hazerswoude. Boskoop. Reeuwijk, Bodegraven en Zwammerdam. Aipmerstol was de gelukkige ge meente, die na gereedkoming van twintig nieuwe woningen kon berichten, dat het woningvraagstuk is opgelost. De Partij van de Arbeid behaalde de meerderheid in de nieuwe gemeenteraad. Ds J. B. Th. i¥Hugenholtz vierde zijn 25-jarig jubileum als Ned. Herv. predikanten Ammeralol. Overal licht Een belangrijk jaar was 1949 voor, bergambacht. De gemeenteraad besloot in principe tot de bouw van een nieuw ge meentehuis met ambtswoning voor de burgemeester en tot instelling van studie beurzen. Met de totstandkoming van straat verlichting aan de Lekdijk branden thans overal in de gemeente de lantaarns en bovendien is nu elke woning opf het electriciteitsnet aangesloten. Onthuld werd een monument voor de gevallenen. In Bergstoep werd een gemeentelijk speel terrein Voor de jeugd in gebruik genomen. Een begin werd gemaakt met de uitvoe ring van het uitbreidingsplan door straat- aanleg aan de Oostzijde van de Hoofd straat. Nog een werk nam een aanvang: voor de aanleg van een waterleiding voor Den Haag. Ds H Ewoldt. Ned. Herv. predikant, ging met emeritaat, ds J. Firet deed zijn intrede als Geref predikant. In BerkenwJude is de restauratie van de scheve toren ter hand genomen. Een speelweide kwam gereed Ook in deze gemeente zijn nu alle huizen op het elec- triciteitsnet aangesloten. Een actie tot stimulering van de kaas markt, Ingezet met een feestelijke voor- jaarsmarkt, bijgewoond door de Commis saris der Koningin, begon Bodegraven. Een automarkt werd ingesteld en een bureau voor medische sportkeuring op gericht. Het Ned. Rode Kruis hield m Bodegraven zijn nationale wedstrijden De Ned. Herv Gemeente schonk de geadop teerde gemeente van Meeuwen een girt van 8000. Ds S. Neerken deed zijn in- trede als predikant der Geref Kerk- De heer S. Blaas nam afscheid als directeur van het P.T.T.-kantoor. Boskoop verspreidde zijn faam als sier- teeltcentrym op de bloemententoonstelling „La fleur hollandaise" in het Louvre te Parijs. Aan de Julianastraat kwam een speelterrein voor de jeugd tot stand. Het gymnastieklokaal werd vernieuwd. Begonnen werd met het maken van een voorhaven voor de sluis van de polder Rijneveld. De raad besloot tot aanleg van nieuwe algemene begraafplaats de koop van grond aan het bestuur van de Chr. landbouwhuishoudschool voor stich ting van een schoolgebouw, tot de bouw van een ambtswoning voor de burge meester. tot inrichting van een tehuis voor ouden van dagen, tot de restauratie van het carillon, tot inrichting van een speel weide en tot het verlenen van medewer king tot de bouw van een R.K. school. Vele vreemdelingen kwamen het mooie Oudewater bezichtigen. In de Heksen- waag is een museum in wording, waar een complete in werking zijnde lijnbaan wordt opgesteld- Ook in deze gemeente werd een comité ingesteld tot stimulering van de kaasmarkt. Een zwarte lijst van al te dorstige cafébezoekers werd opgesteld. Een culturele club werd opgericht onder de naam tfan Gerard David een te Oude- In drie gemeenten werd de electriciteitsvoorziening voltooid, geheel Bergambacht, Berkenivoude en Zevenhuizen hebben nu stroom. In Zevenhuizen was het sluitstuk de electrificatie van de Zuidplaspolder. Burgemeester Boer blies de petroleumlamp uit. Hogeveenseweg. In de Ned. Herv. Kerk werd de gasverlichting door een electrische vervangen. De Geref. Kerk be stond honderd jaar. Feestelijk vierde de harmonie Excelsior haar 50-jarig bestaan o.a. met een nationaal zang- en muziek concours. Ds J. Laforêt deed zijn intrede als predikant bij de Remonstr. Geref. Gemeenten van Boskoop en Waddinxveen. Pastoor C. A. 0.uwendijk vertrok naar. Vlissingen. pastoor J. C. de Moei volgde hem op. De heer J. Zwartendijk, hoofd van de plantenziektekundlge dienst, ver trok naar Wageningen als phytopatholoog. Dokter J. Berg volgde dokter A. C. v. d. Bijllaardt, naar Gouda vertrokken, als schoolarts op. Tot de aanschaffing van een nieuwe motorbrandspuit besloot de raad van Goudrrsk. Mei. Neeltje 'Blom-Van Duij- vendijk vierde haar honderdste verjaar dag. Haastrecht had binnen zijn grenzen een groot tuinfeest, waarmede de gymnastiek vereniging „Olympia" haar 50-jarig be staan vierde. Het aantal verenigingen kreeg een nuttige uitbreiding met een E H.B.O.-vereniging. Ds G. Visser. Geref. predikant, vertrok naar Avereest. Vestiging industrie Een nieuwe industrie krijgt Hekendorp. Opgericht is de N V. Spinnerij „Het For tuin'' voor de vervaardiging van garens uit bolraap. De openbare lagere school werd gerestaureerd. In Moerkapelle kwam een algemene Woensdagmiddagsluiting voor de winkels. In deze tijd van toenemende lasten was Ket een opmerkelijk besluit, dat de raad het schoolgeld verlaagde. Voor Moordrecht was dé gebeurtenis van het jaar, dat de Commissaris der Koningin op bezoek kwam In uitvoering is de restauratie van het raadhuis. Op het voetbalveld werd een lichtinstallatie geplaatst, overeenkomstig het besluit van de raad. die verder zich uitsprak voor een verfraaiing van de entree der ge meente. Aan de Middelweg werden bomen geplant, waarvan de verzorging Is toe vertrouwd aan schoolkinderen. Ds D. P. Kalkman. Geref. predikant, vierde zijn 25-jarlg ambtsjubileum. Nieuwerkerk ad. IJssel kreeg een nieuwe burgemeester. De heer F. Jas nam afscheid, de heer J. C. Vogelaar nam zijn plaats in. In gebruik werden genomen een nieuwe openbare lagere school en een nieuwe Chr. kleuterschool. In de Geref. Kerk werd een nieuw orgel geplaatst De raad besloot tot de bouw van een burge meesterswoning. tot verbouwing wan de oude openbare school tot gymnastiek lokaal en tot uitbreiding van de water leiding naar de buitenwijken. Voorts werd besloten tot aansluiting van het water leidingbedrijf bij „De Tien Gemeenten". Aan straten werden de namen Joh. Tom straat en Burgemeester Jasstraat ge geven. Voor de Bermwegdijk kwam er aansluiting aan het electriciteitsnet. Ds A. C. H. Volleweider. Ned. Herv. predikant, ging met emeritaat, ds J- J. Timmer volg de hem op. Pastoor G. J. Mosch was 25 jaar priester. Een eigen ambtswoning kreeg de bur gemeester van Ouderkerk a.d. IJssel. De gemeente droeg het veer op Nieuwerkerk a.d. IJssel in particuliere handen over. het veer werd gemotoriseerd. Een terrein werd aangewezen voor de bouw van nood woningen. De straatverlichting werd uit gebreid. Ds C. A. Vreugdenhil was, 25 iaar Geref. predikant, de heer A de Redelijk heid 25 jaar godsdienstonderwijzer) bij de Ned. Herv. Gemeente. Aan het bouwen Belangrijke beslissingen nam de raad vun Oudevater rpet z'n besluiten tot ver water geboren schilder, van wiens werken te Brugge een tentoonstelling werd ge houden. waarheen de gemeenteraad op bezoek ging. Honderd jaar bestond de afdeling'van de Hollandse Maatschappij van Landbouw. Met een nationaal zang en muziekconcours vierde Oudewaters mannenkoor zijn 40-jarig bestaan. Het vroegere veilinggebouw aan de Wijn gaardstraat brandde uit. Op de toren van de R.K. kerk kwam een verlicht kruis. Ds P. J. Steenbeek. Ned. Herv. predikant, ging met emeritaat. KeeuwUk. dat de primeur had van de houten landhuisjes op wielen als nood woningen. besloot tot overneming van het onderhoud van wegen en bruggen van de polder Reeuwijk. Een ander belangrijk raadsbesluit was dat tot aanschaffing van een nieuwe motorbrandspuit. De gemeen te trok zich terug uit het te vormen Pias schap en stelde een comité van. voor bereiding in om plannen te ontwerpen om zelf de ontsluiting van het Piassen- gebied ter hand te nemen. Opgericht werd een E.H.B.O.-vereniging. Tot stand kwam een sanering van de melkhandel, iedere slijter kreeg een eigen wijk. Het militaire leven beheerste opnieuw het stadsbeeld van Schoonhoven, maar het geregeld vertrek van militairen naar Indonesië nam In verband met de sou- vereiniteitsoverdracht een einde. Kolonel J. Termaten, de commandant van het Alge meen Depót Koninklijke Landmacht, werd benoemd tot directeur van de- Nationale Reserve, kolonel J. W. Sluyter volgde hem op. In uitvoering kwam de verbetering van het tweede gedeelte van de weg Lopik Schoonhoven De botermarkt werd in ere hersteld. Ook in deze gemeente werd een regeling ingevoerd voor de sanering van de melkhandel. Sint Nicolaas ging met vier lepeltjes voor de prinsesjes naar Soestdijk ais geschenk van Schoonhoven. De middenstand hield een streekbeurs. De raad stelde een verbod in tot het gebruik van afbrand- en soldeerlampen bij arbeid aan historische gebouwen. Opgericht werd een kunstkring. Naar hier kwam pastoor P. Poppen. De heer B. J. Teyinck was 25 jaar notaris. Nieuwe kerk Stolwijks glorie was de ingebruikneming van de nieuwe Ned. Herv. Kerk. Deze gemeente krijgt nog iets nieuws: een bad huis, een douche-inrichting met zes cel len. De raad besloot voorts tot verbou wing van de oude noodkerk tot gemeente lijke kleuterschool. Met straataanleg aan de Oostzijde van de Tentweg werd de uitvoering van het uitbreidingsplan ter hand genomen. Een gemeenschappelijke aardappelstomerij van vier coöperatieve landbouwverenigtngen werd hier opge richt. Aan zijn ontwikkeling bouwde Wad dinxveen door verdere uitbreiding van de Sniepwegwijk en door aan het Econo misch Technologisch Instituut opdracht te geven een rapport samen te stellen over de gemeente. Andere belangrijke raadsbesluiten betroffen de verlening van medewerking aan de Chr. Boeren- en Tuindersbond tot stichting van een Chr. landbouwhuishoudschool, grondaankoop GOUDA A. J Wempe. onderwijzer Stanlslaischool W F. de Jong. piloot bij Aero Holland J. P. v. d Bosch, oud-onderwijzer Jan Ligthartschool Th. J. Ellers, oud-hoofd R.K. jongensschool Lethmaetstraat D. L. van Hoorn, oud-hoofdinspecteur van politie J den Hartog. oud-onderwijzer Willem de Zwijgerschool oud-hoofd ener openbare lagere school Heij, OMGEVING L M. Klootwijk, hoofd openbare lagere school te Berkenwoude B B. C. Felix, oud-kweker te Boskoop Adr. van Leeuwen, ere-voorzitter coöperatieve vereniging „De Boskoopse veiling te Boskoop H. den Besten, onderwijzer Mu!o-«thool te Boskoop P Zegwaard, oud-wethouder van Moerkapelle H. L. Zuidema, bekende figuur in landbouw- en polderkringen te Moerkapelle C. A. Brouwer, oud-wethouder vun Moerkapelle J. L. de Jong. oud-wethouder van Moordrecht M. Gilden, oud-weasvader van Drost IJzermanweeshuis te Moordrecht W. van Cappellen, gemeentesecretaris van Nieuwerkerk n. d IJssel J. Wondergem, opperwachtmeester der rijkspolitie te Reeuwijk J Batelaan. arts te Reeuwijk J. G. de Leeuw, oud-hoofd van de School met de Bijbel te Schoonhoven J. W Brouwers, pastoor te Schoonhoven W F. Itjeshorst. oud-raadslid van Schoonhoven G. J. Niekork, oud-wethouder van Schoonhoven J. G J Nlekerk. zilyerfabrikant te Schoonhoven Ds J. van Rootselaar. emeritus-predikant Ned Herv. Gemeente te Polsbroek- Ds nÏ'v. d. Kraats. voorganger Chr. Afgescheiden Gemeente te Waddinxveen OVERLEDEN IN INDONESIË Soldaat G. F. de Bruyn te Gouda Soldaat le klasse W Breen te Gouda Korporaal J. Snaterse te Gouda Soldaat S. Romeijn te Gouda Soldaat le klasse M. Kortleven te Gouda P. C Quivooy te Gouda Soldaat J. J. Grootveld te Gouda Soldaat W. Baas te Bergambacht Wachtmeester H. de Bruin te Bodegraven Soldaat A. C. de Rooij te Boskoop Soldaat D. de Bruijn te Boskoop Soldaat A M van Willigen te Boskoop Soldaat le klasse A. Hoogerdijk te Moerkapelle Sergeant-majoor P. J. Zijlstra te Moerkapelle Soldaat J. Cammeraat te Moerkapelle Soldaat M. C. de Ridder te Nieuwerkerk a. d. IJssel Soldaat Chr. J. R. Schlingmann te Reeuwijk Soldaat D. Nobel te Reeuwijk Soldaat B. v. d. Berg te Stolwijk Soldaat J. Vermeulen te Waddinxveen. voor de bouw van een tweede Hervormde school, electrificatie van de Tweede Blok- weg en uitbreiding van de watervoor- Licht schijnt nu in geheel 3 de Zuidplaspolder werd geélectrificeerd daarmede is de gehele gemeente van ta de buitenwijken. to.fw.«MIM waarvan een tankauto voor wateraanvoer zorgt. Goedkeuring werd verkregen op het uitbreidingsplan. De Geref. Kerk droeg de bouw van een verenigingsge bouw op. Ds L. Vroegindeweij. Ned Herv. predikant, vertrok naar Papendrecht Pastoor H. J. Vonk vierde zijn 25-jarig jubileum. De heer S. Sikkes werd be- ntesecretaris van Holten. werd aan Lelden verkocht. De raad sloot tot oprichting van een gemeentelijke kleuterschool, een Chr. kleuterschool werd geopend. In dienst gesteld werd een flik- kerlichtinstallatie bij de onbewaakte over weg in de Noordelijke Dwarsweg. Het verenigingsgebouw in de buurtschap de Rotte werd gerestaureerd. Een nationaal concours-hippique werd gehouden. ONTMOETINGEN OP CURASAO (48) D, bouwplannen fan de Ned. Herv. Gemeente te Stolwijk ponden hun bekroninp in lie oouwp a ingebruikneming oan een prachtige nieuwe kerk. T ANGZAAM begint de zon op te komen boven Curagao. De eerste stralen raken aarzelend de kleine kleurige wonin gen. die tussen de roodbruine heuvels liggen en beschijnen de dofgroene cac tussen. de dividivi-bomen, de oranje bloeiende flamboyants en de toetoeroe- toe's. Het prille licht doet de knoekoe ont waken. Het opent de kleine paarse en witte bloemen van de Magdalecntjes en tooit de groene heesters van de Cayenne met grote rode bloemen als voor een feest. Op de stoep voor zijn woning in het dorpje Sai* Pedro zit de oude Pablo. Hij rookt. In het hofje vlak bij hem zingt een chuchubi zijn morgenlied en tussen de bladeren van een mangoboom scharrelt een mooie aranje troepiaal. Het is Oudejaarsmorgen. Uit de bron tussen de rotsen druppelt gestadig water. Dat gaat zo het gehele jaar door. Vandaag echter lijkt het Pablo alsof deze druppels de secondën en minuten aangeven. Het is immers de laatste dag van het Oude Jaar. Het water uit de rot sen vormt beneden een kleine beek. Waar in de vrouwen de was kunnen doen. Pablo's dochter staat daar nu te wassen, terwijl de twee kleine kwajongens. Pa blo's kleinzoons, op de rotsen klimmen en het heldere water drinken om hun dorst te lessen. Pablo's kleinzoons hebben allen sluik haar. Dat is een bijzonderheid in de knoe koe en het wordt als een schoonheid beschouwd. Op San Pedro komt dit gladde haar meer voor. Is het Indianenbloed? Pablo weet het niet precies. Oude Pablo heeft al heel veel jarer zien komen. Veel verdriet heeft hij in zijn lange leven meegemaakt, maar ook veel goede dingen. Aan het verdriet wil Pablo niet meer denken. Daar is hij nu te ge lukkig vqor. Hij heeft het op San Pedro best naar zijn zin. Het is er rustig en hij kan er precies doen wat hij wil. Zoeven heeft hij de cabrleten (geiten) uit de koraal gelaten. Die zijn nu allang de rotsige noordkust op en doen hun ontbijt met kleine vetplantjes en ander groen wat ze tussen de rotsen kunnen vinden. Straks zullen ze met de gehele troep de knoekoe intrekken, maar van avond voor zonsondergang komen ze wel op tijd terug en dan heeft hij de koraal alleen maar te sluiten. Een ezeltje is alles Op zijn ezeltje Is hij vanmorgen vroeg reeds naar de kerk gereden. Helemaal naar Barber. Toen alles nog donker was ls hij reeds op weg gegaan en tegen zons opgang teruggekomen. Zo'n ezel laat een mens nooit in de steek. Je weet wat je aan hem hebt. Hij is niet veeleisend en eet wat je hem voorzet. De rest zoekt hij zelf wel op. Pablo's schoonzoon is buschauffeur, een modern beroep in dit vissersdorpje. Die busjes van tegenwoordig zijn eigenlijk niet veel waard, denkt Pablo. Altijd mankeert er wat aan en ze verslinden nog „hopi benzine" ook. Nadat San Pedro een betere weg had gekregen, waardoor men gemak kelijker de stad kon bereiken, waren al deze moderne dingen ook daar bekend geraakt. Voor die tijd leefde men maar rustig verder en trok men zich van het wereld gebeuren niet veel aan. Men viste. Pablo was in zijn jonge tijd ook visser Dat is echter al jaren geleden, maar toch ziet hij zichzelf nog duidelijk op de rotsen zitten. De felle zon brandde, maar dat deerde hem niet. Zee en lucht waren zo blauw, zo blauw, dat het pijn aan de ogen deed. Gehurkt op de rotsen wachtte hij daar op de komst van de „masbango's". Wan neer hij de zilveren vissen van zijn hoge plaats af bij honderden de baai zag bin nenzwemmen. waarschuwde hij snel en kon het werk beginnen. Met een groot net werd de baai afgesloten en met klei nere netten werden de vissen bij elkaar gedreven. En dan maar vissen en duiken natuurlijk, omdat de kleinere netten tijdens de vangst wel eens in de scherpe rotsen verward konden geraken. Allemaal Oudejaarsherinneringen. denkt Pablo, terwijl hij. voor zijn wit gepleister de huisje met bet bruine rieten dak ge zeten langs de hoge cactussen en de grillige rotsen opzij van hem. de uitge strekte Noordkust aftuurt. Alleen gedurende de oorlog, toen de vis bij de Curagaose kust door mijnen gedood was. moest de visvangst stopgezet worden Toen werd het slecht met de visserij en men kon nauwelijks een visje voor zich zelf verschalken. Het is het enige wat Pablo van de oorlog gemerkt heeft. Het was vroeger een goed leventje op San Pedro en dat ls het nu nog. Zelfs voor diegene, die ..mas pobre coe un raton di Kerki" (armer dan een muis in de Protestantse Kerk) was. had men nog altijd wel iets te eten. zodat ook hij het Nieuwe Jaar zonder zorgen kon Ingaan Armer dan een „raton di Kerki" kan men wel haast niet zijn 'denkt Pablo. F.en muis in de Katholieke kerk is ook wel arm. maar hij kan toch nog altijd de kaarsen opeten. Vreemde nieuwigheden Men plantte tegen de grote regentijd zijn Malnchi op San Pedro, zijn pinda s en zijn yams (zoete aardappelen) en had er zijn mangaslna (maismagazijn). meestal gauw vol. Op Oudejaarsavond had men doorgaans een kip of een ham In huis. Er was voor «eb leder altijd genoeg en er was lang niet zoveel tweestrijd als in de laatste tijd het geval was. Van de devaluatie heeft de oude Pablo niets gehoord en van de Ronde Tafel Conferentie niets begrepen Ven de laat ste verkiezingen weet hij niet veel af. Hij wenste ze niet eens. Ze verstoorden zijn rustige leventje met schelle microfoons en brachten tweestrijd tussen de voordien meestal in vrede levende gezinnen. Men sen van verschillende politieke meningen keken elkaar niet meer aan. Pablo was daarom liever thuis gebleven bij zijn visnetten, zijn mais en zijn palm bomen. Maar tenslotte was nij na lang praten in het busje van zijn schoonzoon naar het stemlokaal gereden. Het busje was vol mannen en vrouwen van zijn dorpje De vrouwen droegen mooie Cura gaose hoofddoeken en enkele moderne zelfs grote hoeden of een zwart Frans mutsje. Precies zo zullen ze vanavond naar Punda gaan. mooi aangekleed (netjl blsti). Pablo zou liever op zijn ezel naar de stad gaan. Hij zou zich dan beter op zijn gemak voelen. Hij reed liever op de rug van grauwtje dat ln het naar benzine ruikende busje. Maar dat gaat nu eenmaal niet. Het zal bovendien te druk voor de ezel zijn in die grote mensenmenigte. gebeurtenissen uit dat jaar vertelden. Pablo lacht als -hij daaraan denkt. Hij heeft n.l. zelf wel eens zo'n toemba ge zongen. Meestal bestond zo'n troep uit een aantal vrouwen, die onder begeleiding van maraka's (klapperdoppen of kalebassen die met kleine steentjes of pitten gevuld waren) en meestal een tamboe (trom) om beurten haar zangerstalenten toonden. In plaats van die vrouwen had Pablo zelf eens zo'n toemba gezongen. Het gebeurde wel eens een enkele keer. dat een man dat deed en hij zong dan meestal met een hoge valse vrouwenstem Hij oogstte er veel succes mee en de bewoners van het huis, waarvoor ze stonden, tracteerden naar oude géwoonte op een fles rum. die de stemming aanmerkelijk verhoogde. Deze dingen zijn nu zo goed als verdwe nen. De gegoede families brachten de Oude jaarsavond bij familie of kennissen door en gingen kort voor twaalf uur naar huis om met elkaar in de huiselijke kring van het Oude Jaar afscheid te nemen en gezamenlijk het Nieuwe Jaar in te gaan. In de Katholieke gezinnen werd vlak voor twaalf uur wierrook en rozemarijn ge baand. Pablo weet. dat deze gewoonten nog altijd bestaan. Hij weet ook, dat geen enkel lid van een Curagaos huisgezin, als het niet strikt noodzakelijk is, de tijd van Kerstmis tot Nieuwjaar buitenshuis door brengt. Oude Pablo vindt dat een goed ding, want het sterkt de familieband. Naar het Brionplein Bij vele knoekoebewoners heerst nog een ander gebruik. Tegen twaalven verzamelt men zich op het Brionplein. Pablo heeft dat zelf al vele malen gedaan, indien hij niet te ver van de stad af woonde, want vervoer was vroeger niet zo kelijk als nu. Om twaalf uur precies zegent de bis schop de knielende menigte van zijn balcon af Vroeger reinigde men voor de zegening zijn voeten in de zee. die vlakbij was. om alle kwade dingen uit het Oude Jaar weg te wassen en schoon het Nieuwe Jaar in te gaan. Deze gewoonte ls nu helemaal verdwe- nen. denkt Pablo. Men wast zich nu voor men van huis gaat en kleedt zich dan mooi aan om te twaalf uur de bisschop pelijke zegen in ontvangst te ner Het Nieuwe Jaar is dan aang< Boten fluiten en schoten zijn gelost. Alle gedurt igebroken. aangebrol jn gelost, j standsverschil ls gedurende dit korte ogenblik vergeten. Meester en knecht slaan elkaar amicaal op de schouder. ..Masja bon anja" en „feliz anja" (geluk kig jaar) klinkt het overal. Pablo is blij. dat deze gewoonte is blijven bestaan Hoevele oude gebruiken zijn langzamerhand verdwenen. Hoe wei nig is er meer over van de goede oude tijd. die toch zo gezellig en gemoedelijk was. In Pablo's jonge jaren klonken in de smalle steegjes van Punda nu de tam- boe's. Men danste in vreugde om het pas begonnen jaar. zoals men even tevoren het Oude Jaar uitdanste. Ook dat is verdwenen en als Pablo vannacht in het verlichte busje door de donkere knoekoe huiswaarts zal rijden, weet hij. dat hij Willemstad met zijn feestrumoer graag achter zich zal laten liggen. Hij zal zich verheugen op de lek kere dingen, die er in zijn kleine woning zullen zijn en hij zal het komende jaar met blijdschap tegemoet treden. Hij is blij met dit Nieuwe Jaar en wenst in gedach ten de gehele wereld^ een voorspoedige „masja bon anja". JEANNE IDSINGA—GOEDEWAAGEN. Vuurwerk, dat is ^yat Vuurwerk ls Iets waar Pablo erg veel van houdt. Hij is nog steeds dol op de harde knallen en de prachtige lichte ster renregen boven het Waalgat. Als jongeman besteedde hij evenals zijn vrienden en kennissen alles wat hij maar had. aan vuurwerk. Na afloop was hij dan wel arm en had hij soms zelfs schuld, maar dat kon hem niet schelen. Het plezier had hij gehad, dat kon niemand hem meer af nemen. Pablo knikt eens. Hij kan best begrijpen, dat de tegenwoordige jeugd er nog steeds evén dol op is In Pablo's jonge jaren en later ook nog, trokken kleine of gro tere troepa's (troepen) dansende en zin gende vrouwen op Oudejaarsavond door de straten van Willemstad. Ze zongen toemba's, die speciaal voor Oudejaars avond waren gemaakt, liederen, die van JL Het Indonesische landschap bij deze rubberplantage ademt een grote rust. In de harten van allen, die ginds familieleden en vrien den hebben, leeft de wens, dat de nieuwe staat een ontwikeling in vrede tegemoet gaat. 'PATERDAG 31 DECEMBER 1949. GOUDSCHE COURANT DERDE BLAD - PAGINA I Z1jin*Gouwenaars soms Buiten de grenzen en in hun gedachten is dikwijls een vertrouwd beeld van Gouda, meestal uit de oude stadskern. Maar er is ook een nieuw 15 VQ" sJ>rec a ®r °an e stad gebouwd wordt. En wanneer dan die Gouwenaars weer in het oude nest neerstrijken, zeggen zij: wat is de stad gegroeid. Deze toto brengt de groei in beeld: een gezicht op het zich steeds uitbreidende deel De.Korte Akkeren, met op de voorgrond de provinciale weg Gouda-Rotterdam BATAVIASE BRIEF No. 225 XJET VALT ZO, dat deze laatste Bata- viase brief van dit jaar de 225e in de lange serie tevens de eerste ls, die u bereikt uit het nieuwe, onafhanke lijke en souvereine Indonesië, uit de Republiek der Verenigde Staten van Indonesië, die j.l. Dinsdag door de plech tigheid in de Burgerzaal van het Konink lijke Paleis op de Dam in Amsterdam haar intrede heeft gedaan in de rij der naties. Het is ook de eerste brief, die werd geschreven sedert het nieuwe verbond tussen Indonesië en Nederland in werking ls getreden, dat de toekomst voor belde landen in zeer belangrijke mate zal gaan beheersen. Het zijn deze belde feiten, die de inhoud van deze brief zullen beheersen. Ik wil n.l. niet te veel meer in het ver leden kijken, doch nu het oude in het nieuwe overgaat, veeleer de blik op de toekomst gericht houden, onzeker als die in vele opzichten ook zij. Als ik nu eerst toch even het afgelopen Jaar ln de herinnering terugroep, dan kan zonder veel omhaal van woorden worden geconstateerd, dat zowel in Nederland als in Indonesië de realiteit zich eindelijk naar de oppervlakte van het door senti menten hoog opgezweepte water heeft weten te dringen. En dan doet het er op het ogenblik, nu de cirkel zich heeft gesloten, weinig meer toe, dat velen vooral in Nederland de ontwikkelingen van de laatste vler-en-een-half jaar heb ben gezien als geforceerd en niet als een natuurlijke groei, zoals men die misschien had gewenst en die wellicht voor land en volk van Indonesië beter zou zijn geweest. Door de gebeurtenissen in de wereld en met name in Azië is de geleidelijke gang der dingen versneld en daardoor in talloze opzichten verwrongen. Maar zo ls nu eenmaal de geschiedenis. Zij voltrekt zich dikwijls met sprongen, die de mensheid niet kan bijbenen. In Indonesië heeft de geschiedenis een enorme sprong gemaakt, vooral in het jaar. dat vandaag eindigt. En de toekomst en hier kom ik op hetgeen ik als uitgangspunt van deze Qudejaarsavondbrief nam zal pas kun nen uitmaken of die sprong te fors en te groot voor Indonesië is geweest. Het jaar, dat morgen begint, zal ons belangrijke aanwijzingen in die richting kunnen geven, maar niemand vermag nu reeds te voorspellen, hoe het allemaal zal aflopen. En dat ls in zeker opzicht maar goed oohf Nederlandse ervaring een krachtige steun Nu de Nederlander in Indonesië een «ij het zeer welkome en geziene vreem deling is geworden, zal van hem een totale omschakeling worden verwacht, die zich deels ln dit komende jaar 1950 zal moeten voltrekken. Een eerste voorwaarde daar voor is, dat hij de werkelijkheid aanvaardt van hetgeen zich in deze laatste week van 1949 heeft voltrokken. Klagen over deza voldongen feiten is totaal onvruchtbaar, even onnut als zich straks als het alle maal eens minder gunstig mocht verlopen dan men had verwacht op de borst te slaan met de juichkreet: „Zie je nu wel? Heb ik het je niet gezegd?" Het is waar. dat de nieuwe staat door revolutie inplaats van door evolutie tot stand gekomen een tekort heeft san bekwame leiders en ambtenaren. Het is ook waar. dat pas over enige tijd een definitieve uitspraak mogelijk is over de vraag, of die staat inderdaad de veiligheid van leven, have en goed der burgers heeft kunnen garanderen. Maar het is evenzeer waar, dat de verantwoordelijkheid op de nieuwe regeerders zwaar drukt en diep wordt beseft. En laten we dan tevens vaststellen, dat het een geluk is. dat die nieuwe staat het voordeel heeft te mogen rekenen op de door het Nederlandse gezag Ingestelde organen, op de ervaren Neder landse ambtenaren, die in het land wer ken. Ik geloof, dat die laatste argumenten veel zwaarder zullen wegen ln deze on zekere toekomst dan de eerste. En in de nieuwe verhoudingen ook veel sterker «uilen gelden, dan men misschien op het eerste gezicht bereid zou zijn aan te nemen. De staatkundige vrijheid, die Indonesië verkreeg, betekent voor de Indonesiër veel. Het pleit voor het Inzicht van de n euwe regeerders, dat zij bewust tegen- fingen, dat bij de overdracht v^i de •ouverelniteit en de macht, het land zou ufn onderkedompeld ln een feestroes, me by de zorgen en ellende van vele tien duizenden overal in Indonesië en in de jnoeiiyke omstandigheden, waarin het land in velerlei opzichten verkeert, slecht »u hebben gepast. Ook hebben de nieuwe karen hun best gedaan de overgang zo normaal mogelijk te doen verlopen door waarborging van de veiligheid. De nieuwe «jat u nog slechts enkele dagen oud en Wy mogen de hoop uitspreken, dat de kwade hartstochten onderdrukt zullen olijven. onafhankeÜjkheid voor de Indonesiërs betekent. Het is daarom eeriyk, wanneer wU by het ingaan van de tweede helft van de twintigste eeuw. de hoop uitspre ken. dat voor diegenen, die er oprecht en idealistisch voor hebben gestreden, die vryheid geluk zal mogen brengen. De horizon is intussen nog niet zicht baar in Indonesië, voor niemand en dus ook niet voor de vele Gouwenaars, die in het land vertoeven, als militairen dan wel als burgers. Voor de militairen lijkt de tyd van repartiëring, van terugkeer naar de vaderstad, snel te zullen komen. Het is een verwachting, die ik in de kerst brieven der laatste jaren telkenmale heb uitgesproken, maar ditmaal zal zy in vervulling gaan. Voor vele Goudse ouders, vrouwen en verloofden moet dit een dank bare gedachte en een prettig vooruitzicht voor 1950 zyn. De taak van de Goudse militair in Indonesië is geëindigd. Hy zet het geweer aan de voet. Ook' voor hem ls het eindelijk vrede geworden. De toekomst van de Goudse burger in Indonesië en straks, over enkele maan den. zullen er alleen nog maar burgers zyn ls minder gemakkelijk te omschrij ven. Het zou dwaas zyn te trachten om te voorspellen, hoe het hem nu in dit land zal vergaan. Het zicht der historie is voor hem nog minder. Zijn koers staat vast, maar het is niet zeker meer, of hy zijn doel zal kunnen bereiken. U kunt er echter zeker van zyn, dat hy er het beste van zal maken. Namens allen wens lk u een voor spoedig 1950. JAN BOUWER E3E3E3E3E3E3E3E3E3E3E3E3E3E3E3E3E3EBJE3E3E3E3E3E3E3E3E3E3E3E3E3E3E3E3E3E3E3E3E3E3E3 GOUWENAARS IN ZUID-AFRIKA (17) In meditatie in de wijdheid van het Zuid-Afrikaanse landschap. "Afrika. Alles groeit en bloeit en de leen van de vruchtbomen buigen onder hun zwate last. Er is df laat«te_maanden Ideaal in vervulling MiTE Wy zouden in de woorden van „De Banier" geen afstammelingen zyn van we Nederlanders, die zelf voor vryheid v»n godsdienst, geweten en politieke status nebben gestreden (niet alleen in vroeger f®uwen. maar ook nog in de laatste oor log) indien we niet. ondanks de grote ▼ersehlllen met Neerlands stryd, konden meevoelen, wat de verworven politieke TTET IS MIDDENZOMER hier In Zuid- Al ai. won d» vrueh. uuu ie enorm veel regen gevallen n Bale mooi reënjaar". zeggen de boeren. Het is inder daad een zegen voor het land. dat er zo n massa water valt. nadat er zoveel droge zomers zyn gepasseerd. WJ vinden het nu niet zo prettig die natte kledderbewe ging. maar je durft er niet hard op mopperen, als ie weet, dat de regenval ln alle opzichtih zo gunstig ls. Maar hoe Iedereen ook de regen appre cieert, er wordt toch tterk gehoopt op een droge Kerstmis en een droog Oud en Nieuw, went dit zijn geen intieme huise lijke teeaten. zoal, In Holland jmda' he' klimaat hier zich aaarl°« leent. Deze dagen worden in Zuid-Afrlka meest in de openlucht doorgebracht met picnics en Wedstrijden. In ons eigen land kan het op Oudejaars avond sneeuwen of stormen. We sluiten het slechte weer bulten en zitten gezellig om de haard met zoveel mogeiyk familie of vrienden om ons heen. Byna in elk huls is een schaal appelflapjes aanwezig en er hangt de geur van oliebollen. Om twaalf uur luisteren we naar het carillon van de Sint Jan en het fluiten van de schepen in IJssel en Gouwe. Het Nieuwe Jaar is ingeluid. Daarna wordt het weer levendig op straat. De mensen, die op bezoek zyn geweest, keren huiswaarts. Diep in hun kragen gedoken en vaak met slaperige kinderen aan de hand. Langzaam verklin ken de voetstappen: er is weer een Oude jaarsavond voorby. Midden in do vacantie De Jaarwisseling'valt hier midden in de grote zomervacantié. Velen zyn al van half December af naar bulten getrokken met tent of karavaanwagen of hebben een kamer gekregen in overvolle hotels. Nee, Oudejaarsavond is hier zeker geen speci fiek huiseiyk feest. 's Avonds om half twaalf worden er in de kerken over het gehele land diensten gehouden tot half een. Om twaalf uur luidt de klok van de kerk en gaat de dominee in gebed. Het ons vertrouwde gezang „Uren. dagen, maanden, jaren", dat in Holland wordt gezongen op de laatste avond van het jaar, is hier echter onbekend. Een ander gedeelte van de bevolking brengt de avond door op het Oudejaars avondbal. wy zyn daar nooit geweest, maar zoals we hoorden, gaat het er zeer geanimeerd toe. Allen hebben petjes, toe ters, mombakkessen etc. Om twaalf uur wenst iedereen iedereen een gelukkig Nieuwjaar. Op beide manleren dus, hetzy men het jaar ernstig, hetzy men het vroiyk be gint, beleeft men hét ogenblik, het twaalf uur slaan, niet ln eigen kring. Oudejaarsavond heeft hier geen bepaal de tradities en geen eigen %feer. In tegen stelling tot Kerstmis. Dan heeft dit land zy het ook anders dan by ons zijn eigen overgeleverde gewoonten. Oudejaar is geen hoogtepunt ln het jaarlijkse familieleven. .Wij bakken oliebollen wy zyn dit jaar erg gelukkig myn ouders juist in deze tyd hier te hebben en zeker zal er die avond by ons wel iets te vinden zyn van een gezellige Oude jaarsavondsfeer. zoals wy die in Holland altyd gekend hebben. De oliebollen zullen zeker niet ontbreken, al zal het niet mee vallen zè met de warmte op het kolen- fornuis te bakken. Maar daar moeten we wat zweetdruppeltjes voor over hebben. Aangenomen tenminste, dat deze regen periode voor die tyd eindigen zal. Je bent hier zo op de zon Ingesteld, dat jë haar maar node een tydje kunt missen. Oudejaarsavond: niet alleen een avond v van gezellig byeen zyn. maar ook een avond van overpeinzing en het ophalen van herinneringen. In Gouda zullen zeker veler gedachten uitgaan naar de familie leden en vrienden ln Indonesië en by leder zal de hoop leven hen in het komende) jaar terug te zien. wy wensen van harte, dat deze hoop spoedig ver- wezeniykt wordt. Voor ons nieuwe vaderland hoop Ik. dat 1950 verdraagzaamheid en eensgezindheid mag brengen, die dit jonge land. dat zo veel mogeiykheden biedt, zo nodig heeft om zich ln hetzelfde snelle tempo mate rieel en geesteiyk te biyven ontwikkelen. Tot slot wens lk ook namens Piet. vader en moeder allen een gezellige Oudejaars avond en een heel goed 1950. NELY BOKHOVEN-VAN VLIET Emigratie naar Canada (15) OP de vraag aan ons, buitenlandse Gou wenaars. iets voor de Oudejaarskrant te schryven, moet ik echter zeggen dat ik U niet veel over Oud en Nieuw ln Canada kap vertellen. Er is hier in de winter meer één feest en dat is Kerstmis. Ja. we hebben de laatste weken veel donkere dagen gehad. Op 11 November viel 't eerste pak sneeuw. We hadden toen zowat 810 inches sneeuw. Dit pak heeft een paar dagen gelegen en daarna kwam er regen op regen. De wegen waren onbegaanbaar. Zo nu en dan vroor het flink, maar daarna weer dooi. Het deed werkeiyk Hollands aan. Nu sinds een maand vriest het flink en we hebben gelukkig weer een dik pak sneeüw. Op sommige plaatsen in de pro vincie een van 18 Inches! We hadden dus een witte Kerstmis. Het ls bulten ln het bos prachtig. Alles ls be sneeuwd en beijzeld. Het ls er doodstil. Vogels en dieren zitten alle verborgen. Alles stond nu in het teken van de na derende Kerstmis. Iedereen was druk met de toebereidselen bezig. Ook. wij hadden het druk om alles op tyd klaar te krygen. Een paar weken geleden zyn we naar Moncton geweest, meer speciaal voor de kinderen, om Santa Claus te zien. We waren achteraf blij. dat we onze bood schappen voor Kerstmis tevoren gedaan hadden, want het was overal eivol. Het winkelpersoneel werkte onder hoogspan ning en ik kan my voorstellen, dat. zoals een paar Hollandse winkelmeisjes ons by Eaton's zeiden, je 's avonds bek af was. Ik was tenminste telkens biy buiten de winkel te zyn. Ik weet niet hoe het in Holland dit Jaar in de winkels was. maar als U hier de enorme voorraden had gezien voor de Kerstverkoop, dan duizelde het je wel even. Natuuriyk was er een grote plaats dankbaar artikel waren b.v. sokken en kousen. U hebt er geen idee van hoeveel daarvan wordt gekocht Het speelgoed is veelal van plastic. Rudolph het rendier De radio stond natuuriyk ook al lang op Kerstmis-hoogspanning. Er was volop Kerstsnuziek. Het meest populaire wysje dit jaar ls de historie van Rudolph, the red nosed reindeer. Elke keer, dat dit wysje doorkomt (en dat is zeker eens per dag), zitten de jongens stil te luisteren en Gerrit begint het al aardig uit z'n hoofd te kennen. Het is de geschiedenis van een rendier met een rode neus, die in het donker licht afgeeft. Hy is de uitgestotene, totdat op een mistige Kerstavond Santa Claus op z'n tocht van de Noordpool haar Cana da hem vindt, hem als leider voor z'n' slee bindt en zo iedereen op tyd bereikt. Zoals U misschien bekend ls. draalt de radio hier hoofdzakeiyk van de reclame, die uitgezonden wordt. In het begin von den we dat hinderiyk. Nu zyn we er aan gewend en we zijn al zover, dat we de klok erop geiykzetten. Er zyn n.l. reclames, die altyd op een bepaalde tijd komen. Ook zyn we al zover, dat we gaan zeggen: hé, dat ls een goede reclame. Een ervan was elke avond een uitzending van een tweegesprek met Santa Claus in de Noordpool. Een winkel ln speelgoed orga niseerde dit en de uitzending was zeer populair. Gerrit zat tenminste elke avond byna ln de radio, om maar niets te missen. Ook hier in het sanatorium werden de voorbereidingen getroffen. Dé patiënten, die zover zyn, dat ze lichte werkzaamhe den mogen doen, waren yverig bezig alles klaar te krygen. De lerares handenarbeid had handen te kort. Er werd veel leer- en schelpenwerk gemaakt, afgezien nog van brei- en haakwerk. Ook zyn er pa tiënten. die, met kleine weeftoestellen op bed. aardig werk leveren. Zelf had ik het ook druk met de Kerst versieringen. De bomen gingen we zelf kappen. Er waren er heel wat nodig. Iedere serre had een boompje, los groen en Kerstkransen. Voor het gebouw staan grote coniferen, die elk jaar verlicht worden. Een bezwaar met de Kerst ver sieringen is. dat hier geen hulst groeit. Dit is iets. wat wy erg missen. De hulst wordt geimporteerd uit Brits Columbia, enkele duizenden myien hier vandaan. Als ze hier komt. is er al veel bes af en ze is erg uitgedroogd. Er is natuuriyk veel na maak te koop, maar het gaat tegen myn gevoel om dat te verwerken. Toch is er nog genoeg over om er iets aardigs van te maken. Juist het zoeken ernaar geeft voldoening. Hollandse films Vla vrienden ben ik te weten gekomen, dat de Nederlandse ambassade speciale films in omloop heeft. Voer Hollanders kunnen deze gratis aangevraagd worden. Zo draalen op het ogenblik voor de pa tiënten in het sanatorium in Engelse versie de kroningsfilm „The two Queens" in kleuren en de film „The isle that came back", een film over Walcheren Vooral de eerste valt zeer In de geest. Na Nieuw jaar hoop ik ook nog een film over „Tuliptime" en een K.L.M. film te kunnen krygen. Het is prettig op deze manier enige ontspanning in de sleur te brengen, welke in een dergeiyke inrichting uit de aard van de zaak is. De winter duurt zo lang en elke ontspanning gryp je dus aan. Na Kerstmis komt een zekere leegte, want, zoals ik u in het begin al vertelde. Oudejaar met oliebollen en appelflappen, ls Iets wat men niet kent. O ja. er zyn wel mensen, die opbiyven om de klok twaalf te horen slaan, maar het is een klein aantal. In de steden viert men de jaarwisseling buitenshuis. Er zyn speciale late bioscoop voorstellingen, die pas na twaalf uur uitgaan. Hier hoort men dan de klok twaalf slaan. Een viering, die ons nfet ligt. Dan zyn er mensen .die een speciaal souper bestellen in een of ander restau rant, daarna dansen. Het meest populair zyn echter de z.g Nieuwjaarebals. die 'n de een of andere balzaal gehouden wor den. U ziet dus. over het algemeen kent men hier niet het enigszins weemoedige gedenken van het Oude Jaar. maar is het eigeniyk meer een uitbundig biyzyn om het Nieuwe Jaar. U moet dit niet zien als iets verkeerds, want het is m.i. meer het verschil ln volksaard. Wy Hollanders zUn zwaarder op de hand. Hier is dit niet het geval. Zorgen, o ja. ook die zyn hier. We hebben ze hier vlak naast ons. een groot ge bouw vol. Torh is hier alles anders. Elke brief uit Holland spreekt van deze zwaar tillendheid. Wy beseffen, wat het is. als ie leest, dat er van sparen geen spröke is in Holland. Denk nu niet, dat het hier zo goedkoop is en dat het. zoals sommige mensen willen beweren, het beloofde land is. Ook hier moet je hard werken, erg hard, maar er is een redeiyke kans om te sparen voor dingen, die je nodig hebt. Wel is de belasting in sommige gevallen hoog, maar toch kan de man in de midden klasse zich opwerken door sparen. Wanneer wy dit afgelopen jaar even overzien, geloof ik wel. dat wy een goed en gelukig jaar achter de rug hebben. Na tuuriyk. er waren teleurstellingen, maar och, daar vecht Je jezelf wel doorheen. We gaan vol goede moed het jaar 1950 tegemoet, wy hopen, dat het u ondanks alle spanningen, waaronder U leeft in het voor ons verre Holland, niet aan de moed ontbreekt ook het nieuwe jaar met biy- heid tegemoet te treden. Ten siotte wil lk U allen, ook namens myn vrouw en kinderen, het allerbeste toewensen voor het komende iaar. Tot een volgende keer! CAP MOLEMAN. The Glades, N.B.. Canada. Beeld van Canada in de tointer.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1949 | | pagina 3