m
G
Grote opruiming gehouden
onder valse munters
DE ROTTESTROOM VAN DIRK SMITS
Vogels, die ons in de winter
trouw blijven
Onze stekelige vrienden: DE CACTEEEN
EDICHT
Onze bioscopen
Ambtenaar knoeide
met ziektegeld
Interim-regering in
Griekenland
Merkwaardige
vergissing
Hulpprograni der V.S.
voor het Verre Oosten
AMSTERDAMSE STADHUISVRAAGSTUK
NOG IN GEEN JAREN OPGELOST
Weer twee nieuwe plannen op de helling
Een verjaard plan
De leiders afkomstig uit zeer goede
Belgische families
Groots van opzet
NA LANGE RUST WORDT DE BAL
WEER OP HANDEN GEDRAGEN
Een rustig leven op de
Karei Doorman
Stijgende werkloosheid
Vrijer uit- en invoer
van textielgoederen
De tijd der Dichtgenootschappen
Een Rotterdamse zang van een
Rotterdamse dichter
„Natura et arte"
Vraatsuchtige bontrokken
Nt
IU
VROUWEN IN HET
ZONNETJE
Het is geen kunst ze te kweken
D°°1
van de week
TWEEDE BLAD - PAGINA 2
Moord te middernacht
Reünie Rinseoon AboU en O»4«*llo
ritten de laatste tijd wel in het griezelige.
Een omroep zendt elke avond onder
dezelfde titel een hoorspel uit. maar net
als Lou en Bud zon uitzending mogen
meemaken, worden de directeur van de
omroep en diens lijfarts, vermoord, omdat
deze er achter gekomen zijn. dat die
griezelrubriek door spionnen gebruikt
wordt voor het doorgeven van berichten
De beide komieken zitten er meteen mid
den in: ze zoeken dat zelf. doordat zij.
doodgewone cafetaria-serveurs. zich voor
rechercheurs uitgeven. Dat maakt hen,
zodra de echte politiemannen komen, tot
het wild dat gejaagd wordt. Bud en Lou
worden op die manier jagers en vluchte
lingen tegelijk en hun gedragingen als
zodanig zijn van die aard. dat de ernst,
volkomen achterwege blijft. Het wordt
to'n onzinnige dolle boel. met zoveel zotte
onmogelijkheden, en zulke verrassende
wendingen, dat men ondanks alles maar
één ding kan doen: lachen En tenslotte
verzuchten: waar haalt
idiote nonsens vandaan?
Red River
8*houwb"rg Bin«cn«« Tom f'tnsen
«ticht op de wijde vlakte van Noord-
Texas een farm en na vijftien jaren van
hard werken, tegenslagen, overvallen en
tegenwerking staat hij aan het hoofd van
een veestapel van bijna tienduizend stuks.
Toch is zijn positie niet rooskleurig, want
het vee is geen cent waard. Daarom be
sluit hij tot een trek naar Missouri, waar
hij een goede markt hoopt te vinden. Deze
trek vormt dj hoofdschotel van het ver
haal en gaat door vlakten, langs onbe-
gaande wegen, door droogte en stof. regen
en modder, zestienhonderd kilometer lang
gedurende drie maanden En nu is het
jammer, dat de regie, die de bijzondere
moeilijkheden van een dergelijke film op
sommige punten werkelijk subliem weet
weer te geven, het zwaartepunt verlegd
heeft naar de bijkomstige conflicten tus
sen Dunson. de harde, onverzettelijke
leider, die zich vastbijt in zijn plan en
zijn jeugdige medewerker. Hoe voortref
felijk ook deze scènes gespeeld worden.
Daardoor wordt de film gebracht in het
genre van de Wild-West Maar de Ame
rikanen hebben een reoutatie en een
langdurige ervaring op dit gebied. Zodat
er per slot van rekening toch iets te
voorschijn komt. dat verrast en boeit.
John Wayne speelt de verbitterde ran
cher ten voeten uit en de kennismaking
met Montgomery Clift was aangenaam.
In de film zitten goede en zwakke mo
menten: bijzonder suggestief is b.v. de
nachtelijke overval en groots en angstig
het beeld van het op hol geslagen vee. In
het harde zwart-wit deed deze film het
best.
Toch schijnt de zon
Thalia-Theater „Look for the silver
lining". Maar als er zilveren lijntjes zijn,
zijn er wolken. Marilyn Miller kan er
van meepraten. In 't begin van haar loop
baan was er alleen de zon. Figuurlijk ge
sproken dan. want de echte zon zag ze
niet veel. Het enige heldere licht, dat op
haar scheen, kwam uit een schijnwerper.
In dat licht danste ze. Eerst met haar va
der, moeder en twee> zusters, in beschei
den thèaters. Maar toen in Londen en
toen op Broadway. I}e zon scheen al feller,
de revues werden al grootser, de cos-
tuums kostbaarder, de dansen ingewik
kelder. haar naam op de aankondigingen
groter. Tpen kwamen de wolken. Eerst de
oorlog van negentien'Veertien en toen de
dood van haar man. Maar ze hield die
zilveren lijntjes in 't oog. ziet u. Want
achter de wolken zit de zon. Er zat ook
nog een tweede man achter die wolken.
En de geschiedenis eindigt met pijn in
de hartstreek. De dokter zegt. dat het
van de kreeft komt en de fuifjes en het
dansen. Misschien is het de liefde. Dat
weet een mens zo niet. Maar Miss Miller
kan geweldig dansen, men raakt al bui
ten adem van 't kijken en heel wat meters
zijn er gebruikt om het te bewijzen. In
technicolor, zodat het oog rust noch duur
heeft. Gelukkig zorgt mr Ddnahue. een
soort gummi-pop met een buitengewoon
sympathiek gezicht voor de humor in sa
menwerking met niemand minder dan
mr Szakall. En wie troffen we daar
achter de coulissen? Will Rogers. Jammer,
dat hij niet even bleef. Verder: weinig
verhaal en uitmuntende show. June Haver
en Ray Bolger zorgen er voor.
Burgerlijke Stand
Geboren: Jacomina Johanna, d. v. W.
van Kekem en J. H. Lodewick. Woudstr.
56: Cornelia Geertruida. d. v. J. H. Lugt-
hart en J. J. Lexmond. Spieringstraat 137;
Johannes, zn van J. van Dam en P E.
Lagerweij. Komijnsteeg 57; Jacob Alex,
zn van H. Sleutelberg en M. J. Molenaar.
Jan van Renesseplein 10; Adriana Jacoba,
dr van J. van Dam en M. Nieuwenhuijzen
Muilenpoort 3: Euphrosina Veronica Anna
Clementina Maria, dr van W. J. P. Geléns
en A. M. Jorna. de la Reijlaan 26.
Ondertrouwd: A. van den Berg en J. de
Kraajj, K. Busscher en E. J. Noordegraaf;
P. F. Versluis en M. J. Knoop: W. Ver
boom en M. W. van Duuren; A. J. van
Rooijen en J. M. Nederhoff; C. Verboom
en J. Abee; J. van der Ree en W. Verwaal;
C. de Bruin en M. J. Gravesteijn; D. van
Vliet en M. C. Vermulm.
Getrouwd. J. M. Krijger en W. Berendsen.
Overleden: Willem Bokhoven. 81 jaar.
Puzzle-winnaars
Op het eerste gezicht leek het zo een
voudig „even" in die 225 hokjes een letter
te zetten, maar op de keper beschouwd
hebben de puzzelvrienden aan de door
lopende kruiewoordpuzzle een hele
puzzle gehad. Des te groter de voldoening
de oplossing te vinden, waarin trouwens
velen geslaagd zijn. Van hen zijn de win
naars:
Prijs van ƒ5: L. Spee, Ridder van Cats-
weg 178 te Gouda.
Prijzen van 2.50: C. Koster. Kerkstraat
4 te Boskoop en«H. Overweg. Emmastraat
19 te Gouda.
De prijzen kunnen aan ons bureau.
Markt 31. worden afgehaald of worden op
verzoek toegezonden.
Bohaken.
Messemaker won
Voor de competitie van de Rotterdamse
Schaakbond speelde Messemaker tegen
Het Westen II" met als voorlopig resul
taat een 6-1 Goudse overwinning. C. v.
Tongerloo—J. Mulder 1—0; J- J- Jager Jr
W J Spruit afgebr.; P. Aard—niet op-
flckomen 1-0; H. Meijer-J. IJzerman
fió ARi.Mlik-J. L. v. d. Kooy 1-0: C.
p Hoolmljer—J. Robber. 0-1: J. den
Broeder-niet op.ekomen l-Ol^^d.
jong—H. Haan afgebr J. J. Jager Sr-
W de Witte 1—0; J. H. v. d. Harst—A.
V - i r'
GOUDSCHE COURANT
ZATERDAG 7 JANUARI 1950.
Bodegraven
Commissie Voor byzo.ndere noden.
In deze gemeente is ingesteld een com
missie van samenwerking voor bijzondere
noden Zij bestaat uit de heren H F.
Huchshorn (voorz J. Bekker (2e voorz.i,
J. H. J. v. Loo (secr-penningm W Ba
telaan, J. Lok. B J. Suringa en mej Le
lieveld.
Hekendörp
Koe uit veewagen gestolen
Toen de veehandelaar M. Kasius alhier,
op de Utrechtse Markt enige koeien uit
een vrachtauto naar de markt had ge
bracht. bleek bij zijn terugkomst een koe
uit de alito te zijn verdwenen.
Oliebronnen in Hekendorp
Door een zustermaatschappij van de
Sysmograph Service Ltd te Londen, de
Ned. Aardoliemaatschappij, worden mo
menteel op enige percelen weiland, gele
gen aan de Tiendweg alhier, grondborin
gen verricht, teneinde de aanwezighe.d
van aardolie vast te atellen. Diverse bo
ringen hadden reeds plaats en zullen nog
plaats vinden. Een en ander heeft vanzelf
sprekend veel belangstelling. Over het
resultaat der boringen is nog niets bekend.
Timmerfabriek vierde feeat.
Onder zeer grote belangstelling her
dacht de heer J. R. Vermeij alhier de dag
waarop hij 25 jaren geleden in deze ge
meente een timmerfabriek oprichtte. Ge
durende deze tijd werd dit bedrijf uitge
breid en tot een zeer modern machinaal
houtbewerkersbedrijf ingericht. Het ge
hele personeel werd des morgens door de
directie ontvangen ieder kreeg daarbij
een verrassing.
Geen roet meer op de was.
Voor de aardappelstomerij van de heer
P. Slingerland alhier wordt een stenen
schoorsteen gebouwd van 20 m. hoog. De
huismoeders zullen deze bouw met vreug
de gadeslaan.De oude lage schoorsteen
strooide met milde hand roet uit als ge
volg waarvan menig stekje te drogen ge
hangen of te bleek gelegd wasgoed op
nieuw behandeld moest worden.
Boombeplanting. Nadat in de afgelopen
zomer de Opweg alhier van een nieuwe
boombeplanting was voorzien, werden
verschillende boompjes door de jeugd ver
nield. Thans worden deze vervangen door
nieuwe bomen en wordt een beroep op de
jeugd en ouders gedaan, deze voor ver
nieling te speren.
Oudewater
kan zich klaarmaken.
„Julian*"
Langzamerhand komen zij thuis, de
militairen uit Indonesië. Deze keer is het
sergeant C. van den Brink, die na een
verblijf van enkele jaren in de Oost. op
12 Januari in Rotterdam zal aankomen.
Sergeant Van den Brink is op het troe
pentransportschip ..Asturias". Ook dit
maal zal het fanfarekorps „Juliana" niet
in gebreken blijven de terugkerende mili
tair een serenade te brengen. t
Beroepen. Als predikant bij de Ned.
Hervormde gemeente, alhier, in de vaca
ture wegens emeritaat van ds P. J. Steen
beek ia beroepen ds J. v. d. Velden te
Hilversum.
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk: 9.30
uur ds G. Boer te Gouda. 6.30 uur de
heer Dekker te Alphen a. d. Rijn.
Geref. Kerk: 10 en 6.30 uur ds Wielenga.
Geref. Gemeente: 9.30 en 6.30 uur lees-
dienst.
Bij de Raad van Arbeid te Niji
heeft de ambtenaar Van Tr. van 1944 af
geknoeid met uitkeringen. Hij had op zich
genomen het ziektegeld aan patiënten te
geven en bleek bij de Rijksverzekerings
bank hogere bedragen op te geven dan
wettelijk was toegestaan. Zelfs liet hij
zicfi uitkeringen geven voor gefingeerde
patiënten. Op deze manier heeft hij dui
zenden gulden» geïnd, welke hij volgens
zijn zeggen voor de huishouding gebruikte.
Achteraf bleek de man ook voor per
soonlijke genoegens hoge uitgaven te
doen. Bij een contróle kwam de fraude
aan het licht. Eerst bekende hij slechts
een bedrag van enige duizenden guldens
te hebben verduisterd. Later bleek, dat
hij veel grotere bedragen had genomen.
Zoals de zaken nu staan schat men dat hij
dertig k veertig duizend gulden ten nadele
van de, Raad van Arbeid heeft verduis
terd.
De vroegere politicus John Theotokis
heeft een interim-regering voor Grieken
land gevormd, die tot taak zal hebben toe
zicht uit te oefenen op de komende ont
binding van het zitting hebbende parle
ment en het uitschrijven van algemene
verkiezingen, die 45 dagen na de ontbin
ding zullen Worden gehouden. In zijn
kabinet hebben professoren en andere
niet-politieke leiders zitting, die zich in
de verkiezingen geen candidaat zullen
atellen.
De opperbevelhebber van het Griekse
leger, generalissimus Alexander Papagoa.
wiens ontslagaanvrage gisteren leidde tot
het aftreden van de regering-Diomedea. ic,
na een onderhoud op het palei. met
koning Paul en Theotokis. bereid gevon
den in functie te blijven.
rrankrUk en het Saargebled. De Franse
•winuter van buitenlandse zaken Robert
schumann en de minister-president van het
saarSsd J- Hoffman, zullen vermoede-
fllk In de tweede helft van J«nuarl *en
conventie tekenen, waarbij een economische
f£ So£d,£Kter v.n h.t Fr.n»« mlnl.t,-
L n^.wluflk» voor 28 dagen kolen In voor-
Ammerstol
Predikbeurten. - Ned. Herv. Kerk. 10
uur ds J. B. Th. Hugenholtz. - Ned.
Herv. Evangelisatie. 10 en 6-30 uur de
heer Visser te Doornspijk.
Collectes. De collecte ter aanschaf
fing van een gehoorinstallatie, in de Ned
Herv. Kerk gehouden, heeft 38.91 opge
bracht. Voor de generale synode, der Ned.
Herv. Kerk werd op Oudejaarsavond
52.26 gecollecteerd.
Nieuweiketk a d IJssel
Geen bezwaar. De ministeriële ver
klaring van geen bezwaar ie verleend op
een wijziging in de statuten van de wo
ningbouwvereniging „Ons Huis", alhier.
Ouderkerk a. d. IJssel
Loop der bevolking: Ingekomen: Op
B 126 Cornells Rehorst. van Maastricht;
op C 115 Leendert Cornells Pols. van
Krimpen aan de IJssel; op B 226a Jan
Arie Helderblom. van Lekkerkerk; op A
25a Pieter Jan C. de Jong. van Gouderak.
Vertrokken: Van B 107 naar Rotterdam.
Dingeman Seip; van A 280 naar Gouderak.
Cornelia Otterspeer; van C 67a naar Krim
pen a. d. IJssel, Dirk Spek en gezin; van
A 280 naar Gouderak. Cornells Verboom.
Predikbeurten. Ned. Herv Kerk. dorp.
9.30 uur d4 J. D. van 't Hof. te R'dam, 6.30
uur ds H. G. Abma, te R'dam Wijkgebouw
Lageweg: 9 30 en 6.30 uur de heer A. de
Redelijkheid
Geref. Kerk 9.30 en 6.15 uur ds C. A.
Vreugdenhil.
Schoonhoven
Zilverstad—toneelcoi cours. De op
voering van het toneelspel „Achter de
wolken schijnt toch de zon" vormde het
begin van de tweede helft van het „Zil
verstad-toneelconcours". R.K. Haarlems
toneel .Thalia" bracht het stuk voor het
voetlicht. Dit gezelschap heeft, hoewel de
rolkennis wel eens iets te wensen over
liet. er een uitstekende voorstelling van
gemaakt.
Stolwijk
Burgerlijke Stand. Ondertrouwd: H.
Honkoop. 30 j. te Gouda' en G. van Mid
delkoop. 29 j J. van der Ree. 21 j. te
Gouda en W. Verwaal. 19 j.
(Van onze Haagse corrrespondent).
"A/TOCHTEN er lieden zijn, die
een „eigen opname" hebben
gemaakt van de uitzending op 27
December uit Batavia van de
plechtigheid van de souvereiniteits
overdracht, dan bezitten zij iels
bijzonders zoiets als een post-
zéyel met een misdruk. Het was de
heer HU. in Den Haag, die luis
terde naar de heruitzendingover
Hilversum II, opgevallen, dat voor
de H.V.K., de héér Lovink, het
woord nam, een adjudant de voor
lezing van het Kon. Besluit aldus
ivin
..Wij Wilhelmina, bij de gratie
Ciods Koningin der Nederlanden..."
Zijn vrienden en kennissen had
den van deze vergissing evenwel
niets gemerkt en omdat hij ging
twijfelen wendde de heer zich
tot de heer Vogt van de A.V.R.O.
Deze antwoordde hem, dat hij de
plaat opnieuw had afgeluisterd en
dat er geen twijfel aan is of er
werd inderdaad gesproken van
„Wij Wilhelmina". Verder schrijft
de heer Vogt in zijn antwoord:
Het is een merkwaardige fout. te
merkwaardiger, omdat u de eenige
zijt, die er de aandacht op heeft
gevestigd. Wij zullen een aantee-
kening op
latere gesl
teit ziullen bekijken en gebruiken'
de plaat stellen, opdat
•slachten haar als curiosi-
Leningen voor Indonesië
Volgens de. New York Times be
reiden de Verenigde Staten een serie
economische en, in sommige gevallen,
militaire hulpprogramma's voor ten bate
van Frans Indo-China, Indonesië, de
Philippijnen, Korea én Japan, met de
bedoeling economisch herstel en stabili
teit in het Verre Oosten en Zuid-Oost-
Azië te bevorderen.
Volgens James Reston, die dit bericht
brengt, zouden sommige programma's
reeds door het Witte Huis zijn goed
gekeurd.
Ten aanzien van Indonesië zouden de
Verenigde Staten hun steun willen geven
aan een lening van de Bank voor In- en
Uitvoer aan de Verenigde Staten van In
donesië in aansluiting op een lening van
de Wereldbank ter ontwikkeling van de
natuurlijke hulpbronnen van het land.
(Van onze Amsterdamse correspondent)
Het is met de uitvoering van de plannen voor het Bóuwen van een nieuw
stadhuis te Amsterdam een lijdensgeschiedenis. Het tegenwoordige gebouw is
reeds tientallen jaren veel te klein voor de hoofdstedelijke gemeentediensten, die
daarom hoe langer hoe meer gedecentraliseerd worden, zeer ten ongerieve van
het publiek. De trouwzalen ztfn een aanfluiting voor de eerste stad des Rijks
en zelfs bij eerste klasse huwelijken staat men opeengedrongen in de rij te
wachten op de ambtenaar. En vele voorgenomen huwelijken vielen letterlijk in
het vies-groene water van de Oudezijds Voorburgwal, omdat een trouwkoetsjes-
paard een stap opzij deed op de hobbelige keien van de te srfialle straat langs
het groezelige grachtje. f
dit plan aan de openbaarheid zal worden
prijsgegeven, kan men er zeker van zijn,
dat het stadhuis-vraagstuk van de hoofd
stad een kwestie van nog zeer vele jaren
zal worden.
En ondertussen zitten die brave Am
sterdamse gemeente-ambtenaren zo lang
zamerhand met hun bureau op straat,
omdat ze het stadhuis uitpuilen
Al veertien Jaar worden er plannen
gemaakt voor een nieuw stadhuis, dat
Amsterdam waardig zal zijn. De gelden
hiervoor waren al voor de oorlog beschik
baar, nl. 10 millloen gulden. Dit bedrag
werd verkregen door de verkoop aan het
Rijk van het Koninklijk paleis op de Dam,
dat tot de tijd van Lodewijk Napoleon
Amsterdams stadhuis was.
Voor en vlak na de oorlog waren gede
tailleerde plannen uitgewerkt voor een
nieuw stadhuis op het Frederiksplein, de
lege ruimte van het afgebrande Paleis van
Volksvlijt.
Toen. nu anderhalf Jaar geleden, de
beslissing in de Amsterdamse gemeente
raad eindelijk zou vallen, kwamen Burge
meester en Wethouders plotseling met een
nieuw voorstel voor een stadhuis aan de
Amstel met saneringsplan van de (voor
malige) Jodenbuurt.
Dure tekeningen en boekwerken werden
uitgegeven aan rijks- en gemeentelijke
autoriteiten, alsmede aan de pers.
De Amsterdamse raad moest dit plan
eerst grondig bestuderen. Dit kostte weer
anderhalf jaar. Enfin, het plan zou bin
nenkort weer op de agenda komen en
eindelijk zou dan meende men de
beslissing vallen, hoe en waar Amsterdam
een nieuw stadhuis zou krijgen.
Naar het Vondelpark
Iedereen was reeds tevoren blij. Tot
gisteravond dan. Het Protestants-Christe
lijke gemeenteraadslid Rustige riep name
lijk de in de hoofdstad geaccrediteerde
pers bijeen om mededeling te doen van
een tegenvoorstel: e^n stadhuis in het
Vondelpark. Gistermiddag had hij dit plan
aan de burgemeester voorgelegd en hij
zal het de eerstvolgende raadszitting als
voorstel indienen. Natuyrlijk zal de raad
dit nieuwe plan op zijn merites moeten
beoordelen. Zo iets duurt een paar jaar.
En dan vernemen wij zo juist ook nog,
dat een andere raadsfractie een stadhuis
plan voorbereidt op de open plaats tussen
Concertgebouw en Rijksmuseum. Wanneer
Eén Bevin twee Hindoes!
De trap voor het senaatsgebouw
te Colombo, waar de volgende
week de conferentie van ministers
van! het Britse Gemenebest zal
worden gehouden, is hoog en steil,
ti steil voor een man van Bevins
constitutie. Men heeft er over
gedacht een lift te doen aanbren
gen voor de „gewichtige" Engelse
minister, maar dat denkbeeld
strandde op de overweging dat
Bevin dan door de achterdeur het
gebouw zou moeten betreden, wat
niet in overeenstemming met zijn
waardigheid zou zijn. Men heeft
thans een typisch-lndische oplos
sing gevonden: de Engelse minister
is een draagstoel ter beschikking
gesteld, waarmee hij de trap op en
af zal worden getransporteerd.
Ceylonse dragers zijn thans vlijtig
met dit vervoermiddel aan het
oefenen, teneinde Bevin de veilig
heid en het comfort waarop zijn
rang hem recht geeft, Je kunnen
garanderen. Als „Bevin" fungeren
bij de oefeningen twee Ceylonse
ambtenaren. Hun collega's kijken
nauwlettend toe, teneinde uit te
maken of vier dragers voldoende
zullen zijn om het zaakje te klaren!
Vliegtuigongeluk. Een viermotorige bom
menwerper van het type B-50 ls, met elf
man aan boord in een baal van Florida,
even na de start. verongeluk! Negen In
zittenden konden worden gered De oorzaak
van het ongeval la nog niet bekend.
Het onderzoek in de Luikse valse muntersaffaire loopt ten einde. Bij
de criminele voorlichtingsdienst in Den Haag en op het politiebureau
te Luik liggen omvangrijke dossiers, die dagelijks nog aangroeien. Er is
een grote buit aan valse bankbiljetten en drukpersen en vijf-en-vijf tig
personen van alle rang en leeftijd zitten achter slot en grendel.
De drie hoofdpersonen, M. en zijn vrienden waren jonge charmante
boemelaars, gewoon aan een „duur" leven. Hun enige verlangen was
spoedig rijk te zijn. De valse munterij beschouwden zij daartoe als het
aangewezen middel: zij maakten 50 pet winst. Zij kwamen alle drie uit
zeer goede families. Een vierde hoofdpersoon, de kermisreiziger De
K., voert een illegaal-politiek doel aan. Hij beweert, dat hij slechts op
drachten van zijn chefs heeft uitgevoerd. Die wilde valse peseta's in om
loop brengen om op die manier het Franco-regiem in Spanje ten val te
brengen. Peseta's zijn echter geen guldens. Dat fceaamde de K„ maar de
uitvoering van de opdracht peseta's uit te geveri kostte zoveel geld, dat
hij eerst valse guldens aan de man moest brengen om met de winst
daarvan het andere werk te kunnen financieren.
Het bleef echter niet bij valae bankbil
jetten. Ook met valse relschèques werd op
grote schaal geknoeid. Er werd een reis
bureau opgericht, dat alleen op papier be
stond. en dat de fantasie-rijke naam
Voyage Gulliver droeg. Dit fictieve reis
bureau organiseerde verschillende fictieve
autobusreizen naar Frankrijk, waaraart
honderden, eveneen» fictieve, tourlsten
deelnamen. Het doel van dit alles is niet
moeilijk te raden. Een reisbureau mag
immers de financiële belangen van zijn
cliënten behandelen en de heren presen
teerden dus. ale vertegenwoordiger® van
Voyage Gulliver bij talrijke Franse ban
ken reiechèques douaneverklaringen enz.
Alles was schitterend nagemaakt tot de
fis en handtekeningen toe. zodat de
banken de reischéques uitbetaalden. Vol
gens bepaalde schattingen zouden op deze
wijze 25 millloen Franse francs zijn ver
diend. Terwijl men in België deze lawine
van verrassingen en ontdekkingen be
leefde waren er in Nederland tal van
verwikkelingen. Zo kwam er op zekere dag
een man op het hoofdbureau van politie
te Maastricht, die aanbood 2.5 millioen
aan vals bankpapier aan het licht te
brengen, indien hij 10 pet van de werke
lijke waarde zou krijgen. De man is meteen
vastgehouden; hij heeft natuurlijk geen
cent gezien.
Zo men zich zal herinneren verschenen
de eerste vake biljetten van honderd
gulden in Augustus van het vorige .jaar.
In September volgde de eerste arrestatie
te Krefeld. De daar aangehouden Belg h*d
zeventig valse bankjes van honderd op
zak. De man ging doorslaan, maar M.
en een van zijn vrienden waren gewaar
schuwd en er werd niets in hun woning
gevonden, toen de politie daar een onder
zoek instelde,
Een pientere cassière
Ditmaal ontsprongen belde Belgen nog
de dans. niet voor lang echter, zoals uft
het vervolg van dit verhaal zal blijken.
Op dat moment vreesden de politiemensen
dat de zaak mis zou lopen, omdat de valse
munters wel gewaarschuwd zouden zijn.
Maar het liep allemaal anders. Op 26 Sep
tember bemerkte een pientere cassière van
een Haagse herenmodezaak, dat een klant
haar met een vals biljet van honderd gul
den betaalde Daar had zij niet van terug.
De klant maakte dadelijk overvloedige ex
cuses en bood een goed bankbiljet aan.
De cassière vertrouwde het echter niet en
waarschwde haar chef, die de man achter
na ging. Zodra deze een agent zag. ver-
'telde hij, wat hem was overkomep en de
(Van onze handbalmedewerker)
Na eeri langdurige rustperiode, die ver
oorzaakt werd door afgekeurde velden en
de feestdagen, wordt Zondag de compe
titie weer voortgezet. In de hoofdklasse
hebben de clubs van de bovenste plaat
sen gemakkelijke tegenstanders, waar
door er in de rangschikking geen veran
dering zal komen.
De dames van DWS uit de district* la
klasse zullen met Olympia niet veel moei
te hebben. Bij CWP—Dynamo hebben de
gasten de meeste kans. De Meeuwen zul
len het ditmaal waarschijnlijk tegen HV
'36 niet tot een overwinning kunnen
brengen. Rotterdam krijgt bezoek van
ADO, dat de punten, die het nog zo goed
kan gebruiken, wel zal meenemen. De
uitslag van Vires et Celeritas—Gona i»
in zoverre onzeker, dat het nog niet vast
staat met welke cijfers de thuisclub zal
verliezen. Van de Leerdamse clubs Voor
waarts en Sportvreugd heeft de eerste
het moeilijker tegen Hellas dan de twee
de tegen SOS.
De heren van DWS zullen het wel
klaarspelen met het zwakke Hermes. Dy
namo daarentegen zal alle krachten moe
ten inspannen tegen Donar. De club» van
de onderste plaatsen. Vires et Celeritas
en Snelwiek, mogen ook nu niet op een
overwinning rekenen tegen Gouda en
ESDO. HVL ?al de Meeuwen een neder
laag moeten toebrengen, om gelijk te blij
ven met Wilton Fijenoord, dat ongetwij
feld WIK zal weten te bedwingen. Rot
terdam gaat vermoedelijk tegen SOS een
nederlaag tegemoet.
Het volledige programma luidt:
Hoofdklasse dames: HygleaConcordia,
Vlugheid en Kracht—PSV. DES—Turnlust.
UDI—Zeeburg; heren: Hellas—Nlloc. Vlug
heid en Kracht—PSV. DES—Olympia G.,
Olympia 11.—Blauw Wit.
District West B. le klasse dames: AHC '28
—WIK. olympia—DWS. Athene—Animo,
HMS—ESDO; 2e klasse: CWP—Dynamo. Hel
las—Voorwaarts. HV '36—de Meeuwen, Nw
Brunhllde—Phoenix. Rotterdam—ADO,
Duindigt—DIOS. SOS—Sportvreugd. Vire» et
Celeritas—Gona; heren le klasse: Olympia—
Animo. Hermes—DWS. CWP—Wings. Donar
—Dynamo; 2e klasse: Turnlust—AHC '28,
Vlves et Celeritas—Gouda. Snelwiek—ESDO.
HV '36—Phoenix, de Meeuwen—HVL. SOS—
Rotterdam. Vodo SC—HMS. WIK—Wilton F.
prinse wilhelmina heeft gisteravond
omstreeks acht «ur haar intrek genomen In
het paleis op de Dam te Amsterdam De
prins»s zal waarschijnlijk enkele dagen in
de hoofdstad blijven.
Proces tegen I.ewls. Zes kolenmaat-
John Lewla
werkersbond een proces ingesteld om acht
millloen dollar schadevergoeding. De actie
van de maatschappijen steunt op een wet
van de staat Ohio, waarbij verboden wordt
de handel van deze staat te belemmeren.
De maatsohappljen beweien diat de stop
zetting van het werk aan de mijnwerkers
li 600 000 dollar aan verloren loon heeft ge-
De ontmanteling in Duitsland. Kanselier
Konrad Adenauer heeft ln een nota de ge
allieerde hoge commissarissen verzocht af
te zien van de ontmanteling van een hoog
oven in de Hermann-Goering Werke te
Watenstedt—Salzgitter. In zijn nota ver
klaart de kanselier dat deze ontmanteling
tienduizend arbeiders werkloos zou msken.
Afdeling Rotterdam, dames le klasse:
ADO 2—Gouda. SVW—DWS 2. het Noorden
HION; 2e klasse: Raptlrrf RK—DWS 3. Wil
ton F —Gouda 2. Vlres et Celeritas—Meeu
wen 2; heren: Vlres et Celeritas 2—UVG.
DWS 4—DONK. Dynamo 3—Meeuwen 2. Dy
namo 4—Snelwiek 2.
Zaterdagmiddagcompetitie, dames le klas
se SR—Katwijk. DOS—Wilton F.; Ie klasse:
SR 2—Katwijk 2. OKK 2-DOS 2; heren:
OKK-DOS, DOS 2OKK 2. DBW-SR 2.
Want een zwaar programma
staat te wachten
(Van onze corr. ab van de
Karei Doorman*.
Prins Bernhard heeft Vrijdag zijn
trouwdag gevierd temidden van de offi
cieren van de Karei Doorman. In een
gesprek, dat wij met Z.K.H. hadden, heeft
hij nog eens vooral de nadruk gelegd op
het bijzondere economische belang van
zijn missie. Het reisplan is thans volledig
uitgestippeld. De Prins is zeer verheugd,
dat hij zijn bezoek aan de West thans kan
herhalen, waarbij de eilenden Saba en
St. Eustatius voor het eerst in de geschie
denis een bezoek van een lid van het
koninklijk gezin tegemoet zien.
Prins Bernhard staat dagelijks telegra
fisch in contact met Soestdijk en wan
neer wij straks op de Azoren zijn aan
gekomen. zal tussen de post van de be
manning naar het vaderland ook een
brief van Prins Bernhard naar huis mee
gaan.
In het vooruitzicht van het zeer over
laden reisprogramma, waarbij slechts ten
dele izan de Dakota gebruik zal worden
gemaakt, omdat anders na de Jange vlieg
tochten en de drukke ontvangsten de
%4|cht te vermoeiend zou worden, neemt
Prins Bernhard aan boord zoveel moge
lijk rust. De Dakota zal op de enkele
feizen. die moeten .wor ien afgelegd, reeds
overbelast zijn, zodat de Prins slechts
met een klein gevolg zijn bezoeken zal
afleggen. Het zal daarom ook niet moge
lijk zijn. dat de pers de Prins zal kunnen
vergezellen op zijn vliegtochten, wat de
Prins zelf zeer betreurt, omdat hij de
belangstelling van de pers voor zijn reis
naar de West op hoge prijs stelt. Dit laat
ste blijkt wel uit het feit. dat Prins
Bernhard op zeer informele wijze met de
pers het doel van zijn reis bespreekt.
(Ongecorrigeerd).
Nobele rovers. Een door twee gemae-
keide rovers aangehouden reiziger in de
buurt van Milaan wist onder de inspiratie
omstandigheden op te dissen, dat de ban
dieten hem nd«t alleen Heien gaan doch
hem zelfs een zakcentje van duizend lire
toestopten
agent vond het ernstig genoeg om de man
te arresteren. Bij zijn verhoor vertelde de
arrestant, dat hij Bèlg was en M heette.
Hij was in Nederland met vacantie. De
biljetten van honderd gulden hij had
twee goede en een vals in zijn zak had
hij volgens zijn zeggen in een dancing te
Luik gewisseld M maakte een betrouw
bare indruk. Een zesde zintuig waarschuw
de echter de politie, dat het misschien ver
standig zou zijn de man nog een dagje
langer vast te houden. Het was inderdaad
verstandig, want bij voortgezet onderzoek
bleek, dat M met meer succes in Utrecht
had gewerkt. Toen M. in Den Haag werd
gearresteerd, stond zijn vriend D. slechts
20 meter van hem verwijderd. Hij ging er
natuurlijk tussenuit en gaf alle valse bank
biljetten. die hij bij zich had. 375 in totaal,
aan een oom in bewaring en reisde toen
door naar Luik. De oom metselde het valse
bankpapier in de muur van zijn schuur ln.
maar zijn vrouw, die dat te gevaarlijk
vond. haalde de papieren weer te voor
schijn en verbrandde ze op de mestvaalt,
waar de sporen later werden gevonden.
Arrestatie op arrestatie volgde toen. Men
heeft later gehoord, dat de valse munters
nog kans hebben gezien 2.500 valse bank
biljetten van honderd gulden te verbran
den. De negatieven van het bankbiljet ver
stopten zij in een fles. die verstopt werd
in de tuin van een villa. Later werden zij
daaruit opgegraven.
Een tweede serie
In«November werd te Luik. op het «chip
van zijn broer, aangehouden zekere P.,
die bekende 2500 bankbiljetten van hon
derd gulden in België te hebben laten ver
vaardigen Deze schipper was twee jaar
geleden veroordeeld tot V* jaar gevange
nisstraf wegens het vervaardigen van
valse distributie-kaarten, doch was uit
Veenhuizen ontvlucht. De biljetten geleken
heel veel op die. uitgegeven door het grote
complot. Ze waren eiders gedrukt: wel
waren de cliché's door dezelfde cliché
maker vervaardigd. Veel plezier heeft de
schipper van de uitgifte niet beleefd, want
hij liep al heel gauw tegen de lamp.
Commissaris Kallenborn van het bureau
Criminele Voorlichting, van wie boven
staande bijzonderheden afkomstig zijn.
vertelde nog. dat in samenwerking met de
gehele Nederlandse politie, in de afgelopen
vier jaar' 36 werkplaatsen zijn ontdekt,
waarvan 10 in het buitenland. En waar het
in de meeste "gevallen ging om zeer grote
aantallen nagemaakte distributie-beschei
den en grote hoeveelheden vals bank
papier, is dit een resultaat, waarmee de
Nederlandse politie tevreden kan zijn.
Voornamelijk te wijten
aan het seizoen
Tijdens de maand December nam het
aantal bij de gewestelijke arbeidsbureaux
als werkloos geregistreerde mannen toe
van 62.704 tot 83.187. Dit aantal van 83.187
werklozen kan onderverdeeld worden in
54.898 geeel werklozen (vorige maand
42.686) 27 466 tewej-kgestelden bij een
object van de Dienst Uitvoering Werken
(19.415) en 823 personen op wachtgeld
(603).
Deze stijging der werkloosheid is voor
namelijk te wijten aan het vorderen van
het winterseizoen, waardoor telkenjare de
werkloosheid toeneemt en aan de nieuwe
inschrijving van zojuist gedemobiliseerde
militairen, die niet allen onmiddellijk in
het arbeidsproces konden worden opge
nomen. Voorts nam het aantal D.U.W.-
arbeiders toe door het al% zodanig in de
statistiek opnemen van de arbeiders van
de Dienst Uitvoering Werken op Wal
cheren. Deze personen werden namelijk
voorheen niet geregistreerd.
Tenslotte is het van belang te vermel
den. dat de mannelijke beroeps-bevolking
gedurende het jaar 1949 met 38.000 perso
nen is toegenomen.
De vraag naar mannelijk personeel
daalde van 18.980 tot 15.795. In de aarde
werk- en steenindustrie steeg het aanbod
van arbeidskrachten van 1.156 tot 1.455;
in dq bouwbedrijven van 9.115 tot 14.268;
in de veenderijen van 2.319 tot 2.976; in
de metaalnijverheid van 3.475 tot 4.156;
in de voedings- en genotmiddelenindustrie
van 1.439 tot 1.807; in de landbouw van
7.596 tot 15.611; in de haven- en trans
portbedrijven van 1.333 tot 1-651 en in de
groep losse ongeschoolde arbeiders van
10 395 tot 13.132.
(Ongecorrigeerd).
De Centrale Dienst voor ln- en Uitvoer
deelt mede, iat met ingang van 16 Janu
ari a.s. een lijst van kracht zal worden
van textielgoederen. waarvoor de kwan
titatieve beperkingen van de invoer uit en
behoudens enkele posten van de uit
voer naar de landen van <ie Belgisch-
Luxemburgse Economische Unie zijn op
geheven.
Ook zal tegelijkertijd krantenpapier,
zowel voor de Invoer ala voor de uitvoer,
worden vrij gegeven.
In de Nederlandse Staatscourant zullen
in de loop van de volgende week worden
gepubliceerd de atatiatleknummerg. waar
onder de hierboven genoemde goederen
vallen.
Met ingang van dezelfde datum zuljen
ook gedeeltelijk worden opgeheven de
kwantitatieve invoerbeperkingen van tex
tielgoederen uit Groot-Brittannie, Ierlind,
Noorwegen. Zweden. Denemarken. Oosten
rijk, Turkije, Griekenland, IJsland en
Portugal alsmede uit Frankrijk en Italië.
(Ongecorrigeerd).
in ginds in 't versch et.
Vichtjes, dat in 't dalen,
eur van Bloempjes l iec
's Hemels gunst gen et.
de IV Graef van Holla
Duizaw^thcm
TN DE ACHTTIENDE EEUW werden in
J ons vaderland allerwegen dichtgenoot
«chappen opgericht, welker leden zich
ten doel stelden het beoefenen der dicht
kunst. De grote bloeitijd dezer ideële
verenigingen lag tussen de jaren 1765 en
1780. Vóór die tijd echter waren er hier
en daar ook rbeds defgeliike genoot
schappen, waarvan het wefk zeker de
aandacht waard is.
Een er van is het Rotterdamse dicht-
genootschap „Natura et arte", opgericht
in 1726. dat reeds vóór genoemde bloei
tijd, n.l. in 1741 werd opgeheven.
In zijn vijftienjarig bestaan heeft het
fenootschap heel wat geproduceerd: niet
ninder dan 6 delen letterkundige wer
ken. zowel toneel- dicht- als taalkundige
werken zagen, het licht. Men moet respect
voor deze arbefd hebben, temeer, als
men in aanmérking neemt, dat vrijwel
aile leden het druk hadden met hun da
gelijkse arbeid en zich slechts in hun
vrije tijd aan de edele dichtkunst konden
wijden.
Elke Zaterdagmiddag vergaderde men
ln de Stadsdoelen.
DIRK SMITS.
Kopergravure van P. Tanjé naar
D. v. Nijmegen.
"C1 EN DER TROUWSTE LEDEN was
Dirk Smits, die van de oprichting af
deel uitmaakte van het Genootschap en.
hoewel hij bij zijn toetreding pas 24 jaar
oud was. er weldra de ziel van werd.
Toen hij de stad verliet, miste men hem
to zeer. dat het Genootschap weldra
werd ontbonden.
Smits, die een betrekking had bij de
belastingen te Rotterdam en in 1746 werd
overgeplaatst naar Hellevoetsluis. het
geen voor hem een promotie bijtekende,
was een muzikaal mens, die zich aange
trokken voelde tot de edele kunst der
poezie. Veel had hij gelezen, o.a. Vondel.
Hooft, Huygens. De Decker en vooral
Hubert Cornelisz. Poot. En het waren
juist de gedichten van laatstgenoemde
dichterlijke buitenman, die bij hem be
wondering wekten. Smits stelde zich Poot
ten voorbeeld, toen hij zei# verzen ging
schrijven. Zeer sterk is dan ook Poots
invloed te zien in het werk van de Rot
terdamse poëet, aan wie voor het nage
slacht in Rotterdam de herinnering is
bewaard, doordat men indertijd een straat
naar hem noemde: de Dirk Smitsstraat.
Waarschijnlijk zullen de meeste Rotter
dammers. zelfs zij die thans nog in deze
straat wonen, niet weten, dat Dirk Smits
een dichter was.
Geen groot dichter
AL IS DIRK SMITS niet onder de
grote Nederlandse dichters te rang
schikken. veel van wat hij heeft geschre
ven is waard aan de vergetelheid te wor-
de.n ontrukt. Zeer zeker is het oordeel
van prof. Jan ten Brink in zijn „Geschie
denis der Nederlandsche Letterkunde"
niet billijk en veel te eenzijdig als hij
beweert: „Dirk Smits, de dichter' van De
Rotlestroom. waarop hij jaren had ge
blokt en geschaafd met volkomen gemis
aan smaak en gevoel". J. de Vries is
daartegenover weer te ver gegaan in zijn
bewondering, als hij schrijft: „dat hij
(Smits) onder de eerste dichters van ons
Vaderland met regt gestelt wordt". Moge
Smits dan al geen „hoge" poëzie hebben
gegeven, zijn werk kenmerkt zich
door een aant
heid.
Smits is een echte 18-de eeuwer en
zijn poëzie herinnert aan wat schilders
ln die tijd voortbrachten. Smits is geen
groot talent, maar „hij heeft het ruriig
vlakke, het vriendelijk bekorende, het
enmet
ntrekkelijk levendige los-
'ettig vluchtige, het zwierig bevallige
van zijn eeuw". Willem Kloos heeft in
dertijd in een uitvoerige studie over de
dichter hem op de plaats gesteld die hij
Waard is. Terecht heeft Kloos cfe aan
dacht gevestigd op enige kleinere ge
dichten van Smits, die van blijvende
waarde zijn.
De Rottestroom
CMITS' BEKENDSTE WERK is onge-
twijfeld „De Rottestroom". al Is dit
niet een zijner beste dichtwerken. De
eerste druk verscheen tn 1750 te Rotter,
dam WJ Ph. Losel. J. D. Beman, H. Kent-
lmk, J Bosch. N. Smitfiot, J. Lozel on J.
Burgvliet. Het dichtwerk zelf werd
voorafgegaan door een „Toewijding aen
den dooriuchtigen vorst en heere Willem
Karei Henrik Friso, prince van Oranje
en Nassau"; versierd met diens beeltenis.
Dan volgt een hele reeks lofdichten op de
dichter door vereerders.
„De Rottestroom" zelf omvat drie zan
gen verlucht door de fraaie prenten,
waarvan men hier de reproducties ziet en
welker allegorische- voorstellingen door
de schrijver worden verklaard. Deze
dichterlijke verklaringen drukken wij ter
karakterisering mede af. Niet minder dan
zeven jaren heeft Smits aan zijn Rotte
stroom gewerkt. Het werk is dan ook
topograflsch-historisch af en dat is juist
de waarde ervan, al is het te betreuren,
dat het als kunstwerk minder is gc-
6 aagd. Doch met dat al bevat „De Rotte-
atroom ook verscheidene goede verzen.
Is zeeT goed leeRbaar en voor wie belang
stelt in de geschiedenis van Neerlands
koopstad aan de Maas inderdaad
De eerste zang is een historis
schouwing van het stroomgebied
Rotte; de tweede een loflied op
en de derde een verheerlijking
terdam „als telg van de Maas
Rotte, geboren uit haar
Verklaring van de Tite
boeiend,
che be-
van de
ie Rotte
an Rot
en de
ïien."
'prenf
Bij de Derde Zang
DE Dichtkunst kroont met Lofl
De Rotte, die, vol moeds.
In stroomgewaden, los van zwier
Pracht op een Waterkoets,
Omringt van Veertien Plasnajaëi
Wier ijver, door den spoed
Der snelle Watermolenraên,
Het stroomnat zwellen doet.
Hoe moedig ziveeft hier, boven
De wakkere Adelaer
Die Schielands Wapendrager is!
Hoe vrieridlijk lacht de schaer.
Van Wichtjes! die de Nimfen mi d
Voor haren dienst' beloont;
En 't Oude en Nieuwe Wapenschildt
Van Rotterdam vertoont;
Van Rotterdam, in Hollands tuin
Ginds op den Stroom gebouwt,
Wiens glory dus de Lofbazuin
Der Dichtkunst' bezig houd,
Verklaring prent b
„Z"1 KLIEFDE Dochter! uw gelaet,
„Uw luister, uw vermogen,
„Uw wakkre. vlijt, uw achtbre staet,
„Verheugt mijn hart en oogen.
,,'k Zie hoe ge, in uw geëert bewlndt,
Tot deugdt en kunst genegen
.De Koopzorg en Geleertheidt mint.
„Derf nimmer 's Hemels zegen!
Dus groet de Rotte, uit haren vloed',
Hier, met haer Stroomgespelen,
De Rotterdamsche Maegdtbegroet
Van Twee Paer Weerelddêelen,
Die haer ontelbre Waren biên.
En hoofd- en halssierraden.
't Verschiet doet ons de Stroombaen zien,
Waerlangs, met haer Najaden,
De Rotte door haer Koopstat'vloeit
En ruischend naer den Maesstroom spoeit.
NAJAARSTREK behoort weer tot het verleden. In October bereikte hij
zijn hoogtepunt en tot ongeveer half November kwamen er bij geschikte
weersgesteldheid nog kleine troepjes doortrekkers, uit het Noorden langs de
kuststreek aangevlogen. Lang niet alle trekkers gaan ineens naar het Zuiden;
verschillende soorten zoals koperwiekenkramsvogels, roodborstjes, spreeuwen,
me,zen en enkele soorten roofvogels brengen de winter geheel of
d00X.en alleen bV een eventuele strenge winter trekken zij nog
veraer Zuidwaarts. Dientengevolge zien we thans meer vogels dan in de laatste
maanden voordat de massa-vogelverhuizing een aanvang nam.
VOORAL LE KIEVITEN, die nu nog onze
weilanden bevolken, zullen, zodra het
begint te vriezen, hun biezen pakken en zo
ver zuidelijk gaan. totdat ze weer ge
schikte voedselgebieden hebben bereikt,
waar de vorst hun geen parten kan spelen.
Zolang de bodem zacht en vochtig is. be
staat er voor de kieviten geen aanleiding
ons te verlaten. Zij blijven dan rustig in
de weiden en houden een belangrijke op
ruiming onder allerhande schadelijk ge
dierte. De kievit heeft een korte betrek
kelijk zwakke snavel waarmee hjj in de
hard bevroren bodem niet naar voedsel
kan zoeken. Het is dus te begrijpen, dat
ze. wanneer er vorst iq aantocht is. snel
verdwijnen.
Eveneens in de weilanden vinden we thans
soms grote troepen kramsvogels, bewoners
van het hoge Noorden. Evenals de kieviten
verdwijnen ook deze vogels bij vorstinval
onmiddellijk. Het zijn lijsterachtige vogels
iets groter dan de merel. De kop is voor
namelijk blauwgrijs en de romp vertoont
veel overeenkomst met die van de zang
lijster. Merkwaardig, dat zo weinig men
sen deze vogelnaam kennen. TCortgeleden
werd schrijver dezes gevraagd of het adres
Kramsvogellaan in een van onze grote
steden juist was en of dit niet Kraanvogel
laan moest zijn.
Voorts wemelt het ln de weiden van
spreeuwen, die eveneens een grote oprui
ming houden onder het insectendom. In de
middaguren verlaten zij dorpen en steden
en verzamelen zich op weilanden, in boom
gaarden en in de bomen van de polder
wegen. Even voor zonsondergang voegen
verschillende troepen zich tezamen en dan
begint de vlucht naar de slaapplaatsen in
grienden en uitgestrekte rietvelden. Daar
Mantelmeeuw op de belt.
dit ook -een „trek" is. die zich zelfs iedere
dag herhaalt, spreekt men in dit verband
van „slaaptrek". 's Morgens, voordat de
zon opkomt, keren de spreeuwen weer
naar hun „haardsteden" terug.
Iets dergelijks zien we bij de meeuwen,
die in de stad hun kostje komen ophalen.
Tegen de tijd. dat de duisternis invalt,
vliegen de meeuwen naar duin en strand
"óm te slapen ert bij het eerste morgenkrie
ken ontmoeten we ze weer boven de stad.
De grote zilvermeeuwen houden zich ln
hoofdzaak in de omgeving van de havens
op, de kleinere kok- of kapmeeuwen ver
tonen zich zelfs tussen de huizen, waar ze
zich gaarne laten voeren met uit ramen
toegeworpen stukjes brood. Bij die gele
genheid kan men ze heel goed bekijken
en opmerken, dat de kapmeeuwen achter
het oog een zwarte st-p hebben: dat is het
wintertenue. In het voorjaar, bij sommige
exemplaren reeds in de eerste maand van
het jaar. worden deze stippen steeds gro
ter. Daarna ontstaat een donkerbruine
streep dwars over de kop van de ene stip
naar de andere en dan is het net of de
vogel "een koptelefoon op heeft. Tenslotte
wordt de hele kop eerst licht- en daarna
chocoladebruin. d«t is het voorjaars- of
bruidskleed van de kapmeeuwen. Aan deze
koptooi hebben c}e vogÉSs hun naam te dan
ken. terwijl de naattvkokmeeuw duidt op
het geluid dat zij vobrtbrengen.
De tafelschuimers van
strand en polder
A EEN AFWEZIGHEID van ruim een
half jaar zijn de bonte kuaaien. de
luidruchtige en brutale tafelschuimers van
strand en polder, weer present. Zij hebben
hun jongen grootgebracht in het Noorden
en Oosten van ons werelddeel en brengen
de winter bij ons door. Zo streng kan de
winter niet zijn of deze bontrokken weten
er zich wel door te slaan.
Evenals zilver- en mantelmeeuwen azen
de bonte kraaien gaarne aan het strand
en ook op vuilnisbelten. Op beide plaat
sen is voor een vogel, die niet al te kies
keurig is. altijd wei wat te ha'len.
Meermalen hebben wij kunnen consta
teren. dat ze gezamenlijk een flinke bruin
vis van bijna een meter lengte volkomen
uitgehold hadden en als toevallig een van
hun soortgenoten het tijdelijke met het
eeuwige verwisselt, schromen zij ook diet
om zelfs hun eigen makker op te eten.
Zulks mag op het eerste gezicht misschien
wreed lijken, doch men moet niet verge
ten, dat een vogel. <Jie dood is. niet meer
als een soortgenoot wordt herkend, maar
alleen als een stuk voedsel, dat op de
een of andere manier op het strand is
terecht gekortten. Hetzelfde geschiedt in
de broeitijd b.v. ook bij roofvogels, waar
dikwijls het zwakste jong. het nakomertje,
d^t later geboren is dan zijn broertjes en
zusjes, van honger en narigheid sterft en
dan eveneens door zijn sterkere nestgeno
ten verorberd wordt. Ook dit diertje is dan
geen nestgenoot meer. doch evenals de
dode jonge vogeltjes, die door de oude
vogels vopr hun kroost gebracht worden,
eenvoudig prooi.
FR 't oude Duifhuis zijne t
Door 't dichtgewassen B
Omarmt de Maes, met blijde zint
Door 't lachend Minnewicht gespiort,
Dv Rotte, die zijn hart beknort.
Dan schildert de dichter, h >e de
„Stedemaegdt van Rotterdam a s telg
van dit huwelijk is te beschouwer
't Gehelmde wichtje meld ons
Graef Willems 1) mildheid, die halfr vlijt,
Haer' heldenmoed en krijgsvermc
Bij 't Wapen van haer' lentetijdt,
Zijn eigen Wapen gunstig wijd.
Ter zijde zien wij Wena pralen
En Bulgerstein ginds in 't
Het Viertal Wichtjes.
De schoone keur van
Toont dat z\j
1) Willem de IV. Graef van Hillandt.
Bij de Tweede
nnen
loof
boort,
Men sprak deze week van:
Groten onder de Kleinen
^TER GELEGENHEID van het Nieuwe
A Jaar werden in Engeland tientallen
mannelijke en vrouwelijke arbeiders ver
blijd met een onderscheiding, n.l. met de
Britse Rijksmedatlle. Deze onderscheiding
is nimmer weggelegd voor de groten der
aarde, maar slechts voor de heel gewone
mensen, die toch groot zijn: groot in het
kleine Onder de gelukkigen waren dit
jaar negentig vrouwen. Daar was bij
voorbeeld de 71-jarige Elizabeth Hulme
te Burslem. die 57 jaar lang in dezelfde
fabriek heeft gewerkt en in die tijd zes
tien millioen deksels voor theepotten heeft
gemaakt. Zij was nog niet eens de oudste
van de onderscheiden vrouwen. Dit was
Lucy Webster te Northfleet, die de leef
tijd van 83 jaar heeft bereikt en nog altijd
op een boerderij werkt. Een en zeventig
Jaar lang heeft zij daar haar werkkracht
gegeven, elke ochtend is zij naar de boer
derij gelopen en 's avonds keerde zij te
voet huiswaarts; in totaal heeft zij op
die manier 220 000 kilometer afgelegd.
Eerst sedert kort vindt ze. dat zij het zich
wat gemakkelijker kan maken en pakt zij
de bus. En dan is er ook nog de 68-jarige
Mary Hannah Lewis, die elke morgen,
prompt kwart voor zeven, haar naam
schrijft op de klok van een tinfabriek in
Port Talbot, waar zij er ook al 55 jaar
op heeft ziften. De medaille werd even
eens toegekend aan mevrouw Mabel Af
fleck. die in dë tijd van zeven jaar de
mensen in een van de armste wijken van
Oost Londen tot sparen heeft weten te
bewegen, zodat ln deze periode door de
armsten der armen in totaal ruim 43 000
pond sterling werd ter zijde gelegd. En
zo waren er nog 87 heel gewone vrouwen,
die voor buitengewone prestaties werden
gehuldigd.
J^E LIEFHEBBERIJ van het kweken van cacteeën is een hobby van velen. Af en toe
is het hebben van vele soorten van vaak grillig gevormde cacteeën mode. In vrijwel
elk bloemenmagazijn ziet men deze stekelige planten, veelal in groepen btfeengeplant ln
een schaal. Doorgaans begint men met een enkel exemplaar, doch heel dikwijls is deze
ene plant het begin van een verzameling. Als men eenmaal de smaak van het kweken
van deze exotische gewassen te pakken heeft, wil men steeds meer soorten leren ken
nen. anders gevormde, anders bloeiende.
|R kopen óf ruilen breidt men zijn
'erzameling uit. De goede liefhebber
kent al zijn stekelige vriendjes bij name.
Maar, zal menigeen zeggen: je hebt in je
kamer zo weinig plaats voor deze planten!
Dit is niet waar. want de vensterbank van
één enkel raam dat niet steeds behoeft te
worden geopend om frisse lucht in de ka
mer te laten binnenkomen, is voldoende
voor een vrij groot aantal planten. En als
men er mee begint zal men zien. dat men
weldra steeds meer bewondering gaat voe-
J^EVENSLUST ls 't ware leven,
Is het liefelijkste goed
Dat de lachende aard kan geven
Van haar weelde en overvloed.
DE GENESTET
Fraai exemplaar: Echinocactus Crusonii.
Ien voor deze zonderlinge kinderen van
Flora, 'zelfs al zullen velen u een zonder
ling noemen. Want z.'gt men. wat heb
je in vredesnaam aan die dode bolletjes
met nijdige stekels, waar geen groei in
zit
Inderdaad, bij vele amateur-kwekers
blijven de cacteeën „dode bolletjes, waar
geen groei in zit", maar als men ze be-
Zingen, lief. is zich versteken
In een vindbaarheid zo schoon
schreef Boutens eens en al is het dan waar. dat in de modernere poëzie de zingende
stem van de dichter in 'een, spreekstem is o\»ergegaan, het element van zelfverhulling
ls daarbij des te sterker geworden Want wat de dichter van nu kenmerkt, is een
zekere schroom voor de onmiddellijke gevoelsuiting hij zoekt een alledaags voor
val in de wereld buiten hem. een gebeurtenis, die hij zo wil uitbeelden, dat ze ver
wijzen gaat naar een gevoelssituatie Nu is het eigenaardige, dat deze situatie even
zeer van toepassing is op de in de gebeurtenis optredende personages als op de dich
ters zelf: in laatste instantie schrijft hij over zichzelf, al neemt hij de schijn aan van
dit niet te doen.
Een gedicht *ls „Jacoba" van Max Dendermonde is aen uitstekend voorbeeld van
deze lyriek-langs-een-omweg. .Na het bovenstaande zal het wel duidelijk zijn, dat we
hier allerminst met een verhaaltje zonder meer te doen hebben. Men lette maar eens
op het sterk suggestief karakter van de trekjes, waarmee dit moment uit het leven
van een niet meer zo jonge adellijke joffer wordt gebeeld.
Daar is allereerst de stemming van
handelt, zoals het behoort en ziet hoe
schone bloemen ze dragen, zal men er heel
anders tegenover staan.
Het dient echter erkend te worden, dat
heel wat cacteeën door degene, die ze be
zit, „vermoord" worden. Vooral de be
handeling gedurende de winter maakt vele
slachtoffers en het is een bewijs, dat ze
verre van veeleisend en ontzettend taai
zijn. dat tal van plan\en deze behandeling,
die eigenlijk aen mishandeling is, over
leven.
Wie begint cacteeën te kweken geven
wij de raad koop niet te jonge, maar
oudere, bloeibare exemplaren. Want als
men wel eens de opmerking hoort: „Bij
mij bloeien cacteeën toch nooit!", is daar
op maar eén antwoord: ,,Dat ligt niet aan
de cacteeën. maar aan de behandeling er
van!"
Van liefhebber tot kweker
AVER HET VERZORGEN van voor de
kamer geschikte cacteeën kan veel
en ook weinig worden gezegd. Zij hebben
voor alles licht en zon nodig. Men moet
een raam hebben, dat niet op het Noorden
ligt, waar de zon flink kan binnenschijnen
dat niet herhaaldelijk geopend behoeft te
worden en waarvoor geen gord-jnen han
gen. die het gehele venster bedekken. Een
cactuskasje. dat op de vensterbank kan
worden geplaatst, is zeer aan te bevelen.
Het kasje moet als bodem een 10 12
cm. diepe bak hebben, welke men met
turfmolm vult, waarin men de potten
kan ingraven. De turfmolm houdt de
wortels warm en biedt bovendien de gele
genheid de potten op dezelfde hoogte te
plaatsen, terwijl een te felle zonneschijn
de wortels nu niet kan verbranden.
Mocht de zon wat al te fel
schijnen, dan kunnen de ruiten van het
kasje met kalk worden ingesmeerd of wel
kan men er een stuk tule over heen han
gen. Het kasje moet in het voorjaar wei
nig. in de zomer 1 a 2 uur per dag worden
gelucht en dan liefst, wanneer de zon niet
schijnt. Een vaste regel voor het gieten
DE ROTTE praelt hier aan de Ifijde
Van Schielands Maegdt,
In 't Stroompriëel, waar op zij bt^de
Haer glory draegt.
De Heemraedlijke Wapens sieren,
Als een festoen.
Doormengt met Stroomblaên en
Lauw
Haer Paviljoen.
Vier Nimfen toonen, vol genuch
Daer 't Stroomnat speelt,
Wat Veen- en Veld- en Waferwr^ii
Ons Schielandt teelt.
De vreugdt der jonge Golvelingen.
Kent maet noch toon.
Dus streelen de eélste zegeningen
Den Rottestroom.
ieuw en vrieskou, die de strakke
eenzaamheid van 'Jacoba's leven
symboliseert. Wel is er nu en
dan een vage onrust, iets dat niet
eens de naam van verlangen mag
dragen en dat verdrongen wordt Hoor
de snel opkomende onverschilligheid
en lusteloosheid. Iets in Jacoba is
bezig te sterven. Maar dit beseft zij
eerst wanhopig duidelijk, als ze er ge
tuige van is. hoe een ingevroren zwaan
uit het ijs wordt ontzet. Dan herkent
zij haar eigen lot in dat van de vogel;
alleen: wie zal haar bevrijden? Dat de
kleine traan, door niemand opgemerkt,
bevriest in het kantwerk van haar
kleed, is een zinnebeeldig antwoord
op haar onuitgesproken vrpag. Im
mers: dit blijk van warmte en inner
lijk leven verstart aan de lucht, zoals
zijzelf bevriezen zal in de kou van
een leven, dat de liefde niet kent.
Heeft de dichter nu alleen maar
over Jacoba geschreven? Ach wie
kan zeggen, dat hij al zijn gaven zo
harmonisch ontplooid heeft, dat hij
niet, ergens in een verborgen hoekje
van zijn ziel, een ingevroren zwaan
geworden is?
Jacoba
alles was.
hoe ivit de tointër op de tinnen rustte.
Een knecht liet sporen in de verse sneeuw
als tekens van jfijn mannelijke pas.
die haar zo' luonderbaarlijk verontrustte;
haar huiverink stierf in een lichte geeuw.
En later stiet haar^tatige kornet
onachtzaam vlokkeii\an de laagste takken
keek zij trots, hoeyf een zwarte zwaan
uit de bevroren vijvert werd ontzet.
Dan. aarzlend in de wuwgeslagen wakken,
dreef hij verhongerd of> Jacoba aan.
Zij liet hem eten uit hhar dunne hand
en toist de knechten dooibfil om haar heen,
dichtbij, doch niemand zag de kleine traan,
die, snel bevriezend in liaar kostbaar kant.
haar deze moede zin te geven scheen:
wie kent in mij de ingevroren zwaan.
Uit: „Tijdelijk Isolement"
MAX DENDERMONDE.
Een Astrophytum Myriostigma of
Bisschopsmuts.
is niet te geven, dit is vaak een gevoels
kwestie. Nooit mag de grond zo droog
worden, dat de aarde korrelig wordt.
Iédere plant eist de
nodige zorg
TAES ZOMERS is de plaats van de
cacteeën in de kamer voor het raam
of in de tuin, wanneer men er althans
een heeft. In de helft of tegen het einde
van September moeten ze uit de tuin weer
ln huis worden gebracht. De behandeling
en de plaat* in de winter eisen echter
veel meer ^zorg, hier toch worden do
meeste fouten gemaakt. Er zijn bepaalde
soorten, die in een verwarmd vertrek
moeten staan, daar zij dan aan de groei
zijn. andëre soorten moeten dan volkomen
rusten, dus een koele, steeds echter vorst-
vrije standplaats hebben. In de rusttijd
moet men zorgen zijn planten stofvrij te
Een grillig gevormde Cereus Senottii
Monstruosa.
houden: geregeld séhoonblazen dus, af~
spulten zou volkomen fout zijn.
Enige van de bekendste soorten willen
wij wat nader bezien. Allereerst de
Epiphvllen of lidcactussen. Zij rusten ge
durende de lente en groeien in de zomer
en in de herfst, om zijch omstreeks Kerst
mis te tooien met talloze sierlijke rode
bloemen. Dus des winters is hun plaats
in een verwarmd vertrek.
De Phyllocacteeën groeien ook in de
winter «n bloeien in de lente en de voor
zomer. zij behoren dus ook in een ver
warmd (ca. 14 veftrek thuis en men
moet ze voortdurend gieten.
De Opuntia's of vijgencactussen groeien
des zomers, des winters verkeren ze in
rust. Hun plaats is in een vorstvrije ka
mer. waar de temperatuur ongeveer 5 !a
Denk er aan: planten in rust mag men
niet gieten.
De Echinopsis- en Echinocactussoorten
of egelcactussen verkiezen des winter*
eveneens een koele standplaats. In de
lente begint hun groeiperiode, hetgeen te
zien is aan de frissere kleur, die hun ste
kels krijgen, hetgeen een waarschuwing is
wat meer te gieten.
Mammilaria of wratcactussen moeten
gedurende de winterslaap koel en droog
staan.
De Pilocereus Cephalócateus.
