SPORTPRAET
HOE KOMT DE BOERDERIJ WILLEM II
AAN HAAR NAAM?
gie is het bier weer
maar
Ook
duur!
ra'dre"? .unn *ijn pr°ducti«
b^A"Siï%srïï®ïsrs
s/iv"1!'-"0'"
Thia
Bloemwerken
Gouda is zeer in trek, maar
bij de vrouw vanelders
Nederlands export stijgt snel
Maar het binnenlands
verbruik is gering
rX, N° w df Bfl0ÜChe C0n°°
■.Sf.lTi'S'r."" bler ech'" 'n
Affiche-prijsvraag van
Europese Beweging
Deurwaarder behield
geïncasseerde gelden
Ook zonder vitamine is
margarine een uitstekend
voedingsvet
Hier is Jan Contact
BEKENDE STEM UIT HET PROGRAMMA
VOOR DE STRIJDKRACHTEN
Wat de SPAARDERS
ten goede komt
EEN FIETSENMAKER-TOVENAAR
TE APELDOORN
De schrik voor motorrijders
van Eric
Stijgende werkloosheid
in West-Duitsland
Duitsland heeft weer
een „Führer(tje)"
Jan Contact thuis
„Gentleman-boeven" in
Berlijn veroordeeld
Duitsers worden naar
Zweden gesmokkeld
CLOWNTJE RICK OP AVONTUUR
Teleurgestelde liefde deed
hem onderduiken
Beun
iv.icht
BEURS VAN AMSTERDAM
Het raadsel van de Zuidplaspolder
Spannende speurtocht naar personen en
papieren, die er meer van wisten
Maar geheim bleef
f goed bewaard
AT <n
AAR
ANNEER
De Goudse zelf gaat echter graag
naar andere steden
'n Cosmopolitische
staalkaart
Goudse Spetters
Concert Residentie
Orkest
Uit vroeger tijden
De Goudsche Courant meldde
EERSTE BLAD - PAÜ1NA J
,'J"" Brussel,, correspondent)
is, dank z{j de concen
tratie van zijn bierproductie in
een relatief klem aantal goed uitge
ruste brouwerijen, een van de grootste
exporteurs van Europa geworden.
nnLm 'e/ rUlk is in Nherland
nochtans een stuk minder dan in
Belpie waar het de nationale drank
?.,S 'S N'4,r,md «TMSm
Bï&r d' 70 "rouwerilen. in
hfnu J.5S"1 met' mln<ler d«" 700
orouwenjen, waarvan er een aantal
S E'V'1 H0"*" "^dwiinin.
De Nederlandse bierexport gaat in
stijgende lijn. In 1948 voerde Neder-
o/ 228.000 hectoliter, in de eerste zes
maanden van 1949 was het export
percentage reeds gestegen tot 24 pro-
reeds Nederlands bier af.
«un»tlge exportsituatie van de
brouweryen contrasteert fel met de klach-
dat de Jeugd van heden allerlei rare
drankjes verkiest boven het goede frïJe
nl^aL t,nh?at ziJ. fde brouwers) lange tijd
ebbe" lebad met bevoorrading van
goede grondstoffen, o.a. de goede hoD enz
Wij geloven echter, dat er ook wel andere
doenadt?en'jv h#t biergebruik hebben
hst bl« Wil h°«nMuSt 15 d\ar de PrjJs van
net bier. Wij beperken ons hier tot België
koat hier"* #M «U* bier. expSrt.
pi.na.ld 'f.nS.„'r T"hc:„.e3u:pvi5"
df Lfft 8™ i in' "«WWan met 193».
de index van deze prijzen is een Bemid
delde. Dit betekent dat de arbeiders (die
Itoft°a°entVie!)Vtrbrl"'tö'S VOm
brtJLf rtf!, ,ndere "rtlkelen meer moeten
Briie fn k k Ür ef,r de vooroorlogse
f'»". In ,h« budget, d.t de arbeider ,«n
•r dSl°?iI!f 'i" v,"m"ak kan besteden, ts
vier of f E meer voor biertjes, die
Er I. te lmMr dl;urder «eworden itjn.
Pt..'.', voor v«'
Niet zo best
iervriS fit J1 1 eter d,'" voor de oorl»«.
InedHi-l met een groot aantal verbruiks-
goederen wel het geval is. Wij denken bv
aan de onuitputtelijke en geraffineerde
fantasie van de chocolade- en bonbon
fabrikanten. biscuit, de veel grotere varië
ren portwijnen, glnaoortin. de lpecUÏ.
likeuren, enz., die na de oorlog in Be c
zijn aangeboden met het gevolg dat de
hodtTn (d,e ln de cati'* ver-
d n 1«) aterk ls gestegen. En dan de
„Europese veertiendaagse"
in België
Tijdens een vergadering van de Bel
gische raad der Europese Beweging ia
besloten, in de tweede helft van Maart
in alle steden van het land een „Euro
pese veertiendaagse" te organiseren. In
alle inrichtingen van middelbaar onder
wijs zullen lefesen worden gegeven, welke
gewijd zullen zijn aan de geschiedenis van
Europa.
Het bureau heeft tevens besloten een
wedstrijd te organiseren voor het ontwer
pen van een aanplakbiljet, geïnspireerd
op de Europese Beweging. Voor het be
kroonde ontwerp wordt een prijs van
.10.000 Belg. fr. uitgeloofd. Verder zijn er
nog twee prijzen ten bedrage van fr. 2.500.
Alle kunstenaars, die ln België wonen,
of in een der staten, die lid zijn van de
Raad van Europa, kunnen aan de wed
strijd deelnemen, onverschillig welke na
tionaliteit zij bezitten.
Candidaten voor deze wedstrijd moeten
zich voor 21 Januari laten inschrijven
bij bet secretariaat van de Belgische Raad
van de Europese beweging. Egmondtstr. 6,
Brussel.
verzorging van het bier Wij drinken zel-
bi" 1" de café'» van de
•r ni.» °mgeving: ten eerste is het bier
vin Üi 0p.y,,!"et 811 wordt het geschon-
ver SllfLUlt dC Y"te"' dic kilometers I
I *ehot*t gebotst hebben In de I
bii veYe KhnS,- In, Nederland bestaat dan
♦,-uuü.m herberklers nog de weinig aan-
te rïfttï® m®thode V pen klein glas voor
dentil t me fen boordje schuim van
M h I vin«e™ breed. Ten tweede,
en ent slaat voornamelijk op België zitn
Fr i^ü 'l t# v"» herberglersl
knoiier, Mn v'erfoeilijk atelletlc
Knoeiers, die u een glas vuil geel vocht
1,uw I* en volkomen smake-
femMn h«l't"C' hct edele
Op 30 December diende voor het
rechtshof te Amsterdam in ho.er beroep
W UHkHC/e," «-'"»» D. G.Vvaf
w ui, Haarlem, die .Idaar een feur-
waarderskantoor hield.
J"d,achh'' bad ,2l^h ,e verantwoorden
l8 hem ten gelegde verdulste-
f ?4 MO ten ee^n 1 bedra* van ongeveer
f 34.000 ten nadele van de Staat der Ne-
deilanden. Dit bèdrag was een gedeelte
i°mï if verdacht« omstreeks de
bevrijding als deurwaarder voor de in
spectie van de prijsbeheersing bij een fa
briek van chemische producten had ge
ïncasseerd.
Het Vonnis luidde drie jaar met zes
maanden aftrek van voorarrest
De 75-jarige vader van W die in deze
zaak meineed had gepleegd, werd ver
oordeeld tot een jaar. met aftrek van
voorarrest.
«,7 ClmrchlU ln Kngeiand. Donderdag !s
Winston Churchill per vliegtuig te Southamp- I
,®n aank*komen om de conservatieve partij
ainaen C.*i!IP!8ne voor d* ,l»Lm,n« verkie-
had hu !ftü voeren, in verband daarmee
had hij zijn vacantie op Madeira afgebroken
Op vr.j.1, v.n h.t Tw.ed« K.m«ltd,
de heer Vondelltn. over het nie»meer ver
werken van vitamine A In de m.riarlne
heeft de heer Mansholt. minleter van
Landbouw. VleaeriJ en Voedaeivooralenlnj
Beantwoord, dat het hem bekend is. dat het
«ebruik van met vitamine A levitamitti-
seerdo marjtsrino uit een oogpunt van voe
ding de voorkeur zou verdienen boven ge
bruik van margarine, waaraan dit vita
mine ontbreekt. Op zichzelf bMl,„. mtr.
garine zonder toevoeging van vitamine A
een uitstekend voedingsvet. evenals sta-
SrndnE.t® dlerljtk vet, welke laatste
nfl nla vi;,minr A bevitten,
en óllaf ai a"p. v0,,r Vetten
fb.. u .vool'sehrlft tot toevoe-
L lï vitamine A aan margarine in het
omdiffd d"1? 1Mj ,n*etr°kken. enerzijds
omdat de dringende aanleiding voor deze i
de ï!lhï!n)°"ün! met de Prod"v»ie door
?£bij#rini der voedselvoorziening
w«s weggevauVn. andersljdï
omdat de Overheid hiervoor geen Over-
heidsgelden meer beschikbaar meende te
moeten stellen.
Bevestigend beantwoordt de minister de
hehhï ju!,t1JU' dat d« fabrikanten
?bSn„^?0l?Mt#ld d« vitamine A uit
Fiankrijk te betrekken en deze zelf te be
talen. mita deze kosten uiteindelijk op de
consument verhaald mochten worden, het-
gerd lot nu toe heeft gewet-
h.?eff lL*lVrlïlK houdt *Mn verbind met
het sinda April nog aterk gestegen ver
bruik van margarine, waardoor volgens de
vragensteller de totale marge voor de fa-
briljant «©danig is toegenomen, dat daaruit
de aanachaffingakoaten van vitamine A
bestreden zouden kunnen worden met be
houd van een redelijke, winstmarge.
Indien de margarine-industrie te eniger
tijd tot vitaminisering zou overgaan, zul
len inhoud, verpakking en aanprijzing In
j geval moeten voldoen! aan de bestaan
de wettelijke voorschriften, o.a. die van of
krachtens de Warenwet. Voor zover zulks
op de weg vsn de minister ligt en nodig
zou zijn. is er geen bezwaar tegen te be
vorderen. dat het publiek ter zake wordt
Ingelicht.
(Van onze Haagse correspondent)
Eii nu hoort u de stem van Jan Contact, heeft de omroeper van het radio-
SIh?K",l,i?-0Srn*5tr"?,ChChte't ^durende de laatste anderhalf jaar herhaal-
de hik in vele Hollandse huiskamers aangekondigd. In die huiskamers schaarden
zich dan de vaders en moeders, vrouwen en verloofden om de luidspreker om
SJSKT. "ad[ de maH- dte l»<ionesië sprak over de jongens en hun gewone,
hluit problemen, die vaak belangrijker voor hen zijn dan welke grote ge-
bemtemssen ook. Men kende de stem van Jan Contact, maar wie zich achten
die stem verschool, wist men niet. En eigenlijk was dat niet zo erg belanoruk,
want wtde stem van Jan Contact klonk de stem van de troep. En de problemen
welke h\j behandelde, waren de problemen van hun jongens.
den en de morele steun, die brieven kun
nen betekenen, en van de kracht, die een
gerechtvaardigd vertrouwen in een ver
loofde kan zijn.
Van Maart 194» tot aan zijn vertrek met
de Grodte Beer Is luitenant Leo hoofd ge
weest van het Strijdkrachtdn-progrnmma
te Batavia De Groole Beer. aan boord
waarvan hij Kerst- en Nieuwjaar heeft
gevierd, heeft Jan ook nog als reporter
teren kennen, want onderweg heeft hij
verschillende uitzendingen ..gemaakt",
met steun van sergeant De Hoog en de
eerste marconist van de Groote Beer
Jan Contact's taak is ten einde Nog een
paar maal zal hij in Hilversum voor de
microfoon wat Indrukken geven en dan
zit het erop. Maar zijn praatjes zijn vaalt
werkelijke contacten geweest en hebben
dtkwiils een moreel, dat begon te wan
kelen. een ferme steun gegeven
ZATERDAG 14 JANUARI 1950.
f )P het podium van de
delaise te Apeldoorn geheel met
belangstellenden gevuld - staat een m%n
in grifs colbert gekleed. Rondom hem
staan twee tafeltjes: op het ene een vaas
met levende bloemen, op het andere een
pot bloemen en twee glazen water. Voorts
een stofzuiger, een fiets met hulpmotor
en bovenop een eenvoudig houten kastje
In de rechterhand houdt de man een
rond houten stokje een gordijnroetje,
fcven zwaait hij ermede en plotseling
gaat de lamp branden. Een enkele hand
beweging en zie, de lamp is uit.
Dan buigt hij zich voorover en kust de
potplant. En kijk. de vaas met bloemen
op het andere tafeltje* begint snel in het
rond te draaien. Een tik op de plant is
e.nlCr ,voldoende- om de vaag weer tot
stilstand te brengen.
Daarna beweegt hij de schakelaar van
de stofzuiger Er gebeurt niets, geen won
der. want hij is niet met een elecfriseh
snoer verbonden. Doch nauwelijks giet
de man wat water uit het ene glas in het
andere, of de stofzuiger begint te snor
ren en laat zich vervolgens op normale
wijze in- en uitschakelen, totdat de man
een slok water uit een der glazen neemt
draaien "tofzulg€rmotor ophoudt met
Op -het aehtergordijn hangt een groen
houten bord. waarop enige tientallen rij
wiellampjes een vraagteken vormen De
moderne tovenaar steekt een sigaret op
en het vraagteken brandt. Doch een be
weging met het staafje, nu boven een
der glazen, en het licht dooft.
Dan komt de beurt aan de damesfiets
met hulpmotor. De standaard wordt om
laag geklapt, even een trap op het pe
daal en de motor loopt. Doch alweer zijn
enkele bewegingen, met stokje en linker
hand. voldoende, om de motor stop te
zetten niet alleen, maar ook om te be
letten. dat h« nog weer op gang kan wor
den gebracht. Het aansteken van een
lucifer blijkt echter voldoende te zijn. om
de ban te breken en de motor weer op
normale wijze te laten reageren.
De man. die al dat geheimzinnigs be
werkte. was de heer A. D. J. B. Sinneghe
Damsté. wonende aan de Soerenseweg te
Apeldoorn, waar hij een rijwielreparatie-
Inrichting heeft.
Tot nu toe had hij zijn wonderlijke
prestaties slechts in huis gedemonstreerd
en daarmede velen in verbazing ge
bracht. Gieteravond was het de eereta
Kunt u zich nog herinneren wat een
herrie er geweest is over de schoe
nenadvertenties, waarin de naam van
Abe Lenstra voorkwam? Schorsing door
de K.N.V.B. en uiteindelijk de verscherp
te amateurbepalingen, die het een club
secretaris theoretisch onmogelijk maken
tegen betaling een uitslag aan een cou
rant te geven. Ik zég met opzet: theore
tisch, omdat het in de praktijk natuur
lijk wel gebeurt, maar dan achterbaks.
Maar wie zal er zich druk over maken,
dat De Ruiter, Savelberg, de Hoog, Jans
sen en Voorting voor de rijwielfabriek
Terrot in Dyon gaan rijden? Integendeel,
Gerrif Visser, die op zijn visitekaartje
manager-r.-.ce-rijwielsport (met een off.
licentie van de Nederl. Wielren Unie)
heeft staan en mij dit nieuwtje kwam
vertellen, voegde er aan toe, dat het echt
een primeurtje 1». Alleen aan een paar
van onze wielrenners bijvoorbeeld een
Gerrit Schulte is de eer te beurt ge
vallen het merk van een Franse fabriek
te mogen verdedigen. Het heeft ook maar
weinig gescheeld of dit buitenkansje was,
door het geroddel van de Belgen, onze
renners weer aan de neus voorbij gegaan.
Ze hebben er toch nog een strop door,
want zij moeten eerst in een paar klas
siekers, zoals Parijs—Roubaix of Parijs-
Tours bewijzen wat ze waard zijn, voordat
zij in aanmerking komen voor het maand
geld, dat zo'n fabriek gewend is aan haar
vaste renners uit te betalen. Het is wet
niet veel, tachtigduizend francs, maar
het is toch aardig meegenomen.
Temand, die niet met de Jns and otrte"
A van de wielrennerij op de hoogte is,
zal voor zo'n fabriektrjjders misschien
niet veel achting hebben, maar onder de
huidige omstandigheden, met de duurte
van het materiaal, is het voor een renner
bijna onmogelijk geworden voor eigen
rekening te opereren. Wij hebben de ge
volgen ervan gezien in de Tour de France
van vorig jaar, toen onze renners om de
haverklap werden geplaagd met banden-
pech. Genoemde renners, waarvan er
enkelen zo goed als zeker in de Tour
meedoen, krijgen nu de verzorging van
Terrot. Over d Tour de France gespro
ken, het is toel zo goed als zeker, dat
Ruud de Groot weer equipeleider wordt,
maar nu met steun van Joris van der
Berg. De kans is ook groot, dat dit de
laatste Tour de France wordt, toaarin de
naties elkaar de eer gaan betwisten. Er
gaan geruchten, dat de tour het volgend
jaar een strijd te zien zal geven van
louter fabrieksrijders. Het is nu al zo.
dat de fabrieksrijders voorrang hebben.
De Tour de France zou er, als sportief
gebeuren en zo moeten wij het toch altijd
nog blijven zien, niet aantrekkelijker door
worden.
Geld en eport, het is een eeuwigdurend
probleem, dat telkens tuaqr zij met
elkaar in botsing komen, aanleiding geeft
tot geharrewar. We zien het nu ook weer
onder de schaatsenrijders. Wat de
K.N.V.B. is voor voetbal, wil de K.N.S.B.
zijn voor de schaatsenrijders. Geen
secretarisme meer, geen kleine bondjes
apart, maar iin groot lichaam, centraal
bestuurd. Maar in het hoge Noorden wil
len ze er niet aan. In Groningen niet en
in Friesland niet. Vooral de Friezen zijn
afkerig van het huwelijk met de K.N.S.B.
en 40 van de 225 bi) de Friese bond van
ijsclubs aangesloten verenigingen hebben
onlangs besloten de fusie ongedaan te
maken en voor het wedstrijdwezen op
de korte baan een aparte organisatie te
stichten. Waarom zijn de Friezen zo
recalcitrant? Dat is snel verteld. De kor-
tebaan wedstrijden in Friesland, zeer
populair bij het volk, gaan niet om de
eer maar om klinkende munt. Wie snel
op de schaats is, kan er in Friesland een
aardig sommetje bi) verdienen, tenminste
in de winters, dat er iit is. En de Frie
zen zijn doodsbenauwd dat de K.N.S.B.
hun dat meevallertje wil afpakken. Zater
dag zal er weer eens over worden ver
gaderd en we zijn benieuwd hoe de
situatie zich zal ontwikkelen.
Een goede korte baan rij der, die al heel
wat geldprijsjet in de wacht heeft ge
sleept, is Abe Lenstra. Hoe dat te rijmen
ie met de ^amateuristische geest", waar
voor de zuiveraars in de KJt.V.B. zo'n
machtige reclame maken, ie Eric een
raadsel
maai dat hij hiermede in d# openbaar
heid trad.
Hoe dit -alles mogelijk is? De heer
Damsté geeft als verklaring, dat hij na
jarenlang zoeken een apparaatje heeft
vervaardigd geen z.g electrisch oog en
evenmin een foto-electrische cel
waarmee hij op enige'afstand electrische
stroom in- en uit kan schakelen en ben
zinemotoren stopzetten.
Hoe het apparaat, dat zich in het kastje
"p, podium bevond, in elkaar zit.
wilde hij niet vertellen. Wei beweerde
hij een motor op enige tientallen meters
afstand tot stilstand te kunnen brengen.
Hij is ervan overtuigd, door versterking
van het apparaat, deze afstand tot 15 km
en wellicht meer te kunnen opvoeren.
1000 Vluchtelingen per dag
uit het Oosten
De Westduitse minister van arbeid.
Anton Storch. heeft aan de pers mede
gedeeld, dat de werkloosheid in Duits-
K.TacfL*""4"1 werklo«n bedraagt
thans 1.558.000 personen niet kan wor
den overwonnen binnen de grenzen, die
de geallieerden aan de industriële capaci
teit van West-Duitsland hebben gesteld.
De productie is Tjestadig gestegen en de
minister hoopte, dat het woningbouw-
pr°.?raoTnm,£«van de reïerin«. volgens het.
we k 250 000 woningen in 1950 gebouwd
zullen worden, tan nog 200.000 arbeiders
ïnSnïSi;rfei*even en aan
100 000 tot 200.000 arbeiders indirect. De
minister deelde verder mede. dat het
aantal vluchtelingen uit de Sowjet-zone
thans ongeveer 1.000 per dag bedraagt en
nog steeds toeneemt. Bij de bestaande
productiecapaciteit kan deze toevloed van
werkkrachten tezamen met de reeds aan
wezige werklozen niet worden opge
nomen. De afdeling emigratie van de in
ternationale arbeidsorganisatie heeft aan
de Westduitse regering een opgave ver
zocht van de mogelijke emigratie van
Duitse gezinnen naar Centraal, en Zuid-
amerikaanse landen als landbouwers. Er
zal niets definitiefs worden ondernomen
alvorens volledige bijzonderheden om
trent de klimaatsomstandigheden bekend
zijn. Ook heeft West-Duitsland in dat ge
bied geen consulaten.
Feitenhansel, de leider van de extreem-
nationalistische Duitse „vaderlandse
unie" heeft het spreekverbod, dat hem
door een Münchens gerechtshof ls opge
legd. overtreden door op een openbare
vergadering een rede te houden waarin
hij verklaarde, dat hij slecht* voor -een
korte tijd „gemuilkorfd" kon worden.
Feitenhansel werd ingeleid door Bern-
hard Ortbrock die verklaarde, dat een
gunstig lot Duitsland opnieuw een „jonge
Führer" (Feitenhansel) had gegeven.
Enkele dagen geleden is Jgn Contact
mat de Groote Beer in het vaderland
teruggekeerd en thans hebben wij met de
eerste lui'enant C. T A M Leo. zoals
Jan werkelijke naam luidt. In zijn wo
ning in de Piet Heinstraat in Den- Haag.
een praatje gemaakt over zijn werk ge
durende zijn ruim driejarig verblijf in In
donesië Toen de (destijds nog) tweede lui
tenant Leo op lfl October 1948 naar Indo
nesië vertrok, was de radio-figuur Jan
Contact nog niet geboren.
Als voorlichtingsofficier *>oor de troe-
pen en later bij de divisie-staf voor de
I divisie, was hij iflfflkzaam totdat hij als
I peri-offlrier werd toegevoegd aan gene
raal Kruis bij zijn inspectie-tocht door
I Indonesië.
j Voor de inmiddels gecreëerde dienst
legercontacten maakte hij de eerste actie
I op Mldden-Java. ven Semerang uit, als
i oorlogsverslaggever mee. De operatie
„Paashaas een soort goodwill-ectle van
I een eskadron pantserwagens van de Hu- I
zaren vsn Boreel door West-Jeva. maakte
hl) als radio-verslaggever mede Hierna j
begonnen de radio-praatjes eigenlijk pas I
1 goed en In September 1948. toen het een
j vast programma-onderdeel werd. kwam
j Jan Contact In de aether.
De praatjes deden het
I Dat deze praatjes met de duizenden luis-
teraars inderdaad contacten waren, bleek
j uit de vele brieven, die naar Jan werden
gestuurd. Vank ontroerende brieven in de
stijl van: ..Gaat het nog werkelijk alle-
I maal goed met Piet? 0f. ..Laat mijn ver
loofde toch eens meer schrijven".... of
zoals een oud moedertje met beverige
hand had geschreven „Wilt u. als U in
Medan komt, eens een extra oogje op
mijn oudste houden?"
De praatjes ..deden" het ook in de rich
ting van de jongens. En nu nog is Jan
Contact vol van deze problemen, de ban-
Inbraken op klaarlichte dag
De 45-jarlge Rudolf von Erekert, zoon
van een voormalig ambassadeur van het
keizerlijke Duitsland bij de Chileense
regering, atond gisteren, onberispelijk
gekleed in een grijs pak. terecht voor een
Berlijns gerechtshof, dat hem tot zes jaar
gevangenisstraf veroordeelde wegens het
aanvoeren van een bende gentleman-
dieven, die een reeks gewaagde inbraken
heeft uitgevoerd.
Von Erekert en acht medeplichtigen
voerden op klaarlichte dag. in keurige
costuums gekleed, achttien inbraken uit.
De inbraken werden gepleegd in flats,
waarbu de heren hun auto buiten lieten
wachten. Voorbijgangers, die zagen hoe
meubels, waardevolle schilderijen en ju
welen naar buiten werden gedragen, ver
keerden in de mening, dat Tn goede doen
zijnde zakenlieden aan het verhuizen
waren.
Von Erekert glimlachte en maakte een
kleine buiging, toen zUn straf werd uit
gesproken; zijn acht medeplichtigen wer
den tot gevangenisstraffen van acht
maanden tot drie iaar veroordeeld.
De rechter verklaarde bij het uit
spreken van de straffen da{ als verzach
tende omstandigheid in aanmerking was
genomen dat de ..gentleman-inbrekers"
nimmer geweld hadden gebruikt en zich
evenmin- ooit distributiebescheiden had
den toegeeigend of levensmiddelen had
den meegenomen.
105-Jarige kreeg
kinderbonnen
De oudste inwoner van Oosten
rijk. Franz Felchtinger uit Alt-
munster, heeft in de beste gezond,
hetd z\jn 105de verjaardag gevierd
Toen er na de oorlog nieuwe bon-
kaarten ntoesten worden uitgereikt
dachten de ambtenaren van hei
plaatselijke distributiekantoor, dat
het geboortejaar van Felchtinger
(1845) verkeerd in hun adminis-,
tratie stond vermeld en zij ver-
anderden het in 1945. De grijsaard
kreeg een bonkaart voor zuige
lingen
De correspondent te Düsseldorf van het
Britse blad Daily Telegraph ver
klaart in het bezit te zijn gekomen van
bijzonderheden over een Duits-Zweedse
organisatie, die reeds honderden Duitsers
naar Zwederi heeft gesmokkeld in de af
gelopen twee jaar Aan het hoofd van de
organisatie aldus de correspondent, staat
een te Lübeck woonachtige man van
Zweedse afkomst. Hij zou over een per
soneel van ten minste 50 Zweedse en
Duitse agenten beschikken.
De organisatie werkt op commerciële
basis. Een Duitser die Illegaal naar
Zwedert wil, 'moet de tegenwaarde van
bijna duizend gulden betalen in Duitse
marken, goud of Juwelen. De menselijke
smokkelwaar wordt met een vissersboot
vervoerd, hoogstens twee per keer en ge
wikkeld in dekens. Ter hoogte van de
Zweedse kust worden de vluchtelingen
door een roeiboot overgenomen. In
Zwfden geven zij zich bij de autoriteiten
aan en verzoeken om bescherming als
politieke vluchtelingen.
728-27 De tijd vloog om. Ze voelden
geen kou en geen vermoeidheidze
zwierden maar over het spiegelgladde Ijs.
Nu en dan maakte er een weieens 'n
schuiver en plofte neer, maar daar gaven
za niet om; dan klopten ze het sneeuwpoe-
der van zich af en reden verder.
Oom Tripje had hun wat geld meege
geven, en dat kwam goed van pas. Want
koud was het toch wel. en toen ze ergens
zo'n tentje ontdekten waar warme choco
lademelk en koeken werden verkocht,
hadden ze daar wel erg trek in! Dus reden
ze even dat tentje binnen, bestalden bij
de man drie bekers chocola en drie koe
ken en smikkelden die lekker op. Hè....
dat deed goed, die warme dronk. Ze
werden er van binnen helemaal warm
van. En toen ging het weer verder, een,
twee, een, twee. met lange streken.
Het knerpte zo gezellig op 't gladde (js,
als hun ijzers er overheen gingen
Maar aan alles komt een eind. In de
winter is 't maar kort dagSpoedig
ging de zon onder en hat begon te sche
meren. Tante Liezebertha had nadrukke
lijk gezegd, dat ze vóór 't donker thuis
moeiten zUn, want dan wordt 't gevaar
lijk.
—■Nou, jongens, we moeten nou maar
naar huis gaan( zei Oepoetie. Morgen
komt er weer 'n dagl
Redert Zaterdagmiddag werd te Hooger-
helde een S8-Jarlg« vrUgeael vermist. Hij
was per fiets .vertrokken en toen h(j des
avonds niet naar huis was teruggekeerd
en men op ondersoek uitging vond de
politie de fiets op korte afstand van de
woning. Maar van de vermiste self was
geen spoor te ontdekken. De gehele omge
ving werd afgezocht, er werd gedregd,
maar alles zonder rezultaat.
Toen de politie de omstandigheden
kande, die tot zlffi verdwijnen konden
hebben genoopt, vermoedde men direct dat
hij wel na enkele dagen zou terugkeren.
Zijn jongere broer zou namelijk j.l.
Dinsdag in het huwelijk treden met een
meltje dat de liefde van de 28-jarige had
versmaad en de 28-jarige zou bij dit huwe
lijk getuige zijn. Dit scheen te veel voor
hem te zijn.
Hij ia Zaterdagmiddag van huis wegge
gaan «n ls eerst in een hooischelf in de
polder gaan huizen. Daar is hij tot Dins
dagmiddag gebleven. Toen is hij wegge
gaan en op de hooizolder van de landbou
wer Jansen gekropen, waar hij Donder
dagmiddag door een knecht werd
gevonden De jongeman, die de indrdk
maakte zeer verzwakt te zijn. is onder
doktersbehandeling gesteld.
Opperbsvsl i.homefleet" Admiraal Sir
Philip Vlan ls admiraal Sir Rljoderlck
McGrlgor opgevolgd als opperbevelhebber
van de Britse thuisvloot. Hij ls bij de
marine bekend als de ..Fighting Vlan" en
heeft van September l»39 tot Juli 1M4 zeven
onderecheldlngen wegens moedig gedrag
ontvangen.
Bij de Rijkspostspaarbank heerst deze
maand meer dan normale drukte in ver
band met de jaarlijkse bijschrijving der
renden. Een legertje van ambtenaren,
zowel manlike als vrouwlyke. is dage-
'Klks in de weer. Hierboven een gedeelte
ran een der zalen in het gebouw der
Rijkspostspaarbank aan de Van Baerle-
straat te Amsterdam, waar de uiterst
zorgvuldig berekende renten der ge
spaarde bedragen wordt bijgeschreven
- Uitgewezen. Achttien van de ongeveer
vijftig Polen, die in de afgelopen 24 uur tn
Frankrijk werden gearresteerd, zijn uitge
wezen. zo werd van het ministerie van bin
nenlandse zaken te Parijs vernomen. In
totaal zullen ongeveer 40 Polen het land uit
gezet worden.
SLECHTS GERINGE KOERSAFWIJKINGEN
Amsterdam. 13 Januari.
De scherpe reactie ln Wallstreet. waarvoor
geen directe oorzaken genoemd werden, trok
ter beurze het meest de aandacht. Het
Damrak volgde gedwee en frappant was de
koersval van Cities Service, die juist giste
ren tot 85 waren gestegen en vandaag weer
op iets boven de 81 terugkeerden.
De omzet ln certificaten bedroeg gisteren
873 stuks Het agio boven de New Yorkse
pariteit Is thans, vergeleken met de eerst»
beursdagen van dit jaar. behoorlijk Inge
krompen en heeft een zekere stabiliteit be
reikt.
De gehele markt had een rustig verloop,
maar de ondertoon blijft betrekkelijk gun
stig. gezien het feit. dat de koersen niet
Inzakken. Cultures waren verdeeld, maar
bleven vrijwel op peil met lichte schomme
lingen Scheepvaart lag nauwelijks prijs
houdend.
Voor Internationale fondsen was de be
langstelling vandaag aanmerkelijk minder
De koersen bewogen zich hier rondom het
vorige niveau.
Bankaandelen hadden een verdeeld aan
zien. De meeste bedrijvigheid tegen het
sluiten van de markt was wederom ln de
rubber hoek Amsterdam Rubber noteerde
138 onveranderd.
De staatsfondsen hadden een stil en prijs
houdend aanzien
Dollar lening Nederland een tractie beter.
Officlël# notering van da Var. r. d. Effectenhandel
VRIJDAG 13 JANUARI 1951
t gad an bied f ged. en laten bieden laten
ACTIEVE OBLIGATION
V.K. Heden
Nederland
1948
Bel Cert
1947 lt-|
II 100' 100' 4
'i 99j| 99s «f
98A#
»8'«tA8
1898-1906 I
1937
1947 1000 I
Invest Cert 3
1962/84 I
NWS I» 81 81
Spaarcer 100 l0(Hlt 100 j|
98 98A
98H 98A
98' «f 98Af
99 i» 99}
Nd Ind '37 A 3
Grootbk '48 I
97'
97 A
OBLIGATlëN
Bandoeng 4 70 70'/*
Batavia 4 78
Gelderl '49 I lOl'/s
Rott '37 1-3 8i 102'/«
ZHoll '38 2a 3 100 99'
FrGroHpbk 8* 102'V
Nat Hpbk lilOl' if
Rott Hpbk 14 100s/*
WeatHpNO 84 lOO'/i
RottSchhpb SilOO'/s
Bergh&Jurg 84 105'/s
Lever* Zp I4105'/«t lOS'/i
Stokvis 84 HO1/* 110V«
Bat Petrol 84104
Kon Petrol 84 104'/t
Amit 01 100 8 129"/«
Witte Krul* 80 137
Amst '47 84-8 lOO'/i
Lever Broth 84105'/»
Philipsfioeo 8»i08'/4
lOO'/s
lOO'/a
104V.
lQé'/i
127'/.
136'/.
100*/.
105»/.
107|
AANDELEN
Amst Bank 175
HollBkUn cA 217'/s
Ja va Bk 800 cA 183'/.
MöFINst Herst 97
175«/4
218'/4
162'/.
V.K. HsdSD
Mlerlo&Zn v. 125
N-Ind Escompt 79' i
NBkvZAfr KW 174
Nediyilddstbk 102'
Rotterd. Bank 181
Siavenb Bank 116'
Twents Bk cA 183'
Roam BelCons 192'
Albatr Sup#rf207'4
Aig Norit 315
Allan Ss Co 78
Amst Ballast 154s/«
Breda Mach 137' «f
Bronswerk 126'/.
Bührmann Pap 132'/4
Dikken ree. 182'/.
Drie Hoefijzers 173
DRU 139'/4
EMF Dordt 142
Emb F Hth 129'/.
Gouds Appl K 183*
Gruyter de pA 158
Heemaf A 177'/»
Heinek Bier A 188*
Hero Cons A 180t
Hoek's M&Zst 240
HoliKunsts I A 210
IntGew Beton HI
Irtt Kunst Ind 124'/»
Int Viscose C151
Kempkes Mf. 87
Klinker IsoL <3'/.
Kondor 2838
Kon Ned Zout 341
KonVer Tapijt 228
Kwatta Choc 195
Letterg Adam 250
Meel fa Ned Be 249
NA Autob Vrel29t
Nd Gist Splr A323'/.f 325
Nd Scheepib 139'/. 139'
Nljma 248 248
RommenbOller 180
Rott Droogd A 311* 315*
79'/.
102
180'/.
207V48
78
154'/.
138}
126'
132
182'
139'.
130
180
242
210
141'/.
124'/.
150'/.
85
43'/.
340
195'/.
250
245'/.}
128''.
V.K Heden
Rouppe vdV A 138
Schelde NB A 117
Stokv 500-1000 164
Stork A 144}
VerBlik 1000 A 196
VerPhar Fa A 106}
Werkspoor A 139' 1} 1405
wyers Ind A 222 224
ZwanenbGrgA 212}
Anlem NB A 81
N-Ind Gas A 92'
BorsumiJ A 144'
Gouda-Kaash isof
IntCr&Hd R d 185}
Llndeteves A 145'
Gem EigWAW 164
Arendsburg A i69§
Besoekl A lflo
Sedep 139-/,
MlchArnoId A no
Ngombezl A 307
Albert Heyn A 202'/.
Blaauwvrlei A 123V1
Ne MIJ Walvl« 114"/,
Thomson A 145' '1
ZeeKSs loon A 96'/»
Dell Spoor A 56
N-I Spoor A 26 }J
Madoera pA 22'
Sem Cherlb A io'/.8
Alweco rec 73 73
N-A Flttln rec 83'/.} 83'/»
CERTIFICATEN VAN
AMRRIR. AANDRt.RN
82
136
117'/»
1448
106 V.
214
81'
92'/.
146
182}
145'/.
165
169'/.
160
142'/»
111'/»
312'/.
202'/.
124'/.
115'/.}
145'/.
96'/.
56V.
se'.v.
Am Smelt Ref 64'/.
Anaconda Cop 34'/>f
Bethleh Steel 108'/.
3en Motor 81'/.
Int Nick of Ce 33'/.
Kennecot Cop 59}|
Rep Steel 27A
Stand Brands I 6A
Un Stat Steel 90'/.
Cit Serv Comp 85}
MldContPetr
Shell Union
N Vork Cent
Pennsylv Rr
Canadian Pac
Prolongatie
46'/.}
19'/.
16'/»
105'/»
80
32'/»
59'/.
26*
6*
87'/.
81V»
43V.
40'/»
19
ACTIEVE AANDELEN
V.K E.K
Kol Bsnk A 78'/»
N-I Hsndbk A 104'/.
NdHandMU cA 164'/» -
AKU A 184'/. 185'/.
Bergh&Jurg A 315
Berkel Pat A 117'/»
Calvé Dalft cA 144
Centr Sulk A I87f
Fokker A 127V.
Gelder Pap A 152'/»
KNHoogov cA 198
Lever Bros cA 244'/. 243'/.'/»
Ned Ford A 282 -
Ned Kabel A 287} -
Philips A 235'/» 234'/»5f
Wilton-FUan A 149
Bllllton 2e r A 277 -
Dordt Patr A 270
Kon Patr A 295 295'/.8'/4|
Kon Patr oA 295'/»
Moaara En A 511
Amst Rub A 1568 104'/.5«
Bandar Rub A 149
L.K
78}
104'/.}
183'/.
185—V.
316
117'/.
144'/»
187
128}
153'/»
197
241}2
282
290}
234V«5
150'/.}
275
288'/»
293
293V.
514'/.
155'A6
149
E.K
V.K
Dell Ba Ru A 130}
Kend Lemb A 105'/.
Lampong Sun» 47}
O-Java Rub A 01ft
Oostkust cA 123'/»
Serbadj Rb A «6»/.
Verlnd Cult A 63}
Holl Amlljn A 160
JavChinJap A 139
KNSM NBs A 130
Kon Pakat A 149
NdSchUnle A 153'/.
Ommeran Scb 1758
Rott Lloyd A 142
St MU Nad A 149'/.
HVA a 160'/»|
Java Ojlt a 90}
N-I Sulk U A 97}
VerVorstC A 40'/»
DellBat MM A 128}
Dell-Mtscb cA 152'/»
SenembahM A 135
DIVERSEN
Mflll&C NB A 162
185'/»|
129'/«'/.|
151'/»}'/.
L.K
106
48
60'/»
120
66
66
160
140
129'/»'/.
148'/»
152'/«3
173'/»
141
149'/.
164V.3'/»
90
97".
40
129
151V.2B
133'/.
- 181-'/»
TERDAG 14 JANUARI 1950.
GOtTDSCH? COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA
JEMAND DACHT: Wanneer ik de Zuidplaspolder inrijd en ik vraag
daar de weg, dan krijg ik steeds tot antwoord: dat is in de buurt van
Willem II, of: dat is nog voorbij Willem Twee, of: kijk eens, je rijdt tot
aan Willem Twee en dan.
Die boerderij is wel een merkwaardig kenteken in de Zuidplaspolder.
Het komt misschien wel, doordat zij op de viersprong staat, vanwaar
wegen lopen naar Moerkapelle, Zevenhuizen, Waddinxveen en Moor
drecht.
De vraag rijst: ho« komt die hofstede aan deze naam? Natuurlijk van
Koning Willem de Tweede, blijkens de gevelsteen. Maar hoogstwaar
schijnlijk zit er wel een of andere geschiedenis aan vast. En daarover
gaat het nu in dit verhaal.
Natuurlijk denken de historici onder de
lezers: Aha. dat is een kostje naar onze
mond. Jammer! Ze zullen teleurgesteld
worden, doch worden wel dringend ver
zocht om het verhaal tot het slot toe te
lezen, want op hen is uiteindelijk onze
hoop gevestigd De andere lezers wordt
hierbij reeds meegedeeld, dat het geheel
meer weg heeft van een detectivegeschie
denis dan van een geschiedkundig opstel.
Zodit het mes van twee kanten snijdt
Spoedig nadat de schrijver zich met
Jeugdig enthousiasme op het geval Wil
lem Twee had gestort, bleek dat er ver
schillende verhalen in omloop zijn Do
boerderij zou haar naam te danken heb
ben aan het feit, dat ze deel had uitge
maakt van het particuliere bezit van
Koning Willem II. de koning zou op jacht
In de Zuidplaspolder op deze boerderij
geslapen hebben, hij zou er eens thee
gedronken hebben en hij zou er zijn
hoofdkwartier gehad hebben, toen de
huzaren een opstekend oproer onder de
verveners tijdens de droogmaking de kop
moesten indrukken.
Men ziet: in deze overleveringen, op
getekend uit de mond van mensen, die de
polder kennen, liggen enige schone ver
balen verborgen. Doch deze vaststelling
geldt niet als resultaat van ons stfeven.
Het gaat immers om de herkomst van de
boerderij-naam.
Dus hebben wij ons gewend tot de heer
J W Schuddebeurs, de oprichter van de
Zuidplaspolder. Ter gelegenheid van het
eeuwfeest der droogmaking heeft hij een
boekje geschreven, waarin staat: dat de
polder ln 1839 droog was. dat de aanbe
steding geschiedde in 1827, dat velen, cfie
werkzaam waren bij de droogmaking zich
blijvend in de polder hadden gevestigd,
dat er 1402 mannen en 402 schepen bij te
pas kwamen, dat er inderdaad onrust
heerste onder de verveners. omdat deze
zich getroffen voelden in hun bestaan,
«lat er een regiment huzaren is geweest,
""Sat er moeraskoorts heerste, zodat er
twee hospitalen werden ingericht, één te
Zevenhuizen en één te Moordrecht en
dat de grond de eerste jaren na de droog
making zo zacht was, dat mens en paard
op plankjes liepen Over de herkomst
van de naam Willem de Tweede geeft het
boekja echter geen uitsluitsel
Doordat het secretariaat van het pol
derbestuur ook geen stukken bezit, di#
enig licht kunnen doen schijnen en om
geen enkele mogelijkheid om de vraag
tot oplossing te brengen ongebruikt te
laten, hebben wij ons gewend tot de heer
Van der Zwaard, meester schilder te Wad
dinxveen Men had ons verteld, dat deze
in zijn familie de hofschilder van Willem
II telde. Helaas, de boeken van de heer
Van der Zwaard, keurig gecalllgrafeerde
boeken, waarin het een lust Is te gras
duinen, vertellen wel van Ingezette rui
ten. geverfde koepels en andere werk
zaamheden gedaan ..voor Zijne Majesteit
Koning Willem de Tweede der Nederlan
den, Groot Hertog van Luxemburg enz.
enz. verriéht op order van de Weledele
Heer Van der Spuy. directeur van Zijner
Majesteits Domeinen verricht aan Zijner
Majesteits woning genaamdSpruyt en
Dar gelegen in de Drooggemaakte Polder
van Noord-Waddinxveen". Aardig om te
lezen, maar van ons standpunt zou 't
aardiger geweest zijn als de boeken ook
Iets hadden meegedeeld, omtrent „Willem
II". Maar dit is niet het geval.
Op naar het oude heertje
Ondertussen bleek, dat verschillende
personen in de loop der Jaren getracht
hadden dezelfde vraag tot oplossing te
brengen. Telkens werden ons namen ge
noemd van pefsonen. „die er wel meer
vanaf wisten". Vol hoop hebben wij ons
toen gewend tot de heer L. Dekker,
bouwkundige te Moerkapelle. Helaas, deze
boerderijenkenner moest ons teleurstellen.
In 1939 heeft hij de toen bijna honderd-
Jarige boerderij afgebroken en er de
tegenwoordige, een mooi ruim gebouw,
voor ln de plaats gezet. Uit de oude is
oe gevelsteen in de nieuwe overgeplaatst.
De fundering van de oude woning lag
nog waterpas en was, doordat het water
peil in de loop der jaren gezakt is, nog in
goede conditie.
Ondertussen was de hele zaak voor de
•chrijver een prestigekwestie geworden.
Hij werd hoe langer hoe nieuwsgieriger!
Eigenlijk, om eerlijk te zijn, niet zozeer
naar het antwoord op de vraag, die ons
ter oplossing was gegeven, maar meer
naar het antwoord op de vraag: Wat gaan
we nou weer meemaken!
Zo bevonden wij ons op een avond
ten huize van een bekend Moerkapel-
•MM en daar werd ons van zeer vrien
delijk zijde zo maar opeens gezegd: „O,
«ijk, dat zit met Willem II zo... Ja.
precies weten wij het niet meer, maar
we hebben eens een oud heertje ontmoet
«n die wst het. Die had het uit „de
boeken". Daar staat alles van Willem
Twee ln".
Spoorslags hebben wij jacht gemaakt
op deze heer, maar het is ons niet gelukt
nem te achterhalen. Misschien, als hij
regelen leest, komt hij tevoorschijn.
Met „de boeken" alstublieft!
Er werden echter ook meer serieuse
paden ingeslagen. Een van deze voerde
«•ar Rotterdam, naar de N.V. Algemene
levensverzekering Bank. De directie
«welde mee. dat op 25 November 1924 de
boerderij ln het bezit kwam van deze
ttriu kwam- werd gekocht van de heer
Willem Hermanut Post, particulier, zon-
aer woonplaats of hoofdverblijf, vertoe-
vende destijds te San Remo.
n.1 hMr Post kreeg de boerderjj uit de
nalatenschap van zijn moeder, mevrouw
Adriana Wljnnnda Jacoba van Houwe-
ninge. Deze was weduwe van de heer
Pieter Post en had de goederen gekregen
door afgifte van legaat, dat op 15 Decem
ber 1876 voor notaris Boonzaayer te
Gorinchem verleden was.
Vergeelde akten
Dit was, men zal het toegeven, een
flinke stap voorwaarts en een aardige
sprong terug. Op dus naar Gornchem om
nog verder terug te werken. Notaris
Brouwer, een van de opvolgers in het
notariskantoor Boonzaayer, zorgde heel
even, ongewild, voor een kleine teleur
stelling: akten, welke ouder zijn dan
zeventig jaar worden niet door de nota
rissen zelf bewaard De archieven van
notaris Boonzaayer bevinden zich op de
arrondissementsrechtbank te Dordrecht
onder bewaring van notaris Sprey
Zodat de koers verlegd werd naar Dor
drecht. Notarissen zijn echter de perso
nificatie van Hollandse degelijkheid en
betrouwbaarheid. Al zijn ze nog zo vrien
delijk en hulpvaardig en wij kunnen
daarvan getuigen bij hen is elk papier
tje heilig, al is het nog zo oud en geel-
Wij waren dus genoodzaakt om ons van
de nodige papieren te voorzien en toen
het kadaster aan de Meent te Rotterdam.
Daar huizen een aantal vriendelijke dames
en heren, die vol ijver voor U op ladder
tjes klimmen, langs stellingen draven en
oude, stoffige, vergeelde boeken te voor
schijn halen, waaruit U alles kunt halen
wat U weten wilt op het gebied van ver
kopingen en hypotheken tot ln een ver
verleden. En dat alles kost, net als in een
oud liedje, maar een daalder Hetgeen
toch werkelijk niet ,veel ls, als men de
waarheid wil achterhalen.
Nu hebben wij door langdurige ervaring
geleerd, dat men die waarheid het snelste
benaderen kan, wanneer men deuren
opendoet, waarop het woord „Verboden
Toegang" prijkt. Hetgeen wij deden. En
daar troffen wij Willem Twee aan Ons
hart liep op de hoogste versnelling. Ver
rast keken wij op een kaart van 1845.
Keurig netjes want die kadaster-men
sen zijn het summum van nauwkeurig
heid stond daar de boerderij getekend.
Helaas, Anna's, Gerards en Will»ms
hoeve aan de kaarsrechte Middelweg, die
de kerktorens van Moordrecht en Moer
kapelle verbindt, stonden er ook op
Dus een nog oudere kaart opgezocht,
't Was een mooie kaart. Alle hulde er
voor. Een juweel van een kaart. Maar
Willem Twee ontbrak, om de eenvoudige
reden, dat toen de polder nog water was!
Een paar eilandjes keken ons vriende
lijk aan. Toen sprak de landmeter: „U
hebt wel de lastigste periode uitgezocht.
Over het algemeen kan men zeggen, dat
de landmeter de bouwmeester niet op de
voet volgt. Het kadaster is altijd iets
achter Dat kan ook niet anders. Zo'n
honderd jaar geleden was het kadaster
pas ln zijn beginperiode. Tussen het bou
wen van een woning en het opnemen in
het kadaster lagen toen meestal enige
jaren door de grote achterstand. Meer
dan deze twee kaarten kunnen wij U niet
tonen!"
Toen hebben wij daar op de vierde ver
dieping van dat grote gebouw een beetje
over Rotterdam staan staren. En tegelij
kertijd de gelegenheid genomen om onze
krachten te hergroeperen voor een nieuwe
poging. Per slot van rekening moet een
mens de zaak niet te gauw opgeven.
Nu hadden wij ergens gelezen, dat bij
de voorwaarden van koop stond: dat de
kopers de onder water gelegen gedeelten
(alles was dus nog niet droog gevallen)
van veenslik moesten ontdoen en wel
binnen acht jaar, dat onder die vervening
wel begrepen was de Moordse Tiendeweg,
maar niet de Moordse Kerklaan, dat er
hier en daar nog vrij grote plassen waren,
dat het land bezaaid was met koolzaad.
arriveerden wij in een mooi, oud patri
ciërshuis compleet met stoep met treden
en leuning in een oude straat in Dordreehts
binnenstad. Daar kregen wij voor ons de
akte Maar wat een akte! Kom daar tegen
woordig eens om! Het was een compleet
boekdeel.
Wij kwamen te weten, dat te Gorinchem
gewoond heeft de heer Cornells van
Houwentnge van Sprang, die overleden is
op 17 December 1875 en gehuwd was op
16 Augustus 1824, uit welk ..Frans-wettig
huwelijk onder de Franse burgerlijke
wetgeving" geboren waren vijf kinderen.
Van deze vijf kinderen was Adriana
Wijnanda Jacoba, grondeigenaresse en
..steenfabrijkante". er een. We kwamen
nog meer te weten. De heer Van Houwe- I
ninge had de grond in eigendom gekregen
in 1843, op de 10e Juli. toen een gedeelte
van de drooggemaakte Zuidplaspolder
verkocht werd.
In het archief van de gemeente Wad
dinxveen. dat de gemeentesecretaris, de
heer Jenné, voor ons ontsloot, vonden wij
twee in rood linnen gebonden boekjes, die
de voorwaarden van deze verkoping en
de opsomming van de percelen bevatten.
Deze boekjes behoren tot het archief van
de voormalige gemeente Zuid-Waddinx-
veen. Men had daarnaast nog Noosd-
Waddinxveen en Broek. De samenvoeging
tot één gemeente geschiedde in 1870. Op
15 Juni 1841 en op 10 Juli 1843 werd de
drooggekomen grond verkocht.
Zo langzamerhand waren wij tijdens het
onderzoek wel gewoon geraakt aan ver
rassingen. We keken dus niet vfeemd op,
toen .wij tot de ontdekking kwamen, dat
uit de akte van verkoop bleek, dat de
heer Van Houweninge gekocht had: per
celen grond plus een bouwmanswoning.
In de hele akte komt echter de naam
„Willem de Tweede" niet voor. Bestond
die naam toen nog niet? Of was er nog
een andere bouwmanswoning?
De heer P. Molenaar, die vóór de
familie Oudijk, de huidige bewoners, op
de woning „zat", weet te vertellen, dat
inderdaad Willem Twee de eerste boer
derij was, jnaar dat er voor die tijd in
dezelfde omgeving nog een schuur of ieger. De eerste woning heeft haar naam
loods heeft gestaan. Maar dat is toch geen i te danken aan Gijsbert Spruyt en zijn
bouwmanswoning! Bij de opsomming van I huisvrouw Adriana van Dam en werd in
de te verkopen percelen wordt echter I jun 1835 kroonprinselijk eigendom, de
nergens van een woning gesproken. _Zodat tweede woning in Maart 1836. Getuigen
rogge en zomergerst endat de koper
vrijdom kreeg van grondbelasting gedu
rende vijf en twintig jaar. halve vrijdom
van Schielands penningen en Wieriker
dijkgeld gedurende twintig jaar en halve
vrijdom van Dorps- en Ambachtslasten
ook gedurende twintig jaar.
Als wij dus konden opsporen het aller
eerste bewijs van vrijdom voor de woning,
dan zouden wij het stichtingsjaar van de
boerderij in handen hebben. We waren
immers nog niet verder dan de weten
schap, dat de boerderij in 1843 bestond!
Wie weet, wat zo'n oude akte nog meer
voor merkwaardige, dingen opleverde.
Dus hebben wij het bestaan enige op
schudding te verwekken in het kantoor
van de Inspecteur van de Grondbelasting.
Gelaten hebben wij de mededeling ge
ïncasseerd, dat, wederom helaas, dit
archief niet verder teruggaat dan tot 1876.
In de Paleistuin
Toen naar een prachtig gemeubileerd,
groot gebouw, dat staat in de tuin van
ljet Koninklijk Paleis aan het Noordeinde
in Den Haag. en het Archief van het
Koninklijk Huis bevat. De manier, waar
op wij daar werden ontvangen en de des
kundigheid, waarop men aan onze ver
langens voldeed, vervult ons met achting
en bewondering. De directeur, jhr ir P.
F O R. Sickinghe, stelde een van zijn
deskundige medewerkers tot onze be
schikking en hoewel hij ons had mede
gedeeld. dat ln het archief van Koning
Willem II geen stukken aanwezig waren
betreffende de boerderij „Willem de
Tweede" hebben wij toch ijverig ge
speurd. want het zoeken in archieven was
ons zo langzamerhand een levensbehoefte
geworden.
Wij hebben, men moet het ons maar
vergeven, daar „Willem Twee" resoluut de
rug toegekeerd en ons op zijpaden be
geven. Op die paden ontmoetten wij
„Spruyt en Dam" en „Jachtlust" te Wad
dinxveen. beide eigendom van Zijne
Koninklijke Hoogheid Prins Willem, veld
maarschalk en opperbevelhebber van het
we mogen vaststellen, dat „Willem Twee"
zich wel in raadselen weet te hullen!
Verkoping, die dagen duurde
Het was me anders een verkoping daar
in Het Hof van Holland te Zevenhuizen!
Tweehonderd percelen gingen er per dag
onder de hamer door. Dagen lang. Naast
Cornelis van Houweninge van Sprang en
zijn broeder Joachimus van Houweninge,
kooplieden te Gorinchem, treffen we er
aan: de heer Tom, touwslager te Moor
drecht, Pieter Rost, grutter te Gouda,
Willem Karei van Gennep en Hendrik
Bruijsteh8, bleker te Gouda, maar ook
Adriaan Theodore Prins, ambachtsheer
aan de Lek. de bouwman Martinus van
der Willtk, baron Collot d'Escury, de
steenbakker Klaas Schelling te Ouder
kerk, de barbier Fennet te Gouda en Cor
nelis Vrljlandt, korenmolenaar te Moor
drecht, veenmannen, hoogleraren, water-
molenaars. landeigenaars en bouwlieden.
Dat mig nu allemaal wel Interessant
zijn, maar we zijn op zoek naar Willem
Twee. Verzoeke dus ons te volgen naar
ibij de verkoopakte waren een „paruik-
maker" en een schoenmaker. De heren
W. v. Rijn en Emanuel Clauzer.
Het huurcontract omschrijft zeer in den
brede alle rechten en plichten. De huur
moest voldaan worden in gouden of zil
veren muntspecie „geenszins in papieren
geld", er waren voorwaarden voor het
braak liggen en „bemisten" van het land;
er moest met genoegzaam hoornvee be
weid worden; men mocht geen hooi, gras
of zomerstro verkopen en alle „heinsels",
losse hekken en andere „timmeragiën"
moesten goed onderhouden worden.
De netheid en zindelijkheid op de boer
derij gingen de Prins blijkbaar zeer ter
harte. Het was namelijk streng verboden
mest neer te gooien rondom het huis,
doch deze moest dadelijk in de groep of
de „koebogt" gedeponeerd worden. Alles
wat door het vee gebroken of „gerampo-
neerd" werd, moest worden gerepareerd,
er mocht niet meer dan één keer per
jaar gehooid worden, alles tot eigen ge
bruik, kortom, vele dingen, die wel en
niet mochten, werden nauwkeurig om
schreven tot het slechten der molshopen
T.m. s Febr. it—12.30 en 1.S0S u. Museum
„Het Catharine Gaithuli"! Tentoonstelling
werken van Breltner (Zondags geopend »-4.
Maandags en Vrijdags 1.30—4 uur).
14 Jan. 7 u. Veemarktrestaurant: Opening
kampioenententoonstelling Goudse postdui
venverenigingen
it Jan. s uur Central: Psychometrische
aeance A Bp reen,
17 Jan. 7.3# uur VrUe Evang. Gemeente:
Bijbellezing ds J. I. van Wljck.
17 Jan. s uur De Kroon: Feestavond
Scheldsrechteisverenlglng „Gouda" ter ge
legenheid 15-jarlg bestaan.
17 Jan. I uur Reünie: cursusavond Huma
nistisch Verbond, tweede voordracht Max
van Praag over „In de spiegel van het
antieke China".
l# Jan. 7.30 uur Nieuwe Schouwburg: Gym-
nastlekuitvoerlng „De Jodan Boys".
18 jan. 7.3# uur Veemarktrestauranti Bij
eenkomst Ned Chr Vrouwenbond, lezing
P. de Zwart over „Glas en glaskunst".
18 Jan. 1 uur Daniel: Bijbellezing Evange
lisatie Geref. Kerk.
18 Jan. 8 uur Reünie: Spreekbeurt da J.
Börger voor Logosverband.
18 Jan. 8 uur Spaardersbad: Waterpolo-
wedstrijden o.a. GZC—SVH.
19 Jan. 7.30 uur Concordia: Uitvoering door
zes zangkoren ter huldiging Pascal Janssen
bij 30-Jarlg Jubileum als koordirigent.
19 Jan. 7.45 uur Kazernestraat 14: Lezing
over de Bijbel door A. Poelman en P. Douma
19 Jan. 8 uur Nieuwe Schouwburg: Abon
nementsconcert Residentie-orkest voor
Gouds Volksconcert, dirigent Willem van
Otterloo. solist Simon Admiraal, plano.
20 Jan. 8 uur Remonstr. Kerk: Gemeente
avond Remonstr. Ge>ef Gemeente, lezing
ds G. 3 Hoenderdaa! over „Kerkzang en
kerkmuziek", met medewerking Kerkkoor
20 Jan. 8 uur TUdelUk Stadhuis: Vergade
ring van gemeenteraad
21 Jan. 0 uur Concordia: Opvoering toneel
spel „Levensgang" door „Vrijheid doet
Bioscopen
Thalia Theater: Mannen ln de achterhoede
(met M:ichel Powell en Emeric Pressburger)
Donderdag 8 uur Het lied van Bemadette.
Reünie Bioscoop: De waarheid kent geen
greruen
Schouwburg Bioscoop: Met muziek door
't leven (met de Wiener Shngerknaben)
Aanvang 3. 7 en 9 15 uur. Zondag 3. 5. 7 en
9.15 uur
Sport op Zondag
Zondagsdienst doktoren
BIJ afwezigheid van de hulsarts zijn van
Zaterdagmiddag 3 tot Zondagavond 12 uur te
consulteren te doktoren H A. M. Eijkman,
Westhaven 63 (telefoon 2582) en A. J. Kettler.
Gouwe 166 (telefoon 3358).
Apothekersdienst
Steeds geopend des nachts alleen voor
recepten: Apotheek E Grendel, alléén Lange
Tiendeweg 9
Predikbeurten voor Zondag
Ned. Herv. Gemeente: St. Janskerk (Ach
ter de Kerk 5) 10 u. ds G. Boer (bediening
H. Avondmaal), 5 u. ds W. Willemse te
Hilversum (bediening H. Avondmaal en
dankzegging).
Westerkerk (Emmastraat 33) 10 u. ds G
Elzenga (bediening H. Avondmaal). 5 u
ds J J. Koning (bediening H. Avondmaal
en dankzegging).
Kinderkerk (in gebouw „Calvijn". Turf
markt 1421. 10 uur ds J. J- Koning.
Ver. van Vrijz. Ned. Hervormden (Pe
perstraat 128) 10.30 u. mej. ds C. P. Thom-
sen.
Remonstr Geref Gemeente (Keizerstr. 2)
10.30 u. ds H. J. de Wijs.
Evang. Lutherse Kerk (Gotiwe 134) 10 u.
ds W. F. Schröder.
Oud Katholieke Kerk (Gouwe 107) 10.30
en 8 u. pastoor G. P. Gi6kes.
Geref. Kerk (Turfmarkt 60) 10 en 5 uur
ds A. Nijhuis. voorbereiding H. Avond
maal.
Geref. Kerk. art. 31 (In Chr. Geref Kerk.
Gouwe 141) 830 en 3 30 u. leesdienst.
Geref. Gemeente (Stationsplein 15) 10 en
5 uur dr C. Steenblok.
Chr. Geref. Kerk (Gouwe 141) 10.15 en
5.15 uur leesdienst.
Nederd. Geref. Gemeente (Zeugestraat
38) 10 en 5.15 u. ds. Joh. van Weizen.
Vrije Evang. Gemeente (Turfmarkt 23)
10 en 5 u. de heer Ligteleijn te Rotterdam
Dinsdag 7.30 u. Bijbellezing ds J. I. van
Wijck, Zaterdag 7.30 u. bidstond.
Leger des Heils (Turfmarkt 111) 10 uur
Heiligingsdienst. 6 45 uur openUtchtsa<men-
komst Markt, 7.30 uur verloseingssamen-
komst. leidsters kapiteines E. Geutjes en
M Meijerhof.
Kerk van Jezus Christus van de Heiligen
der laatste dagen (Spieringstraat 49) 5 u
dienst.
Goudse Stadsevangelisatie (Achter de
Kerk 10) 7.30 u. de heer Jac. Spierenburg
te Alphen a. d. Rijn-
GESLAAGD.
Voor het examen Franse handelscorres
pondentie van de Ned. Associatie voor
Practi]kexamen8 is geslaagd de heer J. A.
Cattel. alhier.
Advertentie
toe. Tevens was aangetekend, dat het
recht van de „jagt" aan Zijne Koninklijke
Hoogheid bleef. Van dit recht heeft hij
ook gebruik gemaakt. Op een van belde
boerderijen bewaart men nog een glas.
waaruit de Prins bij een van zijn bezoe
ken, wijn heeft gedronken.
Na de dood van de Koning in 1849 zijn
de boerderijen ln. September 1850 ver
kocht.
Conclusie
Hier hebben wij ons onderzoek stop
gezet. Dus moet nu de conclusie volgen,
hoe mager die ook is. Wij komen tot deze:
ten eerste: dat de boerderij Willem de
Tweede, gelegen in de Zuidplaspolder
nimmer eigendom is geweest van Koning
Willem II;
ten tweede: dat de boerderij gebouwd
is in of voor 1843 en als zodanig eigendom
is geweest van 's Rijks Domeinen;
ten derde: dat de koning er niet op jacht
is geweest, daar hij immers twee boerde
rijen te Noord-Waddinxveen bezat met
het bijbehorende jachtrecht;
ten vierde: dat Koning Willem II op de
boerderij zijn hoofdkwartier niet gehad
kan hebbed, omdat ten tijde van de on
lusten de plas nog niet droog was.
Waaraan wij de veronderstelling vast
knopen, dat de boekerij zijn naam
danken heeft aan het feit, dat zij gebouwd
is onder de regering van Koning Willem
II, die voor een belangrijk werk als de
droogmaking van de Zuidpias grote be
langstelling had
De mogelijkheid bestaat, dat iemand dit
alles te mager en het onderzoek te onvol
ledig vindt. Bij voorbaat zijn wij het er
roerend mee eens. Voorshands nemen wij
echter vrijheid achter onze navorsin
gen naar de geschiedenis van „Willem
Twee", de trots van de Zuidpol«ier, een
punt te zetten.
Natuurlijk weet ieder, dat niet alle inwoners van Gouda Gouwenaars van
afkomst of zelfs maar Gouwenaars van geboorte zijn, maar minder bekend is
het uiteraard uit welke windstreken de niet ln Gouda geborenen naar hier
gekomen zijn. Volgens de nieuwste gegevens is büna 63 pCt. van onze ingezetenen
in onze eigen stad geboren. Voor de mannen afzonderlijk is het percentage 65,
voor de vrouwen 60.
Blijkbaar trekken dus meer Goudse
vrouwen dan mannen naar elders. Dit ls
zeer opmerkelijk! In het algemeen is er
een zogenaamde „trek" van het platteland
naar de stad en aan deze „trek" doen veel
meer vrouwen dan mannen mee. De oor
zaken daarvan zijn tweeledig deels zijn
ze van economische aard. deels ook van
psychologische. De werkgelegenheid is
voor vrouwen In de stad groter dan op
het platteland; in de stad immers vindt
men ateliers, fabrieken, grote winkel
zaken. ziekenhuizen en tal van huishoude
lijke betrekkingen. De psychologische
redenen komen hierop neer, dat de vrou
wen. vooral de jongere vrouwen In de
stad een grotere bewegingsvrijheid heb
ben.
Volkonjen in overeenstemming hiermede
ziet men. dat uit andere!plaatsen in Zuid-
Hollana. dat wil dus vooral ook zeggen
uit de naaste omgeving, een veel groter
aantal vrouwen dan mannen naar Gouda
is gekomen. In onze stad wonen namelijk
4175 mannen en 4834 vrouwen, die niet
ln Gouda, maar wel in Zuid-Holland zijn
geboren. Dit ls, om zo te zeggen, normaal,
maar dat wij op een bevolking van 400
méér vrouwen dan mannen, toch 'n 750
minder geboren Goudse vrouwen dan
geboren Goudse mannen hebben, is men
kan niet zeggen: abnormaal maar toch
wel zéér opmerkelijk!
Vele Noordhollanders
Niet bevreemdend ls het, dat uit alle
provincies, met uitzondering slechts van
Drenthe, méér vrouwen dan mannen naar
Gouda gekomen zijn. Wij huisvesten in
onze stad namelijk geboren uit Groningen
105 mannen en 116 vrouwen; uit Friesland
141 mannen en 162 vrouwen en uit Over-
ijsel 129 mannen en 137 vrouwen. Gelder
land ..leverde" 310 mannen en 334 vrou
wen. Utrecht 422 mannen en 466 vrouwen.
Uit Noord-Holland zijn geboortig 430
mannen en 547 vrouwen. Men ziet het:
hoe dichter bij de provincie van geboorte
ligt. des te sterker domineert het aantal
vrouwen. Zeeland hielp onze bevolking
vormen met 110 mannen en 149 vrouwen
terwijl uit Noord-Brabant 214 mannen en
266 vrouwen en uit Limburg 49 mannen
en 50 vrouwen afkomstig zijn. Drenthe
maakt de uitzondering op de regel met
91 mannen en slechts 78 vrouwen.
Men zal beamen, dat tegenover deze
vrijwel algemeen grotere trek van vrou
wen naar Gouda de grotere trek van
Goudse vrouwen naar elders hoogst eigen
aardig is.
Intussen ls met deze opsomming de
staalkaart van onze plaatselijke bevolking
nog volstrekt niet compleet. Ze vertoont
ook nog enkele cosmopolitische aspecten,
want van een kleine vijfhonderd Goudse
ingezetenen heeft de geboortewieg ergens
buiten de Nederlandse grenspalen gestaan
Ook hierbij domineert weer in sterke
mate het vrouwelijke element, met name
bij de Duitsers en de Oostenrijkers Dit
zijn uiteraard voornamelijk vrouwen, die
tussen de eerste en de tweede wereld
oorlog als huispersoneel naar Holland ge
komen zijn. Een deel van haar. in hoofd
zaak zij, die sedertdien met een Hollander
zijn getrouwd, hebben inmiddels de
Nederlandse nationaliteit verworven.
Wat de aantallen betreft. Duits-gebore
nen wonen in onze stad 68 mannen en
187 vrouwen; geboren in Oostenrijk zijn
8 mannen en 20 vrouwen, die nu in Gouda
SPOKEN
hele tijd heb ik last van een
7n 't begin doe je na-
Al
spook in huis.
tuurlijk net of er niets aan de hand is,
want je wil d'r niet aan. Maar zo'n
spook is hardnekkig. Dat houdt maar
vol. En op de duur ben ik er een beetje
zenuwachtig van geworden. Tegen
mevrouw Tergouw durfde ik er niets
van te zeggen. Dat doe je niet als man
zijnde.
't Is anders een zonderling spook.
Het slaat niet met deuren, het rammelt
niet met kettingen, het gilt niet, nee,
z'n repertoire is maar erg aan de
magere kant. Ik denk, dat het nog
maar een beginnend spook is. Het doet
niks dan zuchten. Maar dat doet het
dan best. Diep uit het middenrif van
daan. Van die geprangde zuchten.
Zuchten met weemoed en wanhoop,
ja, vooral met wanhoop, van die
wereldweeiuchten. Enfin, u begrijpt
me wel, anders kom ik bij u thuis wel
even voorzuchten.
Het spook manifesteert zich nog op
een andere manier ook. Met potlood
en papier. Overal vind ik papiertjes
met getallen. Optellingen en dan een
aftrekking en een driftige kras d'r
door. Keesje heb ik de schuld al ge
geven. maar die zei: „Ik reken op
school al genoeg. Ik zal wel wijzer
zijn." En Elsje haalde d'r mopsneusje
op. Die zit op de H.B.S. al ergens in
de algebra en meetkunde. Ze wordt
knap, die meid. Gelukkig, want de
wereld heeft knappe koppen nodig.
Maar, om op ons spook terug te
komen. Natuurlijk heb ik het ontmas
kerd. Wat dacht u dan? Ik werd het
zat als man zijnde. Elke avond als ik
pas op bed lag, begon dat geblaasbalg.
Laat het nou mevrouw Tergouw zijn!
Dat zat zo.'Elke avond begon ze op
bed uit d'r hoofd te rekenen en over
dag cijferde ze elk papiertje vol. En
't aftrektal was altijd groter dan de
aftrekker. En dat is zo gekomen, toen
m'n patroon me vertelde, dat ik die
vijf procent van die loonronde niet
kreeg. Nou lobpt mevrouw Tergouw
door het huis met een gezicht als de
Oudewaterse bank. En nou was ik
nogal van plan om verhoging van zak
geld te vragen. Daar wacht ik nog even
mee. En als ik het niet krijgbegin ik
een zo'n go-on of slow-down of sit-
down staking. Hoe ik dat in 't vat
moet gieten, weet ik nog niet, maar 't
zal d'r van komen. En met die Oude
waterse Bank is het maar een droevige
geschiedenis. Ik heb eens één keer
bemoeienis met een bank (in het park)
gehad. Mevrouw Ter gouw was het
saldo
JAN TERGOUW
wonen. Uit andere landen gebooftig zijn:
uit Belglé 24 mannen en 26 vrouwen; uit
Engeland 3 mannen en 8 vrouwen; uit
Frankrijk 11 mannen en 12 vrouwen; uit
Italië 1 man en 3 vrouwen, terwijl Polen
ons alleen vrouwen „toezond" en wel 12
in getal. Uit andere vreemde landen en
werelddelen kwamen voorts tezamen nog
21 mannen en 39 vrouwen naar Gouda.
In Oost- en West-Indlë, zoals deze
landen nog heetten ten tijde van de ge
boorte der betrokken Goudse ingezetenen,
zagen 63 mannen en 78 vrouwen het
levenslicht, die nu van onze bevolking
deel uitmaken.
En tenslotte huisvesten alle steden dan
nog een groter of kleiner aantal mensen,
wier geboorteland en geboorteplaats onbe
kend zijn. Deze categorie is in onze woon
plaats al heel gering; zij wordt namelijk
gevormd door één enkele man!
Nieuw opus van landgenoot
mr Landré
Het concert dat het Residentie Orkeot
Donderdag voor „Het Gouds Volksconcert"
zal geven, staat onder leiding van de
eerste dirigent van het Orkest. Willem
van Otterloo.
De avond wordt geopend met een ver
tolking van het jongste opus van de
Nederlandse toondichter Guillaume Landré
„Quatre Mouvements Symphoniques", dat
hiermede zijn eerste uitvoering te Gouda
krijgt.
De 44 jaar oude componist studeerde te
Utrecht in de rechten en bezocht tegelijker
tijd de repetities van het Utrechts Stede
lijk Orkest, dat onder leiding stond van
Evert Cornelis. terwijl hij compositieles
nam bij Willem Pijper In 1929 deed hij
doctoraal examen in de rechten. Sedert
1 December 1948 is hij secretaris van de
Voorlopige Raad voor de Kunst.
Vervolgens zal men de Haagse pianist
Simon iWfriiraal kunnen beluisteren in
één der meest dramatische concerten van
W A Mozart n.l. het pianoconcert in d
kleine terts K.V 466, Met dit concert, het
eerste van een magistrale reeks, sloot
Mozart aan bij de persoonlijke dramatiek
van C Ph. E. Bach. Hierin vindt men
tevens een aankondiging van de „Don
Giovanni"-spheer o.a. door de syncopen
en bastriolen in het eerste deel. Zelfs het
heeft een bewogen
finale geeft aan het
Rondo een voor die tijd ongewone hart
stochtelijke stuwing.
Tot slot van dit concert wordt de 4»
Symphonle van Peter Tsjaikowsky uitge
voerd. Deze symphonie werd in 1877 ge
componeerd. De grondgedachte is de
macht van het onafwendbaar noodlot, dat
de mens verhindert, in de drang naar ge
luk zijn doel te bereiken en telkens wan
neer hij het meent gevonden te hebben,
het geluksgevoel komt verstoren. Het
eerste deel is de klacht van de mens, die
zich slechts willoos kan onderwerpen. Het
tweede deel stelt de mens voor.
lieflijke Roman
middendeel en
gedompeld In een stemming van melan
cholie. zich verdiepend in herinneringen
aan het verleden. De componist wendt in
het derde deel een origineel effect aan
door de strijkersgroep doorlopend pizzicato
te laten spelen en dit af te wisselen met
episoden van enkel houten blaasinstru
menten en enkel koperen blaasinstrumen
ten.
Het vierde deel geeft het beeld van een
volksfeest. De cojnponist stort zich te
midden van het uitbundig gewoel. Even
komt nog het noodlotthema uit het
eerste deel tevoorschijn, doch dit wordt
even snel weer verdrongen.
Burgerlijke Stand
Geboren: Daam, z. v. D. J. Broer en A.
Bruinsma, Vossenburchkade 23; Josephue
Vlncentiue Maria. z. v. H A. M. V. Duijn-
stee en C. A. Spruijt. Graaf Florisweg 53;
Annigje Chrietina d v. G. H. Goos en A.
C. Dukker. Komijfisteeg 8,
Ondertrouwd P. A. Imholz en A. C.
Scheffers; J. Vlag en W M. de Jong;
F Poetma en A. Th. van Benten; J Rooa
en C. M. van Vliet; A. W. Nieuwveld en
N. Castelijn. B. Dortland en C. Kempers,
P. M Manschot en C A. Blok; J Vissers en
Th. M. de Keijzer, P J. van Hout en M.
Th. E. Nielen.
Overleden; Hendrik van Vliet 76 j.
Puzzle-winnaars
Het oplossen van kruiswoordpuzzles ls
altijd een der geliefdste bezigheden van
de puzzelaar. Dat bleek ook nu. aangezien
van de opgave van verleden week zeer
vele oplossingen binnenkwamen.
De winnaars zijn: prijs van f5,dames
v Straten. Huize „Juliana" te Gouda;
prijzen van f 2 50: W. Blommendaal,
Spieringstraat 2 te Gouda en T. Bunnik.
Wilhelminakade 14 te Waddinxveen.
De prijzen kunnen aan ons bureau.
Markt 31. worden afgehaald.
jarige
Tot zee
75 Jaar geleden.
Vijl en twintig jaar geleden werd te
Stolwijk de vereniging „Uitspanning door
Inspanning" opgericht, waarbij de hoofd
onderwijzer, de heer P Kroon als voor
zitter en zijn broer, de heer T. J. Kroon,
als onder-voorzitter werden gekozen. In
het sierlijk gedecoreerde schoollokaal is
het zilveren feest van de vereniging ge
vierd Alle leden en hun dames waren
gekomen en ook de honaire leden, de
heren Kruijt te Reeuwijk, Moll te Utrecht
en Bettink te Bergambacht. Na de
openingsrede van de tegenwoordige voor
zitter. de heer J. C. Kroon, sprak de 72-
onder-voorzitter een feestrede uit.
laat ln de avond bleef men ge-
noegelijk bijeen. Het grote aantal toasten
en gelegenheidsgedichten droeg ten zeerste
bij om de stemming te verhogen.
De functie van secretaris wordt sinds
de oprichting vervuld door de heer C. de
Vreugt.
50 Jaar geleden.
De heer H. E. v. d. Roer heeft het feit
herdacht, dat hij vijf en twintig jaar ge
leden zijn loopbaan als onderwijzer aan
de eerste burgerschool voor jongens aan
vaardde.
25 Jaar geleden.
De raad van Bodegraven heeft behan
deld het voorstel van B. en W. tot uit
voering van de werken voor de nieuwe
kaasmarkt. De raad besloot ten noorden
van het dorp de riolen te laten uitkomen
in een groot reservoir, midden ln het
oude marktterrein. Voorts werd besloten
het nieuwe terrein vodr de kaasmarkt ge
heel te laten bestraten.