ill
m
Bouw vier en tachtig huizen
in Korte Akkeren
Wellfare-werk ook in Gouda
Bodegraven gaat weer bouwen
Pascal Janssen gehuldigd
i M
Penningmeester-wandelaar van
drie en tachtig jaar
Nieuw postkantoor in Boskoop
v
DE MUZEN
de godinnen van de zang
KANAALTUNNEL
De Schoenen van de oude
mevrouw Kao
Crediet van ƒ1.150.000
aan raad gevraagd
Voor 18.000 gulden effecten
teruggevonden
AT en
AAR.
ANNEER.
Patiënten krijgen
wat te doen
RESTAURANT TER GOUW
Afgelopen jaar was
bevredigend
Dertig jaar koordirigent
Feest in huize Ooms
te Berkenwoude
Henriëtte Roland
Holst-comité
Residentie Orkest
Gas voorlopig
niet duurder
Ome Keesje uit de aether
Op de korte Sportgolf
i
Beschermsters van dichtsoorten,
kunsten en wetenschappen
WIE DE MUZEN
WAREN
De Muzen en haar
kentekenen
M
1 A'
TWEE EEUWEN PLANNEN VOOR EEN
1750„Met paard-en-wagen door een
met kaarsen verlichte tunnelschacht
KORTE KRONIEK
Wordt niet oud voor Uw tijd
1802Verlichting met
die „wonderlijke"
olielampen
DE
Waar twee generaties hotsen
DAG 20 JANUARI 1950.
GOUDSCHE COURANT
TWEEDE BEAD - PAGINA"
B. en W. hebben de raad voorgesteld
een crediet van 1.150.000 beschikbaar te
•tellen voor de bouw van vier en tachtig
woningen aan de Busken Huetstraat, Bos
boom Toussalntkade, Da Costakade en
Vossiusstraat volgens de goedgekeurde
plannen van de R.K. woningbouwvereni
ging „St. Joseph".
In hun toelichting wijzen B. en W. er
op, dat langs alleTlei wegen wordt ge
loogd om, bulten de officieel toegewezen
teer beperkte bouwvolumes om, de nodige
vergunningen te krijgen voor bijzondere
bouwplannen, waarvan dan het bijzondere
vooral gelegen moet zijn in het feit.
dat het Rijk voor een minder hoog bedrag
of zelfs in het geheel niet, in tekorten
op de exploitatie als deze niet verme
den kunnen worden bijdraagt.
Een prikkel voor het maken van zulke
plannen lag in het bijzonder en in con-
creto in dfe rede van de minister van
Wederopbouw en Volkshuisvesting, waar
in hij zeide open te staan voor plannen,
welke de rijksfinanciën kunnen ontlas
ten van een deel der zware offers.
„Hoewel deze stimulans voor ons col
lege en de betrokken gemeentelijke
instanties nauwelijks nodig was. heeft zij
er toch wel toe bijgedragen om de pogin
gen om de bouwbedrijvigheid te dezer
stede te verhogen, met nog groter energie
voort te zetten", zeggen B. en W.
Gepoogd wordt de montagebouw dit
Jaar voort te zetten binnen de vrij elasti
sche grenzen van het toegewezen bouw
volume. De bouw zal dan zo mogelijk
geschieden op het tussen de Hoge Schie-
landse Zeedijk en dé Provincialeweg gele
gen terrein, dat deels reeds eerder
gemeente-eigendom was. deels kortgele
den werd aangekocht.
Ook ging echter de aandacht uit naar
bouwmogelijkheden buiten het toegewezen
volume. In het bijzonder is nagegaan of
de mogelijkheid bestaat om langs deze
weg reeds dit Jaar te geraken tot uitvoe
ring van de bouwplannen van de woning
bouwverenigingen „Het Volksbelang" en
„St. Joseph", omvattend reep. 76 en 84
woningen in het stadsdeel „De Korte
Akkeren".
Ter zake met het ministerie gehouden
besprekingen openen uitzicht
zenlijking waarvan. Hierover rapporteerde
de directeur van
schrijven, waarin
toelichtte.
de verwezenlijking van
;nst mede te werken. IV
i achtenP B. en
tewerken in een
ij tevens de voorwaar-
het Rijk aan
Met het oog op de
ln dit advies opgenomen vertrouwelijke
het evenwel
oot. die tijdens de be
zetting moest onderduiken, had aan
een collega een pakket met effecten
ter waarde van achttienduizend
gulden in bewaring gegeven. De
collega gaf het op zijn beurt over
in vertrouwde handen, die er
dat het waardevolle pakket
in een inrichting te dezer stede vei
lig werd opgeborgen. Evenwel,
degene, die de effecten in bewaring
had overgenomen, overleed en hij
alleen wist de plaats waar het ver
stopt was, zodat bij de bevrijding
de effecten spoorloos waren. Deze
week heeft de gebeurtenis een
happy end gekregen. In de kelder
van het huis moest een reparatie
aan de waterleiding verricht wor
den en toen is het pakket, secuur
verborgen, teruggevonden, zodat
het weer aan de eigenaar, zei het
pas na vier en een half Jaar, kon
worden ter hand gesteld.
Uit vroeger tijden
De Goudsche Courant meldde
75 Jaar geleden.
De Koning heeft benoemd tot ijker der
maten en gewichten en weegwerktuigen
adjunct-ijker H. Brons Middel.
Op 25 Maart zal het vijftigjarig
worden herdacht van de afdeling
hoven der Maatschappij tot Nut van 't Al
gemeen.
50 Jaar geleden:
Uit een advertentie: Wenst gij een flinke
knevel? Gebruikt dan niets anders dan één
fles „Eucalyptus-balsem". Het ls geble
ken. het enige middel te zijn, dat werkelijk
succes heeft. Als men de gebruiksaanwij
zing goed opvolgt, is één flacon steeds vol
doende.
25 Jaar geleden:
ln de vergadering van de Kamer van
Koophandel en Fabrieken voor Gouda en
omstreken werden herkozen ak algemeen
voorzitter de heer I. IJssel de Schepper,
als voorzitter van de afdeling grootbedrijf
tie heer H. A. Schreuder en als voorzitter
van de afdeling kleinbedrijf de heer P. D.
Muylwijk.
De gemeenteraad van Boskoop heeft be-
•loten de op het gemeentelijk bouwterrein
aan de Zuidkade aan te leggen hoofdstraat
de naam Julianastraat te geven.
noodzakelijk omtrent de inhoud van dit
stuk. met toepassing van artikel 49 der
Gemeentewet, voorlopige geheimhouding
op te leggen.
Uit dit stuk blijkt, zo delen zij mede dat
j ui,jzondere bU deze houw, n.l., dat
de bijdrage van het Rijk enigszins is be
perkt, niet betekent, dat de gemeente te
zwaar wordt belast, noch dat de woningen
Va°u kwaliteit of te geringe grootte
noch al te duur voor de bewoners zul
len worden.
Aangezien de bouwplannen van de R.K.
Woningbouwvereniging „St. Joseph" reeds
geheel zijn goedgekeurd en onmiddellijk
kunnen worden uitgevoerd, zijn B. en W.
van mening, dat het aanbeveling verdient
met de uitvoering daarvan te beginnen.
De plannen voor de woningen van „Het
Volksbelang" worden inmiddels met be
kwame spoed verder uitgewerkt en zullen,
zodra zij de vereiste goedkeuring hebben
verkregen, eveneens kunnen worden uit
gevoerd. Een gelijk voorstel als ten aan
zien van de plannen van „St. Joseph" kan
t.z.t. voor de bouw van de woningen voor
„Het Volksbelang" worden verwacht. Het
is de bedoeling de exploitatie der 84 en
later van de 76 woningen, door de beide
woningbouwverenigingen te doen geschie
den.
T.m. S Febr. 10-12.30 sn 1.30-0 u. Museum
„Het Catharina Gasthuis": Tentoonstelling
werken van Breltner (Zondags geopend 2—
Maandags en Vrijdags 1.30-0 uur).
20 Jan. S uur Bemonstr. Kerk: Gemeente
avond Remonstr. Geref. Gemeente, lezing
ds G. J Hoenderdaal over „Kerkzang en
kerkmuziek", met medewerking Kerkkoor.
20 Jan. 0 uur TUdelUk Stadhuis: Vergade
ring van gemeenteraad.
21 Jan 2.30 uur Kazernestraat 10: Selectie
wedstrijd kring Gouda E.H.B.O.
21 Jan. 0 uur Café DuUnstee: Jaarvergade
ring Goudse Athletlekcommlseie.
21 Jan. 8 uur Concordia: Opvoering toneel
spel „Levensgang" door „Vrijheid doet
leven".
21 Jan. 8 uur Veemarktrestaurant: Feest
avond mondaccordeon- en amusementsver-
eniglng „De Vrolijke Boys".
Bioscopen
Schouwburg Bioscoop: De roemrijke daden
van Danny Kaye (met Danny Kaye en Dinah
Shore).
Thalia Theater: ZIJ winnen de slag (met
But Abbott en Lou Costello).
Reünie Bioscoop.: Die Fledermaus (met Jo-
han Heesters en Martha Harell).
Aanvang 3, 7 en 9.15 uur. Zondag 3. 8, T en
8.15 uur.
Apothekersdienst
b hebben gistermiddag de
de gezet op een voor Gouda
ïidsterreln, dat van het
1 vraa'g
twoord.
Elf dames hebben glstermi.
eerste schrede
nieuw arbeit
„Wellfare-werk". Wat dat is? Die
Is gemakkelijker gesteld dan beantwooi
Sommige mensen spreken, van arbeids-
therapie, maar een vertaling van het
Engels in het Grieks werkt niet erg ver
helderend. Daarom kwam gistermiddag
mej. N. H. Schokking uit Den Haag ln
het oefenlokaal van het Oude Mannen
huis van de transportcolonne van het
Rode Kruis (waarvan het werk uitgaat),
de Goudse dames, die zich bereid hadden
verklaard het wellfare-werk ter hand
te nemen, het een en ander hierover
vertellen, voordat deze dames zich door
middel van een cursus op het werk gaan
Het Rode Kruis heeft er zich na de
oorlog op voorbeeld van Engeland op
toegelegd langdurige militaire patiënten
tijdens hun ziekte werk te geven. Werk,
zo is het standpunt van de therapeutisch-
medische wetenschap, bevordert de ge
nezing. Als een patiënt afleiding heeft,
houdt hij geen tijd over om te piekeren.
Er is echter een tijd geweest, waarin de
hospitalen overbevolkt waren en militaire
patiënten naar burgerziekenhuizen en
-sanatoria etc. werden overgebracht. Dit
heeft tot gevolg gehad, dat burger-
patiënten de prestaties van de militairen
zagen en de wens kenbaar maakten dit
werk ook te doen. Toen het arbeidster
rein zozeer voor ontginning vatbaar bleek,
kwam het Rode Kruis hulpvaardige
den te kort en daarom besloot het
willig(st)ers te „werven". Het Rode
heeft ook in Gouda dit werk aangevat en
een cursus ingesteld, die tien weken zal
duren, om hen, die zich hiervoor be
schikbaar hebben gesteld, op de hoogte
te brengen van de aard ,van het werk.
Allerlei handwerk
egelde tijden zullen de wellfare-
naar de bufgerpatiënten, W|er
verpleging lange tijcf duurt, gaan om hen
te helpen bij allerlei soorten handwerk,
zoals weven, leerbewerken, touwknopen,
werk met raffia, pitriet enz. Voorlopig
zullen vooral zij, die in het Maria-
paviljoen liggen, van deze bezoeken pro
fiteren, maar het Rode Kruis hoopt het
werk ook tot andere patiënten te kun
st vrij-
Kruis
Op ger
werkers
Paard op hol
Op de Nieuwe Veerstal ls gistermorgen
een voor een kaaswagen uit Krimpen a.d.
IJssel gespannen paard, doordat het van
het lawaai Van lossen van grint schrok,
op hol geslagen. Het rende de Ooathaven
af, waarbij de wagen een granieten paal
voor het museum omver reed en vervol
gens tegen de pui van een winkel ln de
Wijdstraat botste. Hiermede kwam aan de
rit een einde, want door het breken van
de achteras zakte de wagen in elkaar. De
voerman was op de Veerstal van de bok
gevallen, onderweg was een voorbijgan-
ster bijna geraakt en de kazen rolden
over de straat, maar ondanks alle con
sternatie liep alles ronder letsel en met
weinig séhade af.
Gouden jubileum
Op 22 Januari zal het 50 jaar geleden
zijn. dat de heer H. Spee in dienst trad bij
de N.V. Groothandel en Aardewerk
fabriek v.h. Corns. Jonker Zn.
Advertentie
Blekerssingel 1 Tel 2253
Vergsdersslen, Expositie, Modeshowroom
Bruiloftsdlnertjes.
Aparte ingang. Vrije parkeerterreinen.
Woensdagavond kwam de raad van Bo
degraven bijeen onder voorzitterschap
van burgemeester mr J. J. Croles. die een
overzicht gaf over 1949. Hij wees erop.
dat zich onder de naar Indonesië uitge
zonden militairen tachtig plaatsgenoten
bevonden, van wie inmiddels acht en
twintig mochten terugkeren. De burge
meester riep him een hartelijk welkom
toe. In het bijzonder sprak hij het mede
leven uit met twee plaatsgenoten onder
ben. die ter verpleging van de in de tro-
toen opgelopen verwonding en wegens
ziekte in een inrichting verblijven. Met
een ogenblik stilte werd de wachtmeester
de Bruin, die in de nabijheid van Solo
■sneuvelde, herdacht.
Zich vervolge* bepalend tot de thans
ruim 7500 zielen tellende gemeente, sprak
de voorzitter erkentelijkheid uit voor de
Ondernemingszin, waarvan velen blijk
gaven. In dit verband wees hij op de
Instelling van een jaarlijkse feestelijke
■voorjaarskaasmarkt. De weer ingestelde
goederenmarkt trok zowel van verkopers
ala van kopers druk bezoek. Ook de auto
markt kon zich goed handhaven. Aan de
propaganda voor de markten moet ook in
de komende jaren de nodige aandacht
worden besteed.
Zowel de agrarische als de overige par
ticuliere bedrijven konden bogen op een
alleszins bevredigende en lonende produc
tie aMus de burgemeester. Met betrek
king tot publieke werken wees hij op de
eerste nieuwbouwwoningen van na de
oorlog, die in 1949 konden worden in ge
bruik genomen- Er zullen met de meeste
spoed verdere plannen voor woningbouw
worden ontworpen. In het afgelopen jaar
werd uitgevoerd de aanleg van het plant
soen bij het station, in aanbouw ia het
hulpgebouw bij het slachthuis, een mo
derne vuilnisauto werd ln gebruik gesteld,
terwijl het gebouw van de voormalige
vuilverbranding een andere bestemming
kreeg in verband met de vestiging van
een industrie. Het verbruik van electrische
stroom is belangrijk toegenomen, evenals
dat van water. De door Gedeputeerde Sta
ten voorgestelde grenswijziging zal in het
komende Jaar de volle aandacht van het
gemeentebestuur vragen.
Reeds in deze eerste vergadering in het
nieuwe jaar nam de raad een belangrijk
besluit door zich te verenigen met een
voorstel van B. en W. tot de bouw van
28 woningen. Voorts werd besloten tot de
bouw van een aantal houten schuurtjes
ten behoeve van de bovenbewoners
achter de vorig jaar in gebruik ge
nomen duplex - wonin gen Ter dekking
van de kosten van de vorig jaar
voltooide bouw van zestien wonin
gen zal een geldlening worden aan
gegaan van 200.000 tegen een rente van
3Voorts werd besloten tot het ver
lenen van subsidie voor het verbeteren
van sen gevel te Nieuwerbrug en tot her
ziening van de aalariaverordening voor
het 1
nen uitbreiden en daarom zullen, wi
de belangstelling groot genoeg is.
van deze tienweekse instructiecursussen
volgen.
Mej. Schokking heeft de dames vooral
op het hart gedrukt, dat het zaak is om
dit werk, wanneer het eenmaal aangepakt
is, vol te houden. „Want iets aan een
zieke beloven en het niet doen is veel
erger dan niets beloven en niets doen".
Voor de patiënten zelf ls er nóg een
voordelige kant aan de zaak: het Rode
Kruis betaalt het materiaal, terwijl de
helft van de winst, die verkoop van de
werkstukken oplevert, worden aangewend
voor artikelen voor de patiënten. Geld
krijgen deze niet, het werk zelf moet de
voldoening geven.
De cursus te Gouda staat onder leiding
van mej M. G. Pauptit te 's-Gravenhage,
die de deelnemers de handwerktechnie
ken zal leren, Bovendien zullen op de
cursus-middagen vertegenwoordigers van
allerlei sociale instellingen, artsen, ver
pleegsters enz. van hun werk komen ver
tellen, om de deelnemers een inzicht te
geven in wat er al zo voor de patiënten
wordt gedaan, zo vertelde mej. Pauptit.
Zo wil men voorkomen dat de deelnemers
gaan dokteren op een terrein, waar zij
niet thuis horen en dat zij, wanneer zij
horen, dat de patiënt moeilijkheden
heeft, hen bij het goede adres kunnen
brengen. Het is ook om deze reden, dat
het Rode Kruis, voor zover mogelijk,
rekening houdt met de godsdienstige op
vatting van patiënt en ziekenbezoeker.
ZUIVER en HELDER
ZACHT en PITTIG
is
JONGE JENEVER v. STAFFHORST
een borrel waar U graag op terug
komt. en toch maar f 4.60 en 4.80 p.l.
DE WIJNKELDER
MARKT 15 TELEFOON
Een zangkoor is, wat een dirigent er van
maakt, zou men met een variatie op een
bekend spreekwoord kunnen zeggen. Kan
hij met de hem ter beschikking staande
krachten woekeren, weet hij ontbrekende
krachten te maskeren, en is hij in staat
ongeschoolde krachten in goede om te
zetten? Dit zijn allemaal factoren, die de
waarde niet alleen van de dirigent, maar
ook van het koor bepalen. Wil men de
waarde van verschillende koren aan el
kaar toetsen, dan is de aangewezen
weg daarvoor een concours. De avond, die
gisteren ln het voor de gelegenheid
smaakvol met bloemen versierde Concor
dia zangkoren uit vijf verschillende ge
meenten: Gouda, Boskoop. Hazerswoude,
Ammerstol en Moordrecht, hebben gehou
den. had veel weg van zo'n concours.
Maar er was één belangrijk verschil: de
deelnemende zangkoren waren ditmaal
niet eikaars concurrenten, om de eenvou
dige reden, dat zij alle dezelfde dirigent
hebben, de heer Pascal Janssen te dezer
stede, wiens kwaliteiten als koordirigent
bijzonder naar voren zijn gebracht, omdat
de heer Janssen dertig jaar geleden voor
het eerst de dirigeerstok opnam.
Die eerste keer deed hij dat in Zeven
huizen. maar wie hem vraagt, waar hij
zijn loopbaan als dirigent begon, zal stee
vast ten antwoord krijgen: in Gouda, want
al na een paar weken werd hij dirigent
van de gemengde zangvereniging ..Goüda",
welke functie hij vervulde tot 1945. Toen
scheidde hij tijdelijk van die vereniging,
tot hij vorig jaar er terugkeerde. Ook in
Ammerstol heeft de heer Janssen er vol
gend jaar al een kwart eeuw „opzitten".
Vele koren uit de omtrek hebben hem in
de periode van dertig jaren als dirigent
gehad.
Steeds heeft hij het in de Goudse streek
gezocht, hoewel hij geboortig is uit
Maastricht. Na een studie van enige jaren
aan het conservatorium te Luik. waar hij
werd opgeleid tot opera-zanger, bracht de
eerste wereldoorlog hem op een andere
weg. Toen hij in Gouda kwam, werd hij
eerst leerling van de heer Spaanderman,
de directeur van de Stadsmuziekschool.
die hem les gaf ln directie, zang, uitspraak
,etc. en later van de heer Joh. Fabriaan,
die hem harmonieleer bijbracht. Muziek
lessen te Rotterdam droegen er verder toe
bij om Pascal Janssen te maken tot wat
hij ls.
de zes zangverenigingen, die hij met zo
veel enthousiasme dirigeert sinds vijf-
Woensdag wapperden in de buurtschap
De Achterbroek te Berkenwoude de vlag
gen ter ere van het echtpaar Ooms-Dek
ker. dat zijn 55-jarig huwelijksfeest mocht
gedenken. Het polderbestuur was al vroeg
aanwezig om het bruidspaar geluk te
wensen. De bruidegom, die 83 jaar oud
ls, is sinds 1915 penningmeester van de
polder Den Achterbroek. Op zeer accurate
wijze vervult hij deze functie nog steeds.
Ook kwam het college van B. en W. ge
lukwensen. waarbij burgemeester M. Gau-
tier hartelijke woorden tot het echtpaar
sprak en met grote waardering het vele
maatschappelijke en sociale werk memo
reerde, dat de heer Ooms tientallen jaren
heeft verricht. De bruidegom had zitting
in de geméenteraad voor de A.R. partij,
in het bestuur van het Groene Kruis en
vervulde bestuursfuncties in verschillen
de verenigingen.
Dat alles deed Willem Ooms naast de
vele beslommeringen, die zijn landbouw
bedrijf. waarin hij zijn vader opvolgde en
dat hij tot ontwikkeling bracht, opleverde.
En allep doet hij te voet. Fietsen heeft hij
nooit geleerd, hij gebruikt de benenwagen.
Vroeger vond hij het de gewoonste zaak
met zijn mandje met boter „even" naar
de markt in Rotterdam te lopen. En tip
pelen is hij blijven doen. Uit zijn ver afge
legen buurtschap óp een half uur gaans
van de kom van het dorp, trekt hij er altijd
op uit om zelf de polderbelasting op te
halan, Vroeger deed hij dat Ni avonds en
I dan had hij altijd een stallantaarn bij zich,
ook wanneer hij op pad was om de verga
deringen van de besturen, waarin hij zit
ting had, bij te wonen. Maar thans incas
seert hij de penningen overdag. Trouwens
hij ziet er niet tegenop om een wande
lingetje naar Gouda tten kilometer
heen en terug te maken. Een krasse baas
dus *en ook zijn vrouw Catharina Dekker,
die 88 is, geniet een goede gezondheid.
Beiden zijn in Berkenwoude geboren en
getogen en bekende figuren in het dorp
en de Achterbroek en het spreekt van
zelf, dat op de feestdag het bruidspaar
vele handen te drukken had. Het heeft
twee kinderen en vier kleinkinderen.
Een aantal bewonderaars te dezer stede
van de dichteres H. Roland Holst heeft
zich tot een comité verenigd, dat wil mee
werken om de door haar bij de viering
van haar tachtigste verjaardag uitgespro
ken wens om een tehuis voor de Neder
landse jeugd te stichten, dat haar naaon
zal dragen, in vervulling te doen gaan. Het
is de bedoeling op grote schaal In het
Nederlandse taalgebied een inzameling te
houden teneinde het grondkapitaal bijeen
te brengen voor aankoop en beheer van
een gebouw met terreinen, waar kinde
ren van alle gezindten ontspanning kun
nen vinden en waar tevens gelegenheid
wordt geboden tot vorming van jeugdlei
ders.
In dit Gouds comité hebben zitting ds H.
J. de Wijs. mevr. M. Stijkel—Zuydam,
drs J. Taal. de heer P. C. J. Reyne. mej.
A. J. Verwaal. mevT. B. van Norden-
Hakkert, de heeT G. J. van Willigen en de
heer C, H. Hagedom.
tien jaar is hij „beroeps" is Pascal
Janssen gisteravond het middelpunt ge
weest van veel lof. toegezwaaid door
de voorzitter van de feestcommissie, de
heer J. van Barlingen te Boskoop, de bur
gemeesters K. H. Brandt van Moordrecht,
mr dr E. P. Verkerk van Boskoop en J. G.
Diepenhorst van Bergambacht en Am
merstol en de voorzitters van de koren,
die elk twee zangnummers ten gehore
brachten (gedirigeerd door Pascal Jans
een) en die hun waardering bovendien
vertolkten door de aanbieding van een
huiskamerlamp. sigaren en bloemen,
jr een speciale vaas voor mevr.
Ook burgemeester mr dr K. F. O. James
was aanwezig.
Pascal Janssen heeft heel wat voor zijn
koren over. vertelde de heer Van Barlin
gen. Nooit zal hij de repetitie overslaan,
zelfs al heeft hij 39 graden koorts. En in al
die dertig jaren, dat hij dirigent is. heeft
hij zijn verjaardag nog maar één keer
thuis kunnen vieren, voegde hij er aan toe.
Burgemeester Brandt uitte de wens. dat
in het belang van
die vooral op het platteland zo'n
tiële vorm van ontspanning zijn, een ma
nifestatie van alle koren, die deze avond
optraden, op een mooie zomermiddag her
haald zal worden. De heer Van Barlingen
zeide alles in het werk te zullen stellen
om een dergelijk zangfeest te Gouda te
Medewerking aan de avond heeft ver
leend mevr. Van Wijngaarden—v. d. Vlies
te Ammerstol. die enige aolonummere
Prachtig concert in
de Schouwburg
Als welkom ter gelegenheid van zijn
eerste optreden te Gouda als vaste eerste
dirigent van het Residentie-Orkest vond
Willem van Otterloo een krans aan zijn
lessenaar. En dat het in zeer groten getale
opgekomen publiek zijn leiding in het
concert gisteravond in de Schouwburg
voor het „Gouds Volksconcert" op prijs
heeft gesteld bleek wel uit de bijval.
Dat deze bijval bij het eerste nummer,
„Quatre mouvements symphoniques" van
mr Guillaume Landré verre ten achter
stond, bij die voor de overige nummers
lag aan het werk. Te verwonderen was,
dat niet en Ik heb niet begrepen wat de
componist met dit werk heeft willen zeg
gen; misschien zouden we het, na vooraf
gegane uiteenzetting en na het nog eens
een paar maal te hebben gehoord („liever
niet" zullen velen zeggen!) kunnen waar
deren. Wat lk eT ln gespeurd heb is een
reeks muzikale gedachten, deels synco
pisch neergeschreven, af en toe een cli
max gevend, die na bekkenslag tot rust
komt, om daarna weer op een soortge
lijke manier op te doemen, 't Lijkt
studeerkamerwerk, gecompliceerd geïn
strumenteerd, waarvoor het publiek
onvoorbereid komt te staan en er naar
luistert zonder het in zich op te nemen.
Dat bij het eind het applaus uitbleef was
te wijten aan het feit, dat het publiek
vermoedde, dat het nog niet uit was en
nog meer „mouvements" verwachtte, maar
toen Van Otterloo de dirigeerplaats ver
liet. klonk bijval bij wijze van „succes
d'estlme", dat meer de uitvoering dan
wel het werk betrof. Van Otterloo leidde
deze Ingewikkelde, maar kort durende
compositie met vaste hand.
Als een oase daarna Mozart's Pianocon
cert No. 20 in d „met de Haagse pianist
Simon Admiraal aan de vleugel, een
werk uit 's componisten vruchtbaérste
periode, waarin het tragisch accent over
heerst in tegenstelling tot de meestal
zonnige toonaarden, waarin Mozart
schreef. Spel van hoge orde, zowel van
pianist als van orkest. Prachtig zoals o.m.
de heerlijke Romance met de onvergete
lijke melodie, een bron van het zuiverste
genot. Admiraal vertolkte zijn aandeel
innig muzikaal en met emotionele span
ning, die tot luisteren dwong. Enthousiast
applaus volgde. Door zijn muzikaal spel
bewees Admiraal, dat muziek niet alleen
door pianistische verworvenheden tot haar
recht kan komen!
Met een magistrale wedergave van
Tsjaikowsky's Symphonle No. 4 werd de
avond besloten, een pracht brok muziek
vol passie en inspiratie, dat het publiek
tot uitbundig en ovationeel applaus op
zweepte. Verscheidene malen moest Van
Otterloo terugkomen en terecht liet hij
het orkest, dat eens te meer zijn supe
rieure hoedanigheden bewees, opstaan.
Dat Van Otterloo van deze symphonie
houdt bleek wel uit het feit. dat hij het
gehele werk uit het hoofd dirigeerde.
A t t
De raad van Boskoop kwam in vergade
ring bijeen onder voorzitterschap van bur
gemeester mr dr E. P. Verkerk. In zijn
Nieuwjaarsrede zeide de voorzitter, dat
1949 voor Boskoop geen slecht jaar is ge
weest. Hij deelde mede, dat voorlopig van
een verhoging van de gasprijzen zal wor
den afgezien, dat er dit jaar een nieuw
postkantoor gebouwd zal worden en dat
getracht zal worden het bouwvolume voor
1950. dat op twintig woningen is gesteld,
verhoogd te krijgen. Bij de mededelingen
verzocht de heer Hage een soepele toe
passing van het parkeerverbod in het cen
trum der gemeente, wat de voorzitter toe-
Z In behandeling kwam hierna de gemeen
tebegroting voor 1950. Bij de algemene be
schouwingen was eerste spreker de heer
Splinter, namens de Prot. Chr. Groep.
Hij vroeg de aandacht voor de woning
bouw in verband met de geringe toewij
zing voor 1950 van twintig woningen, be
pleitte de verlaging van de Bulksebrug,
reiniging van de vervuilde sloten en de
stichting van een aula op de algemene
begraafplaats, die in de Hogeveen zal
worden aangelegd. De heer Mathot
(K.V.P.) vroeg uit te zien naar een ge
schikt terrein voor woningbouw meer in
het centrum der gemeente, verbetering
van de Zuidkade met slootdemping langs
het eerste gedeelte van de \yeg en invoe
ring van een vastrechttarief voor electri-
clteit. De heer Hage (V.V.D) sprak over
de vergroting in plaats van de begroting:
hij was van mening, dat de cijfers ieder
jaar stijgen en éen verontrustende vorm
aannemen. Hij besprak de hoge invoer
rechten voor de export van boomkwekerij
producten en de prijzen van deze artike
len. De heer Noest (P. v. d. A.) vroeg naar
Aanwinsten der Leeszaal
L. Althof f: het rode paard; L.
Bromfield: Wild ia de stroom: R. Brouwer:
En groot werd het leven (verv. op Maar
de zon overwon). P. S. Buck: De belofte;
J. M. Cain; Omnibus; W. Creed: 11 Grande;
C. S. Forester: Het schip; J. Knape Mz:
Het noodlot der begeerte; G. Lilja: het
onweer trekt voorbij; G. van Nes-Uiikens:
De pendanten; Baronesse d'Orczy: De
wraak van de Rode Pimpernel; G. K. v.h.
Reve: Werther Nieland;; W. Faulkner:
Sanctuary; G. Green: Brighton Rock; D.
du Maurier: The king's general.
Studiewerken; P. F. van Overbeeke:
Kenterend paedagogisch getij; B. van Ae-
peren Veivenne: Het kunstmatig broeden
en opfokken van kuikens; G. Knuttel Wz:
Charles Eyck; G. Kraemer: Overwinnaars
der bergen; H. Roland Hytet-vaci der
Schalk: Het vuur brandde vodrt; C. R. Joy
en M. Arnold: Het Afrikö van Albert
Schweitzer; W. G. N. van der Sleen:
Mexico.
lste-hoofdgeneeskundige bij
Arbeidsinspectie
Bij Koninklijk besluit is de heer W. B.
Gerritsen, bedrijfsarts te dezer stede, be
noemd tot 1ste hoofdgeneeskundige in tij
delijke dienst bij de Arbeidsinspectie. Bij
beschikking van de minister van Sociale
Zaken is dokter Gerritsen toegevoegd aan
de directeur-generaal van de Arbeid, ter
standplaats Gouda.
NEDERLAND—INDONESIA
Alcinous Liverpool-Java 20 te DJeddah
Ball Amsterdam-Belawan p 19 Ceylon
Bantam 20 v Soerabaya te Semarang
Cameronia p 19 Kaap Bon thuisreis
Garoet 19 v Penang n Belawan
J. v. oldenbarnevelt 19 v Bat n Soerabaya
Kedoe Rott-Batavla p 19 Gibraltar
Kota Agoeng 20 te Makallah verwacht
Kota Inten p 20 K. St. Vincent uitreis
I.anglcoeas Rott-Batavla 20 te Aden
Mapla Amsterdam-Batavia 20 v Suez
Matarairt 19 op 300 mijl Oost v Malta
Modjokerto Londen-Java 19 v Suez
Oranje Amst-Batavla 19 te Port Said
Rempang 17 v Soerabaya te Batavia
SIbaJak Rott-Batavla p 19 Ouessant
Silindoeng Rott-Java p 20 Guardaful
Sumatra 19 v Amsterdam n Batavia
Talisse 19 op 480 m ZO v Guardaful
Ternate 19 v Batavia te Cherlbon
Willem Rugs ia op 510 mijl W v Mlnlkot
de oorzaak van de verl
schillende begrotingsposten. Ten,
zocht de heer v. d. Dool (P. v.
rhoging der ver
ten. Tenslotte ver-
d. A.) in
verband met de geringe animo tegenwoor
dig bij jonge krachten voor de boomkwe
kerij, het hoofdbedrijf in deze gemeente,
om het tuinbouwonderwijs krachtig te be
vorderen. De wethouders Van Nes en Taat
en de voorzitter hebben elk op hun terrein
dq sprekers beantwoord en op hun wen
sen zoveel mogelijk bevredigende toezeg
gingen gedaan. De begroting werd hierna
zonder hoofdelijke stemming vastgesteld.
Voor het bijwonen van een commissie
vergadering werd een vergoeding van 4
per zitting vastgesteld. In de vacature van
wijlen mevr. A. B. H. Mathot—Faay werd
tot üd van het burgerlijk armbestuur be
noemd mevr. G. H. Bulk—van Dalen, ter
wijl herbenoemd wérd de heer J. Meijer.
Tot slot werd besloten tot het verlenen
van oen tegemoetkoming in de vervoers-
en voor schoolbezoek.
Zondag J.l. heeft de stem van „ome
Keesje" de laatste maal door de micro
foon geklonken. Willem van Capelle heeft
23 jaar lang de avonturen van „ome
Keesje" uitgebeeld. Tijdens de oorlog
werden de uitzendingen onderbroken,
doch na de bevrijding keerde „ome Kees
je" met nieuwe avonturen terug. Willém
van Capelle acht thans echter de tijd ge
komen om met deze radiofiguur op te
houden.
Geen onderhandelingen over
waterstofbom
President Truman heeft op zijn weke
lijkse persconferentie verklaard, dat hy
niet van plan was onderhandelingen te
openen met de Sowjet-Unle over een
waterstofbom, waarover onlangs berich
ten zün verschenen. Hy weigerde com
mentaar te leveren, toen hem gevraagd
werd. of hy de productie van een water
stofbom overwoog. De president sprak
ook de berichten tegen, dat Lilienthal
had aangeboden zelf naar de Sowjet-Unle
te gaan om te trachten overeenstemming
over dit onderwerp te bereiken met de
Sowjet-Unle.
park"
Over de datum van 14 of 21 Mei ls nog geen
beslissing genomen.
In het voorjaar zal in het Gdtfertpark
nabij het bekende stadion te Nijmegen een
monument worden onthuld ter nagedachte
nis van de sportlieden uit Nijmegen, dia
tijdens de oorlog als strijders voor de vrij
heid zijn gevallen. Nijmeegse sportorgani
saties hebben zelf de gelden voor dit beeld,
naar het ontwerp van de beeldhouwer
Jacques Marls, bijeengebracht door het spe
len van wedstrijden en houden van sport
dagen.
Jake Mlntz. manager van Ezzard
Charles, heeft verklaard dat hij een aanbod
gekregen heeft van Harry Redsamen, een
te Keulen woonachtige Amerikaan, die
Charles tegenover de Duitse zwaargewicht
kampioen Hein ten Hoff wil plaatsen. Het
aanbod hield ln een beurs van 40 procent
van de recette en 50 000 dollar garantie.
Mlntz verklaarde dat hU er over zou den
ken indien het aanbod verhoogd werd tot
50 procent van de recette en 100 000 dollar
garantie.
Chaves, een der officials van het
Braziliaanse sportverbond, heeft medege
deeld. dat hij op de eerstvolgende vergade
ring van het organisatie-comité van het
wereldkampioenschap voetbal, welke bijeen
komst op 8 en 9 Februari te Zufich wordt
gehouden, het voorstel zal doen het aantal
finalisten van de Zuid-Amerikaanse poule
terug te brengen van twee op een naar aan
leiding van het zich terugtrekken van Ar
gentinië uit het tournool om de Jules Rlmet-
beker. Zodoende zou een plaats vrijkomen,
die, behoudens goedkeuring van het Flfa-
comlté, door Frankrijk zou kunnen worden
ingenomen.
Het tournool om het wereldkam
pioenschap schaken dames behoort thans
-tot het verleden. Gisteren werden de laatste
afgebroken partijen gespeeld De Hongaarse
Langosh en onze landgenote Fenny Heems
kerk besloten al spoedig na de hervatting
van haar partij tot remise. De andere hang-
partlj, die tussen Grushkova (Tsjech -Slow
en de Italiaanse Benlnl eindigde eveneens
ln remise.
RIJDAG 20 JANUARI 1950.
EERSTE BLAD - PAGINA 3
ie wel eens een kruiswoordraadsel oplostweet, dat hij meermalen by de ge
vraagde woorden aantreft de naam van de een of andere muze, zoals de muze
an het blijspel, die van het treurspel, die van de geschiedenis, die vpn de minnezang.
•1 daar zbvelen zich tegenwoordig bezighouden met iPat wij haast zouden noemen
sport van het oplossen van kruiswoordraadsels, leek het ons gewenst eens iets
er deze Muzen te vertellen, te meer, daar het voor hen, die deze sport niet beoefenen
wel prettig is een en ander over deze mythologische figuren te lezen.
DE MUZEN waren de dochters van
Zeus. voor de Grieken de oppergod,
die op de Olympus regeerde over alle
Andere goden, en Mnemosynè. de herin
nering. Zij waren de godinnen van de,
jiang later ook de beschermsters van de
[verschillende dichtsoorten, kuhsten en
kretenschappen. Tevens waren zij het, die
dangers en dichters bezielden. Haar aan
voerder en leidsman was Apollo, een
schone jonge god. wie zachte taal van
ide' lippen vloeide, terwijl hij hemelse
geluiden aan zijn citer ontlokte. Zijn hoofd
was omgeven door een stralenkrans en als
hij de Olympus betrad, verhieven alle
goden en godinnen zich van hun zetels.
Zang en dans heersten op de Olympus zo j de"pieriden begonnen'te'zin*gen. hulde"dë
il« „srcrhpon Mf>n i-nrocrnp
Gelijk Kalliopfe. de heldendaden meldt.
Urania doorgrondt de lucht met haar
verstand.
Polymnia regeert des reed'naars stem en
hand.
De Muzen verbleven gaarne op de ber
gen. Oorspronkelijk werden zij ten zeerste
vereerd in het landschap Pierië, waar men
ze als bronnimfen beschouwde; vandaar
dat men ze ook wel Pieriden noemt.
Op de Olympus zongen zij tijdens de
maaltijden der goden. Van Pierië ver
breidde zich haar eredienst naar Boeotië,
Waar men ze op de bergen Helikon (Maag
denberg) en Parnassus vereerde.
De eigenlijke Pieriden waren de doch
ters van Pirenus, koning van Macedonië,
negen méfsjes, die zeer mooi zongen naar
"zijzelf 2meenden en daarom de Muzen
uitdaagden tot een wedstrijd. De nimfen
zouden een scheidsgerecht vormen. Toen
'vaak Apollo er verscheen. Men vereerde
hem dan ook als de beschermer van' dich
ters en musici. Hij was tevens de god
van het stralende hemellicht, de zonne
god, die op een met zwanen bespannen
wagen door de schitterende hemelsferen
reed. Tot zijn taak behoorde het tevens de
wil van Zeus aan de mensen te verkon
digen. f
In de Ilias, het beroemde epos van
Homerus, wordt het aantal der Muzen
niet genoemd, evenmin in de oudste ge
deelten van de Odyssee, de latere stukken
van laatstgenoemd epos en de dichter
Hesiodus spreken *echter van negen
Muzen.
TTALLIOPE was de muze van het epos,
A*- het heldendicht. Zij was de meest
vereerde van allen. Haar rfaam betekent i
„die een schone stem heeft" Men beeldde
haar af met schrijfstift of griffel en een
ichrijftafcl of perkamentrol. Ook zijn af-
§f beeldingen bekend, waarop deze muze ^,en
bazuin draagt.
KLIO was de muze der geschiedenis en
van het heldenlied. Haar naam wil
zeggen „de verkondigende". Zij houdt een
half geopende boekrol in de hand.
van de lyriek,en van het fluitspel,
men ziet haar dan ook steeds afgebeeld
met een of twee fluiten en ook wel met
een dubbele fluit.
rrHALIA, de bloeiende, was de muze
van het blijspel, in een hand houdt
zij een lachend masker.
lyfELPOMENE, de zingende, de muze
van het treurspel, werd gesluierd
voorgesteld, met dolk en ernstig masker
In de ene hand, kothurnen schoenen
met hoge hakken, door de Griekse toneel
spelers gedragen om op goden te gelijken
aan de voeten. Met de andere hand
houdt zij een herdersstaf vast.
TERPSICHORE, de danslustige. was de
piuze van dc danskunst. Zij werd
dansende afgebeeld, een snareninstrument
ln de hand
pOLY(HY)MNIA, d.w.z, die* rijk ls aan
zangen, was de muze van het ernstige
lied en van de welsprekendheid Zij draagt
een Ijpekrol en is afgebeeld als een ge
sluierde. statige vrouw. Er zijn ook af
beeldingen. waarbij zij een vinger op de
mond houdt.
pRATO, de beminnelijke, was de muze
van het minnedicht, zij wordt even
eens afgebeeld met een snareninstrument.
TTRANIA, de hemelse, was de muze van
de sterrenkunde, in de linkerhand
houdt zij een wereldbol, in de rechter een
schrijfstift.
De kennis van hetgeen gebeurde is Kilo's
deel.
Melpomene stoffeert het prachtig
treurtoneel.
Het blijspel voegt Thalia; Euterpe voegt
de fluit.
Terpsichore slaat door het citerspel
geluid.
Op weelderige dans is Erato gesteld,
heuvel zich echter in zwarte wolken,
de krijsende wanklanken niet
Vervolgens lieten de Muzen zich horen,
haar zang boeide hemel «jn aarde. Zelfs
vergaten de sterren haar loop en de rivie
ren haar geruis om naar de lieflijke tonen
te luisteren. De Helikon zwol van ver
rukking steeds hoger de lucht in. zodat
Poseidon vreesde, dat de berg de zee zou
verdringen en tot de hemel zou reiken,
waarom hij het gevleugelde paard Pegasus
er pp uit stuurde om de berg te vertrap
pen Nu zette zich de Helikon niet verder
meer uit, maar op de plaats, waar Pegasus
gestampt had, ontsprong de Hippokrene
of Paardenbron. V/ie uit deze bron dronk,
werd daardoor kunstenaar. De nimfen
waren weidra klaar met haar oordeel, dat
ten gunste van de Muzen uiltviel. De
Pieriden waren hierover ontevreden ge
worden. Tot straf werden zij in snaterende
eksters veranderd.
De Romeinse dichter Ovidius wijdde er
een zijner zangen aan, die wij hier in de
vertaling van Vondel laten volgen:
De zusters loegen, en beschimpten heel
verkeerd
Het felle dreigement, en pogende te
spreken.
En met een luid geschal de hand aan
ons te steken
Zien, hoe een lichte pluim de nagels ruig
bewast, j
De veder de armen dekt, de mond
verstijft en vast,
In enen bek verkeert. Zij vliegen
boswaarts binnen,
En willende misbaar bedrijven, droef i
van zinnen,
Zo roeien ze, op de arm gedrevèn, door I
de lucht
Als snaatrende eksters; en nog heden is i
1L1 UTERPE, de verblijdende, was de muze
dees vlucht
't spreken
bijgebleven.
Ontdaan van al hun bladergroen
Bij 'n sombere winterlucht
Aanschouwt g' Uw troosteloos spiegelbeeld
't Is of ge moedeloos zucht.
JUIST NU zowel in Frankrijk als in Engeland weer ernstig wordt gesproken over
de tnopelijkheid van het aanleggen van een tunnel onder het Kanaal, vieren deze
tunnelplannen hun tweede eeuwfeest. In 1750 kwam voor het eerst een dergelijk
plan voor de dag toen de Franse ingenieur Desmarets voor de Academie van Amiens
een rede hield, waarin hij letterlijk zei: ..Onze kleinkinderen of misschien wel onze
kinderen zullen ran Calais naar Folkestone rijden in wagens, getrokken door paarden,
langs een weg, die leidt door een tunnel, verlicht met kaarsen
Van vogelen de lust i
Buitenland
Opstand 3n sanatorium. De Romeinse
politie moest uitrukken om een opstand van
383 t.b.c.-patiënten te onderdrukken, die de
directeur van hun sanatorium er uit gegooid
hadden. De patiënten, al en soldaten, protes
ted den tegen het besluit van de directeur
om het sanatorium te sluiten en de patiënten
naar andere ziekenhuizen te zendefl
„SpoorwegmoelHJkheden" te Beriyn.
Twaalf hoge Sowjet-Russische functionaris
sen die waren uitgenodigd voor een receptie
te Berlijn van de drie Westelijke hoge com
missarissen. lieten zich verontschuldigen,
daai zy het allen „buitengewoon druk had
den In veiband met epoorwegmoeiiykheden".
Alexander Rudzlnski, juridisch raads
heer van de Poolse delegatie bij de Verenig
de Naties, heeft uit deze functie ontslag ge
nomen Volgens diplomatieke kringen heeft,
hy de Amerikaanse regering om asyl -ver
zocht.
„Nooit meer!" Meer dan 7 van de 10
Duitsers wil geen soldaat meer worden; de
voslge zomer was deze verhouding 6 van de
10, aldus luidt de uitslag van een enquête
van het ..Emnid-lnstituut" te Bielefeld.
Alstellen kuni gij het niet. maat uitstellen wel I Laat
stramheid en stijfheid niet de baas worden over
Uw spieren; laat rlteumahek U niet belemmeren
in Uw bewegingen. Loop rechtop en nlel ge
bogen door pijnlijke en stijve gewrichten.
Reeds 3 geslachten roem?n AkkeFs Kloosier-
batsem als snel pijnstillend en afdoend werkend
wrijfmiddel bij rheumatlek, spierpijn, spit. en
lendenpijn en bovendien als zuiverend en ge
nezend bij wonden van allerlei aard Een bal
sem in de ware zin des woords, waarvan men
dan ook algemeen zegl „Geen goud zo goed".
Romulo, voorzitter v:
Vergadering der V.N. is m
steking in een ziekenhuis t
t de Algemene
t zware keelont-
Washington op-
Een zware storm heeft te Sydney grote
schade veroorzaakt aan huizen en schepen
ln de haveh Drie mannen verdronken by het
te paard oversteken van een gezwollen ri
vier Een-^esjarig meisje woei in zee en
Verdronk.
TVATUURLIJK kon de ingenieur van
twee honderd jaar geleden niet voor
zien, dat er eens een andere verlichting
zou komen, die men electriciteit noemt.
Maar dat de behoefte aan een verlichte
tunnel werd gevoeld of althans in de toe
komst gevoeld zou worden, heeft die oude
baas heel aardig door gehad.
Na hem zijn er telkens weer mensen
gekomen, die het denkbeeld nieuw leven
hebben ingeblazen. In 1802 cmtwierp een
andere Franse Ingenieur, Mathieu. een
tunnel onder het Kanaal. Hij dacht zelfs
aan een ventilatie-stelsel door middel van
buizen, die boven het wateroppervlak uit
zouden steken. Ook Mathieu wilde de
tunnel verlichten en hij ging een stapje
verder dan zijn voorganger, hetgeen mo
gelijk was, daar de verlichtingstechniek
nieuwe mogelijkheden bood. Hij dacht
aan die „wonderlijke olielampen", een
vindjng van de Zwitser Argaud. al had
Quiiiquet hem de eer en de haten van
de vinding afgesnoept.
Het merkwaardigst echter was. dat
Mathieu halfweg Calais—Folkestone een
eiland ontwierp, waar de reizigers van
paarden konden wisselen. Dit eiland zou
moeten worden gevormd op een piek.
waar de zee minder dan vijftien meter
diep was: het zou boven de zeespiegel
moeten uitsteken.
Mathie kwam met zijn plan voor de dag
op een, uit diplomatiek oogpunt gezien,
bijzonder gelukkig gekozen ogenblik.
Want aan de strijd tussen Frankrijk en
Engeland, welke niet korter dan vier
honderd jaar had geduurd, was juist een
eind gekomen en 'tussen beide landen
heerste pais en vreê. Napoleon aan de
éne kant en de Engelse staatsman Charles
Fox aan de andere, bogen zich beiden
vol belangstelling over het ontwerp. 1
Helaas het duurde niet lang of
de oorlogsfakkel ontbrandde opnieuw
en Mathjeu's ontwerp was geheel van de
baan. i
Het denkbeeld bleef echter leven en in 1
1856 bood weer een Frans ingenieur aan
Napoleon III en tegelijkertijd aan Konin
gin Victoria een plan aan, waarvan een
maquette werd gemaakt die in 1867 een
plaats vond op de Wereldtentoonstelling
te Londen. Koningin Victoria verzocht
zelfs het Lagerhuis zich er niet over uit
te spreken. Gladstone voelde veel voor
uitvoering van het denbeeld, maar de
minister van buitenlandse zaken Palmer-
ston wifde er niets van weten en zijn
stem gaf de doorslag. De Voorstanders
van een tunnel onder het Kanaal lieten
zich echter niet ontmoedigen. In 1869
werd, op initiatief van Gladstone, een
Frans-Engelse studiecommissie gevormd,
waaraan de Koning van Engeland zijn vol
ledige steun gaf.
Het denkbeeld won meer en meer ter
rein. In 1875 ontstond in Frankrijk de
..Association du tunnel sous-marin", de
Maatschappij voor de onderzeese tunnel,
met een kapitaal van twee miliioen
francs, waacbij o.a. de Rothschild-bank,
de Noord-Franse Spoorwegmaatsghappij
en enkele Maatschappijen op het gebied
van het Vervoerwezen waren geïnteres
seerd. Tezelfdertijd namen de Franse
Kamers een wet aan, waarbij deze Maat
schappij conpessie kreeg voor exploitatie
van een tunnel onder het Kanaal voor
de tijd van 99 jaar. gerekend van de datum
af, waarop ze in gebruik zou worden ge
nomen. Merkwaardigerwijs is deze wet
nog steeds van kracht. Enkele jaren later
werd in Engeland het Franse voorbeeld
gevolgd en kreeg de „Channel Tunnel
Company", welke in 1881 werd opgericht,
eveneens concessie van de regering.
m
Melpomene.
OE CHINESE oude dame, mevrouw Kao,
begreep er niets uneer van. In gedach
ten verzonken zat ze op haar lage zeteltje,
de gebonden voeten onder zieh weggestopt.
Ze trachtte te doorgronden, wat er eigen
lijk in de wereld omging. Haar zoon. die
als technicus in een laboratorium werkte,
was tusöbn de middag thuisgekomen;
haastig had hij zijn maaltijd naar binnen
gewerkt, zijn Westerse kleding verwisseld
voor een oude kimono en toen was hij
weggerend met een spa in zijn hand. Het
scheen, dat, onder het nieuwe bewind,
tegenwoordig iedereen, ongeacht tot welke
rang of stand hij behoorde, één dag per
week handenarbeid moest verrichten voor
het welzijn van het land. Onlangs had Sji
Sjeng riolen schoongemaakt en toen was
hij thuisgekomen met een geurtjeaf
schuwelijk! Nogal mooi werk voor de
zoon van een heer! Vandaag had Sji Sjeng
niet gezegd, wat hij ging doen. maar onder
het wégrennen had hij naar haar voeten
gekeken en gemompeld; „We moeten iets
doen aan die voeten van u!"
Dit was een van de dingen,
de oude dame zat te piekeren,
moest er iets aan haar voeten worden ge
daan? Mevrouw Kao -was er trots op.
Zeventig jaar geleden, toen ze nog
een baby was. waren haar voetjes in
shantung windsels gebonden. Eigenlijk
herinnerde ze zich er niets meer van. dat
haar voetjes voor de eerste maal gebon
den werden, maar men had haar dit zo
vaak verteld, dat ze het gevoel had het
zich wel te herinneren. Zeker stond haar
nog jeer duidelijk voor de gee§t hoe zij
als jong meisje naar het Noorden was
verhuisd en hoe de dames van Tientsin
met de grote voeten haar hadden benijd
om die kleine voetjes. Mevrouw Kao vönd
nog, dat de dames in Tientsin nobit enige
élêgance hadden bezeten, en kijk dan nu
eens naar haar
Zij behoefde zich slechts het beeld van
haar schoondochter. Tere Perzik, voor
ogen te toveren. De ironie Van die naam
drong misschien zelfs niet tot mevrouw
Kao door. want China is vol meisjes, die
Ochtendschemering. Geurige Bloesem en
dergelijke poëtische pamen hebben, zonder
dat haar uiterlijk ook maar enigszins be
antwoordt aan de illusie, welke de naam
wekt. «- Urenlang kon Tere Perzik aan
een schrijftafel politieke redevoeringen
zitten lezen, of nog erger, politieke rede
voeringen schrijven. Op zichzelf zou dit
nog niet zo erg zijn in de ogen van
mevrouw Kao. want het gaf distinctie aan
da gehele familie een wei-opgevoede en
geleerde schoondochter te hebben, maar
het ergste was, dat zij zich kleedde als
een koelie, haar voeten gestoken in wijde
schoenen, waaraan geen vorm te beken
nen was.
De oude (jame keek naar buiten. Juist
passeerde een troepje studenten op weg
naar het Tehuis voor Meisjes-studenten.
Allemaal droegen ze loshangende mantels
en lange broeken; je kon niet meer zien
of het meisjes of jongens waren. Haar
ogen vernauwden zich van innerlijke spot-
pret Ze nam de lange pijp met de steel
van jade uit de mond en spuwde nadruk
kelijk, maar precies in het bakje naast
haar. Tere Perzik keerde zich om van
haar schrijfbureau en merkte kwasi
vriendelijk op:
- Eerbiedwaardig oüdje. mag ik u er
opmerkzaam op maken, dat spuwen ouder
wets en onhygiënisch is?
Mevrouw Kao deed of zij het niet
hoorde. Tere Perzik'stond op, nam haar
hoed en pakte haar boeken bij elkaar. Die
hoed was een monster van lelijkheid,
zwart en vormloos en als twee druppels
water gelijkend op de hoed. die haar man
droeg en van onder die hoed stond het
korte, zwarte haar stijf uit ln alle rich
tingen. Dit gezicht-alleen al deed mevrouw
Kao naar de reep iepenbast grijpen, welke
altijd in haar bereik stond in een vaas
op de vensterbank. Hiermede ordende ze
haar eigen sluike haar tot het weer glad
tegen het hoofd geplakt zat.
Oude dame. klonk de stem vap de
schoondochter weer. dat dwaze speelgoed
moet - u nu maar eens laten rusten. Het
hoort niet meer thuis in onze nieuwe
staat.
Vind je? antwoordde het oudje. Is
het nodig een hoofd* te hebben, waarmoe
men een kookpan zou kunnen uit
schrappen Ij dat de manier, waarop de
nieuwe staat bezuinigt?
Mevrpuw Kao moést zelf lachen om haar
eigen geestigheid.
Misschien zal ik mijn zoon vrager!
een andere schoondochter mee te brengen,
een. die meer begrip heeft voor wat be
hoorlijk is en. voegde 4) er ondeugend bij.
een die mij kleinkinderen geeft,
Maar zelfs deze bedreiging, waarvoo"r
alie eeuwen door Chinese schoondochters
in haar schulp waren gekropen, gleed
langs Tere Perzik af. Onvervaard merkte
zij op-
U denkt, dat wij nog altijd onder de
Tsjing dynastie leven. Wij moderne
vrouwen bekommeren ons niet meer om
dergelijke dingen.
Zij gaf haar hoed nog een laatste duw,
zodat hij dieper over het hoofd zakte en
terwyl ze naar de deur Uep. voegde zij
haar schoonmoeder toe:
Zeg Sji-Sjeng, als hij thuiskomt, dat
hij mij kan vinden op de vergadering van
de sectie tot heropvoeding van het ge
wone volk.
Enige uren bleef de oude mevrouw Kao
alleen met haar gedachten en tobberijen.
Bij het vallen van de duisternis keerde
haar zoon terug Hij straalde van geest
drift. Hij had leiding gegeven aan een
groep van tweehonderd studenten, die zich
de gehele dag beijverd hadden welputten
in het Oostelijk deel van de stad schoon
te maken. Iedereen had hard gewerkt en
ze zouden eer inleggen met hun arbeid-
Want het gewone volk zou heel gauw
leren des winters die wellen niet te ge
bruiken om er allerlei rommel in te
gooien. Enige jaren onder het nieuwe
regime en China zou een ander land zijn
Er zou vrede, welvaart, rechtvaardig
heid heersen en er zou volop rijst voor
iedereen zijn.
De oude dame Aiisterde en spuwde en
de zoon voelde dat zijn woorden langs
haar heen gleden. Het was gemakkelijk
redevoeringen te houden voor studenten
over de nieuwe orde. de wil van het volk.
de plichten van de burgers, maar men
kon evengoed spreken tot de Chinese
muur als tot die oude vrouw met haar
gerimpeld gezicht en haar wetende ogen.
Plotseling durfde Sji Sjeng het pakje, dat
hij had meegebracht, niet meer te openen.
Maar zijh moeder had' het al gezien.
Heb je iets gekocht? Een paar
schoenen? Die zul je nodig hebben als
je in het vervolg iedere Zaterdag koelie
werk gaat doen.
De zoon stond wat verlegen met de
schoenen in de handen te draaien.
Zoals ii ziet zijn het' een paar
schoenen, nfaarniet voor mij. Ze zijn
voor u.
Voor mij? Een paar schoenen van
die maat voor mij? Het lijkt wel of je
je verstand hebt verloren!
Wel eh'.l Tere Perzik eit ik von
den, dat u schoenen moest dragen, zoals
iedereen tegenwoordig doet. Binnen een
maand of twee zult u verplicht zijn een
cursus te volgen zoals iedereen hier in de
straat. Iedereen moet leren lezen en het
zou al heel mal staan wanneer de moeder
van een groepsleider nog gebonden voeten
zou hebben Het is nu te laat om er de
windsels nog af te doen. Ik heb er met
een dokter over gesproken Hij zeide. dat
het niet mogelijk is dit te" doen op uw
leeftijd, zelfs niet al gebeurde het onder
narcose Zo leek het Tere Perzik en mij
het beste, dat u deze schoenen zou dragen;
dan kan niemand zien. dat uw voeten ge
bonden zijn.
En hoe moeten deze grote schoenen
aan mijn voeten blijven zitten?
O. dat zal best gaan. U behoeft aJleen
maar wat meer windsels om uw voeten
te doen. zodat de hele ruimte gevuld
wordt.
Mevrouw Kao had geleidelijk het
stadium van razernij bereikt.
Zo, je had mij dus chloroform willen
laten geven en dan mijn voeten laten uit
rekken? En nu wil je weer, dat ik er
nog meer windsels om zal doen! Ellendige
dwaas Onwaardige zoon! Bestel je
moeders doodkist maar! Nooit, nooit zal
zij meer een voet op deze aarde zetten
En als zij eenmaal in haar kistje ligt. wee
jou. als je dan het hart hebt haar die
schoenen aan de voeten te doen.
Mevrouw Kao hield woord. De opperste
woede, waarin zij was ontstoken, bezorgde
haar een hartaanval. Vijf dagen later lag
de dame in haar kist. zeer correct gekleed
in de traditionele zeven kledingstukken,
die haar schoondochter in schoonmoeder!
gelakte koffer had gevonden Het haar
lag sluik tegen het hoofd en haar voeten
staken in een paar kleine, zwart satijnen
schoent jas
Reeds kilometers graafwerk
BEIDE MAATSCHAPPIJEN togen
onverwijld aan het werk: ze Heten
'allerlei peilingén verrichten teneinde de
strook, waar de tunnel moest komen,
nauwkeurig in kaart te kunnen brengen.
Verder begon men zowel in Calais als in
Dover een onderaardse gang te graven,
welke aan beide kanten een lengte van
ongeveer 2 kilometer bereikte.
Toen roerde het Britse ministerie van
oorlog plotseling de grote trom. „Grpot-
Brittanië moest en zou een eiland biyven,
wilde het zijn Veiligheid niet ln de waag
schaal stellen", heette het. In zUn isole
ment was immers Engclands grootste
kracht. De werkzaamheden werden afge
broken. maar de voorstanders van de
Kanaaltunnel waren niet voor goed afge
schrokken.
In 1913 vestigden ze in een petitie aan
het Engelse Lagerhuis nog eens' de aan
dacht op het vraagstuk, maar dit ge-,
schrift raakte al spoedig bedolven onder
de paperassen, in verband met de mili
taire verdediging. De oorlog 1914—1918
wierp zijn schaduwen vooruit en voor een
plan voor het graven van een Kanaal
tunnel was de tijd allerminst gunstig.
De oorlogshandelingen konden de voor
standers echter niet bekoelen. Integen
deel: Frankrijk en Engeland streden zij
aan zij pn hoe dikwijls betreurde men het
in de oorlogsjaren niet, dat bijv. troepen
transporten van Engeland raaar Frankrijk
niet konden geschieden zonder dat Duits*
duikboten ze konden verhinderen! Het
behoeft dan ook niet te verwonderen dat
spoedig na de wapenstilstand de Franse
premier Clemenceau en zijn Britse col
lega Andrew Bonar Law besloten het
Kanaaltuonelplan weer in studie te
nemen, hierbij gesteund door hun respec
tieve generale staven. Edoch. de
Britse commissie voor landsverdediging
wilde er nog steeds niets van weten en
in 1930 verwierp het Lagerhuis het plan
een tunnel onder "het Kanaal te graven
met 179 tegen 172 stemmen.
Maar nog was het plan niet definitief
opgegeven. In 1938 nam de Franse Kamer
van Afgevaardigden een nieuw ontwerp
in studie, ditmaal van André Basdevant.
De Kamer ried de regering aan de onder
handelingen over dit onderwerp met
Frankrijk te hervatten. Andermaal kwam
de oorlog er tussen.
En ziet in 1948 fterd het onderwerp
voor de zoveelste maal opgenomen. Aan
beide zijden van het Kanaal werden com
missies ingesteld om het vraagstuk in
studie te nemen, met het resultaat, dat
de verschillende technjsche moeilijkheden
thans, de een na de ander, uit de weg
zijn geruimd Het lijkt er op of ondanks
ae slechte financiële situatie, waarin
beide landen zch bevinden, de mogelijk
heid bestaat, dat het er van zal komen.
De Engplse commissie heeft overwogen,
dat Engeland van strategisch standpunt
bezien, niet langer een eiland is, want
sedert de uitvinding van de VI en de V2,
de atoombom e d„ staat het evenzeer
bloot aan aanvallen als wanneer het geo
grafisch geïsoleerd bleef.
Inmiddels heeft de Franse ingenieur
Gonon een ontwerp gemaakt, dat sterk
afwijkt van Basdevants plan. In beide
ontwerpen worden echter Kaap Gris Nez
in Frankrijk en Dover ki Engeland als
begin- en eindpunt genoemd. Beide komen
ook in zoverre overeen, dat de tunnel
pngeveer 53 km lang zal zijn, waarvan
33 kilometer onder het wateroppervlak
valt. De tunnel zal twee spoorlijnen en
twee autowegen bevatten.
Voorstanders van het plan menen, djt
dagelijks 12 a 15.000 auto's de onderzeese
weg zullen berijden. De kosten van aan
leg zullen zonder twijfel een groot be-,
zwaar vormen in deze tijd. Dezer dagen
heeft Shacross, voorzitter van de Engelse
Kanaaltunnelcommissie, echter verklaard,
dat Amerikaanse particulieren zich bereid
hebben verklaard mee te helpen bij de
financiering van het plan wanneer Frank
rijk en Engeland de zaak niet alleen
kunnen of willen bekostigen.
Laten wij echter voorzichtig zUn, men
heeft reeds zo vaak gedacht, dat de
tunnelplannen voor hun verwezenlijking
stonden, maar telkens sprongen 2e weer
af. „Eerst zien gebeuren" is de boodschap.
Kalliope.
Urania.
Polyhymnia.
Terpsichore.
Euterpe.