VALDA i mm±mm i Afp i Rijschool EMTAX i mm p I rnmmmn Chirurg, violist en tennisspeler aangewezen op schapendarnien Aan de universiteit v^n Padua kon men mooie cijfers kopen 1 i§ m mm p m mats Met een Niwin-gezelschap op tournee door Indonesië Gouda's meisjesdrieling no. 2 wordt een jaar Veertigj arige toneel?oopbaan van Vincent Berghegge Nopit liet een kat het leven voor een vioolsnaar Zes millioen meter per jaar Arbeiders wierpen granaat in vuur Een aantrekkelijke partij van Rossolimo Zwendel met diploma's in Italië Praklizerend geneesheren, die nooit een examen hadden gedaan Eeh professor die niet verstrooid was AFBETALINGSSTELSEL GRIJPT STEEDS MEER OM ZICH HEEN Bescherming van koper en verkoper wordt met de dag meer noodzakelijk Namen met een kruisje groeien in aantal DE RALLEY-RIJDERS ZIEN IJS EN SNEEUW MET EEN GERUST HART TEGEMOET Zpndag klinkt het startschot Moh. Roem komt begin Februari naar Nederland Een moeilijk spel D':., Acht ontvoerden uit Soerabaja vermoord Gerard v. d. Woude gestart in „De Rustende Jager AT -C~) AAR- ANNEER. Bent U al in het bezit van een rijbewijs Voorspoedig gegroeide baby's Kunstzinnig echtpaar in Schoonhoven Dank der „jongens" Meneer de directeur engageerde a, een artiste Raad stelt 1.150.000 beschikbaar Niet teruggekeerd EERSTE BLAD - PAGINA 2 ZATERDAG 21 JANUARI 1950, Niets van mij bij. LOF VAN HET HANDWERK op. de D'aats van ieder wondje is een ver dikking achtergebleven, die de darm voor het catgut onbruikbaar maakt. Een schaap bracht haar Offer aan de Kunst IJKT kan gebeuren, dat op hetzelfde ogenblik een chirurg met catgut een wond in het lichaam van een geopereerde dichtnaait. een tennisspeler de tal tegen de veerkrachtige snaren van zijn racket laat ketsen en een onervaren vioolspeler zijn huisgenoten al snarend-za.'ond tot wanhoop brengt. In alle drie gevallen kun nen catgut en snaren uit eén en deze.fde Rotterdamse fabriek afkomstig zi.in. waar ve.e schapendarmen tot snaren verwerkt worded. Géén kattendarmen dus. want ai verwijt men de violist ook zijn ..katten- gejamiher" er 1* nog nooit een Angora poes Qf een larijeskatje voor een viool snaar gesneuveld. De getallen up zichzelf reeds.' die men ons tijden* een bezoek aan de Eerste Ne derlandse Snaren- en Catgutfabriek aan de Vlaggemanstraat noemde, zijn een be wijs. dat zelfs een meedogenloze massa moord onder de Miesjes. de Moortjes en de Poekies niet voldoende zou zijn aan de vraag Van het honderdtal fabrieken over de gehele wereld te voldoen. In de Rot terdamse ffcbriek talléén al wordt jaarlijks zes miljioen meter schapendarm verwerkt. waarvo|or ieder schaap dertig meter bij draagt. en van de gezamenlijke hoeveel heid darmen, in alle fabrieken per jaar verwerkt, zou een royaal ballonnetje voor de aardbol te maken zijn. Geen wonder, dat er van de darmen voor de fabriek aan de Vlaggemanstraat vijf millioen meter uit het buitenland komt. in gedroogde of gezouten toestand. Er is niet veel gelijkenis tussen de vaal- witt§, sterk-riekende. slijmerige massa darmen in de Vaten en het catgut; de hoogst steriele medische draad, die het voornaamste handels- en exportartikel van het bedrijf gewórden is. Het gehelï bewerkingsproces, dat drie maanden in be slag neemt, is in hoofdzaak met de han- <ien verricht eti er l» nog geen machine Gistermiddag warmden enige D.U.W.- arbeiders, die te Rockanje bunkers qnder het zand werken, zich bij een vuurtje op het strand. Een van de mannen had een projectiel gevonden, dat hij op aandrin gen van zijn mede-arbeiders weggooide, maar volgens een andere werkman kon zon'n roestig projectiel geen gevaar meer opleveren. Om zijn collega's te overtuigen wierp hij het projectiel van veilige afstand in het vuur en toen er inderdaad niets ge beurde. kwamen de mannen terug om zich te warmen. Op dat moment spatte onverwacht het projectiel met een hevige knal uit elkaar met het gevolg dat vier der mannen, allen uit Pen Huag afkom stig. voor een deel zwaar gewond naar het Haagse Zuidwaiziekenh'uis overgebracht moesten worden. De arbeiders F. v. Brummelen. die ernstig aan het hoofd gewond werd. en J. v. Akkeren werden in het ziekenhuis opgenomen.- D. Gardien verbon- Jodium - en benzinebaden Bovendien, en daar ligt wel het zwaar tepunt van de moeilijkheden, moet de me dische draad volkomen steriel zijn. omdat de minste verontreiniging, na een opera tie. funeste gevolgen voor de patiënt k„n hebben. In baden met jodium en benzine - worden de darmdraden ontsmet, en onder 1 ('n J- Warmenhoven konden glas worden zij door meisjes met adem- J maskers voor neus en mond met ontsmette tangen in steriele verpakkingen gestopt. Uit deze verpakkingen worden dan gere geld van officiële ziide steekproeven ge nomen. die zelfs bij de geringste argwaan de herhaling van het gehele sterilisatie proces tengevolge kunnen hebben. Als men bedenkt, dat het catgut alleen toegepast wordt voor hechtlngen-binnen- het-lichaam, omdat de stof de eigenschap heeft zich in het vlees langzamerhand op te lossen, zal men begrijpen, dat de voor zorgen om het product steriel af te leve ren. geenszins overdreven zijn. Een fir ma. die slechts éénmaal op niet geheel bacterievrü catgut betrapt zou worden, kan beter metéén op het vervaardigen van bak stenen of leervet overschakelen, want in geen enkel ziekenhuis zullen de producten van die firma dan nog naast de operatie tafel te vinden zijn. Acht en veertig, negen en veertig, vijftig kilogram spanningen nóg houdt de vioolsnaar stand. Bij de volgende slag aan het wiel zal de sterke snaar springen, die door bedrijfsleider A. Th. Bakkes wordt beproefd.- gevonden, die de taak van de vakman zou kunnen overnemen. Dit schaap at distels In de splitskamer ondergaan de schoon- geschrapte darmen de eerste bewerkingen, waarna ze. van lusjes voorzien, gerekt en gestrekt, op maat gesneden en naar dikte gerangschikt, bestem .1 worden voor mu ziek-, sport- of medische snaren Na de oorlog zijn de medische snaren het hoofd artikel geworden in tegenstelling tot de jaren voor de oorlog, toen de zaak nog de naam Hakkert droeg en dus de muziek een streepje voor had. De opkomst van de catgut-industrie bracht een uitbreiding van het verkoopgebied in België, pe nemarken. Finland en vele andere landen worden de medische snaren in het geheel niet gemaakt maar ook een vergro#ng van de moeilijkheden. Konden immers voor een bassnaar, die 250 darmdelen be vat. wel eens wat ruwere darmen ver werkt worden, voor het catgut, dat in dik te varieert van 14 100 tot 80/100 millimeter komen alleen de allersaaiste en allersterk ste darmen ln aanmerking. En nu is het ver velende en riskante van de fabricage, c}at vooruit nooit te zeggen valt of bepaajde darmen geschikt zijn of niet. Zo kan het gebeuren, dat een schaap op verkeerde grond heeft gelogen. zoals dat heet en daar scherp voer (distels) naar binnen heeft gewerkt. De daardoor in de darm- wand ontstane wondjes zijn geheeld, maar Er zit muziek in Al ls de medische draad nu ook hoofd zaak geworden en wordt de catgut naar 20 landen, tot Australië. Uruguay. Turkije en Egypte toe!, uitgevoerd, ook het bijpro duct. de muzieksnaren. vormt een belang rijke bron van inkomsten voor dit na de eerste wereldoorlog gestichte bedrijf. Vroeger waren de Duitsers, veelal als thuiswerkers, de voornaams(e vakmensen op dit gebied, maar de Nederlanders heb ben geprofiteerd van de lessen, die de over de grens gekomen leermeesters na 1918 hebben gegeven. En nu zal het moeilijk zijn de Nederlanders van de wereldmarkt te verdringen, al bereizen de Duitsers pp het ogenblik ook intensief het buitenland om de verwerkte schapendarmen aan de man te brengen. Voorlopig echter staat ook de Neder landse muzieksnaar in het buitenland hoog in aanzien en in Frankrijk prijkt zelfs de naam Jacq. Thibaut op de verpakkingen als bewijs, dat de beroemde violist ook deze snaren gebruikt. De meester heeft zelfs verklaard, dat hij met één en de zelfde A-snaar vier werelddelen bereisd heeft op een langdurige tournee. Alleen in Nederland blijken de musici nog steeds wantrouwend te staan tegen over het ..Made In Holland" en een een voudige verpakking. En dus betalen zij hoge prijzen voor dergelijke snaren, doch mét buitenlands opschrift en in goudpa pier gehuld. Maar ook op dit terrein weet de Rotterdamse fabriek zich tussen de fijnst-b esnaarde merken ter wereld te handhaven. den te ziju naar huis terugkeren. Interim regeling Suriname. Dr J C. de Miranda, de voorzitter van het college van Algemeen Bestuur te Paramaribo, richtte zich Donderdagavond tn een radiorede tot de bevolking in verband met de ln wer- kingtreding van de Interim regeling. XJET internationale sohaaktournooi te Hastings Is geëindigd in een over winning voor Szabo met 8 punten, op de voet gevolgd door Hossolimo met Vit punt terwijl met 2 punten achterstand volgde dr Euwe en dan de jonge Larry Evans. De overtge deelnemers hebben practisch geen rol van betekenis ge speeld. Deze uitslag geeft commentaar Allereerst. wel enige stof tot dat Szabo. na overwinning te Venetië. Neem een doos echte PASTILLES KE ELPIJ N zijn prachtige andermaal naAcukkeliik heeft bevestigd tot de schaakmaten van Europa te be horen. Deze Hongaar heeft een schaak stijl. die hem tot eeta groot tourftooi-spe- ler maakt. Zijn intuïtie ls verbazingwek kend en het zit hem in de belangrijke partijen altijd een tikje mee. factoren, die juist in het wisselvallige tournooi-spel een zeer belangrijke rol spelen. Rospo-miimo heeft zich ontpopt als een schaakgrootheid, waarmede geducht re kening moet worden gehouden. Ook hij ls een zeer ondernemend speler, doch hij mist nog de zuivere maat. het fijne, afge stemde gevoel wat nèt niet kan en wat nét wel. Dr Euwe heeft de kans om te bewijzen, dat de jongere garde nog de baas is. niet aangegrepen. Het heeft hem ook werke lijk niet meegezeten. Enkele moeizame remises in betere stellingén. een neder laag tegen Szabo. (een ..partijslang" Van ruim 70 zetten), een paar zeer goede overwinningen, ach. een resultaat, waar- op elke meester trots zou zijn. maar d.i toch voor dr Euwe onvoldoende is Larry Evans, de New Yorkse kampioen is een zeer jong opkomend speler dié stellig niet heeft teleurgesteld De aantrekkèlijkste partij van het tour nooi leverde Rossolimo. Zij volgt hier onder: 1 Wit: Rossolimo Zwart: Evans Italiaanse partij. 1. e2—e4 »7_^s 2. Pil—f3 Pb8c6 3. Lflc4 Lf8c5 Dd8-e7 e5Xd4? Zwart heeft zich met 4De7 uit gesproken voor de gesloten verdediging en begaat thans een inconsequentie, door het spel te openen. Juist was^JLba het geen dr Euwe tegen Rossolimo in de l« ronde van het Hoogoven-tournooi speelde. 6- 0-0 d4d3 7. e4eö Een positioneel zeer sterke zet. Pffl wordt belet, terwijl het opruimen van de lastige e-pion door d7—d« de e-lijn opent, hetgeen in een positie De7—Ke8 nu niet zo ere prettig is. 7h7—h# Verhindert 8. Lg5. V 8. b2b4 Lcü—b« 9. a2—a4 eT—a5 10. Lel—a3! Wederom zeer sterk gespeeld! Wit «telt zijn Lopefs zeer dreigend op; dat de tekst zet een pion kost. doet minder ter zake 10. «|}Xb4 11» c3Xb4 Pc8Xb4 Zwart moet wel accepteren wegens da dreiging b4—b5. Zijn positioneel nadeel kan hij alleen compenseren door het aan vaarden van wat materiaal. 12. Pblc3 Lböc5 Er drelRde stukwinst met Pd5. 13. Ddlb3 Dreigt wederom stukwinst met 14. LXb4. LXb4. 18. Pd3 enz. 13Ta8a9 De enige mogelijkheid, 13c6 is on. voldoende wegens 14. Pe4. b8, 15. Pd8f tns. en wit wint een Officier. 14. La3Xb4 Lc5Xb4 15. Pc3d5 TaSXdS - Lc4Xd5 c7c8 17. telling na 17. a4—a5Ü (Van onze Romeinse col-respondent) y/AT NIET WEETwat niet deert en wij willen dus maar aannemen, dat geen enkele zieke er nadeel, geen beflra/emsondernemer er voordeel van heeft gehad, dat in Italië sedert jaren een aantal artsen en apothekers werk zaam zijn, die totaal onbevoegd moeten worden geacht. Ook al hangt in wacht kamer of apotheek hun doctorsbul keurig in een lijstje ten toon. zoals in dit land veelal gebruikelijk is. Wat is het geval? Aan de vermaarde univer siteit van Padua. een der oudste (1222) TpR wordt veel meer op afbetaling gekocht dan voor de oorlog, aldus luidt het oordeel van een aantal win keliers in de meest uiteenlopende artikelen, bij wie wij infromaties hebben ingewonnen. Het is ,ieigenlijk pas een jaar of twee, dat men in ons land weer „op afbetaling" kan kopen. Dit is niet geheel juist uitgedrukt, want al zijn er wel zaken, die inder daad „op affetaling" verkopen, zoals kleine kleermakers, meestal is het juiste woord: „huurkoop", of bij de kleermakerij „abonnement". In wezen is het allemaal precies hetzelfde. Deze naamgeving is niets anders dan een juridische foef. Bij kopen „op afbe taling" wordt de koper direct eigenaar van het artikel en kan hij dus vrijelijk beschikken over het gefcochte goed, doch hu huurkoop of abonnement maakt de koper", d.i. de „huurder" of de- abonnézich aan verduistering schudig, wanneer hij het gehuurde goed of de „geabonneerde" kleding verkoopt of zelfs maar beleent. De tijd. dat er geld was en geen koop waar. ligt niet ver achter ons en in die periode was er geen behoefje aan „kopen In overleg', zoals men het ..kopen op af betaling" dikwijls elegant, pleegt te noe men. Heden ten dage is het pmgekeerde het geval. De winkels liggen vol met ver leidelijke artikelen, maar het geld is schaars en dus kan overleg tussen win kelier en koper een uitkomst voor de ko per betekenen. Reeds vóór de oorlog, toen veel op af betaling werd gekocht mischien min der uit noodzaak dan wel uit gemakzucht welfcl dikwijls gewezen op de uitwassen van dit systeem. Zo was opdringerigheid van de colporteurs wel eens oorzaak, dat ohbemiddelde huismoeders zich dure stof zuigers, radio's en fietsen lieten aanpraten, met als gevolg, dat de af te betaleit ter mijnen dikwijls Tneer bedroegen dan het inkomen, waarover zij konden beschik ken. De politierechters uit die dagen We ten de gevolgen ervan. Op bijkans iedere zitting kwamen gevallen voor van ver duistering van nog niet geheel afbetaalde goederen. Zo is het thans nog niet, maar er wordt wel in veel bredere kring dan vnoeger volgens dit'systeem gekocht ep voor me nige winkelier is de teruggekeerde, nood zaak om de weer „koning" geworden klant in dit opzicht ter wille te zijn. soms een bezoeking. Een radiohandelaar deelde ons mede. dat op een door hem bijgehouden lijst van 44 afbetalers in 1947 er vier van een kruisje waren voorzien. Voor hem betekent dat kruisje een slechte betaler. Op de lijst van 1949 waarin wij een blik mochten «laan. telden wij op 38 namen 30 kruisjes. Dit is een eenvoudig, maar ietwat wrang beeld van de economische moeilijkheden, waarin velen zijn Komen te verkeren. Men bedenke, dat de leverancier, vol gens df voorschriften van de overheid, niet meer dan 1' van de normaje ver koopsprijs per maand mag berekenen bij afbetaling en dat dus bij kleinere posten soms geen- geld/kan overschieten voor het inwinnen van informaties omtrent de klant. Er 'is geenszins verhaal op de ko per. indien deze het gekochte goed naar de Bank van Lening of een opkoper brengt. Natuurlijk kan de winkelier proces-ver- baal laten opmaken en te gelegener tijd wordt de oneerlijke huurkoper dan we! veroordeeld. Daarmee heeft de winkelier echter zijn geld niet terug. Rekent men daarbij de hogere kosten voor een ingewikkelder administratie, de oninbare posten, die iedere winkelier bij dit systeem op zijn debet krijgt, dan za. men kunnen begrijpen, dat het systeem van afbetaling., althans voor de winkelier, lang niet in alle gevallen» aangename ge volgen heeft. De leider van een groot meubelmagazijn, een handelaar in rij wielen. een handelaar in radiotoestellen zij allen waren het er over eens. dat de handelaar tegenwoordig wel verplicht is de klanten, die op afbetaling wensen te kopen, terwille te zijn. Als alies naar wens'gaat en er geen enkele dubieuze betaler is. dan is de hoogste netto-winst. Welke kan worden gemaakt, ongeveer 9* Bij de kleermakers ligt de zaak enigszins anders. Vóór de oorlog bestond het sy steem van het abonnement, d.w.z. men betaalde maandelijks een bepaald bedrag, gedurende twee jaar. en daarvoor kreeg men een zeker aantal costuums en over jassen. Dit systeem is door een enkele kleermaker weer ingevoerd, maar alleen voor oude. bekende klanten, bij wie hij geen risico loopt of het risico zo gering mogelijk is. Hetzelfde geldt voor de afbetaling. Wie een goed bekende klant is. krijgt zijn nieuwe kleding wel tegen afbetaling, maar wij hebben nog geen kleermaker gespro ken. die heden ten dage reeds aan hem onbekenden zo maar een afbetglings- systeem toestaat. „Maar", zo zeide ons één der grootste kleermakers van ons land, ..als eenmaal de textielhongey van de Nederlander is gestild, zullen vermoe delijk ook de kleermakers op dit gebied water in hun wijn moeten deen." Dat deze opleving van het kopen op af betaling een bewijs is voor de groeiende armoede, kon ons ook van andere zijde blijken. Wij hadden een onderhoud met de directeur van een Gemeentelijke Cre- diet- en Voorschotbank, voorheen officieel en heden ten dage nog in de vo'ksmond geheten: Bank van Lening. De eerste jaren na de oorlog zaten de beambten weken lang met de armen over elkaar. Niemand beleende er in die dagen iets. Geleidelijk echter is het drukker geworden en tegen woordig staan de klanten van „Ome Jan" op de piekdagen (Zaterdagen en de dagen vóór de feestdagen) weer in de rij Het is daarom niet onjuist gedacht om. nu de ontwikkeling van na de oorlog nog niet haar eindphase heeft bereikt, maat regelen te ontwerpen, die eventuele uit wassen kunnen beperken en voorkomen, wanneer de drang naar „kopen op afbe taling" gfotere vormen begint aan te nemen. Wat er thans aan wettelijke maat regelen wordt voorbereid, betekent: zich klaar maken voor deze afrijd tegen de Rappe handen in de samenzetafdeling. Eerst in deze werkplaats wordt beslist of de schapendarm de wetenschap, de kunst of de sport gaat dieneh. Onze Parijse correspondent telefoneerde ons hedenmorgen: Zondag starten ln een zestal hoeken van Europa en het /oudep er zeven zijn geweest, wanneer Praag rfich niet op het laatste moment had teruggetrokken een goede 300 automobilisten in de richting van Monte Carlo, dat zoals men weef juist een ernstige politieke crisis heeft door staan. Gisteren zijn wij op het bureau, waar de Parijse zetel van de^ralley van Monte Carlo is gevestigd, een praatje gaan ma ken. en toen bleek ons. dat men daar ondanks de ölotselinge koude, die over Europa ls gevallen, de gebeurtenissen met een gerust hart tegemoet ziet. Deze twintigste ralley. zo vertelde men ons. slaat wat het aantal deelnemers aangaat het record van alle wedstrijden, die wij "dert 1926 hebben georganiseerd. Toen in 1926. waren er 44 inschrijvingeh. waarvan 24 op het eipdpunt arriveerden. Zondag a.s. zullen er 308 .auto's, alle seriewagens starten, maar wanneer wij de inschrijving niet drie weken voor de officjële verval datum hadden gesloten, zouden er 8 900 deelnemers zijn geweest. Het spijt ons natuurlijk voor de overigen, maar 'de mogelijkheden van contróle en accommo datie zijn nu eenmaal niet onbegrensd. I Aileen uit Holland, aldus bnze zegsman, hebben wil al een vijftigtal adspirahten moetan teleurstellen. Doch het aantal i deelnemers uit uw land bedraagt toch nog RALLYE MONTE CARLO altijd 56 en daarmee neemt Nederland na Frankrijk en Engeland resp. met 87 en 77 deelnemers een derde plaats in. Wat op zichzelf al een bewijs ls. Ongeacht nog de resultaten, die door- uw land zullen wor den bereikt, van het hoge peil van het Nederandse automobilisme. Zoals u weet zullen drie der zes tra jecten door Holland leiden. Zowel de star ters uit Oslo en Stockholm als die van Monte Carlo passeren n.l. Amsterdam. De ralley bevat drie proeven, die te zamen ca. een week tijd in beslag nemen. De afstandsrace duurt onafgebroken 4 da- Jne" fn 3 nachten, gedurende welke tijd 3000 km moeten worden afgelegd met een gemiddelde snelheid, die tussen 55 en 65 km per uui; is gelegen. Voor de mensen, die deze beproeving hebben doorstaan, volgen dan de behendigheidsproeven over 200 meter, bedoeld om' de zenuwen te toetsen, en daarna oen snelheidsrace over 17 km door ontoegankelijk, doch thans nog onbekend gebied. De winnaar der drie af delingen ontvangt de titel van wereld kampioen groot toerisme. Maar de fabri kant van de wagen, die dat resultaat heeft geboekt, profiteert van een gratis P^iteit, die op 30 millioen frs. d.i. 330 000 gulden wordt geschat. Men begrijpt dus. dat de uitslag door de directies der grote automobielfabrieken met niet min der spanning wordt tegemoet gezien dan door de chauffeurs, die zich hebben in geschreven. De Indonesische Hoge Commissaris in Nederland, mr Moh. Roem. heeft een be zoek gebracht aan zijn geboorteplaat» Pekalongan. Hij zal waarschijnlijk in de eerste week van Februari naar Neder land vertrekken. Te Semgrang beantwoordde hij op een persconferentie vragen, waarbij hij over de betrekkingen tussen Nederland en Indonesië mededeelde, dat deze over het algemeen dezelfde zijn als die met andere landen, doch een bijzonder karakteï hebben met het oog op de grote Neder landse belangen in Indonesië. Over de erkenning van de Chinese Volksrepubliek zei Mah. Roem, dat Indonesië te kennen heeft gegeven dat, indien de regering van Mao Tse Toeng Indonesië erkent de In donesische regering de erkenning van. zelfsprekend zal beantwoorden. Arrestaties ln Bulgarije. In een officieel communiqué wordt gemeld, dat de Bulgaarse autoriteiten vier agenten van de Joego-Sla- vlsche veiligheidspolitie hebben gearres teerd. die naar Bulgarije waren gezonden „om er zich met spionnage bezig te houden, en er terroriatlsche daden te bedrijven". en meest roemruchte ter wereld, is men practxjken op het spoor gekomen, die wellicht enig zijn in de geschiedenis van het hoger onderwijs. Het is geble ken. dat sedert jaren, ten minste sedert 1935, in het secretariaat der hogeschool met de examencijfers werd geknoeid. Studenten, die voor enig examen waren gezakt en het met hun geweten niet al te nauw namen, konden bij het secretariaat» terecht orp de cijfers te laten vervalsen. Zelfs konden zij een bewiis kopen, dat zij een bepaald ëxamen met1 gunstig gevolg hadden afgelegd, zonder dat zij ooit een examinator hadden gezien. Weliswaar vermeldde hun collegeboekje de echte cijfers, maar van dat boekje kon men op het secretariaat een afschrift vragen ter vervanging van het oude „zoekgeraakte" en het nieuwe exemplaar, opgesteld met de gegevens van het groot register, toonde de vervalste cijfers. pen toeval heeft dit bedrog aan het licht gebracht Een der professoren her innerde zich met absolute zekerheid, dat een student, die zich meldde voor zijn doctoraal, gezakt was voor het examen medische pathologie. Bij onderzoek in het secretariaat bleek het cijfer niet te klop pen met dat .wat de professor in zijn pcr'°0"iyke register had, genoteerd. On middellijk werden de examens onder broken en een commissie van onderzoek ingesteld, die thans na een half jaar nog steeds nieuwe knoeierijen ontdekt. Tot nu toe is tegen 120 studenten, een ambtenaar van het secretariaat en een pedel een gerechtelijke aanklacht ingediend. Ook een aantal sedert jaren „gepromoveerde" artsen, apothekers en ook enkele juristen zullen zich gerechtelijk hebben te verant woorden. Er is o.a. een medicus, zijn naam wordt niet genoemd, die volgens het groot register twintig examens met gunstig gevolg heeft afgelegd, terwijl gebleken ts. dat hij niet alleen die examens nooit heeft gedaanmaar vrijwel nooit in een collegezaal is ge weest. Geen der professoren is hem persoonlijk bekend... Ook gevallen van door anderen geschreven proef schriften zijn aan het licht gekomen De burgerij van Padua, die terecht trots is op haar oude hogeschool, is diep onder de 'indruk van deze reeks schandalen en men voorziet dat de schuldigen op voorbeeldige wijze zullen worden gestraft. Niet altijd verkregen de betrokken ?Qe,r®0"®" hun doctorsbul aan de universi teit Padua. in vele gevallen vond de promotie plaats aan enige andere univer siteit. waar de professoren gunstig werden gestemdI bij het gezicht van de mooie cijfers, die de doctorandus had verworven «an de. vooral voor medische studies zo vermaarde „Alma Mater" van Padua Aan de universiteit van Rome is kort geleden een soortgelijk bedrog ontdekt en 116 Romeinse studenten zullen zich voor het gerecht hebben te verantwoorden. Doch te Rome heeft men te doen met een oorlogsverschijnsel: de eerst» vervalsing dateert van April 1944. 1 Een geniale voortzetting, die elke moge lijke bevrijding van het 2warte spel ver hindert. Zwart mag het «tukoffer niet aanvaarden, n.l. 18cXdS. 19. Ta4, Lc5. 20. DbSÜ (de pointe!) Kd8. 21. Tfcl, La7. 22. a8ü dreigend 23. TXC8! maar o m. ook Da5t. Zwart staat verloren. 17h6h5 18. LdSXtft De7Xf7 19. Db3Xb4 Pg8—e7 Eindelijk komt Pg8 tot ontwikkeling, doch het is reeds te laat. 20. Pf3g5! 21-. Pg5—e4! Zwart kon moeilijk rocheren, irtmaer* na 210—0. 22. Pd6 dreigt eenvoudig PXc8 gevolgd door DXb7 en de vrije a-pion wint «nel. 22. Tflel! Th8—ft 23. Pe4d6t Pf5-<d6 24. e5>d6t Ke8—(7 De jacht op de zwarte Koning begint, de rest is een afslachting. 25. Db4c4t >Cf7—f6 26. Tel—e3 Tf8—h8 27. Te3-rf3t Kf8—e5 28. Dc4c5t Ke5—e8 29. Tal—elf Zwart geeft op. Een zeer fraaie partij! CHR. VLAGSMA. Biidgeiubiiek men bij het tegenspelen zich goed ekenschap moet geven van de kaart- verdeling. dus ook de kaart van z'n part ner moet berekenen, en niet altijd alleen op zijn eigen kaart moet apelén. mag het volgende spel bewijzen. De kaartverdeling was als volgt: S a 5 2 H 10 I 7 Uit Soerabaja wordt gemeld, dat thans is komen vast te staan, dat minstens acht van het grote aantal personen, die ver leden jaar September te Soerabaja wer- den ontvoerd, zijn vermoord Bij de jong ste politie-iazzia s in de stad werden 150 personen gearresteerd, waarvan 9 hebben bekend bij het begraven der slachtoffers behulpzaam te zijn geweest. Zij noemden de namen der moordenaars, die tot een goed georganiseerde bende bleken te behoren. Het gemeentebestuur van Soerabaja heeft aan de plaatselijke militaire com mandant verzocht, voortaan alle auto's der gemeente te doen besturen door mili taire chauffeurs, omdat reeds negen autos van de gemeente met hun chauf feurs verdwenen zijn. Positie Indië-yliegtuigen Uitreis? de P.H.-T.D.H. (Holland), ge zagvoerder van Rassel. kxwm te Karatsj! aan- - De P.H.-TD.G. (Gouda), gezag voerder Van Breemen. arriveerde te Damascus. - De P.H.-T.D.K. (Amster dam), gezagvoerder Scholtmeyer. kwam te Karatsji aan. -- Het toestel, onder gezag voerder Van Messel, is te Bagdad aange komen, Jlie*veld van Djakarta staan de P.H.-T D.D. (Delft), de P.H.-T.D.E. (Eind hoven) en de P.H.-T.D.L. (Groningen). s b 10 9 s HvBI H a h R v b 10 S 7 3 10 S Kin ihvltl H 5 4 I 2 R h 5 K 7 4 N opende op 1 K; O past; Z 1 g; W pe»t en N 4 s. O doubleert, w kwam uit met R vrouw. Het doublet van O ls volkomen gemoti veerd Hij denkt twee hartenslagen en twee troefslagen te maken, hetgeen ook zeer goed mogelijk ls. als O maar niet alleen op zijn eigen kaait speelt. Z maakte evenwel het contract door dfte fout van O en wel w N O Z 1. R v R a R 4 R B 2. R 3 R 3 R 6 R ta Z probeert nu eerst op K b te snyden en speelt dus 3. K 10 K b K 3 K 4 4. K 5 K a K 9 K 7 5. K 6 K h K 9 H 3 6. K V K 3 R 9 S f Hier maakt O de cardlnale fout door R 9 weg te werpen; hij denkt nu twee harten- slagen en 2 schoppenslagen te maken, doch tr hij op zijn partner had vertrouwd. had hij R l moeten vasthouden. Immer» z kan geen ruiten of klaveren meer hebben (op klaveren heeft hij reeds harten ge- ecarteerd en wanneer hij nog een ruiten zou hebben, dan had hij deze wel gespeeld om ln N te laten aftroeven). Van de nu nog ln het spel zijnde zeven kaarten kan Z hoog stens vier schoppen hebben en dus nog minstens drie harten. Heeft W nu harten vrouw, dan kan O daarop R 9 wegwerpen. Hij maakt dan drie hartenslagen en toch minstens een troef?lsg. Nu heeft O zelf nog vijf troeven en twee harten: Z spéélt nu verder: 7. H v H 7 Ha Hl I. H Hg H h H 4 O is nu wel gedwongen om troef te gain apelen. Speelt hij s S «an neemt Z met 7. flpeelt hij s b. dan neemt Z met S v. 9. R 7 82 Sb SV Door het verzaken van W weet Z nu. dut O nog 4 s heeft. HU apeelt daarom HU weet wei dat W die met de vrouw ken nemen, maar O moet deze slag voor W nu gaan trefeven. hetgeen de derde slag 1» voor O—W. Hoe O nu ook naspeelt, de drie ontbrekende schoppen zijn voor Z Speelt O schoppen ta. dan laat Z deze «oor N met het aas nemen. HIJ kan dan S 9 en S 4 er uit snijden. Speelt O schoppen 4. dan ntema Z met schoppen 7 en beide achoppenslagen zijn voor Z. ZATERDAG 21 JANUARI 1950. GOUDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAGINA T BATAVIASE BRIEF No. 228 ALS U ME zou hebbên verteld, dat een wereldfiguur naar Djakarta zou komen iou ik het misschien eerder hebben ge loofd dan wanneer U me de naam van Gerard v d Woude zou hebben ge- nöemd. En toch heb ik Gerard van der Woude Zaterdagmiddag gesproken. Gerard de Goudse pianist, die al enige jaren uit Gouda weg is en nu in Alkmaar woont, ntaar die er toch nog dikwijls komt en die de „ouderen" zich nog wel zullen herinneren. Gerard heb lk voor de verandering helemaal zelf opgezocht en het heeft de nodige speurderstalenten gekost. Ik zat vorige week op een avond op de redactie er Zijn drie luits van de staf ziek en behalve m'n werk overdag moet lk des avonds op de krant zitten om het ochtend blad in elkaar te schroeven toen ik een brief open maakte, die afkomstig was van de bekende Nederlandse cabaretier Alex de Haas. die zijn aankpmst ln Indonesië meldde met e«n NIWIN-gezelschap, juist gearriveerd. Tot dat gezelschap behoorde als pianist „G. v. d. Woude". In het begin las ik over die naam heen. Op een rêdactie-bureau lees je nu eenmaal per dag honderden namen en vooral ln Indonesië. Toen lk het berichtje, dat uit de brief werd gemaakt, nog eens overlas, begon plotseling de bel te lulden. Van der Woude? Pianist? Gouda De tijd van m'n H.B.S.-jaren. toen ik self piano speelde. De jaren, toen Wim Grunder. wijlen Jop Sirre. Wim Nobel, Van Berkel de stedelijke piano-sterren waren en ik als H.B.S.-er en als pianist van wat toen de „Happy Fellows" waren en later de ..Sorrow Expellers" werden, ook zo'n beetje meedeed. Ja, tot tlie ster ren behoorde ook Van der Woude, maar hoe heette-ie toch ook weer van z'n voor naam? Juist. Gerard. Het was al laat in de avond, toen lk deze orttdekklng deed. en ik durfde het NlWIN-hotel op de Tanah Abang Heuvel niet meer opbellen, maar lk maakte een aantekening om dat toch de volgende mor gen te doen. En dat heb ik gedaan. Toen kreeg ik Alex de Haas aan de telefoon. Ik zei wie lk was én oMe misschien uit r'n blote hoofd wist. waar Gerard van der Woude vandaan kwam. En Alex de Haas zelde ..Gouda". „Nou", zei ik „dan weet ik het al. Wilt U zeggen dat ik hem heb opgebeld?" „Ja", zei Alex de Haas. „btelt U over een uurtje nog maar eens terug. (Het was toen ongeveer halftien 's mor gens). We hebben gisteravond hier een verjaardag gevierd in het hotel en meneer v. d. Woude heeft achter de plano ge seten en het ls nogal laat geworden". Op het vertrouwde geluid al Later heb lk het hotel nog eens opge beld. Maar toen was-le er niet. Hij was aan het repeteren, want het gezelschap is diezelfde Zaterdagavond voor het eerst in Djakarta opgetreden. In „De Rustende Jager" in de befaamde Berenlaan in Meester-Cornelis, waar zovele Gouwe naars voetstappen heljben staan, die on uitwisbaar zijn. alleen al vanwege de modder, die er placht te liggen. 1 Later in de middag heb lk het toen maar niet meer m$t de hopeloze Djakar- taanse telefoon geprobeerd, maar ik ben naar het NIWIN-hotel gereden, een oud Indisch landhuis, midden ln de stad. En daar had ik Gerard heel gauw te pakken. HU zat alweer te repeteren en ik ben géwoon op het oude bekende geluid afge stapt. Zelf heb lk al ongeveer tien jaren niet meer gespeeld, vrijwel niet meer. zo lang lk in Indonesië ben. Maar als je dan weer een plano hoort bespelen door een stadgenoot, met wie je vroeger eigenlijk zo half-en-half „in het vak" zat, kryg je toch een raar gevoel ln Je grote teen ..jy bent ook niet veranderd". *zei Gerard, toen ik hem in levende ïyve en niet meer alleen in pianotonen herkende. ..En jij bent niet veel gegroeid", zei lk. want Gerard is nog even klein van stuk a s vroeger. Veranderd is-le trouwens ook niet. Ouwer geworden natuuriyk en mls- tcnien een beetje minder haar, maar dat zeg ik vermoedelUk alleen maar uit zelf- Ad,g,ngl wflnt datzeUde kan van mi] wortai sejegd. Wat het heer betreft ver. rcoedelUk ln sterkere mate zelfs dan van UIT VROEGER TIJDEN De Goudsche Courant meldde 75 Jaar geleden vierde teesvergadering van de vereniging „Winterlezingen" te BeiWam- Jacht heeft d. H. O. Kist te AmmTrsM „ai t .b,urt vervuld. In een boetende Ï5fi scb«tste hij de kracht der verbeel- onv.M.ii,""11'"8 ervan "P de mens' Met üenoegen luisterde het talUjke "a«r de verhandeling en Kiar 1 y iffragen, geleverd door de heren W. ,e Ammerstol. C. Gnodde. A. K.Jb.ch.,"ra D"m *n J- Be"lnk 50 Jaar geleden voor het oPmahen van de fcle- ïiin iei nadert weer. Krachtens de wet ïil rtïie^ersI de belastingbetalers, d.w.z. tla'o.i de SroRdbelasting zijn aange- (hn«M. een bedrag van een gulden ™ora en rUksopcenten) en zU. die dril#. fen 7bn ,n d® vermogens-, be- nfni Personele belasting. Huur-, wo- k, «°on-, pensioen-, spaar- of exarr^n- mnffl8, die voor de eerste maal kipzen voor V»°?r 16 Februari aangifte doen Wijt? 8 op de kiezerslyst. Alleen de vS^re8n,moetcn elk i"r hun aangifte W«j?0uda rUp woningkiezers zU. die een n»n f van 173 el' minimum verwo- ?.»a,?d8 U niet meer zijn nimii i L°onkiezers zyn zy. die een ml- mmum-inkomen genieten van 500 per troon'werken 13 maanden bU dezelfde Da" 25 Jaar geleden -.y.'l een ingezonden stuk uit Haastrecht: wat we by alle andere, niet gësubsidleer- oe autobusdiensten, die in Gouda komen, ln missen wij bij de Haastrechtse dienst, ai m en thans met zeer goede wagens. aa Haastrechtse dienst alleen wordt met een paar voorwerel ilUka wagens onder- S* in' Dezer dagen werd de zogenaam- ••doodkist" door een andere auto voor- 'OO*8 buiten gevecht gesteld, waarop de k u bu8' het -kanon", weer voor de dag gehaald. Meermalen vroegen we ons af. waar toch zoveel subsidie wordt ge- geyen, de dienst niet met behooriyker wa- *«ns kan worden gereden. Het meest eigenaardige van het geval is bovendien. ,uu I gemeente het subsidie zo maar senljnf te verlenen, want er worden geen «aartjes of iets dergeiyks verstrekt, zodat *en behoorlijke contróle op de exploitatie geen aprake kan zyn, waaoilt <je noodzakeykheld van het subsidie zou kunnen blüken. Gerard, die nog een zeer behoorlijke blonde dos op z'n hoofd heeft Vier maanden reizen We hebben maar even gepraat, want ik kwam wel op een ietwat ongelegen ogen blik. De artisten, die die avond optraden, moesten n.l. eerst nog eten en zich ver kleden. Gelukkig wil dat hier in Djakarta niet zeggen, dat zij zich in smoking moeten hullen Ze kunnen wel met een gewone „pakean" voor de toeschouwers ver schijnen. maar goed: ook voor een gewoon pakean heb je tyd nodig om het aan te trekken. En het liep al tegen zevenen. Wel vertelde Gerard me nog. dat met zijn gang naar Indonesië hy is per vliegtuig uitgekomen vorige week Zondag van Schiphol vertrokken een hartewens is vervuld. Hij had altyd in dit land willen komen kyken en nu is-ie er Voor een maand of vier en misschien zelfs wel langer, want die NlWIfl-tournee's voor de soldaten hebbëh de hebbelijkheid om nogal T.m. 5 Febr 10—12.30 en 1.30—4 u Museum „Bet Cathartna Gasthuis": Tentoonstelling werken van Breltner (Zondags geopend 2—4. Maandags en Vrijdags t-30-4 uur) 21 Jan. 8 uur Concordia: opvoering toneel spel „Levensgang" door „Vrijheid doet leven". 21 Jan. 8 uur Veemarktrestaurant: Feest avond mondaccordeon- en amusementsver eniging „De Vrolijke Boys" 22 Jan. 10.15 uur Reünie: Bijeenkomst Hu manistisch verbond, lezing M. G. Warle- mius over „Wat kunnen mij de mensen schelen". 23 Jan. 8 uur Concordia: Vergadering Hen- rleue Roland Holst-com.té. 24 Jan 4—10 uur Veemarktrestaurant: S4a- gwsvaikwedstrijd Goudse slagersverenigingen 3 uur opening 24 Jan. 7.30 uur Central: Vergadering Oor- logsgravensticihtlng. 24 Jan 7.30 uur Vr(Je Bijbellezing da J. 24 Jan. 8 uur Het Blauwe Kruis: Spreek- beunt ds B S'.ond 25 Jan 2—10 uur veemarktrestaurant: S<la- gersvaktwedstirijd Goudse slagersverenigln- gien. 25 Jan. I uur CalvUn: Bijbellezing ds G. Evang wijek. 28 Jan. 7.30 uur Nieuwe Schouwburg: Uit voering oratorium „Ellas" door R K. ora- torlufmverenlg'.ng „A,rW et Cantltate". 26 Jan. 8 uur Concordia: Feestavond win keliersvereniging ..Het Westen", opt. reden gezelschap Faed Fagel. 26 Jan. 8 uur Het Blauwe Kruis: Gemeente- avond Vereniging van Vrijz Hervormden, spreekster met ds C. A Blink Schuurman over „Pearl Biuck, een Westerse vrouw over het oosten". 26 Jan. 8 uur Reünie: Filmavond Ned. Ver eniging tot bescherming van dieren, ver toning film „Onze dieren ln huls en hof". 26 Jan. 8 uur Thalia Theater: Bijeenkomst Katholieke Culturele Kring ,,'t Slot van der Goude", lezing dr W. P Theundssen over „Rusland.... het grote raadsel". Bioscopen Schouwburg Bioscoop; De roemrijke daden van Danny Kaye (met Danny Kaye en Dlnah Shore). Thalia Theater: zij winnen de slag (met But Abbott en Lou Costello). Aanvang 3, 7 e Zondagsdienst doktoren Bij .afwezigheid van de huisarts zijn van Zaterdagmiddag 3 tot Zondagavond 12 uur te consulteren de doktoren dr A. Beek, telefoon 3181) en H 45 (ti Apothekersdienst Steeds geopend des nachts alleen voor recepten: Apotheek E Grendel, alléén Prins Hendrikstraat 15c en Apotheek J. Rond. Kleiweg 78 een? wat langer te duren dan van ic Tiendewee 54 itsl, voren was voorzien. En Gerard wil hier oL|,1k rreh^h«ti ook nog een beetje voorde radio spelen en daarbij zal ik hem fwellicht kunnen helpen, want ik heb nogal wat relaties bij de heren van de radio (ook al zijn dat inmiddels op sommige plaatsen andere heren geworden....) We waren beiden enthousiast over het feit, dat we mekaar na een jaar of vijf tien weer eens tegen het lijf waren ge drenteld. De volgende dag is Gerards Indonesische tournee aangevangen met Bandung als beginpunt, waar het gezel schap een week of vier zal blyven. En daarna is het reisprogramma onbekend. De NIWIN-gezelschappen komen overal en het is dus maar de vraag, wanneer ik Gerard weer in Djakarta zal terugzien In ieder geval heb ik hem m'n kaartje met adres gegeven en daarop m'n telefoon nummer geschreven en Gerard bezworen, dat-ie me na terugkomst in de hoofdstad moet opbellen om nog eens over die oude Goudse tyd te praten. En dat gebeurt zeker en daarover vertel ik U dan nog wel. JAN BOUWER. Neen Dan ls dit het adres om het autorijden vlug en goed te leren. Telefoon 2500 Zeugestraat 3 en 4 Gediplomeerd Instructeur. Zijn we al niet groot geworden? Van links naar rechts: Hetty, Rita en Dia. .Op 27 Januari zal het een jaar gelecUn zijn, dat de heer en mevr. Spruyt—v.*d. Veer in de Ridder van Catsweg werden verblijd met de geboorte van drie meis jes, Gouda's tweede meisjesdrieling. A.s. Vrijdag hopen ze dus de eerste verjaardag van hun schatten te vieren en voor dit feest is alle reden. Toen de baby's Hendrika Wilhelmina Maria (Rita), Henrica Maria Assunta (Hetty) en Everdina Antonia Maria (Dia) het levenslicht zagen, waren het mensjes van 3 pond en 4 ons. 3 pond en 3'/« ons en 4 pond en 4 ons. Dia. die toen kam pioene was, is nu ingehaald door haar zusjes. Maar dit inhalen slaat alleen op het gewicht zij weegt 15 pond, 3 ons en 20 gram want zij is 7 centimeter langer dan haar beide zusjes, die het. toen ze voor het laatst gemeten werden, tot 63 centimeter brachten. Hetty, de dikste en ook de goedigste, zegt mevr. Spruyt weegt 16 pond. 3 ons en 50 gram en Rita 16 pond en 3 ons. Voordat ze echter op dit gewicht ge komen waren hadden vader en moeder Spruyt heel wat zorgen aan de kindertjes gehad. Daarna hebben de peuters heel weinig met ziekte te kampeh gehad. Maar ook gezonde kinderen geven werk bij de vleet, dat spreekt vanzelf. „Je hebt net werk om ze schoon te houden", zegt moe der Spruyt en zij kan het weten. Dat zij een serieuze opvatting heeft over dit „schoonhouden", zal ieder toegeven, die de kinderygliziet. Het zijn lieve peuters met hurf^Hlerblauwe kijkers, ze zijn vriendelljlren vertrouwelijk en wel aan wat belangstelling gewend. Dia's ogen en haar zyn wat donkerder van kleur dan van Rita en Hetty en deze is wat dikker dan haar zusjes, zodat het niet zo moeilijk is om ze \iit elkaar te houden als men zou denken. Op wie ze lijken? Mevr. Spruyt kan het niet zeggen. De één zegt. dat ze het meest op vader lijken, de «nder op moeder en een derde op het broertje van 3"« jaar, Henny. Van al die beweringen zal wel iets waar zijn, maar in ieder geval lijken ze op elkaar. Vanzelfsprekend apen ze elkaar in alles na en omdat ze altijd bij elkaar in de buurt zitten of staan worden ze prompt alle drie tegelijk ver kouden. Zo komen bijvoorbeeld ook de tandjes bij alle drie ongeveer tegelijker tijd door. Zeven acht hebben ze er elk. En dus kunnen ze al lekker knabbeleil. CCHOONHOVEN heeft pas een juhtleum gevierd (en hoe), dat men daar in de stad van zilver- en goudsmeden niet zou zoeken. Want, wie zoekt er een 40-jarig- toneeljubileum aan de Lek. Neen, geen amateurtoneel, rasecht beroepstoneel Ja. I hoé kan dat in Schoonhoven terecht komen? Dat is de schuld van de oorlog, die aan zoveel mensenlevens een andere bestemming heeft gegeven; vïaag het de heer Vincent Berghegge en zijn vrouw Na het bombardement van Den Haag zijn ze in het rustige Schoonhoven overgeplant. Het laat zich aanzien, dat de heer Berghegge zich wonderwel aan deze situatie-verandering heeft aangepast. Jarenlang heeft hy een leidende functie gehad bij het be roepstoneel en uitgezocht in Schoonhoven moest hij zijn 40-jarig jubileum vieren. De Schoonhove- naren hebben er voor gezorgd, dat het, wat men noemt, niet ongemerkt voorbyging. Als u in Schoonhoven komt, vraag dan de eerste de beste peuter naar Vincent Berghegge 'en hij zal u terecht wijzen. Vraag niet naar de Scheepmakers haven. want dap kWnen er rimpels in het voor hoofd. We hebben de jubilaris een bezoek gebracht, maar het intervieuw is een grandiose mislukking geworden. Dat is niet onze schuld, en ook niet die van de heer Berghegge en ook niet van zijn vrouw whnt wie kan de vrouw overslaan als de man jubileert, ze jubelt een beetje mee al wil ze 't niet weten 't is ge woon de schuld van het Toneel. Want er werd veel meer over Toneel gepraat, dan over fi»He toneelspeler. Hetgeen de heer Berghegge hoogst- waarschynlijk erg aange naam was. Want hij" is een echte, ouderwetse toneelman. Iemand, die met hart en ziel ermee meeleeft, er een grote liefde voor voelt en er graag over praat, hetg( zaken doet. Een van de eerste vragen, die by de bezoeker opkomen, is: Wat doet u nu zo in Schoonhoven? Kunt u de tyd nogal vullen? Daarover geen zorgen. Een vitaal man als Berghegge weet altijd vfel een u'tweg een financieel succes, bijvoorbeeld in, Val kenburg en Oisterwijk. In Zandvoort niet. Daar haalde ik met Loifis de Vries een strop. Toch geloof ik niet, dat ik er pog eens aan zou beginnen als ik de kans kreeg De zorgen van een toneeldirecteur zijn geweldig. Met vUf- of zes en twintig man personeel plus de decors en de kle ding kostte me elke dag zo'n zeshonderd gulden. En dan zit je bij de aanvang maar angstig te kijken hoe de rijen zich vullen. Maar als het volloopt en de zorgen zyn weg en al die honderden ogen kijken je Vincent Berghegge in zijn gfhnsrol in „De pastoor van Neuvilette". waarin hij dertienhonderd maal de pastoor speelde. aan, dan is er geei* schoner beroep dan hij mït grote kênm. "van i toneelspeler In Ubbergen hadden we in de eerste voorstelling vijftienhonderd mensen". Dan komt het gesprek op het tegen woordige toneel. Hoe dikwijls hoort men niet de klacht: „Stukken en spelers zoals vroeger, nee, die zie je tegenwoordig niet meer". Is dat werkelijk zo of heeft men de romantisering Of ligt het aan het feit, dat een stuk, dat men in zijn jeugd zag. meer indruk maakte, omdat men er onbevangen en critieklozer tegen over stond? vopr z'n energie te vinden. Het vak van I hier hpt verschijnsel vap regisseur, dat hij al jarenlang beoefende, i „ate Bo^ouwe tm heeft hy hier voortgezet. Verschillende verenigingen ln en om Schoonhoven profi teren van zijn kennis en kunde, maai ook j Rotterdammers en Zaankanters weten hem te vinden als ze met een stuk in de I moeilijkheden zitten. Trouwens de brieven en andere gelukwensen bij zijn jubileum hebben bewezen, dat er vele mensen zyn door heel het land, die zich hem goed herinneren. Hy heeft ook zowat overal Grondlegger van Nederlandse openluchtspel Een gesprek met de heer Berghegge moet noodzakelijkerwys bij het openlucht spel terecht komen, want daarvan is hy in Nederland de grondlegger Te verkla ren is dat wel: het openluchtspel is immers van Griekse oorsprong en de klassieken hebben het hart van de heer Berghegge gestolen. De grootste fout van het toneel is, zegt hij, dat het zich te ver van de klassieken heeft gehouden.' Het openluchtspel leent zich bij uitstek voor het grote gebaar, de machtige stem en met zyn grote, indrukwekkende decors, zyn ruimte en de hoge rijen van toe schouwers geeft het gelegenheid tot breed romantisch spel. In 1911 begon het. In Oisterwijk, maar „Men vergeet de klassieke regels" De heer Berghegge is i nen dikwijls het nieuw< van mening, dat* dikwijls het nieuwe te geforceerd wil brengen zonder de evolutie in acht te nemen; op het ogenblik van het spelen sterft het meteen. Het heeft allemaal geen waarde. Werkelijk goed toneel rpaekt in druk. „Men vergeet de klassièke regels. En nu moet men werkelijk niet zeggen, dat zulke stukken niet meer in onze tijd, passen. Schoonhoven heeft een toneelwedstrijd gehad. En waar praat men nu nog over? Over de Vrek van Molière!" „U hebt natuurlijk tal van engagemen ten gehad bij de bekende gezelschappen?" „Ja, Tnaar hy was liefst zijn eigen baas!" Dat zegt mevrouw Berghegge en met de levendigheid van een Frangaise gaat ze verder: „Ik heb dertien jaar onder meneer de directeur hier, gespeeld. Dat had ik nooit moeten doen. Uit een oog punt van carrière dan. Maar ja, ik speelde met m'n dochtertje aan m'n rokken. Kent u onze dochter? Vlak voor de oorlog speelde ze nog voor de film." de eerste Wereldoorlog stak een spaak i in 't wiel In 1915 gaf de Noordbrabantse 1 8 kun"('"JJ1^ohaJ^kïarf snellde commandant, eeneraal Weberechter wPer nen" me J°nan «-aart speelde ze commandant, generaal Weberechter weer toestemming tot spelen. Jyj ging nog verder. De heer Berghegge werd com mandant van een zestigtal soldaten en jwaalf paarden. We geloven graag, dat dit legertje zich met enthousiasme op zijn vredelievende taak van figuratie gewor pen heeft! Zes weken lang speelden ze „De Verloren Zoon" van Smulders. „M'n man heeft een onrustige geest", zegt mevrouw Berghegge. Hier is het be- wys: in 1916 bouwt hij het openlucht theater in Valkenburg, maar dan trekt hy al gauw naar Ubbergen- „Dat was een mooi theater". De foto's geven hem geiyk. Albert Vogel en Truus Post staan er ook op. Haarlem, Bakkum en Mierloo krygen ook hun theater. Het openluchttoneel beleeft een hausse. „Is het niet riskant in verband met weersomstandigheden?" „Zeer zeker. Meermalen gebeurde het, dat we een week of veertien dagen niet konden spelen. Maar toch was het dikwyis KNAAP VAN EEN KARPER De molenaar T. van Wijk in Oudkoop ving in de Kleine Wie- ricke met de zegen een karper van vijf en twintig pond. De vis was 85 cm. lang, 25 cm. breed en 15 cm. dik. Puzzle-winnaars De dambord-puzzle van verleden week bleek eenvoudig genoeg om talryke goede oplossingen op te leveren. Winnaars zijn: Prijs van 5: A. Smorenburg. Katten- singel 91 te Gouda. Pryzen van 2.50: H- Stukart, Molen straat A 92 te Oudewatpr en P. Blanken, Lekdijk 158 te Ammerstol. De pryzen kunnen aan ons bureau. Markt 31. worden afgehaald. KLOKKEN LUIDEN. De drie nieuwe klokken van de toren van de R K. Kerk op de Kleiweg zyn op hun plaats gebracht. Gisteravond lieten zij voor het eerst hun stem horen. uwburg voor de Toneelkring. „By Prot in Amsterdam ben ik begon nen. Die leerde je pas toneelspelen. Het eerste wat ik doen moest was: eens leren om behoorlijk te zitten en te lopen Ik speelde er met Crispijn en mevrouw Wes- terhove, die een eigen kleedkamer had. Van elke scène maakten ze daar een schilderytje.Franse stukken natuurlijk. Nap de la Mar heeft me er weggehaald. Hij kwam er voor naar Zwolle, waar ik net optrad". En dan komen de foto's en andere her inneringen en Betty Hooy zien we op de planken staan. „De directeur" heeft van de pauze ge bruik gemaakt om een verse sigaar op te steken en zegt dan: „Voor de film heb ik ook nog gespeeld. De rechter van instructie in „Oranje Hein". Ik heb me er gruwelijk bij ver veeld. De hele dag in de studio en 's avonds beta je twee meter opgeschoten. En dan maar weer herhalen! Neen. dat is niets voor mij. Onder Heyermans hgb ik ook gespeel^: In Ghetto, Pantser en Glück auf. En onder Willem Royaards. En niet te vergeten Hubert la Roche. Dat was een toneelspeler Je kon door zijn schoenen heen zien, dat zyn tenen be wogen". Zo passeerde verschillende grote figu ren van het vaderlandse toneel de revue. Er wordt gesproken over de financiële positie van de toneelspelers, vooral van de ouderen, over succesrollen, over kop pen, grinje en regie, over stukken, die-de heer Berghegge bezig is uit het Frans te vertalen, over het amateurisme, kortom over Toneel. «En over de Pastoor van Neuvilette, die Vincent Berghegge al meer dan duizend maal gespeeld heeft en waarmede hy z'n 40-jarig toneeljubileum vierde of nóg meer keren. „Dertienhon-. derd". zegt zijn vrouw. BU zulke aan tallen raakt men licht de tel kwijt Het slot van het gesprek ls, dat cr ge constateerd wordt, dat er nog stof ligt voor enige uren praten en dat onze char mante gastvrouw toeziet, hoe uw verslag gever zich ademloos over Schoonhovens Btraten rept om op het nippertje de bus te halen. Vincent Berghegge gehuldigd ln ver band met zijn veertigjarige toneelloop baan. Een eenvoudig berichtje, dat bij de ouderen herinneringen opwekt aan deze pionter van de openluchtspelen in ons land. doch voor mij eerf heel bijzondere betekenis had. Drie jaren geleden heb ik Vincent Berg hegge en zijn vrouw. Betty Berghegge- Hooy. leren kennen, toen ik als dienst plichtige, die na de bevrijding weer in mi litaire dienst was geroepen, ten slotte te recht was gekomen in Schoonhoven, waar ik bij het depot „Nazending Indië" was belast met het leggen van contact tussen burgerij en militairen. Het echt paar Berghegge trad vaak voor de soldaten op en had zich bovendien belast met de leiding van een militaire toneelgroep, die het tot opmerkelijke resultaten bracht. Mijn functie bracht mij herhaaldelijk met de heer en 'mevrouw Berghegge in aanraking en al spoedig was ik een trouw bezoeker van hun gastvóie Woning aan de Scheepmakershaven. Veie malen duur den onze gesprekken over het toneel o( an dere gebieden van kunst tot diep ln de nacht. En niet zelden gebeurde het, dat de altijd bedrijvige gastvrouw na het midd_er- nachterlijk uur nog naar de keuken gjng om een heerlijk hapje klaar te maken. Ze toverde er. want vrijwel alles was jp de bon. t Vincent Berghegge en zün vrouw in Schoonhoven terecht waren gekomen is louter toeval. Het bombardement van bet Bezuidenhoutkwartler in Den Haag in Maart 1945 'maakte hen dakloos en be roofde hen van verscheidene dierbare be» zittingen. Na o.a. in Rotterdam tijdelijk ondergebracht te zUn geweest, kwamen zij in Schoonhoven. Ik weet. dat vooral me vrouw Berghegge er de bedrijvigheid en de gezelligheid van Den Haag zeer mist. maarondanks hun hoge leeftijd (Vin cent Berghegge ia reeds 72) zUn zU erin geslaagd ook in hun nieuwe woonplaats iets goeds van hun leven te maken. Zij hebben er véél gegeven aan onze „jongens", die op hun uitzending naar de tropen wachtten eri daarmee inhoud ge schonken aan hun eigen leven. Met jeug dig enthousiasme hebben zy er geregis seerd en gespeeld en het gaf hun altijd een groot plezier, wanneer met een R.A.O.-ge zelschap oude vrienden waren meegeko men. Wat zaten ze heerlijk oude herinne ringen op te halen met Marie Faassen. toen die in Schoonhoven optrad! Ik moest Marie Faasen van de hotellijst schrappen want ze moe$* en ze zou by de Bergheg- ge's logeren Nog heel veel goede herinneringen zou ik kunnen ophalen. Doch laat het voldoen de zijn geweWf om u te doen beseffen welk een voorname rol de acteur Vincent Berghegge. tezamen met zijn in Sch< speelt. Delft ichoonhoven heeft gespeeld. En nóg JAN H. OOSTERLOO Nieuwe woningbouw En koopt grond terug voor stichting industrieflat Zonder stemming heeft de gemeente raad zich verenigd met het voorstel van B. en W. om een crediet van 1.150.000 beschikbaar te stellen voor de bouw van vier en tachtig woningen aan de Busken Huetstraat, Bosboom Toussaintkade, Da Costakade en Vossiusstraat volgens de goedgekeurde plannen van de R.K. wo-* ningbouwvereniging „St. Joseph". Aan dit besluit ging een bespreking van anderhalf uur in besloten zitting vooraf, maar in het openbaar is over deze bouw niet gesproken. Deze nieuwe woningbouw was Fvetw voornaamste punt in de zitting van gister avond, waarvoor de agenda maar van ge ringe omvang was. Aangenomen werd oqk het voorstel(van B en W. tot terugkoop van grond op het industrieterrein aan Schielands Hpge Zee dijk van de heer P. Bezemer. Het is de bedoeling van de gemeante op deze terug gekochte grond een industriegebouw te vestigen. Op een verzoek van de Bond van Neder lands Overheidspersoneel tot verhoging van de duurtetoeslag aan het gemeente- personeel werd. in verband met de 5"/» duurtetoeslag, afwijzend beschikt, hetgeen geschiedde met de stem van' de heer Jamoel (Comm. Partij) .tegen, die 5®/« niet voldoende achtte. Tot onderwUzer aan de Willem de Zwij- gerschool voor u.l.o. in de vacature van mej. M. J. v. d Berg werd benoemd de heer P A. v. d. Heuvel, onderwijzer aan de openbare school voor u.l.o. te Oostburg. Van het nieuw benoemde raadslid mevr. G. J. Wagner—Bik (P. v. d. A.), de op volgster van de heer D. Schinkel, was de geloofsbrief ingekomen, die in orde werd bevonden, waarna tot haar toelating werd besloten. Een mededeling betrof, dat B. en W. het recht, tot heffing van doorvaartrechten aan het Reeuwijkse en Sluipwijkse Verlaat op nieuw hebben verpacht aan de heer K. M. v. d. Berg. Burgemeester James verwelkomde de heren Engelhard en Van Wingerden, die van ziekte zijn hersteld en sprak de beste wensen uit voor de heer v. d. Berge, die ernstig ongesteld is. Aan de raadsleden werd een Donderdag op een veiling voor het museum aange kochte verguld zilveren kerkelijke beker, die een Goudse goudsmid in 1680 heeft gemaakt. Men is het er nog niet over eens. wat het precies voor een beker is. een miskelk of een ciborium, maar in elk ge val is het een fraai stuk. Vanwege de minister var Justitie is bij de ambtenaar van de burgeriyke stand der gemeente, waar de vermiste, laatstelijk woonachtig was aangifte gedaan van het overlijden van de volgende vermiste per- Henriëtte van Kreveld. geboren 12 No vember 1896 te Gouda, woonachtig te Am sterdam. gehuwd met H de Leeuw, over leden 11 Juni 1943 te Sobibor (Polen) Henrlëtte van Monnikendam, geboren 24 December 1887 te Gouda, woonachtig te Amsterdam, gphuwd met A Reens. over leden 2 Juli 1943 te Sobibor. Betje Cats, geboren 23 Februari 1882 te Gouda, woonachtig te Amsterdam, gehuwd met I. D Kieerekoper. overleden 4 Juni 1943 te Sobibor Moses Salomon Rood. geboren 28 April 1916 te Boskoop! woonachtig te Amsterdam, overleden 11 JuQi 1943 te Sobibor Leonardus Jacobus Post. geboren 20 Mei 1915 te Moordrecht, woonachtig te Weert, overleden 7 Maart 1944 te Mauthausen (OostenrUk). Sara Mooy. geboren 8 Februari 1920 te Oudewater, woonachtig te Amsterdam, overleden 4 Juni 1943 te Sobibor. Abraham Bernard Berkelij. geboren 12 Maart 1904 te Schoonhoven, woonachtig te 's-Gravenhage overleden 28 Mei 1943 te Sobibor. Waterpolo PROGRAMMA VOLGENDE WEEK. Wintercompetitie Kon. Ned Zwembondt* Dinsdag WZC--Gouwe dames te Gouda} Zaterdag Merwede—GZC heren.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1950 | | pagina 2