VALDA
i mm±mm
i Afp i
Rijschool EMTAX
i mm p I
rnmmmn
Chirurg, violist en tennisspeler
aangewezen op schapendarnien
Aan de universiteit v^n Padua
kon men mooie cijfers kopen
1 i§ m mm
p m mats
Met een Niwin-gezelschap op
tournee door Indonesië
Gouda's meisjesdrieling no. 2
wordt een jaar
Veertigj arige toneel?oopbaan
van Vincent Berghegge
Nopit liet een kat het leven voor een vioolsnaar
Zes millioen meter per jaar
Arbeiders wierpen
granaat in vuur
Een aantrekkelijke partij
van Rossolimo
Zwendel met diploma's in Italië
Praklizerend geneesheren, die nooit
een examen hadden gedaan
Eeh professor die niet
verstrooid was
AFBETALINGSSTELSEL GRIJPT STEEDS
MEER OM ZICH HEEN
Bescherming van koper en verkoper wordt
met de dag meer noodzakelijk
Namen met een kruisje
groeien in aantal
DE RALLEY-RIJDERS ZIEN IJS EN SNEEUW
MET EEN GERUST HART TEGEMOET
Zpndag klinkt het
startschot
Moh. Roem komt begin
Februari naar Nederland
Een moeilijk spel
D':.,
Acht ontvoerden uit
Soerabaja vermoord
Gerard v. d. Woude gestart in
„De Rustende Jager
AT -C~)
AAR-
ANNEER.
Bent U al in het bezit
van een rijbewijs
Voorspoedig gegroeide
baby's
Kunstzinnig echtpaar in Schoonhoven Dank der „jongens"
Meneer de directeur engageerde
a, een artiste
Raad stelt 1.150.000
beschikbaar
Niet teruggekeerd
EERSTE BLAD - PAGINA 2
ZATERDAG 21 JANUARI 1950,
Niets van mij bij.
LOF VAN HET HANDWERK op. de D'aats van ieder wondje is een ver
dikking achtergebleven, die de darm voor
het catgut onbruikbaar maakt.
Een schaap bracht haar Offer aan de
Kunst
IJKT kan gebeuren, dat op hetzelfde
ogenblik een chirurg met catgut een
wond in het lichaam van een geopereerde
dichtnaait. een tennisspeler de tal tegen
de veerkrachtige snaren van zijn racket
laat ketsen en een onervaren vioolspeler
zijn huisgenoten al snarend-za.'ond tot
wanhoop brengt. In alle drie gevallen kun
nen catgut en snaren uit eén en deze.fde
Rotterdamse fabriek afkomstig zi.in. waar
ve.e schapendarmen tot snaren verwerkt
worded. Géén kattendarmen dus. want ai
verwijt men de violist ook zijn ..katten-
gejamiher" er 1* nog nooit een Angora
poes Qf een larijeskatje voor een viool
snaar gesneuveld.
De getallen up zichzelf reeds.' die men
ons tijden* een bezoek aan de Eerste Ne
derlandse Snaren- en Catgutfabriek aan
de Vlaggemanstraat noemde, zijn een be
wijs. dat zelfs een meedogenloze massa
moord onder de Miesjes. de Moortjes en
de Poekies niet voldoende zou zijn aan de
vraag Van het honderdtal fabrieken over
de gehele wereld te voldoen. In de Rot
terdamse ffcbriek talléén al wordt jaarlijks
zes miljioen meter schapendarm verwerkt.
waarvo|or ieder schaap dertig meter bij
draagt. en van de gezamenlijke hoeveel
heid darmen, in alle fabrieken per jaar
verwerkt, zou een royaal ballonnetje voor
de aardbol te maken zijn. Geen wonder,
dat er van de darmen voor de fabriek aan
de Vlaggemanstraat vijf millioen meter
uit het buitenland komt. in gedroogde of
gezouten toestand.
Er is niet veel gelijkenis tussen de vaal-
witt§, sterk-riekende. slijmerige massa
darmen in de Vaten en het catgut; de
hoogst steriele medische draad, die het
voornaamste handels- en exportartikel
van het bedrijf gewórden is. Het gehelï
bewerkingsproces, dat drie maanden in be
slag neemt, is in hoofdzaak met de han-
<ien verricht eti er l» nog geen machine
Gistermiddag warmden enige D.U.W.-
arbeiders, die te Rockanje bunkers qnder
het zand werken, zich bij een vuurtje
op het strand. Een van de mannen had een
projectiel gevonden, dat hij op aandrin
gen van zijn mede-arbeiders weggooide,
maar volgens een andere werkman kon
zon'n roestig projectiel geen gevaar meer
opleveren.
Om zijn collega's te overtuigen wierp
hij het projectiel van veilige afstand in
het vuur en toen er inderdaad niets ge
beurde. kwamen de mannen terug om
zich te warmen. Op dat moment spatte
onverwacht het projectiel met een hevige
knal uit elkaar met het gevolg dat vier
der mannen, allen uit Pen Huag afkom
stig. voor een deel zwaar gewond naar het
Haagse Zuidwaiziekenh'uis overgebracht
moesten worden. De arbeiders F. v.
Brummelen. die ernstig aan het hoofd
gewond werd. en J. v. Akkeren werden
in het ziekenhuis opgenomen.- D. Gardien
verbon-
Jodium - en benzinebaden
Bovendien, en daar ligt wel het zwaar
tepunt van de moeilijkheden, moet de me
dische draad volkomen steriel zijn. omdat
de minste verontreiniging, na een opera
tie. funeste gevolgen voor de patiënt k„n
hebben. In baden met jodium en benzine -
worden de darmdraden ontsmet, en onder 1 ('n J- Warmenhoven konden
glas worden zij door meisjes met adem- J
maskers voor neus en mond met ontsmette
tangen in steriele verpakkingen gestopt.
Uit deze verpakkingen worden dan gere
geld van officiële ziide steekproeven ge
nomen. die zelfs bij de geringste argwaan
de herhaling van het gehele sterilisatie
proces tengevolge kunnen hebben.
Als men bedenkt, dat het catgut alleen
toegepast wordt voor hechtlngen-binnen-
het-lichaam, omdat de stof de eigenschap
heeft zich in het vlees langzamerhand op
te lossen, zal men begrijpen, dat de voor
zorgen om het product steriel af te leve
ren. geenszins overdreven zijn. Een fir
ma. die slechts éénmaal op niet geheel
bacterievrü catgut betrapt zou worden, kan
beter metéén op het vervaardigen van bak
stenen of leervet overschakelen, want in
geen enkel ziekenhuis zullen de producten
van die firma dan nog naast de operatie
tafel te vinden zijn.
Acht en veertig, negen en veertig, vijftig
kilogram spanningen nóg houdt de
vioolsnaar stand. Bij de volgende slag aan
het wiel zal de sterke snaar springen, die
door bedrijfsleider A. Th. Bakkes
wordt beproefd.-
gevonden, die de taak van de vakman zou
kunnen overnemen.
Dit schaap at distels
In de splitskamer ondergaan de schoon-
geschrapte darmen de eerste bewerkingen,
waarna ze. van lusjes voorzien, gerekt en
gestrekt, op maat gesneden en naar dikte
gerangschikt, bestem .1 worden voor mu
ziek-, sport- of medische snaren Na de
oorlog zijn de medische snaren het hoofd
artikel geworden in tegenstelling tot de
jaren voor de oorlog, toen de zaak nog
de naam Hakkert droeg en dus de muziek
een streepje voor had. De opkomst van de
catgut-industrie bracht een uitbreiding
van het verkoopgebied in België, pe
nemarken. Finland en vele andere landen
worden de medische snaren in het geheel
niet gemaakt maar ook een vergro#ng
van de moeilijkheden. Konden immers
voor een bassnaar, die 250 darmdelen be
vat. wel eens wat ruwere darmen ver
werkt worden, voor het catgut, dat in dik
te varieert van 14 100 tot 80/100 millimeter
komen alleen de allersaaiste en allersterk
ste darmen ln aanmerking. En nu is het ver
velende en riskante van de fabricage, c}at
vooruit nooit te zeggen valt of bepaajde
darmen geschikt zijn of niet. Zo kan het
gebeuren, dat een schaap op verkeerde
grond heeft gelogen. zoals dat heet en
daar scherp voer (distels) naar binnen
heeft gewerkt. De daardoor in de darm-
wand ontstane wondjes zijn geheeld, maar
Er zit muziek in
Al ls de medische draad nu ook hoofd
zaak geworden en wordt de catgut naar
20 landen, tot Australië. Uruguay. Turkije
en Egypte toe!, uitgevoerd, ook het bijpro
duct. de muzieksnaren. vormt een belang
rijke bron van inkomsten voor dit na de
eerste wereldoorlog gestichte bedrijf.
Vroeger waren de Duitsers, veelal als
thuiswerkers, de voornaams(e vakmensen
op dit gebied, maar de Nederlanders heb
ben geprofiteerd van de lessen, die de over
de grens gekomen leermeesters na 1918
hebben gegeven. En nu zal het moeilijk
zijn de Nederlanders van de wereldmarkt
te verdringen, al bereizen de Duitsers pp
het ogenblik ook intensief het buitenland
om de verwerkte schapendarmen aan de
man te brengen.
Voorlopig echter staat ook de Neder
landse muzieksnaar in het buitenland hoog
in aanzien en in Frankrijk prijkt zelfs de
naam Jacq. Thibaut op de verpakkingen
als bewijs, dat de beroemde violist ook
deze snaren gebruikt. De meester heeft
zelfs verklaard, dat hij met één en de
zelfde A-snaar vier werelddelen bereisd
heeft op een langdurige tournee.
Alleen in Nederland blijken de musici
nog steeds wantrouwend te staan tegen
over het ..Made In Holland" en een een
voudige verpakking. En dus betalen zij
hoge prijzen voor dergelijke snaren, doch
mét buitenlands opschrift en in goudpa
pier gehuld. Maar ook op dit terrein weet
de Rotterdamse fabriek zich tussen de
fijnst-b esnaarde merken ter wereld
te handhaven.
den te ziju naar huis terugkeren.
Interim regeling Suriname. Dr J C. de
Miranda, de voorzitter van het college van
Algemeen Bestuur te Paramaribo, richtte
zich Donderdagavond tn een radiorede tot
de bevolking in verband met de ln wer-
kingtreding van de Interim regeling.
XJET internationale sohaaktournooi te
Hastings Is geëindigd in een over
winning voor Szabo met 8 punten, op de
voet gevolgd door Hossolimo met Vit
punt terwijl met 2 punten achterstand
volgde dr Euwe en dan de jonge Larry
Evans. De overtge deelnemers hebben
practisch geen rol van betekenis ge
speeld.
Deze uitslag geeft
commentaar Allereerst.
wel enige stof tot
dat Szabo. na
overwinning te Venetië.
Neem een doos echte
PASTILLES
KE ELPIJ N
zijn prachtige
andermaal naAcukkeliik heeft bevestigd
tot de schaakmaten van Europa te be
horen. Deze Hongaar heeft een schaak
stijl. die hem tot eeta groot tourftooi-spe-
ler maakt. Zijn intuïtie ls verbazingwek
kend en het zit hem in de belangrijke
partijen altijd een tikje mee. factoren,
die juist in het wisselvallige tournooi-spel
een zeer belangrijke rol spelen.
Rospo-miimo heeft zich ontpopt als een
schaakgrootheid, waarmede geducht re
kening moet worden gehouden. Ook hij
ls een zeer ondernemend speler, doch hij
mist nog de zuivere maat. het fijne, afge
stemde gevoel wat nèt niet kan en wat
nét wel.
Dr Euwe heeft de kans om te bewijzen,
dat de jongere garde nog de baas is. niet
aangegrepen. Het heeft hem ook werke
lijk niet meegezeten. Enkele moeizame
remises in betere stellingén. een neder
laag tegen Szabo. (een ..partijslang" Van
ruim 70 zetten), een paar zeer goede
overwinningen, ach. een resultaat, waar-
op elke meester trots zou zijn. maar d.i
toch voor dr Euwe onvoldoende is
Larry Evans, de New Yorkse kampioen
is een zeer jong opkomend speler dié
stellig niet heeft teleurgesteld
De aantrekkèlijkste partij van het tour
nooi leverde Rossolimo. Zij volgt hier
onder: 1
Wit: Rossolimo Zwart: Evans
Italiaanse partij.
1. e2—e4 »7_^s
2. Pil—f3 Pb8c6
3. Lflc4 Lf8c5
Dd8-e7
e5Xd4?
Zwart heeft zich met 4De7 uit
gesproken voor de gesloten verdediging
en begaat thans een inconsequentie, door
het spel te openen. Juist was^JLba het
geen dr Euwe tegen Rossolimo in de l«
ronde van het Hoogoven-tournooi speelde.
6- 0-0 d4d3
7. e4eö
Een positioneel zeer sterke zet. Pffl wordt
belet, terwijl het opruimen van de lastige
e-pion door d7—d« de e-lijn opent, hetgeen
in een positie De7—Ke8 nu niet zo ere
prettig is.
7h7—h#
Verhindert 8. Lg5.
V 8. b2b4 Lcü—b«
9. a2—a4 eT—a5
10. Lel—a3!
Wederom zeer sterk gespeeld! Wit «telt
zijn Lopefs zeer dreigend op; dat de tekst
zet een pion kost. doet minder ter zake
10. «|}Xb4
11» c3Xb4 Pc8Xb4
Zwart moet wel accepteren wegens da
dreiging b4—b5. Zijn positioneel nadeel
kan hij alleen compenseren door het aan
vaarden van wat materiaal.
12. Pblc3 Lböc5
Er drelRde stukwinst met Pd5.
13. Ddlb3
Dreigt wederom stukwinst met 14. LXb4.
LXb4. 18. Pd3 enz.
13Ta8a9
De enige mogelijkheid, 13c6 is on.
voldoende wegens 14. Pe4. b8, 15. Pd8f tns.
en wit wint een Officier.
14. La3Xb4 Lc5Xb4
15. Pc3d5 TaSXdS
- Lc4Xd5 c7c8
17.
telling na 17. a4—a5Ü
(Van onze Romeinse col-respondent)
y/AT NIET WEETwat niet deert
en wij willen dus maar aannemen,
dat geen enkele zieke er nadeel, geen
beflra/emsondernemer er voordeel van
heeft gehad, dat in Italië sedert jaren
een aantal artsen en apothekers werk
zaam zijn, die totaal onbevoegd moeten
worden geacht. Ook al hangt in wacht
kamer of apotheek hun doctorsbul
keurig in een lijstje ten toon. zoals in
dit land veelal gebruikelijk is. Wat is
het geval? Aan de vermaarde univer
siteit van Padua. een der oudste (1222)
TpR wordt veel meer op afbetaling
gekocht dan voor de oorlog, aldus
luidt het oordeel van een aantal win
keliers in de meest uiteenlopende
artikelen, bij wie wij infromaties
hebben ingewonnen. Het is ,ieigenlijk
pas een jaar of twee, dat men in ons
land weer „op afbetaling" kan kopen.
Dit is niet geheel juist uitgedrukt,
want al zijn er wel zaken, die inder
daad „op affetaling" verkopen, zoals
kleine kleermakers, meestal is het
juiste woord: „huurkoop", of bij de
kleermakerij „abonnement". In wezen
is het allemaal precies hetzelfde. Deze
naamgeving is niets anders dan een
juridische foef. Bij kopen „op afbe
taling" wordt de koper direct eigenaar
van het artikel en kan hij dus vrijelijk
beschikken over het gefcochte goed,
doch hu huurkoop of abonnement
maakt de koper", d.i. de „huurder" of
de- abonnézich aan verduistering
schudig, wanneer hij het gehuurde
goed of de „geabonneerde" kleding
verkoopt of zelfs maar beleent.
De tijd. dat er geld was en geen koop
waar. ligt niet ver achter ons en in die
periode was er geen behoefje aan „kopen
In overleg', zoals men het ..kopen op af
betaling" dikwijls elegant, pleegt te noe
men. Heden ten dage is het pmgekeerde
het geval. De winkels liggen vol met ver
leidelijke artikelen, maar het geld is
schaars en dus kan overleg tussen win
kelier en koper een uitkomst voor de ko
per betekenen.
Reeds vóór de oorlog, toen veel op af
betaling werd gekocht mischien min
der uit noodzaak dan wel uit gemakzucht
welfcl dikwijls gewezen op de uitwassen
van dit systeem. Zo was opdringerigheid
van de colporteurs wel eens oorzaak, dat
ohbemiddelde huismoeders zich dure stof
zuigers, radio's en fietsen lieten aanpraten,
met als gevolg, dat de af te betaleit ter
mijnen dikwijls Tneer bedroegen dan het
inkomen, waarover zij konden beschik
ken. De politierechters uit die dagen We
ten de gevolgen ervan. Op bijkans iedere
zitting kwamen gevallen voor van ver
duistering van nog niet geheel afbetaalde
goederen.
Zo is het thans nog niet, maar er wordt
wel in veel bredere kring dan vnoeger
volgens dit'systeem gekocht ep voor me
nige winkelier is de teruggekeerde, nood
zaak om de weer „koning" geworden klant
in dit opzicht ter wille te zijn. soms een
bezoeking.
Een radiohandelaar deelde ons mede.
dat op een door hem bijgehouden lijst van
44 afbetalers in 1947 er vier van een
kruisje waren voorzien. Voor hem betekent
dat kruisje een slechte betaler. Op de lijst
van 1949 waarin wij een blik mochten
«laan. telden wij op 38 namen 30 kruisjes.
Dit is een eenvoudig, maar ietwat wrang
beeld van de economische moeilijkheden,
waarin velen zijn Komen te verkeren.
Men bedenke, dat de leverancier, vol
gens df voorschriften van de overheid,
niet meer dan 1' van de normaje ver
koopsprijs per maand mag berekenen bij
afbetaling en dat dus bij kleinere posten
soms geen- geld/kan overschieten voor het
inwinnen van informaties omtrent de
klant. Er 'is geenszins verhaal op de ko
per. indien deze het gekochte goed naar de
Bank van Lening of een opkoper brengt.
Natuurlijk kan de winkelier proces-ver-
baal laten opmaken en te gelegener tijd
wordt de oneerlijke huurkoper dan we!
veroordeeld. Daarmee heeft de winkelier
echter zijn geld niet terug.
Rekent men daarbij de hogere kosten
voor een ingewikkelder administratie, de
oninbare posten, die iedere winkelier bij
dit systeem op zijn debet krijgt, dan za.
men kunnen begrijpen, dat het systeem
van afbetaling., althans voor de winkelier,
lang niet in alle gevallen» aangename ge
volgen heeft. De leider van een groot
meubelmagazijn, een handelaar in rij
wielen. een handelaar in radiotoestellen
zij allen waren het er over eens. dat
de handelaar tegenwoordig wel verplicht
is de klanten, die op afbetaling wensen te
kopen, terwille te zijn. Als alies naar
wens'gaat en er geen enkele dubieuze
betaler is. dan is de hoogste netto-winst.
Welke kan worden gemaakt, ongeveer 9*
Bij de kleermakers ligt de zaak enigszins
anders. Vóór de oorlog bestond het sy
steem van het abonnement, d.w.z. men
betaalde maandelijks een bepaald bedrag,
gedurende twee jaar. en daarvoor kreeg
men een zeker aantal costuums en over
jassen. Dit systeem is door een enkele
kleermaker weer ingevoerd, maar alleen
voor oude. bekende klanten, bij wie hij
geen risico loopt of het risico zo gering
mogelijk is.
Hetzelfde geldt voor de afbetaling. Wie
een goed bekende klant is. krijgt zijn
nieuwe kleding wel tegen afbetaling, maar
wij hebben nog geen kleermaker gespro
ken. die heden ten dage reeds aan hem
onbekenden zo maar een afbetglings-
systeem toestaat. „Maar", zo zeide ons
één der grootste kleermakers van ons
land, ..als eenmaal de textielhongey van
de Nederlander is gestild, zullen vermoe
delijk ook de kleermakers op dit gebied
water in hun wijn moeten deen."
Dat deze opleving van het kopen op af
betaling een bewijs is voor de groeiende
armoede, kon ons ook van andere zijde
blijken. Wij hadden een onderhoud met
de directeur van een Gemeentelijke Cre-
diet- en Voorschotbank, voorheen officieel
en heden ten dage nog in de vo'ksmond
geheten: Bank van Lening. De eerste jaren
na de oorlog zaten de beambten weken
lang met de armen over elkaar. Niemand
beleende er in die dagen iets. Geleidelijk
echter is het drukker geworden en tegen
woordig staan de klanten van „Ome Jan"
op de piekdagen (Zaterdagen en de dagen
vóór de feestdagen) weer in de rij
Het is daarom niet onjuist gedacht om.
nu de ontwikkeling van na de oorlog nog
niet haar eindphase heeft bereikt, maat
regelen te ontwerpen, die eventuele uit
wassen kunnen beperken en voorkomen,
wanneer de drang naar „kopen op afbe
taling" gfotere vormen begint aan te
nemen. Wat er thans aan wettelijke maat
regelen wordt voorbereid, betekent: zich
klaar maken voor deze afrijd tegen de
Rappe handen in de samenzetafdeling. Eerst in deze werkplaats wordt beslist of de
schapendarm de wetenschap, de kunst of de sport gaat dieneh.
Onze Parijse correspondent telefoneerde
ons hedenmorgen:
Zondag starten ln een zestal hoeken van
Europa en het /oudep er zeven zijn
geweest, wanneer Praag rfich niet op het
laatste moment had teruggetrokken een
goede 300 automobilisten in de richting
van Monte Carlo, dat zoals men weef juist
een ernstige politieke crisis heeft door
staan.
Gisteren zijn wij op het bureau, waar
de Parijse zetel van de^ralley van Monte
Carlo is gevestigd, een praatje gaan ma
ken. en toen bleek ons. dat men daar
ondanks de ölotselinge koude, die over
Europa ls gevallen, de gebeurtenissen
met een gerust hart tegemoet ziet. Deze
twintigste ralley. zo vertelde men ons.
slaat wat het aantal deelnemers aangaat
het record van alle wedstrijden, die wij
"dert 1926 hebben georganiseerd. Toen in
1926. waren er 44 inschrijvingeh. waarvan
24 op het eipdpunt arriveerden. Zondag
a.s. zullen er 308 .auto's, alle seriewagens
starten, maar wanneer wij de inschrijving
niet drie weken voor de officjële verval
datum hadden gesloten, zouden er 8 900
deelnemers zijn geweest. Het spijt ons
natuurlijk voor de overigen, maar 'de
mogelijkheden van contróle en accommo
datie zijn nu eenmaal niet onbegrensd. I
Aileen uit Holland, aldus bnze zegsman,
hebben wil al een vijftigtal adspirahten
moetan teleurstellen. Doch het aantal i
deelnemers uit uw land bedraagt toch nog
RALLYE
MONTE
CARLO
altijd 56 en daarmee neemt Nederland na
Frankrijk en Engeland resp. met 87 en 77
deelnemers een derde plaats in. Wat op
zichzelf al een bewijs ls. Ongeacht nog de
resultaten, die door- uw land zullen wor
den bereikt, van het hoge peil van het
Nederandse automobilisme.
Zoals u weet zullen drie der zes tra
jecten door Holland leiden. Zowel de star
ters uit Oslo en Stockholm als die van
Monte Carlo passeren n.l. Amsterdam.
De ralley bevat drie proeven, die te
zamen ca. een week tijd in beslag nemen.
De afstandsrace duurt onafgebroken 4 da-
Jne" fn 3 nachten, gedurende welke tijd
3000 km moeten worden afgelegd met een
gemiddelde snelheid, die tussen 55 en 65
km per uui; is gelegen. Voor de mensen,
die deze beproeving hebben doorstaan,
volgen dan de behendigheidsproeven over
200 meter, bedoeld om' de zenuwen te
toetsen, en daarna oen snelheidsrace over
17 km door ontoegankelijk, doch thans nog
onbekend gebied. De winnaar der drie af
delingen ontvangt de titel van wereld
kampioen groot toerisme. Maar de fabri
kant van de wagen, die dat resultaat
heeft geboekt, profiteert van een gratis
P^iteit, die op 30 millioen frs. d.i.
330 000 gulden wordt geschat. Men begrijpt
dus. dat de uitslag door de directies der
grote automobielfabrieken met niet min
der spanning wordt tegemoet gezien dan
door de chauffeurs, die zich hebben in
geschreven.
De Indonesische Hoge Commissaris in
Nederland, mr Moh. Roem. heeft een be
zoek gebracht aan zijn geboorteplaat»
Pekalongan. Hij zal waarschijnlijk in de
eerste week van Februari naar Neder
land vertrekken.
Te Semgrang beantwoordde hij op een
persconferentie vragen, waarbij hij over
de betrekkingen tussen Nederland en
Indonesië mededeelde, dat deze over het
algemeen dezelfde zijn als die met andere
landen, doch een bijzonder karakteï
hebben met het oog op de grote Neder
landse belangen in Indonesië. Over de
erkenning van de Chinese Volksrepubliek
zei Mah. Roem, dat Indonesië te kennen
heeft gegeven dat, indien de regering van
Mao Tse Toeng Indonesië erkent de In
donesische regering de erkenning van.
zelfsprekend zal beantwoorden.
Arrestaties ln Bulgarije. In een officieel
communiqué wordt gemeld, dat de Bulgaarse
autoriteiten vier agenten van de Joego-Sla-
vlsche veiligheidspolitie hebben gearres
teerd. die naar Bulgarije waren gezonden
„om er zich met spionnage bezig te houden,
en er terroriatlsche daden te bedrijven".
en meest roemruchte ter wereld, is
men practxjken op het spoor gekomen,
die wellicht enig zijn in de geschiedenis
van het hoger onderwijs. Het is geble
ken. dat sedert jaren, ten minste
sedert 1935, in het secretariaat der
hogeschool met de examencijfers werd
geknoeid.
Studenten, die voor enig examen waren
gezakt en het met hun geweten niet al te
nauw namen, konden bij het secretariaat»
terecht orp de cijfers te laten vervalsen.
Zelfs konden zij een bewiis kopen, dat zij
een bepaald ëxamen met1 gunstig gevolg
hadden afgelegd, zonder dat zij ooit een
examinator hadden gezien. Weliswaar
vermeldde hun collegeboekje de echte
cijfers, maar van dat boekje kon men op
het secretariaat een afschrift vragen ter
vervanging van het oude „zoekgeraakte"
en het nieuwe exemplaar, opgesteld met
de gegevens van het groot register, toonde
de vervalste cijfers.
pen toeval heeft dit bedrog aan het
licht gebracht Een der professoren her
innerde zich met absolute zekerheid, dat
een student, die zich meldde voor zijn
doctoraal, gezakt was voor het examen
medische pathologie. Bij onderzoek in het
secretariaat bleek het cijfer niet te klop
pen met dat .wat de professor in zijn
pcr'°0"iyke register had, genoteerd. On
middellijk werden de examens onder
broken en een commissie van onderzoek
ingesteld, die thans na een half jaar nog
steeds nieuwe knoeierijen ontdekt. Tot nu
toe is tegen 120 studenten, een ambtenaar
van het secretariaat en een pedel een
gerechtelijke aanklacht ingediend. Ook een
aantal sedert jaren „gepromoveerde"
artsen, apothekers en ook enkele juristen
zullen zich gerechtelijk hebben te verant
woorden.
Er is o.a. een medicus, zijn naam
wordt niet genoemd, die volgens het
groot register twintig examens met
gunstig gevolg heeft afgelegd, terwijl
gebleken ts. dat hij niet alleen die
examens nooit heeft gedaanmaar
vrijwel nooit in een collegezaal is ge
weest. Geen der professoren is hem
persoonlijk bekend... Ook gevallen
van door anderen geschreven proef
schriften zijn aan het licht gekomen
De burgerij van Padua, die terecht
trots is op haar oude hogeschool, is
diep onder de 'indruk van deze reeks
schandalen en men voorziet dat de
schuldigen op voorbeeldige wijze zullen
worden gestraft.
Niet altijd verkregen de betrokken
?Qe,r®0"®" hun doctorsbul aan de universi
teit Padua. in vele gevallen vond de
promotie plaats aan enige andere univer
siteit. waar de professoren gunstig werden
gestemdI bij het gezicht van de mooie
cijfers, die de doctorandus had verworven
«an de. vooral voor medische studies zo
vermaarde „Alma Mater" van Padua
Aan de universiteit van Rome is kort
geleden een soortgelijk bedrog ontdekt en
116 Romeinse studenten zullen zich voor
het gerecht hebben te verantwoorden.
Doch te Rome heeft men te doen met een
oorlogsverschijnsel: de eerst» vervalsing
dateert van April 1944. 1
Een geniale voortzetting, die elke moge
lijke bevrijding van het 2warte spel ver
hindert. Zwart mag het «tukoffer niet
aanvaarden, n.l. 18cXdS. 19. Ta4,
Lc5. 20. DbSÜ (de pointe!) Kd8. 21. Tfcl,
La7. 22. a8ü dreigend 23. TXC8! maar o m.
ook Da5t. Zwart staat verloren.
17h6h5
18. LdSXtft De7Xf7
19. Db3Xb4 Pg8—e7
Eindelijk komt Pg8 tot ontwikkeling,
doch het is reeds te laat.
20. Pf3g5!
21-. Pg5—e4!
Zwart kon moeilijk rocheren, irtmaer* na
210—0. 22. Pd6 dreigt eenvoudig
PXc8 gevolgd door DXb7 en de vrije
a-pion wint «nel.
22. Tflel! Th8—ft
23. Pe4d6t Pf5-<d6
24. e5>d6t Ke8—(7
De jacht op de zwarte Koning begint, de
rest is een afslachting.
25. Db4c4t >Cf7—f6
26. Tel—e3 Tf8—h8
27. Te3-rf3t Kf8—e5
28. Dc4c5t Ke5—e8
29. Tal—elf Zwart geeft op.
Een zeer fraaie partij!
CHR. VLAGSMA.
Biidgeiubiiek
men bij het tegenspelen zich goed
ekenschap moet geven van de kaart-
verdeling. dus ook de kaart van z'n part
ner moet berekenen, en niet altijd alleen
op zijn eigen kaart moet apelén. mag het
volgende spel bewijzen. De kaartverdeling
was als volgt:
S a 5 2
H 10 I 7
Uit Soerabaja wordt gemeld, dat thans
is komen vast te staan, dat minstens acht
van het grote aantal personen, die ver
leden jaar September te Soerabaja wer-
den ontvoerd, zijn vermoord Bij de jong
ste politie-iazzia s in de stad werden 150
personen gearresteerd, waarvan 9 hebben
bekend bij het begraven der slachtoffers
behulpzaam te zijn geweest. Zij noemden
de namen der moordenaars, die tot een
goed georganiseerde bende bleken te
behoren.
Het gemeentebestuur van Soerabaja
heeft aan de plaatselijke militaire com
mandant verzocht, voortaan alle auto's
der gemeente te doen besturen door mili
taire chauffeurs, omdat reeds negen
autos van de gemeente met hun chauf
feurs verdwenen zijn.
Positie Indië-yliegtuigen
Uitreis? de P.H.-T.D.H. (Holland), ge
zagvoerder van Rassel. kxwm te Karatsj!
aan- - De P.H.-TD.G. (Gouda), gezag
voerder Van Breemen. arriveerde te
Damascus. - De P.H.-T.D.K. (Amster
dam), gezagvoerder Scholtmeyer. kwam te
Karatsji aan. -- Het toestel, onder gezag
voerder Van Messel, is te Bagdad aange
komen,
Jlie*veld van Djakarta staan de
P.H.-T D.D. (Delft), de P.H.-T.D.E. (Eind
hoven) en de P.H.-T.D.L. (Groningen).
s b 10 9 s
HvBI
H a h
R v b 10 S 7 3
10 S
Kin
ihvltl
H 5 4 I 2
R h 5
K 7 4
N opende op 1 K; O past; Z 1 g; W pe»t
en N 4 s. O doubleert,
w kwam uit met R vrouw.
Het doublet van O ls volkomen gemoti
veerd Hij denkt twee hartenslagen en twee
troefslagen te maken, hetgeen ook zeer
goed mogelijk ls. als O maar niet alleen op
zijn eigen kaait speelt. Z maakte evenwel
het contract door dfte fout van O en wel
w
N
O
Z
1. R v
R a
R 4
R B
2. R 3
R 3
R 6
R ta
Z probeert
nu eerst op
K b te
snyden en
speelt dus
3. K 10
K b
K 3
K 4
4. K 5
K a
K 9
K 7
5. K 6
K h
K 9
H 3
6. K V
K 3
R 9
S f
Hier maakt O de cardlnale fout door R 9
weg te werpen; hij denkt nu twee harten-
slagen en 2 schoppenslagen te maken, doch
tr hij op zijn partner had vertrouwd.
had hij R l moeten vasthouden. Immer»
z kan geen ruiten of klaveren meer hebben
(op klaveren heeft hij reeds harten ge-
ecarteerd en wanneer hij nog een ruiten
zou hebben, dan had hij deze wel gespeeld
om ln N te laten aftroeven). Van de nu nog
ln het spel zijnde zeven kaarten kan Z hoog
stens vier schoppen hebben en dus nog
minstens drie harten. Heeft W nu harten
vrouw, dan kan O daarop R 9 wegwerpen.
Hij maakt dan drie hartenslagen en toch
minstens een troef?lsg. Nu heeft O zelf nog
vijf troeven en twee harten: Z spéélt nu
verder:
7. H v H 7 Ha Hl
I. H Hg H h H 4
O is nu wel gedwongen om troef te gain
apelen. Speelt hij s S «an neemt Z met 7.
flpeelt hij s b. dan neemt Z met S v.
9. R 7 82 Sb SV
Door het verzaken van W weet Z nu. dut
O nog 4 s heeft. HU apeelt daarom HU
weet wei dat W die met de vrouw ken
nemen, maar O moet deze slag voor W nu
gaan trefeven. hetgeen de derde slag 1»
voor O—W. Hoe O nu ook naspeelt, de drie
ontbrekende schoppen zijn voor Z Speelt
O schoppen ta. dan laat Z deze «oor N met
het aas nemen. HIJ kan dan S 9 en S 4 er
uit snijden. Speelt O schoppen 4. dan ntema
Z met schoppen 7 en beide achoppenslagen
zijn voor Z.
ZATERDAG 21 JANUARI 1950.
GOUDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA T
BATAVIASE BRIEF No. 228
ALS U ME zou hebbên verteld, dat een
wereldfiguur naar Djakarta zou komen
iou ik het misschien eerder hebben ge
loofd dan wanneer U me de naam van
Gerard v d Woude zou hebben ge-
nöemd. En toch heb ik Gerard van der
Woude Zaterdagmiddag gesproken. Gerard
de Goudse pianist, die al enige jaren uit
Gouda weg is en nu in Alkmaar woont,
ntaar die er toch nog dikwijls komt en
die de „ouderen" zich nog wel zullen
herinneren.
Gerard heb lk voor de verandering
helemaal zelf opgezocht en het heeft de
nodige speurderstalenten gekost. Ik zat
vorige week op een avond op de redactie
er Zijn drie luits van de staf ziek en
behalve m'n werk overdag moet lk des
avonds op de krant zitten om het ochtend
blad in elkaar te schroeven toen ik een
brief open maakte, die afkomstig was van
de bekende Nederlandse cabaretier Alex
de Haas. die zijn aankpmst ln Indonesië
meldde met e«n NIWIN-gezelschap, juist
gearriveerd. Tot dat gezelschap behoorde
als pianist „G. v. d. Woude". In het begin
las ik over die naam heen. Op een
rêdactie-bureau lees je nu eenmaal per
dag honderden namen en vooral ln
Indonesië. Toen lk het berichtje, dat uit
de brief werd gemaakt, nog eens overlas,
begon plotseling de bel te lulden. Van der
Woude? Pianist? Gouda
De tijd van m'n H.B.S.-jaren. toen ik
self piano speelde. De jaren, toen Wim
Grunder. wijlen Jop Sirre. Wim Nobel,
Van Berkel de stedelijke piano-sterren
waren en ik als H.B.S.-er en als pianist
van wat toen de „Happy Fellows" waren
en later de ..Sorrow Expellers" werden,
ook zo'n beetje meedeed. Ja, tot tlie ster
ren behoorde ook Van der Woude, maar
hoe heette-ie toch ook weer van z'n voor
naam? Juist. Gerard.
Het was al laat in de avond, toen lk
deze orttdekklng deed. en ik durfde het
NlWIN-hotel op de Tanah Abang Heuvel
niet meer opbellen, maar lk maakte een
aantekening om dat toch de volgende mor
gen te doen. En dat heb ik gedaan. Toen
kreeg ik Alex de Haas aan de telefoon.
Ik zei wie lk was én oMe misschien uit
r'n blote hoofd wist. waar Gerard van der
Woude vandaan kwam. En Alex de Haas
zelde ..Gouda". „Nou", zei ik „dan weet
ik het al. Wilt U zeggen dat ik hem heb
opgebeld?" „Ja", zei Alex de Haas. „btelt
U over een uurtje nog maar eens terug.
(Het was toen ongeveer halftien 's mor
gens). We hebben gisteravond hier een
verjaardag gevierd in het hotel en meneer
v. d. Woude heeft achter de plano ge
seten en het ls nogal laat geworden".
Op het vertrouwde
geluid al
Later heb lk het hotel nog eens opge
beld. Maar toen was-le er niet. Hij was
aan het repeteren, want het gezelschap is
diezelfde Zaterdagavond voor het eerst in
Djakarta opgetreden. In „De Rustende
Jager" in de befaamde Berenlaan in
Meester-Cornelis, waar zovele Gouwe
naars voetstappen heljben staan, die on
uitwisbaar zijn. alleen al vanwege de
modder, die er placht te liggen.
1 Later in de middag heb lk het toen
maar niet meer m$t de hopeloze Djakar-
taanse telefoon geprobeerd, maar ik ben
naar het NIWIN-hotel gereden, een oud
Indisch landhuis, midden ln de stad. En
daar had ik Gerard heel gauw te pakken.
HU zat alweer te repeteren en ik ben
géwoon op het oude bekende geluid afge
stapt. Zelf heb lk al ongeveer tien jaren
niet meer gespeeld, vrijwel niet meer. zo
lang lk in Indonesië ben. Maar als je dan
weer een plano hoort bespelen door een
stadgenoot, met wie je vroeger eigenlijk
zo half-en-half „in het vak" zat, kryg je
toch een raar gevoel ln Je grote teen
..jy bent ook niet veranderd". *zei
Gerard, toen ik hem in levende ïyve en
niet meer alleen in pianotonen herkende.
..En jij bent niet veel gegroeid", zei lk.
want Gerard is nog even klein van stuk
a s vroeger. Veranderd is-le trouwens ook
niet. Ouwer geworden natuuriyk en mls-
tcnien een beetje minder haar, maar dat
zeg ik vermoedelUk alleen maar uit zelf-
Ad,g,ngl wflnt datzeUde kan van mi]
wortai sejegd. Wat het heer betreft ver.
rcoedelUk ln sterkere mate zelfs dan van
UIT VROEGER TIJDEN
De Goudsche Courant meldde
75 Jaar geleden
vierde teesvergadering van de
vereniging „Winterlezingen" te BeiWam-
Jacht heeft d. H. O. Kist te AmmTrsM
„ai t .b,urt vervuld. In een boetende
Ï5fi scb«tste hij de kracht der verbeel-
onv.M.ii,""11'"8 ervan "P de mens' Met
üenoegen luisterde het talUjke
"a«r de verhandeling en Kiar
1 y iffragen, geleverd door de heren W.
,e Ammerstol. C. Gnodde. A.
K.Jb.ch.,"ra D"m *n J- Be"lnk
50 Jaar geleden
voor het oPmahen van de fcle-
ïiin iei nadert weer. Krachtens de wet
ïil rtïie^ersI de belastingbetalers, d.w.z.
tla'o.i de SroRdbelasting zijn aange-
(hn«M. een bedrag van een gulden
™ora en rUksopcenten) en zU. die
dril#. fen 7bn ,n d® vermogens-, be-
nfni Personele belasting. Huur-, wo-
k, «°on-, pensioen-, spaar- of exarr^n-
mnffl8, die voor de eerste maal kipzen
voor V»°?r 16 Februari aangifte doen
Wijt? 8 op de kiezerslyst. Alleen de
vS^re8n,moetcn elk i"r hun aangifte
W«j?0uda rUp woningkiezers zU. die een
n»n f van 173 el' minimum verwo-
?.»a,?d8 U niet meer zijn
nimii i L°onkiezers zyn zy. die een ml-
mmum-inkomen genieten van 500 per
troon'werken 13 maanden bU dezelfde Da"
25 Jaar geleden
-.y.'l een ingezonden stuk uit Haastrecht:
wat we by alle andere, niet gësubsidleer-
oe autobusdiensten, die in Gouda komen,
ln missen wij bij de Haastrechtse dienst,
ai m en thans met zeer goede wagens.
aa Haastrechtse dienst alleen wordt met
een paar voorwerel ilUka wagens onder-
S* in' Dezer dagen werd de zogenaam-
••doodkist" door een andere auto voor-
'OO*8 buiten gevecht gesteld, waarop de
k u bu8' het -kanon", weer voor de dag
gehaald. Meermalen vroegen we ons af.
waar toch zoveel subsidie wordt ge-
geyen, de dienst niet met behooriyker wa-
*«ns kan worden gereden. Het meest
eigenaardige van het geval is bovendien.
,uu I gemeente het subsidie zo maar
senljnf te verlenen, want er worden geen
«aartjes of iets dergeiyks verstrekt, zodat
*en behoorlijke contróle op de
exploitatie geen aprake kan zyn, waaoilt
<je noodzakeykheld van het subsidie zou
kunnen blüken.
Gerard, die nog een zeer behoorlijke
blonde dos op z'n hoofd heeft
Vier maanden reizen
We hebben maar even gepraat, want ik
kwam wel op een ietwat ongelegen ogen
blik. De artisten, die die avond optraden,
moesten n.l. eerst nog eten en zich ver
kleden. Gelukkig wil dat hier in Djakarta
niet zeggen, dat zij zich in smoking moeten
hullen Ze kunnen wel met een gewone
„pakean" voor de toeschouwers ver
schijnen. maar goed: ook voor een gewoon
pakean heb je tyd nodig om het aan te
trekken. En het liep al tegen zevenen.
Wel vertelde Gerard me nog. dat met zijn
gang naar Indonesië hy is per vliegtuig
uitgekomen vorige week Zondag van
Schiphol vertrokken een hartewens is
vervuld. Hij had altyd in dit land willen
komen kyken en nu is-ie er Voor een
maand of vier en misschien zelfs wel
langer, want die NlWIfl-tournee's voor de
soldaten hebbëh de hebbelijkheid om nogal
T.m. 5 Febr 10—12.30 en 1.30—4 u Museum
„Bet Cathartna Gasthuis": Tentoonstelling
werken van Breltner (Zondags geopend 2—4.
Maandags en Vrijdags t-30-4 uur)
21 Jan. 8 uur Concordia: opvoering toneel
spel „Levensgang" door „Vrijheid doet
leven".
21 Jan. 8 uur Veemarktrestaurant: Feest
avond mondaccordeon- en amusementsver
eniging „De Vrolijke Boys"
22 Jan. 10.15 uur Reünie: Bijeenkomst Hu
manistisch verbond, lezing M. G. Warle-
mius over „Wat kunnen mij de mensen
schelen".
23 Jan. 8 uur Concordia: Vergadering Hen-
rleue Roland Holst-com.té.
24 Jan 4—10 uur Veemarktrestaurant: S4a-
gwsvaikwedstrijd Goudse slagersverenigingen
3 uur opening
24 Jan. 7.30 uur Central: Vergadering Oor-
logsgravensticihtlng.
24 Jan 7.30 uur Vr(Je
Bijbellezing da J.
24 Jan. 8 uur Het Blauwe Kruis: Spreek-
beunt ds B S'.ond
25 Jan 2—10 uur veemarktrestaurant: S<la-
gersvaktwedstirijd Goudse slagersverenigln-
gien.
25 Jan. I uur CalvUn: Bijbellezing ds G.
Evang
wijek.
28 Jan. 7.30 uur Nieuwe Schouwburg: Uit
voering oratorium „Ellas" door R K. ora-
torlufmverenlg'.ng „A,rW et Cantltate".
26 Jan. 8 uur Concordia: Feestavond win
keliersvereniging ..Het Westen", opt. reden
gezelschap Faed Fagel.
26 Jan. 8 uur Het Blauwe Kruis: Gemeente-
avond Vereniging van Vrijz Hervormden,
spreekster met ds C. A Blink Schuurman
over „Pearl Biuck, een Westerse vrouw over
het oosten".
26 Jan. 8 uur Reünie: Filmavond Ned. Ver
eniging tot bescherming van dieren, ver
toning film „Onze dieren ln huls en hof".
26 Jan. 8 uur Thalia Theater: Bijeenkomst
Katholieke Culturele Kring ,,'t Slot van der
Goude", lezing dr W. P Theundssen over
„Rusland.... het grote raadsel".
Bioscopen
Schouwburg Bioscoop; De roemrijke daden
van Danny Kaye (met Danny Kaye en Dlnah
Shore).
Thalia Theater: zij winnen de slag (met
But Abbott en Lou Costello).
Aanvang 3, 7 e
Zondagsdienst doktoren
Bij .afwezigheid van de huisarts zijn van
Zaterdagmiddag 3 tot Zondagavond 12 uur
te consulteren de doktoren dr A. Beek,
telefoon 3181) en H
45 (ti
Apothekersdienst
Steeds geopend des nachts alleen voor
recepten: Apotheek E Grendel, alléén Prins
Hendrikstraat 15c en Apotheek J. Rond.
Kleiweg 78
een? wat langer te duren dan van ic Tiendewee 54 itsl,
voren was voorzien. En Gerard wil hier oL|,1k rreh^h«ti
ook nog een beetje voorde radio spelen
en daarbij zal ik hem fwellicht kunnen
helpen, want ik heb nogal wat relaties
bij de heren van de radio (ook al zijn dat
inmiddels op sommige plaatsen andere
heren geworden....)
We waren beiden enthousiast over het
feit, dat we mekaar na een jaar of vijf
tien weer eens tegen het lijf waren ge
drenteld. De volgende dag is Gerards
Indonesische tournee aangevangen met
Bandung als beginpunt, waar het gezel
schap een week of vier zal blyven. En
daarna is het reisprogramma onbekend.
De NIWIN-gezelschappen komen overal en
het is dus maar de vraag, wanneer ik
Gerard weer in Djakarta zal terugzien
In ieder geval heb ik hem m'n kaartje
met adres gegeven en daarop m'n telefoon
nummer geschreven en Gerard bezworen,
dat-ie me na terugkomst in de hoofdstad
moet opbellen om nog eens over die oude
Goudse tyd te praten. En dat gebeurt
zeker en daarover vertel ik U dan nog wel.
JAN BOUWER.
Neen
Dan ls dit het adres om het autorijden vlug
en goed te leren.
Telefoon 2500 Zeugestraat 3 en 4
Gediplomeerd Instructeur.
Zijn we al niet groot geworden?
Van links naar rechts: Hetty, Rita en Dia.
.Op 27 Januari zal het een jaar gelecUn
zijn, dat de heer en mevr. Spruyt—v.*d.
Veer in de Ridder van Catsweg werden
verblijd met de geboorte van drie meis
jes, Gouda's tweede meisjesdrieling. A.s.
Vrijdag hopen ze dus de eerste verjaardag
van hun schatten te vieren en voor dit
feest is alle reden.
Toen de baby's Hendrika Wilhelmina
Maria (Rita), Henrica Maria Assunta
(Hetty) en Everdina Antonia Maria (Dia)
het levenslicht zagen, waren het mensjes
van 3 pond en 4 ons. 3 pond en 3'/« ons
en 4 pond en 4 ons. Dia. die toen kam
pioene was, is nu ingehaald door haar
zusjes. Maar dit inhalen slaat alleen op
het gewicht zij weegt 15 pond, 3 ons en
20 gram want zij is 7 centimeter langer
dan haar beide zusjes, die het. toen ze
voor het laatst gemeten werden, tot 63
centimeter brachten. Hetty, de dikste
en ook de goedigste, zegt mevr. Spruyt
weegt 16 pond. 3 ons en 50 gram en Rita
16 pond en 3 ons.
Voordat ze echter op dit gewicht ge
komen waren hadden vader en moeder
Spruyt heel wat zorgen aan de kindertjes
gehad. Daarna hebben de peuters heel
weinig met ziekte te kampeh gehad. Maar
ook gezonde kinderen geven werk bij de
vleet, dat spreekt vanzelf. „Je hebt net
werk om ze schoon te houden", zegt moe
der Spruyt en zij kan het weten. Dat zij
een serieuze opvatting heeft over dit
„schoonhouden", zal ieder toegeven, die
de kinderygliziet. Het zijn lieve peuters
met hurf^Hlerblauwe kijkers, ze zijn
vriendelljlren vertrouwelijk en wel aan
wat belangstelling gewend. Dia's ogen en
haar zyn wat donkerder van kleur dan
van Rita en Hetty en deze is wat dikker
dan haar zusjes, zodat het niet zo moeilijk
is om ze \iit elkaar te houden als men
zou denken.
Op wie ze lijken? Mevr. Spruyt kan het
niet zeggen. De één zegt. dat ze het meest
op vader lijken, de «nder op moeder en
een derde op het broertje van 3"« jaar,
Henny. Van al die beweringen zal wel
iets waar zijn, maar in ieder geval lijken
ze op elkaar. Vanzelfsprekend apen ze
elkaar in alles na en omdat ze altijd bij
elkaar in de buurt zitten of staan
worden ze prompt alle drie tegelijk ver
kouden. Zo komen bijvoorbeeld ook de
tandjes bij alle drie ongeveer tegelijker
tijd door. Zeven acht hebben ze er elk.
En dus kunnen ze al lekker knabbeleil.
CCHOONHOVEN heeft pas een juhtleum
gevierd (en hoe), dat men daar in de
stad van zilver- en goudsmeden niet zou
zoeken. Want, wie zoekt er een 40-jarig-
toneeljubileum aan de Lek. Neen, geen
amateurtoneel, rasecht beroepstoneel Ja.
I hoé kan dat in Schoonhoven terecht
komen? Dat is de schuld van de oorlog,
die aan zoveel mensenlevens een andere
bestemming heeft gegeven; vïaag het de
heer Vincent Berghegge en zijn vrouw Na
het bombardement van Den Haag zijn ze
in het rustige Schoonhoven overgeplant.
Het laat zich aanzien,
dat de heer Berghegge
zich wonderwel aan deze
situatie-verandering heeft
aangepast. Jarenlang
heeft hy een leidende
functie gehad bij het be
roepstoneel en uitgezocht
in Schoonhoven moest hij
zijn 40-jarig jubileum
vieren. De Schoonhove-
naren hebben er voor
gezorgd, dat het, wat men
noemt, niet ongemerkt
voorbyging. Als u in
Schoonhoven komt, vraag
dan de eerste de beste
peuter naar Vincent
Berghegge 'en hij zal u
terecht wijzen. Vraag niet
naar de Scheepmakers
haven. want dap kWnen
er rimpels in het voor
hoofd.
We hebben de jubilaris
een bezoek gebracht,
maar het intervieuw is
een grandiose mislukking
geworden. Dat is niet onze
schuld, en ook niet die
van de heer Berghegge
en ook niet van zijn
vrouw whnt wie kan de
vrouw overslaan als de
man jubileert, ze jubelt
een beetje mee al wil ze
't niet weten 't is ge
woon de schuld van het
Toneel. Want er werd
veel meer over Toneel
gepraat, dan over fi»He
toneelspeler. Hetgeen de
heer Berghegge hoogst-
waarschynlijk erg aange
naam was. Want hij" is
een echte, ouderwetse
toneelman. Iemand, die
met hart en ziel ermee meeleeft, er een
grote liefde voor voelt en er graag over
praat, hetg(
zaken doet.
Een van de eerste vragen, die by de
bezoeker opkomen, is: Wat doet u nu zo
in Schoonhoven? Kunt u de tyd nogal
vullen?
Daarover geen zorgen. Een vitaal man
als Berghegge weet altijd vfel een u'tweg
een financieel succes, bijvoorbeeld in, Val
kenburg en Oisterwijk. In Zandvoort niet.
Daar haalde ik met Loifis de Vries een
strop. Toch geloof ik niet, dat ik er pog
eens aan zou beginnen als ik de kans
kreeg De zorgen van een toneeldirecteur
zijn geweldig. Met vUf- of zes en twintig
man personeel plus de decors en de kle
ding kostte me elke dag zo'n zeshonderd
gulden. En dan zit je bij de aanvang maar
angstig te kijken hoe de rijen zich vullen.
Maar als het volloopt en de zorgen zyn
weg en al die honderden ogen kijken je
Vincent Berghegge in zijn gfhnsrol in „De pastoor van
Neuvilette". waarin hij dertienhonderd maal de pastoor
speelde.
aan, dan is er geei* schoner beroep dan
hij mït grote kênm. "van i toneelspeler In Ubbergen hadden we in
de eerste voorstelling vijftienhonderd
mensen".
Dan komt het gesprek op het tegen
woordige toneel. Hoe dikwijls hoort men
niet de klacht: „Stukken en spelers zoals
vroeger, nee, die zie je tegenwoordig niet
meer". Is dat werkelijk zo of heeft men
de romantisering
Of ligt het aan
het feit, dat een stuk, dat men in zijn
jeugd zag. meer indruk maakte, omdat
men er onbevangen en critieklozer tegen
over stond?
vopr z'n energie te vinden. Het vak van I hier hpt verschijnsel vap
regisseur, dat hij al jarenlang beoefende, i „ate Bo^ouwe tm
heeft hy hier voortgezet. Verschillende
verenigingen ln en om Schoonhoven profi
teren van zijn kennis en kunde, maai ook
j Rotterdammers en Zaankanters weten
hem te vinden als ze met een stuk in de
I moeilijkheden zitten. Trouwens de brieven
en andere gelukwensen bij zijn jubileum
hebben bewezen, dat er vele mensen zyn
door heel het land, die zich hem goed
herinneren. Hy heeft ook zowat overal
Grondlegger van Nederlandse
openluchtspel
Een gesprek met de heer Berghegge
moet noodzakelijkerwys bij het openlucht
spel terecht komen, want daarvan is hy
in Nederland de grondlegger Te verkla
ren is dat wel: het openluchtspel is
immers van Griekse oorsprong en de
klassieken hebben het hart van de heer
Berghegge gestolen. De grootste fout van
het toneel is, zegt hij, dat het zich te ver
van de klassieken heeft gehouden.' Het
openluchtspel leent zich bij uitstek voor
het grote gebaar, de machtige stem en
met zyn grote, indrukwekkende decors,
zyn ruimte en de hoge rijen van toe
schouwers geeft het gelegenheid tot breed
romantisch spel.
In 1911 begon het. In Oisterwijk, maar
„Men vergeet de klassieke
regels"
De heer Berghegge is i
nen dikwijls het nieuw<
van mening, dat*
dikwijls het nieuwe te geforceerd
wil brengen zonder de evolutie in acht
te nemen; op het ogenblik van het spelen
sterft het meteen. Het heeft allemaal geen
waarde. Werkelijk goed toneel rpaekt in
druk.
„Men vergeet de klassièke regels. En nu
moet men werkelijk niet zeggen, dat zulke
stukken niet meer in onze tijd, passen.
Schoonhoven heeft een toneelwedstrijd
gehad. En waar praat men nu nog over?
Over de Vrek van Molière!"
„U hebt natuurlijk tal van engagemen
ten gehad bij de bekende gezelschappen?"
„Ja, Tnaar hy was liefst zijn eigen
baas!" Dat zegt mevrouw Berghegge en
met de levendigheid van een Frangaise
gaat ze verder: „Ik heb dertien jaar onder
meneer de directeur hier, gespeeld. Dat
had ik nooit moeten doen. Uit een oog
punt van carrière dan. Maar ja, ik speelde
met m'n dochtertje aan m'n rokken. Kent
u onze dochter? Vlak voor de oorlog
speelde ze nog voor de film."
de eerste Wereldoorlog stak een spaak i
in 't wiel In 1915 gaf de Noordbrabantse 1 8 kun"('"JJ1^ohaJ^kïarf snellde
commandant, eeneraal Weberechter wPer nen" me J°nan «-aart speelde ze
commandant, generaal Weberechter weer
toestemming tot spelen. Jyj ging nog
verder. De heer Berghegge werd com
mandant van een zestigtal soldaten en
jwaalf paarden. We geloven graag, dat dit
legertje zich met enthousiasme op zijn
vredelievende taak van figuratie gewor
pen heeft! Zes weken lang speelden ze
„De Verloren Zoon" van Smulders.
„M'n man heeft een onrustige geest",
zegt mevrouw Berghegge. Hier is het be-
wys: in 1916 bouwt hij het openlucht
theater in Valkenburg, maar dan trekt hy
al gauw naar Ubbergen-
„Dat was een mooi theater". De foto's
geven hem geiyk. Albert Vogel en Truus
Post staan er ook op. Haarlem, Bakkum
en Mierloo krygen ook hun theater. Het
openluchttoneel beleeft een hausse.
„Is het niet riskant in verband met
weersomstandigheden?"
„Zeer zeker. Meermalen gebeurde het,
dat we een week of veertien dagen niet
konden spelen. Maar toch was het dikwyis
KNAAP VAN EEN KARPER
De molenaar T. van Wijk in
Oudkoop ving in de Kleine Wie-
ricke met de zegen een karper van
vijf en twintig pond. De vis was
85 cm. lang, 25 cm. breed en 15
cm. dik.
Puzzle-winnaars
De dambord-puzzle van verleden week
bleek eenvoudig genoeg om talryke goede
oplossingen op te leveren. Winnaars zijn:
Prijs van 5: A. Smorenburg. Katten-
singel 91 te Gouda.
Pryzen van 2.50: H- Stukart, Molen
straat A 92 te Oudewatpr en P. Blanken,
Lekdijk 158 te Ammerstol.
De pryzen kunnen aan ons bureau.
Markt 31. worden afgehaald.
KLOKKEN LUIDEN.
De drie nieuwe klokken van de toren
van de R K. Kerk op de Kleiweg zyn op
hun plaats gebracht. Gisteravond lieten zij
voor het eerst hun stem horen.
uwburg voor de Toneelkring.
„By Prot in Amsterdam ben ik begon
nen. Die leerde je pas toneelspelen. Het
eerste wat ik doen moest was: eens leren
om behoorlijk te zitten en te lopen Ik
speelde er met Crispijn en mevrouw Wes-
terhove, die een eigen kleedkamer had.
Van elke scène maakten ze daar een
schilderytje.Franse stukken natuurlijk.
Nap de la Mar heeft me er weggehaald.
Hij kwam er voor naar Zwolle, waar ik
net optrad".
En dan komen de foto's en andere her
inneringen en Betty Hooy zien we op de
planken staan.
„De directeur" heeft van de pauze ge
bruik gemaakt om een verse sigaar op te
steken en zegt dan:
„Voor de film heb ik ook nog gespeeld.
De rechter van instructie in „Oranje
Hein". Ik heb me er gruwelijk bij ver
veeld. De hele dag in de studio en
's avonds beta je twee meter opgeschoten.
En dan maar weer herhalen! Neen. dat is
niets voor mij. Onder Heyermans hgb ik
ook gespeel^: In Ghetto, Pantser en
Glück auf. En onder Willem Royaards.
En niet te vergeten Hubert la Roche. Dat
was een toneelspeler Je kon door zijn
schoenen heen zien, dat zyn tenen be
wogen".
Zo passeerde verschillende grote figu
ren van het vaderlandse toneel de revue.
Er wordt gesproken over de financiële
positie van de toneelspelers, vooral van
de ouderen, over succesrollen, over kop
pen, grinje en regie, over stukken, die-de
heer Berghegge bezig is uit het Frans te
vertalen, over het amateurisme, kortom
over Toneel. «En over de Pastoor van
Neuvilette, die Vincent Berghegge al
meer dan duizend maal gespeeld heeft en
waarmede hy z'n 40-jarig toneeljubileum
vierde of nóg meer keren. „Dertienhon-.
derd". zegt zijn vrouw. BU zulke aan
tallen raakt men licht de tel kwijt
Het slot van het gesprek ls, dat cr ge
constateerd wordt, dat er nog stof ligt
voor enige uren praten en dat onze char
mante gastvrouw toeziet, hoe uw verslag
gever zich ademloos over Schoonhovens
Btraten rept om op het nippertje de bus
te halen.
Vincent Berghegge gehuldigd ln ver
band met zijn veertigjarige toneelloop
baan.
Een eenvoudig berichtje, dat bij de
ouderen herinneringen opwekt aan deze
pionter van de openluchtspelen in ons
land. doch voor mij eerf heel bijzondere
betekenis had.
Drie jaren geleden heb ik Vincent Berg
hegge en zijn vrouw. Betty Berghegge-
Hooy. leren kennen, toen ik als dienst
plichtige, die na de bevrijding weer in mi
litaire dienst was geroepen, ten slotte te
recht was gekomen in Schoonhoven,
waar ik bij het depot „Nazending Indië"
was belast met het leggen van contact
tussen burgerij en militairen. Het echt
paar Berghegge trad vaak voor de soldaten
op en had zich bovendien belast met de
leiding van een militaire toneelgroep, die
het tot opmerkelijke resultaten bracht.
Mijn functie bracht mij herhaaldelijk
met de heer en 'mevrouw Berghegge in
aanraking en al spoedig was ik een trouw
bezoeker van hun gastvóie Woning aan
de Scheepmakershaven. Veie malen duur
den onze gesprekken over het toneel o( an
dere gebieden van kunst tot diep ln de
nacht. En niet zelden gebeurde het, dat de
altijd bedrijvige gastvrouw na het midd_er-
nachterlijk uur nog naar de keuken gjng
om een heerlijk hapje klaar te maken.
Ze toverde er. want vrijwel alles was
jp de bon.
t Vincent Berghegge en zün vrouw in
Schoonhoven terecht waren gekomen is
louter toeval. Het bombardement van bet
Bezuidenhoutkwartler in Den Haag in
Maart 1945 'maakte hen dakloos en be
roofde hen van verscheidene dierbare be»
zittingen. Na o.a. in Rotterdam tijdelijk
ondergebracht te zUn geweest, kwamen zij
in Schoonhoven. Ik weet. dat vooral me
vrouw Berghegge er de bedrijvigheid en
de gezelligheid van Den Haag zeer mist.
maarondanks hun hoge leeftijd (Vin
cent Berghegge ia reeds 72) zUn zU erin
geslaagd ook in hun nieuwe woonplaats
iets goeds van hun leven te maken.
Zij hebben er véél gegeven aan onze
„jongens", die op hun uitzending naar de
tropen wachtten eri daarmee inhoud ge
schonken aan hun eigen leven. Met jeug
dig enthousiasme hebben zy er geregis
seerd en gespeeld en het gaf hun altijd een
groot plezier, wanneer met een R.A.O.-ge
zelschap oude vrienden waren meegeko
men. Wat zaten ze heerlijk oude herinne
ringen op te halen met Marie Faassen.
toen die in Schoonhoven optrad! Ik moest
Marie Faasen van de hotellijst schrappen
want ze moe$* en ze zou by de Bergheg-
ge's logeren
Nog heel veel goede herinneringen zou
ik kunnen ophalen. Doch laat het voldoen
de zijn geweWf om u te doen beseffen
welk een voorname rol de acteur Vincent
Berghegge. tezamen met zijn
in Sch<
speelt.
Delft
ichoonhoven heeft gespeeld. En nóg
JAN H. OOSTERLOO
Nieuwe woningbouw
En koopt grond terug voor
stichting industrieflat
Zonder stemming heeft de gemeente
raad zich verenigd met het voorstel van
B. en W. om een crediet van 1.150.000
beschikbaar te stellen voor de bouw van
vier en tachtig woningen aan de Busken
Huetstraat, Bosboom Toussaintkade, Da
Costakade en Vossiusstraat volgens de
goedgekeurde plannen van de R.K. wo-*
ningbouwvereniging „St. Joseph".
Aan dit besluit ging een bespreking van
anderhalf uur in besloten zitting vooraf,
maar in het openbaar is over deze bouw
niet gesproken.
Deze nieuwe woningbouw was Fvetw
voornaamste punt in de zitting van gister
avond, waarvoor de agenda maar van ge
ringe omvang was.
Aangenomen werd oqk het voorstel(van
B en W. tot terugkoop van grond op het
industrieterrein aan Schielands Hpge Zee
dijk van de heer P. Bezemer. Het is de
bedoeling van de gemeante op deze terug
gekochte grond een industriegebouw te
vestigen.
Op een verzoek van de Bond van Neder
lands Overheidspersoneel tot verhoging
van de duurtetoeslag aan het gemeente-
personeel werd. in verband met de 5"/»
duurtetoeslag, afwijzend beschikt, hetgeen
geschiedde met de stem van' de heer
Jamoel (Comm. Partij) .tegen, die 5®/« niet
voldoende achtte.
Tot onderwUzer aan de Willem de Zwij-
gerschool voor u.l.o. in de vacature van
mej. M. J. v. d Berg werd benoemd de
heer P A. v. d. Heuvel, onderwijzer aan
de openbare school voor u.l.o. te Oostburg.
Van het nieuw benoemde raadslid mevr.
G. J. Wagner—Bik (P. v. d. A.), de op
volgster van de heer D. Schinkel, was de
geloofsbrief ingekomen, die in orde werd
bevonden, waarna tot haar toelating werd
besloten.
Een mededeling betrof, dat B. en W. het
recht, tot heffing van doorvaartrechten aan
het Reeuwijkse en Sluipwijkse Verlaat op
nieuw hebben verpacht aan de heer K. M.
v. d. Berg.
Burgemeester James verwelkomde de
heren Engelhard en Van Wingerden, die
van ziekte zijn hersteld en sprak de beste
wensen uit voor de heer v. d. Berge, die
ernstig ongesteld is.
Aan de raadsleden werd een Donderdag
op een veiling voor het museum aange
kochte verguld zilveren kerkelijke beker,
die een Goudse goudsmid in 1680 heeft
gemaakt. Men is het er nog niet over eens.
wat het precies voor een beker is. een
miskelk of een ciborium, maar in elk ge
val is het een fraai stuk.
Vanwege de minister var Justitie is bij
de ambtenaar van de burgeriyke stand der
gemeente, waar de vermiste, laatstelijk
woonachtig was aangifte gedaan van het
overlijden van de volgende vermiste per-
Henriëtte van Kreveld. geboren 12 No
vember 1896 te Gouda, woonachtig te Am
sterdam. gehuwd met H de Leeuw, over
leden 11 Juni 1943 te Sobibor (Polen)
Henrlëtte van Monnikendam, geboren
24 December 1887 te Gouda, woonachtig te
Amsterdam, gphuwd met A Reens. over
leden 2 Juli 1943 te Sobibor.
Betje Cats, geboren 23 Februari 1882 te
Gouda, woonachtig te Amsterdam, gehuwd
met I. D Kieerekoper. overleden 4 Juni
1943 te Sobibor
Moses Salomon Rood. geboren 28 April
1916 te Boskoop! woonachtig te Amsterdam,
overleden 11 JuQi 1943 te Sobibor
Leonardus Jacobus Post. geboren 20 Mei
1915 te Moordrecht, woonachtig te Weert,
overleden 7 Maart 1944 te Mauthausen
(OostenrUk).
Sara Mooy. geboren 8 Februari 1920 te
Oudewater, woonachtig te Amsterdam,
overleden 4 Juni 1943 te Sobibor.
Abraham Bernard Berkelij. geboren 12
Maart 1904 te Schoonhoven, woonachtig te
's-Gravenhage overleden 28 Mei 1943 te
Sobibor.
Waterpolo
PROGRAMMA VOLGENDE WEEK.
Wintercompetitie Kon. Ned Zwembondt*
Dinsdag WZC--Gouwe dames te Gouda}
Zaterdag Merwede—GZC heren.