Het is al Westerling wat de
Indonesische klok slaat
Ruim drie vijfde deel in Gouda
zoekt een betrekking
Yellowstone National Park
Mechelen
IHAAR EIGEN DOMEIN
m
Apra-itisgeeft onplezierige stemming
Verhuizingen binnen
de gemeente
EMIGREREN?
Notaris Van Kranenburg
25 jaar regent
Ingezonden Stukken
Plaatsing van gedemobiliseerden
Bedrijfsleven vraagt
geschoolde krachten
Onze bioscopen
GUNSTIGE LOTING VOOR LANDGENOTEN
IN EUROPEES SCHAATSKAMPIOENSCHAP
Allen komen achter
Andersen
l
LAND VAN KLEURIGE ROTSEN
ÉN MODDERFONTEINEN
Nieuwe Nederlandse
lamp op vliegbaan
van Schiphol
Schilderachtig
Plaatjes
en praatjes
van Okkie
Vis vangen en bijna
gelijk koken
Huisvrouwen Vochten voor
haar bestaan
VROUWEN, getooid mei FABELS en VEREN
Terug naar de Roeoco-tijd?
ALLERHANDE
NIEUW SOORT WASTAFEL
Doet dienst als bad, douche
en wasted
VROUWEN IN HET
ZONNETJE
TWEEDE BLAD - PAGINA 2
GOUDSCHE COURANT
ZATERDAG 4 FEBRUARI 1950
DJAKARTAANSE BRIEF No. 230
TN DE AFGELOPEN WEEK heb ik niet
x zo erg veel tyd gehad om aan Gouwe
naars te denken, hoewel ik er wel een op
bezoek kreeg. n.l. Ton de Jong. geen
nieuweling in Indonesië, maar wel een
nieuweling in de kring. Aanvankelijk
was ik van plan om deze brief over hem
te schrijven, maar ik geloof, dat U op het
ogenblik wellicht meer belangstelling zult
nebben voor het algemene aspect van de
ontwikkelingen sedert de actie tegen Ban
dung. ingezet door de z.g. „AP.R.A."-
troepen. waarvan de oud-K.N.I.L. kapi
tein Raymond Peter. Paul Westerling de
spirituële en strategische leider is. Het is
trouwens in de afgelopen week hl Wes
terling. wat de Indonesische klok sloeg.
De letters „A.P.R.A." zijn een afkorting
van de „Angkatan Perang Ratu Adil". de
„Strijdmacht van de Rechtvaardige
Heerser". De ..Ratu Adil"-gedachte is
sterk met de Indonesische folklore ver
weven. De „Ratu Adil" die nog moet ko
men. is een soort Messiah. Wie strijdt om
die komst te bespoedigen, heeft altijd
een goede kans een hoop volgelingen te
krijgen.
De ..A.P.R.A." nu is een zeer hetero
geen gezelschap. De „backbone" van deze
strijdmacht wordt gevormd door de z.g.
..speciale troepen" van het K.N.I.L., de
befaamde „groen-baretten" en, de „rood-
baretten" (parachutisten), voor een be
langrijk deel bestaande uit Ambonnezen
en Menadonezen. Dit zijn, naar U wel
licht bekend is, de beste soldaten van de
archipel. Ze zijn bovendien zeer pro-
Nederlands en voor het merendeel sterk
anti-republikeins. Ze hebben in de af-
gelopen jaren verscheidene zeer moei-
jke karweien moeten opknappen.
Overal, waar het helemaal mis dreigde te
gaan, gingen de groen- en rood-baretten
heen en ik zal de laatste zijn om te be
weren, dat zij altijd even gracieus zijn
opgetreden. Ze hebben daarom vele
vijanden. Maar ook vele bewonderaars.
Tot de A.P.R.A. behoren verder re-
cruten van de z.g. pre-federale bataljons,
Indonesiërs, die onder toezicht en lei
ding van het K.N.I.L. werden opgeleid
om later deel te kunnen uitmaken van het
Indonesische leger, zodra Indonesië zijn
vrijheid zou hebben verkregen. En ver
der zijn er gedeserteerde ondernemings
wachters en politie-agenten bij en ook
rtogal wat van alles wat. terwijl er ver
scheidene bataljons van het Islamitische
leger van de „Darul Islam", die met de
A.P.R.A. sympathiseren en eigenlijk on
der de bevelen van Westerling staan.
Wat wil Westerling
Westerling zelf is een oud-K.N.I.L.-
kapitein. Hij was tot medio 1948 com
mandant van het regiment speciale troe
pen. Zijn naam werd betrokken in de
beruchte zuivering van Zuid-Celebes, die
nogal hardhandig in haar werk is gegaan
en waarvan de merites nog niet zuiver
zijn omlijnd. Westerling geniet onder de
speciale troepen een enorme reputatie
voor personelijke moed en die moet men
hem inderdaad nageven. Na de Zuid-
Celebes- affaire die volgens Indone
sische bronnen 30.000 slachtoffers kostte-
verliet Westerling het K.N.I.L. en vestig,
de zich als burger op de Puntjakpas bij
Djakarta, waar hij een transportonder
neming begon. Het aureool bleef echter
stralen en nu het K.N.I.L. zich, wat de
Indonesische onderdelen betreft, moet
oplossen in de nieuwe strijdmacht van de
V.S.I. zijn er maar al te veel Indonesische
recruten uit het K.N.I.L., die naar Wes
terling opzien als leider.
Nu heeft de nieuwe Indonesische leger
leiding naar mijn smaak een ernstige fout
gemaakt. Er is duidelijk overeengekomen,
dat het nieuwe V.S.I.-ieger gelijkelijk
zou bestaan uit de voormalige T.N.I.
(van de republiek) en het voormalige
K.N.I.L., aangevuld met nieuwe miliciens.
Ook de federale bataljons, nog door de
Nederlanders opgeleid, zouden in het
nieuwe leger worden opgenomen. Het
logische gevolg zou zijn geweest, dat ook
de hoge functies in de nieuwe legerleiding
gelijkelijk zouden worden verdeeld tussen
T.N.I.- en K.N.I.L.-officieren.
Maar tot dusverre zijn alle hoge
functies in de .nieuwe legerleiding toe
gewezen aan T.N.I.-officierén, van de
minister van defensie af tot aan,de terri
toriale commando's toe Het K.N.I.L. is
er tot dusverre niet aan te pas gekomen
en het nieuwe V.S.I.-leger is tot nog
toe een voortzetting van de T.N.I., waar
voor de Indonesische manschappen van
het K.N.I.L. een grenzeloze minachting
hebben.
En hier hebt U de achtergrond van de
A.P.R.A.-beweging. Daar doorheen spefcn
nog de pogingen, die republikeins-ge
oriënteerde politici aanwenden om de
verschillende deelgebieden te liquideren.
MgeOost-Java is dat al gelukt. Met Pasun-
daUgaat het dezelfde kant op. Westerling
ole ik goed ken en die ik na de actie
„ergens in West-Java" nog interviewde,
wat mij onder verdenking heeft gebracht
met de A.P.R.A. te heulen, zodat ik een
arrestatie van Uw correspondent zeker
niet uitgesloten acht
beweert, dat zijn A.P.R.A. althans de
ontbinding van de negara Pasundam zal
kunnen tegenhouden. En verder zegt hij
er voor te strijden om het KNIL- zijn
plaats in het nieuwe V.S.I.-leger te geven.
Tevens wil hij de Japanse invloed uit de
T.N.I. doen verdwijnen. Vandaar zijn
verzoek om erkenning van de A.P.RA.
als leger van de negara Pasundan.
„Een demonstratie"
Dit is zijn befaamde ultimatum van
enige weken geleden, dat op 12 Januari
zou aflopen, doch op verzoek van een
militaire waarnemer van de U.N.C.I. werd
verlengd tot 12 Februari, hoewel Wester
ling niet garandeerde, dat hij zijn troepen
in bedwang zou kunnen houden. In ieder
geval kwam op Maandag 23 Januari J.l.
de „aanval". Het werd inderdaad een
Burgerlijke Stand
Geboren: Aaltje, dr van E. de Groot en
L. Dorland. Krugerlaan 12; Muriellè Anna
Charlotte, dr van A. de Rooij en H. C.
Latour, R. C. Bakhuizen van den Brink-
straat 25; Jan Johannes, zn van H. Tame-
rus en M. M. Broekhuizen, Boelekade 139;
Maria, dr van W. Verblaauw en C. J.
Assenberg, Boeweg 15; Johannes Pieter
Martin, zn van T. Britaemmer en M M.
J. van Bendegem, Tweede E. J. Potgie
terstraat 39; Wilhelmina Johanna, d. v. J.
W. Merbis en D. Flux. Achter de Vifcmarkt
19; Johnny, zn van J. D. Donker en A.
Bruss£, Koningin Wilhelminaweg 256; Jo
hanna Maria en Antoinette Maria Elisa
beth. dTS van P. J. H. Vergeer en A. H.
van Setten, Boelekade 207; Anne Elizabeth
Louisa, dr van L. van Vlaardingen en P.
A. van Ekeren, Tweede E. J. Potgieter- -
straat 13.
Giuiertrouwd: G. F. S
/an Oort; J C. Ellers
van Oort; J C. Ellers en J. van Driel;
8. Kelder en A C. M. Smits.
Overleden: Maria van Spengen. geh.
met W. Bikker, 71 J.; Anne Maria Paris,
81 J.; Maria Gerarda Ketel, wed. van J.
van Leeuwen, 78 jaar.
„walk-over". Het V.S.I.-leger in Bandung
wederom uitsluitend bestaande uit
republikeinse soldaten van de „Siliwangi-
di visie was in goed één uur uit Ban
dung verdreven.
Aan Westerling heb ik gevraagd, wat
de bedoeling van zijn actie was. „Een
demonstratie van de onmacht van de
de T.N.I.", zei hij. Nu, dfe demonstratie
is inderdaad afdoende feweest Zelfs de
militaire waarnemers zijn onder de in-
a'p'r Aek°men Van discipline der
Seder$ die Maandag hebben zich
overal in West Java incidenten voor
gedaan. die natuurlijk gemakkelijk wor
den vastgeknoopt aan de A.P.R.A., nu
vooral de Indonesische autoriteiten aan
„apra-itis" lijden. Ook in Djakarta kwa
men schietpartijen voor. De hoofdstad
werd in staat van verdediging gebracht,
er werden mensen gearresteerd (onder
wie de journalisten J. H. Ritman en Jos.
Kozak), de avondklok werd vervroegd,
de pers kreeg muilbanden om. enfin het
werd typisch een oorlogstoestand. Het is
ook op het ogenblik in Djakarta niet zo
plezierig en persoonlijk zit ik heel erg
op de schopstoel. Als waarnemgnd-hoofd
redacteur van de „Nieuwsgier" ben ik.al
enige malen op het kantoor van de mili
taire gouverneur ontboden om mij te ver
antwoorden voor dingen, die ik had ge
schreven of naar Nederland had' geseind,
maar ik ben toch niet van plgn om m'n
journalistieke geweten door de overste
Daan Jahja te laten onderdrukken. Ik
sympathiseer niet met Westerling of zijn
aotie, waar niets goeds uit kan voort
komen. Hij kan, naar mijn smaak, niet
winnen en als hij het K.N.I.L. de dit toe
komende plaats in het V.S.I.-leger wil
geven, zal hij dat op een andere manier
moeten proberen. De anti-Nederlandse
stemming is als gevolg van de beweging
van Westerling sterk toegenomen. Het is
dus helemaal mis.
Tot zover, lezers. De volgende week
vertel ik weer over Gouwenaars. Mis
schien, dat deze brief u zal helpen de ont- I
wikkelingen in West-Java beter te be
grijpen. JAN BOUWER; I
F. A. Imholz van Vossenburchkade 25
naar Gouwe 144; A G. Imholz—Scheffers
v. Flu weiensingel 83 n. Gouwe 144; P. J.
J. van Hout v. Cronjéstraat 29 n. Goejan-
verwelledijk 15; M. Th. E. van Hout—
Nielen v. Zoutmanplein 15 h. Goejanver-
welledijk 15; A. van Uunen v. Boelekade
249 n Houtmansgracht 19; J. Vissers v.
Prins Hendrikstraat 11 n. Woudstraat 13;
W. H. Sluijter (6 pers.) v. Oosthaven 58
n. JacoVvan Lennepkade 23: J. de Wit
(2 pers.) vNèSattensingel 54 n. v. Bergen
IJzendoornpark 9; L. van Mourik (4 pers
v. Baanstraat 38 n Zuidelijke Steijnkade
21; A. F. Roskam (4 pers.) v. Kleiweg 72
n. Ui verplein 90; H. Spee (2 pers. v. Wes
terkade 95 n. Rozendaal 18; V. Pijls (3
pers.) v. Crabethstraat 49 n. Jacob van
Lennepkade 21; A. Bogaart v Achter de
Vismarkt 52 n. Dr. Leydsstraat 16; J. de
Hoop (3 pers.) v. Sint Anthoniestraat 14a
n. Kuiperstraat 40; W. J. Nieuwveld (2
pers.) v. Kuiperstraat 40 n. Sint Anthonie
straat 14a; M. van Eek (2 pers.) v Chr.
de Wetstraat 22 n. Da Costakade 32; J.
Koppenol (4 pers.) v. Chr. de Wetstraat 22
n. Da Costakade 32; P. Koolmees (2 pers.)
v. Naaierstraat 2a n. P. C. Bothstraat 12;
H Schouten (3 pers.) v. P. C. Bothstraat
12 n. J. P. Heyestraat 16; F. de Bruijn (8
pers.) v. Muilenpoort 15 n. Erasmusstraat
2a; P. C. van der Post (4 pers.) v. Tollens
straat 26 n. Reigeretraat 27; H. van der
Vijgh v. Oosthaven 58 n Jacob van Len
nepkade 23; A. C. van Eijk v. de L. v.
Wijngaardenstraat 3 n. J. de Haenstraat 5;
K. van der Berg v. Baanstraat 40 n. Zui
delijke Steijnkade 21; E. C. Piket v. Woud
straat 25 n. Lange Tiendeweg 7; W. van
Welzenis v. Kievitstraat 9 n. Naaierstraat
2a; L. van Buuren v. P. C. Bothstraat 12
n. J. P. Heyestraat 16; J. J. Vrielink v.
Coornhertstraat 16 n. Walviastraat 38.
Advertentie.
Wendt U dan tot de Firma
I. N. POLDERVAART
GOUDA, TURFMARKT 1, TEL. 2534.
WU verzorgen douaneformaliteiten,
pakken en bevrachten voor U.
het
Messemaker pretendent
Door een 7—3 zege op HUlegereberg be
hield Messemaker I zijn kans op de eerste
plaats: C. F Tongerloo—w. A. Koeter 1—0,
J J. Jager Jr—Th. J, v. Ravensteyn 0—1,
P Aaird—H Hessels H. Meijer—C. A.
Sdhouten 1-C. A. RietdijkM. SOhllrt l-O,
C, P. HoolmeljerJ H Tjahrh* 'It—'l, J
den Broeder—J. E. Zmtrhout 1—4, W. E de
JongJ w. Vermeulen 1—0, J. J. Jager Sr
-P. Muyeson 1J. H. v. d. HarstH.
v. d. BeÜg 1
Ook Messemaker 3. dl* tegen GEB 2
speelde, kan op een goede wedstrijd terug
zien, daar de vermoedelijk einduitslag waar
schijnlijk 6—4 In het voordeed der Gouwe
naars zal worden: G. W. v. d. Duasen—A G.
v d. Beng aflgebr., dr A. Smeenk—M. L. v d.
Wolk aUgebr.. A. v. d. VUst—H. Langhorst
1—0 W. Groenendijk—J. R. Nap aCgebr N
J T. Hoogendoorn—F. J. Llinden afgébr
A. Boonstra—N. J. Poults 1—o. P. Horten-
sius—Ch. H. Künemann 10. J. Dekker—
L. Giljamse '/ia. ScharlooH. v. d. Vel
den 0—1; G. den Boer—A. Leezer 1—0. Voor
lopige uitslag Vit—Vit.
Dammen.
Damlust in de promotie
Damlust speelt mede in de promotie
wedstrijden voor een plaats in de hoofd
klasse van de Ned. Dambond. Door het
behalen van het kampioenschap le klasse
in het district Gouda is Damlust gerech
tigd hieraan deel te nemen.
Het wedstrijdrooster is als volgt: 9 Fe
bruari Damlust—Zwijndrecht; 14 Februari
Vlaardinger D.V.—Damlust; 22 Februari
DamlustDubbeldam.
De thuiswedstrijden worden gespeeld in
de bovenzaal van „De Reünie".
GOUDA: LANGE TIENDEWEG 53, TELEFOON 3485.
Erepenning der gemeente
toegekend
Ter gelegenheid van zijn 25-jarig lid
maatschap van het college van regenten
van het Hoffman's Gesticht hebben Burge
meester en Wethouders aan notaris J. van
Kranenburg, die zich voor deze instelling
zeer verdiênsteiyk heeft gemaakt en ook
overigens Gouda en zijn burgerij in vele
functies heeft gediend of nog dient, de
zilveren ere-pennlng der gemeente toege
kend.
De burgemeester heeft in tegenwoordig
heid van de wethouders en de andere
regenten van het Hoffman's Gesticht de
penning op het stadhuis met enige toe
passelijke woorden overhandigd.
Loop der bevolking
Ge vestigden: G. J. LipJoost en van
's Gravenhage naar Herenstraat 52; M. J.
ReidlngKeiler v. Rotterdam n. Groene-
weg 65; A. Jongbloed (3 pers.) v. Wasse
naar n. Krugerlaan 51; M. Roor (2 pers.) v.
Bodegraven n. Boomgaardstraat 95; E. C.
Verheij—Overduin v. Leiden n. Willens
123; W. T. T. Mulder v. Haastrecht n. Kat-
tenslngel 4; B. Bokhout v. Amsterdam n.
Kerkhoflaan 13; F. Fridzame v. Delfzijl n.
Kon. Wilhelminaweg 189; S. Kuik—van
Leeuwen (2 pers.) v. Aalsmeer n. Jan Phi-
lipsweg 97; C. H. J. Westerveld v. Wou
denberg n. Kattensingel 73; W. A de Jong
(2 pers) v. Reeuwijk n. Chr. de Wethstraat
21; G. J. de Kooter (3 pers.) v. Enkhuizen
n. Goejanverwellendijk 4.
Vertrokken: P. L. Brinkman van Boeken-
bergstraat 2 naar Rotterdam. Mathenes-
serdijk 467; M. Verstoep v. De la Reijlaan
40 n. Gouderak. B3; C. Hermenet v. Vier
de Kade 77 n. Poederoijen, Burgemeester
Posweg 3; H. J. M. Verbeek v. Van Swie-
tenstraat 4 n. Bergh, Zeddam. Kilderseweg
2; H. de Hoog v. Bod. straatweg 14 n. Wad-
dinxveen. Bod. straatweg 32; W. de Lange
v. Willens 45 n. Oudewater, St Ar.lhonius-
gesticht; J. M. van Rooijen—Nederhoff v.
Kattensingel 18 n. Bodegraven, Kerksteeg
53; J. Th. Engelen (5 pers.) v. Van der
Palmstraat 65 n. Eindhoven. A. der Kin-
derenstraat 28: C. Verweij v. Houtmans-
fracht 6 n. Rotterdam, Crooswijksekade
6b; M. VermeulenOskam v. Wachtel
straat 19 n. Waddinxveen, Burg. Trooststr.
117; R. Mozettd en G. Rizzl v. J. v. Len
nepkade 7 n. Hoensbroek, Demstraat 75;
T. Ot>rien v. O. de Boompjes 127 n. Om
men, Voorburg 1; M. W. Verboom—van
Duuren v. Wilhelmlnastraat 70 n. Moor
drecht. G. Willemstraat 8; C. M. Roos—van
Vliet v. Middelantstraat 2 n. Bodegraven,
Emmakade 119.
Predikbeurten voor Zondag
Nejd. Herv. Gemeente: St. Janskerk
(Achter de Kerk 5) 10 uur ds C Fortuin
te Berkel en Rodenrijs, bevestiging ds H.
M. Cnossen. 5 uur ds H. M. Cnossen. in
trede.
Westerkerk (Emmastraat 33) 10 uur ds
Gerh. Huls.
Kinderkerk (in gebouw „Calvijn". Turf
markt 14Ö) 10 uur ds J. J. Koning.
Ver. van Vrljz. Ned. Hervormden (Pe
perstraat 128) 10.30 uur ds J. Eikema,
Zaandam.
Remonstr. Geref. Gemeente (Keizer
straat 2) 10.30 uur flrof. dr G. J. Heering,
Oegstgeest.
.Evang. Lutherse Kerk (Gouwe 134) 10
uur ds W. F. Schröder.
Oud Katholieke Kerk (Gouwe 1Ö7) 10.30
en 6 uur pastoor G. F. Giskes.
Geref. Kerk (Turfmarkt 60) 10 en 5 uur
ds W. van Dijk.
Geref. Kerk art. 31 (Turfmarkt 54a) 9.45
en 4.30 uur ds G. Koenekoop.
Geref. Gemeente (Stationsplein 15) 10 en
5 uur dr C. Steenblok.
Chr. Geref. Kerk (Gouwe 141) 10 en 5
uuf ds M. Overduin. Nieuwpoork
Nederd. Geref. Gemeente (Zeugestraat
38) 10 en 5.15 uur ds Joh. van Weizen.
Vrije Evang. Gemeente (Turfmarkt 23)
10 en 5 uur ds J. I. van Wijck, Dinsdag
7.30 uur Bijbellezing ds J. I. van Wijck,
Zaterdag 7.30 uur bidstond.
Leger des Heils (Turfmarkt 111) 10 uur
Heiligingsdienst, 6.45 uur opemuchtsamen-
•Jkomst Markt, 7.30 uur -verlossingssamen-
komet. leidsters kapiteines E. Geutjes en
M. Meijerhof.
Kerk tfan Jezus Christus van de Heili
gen der laatste dagen (Spieringstraat 49) 3
uur dienst.
Goudse Stadsevangelisatie (Achter de
Kerk 10) 7.30 uur de heer W. F. Kloos.
(Bulten verantwoordelijkheid der redactie)
Gcldkloppcrtj
Bijna drie jaar vertoefde ik ais militair
in Indonesië. Langs goedé. maar ook bijna
onbegaanbare wegen heb ik gereden met
een bren-carrier. Terug in Holland, moest
ik alle kosten betalen voor het verkrijgen
van een rijbewijs om een auto te mogen
besturen.
Dit is natuurlijk logisch en gelukkig slaag
de ik na eerste oproep. Nu echter heb ik
weer moeten proefrijden met weer alle
kosten hieraan verbonden voor het halen
van een rijbewijs voor een (schrik nietf)
fiets met hulpmotor.
Is dit nu niet een beetje te bar en lijkt
dit niet op een soort geldklopperlj? Ik be
taalde. maar ik hoop. dat deze regels er
toe zullen leiden, dat een ander wordt
vrijgesteld. In ieder geval degenen die in
bezit zijn van een rijbewijs van een auto.
Gerepatrieerd militair.
Over het algemeen verdient de mede
werking van het bedrijfsleven bij de
plaatsing van gedemobiliseerden het
predicaat prima, zo zegt het werkcomité
van de Demobllisatieraad Gouda in het
verslag, waarin het van zijn bemoeiingen
in het afgelopen jaar vertelt. -Rehalve aan
het bedrijfsleven brengt het comité dank
aan het personeel van het Arbeidsbureau,
dat de juiste instelling ten opzichte van de
aan het Nederlandse burgerleven ontwende
militairen bleek en hun specifieke pro
blemen wist te vinden en een grote mate
van hulpvaardigheid heeft tentoongespreid.
Een compliment krijgen ook de gezamen
lijke huisvestingsinstanties te Gouda voor
de voorbeeldige medewerking.
In 1949 repatrieerden 133 Gouwenaars
er vertrokken er 56 naar de tropen Het
comité kreeg bezoek van 116 militairen:
uit Gouda 75. Moordrecht 2. Waddinxveen
10. Boskoop 8. Stolwijk 1. Nieuwerkerk
a. d. IJssel 4. Reeuwijk 7. Zevenhulzen 1.
Haastrecht 3. Ouderkerk a. d. IJssel 1,
Gouderak-l, Schoonhoven 2. Ammerstol 1.
Uit deze cijfers valt te concluderen, dat
een flink aantal gedemobiliseerden geen
beroep op de Demobllisatieraad doet.
In Gouda waren dat er 58 (133-75) die dus
direct een werkkring hadden, hetgeen wil
zeggen, dat zij in de oude betrekking
terugkeerden (43'/»).
Van de 116 personen, die zich tot de
Demëbilisatieraad wendden, werden ge
plaatst 46 door het Arbeidsbureau 25
vonden<«*glf werk, 21 zijn nog ingeschreven
(in December gerepatrieerd en dus aan
het einde van het verslagjaar nog niet
gedemobiliseerd). 11 werden op de rijks
werkplaatsen geschoold en 13 ressorteren
onder een ander arbeidsbureau dan Gouda.
De plaatsing van arbeidskrachten ge
schiedde uitsluitend door het Arbeids
bureau, nadat het werkcomité in een
persoonlijk onderhoud met de betrokkenen
de vaak zeer uiteenlopende wensen en
mogelijkheden had besproken. Niet zelden
mo^st worden geadviseerd van oorsproiy-
kelijke plannen af te zien. hetzij omdat/Te
test. waaraan een groot aantal militalfen
zich vrijwillig of op aanraden vanOiet
comité onderwierp, daartoe aanleiding
gaf, hetzij wndat de wensen van de be
trokkenen niet de grootst mogelijke waar
borg voor een zo goed mogelijke toekomst
inhielden.
Een vaak met succes toegepast middel
was het verschaffen van introducties aan
militairen voor een bepaald bedrijf. De
ondernemer toonde hun dan hoe ingrijpend
het bedrijf na hun vertrek was gewijzigd
Menig gerepatrierde. die aanvankelijk
dacht nooit meer aan fabrieksarbeid te
kuhnen wennen, is bij zulke gelegenheden
van gedachten veranderd.
Niet zelden moest het comité een sol
licitatie ondersteunen; vooral bij over
heidsinstellingen was dit het geval. Indien
mogelijk geschiedde dit door een der leden
persoonlijk.
Autovak vol
In het najaar arriveerde een betrekkelijk
grote groep technisch onderlegd personeel
door het vrijkomen van een aantal leger-
werkplaatsen. hoofdzakelijk automonteurs,
die aan het Arbeidsbureau heel wat hoofd
brekens hebben gekost, omdat noch in de
stad. noch in wijde omgeving een plaat
singsmogelijkheid bestond. >|#or zover
de betrokkenen een Ambachtsschool
opleiding Jiadden gevolgd waren zij nog
wel voorlopig bij de metaalnijverheid
onder te brengen. De vooruitzichten in
het autovak. waarvoor juist de militairen
zo'n grote belangstelling hebben, zijn ech
ter de eerstkomende jaren zeer somber
Ofschoon in mindere mate geldt hetzelfde
voor sommige andere geschoolde beroepen,
althans in Gouda en omgeving. Hierbij
wordt in de eerste plaats gedacht aan
bakkers, electriciens en bankwerkers.
Tekenend is het. dat onder de militairen
vrijwel geen belangstelling bestaat voor
de beroepen van metselaar, stukadoor en
loodgieter, waaraan overal een zo groot
tekort bestaat, dat een goede toekoms*
daarin verzekerd moet zijn.
De animo voor overheidsbetrekkingen
was veel kleiner dan in 1948. De oorzaak
daarvan ligt waarschijnlijk in de veel
jeugdiger gemiddelde leeftijd van de
teruggekeerden, welke de behoefte aan
een. naar men zegt, rustige en onbezorgde
toekomst, eigen aan de overheidbetrek-
king. minder doet medespreken.
Verscheidene bedrijven vroegen speciaal
gewezen militairen en waren soms bereid
om met de vervulling van vacatures te
wachten tótdat zich geschikte candidaten
voordeden.
Overigens is het een verheugend ver
schijnsel aldus het verslag, dat zo be
trekkelijk weinig ongeschoolden terug
keren. De grote meerderheid der jongens
die een vak kennen, hebben de ambachts
school bezocht en behoeven slechts prac-
tisch te werken om ervaring en routine od
te doen.
Ook in 1949 werd voor de scholing uit
sluitend gebruik gemaakt van de rijks
werkplaatsen De in het verslag van 1948
uitgesproken verwachting, dat de scholing
in de bedrijven geen succes zou worden,
ornaat de daarvoor door het Rijk toege
stane vergoeding in de meeste gevallen
onvoldoende is. werd bewaarheid. Voor
zover het bedrijf zelf niet een eigen be-
i i du °Pleld,n8 van geschikte
krachten, is de bereidheid om op de door
vastgestelde voorwaarden ex-
militairen te scholen niet groot.
Scholingsprobleem
De scholingen welke in 1948 aanvingen
en gedurende 1949 werden beëindigd kon-
d5n v.rU spoedig worden gevolgd door
plaatsing in het bedrijfsleven, maar de in
w»,J,enr-la5 !?48 u,t8ësproken ver-
nffciÜ v i Plaatsing vaji de op de
opgeleide werkkrachten
MmSh^SSL uworden 18 werke
lijkheid gebleken. Het bedrijfsleven vraagt
«Iua e". meer YolslaSen vaklieden en
rikAr nnn ovan. .volledlSe vakbekwaamheid
a! arbeiders van 23 of 24 jaar. zoals
leefHideShPt0U nmI1iita,ren' *an wie °P die
K^ftooM Y loon moet worden uit
betaald. De cursisten zijn nu eenmaal bij
12? t iVan de rijkswerkinrichting
d SJhÏTS vaklieden, zij moeten
de .gelegenheid krijgen om zich -in de be-
drijven verder te bekwamen. De daaraan
moeilijkheden, die ongetwijfeld
ku^n hTf eJaar ,n?g zuIIen toenemen.
hSn werkcomité er niet van weer-
m een Wdin«, te blijven
P^apagetren «m waajJpfegeltfk stelling te
nemen tegen invloeden, welke de scholing
zouden kunnen frustreren door een mis
plaatste dwang tot terugkeer in het oude
beroep
Het werkcomité heeft in vakkringen al
stemmen beluisterd, welke een voortge
zette bemoeiing van het Rijk met de „af
gestudeerde" cursisten van de rijkswerk
plaatsen voorstaan, b.v. door het toekennen
van een trainingstoeslag.
Tegen deze gedachte kunnen gegronde
bezwaren worden aangevoerd maar het
is de vraag of de practtjk niet reeds in
de naaste toekomst de noodzaak van een
ernstige overweging van dit vraagstuk zal
aantonen.
Gedurende het verslagjaar was het aan
tal scholingsgevallen niet alleen absoluut,
doch vooral ook relatief kleiner dan in
1948. De oorzaak daarvan ligt niet alleen
in de minder toeschietelijke houding van
het Rijk, maar voor een goed deel ook in
een geringere behoefte aan scholing Het
was een verrassing, dat van de tweede
grote groep repatriërenden - de 7-
December-divisie de meesten de
opleiding, welke ze kozen nog vóór hun
vertrek naar Indonesië hadden kunnen
voltooien.
De met de le Divisie opgedane ervarin
gen zijn hoopgevend voor de toekomst.
De tot de 2e Divisie behorende militairen,
die in het voorjaar van 1950 zullen terug
keren. hebben immers, omdat zij later
onder de wapenen zijn gekomen, een nog
betere gelegenheid gehad om zich voor
vak te bekwamen. Zij hebben bovendien
het voordeel jonger te zijn en nog een
tijd van hoogconjunctuur in het vaderland
te hebben medegemaakt, zodat mag wor
den verwacht, dat de meesten een werk
kring hadden, waarin zij kunnen terug
keren.
Maar daarmede eindigt, zegt het verslag,
het optimisme. De versnelde en omvang
rijke repatriëring zullen nog menig
moeilijk probleem opleveren, voor dé
oplossing waarvan de medewerking van
het bedrijfsleven onmisbaar Is.
Insluiperswerk
Vit het kantoor van een raak aan de
Kleiweg la Donderdagavond een geld
kistje met ƒ200 gestolen.
Boekenkeur
Aescuslaap in Weideveld
Dat een dorpsdokter niet alleen zijn me-
dische zorg voor zijn patiënten heeft, maar
dikwijls ook de tegenstand van zijn dorps
genoten ondervindt op geheel ander ter
rein. zal wel de ervaring zijn van vele
andete artsen, wier idealisme en nieuwe
denkbeelden moeilijk accorderen met de
kortzichtigheid en afgunst van de dorps
bevolking. In het bijzonder als die belang
stelling van de dokter naar politieke
vraagstukken uitgaat en een opvatting tot
resultaat heeft, die Indruist tegen de denk
beelden vam anderen. In zo'n positie is dr
Beylard, de hoofdfiguur uit „Vrouwen om
dr Beyland" geplaatst en deze controverse
is het onderwerp van een niguw boek van
dr J. van Arkel Zegwaard, dat onder de
titel Aesculaap in Weideveld" bij A. J. G.
Strengholt te Amsterdam is verschenen
De schrijver heeft over dat gegeven een
boeiend verhaal geschreven, al werken zo
nu en dan de populair-wetenschappelijke
beet. ouwingen over medische aangelegen-
heden remmend op de vaart, waarmede de
verwikkelingen in het dorpsleven zich aan
de lezer openbaren.
Ursula trouwt in Singapore
Zo eenvoudig als de titel aangeeft is
de geschiedenis in deze meisjesroman van
Ans van Breda bepaald niet Want er ge
beurt heel veel voordat Ursula, het jonge
blonde meisje uit Batavia, het doel van
de eerste étappe van haar levenswandel
bereikt en de titel waar gaat maken. Ur
sula, die op het moment dat zij in Tand
jong Priok op de boot naar Singapore
stapt, vrij van elke lovestory i^ gaat op
dat reisje avonturen tegemoet, die niet
alleen romantisch, maar ook spannend en
verrassend zijn. Dat heeft ze allemaal te
danken aan een oom, die van een vreem
de laatste wilsbeschikking heeft gehou
den en zijn nichtje daarmee in een sfeer
brengt, waarin de gulzigste lezer van de
tective-verhalen zich gaarne eens zal wil
len verplaatsen. Het/boek is vlot geschre
ven en verschenen A>ij Kluitman te Alk
maar.
Het kruis langs de weg
Waf in dit* boek van een onbekende
schrijver iif het bijzonder aanspreekt is de
fijne karaktertekening van de hoofdper
sonen. Dit vooral is de grote waarde van
dit levendige verhaal Cver het smokkelbe
drijf in het Zuiden des lands, waarin de
lezer onder meer kennis maakt met de
sympathieke figuur van wachtmeester Ru-
dolf Koper, die om zijn werk zijn vele
vrienden moet verspelen terwille van de
eerbied van een enkeling. Zuiver geeft de
schrijver, onder het pseudoniem Rob Ster-
kernburgh, deze figuur weer tegen een
achtergrond van spannende gebeurtenis
sen. Mede door de prettige schrijftrant is
dit eerste boek van de nieuwe Triomfreeks
een roman, die de lezer niet lipht zal ver
geten. De Triomf-reeks verschijnt bij de
uitgeverij Jan van Tuyl te Amersfoort-
Antwerpen.-
Ds Ulfers' jeugdbijbei
Dat de jeugdbijbei van ds S. Ulfers een
achtste druk beleefde, bewijst voldoende
de waarde van dit werk, dat hferzien is
door mevr. C. J. E. Stelma-Loosjes en dr
J. N. Stelma. Ds Ulferg is een prettig ver-
teUer, die zonder in bijzonderheden te
treden zijn jonge lezers van 10 tot 14 jaar
weet te boeien, al i8 de taal, die hij ge
bruikt, soms een tikje ouderwets. Het is
het boek voor kinderen, die de Zondags
school bezoeken of op catechisatie zijn en
die thuis de bijbelse geschiedenissen, die
hun daar worden verteld, eens willen
overlezen. Maar het heeft ook zijn waar
de voor de jeugd uit buitenkerkelijke
kringen, omdat zij door dit boek kan ken
nisnemen wan zovele zaken, die zij in
het verdere leven op cultureel gebied en
In de omgangstaal zal ontmoeten Deze
prachtige uitgave met vele gekleurde pla
ten is verschenen bij A. Voorhoeve te
Rotterdam.
Blue Skies
Schouwburg Bioscoop. rj ,ult
alle songs ln deze musical wel herinn»!
Want ze zijn nog van deza tUd Tb?
hoeft er uw radio maar voor aan te zettl"
om ze te kunnen horen. „Fm dreamh,??
a white Christmas „A pretty girl i„ m?'
a melody". „Always" of de tflSson,
"B1Ue Skie8"' He* zMner enkel,
uit het omvangrijke werk ven een d?
meest populaire en productieve so„!
writers sedert de eerste wereldoS
Irving Berlin. HIJ schreef tot nu toe
tweehonderd songe en een twfntteui
wordt U in deze film gebracht. Dmffi
wil een eenvoudig historisch overzl-ht
van het werk van Berlin geven en
doet dat in talrijke uitstekende ehows
door een eenvoudig verhaaltje geboidtn
worden, en is een voortdurende stroom
var.gevoelige.vrolijke en siepend. m°™
dteën, waarbij de grote attracties Bins
Crosby en Fred Astalre zijn, die leder oi
eigen terrein uitstekend voor de dSS
komen. Blng in de songs, Fred tappend
en dansend* over de planken. Astatr, i,
bijzonder goed op dreef als hij op „Putti?
on the Rits ln een geklede pantalon ea
met hoge hoed en wandelatok een parodl.
van de deftlgdoenera in een hotel wee
geeft en Bing laat zijn zoetgevooisde stem
op zo menig paaaettde omgeving tot ie.
noegen van zijn toehoorders horen. Met
dit tweetal trekken mee de blonde Joan
Caulfield, de temperamentvolle Olga San
Juan en Billy de Wolfe, die haast voor
evenveel show zorgen als de voor-shower.
Ontsnapt van Duivelseiland
Thalia Theater. Het Duivelseiland,
de verblijfplaats van tot verbanning en
dwangarbeid veroordeelde Franse „zware
jongens", en ook de oorlog, hebben belde
reeds tal van keren tot basis gediend van
meer of minder spannende en aangrijpen
de verhalen en films.
Het lijkt daarom moeilijk op dit terrein
nog iets origineels te brengen en toch ia
dat met deze film gedaan. De originali
teit ligt «iet alleen in het feit, dat Dui
velseiland en oorlog tezamen de grond
slag vormen voor de geschiedenis. Deson
danks bepaalt ze zich tot feiten en aan
vaardbare mogelijkheden en zelfa het slot,
dat de hoofdpersoon doet sneuvelen, Juist
op de verjaardag van zijn zoontje, blijft
al is deze toevalligheid kennelijk een
offer aan de aandoenlijkheid, toch binnen
het kader van het mogelijke. Daarom
houdt dit filmverhaal zich steeds ln een
sfeer van echtheid, hetgeen het er in
opgaan en er mee meeleven al heel ge
makkelijk maakt. Ook de opbouw is ori
gineel; de film begint het verhaal te ver
tellen, dicht bij het einde ervan, gaat van
daar terug tot op de helft, daarvan naar
het eigenlijke begin, om vervolgens daar
vandaan, zonder in herhalingen te vallen
naar het totale slot te koersen. De kern
vormt de lotgevallen van vijf gestraften,
die van het Duivelseiland ontvluchten,
om voor hun vaderland te kunnen vechten
en die Frankrijk is al gevallen voor
huh pogen slaagt tenslotte bij de „Vrije
Fransen" in Engeland terecht komen. Hun
geschiedenis heeft tal van ontroerende en
spannende momenten. Het meest span
nende ervan Is het gevecht van het schip,
dat hen heeft opgepikt, met een Duitse
bommenwerper, dat de indruk maakt
uiterst natuurgetrouw te zijn. Het spel is
volkomen in overeenstemming met de
vertelling en de opbouw, wat zeggen wil:
eveneens opvallend goed. Wat geen won
der Is. daar de voornaamste rollen allen
ln handen zijn van groten onder de film
acteurs. zoals o m. Humphrey Bogart, Frits
van Dongen (alias Philip Dom), Peter
Lorre, Claude Rains, Victor Francen,
Michele Morgan enz.
Warschau concerto
Réunie-Bloseoop. Dit is een merk
waardige film. Het gegeven is niet nieuw.
Aan de ene kant staan de vrouw en de
kunst en aan de andere kant staat het
Vaderland. Nu is het de man opgelegd om
tussen deze grootheden te kiezen. Hij
kiest zijn Vaderland, het ln 1939 onder de
voet gelopen Polen. Radetzky is pianist
en dient zijn land als oorlogsvlleger. Via
Roemenië ontsnapt hij naar Amerika.
Daar trouwt hij, geeft concerten, mbar als
de Polen een eskader vormen keert hij
via Engeland naar de oorlog terug. Geen
nieuwe gegevens dus en soms in de uit
werking herinnerend aan Chopin. Wie
echter zou denken, dat hij de verbonden
heid van Rodetzky met zijn kunst zal
ervaren, dat hij iets zal zien van de strijd
van de kunstenaar Rodetzky, komt be
drogen uit. Alles is toegespitst op de strijd
van de vrouw om het behoud van haar
man. Dramatiek genoeg dus. Merkwaardig
is nu, dat de regie zo lauw op dit onder
werp is ingegaan, dat er slechts kwalijk
verteerbare dialogen uit voortvloeien.
Merkwaardig ook. dat men voor de hoofd
rol iemand uitzocht met zo'n zielloos ge-
Gcht als Anton Walbrook, terwijl Sally
Gray ook maar zelden explosief genoeg
was.
Maar even merkwaardig i«, dat men de
hoofdrollen heeft omgeven door een stel
tweede-plan spelers, die er zijn mogen.
Mannen met koppen en die er ook wat
mee uitvoeren.
Maar nog merkwaardiger is het, dat de
regie >n sommige gedeelten een wijze van
uitdrukking heeft gevonden, waarbij haar
gaarne de slappe-thee-dialogen worden
vergeven: dan is er leven, vaart, be
weging, spanning, dan groeit de film naar
een climax toe. Zo is het bfegin, zo is het
eind. Graag hadden we de pianist wat
meer gehoord, zoals b.v. ln zijn Warschau-
concerto, overigens een Juister titel dan
Danjerous Moonlight.
Een merkwaardige film door de gemiste
kansen en de vele voltreffers. Toch wel
sympathiek. In het voorprogramma een
buitengewoon aardige Walt Disney kleu-
renfilmpje.
Vrijdagavond vond de loting plaats voor
de 500 en de 5000 meter der Europese kam-
P. £?8C/?apEen. welke hedenmiddag te Hel-
sinki zijn begonnen De Tsjechen, die aan
vankelijk hadden ingeschreven, lieten ver
stek gaan, zodat slechts 21 rijders op de
deelnemerslijst kwamen te staan. Kees
Broekman rijdt op de 500 meter tegen Reidar
Liaklev, zijn oude rivaal op de langere af
standen. terwijl zowel Wlm van der Voort
ais Cm- Heus tegen twee Finnen hebben ge
loot. Tenslotte komt Anton Huiskes op de
korte afstand uit tegen Johnny Gronshey
die voor Engeland start.
De loting op de 500 meter had het volgende
Wlck«r°«m (Zweden)~CaroM
(Italië), Heus (Nederland)—Salomaa (Fin
land); Wahl (Noorwegen—Loerlncz (Honga
rije); Gronshey. (EngelandJ-Huiakes (Neder-
and Merennyl (Hongarlje)-Laltlnen (Fln-
land): Andersen (Noorwegen)—Hedlund
(Zwaden): Musolino (Italië)—Asplund (Zwe
den); Broekman (Nederland)-Llaklev (Noor-
Wegen); Parkklnen (Finland)—Karlsson (Zwe
den); Van der Voort (Nederland—Suoma-
alleen (ï"lnland'; Hau*" (Noorwegen) rijdt
De loting voor de 500 meter had het vol
gende resultaat: Asplund—Heus; Cronshey—
Loerlncz; Salomaa—CaroliHaugll—Hedlund;
Laltinen—Merenyi; Musolino—Andersen;
Huiskes—Parkkinen; Van der Voort—
Liaklev; Wlckstroem—Suomalalnen; Karls
son—Broekman; Henry Wahl «HeeiK
De Nederlandle rijders hebben niet1 onge
lukkig geloot. Behalve Heus rijden zij allen
na HJalmar Anderson zodat men een schema
kan opzetten aan de hand van de prestaties
van Andersen. Aan de andere kant kan het
ook nadelig zijn om zo laat op de middag te
starten, aangezien de mogelijkheid groot l«.
dat de temperatuur aanzienlijk daalt. Het
is bekend/dat Kornel Pajor piet naar Hel
sinki is gegaan, aangezien zijn vorm te
wensen over laat. HIJ weigerde het vorig
jaar naar Hongarije terug te keren en
woonde sindsttlen te Stockholm. Hij heeft de
organisatoren te Helsinki gevraagd of men
voor zijn veiligheid, als hij toch zou komen,
zou kunnen Instaan, doch een dergelijke
garantie kon men van Finse zijde niet geven.
De Tsjechen ten slotte zijn niet gekomen
wegens moeilijkheden met hun paspoorten.
Kees Broekman heeft tijdens de training
te Helsinki een goede Indruk gemaakt De
baan van Helsinki ligt hem wel: maar vrij
wel iedereen geeft HJalmar Andersen d#
beste kansen vóór de Europese titel met
Broekman op de tweede plaata.
4
HET UITGESTREKTE GEBIED der Verenigde Staten is zeer
rijk aan natuurschoon van zeer gevarieerd karakter. Men
moet het Congres, dat in 1832 besloot bepaalde gebiedsdelen te
beschermen en voor de jacht te sluiten hiervoor nog steeds dank
baar zijn. Allengs werd het aantal „nationale parken" uitgebreid.
Een der vermaardste is het Yellowstone Park, dat een oppervlakte
beslaat van niet minder dan 8500 km2, de aangrenzende bossen
niet eens meegerekend. Het park is dus groter dan onze provincies
Gelderland en Utrecht te zamen. En over het gehele land vindt
men dergelijke reusachtige parkenhet ene nog mooier dan het
andere.
Het Yellowstone Park dankt zijn naam aan de Yellowstone rivier,
die uitmondt in de Mississippi en van zijn oorsprong af door een
prachtig meer (1300 km lang) loopt in de uiterste Noord-Westhoek van
de staat Wyoming. Rond dit meer en te midden van hgge bergen,
weikei toppen steeds met sneeuw zijn bedekt, ligt het wonderland
van de veie geysers. De benaming Yellowstone (gele steen) is ontleend
aan de Indiaanse naam voor der gele kleur der rotswanden in de canyons.
Honderd jaar geleden werd dit gebied door de Roodhuiden angstvallig
gemeden, omdat er boze geesten zouden huizen. Het voortdurende
rommelen in de aarde, de onheilspellende geluiden afkomstig van de
talloze bronnen ver in de omtrek, sterkten hen in dit geloof. De meest
fantastische verhalen deden de ronde, welke de nieuwsgierigheid van
ondernemende natuurvorsers prikkelden erw,hen er op uit deden gaan.
Weldra stond deze streek bekend als een der grootste wonderen van
de Verenigde Staten.
F' 1872 besloot de regering dit gebied voor het nageslacht veilig te
stellen en men verklaarde het Nationaal Park. Des zomers trekken
honderden toeristen naar dit prachtige oord, waar men wekenlang
kan doorbrengen en zich telkens weer zal verbazen over al het schoons
dat de Natuur er heeft gewrocht
Een der beste routes is per trein tot het
stadje Cody en vandaar per autobus naar
het Yellowstone-meer.
Tachtig rni^n door een wilde, maar
zeer mooie omgeving over een der ge
weldige autoweAi. waaraan Amerika zo
rijk is: de Codjpload, of de Red Lodge
Highway. Ver weg is men hier van wol
kenkrabbers en de drukke Amerikaanse
steden in een heerlijke stilte. Slechts hier
en daar ontdekt men een eenzame ranch
en enige ronddwalende cowboys. Een
paradijs.
Yellowstone Lake!
De wageq stroomt leeg. De mensen
verspreiden' zich. Wij slaan ons bivak op
en genieten van een fantastisch mooie
zonsondergang De volgende morgen ber
klimmen wij de Mount Washburn, van
waar men een schitterend uitzicht heeft
op het meer en de omliggende bergen,
majestueuze reuzen.
Rond het meer ziet men de dampende
fonteinen der talrijke geysers, overblijf-
aelen uit een vulkanisch tijdperk, welke
nu dienst doen als zo vele veiligheids
kleppen. Hier kan men ook de watervallen
van de Yellowstone-rlvier bewonderen en
da grillige Grand-Canyon. Deze Canyon
is wel niet zo groots als zijn soortgenoot
in Colorado, maar hij heeft een zeer
aparte eigen schoonheid.
D« rotspunten hebben zeer eigenaardige
vormen en zij doen vaak denken aan oqde
burchten. De watervallen er zijn er
twee die met donderend geraas omlaag
«torten, liggen een kwart mijl uit elkaar.
Boven deze vallen stroomt de rivier kalm
«n onbewogen en men verwacht dan ook
geen ogenblik, dat zij atraks met oor-
*ardovend gewald in een afgrond van wel
S0 meter diepte zal storten. Dan stroomt
de Yellowstone weer kalm v*rd*r. blijk
baar om adem te halen alvorens zij haar
tweede sprong naar beneden, nu zelfs
over een hoogte van 120 meter, doet.
Van boven gezien bieden deze watervallen
een imposant schouwspel Als een zilveren
lint stroomt de rivier tussen loodrechte
wanden. Het Yellow Bassin, waarin de
grootste merkwaardigheden te zien zijn,
omsluit da bergketenen, waarop de
Yellowstone ontspringt, ten Zuiden van
de Washburn en de Grand Canyon. Van
de Washburii af kan men het bassin, ver
moedelijk de krater van een vroeg%re
vulkaan, geheel overzien. Het gehele
gebied* is trouwen» vulkanisch.
Als men naar het meer afdaalt, neemt
men een merkwaardig verschijnsel waar:
het water, dat 's morgena zo glad was als
een spiegel, wordt 's avonds onstuimig.
Dit verschijneel herhaalt zich Iedere dag.
Zullen wij even een bad nemen? Het ia
een vrij warme zomerdag en het meer
ziet er aanlokkelijk uit
Ontwikkeld door Philips
De gemeentelijke havendienst van
Schiphol heeft in samenwerking met het
gemeentelijk Energiebedrijf te Amsterdam
bij Philips een bestelling gedaan voor 80
nieuwe lampen ten behoeve van de ver
lichting van de onlangs gereedgekomen
Noord-Zuid baan 01-19. Deze lamp 16 ont
wikkeld door Philips In samenwerking
met de havendienst van Schiphol.
De nieüwe Philipslamp heeft een maxi
mum lichtsterkte van 12000 kaars. De
uitstraling van de lampen is dusdanig ge
bundeld. dat de .piloten de baan van vrij
grote afstand kunnen onderkennen en toch
niet bij de landing door het licht verblind
worden. Bovendien is £e lamp voorzien
Yian een zgn. toplichtje met geringere uit
straling, waardoor de vlieger de baan
van alle zijden duidelijk kan zien liggen.
De lichtsterkte is regelbaar in vijf gra
daties, al naar gelang de weersomstandig
heden. Door toepassing van serieschake
ling is een gelijke lichtsterkte van de
langs de baan, geïnstalleerde lampen ge
waarborgd.
Volgens deskundigen op Schiphol be
tekent de ontwikkeling van deze nieuwe
Philipslamp een grote vooruitgang op het
gebied van de baanverlichting, op vlieg-1
velden. De Engelse verhchjingslampen,
die op het ogenblik op de meeste banen
in gebruik zijn, bezitten slechts een maxi
mum lichtsterkte van 5000. kaars en zijn
bovendien niet uitgerust met het genoem
de toplichtje.
De grote waterval van de Yellowstone.
Y'E friidden van een ongewoon rijke natuur: met sneeuw bedekte
bergen, watervallen en fantastisch gekleurde rotswanden, vindt
men er ontelbare koud- en warm watergeysers, die met grote regel
maat werken als zat een uurwerk in het inwendige der aarde.
Voorts modderbronnen in allerlei kleuren, soda heuvels en een
bron, die aluminium spuit. Hier en daar een heksenketel met on
deraards geTommel en uit de bodem opstijgende, verstikkende zwa
veldampen; elders plekjes, waar men zich de natuur niet liefelijker
kan indenken.
overeenstemming vertoont met het hoofd
deksel van de sqldaten in de Vrijheids
oorlog. Ook deze kegel is het restant van
een uitgewerkte geyser.
BIJ DE Ci
vele wi
s
CASCADE CREEK ontmoet men
geysers spuiten sneeuwwitte modder om
hoog. andere daarentegen modder in gele,
bruine of rode tinten Zeer karakteristiek
heeft men deze poelen de „Verfpotten"
gedoopt.
Op enige afstand van dezemodder
bronnen staat in een geyser glashelder
water te koken, zond el* evenwel ooit over
de rand te komen. Van deze wonderlijke
bronnen zijn er ongeveer 3600 In het park,
naast ca. duizend geyser^. De voornaamste
geysers, waaronder de beroemdste, de
„Oude Getrouwe" treft men aan in de
Upper- of Bbvenbassins. De Oude Ge
trouwe stuwt ieder uur een waterstraal
van ongeveer vijftig meter omhoog. De
stiptheid, waarmede deze geyser werkt,
is opvallend. Al deze geysers hebben
trouwens ieder Êen eigen rhythme. De een
levert kokend water, er vlak naast pro
duceert een andere geyser ijskoud water.
Boven de Yellowstone waterval verheft
zich een witte heuvel, die uit zuivere soda
bestaat Er om heen stijgen rook en damp
uit. spleten en gaten in de bodem. Vuil
gele zwaveldampen ontsnappen uit de
aarde. Hier en daar Is de aardkorst zo
dun. dat men dit terrein zorgvuldig heelt
afgezet om een argeloze bezoeker niet
nodeloos in levensgevaar te brengen Door
de verstikkende zwaveldampen is een
langdurig verblijf ter plaatse onmogelijk.
Vlak bij deze ..Duivels-brouwerij" stro
men talrijke kleine beekjes naar een
moeras. Uit het midden van dit moeras
spuit een modderfontein, die uit nagenoeg
zuiver aluminium moet bestaan. Voort
durend hoort men er een angstaanjagend
gerommel. Hier bevinden zich ook enige
warm-water-geysers, waarvan er één
regelmatig om de zes uuc werkt. Zodra
er een uitbarsting is geweest, zaty het
water terug, daarna rijst het weer lang
zaam omhoog.
De omliggende bergketens zijn het ge
hele jaar door met sneeuw bedekt. In de
valleien is de lucht des zomers buiten
gewoon zuiver en dus zeer gezond. Van
daar dat er vele herstellingsoorden zijn
gebouwd.
deze tekening ziet de lezer de brug over de Dijle, die dwars door het
prachtige Mechelen stroomt. Na Brugge en Gent is Mechelen wel zo
ongeveer de mooiste Vlaamse stad, ofschoon men Brussel en Antwerpen
niet onderschatten mag. Maar in deze laatste twee steden is de schoonheid
van de oude Vlaamse cultuur meer verspreid over een uitgestrekt gebied.
Het is er niet zo'n eenheid als in de drie eerstgenoemde steden. De
schade, die de eerste wereldoorlog te Mechelen teweegbracht, is in de
jaren, die er op volgden, goeddeels hersteld en de tijd zorgde ervoor, dat
de in oude stijl opgetrokken gevels reeds het patine kregen, dat bij die
fagades vereist is.
In de tweede wereldoorlog is Mechglen, in weerwil van de vernietigings-
potentie van het moderne oorlogsapparaat, er tamelijk goed afgekomen.
Behalve de kerk van „O.L. Vrouwe over de Dijle" en enkele geringe
beschadigingen aan enige wonderbaarlijk prachtige gevels is er althans
in de eigenlijke kern van Mechelen weinig vernield. Gelukkig maar, want
het meeste, dat men nu nog in Mechelen kan aanschouwen, behoort tot
het „zorgvuldig te sparen oud stedeschoon", zoals wijlen architect Verheul
zich uitdrukte, wanneer hij over de Haringvliet en Nie&we Haven te
Rotterdam sprak enige maanden Rechts "boor het gruwelijke bombardement
T ANGS DE OEVER kan men vele mooie
■*-' geysers bewonderen- enkele strekken
zich tot in het meer ui f Op de rand van
een krater, die maar net even boven de
oppexvlakte van het meer uitkomt, staat
een hengelaar. Een vreemde plaats heeft
die man uitgezocht om een visje te ver
schalken. Of heeft hij er misschien een
speciale reden voor?« Kijlf, hij heeft beet,
een vis van een paar pond spartelt aan
de lijn. Wat doet die hengelaar nu? .Hij
wendt zich om, houdt de vis in de bron,
trekt hem nog geen minuut later voor
zichtig op, maakt hem los van de haak en
begint hem rustig op te peuzelen. Hij
lacht om onze verwonderde gezichten en
biedt ons ook een hapje aan. Gedreven
door nieuwsgierigheid tasten wij toe en
waarlijk, de vis is heerlijk gaar geworden
in het kokendhete bronwater.
Tussen de valleien van de Missouri en
de Yellowstone stroomt over een afstand
van tien mijlen door een diepe en nauwe
bedding, die men het „Hol van de Duivel"
heeft genoemd, de Tower Creek. Dichtbij
de plaats, waar zij zich met de Yellow-
atone verenigt, vormt zij een prachtige
waterval, een der schilderachtigste der
De Oude Getrouwe.
gehele wereld. Op de oevers verheffen zich
kolossale rotspilaren, die op enige
afstand gezien doen denken aan de
Tower-bridge over de Theems te Londen.
Geweldige basaltblokken remmen de val
van het water en dit geeft een groots en
machtig schouwspel.
Aan een der zijrivieren, de Gardiner's
River, bevindt zich tegen de Westelijke
bergwand een groep zeer bijzpndere
bronnen. Tegen de steile bergwand ziet
men een groot aantal half ronde kuipen
boven elkaar. De onderste kuip steekt
steeds iets naar voren ten opzichte van
die, welke er boven ligt. Heet water
atroomt van het ene bassin in het andere.
Aan de voorzijde bevinden zich grillige
druipsteenvormen, die aandoen als ge
beeldhouwde ornamenten. Ziet men daar
bij de schitterende kleuren van bodem en
zijwanden der bassins, pasteltinten; geel,
scharlaken, "groen en hemelsblauw in alle
nuances, dan staat men even stomver
baasd over zo veel schoonheid.
Op de top bevindt zich een acht meter
brede, dertien meter lange bron niet
donkerblauwe bodem. De Zijwanden zijn
koraalvormig versierd in zacht ineen-
vloeiende kleuren van zalmrose tot
hemelsblauw.
Aan de andere zijde van deze berg be
vinden zich uitgewerkte kraters. Op het
terras staat eën eigenaardige rotskegel. I
de Vrijheidsmuts genaamd, omdat hij veel
Resultaat: beter keukengerei
en huisraad
Druipende theepotten, kopjes en dek
schalen met oren, waarachter zich bergen
vuil verzameldende Britse huis
vrouwen namen ze eenvoudig niét meer.
Ze kochten niet en klaagden steen en
been, van Zuid tot Noord, van het eiland
Wight tot de verste punt van Schotland.
De Council of Industrial Design, de Raad
voor Industriële Ontwerpen, bemoeide
zich er mee en het gevolg is, dat "Britse
fabrikanten, tegenwoordig theepotten ver
vaardigen, die geen vuile morsboel op
theetafel of -blad ge^en, kopjes, schalen
en kannen, die gemakkelijk künnen
worden gereinigd, stoelen, waarvan de
armleuningen kunnen worden opgeslagen,
zodat ze niet hinderlijk zijn bij het
naaien en breien, ovens, die zo hoog
staan, dat de kookster zich niet behoeft
te bukken om er in te kijken.t, roestvrij
keukengerei qgn een utiliteits-kast, een
practi8ch bergmeubel met laden, een ding.
dat gemakkelijk in een schrijfbureau en
tevens in een toilettafel kan worden ver
anderd.
Bij het engageren van mannequins voor
de shows van voorjaarsmodellen hebben
de directeuren van Parijse modehuizen
speciaal gelet op de benen der candida
ten. D(t wijst er op. dat er korte rokken
zullen worden gedragen. Deze moeten ook
nauw zijn; er gaan zelfs .geruchten over
terugkeer van de strompelrok.
Het stro, dat liefderijk de Italiaanse
chiantiflessen omgeeft, omhult tegen
woordig ook de heupen van Italiaanse
schonen. Prinses Galitzine, van oorsprong
een Russin, die zich als mode-ontwerpster
heeft gevestigd, is het gelukt een weefsel
te ontdekken, waarvoor bedoeld stro tot
grondstof dient.
XJET DENKBEELD ontsproot in het
■l brein van een Engelse Lord. die hier
door zijn naam, Frendwarner, misschien
onsterfelijk zal maken, en een Parijs kap
per voerde het uit. Het klinkt als een ge
beurtenis uit het verre verleden of een
moderne feuilleton. Hoe dan ook. Lord
Frendwarner wilde een heel bijzonder bal
geven, dat gewijd was aan het ..vrouwen
hoofdDaarom riep hij de medewerking
in van Antonio, de waardige concurrent
van Antoine en ook een Parijse kapper,
die in heel Frankrijk en daarom in heel
Europa en misschien wel in de gehele
wereld beroemd is. Antonio kwam naar
Londen om de dames, die furore3 wilden
maken op dit bal. te kappen. En toen,
daarvoor is hij tenslotte een Fransman,
riep hij Lafontaine te hulp en schiep hij
op het hoofd der dames hele taferelen uit
de fabels, die hij zelf als schoolkind in
Frankrijk uit het hoofd heeft moeten
leren.
Zo toverde hij op een dameshoofd
sprekend beeld van de Vos, die de Raaf
verleidt: men ziet het slimme kopje tegen
het voorhoofd gevlijd, terwijl net lijfje
en de uitgespreide pootjes de schedel be
dekken. Miss Danny, cfie in 1948 tot Mi6»
Europa werd uitgeroepen, leende haar
bolletje voor de uitbeelding van de kras
sende raaf. maar hier kon Antonio het
niet met de haren alleen af; hij moest een
Antoine zorgt xtoor dames met lang haar.
j
COLO q Apo
GEEN WONING zonder platte bodem. Naast het
douche-cel!, luidt het bassin is nog een vlak ge-
devies. Maar helaas, me- deelte. -dat voor allerlei
nigmaal wordt, vooral in doeleinden kan worden ge-
een arbeiderswoning, wel bruikt, bijv. om de" zeepdoos
een douche-cel gebouwd, er op te zetten, wanneer het
maareen douche-lnstal- geval als vaste wastafel
latie ontbreekt en de cel, dienst doet. want hiervoor
die de zindelijkheid der be- is het in de eerate plaats
woners moest bevorderen, bruikbaar,
wordt gedegradeerd tot* Men kan er echter ook
bergruimte. In de slaapka- de voeten in
heeft men dan mis
schien wel een vaste was
tafel en in de keuken ploe
tert de vrouw met teilen
al6 ze de was doet en baby
atopt ze in het badje in de
huiskamer, waarheen het
water moet worden gedra
gen, terwijl zij later weer
handen vol werk heeft om
baby's badkamer in woon
vertrek te herscheppen.
Nu is er een fabrikant in
Nederland, die een oplos
sing heeft gevonden om
wastafel, babybad en was-
teil in één voolrwerp te
verenigen en dit voorwerp
kan eventueel in <je douche
cel worden aangebracht.
Men ziet, dat het een soort
van vaste wastafel is met
een diepe bak, voorzien van
gaat dan op dit platte ge
deelte zitten en .stopt de
voeten in de bak. Wil men
zich douchen? Ook dat
kan.mits men een klein
geisertje met handdouche
boven de bak heeft laten
maken. Men spoelt ziéh-
men met
het bassin zit.
Moeder de vrouw kan tysk
de was doen in het bassin,
ook al weer wanneer zich
een geisertje boven d# bak,
bevindt of wanneer men
op andere manier aanvoer
van warm water heeft; de
gewone koude kraan is
op de foto verborgen ach
ter het poezele lijfje van de
baby, die zijn badje geniet.
Deze nieuwe soort vaste
wastafel istreéds in tal van
pas gebouwde huizen aan
gebracht. Natuurlijk heeft
men er de minste natte
rommel van, »vanneer ze
in een ruimte met betegelde
wanden, dus bijv. in de
douche-cel, wordt aange
bracht, maar men zou deze
bad-was-installatie ook ln
een hoekje van de slaap
kamer of in de keuken kun
nen aanbrengen.
Dag. en avondkapsel, ontwerp Rambaud.
zwart fluwelen mutsje met tegen elkaar
■klepperende pieken, die de snavel voor
stellen. te hulp roepen.
Teken des tijds? Of alleen gevolg van
een dwaze inval van een Lord die de aan
dacht op zich en zijn festijnen wil vesti
gen? Het geval staat niet op zichzelf en
dit geeft te denkert. ^Bekijkt u eens op
deze pagina het avondltapsel, dat Rambaud
heeft ontworpen. Begint het niet te
lijken op.de gevaarten, die de dames ln
de Rococo-tija op het hoofd torsten? In
werkelijkheid is dit ..geval" een kunstig
ornament van paardenhaar, dat in zachte
tinteVi geel. groen, rose en goud is gelakt.
Men kan het zó op het eenvoudiger dag-
kapsel zetten om tip top voor de -dag
eigenlijk voor de avond te komen. Der
gelijke tooisels vloeien logisch voort uit
dq nieuxye mode, welke kort hgar voor
schrijft. al maar-korter haar. volgens de
geruchten. De voornaamste kappers ais
Antonio, die zich heeft geassocieerd met
Rambaud. en anderen, zijn' echter van
mening, dat weinig haar nooit in het voor
deel van het vrouwenuiterlijk ia en daar
om hebben ze voor de avond postiches ge
maakt.
Deze kappers begrijpen hun tijd. De
vrouw heeft tegenwoordig wel iets anders
te doen dan urenlang bij de kapper door
te brengen. Welnvl, kom haar tegemoet!
Verschaf haar voor over-dag een eenvou
dig. gemakkelijk te onderhouden kapsel en
geef haar eert postiche, welke ze slechts
behoeft op te zetten als ze 's avonds wil
uitgaan. Zo zijn allerlei postiches ver
schenen. Sommige zijn gemaakt van ge
lakt haar. in andere wordt ook tulle ver
werkt; een kapper. Aubry, zet de dames
zelfs hele vogelnesten op het hoofd met
veel veren en vogeltjes die in de natuur
lijke haartooi van de dames veilig zitten
Men heeft kleine en grote postiches
en. het moet gezegd, ook volledige prui
ken. die over het korte haar worden ge
schoven. En zo schijnt de cirkel toch weer
te worden gesloten en griJpfWe vrouw, die
heur haar offert aan het moderne leven,
naar dezelfde middelen als de dames uit
een tijd, waarin de vrouw nog niet droom
de van beroepsbezigheden. Intussen zorgt
Antoine. de man .die nu al tientallen jaren
de toon aangeeft in de Parijse kappers
wereld voor de vrouw, die er niet aan
denkt haar lange haren te offeren op het
altaar der mode. HU geeft haar voor de
avond een kapsel, waaraan geen postiche
tc pa» behoeft te komen en waarvoor zij
zich niet behoeft te laten kortwieken:
Men spreekt deze week over
Violet en Essie als
wereldreizigsteis
schrijvers de toenmalige jeugd te sug
gereren. dat het mogelijk was met een
kwartje en zelfs met een dubbeltje een
reis om de wereld te maken. Zo goedkoop,
kan dit tegenwoordig niet meer. maar
twee Canade* meisjes, die in dienst *Un
geweest van de Canadese luchtmacht,
Violet Houck en Essie Patt Dson,
hebben het toch bestaan een reis om de
wereld te maken met slechts 75 pond
sterling op zak.
In 1947 stapten ze op een boot, die haar
naar Australië en Nieuw Zeeland bracht
en vervolgens naar Zuid-Afrika. Hier
moesten ze haar kapitaal op de bank stor
ten. waar het werd geblokkeerd, zodat ze
moesten leven van hetgeen ze verdienden. 1
Een jaar lang werktpn ze als kantoor
bedienden op het kantoor van een wink#l.
Toen hadden ze zoveel overgespaard, dat
ze zich ieder een fiets konden aanschaffen
en daarop peddelden ze heel Afrika door
naar Caïro. Van hier staken ze over naar
Italië, waarna ze liftende met fiets en al
Europa doortrokken. In Juli v^a dit jaar
staken ze van Calais naar D^er over.
waarna ze op haar karretjes een tocht
door Engeland en Schotland óndernamen.
Een poosje werkten ze in een zaak in
Kensington, teneinde geld te verdienen
voor de overtocht naar Canada en onlangs
scheepten ze rich te Southampton op de
Veendam in.Tfcuirmee ze dezer dagen in
New York aanRwamen. Toen was de reis
naar Canada nog slechts een tochtje, niet
meer de moeite waard om zelfs maar
over te j
De onderworpene
UET JONGE MEVROUWTJE F. Viëtor
Jr in Devon (Pennsylvania) is werke
lijk zo'n uitzondering in de vrouwen
wereld, dat heel Amerika oveF haar
spreekt en vrouwentijdschriften over haar
schrijven. In de eerste plaats heeft -
zU de kookkunst geleerd van
haar man. Maar hU deed meer! Hij
zei dat ze bij die gewichtige keukenwerk-
«tamheden geen schort moest voordoen,
maar een speciaal kookpakje aantrekken,
bestaande uit een korenblauw katoenen
bloesje en een wikkelrok van een kleur,
die het midden houdt tussen rood en terra
»en die prachtig harmonieert met het
blauw van het bloesje. Twee gemakke
lijk wasbare kledingstukken, die over een
jurk kunnen worden aangedaan en die
Hlar tot een lust voor George's oog ma
ken. En toen ging George zich ook aan de
verderaf garderobe van zijn vrouw wijden.
Zij zit nu goed in de kleren en alles la
heel bijzonder in heel eigenaardige kleu
rencombinaties: een donkergroene tweed
rok met een geel blousje, dat ook kan
worden gedragen onder een donkergrijze
overgooier zij heeft een deux pièces ln
grijs geruite tweed met een terra jaa voor
e(jn fikse wandeling en een donkergroen®
fluwelen jurk voor een middag-uitje of
een schouwburg-bezoek. Werkt mevrouw
in de tuin, dan draagt zij een terra rokje,
waarop een crème-kleurig blousetje' en
handschoenen in dezelfde tint. Werkelijk
in heel Amerika is er geen tweede vrouw,
die zó goed gekleed gaat! En dat allemaal
dank zij haar man. die bij geen enkel
nieuw toilet bezorgd kijkt en zich af
vraagt wat dat wel moet kosten, maar di®
slechts welgevallige blikken heeft voor
zijn creatie. Jé. ja. mevrouwtje Viëtor Is
een uitzonderlijke vrouw. Of meneer
Viëtor een uitzonderlijke man?
