Hertog loot 88 GOUD5CUE COUOANT uien! (EDEN £EN? KEN? Dr FUCHS LEVERDE BELANGRIJKE ATOOMGEGEVENS AAN RUSLAND Nieuwe fase in koude oorlog A Einde van geldverslindende inlichtingendienst o Blank Soéstdijk en bruin Gansee ontvangen, om dit bij feestelijke ge legenheden te kunnen afschieten, waar voor de Prins beloofde te zullen zorgen. Bij di| onderhoud fungeerde de lands- minister A. Braftke en de districtscom missaris J. Michels als tolk. Duits-Brits geleerde Een sterke band tussen: VERRAAD-PROCES IN LONDEN ,.Ik had vertrouwen in Amerika leent Indonesië 100 millioen dollar Veel idealisten r* 7, Verhoging invoerrecht benzine pruimen meer! cadeau geven! ikel boordevol prijzen dol on",G.A. Donker IIAAV v I regl Ruslands politiek” Amsterdamse margarine- oorlog in laatste stadium Vrijdagmiddag hebbtn het bestuur van de onlangs opgerichte Federatie van Com merciële Organisaties en de vertegenwoor diger van het Centraal Bureau van de Am- nadere medede- Prins Bernhard bij de bosnegers Gevolg van arrestatie van de Rotterdammer E. op Se,S-ClN HET BRANDPUNT EX ien dan Minh. Amerika leve-1 zijn tradities hoog HARDLEERS Zaterdag 11 Fybr. 1950 Prij» 10 cent per nummer 310 FEBRUARI I960. Prijs abonnement: 88ste Jaargang No 22901 ƒ0.30 per week Markt 31. Telefoon 2745 L26 per maand /3.78 per kwartaal Igende U.AGES. uidanir, iiaum ,aps,c I naturaliseerd. ielinj 4 Ft 2.95 anel, 3.69 •I 1 9 iek en er oe- al 12.50 1.75 Chef-Exploitatie: D. DE KLERK Directeur-Chefredacteur: S. H. VAN DER KRAATS De van op si ontlt de Soi zelde i inlichting strekken. door het van ons iten 225 Iruk tak. Do. een 1 pond sterling, iger. Harwell dei ik de Sowjet Import; BONDMAN. Alle soorten Import- ERING. HILVERSUM edei okkt ild-v ndei erke st staat tenaren, n van inlit t. mi itles eefdt impagne iór alles dat het inhoudt. te wij de irpe rert 3st- tin- lunisten te ver- ir beide wagei bezigf bosne eerste EENDRACHT MAAKT MACHT i hen een [•schillende voor grof i honderd :e aanklag rmpriJU al het i een ,;en te invnid- vrat dat er i de vooi -.Rondere "71 de tarie ..lelijk mal i reeds onlar )ging voor I liddeld 15’/» 3.87 .‘hikt voor een badhand- r 0.75. gestegen kosten'van die, welke drukken I band r valt e frisse 0.39 ied, 150 tegen de 8.95 innen I 0 cm. br., ek voor 6.85 op 8 04; onder 17.44 op 5-48: onder 12. Afnemei op 8 02- onder 17.48 op 6 .49; onder 13 07 bedrag van de openban lieden Fries was de inlichtin- politieke en economische leven land hebben gevonden. Bureau: Postrekening 48400 WAAR.IN1 ODCENOMEN GROOT GOUDA n in inig- zomer lorato- t gebied mos, in per 1 De mee.c een halve r bracht, woort sn, v {gehoudei negers er. sten weer in waliteit/ 1.68 1.58 sortering in 2.50, nu 2.19 )or werk- breed, V PEP ASPERA ad astda Een strijd, die, naar men na is openhartige verklaring mag aan- met open vizier zal worden ge- e ven wel, die zich t L.'.ichtingei t geld zijn or daartoe wei len in de vew geven van in... zaak werd g<"j: sarden Ovk figuren van jeldschieti »omt. op x "an hun gc gemaa hui I wing wqrd i geslagen. De zij de zeer egn deskundige horen ge- door dr Fuchs aan de ihe autoriteiten verstrekte in de grootst mogelijke bete- i zijn voor een potentiële de wereld. Achesons nemen, r..« voerd. db verdwijning van deze lichtingendienst is het pro- .liet opgelost. Er be- andere kleinere parti- liensten, terwijl voorts eigen gelegenheid fenen. Waartoe dit jkt o.a. uit een rè- een van aan vier ven igendiensten Een I hof te Warschau hi dood veroordeeld wegens mooru Britse diplomaat in Februari '49. ren werden respectievelijk tot 15 en 12 Jaar veroordeeld. De v* drongen het huis van de diplortra binnen met het doel te roven. Tc zich verzette weid op hem gesc' overleed hij aan de verwondini Doodvonnis. Warschau roordeeld i ilomaat in respectiev veroordee huis van d( doel te id op h« Gekleed tert de I Landers naai Koning; de i wordt ontbon de Peers van geroepen om deze woordigers te moeten hebl enkele agenten, die door omkoping, pressie of door zich uit te geven voor represen tant van een officiële dienst bepaalde geheime gegevens in handen trachtten te krijgen. onbetrouw- i 'acht De tege..»v van inlichtii er geei gepleegd. lingen in< Inschakeling slechthorenden in het maatschappelijk leven De ,1?,nlster van Sociale Zaken heeft in gesteld een commissie, die de taak heeft hem van advie® te dienen inzake de in schakeling van slechthorenden in het maatschappelijk leven. In deze commissie zijn benoemd: tot voorzitter: dr L. Leydesdorff. administra teur bij het ministerie van Sociale Zaken tot leden: dr D. K. Rijkels, als vertegen woordiger van de geneeskundige hoofd- inspecteur van de Volksgezondheid; I Fokkema. arts, als vertegenwoordiger var het bureau van de Ziekenfondsraad; J. H Hokse. arts, als 'vertegenwoord ger var het Rijksbureau voor Chemische tn Phar- maceutische producten: twee nader aan tt wijzen vertegenwoordigers van de Me disch Accoustische commissie van de Ge- luldsstichting en de Keel-. Neus,- en Oor heelkundige vereniging; een nader aan t< wijzen vertegenwoordiger van de Neder landse Vereniging tot Bevorderng .der be langen van .Slechthorenderf! ten nade Aa j te wÜzen vertegenwoordiger van d< Nederlandse Katholieke Vereniging vooi Slechthorenden St. Liduina. Tot secretary werd benoemd mr J. H. Vergragt, referen daris bij het ministerie van Soci ile Zaken ingen strafbare hande len verricht, werd onderzoek justitie nu te hebben. Der. Haag, onderzoekt aan deze in hebben ver- ‘bleken. dat zan de S In het proces te Londen tegen r Klaus Fuchs, de tot Engelsman ’.naturaliseerde Duitse geleerde op A gebied der atoomenergie, die er beschuldigd wordt de atoombom c hebben verrat tanklager o.m. Pools militair gereehts- leeft twee Polen ter loord op een 9. Drie ande- l levenslang, vijf mannen naat. Maules, Toen Maules •schoten. Later ingen. met thans, welke lichtingendienst strekt. Voorsham geheimen, v van het gro oribevoegdei Een feest-kanon Vervolgens werd er een kroetoe (raads vergadering) gehouden met de drie hoofd lieden van Gansee, Efmund Treu, Alexan der en Cyrenius, die zeiden hun vreugde niet onder woorden te kunnen brengen, dat het de Prins had behaagd, hen in hun armoede te komen opzoeken." Zij ver zochten de Prins, hun groeten aan de Prinsesjes te willen overb’rengen. Zij spraken de wens uit, een kanon te mogen tred^.., elders te sch€,r„. dwongen bij zal moeten voorbeeld van een situatie", die tot een gunstig resultaat had Acheson o.m. de Berlijns Populair samengevat verklaring dus hier op i Russen toevoegt: Goed, vi te praten, dan nemen wij u< op en dan zullen wij zien, beiden de ideologische strijd van de wereld zal winnen. H< dus van te gaan komen. oorlog" op alle fronten m< kracht zal worden voortgezet, voorlopig geen sprake van. d; eind zal komen aan de loop en bovendien kan dat er van nu af een den gevoerd om de sche en militaire) str Tal van conflicten Hierdoor ontstonden er met de Stich ting tal van conflicten. De bemiddelings pogingen van derden mislukten, doordat de Stichting zich aan de voorgestelde ?eling onttrok en haar eigen weg ging, i overheid kon hier geen maatregelen {enover stellen, aangezien het inwinnen ingen niet strafbaar is, zolang *n strafbare handelingen bij worden Dat dergelijke iderdaad werdt echter reeds lang vermoed. Het in de zaak tegen E. schijnt de de bewijzen daarvan geleverd De officier van justitie in Den Haai I belast met corruptiezaken. ambtenaren gegevens ids is niet gebleken, dat vporlfle veiligheid van de Staat rootste gewicht, in handen van •en zijn geraakt. idene personen zijn reeds ver- :h alleen de Haagse rechercheur n politie V. is tot op heden in arrest bleven. Kapitein M. van de Cryptolo- iche dienst van het ministerie van Oor- l is. zoals gemeld, door de marechaussee >er in vrijheid gesteld, omdat niet ge kken is. dafrhij militaire geheimen heeft De Export-Import Bank te Washington heeft bekendgemaakt, dat z(j voor Indo nesië een crediet heeft geopend van maxi- millioen dollars om dit land te invoer te financieren van goe- zijn wederopbouw. De rerite is i 3'/i Met de terugbetaling ifdsom zal na vijf jaar worden ■■■te ?r velen ?n hun dien- -ingeboden, ook onbetrouw bare individuen scholen, o.m. uitgezuiverde politie-ambtenaren. Op deze waarschu- -1 echter onvoldoende s stichting breidde zich, dank jij de zeer royale steun van tal van ondernemingen en industrieën gestadig uit, zodat er in bijna alle provincies van ons land contactmannen waren. De namen van deze doorgaans betrouwbare zijn de justitie bekend. Alleen in land. Groningen en Overijsel betekenis van deze particuliere gendienst gering. De officiële opsporingsorganen werden intussen bij hun werkzaamheden zeer gehinderd door het amateurswerk en con currentiezucht van de particuliere in lichtingendiensten. Bovendien viel er w wSt aan te merken op de gedragingen van -tand van zaken t.cu!oorlog in de jwel vast, dat deze Ie zal zijn, {en. Donderdagavond ge- partijen, hebben tot re- zlch op erewoord *- staken. Wan- maar werd i op de „goedkope" Vast staat echter, de prijs van een it zal zijn. zadeel- t dergelijke nlangs o< siële Org: diger van het Centraal B sterdamse Melkhandel, lingen gedaan over de sta in de margarine-prtfzen!< hoofdstad. Het staat vrjji oorlog spoedig ten eindt Onderhandelingc... voerd Tussen alle partijen, ht. «ultaaf gehad, dat allen zich verplicht hebben de strijd te s neer precies is wel bepaald, niet verteld om een run winkels te voorkomen dat binnenkort overal pakje margarine weer 34 cent Het bestuur heeft goede hoop de het mede in de toekomst excessen onmogelijk te maken. Het meent dat het juist is een inkoopsprijs voor groothandel en detailhandel te doen vast stellen evenals een minimumprijs voor het publiek. Margarine is een uniform product, dat ook tegen een uniformprijs moet worden verkocht Wellicht zal noodzakelijk blijken alle pakjes van niet te verwijderen herkenningstekc voorzien, zodat bij prijsknoeierijen onmid dellijk kan worden vastgesteld, welke fa brikant of grossier de margarine heeft ge leverd. De detailhandel heeft zich zo werd voorts gezegd bereid verklaard de daaraan verbonden kosten te dragen. De fabrikanten hebben zich echter voorlopig tegen dit voorstel verzet. Vrjjdag heeft Prins Bernhard een tocht gemaakt naar de bosnegerdorpeh aan de Boven-Surinamerivier, waar zjjn leven vrijwel de gehele dag in handen is ge weest van de bosneger Asinnie, in wiens corjaal (kana) de Prins, «amen met gou verneur Klaassesz, was gezeten. Asinnie stuurde het ranke bootje zonder ongeluk ken op kundige wijze door een zestal gevaarlijke soelas (stroomversnellingen), samen met twee andere bosnegers, die met koelas (vaarbomen) de corjaal van de rotsblokken moesten afstoten. Per tram ging het gezelschap van Paramaribo naar het kabelstation, waar indertijd Prinses Juliana tf?t zendings- hospitaal van de Evangelische Broeder gemeente heeft bezocht. Aldaar stapte het gezelschap over in een vlootje van 15 corjalen. Het eerst werd een bezoek gebracht aan 't heidense dorp Kapasikree, waar de Prins werd ontvangen en rond geleid door de hoofdman Giyon, die daar na door de Prins werd uitgenodigd om verder mee te reizen. Van Kapasikree volgde een moeizame tocht door waterversnellingen naar het Christendorp Gansee, waar onmiddellijk na aankomst een plechtige dienst werd gehouden in het kerkje, welke dienst werd geleid door ds F. Mittemeyer, ver tegenwoordiger van het kerkbestuur der Evangelische Broedergemeente. De in landse cathechist J. Leerdam zegde dank vóór de eer, aan het dorp verleend. Hij zeide, dat velen het onmogelijk hadden geacht, dat de Prins zover zou komen en sprak de wens uit, dat de Prins zou terugkeren met de overtuiging, dat tot in deze uithoek van het koninkrijk de trouw aan het Huis van Oranje leeft. ii» schitterende uniformen luis- erewacht van de Kqninklijke ir twef proclamaties van de ene waarin het Parlement nden en de tweede waarin Schotland worden op- izze maand 16 verlegen- kiezen, welke zitting >ben in het Hogerhuis. lene landen het ng geïnten- de knar*‘* <ir Fuchs was is een van de >»iuc theoretici op het -'uurkunde en speciaal „iig uit onze tjjd en hij ongetwijfeld het Britse t gebied van de atoom- jk vooruit geholpen. uit de internering ont- ideljjk aan werd hij ingc- ft werk aan de onderzoe- kernsplitsing, dat in Groot- ultgevoerd. Hij werd als !gd aan een professor te TAE KOUDE OORLOG is in een nieuw ■L' stadium getreden. Een stadium, dat enerzijds het gevaar van een onherstel bare breuk pussen de» twee grote rivalen naderbij schijnt te brengen, met alle kwade kansen, die daaraan verbonden zijn, doch dat anderzijds het voordeel in houdt, dat de verhouding tussen Oost en West op een reëler basis is komen te rus ten. Huiselijker gezegd: men weet thans nauwkeurig, wat men aan elkaar heeft en beide partijen schijnen besloten te zijn voorlopig ook de schijn van samenwer king te laten varen. Zoal? gezegd: deze gang van zaken lijkt uiterst gevaarlijk, maar heeft het voor deel. dat mer -1'- - voortaan z nuchterder moet treden dan n -in .m voorheen, hetgeen wel licht op den duur ook tot zakelijker resul taten zal leiden. Deze politiek van koele werkelijkheidszin heeft Acheson, zoals hij in zijh jongste uiteenzetting voor de pers verklaarde, afgekeken van de Russen, die, 7.oals hij zei, een politiek plegen te volgen, die is afgestemd op de nuchtere feiten. Overeenkomsten met de Sowjet-Unüt aldus Acheson, hebben alleen zin, wa neer zij een bevestiging inhouden van een bestaande toestand, waaraan niets meer te veranderen is. Het "heeft dus geen enkel nut, meent de Amerikaanse minis ter van buitenlandse zaken, met de Sowjet-Russen afsp<aken te maken over een „te volgen politiek". De enige manier om met de Russen tot overeenstemming te Kbmen is ze te plaatsen voor een vol dongen feit. Deze redenering vormt de basis voor de politiek, die Amerika van nu af van plan is consequent te volgen, namelijk een .politiek van krachtig, doelbewust op treden, teneinde zöwel in Europa als (Verre Oosten!) „sterke situaties" leppen, waar Rusland zich nocJ“* u—i bij zal moeten neerleggen. Als reëel 1 van een dergelijke „sterke dus voor het Westen Dat 1 1 geleid, noéhide grote jnse luchtbrug. fale g komt Achesons nen. maar neer, dat hij de politiek te*1 ralt er met u niet indenken, v. ■ij de handschoen De troost. wie van ons een en and opi het bezit feit, dat d^ .'Iet schijnt er seerd is op de dat de ..koude land bereid zal iet verdubbelde t. Er is dus van, dat er een bewapeningswed- men verwachten, t felle strijd (politieke, trategische pt nut, van >t-Russen afsj te volgen pol. met de Ri ?n is ze te pl feit. •ze redenering vormt de basis vc aolitiek, die Amerika van nu af v is consequent te volgen, namel nolitiek van krachtig, doelbewust Europa situatie jodge- A. Als „sterke .Vesten noèYnde irug. Aches Scherpe protesten tegen het bombarderen van Sjanghai Een delegatie van de buitenlandse kolo nie te Sjanghai, die onderdanen van 17 lan den vertegenwoordigt, heeft de Ver. Naties verzocht tussenbeide te komen om een einde te maken aande bombardementen van Sjanghai door de Chinese nationa listen. De Ver. Staten hebben bij de Chinese nationalistische regering geprotesteerd te gen „opzettelijke luchtaanvallen" op Ame rikaans bezit in het door de communisten bezette Sjanghai. Dit is meegedeeld door het Amerikaanse departement van bui tenlandse zaken. De regering van de V.S. aldus de nota, verwacht de categorische verzekering te ontvangen, dat zich geen herhaling zal voordoen van aanvallen der Chinese luchtmacht op Amerikaanse eigen dommen. Het onderzoek in de zaak tegen E.. het ex-fiaofd van de Rotterdamse P.O.D., heeft geleid tot de ontbinding van de grootste particuliere inlichtingendienst in ons land, genaamd ..Stichting Opleiding Arbeidskrachten Nederland”, waarvan het secretariaat werd vervuld door E. Van de illegale strijders, die tijdens de bezetting actief aan het Nederlandse verzet I tegen de Duitsers hebben deelgenomen, kon zich na de bevrijding een aantal niet losmaken uit de avontuurlijke sfeer van het door geheimzinnigheid omgeven inlichtingenwerk. De romantiek van het „intelligence"-werk had hen te pakken. Weliswaar was het Nationaal-Socialisme op de knieën gedwongen, maar zij zagen nieuwe gevaren in andere politieke stromingen. De bestrijding daarvan meenden zij niet aan de overheid te kunnen overlaten, veelal omdat zij meenden, dat de officiële opsporingsorganen politiek niet betrouwbaar genoeg waren en ook omdat vele politie-corpsen in den lande zich, naar hun oordeel, tijdens de Duitse bezetting niet van hun beste zijde hadden doen kennen. A CHESONS politieke plan de car-’"" heeft de verdienste, dat het vóór —“el en nuchter van opzet is en dr‘ onmiskenbaar kans op succes inh«^ het zijn gevaarlijke kanten heeft (al I bluf bij het pokerspel kan catastrc gevolgen hebben!)"is niet te ontken- lar men kan zich moeilijk een ten aanzien van de Sowjet-Unie i, die van alle gevaar ontbloot is. die voor ons Europeanen uit ader te putten valt, ligt in het 4dii, aat d? Amerikaanse politiek geba kerd is op de veronderstelling, dat Rus land bereid zal zijn het pokerspel te be ëindigen. wanneer alle kansen op verdere winst verkeken zijn. Dit moet betekenen, dat Amerika er van overtuigd is. dat de Russen het in geen geval tot een oorlog willen laten komen. Hetgeen ongetwijfeld zal wor- een lichtpuntje is in de zware nevelen, economl- die de toekomst van onze bekommerd® josities in wereld versluierd houden. Lxpoi beker een ci maal 100 i helpen de deren voor bepaald op van de hooi begonnen. Naar Reuter nog meldt, zal Indonesië over dit crediet kunnen disponeren ondei\ overlegging van gespecificeerde opgave van zijn behoeften. De president van de Export-Import Bank deelde mede, dat binnen enkele weken reeds gelden zullen kunnen worden opgenomen voor de aan koop van goederenwagons, vrachtauto's en dergelijk materieel, doch dat er langere tijd zal heengaan, alvorens de aanschaf fing van zware machinerieën zal kunnen worden gefinancierd, daar de levering hiervan vele maanden na het plaatsen van de orders geschiedt. De president van de Export-Import Bank verklaarde voorts, dat de Indonesi sche regering hoopt, dat Indonesië ten slotte in staat zal zijn zichzelf geheel van voedsel te voorzien door het toepassen van nieuwe methoden bij het verbouwen van rijst, bonen en mais en door het invoeren van betere bewerkingsmethoden in de vis serij. De aanvragen van de Indonesische regering voor gelden ter financiering van de aankoop van zware uitrustingen zullen zorgvuldig worden onderzocht en er zul len zich waarschijnlijk functionarissen van de bank naar Indonesië begeven om de regering de helpende hand te bieejen. De president van de bank verwacht, dat er in ruime mate van particuliere zijde zal wor den deelgenomen aan de ontwikkeling van nieuwe industrieën en het herstel van de bestaande ondernemingen in Indonesië. Volgens een ontwikkelingsprogramma, op gesteld door de Indonesische regering met hulp van Nederlandse deskundigen, wordt de kapitaalbehoefte van Indonesië voor de kbmende vier a vijf jaar geraamd op 600 a 700 millioen dollars in buitenlandse va luta. De behoefte aan Amerikaanse valuta wordt geraamd op 250 a 300 millioen dollars. f 5.25 iet voor ichikt, ïr 3.49 ijzer- 2.95 meter 1.75 er ge in e.d. SS Morgen afnemende wind Weerverwachting. meegedeeld door he K N.M.I. in De Bilt, geld-ig van Zaterdag •vond tot Zondagavond. Veranderlijke bewolking met aanvajikelijl enkele buien, maar morgen opklaringen Vanavond en vannacht, krachtige tot storm achtige, morgen geleidelijk afnemende win< hoofdzakelijk tussen Zuidwest en West Weinig verandering in temperatuur. 12 Februari Afnemende maai Zon op 8 04: onder 17.46 Maap op 5 49: onder 12.01 Februari Afnemende maai Zon Maan Ook Dioselauto’s zwaarder belast Nu het bijzonder invoerrecht op benzine et ongeveer 5O’/i zal worden verhoogd. iou er aanleiding zijn ook de verhoging van de motorrijtuigenbelasting voor Die- selauto's. welke verhoging thans 15O’/a bedraagt, in dezelfde verhouding te ver hogen. merkt de minister van Financiën in zijn Memorie van Antwoord aan de Tweede Kamer op. De verhoging zou dan afrondingen buiten beschouwing gela gen van 15O'/« op 225’/» moeten worden gebracht. De technische commissie heeft evenwel voorgesteld de verhoging te be perken tot 200* met welk voorstel de regering zich kan verenigen. Vergelijkt men de het wegvervoer met die, welke drukl op het vervoer per rail, mede in verbi met de verhoogde kolenprijzen, dan deze vergelijking voor het wegvervoer xeker niet ongunstig uit. Van de totale kosten, welke in Neder land op vrachtauto's drukken, maakt de verhoging van de benzinebelasting slechts een gering percentage uit. Zij varieert, zegt de minister, al naar gelang van het type vrachtauto van 1,82"'« tot 5,45’/». O0I9 het percentage, dat het bedrag van de verhoging uitmaakt van. de waarde van de vervoerde productep is in dit opzicht van belang. De totale kosten van het ge hele vrachtautovervoer (eigen vervoer en beroepsvervoer) kunnen, exclusief de voorgestelde verhoging van het bijzonder invoerrecht op benzine, in 1948 gesteld worden op 5”» van de nettopfoductie- waarde van de goederen. De voorgestelde verhoging correspondeert met een stijging van slebhts 0.3’/» van die waarde. Dat de doorwerking van de voorgestelde verhoging van het bijzonder invoerrecht op bëhzine voor het vrachtautovervoer een ongunstige concurrentieverhouding ten opzichte van de spoorwegen zal mede brengen 'wordt door de regering ontkend, •angezien voor het vrachtautoverkeer de recente loonsverhoging en andere geste gen kostenfactoren, alsmede de voorge stelde verhoging van het bijzondere in voerrecht een verhoging van de tarieven met uiterlijk 15" noodzakelijk maken, terwijl voor de spoorwegen reeds onlangs een algemene tariefsverhoging voor het goederenvervoer van gemiddeld 15’/» is goedgekeurd. dr genu het van omtrent Unie te openbare at verklaard: „Dr Klaus Fuchs werd in 1911 in Duits land. in de nabijheid van Frankfort.ge boren. Hij ontving z(jn opvoeding te Leip zig. In 1933, bij het aan de macht komen van de nationaal-socialisten in Duitsland. 1 verliet Fuchs dit land. Iiy week eerst naar Frankrijk uit. en vestigde zich later in Engeland. In 1940 werd hij aldaar ge ïnterneerd. In 1942 werd In verscheidene 1 onderzoek naar de kcrnsplitsinj siveerd. Voor dit werk waren koppen ter wereld nodig en een vgn hert. HU was en ii meest vooraanstaande tL' gebied van de natui van de kernsplitsing heeft als zodanig onderzoek op het energie aanzieniyi Dr Fuchs werd slagen en geleii" schakeld in het klngen naar de 1> Brittannië werd 1 zodanig toegevoel Birmingham. In Juli 1942 werd dr Klaus Fuchs tot Brits onderdaan genaturaliseerd. Hij on dertekende een verklaring waarin hij trouw 'aan de Britse koning en aan de Engelse staatsinstellingen zwoer. In 1942 en in 1944 ondertekende Fuchs de gebrui kelijke verklaringen, waarin tot geheim houding van hetgeen hij door zijn werk op het gebied van de kernsplitsing te weten was gekomen, werd verplicht. Hij maakte op zijn meerderen altijd de indruk loyaal te zijn. Doch het is thans duidelijk dat een eed van trouw en ondertekende verkla ringen. waarin tot geheimhouling werd verplicht, niets betekenden voor een man. die zich onverbrekelijk verbonden gevoel de met de communistische leerstellingen", aldus de openbare aanklager, Christmas Humphey. die vervolgde: „Fuchs heeft verklaard dat. toen hij bij genoemde pro fessor te Birmingham te werk werd ge steld, .hij niets wist van het werk, dat hij zbu moeten doen. Doch toen hem bleek dat van hem medewerking aan de onder- zoekisgen op het .gebied van de kernsplit sing werd verwacht, besloot hij de Sow- jet-Russische autoriteiten alles mede te delen, wat hij te weten kon komen. Hij j stelde zich hiertoe in verbinding met een ander lid van de communistische partij. Sindsdien onderhield dr Fuchs voortdu rend contact met hem volslagen onbeken de personen. Elke door hem verstrekte in- I lichting werd doorgegeven aan de Sowjet- I Russische autoriteiten. Dit alles geschiedde geheel op eigen initiatief van Fuchs. Fuchs stelde zich voor ogen dat hij zijn leven met deze manier van handelen in de waagschaal stelde, doch dit was voor hem niets nieuws. Hij was hieraan reeds ge wend geraakt, toen hij in Duitsland een „schaduwbestaan" leidde. De openbare aanklager verklaarde ver der dat, voor het geval eraan getwijfeld werd of de inlichtingen van dr Fuchs wel aan de Sowjet-Russische autoriteiten wer den doorgegeven, hij Kon meedelen dat Fuchs. zeer kort voor zijn schriftelijk af gelegde verklaringen, waarin hij het bo venstaande toegeeft, enige ontmoetingen in Londen heeft gehad met personen, die 1 hij inlichtingen verstrekt, eens een bezoek heeft gqfer: bouw van de Sowjet-Russis Humphrey verklaarde 1 en ook niet noodzakelijk te •len hoeveel dr Fuchs door zijn eigen arbeid op kernsplitsing bekend w Zo ontstond ook de Stichting Opleiding Arbeidskrachten Nederland. De voorzitter, een in het politieke leven algemeens ge acht man. werd reeds kort na de oprich ting door de justitie gewaarschuwd, dat er onder zijn agenten, van wie er velen uit idealistische overweginger sten hadden aangeboden, ook id met personen, die 1 -* .-htingen verstrekte, terwijl hij ook n bezoek heeft gebracht aan het ge- van de Sowjet-Russische ambassade, nphrey verklaarde het onlwenselijk ook niet noodzakelijk te achten mede delen hoeveel dr Fuchs van hetgeen hem door zijn eigen arbeid op het gebied van de kernsplitsing bekend was. aan de Sowjet-Russische autoriteiten had doorge geven en welk gedeelte van zijn inlichtin gen betrekking had op van zijn collega's verkregen gegevens. Doch u zult egn d< tuigen dat de Sowjet-Russische inlichtingen van kenis zouden vijand. e Ttrerdediger deed daarop 1 /■Wrïi verklaring, welke door op senrift is gesteld. Het vol ontleend. „Ik had volledig 1 de Sowjet-Russische politii tneiyte. cue er zeide niet dc Russische at jrdt geheimen inlichtingen, waarover ik bei aan de Sowjet- strekken. Het is mijn mening dat iden, heeft de telijke geallieerden het er opzett 7i. het volgende hebben toegelegd Duitsland en de I Unie een strijd op leven en dood voeren. Toen ik hoorde welke doeleinden het werk, dat ik op Harwell deed, moest bevorderen, besloot ik de Sowjet-Unie in te lichten. Ik gebruikte mijn Marxistische filosofie om mjjn «edachten te verbergen. Mijn geest moest voortaan in twee afzonder lijke sferen worden verdeeld.” De verdediger voegde aan deze verkla ring van zijn cliënt toe: „Dr Klaus Füchs maakte, nadat hij tot Engelsman was ge- u. de indruk getrouw te zijn aan de Britse zaak. Doch niemand wist dat hij innerlijk een fanaticus was. die betaald werd door een buitenlandse mo gendheid.” De openbare aanklager deelde no^ mede, dat dr Fuchs, na zijn werkzaamheden in Groot-Brittannië. in 1944 naar de Verenig de Staten vertrok, waar hij tot de 2 van 1946 werkzaam was aan het L.bi rium voor onderzoekingen op het van de kernsplitsing te Los A>1 Nieuw-Mexico. In 1946 keerde dr Fuchs naar Fngeland terug. Hier is hij. tot zijn arrestatie, hoofd geweest van de afdeling voor theoretisch onderzoek van de instellingen te Harwell, waar de Britse onderzoekingen op het gebied van de kernsplitsing worden üitge- voerd. a Nadat nog enige getuigen waren ge hoord. werd de zaak-Fuchs mat de cen trale 'strafrechtbank verwezen. 'lijkheid is deze nieuwe fase koude oorlog al enige tijd aan Rusland heeft, met zijn ondub- partij kiezen in de Chinesi de stoot toe gegeven. Amerik. Chinese regering de nationalisten :he steun verlenei erkennen de doe regering in Vietnam, erkent de Na de kroetoe werd een schitterende voordracht bijgewoond. In uitstekend Nederlands werd de geschiedenis der bos negers voorgedragen, hetgeen werd af gewisseld met zang en dans. Na afloop verklaarde de gouverneur, dat Gansee de Prins het hart van Suriname heeft laten zien en dat hier de sterke band tussen blank Soeètdijk en donker Gansee was getoond. Daarna werd vlechtwerk en houtsnijwerk aangeboden. Na Gansee werd een bezoek gebracht aan het dorp Lombe, waar een kleine influenza-epidemie heerst en liederen werden gezongen door hoestende kinde ren. Onder een brandende zon werd de terugreis naar het kabelstation aange vangen. Prins Bernhard en de andere ledqn van het gezelschap ontdeden zich van hun bovenkleren, waarna er plotse ling een hevige stortbui viel, zodat het gehele gezelschap kletsnat werd. Van het kabelstation werd de reis wederom tram voortgezet naar Paramaribö. "eereizende jburnalisten hebben J nacht in de jungle doorge- „ccrdat een as brak>van de aparte waarin zij zaten. Zij hebben zich ien met zang en d&ns bij dt :n kwamen Vrijdagochtend als Paramaribo apn. TN werkel van de l de gang. belzinnig partij kiezen in de Chinese kwestie er de stoot toe gegeven. Amerika weigert de nieuwe Chinese regering te erkennen en blijft de nationalisten op Formosa economische steun verlenen. Amerika en Engeland erkennen de door Frankrijk geïnstalleerde regering van Bao Dal in Vietnam, Rus- len elkaar 11 1 land erkent de com- wapenen aan Wes Europa, Rusland ontketent proteststaki gen onder de Westeuropese commi om die leveranties zoveel mogelijk tragen. Openlijke strijd dus, die dooi- partijen met alle beschikbare middelen wordt en zal worden gevoerd. In een vorig artikel hebben wij de ver onderstelling geopperd, dat Rusland, wetend dat de ontwikkeling van de poli tieke en militaire situatie op den duur het sluiten van een compromis onvermij delijk maakt, een „poker-politiek” voert, teneinde zijn positie eerst nog zoveel mo gelijk te- versterken. Het ziet er naar uit, dat Amerika thans besloten heeft zich op de kortst,mogelijke termijn zulke sterke troeven te verschaffen, dat voortzetting van dit blufspel onmogelijk wordt. Is het eenmaal zover, dan kunnen de kaarten open op tafel worden gelegd en dan is nog maar één middel om de vrede te be waren: het compromis, waar we nu 1 vijf jaren op wachten. dat zeker niet alle aan het onbevoegd »n hebben schuldig maakt, met geld zijn omgekocht of door timidaties daartoe werden gedwongen, den leefden in de veronderstelling, dat or het geven van inlichtingen een va- rlandse zaak werd gediend. Dezelfde ge- chte koesterden ook het merendeel van leidende figuren van de Stichting, als- j de geldschieters. Nu gaandeweg aan icht komt, op welke wijze obscure in- lucn van hun goede bedoelingen rtiis- c hebben gemaakt, hebben de meeste •werkers hun steunverlening inge- cen. Dit betekent het einde voor deze ■verslindende inlichtingendienst, die er belangrijke fondsen niet kan een. Voor zover thans valt te ovewlen heeft *ze particuliere inlichtingendienst zo >ed als niets gedaan ter vervulling van |n doelstelling, de bestrijding van tota- laire cn dictatoriale bewegingen, waar- jor honderdduizenden guldens zijn uit- ïgeven. Deze mislukking komt niet oyer- *n met de bedoelingen van de voorzitter 1 andere goedwillende personen- Zü h{jnt te wijten aan de ondeskundigheid laar ook aan de onbetrouwbaarheid van epaalde ondergeschikte figuren, die door e leiding niet in toom gehouden konden orden. De laatsten hebben de Stichting emaakt tot een broeinest van intriges, aaruit In de laatste .jaren ongemotiveerde erdachtmakingen hun onheilvolle weg Echter, met 1 particuliere inlichting^..» bleem als zodanig nie‘ staan namelijk nog ar.uci culiere inlichtingendienst verscheidene lieden op 1 het „secret-isme” beoefi laatste kan leiden, blijl cente ontdekking, dat „exclusief geheim” particuliere inlichtinj geld heeft verkocht. In sommige politie-kringen hebben 1 in verband met het bovenstaande o.m. wenselijkheid horen uiten van een schei contfóle op de bestaande informatie- en recherche-bureaux. :ijds udinj basis tegd: men jen set de s<

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1950 | | pagina 1