COUD5CME COUPANT Lijker r v =g WEEPBËfcICHT It elft J de FINS STOOMSCHIP BRAK EN VERGING voor een verkers sters Reeds zestig uren woedt de storm over het Kanaal i Depót Opticien Dec Albert Einstein pleit wereldregering o o 4 >ns SCHEEPSRAMP BIJ DEN HELDER KOSTTE ELF MENSENLEVENS S' Mr N. S. Blom binnenkort staatssecretaris van Buitenlandse Zaken Indonesië heeft 'wacht hem? z voor van De eerste klussers een mach. Ir W. F. H. van Rijckevorsel overleden idervliet Zn i UW HUWELIJK?" in! Schepen vluchten in de havens het geweld van wind en water Sleepboot gezonken vier doden ié ér dan enig <evat zij de voor leven GROOT GOUDA Dorus Rijkers vond overlevenden nog meer dollars nodig Het enige middel ter voorkoming van massa-vernietiging Bewapeningswedloop heeft hysterisch karakter gekregen SLECHTS SLOEP MET DRIE MAN KWAM GOED TE WATER, ZEGT SCHIPPER BOT Nederlandse troepen in de Oost gewaarschuwd tegen desertie Maandag 13 Febr,. 1950 Prijs 10 cent per nummer Prijs abonnement: 88ste Jaargang No 22902 per week ƒ0.30 Markt 31. Telefoon 2745 Bureau: 1.26 per maand 3.78 Postrekening 48400 per kwartaal i haal kwamen. In het b< hij enkel ton mt een {els het en rk af en dan... deze kan tuk van 50 gram 1—1 0—1 door het Maandag- ,dd 1—1 3—1 in )orl< 0—3 2-1 NOORD *4) Kijker v ïlfde Riji Emma EN VERGOED- En warme maal; de drank; ens wilt tracteren. wenden tot >edingsraad. ng vin alia kinderen n vltamlnM: Chef-Exploitatie: D. DE KLERK en leerlingen Polsbroek ziet pl dood i ioor stad. Directeur-Chefredacteur: S. H. VAN DER KRAATS ?g naar meldde hij zich ir het iri daai zee bergen’ ipbrc Jnds vson. Ie Salokt ceders, toel Nederlands eten van Namen toffers. Wage NE" n een weldaad voor 5—1 3—2 9-0 s jonggehuwde. or STONE. inco per post f4.15. ;tbn« «4, DEN HAAG- De ciën. per v Van Afnemende maan op 8 00: onder 17 50 op 7.30; onder 14.28 log Ik i en Wai cirU ;1 de voeding beter veel goedkoper dan lat de gezondheid orus Rijkers larin zich a< i bevonden alle schipbi Dorus r“'- rat zij ver! hun schi loedelijk i de lemaal •n der zi gewordt... I" hem he< geen men hebben de i is onder- ingboot Nieuwe r melk is voor ling evenveel één kilo vis vlees of ren I imige zi. als uit el >uin ineengei 'aan nar ng rafft van •doodgeblakt mijen, »n er "?e bt aan Maf* btstud is fWM/ besteed overtrekken met hocolade dikke leeg tl mei roomboter ke vulling van chocolade e. eiwit on volle melk ramp *n uit zet ...ddag woont. de soep of in de ikken in voedings- irden van Schotland iden, Foula. is thans storm geïso- i zich 65 kie- verkiezin- i. daar zij jk te mo- na s in 191 waar hi 'kzaam istituut gri Hoogge Batavia hij l jaar v< het dep; zijn Sunt iten sloej ten. De si mden kwamen De 18 geredde^, van het vergane Finse stoomschip „Karhula" warmen zich na hun aankomst in Den Helder by de ka chel van het hotel, waar zij door de goede verzorging weer wat op hun ver- haal Irmatnen DRINKT, trekt i onze goedkoopste ig eiwit. Hèt eiwit, g heeft voor aan- t eiwit in brood, i groenten. :h snel een ramp schip telegra- Jken van het ingeslagen fc.. {ing. „Wij ver- e woor- WS CHOCOLADE zal minister Djoeanda overleg Indonesische functionarissen gI '..ode en voorlopige een handels- Irittannië. In landelsaange- gezagvoerder seinde gistermiddi zijn vrouw, die in Lovisa s de woorden: IK LEEF! ziet verbaasd ister naar de Kijker moet man, in een (Van onze speciale verslaggever). In de vroege morgen'van Zondag, die stormachtig was met zware buien uit het Noordwesten, heeft zich voor onze kust wederom een scheeps ramp afgespeeld, die elf mensen het leven heeft gekost. Het oude Finse stoomschip Karhula verging ter hoogte van Den Helder. Een lek ver- - oorzaakte een snel toenemende slagzjj. Later sloeg een stortzee een van de voorluiken in. Snel vervulde toen het scheepje en op het moment dat de opvarenden in de sloepen zouden gaan, brak het schip in tweeën. Eén sloep kwam nog goed te water. Mannen sloegen of sprongen overboord en wisten later de sloep te bereiken. Maar elf van hen gingen met het snel zinkende wrak onder. Een geluk was, dat de reddingboot Dorus Rijkers de sloep wist te vinden en de 18 schipbreukelingen aan boord wist te nemen. Een vliegtuig, een Engels schip en de sleepboten Holland en Ebro hebben nog de zee afgezocht, maar niet meer kunnen ontdekken dan wrakstukken. De Dorus Rijkers bracht de geredden, 16 Finnen en 2 Duitsers, in Den Helder aan wal. ZUID I Brabantta—PSV Hetnwnd’.a—bimbu ngia NOAD—MVV EENDRACHT MAAKT MACHT V ptP A.SPTEA AD ASTBA Wei K N.f avond tot >-> Aanvankeb regen en rrt. wind; later draaiend naai wisselende be., buien. Iets kout 14 Februari Zon Maan kon niet zijn om een fo^jJKER GVAV—Frisia Achilles—Velocitas Heeren veen—Friesland ZUID II Longa—Bleijerheide Julian a—-Sport cl u b FSC—NAC Mauri ts—Willem II Sleepboot gezonken. De sleep Drie Gebroeders, toebehorende aan Poot, een Nederlandse schipper, is na het breken van de roerketting vooi sluis bij Namen gezonken. Er zijn slachtc van Finan- van New York »m vertrokken. weer naar j twee dagen zal vertoeven, sal hy weer naar Amsfer- hij nog vier dagen zal zich weer naar Indo- In nood. Positie tien van Texel-lichtschip. graden. Drijven naar Zaterdag is over de Kanaalkust een ge weldige storm losgebroken. Te Duinker ken bereikte de Wind een snelheid van 120 km per uur. Tal van muren en daken in Duinkerken harden van de storm te lijden. Palen van de electrische hoogspan ning zijn omvergewaaid. Waardoor in de gehele streek de electriciteitsvoorzlening werd gestoord. Verscheidene schepen kon den niet uitvaren. Ook de kusten van Groot-Brittannië worden hevig door de storm geteisterd. Achttien schepen werden in de ..downs” opgehouden, terwijl andere vaartuigen in noordelijke richting voor de storm weg liepen. De storm woedt thans reeds zestig uur achtereen en nog steeds zijn er geen tekenen waar te nemen, dat de wind gaat minderen. De Britse kustvaart is nage noeg geheel tot stilstand gekomen. Britse kustwachtposten hebben in de afgelopen vijftig uur op wacht gestaan. Een aantal Spaanse treilers is de haven van Bantry (Eire) binnengelopen, ir de vaartuigen het op de enorm hoge i (gesproken werd over „golven als n”) niet meer konden bolwerken. Om 6 i land van West Ter de Karht de Duit van Boi nood Wat van 1 achterbleven, met het schip waren onder gegaan of op zijn gunstigst nog in zee ronddreven. kring voor de mar- >a. die tot het laatst uitgezonden. Hij het vege lijf te in de mid- en zou- •trekken te van- :erk) GOUDA mdsen, ook aan het oorvegen. Medische Indonesische minister I. Djoeanda. is Zaterdag t vliegtuig naar Amsterdai i Amsterdam vertrok hy Londen, waar hy - op 14 Februari zt dam komen, waar verblijven, alvorens nesië te begeven. Minister Djoeanda deelde Aneta mede, dat hij later zal trachten nieuwe leningen van de Ver. Staten te verkrijgen. Indien wij voor het volgend jaar 150 millioen 200 millioen dollars zouden kunnen ver krijgen. zou hierdoor de industriële ont wikkeling van Indonesië worden bevor derd. zo zeide hij. Vooris deelde de minis ter mede, dat Indonesië van plan is lid te worden van de Wereldbank. In antwoord op de vraag, wat hij heeft gedaan om de investering van particulier buitenlands kapitaal in zijn land te bevor deren. zeide minister Djoeanda, dat hij in de Verenigde Staten contact heeft gehad met verscheidene organisaties, o.m. met de Nationale Raad voor de buitenlandse handel en de commissie voor Zuid-Oost- Azië. Te Londen z-’ plegen met Indonesische en met de board of tradi besprekingen voeren over e overeenkomst met Gröot-Br Nederland za^Jijj. eveneens hi legenheden bespreken. >pboot De in de heer is Vrijdag >r een geen WEST II t Gooi—Nep’tunus Xerxes—SVV RCH—Ajax De Volew ij okers—DWS OOST VagenlngenGo Ahead 0—2 IEC—Quixgjc 2—0 G 11 FEBRUARI 195(1 t arm, niet rijk mannen in uni- één been, bij mouw slap >ken, op een s ruwe plan- rust een voor de Professor Albert Einstein heeft in een uitzending voor de televisie onder meer gezegd, dat het denkbeeld van het ver kregen van veiligheid door nationale be wapening met de huidige staat der mili taire techniek „een gevaarlijke illusie” Is. Deze illusie had in de Verenigde Staten vooral steun gevonden in het feit, dat Amerika het eerste land was. dat er in slaagde de atoombom te fabriceren. Amerika had zich, zo zei Einstein ver der, in de laatste vijf jaar la.en leiden door het beginsel van „veilighe.d goot een superieure militaire kracht, wat de kosten ook zijn". De bewapeningswedloop tussen Amerika en de Sowjet-Unie. die oorspron kelijk bedoeld was als een m.ddel tot voorkoming, had een „hysteri&ci karak ter” gekregen. Achter de muren van ge heimhouding werd aan beide zijden met koortsachtige haast aan middelen tot mas- «avernietiging gewerkt. De waterstofbom verschijnt als een mogelijk te bereiken doel, zo vervolgde Einstein, en de presi dent heeft plechtig verklaard, dat men de werkzaamheden aan deze bom met kracht zal voortzetten. Iedere stap schijnt het noodzakelijke gevolg vah de voorafgaande. Ten slotte blijkt steeds duidelijker, dat alles leidt naar massavemietigmg Het was noodzakelijk, dat men het ge- Den Haag wordt gemeld, de benoeming verwacht N. S. Blom, buitengewoon igd minister. than« het ministerie van tot staatssecretaris Te Zeist Is overleden ir W. F. H. van Rijckevorsel, oud-directeur der Neder landse Spoorwegen. Na in, Delft gestu deerd te hebben, trad ir Vén Rijckevorsel in 1902 te Hilversum in dienst bij de Hol landse Ijzeren Spoorwegmaatschappij. Lang bleef hij echter niet in Hilversum, want spoedig werd hij overgeplaatet naar Amsterdam en nog iets later naar Alk maar. Van 1905 tot 1912 was hij werk zaam in Rotterdam. Hierna werd hij be noemd tot Inspecteur van het vervoer bij de hoofdadministratie te Amsterdam Op 1 October 1931 volgde zijn benoeming tot chef van de dienst van verffter en op 1 September 1935 tot chef vair pe dienst, van Vervoer en Handelszaketi, waarna hij tenslotte in 1938 directeur van de Nederlandse Spoorwegen werd. Ir Van Rijckevorsel, die ridder In de orde van de Nederlandse Leeuw en commandeur In de orde van Oranje Nassau was, werd op 1 Maart 1946 eervol uit deze fupetie ontslagen. luur hebben de scl Toen seinden zij d_. rolgen omdat de kans schipbreukelingen te °am, want dat taxi’s 'ijf mark, als 'feut had vi lokje gelachen eerste aan- »d door het klein stoomscheepje, dat iet een lading houtpulp iand naar Frankrijk, kans het zware stormweer etmaal zonder kleer de gevaarlijke gron- ”raddeneilanden liggen, Zuidwestelijke koers te kust voort te zetten, i veertig jaar geleden 2214 ton. Reeds in de rdag op Zondag om 4 uur ...inning tot de ontdekking was lekgeslagen, maar ern- i de toestand niet éi. De g wat slagzij. daarop volgende twee uur nam {zij echter geleidelijk toe tot on- 40 graden en de gezagvoerder sde dat hij zijn schip ging verliezen, door het stormachtige weer en de zee. Hij liet het noodsein geven, f minuten over zes ontving IJmtti- t sein: >.S. Karhula. Zuidwest van 40 I vinden uitgesloten moest worden geacht. De Holland ging koers op Terschelling, de I Pentridge Hill zette zijn afgebroken reis j voort en de Dorus Rijkers werd naar Den Helder teruggeroepen. Omstreeks 2 uur kwam de reddir. met 18 geredden in de haven van Ni Diep aan. meer water in het schip kwam, in heeft daarna order gegeven in >n te gaan. Direct daarop ge- catast verder. J>«t .egercommandant maakte bekend, 'j ten aanzien van hen, die in strijd ’.ijn bevelen handelen., disciplinaire egelen heeft doen treffen. De gene gde hier onmiddellijk aan toe. dat tal schromen, deze maatregelen te m, indien hiertoe opnieuw aan- icht worden gegeven. De leger commandant deed ten slotte een beroep op het saamhorigheidsgevoel en maande tot zelfbeheersing aan. om. getrouw aan de goede traditie in onze beide legers, de periode van afwachten tot een waardig einde te brengen. Schip in de Maas bij Niers gezonken Het was niet zozeer de zware storm dan wel de hoge waterstand en de sterke stroom van de Maas, die de schippers Za terdag veel moeilijkheden bezorgden. Te Niers had de sterke stroom schuld aan een aanvaring tussen twee schepen. Het bre ken van een kabel was oorzaak, dat een schip van een sleep los raakte en hierdoor niet de juiste koers kon houden. Een stroomafwaarts komend schip liep op net losgc/raakte. Binnen 5 minuten zonk het schip, dat met kunstmest was geladen De twee opvarenden konden noch bijtijds het zinkende schip verlaten. Iets kouder Weerverwachtin” meegedeeld I N.M f In De Bilt, geldig van -ond tot Dinsdagavond. lijk zwaar bewolkt met enige m en dan harde Zuidwestelijke krachittge tot matige wind ar Noordelijke richtingen met jewolktog en plaatselijk enkele ider Spelende tegen auto gelopen Zaterdagavond waren te Woudsend onder Sneek enige jongens aan het ro- vertje spelen. Met een zakantaarn moest men elkaar opzoeken. Plotseling, toen een Vrachtauto kwam aangereden, stak de 14-jarige zoon van de heer W. de Vries uit Woudsend de straat over met het ‘ge volg. dat hij met het hoofd tegen de wagen liep. Hij werd op slag gedood. Het was om Karhula weer later wisten de snellende schepen dat ziel ging voltrekken. Het Finse s« feerde, dat een van de lull voorschip door de zee was dat men nu in de sloepen ging. „W laten het schip waren de laatste den van de marconist. Direct sprong de marconist van de sleepboot Holland in de aether. HU vroeg zUn Finse collega zün morsesleutel vast te zetten. Zolang er stroom was zou dan een onafgebroken toon te horen zyn. waar op men de Karhula zou kunnen peilen. De Fin schUnt dit gedaan te hebben, want om halfacht toen juist was geseind dat de motorreddingboot Dorus RUkers van Den Helder was vertrokken om ook hulp te verlenen, seinde de Fin nogmaals dat het schip zou worden verlaten en hy ver zocht te peilen. Direct daarop verdween het geluid van de seinen. Op dat moment speelde zich de drama tisch snelle ondergang van de Karhula af, zoals later, toen de overlevenden werden opgepikt, zou blijl bruik van geweld plechtig afzwoer Deze afzwering kon slechts goed gevolg hebben als te zhlfd^r tijd een supematioraal juri disch en uitvoerend orgaan werd gesticht. „Is er een uitweg uit deze impasse? Wij allen, en in het bijzonder zij. die verant woordelijk zijn voor de houding der V S. en de Sowjet-Unie dienen te beseffen, dat wij een uitwendige vijand verslaten heb ben. doch niet m staat zijn geweest ons los te maken van de door de oorlog ge schapen geestesgesteldheid. Het is onmo gelijk vrede te bereiken, zolang iedere daad verricht wordt met het oog op een mogelijk conflict in de toekomst. De lei ding gevende opvatting bij iedere politiek? daad dient daarom de vraag te zijn: Wat kunnen wij doen om een vredelievend samengaan van, ja zelfs meer samenwer king tussen, de landen te bereiken Vrees en wantrouwen moesteji aan kant worden gezet. Een plechtig afzweren van geweld, niet alleen met betrekking tot massavernietiging. was zonder twijfel noodzakelijk. Het voorgestelde superna- tionale orgaan diende de volmaclu te ht(b- ben te beslissen over kwesties, die de vrede onmiddellijk bedreigden. Zelfs een verklaring van de landen loyaal samen te zullen werken aan de vorming van een dergelyke wereldrege ring met beperkte bevoegdheden zou het hangende gevaar voor oorlog verminderen. L’iteindeiijk echter, zo besloot professor Einstein is iedere vorm van samenwer king tussen mensen onderling gebaseerd op wederzijds vertrouwen en pas in de tweede plaats op instellingen zoals ge rechtshoven cn politie. Het was een k gistermorgen met op reis van Finlai had gezien 1q van het laatste scheuren rond den, die voor de W< te komen en met zijn reis langs onzt De Karhula werd gebouwd en mat 2 nacht van Zaterdr kwam de bemar dat het schip i «tig zag men Karhula kreeg w< In de daarop vu.( de slagzij echter g< geveer 40 graden vreesde dat hij z‘‘~ ook door het stor ruwe zee. Hij liet Om vijf den het S.O.K mijl Slagzij kust. Direct daarop kwam de kust in actie. Te hulp uur 30 seinde de sleepboot Hol- n Doeksen dat hij de haven van erschelling verliet, op weg naar lula. Tien minuten daarna - -’JJ- itse sleepboot Dantzig. dat i jrkum eveneens op weg naai verkerende schip begaf. it later kwam er een telegram binnen het ruim 7000 ton metende Engelse s.s. Pentridge Hill. Bevinden ons 15 mijl Zuid Zuid Oost van de Karhula. Snelheid 6 mijl. Gaan naar het in nood verkerende schip seinde de Engelsman. Scheveningen Radio zat inmiddels niet «til en nam direct een peiling van de seinen, welke de Karhula afgaf. Hierdoor was het kuststation om kwart over zes in staat te seinen dat vol gens de peiling de Karhula zich moest bevinden op 52 gr 59 min. 40 sec. Noorder breedte en 4 gr. 15 min. Oosterlengte, dat is op de plaats waar vroeger het licht schip Haaks lag. ongeveer dwars van Huisduinen, dertien mijl uit de kust. Zet Morsesleutel vast kwart* over zeven dat de begon te seinen en even kuststations en de t? hulp jpen dat rekken. Het Naar ons uit kan binnenkort de worden van mr N. S. gezant en gevolmachti» juridisch adviseur op I I Buitenlandse Zaken. van Buitenlandse Zaken. I Nicolaas Selhorst Blom werd 22 Maart i 1899 te Deventer gc- boren. Hij studeerde rechtswetenschappen aan de rijksuniversi- j telt te Leiden en ver- j I trok na zijn promo tie in 1923 naar In- dië, waar hij tot 1925 werkzaam was als substituut griffier bij het Hooggerechtshof te Batavia. Hierna was hij gedurende M drie jaar verbonden H aan het departement van Justitie aldaar. In 1928 werd hij be noemd tot waarnemend lid van de Raad van Justitie te Makassar. Na zijn verlof in 1929 werd hij lid van de Raad jvan Jus titie te Padang. Van 1934 tot 1948 werkte mr Blom als hoofdambtenaar aan het departement vap Justitie te Batavia. In 1941 aanvaardde hij de benoeming tot directeur van justitie in Ned.-Indië, om na de capitulatie belast te worden met de leiding van het .«dagelijks bestuur tijdens de afwezigheid von de luitenant-gouver- neur-generaal. Op 31 Mei 1946 verkreeg mr Blom eervol ontslag In Indonesië. Na zijn aankomst in Nederland werd hij raadadviseur aan het ministerie van Bui- tenlandse Zaken. rgang van de overlei -jken. Vliegtuig zoekt Inmiddels was van het vliegveld Val kenburg een Mitchell van de Opsporings- en Reddingsdienst vah de Kon. Marine opgestegen om van de lucht uit het zee gebied bij Den Helder te verkennen om eventueel de te hulp varende schepen via de radio in te lichten, welke koers zij moesten sturen om het wrak te bereiken. Het vliegtuig ontdekte vrij spoedig wat over bleef van de Karhula. n.l. de brug die boven water uitstak en die. naar later bleek, van het schip was afgeslagen en op drift was gegaan. De sleepboot Holland heeft later deze brug ook zien drijven. Het was omstreeks tien minuten voor 9 dat de Pentridge Hill meldde dat men het wrak had waargenomen en dat het geheel verlaten was. Het vliegtuig bleef cirke len boven de wrakstukken en schoot regel matig lichtkogels af om de op weg zijnde schepen de koers aan te geven. Men vrees de echter het ergste voor alle opvaren den van de Karhula omdat zij in hun eigen «loepen hun schip moesten verla ten, een situatie die. gezien storm en zee gang. weinig kans op slagen bood. Om halfelf kwam eindelijk een bericht binnen dat verblijdend mocht heten. Dat bericht kwam van de reddingboot. Toch gevonden De Dorus Rijkers had een sloep gevon den. waarin zich achttien mannen van de Karhula bevonden o.w. de kapitein. Het gelókte alle schipbreukelingen aan boord van de Dorus Rijkers te halen en toen kon, uit wat zij verhaalden over de onder gang van hun schip, worden opgemaakt dat er vermoedelijk van een tweede sloep, waarin -zich de rest van de bemanning moest bevinden, geen sprake was. Men had het schip overhaast moeten verlaten. Wie kans had gezien in de sloep te komen, wist vrijwel zeker dat zij. die op het wrak De Dorus Rijkers begon toen, geholpen door de sleepboot Holland, de Pentridge Hill en het vliegtuig stelselmatig de zee af te zoeken. Men voer soms door massa’s wrakhout en kisten van de deklading maar nergens werd een levend wezen aangëtrof- fen. Wel werd een omgeslagen sloep ge zien en de Holland heeft twee lege sloepen zien drijven. Tot het middagui de zee afgezocht. T hun weg gingen verve nog in zee drijvende s (Van onze speciale verslaggever). Het is een wonder dat er nog zoveel overlevenden zijn, vertelde schipper Piet Bot. de jonge gezagvoerder van de Dorus Rjjkers. ons gistermiddag, nadat hU om 2 uur in Nieuwediep was binnengekomen. Zoals de Finnen mjj onderweg vertelden, kwam het vergaan van de Karhula zo snel, dat zy maar één sloep goed te water konden krUgen. Daarin zaten drie man. De anderen werden later uit zee opgevist en die sloep hebben wU gelukkig gevonden. Voor het uitvaren had ik de juiste posi tie van het schip opgekregen. Ik vertrok even voor half 8 uit de haven en voer door het Schulpengat naar zee. omdat ik in de buurt moest zijn waar vóór de oor- het lichtschip Haaks heeft gelegen, voer de koers Noord West ten Westen: laat die nou direct goed zijn geweest. ant toen we later een vliegtuig zagen rkelen, dat lichtkogels uitgooide, zodat ik kon vermoeden dat ik daar moest zijn, hoefde ik niet eens van koers te verande ren. We voeren er recht op af. Het was niet zo gemakkelijk. De zee was erg ruw en de wind stBhd frjet kracht 7 uit het Noordwesten. Dan is het daar in zee niet zo prettig. Om 10 uur kregen we een sloep in zicht waarin mensen zaten. We zijn er langszij gemanoeuvreerd en het duurde niet lang of ik had zestien mannen aan boord. Dat overnemen viel wel mee. Toen we langs de sloep schoven, sprongen ze over. Tijdens het verder zoeken, waarbij we veel wrak hout tegenkwamen maar helaas sen, en ook op de terugweg. 1 Finnen verteld hoe hun schip gegaan. Toen het lek werd ontdekt en de slagzij steeds ernstiger werd, hebben ze nog ge tracht hun schip recht te krijgen door het overpompen van water in de ballasttanks. Maar dat leverde geen resultaat op. Toen de slagzij 40 gradén was en de toestand hopeloos, hebben ze het noodsein gegeven. Alles verergerde nog toen een overkomen de stortzee een van de voorluiken insloeg én er nog De kapitein de sloepen te gaan, beurde de catastrophe. Twee sloepen waren onklaar, maar de derde kwam met drie man te water. Toen brak ineens het schip. Die nog aan boord waren, gingen naar de brug en deze werden door een brekende zee overboord geslagen. De drie mannen in de sloep hebben zoveel mogelijk scheepsmaats uit zee gehaald. Maar ze hadden niet eens tijd gehad zwemvesten aan te trekken. Bij het verlaten van het schip kwamen nog twee verstekelingen voor de dag, maar voor zover ik weet, zijn zij niet gered. Wat ik uit de gesprekken heb kunnen opmaken, heeft de sloep hen niet in zee drijvend gevonden. Bij deze schipbreuk kwamen om het leven: Hold Lindstrom. 3e machinist. Gustav Henrickson. Ie machinist: Aaro Salomaa: Erkki Salokangga. radio-tele- grafist. Oskari Terkki, treyimer. Gósta Hollstein, matroos; Anssi Janatuinen, dekboy. Kalevi Puscinius, matroos: Eino Laine, olieman: Erkki Lecktonen, tremmer en-Kauk&Miettmeft,'verstekeling. nul de gouwleid R gehuil der Hitlers gebi zou wegvage.., ®et eigen ogei getuchtigd voi Rotterdam. nkeLe nachten was hier een stuk uit de i. s de,aarde neergestreken. Deze nacht ÏLh Het 8tat*on stoot nog een late •°“reagers uit, die verdwijnen in de in t'5 zic^ verliezen in het puin. Ovetai de puinvlakte pinkelen lantaarns, en in ïnrre, "woHchten aan de gevels gloeien triim*M e fcleur®n als stille, verdwaalde lorm*n- KÜker zoekt onwillekeurig nJ.. dom °P- De opkomende maan, rtnn u driftig drijvende wolkenflar- „rnL k e Rontige omtrekken van het duidelfk °'1W met de tWee ranke toren8 Eigenaardig, bedenkt Kijker, deze is nn a! e‘w,n|ÜR helemaal niet zo oud wn?i, ,£och tot een der zinnebeelden Ha» net .We8ten was geworden, zozeer, •taan °mDer'Commandhem heeft laten loopt langs de andere ruïnes, die rnao n?uw omringen. Hij ziet plots de maansikkel staren door een dood venster ean gevel. Eens keken daardoor mensen °P het gewoel in de binnenstad. En op °eze plaats wordt Kijker overvallen door r.l? §evoel- dat hii in °nze netjes opge- «k 8teden nooit zo sterk heeft gekend: b.eïef van de volkomen zinloosheid, van de krankzinnigheid der twee grote oorlogen, die de heersers van dit volk de wereld en vooral Duitsland zelf hebben •angedaan. Een late voorbijganger naar Kijker, die door een vem maan staart. Hij blijft staan. «ets zeggen, tegen een oude vale uniform, op krukken. ..Ziet er spookachtig uit, niet? waarom „Ik leef” Gekleed in kleren, die aan boord van de Dorus Rijkers waren, enkelen de blote voeten gestoken in klompen, zo kwamen de schipbreukelingen gistermiddag in Den Helder aan. In het hotel Het Wapen van Den Helder werdep zij ondergebracht. En daar hebben zij, gezeten rond de kachel, verteld van de ramp, welke hun schip trof. De meesten va*n hen hebben voor hun leven moeten'zwemmen, een van hen zelfs een uur voor hij door de eigen sleep -werd ontdekt en binnenboord gehaald. Kapitein Grönstrand heeft tot het ver gaan op de brug gestaan. Toen de brug wegsloeg, is hij overboord gesprongen en later door de sloep opgepikt. Uit de ver halen bleek, dat schipper Bot. misschien zonder het te weten, wel twee versteke lingen heeft gered. Een derde stow away is bij het vergaan omgekomen. De man nen hadden verscholen gezeten fn de bun kers en kwamen bij de ramp voor de dag. Twee van hen konden uit zee worden ge vist. Allen hadden bewonderinj J- conist, Erkki Salokangg; toe roodseinen heeft .heeft geen kans gezien redden De geredden zijn later dag van nieuwe kleding voorzien e' den vandaag naar Amsterdam vertr om de terugreis naar Finland aan t< chepen gen. dat zij De f naar slechts Het nieuwe 10 000 ton metende passa giersschip Manchester City werd door zes sleepboten van de Tyne, waar zijn machi nes waren aangebracht, naar Sunderland gesleept. Eén van de sleepboten sloeg om en zonk binnen twee minuten. De stuur man en drie andere opvarenó om het leven. Eén van de ten noorJ*~ gelegen Shetlandseilanden, Fo. reeds veertig dagen door de s leerd. Op het eiland bevinden zers, die evenwel niet aan de gen zullen kunnen deelnemen, niet hebben verzocht schriftelijl gen stemmen. TAIESER verdammte Kriegzei de KijkerXreedU door Keulen. Hij was in •en taxi gestapt, behoedzaam, want men had hem gewaarschuwd, dat taxi’s daar ichtelijk om zo’n gruwelsproc.., en op de taxameter gewezen: e dag 0 70 D M. Dus Kijker reet centrum van Keulen, op weg naar een reDe dom staat er nog. Vlakbij stoet het «rote station voortdurend stromen mensen in het centrum uit. Zwaarbeschadigd is het „Hauptbahnhof maar het doet zijn werk' al® een grootsteeds station, mét winkels en kiosken in de benedenhal. Dom en station staan te midden van puin met een wonderlijke puinflora: daar staat het onkruid, hoog opschietend met de grillig heid van de planten, die Europa’s verpul verde huizen overwoekeren, en daar zijn de voorzichtig uitbottende winkelstraten, die zich te midden van de verwoestingen ontwikkelen. Kijker ziet stom verbaasd naar de ver woestingen. die hij toch waarlijk niet voor •I de eerste maal ziet. De taxi snort, stil langs bouwvallen en de chauffeur scheldt luid op de oorlog. Hij heeft allang door dat Kijker een Nederlander is. Hij kent Rotterdam, heeft in Nederland gelegen, in 1942, toen „het er nog heel goed was.” Misschien zegt hij het om de fooi, denkt KVoor het eerst sedert de oorlog la Kijker in Duitsland. In het begin van de dertiger jaren was hij enkele malen te Keulen geweest, maar hij herkent -niets van de stad, waarin toch ook een stuk geschiedenis van het oude Europa stond geschreven, de grootste stad aan de Rijn, die met ons land betrekkingen heeft ge had. sinds de oeroude Europese handels- wegen bestonden. Later op de dag dwaalt Kijker te voet door Keulens binnenstad, een fantastisch mengsel van dood en leven. Te midden van puinhopen of schoon geveegde fun damenten, waar de gaspijpen, verwar mingsbuizen en andere ingewanden van huizen nog uit de grond kronkelen, staan muren of levenloze karkassen van gebou wen overeind, alsof de eigenaar er nog plannen mee heeft. En plotseling is er •en stuk winkelstraat, twee rijen winkels met prachtige puien, waarboven soms weer de kale karkassen met hun holle vensters de overbuurman, ook al jaren dood, aanstaren. Dan weer is er een puinvlakte met de grauwe stapels Schutt”, soms plotseling ’versierd door een meccanodoos-in-het-groot, een bouw- •el van stalen balken, dat op een geheim zinnige manier is blijven staan. Wonen hier nog mensen? Het schijnt van wel, want ergens tussen de puinhopen hangt aan een lantaarnpaal een in felle kleuren geschilderd bord met een wijzende pijl „Zum Friseur”. Er moet ®en kapper in buurt wonen. ijker ziet mensen, niet leed. Daar gaan drie w n, twee met krukken, op derde hangt een platte neer. Bij een winkel weggedol primitief onderstel van enkele ken en vier kinderwagenwieltjes, romp in tuniek, met een bord aalmoezen naast zich. Kijker dwaalt en dwaalt. Hij komt te recht in de villawijk, die hij zich van vroeger herinnert Enorme villa's, be woond door de rijkste families van het Rijnland, omgeven door welverzorgde tuinen. De bommenwerpers hebben ze neen, niet weggevaagd. Sommige zijn in derdaad door een voltreffer als uit elkaar gespat en tot een berg puin ineengezakt, maar van de meeste staan nog dikke muren overeind, hoog, maar brokkelig. Een onafzienbare verzameling ruïnes, die ichijnen te willen logenstraffen, dat de oorlog een onderneming van de zeer rijken is. De bomen zijn *doodgeblakerd, de tuinen werden woestenijen, maar allerlei houten borden duiden er op, dat in een deel van deze sombere burchten nu zaken worden gedreven, dat in de «chutse van die bouwvallen mensen wo nen, Wat er aan schatten in deze kolossale huizen moet zijn verwoest, kan niemand ach voorstellen. 's Avonds laat ontvlucht Kijker nog eenï de rose lampjes van zijn hotel. Het waait hard. Op de Rijn staan schuimende kop pen. De Rijn, die in vrede in Zwitserland begon, die in de laatste oorlogsjaren des nachts hier voorbij kroop tussen angst vallig verduisterde steden, tefwijl zovele «vonden de maan zijn water als een zil veren lint deed schitteren om de weg te e,j:aan de dreunende luchtvloten, de n'... e door onze landen stroomde, terwijl wij met grimrflige gezichten de i nde stalen adelaars hoorden voorbij- Huisterend: daar gaan ze weer! wat dat betekende, heeft Kijker vandaag gezien Hier langs deze zelfde Rijn, waar een?ui e luidsPrekers brulden uit het ont- “8**jke huis der partij, tevens zetel van R2.u*°U*leider en waar z*j het hysterisch menigte lieten uitschallen na >ral, dat hij de Engelse steden jen, ziet Kijker dan eindelijk en hoe zwaar dit land is voor Warschau, Belgrado, WEST I Zeeburg!a—Hermes DVS DOS—VSV Luitenant-generaal Buurman van Vree- den, de Nederlandse legercommandant in Indonesië heeft Zaterdagavond een radio redevoering gehouden, waarin hij o.a. zeide, dat hij het betreurde, dat een aan tal onder Nederlands bevel staande mili tairen gedurende de afgelopen weken uit drukkelijk gegeven orders in de wind heeft geslagen. Hij waarschuwde er voor, dat zo'n handelwijze de aanhangers van be staande destructieve ideologieën de ge legenheid geeft, om in troebel water te vissen en zodoende hun heilloze voorne mens te verwezenlijken, hetgeen onvermij delijk moet leiden tot chaotische toe standen. De lei dat hij t met zij- maatregelei raai voegde hij niet zal verscherpei leiding moi nmai het zelfbeheersinj goede tra< riode van ide te brei

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1950 | | pagina 1