i Italiaanse vissers vingen antieke vazen in hun netten Mevrouw wenst woningruil 1 Koning van Engeland is weer aan het werk rgerlijke toestanden aan boord van „Panamese" schepen Dikke woorden, venijnige zetten ende bevrijdende humor Franse parlementsleden dagen hun Engelse collega's uit Het zit in 't bloed (en in de beurs!) Wij spreken Indiaans - Waarschijnlijk afkomstig van Romeins vrachtschip Een unieke kans voor geschiedvorsers Landelijke centrale in de maak Meneer móet wel verhuizen, maar het is o zo moeilijk x Nieuwe golflengten voor Nederland A'damse tandheelkundigen veroordeeld Vliegtuig in Oostzee gestort Moeilijk varen in de Maas Vrouw stond haar man terzijdes „Kalmpjes aan!" ré Televisie in Amerika HOUDT DE GEZINSLEDEN BINNENSHUIS Maar ....ze praten niet, ze lezen niet, ze kijken! Systematische ontduiking van de internationale overeenkomsten Afgekeurde, 50 jaar oude schepen! Een dorp zonder toekomst STILLE WERELDRÉVOLUTIE IN GANG Massaproductie machtiger dan Stalin Amerikaanse mijnwerkers tblijven staken VIJSHONDERD JAAR KALVERSTRAAT Het Britse verkiezingssteekspel Churchill beleeft een gouden tijd Om zich met hen te meten op het rugby-veld Communisten houden zich afzijdig ADOLPHUS Passagier.... TWEEDE BLAD - PAGINA 2 WOENSDAG 15 FEBRUARI 1950. Ski-bobben is een nieuwe sport, waar voor een Beierse schrijnwerker dit ue'N nuftige apparaat heeft uitgevonden. Dit amphibie is bijna 2 meter lang en heeft een gewoon rijwielzadel. Het frame is gemonteerd op ski's en de stuurinrich ting is die van een normale fiets, mdür de remmen ontbreken Rockefellers geven milliofnen weg h De oude Rockefeller, John D., eat gedu rende zijn leven van steeds maar geld verzamelen meer dan 530.000.000 dollar weg voor allerlei doeleinden. O.m. getuigt bet New Yorkse Rockefeller Center van zijn beroemde vrijgevigheid. Zijn nazaat John D. jr. verstaat echter ook de kunst grote giften te doen. Zo heeft men onlangs becijferd, dat gedurende 18 maanden voor een bedrag 11.000.000 dollar giften werden uitgedeeld. Totaal staat Rockefeller jr's milddadigheid geboekt voor 219.17.5 000 dol-^ lar. De gever laat het aan de ontvanger over de schenkingen al of niet wereldkundig te fnaken. zodat gerust kan worden gezegd, dat hij belangrijk meer dan die ruim 200.000.000 dollar heeft geschonken. Som migen schatten het totaal van zijn giften op een milliard. Een gewoon mens gaat het duizelen bij deze getallen. Misschien duizelt het Rockefeller zelf ook wel wat! al weten we het niet T~\e grote ergernis van alle taalzuive- raars is. dat wij Nederlanders zoveel vreemde woorden gebruiken. Nog steeds zijn er tal van puristen, die alle woorden Van buitenlandse oorsprong uit onze taal willen bannen. Er zijn dan ook hele lijsten opgesteld van uitdrukkingen, die niet zuiver Nederlands zijn; de meeste hebben wij overgenomen van Europese buur landen. Bijna niemand geeft er zich rekenschap van. dat wij onze taal ook doorspekken met allerlei Indiaanse woorden en andere woorden, die uit verre werelddelen stam men. Neem b.v. 't woord „orkaan". Dit is rechtstreeks afkomstig van de Zuid-Ame rikaanse Indianen, die een vliegende storm „choerakan" noemen. Zo noemen de Zuid- Amerikaanse inboorlingen het ding, waar in ze nachtrust genieten, „hamaca". De Fransen maakten daarvan ..hamac", de En gelsen verbasterden het tot „hammock" en wij Nederlanders hebben er „hangmat" van gemaakt. De smerige dieren, die in niet- overzindelijke kelders huizen, de „kak kerlakken", ontlenen hun naam aan de „k'akerlaki" van de Brazilianen- Het woord „chocolade" berust op een ■praakkunstig misverstand. Het Mexi caanse woord „atl" betekent „water". „Kakaoeatl" is een drank, bereid uit cacao, mais en water, „schokoatl" is een drank, gemaakt van gegiste mais en water, want „schokotl" betekent zuur. De Spanjaar- den verwarden „échokoatl" met „kakaoe atl" en maakten daarvan „chocolade", een woord, dat d'Acosta voor de eerste maal gebruikte in 1604. „Tobaco" is in de taal van de bewoners van Haiti niet het blad van de nicotine- plant. dat wordt gebruikt om te roken, te kauwen of te snuiven, maar de pijp, waarmee men de tabaksrook opzuigt. De rivier de Amazone dankt zijn naam niet aan de strijdlustige dames der oud heid, maar is afgeleid van het woord „amassoenoe" dat „arm aan water" be tekent. Tenslotte, de bewoners van de stad Chicago zouden niet ingenomen zijn, wanneer ze wisten, dat deze naam een verbastering is van hetvkidiaanse „tschi- kagong", dat letterlijk veftaald wil zeggen: „bij de stinkdieren'l In het gebied, dat de stad op het ogermlik beslaat, moeten vroeger vele kwalijkkiekende stinkdieren de lucht hebben verpest. Amerikanen adverteren op z'n Amerikaans In de New-York Times verscheen onlangs een zeer belangwekkend staatje over de bedragen, welke in de V.S. voor adverteren worden besteed. Als nummer één staat op aat lijstje Life. Men gelieve hierbij j**#edenken, dat in Nederland slechts de imdkrationale editie van bedoeld tijdschrift wordt Inge voerd en niet de aanzienlijk dikkere Ame rikaanse uitgaven, waarin uiteraard veel meer advertenties voorkomen. Het Ameri kaanse blad ontving over het vorig jaar als numrÉr vier irflde rij der grote bladen aan advertenties ego bedrag van 76.346.727 dollars. Adverteerders betaalden in totaal 64.013.296 dollar aan de National" Broad casting Co. en 63.403.583 dollar aan het Columbia Broadcasting system. De „Saturday Evening Poot" mocht 59.259.119 dollar van adverteerde es ontvan gen en de American Broadcasting Co. 42.342.854 dollar. „T i m e" de Ameri kaanse editie wel te verstaan ontving 23.771,732 dollar en „Ladie* Home Journal" 22.743.525 dollar. „Col liers" obk zeer bekend in Nederland staat als no. 10 geboekt met 17.064.959 alURn; geen nadere verklaring behoeven dollar. DR zijn maal cijfe!^ welke ,ijd niet sneller dan pimpelpaars In Amerika is een zeer hanüig apparaatje ln de handel gebracht, waarop snelheden var» auto's »zijn te lezen, niet in de gebrui kelijke cijfertjes, doch in kleuren. Het toestelletje de z.g. „glowmaster". straalt kleuren uit. die telken* wanneer de snel heid met 16 km wordt gewijzigd verande ren. Het wordt op de voorruit bevestigd, zodat de chauffeur, zonder zijn ogen van de weg af te nemen, kan conUo'eren of hij niet te snel rijdt. ly/ Indonesische schipbreukelingen opgepikt Volgens een radioboodschap van de Noorse tanker Elise. die gisteren te Perth werd opgevangen, heeft de Elise 12 Indo nesische zeelleden opgepikt, die schip breuk leden in een zeilboot bij de West kust van Australië. Deze boodschap be vatte geen verdere bijzonderheden. De tan ker zou vandaag in Fremantlë aankomen. (Van onze Romeinse correspondent). Voor de ingang van de haven van Albenga, dicht bij Genua, zal men pogin gen doen om een antiek schip, dat daar 2000 jaar geleden moet zijn gezonken, te lichten, of althans te onderzoeken wat er van over is. Het bergingsschio Artiglio met de vermaarde duikers Mancini en Raffaeilli (kampioen van Eur .>p-i in het duikersvak) is ter plaatse aangekomen en de archeologische wereld wacht vol span ning op de resultaten van het werk Over het gezonken schip weet men natuurlijk niets. Alleen "is bekend dat vissers herhaaldelijk in het laatste jaar tüt viermaal toe antieke vazm in hun netten vinden, wanneer zij die op een be paalde plaats niet ver van de haven uit werpen. De vissers zullen de Artiglio nauwkeurig de plaats aanwijzen. Ter plaatse noemt men het gevonden vaatwerk Grieks en men praat daar over een antiek Grieks schip. Deskundigen daarentegen noemen de gevonden vazen Romeins werk. Het zijn grote amforen van het type, waarin olie en ook wel graan werd ver voerd en bewaard. De stad Albenga heette in de Romeinse tijd Albingaunum en was de voornaamste stad van^ de Liturgische volksstam der Ingauni. Het is een zeer oude stad, ouder dan Rome zelf. Wie tegenwoordig wil verhuizen of móet verhuizen in verband met verandering Voor vele vrouwen, die uiteraard sterk aan haar huis en de naaste omgevfng ervan gebonden zijn, is het gezond na vele jaren van huisvesting in dezelfde wijk eens te verhuizen om weer eens fris tegenover het leven te staan. Vroeger, in de jaren tussen 1930 en 1940. was het verhuizen daarom dikwijls een plezier en men ging er bijna altijd op vooruit. Door de dalende huren ajs gevolg van het steeds ruimere aanbod, kon men voor hetzelfde geld een steeds mooiere woning betrekken en de huiseigenaar was meestal graag bereid het een en ander WJaten opknappen om tenminste in zijn maan denlang leegstaande woning weer een huuMer te hebben. In die jaren was verhuizen aan de orde van de dag. Door de verfrissende kennismaking met een andere wijk van de stad, door de verrassende ontmoetingen met nieuwe kennissen en nieuwe levens- uitingen, verrijkte men zijn levens-ervaring. Verhuizen was voor vele vrouwen een genoegen omdat het gezond was voor de geest. Het was een goedkoop en gemakkelijk idel in de gevallen waarin de dokter „verandering van lucht" voorschreef. landelijke woningruilcentrale. Daarom is het begrijpelijk dat uit deze kring critiek komt op het plan. Men maakt er op attent dat het de bedoeling is van de centrale te Utrecht, iedereen die wil ruilen, in het gehele land te verplichten zijn ver zoek in te dienen bij de gemeente waarin hij woont. Men wordt dus verplicht zich te wenden tot een ambtelijke instantie en ambtenaren weten altijd veel beter of een woning al of niet voor iemand ge schikt is dan de gegadigde zelf. De Stich ting van de makelaars laat de mensen volkomen vrij. Zij geeft alleen adressen, zij oefent geen pressie uit, zij voert geen morele argumenten aan om iemand te bewegen een aangeboden woning te aan vaarden. Dat moet men alles zelf weten. De centrale in Utrecht zendt gegevens niet alleen aan employé s van het bedrijfs leven, maat ook aan de leiders van die bedrijven, zfcdat het niet mogelijk is dat employé's hé| lang kunnen volhouden om woningen, d|g hen niet aanstaan, af „te keuren. De Stichting Woningzaken voor het Bedrijfsleven gaat er prat op zelfs wel een twaalfhoeksruil tot stand te hebben ge bracht, maar wanneer iemand, die ver plicht is zich tot het gemeentelijk bureau voor Volkshuisvesting te richten, dikwijls een ^dergelijke schakel verbreekt, omdat de nieuwe woning hem tenslotte toch niet aanstaat, dan zullen de gemeentelijke bureaux dat niet prettig vinden en een dergelijke gegadigde niet meer met plei- zier aan een goed adrps helpen. Particulieren uitgeschakeld Naar schatting zijn er thans ruim'l5.000 gezinnen in ons land, die hun woning wensen te ruilen. De centrale te Utrecht heeft daarom Hollerith-machines gehuurd om de adressen met gegevens bij honderd tallen snel te verzenden en tenminste eenmaal in de twee maanden wil men de verlangens van alle gegadigden op de mogelijkheid van woningruil bekijken. De centrale te Utrecht wordt dus groot opgezet, maar het is toch vreemd dat men de Stichting te Breda helemaal niet heeft gehoord en volkomen heeft uitgeschakeld, alsmede de zeker honderd particuliere womngruilbureaux, die voorts nog over ons land zijn verspreid; Er is geen poging gedaan deze parti culiere ondernemingen bijeen te brengen, doch de inschakeling van het bedrijfs leven heeft zich bepaald tot de grote bedrijven, die gezamenlijk een woning ruilbureau hadden gesticht. Door de ver plichting dat iedereen die wil ruilen, zich bij het gemeentelijke huisvestingsbureau moet opgeven, krijgen de bestaande wo- ningbureaux geen voet meer aan de grond. Tegenover de bona fide makelaars, die niets aan de woningruil verdienen, doch er eerder op toeleggen, waartoe zij bereid zijn omdat zij met hun dienstver lening goodwill willen kweken en re laties willen onderhouden met de woning markt, is dat niet billijk. Ook al dient te worden erkend dat de organisatie van de makelaars onvoldoende was. Maar in ieder geval hadden zij danltunnen wor den ingeschakeld, terwijl ziknu uitge schakeld zijn. De cenwale te \trecht is misschien wel in het belang vanW Rijk en van de gemeenten en van de rik grote bedrijven, maar misschien niet vah de employé's en de gewone burgers, die "nu eenmaal liever niet met ambtelijke in stanties te maken hebben omdat zij soms geen slapende honden wakker willen ma ken en dan maar liever blijven zitten waar ze zitten. Woningruil-advertenties De oplossing van het woningrullpro- bleem lijkt heel moeilijk, maar dat komt alleen omdat er te weinig reserve i9 in de woningvoorraad. Totnutoe is steeds een woningruil-advertentie de beste op lossing gebleken. Menig woningruil bureau de goede niet te na gesproken 1 parasiteert op de advertenties. Via een advertentie,blijft r^en volkomen vrij tot dat ten slotte natuurlijk van volkshuisves ting een verhuisvergunning nodig is. Regelingen met verplichtingen, die bij voorbaat verwijzen naar een ambtelijke instantie, gnaken de mensen alleen maar huiverig. Dan verhuizen ze maar niet. Maar het zou toch zo Jeüond zijn voor vele vrouwen om na jaren eens te ver huizen en weer fri» tegenover het leven te gtean. van werkkring, komfoor een berg van moeilijkheden te staa^Verhuizen is bijna alleen nog mogelijk door ruilen en dan vreest men al gauw het spreekwoord: als er twee rullen, moet er één huilen. Uit vrees voor „hullen" zien de meeste men sen maar van woningruil af als het niet dringend nodig is. Wie in een behoorlijke woning is gehuisvest, houdt maar liever wat hij heeft. Maar velen moeten noodgedwongen ver huizen wanneer zij een betrekking aan vaarden in een andere gemeente. In 1945, toen voor zeer velen een nieuw leven be gon, werd het probleem van de woning ruil nijpend. Natuurlijk maakten sommi gen van die omstandigheid misbruik door het oprichten van een woningruilbureau, dat de mensen geld uit de zak klopte en niets tot stand bracht. Er werden schro melijke bedragen gevraagd voor bemid deling bij woningruil. - Beroepseer Tot degenen, die zich ook met de wo ningruil gingen bemoeien, behoorden uiterrard ook de makelaars in onroerende goederen, die zich altijd op dit gebied hadden bewogen en voor wie toch niets meer te doen vie^omdat nu eenmaal de gemeentelijke djfnsten van volkshuisves ting hun taak midden overgenomen. Deze bona fide groeif van makelaars in onroe rende goederrfi, zag met lede ogen dat oplichters huA beroepseer in discrediet brachten. De Vakgroep Tussenpersonen in "rong er daarom ie"erslng voor de woningruilbemiddeling prijzen vast stellen, opdat tegen oplichters zou kunnen worden opgetreden. Aanvankelijk werd dit verzoek afgewe zen. maar tenslotte werden de misstanden toch van die aard, dat in Mei 1947 van hogerhand tarieven werden vastgesteld voor woningruilbemiddeling. Inmiddels j makelaars in onroerende goederen Onrogrepde Goederen dr< op akn dat de Prijsbehe» toen reeds opgericht de Stichting Neder landse Woningruilcentrale. gevestigd te Breda, waarbij zich twee andere organi saties aanslotpn, zodat deze stichting thans met ongeveer 65 aangesloten bureaux in den lande de grootste organisatie is op woningrüilgebied. Deze stichting vraagt voor héygjjste halfjaar f 10 inschrijfgeld en voor ieder volgend halfjaar f 2.50. Van die f 10 gaat vier gulden naar de makelaar, die de cliënt heeft ingeschreven en zes gulden gaat naar de centrale kas in Breda, waar van f 1.— wordt terzijde gelegd voor pro paganda. De ingeschrevene krijgt eenmaal per maand een boekje met0 een lijst van wonlngruil-adressen. Volgens de vakgroep hebben 30 k 40% van de ingeschrevenen succes en dit per centage wordt zeer hoog geacht. Het is althans slechts geleidelijk bereikt naar-^ mate meer makelaars zich aansloten en daardoor het aantal adressen uitbreiding onderging. Want het grootste euvel op het gebied'"Van de woningruil is de ver snippering het ontbreken van een grote centrale ovpr het gehele land die over alle woningfcuiladressen beschikt. Landelijke centrale In December j.l. deelde minister Teu- lings in de Tweede Kamer mede dat be sprekingen werden gevoerd voor de op richting van een landelijke woningruil centrale in samenwerking tussen de over heid dn het bedrijfsleven. Inmiddels is nu bekend geworden dat deze landelijke wo ningruilcentrale zal worden gevestigd te Utrecht. Samengevoegd worden hier de inter-departementale ruilcéntrale voor employé's van het Rijk, het ruilcentrum van de Vereniging van Nederlandse Ge meenten en de Stichting Woningzaken voor het Bedrijfsleven, die reeds te Utrecht wès gevestigd en een initiatief was geweest van zeventien grote bedrij ven zoals de Unilever, Philips, de grote banken, de Ned. Heide Mij^nzj Keuze zonder dwang De vakgroep Tussenpersonen ln Onroe rende Goederen is nu zeer verwonderd in ket overleg tussen het Rijk en het be drijfsleven helemaal niet te zijn, gekend en ook niet te zijn ingeschakeld in de De haven Portui Vadinus had grote be tekenis. Het is dus allerminst bevreemdend dat voor de ingang van die haven een maal een vrachtschip, dat olijfolie of graan vervoerde, is gezonken. Men ver wacht echter dat het schip bedekt zal zijn met een laag zand, die wellicht te dik zal blijken om aan lichten te kunnen denken. Mocht men succes heblen dan zouden er zeker interessante vondsten worden gedaan, b.v. munten, gereedschap, dat voor de navigatie diende, en vooral hets schip zelf. dat vermoedelijk uit eikenhout is gemaakt. We weten van Griekse en Romeinse schepen zeer weinig af. De indertijd door Mussolini aan hel licht gebrachte en later door de Duitsers moedwillig verbrande schepen in -het meer van Nemi bij Rome, waren geen schepen in de gewone zin. doch'weel derige vJptten waarop de keizer met zijn gevolg zich inscheepte om spelen bij te wonen. Het is allerminst zeker, dat de schepen van Nemi ooit gevaren hebben. Zou dus de onderneming van Albenga gelukken, dan zou zij de belangrijkste archeologische gebeurtenis sedert 19)10 worden en eindelijk enig licht verschaffen omtrent de zeevaart der antieken. De Nederlandse Radio Unie deelt mede, dat Nederland gereed is om de nieuwe golflengten volgens het plan Kopen hagen op 15 Maart in te voeren. Als er geen bezwaren rijzen van andere lan den zal van die daMim af het programma Hilversum I worden uitgezonden op een frequentie van 746 kilocycles, golflengte ongeveer 402 meter, en het programma Hilversum II op een frequentie van 1007 kilocycles, golflengte ongeveer 298 meter. De steunzenders Hengelo, Hoogeveen en Hulsbergen zullen uitzenden op een ifirequentie van 1594 kilocycles, golflengte ongeveer 189 meter. De Amsterdamse rechtbank heeft uit spraak gedaan in de zakfp, die veertien dagen geleden zijn be«ndeld tegen 5 Amsterdamse tandheelkundigen. Hun be roep op de dagvaarding stond omschreven als „tandtechniker". Zelf zeiden zij, dat hun beroep „tandarts" of „dentist" was. Verleden jaar waren zij door de kantonrechter veroordeeld tot geldboeten, variërend tussen 80 en enkele honder den guldens, terwijl voorts hun instru mentarium geheel of gedeeltelijk verbeurd werd verklaard. De rechtbank heeft in grote lijnen deze uitsprakeh bevestigd. Alleen E. F. de L. werd vai^ rechtsvervolging ontslagen. Gistermiddag heeft men bij de zuid oost-kust van het Deense eiland Laaland een vliegtuig in zee zien storten. Een ooggetuige zei, dat de machine in brand stond. Volgens beambten van het Kopen- haagse vliegveld Kastrup werd er geen passagiersvliegtuig vermist; men nam aan. dat het hier een klein vliegtuig betrof. De reddingboot van Gedsr is uitge- ren. Ook is een partrouille-vaartuig van de vloot naar de plaats van het ongeluk gedirigeerd. B-36 bommenwerper vermist Een B-36, de grootste bommenwerper in de wereld, met 17 man aan boord is ongeveer 650 km ten no»dwe«ten van Seattle in de Canadese staat Brits-Co- lumbia gedwongen te landen door ijsvor- ming en brand in een motor, aldus ver neemt Reuter. Het zesmotorige toestel, de eerste B-36 die ooit werd vermist, was vertrokken uit de luchtmachtbasis Eielson nabij Fair banks (Alaska), Vliegtuigen ,zijn opgeste gen om het toestel op te sporen De hoge waterstand van de Maas vormt een ernstige belemmering voor het scheepvaartverkeer. Als, de stuwen, die thans gestreken zijn, het water niet langer in toom houden, breidt de Maa» zich uit tot aan brede snelstromeride rivier .waarin het voor de schippers moeilijk is de vaar geul te houden. En een kleine afwijking kan noodlottig gevolgen hebben Daarbij zijn ook de kosten veel hoger. Het sleep- tarief stroomopwaarts is onder deze om standigheden ongeveer dubbel zj hoog als normaal, terwijl ook stroomafwaarts de prijs van het slepen hoger is. omdat de Sleepboot minderschepen kan trekken van wege het risico, dat een lange sleep bij de sterke stroom loopt om buiten ce vaar geul te raken. Tengevolge van de hoge v aterstand werken de baggermolens niet. 7udat het- aanbod van vrachten schaars is Inmiddels werd Maandagavond in Borgharen de eerste val gemeld. Het water was met 18 cm gezakt tot 44.50 m. -r NAP en bij een stand van 44 meter gaan de stUwert er weer in. Bif Venlo steeg de Ma3.s Maan dag nog met 18 cm tot 14.99 ro NAP. Een verdere val van de Maas wordt ver wacht. L. E. B. Bierema overleden iet Eerste Kamerlid dr S. E. E. Biere ma is gisteren te Usquert over,eden. Steven Edzo Broeds Bierema werd 12 November 1884 geboren. Hij beiocht di lagere school te Usquert en vervolgens het gymnasium te Groningen, waarna hij zijn studiën voortzette aan de universiteit te Halle. Muenchen en Leipzig. In laatstge noemde stad promoveeide hij in 1909 met lof. Na zijn Studie wijdde dr Bn-rema zich aan de practische landbouw en nam ijverig deel aan het landbouwverenigingsleven. Zo was hij bestuurslid van verschillende landbouworganisaties en coöperatieve verenigingen. Op 25 Juli 1922 nam hij zit ting in de Tweede Kamer voor de Liberale Staatspartij, welke functie hij Septem ber 1925 vervulde. Op 15 Februari nam hij opnieuw zitting en vervulde du mandaat tot aan de oorlog van 1940. Hij was lange tijd fractievoorzitter der liberaler in de Tweede Kamer. In 1946 nam hij weder' zittiqg. doch na de verkiezingen van 1948 ging hij over naar de Eerste Kamer waar in hij de V.V.D. vertegenwoordigde. Dr Bierema was ridder in de orde van de Nederlandse Leeuw. Driedaagse fietstochten door Brabant Op 20. 21 en 22 Juli a.s. zullen voor de zesde maal de bekende driedaagse fiets tochten door het Brabantse land worde., gehouden. Vorig jaar namen onge\eef 1000 toeristen er aan deel. zelfs waren er uit België en Schotland gekomen. De tochten worden georganiseerd door v.v.v. 's Hertogenbosch—Vught. In 's Her togenbosch wordt steeds gestart. De grote rust wordt iedere dag in een ander Bra bants dorp gehouden. Tijdens deze rust. die dit jaar in Raven- stein. Hilvarenbeek en Geldrop za'. worden gehouden, zullen de toeristen worden ver gast op muziek, vendelzwaaien of reidan sen. Prof. mr dr Naber overleden Te Utrecht is op 91-jarige leeftijd over leden prof. mr dr J. C. Naber. oud-hoog leraar aan de rijksuniversiteit aldaar. Prof mr dr Jean Charles Naber werd te Hahrlem geboren. Reeds drie jaar, nadat hij aan de universiteit van Amster dam was gepromoveerd, werd hij benoemd tot hoogleraar aan de rechtskundige facul teit van de universiteit te Utrecht. Tot 1925 heeft hij dit ambt bekleed. Aan de overledene zijn vele wetenschappelijke onderscheidingen ten deel gevallen. De universiteiten van Parijs en Alhene eer den hem door een ere-doctoraat aan te bieden. Hij was lange tijd Kd van de Koninklijke Academie van Wetens» happen. Hij was ridder in de orde van de Neder landse Leeuw. De Dinkef buiten haar oever» De Dinkel is buiten haar oevers getre den. Grote oppervlakten land tuisen ene- kamp en Ootmarsum en tussen I osser en De Lutte staan onder water. De schade blijft gelukkig beperkt, doordat slechts lage weiden en wat bosterrein zijn over stroomd. De weg van Denexamp naar Ootmarsum staat over een afstand blank. Het ontspanningsoord van duizormen toe risten. het Lutterzand, lijkt eerder op een merengebied dan op het beboste land schap. Het kleine riyiertje. dat des zomers zo vredig langs de hoge afgekalfde oevers vloeit, kolkt nu in wilde vaart ortder de bruggetjes door en daar waar grote water vlakken zijn ontstaan, is met geen moge lijkheid de loop van het stroompje meer vast te stellen. Bioscopen en stadions boeken verlies (Van onze correspondent te New York) De televisie, die thans stormenderhand de Amerikaanse huiskamer verovert, heeft ver strekkende gevolgen voor het Ame rikaanse familieleven. Terwijl de popu larisering van de auto voor het gemid delde gezin de deur naar buiten opent, werkt een televisietoestel ongeveer als de ouderwetse potkachel, waaromheen het hele gezin geschaard zit. Moge dit een zegenrijk gevolg zijn, er zijn ook schaduwzijden. Wie regelmatig televisie-uitzendingen volgt, moet helaas constateren, dat intelligente conversatie volkome^ dreigt af te sterven. AU zodanig overtreft televisie verre de invloed van radio. Bij een radio kunnen sommigen le zen en converseren. Televisie eist oog en oor en als er een snoodaard ln het gezel schap is, die er kwinkslagen uitgooit, dan krijgt hij van het verzamelde gezelschap al gauw een „ssst" te horen. Onderwijzend personeel klaagt, dat het huiswerk van de kinderen er onder l(Jdt Het huiswerk wordt afgeraffeld en de jeugd verzamelt zich voor het glanzende scherm om daar series uitzendingen te be zien en te beluisteren. Bibliotheken kun nen aan de hand van cUfers aantonen, dat de uitlening van boeken sterk terugloopt. Bioscoopeigenaren voelen zich ernstig ge schaad in het bioscoopbezoek. Een recent onderzoek toont aan. daj vol wassenen in de onderzochte groep gemid deld 4.51 maal de bioscoop bezochten. Na aanschaffing van een televisietoestel daalde dit tot 1.27 per maand. Voor de kin deren in die groep daalde het bioscoopbe zoek van 5.13 maal tot 2.75 maal per maand. Diegenen in de groep, die langer dan twee jaar hun televisietoestel hadden, meiddén, dat hun bioscoopbezoek was ge daald van 5.8 tot 1.5 maal per maand. Voor de kinderen in die groep van 6.1 tot 3.0. 'Het lezen van tijdschriften viel met 4.7 pro- 0 TJET IS NU BIJNA anderhalf jaar gele- ■LA den, dat. fn November 1948, berich ten verschenen over een ernstige en tevens geheimzinnige ziekte, welke de koning van Engeland had aangetast. Tot nogtoe hebben de geneesheren de ziekte ^iet met zekerheid kunnen diagnostiseren, maar zeker is, dat de aderen in de .benen waren aangetast, zodat het bloed niet noamaal kon functionneren. Allerlei ge ruchten deden de ronde over een ampu tatie, welke onvermijdelijk zou zijn enz. Op het ogenblik doet de koning ogen schijnlijk weer zijn gewone werk. Dank zij het ingrijpen door prof. Learmouth is de toestand veel verbeterd, hoewel de medipi nog steeds de oorzaak van de ziekte niet kennen. Daar er dus nog steeds enig ge vaar ls, dat de kwaal weer zal vererge ren, wordt'de koning elke maand grondig onderzocht. Gelukkig echter wijst elk on derzoek een verbetering van zijn toestand aan en er schijnt alle kans, dat hij zijn ziekte geheel te boven zal komen. Degenen, die ge- regeld n\et koning George in aanraking komen, zijn verbaasd over het goede hu meur, dat de koning al deze lange maan. den van ziek zijn heeft weten te be waren. Steeds was hij opgewekt en zelfs toegankelijk voor een grap. Zijn naaste vrienden verklaren, dat de koning ver heugd is omdat hij, dank zij zijn sterke wil, het gevaar een chronisch patiënt te worden evengoed heeft kunnen beüweren als hij Jaren geledee zijn spraakgebrek met grote wilskracht heeft overwonnen. Ook nu heeft hij grote steun ondervonden van zijn gemflln, koningin Elisabeth. Steeds was zij naast hem, opgewekt, hulp. vaardig en optimistisch. Walmeer een maal een blographle van Oeerge VI ver schijnt, zal blijken welk een prachtige rol zij heeft gespeeld in het leven van haar echtgenoot. Zij kon zo spoedig een ver betering in zijn toestand„<Pohstateren, dat binnen een maand na de operatie hij m staat was de lunch te bebruiken met de Eerste Ministers van het Gemenebest, toen deze in Londen bijeenkwamen ter bespre king van herziening van de Grondwet van het Gemenebest. ONTBIJT OP BED. Hoewel de koning zijn werkzaamheden thans heeft hervat, is hij nog niet geheel de oude en nog «teeds moet hij veel rust nemen. Daarom Begint zijn dag, die vroe ger aanving met^iet ontbijt om half acht in de eetkamer, tegenwoordig een uur later; om half negen' krijgt koning George zijn ontbijt op bed. Hij ontziet zijn benen zoveel mogelijk; hij zit als het niet vol strekt nodig is te staan en laat zich rijden wanneer hij vroeger had gelopen. Voor het overige menen $le dokters, dat het ko ninklijk werkprogram voor de eerstvol gende tijd werkelijk wat al te ows#aden is voor een herstellende. In Maert zal de president van Frankrijk vief dagen te gast zijn in Buckingham falace. De al gemene verkiezingen die voor de deur staan, brengen voor de koning bergen extra werk mee. Het volgend jaar is er de grote tentoonstelling in Londen, hetgeen een oneindig «aantal werkzaamheden voor de koning betekent. En dan staat in 1952 de uitgestelde reis naar Australië op het program, hoewel het nog niet zeker ls, dat deze inderdaad zal (joorgaan. Dit alles natuurlijk ongeacht het gewone dagelijkse werk. Mensen in audiëntie ontvangen le zen van allerlei documenten, enz. De dok ters menen, dat de koning wel wat te veel hooi op de vork Jieeft genomen. Zo heerst in de voowiame werkkamer op de eerste verdieping (een jaar geleden werkte de koning tijdelijk in een geïmproviseerde studeerkamer gelijkvloers teneinde hem trappenklimmen en vermoeiende toch ten met de lift te besparen) en in de ne- venvertrekken, waar zijn secretarissen hun domein hebben en waar het pro gramma van de koninklijke bezigheden dag aan dag wordt opgesteld, het medisch gebod; „Kalmpjes aan?" Nog drijfijs in het IJselmeer Dinsdag heeft de Jan Nieveen van de Groninger-Lemmer Stoombootm?at*chap- pij voor het eerst na de ijsperiode de normale route gev^u-en van De Lemmer naar Amsterdam. IHet echip ontmoette even buiten de Lemlher een strook ijs ter breedte van 3 k 4 knometer. dis een ver traging van ongeveer 2 uur veroorzaakte. Na de hevige ijsperiode werd de dienst AmsterdamDe Lemmer door deze maat schappij onderhouden, via de kanalen in dë Noord-Oostpolder. cent. Het luisteren naar radiouitzendingen daalde van 6 uur per dag tot 2 uur 10 mi nuten. Het bezoek aan voetbalwedstrijden daalde met 30 procent, dat aan basebal- wedstrijden met 30.9 procent, dat aan boks en worstelwedstrijden met 53.7 procent. Dit Verklaart meteen de grote strijd, die thans gaande is in de boezem van (be roeps voetbal en basebalclubs. Weliswaar ontvahgen zij belangrijke inkomsten uit étterkoèp van de uitzendrechten, maar in bepaajde kringen heeft men reeds het ge voel, dat deze inkomsten niet zo groot zijn als de gederfde recettes. Met de entree van het televisietoestel 1 ^ondergaat de huiskamer een metamorphose In eerste instantie komt het nieuwe toe stel te staan in een vrij hoekje, waar een stopcontact zit. Maar al spoedig, wanneer de familiebelangstelling groeit en even tueel buren en vrienden uitgenodigd wor den. moet een nieuwe kamerschikking ge- maaMUworden, waarbij wat eens huiska mer was meer en meer getransformeerd wordt in een klein theater. Meubelfirma's ontwerpen thans reeds televisiekamers met gemakkelijk verschuifbare kleine meubels. De opbouw van een kamer begint met de beste plaats voor het televisietoestel en de schikking van het overige meubilair is daaraan ondergeschikt. De popularisering wordt in niet geringe mate in de hand gewerkt door de prijs oorlog in televisietoestellen. Thans kan men reeds een toestel kopen voor ongeveer 130 dollar, zij het dan ook dat het scherm daarvan uiteraard klein is. Sommige fir ma's bieden toestellen aan op afbetaling, waarbij een kwartje per dag reeds vol doende betaling is. Naar boven looen de prijzen tot in de duizenden dollars. De po pulaire prijsklasse is die van 250 tot 400 dollar. Een honderdjarige te Giekerk In hgt dorpje Giekerk ln de Frese wou den stond gisteren de vlag op ae tqren, ter ere van de weduwe Maaike de Vries— Kingma, die haar honderste verjaardag vierde. Vftn haar negen nog in leven zijnde kinderen zijn er vier naar Amerika ge- emigreerd. De weduwe De Vries, die hon derd nakomelingen heeft, is er trots op, dat zij thans behoqrt tot de vier Friezin nen, die de honderd jaar gepasseerd zijn en dat zij misschien het oudste lidmaat van de Gereformeerde Kerk in Nederland is. Clayton waarschuwt. Als de Verenigde Staten hun buitenlandse politiek niet radi caal wijzigen, zal het gevaar voor een nieu we wereldoorlog vastere vorm aannemen, zo heeft de voormalige onder-minister van buitenlandse zaken Will Claytgnjn de Ame rikaanse Senaatscommissie vqMaButenlandse zaken verklaard. Deze commtdB^vderzoekt thans een motie, waarin op vermtlglng van de V.N. wordt aangedrongen. Veemarkt te Rotterdam A.nvo4i> !n totaal 4727 stuks, wssrvan 880 vette koelen en ossen; 139 gebruiksvee; 17S graskalveren; 1681 nuchtere kalveren; 153 var kens; 549 biggen; 233 paarden; 6 veulens; 129 schapen of lammeren; 5 weide'zuig-lamme- ren en 94 bokken of geiten. De prijzen waren: Graskalveren le kw. 2.90, 2e kw. 230, 3e kw. 150; Nuchtere kal veren le kw. 48, 2e kviM3, 3e kw. 40; Big gen le kw. 42, 2e kw. Tl",' Se kw. 35; Kalf- koelen le kw. 050, 2e kw. 850, 3e kw. 700; Melkkoeien le kw. 950, 2e kw. 850, 3e kw. 700; Vare koelen le kw. 580, 2e kw. 480, 3e kw. 400; Vaarzen le kw. 625, 2e kw. 525, 3e kw. 460; Pinken le kw. 500, 2e kw. 400, 3e kw. 325, alles per stuk; Vette koelen le kw. 2.20-2.40, 2e kW. 2.00—2.20, 3e kw. 190—2.00; Slachtpaarden le kw. 1.00, 2e kw. 1.40, 3e kw. 1.20; Lammeren le kw. 2.10, 2e kw. 1.90, 3e kw. 1.60, alles per kg. Vette koelen: aanvoer Iets minder; handel lui; prijzen Iets hoger. Graskalveren: aan voer gelijk aan vorige week; handel «troef; prijzen vooral niet hoger. Nuchtere kalve ren: aanvoer leta groter; handel tamelijk; prijzen iets lager. Biggen: aanvoer iets rui mer; handel katta; prijzen van vorige week met moeite te handhaven. Lammeren: aan voer ruimer; handel vlot; prijzen onveran derd. Kalf- en melkkoeien: aanvoer als vo rige week; handel goed; prijzen voor gdtede Kwaliteit Iets hoger. Vare koeien: aanvoer ruim; handel stil; prijzen onveranderd. Vaar zen en Pinken: aanvoer korter; handel kaln«| - - - hoger, verdol OENSDAG 15 FEBRUARI 1950 EERSTE BLTAD' - PAGINA" 3 Od het ranglijstje van de omvang Her handelsvloten staat merkwaardig genoeg Panamese vloot thans op de vierde plaats, terwjjl dit landje van hoegenaamd -n betekenis vroeger op de dertiende plaats stond. Panama heeft geen kapitaal geen behoorlijke havens, want-het Panamakanaal ligt nog door een onder erikaans bestuur staande landstrook. Die groei van de Panamese vloot, die 10 iaar van 1.100.000 op 4.500 000 ton kwam is dan ook alleen maar camouflage, hepen die men om hun gebrekkige inrichting niet onder eigen vlag wil laten ren of waarvoor men de bepalingen van de arbeidsovereenkomsten wil ont- iken laat men eenvoudig als Panamees registreren. Thans beginnen ook zelfs rieksè reders, die nooit bekend hebben gestaan als elite in de scheepvaart, hun heoen onder Panamese vlag te brengen, omdat zij bang zijn voor regerings- isseling in hun eigen land. Mocht er iets gebeuren, dan kan de nieuwe regering Griekse schepen in buitenlandse havens niet in beslag nemen, omdat zij als anamees eigendom te boek staan. Hier geldt dus, letterlijk, de vlag dekt de ding. I Het Internationale Arbeidsbureau heeft inl volgens de correspondent van de «ndels Transport Courant, een onder hoek doen instellen naar de toestanden op dé onder Panamese vlag varende schepen, resultaten van dit ondersoek waren *utstellend, dat de commissie het terntttionale Arbeidsbureau met nadruk eeft moeten versoeken op korte termijn te grepen. Uit een voorlopig rapport, aldus boven genoemde correspondent, citeren we enkele bijzonderheden, waaruit blijkt, dat de commissie deze gelegenheid te baat heeft genepen om wat dieper .op het Panamese Wheepvaartprobleem in te gaan. werden niet minder dan 740 dossiers Onderzocht van schepen, die onder de Panamese vlag varen. Deze schepen heb ben een gezamenlijke inhoud van bijuto 3 225 000 ton. De meeste schepen, nl. 644 eenheden met een gezamenlijke inhoud van 2 600.000 ton behoren aan 384 verschil lende rederijen; 293 in de Panamese repu bliek gedemobiliseerde rederijen bezitten slechts één enkel zeeschip. 51 rederijen varen met 2 schepen en slechts 4 rederijen beschikken over een vloot van meer dan 10 eenheden. Wat de aigemene toestand betreft van de onderzochte schepen, moet allereerst worden opgemerkt, dat van de 644 onder zochte gevallen er niet minder dan 423 schepen niet waren Ingeschreven, terwijl ln zeer vele geVallen het boüwjaar slechts bij benadering kon worden vastgesteld. Van 423 schepen moest worden ge constateerd, dat 23 reeds de aanvallige leeftijd van een halve eeuw hadden over schreden, 201 eenheden waren ouder dan 30 jaar, 09 ouder dan 20 jaar, 26 stuks ouder dan 10 jaar, terwijl 127 schepen ln de jaren' 1941-1945 zijn geconstrueerd en hoofdzakelijk uit de Amerikaanse surplus voorraden afkomstig zijn. De Commissie had weinig moeite om nadrukkelijk vast te stellen, dat vrijwel alle Panamese schepen zich niets, maar dan ook niets van internationale afspra ken op scheepvaartgebied aantrokken en men slch met zichtbaar welgevallen zo veel mogelijk aan een internationale con- tröle onttrok. tysar is b.v. het geval van een aantal tiidens ernstige aanvaringen dusdanig ^vernielde schepen, dat deze internationaal zijn uitgeschreven, doch thans, na jaren, opder de Panamese vlag verder blijken te varen! Aangezien het grootste percen tage van de onder de Panamese vlag varende eenheden nimmer dit land aan doet, heeft de regering van dit land geen, dan wel uitermate weinig contróle op de arbeidsvoorwaarden van deze schepen. Ook de reders wonen slechts in uitzonder lijke gevallen binnen de grenzen van deze republiek; de meesten zijn er door een agent vertegenwoordigd. Zodoende valt de algehele verantwoordelijkheid voor het geen zich op de Panamese vloot afspeelt op de consulaire vertegenwoordigers, welke echter niet groot ln aantal zijn. Veiligheid in gevaat Voor zover de Panamese wetgeving zich met de organisatie van de vloot en de arbeidsvoorwaarden bezighoudt, wordt reeds direct vastgesteld, dat geen enkele rtder zich dan ook maar de moeite geeft om deze wetten na te leven: dat dit spe ciaal wat de veiligheid betreft zeer ern stige gevolgen kan hebben, laat zich dan ook gemakkelijk denken. De scheeps bemanningen bestaan voor het grootste deel uit buitenlanders, die genoegen moe ten nemen met de hier heersende toestan den; de lange en ongeregelde werktijden, de niet betaalde overuren, een minimum aan eten en vaak een achterstand in de uitbetaling, welke lp vele gevallen moet worden afgeschreven». De gevallen, waarbij het personeel correct en behoorlijk werd betaald, zijn hier dan ook uitermate zeldzaam. Wat de verblijven van de bemanningen betreft, ook op dit gebied heersen middeleeuwse toestanden. De onderzoekingscommlssü» dringt er dan ook bij het Bureau International du Travail met nadruk op aan, om op korte termijn hieraan een einde te maken en binnenkort zullen bij de Panamese rege ring stappen worden ondernomen, namens de Verenigde Naties, waarin wordt geëist, dat deze vloot zich aan de internationale conventies zal houden en waarin de nodige garanties worden gevraagd op de nakoming hiervan. Tevens zal worden getracht om een zo nauwkeurig mogelijke index van de aamenstelling van de Pana mese vloot te verkrijgen, waarbij de ar beidsvoorwaarden voor het personeel, alsmede de veiligheidsmaatregelen volgens een Internationale standaard zullen wor den herzien. Van de aardbodem gevaagd door een vliegveld Slpeon. een dorpje met 99 Inwoners, een twintigtal kilometers van Londen gelegen, placht men „het vruchtbare dorp" te noe men. Dat was vóór de luchthaven Heath Port werd gebouwd en deze haar vang armen over de vruchtbare grond uit spreidde. Op het ogenblik ziet de toe komst van Sipson er weinig rooskleurig uit; juister gezegd, het heeft helemaal geen toekomst meer De minister van burger luchtvaart heeft het gedoemd langzaam weg te kwijnen. De driehonderd hulzen, de Baptistenkerk, de dorpsschool en de herberg zullen, ala de plannen tot uitbreiding van de lucht haven worden verwezenlijkt, moeten ver dwijnen. Reeds twee jaar lang hebben de Sipsonnera dit zien aankomen en nog weten ze niet wanneer het zwaard van Damocles, dat boven hun hoofd hangt, zal vallen. Men heeft hun gezegd: niet voor 1953. maar velen zijn sceptisch gestemd en menen, dat het net zo goed vroeger ala later kan gebeuren. De dorpsbewoners klagen bitter over de vaagheid van het ministerie. Toen een officieel vertegenwoordiger een klaagzang aanhief over een stelsel, waarbij mensen uit hun huls worden gezet, antwoordde de minister, dat andere huizen te hunner beschikking worden gesteld en dat hun alle schade wordt vergoed. Dit wist een van de tuinders echter wel beter! Want reeds het vorig voorjaar heeft men hem zijn goedei grond ontnomen ten behoeve van de luchthaven; hij vroeg een schade loosstelling van 300 pond sterling, maar totnogtoe geen cent! Hieruit blijkt, dat echade-commissie, ook in Engeland niet vlot werken! Jongen verdronken. Maandagmiddag is tn Den Haag een zevenjarige Jongen, J. A. W V van een In de Laakhaven liggende Rijnaak te water geraakt en verdronken. Ondeugdelijk varkensvlees? De Vijf leden van het gezin M.aan de Jacob Catsstraat te s Gravenhage zijn onwel geworden na het eten van varkensvlees. De politie heeft bij een'slager in de binnenstad een hoeveelheid vlees voor onderzoek tn beslag genomen. „Sabotage". Twee grote boeren uit Velke Prtlepy (Tsj.-Slowakije) zijn op besch-uldi- gtoig van sabotage van het e<x>nomlsoh plan te Praag berecht. Ben hunner is tot 4 jaar dwangarbedd en 300 000 kronen boete en de andere tot 3 jaar dwangarbeid en 250 000 kro nen boete veroordeeld Hun hoeven zijn ver beurd verklaard. 4 KUNSTNIEUWS Toonkunstenaars bekroond Li het oude Stadhuis van 's-Gravenhage lijn de prijzen, die de Johan Wagenaar- stichting in 1949 heeft toegekend, uitge reikt. De voorzitter van de stichting, de heer Everhard van Beijnum, herinnerde er aan, hoe B. en W. van 's-Gravenhage in No vember 1947 de gemeenteraad voorstelden, om de Johan Wagenaarstichtiag in het te roepen, teneinde ook door deze «tichting de Nederlandse toonkunst te be vorderen. In 1948 werden werken van Anton Dresden, Willem van Otterloo en Jurriaan Andr essen bekroond. In 1949 kende'de «ti<mting prijzen toe aan Alexander Voor molen voor diens compositie „Arethusa" en aan Sas Bunge voor diens „Ballade öMPendua" Samen met de Jan Campert- •Mehtlhg werd een operaprijavraag ult- frcïï?v«n- De Inzendingen circuleren nog bij de leden van beide stichtingen en «et zal nog wel even duren voordat de uitslag bekend kan worden gemaakt. Voorts herinnerde spr. aan de opdrach ten, die de Johan Wagenaaratichting ge geven heeft aan een zestal componisten or? perken voor het Resldentle-orkeat te schrijven. Burgemeester Schokking reikte Alexan- oer Voormolen en Saa Bunge de hun toe gekende prijzen uit. Bovendien stelde mr ®chokkir.g Karei Mengelberg en Hendrik Anorieseen een enveloppe ter hand voor «e dbOT hen geschreven werken voor het Residentie-orkest Laurens Bogtman de veel gevraagde De zenger Leuren» Bogtmen. die' Woer.ï- ®»g zijn 50ste verjaardag vierde, is pM „teruggekeerd van een tournée van enkele maanden door Indonesië en zal, na een trip door Zwitserland, waar hJJ o.m. in Davo» zal zingen, begin Juni weer naar Indonesië vertrekken. Aanleiding tot dit bezoek i« een afscheidsconcert van het «ymphonie-orkest van Djakarta, dat n.l. kal worden opgeheven. Van Indonesië uit Ml de heer Bogtman naar Zuid-Afrlka Man en'dan naar de Belgische Cpngo, vaar hij ook een aantal concerten zal geven. DE LAATSTE JAREN ia een wereld revolutie bezig zich te voltrekken. Ach nee, deze is niet ontketend door communisten, fascisten of andere -isten. De werkelijke wereldrevolutie If van Amerikaanse makelij en heetmassa productie, zegt het Engelse blad „Scope". Voor de oorlog werd deze beschouwd als een zuiver technische kwestie en bleef ze frouwens hoofdzakelijk beperkt tot de automobiel-industrie. De oorlog heeft echter getoond, dat het beginsel, dat ten grondslag lag aan de fabriek van Henry Ford, welke veertig jaar geleden werd opgericht, volkomen onafhankelijk is -an bepaalde werktuigen of technieken en dat het kar» worden toegepast op alle terrei nen van de menselijke activiteit. Thans is het wel overduidelijk geworden, dat massaproductie niet slechts mogelijk is bij de productie in fabrieken, maar dat het een algemeen principe is, dat kan worden toegepast bij iedere menselijke organisatie tot samenwerking. De collectieve boerderij in Rusland was de eerste toepassing van het beginsel bij de landbouw. De organisatie van de arbeid, waarbij de Individuele arbeids kracht van de mens wordt gebruikt ala een soort van gespecialiseerd werktuig om eenvoudig werk, ook al ls daarvoor enige scholing nodig, bij herhaling te verrichten, het toezicht, dat wordt uit geoefend door het tractorstation, dat toe behoort aan de staat, het stelsel van compensaties, dit alles kan worden be schouwd als een toepassing van de tech niek der massaproductie. De Russische collectieve boerderij staat technisch op hetzelfde peil als een auto- mobielfabAek veertig jaar geleden. Bij de volkomen gemechaniseerde katoenver- bouw in het (Jelta-gebied van de Missis sippi of de coöperatieve groenteverbouw in de|geïrrigeerde Californlsche vallei ls men aelfs reeds verder gegaan dan op de Russi^he collectieve boerderij. Men heeft daar valkomen gebroken met de gewoon ten en Jgebruiken, welke vroeger ln de landbouw bestonden. En bij hun plannen i tot verbouw van grondnoten doen de Engelsan eigenlijk niets minder dan voor stellen een geheel koloniaal rijk te reor ganiseren op basis van massaproductie. Zonder gebruik te maken van de lopen de band worden tegenwoordig allerlei administratieve bezigheden georganiseerd op precies dezelfde wijze als Henry Ford indertijd de, productie van zijn T-modei organiseerde. De werkwijze in de type kamer van een groot verzekeringsbedrijf, de manier waarop in een grote bank chèquea worden gesorteerd, het sorteren van bestellingen in andere ondernemin gen, verschillen ln wezen niet sterk van de manier, waarop auto's aan de lopende band worden gemaakt, hoe verschillend deze bedrijven op het eerste gezicht ook zijn. De voorstanders van massaproductie hebben, «venals de tegenstanders, die de massaproductie zien als een nieuwe „tech nologie", echter een onlblledig begrip van hetgeen er eigenlijk gaande is. De mens als werktuig Want welbeschouwd ls deze nieuwe „technologie" in het geheel geen techno logie, maar slechts een nieuwe wijze om mensen te laten samenwerken. Veel meer ls het Iets, dat met de menselijke samen leving heeft te maken dan met mechanica. Dit gold al voor de Ford-fabrieken, veer tig jaar geleden. Ford deed geen enkele nieuwe uitvinding, alle machines en werktuigen, welke hij gebruikte waren oud, slechts zijn organisatie van de men- ielijk*>rbeidskracht met de bedoeling een betere samenwerking en arbeidsverdeling te krijgen, was nieuw. Dat „scholing" bij massaproductie niet nodig zou zijn, be rust eigenlijk meer op een mythe dan op «de feiten. Arbeid, waarvoor geen enkele scholing nodfte ls, komt bij de industrie slechts sporadisch voor. Honderden hand grepen in het moderne bedrijf eisen een individuele scholing, welke volkomen op dezelfde lijn staat als die van de „mees ters" ln de glldentljd. BIJ de traditionele arbeldsmethoden zijn er in de landbouw ook een helemenigte werkjes, waarvoor hoegenaamd geen scholing nodig is. Een kruiwagen voort duwen bijv. kan vrijwel ledereen. "Doch houdt zo iets onmiddellijk verband met het product. Want de ouderwetse land arbeider duwde niet alleen een krui wagen, hij hielp de boer ook het hoot binnenbrengen. Bij de nieuwe methoden, gebaseerd op massa-productie, doet Iedere arbeider bepaalde werkjes of verricht hij bepaalde bewegingen en géén andere. Een product kan slechts tot stand komen als -da warkzaamhedan an bewegingen van een groot aantal mensen worden samengevoegd volgens een bepaald pa troon. Dit patroon is productief, niet de mens. Vandaar dat de moderne industrie meer „planning" vraagt en mensen met een meer vooruitziende blik dan wij vroeger ooit hebben nodig gehad. Gezinseenheid verbroken Dé overwinning, welke de geallieerden in de jongste oorlog hebben behaald, was een groter triomf voor de massaproductie dan de wereld ooit heeft aanschouwd. In zeker opzicht echter was de oorlog slechts een voorbijgaand verschijnsel in de sociale revolutie, welke wij thans be leven. Het nieuwe beginsel van massa productie tast n.l. de grondvesten van onze traditidnele maatsdnappij aan en ondermijnt ze. In de plaats van de In dividuele werker komt de werkgroep en doordat hierdoor de Individu los komt te staan van het product, wordt werkloos heid een ernstiger dreiging. Er wordt een nieuwe maatschappelijke klasse ge vormd en het legt de regeringen een taak op de schouders, welke voorheen onbe kend was en die vroegere regeringen niet hadden kunnen dragen. Aan de andere kant krijgt de regering hiermede wapenen in handen, waardoor ze bijna de macht van een tyran krijgt. Het ernstigst zijn de gevolgen voor het gezin. Vroeger was het gezin een eenheid, maar deze eenheid wordt door industria lisatie verstoord. Immers, de plaats, waar de arbeider zijn werk verricht, ls menig maal vele kilometers verwijderd van zijn woning. Vrouw en kinderen hebben niets meer te maken met het werk van man en vader, misschien zelfs hebben ze elders werk. In elk geval: op het punt van de arbeid vormt het gezin geen eenheid meer. Het gezin wordt^Merdoor verzwakt. Verder heeft de massaproductie twee nieuwe klassen der bevolking geschapen: de nieuwe groep van bedrijfsleiders en l§iders van vakverenigingen èn een v-hieuwe middenstand. Geen van beide groepen bestond zestig, zeventig jaar geleden. Juist omdat deze nieuwe massa productie de pijlers, waarop de oude maatschappij rustte, aantast en onder mijnt, is zij revolutionnair en kan men er alles van verwachten wat revoluties altijd te zien hebben gegeven: bloed tranen. De 372.000 stakende mijnwerkers uit de Amerikaanse steenkoolmijnen hebben ge weigerd gehoor te geven aan de hen door de Amerikaanse regering en door de»leider van hun vakverbond, John L. Lewis, ge geven opdracht om het werk in de mijnen te hervatten. De ploegen, die zich te middernacht moesten melden ln de vet- koolmijnen in Pennsylvania en West- Virginia de twee Amerikaanse staten, waar de meeste vetkool wordt geprodu ceerd zijn nierop hun werk verschenen. De Amerikaanse regering heeft tot dusverre geen maatregelen genomen om het gerechtelijk bevel tot beëindiging van de staking ten uitvoer te doen leggen. Dr Mansoer bezoekt Djakarta Dr Mansoer, de wali-negara van Oost Sumatra ,dle thans te Djakarta vertoeft, deelde aan Aneta mede, dat het doel van zijn komst naar de hoofdstad in dt eerste plaats is. een bezoek te brengen aan de president der Ver. Staten van Indonesië Voorts om de openingsvergaderin» van bet parlement bij te wonen en om zich op de hoogte te stellen van de laatste politieke ontwikkelingen, waarover hem te Medan nog geen officiële mededelingen hadden bereikt. Met betrekking tot het vraagstuk van het dubbele bestuur zeide dr Mansoer, dat voor de daaruit voortvloeiende moei lijkheden een oplossing dient te worden gezocht langs de weg der rede. TEDERE Nederlander, zelfs al is hij zelf nog nooit in de hoofdstad geweest kent de Kalverstraat, de belangrijkste winkel- en wandelstraat van Am sterdam. In April bestaat deze karakteristieke straat 500 jaar. Om dit feit te herdenken zullen grote feestelijkheden worden georganiseerd, zo zal de Dam, waar de Kalverstraat begint, in een oud-Hollands marktplein worden ver anderd. Links: De Kalverstraat ongeveer een eeuw geleden, naar een lithografie van Cornells Sprenger. Opgemerkt dient te worden, dat Sprenger om zijn litho meer tot haar recht te laten komen de Nieuwe KerjfTfltgeveer 20 meter in de richting van de Kalverstraat heeft laten verhuizen. Rechts: De Kalverstraat, zoals ze heden is. Wet op de Bedrijfsorganisatie in werking getreden Vandaag ia afgekondigd de w*t tot toe passing ten aanzien van het bedrijfsleven van de artikelen 80 en 152 tot en met 154 van de grondwet (Wet op de Bedrijfsorga nisatie). Deze wet is tezelfder tijd in wer king getreden met uitzondering van een aantal artikelen, welke betrekking hebben op bestaande organisaties, welke niet plot seling kunnen worden opgeheven. Dit zijn de Economische Raad, de organisatie- Wol- tersom, het Mijnatatuut, de bedrijfs chappen Voedselvoorziening, de Midden- standsraad, de Nijverheidsraad. de Hoge Raad van Arbeid en de organisatie krach tens dé Bedrijfsradenwet. De tijdstippen, waarop laatstgenoemde organisaties zullen worden opgeheven, worden bij Koninklijk Besluit bepaald. ZUn grootmoeder bestolen. De Haagse politie heeft de 17-jarige J. M. van der L. aangehouden. Hij heeft zijn grootmoeder voor ruim 1 000 bestolercVan het gestolen geld ls niets meer over. r (Van onze Londense correspondent) VERKIEZINGSTIJD is de tijd van de dikke tooorden. In het dagelijks leven is de altijd zo gereserveerde Engelsman de beleefdheid en welwillendheid zelve, al had de oorlog ook in dit land een on miskenbaar verruwende invloedMaar in de politieke klopjacht, welke thans gaande is, is er veel geoorloofd, ondanks ieders goede voornemen om de tegen standers persoonlijk zo min mogelijk te bekladden. Het politieke debat is altijd reeds de uitlaatklep voor veel kunst- Ajiatige ingetogenheid, maar het is een bewonderenswaardige gave van de EngeU sen, dat zij op het moment, dat zij zich- zelve te ernstig nemen altijd de balans herstellen door te duiken in de bevrijden de humor, die hen nooit verlaat. Niemand zou dan ook de verkiezingsvoorstellingen, die thans nonstop opgevoerd worden, willen 'missen. Overdrijving is ook een trek ln het Engelse volkskarakter. Juist omdat het grote publiek door een zelf opgetrokken ijzeren scherm van wat er elders in de wereld gebeurt is afgesloten, leidt deze struisvogelallure vaak tot ongemotiveerd zelfbeklag en tot een soort griezelige pa thetiek. Labour, dat in 1945 te hard van stapel liep, ook al omdat men niet vol doende besefte ln een veranderde wereld te zijn beland, spreekt over de „Tory-hel" van voor de oorlog. Conservatieve dames ln bontmantels komen handenwringend aan onze deur hun leed klagen over het socialistische sla venparadijs. Zij schilde ren een beeld van regerlngstyrannie, waar bij het Hltlerregiem volkomen verbleekt. Deze taaidevaluatie leidt vaak tot gro teske verdraaiing van de werkelijkheid. Naast de blijkbaar onvermijdelijke dikke woorden, die vervlakte tegenstellingen moeten dramatiseren, zijn er natuurlijk ook de even onvermijdelijke scherpe woor den, die het politieke dieet, dat ons in negentigduizend politieke redevoeringen wordt voorgezet, moeten kruiden. Labour heeft wat dat aangaat reeds leergeld ge noeg betaald en daarom zijn twee van haar felste redenaars Aneurin Bevan en Emanuel Shinwell ietwat naar de achter grond gerangeerd. Zij zijn veiligheidshalve uit het socialistische radioteam gebannen. Bevans klassiek geworden definitie van de Tories, namelijk dat zij „ongedierte" zijn, ls in de memorie van de kiezers gebrand, evenals Shinwells uitdagende opmerking dat de middengroepen, waarvan Labour het nu juist hebben moet, hem „geen fluit" kunnen schelen. De jonge, vurige conservatief Robert Boothby liet zich thans niet onbetuigd door Bevan te asso ciëren met het begrip „riool". Churchill noemde het socialisme een geestesziekte hoewel niet ongeneeslijk. Maar ook hij grijpt temidden van al het gedaver en gejammer naar de humor als redder in de nood. Bij hem moest het ambtelijke woord het ontgelden. Chur chill, zelf een taalkunstenaar als weinigen, wiens gebeeldhouwde volzinnen een aesthetisch genot voor lezer en toehoor der zijn, nam tot algemeen vermaak de bizarre uitdrukkingen onder het mes, die de laatste jaren schering en inslag zijn in de millioenen regeringsformulieren, die over het arme Engelse volk worden uit gestort. Een woning heet in departemen taal jargon „accommodatie-eenheid". Zouden we voortaan het bekende .Jlome sweet home", zo stelde de grote man voor, maar niet zingen als „accommodation- unit sweet accommodation-unit"? Heel Engeland schatert. Een revuekomiek zou Churchill niet hebben verbeterd. Trouwensmet Danny Kaye is hy goed bevriend. Vechter Churchill Voor Churchill ls thans Inderdaad een gouden tijd aangebroken. In het Lager huis was hij niet zoveel meer te zien. Er viel weinig voor hem te beleven, nu de meerderheid het voor het zeggen had. Maar nu er strijd in de lucht la op leven en dood komt hij pas goed los. In vitali teit laat de 75-jarige staatsman iedereen achter zich. Churchills werkkracht ls on gebroken. Nagenoeg elke lag staat hij op het podium met steeds weer nieuwe rede voeringen. Hij ls de grote volksredenaar, al spreekt hij kalm en bedachtzaam van een stuk papier, maar hij houdt zich maar ten dele aan de gereed gemaakte tekst. Als hij zich opricht en zijn lippen in het bolle gezicht beginnen te krullen, zijn ogen on deugend gaan glinsteren over zijn brille- glazen heen, dan weet men het. Een ogen blik ademloze pauze, dan komt de schit terend berekende, onnavolgbare zet. Churchill beheerst zijn gehoor als een volmaakt acteur, een acteur echter, die niet alleen maar zijn rol speelt, maar wien het heilige ernst ls met zijn subliem voorgedragen betoog, dat zonder rheto- rlek ondenkbaar ls. Maar bij alle emotie die hij oproept, ver liest het publiek nimmer zijn nuchter oordeel. Alleen door harde feiten, die stro ken met de persoonlijke levnservaring. la ten de kiezers zich overtuigen. Daarom is de droge, onromantische Attlee, die door zijn te kleine, hoge stemgeluid nooit een redenaar kon worden, niet te onderschat ten. Zijn vrouw, die met hem mee trekt, is ook een typisch-Engelse, rustige per soonlijkheid. Op het laatste Labourcon- gres was zij een stille getuige, die een week lang achter de partijbestuurstafel zat te breienZij heeft thans verklaard, dat zij haar eigen gezin belangrijker vindt dan haar positie als echtgenote van de eerste minister. In 1945 waren de Attlee's door de Labourzege overrompeld. Zij hadden er nooit op gerekend en zelfs niet over de mogelijkheid gerept. Mevrouw Attlee ls ook nu zeer voorzichtig in haar uitlatin gen over de kansen der partij. Met be scheidenheid komt men vaak het verst ln de Engelse politiek Korporaal slachtoffer van incident bij Buitenzorg Nabij Tjibinong, in de omgeving van Buitenzorg, op een plqats, waar de weg door zandzakken was versperd, beschadig de een passerende fourage-auto van het K.N.I.L. de barricade. De bestuurder dier auto kreeg na een kort oponthoud toe stemming om door te rijden. Op de terug weg, komende van Buitenzorg, werd de wagen op dezelfde plaats beschoten, evenals een op een afstand van 200 m volgende jeep, waarvan de chauf feur, een 'korporaal van het K.N.I.L-, dtxlelijk werd getroffen. De Dienst voon- Legercontacten meldt, dat de zaak in onderzoek is. Intussen meldde de correspondent van Aneta nader, dat de post te Tjibinong thans is bezet door leden van de Indone sische en de Nederlandse militaire politie. Voor de begrafenis van het. slachtoffer was grote belangstelling. Voor 9l/ï millioen aan haring uitgevoerd In het vierde kwartaal van 1949 bedroeg de Nederlandse uitvoer van pekel- en steurharlng. volgens opgave van de dienst der Nederlandse Hatincontróle, in totaal 17 938.312 kg netto, met een aangegeven waarde van 9.512.901 tegen 20 815.449 kg ter waarde van J 10.774.503 in het vierde kwartaal van 1948. De voornaamste afnemers waren België met 3.257.375 kg. Duitsland met 3.805.430 kg. Oost-Duitsland met 5.504.425 kg. Polen met 2.148.175 kg en de Ver. Staten met 721.901 kg. Oproer in gevangenis te Medan Het verstrekken van. naar dc mening van de gevangenen, te weinig rijst wea de aanleiding tot een opstand w de ge vangenis te Medan. waar enkele honder den gedetineerden Zondagmiddag alles kort en klein hebben geslagen. De politie slaagde er in. het oproer snel te onder drukken, er zijn geen gevange» en ont snapt. (Van onze Parijse correspondent). HET FRANSE liberale kamerlid Jean Paul David heeft het Initiatief ge nomen tot een rugby-wedstrljd, in begin sel ln April te houden, tussen leden van het Engelse en het Franse parlement. Dat denkbeeld werd in het inventieve brein van deze politicus geboren David is de specialist van fijn party op het punt van pittoreske verkiexingsleuaen en suggestieve propaganda-stunts toen by onlangs een kamerzitting bywoonde, die opmerkeiyk veel gerucht veroorzaakte en -vaarby o.m. met tafelpoten werd gezwaaid en armen van geachte medeleden uit het lid werden gerukt. t Een der Franke kamerleden, Adolph'e Jaurékuy, die \f\ het dagelijks leven zijn sporen als scheidsrechter heeft verdiend, ia belast met het samenstellen van de Franse equipe. Dat ia geen lichte opdracht, want behalve rekening te "houden met sportieve kwaliteiten, zal Jauréguy ook naar een rechtvaardige dosering in de politieke samenstelling moeten streven. Het ls namelijk de bedoeliijg, dat, evenals het parlement, ook dit rugby-team het Franse volk in zijn verschillende geledin gen zo zuiver mogelijk vertegenwoordigen zal. Men had oorspronkelijk erg veel van de communisten verwacht, die zich tijdens de vergaderingen veelvuldig hebben on derscheiden door hun kloeke optreden, strijdlust en spierkracht. Maar bij nader onderzoek is helaas gebleken, dat onder de fractiegenoten van de heer Thorez het edel? rugby als autonome sport maar weinig wordt beoefend. Het R P F-lid, Chaban-Dclmas. de jeugdige en potige burgemeester van Bordeaux, heeft toen voorgesteld de training van zijn commu nistische collega-afgevaardigden ter hand te nemen. Vergeefs. Want deze laatsten wensten onder geen beding met een partij ganger van De Gaulle in zee te gaan. Genoemde Chaban-Delmas kan daaren tegen wel rekenen op een ereplaats in de Franse equipe. Hij ls namelijk Internatio naal rugbyspeler. Met spanning wacht jrtien in het Paleis Bourbon op het antwoord der Engelse parlementsleden. GeZlen de sportieve tradities van het Britse volk hebben de Fransen goede hoop, dat hun aanbod aan gene zijde van het Kanaal aanvaard zal worden. Onzerzijds beloven wij bij voor baat een getrouw verslag» van deze wed strijd, waarbij het aan bélmgstelling wel niet ontbreken ,zal. Het Sowjet-Russlsche hooggerechtshof heeft Maandag de vonnissen van een Sowjet- Riusslsch mlüitair tribunaal tegen Japanse deskundigen op hot gebied van <ie bacterio logische oorlogvoering bevestigd. KERKELIJKE MUTUATIES. Ned. Herv. Kerk. Drietallen te Leiden: (vac. J. C. van Apeldoorn) N. den Oudsten te Alkmaar. J. C. Terlouw te Otterloo en J. Zwijnenburg te Hulzen (N.-H.) en (vac. W. H. Kelder): H. Beker te Eerbeek, J. G. Panhuise te Harden- berg en J. W. van Petegem te Zaandam. Beroepen te Ter Aar B. J. Zaal, cand. te Alphen aan de Rijn. Te Zeist E. Dijk huis te Haarlem. Te Garderen en te Groot-Ammers P. M. van Galen te Brakel. Te Berkel-Rodenrijs J. R. Couzee te Rheden. Aangenomen naar Bodegraven Joh. yerwelius te Hei en Boeicop. Bedankt voor Sliedrecht A. Makkenze te Tienhoven; voor Maasland J. B. Wee- ner te Heerjansdam; voor Nieuw-Vennep -Abbenes A. Vink te Marken. Geref. Kerken. Beroepen te Reit- «trm J. H. van Halsema. cand. te Ermelo. Te Heerjansdam L. Zielhuis te Baarn. Te Bodegraven J. Wieraema te Oudemirdum. Aangenomen naar Hqlwerd H. van Benthem. cand. te Vollenhove. Bedankt voor Harlingen Th. Boersma te Uithulzermeeden. Geref. Kerken art. 31 K.O. Beroepen te Culemtwrg en te Leerdam J. Kok te Noordbergum. Bedankt voor Bunschoten-Spakenburg D. Zemel tel Axel. Chr. Glref. Kerk. Bedankt voor Rot- terdam-'C. I. de Bruyne te Hilversum. Voor Doornspijk J. C. van Ravenswaaij te Zaamslag. Voor Gouda A. C. Noort te Nieuwe Pekela. Geref. Gemeenten. Beroepen te Vlissiiw gen D. L. Aangeenbrug te Dordrecht.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1950 | | pagina 3