ff y 1 ..Bram" legde plotseling een volledige bekentenis af FRANKRIJK LEEFT OP DE RAND VAN EEN „POLITIEKE" VULKAAN „Derde macht" fictie geworden Weerzinwekkende tonelen in Italiaans parlement Ex-krijgsgevangen Gouwenaar op weg naar huis at cy Toevloed van jong bloed kwekersvak te gering m Moerkapelle zoekt naar andere bouwmogelij kheden v V' s li* Verdediger vraagt vrijspraak voor Koning van het Verzet" Vreemde inmenging van advocaten Voetbal Militaire waarnemers in Indonesië geen volledige bewegingsvrijheid kunstnïeuws Parlcmentsonlbi ndi ng niet te vermijden? Devaluatie van de democratie Vuistslagen als argumenten Amstenlamsclie Bank— Incassobank SURINAME HEEFT HONDERD VIJFTIG SCHOLEN NODIG Paramaribo moet wetenschappelijk centrum worden Steun Prins Bernhardfonds CLOWNTJE RICK OP AVONTUUR t Peter v. d. Wal ziel er patent uit AAR- ANNEER. Goudse Spetters Een probleem voor Boskoop Waarom willen de jongens niet meer naar de tuin JOH. MUUKLING Overneming polderwegen door gemeente Op naar huis JSEBSTE BLAD - PAGINA 2 ZATERDAG 18 FEBRUARI 1950. Bijna twee uren heeft het pleidooi van mr S. J. Polak geduurd, die als raads man optrad in de zaak tegen de 41-jarige secretaris van het Noorse consulaat- generaal te Rotterdam, tegen wie het O.M. vorige week wegens verduistering varl 75.000,van de stichting L.O.-L.K.P., die het geld zou bestemmen voor dB Stichting 1940-1945. die de nagelaten betrekkingen van de verzetsslacht- offers verzorgt, een jaar gevangenisstraf, waarvan zes maanden voorwaardelijk, had geëist. Ter zitting was gistermiddag meer belangstelling voor deze zaak dan vorige week. De,publieke tribune was geheel gevuld en in het gereserveerde gedeelte hadden talrijke belangstellenden, afkomstig uit de kringen van het voormalige verzet, zomede tal van advocaten een plaats gevonden. De president, mr J. van Vollenhoven, gaf dadelijk na de opening het woord aan de verd. S., die een enigszins nerveuze indruk maakte S. wilde een nadere verklaring af leggen. Hij zei zich volkomen bewust ttf zijn, dat hij foute dingen had gedaan. De vorige keer was hij daarop ter zitting teruggekomen. Met duidelijke stem verklaarde verd.: Ik beken onvoorwaardelijk het mij ten laste gelegde. Daarna verkreeg de raadsman, mr Polak het woord Hij herinnerde aan de woor den, die de president vorige week bij de aanvang van de zitting had gesproken Deze woorden waren gericht tot hen. die zich gedurende de bezetting in het verzet hadden onderscheiden. PI was daarvoor zeer erkentelijk, ook voor de woorden van wijs vermaan, die de president bij die gelegenheid tot zijn cliënt heeft gespro- Ken. doch die hij helaas niet ter harte heeft genomen. Deze man. aldus pl., toont oprecht berouw Uit eigen beweging heeft hij de 26.000. waarover hij de beschikking had. aan de justitie overgedragen zonder dat de opsporingsambtenaren er om had den gevraagd Mr Polak beschreef de geestelijke span ningen. waaraan zijn cliënt na de bevrij ding was blootgesteld geweest en be schreef zijn levensloop. Hij heeft altijd een grote mate van solidariteitsgevoel bezeten en tenslotte heeft hij zijn geweten ontlast. Toen pl. deze» zaak kreeg voor gelegd. zag hij daarin een juridisch ver weer. Bovendien snakt zijn cliënt naar vrijspraak en toont over zijn daden op recht berouw. Hij maakt zich zorgen over de toekomst van zijn gezin, en erkent ten volle zijn schuld. Pl. gaf toe. dat hy ztjn cliënt niet naar Den Haag had moeten meenemen, waar hfj een andere strafpleiter heeft geconsul teerd in het byzyn van z(fn cliënt. Als gevolg daarvan werden er by zyn cliënt andere gedachten gewekt, die hem tot ander inzicht leidden, zodat hU zUn voor de politie afgelegde verklaringen ging herroepen. Hele en halve collaborateurs Uitvoerig besprak pl. daarna de ten lastelegging en ging de bundeling,van het verzet na. zoals die zich tegen het einde van de oorlog voltrok. S. was de oprichter van het C.V.B.. het centraal voorzienings bureau. Voor de financiering daarvan ge bruikte hij gelden, die hem gedurende de bezetting ter hand waren gesteld en die afkomstig waren van. zoals pl opmerkte, hele of halve collaborateurs. Hij voorzag ook in die tijd de Binnenlandse Strijd krachten. onderduikers enz. van de nodige levensmiddelen. Als beloning werd hij bevorderd tot chef-intendant der B S Het geld. dat S. had ontvangen, was niet be stemd voor de B.S., die een onderdeel van de Nederlandse strijdkrachten vormden en via regionale betaalmeesters van geld werden voorzien De get. F. A. van der Hoeven, aldus pl. heeft verklaard, dat S geheel vrijwillig aan de B S. leverde en 6# winst maakte. Later is S. tot leveran- ciër van de B S. aangesteld en mocht hij de titel van chef-intendant gebruiken ter verkrijging van toewijzingen enz. Pl kwam vervolgens tot de relatie tus sen S. en T. E Van laatstgenoemde leen de hij in Mei 1945 ƒ60.000.— voor het C.V.B. Pl. hield vol. dat deze gelden geen eigenaar hadden, anders zou zijn cliënt zich er niet aan hebben vergrepen. Dui zenden en duizenden guldens zijn bijeen gebracht get. Bodelier. secretaris van S. heeft daarover verklaringen afgelegd die voor het merendeel uit de handel in sterke drank afkomstig waren. Dit geld was tijdens de bezetting uitsluitend be stemd voor onderduikers en verzetslieden. Dit geld was aan S. gegeven en hij heeft daarmee schenkingen gedaan, o a. 20 000 aan de weduwe van een verzetsslachtoffer, zomede aan verscheidene fondsen, die na de bevrijding zijn opgericht. Verder heeft S. gelden geleend van L.O -F II, waarvan hij de leider was. maar hij heeft het geld niet teruggegeven. Hij heeft dit geld niet in de zak gestoken en pl. betwijfelde of de Stichting L.O.-L.K.P. juridisch het recht had de gelden tot zich te trekken. Met de oprichting van de Stichting L.O.- L.K.P. in het najaar van 1945 had S. niets te maken. Er is geen wederrechtelijke toe- eigening geschied. Het is pl. onmogelijk een antwoord te geven op de vraag wie er eigendomsrechten kan laten gelden op het geld. Na de bevVijding kon pl. het Juridisch doel ervan niet zien. Ten aanzien van dit gedeelte van het ten laste gelegde drong pl. bij de rechtbank aan op vrij spraak. Huwelijksnarigheid Wat de auto en de bontjas betreft, waarover in de vorige zitting is gespro ken. deelde mr Polak mee, dat zijn cliënt een auto had gekocht van /'3000.— en de bontjas heeft hij in 1944 onder moeilijke omstandigheden verkocht voor ƒ8000.—. Geld had hij gespaard voor de toekomst van zijn kinderen. S weigert de namen te noemen van zijn illegale vrienden aan wie hij geld heeft geschonken toen zij in financiële moeilijkheden verkeerden. De verdachte „Bram" (rechts) in gesprek met zijn verdediger mr S. J. Polak. verantwoord, dat een strafvervolging heeft plaats gehad. Pl. deed een vurig beroep op de rechtbank om clementie en drohg aan op een lichte straf. Het O.M waargenomen door dr M. S. van Oosten, zei in zijn repliek, dat de zwenking van verd. in de vorige zitting hem verbijsterd en teleurgesteld had. Bij het voorlopige onderzoek gedroeg verd. zich als een oprecht man. Thans begreep de officier iets van de zwenking, aange zien verd. aanwezig was bij de gesprek ken tussen twee advocaten. Blijkbaar heeft hij daarvan niet veel begrepen. Dr Van Oosten gaf vervolgens nog een kort overzicht omtrent de illegale groe peringen en de oprichting van de Stich ting L.O.-L.K.P. en weerlegde de bewering van de raadsman als zou S. niet met de L.O.-L.K.P. na de bevrijding te maken hebben gehad. Bram en José Er ontstond enige beweging in de zaal toen de officier aan de rechtbank het orgaan Mededelingen overlegde van December 1945. waarin een foto staat af gedrukt naar aanleiding van de oprichting van de Stichting L.O.-L.K.P. en waarop S. en T- E. („Jdsé") broederiyk naast Het seponeren van deze zsak. aldus dr Van Oosten, zou de goede naam van de justitie hebben geschaad. Bij spr. staat de justitie hoger dan de illegaliteit. Er is een grens getrokken en allen staan gelijk: ille gaal of niet-illegaal. Nadat de raadsman, mr Polak had ge dupliceerd. heeft de president medege- I defeld. dat de gelden, waarvan aan S de I verduistering is ten laste gelegd, tenslotte bestemd waren voor de Stichting 1940— 1945. Dit geld is daar niet gekomen en de president noemde dit erg betreurenswaar dig. De illegaliteit heeft recht op waar dering voor wat zij heeft gedaan. Wanneer deze zaak niet voor het forum van de openbaarheid was gebracht, zouden er tal van gissingen zijn gedaan en onzekerheid zijn ontstaan. De president deelde daarna mede, dat de rechtbank op 2 Maart a.s. uitspraak zal doen. In het verslag van de zitting van vorige week Donderdag was vermeld, dat a< vader van Marinus van der Stoep. „Rob" die bij een overval door de S.D. aan de Oudorpweg alhier in de hongerwinter is neergeschoten, aanspraak had willen ma ken op een uitkering van het Rijk. Dit is onjuist. De heer Van der Stoep Sr heeft alleen maar pogingen gedaan om enkele voorwerpen, die aan zijn zoon toebe hoorden, terug te krijgen. Verkeersjtaking te Djakarta Het openbare verkeer in Djakarta ia sedert vanmorgen ernstig ontwricht door een staking van het 300 m*m tellende per soneel van de Bataviase Verkeers Maat schappij, waardoor het stadstram- en auto busverkeer stilligt. De staking is een gevolg van het ontslag, zonder opgaaf van redenen, aan 16 conducteurs. De stakers eisen, dat deze in dienst zullen worden teruggenomen of drie maanden salaris zullen krijgen uitgekeerd. Onderhandelin gen met de directie hebben niet tot een resultaat geleid. 1948 heeft zijn vrouw In reegeno- ;inderen Aan liquidatiesalaris van men, toen zij haar man en twee kim in de steek liet. Aan liquidaties het C.V.B. ontving S. ƒ3000.—. De president tot mr Polak: Wat is dat i constructie? Die begrijpt u zelf g uit zijn elg< zak en kan toch moeilijk salaris word< niet! Dit geld is afkomstig genoemd. Dat kunt u toch niet pleitenl U hinkt op twee gedachten Mr Polak: Maar hij mocht het hebbenl Hij had zijn eigen vermogen in de zaak verspeeld. „Redder van de Maastunnel" In het vervolg van het pleidooi schetste mr Polak de betekenis van S. voor het verzet te Rotterdam. Hij schroomde niet zijn cliënt de ..Koning van het Verzet" te noemen, die gedurende de bezetting zich niet afzijdig wilde houden en in De cember 1940 met het verzet begon. Hij heeft o.a. een falsificatie-centrale geleid, heeft gevangen gezeten en is bevrijd, kortom hij vormde een lichtend voorbeeld in duistere jaren. Aan hem is het te danken geweest, dat de Maastunnel niet werd opgeblazen. Pl. had gehoopt, dat de zaak geseponeerd aou worden en achtte het sociologisch niat Eerste Klasse WEST 1 Haarlem—Sparta KFCVSV EeljenoordHDVS Blauw Wit—Zeeburgla ADO—DOS WEST II De VolewlJ okers—HBS AJaxDWS SVV—Xerxes RCH—EDO Neptumus—'t Gooi OOST Zwolee BoysQuick N AGOVV—Go Ahead Ensohede—Ensched. Boys Heracles—Hen«elo NEC—Wageningen ZUID I Helmondi a—B-ra bawtla NOAD—Kerkrade PSV—VVV ZUID II Jullama—Bleljerheide Eindhoven—N AC Sportclub Emma—Longa NOORD Leeuwarden—Heerenveen Be Quick—Friesland GVAV—Achlllee HSC—Sneek WEST I Tweede Klasse Alcm Victrlx—AFC Volen dam—D W V UW—Zaandijk Rapldltas—HVC De Spartaan—EllnfcwUk B: WestfriadaWA TOG-ZFC Stormvogels—Watergrjn. OSV—WFC Dr Hirschfeld heeft, naar in Djakarta wordt verteld, verzocht om vrijlating van verscheidene Nederlandse militairen, die door Indonesische strijdkrachten in Djakarta en Bandoeng gearresteerd wer den Men meent, dat de soldaten betrok ken waren bij de opstand van Westerling. In Nederlandse kringen werd medege deeld. dat ongeveer 17 militairen van de Nederlandse strijdkrachten, van wie 5 Europeanen, werden vastgehouden. Ver scheidene van "de niet-Europese soldaten zouden ernstig geslagen zijn om hen aan het spreken te Krijgen. Een afschrift van het Nederlandse ver zoek is gezonden naar de Unci, zo wordt vernomen. Voorts zou het aan Nederlandse officie ren niet zijn toegestaan de gearresteerden te bezoeken In diplomatieke kringen werd aan Reuter medegedeeld dat een verzoek van de Unci om faciliteiten voor de militaire waarnemers, teneinde zich vrij in Indonesië te bewegen, werd ver worpen door het Indonesische leger, dat niet"wil. dat zij zich buiten de gebieden, waar de Nederlandse soldaten geconcen treerd zijn, begeven. Het Indonesische commando verklaart, dat de commissie geen algemene militaire waarneming meer nodig heeft. Twee muziekprijzen van Amsterdam B. en W. van Amsterdam kennen dit Jaar twee muziekprijzen toe. één van 2500 en één van 1500 Voor de eerste prijs is op advies van een jury. bestaande uit Sem Dresden mr Guillaume Landré en Ernest W Mulder, voordracht ver leend tot het schrijven van een concer tant werk voor blaasinstrumenten (met uitzondering van fluit) aan: A. Bonsel, Bertus van Lier. Karei Mengelberg en Herman Strategier. Ieder van hen zal een vijfde gedeelte van de eerste muziek, prijs ontvangen. De componist, die daar voor op grond van de volbrachte opdracht in aanmerking komt, zal bovendien nog een bedrag van 500 ontvangen. Voor de tweede muziekprijs zal op advies van een jurv bestaande uit Gerard Boedijn. Eduard Flipse en Oscar van Hemel, aan twee componisten opdracht worden verleend tot het schrijven van een werk voor harmonie- of fanfare-or kest. Beide opdrachten zullen worden gehonoreerd met de helft van deze mu ziekprijs. (Van onze J>arijse correspondent) De uitslag van een der laatste stemmingen In de Franse Kamer n#ar aanleiding van de wet op de collectieve arbeidscontracten, die, zonder één tegenstem werd aan genomen, kan, menen wij, de buitenstaander op een dwaalspoor brengen. Voor het oog Immers lijkt het nu, dat Bidault,. na de socialistische ministers door andere excel lenties vervangen te hebben, thans rruatlg voort guut de staatszaken volgens zijn per soonlijke Inzichten te bestieren. Dat \g echter een gevaarlijk gezichtsbedrog. In werke lijkheid heerst er momenteel in de Frrjnse binnenlandse politiek een zeer ernstige zij het nog half-latente regeringscrUiis^wolèdat het laatste, toch reods zo wankele, bolwerk tegen de extremisten van links en in feite in duigen ls gevallen. sedert laren om roept, een stevige stap is gevorderd, en dat vervroegde verkie zingen de zittingsperiode van het hui dige parlement loopt tot in 1951 aan waarschijnlijkheid zeer veel gewonnen hebben. De radicalen en de Gaullisten wensen het tegenwoordige kiessysteem der evenredige vertegenwoordiging te vervangen door een stelsel gebaseerd op de persooniyke can- didatuur met eenvoudige meerderheid, dat BH de behandeling van het eerstg pro bleem. waarover de socialisten en de hui dige regering van mening verschillen, zal blijken dat de derde macht een fictie is geworden. Mocht Bidault dan af moeten treden, dan zal het in de volgende fase tevens duidelijk worden tenzij de socia listen op dat moment bij zouden draaien, waarop momenteel nog geen enkel tejeen wijst dat er in het parlement geen meer derheid meer is te vormen, waarmee te regeren valt. De communisten komen voor een ministerzetel Immers niet meer in aan merking en de Gaullisten bedanken voor die eer. zolang er niet eerst nieuwe verkie zingen zijn gehouden. Alles wat daar tus sen ligt. de smalle meerderheid waarop tot dusver de ..derde macht'-regeringen gebaseerd waren, is thans door een diepe kloof, tussen socialisten en radicalen vooral, gescheiden: een kloof, die iq feite reeds lange tijd bestond, doch tot voor kort. uit vrees voor de consequenties, aan beide zijden wat werd gecamoufleerd. Daarom mag men het vertrek der socialis ten uit het kabinet-Bldault het belang rijkste evenement noemen, dat de vierde republiek, sinds De Gaulle zich in 1945 terugtrok en sedert Ramadier in '46 de communisten uit de regering verjoeg, heeft te verduren gehad. De directe gevolgen van dit socialisti sche besluit waaraan een heel complex van overwegingen ten grondslag ligt zijn op dit ogenblik nog niet duidelijk te voor zien. Doch zeker is. dat men op de weg naar Kamerontbinding, waar De Gaulle nu singen te weerhouden wist Nu alndelUk ook Moch over stag ia gegaan het lot van de derde macht bezegeld De voor- a mallge minister van Binnenlandse Zaken die door communisten en Gaullisten om het hardst verafschuwd wordt, redigeerde zelf de collectieve ontslagbrief voor Bidault en ging deze de volgende morgen persoonlijk overhandigen In politieke kringen flulstcit men nu. dat Bevin, die in die dagen Juist in Parijs vertoefde; de Sfio, de Franse socialistische partij,'het laatste stootje heeft gegeven om de be slissende stap te wagen Labour zou be vreesd zijn geweest voor do terugslag od het Engelse kiezerevolk. dat zo het e«n en ander heeft gelezen van het onderzoek naar het schandaal der Franse generaals waarbij vooral Ramadier steeds duidelijker gecompromitteerd blijkt te zijn. by de tweede stemming de Franse Labour-partij Aannemelijker is echter, dat het bestuur van de Sfio vooral voor de aandrang der lagere partijregionen li gezwicht Onder de arbeiders verliezen namelijk ds socialisten dagelijks, ten voordele van de raerncin u»i communisten terrein en wanneer op dit mogelükheld 1 moment nieuwe Verkiezingen gehouden zou acheppen een stevig platform voor een regerings-coalitle te vormen. Door j overleg tussen de „nationale" partyen, ïou dan, naar men meent, evenals voor de oorlog, de communistische kamerdepu tatie kunnen worden gedecimeerd. Aan- i gezien echter naast de socialisten vooral de Katholieken van zo'n wijziging van kiessysteem niets te winnen, doch vrij wel alles te verliezen hebben, ryst er van deze zlfde timen dit radicaal-Gaullistische streven natuurlijk een zeer intensief ver zet. Dat verzet, gevoegd by de fanatieke communistische oppositie, doemt het plan van De Gaulle in zijn oorspronkelijke I vorm tot mislukking. Daarentegen is het w.«,H«infci,.wrK.Li u Wtl WMrichtynlUk. <l«t comproml. S 0S»,nJ 5o.r Ï.-H tuurt, belde kieutelieU ul worden ent- ÏS', "T.f, ™°r.,dc"1 Blum worpen, w.eratee .Hen, beh.lve de ettm- ."J'""l""'" muni.ten, etch «onden kunnen verentten. vle„'el v,n de ™"--! werden, dan zou zeker blijken, dat i socialistische beweging, die eens ondtr mannen als Jaurés de gehele Franse arbeidersklasse belichaamde, thans tot een kriclpartijtje ineen is geschrompeld. Door een radicaler oppositie hoopt de leiding althans een fractie van de geleden ver liezen terug te kunnen winnen. Maar nok hier moeten de kansen eg succes wel zeer wissrlvallig worden ge noemd Want nooit zullen de socialisten, op hel punt van een niets ontziend verzet! tegen de communisten op kunnen (omen wier demagogie nu eenmaal door geen enkele overweging van nationaal verant- (Van onze Romeinse correspondent) Twee Engelse collega's zeiden my, zon der het van elkaar te weten, precies de zelfde woorden: „Ik vrees dat in Italië het parlementaire stelsel niet heel lang meer zal duren". Wy zyn op het vasteland misschien wat meer gewend en laten niet zo snel de moed zinken. Maar wat wy in het Italiaanse parlement moesten zien. was zeker wel heel erg. TerwUl midden in de vergaderzaal ongeveer 250 afgevaardigden in een wild handgemeen op elkaar los sloegen, trachtte een ander kamerlid de minister-president op de regeringsbank te iyf te gaan. waarby hy door twee minis ters tegen de grond werd geslagen Het is moeiiyk zich voor te stellen, dat het .-parlementair debat" op een nog lager peil zinken kan De aanleiding tot dit tumult was een passage in de rede van De Gasperi. die het debat over het programma der nieuwe regering afsluit. Sprekend over de open bare orde wees De Gasperi erop. dat aan de onlusten van Modena, waarbij zes ar beiders om het leven kwamen, duizenden personen hadden deelgenomen, die uit andere plaatsen naar Modena waren ge bracht en niets met het conflict te maken hadden. Sommigen waren enkele dagen tevoren in verband met een amnestie voor het Heilige Jaar uit de gevangenis ont slagen. Op deze woorden reageerden de communisten met wild misbaar. Zelfs Togliatti, die steeds rustig blijft, gesticu leerde ditmaal heftig en schreeuwde woor den. in in het algemeen tumult verloren gingen. Kort daarop, toen De Gasperi melding maakte van de processen, die thans in gang zijn tegen communisten, die politie agenten hebben gedood tijdens conflicten, ging men van woorden tot daden over. Bijna alle kamerleden verlieten hun zetels en gingen elkaar in de open ruimte voor de regeringsbanken te lijf. Ook Togliatti, die steeds pleegt toe te zien bij dergelijke vechtpartijen, nam ditmaal aan de strijd deel. Het was een toneel, zoals zelfs deze vergaderzaal zelden te zien geeft. Ge durende een half uur werd ln de saai, daarna in de wandelgangen gevochten. De tribunes werden ontruimd, twaalf afge vaardigden moesten in de kliniek van de kamer worden verpleegd Toen na drie kwartier de zitting werd hervat, werd de communist Di Mauro wegens poging om de minister-president te lijf te gaan. uit de zaal verwijderd. Hij verdedigde zich door te zeggen, dat De Gasperi de doden van Modena had beledigd en het gehele Italiaanse volk. dat deze doden door sta kingen en betogingen heeft geëerd Alle communisten en Nennl-socialisten stonden op van hun zetels, toen Di Mauro de zaal verliet. Onmiddellijk daarop hervatte De Gasperi zijn rede. doch hy werd onder broken door een grootae ovatie van zijn partijgenoten, waaraan ook de sociaal democraten en. hoewel zy in de oppositie zijn, ook de liberalen deel namen. Over dat compromis wordt momenteel druk gesproken: een veelzeggend teken voor de atmosfeer van politieke onrust, die thans ln de Franse binnenlandse poli tiek heerst. Mocht Bidault ten val worden gebracht, dan neemt men algemeen aan. dat een rechtse politicus als Queuille of Pleven, resp. minister van binnenlandse zaken en van oorlog in het zittende ka- Katholieke M.R.P. aldus tot de stichting van een soort Franss I.abour-party te kunnen geraken Het onafhankelijke linkse blad Combat maakt de laatste tyd voor dat denkbeeld veel propaganda en Inderdaad dient men te erkennen, dat door zo'n politieke grens- verschuiving het actuele partyen-mozaiek aanmerkelijk aan overzichtelijkheid zou kunnen winnen. Het Vroegere rechtse zaken en van oorlog in het zittende ka- «unncn winnen. liet Vroegere rechtse binet. als premier zal worden aangewezen. antrum zou met de geamputeerde M.R.P. 'n *Un oude gedaante kunnen worden hersteld en de oppositie zou eindeiyk een teneinde de constitutionele voorwaarden voor nieuwe parlementsverkiezingen te scheppen. Uit een en ander mag men in elk geval concluderen, dat de socialisten zeer drin gende redenen moeten hebben gehad de banden te verbreken met de Katholieken, waarmee ze ze» jaar lang tezamen de regeringsverantwoordelijkheid gedragen hebben. Die redenen bestaan dan ook in derdaad. Geen zinnig mens gelooft dat de officiële aanleiding een verschil van mening over de uitbetaling van een bonus de werkelijke oorzaak van het socia listische besluit kan zijn geweest. Die oorzaak ligt aanmerkelijk dieper. Na het socialistische partijcongres van December j.l. hebben wij gewezen op de ernstige gewetenscrisis, die zich daar had gemanifesteerd. Reeds toen werd uit die hoek gedreigd met de terugtrekking van de socialistische ministers, wanneer aan bepaalde eisen niet werd voldaan en de regeringspolltiek niet met vaste hand ln linkse richting zou worden omgebogen. Het was toen échter vooral de zeer be kwame minister Jules Moch. wiens grote Invloed de partij van overhaaste beslis- mcer oprechte en daardoor opbouwende rol kunnen gaan spelen. Hoe dat zy, ln elk geval is de tegenwoordige toestand allengs onhoudbaar geworden, hetgeen door Bidault onlangs zelf werd erkend, toen hy met verwondering openlijk erkende als llnksvoclend politicus chef van een rechtse regering te zyn grwordenl Wegens het Franse volkskarakter, dat individualistisch en opvliegend is. zal ar op parlementaire basis hier wel nooit, ge lijk in Engeland een stabiel bewind van lange adem worden gevestigd Maar in elk geval zou wel gestreefd kunnen worden naar een minimum van overzichtelijkheid, waardoor althans de verantwoordelijk heden van regering en oppositie duidelijk gescheiden zouden zijn Een dergelijke operatie behoeft men nog niet voor de eerstvolgende dagen io verwachten Maar het is voor elke oplettende toeschouwer wel duidelijk, dat het land, polijiek ge sproken. een overgangsstadium heeft be reikt. Men behoeft geen profeet te zyn om voor de komende maanden wijzigingen van zeer ingrijpend karakter to kunnen voorspellen. De behaalde bruto resultaten zijn gun stig en bereikten een hoger niveau dan verleden jaar. aldus de directie van de Amsterdamsche Rank N V Incasso-Bank N V. in haar verslag over 1949 Da posten provisie alsmede effected en syndicaten komen ongeveer met die van verleden jaar overeen, n.l. totaal 21.765 731 tegen f 21 998 658 In 1948 De winst onder het hoofd Interest en wissels was hoger dan verleden jaar n.l. 27.306 416 tegen 23 850 493 Do eigenlijke onkosten bleven op ongeveer gelijk peil Teneinde de pen- sioenvoorwaarden van het personeel te verbeteren ls 3.000000 gestort ln de (Van onze eigen verslaggever) Paramaribo, 10 Februari In een gesprek met de pers heeft gouverneur mr Klaasesz z(jn indrukken samengevat van het bezoek van Prins Bernhard aan Suriname. Hij verklaarde dat de regeringsraad enthousiast was over het bezoek en dat de bevolking in het bijzonder in de laatste dagen, vooral tijdens de tweede rondrit op Zondag, uiter mate geestdriftig was. Ook Prins Bernhard. aldus de gouverneur, was zeer tevreden en wil in elk geval het volgend jaar terugkomen, maar dan voor een langduriger bezoek in de binnenlanden. ----- De gouverneur heeft voorts gezegd, dat vele ondernemingen ten heerste ge- uS"™ef ?s4"7/°oS' interesseerd zouden zijn bij de bouw van een goed hotel in Paramaribo, teneinde 23 858.554 22 36^ 502) Na diverse Suriname meer tot een toeristenland te maken vooral wat het binnenland betreft. Hiertoe zouden dan watervliegtuigen moeten worden ingeschakeld. Velen zijn ten zeerste getroffen door het feit. dat Prins Bernhard* reis niet alleen een beleefdheidsbezoek was. maar ook een economisch doel had. Men apprecieerde zeer de grote deskundigheid van de Prins die bijvoorbeeld tijdens zijn bezoek aan Nickerie de boeren verbaasde door mede te delen, dat hij reeds te Caracas het probleem van de rijstexport naar Venezuela met de autoriteiten daar had besproken. De Priru heeft te kennen gegeven dat de basia van het Prin» Bernhard-fonda zodanig zal worden verbreed, dat dit onder de nieuwe verhouding steun aan het cul turele werk in Suriname zou kunnen geven, zoala het verlenen van beurzen aan studenten, een en ander in aanvulling op het werk van de culturele stichting. De gouverneur, bij wie de Prins te gast was. was zeer getroffen door de grote activiteit, die de Prins ten toon spreidde Als anderen sliepen schreef hij vele brie ven over aangelegenheden, die hij ln 756-57. 'Ja, warempeldat waa nog 'n mooie voetbal, die Opoetie voor de dag had gehaald! Nou, al ia 't dan afgelopen met schaatsen, dan kunnen we toch nog heel wat pret hebben met voetballenl zei Oe- poetie. Zullen we vaat eens gaan pro beren? Met de bal gingen ze naar buiten. Oepoetie gaf 'm de eerste trap en toen waren ze er helemaal inRick trapte de bal naar Oepoetie, Oepoetie naar Bun- kie. Fijn ging dat! De bal sprong heen en weer en kaatste tegen de straat. Vooruit, Bunkie! Geef 'm een pil! riep Rick. Flop! schoot de bal naar Oepoetie. Flop! ging hij naar Rick. Ze deden allemaal hun best, de bal ateeds hoger te mikken. Je werd warm van dat schoppen! En plelzier, dat ze hadden! Flop!daar kwam de bal boven op Bunkie's hoofd terechten Bunkie stootte hem ln 'n mooie boog weer weg. Goed gekopt. Bunkie! Juichte Oepoetie. Zo waren ze 'n hele tijd zoet met de bal. En ze vergaten er het ija en de achaatsen door.... Nederland aan de betreffende instanties wenste voor te leggen. Een middelbare school De gouverneur, alhoewel pas kort in Suriname, is zeer geïnteresseerd bij het werk van de autonome regering voor het onderwijs. In April zal Paramaribo een middelbare school krijgen, welker diplo ma's gelijk zullen staan met de Neder landse en voor welke acht leraren uit Nederland zullen overkomen. De verbete ring van het ontwikkelingspeil op onder wijsgebied zal echter npg jaren verder gaan De gouverneur achtte het plan van burgemeester d'Atlly om Paramaribo tot een soort universitair centrum te maken voor wetenschappelijk werk van Neder landse geleerden, die in hun vacantie- maandon naar Suriname zouden komen voor wetenschappelijke arbeid en het houden van lezingen zeer zeker voor verwezenlijking vatbaar. Suriname zal dan evenwel laboratoria en bibliotheken ter beschikking moeten stellen Het weten schappelijk contact in' het klein is reeds gelegd door een bezoek van prof. Hellin- ga. die reeds voor de tweede maal te Paramaribo vertoeft voor de studie van de taalverhoudingen. De nieuwe staatkundige verhouding ls de gouverneur ten zeerste meegevallen. De verhouding tussen de gouverneur en de regeringsraad ia allerplezierigst. Juridisch kan het autonome Suriname tot de gou verneur zeggen: WIJ doen thans alles zelf. doch de practijk ls dat de dingen met de Souverneur besproken worden, die thans ijna nog meer dan vroeger in Inwendige aangelegenheden wordt gekend. Bestrijding analphabetisme Na de gouverneur heeft de tandsminis- ter L. Lichtveld gesproken en een toe lichting gegeven op zijn plannen o a. voor de verbetering van het onderwijs ln Bos- land, waartoe enigszins experimenteel gevormde groepen van personen uit bos negerdorpen en indianen-nederzettingen in de stad worden opgeleid. Bij die op leiding wordt de nadruk gelegd op het bijbrengen van elementaire medische kennis, op bestrijding van het analphabe tisme en dat wat nodig is voor een een voudige bestuurstaak, als het aanleggen voorzieningen sluit de verlies- en winst rekening met een saldo van 8 734.517 9 649 81Q). waaruit een onveranderd dividend van 4op de preferente en 81/» op de gewone aandelen wordt voorge steld. Ingevolge de belangengemeenschap tus sen de beide banken zijn in 1949 12 kan toren met elkaar \erenigd wsardoor het aantal gecombineerde kantoren gestegen ls tot 29; onlangs ls een kantoor te Oude- water gevestigd De met de instellingen gelieerde ban ken vertoonden ook ln 1949 een bevredi gende ontwikkeling Uit de matige stijging van de post debiteuren mag niet de con clusie getrokken worden, dat de crediet- vraag van het bedrijfsleven gering zou zijn geweest Integendeel, er heerste een grote bedrijvigheid Nog steeds echter blijkt, dat van de toegestane credieten in verband met de snelle omzet der gefinancierde goederen ln de regel een zeer afwisselend gebruik wordt gemaakt. Gehoopt wordt, dat het nieuwe kantoor van de Bijbank te Rotterdam ln de loop van 1950 gereed zal komen. Nieuwe boerderijen in de Noord-Oostpolder Deze week ls men in de Noord-Oostpol der begonnen met het bouwen van 24 boerderijen. De constructie is geheel gelijk aan die van de beton boerde rijen, alleen worden ze van steen opgetrokken. - De Paus hersteld. Paus Plua XIII i« thans na zijn Influenza weer aan het werk Men verwaciht. dat hij Zondag a s. e«n be langrijke rede uitspreekt tot drie honderd Katholieke Journalisten die voor een Inter nationaal perscongres te Rome vertoeven. van bevolkingsregisters in de dorpen. Evenals de gouverneur ls minister Licht veld van mening, dat voor verhoging van het economisch welvaartspeil in het ar- beidsarme Suriname een verbetering der volksgezondheid noodzakelijk is. In Suri name dienen, zo zeide hij. ten minste 15C scholen te worden bijgebouwd In een tempo van 15 per jaar. wil men ook m«ar enigszins het probleem van het thans zwaar overbelaste onderwijs (in "e>e schoolklassen zitten honderden kinderer op de grond) oplossen De kosten van de onderwljsverbeterm» en van de ziektebestrijding welke reed door de jonge regering zeer krachtig »ijr aangepakt, dienen op twee millioen gulden per jaar geschat te worden. Dit zijn be dragen, die vrijwel alleen uit het Wel- vaartsfonds gehaald kunnen worden onder het motto: bestrijding is goedkoper dan niets doen. 7.ATERDAG 18 FEBRUARI 1950. POWDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAGINA t DJAKARTAANSE BRIEF No. 232 i Het grote ogenblik is aangebroken, de thuisreis begint. SERGEANT Peter van der Wal vaart al, op weg naar Gouda Hij is daags voor zUn vertrek - en ik geloof zelfs, dat het de dag van zijn embarkatie was af scheid komen nemen en hij bracht nog een Gouwenaar mee. Gerrit Polet. over wie ik al eens heb geschreven, al is dat tlweer een poosje geleden. Van sergeant Van der Wal behoef ik niet te vertellen, dat hij degene was. die een maand of veertien op Sumatra in krijgsgevangenschap van de T N I Ver toefde, Over zijn belevenissen schreef hij mij destijds, kort na zijn bevrijding, een brief uit Mcdan en daaruit heb ik toen in de krant verteld. Op zijn ervaringen in krijgsgevangenschap behoef ik dus niet terug te komen. Het is trouwens een treurig liedje, dat al in alle toonaarden is bezongen. Wat men zich op het ogenblik slechts afvraagt, is. of het met de organi satie van het Indonesische leger nu wel zoveel beter is gesteld als destijds me» de T.N-L, waarover Van der Wal verhalen heeft verteld, waarvan je de haren te berge rezen. Gelukkig heeft Peter van zijn langdurig verblijf In het republikeinse krijgsgevan genkamp geen nadelige gevolgen onder vonden voor zijn lichamelijke gezondheid, dit in tegenstelling met zijn beide lot genoten. die na hun invrijheidstelling veel moeite hebben gehad om hun Hollandse terug te krijgen en daarvoor f In de Berenlaan l* Fobr. uur Kunstmini Feesiavond burn t- varenigin# numemeester James'opvoe- Hu- verschillende malen ln het ziekenhuis hebben gelegen. Die kwalen zijn meestal een gevolg van langdurige ondervoeding, van blootstelling aan allerlei ongedierte (waaronder muskieten met hun malaria wel de voornaamste plaats innemen) en ten slotte de algemene ontberingen, als b.v. het gebrek aan geneesmiddelen De Nederlandse soldaten, die enige maanden ln een republikeins krijgsgevangenkamp hebben doorgebracht, waren er zo zij er het leven al afbrachten meestal niet veel beter aan toe dan de honderdduizen den mannen, die Jarenlang in de Duitse en Japanse krijgsgevangen- en interne ringskampen hebben gezeten. En Peter mag zich wel bijzonder gelukkig prijzen, niet alleen omdat hij "er levend af is ge komen. maar bovendien omdat hij er lichamelijk tenminste niet slechter op is Aangezien deze brief nog in de krant komt voor het Engelse troepenschip, waar mee hij repatrieert, in een Nedeilandse havén aanlegt, kan ik de familie, vrienden en kennissen wel vast vertellen, dat Peter er uitziet als Gouda's welvaren, zovele jaren ervaring als O V W.-er rijker en vol «pirit om in Nederland" aan het werk te Hij heeft er vroeger wel eens over in Indonesië te blijven. Ver- leiyk hebben o m. zUn krijgsgevan- :hap hem op andere gedachten ge bracht. Zo niet. dan is bepaald de huidige toestand in Indonesië niet geschikt om de Nederlander of h'q nu soldaat of burger is te doen besluiten om zijn toekomst aan 'Indonesië te verbinden Sergeant Van der Wal blijft dus in Nederland en misschien wel in Gouda en gaat daar weer aan de slag. Ik ben ver geten. wat-ie vóór zijn militaire dienst voor de boterham deed. Het is trouwens niet belangrijk. Het gaat er nu maar om. dat er een Goudse soldaat, die het slecht gehad heeft, springlevend en kerngezond in de Goudse gemeenschap terugkeert. Over een paar dagen ls hij weer bij U en van achter m'n schrijfmachine wil ik er gerust by zeggen, dat ik hem dat in vele opzichten eigenlijk benUd. Uit vroeger tijden De Goudsche Courant meldde 75 Jaar geleden. B. en W. der gemeente Gouda brengen ter kennis van alle patentplichtige inge zetenen. wier namen voorkomen op de euppletoire registers voor het dienstjaar 1874—1875. dat de patentbladen ln gereed heid liggen en ter secretarie verkrUgbaar zijn, wanneer zij zich daartoe persooniyk aanmelden van 22 Februari tot 6 Maart. De binnen die tyd door de belanghebben den niet afgehaalde patenten zullen door de deurwaarder der directe belastingen aan de huizen tegen betaling van tien cent worden uitgereikt, terwyi de nalati- gen vervallen ln een boete van vyftien gulden. 50 Jaar geleden. Uit Gouderak: Tot heemraad van de Polder Middelblok en Veerstalblok is be noemd de heer J. van der Vllst. Als hoofdingeland-plaatsvervanger voor de Krimpenerwaard is gekozen de heer M. van Dorp te Berkenwoude. 25 Jaar geleden. In een vergadering van de afdeling Gouda van de Zuid-Hollandse IJsbond heeft de vraag, óf en zo ja. op welke wijze de afdeling zou kunnen overgaan tot de InTichting van een ysbaan, aanleiding ge geven tot uitvoerige bespreking. Na breedvoerig overleg werd aan een commissie, bestaande uit de hereiv N. H. van Schelven. J. H. de Wilde. H. J. E. van de Ven. C. van Eijk en F. Tieter op gedragen een gedetailleerd plan op te •tellen met een begroting van de kosten der Inrichting en exploitatie van een baan. En nu is het wel vreemd, dat lk van Gerrit Polet zo bar weinig te vertellen heb Vermoedelijk heb ik teveel aandacht besteed aan Peter en aan ons gesprek over de situatie van het ogenblik, de verge lijkingen waartoe het bezoek de gelegen heid bood en aan de toekomst. Dat was een geanimeerd gesprek, waaronder de koffie koud werd Maar dat is onvermij delijk in deze dagen. Als er Nederlanders bij elkaar zijn, praten zy over de toestand en vooral over de nogal onzeke.e toe komst. En als er Gouwenaars bij elkaar zijn. is er helemaal geen speld tussen te krijgen. Gerrit vertelde me. dat hij in het Subsistenten-bataljon aan de Berenlnan is gelegerd en dat hij voor zijn militaire dienst op de kweekschool zat. Ook hij heeft er. zoals iedere Nederlandse mili tair in Indonesië, zijn tijd nu wel ongeveer op zitten en hy schat zelf. dat hU om streeks Maart of April a.s. zal worden gerepatrieerd. Nu heb ik oude kennissen aan de Polets. Ik heb met twee Polets beiden neven van Gerrit, als ik het goed heb begrepen in een Goudse band ge speeld en natuurlijk hebben we het daar ook even over gehad. James". ring .De 've'raclwppellng" >9 Febr. 10.15 uur iteunlei Biieerako pianistisch Vei bond. spreker J. KmlJes over ..Henriette Roland Holst" 20 Febr. 7.30 uur De Zalm Openbare vei- koplng onroerende goederen door notails K Zeevat. 20 Febr. I uur Aula Museum Het Catha- rlna Ciasthulii Derde en laatste voordracht ln cursus Casper HOweler over „Het gen e- ten van muziek" voor Volksuniversiteit. 20 Febr. I uur Het Blauwe Kruis: Bijeen komst vakfrtudieetub Unie wei krve-mersorga- nUaties in grafisch bedrijf, vaktekenen on der leiding vun J. Spoel. 20 Febr 9 uur Ambachtsschooli Algemene vergadetlng vereniging „De Ambachtsschool voor Gouda en omstreken". 21 Febr. 7.30 uur Vrije F,van*. Gemeentel Bijbellezing ds J. I. van Wijck. 21 Febr. uur Het Blauwe Kurls: Spreek beurt ds B Slond. adventlstenpredikunt. 21 Febr. 9 uur Iteunle: Guitsu*avond Hu- manUtisoh Vei bond. spreker dr Lybin.- ki over „De mens. de aarde, de mensheid". 21 Febr. I uur CavlUn: Bybellezlng ds G. Boer. 21 Febr. uur Kazernestraat 14: Taalcur sus Goudse Bond van Dllettantenverenigln- gen 21 Febr. 1.15 uur Kunstmin: Opvoering revue „Stilte.... opname!" door Jeugdto neelgezelschap „De Scherpschutters". 22 Febr. 7.30 uur Veemarktrestaurant: Jaar vergadering Ned. Chr. Vrouwenbond. 22 Febr uur Daniël: Bijbellezing Evange lisatie Geref. Kerk. 22 Febr 9 uur Het Schaakbord: Oursue dr W Storm o vei „liet huwelijk van A tot 7." voor Ned. Vereniging voor Sextrele Hervor ming. 22 Febr. 9 uur Reünie: Spreekbeurt ds J. Brtrger voor Logosverbatvd. 22 Febr. S uur Westerkerki Bljibejiezing cand I. D. H. Dijk 22 Febr 8 uur De Kroon: Bijeenkomst Scheidsrechters vereniging „Gouda" spre kers P. Heneman en C. Simmers. 23 Febr. 2.30 en 7.30 uur ('hr. Geref. Kerk: Spreekbeurt prof G. Wisse, biddag. 23 Febr. 7.45 uur Kazernestraat H: Lezing over de Bijbel door A. Poelman en P. Doui 23 Febr 8 uui Kerk. spreker anti Christ". 23 Febr R uili komst Natuurk Daniël: C. A. Het Blauwe Kruis: Bijeen- ndig Genootschap, spreker dr W. Froentjes over „Gerechtelijk natuur wetenschappelijk onderzoek". 23 Febr 8 uur Thalia Theater: Vierde Nuts- avond. voordrachten Maud Cossaar en Johan Woider 21 Febr. Kapel Peperstraat: Vrouwen wereld-gebedsdag. 24 Febr. R uur Het Blauwe Kruis: Alge mene ledenvergadering Remonstr. Geref. Gemeente. 24 Febr. I uur TUdeiyk stadhuis: Vergade ring gemeenteraad. Febr. 7.15 uur Veemarktrestaurant: Jaar JEUGD 'k Heb het maar eens hardop voor- geleien. want (fat kon geen kwaad. ..Jonge man. 47 jaar. roekt kennis making'stond er. Niet. dat ik nou ken nismaking wil gaan zoeken, maar ziet U. dat ..jongeman" imponeerde me. Mevrouw Tergouw zegt, dat ik een ouwemannen- hoest over me krijg, maar een mens staat er verbaasd wan, Iwe jolig iemand na het lezen ran zulk een aanhef van een adver tentie de trap kan ophuppelen. 'Ie Hoop. dat de man van die adver tentie slaagt Van harte. Net. toen ik de krant neerlei (jjeerlag zegt Keesje, maar das jout) telefoon, 't Was m'n schoomuaii avond zou 't gebeuren, zei ze. E'V toen zijn we er heengegaan. De buren er ook en de ouders van m'n zuster d'r mans kant. Op de ti een kinderbad en zat Fntsje. t Fritsje een poging ondernemen om het record tieri meter kleuterslag te ver beteren. Want m'n schoonzuster d'r man is van memng. dat je daar al vroeg mee beginnen moet. Hij is erg modern in zijn opvattingen en hij zegt altijd: Records zijn dingen die gebroken moeten worden. H{j had ook een stophorloge in zijn hand en toen moest Fritsje starten, 's Jonge jonge, wat een slag. Als die jongen zo doorgaat komt hij nog tijd tekort, als hij groot is. En dat zou jammer zijn, u-ant dan tra rem er geen records meer om te breken en waar moeten we dan met onze Vaderlandse Roem naar toe! De keerpunten werden voortreffelijk genomen en opeens riep de man van m'n schoonzuster: ,.H{j is er! Twee minuten, drie en vijf achtste seconde Het record van Pietje van de overkant is gebroken'!" „Hoera", zei ik, trant tk weet op zijn tijd ook sporttere dingen te zeggen. ,,'t ls toch wat", zei de opoe. Maar opa vroeg, trie nou zo'n kapyt record betalen moet. U'ant hij is altijd heel erg op de centjes. Toen zijn we vaar huis gegaan en ver telden daar alles aan mevrouw Tergouw. Die was niet meegegaan. Die zat te studeren In het Burgerlijk Wetboek. Nou vind ik het best. dat die vrouwen uit bedrijf en beroep zo'n beetje aan d'r rechten 'zitten te knutselen, 't Is altijd gemakkelijk, als een mens weet. waar hij of zij aan toe is. Maar waarom moet dat nou in de krant. Je hebt kans. dat me vrouw Tergouw on zekere dag met het Wetboek ran Strafrecht op tafel komt. JAN TERGOUW. TE KRAPPE SCHOENEN maken wij breder en groter. Doelestraat 10 Telefoon 3780. (Van een medewerker) EDERE Boskoopse boomkweker is be- >nnen als tuinjongën als de eerste op de ladcfer Dc ouderen kwamen als „en van tien jaar of nog eerder en menige flinke kweker of zelfs exporteur thans ls als een mager knaapje met een driekwart broek, „een twijfelaar", op een gure natte morgen, terwijl het nauwe lijks licht was. ietwat beverig naar zijn eerste baas gelopen met in zijn zak het nieuwe mes en soms al een blinkende graaf of schoffel op zijn rug. In kleine loodsjes hebben de kwekers de overgeleverde beginselen van het veel zijdige boomkwekersvak doorgegeven en ailen hebben ze wel eens ten einde raad zo'n prutsend knaapje bij het stek maken toegeroepen: „Een mes is om te snijen en niet om te douwen!" Zenuwachtig hebben de ventjes geleerd teentjes te draaien en touwtjes te knopen en bij het oculeren dagenlang diep gebukt, het hoofd bijna op de grond, oeulaties dichtgebonden achter de baas aan of in de winter entwas gesmeerd op de veredelingen. En zo waren er nog meer karweitjes, die toevertrouwd werden aan des kwekers schildknaap. Elke kleine kweker had vroeger zo'n knechtje, dat hem voor niet te veel geld en in ruil voor wijze lessen bijstond ln de strijd om het bestaan Men zag adver tenties voor jongens. ..die een gulden per week konden verdienen Werden de schouders van de beginneling wat breder en werd zyn broek wat langer, dan zocht hij als „halfwas" een grotere baas. die meer betaalde. Later nam hij zelf wat land, werkte daar vóór en na werktijd, breidde dan uit en ging twee dagen voor zichzelf werken als kweker. Dit was het normale ontwikkelingsbeeld van de Bos koopse kwekerij. De tuinjongen was het verjongende element in het v3^- die het snoeimes overnam als de oude kweker het neerlegde. Een verandering Langzamerhand treedt nu in de Bos koopse kwekerswereld een verandering op: de toevloed van jong bloed is niet I langer voldoende. Het spreekt niet meer vanzelf, dat een zoon van een kweker of van een kwekersknecht in de tuin gaat. Er vertrekken kwekers naar het buiten land en hun plaatsen worden niet alle door nieuwe krachten ingenomen. Waar 1 vergadering Ned. Herv. knapenverenlging op Zo juist sprak ik over de Berenlaah. I Geref. grorJ een naam, die vele Gouwenaars kennen Ik herinner me. dat ik in die eersie dagen, toen er vele Gouwenaars naar Indonesië kwamen, meestal naar de Berenlaan moest om daar hun legeringsjïlaatsen te Zoeken. Nu heb ik me dikwijls afgevraagd, of die laan die vroeger wa^rschijniyk „gang" (voor „steeg") heeft geheten misschien was genoemd naar loslopende beren, hoe- I wel ik me uit de geschiedenis van de Indonesische archipel nergens kan her- i inneren. dat deze eilanden beloond zijn geweest door beren, behalve iitfde laatste j decennia door „beren" in een heel andere j betekenis. Maar er is nog een derde be- j tekenis aan „beren". „Beren" waijen vroe- ger gestraften, die door het leger werden gebAÏikt als dragers. Ze heten dan ..ket- J tingberen". De rol van de kettingteren in de militaire geschiedenis van Indonesië J is dikwyls onderschat. Ik wil niet heel ver teruggaan, maar ik geloof toch. dat i de pacificatie van Atjeh in het begin van deze eeuw, zonder de ..kettingberen", die t de militaire voorraden van het leger door de Atjehse jungles sjouwden, nooit zo snel zou zijn verlopen. En aangezien de I wyk, waar die ..Berenlaan" is gelegen, j helemaal een militaire wijk is. geloof ik i stellig, dat die Berenlaan naar de ketting- beren is genoemd. En ik ben blij. dat die dan toch in de straatnamen van Djakarta zijn vereeuwigd. Zolang het duurt, want er is al een commissie ingesteld, die de straatnamen zal moeten herzien en aanpassen aan de nieuwe tijden. Alle aan het vroegere tijd perk herinnerende namen moeten ver dwijnen en ik woon straks zelf vermoede- j lijk ook niet meer aan de Nassauboule- vard. maar b.v. aan de „Djalan Raya Mer- r dekaof zoiets. En U begrijpt wel, dat de „kettingberen" en hun mensonterend beroep ook gaan verdwijnen en de Beren laan zal worden omgedoopt. JAN BOUWER .Obadja Bioscopen Schouwburg Bioscoop: De zaak Paradine (met Alid-a Valiren Gregory Peck). Thalia Theater: Eiland der verdoemden (met Jean Simmons en Donald Houston.) Reünie Bioscoop: t Zal Je niet gebeuren (met Ermrln-to Macarlo). Aanvang J. 7 en 9 15 uur; Zondag 3. 5. 7 en 9.14 uur. Sport op Zondag Voetbal: GSV—Roodenbuig. aanvang 2 30 Zondagsdienst artsen Bij afwezigheid van de huisarts zijn van Zate-dagmiddag 3 tot Zondagavond 12 uur ie consulteren de doktoren A. J Kettler. Gouwe 166 telefoon 3358 en H. Reedijk. Cta- bethstraat 45. telefoon 3132. Apothekersdicnst Steeds geopend des nachts alleen voor recepten Apotheek E Grendel alléén Prins Hendrikstraat 15c en J. Rond. Kleiweg 78 Twee winkels bij Uiverplein De agenda voor de raadsvergadering van a.s. Vrijdag vermeldt de beëdiging en installatie van mevr. G. J. Wagner- Bik en verder een dertigtal punten, waar toe behoort een voorstel om over te gaan tot de bouw van twee z.g dagwinkels bij het complex van vier en vijftig Welschen- het Uiverplein en de Leeuweriksl it. Donderdagavond kwam de raad va,n Moerkapelle in openbare vergadering on der leiding van burgemeester J. J. Steen bakker Morilyon Loijsen bijeen. De voorzitter opende deze eerste ver gadering in 1950 met een terugblik over het afgelopen jaar. waarbij hij herinnerde aan het overlyden van enkele militairen uit deze gemeente in Indonesië en aan het overlijden van twee oud-wethouders, de heren C. A Brouwer en P. Zegwaard. Het woningvraagstuk vormt nog steeds het moeilijkste probleem in deze gemeen te Wel gaf het gereedkomen der tien nieuwe woningen van- de woningbouw vereniging „Volksbelang" een aanzien lijke verbetering De gemeente is echter nog altijd gehandicapt in het bouwen om dat zowel voor 1949 als voor 1950 geen bouwvolume werd toegewezen. De bouw De Gouderakse damvereniging „Het Geruite Bord", die kampioen van de districts competitie is geworden, is een nog jonge vereniging. Zij werd drie jaar geleden opgericht door enige enthousiaste damspelers, die in vroeger jaiwn deel hebben uit gemaakt van een Gouderakse damvereniging. Deze club heeft echter haar bestaan niet kunnen redden en is opgevolgd door „H.G.B dat in de korte tijd van zijn bestaan tot de sterkste teams in de Goudse streek is gaan behoren. Dit jaar werd het kampioen schap zonder puntenverlies bereikt, een resultaat, waarop men in Gonderak vanzelf sprekend erg prat gaai De H.G.B 'ers hebben er door beive:en. dat :ij een goede studie van het damspel hebben gemaakt en niet uit de weg gaan voor problemen, die veel hersenwerk vragen. van de z.g. goedkope woningen, waarover de minister van fVederopbouw en Volks huisvesting heeft gesproken, is bekeken, doch men is tot de conclusie gekomen, dat een dergelijke bouw van een kleine wo ning (met' beneden een woonkamer en een keuken en boven drie slaapkamertjes en een douchecel) toch nog ongeveer 7000 zal kosten en een huur zal vragen van ongeveer 6 per week. Dat is veel te hoog. Het indertyd door de raad vast gestelde uitbreidingsplan was uitgegaan van normale omstandigheden. Thans leven we wat de bouwerij betreft onder abnor male omstandigheden, die het noodzake- lyk maken uit te zien naar mogelijkhe den om anders te bouwen dan volgens het bestaande plan mogelijk is. Daartoe wordt thans overleg gepleegd met een stedebouwkundige. In antwoord'op een vraag van de heer De Knegt deelde de voorzitter nog mede. dat het bouwen van betonnen huizen of van „huizen op wielen" in Moerkapelle niet zal geschieden. De gemeentebegroting voor 1950. die aan de orde kwam, gaf weinig stof tot het houden van algemene beschouwingen. By de artikelsgewijze behandeling werd op voorstel van de heer Jac. de Knegt be sloten het presentiegeld voor de leden (en plaatsvervangende leden) van het stem bureau "te =yerhogen tot ƒ5 per persoon en per dag. Op een vraag, hoe het onderhoudswerk in de regel wordt gegund, antwoordde de voorzitter dat dit bij toerbeurt geschiedt. I nadat eerst prijsopgaaf is ingediend De raad keurde zonder hoofdelijke stemming _de begroting goed. Het op de begraafplaats aanwezige baarhuisje zal worden ingericht tot aula. De voorzitter deelde mede. dat wordt uit gewerkt een plan tot verandering van de indeling der begraafplaats. Ook in deze vergadering werd de aan dacht gevestigd op de toestand van het Kerkewater ten westen van de stenen brug. B. en W. hopen, dat dit moeilijke probleem binnen niet al te lange tijd zal zijn opgelost. De raad besloot in principe tot het ver beteren van de Raadhuistraat, het Kerke- dijkje en het zuideiyk gedeelte van de Dorpsstraat. Het geheel uitgewerkte plan zal in de eerstvolgende vergadering wor den besproken. Burgemeester en wethouders deelden mede. dat met het bestuur van de polder ,,De Wilde Venen" overeenstemming is bereikt ten aanzien van de in de be bouwde kom der gemeente gelegen we gen. De gemeente zal die wegen in beheer en onderhoud van de polder overnemen, waarvoor de polder bereid is een bydrage te verlenen van 140 per jaar, 'of, wan neer de gemeente dëar meer voor voelt, een bijdrage ineens van 4000 B en W. spraken hun grote waardering uit voor de bereidheid van de polder om mede te werk?n. Militairen op de „Pasteur" en de „Atlantis" Met het troepenlransportschip „Pasteur", dat 25 Februari te Amsterdam uit Tand jong Priok wordt verwacht, repatriëren: Gouda: korp J. G. Oosterom, Graaf van j Bloisstraat 45; serg. maj. M G. v. d. Laan. Kattensingel 3(i. sold A de Mooy. Lange van Wijngaardenstraat 10. sold. Ie kl. J. J. Wijsman. Ridder Van Catsweg 59; mari nier 2e kl. Z M A. v. d. Ben. Van Per- sijnstraat 11; mannier 2e kl. Z.M. J. Delno. Burgvlietkade 75. Schoonhoven: soldaat J. C. W. Kave laars, Lopikerstraat 60; sold. C. W. A. Jongëneelen. Haven 82. Boskoop: soldaat J. Pellekporn, Emma- kade 35. Oudewater: soldaat J. M Strik. Korte Havenstraat B 212, sold le kl. H. T. San- gers. Waardsedijk 76 (Linschoten). sold. T P. Kraan. I.insehoterkade D 8; sold, le kl. J. v. Vliet. Amsterd. Veer C 127. YVaddinxveen: sold. A. Hertog. Brede- weg 7; sold. D. v. d. Starre, Bloemen- daalseweg 22. Moordrecht: sold. D. Verdoold, Stevens straat 43, sold, le kl. A. Boere. West- einde A 48. sold. A. D. Verdoold. Oost- einde P 85: mar. 2e kl. Z.M. P. Kok. Graaf Wlllemstraat 12. Berkenwoude: soldaat K. van Dam, Dorp B 69. Ammerstol: sold H. Kok. Kerkstraat 81: sold. T. Ooms. Kerkstraat 7. Nieuwerkerk a. U. IJssel: serg. C. M. Streng. Parallelweg 6. Bergambacht: sold. G. J. C. Vermeulen, Bovenberg D 90. Bodegraven: korp. C. J. v. Vliet, Stationsweg 130. Nieuwerbrug. Stolwykersluis: soldaat le kl. J. de Bode. no. 15. Zevenhuizen: sold, le kl. G. F. van Halm. Groeneweg 39. Stol wyk: serg. H. Liefhebber. Tent- weg 30. ReeuwUk: mar 2e kl. Z.M. G. T. Ver- degaal. Dorp D 69. Aan boord van het troepentransport schip ..Atlantis", dat op 3 Maart te Am sterdam uit Tandjong Priok wordt ver wacht. bevinden zich uit: Gouda: sold, le kl. J. van Dyk. Molen- werf 14; korp. J. Goverde, Joubertstraat 94; serg. P v d Wal, Raam 298; wacht meester P de Bruin. Pretoriaplein 30; korp J. Jannes. Karekietstraat 1; huzaar le kl. C. J. Pol. Walvisstraat 78. Haastrecht: sold, le kl. E. Kraan. Pro- vinclaleweg 63 B Ouderkerk a. d. IJssel: korp. J. v. d. Ben. Lage weg 223. De passagierslijsten van beide schepen liggen op ons bureau. Markt 31. voor een ieder ter inzage. eens bloeiende tuinen waren, grazen nu koeien of schapen of staat het onkruid kniehoog En het buitenland vraagt flinke hoeveelheden planten, de export is nog steads stygende en de arbeid van de goede kweker wordt nu voldoende be loond. Waar een voortdurend tekort aan Boskoopse planten bestaat, moet veel uit andere streken betrokken worden, wanr blijkbaar wel liefhebbery voor het kwe kersvak is blijven beëtaan. Men maakt zich in Boskoop zorgen over deze gang van zaken Men spreekt erover en men vraagt zich af: „Waarom willen de jongens niet meer in de tuin Het onderwerp is al aangeroerd in de ge meenteraad en op vergaderingen van kwekersverenigingen. En ook de jongens fcelf houdt het bezig. De eerste, die gevraagd Werd. waarom hij niet in de tuin was gegaan, plakte een band bij een fietsenmaker. Hij gaf niet veel antwoord, hij zei alleen, dat hij dit werk liever deed. graag droog bleef en nu meer verdiende Hij bleek te komen uit een gezin met vijf zoons: vader boom- kwekerskneeht. twee jongens monteur, twee chauffeur en één na een korte poos in de tuin nu schippersknecht. In een gezellig rommelig loodsje ant woordde een oudere kweker, die onder het praten het mes liet doorgaan, op de vraag, waarom de jongens niet meer de tuin ingaan: „Dat is de schuld van de vaders. Die hebben in de crisisjaren zo veel geklaagd over die rottuin, maar er was weinig brood op de plank, dat is zo. 'De vaders hebben gezucht onder regerings crediet en gezegd ..Mijn jongen niet in de tuin" en nu gaan de jongens naar de ambachtsschool, want een monteur ver dient meer en gemakkelijker." Zijn eindconclusie, die vele anderen be vestigden, was: „Liefde voor het vak be staat niej meer." Een ander zei: „Als je na een paar goede jaren net je beYien onder je lijf hebt. dan komt er tegenslag en al je werken is voor niets geweest." Ook dit zullen de jongens dikwijls gehoord en onthouden hebben. „Te veei rompslomp" Een handelaar, zelf eenvoudig begon nen. wiens naam nu bekend is en die de oceaan verscheidene malen heeft overge stoken, Zijn talen goed spreekt en van vele markten thuis is. trok aan zijn sigaar en vond. dat de papieren rompslomp de jongelui tegenwoordig afschrikt. „Vroeger kon je met vijftig roe beginnen de patroon kocht de rozen wel en er was zekerheid. lk spreek nu van de jaren van vóór '14. Nu moet je bij de Sierteeltcentrale een teeltvergunning aanvragen, van je extra winst belasting betalen en voor een loodsje met gereedschap, plantgoed, land- huur en reserve om een jaar ongeveer van te leven, is zeker tienduizend gulden nodig Vroeger op de uitbetalingen zag je jongens van achttien, die hun extra ver diende geld van bijvoorbeeld vijfhonderd gulden ontvingen, verdiend op hun eigen rozenland, waarop ze in hun vrije tijd kweekten. Belasting hoefde er niet van betaald te worden en met dat geld konden ze dan zelf een tuintje beginnen en als je het zuinig aanlegde er het eerste jaar van leven. Maar nu je als eigen baas de kinderbijslag en de sociale verzekeringen weggooit, is het aantrekkelijker onderge schikte te blijven. Als de kleine onder nemer geen bescherming krijgt, komt er niets van terecht De huidige regerings polltiek is gericht op bescherming van de groten en de ondergeschikten, maar voor de economisch nog zwakke beginnende kleine ondernemer is er geen plaats." Weer anderen wezen op de gemakke lijke verbindingen met de industrieën in Waddinxveen, Gouda en zelfs Den Haag en Rotterdam. In een warme huiskamer, waar een jongen van zestien jaar lui naar de radio zat te luisteren, te lui zelfs om te antwoorden, zei de moeder: „Mijn jongen niet ln tuin. Vroeg beginnen, om half zeven in de zomer en dan tot zes uur 's avonds, niks gedaan, die dag is veel te lang. Nu gaat hij om kwart over zeven naar de fabriek en is om even vUf uur thuis, zodat om zes uur het eten aan kant is Nooit regent hij nat en hy verdient ruim twee gulden meer dan in de tuin." Inderdaad zijn in Boskoop zelf ook enige industrieën, die met jongens werken. Toch optimisme Toch wordt een enkeling nog gelokt door de buitenlucht, zodat de tuinjongen nog niet helemaal verdwenen is. Eén, die voor zijn baas afval aan het verbranden was, antwoordde op de vraag, waarom hij de tuin had gekozen, dat hij de kwekerij een mooi vak vond. „Ik ga op de tuin- bouwcursus en later hoop ik het tot kas- baas te schoppen." Een andere knaap van zestien jaar zei fel: „Ik krijg van mijn vader rozenland en ik begin lekker voor mijn eigen." Een leraar aan de tuinbouwcursus bleek optimist over de toekomst. „Verleden jaar had ik in de eerste klas dertien leerlingen en nu tweeëndertig, allemaal tussen de gyijftien en de achttien. Ze voelen, dat je zonder diploma's er niet*komt en ze offe ren graag vier jaar lang vier avonden per week om de theoretische kant van het vak machtig te worden, hoewel velen dromen van baantjes by de plantsoenen en een toeslag voor diploma's. Tot zelf be ginnen zien zij. nu een bak om te kweken 4 driehonderd en een loodsje duizend kost, als vader geen geld heeft, meestal geen kans. Merkwaardig is. dat een flink aantal leerlingen uit Reeuwijk en Hazerswoude komt. waar men harder en blijkbaar lo nender weet te werken dan in Boskoop." Maar wie op een Proeftuinavond de paar honderd, meest kleine, kwekers ziet, die luisteren naar wetenschappelijke uit eenzettingen over groeistoffen en nieuwe kweekmethoden. weet. dat bij de eenmaal gevestigden de geest goed is en dat men ondanks moeilijkheden moed houdt en vooruit wil. Als het Boskoop goed mag blijven gaan. dan zullen er jongens blijven komen, die met een goede schoolopleiding en een diploma tuinbouwcursus zullen bydragen tot instandhouding van het mooie kwekersvak. AANVAARDING GESCHENK B. en W. stellen de raad voor het door de heer en mevr. Helbers-Molt ter plaat sing in het straks gerestaureerde stadhuis aan de gemeente aangeboden portret van Prins Maurits onder dankbetuiging aan de schenkers voor hun daad van burgerzin te aanvaarden. Betere stroomvoorziening in De Tempel Ten behoeve van een betere stroomvoor ziening voor de buurtschap De Tempel te Reeuwijk de bewoners hebpen herhaal delijk geklaagd over onvoldorèide stroom- sterkte in het bovengronds eiectriciteits- net en deze klachten zijn gegrimd bévon- den stellen B. en W. de raad>«or ter plaatse een transformatorstation (te bou wen en dit op het hoogspanningsnet aan te sluiten. De kosten van de electfische in stallatie en van aansluiting voor rekening van Gouda komend, worden geraamd op 26.250. Reeuwijk zal een tegemoetko ming van 1000 betalen en de kosten van de bouw van het transformatorstaUón voor zijn rekening nemen.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1950 | | pagina 2