~s
~w
Gi
r
m
n
m
m
m m
m
if
in
if
if
||p
8
9
ssïïïswsrjïï S2t
Even piekeren
Het
EDICHT
Het verhaal
van
de mensheid
PRILLE GRILLEN
KNETTERPRET
KMUTSELPUZZlj:
DANMAARBEP.'
Een meisje met 152 per week
leeft in de helin New York
Britse „apartheidspolitiek"
Fraaie standen uit de Kampioenschappen
van Nederland
Den Haa* mct
41
üwi
B
W
M
«t W
f?
Invul-puzzle
ALLERHANDE
Neem Uw kans
lllHiJit
BRIDGE
EEN WESPENNEST
TEGEN DE GEVEL
3Z3
Trucjes met
muntjes
Kleuren
Plakken
Knippen
Passen
Robbie en bet ezeltje
Beroemde
gezichten
Een afspraakje
Bij de poppendokter
AUTO's
Het klatergoud van „dat mens Jones"
Kokkerellen inplaats
van studie
Bulldozer zuivert Haa«se
duinen van bunkers
LOPENDE BAND
VROUWEN IN HET
ZONNETJE
EEN MUSEUM OP ZOLDER
in een Rotterdams bovenhuis
BLOEDTRANSFUSIE ALS REDMIDDEL
Iels over bloedgroepen en Rliesusfactor
Medicus
Narcissen op de
Scilly-eilanden
SflN HET BRANDPUNT)sr„enn
N"
ZATERDAG U MAART 1950.
DUIZEND EN EIJM-
voorwed«tril<i«n te Utrecht om
•M plutnn In de tttv.le wst ktcamen de
volgende standen voor
Afi' t? k' Aalten w't 25. 27. 29-31,
ïm 45' Ph J- Ham. Rotter-
dam zwan 3. 7. 8. 14-19 22. 28; en in deze
vïlïL P uWe /Vvart I9*23 Hler°P ver
volgde Wit met 42-38. 40 29 De zet 28-32
wordt verhinderd door 29-24-20. Ook 28-33
verliest en wel door 29-24. 31-26', 26:48 en
«uTiï8" 24"2ü nlet ont*aan deed
■nu 8-13 en op 2fl-24a was dan mogelijk
geworden 14-19, 38-33, 45-40. 36-31. 25:1,
iënd combinatie is niet win-
a) Oespeeld werd evenwel 31-26. 26.37
redde zich door 17-22. 38-32 7-12
ó.ni ,1 ,13-19' 12-17i 16 49' WMrdoor
de partij remise werd
wit 24. 25. 35. 38. 40, 42. 44. 47-50. J Baas
Enschede, zwart 3. 4. 9. 11. 12. 14-16. 22. 28.
Zwart deed 11-17?"en verloor door de een-
awo M-30°44-38 C38?IerliJke Bl*f 24"19'
3'a °P1 biizonder fraaie wijze wist A. H.
Huisaen, met wit op 27. 28.
32. 35. 37-43, 45. 48. 50 een onvoorzichtige
ruil naar de kerkhofruit van zijn tegen
stander L. Anderson. Goes af te straf-
8,
!nn;«Dffe St0nd met ZWart °P 3'
10-13. 15, 16, 18. 19. 23. 29
Met 39-33! forceerde wit het spel tot de
voortzetting 4-9. 33:24. 19:30, 28 19!!. 13:24.
mm
'fWP-
de°vnlopnM° APP'nïc<lam kwam het tot
de volgende stelling: zwart 2. 3. 8. 8. 9. 13.
32 33 ju'vf'ma*'a?' 24Wlt 27' 30.
14 20 cJ a i 43' 45' 47-49 Zwar» deed
i4:;° e" door «-44! verlamde wit zwarts
korte vleugel, waardoor wit later de partij
won. Had zwart echter
Had zwart ,ch«" 'n
mnni 8.*.12 fcdaan, zo zou wit
37-31.
Thans is schijfverlies door 40-34 niet af
te wenden, want op 15-20 volgt de merk
waardige damzet 27-22. 32:21. 37-31, 38-33.
40-34. 45:5' Een prachtige en welhaast pro
blematische combinatie.
4. Tussen A J u r g. Almelo en O.
1 x wapen
2 x orde
3 x zoetwatervis
4 x roer
x deel van het jaar
6 x inhoudsmaat
7 - x gesponnen draad
8 x gilslangetje onzer veenstreken
x kant van een stroom.
10 x hoon
11 x rakker
12 Jc ontvangkamer
13 x tent
14 x een der vier jaargetijden
15 x schatten
16 x vierk.. platte gebakken steen
17 x oogvocht
18 x vertegenwoordiger
19 x alvorens
20 x spitse bek van een vogel
21 x rund
22 x drukte
23 x treffen
24 x bedoelen
25 x telwoord
Gevraagd: 25 woorden elk van vijf let
ters Bij juiste invulling leest men op de
kruisjes een zegswijze.
Oplossingen van deze nuzzle moeten
uiterlijk Donderdag a s. in ons bezit zijn.
Voor goede oplossingen worden een prijs
van 5 en twee v;®> 2.50 beschikbaar
gesteld. Op het adres vermelde men:
Puzzlerubriek. Over deze rubriek wordt
niet gecorrespondeerd.
OplossingDoorlopende-
kruiswoord-puzzle
HORIZONTAAL 1 Kristal, kromstaf: 2
Oester. Onega, nona: 3 Nemen, kronen, obat
4 Stand. Aar dn. rebus: 5 Treden, are. Vere
no.; 6 Aller. sa. elevatie; 7 Baan. dal. netel
een; 8 Eden. esp. snert, lap. 9 Lira. kra
mers, Lena; 10 Paars. Iduna, menen, 11
Apt wesp. kin, animo; 12 Rhea. Lk. eend.
tenor. 13 Oom. Lear. snaak, ana; 14 Oreren.
Ilias, klem; 15 Latent. Magdalena.
VERTICAAL: 1 Konstabel, parool; 2
Reet. R.L., adiaphora; 3 Ismaël, Aera. te
met; 4 Stenden. narwal, re; 5 Tender,
deksel, een; 6 Arkansas, ris. kant; 7 Lor,
Aa. ai. pad. Perim; 8 knorren, smuk. Esla;
9 Ren, delen. en. innig; 10 Ogen. vete. Ran!
daad; 11 Man. revers, mat. Asa; 12 Snoer
alt. lë. nek. KI.; 13 Tobbe. te. Lenin, ale;
14 Ana. unie, anemonen; 15 Fatsoen, pa
norama.
OOi L V, i™"". 70 7-°u w
vanrwlt°Mr.te" Slhli' <l°°r 48-43' «-«-«O
on slugdwang vor-
«Instaiï JÏÏ" "ll" In do b«-
ginstandI wol verborgen ligt.
r iL.u de p"1"1 p h 3 H a m—H. Laro.
AO. ZB, J2-34, 38-40. 42. 43, 45 47-4» n»
2Dr 42-37' 21-26 Hier ?oü
weèst aiin n 12-17 'out
47 if 22 a? de Sl,g2e' 28
Na f I 3#:27' 34 8 <tam.
voertc fiS "Peelde wit 32-27 en
sterke tli uiïZ"1 d#ed 18'23! een 7"r
7liÜu ?'eldoor dreigt hij met 23-29.
,.1. 40 29 mag pl« wegens
17 99 ,o j. gaat verloren door 23-29
34-30 Bedwnn» Hlerdo°r werd wit tot
o* ou gedwongen, waarop zwart 14-20 kon*
cUt zelfs lm' f°"24' 15 44 °P 43-397 zo"
i« ij.. a' van »s schijven van
an ?a v PP'eeoeen! Wit had nu het best
1. .2J hel«een na 13-18 nog
l!nn J Spe' gce,t Hil verloor echter
woord 23 verradende ant-
ir. 25 34 moerslag: 7-11 en 13:31.
merkwaardigste ls, dat de witspeler
deze grillige mogelijkheid kende uit zijn
partij in het Internationaal Tournooi te
Huissen, eind 1949. tegen de winnaar O.
Belgif AntwerPen- kampioen van
Daartn werdI n.l in de stelling wit Ham
19 \q \39' 44' 48 zwart VerPoeat
3. 6. 12. 13, 16. 19, 21. 23-25 door wit 48-42
gespeeld, hopend op 21-261», om dan met
deze nieuwe ontdekking in een klassieke
stand, de partij te winnen door 28-22!!, 33-
01 "ierna werd het spel ingewikkeld door
O ,iu L 1B' 28"22' 24"29!- 33 24- 19 30- 38-33.
«I «1 (dreigt 23*28 en kan op 22-17 spelen
23-28. 28:48 met voordeel) 33-28, 12-17.
28:8. 17:48, 8-2. 21:32. 2:35. 48-26. 35-19
32-38, 19-24, 26-42. 36-31. 42 26. 24 47. 26-37.
39-33. 18-22, 44-40. 37-10!. 40-35. 22-27. 47-42
Zwart heeft Immers de opmars van zijn
schijf 27 op het oog en wit moet deze
trachten te stuiten.
10-41. 42-48. 16-21.
Om op 48-26 nog een stuk te veroveren
door 41-47, of op andere zetten met 21-26.
27-31-36 enz. een tweede dam te verkrij
gen en dan het eindspel door overmacht
te gaan winnen. Wit nam nu evenwel een
fraaie geforceerde remise:
48-26!. 41-47. 26 3!. 47:45. 35-30!. 25 34.
3-25. 34-40. 25-43. 27-31. 43-49" en het stuk
is klem gezet op de eigen dam.
Engeland is gelukkig gemaakt met een
tijdelijke verhoging van het snoep-rant-
soen. Tot nu toe ontvingen de Engelsen
elke maand 18 ounces d i. omgezet in Ne
derlands gewicht. 510.282 gram snoep. De
verhoging bedraagt 2 ounces per maand,
d.i 56.68 gram. zodat de Engelsen thans
wei-uitgerekend elke maand 566,980 gram
snoep tot zich kurtien nemen En wij. die
zoveel kunnen krijgen als wij willen en
zelfs reeds weer aan afslanken moeten
gaan denken!
Een dokter, die waakt over de gezond
heid van 2000 Engelse studenten, heeft
uitgemaakt, dat mannelijke studenten
meer hebben te lijden onder examenvrees
dan meisjes. Examenvrees bezorgt hun
zware hoofdpijnen en slapeloosheid. Lief
dessmart maakt de jongelui ook vaak ziek
en van deze kwaal hebben de meisjes
evenveel te lijden als de jongens.
Wij hebben wederom een aantal buiten-
nissige woorden verzameld en nu vragen
wij u op de man af. wat de volgende vijf
woorden betekenen:
1. Schismatieke^: Speciale benaming voor
leden der Grieks-Orthodoxe kerk; een
soort St Vitusdans; ook: tabellen van 't
geboortecijfer bij de burgerlijke stand
2. Spectrum: Een spook; overmatige
speekselafscheiding; kleurenband. die
ontstaat door schifting van licht in een
prisma.
3. Iconodulen. Pestbuilen: beelden ver
eerders; een in het voorjaar bloeiende
heestersoort.
4. Belialskind Een Zondagskind; gedicht
van Frederik van Eeden; Bijbelse term
voor een deugniet, een slecht mens.
5. Lodderein; Een plaatsje bij Schaffhau-
sen; oude naam voor reukwater; scheld
woord met de betekenis van sloddervos.
TN MAART valt de biddag voor het gewas. Dit feit bracht ons een gedicht in de
herinnering van de 17de-eeuwse Vlaamse priester-dichter Justus de Hardwijn.
Deze eenvoudige ..pastor van te lande" was ten zeerste beroerd door het nieuwe
schoonheidsideaal der Renaissance en zijn sonnet heeft de brede zwier die men toen
in gedichten zo zeer op prijs stelde Het kunstvolle ook; men lette maar eens fep hoe
hier een spel gespeeld wordt met het drietal De dingen verschijnen hier steeds in een
combinatie van drie: gras. aren. wijnblaren; beemd. veld. wijngaard; hitte, hagel,
koude, lente, zomer, herfst; ossen vogels, geiten; schuren, zolders, kelders en men
zou geneigd zijn van een vernuftig spelletje te spreken als er die onmiskenbare toon
van ernst en innigheid niet was.
Deze kunstige en sierlijke vorm. dit krullentrekken in de taal. sluit de diepere
gemoedsbeweging niet uit. integendeel. Eerbied en godsvertrouwen spreken uit dit
gedicht, dat stamt uit een tijd. toen de geleerde dichter nog dezelfde gevoelens kende
•ls de eenvoudige man van het land. Ook al uitte hij ze met een zwier, die de stroeve
landman moeilijk eigen kon zijn.
Sonnet waarmede de landman God zijn eerste nieuwe
vruchten opdraagt
Dit verg gesneden gras. dees' aren en wijn-blaren
Schenk ik u. milde Cod, die 't al beklijven doet'):
Opdat de beemdhet veld, de wijngaard overvloed
Van hooi, van graan, van wijn voorspoedelijk mag garen')
Dat hitt', hagel en kou ook niet en gaat bezwaren
Het gras. het graan, de wijn of worpen onder voet'):
Maar laat, bid ik, het gras, het graan, de druiven zoet
De ient, zomer en herfst elk om het best bewaren.
(F Ossen, vogels, geiten moeten zijn af-gewend:
En laten 't gras en 't graan wijnbotten ongeschend').
- --.i allen jonnen')
VOALS reed* meermalen hier gezegd, 1*
bridgen een «pel van logisch denken,
niet alleen bij het bieden, maar vooral bij
het afspelen. Hoe zoudt u het volgends
«pel beredeneren?
H v 6
R 9 7 6 4
K 6 5 4 3 2
S 10 M
H h b 10 9
7 5 4 3
R 10 8 5 3 2
b 10 9 8
S a h 9
H a 2
R a h v
K a h
O opende op 4 H. waarop Z met 4 SA
antwoordde. W past en N. die het ant
woord van Z als zeer krachtig beschouwt,
geeft zijn langste kleur aan. dus 5 K O
probeert nog eens 5 H. waarop Z weer 5
SA antwoordt. N geeft, na het passen van
W. het wel wat optimistische bod van 6
SA. die door O. ook wel wat ongemoti
veerd. gedoubleerd werden. O heeft im
mers geen enkele vaste rentrant voor het
geval dat zijn harten vrijgespeeld zouden
kunnen worden. Toen de
kaart van N open kwam
na de uitkomst van W
van K v zag Z direct,
dat hij 1 schoppen en 1
hartenslag zou moeten afgeven. Z nam de
slag met K h. Z speelde nu R h, waarop
O R b bij wierp, waarna Z S h speelde.
Toen O's schoppenboer viel zag Z een
kans zijn contract toch te maken. Hij
redeneerde als volgt: W is niet in de
harten van O uitgekomen, dus zal O 9
harten hebben en wel 9 maal H b. Hij
heeft 1 K. 1 R en 1 S bijgelopen, heeft hij
nu nog 1 schoppen en kan hij daarmede
aan slag komen, dan kan ik mijn contract
winnen, want dan moet O mét harten ko
men. Komt hij met hartenheer. dan neem
ik die met het aas en is H 2 voor H v in
Antwoorden bij:
EVEN PIEKEREN
M3JBA\
-jinaj jooa uibbu apno ap si ujsjappoq -s
'iaiuSnap suaui jqoajs
uaa jooa unal as'.aqfig sp si pui>)9[Bi]3g
'8J3pj33J3AU3p[33q UjjZ U3[npOUOOI -g
"BUISUd
U33 Ut tqOI[ UB A Huiijiqos Joop ÏBB)S
-)uo aip 'pirequsjnain ap si turupads 'Z
-axopoifPO-siiauD Jap uapa[ jooa
8ujuiBuaq appads uaa m uaipuBUisiqog
TfENS, toen Alexander de Grote met zijn leger ln de Poensjab
lag, legde een Indiër hem een plan voor om de Gangesatreek
te veroveren. Deze man heette Chandragoepta Maurya Alexander
ging niet op zijn voorstellen in Chandragoepta verenigde daarop
d« bergstammen van het Noorden onder zich en stichtte zelf
een Indisch imperium. In 321 v. Chr. bracht hij het gebied van
de Ganges onder zijn bestuur. In 303 v. Chr, was de grondlegger
van de dynastie der Maurya's zo sterk, dat hij de legers van do
Griekse koning Seleukos 1 versloeg en uit de Poensjab verdreef.
Niet lang daarna regeerde Chandragoepta op het gehele vaste
land van India.
Om, een tegenwicht te vormen tegen de grote invloed der
Brahmanen, de heersende priesterklasse, steunde Chandragoepta
het jonge Boeddhisme. Zijn kleinzoon Asoka. in vele opzichten
de grootste monarch, die de wereld ooit heeft gekend, was een
aanhanger van Boeddha's leer uit innerlijke overtuiging. En wat
veel meer zegt: Asoka leefde ook naar zijn leer. Hij zwoer de
oorlog, waarvan hij de gruwelen had leren kennen, af.
Hij stichtte overal scholen, ook voor vrouwen. Hij richtte hoge
scholen op, liet ziekenhuizen bouwen en uitgestrekte kruiden
tuinen aanleggen. Overal op het uitgestrekte continent werden
wegen aangelegd, kale vlakten weiden bebost. Minderheden van
andere rassen werden beschermd. Zendelingen trokken naar alle
delen der toenmaals bekende wereld: naar Kasjmir, Perzië,
Ceylon en zelfs naar Alexandrië. In de acht en twintig jaar van
Asoka s regering bloeide de handel verrezen grote bouwwerken
en werden tal van zullen opgericht met de voornaamste leef
regels die de Boeddha enkele eeuwen vroeger voor zijn volge
lingen had opgesteld. Links zien wij het kapiteel van één dier
zuilen. In het midden een staand beeld van de Boeddha, waarbij
Griekse invloeden zijn aan te wijzep. Rechts een in de rotsen
uitgehouwen tempelhal, die tot op de huidige dag bewaard is
gebleven.
Het ging met het Rijk van ASoka zoals met alle scheppingen
van grote mannen: na de dood van de koning werkte zijn
bestuursapparaat nog enkele tientallen jaren door. maar' lang
zaam begon het verval. Eer) eeuw na Asoka's dood was het
imperium uiteengevallen in kleinere staten. De verbreiding van
het Boeddhisme ging echter voort. Asoka's zoon Milinda plantte
een afstammeling van de Bodhi-boom waaronder Boeddha zijn
verlichting zou hebben ervaren, in Ceylon en stichtte er een
tempel die nog thans in gebriük is. De persoon van Asoka wordt
nog steeds met eerbied in tal van Aziatische landen herdacht.
N. Komt hij met een kleine harten dan
werp ik daarbij H 2 en laat die naar H v
in N lopen en het contract is gemaakt.
Heeft O S v niet. dan ben ik toch altijd 1
down. Z speelde dus S 9. die door W met
de 10 genomen werd. waarop O de vrouw
moest leggen. Bij het naspelen door O
van harten, wierp W S 5 nog weg en nu
besloot Z om nog eens een aardigheidje
uit te halen door voor de laatste vier sla
gen vier azen te bewaren. Het spel ver
liep aldus:
W
1. K v
2. R 2
3. S 4
4. S 10
N
O
K 7
R b
S b
8 v
H b
H 3
H 4
H 5
H 7
S 3
H v
6. R 3 R 8
7. K 8 K 3 H 4 8 8
8. R 5 R 7 i H 5 S7
9. R 8 R 9 H 7 S 6
En O. die nog een stille hoop had. dat
Z H a nog tweerfiaal zou hebben (hij had
zeker de harten niet goed geteld anders
wist hij wel beter) zag zich voor de vier
laatste slagen vier azen voor de neus ge
draaid.
pN eerst was het maar zo groot als een
J-Jvingerhoedeen spinsel aan de gevel
onder de dakgoot van een boerderij te
Echteld (Gelderland) Al gauw kwanten
de bewoners er achter, dat wespen deze
plaats hadden uitgekozen, om er hun
nest te bouwen. In twee jaar tijd is het
nest veel groter geworden. Nu doet het
enigszins denken aan een verschrompelde
rode kool. en het nest heeft ook ongeveer
die grootte. De citroengele wesp heeft
de gewoonte, tegen oude icallen of tn
holle bomen zijn nést te bouwen. Het
wijfje begint in Mei en gebruikt groene
boomschors als bouwstof, het maakt zes-
hoekige naar onder geopende cellen met
een omhulsel, waarin de tarnen zich ver-
poppen. Na veertien dagen komen de
jonge dieren te voorschijn, eerst de werk.
wespen, die zich ijverig bezig houden in Echteld woont heeft het nest naar
met de bouw van het nest, dat wel eens j onze repactie gebracht, dit was heus
10 het
is het nest aan de gerei te Echteld niet
geworden. De heer Varna, wiens vader
geen gevaarlijke onderneming, want de
nog in net nest aanwezige wijfjes zijn
nog niet wakker van de winterslaap.
yo, nu ga je je vriendjes of
vriendinnetjes er weer eens
tussen nemen. Hier is een grap
pig trucje. Wedden, dat ze er
niets van snappen? Kijk, je legt
een paar centen, laten we af
spreken tien. op een platte
schaal.
Dan ga je de kamer uit. Een
van de andere kinderen neemt
een cent in de hand. Heel stevig,
met gesloten vuist.
Nu wordt er tot honderd ge
teld. Dan roepen ze je weer
binnen. De cent ligt weer op de
schaal, tussen de andere muntjes
Nu moet jij aanwijzen, welke
cent van de schaal geweest is.
Weet je niet hoe? Denk eens
na! Ja. die ene cent kun je er
makkelijk tussenuit halen, want
die is warmer dan de andere
centen, omdat die honderd tellen
in de hand gehouden is.
I EG dan eens een stuiver op
J tafel. Zet er een beker over
heen. Vraag nu of een van je
vriendjes de stuiver kan pakken,
zonder de beker aan te raken
Dat kan hij stellig niet.
Nu zal jij wel eens laten zien.
hoe het moet.
Let op! Maak een paar hocus
poeus gebaren. Zeg dan tegen
een van de jongens: Kijk eens
of de stuiver er nog onder ligt
Terwijl hij de beker opneemt,
neem jij de stuiver weg.
Gezien? Je hebt de beker niet
aangeraakt.-
Haal je kleurkrijtjog maar
te voorschijn. Kies n\Y zelf ze
ven kleuren. Nu gsr je. heel
netjes natuurlijk, de/sevpn vak
jes van de tekening kleuren. Pas
op, dat je niet ove^ de lijntjes
0 Ze worden toch goeie vrienden
Tn de wei loopt een ezeltje. Het is een jong ezeltje. De hele dag
1 maakt hij malle sprongen en huppels op zijn stellerige poten. He:
bevalt hem best in dat weitje. Hij smult heerlijk van het gras. Zo
nu en dan roept hij vrolijk: Iiiii-aaaa I-a Dat betekent in de ezel-
taal: Wat heb ik toch een fijn weitje en het is helemaal van n
alleen. I-a I-a 1-a
Doogf) dit, bermhertig God; en wilt ons c
Beemden, velden, wijngaards zo vruchtbaar nu te zijn,
Dat schuren, zolders ook en kelders kwalijk konnen
Houden in hun besluitmeer hooi, meer graan, meer wtjn.
JUSTUS DE HARDWIJN (1582—1641).
die 't al beklijven doet die alles in stand houdt,
garen vergaren, verzamelen.
of worpen onder voet of ze vertreden, dus: vernietigen
ongeschend ongeschonden
doogt van dogen dulden, toestaan.
jonnen gunnen.
In hun besluit houden bevatten.
Op een dag is het ezeltje hele
maal van streek. Dat is ook geen
wonder, want wie komt daar in
zijn wei? Een jongen! Het ezel
tje begrijpt er niets van. Een
jongetje in zijn wei! Nee, dat
kan immers niet. Maar wacht,
misschien loopt hij er alleen
maar door. Misschien gaat hij
straks wel weer weg. En als hij
dan het hek eens open liet
want al is het weitje erg pret
tig. het ezeltje zou heus wel eens
verder willen, de wijde wereld
in Maar het jongetje gaat niet
weg. Hij heeft een bal. Daar
gaat hij mee spelen. Boos loopt
he(**«ieltje naar de verste hoek
van de wei. Nee maar, daar
komt die jongen naar hem toe.
Dat is helemaal brutaal.
Dag ezeltje.
Het beest blijft stokstijf staan
en verrbert zich niet.
Dag ezeltje. Ik heet Rob
bie. lk kom hier iedere dag spe
len.
Het ezeltje luistert niet. maar
springt weg.
Weer loopt Robbie hem ach
terna.
Ezeltje, ik noem je Grauw
tje. Zo heten bijna alle ezels.
Het ezeltje luistert niet. Weer
rent hij weg. Robbie geeft het
op. Hij gaat fijn met zijn bal
spelen. Een keer rolt de bal vlak
voor Grauwtjes poten. Wat een
schrik. Grauwtje maakt een
luchtsprong. Dan trapt hij bo
ven op de bal. Die stuit weg.
Grauwtje is helemaal in de war.
Hij zucht dan ook een echte
ezelzucht, als Robbie na een
paar uur weggaat. Gelukkig
hoort hij niet. dat Robbie roept:
Dag Grauwtje. Morgen kom
ik weer en als het mooi weer
blijft, iedere dag.
De volgende morgen is het
ezeltje Robbie al vergeten. Dan
ineens weet hij het weer. Het
hek gaat open. En ja. daar is hij.
Robbie heeft nu geen bal, maar
een prentenboek. Weer probeert
de jongen een praatje te maken.
Weer lukt het niet. Grauwtje
springt steeds verschrikt weg.
En das gebeurt het. Door
een van die malle sprongen
raakt Grauwtjes staart een
van de draden van de omhei
ning. En hoe het nu precies
komt. weet niemand, maar die
staart zit in de knoop en die
knoop zit om de draad. Daar
heb je het. Grauwtje kan niet
meer weg. Hij staat vast. Aan
zijn staart! Het ezeltje balkt en
snuift van schrik. Robbie moet
even lachen. Het is ook zo'n
grappig gezicht, die ezel daar zo
vast aan zijn staart om die
draad Maar Robbie lacht niet
lang. HH legt zyn boek in het
gras en gaat naar Grauwtje toe
Robbie praat heel zachtjes om
het ezeltje op zijn gemak te
brengen. Dan aait hij hem over
zijn snuit. Weer snuift Grauwtje
Springen kan hij bijna niet Dan
loopt Robbie naar het hek en
maakt de staart los. Nauwelijks
is hij klaar of het ezeltje neemt
een sprong en is weg. Robbie
Kijkt hem lachend na.
Dan gaat hij fijn tn het gras
zitten en leest in zijn boek
Grauwtje staat op een afstand
naar hem te kijken. Dan komt
hij dichter bij. Nu staat hij naast
Robbie. Hij snuffelt. Robbie
blijft heel stil zitten. Het ezeltje
blijft naast liem staan. Heel
voorzichtig gluurt Robbie naar
Als hij een poos later weggaat,
loopt Grauwtje mee tot het hek.
En van die dag af zijn Robbie
en Grauwtje goeie vrienden en
dikwijls spelen zij samen.
]/~NIP uit tijdschriften, denker
JV aan. oude. foto's van be
roemde mensen. Plak ze netjes
op blaadjes papier. Als je er
een heieboel hebt. leg je ze uit
op tafel of. als dat mag prik je
ze aan de muur. Nu moeten je
vriendjes en vriendinnetjes op
schrijven wie het zijn Wie het
eerst klaar is. en wie de minste
fouten heeft gemaakt, is win-
FN nu ga je gedachten lezen.
Ja. niet echf. maar net alsof.
Eerst, voor je berint. maak je
een afspraakje mef een van je
vriendinnetjes. Wa* er is afge
sproken. dat merk je straks wel.
Je gaat de kamer uit. Nu nemen
de meisjes die in de kamer ge
bleven zijn. iets in iiun gedach
ten. een voorwerp, en jij moet
dan raden, wat het is. Moeilijk?
Nee. luister maar. Dat meisje
van het afspraakje gaat je hel
pen. natuurlijk zo, dat de
anderen het niet merken. Zij j
zegt een paar zinnen. De begin- 4
letters van de zinnen vormen het
voorwerp, .dat geraden moet
worden Neem nu bijvoorbeeld
„lamp". Dan kan het meisje op
merken.
Laat nu maar eens zien wat
je kunt. En even later.
Anders geloven we niet. dat
je gedachten kunt Jezen. Daarna.
Maak een beetje voort En
ten slotte.
Probeer het maar rustig,
dan lukt het wel. J>e vier be
ginletters waren LAMP
Gesnapt9 Veel plezier. Je kunt
dit kunstje natuurlijk bijvoor-
ook in de tuin uithalen, als het
te mooi weer is om binnen te
spelen.
gaat. Als je zover bent. doe
je hetzelfde met de- vakjes van
de kleinere tekening. Plak ze nu
allebei op een stukje karton,
dat precies even groot is als
de figuurtjes. Nu moet je die
vakjes van de grote tekening
uitknippen. Je bebt dus nu een
legpuzzle. Het kleine figuur
moet je bewaren als voorbeeld.
Probeer eerst zelf of je van
de stukjes het vierkant weer
kunt maken Lukt dat. dan laat
je het je vriendjes of je vrien
dinnetjes proberen.
GAVW, EEN ZIN
OF JE BENT AF
r1 A met z'n allen op een rijtje
staan. Zo. Het eerste kind
zegt een zin waarin de letteT A
op een bepaalde manier moet
voorkomen.
Kijk zo: Ik ken iemand met
een A„ want ze heet Annie en
ze verkoopt Appels. Het volgen-
de kind zegt bijvoorbeeld: Ik
ken iemand met een B.. want
hij heet Ben en hij is Beroemd
De derde kan zeggen: Ik ken
iemand met een C. want hij
heet Cor en hij heeft geen Cent.
1 Zo gaat het dóór. Het hele
alfabeth langs. Het rijtje af en
I dan weer op nieuw Wie geen
zin weet. valt uit. Wie het laatst
I overblijft heeft gewdpnen.
Een dansend balletje
Heeft moeder een stofzuiger?
Een. waar je de slang ook aan
de andere kant vast kunt maken?
Als dat zo is. kun je er'"ëeft
grappig kunstje mee uithalen!)
De stofzuiger zuigt dan niét.
maar blaast.
Op de lucht, die uit de slang
komt, kun je een balletje laten
dansen Net als de jongen op de
tekening. Probeer het maar.
ZO WAS HET.
Berk. populier, palm. mispel,
lind,®. els. spar. olm. plataan.
6 *troop°P3 töp; 4 post; 5 stroP:
c L a' 2 2S: 3 aas; 4 baas: 5 baars;
6 baar; 7 aar; 8 ar; 9 a.
Hij weet altijd raad
rTRAlVEN met tuiten! Een hele
zakdoek vol! O. oo. het
poppenkind is gevallen. Wat
een verdriet. Haar been haar
arm haar hoofdje, alles ii stuk
Wat nu? Wel. naar de poppen
dokter. die weet middeltjes ge-
noep om alles te verhelpen.
•Ktjk, zegt hij, dat doen we
JJ" z°- JQ- blijf er maar even
by. dan kun je je kind straks
weer meenemen.
De tranen worden gedroogd,
met een schone zakdoek en een
paar uur later wandelt poppen-
moeder alweer met het poppen-
kind in het zonnetje.
Ned. HeVv. Kerk.
(N.H.) J. H. Cirkel
gast-Doezi^n H. J.
doorn -y te Vinkevi
te BHrlfel.
Aangenomen naar
Kale. te Wassenaar.
JBedankt voor Alb
jtfem. te Varsseveld
Leegsma, legerpred
zijn amusementen, wanr ze alleen van kan
genieten als ze een jongeman kent. die
flink over contanten beschikt. Kleding, het
•tarnen en oppersen van kleding, kousen,
schoenen etc zullen we schatten op ge-
middeWsS dollar per week, dat betekent
weer 18 gylden.
Miss Jongs heeft nu nog over T 13.75
of zo ongevéfcr drie en een halve dolUfT"
ZATERDA'G 11 MAART 1950.
BLAD - PAGINA' j.
TiyfBJUFFROUW VAN NOTTEN. DIREC-
1*1 TIC-SECRETARESSE bi) de XYZ-
maatschappij te Amsterdam, krijgt de
loonataten in handen, welke de dheette
van het New Yorkse filiaal haar nninidde-
HJke opdrachtgevers heeft toegezonden.
Mejuffrouw Van Notten moet zorgen, dat
bedoelde loonstaten in handen \an d,e
hoofdboekhouder komen en hiervoor zal
zU ook zorgen, maar ze kan niet nalaten
eerst een blik op de In de Hjat genoemde
bedragen te werpen.
Mejuffrouw Van Notten is een kwiek
meisje; toen zij solliciteerde naar de baan
bij de directie van de XYZ-maatschBppij,
heeft men haar een goed salaris en'mooie
vooruitzichten beloofd, maar mejuffrouw
Van Notten is niet tevreden. Twee honderd
vijftig gulden per maand verdient zij. maar
wet doet een meisje in een grote stad en
in een baan. waar ze keurig voor de dag
moet komen, met 250? Mannen, in het
bijzonder werkgevers, menen, dat meisjes
alle dingen tegen halve prijs kunnen
kopen Laten wij constateren, dat mejuf
frouw Van Notten niet tevreden is en dus
wil zij wel eens zien hoe het personeel
van het New Yorkse kantoor wordt be
taald. En wat verdient de directie-secre
taresse daar? Nieuwsgierig kijken de blik
ken van mej. Van Notten langs de lange
tt tot haar door-
lijst, maar het 1
dringt is de naam
Jiepl gewoon typistetje, dat niet kiyi tippen
Aagn de kennis van mej Van Notten en
5 W*t verdient dat wicht? Veertig dollars
per weck. Snel rekent mej. Van Notten
Uit: dat is dat is... zowat achtdui
zend gulden per jaar en zij. directie
secretaresse ontvangt maar drieduizend.
Vaderlijk directeur.
Die middag vindt de directeur v8n de
XYZ maatschappij te Amsterdam een
secretaresse met rode koontjes en een
dreigende frons boven haar neusje en de
uitbarsting, welke de directeur bij zijn
binnentreden reeds verwachtte, blijft niet
uit. Dat mens Jones. 1 en er klinkt diepe
minachting uit haar stem. Maar do direc
teur lacht en wordt vaderlijk.
Beste juffrouw Van Notten. uw col
lega In New York verdient nog veel meer,
zoals u ook wel zult hebben gezien. Maar
laten wij bij miss Jones blijven. Het
meisje krijgt inderdaad 152 per week,
in Nederlands geld berekend. Maar weet
u wat zij daarmee kan doen? Om te be
ginnen moet miss Jones op kamers wonen,
maar vóór alles komt de Amerikaanse
minister Lieftinck aan de beurt. Miss
Jones vindt niet 152 in haar wekelijks
loonzakje, maar f 15 minder
Haar kamer kost haar zeker 45 gulden
per week. let wel. minstens. De Y.W.C.A.,
onze Maatschappij voor Jonge Vrouwen,
rekent ongeveer 53 gulden per week. Laat
ons dus zeggen 45 gulden.
Doet zij sterk aan de slanke lijn. dan
gëbruikt zij voor ontbijt niet meer dan
sinaasappelsap, een kop koffie en twee
sneedjes geroosterd brood, minder kan
het toch nietvariërend naar het genre
eetgelegenheid kost pit van j l.ic tot
1.80: haar lunch, een boterham, een kop
koffie en dessert vraagt van ƒ.1.80 tot
3.—; haBr avondmaal minstens 2.85
(hongermenu) tot 5.70. Vele meisjes
koken op haar kamer een beetje, maar
|niet regelmatig en geen stevige kost. Dit
i alles geeft per dag een voedselrekenlng
van 5.73 tot 10.50. Laten we een ge
middelde aannemen van 7.50 per dageof
50 gulden1 per week Laten we verder
aannemen, dat miss Jones gunstig woont
en met een lijn van de ondergrondse naar
kantoor kan. Da* kost haar twee „dimë'
(dubbeltjes) per dag of f 0,76, per week
Van vijf dagen dus 3.80.
Haar krant kost haar 18 cent per num
mer. en ze koopt ook wel eons een tijd
schrift. Lif$ Magazine kost 76 cent. De
modetijdschriften, zoals Vogue of Harper
kosten haar een klein fortuin 1.80 per
nummer) dus die kan ze zich niet veroor
loven. Haar lectuurrekening van 1.50
per week lijkt niet te hoog. Cosmetische
artikelen, poeder, lippenstiit. e.d. gemid
deld een gulden per week. dat is wel heel
laag geschat. Een permanent van de aller
goedkoopste soort vraagt 18 gulden. Laten
we aannemen twee maal per jaar. over
eenkomend met 75 cent in de week. Miss
Jones is nu in staat om zich heen en
terug naar kantoor te begeven zonder in
de* ondergrondse flauw te vallen van de
honger
Zij heeft nu nog1 34.50 per week over.
maar we hebben nog geen stuk kleding,
ondergoed, kousen of schoenen gekocht en
nog geen cent uitgegeven aan amusement.
Ze wil wel dolgraag eens per week naar
een bioscoopje; de tweederangs kosten
haar nog altijd ongeveer drie gulden per
plaats. Zou ze naar een première-theater
willen, dan is ze al gauw 4.50 kwijt, dus
dat kan niet. Opera, operette, symphonie
Daarmee moet zij alle onvoorziene risico's
dekken, zoals dokter, tandarts, een ladder
ln haar nieuwe kousen ophalen of een
extra watergolf
Nog niets voor de spaarbank, nog niets
voor vacantie. nog niets voor geschenken
of kleine bijdragen voor geschenken aan
collega's.
Manntnraad
In het kort het meisje dat zelfstandig
in New York woont en moet leven van
40 dollar per week, dat zijn 152 Neder
landse guldens, leeft in een hel. Zij leeft,
dat wil zeggen zij bestaat en sterft niet,
maar veel plezier is er zo zeker nie» aan.
Men zou haar het liefst de raad geven:
meisje ga terug naar Osjkosj of Keokoek,
waar je Vandaan komt Geef de grote
stad op, want daar is veel klatergoud.
Mannen verdieneh daar meer dan vrou
wen. Als hij een klein beetje betrekking
heeft, verdient hij ln New York uit
gedrukt in Nederlands geld al gauw
net zo veel als een Nederlandse minister.
Maar o, die uitgaven! Die man verwoont
gemakkelijk een 300 gulden per maand,
zijn treinabonnement naar de stad kost
hem stellig 60 tot 80 gulden per maand.
Zo ziet u, juffrouw Van Notten. dat u het
hier heus zo kwaad nog niet hebt. U bent
cr heel wat beter aan toe dan „dat mens
Jones" en zelfs onze New Yorkse secreta
resse kan minder kromme sprongen
maken dan u, waarmee ik niet wil zeg
gen dat u kromme sprongen maakt....",
besluit de vaderlijke directeur van de
XYZ maatschappij te Amsterdam.
En juffrouw Van Notten zwijgt! Niet
omdat zij overweldigd is. Zij heeft echter
te veel te rekenen Ineens. Haar kamer
kost 50 per maand, maar dat eten
een heel gewoon standaardmenu kost hier
toch ook 2,10 en daarom gebruikt zij
haar vrije tijd om te kokkerellen inplaats
van te studeren. En wie denkt er in
Nederland nu aan buitenshuis te ont
bijten.
De directeur van de XYZ-maatschappij
te Amsterdam is nog niét klaar met zijn
secretaresse, althans niet met haar salaris,
al denkt hij het pleit te hebben gewonnen.
Want ook de directeur van de XYZ-
maatschappij kent de vrouw nog niet,
zelfs niet de werkende vrouw!
Sedert enige dagen is een bulldozer van
25 ton, van een Delftse aannemersfirma,
bezig, achter Duindorp. de Westduincn te
zuiveren van de door de Duitsers aange
legde bunkers De bulldozer, die slechts
door 1 machinist bediend wordt, heeft aan
de voorzdjde een verzwaard 'stalen mes
van 5"» ton. van 4 meter lengte en een
meter hoogte Met dit mes verbrokkelt de
bulldozer de bunkermuran. welke dik
wijls een meter dik zijn. Hierna worden
de resten van de bunker in een oogwenk
1 weggewerkt onder het zand. zodat er niets
meer te zien is. wat nog maar enigszins
herinnert aan de verdedigingswerken van
de bezetters. In drie weken tijd zullen alle
I bunkers uit de Westduincn onder het
zand verdwenen zijn. De hier en daar
ontstane heuveltjes worden beplant met
helm en riet. Een dragline zorgt verder
voor de afwerking van het duinterrein,
j Twee bunkers, vlak bij het Verversings-
kanaal, welke niet door dc bulldozer te
j bereiken zijn, zullen dQor ccn Haags be-'
drijf met springstof opgeruimd worden.
De brokken zullen door Delfland, op
I wiens last thans de duinen gezuiverd
j worden, voor zeebestorting gebruikt wor-
I den. Ook de grote hoge pantsermuur bij
de Ruigenhoek zal door explosie ver
gruisd worden. Na de Westduinen zullen
de bunkers bij Hoek van Holland een
beurt krijgen.
Hoenderpest voor de mens
niet gevaarlijk
Het voorkomen .van dc hoenderpest
schijnt bij het publiek enige huivering op
geroepen te hebben ten aanzien van de
consumptie van pluimvee en ook van
eieren. In verband hiermede deelt de
veeartsenijkundige dienst mee. dat op
zichzelf de kans op besmetting van de
mens met deze pluimveeziekte uiterst ge
ring is. ook wanneer de mens in directe
aanraking komt met een ziek of aan deze
ziekte gestorven dier. Hoogstens zou er
een lichfe oogontsteking kunnen ontstaan
of een geringe longaandoening, maar naar
men van de zijde van bedoelde dienst ver
zekerde. is in de practijk infectie alleen
te verwachten, indien men er zich op zou
zich te besmetten,
voor de gebruiker bij consump-
van een behonrliik toebereid dier of
is dus niet te duchten. Ook niet indien
aangetaste! vogel zou betreffen,
het natuurlijk altijd te ontraden is
een ziek dier te gebruiken.
LIJhIe MUTATIES.
Kerk. Beroepen te Huizen
Cirkel te Ede te Groote-
J. Vedder. cand. te Apel-
Vinkeveen P. M. van Galen,
naar Davos W. A. B. ten
Wassenaar,
voor Alblaseerdam J. A. Tam-
voor Holwierde W.
te Deventer.
EH^/e seconde van het igar
1949 is in Ua Ver. Staten
n auto gereed gekomen. In
totaal werden er 6.200.000
personenauto's, i vracht
auto's en autobussen ge
produceerd. Er waren
780.000 personen in de
automobielindustrie in de
Ver. Staten werkzaam, die
aan salarissen f 2.241.000.000
hebben ontvangen. Vijftig
jaren geleden, toen de
Amerikaanse automobiel-
V Industrie nog-\n de kinder
schoenen stond, waren er
3000 personen werkzaam,
die 4000 voertuigen ver
vaardigden. Bovenstaande
foto geeft een beeld van
de ..assembly-line", dever-
t(1mei-lijn van de Kaiser-
Trazer-automobielfabriek
te Willow Run in de Ame
rikaanse staat Michigan,
Men sprak deze week van
Mejuiirouw Snob
/~)NDEUGENDF MEID Onhebbelijk
kind dat waren.de Woorden, die
Franca Valerl haar hele schooltijd
door telkens kn telkens weer te horen
kreeg. Altijd om .dezelfde stoutigheid
Iedef. die haaf pad kruiste, Imiteerde zij.
Geen onderwijzer, geen leraar, geen in
specteur bij het onderwijs was veilig voor
haar Imiteerkunst. Het heeft wat straffen
gezwaaid, maarze kon het niet laten.
Nu is zij twee en twintig enImiteren
is haar beroep geworden.
Dat kwam zo: Op een keer zat zij op
visite bij een vriendin in haar woonplaats
Milaan. Zij verveelde zich afgrijeelijk tot
de gastvrouw haar verzocht iets te reci
teren Eerst wilde zij niet. maar dc gast
vrouw hield aan en toen stond zij' op en
nriprovfseerde een monoloog, die de aan
wezigen de tranen over du wangen deed
stn men' van het lachen, want in het
schetsje, dat zij voor de vuistweg voor
droeg. kregen alle aanwezigen een carlca-
tuur van zichzelf te zien en te horen.
Toevallig was ook de directeur van Radio
Milaan aanwezig en. hij zag iets ln
Franca Valeri. Hij verzocht haar voor de
radio op te treden en zo creëerde zij
..Mejuffrouw Snob", die een parodie geeft
van de manier, waarop dames uit ae hoog
ste kringen spreken en zich gedrrgen. Haar
suietteu ontleent zij aan het le. ca. «Ike
dag brengt zij enkele uren door in een
deftige f>3r" en luistert zij gesprokken
af En die brengt zij op haar wijze voor
de microfoon.
Franca Valeri is een van de populairste
Eg-iren ln Italië geworden, dagelijks krijgt
zij honderden brieven. Alleen: Frania
Valeri is een schuilnaam, want haar
ouders, die tot de beste kringen van
Milaan bfehoren. schamen zich nog altijd
voor haar imiteerkunst.
Schatbewaarster
UEN SPLINTERNIEUW BEROEP heeft
Lj mrs Kay Baldwin, géboren en ge
togen in Birmingham en weduwe van een
piloot. Zij is. wat wij zouden noemen „ont-
vangdame bij de BBC., afdeling Televisie
Niemand komt de schatkamer, welke de
televisie-studio eigenlijk is. binnen dan
via het kantoor van mevrouw Kay Bald
win en is een of andere schat van een
acteur of actrice, wier beurt van optre
den het is. nergens in het gebouw te vin
den. dan gaat men niet op onderzoek uit,
maar telefoneert mrs Baldwin. Zij zorgt,
dat het verloren schaap terecht komt en
naar de plaats van zijn of haar plic-ht
wordt gedirigeerd. Heeft een «peler zijn
rol in een van de zalen van de B B.C.
laten liggen, dan klopt hij bij Kay aan en
binnen enkele ogenblikken heeft hij het
terug Mensen, die voor de televisie moe
ten optreden en onder hen zijn heel wvt
buitenlanders en die de weg niet weten
in de doolhof van Alexandra Palace. waar
de televisie gevestigd is. wijst zij de weg.
In één woord niemand kan het tele
visiepaleis betreden of hij krijgt te maken
met de vrouw, wier grijs-blauwe ogen
ieder vol belangstelling aankijken. Wat
aan haar opvalt is haar eigenaardig kap
sel: scheiding in het midden, naar weers
zijden opgedoft haar als twee ouderwetse
kuiven" en van achteren in eep wrong
bijeengenomen Elke ochtend kost het haar
precies een kwartier om het zo te krijgen.
Jong stamboekvee naar Brazilië
De veefokker J. Roorda te Francker
heeft van een uit 600 personen bestaande
Nederlandse gemeenschap in Brazilië op
dracht ontvangen. 700 a 750 stuks jong
slamboekvee te leveren De dieren moeten
t.b.c.-vrij zijn en zijn ingespoten tegen het
tropische mond- en klauwzeer
De Nederlandse nederzetting heeft
voorts een complete zuivelfabrieksinstal
latie besteld.-die daar door een jonge zui-
veldeskundige zal worden opgebouwd.
Het begon met een aquarium
Geref. Kerken. Beroepen te Lichten
voorde en te Rhenen D J. Roos, cand. te
Aerdenhout te Amersfoort F. H. van
Meyenfeldt te Noordwijk-Binnen.
maar hoe gaat het
TT ET WAS BJJ TOEVAL, dat we met
de Rotterdamse heer R Willemse ln
contact kwamen. Onze gastheer vroeg toen
of we ook eens een kijkje wilden nemen
bij zijn verzameling. Want hij verzamelde
koralen, schelpen, fossielen, luizen, torren,
spinnen enz.
In de achterkamer prijkt op een grote
glazen kast een flinke krokodil en naast
dit lieve beestje, een zeeëgel uit de
Middellandse zee. ter grootte van een
voetbal, het lichaam bedekt met ontelbare
scherpe stekels. In de kast ontvouwt zich
een wonderwereld van bijzondere prdcht,
zoals men in zo'n beperkte ruimte niet
voor mogelijk zou houden. Prachtigp tro
pische schelpen, met rijke warme kleuren,
ook versteende exemplaren, die eeuwen
geleden de zeebodem hadden bedekt.
Daarnaast vele koraalsoorten, sponskoraal,
hersenskoraal, orgelkoraal.
Maar dit is niet alles We volgen de
verzamelaar de trap op. waar hij een deur
openduwt. We kijken naar binnen en
staan sprakelooj; In een zolderkamer van
normale afmetingen staat een rijkdom,
waar menig Streekmuseum van zou water-
lunrlon
Hoe bent u ér eigenlijk toe gekomen?
Ach, dat ging zo vanzelf. Het begon
met een aquarium, met wat tropische
visjes. Ik kqcht wat schelpen, een stukje
koraal en ja. hoe gaat dat, dan kom je van
het een op het ander. Het groeit zo lang
zamerhand: wat kopen, wat krijgen, wat
rullen.
Ruilen, ja, vervolgt hij peinzend.
Daar heb ik in de oorlog een droevige
ervaring mee opgedaan. Ik had nog wat
bonen en erwten en het plan kwam bij
mij op die te ruilen bij een verzamelaar.
Waarvan lk wist dat hij een prachtcollectie
vlinders bezat. Ik werd door zijn moeder
ontvangen en vertelde het doel van mijn
bezoek. Even zat ze in gedachten ver
zonken. toen richtte zij zich fier op en
zei: Nee. dat kan ik niet Mijn zoon is
gesneuveld. Ik kèn niet. Hij was er zo
trots op
IK heb de etenswaren op de tafel achter
Bij babies soms zelfs
bloedvernieuwing
TJLOEDTRANSFUSIE is het overbren-
gen van het bloed van de ene persoon
in het vaatstelsel van een ander. Hoe be
langrijk bloed voor een levend wezen is.
behoeft wel niet meer gezegd te worden.
Van alle weefsels hebben de hersenen
bovenal een constante bloeddoorstroming
nodig om de functies te blijven verrichten.
Bij een storing in de toevoer kunnen meer
of minder gevaarlijke toestanden ontstaan,
welke tot een blijvende beschadiging kun
nen leiden.
In de achter ons liggen
de oorlogstijd hebben
velen met de bloedtrans
fusiedienst te maken ge
had. De behandtling van
oorlogsverwondingen getroffenen
vereist een grote hoeveelheid bloed voor
transfusies, ten dele om het bloedverlies
te verhelpen en ten dele om de shock
te voorkomen of te 'behandelen De shock
is een levensgevaarlijke toestand, welke
optreedt na ernstig bloedverlies, maar ook
na verwondingen zonder groot bloedver
lies. zoals spierverwondingen en grotere
operaties. Ook hier is bloed reddingbren
gend.
De grotere chirurgische ingrepen wor
den veel beter doorstaan sinds men ertoe
over is gegaan om ook daar, waar men
een dergelijke onaangename shock vreest,
al bij het aanvangen van de operatie bloed
toe te dienen. Men boekt hiermee uitste
kende resultaten.
Ook bij verschillende ziekten, zoals bij
sommige vormen van bloedarmoede, past
men bloedtransfusie toe. Voor al dergelijke
toepassingen heeft men. ook nu de oorlog
voorbij is. veel bloed nodig. Men kan bloed
goed bewaren. Dit wordt gedaan in de
„bloedbanken", waar vandaan het direct
te krijgen is. wanneer het plotseling nodig
mocht zijn. Voordat deze methode van af
nemen en bewaren bekend was. moest
men het bloed direct door middel van
een pompje van de gezonde persoon over
brengen naar de zieke, waartoe beiden
naast elkaar neer werden gelegd om te
kijnnen overhevelen.
die hun bloed willen afstaan, wor
den eerst nagekeken op hun bloedgroepen.
Het bleek n.l., dat er ongelukken gebeur
den, wanneer zo maar bloed van de ene
mens bij de andere werd ingebracht, door
dat beide bloedsoorten elkaar niet altijd
verdragen. Er bleken toen vier bloedgroe
pen te bestaan, n.l. de O, A. B en AB
groep. Bij de bloedtransfusie gaat het om
bic j
rode bloedlichaampjes
wordt toegediend. Wa
een patiënt die v
van het bloed,
anneer het bloed
de rode
dat wordt
van
lichaampjes niet kan vernietigen, kan de
bloedtransfusie doorgaan. Behalve deze
rode bloedlichaampjes is voor de patiënt
ook de rest van het bloed. d.i. het bloed-
plasma, van belang, omdat dit het vloei
stoftekort aanvult. Omdat in plasma geen
rode bloedcellen zitten, kan plasma, onge
acht de bloedgroep, bij iedereen worden
toegediend. Vooral in oorlogstijd is dit
van belang, omdat plasma in gedroogde
vorm zeer lang houdbaar is en overal aan
de fronten direct opgelost en toegediend
kon worden, waar dit bij de eerste hulp
verlening nodig was.
De Rhesusfactor
VTOOR DE BLOEDTRANSFUSIEDIEN-
STEN bleek de bovengenoemde
groep-indeling eerst voldoende. Er be
staan echter meer bloedgroepen, waarvan
er één toch van veel belang bleek. Van
alle mensen bezit ongeveer 85 pet de
Rhesusfactor in hun boed, terwijl 15 pet
deze mist. Deze laatsten worden de
Rhesusfactor in hun bloed, terwijl 15 pet
zijn Rhesus-positief Zodra een Rh.-nega
tief persoon positief bloed krijgt, reageert
deze hierop door antistoffen te vormen,
die tegen het ingebrachte bloed reageren.
Deze vorming van antistoffen is nu van
belang, wanneer aan een Rh.-negatieve
vrouw positief bloed wordt gegeven. Im-
piers. is deze vrouw gehuwd met een
Rh.-positieve man, dan Ban het kind. dat
uit dit huwelijk voort zal komen, ook
Rh.-positief zijn. In dit geval kunnen de
antistoffen van de vrouw overgaan op
het nog ongeboren kind met een min of
meer noodlottig gevolg voor de baby.
Hierin schuilt het belang van de Rhesus-
bepaling. Maar een Rh -negatieve moeder
kan. ook zonder voorafgaande bloedtrans
fusies. wanneer zij een Rh.-positief kind
verwacht toch die antistoffen gaan vor
men als reactie op het kinderbloed. Meest
al gaat het dan zo, dat die antistofproduc
tie bij het eerste Kind nog te zwak is om
veel kwaad te doen. terwijl bij een vol
gend kind dit zozeer oploopt, dat het kind
niet levensvatbaar meer is of erg geel ge
boren wordt, zodat het jonge leven groot
gevaar loopt. Hierin ligt o.a. het grote^be-
lang van de keuring voor het huwelijk.
Men moet dit echter niet te somber
zien, omdat van de huwelijken van een
Rh-negatieve vrouw met een Rh.-posi
tieve man slechts in 5 pet de bovenbe
schreven complicatie optreedt. Maar wan
neer deze bloedgroeptegenstelling bekend
is, zi,ülen de nodige voorzorgsmaatregelen
in acnt genomen kunnen worden.' welke
daaruit bestaan, dat het kind direct in
een ziekenhuis opgenomen en behandeld
wordt. De behandeling bestaat dan uit een
bloedtransfusie, en wel een zeer bijzon
dere. waarbij het door de antistoffen van
de moeder vergiftigde kinderhloed afge
nomen wordt, terwijl er tegelijkertijd
zuiver nieuw bloed wordt ingebracht. Op
deze wijze lukt het vaak de kinderlevens
te redden.
De bloedgever, of donor, moet een ge
zonde persoon zijn. die geen ziekten via
zijn bloed zal kunnen overbrengen. Daar
om is het zo mooi. dat dit afnemen met
de nodige contróles niet overhaast be
hoeft te gebeuren en het bloed bewaard
kan blijven tot het nodig is.
De kleine hoeveelheid, die de donor af
staat. schaadt zijn gezondheid niet. In
korte tijd is het bloed weer geheel aan
gevuld.
gelaten en ben héél stil vertrokken, een
ervaring rijker.
Ook in de zolderkamer vallen weer zeld
zame vlinders te bewonderen. Langs de
wanden staan potten met alcohol of for
maline. waarin curiosa voor bederf wor
den gevrijwaard. F.en katje met zes poten
en een kuiken met vier looporganen zijn
een bewijs voor de veelzijdigheid van de
belangstelling van deze verzamelaar.
Het is een wonderlijk stukje wereld,
deze kamer. Welk een verscheidenheid van
bezienswaardigheden! Damesklompjes uit
Oost-Java (we weten nu wie de kinder
klappers. die in de oorlog de söhoenen
moesten vervangen, heeft uitgevonden),
een kolossale schildpad, dolken, speren,
een leguanenhuid, koppensneller-messen
uit Nieuw-Guinea (compleet met scalp en
hoofdhaar), paradijsvogels in heerlijke
kleuren, schelpjes, die als geld worden
gebruikt in Noord-Afrika. Daar hangt een
Indische strohoed, vooroorlogfee waarde:
een halve cent De hoed van een man
doer waj duurder: 2' cent. Zelfs een
voorlader uit de Atjeh-porlog van 1894
Een griezelig gezicht zo. die lange
lijven met korte pootjes, merken we op.
Dat zijn lopende takken, antwoordt
de heer Willemse. Heb ik dóór eën ellende
Op de Engelse Scillg-eilanden is het nu
al volop lente en de narcissen staan er in
volle bloei. Old Town Bay bij St Mary's
biedt een prachtig natuurtafereel.
Een wandelende tak.
mee gehad! Ik heb die dingen eens ge
teeld. Hoe de larven, dun als naalden,
onder de afdekruit zijn uitgekomen, is
nóg een raadsel. Het gevolg was echter,
dat die larven, takken werden en gingen
lopenOveral heb ik ze vandaan ge
haald. uit kasten, van het plafond, tot zelf»
uit mijn bed
Kissproof
Als we bewonderend kijken naar vogel
nesten en cacaobladeren, met nesten van
spinnewebben, valt plotseling ons oog op
•een glazen pot.
Op het etiket staat: Cochjnille-schild-
luis.
De heer Willemse glimlacht. Uit de pot
haalt hij een paar luisjes, bevochtigt zijn
hand en drukt het schildje plat. Een
prachtige scharlaken kleur verft zijn hand
fel rood.
Deze luizen worden veel gebruikt
voor de fabricage van lippenstiften, zo
besluit hij zijn demonstratie.
Niet alles in deze kostbare verzameling
is bijeengebracht door ruilen of aankoop.
In de zomer trekt de heer Willemse met
de spa de Veluwe op om zijn geluk te
I beproeven. A\ zijn het geen vondsten van
I grote betekenis, voor de vinder zijn ze
van waarde. Vooral ook, omdat er hertn-
neringen aan verbonden zijn.
I Op een warme dag beproefde de heer
Willemse in gen heideveld zijn geluk,
toen een jongeman belangstellend infor
meerde of hij soms naar Bonifacius zocht.
De jongen ging er eens bij zitten kijken
en trommelde een roffel met zijn klompen
tegen de boomwortels, die door een aar
den wal waren gegroeid. Plotseling maak
te een rulle massa zich los en gleed naar
omlaag. Op hetzelfde moment liet de
jongen zich vallen en haalde met de
triomfantelijke kreet: Kiek noe us!, een
volkomen gave stenen bijl en een aarden
I pot te voorschijn. Op twee meter afstand
I van de plek, waar de amateur-archeoloog
j de middag zwoegend had doorgebracht
met geen ander resultaat dan een pan
zonder bodem
Het is vooral de jeugd, die de weg weet
te vindeh naar de Kerstant van de Berge-
j laan, waar de deur altijd open staat voor
bezoekers met een warme belangstelling
j voor de ontzaglijke schhtten, die de schep
ping heeft voortgebracht.
,r- nomen o
en V* i n i i ir moeilijk!
CERETSE KHAMA, de negervorst
Beptsjoeanaland (Afr!), heeft door zijn
huwelijk met de Londense typiste Ruth
Williams de Britse regering voor een las
tig probleem gesteld. Helaas moet gezegd
worden, dat de wijze, waarop de nieuwe
minister voor het Gemenebest. Gordon
Walker, dit probleem gemeend heeft te
moeten oplossen, weinig elegant is.
Men kent de voorgeschiedenis. Seretse
Khama. „heerser" over xle stam Bamang-
'wato in het Britse protectoraat Beetsjoe-
analand (gelegen aan de noordgrens van
de Zuidafrikaanse Uple) werd in Londen,
waar hij studeerde, verliefd op een typiste
en trad met haar in het huwelijk. Kort
daarop keerde hij met zijn vrouw terug
naar zijn vaderland, waar hij de regering
zou overnemen van zijn oom Tsjekedi, die
gedurende Seretse's minderjarigheid (zijn
vader was kort na
zijn geboorte gestor
ven) het regentsch:
had uitgeoefend. Zijn
stamgenoten waren
aanvankelijk niet hijs-
ter enthousiast over het huwelijk van hun
vorst met een blanke vrouw en Seretse
kreeg dan ook te kampen met een sterke
oppositie. Vooral de oom-regent, Tsjekedi,
verzette zich met hand en tand tegen de
erkenning van Ruth Williams als koningin
der Bamangwato's. Hij voorspelde onrust
en politieke verwikkelingen, wanneer
Seretse zich met zijn blanke vrouw in de
hoofdstad Serowe zou vestigen.
Seretse sloeg echter alle wijze raad
gevingen in de wind en deed, wat htj
voortdurend van plan was geweest te
doen: hij voerde zijn bruid de hoofdstad
binnen en stelde haar aan de stamhoof
den voor als hun koningin.
Het zag er aanvankelijk naar uit. dat
Seretse juist gehandeld had Het Londense
typistetje Ruth Williams schijnt er slag
van te hebben met hegerhoofdlleden om te
springen. Zij wist na korte tijd alle tegen
stand te overwinnen en het is nu zover
gekomen, dat de Bamangwato's trots zijn
op hun blanke koningin en haar niet meer
willen missen.
iIETTEMIN is thans gebleken, dat de
oude heer Tsjekedi de situatie beter
had beoordeeld dan zijn jeugdige neef
Seretse. Er i s narigheid van gekomen,
zelfs zoveel narigheid, dat de pers en de
publieke opirti® in Engeland. Beetsjoeana-
land en Zuid-Afrika er hevig door zijn
geschokt.
De oorsprong van de moeilijkheden is
gelegen in de wrijving tussen blank en
zwart, die op het ogenblik het politieke
leven in de Zuidafrikaanse Unie beheerst.
In de Unie zijn huwelijken tussen blanken
en kleurlingen verboden, uitvloeisel van
de „apartheids' -politiek, dia door de pre-
mier, dr Malan. tot in de uiterste conse
quentie wordt uitgevoerd. Het is begrij
pelijk. dat de Zuid-Afrikanen het huwe
lijk van een negeropperhoofd met een
blanke vrouw beschouwen als een provo
catie. die voor het succes van de „apart
heids'-politiek fnuikend zou kunnen zijn.
Het is uiteraard voor Engeland van het
grootste belang met de Zuidafrikaanse
Unie (lid van het Gemenebest!) goede
vrienden te blijven. Londen wil dus ten
koste van alles vermijden de Zuidafri
kaanse gevoelens te kwetsen, te meer daar
de verhouding toch al enigszins précair
is tengevolge van het verschil van mening
over de protectoraten Beetsjoeanaland,
Basoetoland en Swaziland, die Zuid-
Afrika wenst in te lijven.
Het huwelijk van Seretse Khama kwam
de Britse regering dus uitermate ongele
gen en het is vol
komen begrijpelijk, dat
Londen zon
uitweg uit de
moeilijkheden. De „op
lossing". die de heer
Gordon Walker gevonden heeft, Seretse
naar Londen laten komen, „om de zaak te
bespreken" en hem, als hij er eenmaal is,
meedelen, dat hij de eerstvolgende vijf
jaren niet naar zijn land mag terugkeren,
is echter buitengewoon onbevredigend.
Hoe het geval-Seretse ook zal aflopen (naaj:
alle waarschijnlijkheid zal de neger aan het
kortste eind trekken), voor de minister
voor het Gemenebeste is deze eerste rege
ringsdaad een bijzonder slechte beurt. Het
grootste.deel van de Engelse pers veroor
deelt het optreden van minister Walker IA
de scherpste termen. De Daily Ex
press noemde de handelwijze „monster
lijk" en maakte weinig vleiende verge
lijkingen met de methoden in een fascis
tische dictatuurstaat.
HET ligt voor de hand, dat de zaak-
Seretse Engelands internationaal pres
tige geen goed doet. Een land. dat zich
pleegt op te werpen als beschermer van
de gekleurde volken, kan het zich niet
veroorloven een van zijn zwarte vazallen
op bedrieglijke wijze in de val te lokken
cn vervolgens in de ban te doen. alleen
omdat hij zich verstout heeft met een
blanke vrouw te trouwen.
Engeland doet zijn uiterste best Afrika
te vriiwhren voor communistische invloe
den. Zou men zich in Londen werkelijk
verbeelden, dat de barbaarse manier,
waarop men de zaBk-Seretse heeft aan
gepakt. het vertrouwen van de gekleurde
volken in de „blanke broeders" zal ver
groten? Het zal de heer Gordon Walker,
wanneer deze zaak in het Lagerhuis aan
de orde komt (hetgeen te verwachten ia),
niet gemakkelijk vallen zijn „beleid" aan
nemelijk te makenl
