EXTRA NADRUK
Ook in Djakarta zit men mei
huisvestingsproblemen
Kansen op oorlog gering?
Machinist in keet omgekomen
door giftige dampen
e Unesco werkt ijverig aan
Duitslands her-opvoeding
Een nieuw verrekensysteem
voor de Marshall-landen
Frans parlement aanvaardt
wapenzendingen
-m
Atoomstad centrum van
kankerbestrijding
Twintig communisten te
Hannover in arrest
Over vanzelfsprekend
gesproken
West moet plaats maken voor Oost
Zorgen voor moeder
«le vrouw
IN HET BRANDPUNT)ST-t?
'StwaffiL Ta!?:
Kantongerecht
Veiligheidsmaatregelen
verzuimd
Veel buitenlanders op de
Utreehtse Jaarbeurs
Rapport Balkancommissie
der Ver. Naties
Derde overwinning
van Attlee
KORTE KRONIEK
Economie en Financiën
r en 4e##VnS
Nieuwe culturele banden met
de buitenwereld
ie de jeugd heeft
AMERIKA's OUDSTE HORLOGEFABRIEK
MOET STRIJD WEER EENS OPGEVEN
Waltham de bodemloze put
Bedrijf met misère
zonder veel baten
NIEUW GUINEA KRIJGT NIEUW GELD
Tot een bedrag van ten
heogste 25 millioen
Engeland wil deelnemen
aan betalingsunie
Schulden en vorderingen
centraal verrekend
INDONESISCHE FINANCIëLE MAATREGEL
WAS NOODZAKELIJK
Moeilijkheden voor kleine
Europese werknemers
Met een communistisch
amendement
Economie en Financiën
Erger dan slavernij
Slikken
De kwestie van de
meerderheid
Belastingvrij overwerk
Filmnakeuring
^TWEEDE BLAD - PAGINA 2
GOUDSCHR COURANT
PONPEBDSq 16 MAART MMfe
Het centrum voor aJHH
te Oakridge (TennesseelHH^HM
belangrijkste Amerikaanse centra voor
kankerbestrijding, zo verklaarde dr
Shields Warren, de directeur van de af
deling biologie en geneeskunde van de
commissie voor atoomenergie op een
vergadering van de financiële subcom
missie van het Huis van Afgevaardigden,
die de begroting van de atoomcommissie
moet onderzoeken.
Dr Warren wees verder op het te Oak-
ridge reeds volbrachte werk ter opsporing
van nieuwe methoden voor de bestrijding
van kanker en van leukaemie (bloed
ziekten) bij kinderen. Thans reeds, aldus
de geleerde, is men tot de bevinding
gekomen dat schildklierkanker doelmatig
kan bestreden worden met radioactieve
iodine. Verder kan ook radioactief cobalt
gebruikt worden bij de uitwendia
handeling van kanker, deze
500 tot 1000 ma
rndige
stof
kost
Dit is de turbine-auto van de Britse
ëutofabriek Rover. Hij loopt op petro
leum en heeft geen versnellingen. Bij
een proefrit werd een snelheid van 130
km per uur bereikt, maar volgens de
constructeur ligt de grens bij
180 km per uur.
Wegens demonstratie tegen
uitspraak Brits gerechtshof
20 Communisten zijn door de Duitse
politie te Hannover gearresteerd wegens
demonstratie tegen de uitspraak van een
Brits gerechtshof, dat twee vooraanstaan
de communisten tot gevangenisstraf ver
oordeelde wegens benadelen van de posi
tie der bezettende mogendheid. August
Hollander, oommunistisch leider in Ne-
der-Sakaen, werd tot 18 maanden gevan
genisstraf veroordeeld waarvan zes
maanden voorwaardelijk, en Werner
Stertzenbach. uitgever van het communis
tische blad ..Niedersachsische Volksstim-
me", tot 12 maanden, waarvan 9 maan
den voorwaardelijk. Zij werden schuldig
bevonden aan ophitsen tot verzet tegen
de ontmanteling als resp. auteur en uit
gever van de brochure „Vijf minuten
voor twaalf", over de voormalige staal
fabriek van Goering te Watenstedt-Salz-
gitter.
Toen kolonel Witham. chef van de
Britse veiligheidsdienst te Hannover een
half uur na de uitspraak met twee Britse
officieren bij het hoofdkantoor van de
communistische partij van Nieder-Saksen
aankwam om de drukpers in beslag te
nemen, hield den troep communistische
demonstranten hem tegen.
Nadat de groep door de politie uiteen
gejaagd was en 20 personen gearresteerd
waren, eiste Karl Hartmann, leider van
de communistische partijfractie in het
parlement, vertoon van een bevelschrift
tot dë inbeslag-neming. Na lang protest
beloofde kolonel Witham later met het
bevelschrift terug te komen.
Omdat het papier duurder is
gewordenbetaalt u twee maal
zoveel voor een boek als voor de
oorlog. Omdat de lonen hoger
zijn geworden, rekent de kapper
een hoger tarief voor scheren en
haarknippen. Omdat de ver
voerskosten gestegen zijn, kost
een ritje met een taxi het dub
bele van vroeger.
Dat vindt iedereen vanzelf
sprekend.
Papier, lonen en vervoer
het zijn drie voorname posten
op de begroting van een dagblad
bedrijf. Maar ons product: een
uitstekend dagblad, krijgt u
thuis bezorgd voor één cent per
dag meer dan voor de oorlog.
Vindt u dat ook vanzelf
sprekend?
Won
(Van onze correspondent te Djakarta)
Nee, dat is niet de kwaal, Waar alleen Nederland aan lijdt. Het behuizings
probleem beheerst ons leven al sedert vele jaren en er is rondom de Huisvestings
Organisatie Batavia (H.O.B.) heel wat geïntrigeerd.
Terwijl er in Nederland wellicht, dank zij het bouwen, wat meer bewegings
ruimte is gekomen, worden wij hier steeds straffer ingepend. Dat komt omdat
grote stromen mensen uit dp richting van het eivolle Djokja zijn binnen-
gebandjird, die op een of andöre manier iets met het nieuwe regeringsapparaat
te maken hebben en onder „Merdeka" ook een behoorlijk woonhuis in de hoofd
stad verstaan. U voelt de moeilijkheden al: er moet plaats worden gemaakt. Deze
plaats wordt ingeruimd door die vertrekkenden, die met schepen vol naar Patria
terugkeren, omdat hier de toekomst voor yelen zit dichtgekurkt. De ruimte,
welke zij achterlaten, wordt vliegensvlug door hogerhand gegrepen en zij, die
al lange tijd in een garage hokten, in afwachting van een betere woongelegen
heid, mogen zich vertrouwd naken met de gedachte, dat hun naam nog voor
onafzienbare tijd op de wachtlijst zal blijven prijken. Dit is één facet van het
Jpiaats voor Oost.
jong gezin kunnen In de loop van tijd
echter een hoop dingen gebeuren. Er kan
een baby bij komen en dan wordt het wel
eens moeilijk om op het reglementaire
stukje vloer de plaats uit te sparen voor
een wieg, die na enkele jaren een kinder
bedje moet worden Moeilijker nog werd
het, wanneer, de baby in het bedje een
kindje werd van boven de vier, want dan
moest men bij de H.O.B. aankloppen om
meer ruimte. Of Wanneer broertje of
zusje de achtste verjaardag hadden ge
vierd, want dan mochten ze in een eigen
kamer En daarvoor moest men ook naar
de H.O.B. Reeds in het goede Batavia
betekende dit vrij zeker een vette nul op
het request want: „Mevrouw, er zijn hele
families, die blij zouden zijn als ze met
z'n .allen in die kamer mochten wonen,
waar u zo'n kind in wilt laten slapen."
In Djakarta komt men daar dus maar
helemaal niet meer om
ijd op
i beeld: West maakt
In een historisch-philosofische verhan
deling over wereldrevolutie ware dit wel
licht een zeer belangwekkend thema,
maar voor moeder de vrouw de Wes
terse, die haar gezin moet onderbrengen
is het een bron van zorgen «n narig
heid.
De huisvestingsautoriteiten wéten het
wel. Ze hebben een patent middel om het
publiek van hun klaagmuur te verdrijven:
„Mevrouw, u woont feitelijk nog veel te
ruim. Weet u dat u maar recht hebt op
tien vierkante meter per persoón, bad
kamer, keuken enz. meegerekenq?"
Dat is radicaal. De ont
vrouw weet niet hoe snel ze uil
zicht van de ambtenaar moet ve
om niet het risico te lopen, dat men straks
haar schamele ruimte nog eens komt her
waarderen. Beklemd wacht men op de
tijd. waarin men te horen zal krngen: „U
hebt recht op een konijnenhok en u woont
in een garage, waar beklaagt u zich eigen
lijk over?"
Een bewoner tan Djakarta heeft inder
daad „rechten". Dezelfde rechten zelfs als
wijlen de Bataviaan, want de reglementen
dienaangaande zijn nog niet gewijzigd. Die
luiden ongeveer als volgt:
In principe heeft ieder recht opilO vier
kante meter gesloten ruimte. Eén echt
paar heef# er dus zoiets van een woon- en
eetgelegenheid bij. Kinderen beneden de
vier jaar slapen bij de ouders. Brqertje en
zusje slapen tot 8 jaar bij elkaair, daar
boven zo meende de goede oude H.O.B.
moeten ze apart slapen.
Goed, dat zijn dan de rechten. Maar nu
de practijk.
Een groeiend gezin
Als men zich vroeger In Batavië vestig
de (in Djakarta is het vrij hopeloos ge
wórden om je te vestigen) slaagde men er
na lang zoeken en wachten ten slotte wel
in woonruimte te vinden, waar het gezin
wel zo qngeveer overeenkomstig de voor
geschreven maatstaven in paste. In een
TS OORLOG met Rusland onvermijde
lijk? Deze vraag staat boven een
artikel van George F. Kennan, adviseur
van het Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken, dat dezer dagen werd
gepubliceerd in het Amerikaanse tijd
schrift R e a d e r s D i g e s t. In een poging
om op deze vraag, waar het lot van de
wereld van afhangt, een antwoord te
vinden, stelt Kennan zich vijf andere
vragen, die hij dan
stuk voor stuk aan
een uitvoerige be
schouwing onderwerpt.
De eerste vraag is
j ongetwijfeld de be-
langrijkste. Zij luidt: ..Zijn de Russen van
51an ons aan te vallen?" Uiteraard, schrijft
:ennan. zijn alleen de leiders in het
Kremlin in staat deze vraag met zeker
heid te beantwoorden. Maar wanneer hij
de aan ieder bekende gegevens omtrent
de Russische politiek onderwerpt aan een
nuchter critisch onderzoek, komt hij tot
de bevrijdende conclusie: het is uiterst
onwaarschijnlijk, dat Sowjet-Rusland van
plan is wapengeweld te gebruiken om de
Westelijke wereld onder Russische heer
schappij te brengen. Het voornaamste
argument, dat hem tot deze conclusie
leidt, ontleent hij aan de „S}talin-doctnne
die de basisvormt van de Russische
buitenlandse politiek. Dit dogma leert,
dat het kapitalistische stelsel de oorzaken
van zijn eigen vernietiging in zich draagt.
De „innerlijke tegenstellingen" in het
kapitalistische systeem, zegt Stalin, zullen
het te zijner tijd onherroepelijk doen
ineenstorten. Het communisme heeft
slechts tot taak dit proces te verhaasten.
In deze theorie is voor het Rode Leger
aecn plaats. Immers, zouden de Russen
de wereldrevolutie met wapengeweld
willen, forceren, dan zou dit betekenen,
dat zij1 in Stalins doctrine geen vertrou
wen hebben.
NATUURLIJK zou de situatie geheel
anders zijn wanneer het Westen mi
litair zwak was. In dat geval zou een
oorlbg voor de Sowjet-Ume weinig of
geen risico's inhouden cn dat zou de
héren in het Kremlin in de verleiding
kunnen brengen het ..natuurlijke proces'
van de aftakeling van het kapitalistische
Stelsel met behulp van een paar bomme
tjes ietwat te versnellen. Nu echter het
Westen bcschjkt over de middelen om
«en Russische gewelddaad met gelijke
munt te betalen, heeft een oorlog voor de
Sowjet-leiders niets aantrekkelijks. Het
lijkt dus redelijk te veronderstellen, dat
Moskou zich zal beperken tot het voort-
rlog en voor
Lot het kapi-
icht heeft.
de rest rustig zal afwachten tot
talisme zichzelf ten val gebracht
Het bezit van de atoombom heeft in
deze situatie voor de Russen weinig ver
andering gebracht, meent Kennan. Het
gevaar voormilitaire
C rrri—"ill" blijft on-
stand van een groot land a)s de Ver. Sta
ten met één atoombommen-aanval volko
men te breken.
Hoewel het plotseling uitbreken van
een oorlog natuurlijk theoretisch moge
lijk blijft (een oorlog kan „per opgeluk"
ontstaan tengevolge van een of ander
ongewild incident!), Is er dus geen reden
om een nieuwe wereldcatastrofe spoedig
te verwachten.
Onder deze omstandigheden, conclu
deert Kennan dan, dient de politiek van
Amerika hierin te bestaan, dat het de
weerstand (politiek, economisch in mill-
tair) van alle vrije volken helpt verste
vigen. De rest van Kennans artikel is
dan een pleidooi voor de buitenlandse
politiek van Amerika, zoals die in de
laatste jaren door Truman en Acheson
is gevoerd.
ER zijn uit dit betoog twee conclusies
te trekken. Ten eerste, dat men in de
Verenigde Staten terdege doordrongen is
van de verschrikkelijke gevaren van een
oorlog in het atoomtijdperk (wat wor
Rusland geld! geldt ook voor Amerika)
Si dit dus de kans dat de V S. eek (pre
ventieve) oorlog met Rusland zouden
willen provoceren gevoeglijk verwaar
loosd kan worden. In de tweede plaats
leert het artikel van Kennan ons. dat in
de hnoeste regionen van het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse zaken de
overtuiging heerst, dat de kans bp een
door Rusland ontketende aanvalsoorlog
zeer sering is!
Wanneer de Amerikaanse diplomatie er
nu nog in zou slagen de Russen dezelfde
overtuiging bij te brengen ten aanzien van
de Ver Staten, dan zou de toekomst
er aanmerkelijk rooskleuriger gaan uit-
zienl
Het keukenprobleem
Natuurlijk heeft de samenwonerij ook
hier talloze problemen, maar toch krijgt
men de indruk, dat er minder wrijvingen
zijn dan in Nederland. Een van de rede
nen is misschien, dat vele huisvrouwen
hier onder ernstige omstandigheden in
kampen hebben doorgebracht en zich dus
kunnen aanpassen. Een andere reden is
ongetwijfeld de baboe. Want kijk. het be
ruchte keukenprobleem wordt vrijwel
volledig door de baboe's opgevangen.
Kunnen de baboes goed met elkaar over
weg. dan loopt alles van een leien dakje,
mits de mevrouwen maar zo verstandig
zijn zich er zo min mogelijk mee te be
moeien.
Over het algemeen gaat een baboe voor
een goede mevrouw door het vuur en de
belangen van die mevrouw zijn in handen
van die baboe veilig gesteld (nadat de
baboe natuurlijk eerst haar eigen belangen
heeft veilig gesteld, maar daar moet men
bij voorkeur niet al te nauw op kijken.
Enkele emolumenten zo links en rechts
zijn bij stilzwijgende overeenkomst getole
reerd. mits het niet ontaardt). Kunnen
ongelukkigerwijs de meiden het met
elkaar niet vinden, dan kan men beter
maar dadelijk naar anderen omzien, want
dan is het onmogelijk om In vrede met
de buren te leven. De mevrouwen moeten
er ook vooral voor zorgen, dat ze haar
baboes zo ongeveer volgens dezelfde maat.
staven behandelen, want anders krijgt men
allerlei moeilijkheden. Men is dus onAder-
wille van de lieve vrede wel genoodzaakt
met elkaar in de pas te lopen, vooral waar
het de bedienden betreft, en wanneer dit
lukt dan valt het samenleven nog wel
Chinees woordenboek
voor Rusland
Het onder de academie van wetenschap
pen ressorterende instituut voor Ooster
se studiën heeft een klein Chinees woor
denboek samengesteld voor het lezen van
Chinese boeken, couranten, tijdschriften,
enz. Het woordenboek omvat 7.500 letter
tekens. die 40.000 woorden vormen
Aan de samenstelling van dit woorden
boek werd een half jaar gewerkt. Hierbij
werd gebruik gemaakt van een uitgebreid
kaartsysteem van Chinese woorden.
Heyenbrock herdacht
In de kunstzaal Hamdorff te Laren is
Zaterdagmiddag een herdenkingstentoon
stelling, gewijd aan het werk van Herman
Heyenbrock. de schilder van de arbeid,
die aan de Rotterdamse Academie zijn
opleiding ontving, geopend. De burge
meester van Blaricum mr P. A. L. Ogtrop,
hield de openingsrede. De expositie omvat
50 grote en kleine werken afkomstig uit
particulier bqzit en uit het Museum van
de Arbeid te Amsterdam.
Enige maanden geleden is bij het werk
voor de verbetering van de spoorbaan
Gouda—-Oudewater een 30-jarige machi
nist uit Reeuwijk om het leven gekomen
ten gevolge van koolmonoxyde-vergifti-
ging door gassen uit een benzinemotor-
aggregator in een keetje langs de baan
onder de gemeente Lange Ruige Weide.
Een te Gouda woonachtige uitvoerder
van het Spoorwegbedrijf stond gisteren
voor de kantonrechter terecht. Hem was
ten laslegelegd, dat hij geen doeltreffende
maatregelen heeft genomen tegen de ver
spreiding van de giftige dampen in de
keet.
Uit de behandeling van de zaak bleek,
dat voor de verlichting van het baanvak
tijdens nachtelijke werkzaamheden ben-
zinemotor-aggregatoren dienst doen. Deze
apparaten staan langs de baan en wan
neer zij niet gebruikt worden, worden ze
in een keetje opgeborgen. Zijn ze weer
nodig, dan worden ze te voorschijn ge
haald. In de nacht van het ongeluk heeft
de omgekomen machinist het apparaat in
de keet laten draaien. Deze opbergketen
hebben geen ventilatie of afvoer en toen
de motor op gang was. hebben zich kool-
monoxyde-dampen verspreid met het ge
volg. dat de machinist werd bedwelmd.
De uitvoerder, die tijdens het ongeluk
niet op het werk was, maar verantwoor
delijk werd geacht, bestreed, dat hij in
verzuim was geweest. Zijn standpunt
kwam hierop neer, dat het bewuste bouw
sel geen werkkeet, maar een opslagplaats
was, in verband waarmee veiligheids
maatregelen niet nodig waren. De aggre-
gatoren worden bij gebruik altijd naar
buiten gehaald en draaien dan in de open
lucht*. Indien de machinist, die het ge
vaarlijk karakter van de dampen kende,
toch de motor in de keet heeft laten
draaien, deed hij dat buiten noodzaak en
op eigen risico.
Nadat een deskundige van de Arbeids
inspectie en twee getuigen waren gehoord,
eiste de ambtenaar van het Openbaar Mi
nisterie, mr J. M. van Leeuwen, 250
boete subs. 50 dagen hechtenis. Hij was
van mening, dat de uitvoerder niet vol
doende heeft gedaan om te zorgen dat
de bepalingen van de veiligheidswet wer
dén nageleefd.
De raadsman, mr J. H. Star Busmann
te Utrecht, onderstreepte in zijn pleidooi,
dat het hier een bergruimte en dus geen
werkgelegenheid betrof en dat het slacht
offer wist, dat de dampen gevaarlijk wa
ren. Op de keet was geen waarschuwing
aangebracht, maar afgezien van de vraag,
of dit, daar het hier een bergruimte be
trof, noodzakelijk was, moet men ook wat
aan het eigen inzicht van de arbeiders
kunnen overlaten. Er staan immers ook
geen borden, die waarschuwen tegen het
lopen op de rails bij het naderen van een
trein. Men begrijpt dit uit zichzelf en zo
kon ook het slachtoffer weten, dat het
verblijf in de keet gevaarlijk was. De
machinist heeft op eigen verantwoorde
lijkheid de motor binnen laten draaien
Zijn houding, toen hij gevonden werd, gaf
de indruk, dat hij was gaan slapen. Er
behoefden geen veiligheidsmaatregelen te
worden genomen, omdat het personeel
voor de uitvoering van de dienst niet in
de keet behoefde te zijn. Op grond hier
van concludeerde de verdediger tot vrij
spraak.
Uitspraak over veertien dagen.
Woonruimte-beleid
Samen schuifelden zij voor de groene
tafel, onwennig in deze vreemdq omge
ving: een vrouw van 59 en een man van
81 jaar, uit Schoonhoven. De vrouw had
haar Zondagse hoed op, de man nam de
pet van zijn zilverwitte haren. Schuchter
stonden ze daar en keken bedeesd naar
de heren" in toga.
Waarom Was de man van één en tachtig
voor de kantonrechter gehaald? Hij was
bij de juffrouw in de kost gegaan en
daarvoor stonden ze hier, zij. omdat ze
zonder vergunning woonruimte in gebruik
gegeven had, hij. omdat hij de ruimte had
in gebruik genpmen.
Dat was hun vergrijp gewpest. Wat mag
er tegenwoordig nog wel?
Ik wist niet, dat het niet mocht, ver
telde de vrouw.
Ik nog minder, zei haar kostganger.
De traditie getrouw is de komende
voorjaarsbeurs te Utrecht weer groter dan
de voorgaande. Het aantal inzendingen is
meer dan 3700, waarvan ongeveer 65 pro
cent uit het buitenland of van importeurs
komt. België, Engeland, de Verenigde
Staten en Duitsland hebben een belang
rijk aandeel in de goederenparade, die
uit meer dan twintig verschillende landen
afkomstig is.
De samenwerking van Nederland, Bel
gië en Luxemburg zal zich vooral uiten in
een gezamenlijke inzending van textiel-
goederen uit de drie landen. Deze inzen
ding is in één ruimte ondergebracht, die
door een architect ontworpen is in op
dracht vaft de stichting textieljaarbeurs.
De Duitse industrie zal vertegenwoor
digd zijn door enige honderden individuele
deelnemers. Zij hebben hun plaatsen ge
kregen in de diverse onderafdelingen. Op
het terrein aan de Croeselaan wordt een
grote collectieve technische inzending in
gericht. In het nieuwe paviljoen West-
Duitsland, dat in samenwerking tussen
de Nederlanüse Kamer van Koophandel
voor Duitsland, de Keulse Jaarbeurs en
de Verwaltung für Wirtschaft tot stand
is gekomen. Dit paviljoen reeft een opper
vlakte van circa 1.500 m2. Aan de collec
tieve Duitse inzending zullen 60 firma's
hun medewerking verlenen.
Vijf marine
dopelingen
In de nieuwe kapel van de
Onderzeedienst aan de
Waalhaven - een nissen-
hut - heeft de vlootpre-
dikant, ds J. J. v. d. Wall,
Zondagmorgen een dienst
geleid, waarin vijf kinde
ren van marine-officieren
zijn gedoopt. Een trotse
vader houdt zelf zijn'kind
ten doop.
Al die nieuwe wetten begrijp ik niet. Ik
ben er niet in grootgebracht.
Alleen staat hij op de wereld, een hoopje
armoede Dwalend van het ene verblijf
naar het andere, op zoek naar een om
geving. waar hij een dak boven zijn hoofd
heeft en waar hij het prettig vindt om
rustig zijn oude dag te leven. In een
tehuis was hij geweest, maar het beviel
hem niet. Ik heb geen zin, zeide deze 81^
jarige, m'n leven bij die oude mensen te
verslijten
Een wethouder uit Schoonhoven was er
ook. als getuige. Wat de motieven waren,
waarom het gemeentebestuur niet wilde
hebben, dat de juffrouw een kostganger
nam. wilde de kantonrechter, mr J. A. van
Bronkhorst, weten.
De juffrouw had geen toestemming
en het is niet de eerste keer. dat zij het
doet, aldus de wethouder. Zij heeft al eens
een gezin in huis genomen en toen is er
grote last gekomen.
Bestaat tegen de samenwoning op
zichzelf bezwaar, vroeg de rechter.
Daar hebben we ons niet in verdiept
en daarover wil ik me niet uitlaten, ant
woordde de getuige, 'tls een klein huis
en de juffrouw wil er nog een kostganger
bijnemen. Dat 'is geweigerd.
Waarom dan toch, informeerde de
rechter.
Omdat het huisje er niet voor ge
schikt is.
Dat heeft er niets mee te maken,
aldus de rechter. Vroeger was men toch
ook vrij om iemand bij zich in te nemen,
als men dat wilde? De woonruimtewet
wordt nu aangegrepen om dat te verhin
deren. maar het gemeentebestuur heeft er
niets mee te maken, of een huisje al of
niet geschikt is, dat gaat alleen de mensen
aan. Allerlei bijkomstigheden komen erbij
te pas, maar dat staat helemaal buiten de
wet. Als een gemeentebestuur zich op de
wet wenst te beroepen, dan dient het zelf
zich er ook naar te gedragen, want waar
gaat het heen, 'als de overheid buiten de
paden gaat? Zij moet bij haar leest blij
ven.
Dayr ben ik het niet mee eens, zeide
de wetAouder.
Jammer genoeg, vond de rechter, die
erop wees, dat de enige bedoeling van de
wet is. dat de woonruimte gelijkelijk over
allen verdeeld wordt en die overigens nog
opmerkte, dat krachtens de richtlijnen de
vergunning niet kan worden geweigerd,
als er overeenstemming tussen de partijen
bestaat.
Het O.M. merkte op, dat men er zich
wellicht over verbaast, dat iemand van
81 jaar hier staat. Van alles heb ik ge
probeerd, aldus de ambtenaar, om met
goed fatsoen deze zaak te Seponeren en
een minnelijke oplossing te bereiken, maar
het is alles vergeefs geweest. En toen heb
ik besloten, dat de zaak dan maar in de
zitting uit de doeken moest komen.
En zo kwam de zaak uit de doeken.
Voor het tweetal kreeg deze behandeling,
waartegen het misschien als tegen een
berg had opgezien, een gelukkige afloop.
Ga maar naar huis, besloot de rech
ter. Ik zal u beiden geen straf geven.
Dank u wel, zeide de vrouw. Het was
toch zoiets om hier te moeten staan. Ik
heb er pijn van in mijn hoofd. Die man
wilde de hele nacht al opblijven.
Neen, zeide opa, ai dat vóórkomen
geeft maar praatjes en daar kan ik niet
tegen.
Samen gingen ze naar huis terug.
Geld wisselen mag
De Goudse sigarenwinkelier, die na
winkelsluitingstijd de verkoop van zijn
artikelen voortzet door middel van auto
maten, kan rustig het papier „Geld wis
selen hier bellen" laten hangen en ermee I
doorgaan, om klanten, die aanbellen, om- j
dat ze geen juiste munten bij zich hebben,
aan de deur van wisselgeld te voorzien
en hen aldus in staat te stellen zich uit
de automaat te bedienen.
De kantonrechter heeft hem van de I
tenlastegelegde openstelling van zijn zaak
na sluitingstijd vrijgesproken op grond,
dat gebleken is, dat de winkel, gesloten
was. Zodat de rechter niet beschouwt dat
een winkel geopend is, als aan de deur
geld gewisseld wordt.
De speciale Balkancommteete der Ver-
enigde Naties heeft, na een langdurig ver
blijf in Noord-Griekenland, e,en rapport
opgesteld. Hierin wordt verklaard dat df*
situatie ter plaatse over het algemee#
kalm is. Incidenteel zijn langs de Grieks
'Bulgaarse grens wegen ondermijnd, ter
wijl op kleine schaal plundertochten naar
dorpen zijn georganiseerd, met het doel
levensmiddelen te bemachtigen.
Ondanks deze over het algemeen rus
tige situatie hebben de Grieken het nodjg
geacht een groot aantal troepen langs (Te
Grieks—Bulgaarse grens in gereedheid te
houden, die in een voortdurende staat van
waakzaamheid worden gehouden.
In het Britse Lagerhuis is gestemd over
een door de conservatieve oppositie op de
troonrede ingediend derde amendement.
In dit derde amendement werd „betreurd,
dat de socialistische minister van finan
ciën Sir Stafford Cripps er niet was in
geslaagd de regeringsuitgaven te beper
ken". Aanleiding tot het amendement was
het feit dat de regering een bedrag va»
148 millioen pond sterling, buiten de reeds
vermelde begrotingsposten, had aange
vraagd. waaronder 98 millioen pond voor
de nationale gezondheidsdienst.
Het amendement is met 308 tegen 289
stemmen verworpen. De liberalen onthiel
den zich van stemming. De regering had
vóór de stemming de vertrouwenskwestie
gesteld.
Ernest Bevln, de Britse minister van
buitenlandse zaken, zal ln de eerste week
van April te Parijs een vergadering van
de Oiganisatie voor Europese Economische
Samenwerking bijwonen.
Staklngsrel. Te Venetië heeft de politie
geschoten op stakende arbeiders, die een
protestdemonstratie hielden tegen het ont
slag van arbeiders van de machinefabriek
„Breda Vijf arbeiders werden gewond,
van wie twee ernstig De politie verklaart
„in de lucht" te hebbfen geschoten, nadat
de stakers haar met stenen hadden beko
geld. Vier politiemannen werden licht ge
wond. In de stad en de provincie Venetië
is een algemene staking van onbepaalde
lengte afgekondigd
Blijkens het Jaarverslag over 1949 van de
Nederlandsche Middenstandsbank N.V lie
pen de aan de bank in rekening-courant en
a deposito toevertrouwde gelden in het al-
gelopen boekjaar verder terug, hoofdzake
lijk door het opnemen of het -omzetten in in
vesteringscertificaten van gedeblokkeerd
geld. Ook de vrije saldi tonen een verminde
ring. daar de betrokken cliënten op grotere
schaal tot hei bevoorrading overgingen.
Op het gebied van de goederenvoorziening
waren de gewijzigde omstandigheden ook
oorzaak, dat de credietvi aag, toenam. Het
uitstaande gewone bedrijfsecediet steeg in
het verslagjaar met ruim 9 millioen.
Door het openen van documentaire cre-
dieten kon uitbreiding gegeven worden aan
de financiering van handelstransacties met
het buitenland.
De mindere baten uit interest en provisie
ad ruim 300 000 konden met een ongeveer
gelijke daling van de onkosten worden opge
vangen.
Na reservering van f 500.000 voor belasting
481.681 <v. J.
wondt bestemd
voor versterking van de reserve en loo.ooo
voor storting in het pensioenfonds. Daarna A
kan een onveranderd dividend vart 5 op'
de preferente en van 4 op de gewone
aandelen worden uitgekeerd.
De Amerikaanse ambassadeurs in Enge
land. de Sowjet-Unle. Frankrijk en Italië
zullen tezamen met Perkins, assistent-minis
ter van buitenlandse zaken voor Europese
aangelegenheden, 22 Maart te Rome verga
deren ovër de economische en politieke
zaken in Europa.
NEDER!, AND—-INDONESIA
Castelbianeo 16 v Djakarta n Rotterdafti
Celebes Java-Liverpool p 16 Algiers
Fairsea 15 op 270 mijl ZO van Ceylon
Friesland 16 v Belawan n Djakarta
Georgic 15 op 550 mijl Zuid van Suez
Goya 15 op 210 mijl ZW v ei!. Ba toe
Indrapoera Djakarta-Rotterdam p 15 Pcrlm
Java Amst-Djakarta p 15 K. Guardafui
J. v. Oldenbarneveit p IS om 22 u. Oucssant
Kamerl. Onnes Java-Rott p 15 Flnisterre
Kota Inten 15 v Djakarta te Rotterdam
Laertes Djakarta-Amst 15 v Port Said
Madoera 15 op 220 mijl West v Minikoi
Mataram Rott-Belawan p 15 Minikoi
Melampus 12 v Amsterdam te Djakarta
Modjokerto 16 v Balik Papan n Taroena
Overijssel Java-Rott p 16 Lissabon
Sarangan verm. 18 v Djakarta n Cheribon
Sibajak 15/v Djakarta te Rotterdam
Sibigo Rotterdam-Java p 15 Socotra
Somersetshire Java-Rott 15 v Colombo
Tarakan 15 v Djakarta n Belawan
Volendam Djakarta-Rotterdam p 15 Malta
Waterman Java-Rott 16 v Port Said
Weltevreden 15 nog te Menado geankerd
Willem Ruys Rott-Java 16 v Port Said
Zeeland 15 op 220 mij> West v Minikoi
Zuiderkruis Rott-DJayarta p 15 Algiers
\»8e
CRèPE MAROCA1N
In 10 fraaie pastel
tinten. 90 cm. breed
V I S T R A, aardige
frisse bloemdessins,
cm. breed
CRèPE SABLé
clusieve dess., aparte
tinten, 90 cm. breed
TOILE IMPRIMé
aparte dessins
nieuwe tinten, 00 cm
MATCRèPE
mooté donkere
dessins, 90 cm. br
CARRé CLOQUé
aardige katoenen
fantasie ruitstof,
90 cm. breed
GOUDA
r
i
DERDAG 16 MAABT1950
EERSTE BLAD - PAGINA S
•dert een half Jaar werkt de Uneaco
in West-Duitsiand aan het herstel van
wetenschappelijke en culturele banden
hei land met de buitenwereld, aan
verbreiden van de V.N.-gedachte en
het leggen van de grondslagen voor
nieuwe opvoeding van de Duitae
,.,d Daar Duitsland niet selfstandig lid
n de Unesco kan zUn. wordt de Parijae
„tule dezer organisatie er vertegen-
„ordigd door een drietal verblndinga-
«nnen De vertegenwoordiger voor
VV-Duitsland, de Nederlander dr W.
-rkade. heeft de correspondent van het
N p een en ander verteld over de plan-
en der organisatie in Duitsland en de
orderingen, die daarmee tot nog toe cijn
Hefwerk heeft tot nog toe. zo vertelde
Verkade in hoofdzaak bestaan in het
«gen van' contacten met autoriteiten,
niversiteiten en culturele organisaties,
-n der eerste taken van de vertegen-
oordiging der Unesco is de activiteit
in de Duitsers zelf wakker te roepen,
dit opzicht meende dr Verkade. dat
i zeer gelukkig is geweest. Onlangs
men erin geslaagd in Bad Soden een
estigtal kopstukken uit het Duitse cul-
urele en wetenschappelijke leven bijeen
e brengen. Zij werden niet rechtstreeks
uitgekozen door de Unesco, doch kwamen
als afgevaardigden van Duitse organisa-
yg en instellingen. Onder hen waren
annen als prof. Holstein uit Frankfurt,
e bekende staatsrecht-expert prof.
Krsuss te Goettingen en de schrijver
Theodor Plivier. Deze Duitse kerngroep
heeft zich in vijf subcommissies gesplitst,
die zonder verdere inmenging van ver
tegenwoordigers der Unesco voortreffe
lijke plannen hebben opgesteld.
Van veel belang acht dr Verkade het
contact, dat door de Unesco ls gelegd met
de centrale der Duitse jeugdorganisaties.
Het ligt in de bedoeling een speciale
contactgroep aan te wijzen, waardoor de
Unesco op de hoogte zal blijven van het
geen er in de nieuwe Duitse jeugdorgani
saties leeft. De studie van het jeugd
probleem wordt zelfs een der hoofdzaken
van het programma voor de eerstvolgen
de periode. De Unesco heeft namelijk ln
het kader van haar sociale enquêtes ln
verschillend* landen besloten, ln Duits
land diepgaand te onderzoeken, in hoe
verre in de jeugd gedachten leven, die de
internationale verhoudingen zouden kun
nen vertroebelen. Het ligt in de bedoeling
daarvoor 1500 tot 2000 jonge Duitsers per
soonlijk te ondervragen. De daarvoor
nodige enquêteurs worden thans opgeleid
en zullen werken onder toezicht van
Zweedse. Zwitserse en Duitse profes
soren Het werk. dat ruim den jaar in
beslag zal nemen, wordt door de Unesco
zelf gefinancierd De organisatie heeft er
22.000 dollar voor uitgetrokken.
Culturele opvoeding
De Unesco heeft voorts projecten voor
bijzondere steun aan Duitse organisaties,
die zich de zorgen aantrekken van door
de oorlog in hun psychische ontwikke
ling gestoorde kinderen. ZO wil de Duitse
deelneming aan internationale arbeids
kampen bevorderen. Ook de herziening
van schoolboeken met het doel de inter
nationale vredesgedachte sterker tot haar
recht te doen komen heeft de aandacht
van de organisatie. Zij werkt thans aan
*en volledige documentatie van Duitse
leermiddelen. In het algemeen wordt be
middeling verleend om de Duitser toe
gang te geven tot de internationale we
tenschappelijke lectuur, die zij om finan
ciële redenen nog niet zelfstandig be
trekken kunnen. Een ruil. en documen
tatie - centrum voor wetenschappelijke
Op cultureel terrein heeft de Unesco op
Initiatief van dr Verkade zojuist de geste
gedaan om de jaarlijkse „Roer-Festspiele"
te Recklinghausen een internationaal
cachet te geven. De Unesco zal het deel
nemen van de buurlanden aan deze onder
patronaat van de vakbond staande
theaterweek bevorderen.
Op sociaal gebied hebben deskundigen
nu een speciale enquête onder de Duitse
vluchtelingen aanbevolen, waarbij men
wil zoeken naar de beste methoden om
vooral de jongeren onder hen in het
sociale leven in te schakelen.
Dit zijn slechts enkele van de vele
facetten, die het werk der Unesco in
Duitsland heeft. In het algemeen onder
vindt men daarbij de bijzondere moeilijk
heden, veroorzaakt door een langdurige
afgeslotenheid van elk internationaal con
tact. doch de steun, die het werk van
regeringsinstenties en vooraanstaande
Duitsers gevonden heeft is breed genoeg
om een vruchtbare ontwikkeling moge
lijk te maken, zo meende dr Verkade
De nieuwe loodsboot Algol, bestemd voor
de dienst voor de Waterweg, maakt deze
week zijn proeftochten en zal binnenkort
naar zee vertrekken, waardoor het mo
gelijk wordt de 40 jaar oude loodsboot
Polaris uit de vaart te nemen. Voor de
Waterweg zullen dan voortaan om beurt
de Algol en de Rlgel dienst doen, beide
moderne schepen. Zij zijn verbouwde
oceaan-trawlers. De Rigel. die in 1949
in dienst werd gesteld heeft in alle op
zichten aan de verwachtingen voldaan.
F/iflL-o D J "r'c,IJUIUwiauiien. veiuwynv, ornaat in geval
oaenen is te Bad uodesberg ingericht. oorlog een grote uurwerkindustrie
De oudste Amerikaanse uurwerkfa-
meer dan een eeuw bestaat en
2300 man personeel heeft, heeft onlangs
haar deuren moeten sluiten. Dit was
J?UweT!?. niet ,V,00r de eerste maal. want
de Waltham Watch Company heeft al
heel wat wederwaardigheden overleefd.
Deze fabriek is gesticht door Aaron
Dennison, die in 1833 een machine uit
vond om automatisch tandwieltjes voor
horloges te maken. Hij werd daarmee de
vader van de Amerikaanse massa-pro
ductie van goedkope uurwerken. Den
nison was een zonderling, die zichzelf
en zijn onderneming ruïneerde, maar de
fabriek overleefde hem. Hoewel Walt
ham in de loop van de 19e eeuw nog tal
van ups en downs kende, was het Walt-
nam-horloge toch tientallen jaren een
der meest vooraanstaande merken Na de
eerste wereldoorlog stond de fabriek aan
de rand van een faillissement en hij
werd toen eigendom van een man. die
de zaak in leven hield door tot het uiter
ste te bezuinigen. Zo besteedde hij geen
cent aan reclame en het gevolg was. dat
het merk Waltham zUn bekende klank
bij het publiek verloor vooral toen ook
Zwitserse fabrieken in Amerika doch
terondernemingen gingen stichten.
De tweede wereldoorlog bracht een
opleving bij Waltham, doordat voor le
ger en marine massa's uurwerken en an
dere precisie-instrumenten moesten wor
den gebouwd, waardoor de horloge-pro
ductie werd verwaarloosd. Toen de fa
briek in 1944 nog vol zat met oorlogscon
tracten. was de eigenaar zo verstandig al
zijn aandelen te verkopen met het gevolg,
dat zijn opvolger het volgend jaar mid
den in de moeilijkheden kwam
In het begin van 1949 was de toestand
zo erg. dat Waltham de fabriek moest
sluiten en het duurde drie maanden, eer
de regering de heropening mogelijk
maakte Men wil nl. niet graag, dat de
fabriek verdwijnt, omdat in geval van
Er zullen nog nadere regelen worden
gegeven ter uitvoering van de uitgifte van
deze munten. Zolang hierover nog niet
wordt beschikt, treden daarvoor in de
plaats de overeenkomstige (nieuwe)
Nederlandse munten, bedoeld in de Munt-
wet-1948.
De thans wettige betaalmiddelen In
Nieuw Guinea zullen op 30 Maart buiten
circulatie komen. Daarvoor in de plaats
komt dan een geldstelsel, waarvan de
rekeneenheid sa] zfjn de Nieuw Guinea-
gulden, verdeeld In honderd centen.
De minister zonder portefeuille is be-
voegd naar gelang van de behoefte,
biljetten aan toonder uit te geven, welke
de houder recht geven op een vordering
op Nieuw Guinea, tot het op het biljet
ïtgedrukt bedrag in guldens van dat
Rijksdeel. De biljetten worden uitgegeven
in bedragen van een gulden en hoger, tot
een gezamenlijk bedrag van ten hoogste
-- millioen gulden. De biljetten hebben de
noedanigheid van wettig betaalmiddel tot
onbeperkt bedrag. Naast deze biljetten
gorden wettig betaalmiddel, echter slechts
r?trkte bedragen. nikkelen kwartjes
«n dubbeltjes en bronzen stuivers en
centen.
Maar het eist garanties tegen
verliezen aan goud
Engeland heeft aan «Je Verenigde Staten
medegedeeld, dat het gaarne zou zien. dat
Amerika zich tegenover Engeland garant
zou stellen voor alle verliezen aan goud
en dollars, die voor dit land zouden kun
nen voortvloeien uit zijn deelneming aan
een Europese betalingaunie. zo wordt van
gezaghebbende zijde vernomen. Een
woordvoerder van het Britse minsterie van
financiën zei Dinsdag te Londen, dat En
geland van het begin af voornemens is
geweest deel te nemen aan een Europese
betalingsunie.
nttsbaar ls. Waltham kreeg dus credieten
voor enkele mlllioenen dollars, waarvan
een deel besteed zou worden voor machi
nes en een ander deel als bedrijfskapitaal
Enkele weken geledeh echter vroeg de
directie verlof om het geld. dat voor
machines bestemd was, eveneens voor
lopende uitgaven te mogen gebruiken.
Dit is echter geweigerd, omdat Waltham
blijkbaar een bodemloze put is, en nu is
de fabriek wederom gesloten, waardoor
het stadje Waltham zwaar wordt getrof
fen. Intussen doet men krachtige pogin
gen om de invoer van Zwitserse horloges
moeilijker te maken, doch Waltham
heeft nog niet kunnen aantorfen, dat het
eigen bedrijf levenskrachtig zou zijn als
de Zwitsers van de markt worden ge
weerd. Het zal er nu wel om gaan of
defensie het bedrijf al of niet militair
noodzakelijk verklaard. Zelfs in Amerika
kan dus nog wel eens een groot bedrijf
niet in staat blijken de concurrentie
strijd vol te houden.
Utrecht enige uren zonder licht
Ten gevolg# van kortsluiting vloog
gisteravond kwart over zeven in het ge
bouw van het Gemeentelijk Electriciteits-
bedrijf te Utrecht een omvormer van
wissel- in gelijkstroom in brand. Het
brandje, dat door de brandweer met een
koolzuursneeuwapparaat spoedig was ge
blust, had tot gevolg, dat gedurende ander
half uur de gehele Utrechtse binnenstad
en enkele buitenwijken ln het duister
waren gehuld. Om kwért voor negen had
alleen het Ooglijdersgasthuiskwartier nog
storing. De stadswijk, waarin dit gasthuis
is gelegen, moest het tot kwart voor tien
zonder licht doen.
(Ongecorrigeerd).
(Van onze Brusselse correspondent)
De Europese elearingunie is een van
die realisaties, welke de Amerikanen er
van moeten overtuigen, dat het de Euro
peanen ernst is met de plannen tot eco
nomische vrijmaking van het oude vaste
land. Europa zal dit jaar (van 1 Juli 1950
tot 30 Juni 1951) drie milliard dollar
Marshallhulp krijgen en van dit bedrag
zal ongeveer 600 millioen dollar in de clea
ring gestort worden. Wst is die clearing?
De 19 landen van het plan-Marshall heb
ben in hun onderling handelsverkeer
tegoeden en tekorten. Zo is Nederland
grote crediteur van Duitsland, in gerin
gere mate van Engeland en sterk debiteur
van België en Luxemburg.
Tot nog toe was het zo. dat de tekorten
p deze handelsbalansen door de Mar
shallhulp werden gedekt. Over het tweede
jaar van de Marshallhulp voerde België
voor 15 milliard francs naar Nederland
uit. terwijl Nederland aan België voor 8
milliard franps goederen leverde. Het ver
schil van 7 milliard francs, welke trek-
rechteji werden genoemd, betaalde „va
dertje MarShaall". Indien hij dat niet deed.
zou Nederland deze 7 milliard francs
schuld aan België met goud of dollars
moeten betalen, of anders zijn grenzen
sluiten voor Belgische goederen, wat noch
in het voordeel van België, noch in dat
van Nederland zou zijn. De grote moei
lijkheid van de Benelux was echter, dat
België tegenover geheel Europa een uit-
voeroverschot had en nog heeft, en dat
de Zuidelijke Beneluxpartner dus niets
konaanvangen metde door Nederland ver-
Onze correspondent te Djakarta seint:
Een Nederlands deskundige van het
ministerie van Financiën heeft ons ln
een persoonlijk onderhoud *Un, niet
officiële visie gegeven op de nieuwe
financiële maatregelen. De Indonesische
regering, zo zeide h(j. heeft de moed ge
had het betaalmiddel de plaats te geven,
welke het thans vermoedelijk nog toekomt
en die men hoopt te kunnen behouden.
Toen tot dese maatregelen werd besloten.
De Franse Nationale Vergadering heeft
sleh met 421 tegen 179 stemmen uitgespro
ken voor ratificatie van de overeenkomst
ln het kader van het Atlantische Pact, vol
gens welke de V.S. wapenen naar Frank
rijk zullen zenden.
De stemming kwam aan het einde van
een verrassend kalm debat, dat twee da
gen heeft geduurd .De minister van defen
sie. die het verdrag verdedigde, verklaar
de nog. dat volgens de huidige plannen
Frankrijk 55'van de Westelijke land
strijdkrachten iou leveren, vergeleken
met 90'/« ln 1939. In totaal zou Frankrijk
wapenen ontvangen ter waarde van on
geveer 1.100 millioen dollar.
Na de stemming over de wapenieveri
ties echter ontstond er tumult. Een Alge
rijnse communistische afgevaardigde. Ab-
derrahmane Djemad. wenste het woord.
Dit werd hem echter door de plaatsver
vangende voorzitter Bouxom. geweigerd,
daar de communisten reeds tien minuten
langer hadden gesproken, dan de aan
iedere fractie ti
IJshockey.
Nederland gaat tegen de V.S.
met 171 ten onder
De wèdstrijd tussen de Verenigde Sta
ten en Nederland is geëindigd in een 17-1
overwinning van de Amerikanen, De tus-
senscores luidden 7-0. 2-0 8-1. De eind
stand in groep C luidt thans:
1. Zweden 2 2 0 0 4 18— 3
2. Ver. Staten 2 1 0 1 2 20— 9
3. Nederland 2 0 0 2 0 1—27
Zweden en de Ver. Staten gaan dus over
naar de eindgroep, terwijl Nederland.
Frankrijk en België elkaar in het troost-
tournool zullen ontmoeten.
snelde daarop naar de microfoon en begon
te spreken. De afgevaardigden der rege
ring begonnen onmiddellijk met de dek
sels van hun lessenaars te slaan pn de
communisten riepen: ..fascisten, zwijnen".
Na een kwartier bedaarde het tumult
Bouxom bracht het communistische voor
stel namelijk, dpt er in de overeen
komst van het pact geen veranderingen
mochten worden aangebracht zonder de
goedkeuring van de Nationale Vergade
ring in stemming.
Om tien over halfdrie werd de zitting
verdaagd voor het tellen der stemmen. De
communisten hadden namelijk meer stem
men ingeleverd, dan er communisten in
de Nationale Vergadering zijn.
Het amendement bleek tenslotte met
416 tegen 181 stemmen te zijn aanvaard,
waarna de Nationale Vergadering uiteen
ging.
EMISSIE ALBATROS SUPERFOSFAAT.
Op 24 Maart wordt de inschrijving open
gesteld op 4 13» 500 gewone aandelen, in
stukken van 250 en 1 000. ln de .Alba
tros Superfosfaatfabrleken N.V. te Utrecht,
tot de koers van 110* uitsluitend voor hou
ders van oude aandelen ln de verhouding
van een nieuw voor twee oude aandelen.
De nieuwe aandelen delen in de winst van
het boekjaar 1950 51 e v. In het prospectus
deelt de directie mede. dat het doel dezer
uitgifte ls de financiering van de noodzake
lijke uitbreiding der fabrlekslnstallatle
(voornamelijk voor productie van dubbel
superfpsfaat). voor de financiering van de
voorraden grondstoffen en fabrikaten, die
tengevolge van de prijsstijging en grotere
omzetten hogere eisen aan de geldmiddelen
stellen en voor herstel van oorlogsschade
In verband met deze emissie wordt op de
zelfde voorwaarden de inschrijving open
gesteld op 700 000 aandelen N.V. Amster-
damsohe Supei fosfaatfabriek. Deze fabriek
is in Februari 1948 overgenomen door de
Albatros, waarbij l 400 000 gewone aande-
lep Albatros werden uitgereikt.
waa dat noodgedwongen. Uitstel van en
kele maanden had kunnen betekenen, dat
de koers dan nog slechte 1 op 10 of 1 op
12 zou z(jn geweest.
Door niet meer import-licensies uit te
geven dan export-deviezencertificaten
worden aangeboden, houdt de regering de
koers van de te verhandelen certificaten
in handen. Langer wachten met het geven
van deze feitelijke bonus aan de produc
ten-exporteurs zou betekenen, dat maan
delijks meer waarden naar de ongecon
troleerde markt zouden zijn verdwenen.
Doordat het peil van de prijs voor im
portgoederen op de zwarte markt zowat
driemaal zo hoog was als van de gecon
troleerde prijzen, hoopt men de zwarte
markt te veranderen in een vrije markt,
welke door de regering gecontroleerd kan
worden. De enige verandering zal zijn,
dat de tot nog toe gecontroleerde prijzen
van importgoederen zullen stijgen van 33
pet der zwarte markt-waarde tot het
volle bedrag (dus 100 pet) daarvan. Men
verwacht, dat de pryzen daarna vanzelf
zullen, dalen. Immers er zal een groter
aanbod ontstaan, terwijl het aantal kopers
gelijk blijft. Door de Marshall-hulp zal er
bovendien veel textiel en rijst binnen
komen. waardoor de kosten van levens
onderhoud, enz. hopelijk iets zullen dalen.
Transfer-bezwaren
Menigeen verwacht vooral voor de
Europeaan grote moeilijkheden, omdat hij
de meeste behoefte heeft san importarti
kelen. welke behoefte voor hoogstens vijf
procent door de distributie wordt gedekt.
De Europese salarissen zijn echter wel
enigszins aan de zwarte markt-prjjzen
aangepast. Die salarissen zijn intussen
niet aangepast aan de verhoging der
transfers naar Nederland met 200 pet.
Wel neemt de regering" voor de lands
dienaren die verhoging voor rekening van
de staat en hoopt zij. dat particuliere
werkgevers haar voorbeeld zullen volgen,
maar een wettelijke verplichting dien
aangaande is er niet.
Afstoten buitenlandse
werkkrachten
Wie stellig onder de nieuwe maatrege
len zullen lijden, dat zijn de kleine
Nederlandse werknemers, die eventueel
vervangen kunnen worden door Chinese
of Indonesische krachten zonder dure
transferbehoeften.
Het is normaal aldus onze zegsman
dat een onafhankelijk land buitenlandse
arbeidskrachten afstoot, indien deze door
eigen mensen kunnen worden vervangen.
Indien de Europese kleine werknemers
niet zoveel in hun mars hebben, dat zij
onvervangbaar zijn, kunnen zij beter
vandaag dan morgen naar Nederland
terugkeren. Straks worden de scheeps-
tarieven vrijgegeven en dan zal de over
tocht helemaal niet meer te betalen zijn.
De kleine Nederlandse werknemer, die
zijn kinderen in Nederland wil opvoeden
en voor de oude dag in Nederland wil
sparen, terwijl zijn werkgever de kosten
'oor verloven en overtocht moet opbren-
lCje; s^nr-heeft hier geen bestaan meer te ver-
■'wachtén, als hij voor zijn werk niet on-
-•r rnjsbaM" is.
In dê vrije beroepen (dokters, advoca-
inarvprpartprini? van het Rottar- ten- eiFverdient men voldoende om de
a.msch wïrdï d, drievojdlge listen te kunnen dnfnj.
jaarstukken goedgekeurd. De heer J. A. G. .laarliicse inkomens van een ton zijn dij
Sandberg werd tot commissaris herkozen. I hen ffeen uitzondering.
vlezen, o.a. Engelse ponden en
uutuse marken
Dollars en goud had Nederland weinig,
aangezien het in 1948 het grootste ge
deelte van zijn tekort aan België in goud
en dollars had betaald, waardoor de goud
voorraad yan de Nederlandse bank regel
matig was geslonken. In die periode kocht
Nederland in België slechts de voor zijn
eigen productie-apparaat strikt noodzake
lijke goederen: staal, cement, machines,
garens enz., terwijl het* de invoor van
bruiksgoederen remde. Wij Beneluxers
eten de Amerikanen dus bijzonder
dankbaar zijn dat de Amerikaanse dollars
door middel van de „trekrechten" den
veel ruimere export van Belgi'ohe goede
ren naar Nederland mogelijk maakten.
Onbetwistbaar zijn deze trekrechten in het
algeipeen een goede stimulans geweest
voor de Europese handel. Aan dit systeem
was echter het grote nadeel verbonden,
dat het de handel nog te veel in het
keurslijf van het bilaterale goederenver
keer hield. De trekrechten waren niet on
verdraagbaar en een Europees debiteur,
die er in «laagde zonder trekrechten zijn
balans met een crediteur te verbeteren,
dacht er eenvoudig niet aan deze dollars
over te maken aan een collega-debiteur,
die ze wel nodig had.
Een ciearrng-unie
Het systeem dat thans wordt uitgewerkt,
de clearing, werkt als volgt: In het derde
jaar van de Marshallhulp zal men jSferio-
diek overgaan tot de Samenvoeging van
alle tekorten en tegoeden van het beta
lingsverkeer. De landen zullen, alle» bij
elkaar genomen, debiteur of crediteur rijn.
De debiteuren zullen uit de pot van de
clearing-unie de nodige dollars kunnen
putten om hun crediteuren te -betalen. Het
grote voordeel voor Nederland is. dat het
zijn tegoed op Duitsland zal kunnen ge
bruiken voor de dekking van al zijn tekor
ten op andere Europese landen en het zal
zich niet behoeven te bekommeren om de
vraag of het met zijn trekrechten op een
bepaald land kan uitkomen. Het beheer
van het clearingfonds zal er echter over
waken, dat sommigen niet een te grote
debiteur worden. In dit geval zal aan deze
landen verzocht worden een grotere in
spanning te leveren teneinde hun zaken
op orde te brengen. Een land dat bij voort-
during netto-debiteur blijft tegenover het
fonds dit ia tegenover geheel Europa
zou daarmede bewijzen, dat het teveel
importeert, dit wil zeggen dat het te veel
verbruikt en te weinig produceert. Even
tueel zal dit land een deel van zijn schul
den in goud of dollars moeten betalen.
Het overige gedeelte van de drie milliard
dollarhulp namelijk de 2.4 milliard dol
lar. zullen onder de 19 landen verdeeld
worden en aangewend om hun dollar-
tekort bij de Verenigde Staten aan te
zuiveren.
Nederlandse molen in centrum
van New York
Van 24 Maart af zal op Rockefeller
Center, in het hartje van New York. ge
durende zes weken een echte Nederlandse
wipwatermolen lustig zijn wieken laten
draaien, omringd door een weelde van
veelkleurige tulpen.
Ter gelegenheid van «ie opening van
deze. als informatiecentrum bedoelde mo
len. die hier door het initiatief van de Al
gemene Ned. Veren, voor Vreemdelingen
verkeer is opgesteld, zal de Nederlandse
ambassadeur in de Verenigde Staten, mr
E. N. van Kleffens. als ..molenaar" fun
geren en de molen in werking stellen. Als
ceremoniemeester treedt op Nelson
Rockefeller. Acht paren zullen gezamen
lijk een Nederlandse klompendans uit
voeren. terwijl ook het lied van „Daar bij
die molen zowel in het Engels als in het
Nederlands, niet zal ontbreken.
Scheepsbrandje te Amsterdam
Woensdagavond omstreeks kwart over
negen is brand uitgebroken in het man-
schappenlogies van het Finse vrachtschip
Oinas. Het schip is geladen met stukgoed
en ligt aan Zeeburgerkade. De brand moet
volgens de kapitein van het schip zijn
ontstaan door een weggeworpen sigaret in
het manschappenverblijf. Omstreeks negen
uur steeg er rook uit het verblijf op en
toen de kapitein poolshoogte ging nemen
bleken deuren en luiken gesloten. Het
overgrote deel van de bemanning was
namelijk tegen zeven uur gaan passagie
ren en zij hadden het verblijf afgesloten.
De ruimte bood plaats aan twaalf man,
die daar ook hun bagage hadden. Het
verblijf i8 geheel uitgebrand, maar veel
schade heeft het vuur niet aangericht om
dat de brandweer er bijtijds ln «laagde de
brand te localiseren.
Ridderlijke diet
Een zekere Martin Grewer had zijn
formulier voor een voetbalpool vergeten
te posten. Zijn jas werd in het hotel te
Blackpool (Lancashire) gestolen. De dief
postte het formulier en de man, die zijn
jas kwijt was, won 10.754 pond sterling.
„De dief was nog zo kwaad niet", merkte
de gelukkige bestolene vergevingsge
zind op.
(Ongecorrigeerd).
Stakin« van sleepbootparsonee! te Lon
den. Bemanningen van sleepboten op de
Theems hebben gisteren het werk neerge
legd. Zij klagen over te lange werkdagen.
De staking omvat 600 man.
De Haagsche Crt. oordeelt:
Het optreden van de Tsjecho-Slowaakse
regering tegen Nederlanders en het perso
neel van onze legatie te Praag gaat alle
pesten te buiten. Wij wisten reeds, dat
krii Uzeren gordijn geen recht te
*]gen is De schijnprocessen met afge-
wongen bekentenissen tegen R K pries-
h.,n *?*enaamd afvallige communisten en
tin. 0 zUn de gruwelijkste aantas-
yan de mensenrechten, die zich laat
binden dat nog erger dan sla-
rtuj. Bi] de schijnprocessen achter het
vlmtn ?ord'ln is d® rechter niet onafhan-
v„!5 j. de verdachte een partijdige
dn P?*er. f8'8 hU er al een heeft), vindt
ftnnnv delinR hechts in schijn in het
-PWDOar plaats en oordeelt men naar
..f: dikwijls niet eens bekende rechts
regelen.
Onze regering heeft niet nagelaten daar-
stn aanstonds met nadruk te protesteren.
i Protest kon op het ministerie van Bui-
«iu Ir".® Zaken te Praa* door onze zaak-
«eiastigde slechts aan een portier worden
möü8?Ven' ^at 8po* me* a''e g°ede diplo-
riJt ju Kebruiken. Het is dubbel tragisch.
J1' geschiedt in een land. dat van ouds-
at'sch was en waarmee ons'lgnd
nauwe banden van culturele en eco-
mische aard was verbonden. Nog eens.
overvloede, werpt hetgeen in Praag
iedt een schel licht op hetgeen achter
Uzeren gordijn gebruikelijk is.
dat is het land. waar vandaag een
uw geleden Thomas Mararljk geboren is.
Binnen enkele dagen, aldus Pasquino
in het Nieuws van de Dag. begint het
stuivertje-wisselen i>n de aether en een
oneindig gehannes met het opzoeken van
stations. De Zwitserse PTT kondigde af,
dat er voorlopig wel geen nieuwe stations-
«chagl vervaardigd zal worden door de
fabrieken, omdat alle® zich eerst een
beetje „zetten" moet en de ervaring zal
leren of bepaalde golflengten wat inge
kort of verlengd moeten worden. Doch
zij zond per post aan alle aangeslotenen
alvast een drukwerkje, waarop men de
nieuwe golflengte kan lezen, «ioch daar
naast het station, waarop die golflengte
tijdens de „oude toestand" te vinden was.
Bij ons heeft PTT bekendgemaakt, dat
ledereen Woensdag aan de postkantoren
een papiertje met de nieuwe golflengten
kan afhalen. Waarom eerst Woensdag?
Dan is het feest al aan de gang. En waar
om afhalen? Weet men ons soïns niet te
•vinden, wanneer wij niet betalen? Moe
ten nu duizenden mensen uit hun werk
of uit hun huishouden naar de postkan
toren om daar in de rij geduldig te wach
ten. Wat een tijdvermorsing en wat een
miserabele service. PTT neemt van onze
luistergelden precies zoveel als zij durft...
en dat is héél veel.
Onze publieke diensten schijnen bij al
les te vergeten dat zij er zijn voor ons en
dóór ons dat wij hen aanstellen, in het
leven hebben geroepen en betélen.
Wij krijgen onze aanmaningen en
dwangbevelen óók toegezonden en ik zie
niet in waarom PTT. die een leger be-
■stellers tot haar beschikking heeft, zo
hoogmoedig zou zijn en onverschillig, ons
voor die twaalf gulden per jaar nog eris
extra naar haar kantoren te ontbieden,
om het papiertje in ontvangst te nemen.
De heren denken natuurlijk: ..dat volk
slikt ook letterlijk alles!"
IJ^en
Bij ^en beschouwing over de Belgische
volksraadpleging constateert «ie Haagsche
Crt. dat het enige, wat blijkens een
uitlating van de Koning vast staat,
is. dat hij zal terugkeren, wanneer hij
niet minder dan 55 pCt. van de stemmen
zou krijgen. Het staat echter niet vast,
dat hij. nu het percentage daar wat
niet heel v«el boven uitgaat, zal terug
keren.
De oppositie geeft blijkbaar haar verzet
niet op. En ook le Christelijke Volks
partij houdt voet bij stuk.
Wanneer de Koning thans weigert, zal
het niet sleohts een teleurstelling voor
de Christelijke Volkspartij zijn. maar ook
voor haar min of meer een politiek échec.
Het verlangen van een extra-grote
meerderheid is een merkwaardige kwes
tie. Onze Grondwet eist voor Grondwets
herziening een meerderheid van 2 3 der
uitgebrachte stemmen. Een niet lang ge
leden hier te lande verworpen voorstel
wilde volstaan met 3 5 van alle stemmen,
die in het parlement kunnen worden uit
gebracht, Aan geen van deze beide voor
waarden is hier voldaan.
Toen in 1831 de keuze van Koning Leo
pold 1 als eerste koning van België door
het parlement moest worden bekrachtigd,
kreeg hij niet meer dan 64 pCt. van de
stemmen.
Nog wonderlijker was de wijze, waarop
de eerste Belgische Gfondwe] van 1815
(ook onze Grondwet van dat jaar) tot
stand kwam. In België, waar nog geen
volksvertegenwoordiging was. raadpleeg
de men de „notabelen." Van de 1500 nota
belen stemden er 796 tegen en 527 vóór.
Tooh werd die Grondwet door JCotu»g-
Willem 1 bekrachtigd en afgekshdigd op
grond van de volgende dri^ ovenaegingen
Wie niet gestemd had. werd\geaeht
vóór gestemd te hebben. „Wie ^wijgt
stemt toe", is echter «een rechtsregel.
Slechts een spreekwoord.
Bovendien hadden 126 Rooms-Katholie-
ken tegengestemd, omdat de aanhangers
van alle kerkgenootschappen tot alle
openbare ambten benoemd mochten wor
den. Deze overweging werd in strijd ge
acht met hetgeen de grote mogendheden
in Londen ten aanzien van het nieuwe
Koninkrijk waren overeengekomen.
Tenslotte stemde in Nederland de enige
toen sinds zeer kort gekozen Kamer van
de Staten-Generaal éénstemmig vóór.
Deze drie overwegingen noemden de
Belgen spottend en er was ^nige aan
leiding voor spot de Nederlandse re
kenkunst (l'arithmétique hollanüaiee).
Wij wachten met spanning af. hoe de
Koning, de Ministers en eventueel het
Belgische parlement binnenkort zullen
oordelen. Het ligt niet op de weg van een
buitenlander daarover éen oordeel uit te
spreken.
Uit De Financiële Koerier:
Als minister Van den Brink de 5 pet
loon- en salarisverhoging een „voorschot
op de grotere productie" noemt, wil dat
zeggen dat door die verhoging de kostprijs
der producten niet mag stijgen. En inder
daad naarmate de handel wordt vrijge
geven, kan men. zowel wat de binnen
landse als ds buitenlandse markt betreft,
horen spreken en klagen over een toe-
concurrentie (West-Duitsland) en
alle industrialisatie en productieverhoging
zal ons dus niet baten, wanneer zij niet
gepaard gaat met een verlaging van de
kostprijs. Dit is een doelwit dat in de
naaste toekomst met kracht zal moeten
worden nagestreefd. De Overheid zal er
het hare toe moeten bijdragen door ver
lichting van fiscale lasten voor onder
neming en particulier. Maar ook de be
volking staat hier voor een taak. n.l. om
door een grotere arbeidsprestatie de
kostprijs per productie-eenheid te doen
dalen.
Hoe bereiken we die prijsdaling? De
Nederlandse regering heeft het parool
uitgegeven: harder werken. Daarnaast is
er echter een ander middel, door het Ver
bond van Vakverqfygingen van Engeland
aangegeven: langer werken. Als de Neder
landse beroepsbevolking vijf dagen een
half uur langer werkt tegen normaal loon,
betekent dat financieel voor haar het
zelfde resultaat als een loonsverhoging
van 5 pet.
Maar het opent tegelijk een perspectief
naar een grotere productie, een lagere
kostprijs per productie-eenheid, de moge
lijkheid van grotere export en een meer
evenwichtige betalingsbalans.
Te aantrekkelijker zou deze oplossing
zijn. als de regering er toe kon besluiten
zodanig overwerk vrij te stellen van be
lasting De ervaring heeft reeds geleerd
dat de geneigdheid tot overwerk en grotere
arbeidsprestatie zowel bij hand- als hoofd
arbeiders door de zware belastingdruk en,
niet het minst door de sterke progressie
wordt gedoofd.
Door vrijstelling van belasting voor of
ficieel en met normaal loon betaald over
werk, geeft de overheidskas n^kvan haar
huidige inkomsten prijs. maarfPordt voor
hoofd- en handarbeiders een natuurlijke
prikkel geschapen, wqlke een Integrerend
onderdeel is van een gezonde economie.
Het a.r. orgaan Trouw, is met betrek
king tot de nieuwe bioscoopwet, in het
algemeen vóór gemeentelijke nakeuring.
Het ls nu eenmaal zo aldus het blad
dat de algemene ligging van de bevolking
in de verschillènde gemeenten in ona
vaderland nogal sterk uiteenloopt, waar
door men zelf» met een zo algemeen* be
grip als „openbare orde en goede zeden"
voor de onderhavige materie niet uit-
En daarom is het goed dat hier lagere
Overheidsorganen worden ingeschakeld
om de nodige differentiatie mogelijk te
maken.
Maar wel moet worden opgemerkt, dat
die gemeentelijke nakeuring in dit ont
werp, dat de bioscoop en een andere
organisatie, die films gaat vertonen, over
één kam scheert, de ongunstige positie
van deze laatste weer sterk benadrukt.
Wij zouden dus de voorkeur geven
aan een geheel andere Film- en Bioscoop
wet dan de thans aanhangige.
Wij zouden een wet wensen, die de
bestrijding van het bioscoopgevaar cen
traal stelt. En die ging bevorderen wat
principiële niet-commerciële organisaties
op dit gebied wensen te doen. Een wet,
die het monopolie van de Bioscoopbond
zou breken en die een organisatie van
het film- en bioscoopwezen in het leven
riep. waar alle daarbij betrokkenen, de
commerciële ondernemingen en de cul
turele en principiële organisaties die zich
met het filmwezen bazig houden, de
plaats krijgen, die hun toekomt.
Die wet zou moeten waarbrfrgen. dat
deze laatste organisaties zowel juridisch
als feitelijk in staat zijn om openbare
voorstellingen te geven."