DU/Z5/mthEffl Abdoel Aziz, de rebel van Makassar j REISDEVIEZEN EEN PAASVERTELLING over een Paasvoorspelling ïnfeö Paaseiland, het wonderlijkste eiland ter wereld was onderduiker in Boskoop Ultimatum aan Abdoel Aziz s*hK sïïsss vVscrs s: wia?h'.h.rn en een j Amsterdamsche Bank i Kleine taaie vasthouder, die op blote voeten naar Waddinxveen draafde en graag zout op zijn boterham lustte „Wij noemden hein App Zal Engeland Westerling uitleveren Gaan troepen toch aan land? Apris-troepen hongeren Weer lage theeprijzen Opstand in Albanië? SULTAN HAMID ZOU DE LEIDER ZIJN VAN DE ACTIE WESTERLING Waar heb jij strategie geleerd De heer A. K. Steup gehuldigd door Sportraad Nieuw-Zeeland sluit legatie te Moskou 15 Mei bijeenkomst Atl. Pact te Londen SVLTSttSAJ**SSMT Naar het Russisch van Valentin Katajew Beter 10 (Paas)eieren in de hand dan één (wind)ei in de lucht PAASVUREN ZATERDAG 8 APRIL" 1950 VIERDE BLAD - PAGINA T (Van onze correspondent) In deze onrustige wereld springt zo nu en dan een naam naar voren Een naam die voor enkele dagen, soms weken, zelden maanden, op de voorpagina's van dé kranten prijkt om daarna weer in het pantheon der namen die eens waren te sbVge;et D? nieu.we naam i" ,Indones'6 is nu Abdoel Aziz, kapitein Abdoel Aziz, die met zijn troepen in Makassar wil beletten dat de T NI Celebes komt bezetten. Aziz, die tanks steelt, die voor de radio spreekt. Een totnogtoe onbekende. ie Maar er zijn mensen, die deze naam al langer kennen en een aantal hunner woont ln Boskoop. Daar kwam hij aan op een zonnige zomerdag in 1944. Zoals voor zo vele andere jongelui was ook voor deze Inlandse jongen een plaatsje gevraagd op een Boskoopse tuin in de tijd. waarin vrij wel alleen land- en tuinbouw betrekkelijk veilig waren voor jongemannen, die liever ver van Duitsland bleven. Van te voren werd verteld, dat het hier om een prins ging. Daar stond hij nu als een donkere vlek in de witte kas: een heel kleine, brede, zeer gespierde bruine jon geman van twintig jaar met een vrij groot hoofd, bruine, bijna zwarte ogen in een betrekkelijk klein gezicht. Hij stapte naar voren, stak de hand uit en zei met de ty pische rollende r van de Indonesiër: „Mag ik mij even voorrstellen? Abdoel Aziz." Zo kwam Appie op de kwekerij en enkele maanden lang heeft hij de mensen ver baasd en vermaakt. Hij vertelde Boeginees te zijn en te be horen tot één der volken, die wonen op het spinvormige eiland Celebes en zich vroe ger met zeeroverij bezig hielden. Men had zijn grootvader indertijd wegens opstan digheid verbannen, maar zijn vader was zelfbestuurder en met gezag bekleed. Hij vertelde boeiend en prettig van gewoon ten en gebruiken en ook, hoe. als zijn vader voorbijreed, iedere onderdaan neer knielde en groette en hoe ook het ge bruik van de gouden pajong boven het hoofd van de zelfbestuurder nog heel ge woon was. Hij herinnerde zich nog heel goed. hoe er, toen hij volgens de Mo hammedaanse gebruiken meerderjarig werd, dagen lang feestgevierd was door het volk, waarbij talrijke hanengevechten werden geleverd. Appie had als kind zelf vechthanen gehad en op de pootplank of onder het vuilrapen vertelde hij nauwkeu rig, hoe die getraind werden. Van H.B.S. naar bakkerij Als eerste Boeginees werd hij naar Ne derland gezonden voor zijn opvoeding. Hij was toen tien jaar oud. Zijn eerste erva ringen waren niet prettig geweest. De mensen, bij wie hij in huis kwam, waren hard tegen hem en hij had in het begin veel last van de kou gehad. Later was het beter gegaan. Enige jaren had hij de H.B.S. in Bilthoven bezocht. Toen de ver binding met Indië tengevolge van de oor log werd verbroken en ook de middelen van het fonds, dat aanvankelijk de In dische kinderen nog steunde, uitgeput raakte, moest hij aan het werk en zo heeft hij gewerkt als bakker in Bilthoven en later kwam hij enige tijd naar Boskoop, waar men zich de aardige kleine bruine jongen met zijn korte broekje nog wel herinnert. Want hij was een echte jongen, die achter meisjes aan fietste en dan zo hard in de handen klapte, dat iedereen verschrikt opzij vloog Op de achtergrond van zijn denken leef de altijd de vurige wens zijn vaderland te bevrijden van de Jappen. Hij trainde zich doelbewust en draafde 's morgens vóór zessen al op blote voeten van Boskoop naar Waddinxveen en terug. Ook probeer de hij zoveel mogelijk te weten te komen omtrent land- en tuinbouw, steeds met de gedachte aan de mogelijkheid zijn volk op te heffen uit de primitieve levensstaat. Ook de zee leefde in hem. Somi was h(j te verleiden zUn denkbeel- Volgens een bericht vap Reuter uit Lon den heeft de Engelse regering de regering van de V.S. van Indonesië aangeraden opnieuw een verzoek tot uitlevering van Westerling in te dienen, welk verzoek dit maal zou moeten berusten op het vigereh- de uitleveringsverdrag tussen Engeland en Nederland, aldus deelde een zegsman van het Engelse ministerie van Euitenlandse Zaken mede. Dit verzoek zou dan dienen te worden gericht tot het Britse bestuur in Singapore, dat in deze zaak een be slissing zal hebben te nemen, in overeen stemming met het gerechtshof aldaar. In gewoonlijk goed ingelichte kringen te Londen wordt het advies van de Engelse regering aan de R.I.S. beschouwd als een «anwijzing, dat volgens de mening der Engelse regering, de R.I.S. een goede rechtsgrond heeft om te eisen, dat de R.I.S. in dit opzicht zal worden aange merkt als de rechtsopvolgster van Neder land. Republiek van Djokja groeit Bij besluit van president Soekarno zijn de gebieden Bandjar. Dajak Besar, Z.O. Borneo, Bangka, BiUiton, Riouw en hpt zelf bestuursgebied Kotawaringin bij het grondgebied van de Republik Indonesia (Djokja) gevoegd. Soekarno bezoekt de Willem Ruys De president van de Ver. Staten van Indonesië en mevrouw Soekarno brachten de vorige week Zaterdag een bezoek aan de Willem Ruys van de Koninklijke Rot- terdamsche Lloyd in de haven van Tand jong Priok. Vele autoriteiten, onder wie de minister van Voorlichting, A. Moncnoetoe, én de militaire gouverneur van Djakarta, luitenant-kolonel Daan Jahja, bevonden zich in het gezelschap van de president. De kapitein van het schip, de heer C. H. Visser, en de vertegenwoordigers van de Koninklijke Rotterdamsche Lloyd, de heren Crommelin, v. d. Kasteele en Jansen, leid den het gezelschap over de verschillende afdelingen van het moderne vlaggeschip der maatschappij. Het Indonesische personeel, dat op een der promenadedekken stond opgesteld, verwelkomde het presidentiële gezelschap met het Indonesia Raya. President en mevrouw Soekarno eit hun gasten ge bruikten ten slotte de lunch in de eerste klasse eetzaal. dige manschappen te commanderen en toe- sprmken te houden. Zonder twijfel zal het friffen h .hIervan, jet"'*® xljn geweest, treffen, dat. wat zich eens als spel voor- a!mvi!n./?n Bo«ko°P« kashok, nu wer kelijkheid is geworden. Soms vraagt men zich af. hoe een mens iets kan bereiken. In dit geval kan men eenvoudig antwoorden: door het te willen. De kleine, schijnbaar luchthartige Appie wist wat hij wilde. Hij sprak graag over de 7 December-rede van Koningin Wilhelmina, een rede. waarvan wij ons maar weinig herinnerden, maar die hem woordelijk bekend was. Veel hebben zijn medewerkers gehoord en geleerd van deze kleine Oosterling, die Mohamme daans was opgevoed maar later Christen is geworden en die in alles een vriend van de blanke man is. Eén doel, welzijn van z'n geboorteland Abdoel Aziz, onze Appie, die kleine taaie vasthouder, die een natte baal turf- strooisel alleen over twee smalle vlonder tjes droeg, iets wat nooit iemand vóór of na hem heeft klaargespeeld. Op een dag is hij vertrokken, waarom, dat weet nie mand meer, er kwamen en gingen er zo veel in die tijd om een duistere reden. Na een paar maanden, in het diepst van de hongerwinter, was hij er opeens weer. Hij was toen verpleger in de Willem Arntz-Hoeve in Den Dolder en had daar grote verhalen over. Zijn dag verlof bracht hij in Boskoop door. hij boomde, at en sliep en nam voor diverse kennissen wat post en andere dingen mee in de- richting Utrecht. Toen hij vertrok, vroeg hij om een beetje zout. dat lustte hij zo graag op een boterham Nadien is hij niet meer in Boskoop ge weest. Eenmaal kwam er nog een brief met vreemde postzegels vgn sergeant Abdoel Aziz uit Malakka. En nu opeens staat zijn naam op de voorpagina klinkt door de radio en allerlei mensen in Bos koop zeggen: „Zou dat Appie zijn?" hij doet. daar Wat op zijn geboorte- eilijk over te weteh, dat grond, daar kunnen wij moeilijk over delen. Maar het is goed Abdoel Aziz een eerlijk man is, ondanks jeugd een onverzettelijk man met en en een vast omlijnd doel: het welzijn van Celebes, zijn geboorteland. En in de kas. waar hij eenmaal stekjes maakte, wijst de eenvoudige oude kas- baas zijn huidige leerlinge, een Engelse, met iets van eerbied het oude bankje aan en zegt: ..Daar heeft Abdoel Aziz gezeten, maar wij noemden hem Appie". De regering van de Verenigde Staten van Indonesië heeft in een verklaring bekend gemaakt, dat aan kapitein Abdoel Aziz vier maal 24 uur tijd wordt gegeven om naar Djakarta te komen en verantwoording af te leggen. Dr Ratoelangi, de Oost-Indonesi sche minister van Voorlichting, die met het door de R.I.S. gezonden speciale vliegtuig naar Djakarta is gekomen, heeft officieel verklaard, dat zijn regering'niets met de actie van Aziz heeft uit te staan. De R.I.S.-regering is misnoegd over het feit, dat de premier van Oost-Indonesië, Diapara, niet in eigen persoon naar Djakarta is gevlogen. Met Ratoelangi alleen wenst Djakarta de situatie niet te bespreken. boodschap aan kapitein Abdoel Aziz heeft hij nogmaals gewezen op de instructie® van de centrale regering inzake het zen den van voedsej. Volgens de verklaring van de regering yan de Verenigde Staten van Indonesië hebben tenminste 300 niet-georganiseerde leden van het K.N.I.L. aan de actie deel genomen. De Nederlandse ambtenaren in Oost-Indonesië hebben van de Hoge Com missaris een zeer dringend advies ontvan gen om zich buiten alle controversen te houden. De politieke spanningen tussen Oost- Indonesië en Djokja zijn dermate toege nomen, dat de kansen op een vreedzame oplossing langs de weg van overleg zeer verminderd zijn. Uit andere delen van Oost-Indonesië zijn nog geen berichten of reacties ten aanzien van de opstand ontvangen. Volgens een bericht van het persbureau Reuter, heeft kapitein Abdoel Aziz te ken nen gegeven, dat hij de Apris-troepen. die nog steeds op hun ontscheping wachten, ondanks desbetreffende instructies van de centrale regering in Djakarta niet van water en voedsel zal voorzien zodat zij tenslotte gedwongen zullen zijn. naar Java terug te keren. Een groep van 250 voor malige guerrillastrijders van Bali, die gis tere^ te Makassar aankwam, heeft hij eveneens de toestemming tot ontscheping geweigerd. Een woordvoerder van de R.I.S. ver klaarde in een onderhoud met de speciale correspondent van het Alg. Ned. Persbu reau, dat het niet is uitgesloten, dat het bataljon in kwestie alsnog aan land zal gaan. Premier Diapari heeft verklaard, dat hij gisteren nog heeft gepoogd, een einde te maken aan de benarde voedselsituatie van de Apris-militairen, die zich mét hun gezinnen op de schepen bevinden. In een Rampokkers vermoorden echtpaar en maken 160.000 buit Enige gewapende manschappen van oe Daroel Islam drongeh, naar Aneta uit Bandoeng seint. Zondag j.l. omstreeks 10 uur de woning van hadji A. Gani in het Lelesse binnen en na met revolverschoten de hadji en zijn echtgenote te hebben ge dood, gelukte het de rampokkers geld en juwelen, tezamen ter waarde van 160 000 buit te maken. Daarna gingen zij op de vlucht. De slachtoffers waren vooraanstaande personen uit het handels- en landibouw- leveo in de desa Doengoesikoe in net Lelesse en behoorden tot de rijkste perso nen in dat gebied. Zeepost voor Oost en West Met de volgende schepen kan zeepost worden verzonden. De data, waarop de correspondentie uiterlijk ter post moet zijn bezorgd, staan achter de naam va;i het schip vermeld. Indonesië ®.e. Waterman. 10 April; Nieuw Guinea m.s. Rhexonor, 17 April; Antillen s.s. Bennekom. 13 April; Suriname m.s Hersilia, 12 April. Aankomst troepenschepen De volgende troepenschepen worden eveneens met voorbehoud van onvoorziene omstandigheden in de week na Pasen verwacht. Castel Bianco, aankomst Dinsdag 11 April te Rotterdam, ontscheping 9 uur; General Stuart Heintzelman, Donderdag 13 April te Amsterdam; Groote Beer, Vrij dag 14 April eveneens te Amsterdam; ont schepingen om 9 uur. milieu met al de barokke luister van een Om het maar ineens kort te zeggen: „De derde man" In Casino is een grandioze film, zo één waaruit men weer vertrouwen put, vertrouwen in de mogelijkheid van een filmkunst, die artistiek niveau heeft en toch de makers niet tot de bedelstaf brengt. Want dit blijft een onontkomelijke eis: een film moet geld opbrengen. De minste film kost een kwart millioen, iets zeldzaams als „Ladrl di Biciclette" van De Sica uitge sloten, en het zou onverantwoordelijk zijn, zo'n bedrag roekeloos aan elk artistiek ex periment te offeren. Er zijn teveel belangen mee gemoeid. De filmindustrie is al kwets baar genoeg. Temeer frappeert „The Third Man", orp- dat hij uit de keuken van de Korda's komt, de Hongaars-Engelse keuken waar men wel eens blijk gaf meer voor een snelbuffet te werken dan voor een bediening zoals in het concern van Rank (o.a. in de productiegroep van de „Archera") als Ideaal wordt gevoeld. Maar de Korda's kregen Amerikaanse steun van David O'Selzntck om de crisis in de Engelse filmindustrie te boven te komen en „The Third Man" werd daarmee een pres- tlgezaak. voor Groot Brittanje én de Ver enigde Staten. Aldus is het te verklaren, dat Carol Reed, de Engelse regisseur die o.a. in „The fallen Idol" —de film van de butler en het Jon getje en „Odd Man out" (hij is dus één van de groten) de Amerikaan Orson Welles toegewezen kreeg om in het verhaal van de vermaarde auteur Graham Greene de be ruchte „derde man" te spelen. Reed zal er wel even tegenop gezien hebben, want al is Orson Welles de geniaalste vertolker van misdadlgerstypen. die men zich denken kan en als zodanig dus op zijn plaats In een in ternationaal milieu van sterren, rondom de duistere figuur van de „third man" in het kapo»te internationale centrum van Wenen, waar de film speelt, het is toch ook bekend, dat Orson Welles zelf regisseur is. méér dan regisseur een duizendkunstenaar van bijna griezelig allure, die zeker niet geduldig in de cantine van de studio op z'n rode lichtje van opkomen gaat zitten wachten, maar de vonken van zijn genialiteit laat spatten waar hij maar kan. En toch: als men „The Third Man" ziet. voelt men voortdurend de aanwaaUuldvui Carol Reed* De uittwitü* vas» M» IWIM Laatste post voor smaldeel Nederlandse Antillen Het smaldeel Nederlandse Antillen wordt 4 Mei a.s. in Nederland terugver wacht Post voor opvarenden van de schepen van dit smaldeel wordt voor de thuisreis uitgereikt op Curagao en tijdens de thuisreis te Ponte Delgada (Azoren). De in de West uit te reiken post dient uiterlijk 11 April a.s. ter post te zijn be zorgd. die. welke te Ponte Delgada wordt uitgereikt, uiterlijk 20 April a.s., in beide gevallen vóór 12 uur. Het betreft hier de laatste gelegenheid post naar het smaldeel te verzenden. In beide gevallen moet het adres om vatten: rang, naam. stamboeknummer en de aanduiding „Aan boord van Hr Ms vliegkampschip Karei Doorman (c.q. Hr Ms kruiser Jacob van Heemskerck of Hr Ms fregat Johan Maurits van Nassau)". De naam van de tussenhaven, waar de post wordt uitgereikt, dient dus niet te worden vermeld. Restauratie Bossche St. Jan Nu de uitwendige restauratie der Bos- sché St. Janekathedraal zo goed als ge reed i6. zal begonnen worden aan het dak. een werk. dat vier jaren in beslag zal ne men. Dit werk behoort echter niet tot de restauratie maar tot het onderhoud. Het houtwerk moet blijkens het onder zoek geheel worden vervangen. Er zal met beleid en vakmanschap tewerk moe ten worden gegaan en men hoopt op fi nanciële steun van rijkswege. Het volgend jaar zal met de vernieuwing van dak spanten en leien een aanvang -worden gemaakt. Leider Leger des Hells naar Soekarr Generaal A. Orsborn, internationaal k van het Leger des Hells, die thans eei? zoek van zes weken aan Nleuv brengt, zal op 9 Juni president bezoeken. De stemming op de theeveilingen blijft lusteloos. Woensdag werd te Amsterdam de vierde theeveiling in 1950 gehouden, waarbij wei-den aangeboden 9710 hele en 97 halve kisten Java-thee en 1920 hele en 108 halve kiaten Sumatra-thee. Verhou dingsgewijs lag de Sumatra-thee iets gun stiger dan ae Java-soorten. doch evenals op de vorige veilingen werden lagere prijzen betaald. Er bestond zo goed als geen belangstelling van het buitenland Na een lagere opening zakten de prijzen verder in. waarbij verschillen van 10 tot 20 cent met de vorige veiling geconstateerd werden. Ook de animo uit het binnenland was gering. Grote hoeveelheden werden opgehouden, zonder dat er een bod op werd uitgebracht. Een ..tipped tea" werd afgedaan op ƒ5.05 per halve kg., tegen 6.05 op de vorige veiling. Minimum prijzen voor jenever per glas Uitgaande van een verzoek van de be drijfsgroep hotel-, café-, restaurant-, pen sion- en aanverwante bedrijven (Bedrijfs- horeca) heeft de vakorganisatie Gedistil leerde Dranken het vorig jaar minimum prijzen vastgesteld voor de verkoop van jenever per glas voor gebruik ter plaatse. Na ingewonnen advies o.a. van de eco nomische raad heeft de minister van Landbouw. Visserij en Voedselvoorziening thans deze prijzen doen afkondigen in het voedselvoorzieningsblad van vandaag. Zij treden op 7 April in werking. Kaasexport naar België hervat Nederland hefeft met ingang van heden de uitvoer van kaas naar België hervat. Uitvoermachtigingen worden weer aan exporteurs afgegeven ook op Goede Vrij dag. De besprekingen met België inzake de kaaskwestie hebben weliswaar nog niet tot een definitief resultaat geleid, maar daar de gestelde termijn voor de tiide'ijke stopzetting van de kaasuitvoer naar België is afgelopen zal Nederland weer kaas naar België uitvoeren. Het Britse blad Daily Graphic brengt een bericht van zjjn correspondent ie Rome over „een opstand in Albanië tegen de overheersende Russische invloed in dit land", die in de nacht van Dinsdag op Woensdag zou zUn uitgebroken. Volgens de correspondent zouden Joego slavische vliegtuigen vlugschriften boven de Albanese hoofdstad hebben uitgewor pen, waarin de bevolking wordt aangezet zich van de regering-Hodja te ontdoen Honderden officieren, die enigszins onder verdenking stonden, zouden door de rege ring zijn aangehouden in het kader van een groots opgezette zuivering. De beweging van ..Het vrije Albanië" te Rome zou bericht hebben ontvangen, da; de oud-minister van verkeer. Abedin Tsjenoe. van wie gemeld werd dat nij zelfmoord had gepleegd, in werkelijkheid vermoord werd wegens zijn protest tegen de Russische eisen. /ervoJg Stadsnieuws Ecrste-stcenlegging R.K. Kerk in de Meidoornstraat Al geruime tijd wordt in de Meidoorn straat gewerkt aan de bouw^van de negen tiende Bredase R.K. parochiekerk. Het is thans zover, dat de eerste steen kan wor den gelegd, welke gebeurtenis op Tweedy Paasdag om 12 uur zal geschieden. De plechtigheid wordt verricht door de bouw pastoor. kapelaan R. Buysse. Korenmolen in Ulvenhout wordt gerestaureerd Tegen het einde van de volgende maand zal een begin worden gemaakt met de restauratie van de Korenmolen in Ulven hout. Het herstelwerk zal geschieden door de molenbouwer J. v. d. Hamer uit Brou wershaven. Niet alleen zal de kap. die bij de bevrijding danig werd gehavend, wor den hersteld, doch ook zal de molen weer van' een tweede wiek worden voorzien. Behalve door het Rijk wordt de restau ratie gesubsidieerd door de gemeente Nieuw Ginneken. De tegenwoordige Ul- venhoutse molen dateert uit 1909. Voordien stond er een van het stander-type. die eertijds werd gebouwd nabij de Gouwberg. Deze werd later verplaatst, maar in 1909 bij een brand volkomen vermeld. Toen is men overgegaan tot de bouw van de hui dige stenen molen en wel met materiaal van de molen, die in vroeger jaren de vestingwal in Breda sierde, ter hoogte van het tegenwoordige Van Coothpleln. Gunning woning van de Gyneentbeplantingen onderhands opgedragen aan de heer L. van Maagdenberg, alhier. Advertentie •NET DRUKWERK VAN BROE5E 2 P£EReBO0/K\ i6 ve Compagnon voor UW BEPRljf C «markt- brem-tel 93 94 Een correspondent van Aneta te DJa karta meldt, dat er overtuigende bewijzen z«n. dat sultan Hamid de leiding had de actie-Westerling. Er is een schema van het Apra-leger gevonden, waarin Hamid als commandant bovenaan stond. Na de actie van Bandoeng maakte sultan Hamid Westerling een verwijt en vroeg hem: Waar heb JiJ strategie geleerd? Je moet op 25 Januari in Djakarta beginnet), en wel zitting heeft. Neem dan het gehele kabi net gevangen! De aanval is mislukt, om dat de kabinetszitting onverwachts ander half uur vervroegd werd. Ook zou sultan Hamid besprekingen neb ben gevoerd over de plannen, gemaakt voor een aanval op het parlementsgebouw op 15 Februari, toen het parlement door president Soekarno werd geopend Dit werd verhinderd doordat een heel bataljon van het Indonesische leger het gebouw UIT HET DAGBOEK Tegen de dienstbode H., die bij de fa milie waar zij werkte een partij linnen goed had ontvreemd, werd proces-verbaal opgemaakt. De textielproducten werden door haar op het adres van haar verloofde ondergebracht, zogenaamd omdat zij thuis geen bergplaats zou hebben. Uit het gebouwtje van het natuurbad ..De Prinsenpiassen" werd in de nacht van Dinsdag op Woensdag een electro-motoi- ontvreemd. De recherche stelde een onder zoek in en wist de motor bij een hande laar in beslag te nemen. De dief, zekere C„ werd aangehouden. Hij is reeds eerder verdacht van het plegen van inbraken. vergane glorie, huiveringwekkend als een tweede Ninlve. is eenzelfde uitbuiting van de „location" als in „Odd Man out", tot en met het glimmen van de kelkoppen van het plaveisel en het zwiepen van schaduwen over giftig fosforescerende gevels 1n de nacht, de jacht op Orson welles herinnert Een vondst van betekenis is de citermuziek .van Anton Karas. die in bescheiden mate aan de film is toegevoegd, maar. waar zij gebruikt is, zo treffend van expressie werd, dat het hoofdthema ervan als een eindeloos I rondo ln de hersens achterblijft De charmante Greer Garson en haér on afscheidelijke partner Walter Pidgeon zijn deze week in het Grand Theatre te bewonderen ln een vrolijke, luchtige co- medle. vol dwaze, ingewikkelde situaties: „Julia Misbehaves" Wie Greer Garson al leen als degelijke ..Mrs", bijvoorbeeld „Mi- niver" kent. zal verrast zijn. te zien hoe het lichtere genre haar zeker zo goed ligt, In deze film Is zij artiste, die het ln de ogen van de familie van haar man. van wie zij al jaren gescheiden is. niet tot een voldoende de Jacht od Jamei Ma*on i„ nil Jaren 8«cne den is. niet tot een voldo. Man out en dan zijn de camera-instellin gen, de scheve hoek-opnamen, de opnamen naar de hoogte en naar de diepte vaak iden tiek aan die van „The fallen Idol" En ook nu. in „The Third Man", wordt een drama tische golf opgestuwd door de partij, die klein kind ongeweten sr hun dochter, zij het met een ander dan spronkelijk de bedoeling was, brengt de echtgenoten weer tot elkaar Natuurlijk is een dubbel happy end het gevolg Een enkel voorbeeld van Julia's aantrek kelijk wangedrag: Zij raakt verzeild bij een TOM «rïSrJCSiid gegrepen S'S' i.™ ,"°™T '°l,F oor het kunstenaararhan van r»mi oiLa ucces door het in de war te gooien, klimt door het kunstenaarschap van Caröl~Reed" Deze regisseur werd niet meegesleept door de stof. maar deze regisseur sleepte de stof mee. kneedde haar. vormde haar, bond en bewoog haar èl naar zijn wil hem ingaf. M««r Wie zal zeggen, hoeveel tips Orson Welles tóch nog aan hem kwijt kon? Heel veel. mag men vermoeden, want Ca- rol Reed is veel minder dan Orson Welles typ® van een alleenheerser. Hij heeft gooien, klimt tenslotte in het doek en neemt zo. terwijl dit open en dicht getrokken wordt, het ap plaus in ontvangst Jack Conway heeft van het geestige, iets overdreven verhaal een vlotte film gemaakt. Dat er op Hawaii niet altijd gelegenheid Is tot het tokkelen op de gitaren en het neuriën van een melancholiek lied, sugge- t ir'i,«„,1 „"ïl: """Z""v reert de film. die over het witte doek van htm w'h TfTlk steun spelers voor het Luxor Theater draait. Weliswaar kanliJn rSSnh nÜïti P moole ontbreekt het in „Avontuur op Hawaii" niet iïleinV)Si J! ti.",'..1™"?' "n muMek i la Kllfma an iiMn^u?1'Miedeknawfmfnvno« A1 met al een d'® voorziet in een der Th**n van behoeften welke vla het witte doek levert vm«n mb iuSrwalbevredigd worden: weg te dromen in een tenrilkM harnn »n dJS rrith i? lfndere onwerkelijke wereld, en nu en «n kl.lii doictwsrSr nog Ut? dan een soortement nachtmerrie te krijgen I8".. xieine jioktersroi neg Iets treffends waaruit men. blij met de spanning, persé I nie* m flMnkn. bewaakte, terwijl Westerling hierop niet had gerekend en te weinig troepen had. Na de mislukking van de aanval op Dja karta. zou Hamid tegen Westerling neb ben gezegd: Een Arabier zal het beter doen dan een Turk. De vele gesprekken van sultan Hamid met Westerling zijn geheel gerecon strueerd door de getuigenverhoren, waar van de voornaamste getuige was een In donesische luitenant van het K.N.I.L. die de contactman is geweest tussen Wester ling en Hamid. Verdere getuigen zijn o o. hoge Nederlandse officieren. De sultan zou ook aan Westerling Pon- tianak hebben aangeboden als uitwijk plaats. Reeds enige tijd werden de gangen van sultan Hamid nagegaan. Ontvluchten werd hem onmogelijk gemaakt, doordat hij voortdurend' werd geschaduwd. Na zijn arrestatie is hij onmiddellijk verhoord, doch tijdens het verhoor was hij geneel uitgeput van zenuwen. Thans is begrijpelijk geworden waarom Ritman en vele Nederlanders zo lang in arrest werden gehouden, evenals de grote omzichtigheid van de R.I.S. om iemand tot de gevangenen toe te laten. Ook de moeilijkheid om tijdens het onderzoek me dedelingen te doen is thans begrijpelijk. De explosies van het postkantoor Meisje gewond door vallend stuk steen Tijdens één van de explosies, welke dienen ter vernietiging van het oude kwamen enige grote stukken terecht op de hoek van de Halstraat loor een zesjarig meisje gewond werd aan haar knie. De politi*' heeft het afbreken met behulp van springladingen direct stopgezet. Er zullen nu eerst maat regelen genomen moeten worden om der gelijke ongevallen te voorkomen. Faillissement geëindigd Door het verbindend worden der enige uitdelingslijst is op 1 April 1950 geëindigd het faillissement van Petrus Cornells van Nunen. bloemkweker te Breda, Dreef 78 Princenhage. Dit faillissement was uit gesproken bij vonnis van de Arrondisse- ments-Rechtbank te Breda van 25 April Muziekexamens Onder voorzitterschap van Lodewijk de Vocht, directeur van het Conservatorium te Antwerpen, werden door het Belgisch Muziek College examens voor piano ge houden. Voor de lagere graad slaagde de heer H. Vriens; voor Middelbaar Lager de dames A. Huybregts en A. van Hooydonk. deze laatste met onderscheiding, allen woonachtig te Breda. Compositie van stadgenoot voor de radio Op Eerste Paasdag om 12 uur zal in het AVRO-programma een compositie voor blaaskwartet van onze stadgenoot de heer H. J. A. Bokhoven worden uitgevoerd. Toneel in Ulvenhout Na het grote succes met de opvoering van het toneelstuk jn drie bedrijven van wijlen de Bredase to- Joh. van Eekelen, heeft D.E.K. te Nieuw-Ginneken op veelvuldig verzoek besloten om dit stuk nog eens te spelen.- De datum van deze extra opvoe ring is bepaald op de Tweede Paasdag in de toneelzaal van de wed. Van Riel te Ulvenhout. Tevens, zal dan nog een blijspel worden opgevoerd. De regie berust weer bij de heer J. v. d. Wijngaard. De muzikale om lijsting wordt verzorgd door de heer Ant. van der Heijden. ZONDAGSDIENST APOTHEKERS. Tijdens de Paasdagen zal geopend zijn de apotheek Motké—Poels, Vismarktstr. 20. Wat men vindt Op het bureau van politie, Veemarkt straat 23. zijn op alle werkdagen tussen 10 en 12 en tqssen 14 en 16 uur inlichtin gen te verkrijgen omtrent de volgendf voorwerpen en dieren, welke aldaar van 27 Maart tot 2 April als gevonden zijn aangegeven: Etui met vulpen en vulpotlood; grijze dameshoed; doos met papieren boorden; zilveren broche; benzinedop auto; wit kin derwagentje; tweepits gastoesteltwee steps; ondergebit; twee jongensjassen; da mesrijwiel; linker gymschoen (wit); enige kinderschoentjes, handkoffer met speel goed; zwaf-te rozenkrans: papieren van si garenfabriek Hudson; vilten herenhoed; sigarettenkoker met jaarkaart BBA; hoofddoek; geruite das; een portemonnaie; enig los geld; handschoenen en honden. „Zonsopgang", neelschrijver Zwitserland (aanmelden vóór 13 April a.s.) I Frankrijk Engeland i I Breda Ginneken j Voor de twintigste maal behaalde hij het N.O.C.- diploma De heer A. K. Steup, voorzitter van de Bredase Sportraad, heeft voor de twintig ste maal de vaardigheidsproeven voor het N.O.C.-diploma met gunstig gevolg afgelegd. Dit was voor de Sportraad aan leiding om zijn voorzitter gistermiddag in intieme kring te huldigen. Deze huldi ging geschiedde in de receptiezaal van het stadhuis in tegenwoordigheid van burge meester mr dr Claudius A. Prinsen wethouder mr A. A. M. Struycken en de gemeente-secretaris, mr Ph. van tVoensel De vice-voorzitter. mr A. M. Brouwers, noemde het een grote prestatie om twin tigmaal het N.O.C.-diploma te behalen. Dit feit wordt landelijk hoog aangeslagen, hetgeen wel bewijst de huldiging, welke de heer Steup in Den Haag ten deel is gevallen. Daarom wilde de Sportraad niet achterblijven. Mr Brouwers dankte de heer Steup voor alles wat hij ln Breda op sportgebied reeds gedaan heeft. Steeds heeft hij op de bres gestaan voor de sport, welke de mens veredelt en lichamelijke krachten geeft. Als blijk van waardering bood mr Brouwers het Olympisch Log boek namens de sportraad aan. Mevrouw Steup werd verblijd met een fraai bou quet. Fred Doidge. de Nleuw-Zeelandse mi nister van buitenlandse zaken, heeft mede gedeeld. dat Nieuw-Zeeland binnenkort zijn diplomatieke vertegenwoordiging uit Moskou zal terugtrekken en zijn legatie aldaar sluiten. De minister zei dat de ver hoging van de wisselkoers van de roebel de moeilijkheden had verzwaard voor de kleine landen wat betreft het aanhouden van een vertegenwoordiging in de Sowiet- Unie De Nieuwzeelandse zaakgelastigde te Moskou. Patrick Costello. heeft Andrei Gromyko, de Sowjet-Russische plaatsver vangende minister vpn buitenlandse zaken Nvan dit besluit op de hoogte geste'.d. Deze stap wijat niet op enige verbreking van diplomatieke betrekkingen, aidue CoeteUo. Burgemeester Prinsen noemde de heer Steup een voorbeeld van ontzaglijke vita liteit. De voorzitter van de Sportraad, aldus de burgemeester, heeft altijd op de bres gestaan om het leven van andere mensen blijer en mooier te maken. Het gemeentebestuur heeft nooit een tever geefs beroep op hem gedaan. Daarom wenste Breda's eerste burger deze sport man in hart en nieren van harte geluk met het verrichten van deze bijzondere prestatie, die nog door niemand in den lande is geëvenaard. Ten slotte dankte de heer Steup. mede namens zijn vrouw en dochter, voor de hem ten deel gevallen hulde. In het be halen van het N.O.C.-diploma heeft hij nooit een grote prestatie, maar eèn waar devolle leidraad voor het verkrijgen van lichamelijke vaardigheid gezien. Na afloop bleef men nog geruime tijd in prettige stemming bijeen. V.S, willen Bonn in Raad van Europa De Amerikaanse minister van buiten landse zaken. Dean Acheson. heeft medegedeeld, dat ingevolge een overeen komst tussen de betrokken landen om streeks 15 Mei te Londen een bijeenkomst van de raad van het Atlantisch Pact (de ministers van buitenlandse zaken) zal worden ge<houden. Hij verklaarde verder, dat de Ameri kaanse regering wenst.'dat de regering van Bonn het voorstel om lid te worden van de Raad van Europa onmiddellijk zou aanvaarden. Men verwacht. <Jat Acheson op de bij eenkomst te Londen een gemeenschappe lijke verklaring tegen de verbreiding van het communisme in Zuid-Oosit-Azië. zal voorstellen. Deze verklaring zou geen ge meenschappelijk program van economi sche en militaire hulp beogen, aldus functionarissen te Washington. Chirurgische triomph. In het Henry Ford ziekenhuis te Detroit zijn artsen .erin ge slaagd een vijf dagen bewaard stuk van IS centimeter van de aorta (hartslagadprt Dit verhaal speelt op de eerste Paasdag in het Rusland van na de revolutie. Behalve dat dit feest een religieuze betekenis heeft, wordt het ook als een symbool van de komende lente gevierd; de volksmond noemt het daarom ook het feest van de smeltende sneeuw. En hoe kan men zo'n stralende lente-Zondag beter doorbrengen dan op de manier van onze held Pasjka? Een Zondagswandelingetje door het park dat is tevens een prachtige gelegenheid om zijn medemensen beter te leren kennen. Pasjka Kokoesjkin ging op Paaszondag 's avonds tegen 6 ufar uit. Hij begon zijn wandeling door het park met een bezoek aan het Paviljoentje „De Paddenstoel-' en dronk daar een glas bier, waarmee hij blijk gaf van een juiste opvatting van het leven èn van matigheid. Daarop kocht hij bij een stalletje een zakje gebrande zonnebloempitten en sloeg de-grote laan in. "VTALENTÏN KATAJEW 1897 als zoon van een in een leraar in Odessa geboren. Reeds in het jaar 19C9 publiceerde hij. nog op het gymnasium zijnde, zijn eerste ge dichten. In 1915 nam hij dienst als oorlogsvrijwilliger en vocht aan het Westelijke-Russische front. Gedu- dende de burgeroorlog vertoefde hij in de Oekraïne en werd verschil lende malen zowel door de Roden als door de Witten gevangen gezet. Sinds 1922 woont hij in Moskou. Be halve twee grote romans versche nen er van zijn hand vele vertel lingen en een blijspel. Öxrö+l Een blijmoedige Paasvertelling HENRIETTE VAN EIJK Onderweg sprak een zigeunerin hem I aan. „Kom ventje, zal ik je de toekomst voor spellen. ik zeg je de waarheid, naar wie je verlangt zal ik je zeggen, alles wat je op je hart hebt. alles vertel ik. niets zal ik verheimelijken. En daarvoor geef je die ou$e zigeunerin dan een paar ko peken. Als ik de lijnen van je hand mag zien. komt alles in orde, maar anders zal het je berouwen." Pasjka dacht na en sprak „waarzeggen is onzin, maar jij moet ook wat voor Pasen hebben. Hier. een etuiver, en laat me nu je leugens maar eens horen De zigeunerin stopte de stuiver in haar kleurige, rok en toonde haar zwarte tan den. „Een onaangename ontmoeting wacht je. jonge man, die je verdriet zal doen. Want een oude man zit je in de weg. maar vrees niet, jongen, vrees niet, al krijg je door een mes moeilijkheden. Vrees je vrienden niet. vrees je vijanden en de groene papegaai brengt je geluk in je leven De zigeunerin liep op haar blote voe ten verder en ook Pasjka vervolgde zijn weg. bij zichzelf denkend: „Ze liegt niet slecht, die ouwe Zo kwam hij bij het terrein, waar de kermiskraampjes stonden. Hij probeerde achtereenvolgens alle amusementen, die daar geboden werden en belandde ten slotte bij een fotograaf. Tegen een schil derachtige achtergrond liet hij een foto van zich maken. Hij trok daarbij een uiterst heldhaftig gezicht. Tien minuten later kreeg hij het nog vpchtige portret en was zeer trots op zichzelf, zozeer zelfs, dat hij nauwelijks kon geloven, dat dat werke lijk Pasjka was. Hij stopte de foto in zijn zak en liep verder. Voor een kraampje stonden een massa mensen. Hij hoorde de klank van metaal en een luid gejuich. Op zijn vraag, wat er aan de hand was, antwoordde een van de omstanders hem, dat je hier met ringen kon werpen. „Je kunt een samowar win nen." Pasjka keek over de hoofden van de anderen heen, nieuwsgierig naar het kraampje, dat hel verlicht was. Op drie rijen van boven eikaar gebouwde planken stonden messen met de punt naar boven. Tussen die messen lagen de verlokkende prijzen. Op de onderste plank dozen bon- born. snoep en koekjes, op de middenste wekkers, pannen en mutsen en op de bovenste, bijna tegen het plafond, in het halfduister bijzonder verleidelijke dingen: twee balalaika's, een samowar, gele laar zen, een accordeon, een koekoeksklok en een gramofoon. De ringen moesten om een mes geworpen worden en men kreeg dan het voorwerp, dat er naast lag. Maar het- was haast onmogelijk een ring om de mes sen te gooien: het staal was zo buigzaam, dat de ringen afketsten. Heel interessant. Pasjka baande zich een weg met zijn elle bogen door de menigte en kocht van een oud bebrild mannetje aan de kassa voor 25 kopeken veertig ringen. Een man, die nog bezig was zijn kunsten te vertonen, had weinig succes. De ringen vielen op de grond. Woedend en met een rood hoofd droop hij af. Nu was het Pasjka's beurt. „Dus", vroeg hij "ten overvloede, „als ik om het onderste mes een ring gooi. krijg ik een zak snoep, en iets hoger een wek ker En voor de samowar moet ik vlak bij het plafond mikken ?- Het oude mannetje knikte opverschillig van ja. Pasjka haalde zijn nieuwe foto uit zijn zak. legde die op de toonbank en wilde be ginnen. Maar plotseling verstarde hij. Naast de planken zat op een stoer met de handen netjes in haar schoot, een jong meisje, dat er zó lief uitzag, dat het Pasika zwart voor ziJn ogen werd. Het meisje stond op. reikte Mem de ring die hij van schrik had laten vallen en lachte hem heel verstolen toe. Pasjka was verloren. Hoewel hij de ene ring na de andere wierp, zag* hij niets anders dan het meisje, wier lange wimpers neerge slagen waren en wier mondje op een kers leek. Toen hij zijn veertig ringen ver speeld had. raapte zij ze on en keek PasJka met grijze ogen aan Hij gaf nog een* 25 kooeken uit. maar ziin aandacht was niet bij het spel en toen hi1 een roe bel verloren had. liep hij weg En ter wijl hij al dromend door het park doolde, beeefte hij. dat hij wanhopig verliefd was. T\E HELE MAAND ging Pasjka Zondags A-' naar het kraampje om ringen te wer pen. De helft van zijn loon verspeelde hli; hiJ ging zelfs niet met vacantie. omdat hij ziin beurt had laten voorbijgaan. HJj dacht alleen aan het meisje, dat hem iedere keer met neergeslagen ogen de rin gen overhandigde. Vaak bloosde ze daar bij Maar hoe PasJka ook ziJn best deed. het lukte hem niet. haar alleen te spre ken. Steeds paste het oude bebrilde man netje op en keek hem boos aan. Maar één keer was het mannetje er niet en PasJka zei met kloppend hart„Hoe heet U „LudmiUa", fluisterde het meisje. „Maar fk ken U goed. U hebt uw foto bij de •eerste keer laten liggen en die heb ik bejvaard. Die ie zo- mooi. dat lk onmid- del'iik verliefd geworden ben. Hoe heet U V' „Pasjka. Zullen wij «smen naar de bioscoop gaan V' „Gaat niet. mag ik niet van mijn vader." „Wat geeft dat nu - „Lieve hemel, dan kom ik het hul» niet meer fn. Wij wonen in de Pogwirin- DASJKA VERBEET zijn verdriet, ging naar de markt en kocht een scherp keukenmes. De winter kwam en ging. Pasjka ging regelmatig naar zijn werk. maar 's nachts zat hij thuis en de buren hoorden een fijn geluid van rin kelend metaal. Ze wisten niet. wat hij uitvoerde. Of hij guitaar leerde spelen Toen kwam de lente en het werd weer Pasen. Pasjka was mager geworden en zag er dreigend uit. Het ringenkraampje ging weer open. Op de eerste Paasdag baande Pasjka zich weer een weg door de kijkers en ging naar de kassa. Ludmilla werd doodsbleek, toen ze hem zag en de vader zette "zijn bril recht en deed een stap achteruit. „Mag ik even. kameraad." bromde Pasjka. duwde iemand opzij en knikte, de oude man negerend, tegen het meisje Hij wierp drie roebels neer, en de menigte ginnegapte. „Huur meteen maar een wa gen om de Samowar te vervoeren, kame raad Maar Pasjka wierp, zonder op die grap jes te letten, zijn eerste ring. die met een tinkelen<j geruis om een mes viel. De oude man krabde nadenkend aan zijn neus en legde een doos bonbons voor Pasjka neer Die schoof het pakje ter zijde en wierp nonchalant zijn tweede ring Even licht en zeker viel deze om een ander mes. De oude had niet eens tijd om naar de plank te lopen, want de ene ring volgde de andere en alle vlogen ze om de messen. De menigte verstomde. De oude eigenaar stond er verslagen bij. Een zweetdruppel kroop langs zijn voorhoofd en zijn broek zakte een beetje af Pasjka leunde elegant tegen de toonbank en «peelde met zijn ringen. „Nu. hoe Is het vadertje, krijg ik Lud- millotsika vroeg hij zacht en keek on verschillig voor zich uit. straat nummer 2. Mijn ouders zijn erg I streng." Daarmee was het gesprek ten einde, want de vader kwam aan en keek boos naar zijn dochter. PaSjka ging weg en toen 'hij de volgende Zondag terugkwam, was I het stalletje gesloten, want het was nu herfst geworden. Op het blauw geschil- I derde luik zat een groene papegaai met i een rose staart, die een ring in zijn sna vel hield. Toen dacht Pasjka aan de woorden van de zigeunerin: een oude man zit je in de weg. moeilijkheden door een mesde groene papegaai brengt je geluken hij werd onbeschrijfelijk I kwaad op de oude waarzegster. Hij rfcnde I naar de Poswirinstraat no. 2 en voor het huis speelde een draaiorgel, waarop een groene papegaai zat. Naar boven kijkend ontdekte Pasjka tus- I sen de gordijnen en ficusplanten Ludmilla. Maar een oude vrouw met een doek om het hoofd schoof het meisje weg en dreig de Pasjka met haar vinger. Die sleepte zich naar huis en wist twee weken lang' geen raad met ziphzelf. Op de derde Zondag maakte hij zijn pak met wat koude thee schoon, deed een rose das om. poetste zijn schoenen en met de moed der wanhoop begaf hij zich op weg. om Ludmilla's vader om de hand van zijn dochter te vragen. Ludmilla zelf deed de deur open maar hij liep haar voorbij, zo naar binnen, waar haar ouders met aan dacht aan het theedrinken waren en zei: „Wel bekome het U. vadertje, jnoeder- tje, maar zonder Ludmilla kan ik niet leven. Hier sla ik. ik kan niet anders: metaalbewerker van mijn vak. zesde klasse, met extra vergoeding, lid van de vakbond sinds 1917, drink geen brandewijn en hoef niemand alimenten te betalen, dus dat is ook in orde." „Ik ben je vadertje niet." riep het oude mannetje woedend, „en mijn vrouw is je moedertje niet. begrepen „Ja." viel dc moeder hem bij. „wat is dat voor een manier van doeri'Wij heb ben wel andere gegadigden voor Ludmilla. Metaalbewerker zesde klasse Vorig jaar konden wij een concierge krijgen en die hebben wij eruit gegooid Mijn huis uit. burger Wij hebben geen metaalbewerker nodig, zeker niet „Ik verdien wel duizend roebel met mijn kraam", pochte de vader strijdlustig. „En aan prijzen heb ik nog vierhonderd roebel. Ludmillotsjka krijgt een man met geld, om de zaak uit te breiden. En schiet nu op „Dus ik krijg haar niet vroeg Pasika met wanhopige stem. „Goed. maar jullie zult nog *gens aan mij denken. Tot ziens Ludmillotsjka, geef de moed niet op en wacht." Maar Ludmillotsjka zat handenwrin gend op een koffertje en snikte. „Je krijgt haar niet", was het ant woord. „Best", zei Pasjka slaperig. „Hè jongen ga eens een wagen halen, dan krijg jij de samowar. Op zij. vadertje." Pasjka's gezicht werd ijzig. Zijn aderen zwollen op <tijn voorhoofd en de ringen schoten als bliksemstralen uit zijn vin gers. De messen gonsden. De menigte raasde en tierde en word steeds groter. Pasjka keek haast niet meer naar het doel. Het was verschikkelijk. Geen enkele ring faalde. Vijf minuten later was alles ten einde. De mensen gingen uiteen en naast het kraampje stond de wagen. „Opladen." zei Pasjka. „Alles opladen, want ik kan er mee doen wat ik wil. De hele winter heb ik geoefend, ik heb haast niet geslapen. Als ik wil. behoud ik de rommel en als ik het niet wil hebben, gooi ik alles in het water."- De menigte juichte. Onder de toeschou wers begonnen vrijwilligers de wagen vol te laden. „Wat doe je nu toch." huilde de oude man bijna. „Hoe kan ik nu nog naar huis gaan. mijn zaak is kapot. Wil je de boel heus in het water gooien ..Ja." zei Pasjka. „naar de vijver Omringd door een joelende mensen massa reed de wagen langzaam naar het water. Pasjka nam eerst de leren laar zen en wierp die in de vijver. De menigte stond met open mond toe te kijken. „Halt", riep de oude man met een vreemde stem en rende naar de kar. „Niet het water in Toen legde Pasjka zijn hand op de prij zen. die hij net gewonnen had en zei met neergeslagen ogen zachtjes: „Nu voor het laatst, vadertje. Alle mensen zijn mijn ge tuigen. Geef mij het meisje, dan krijg jij de hele rommel terug. En ik zal niet meer in de buurt van je tent komen. Maar an ders laat ik je fpilliet gaan, vadertje. Zonder Ludmillotsjka kan ik niet meer leven." „Neem haar maar", riep de oude man en zwaaide met zijn hand. „Haal haar maar" „Ludmillotsjka zei Pasjka en liep van de wagen weg en werd doodsbleek. Daar stond ze naast hem en verborg verlegen haar gezichtje in haar mouw. Ze bloosde zó, dat zelfs haar handjes rose werden. „De zitting is ten einde, burgers, ga naar huis," zei Pasjka en nam de arm van het jonge meisje, maar zo voorzich tig. alsof die van porselein was. Het hele park geurde naar de lente, de maan stond scherp als een mes hoog aan de hemel, haar licht bfak in het water van de vijver en de golven maakten er grote en kleine ringen van. die op leven de. gouden trouwringen lekep. T.IET LAM LIEP door het dorp met een krans dottersbloemen op zijn kop en eeiv gong aan een rose zijden lint om zijn nek. Soms bleef het staan, sloeg met eenNyan zijn voorpoten op de gong en riep: „Vannacht om twaalf uur spoed- bijeenko/nst van alle leden van de Paasdierenbond in de herberg Manke Maarten. De Paaikoe houdt een rede' Prijs der plaatsen, consumptie inbegrepen, één ei!' „Wat 'wil d^k dier? Wat zegt dat dier?" vroegen de mensen, en ze lachten en vonden, dat hfet gewoon voor gek liep met die gong. Maar het lam liep niet voor gek. het was i)n functie als omroeper van de bond. Het had een harde blaatstem en als de dorpelingen maar goed hadden geluisterd, zouden ze best begrepen hebbefTvtfaarom het ging. Tóch/zouden ze geen van allen in het holst van de nacht naar de herberg van Manke Maarten zijn gegaan om eens te kijken; het verhaal ging namelijk, dat het m'die herberg spookte. Zodra het donker was. werd er gezegd, bewogen zich vreemde kleine dieren door het huis. Jaren en jaren geleden had er op die plek een stroper gewoond en er werd zonder meer aangenomen, dat het de geesten I van de door hem omgebrachte hazen, konijnen en fazanten waren, die de herberg onveilig maakten. Tóch leken de spookdiertjes eigenlijk het meefct op zwarte katten. Ze hadden fosforiserende groene ogen en soms waren ze een beetje door zichtig. Ze schoten door de schemerige gelagkamer, ze gluurden om de hoek van de bierpomp. ze liepen in een rij achter Manke Maarten aan. als die naar de keuken ging om zijn avondaardappels te koken. Ze speelden tussen de appels en koolrapen op zolder. Ja. ze zaten zelfs in Manke Maartens bed. Manke Maarten zelf trok er zich niet veel van aan. Hij had kind noch kraai en de spookdiertjes gaven tenminste nog wat vertier in huis. Als ze te lastig waren joeg hij ze weg met een bezem. Dan bleef het soms urenlang rustig. TTET LAM LIEP de hele morgén met zijn -"■ gong op en neer door de dorpsstraat. Om twaalf uur ging het een kom room drinken in de herberg. Manke Maarten zei: „Jullie mogen hier vannacht vergaderen zoveel je wilt. AJs je maar weet/dat de spookdiertjes meeverga- deren. En dat ik naar bed ga. Maar vertel me even. wat wil de Paaskoe met deze bijeenkomst?" De zaak zat zó: De merrie van de bak ker had zichzelf uitgeroepen tot Paas- paard. „Er zijn Paaskippen en Paashazen en Paaslammeren". zei ze. ..Er is zelfs een Paaskoe. Waarom zou er dan geen Paas- paard zijn?" Zodra de revolutionnaire theorie van de bakkersmerrie bekend werd. was de koe met opgestreken zeilen naar de bakkerij gegaan en had haar te spreken gevraagd Maar de merrie was bijna nooit thuis, ze rende de hele dag met de bakkerszoon langs de landwegen om bruin brood en wit brood en roggebrood rond te brengen. Niet vóór die morgen was de koe er in geslaagd het paard aan te treffen in zijn stal. De koe was met de deur in huis ge vallen. „Wij nemen het niet", had ze ge zegd. „We laten ons niet in de wielen rijden!" Maar de merrie was de goeiigheid zelf gebleven. „Kom. kom Het is he lemaal niet mijn bedoeling jullie in de wielen te rijden. Ik wens samenwerking. Pasen is tenslotte een groot feest. Het leek me goed er wat meer dieren in te betrek ken." Meer dieren? Of een paaspaard alle«n niet erg genoeg was! Het is niet prettig alles op te schrijven wat de kog daarop zei tegen de merrie. Het was zó onaardig. Het kwam onge veer hier op neer: heb het hart niet je met onze zaken te bemoeien! Toen had ze zich omgedraaid en was onder verachte lijk staartgezwiep de stal uitgelopen. Ze had het lam met zijn gong het dorp inge stuurd om aan te kondigen, dat er van nacht vergadering zou zijn. Zij, als voor zitster van de bond. wilde de volgende dag bij het ochtendkrieken aan het hoofd van een stoet hazen, kippen en lammeren een bezoek afleggen bij de bevriende di rectie van een worstfabriek om te zeggen. dat er in de stal van de bakker een sma- I kelijk paard voor het grijpen stond.... j Intussen had de merrie een vreemde ontmoeting. Juist toen ze op het punt stond met het bruine brood, het witte i brood en het roggebrood uit te rijden, kwam slager de Kerver niet zijn dochter Magdalena aangewandeld. „Heb je ooit zo'n mooie vette Paaskoe gezien?" vroeg Magdalena aan de bak kerszoon. die op de bok zat. „Nee", zei de bakkerszoon, „nooit. Mijn moeder vraagt of jullie een mals lende stukje voor ons reserveren." De slagér noteerde de bestelling in zijn opschrijfboekje. En ineens begreep de merrie, dat er met deze koe. deze brutale, verwaande koe. iets vreselijks zou gpan gebeuren. Ze zou door het dorp schrljderf. trots als een pauw. Er zou een krans van bloemen om haar hals hangen en ook de slager, in een schone witte jas, zou deel uitmaken van de feeststoet Het paard ging langzamer lopen. „Huup", riep de bakkerszoon op de bok. „niks huup". gromde de merrie, „ik moet een plan ma ken'. en ze liep stapvoets, de hele weg naar huis. met een diepe rimpel van het nadenken tussen haar grote, angstige ÜE HERBERG van Manke Maarten lag een eindje buiten het dorp. Het was nacht. De maan scheen. De bakkersmerrie galoppeerde de landweg af, tot ze ineens tussen wat donkere boomstammen door, twee kleine ramen zag, \vaardoor licht nair buiten viel. Dat moest de herberg va(i Manke Maarteri zijn. De vergadering was nu natuurlijk in volle gang De arme koe zou het hoogste woord hebben Toen de merrie in de kring trad, namen de Paasdieren een dreigende houding aan. Maar ze hief een voorbeen op en zei: „Wacht even. Luistert. Ik heb 'n afschu welijke boodschap...." en toen verteld® ze het verhaal van de slager en het mes. Ze eindigde met te zeggen dat ze gekomen was om te helpen. „We zullen solidair zijn. We zullen in een kring om de koe gaan staan en haar verdedigen tot onze laatste druppel bloed!" Het gevolg hiervan was. dat de dieren na vijf minuten allemaal weg waren. Al leen de koe en het paard bleven in de gelagkamer achter. De merrie zuchtte. „Het enige." zei ze. „het allerenige is, dat ik nu meteen, vannacht nog, naar de sla ger ga en met hem praat. Met z'n allen hadden we hem de wet kunnen stellen, maar nu moet ik bet op een andere ma nier proberen. Ik zal trachten hem om te kopen met haver en hoefijzers en alle da gen een uur kosteloos rijden. Maar het is levensgevaarlijk. Best kans, dat hij mij slacht in plaats van jou De koe zei niets, ze huilde. „Ik zal je thuisbrengen vóór ik naar de slager ga," zei het paard zacht. „Kop op, koe!" Nadat ook de koe en het paard de gelag kamer hadden verlaten bleef het een ogen blik stil. Toen schoten plotseling uit alle hoeken en gaten de spookdiertjes te voor schijn. Ze sloten zjch aaneen, ze zigzag den schouder aan schouder op de maat van vreemde muziek de deur uit. naar het dorp, naar het huis van de slagerZe gleden naar binnen, door de kier van het raam. ze gingen de trap op naar boven, naar de slaapkamer. In een kring zwier den de zwartfluwelen duiveltjes om het bed Ze zaten op de deken en staarden de slager aan met hun vreemde lichtende ogen Ze fluisterden hem de vreselijkste verhalen in het oor, hoe de Paaskoe zou worden geslacht en hoe ze zou terugkomen als spookkoe. hier. in de kamer van de slagerAlle dieren, die met Pasen worden gedood, worden spookdieren. Net als wij, net als wij Toen belde de merrie aan de voordeur. De schimmen verdwenen. De slager veeg de met zijn mouw het zweet van zijn voor hoofd. stapte uit bed. schoof het raam op en keek naar buiten. „Mag ik even boven komen?" vroeg de merrie, schor van zenuwen, „Ik wilde u spreken, over de Paaskoe...'." „Ik wil nooit meer iéts te maken hebben met een Paaskoe!" riep de slager. „Die van nu kan. wat mij betreft, weer melk koe worden. Ze kan doen wat ze wil." De merrie steigerde van verbazing en vreugde. „Dus u bedoelt, dat u haar niet zult slachten, met het mes? Als dat zo is. als dat werkelijk zo-is, zal ik u morgen twaalf warme gemberbolletjes voor uw ontbijt brengen." De merrie hééft de slager zijn twaalf warme gemberbolletjes gebracht. De koe is de eerste dagen dankbaar ge weest. maar later is zij kwaad gaan spre ken van de merrie, als gevolg van een •minderwaardigheidscomplex. De overige Paasdieren: de hazen, de kippen en de lammeren, durfden zich aanvankelijk niet meer te vertonen, maar toen ze weer te voorschijn kwamen, bleken ze elkaar zó te hebben opgestookt, dat ze als één man de allerafschuwelijksie leugens over de merrie zijn gaan rondstrooien. Het arme dier is tenslotte maar met stille trom ver trokken naar een bakker ln een ander dorp.... AAN de Westkust van Chili lipt in de Grote Oceaan een eilandengroep, Oceaniè, waarvan het Oostelijkste eiland de merkwaardige naam Paaseiland draagt. Die naam heeft het te danken aan de Nederlander J acob Roggeveen, een Middelburgse notaris uit de achttiende eeuw. Hoe een notaris ertoe kon komen een ontdekkingsreis te organiseren wordt U duidelijkals we iets uit zijn leven vertellen. Zijn vader Arent Roggeveen was een bekend zeevaartkundige, die daarnaast nog het merkwaardige ambt van gouseer- der. d.i. wijnproever, had. Arent be oefende bovendien wiskunde, cosmografie en aardrijkskunde en gaf les in de theorie van de zeevaart. Zijn zoon had aanvankelijk meer zin in het leven van landrot, werd opgeleid in staatszaken en. na een tijd als notaris werkzaam te zijn geweest, vertrok hij in 1706 naar de Oost om er Raad van Justitie te worden. Negen jaar later keerde hij op vader landse bodem terug, maar was een totaal ander mens geworden. Zijn vrijzinnige denkbeelden waren de Middelburgers te bar en hem werd de toegang tot de stad ontzegd. Op aansporing van zijn vader besloot Jacdb Roggeveen een wereldreis te maken in de hoop, nieuwe gebieden te ontdekken. In vier jaar tijds vergaarde hij de nodige gelden, zijn vader tekende een aantal zeekaarten en. nadat de West- Indische Compagnie hem drie schepen had toevertrouwd, koos hij op 16 Juli 1721 zee. Zijn bedoeling was om Kaap Hoorn te zeilen, om het nog onbekende Zuidland te ontdekken. De reis verliep voorspoedig en Kaap Hoorn werd in het voorjaar van 1722 bereikt. Toen koerste de kleine vloot Noordwaarts op zoek naar onbekend land en op Paasmorgen van dat jaar scheen het doel bereikt. Groot was de teleur stelling toen het ontdekte land slechts een oppervlakte bleek te hebben van circa honderd vierkante kilometer en dus on mogelijk Zuidland kon «ijn. De schepelingen gingen aan land en ontmoetten vreedzame Inboorlingen, die op het onherbergzame eiland een bestaan vonden in de visvangst en de teelt van tropische producten. Na de beide Paas dagen op het eiland te hebben vertoefd, stak dé vloot weer in zee om na lange omzwervingen in Oost-Indië terecht te komen waar de schepen door de Oost- Indische Compagnie verbeurd verklaard werden. Ontmoedigd kwam Jacob Roggé- len weer in Middelburg aan. waar hij rijn bevindingen te boek stelde en in 1729 overleed. Inmiddels was echter het licht gevallen op de eilandengroep aan de Chileense Westkust en ®ndere mogendheden kregen hiervoor belangstelling. Een andere ont dekkingsreiziger. James Cook, trok er op uit en hij stichtte aan de enige lan dingsplaats in de moeilijk toegankelijke kust de Cookshaven. Later nam Chili het bestuur van de eilanden over en stuurde zendelingen naar de Polynesiërs; de koop lieden begonnen zich voor de bananen, de bataten en het suikerriet te interes seren. In 1888 werd er een Chileense straf kolonie gevestigd, waar vele misdadigers werden opgeborgen, van wie sommigen zich vermengden met de inboorlingen. Thans telt dit 539 meter hoge eiland nog een paar honderd bewoners. In de oorlog schijnt het eiland nog een typische rol te hebben gespeeld bU de strijd ter zee. omdat om beurten schepen van de Engelse en Duitse marine kwamen foura- geren. althans volgens de mededelingen vpn de bevolking. Een merkwaardige bijzonderheid van het eiland zijn de wonderlijke, vijf meter hoge beelden, grof bewerkte steen- monumenten. die daar overal worden aan getroffen, merendeels afbeeldingen van grote mannenkoppen. De meeste van dete beelden, die uit lava zijn vervaardigd. vindt men in en om de krater van de grootste vulkaan op het eiland en een plaatselijke overlevering geeft een ver klaring voor hun ahnvvezigheid en ook voor de merkwaardige lange oren, die deze beelden kenmerken. Volgens deze legende splitsten de oor spronkelijke bewoners van het eiland zich op een gegeven ogenblik in twee groepen. Hun lichaamsbouw was aan deze splitsing blijkbaar niet vreemd, want het verhaal wil, dat de „kortorigen". die afstaftiden van een zekere Hoatoematoea zich in de laagvlakte terugtrokken terwijl de „lang- origen" met de broeder van Hoatoema toea, Machaa genaamd, zich om de top van "de vulkaan nederlieten. Zo leefden beide stammen in pais en vree. totdat een „langoor" het op een dag in zijn hoofd kreeg, dertig jonge knapen van de stam der kortorigen op te peuzelen. Dit werd door Hoatoematoea en de zijnen bloedig gewroken, zo bloedig zelfs, dat zij alle langorigen uitroeiden Men denkt nu. dat de eigenaardige beelden de vropgere langorige voorvaderen voorstel len. wier geesten men door het eren van hun beelden vreedzaam hoopt te stem men. Ook de tegenwoordige bewoners van Paaseiland hebben n.l. nog een groot ont zag voor deze beelden. Hoe dit nu ook zij. Paaseiland is alleen voor vorsers nog van belang en zal verder wel als een onbelangrijk eilandje ln de Stille Oceaan voortbestaan, waarbij slechts zijn naam nog een herinnering zal vormen aan het roemrijke Nederlandse verleden. Tenzij er vandaag of morgen uranium wordt gevonden Eert Paasei met levende have, begroet met een ochtendkus van het Engeltt filmsterretje Jane Hylton. OCEAAN De ontzaglijke stenen beelden, die nog altijd bet geheim van de Stille Oceaan xyn. LOM in den lande wordt de hemel ten tijde van het Paasfeest rood gekleurd door de Paasvuren, die de jeugd ontsteekt. Verschillende plaatsen in ons land, o.a. Ede. Wageningen en Lochem hebben hun Paasberg. een nabij gelegen heuvel, waar op het Paasvuur wordt ontstoken. Vooral voor de jeugd is het Paasvuur een zaak van grote vreugde. De pret begint soms al weken tevoren als het jonge volkje er op uittrekt om bij elkaar te halen wat maar even brandbaar is: hout. riet, oude vaten, manden, bezems, kortom alles is welkom. Onder het inzamelen wordt na tuurlijk een liedje gezongen zoals: Hout en stro zijn niet zo duur Geef ons een bos voor 't Paasvuur. Op een heuvel of, zo die ontbreekt. In een weide stapelt men de brandstof op, soms plaatst men in het m'dden van de brandstapel een paal. op welke top een rad is bevestigd. Ook hier weer een her innering aan het oude Lentefestijn, het Zonnefeest, n.l. het Zonnerad. Zodra de houtmijt in brand gestoken is begint het lievie leventje. Men danst en springt om het vuur om als het vrijwel uitgebrand is er overheen te springen. Uit volle borst zingt méh. terwijl het bekende Paas- deuntje: Hei Koerei. Hei Koerei Een ei is geen ei. Twee ei is een half ei. Drie ei is een Paasei! Hier en daar laat men een racj. opge vuld met strd en rijshout, na het in brand te hebben gestoken van de Paasheuvel rollen. Het volksgeloof wil. dat de akkers, waarover het brandende rad dan verder zijn loop vervolgt, bijzonder vruchtbdag zullen zijn.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1950 | | pagina 4