DU/Z5/mthEffl
Abdoel Aziz, de rebel van Makassar
j REISDEVIEZEN
EEN PAASVERTELLING
over een Paasvoorspelling
ïnfeö
Paaseiland, het wonderlijkste eiland
ter wereld
was onderduiker in Boskoop
Ultimatum aan Abdoel Aziz
s*hK sïïsss vVscrs s: wia?h'.h.rn en een
j Amsterdamsche Bank i
Kleine taaie vasthouder, die op blote voeten
naar Waddinxveen draafde en graag zout
op zijn boterham lustte
„Wij noemden hein
App
Zal Engeland Westerling
uitleveren
Gaan troepen toch aan land?
Apris-troepen hongeren
Weer lage theeprijzen
Opstand in Albanië?
SULTAN HAMID ZOU DE LEIDER ZIJN
VAN DE ACTIE WESTERLING
Waar heb jij strategie geleerd
De heer A. K. Steup gehuldigd door Sportraad
Nieuw-Zeeland sluit
legatie te Moskou
15 Mei bijeenkomst
Atl. Pact te Londen
SVLTSttSAJ**SSMT
Naar het Russisch van
Valentin Katajew
Beter 10 (Paas)eieren
in de hand dan één
(wind)ei in de lucht
PAASVUREN
ZATERDAG 8 APRIL" 1950
VIERDE BLAD - PAGINA T
(Van onze correspondent)
In deze onrustige wereld springt zo nu en dan een naam naar voren Een naam
die voor enkele dagen, soms weken, zelden maanden, op de voorpagina's van dé
kranten prijkt om daarna weer in het pantheon der namen die eens waren te
sbVge;et D? nieu.we naam i" ,Indones'6 is nu Abdoel Aziz, kapitein
Abdoel Aziz, die met zijn troepen in Makassar wil beletten dat de T NI Celebes
komt bezetten. Aziz, die tanks steelt, die voor de radio spreekt. Een totnogtoe
onbekende.
ie
Maar er zijn mensen, die deze naam al
langer kennen en een aantal hunner woont
ln Boskoop. Daar kwam hij aan op een
zonnige zomerdag in 1944. Zoals voor zo
vele andere jongelui was ook voor deze
Inlandse jongen een plaatsje gevraagd op
een Boskoopse tuin in de tijd. waarin vrij
wel alleen land- en tuinbouw betrekkelijk
veilig waren voor jongemannen, die liever
ver van Duitsland bleven.
Van te voren werd verteld, dat het hier
om een prins ging. Daar stond hij nu als
een donkere vlek in de witte kas: een heel
kleine, brede, zeer gespierde bruine jon
geman van twintig jaar met een vrij groot
hoofd, bruine, bijna zwarte ogen in een
betrekkelijk klein gezicht. Hij stapte naar
voren, stak de hand uit en zei met de ty
pische rollende r van de Indonesiër: „Mag
ik mij even voorrstellen? Abdoel Aziz."
Zo kwam Appie op de kwekerij en enkele
maanden lang heeft hij de mensen ver
baasd en vermaakt.
Hij vertelde Boeginees te zijn en te be
horen tot één der volken, die wonen op het
spinvormige eiland Celebes en zich vroe
ger met zeeroverij bezig hielden. Men had
zijn grootvader indertijd wegens opstan
digheid verbannen, maar zijn vader was
zelfbestuurder en met gezag bekleed. Hij
vertelde boeiend en prettig van gewoon
ten en gebruiken en ook, hoe. als zijn
vader voorbijreed, iedere onderdaan neer
knielde en groette en hoe ook het ge
bruik van de gouden pajong boven het
hoofd van de zelfbestuurder nog heel ge
woon was. Hij herinnerde zich nog heel
goed. hoe er, toen hij volgens de Mo
hammedaanse gebruiken meerderjarig
werd, dagen lang feestgevierd was door
het volk, waarbij talrijke hanengevechten
werden geleverd. Appie had als kind zelf
vechthanen gehad en op de pootplank of
onder het vuilrapen vertelde hij nauwkeu
rig, hoe die getraind werden.
Van H.B.S. naar bakkerij
Als eerste Boeginees werd hij naar Ne
derland gezonden voor zijn opvoeding. Hij
was toen tien jaar oud. Zijn eerste erva
ringen waren niet prettig geweest. De
mensen, bij wie hij in huis kwam, waren
hard tegen hem en hij had in het begin
veel last van de kou gehad. Later was het
beter gegaan. Enige jaren had hij de
H.B.S. in Bilthoven bezocht. Toen de ver
binding met Indië tengevolge van de oor
log werd verbroken en ook de middelen
van het fonds, dat aanvankelijk de In
dische kinderen nog steunde, uitgeput
raakte, moest hij aan het werk en zo
heeft hij gewerkt als bakker in Bilthoven
en later kwam hij enige tijd naar Boskoop,
waar men zich de aardige kleine bruine
jongen met zijn korte broekje nog wel
herinnert. Want hij was een echte jongen,
die achter meisjes aan fietste en dan zo
hard in de handen klapte, dat iedereen
verschrikt opzij vloog
Op de achtergrond van zijn denken leef
de altijd de vurige wens zijn vaderland te
bevrijden van de Jappen. Hij trainde zich
doelbewust en draafde 's morgens vóór
zessen al op blote voeten van Boskoop
naar Waddinxveen en terug. Ook probeer
de hij zoveel mogelijk te weten te komen
omtrent land- en tuinbouw, steeds met de
gedachte aan de mogelijkheid zijn volk op
te heffen uit de primitieve levensstaat.
Ook de zee leefde in hem.
Somi was h(j te verleiden zUn denkbeel-
Volgens een bericht vap Reuter uit Lon
den heeft de Engelse regering de regering
van de V.S. van Indonesië aangeraden
opnieuw een verzoek tot uitlevering van
Westerling in te dienen, welk verzoek dit
maal zou moeten berusten op het vigereh-
de uitleveringsverdrag tussen Engeland en
Nederland, aldus deelde een zegsman van
het Engelse ministerie van Euitenlandse
Zaken mede. Dit verzoek zou dan dienen
te worden gericht tot het Britse bestuur
in Singapore, dat in deze zaak een be
slissing zal hebben te nemen, in overeen
stemming met het gerechtshof aldaar.
In gewoonlijk goed ingelichte kringen te
Londen wordt het advies van de Engelse
regering aan de R.I.S. beschouwd als een
«anwijzing, dat volgens de mening der
Engelse regering, de R.I.S. een goede
rechtsgrond heeft om te eisen, dat de
R.I.S. in dit opzicht zal worden aange
merkt als de rechtsopvolgster van Neder
land.
Republiek van Djokja groeit
Bij besluit van president Soekarno zijn
de gebieden Bandjar. Dajak Besar, Z.O.
Borneo, Bangka, BiUiton, Riouw en hpt
zelf bestuursgebied Kotawaringin bij het
grondgebied van de Republik Indonesia
(Djokja) gevoegd.
Soekarno bezoekt de
Willem Ruys
De president van de Ver. Staten van
Indonesië en mevrouw Soekarno brachten
de vorige week Zaterdag een bezoek aan
de Willem Ruys van de Koninklijke Rot-
terdamsche Lloyd in de haven van Tand
jong Priok. Vele autoriteiten, onder wie de
minister van Voorlichting, A. Moncnoetoe,
én de militaire gouverneur van Djakarta,
luitenant-kolonel Daan Jahja, bevonden
zich in het gezelschap van de president.
De kapitein van het schip, de heer C. H.
Visser, en de vertegenwoordigers van de
Koninklijke Rotterdamsche Lloyd, de heren
Crommelin, v. d. Kasteele en Jansen, leid
den het gezelschap over de verschillende
afdelingen van het moderne vlaggeschip
der maatschappij.
Het Indonesische personeel, dat op een
der promenadedekken stond opgesteld,
verwelkomde het presidentiële gezelschap
met het Indonesia Raya. President en
mevrouw Soekarno eit hun gasten ge
bruikten ten slotte de lunch in de eerste
klasse eetzaal.
dige manschappen te commanderen en toe-
sprmken te houden. Zonder twijfel zal het
friffen h .hIervan, jet"'*® xljn geweest,
treffen, dat. wat zich eens als spel voor-
a!mvi!n./?n Bo«ko°P« kashok, nu wer
kelijkheid is geworden.
Soms vraagt men zich af. hoe een mens
iets kan bereiken. In dit geval kan men
eenvoudig antwoorden: door het te
willen. De kleine, schijnbaar luchthartige
Appie wist wat hij wilde. Hij sprak graag
over de 7 December-rede van Koningin
Wilhelmina, een rede. waarvan wij ons
maar weinig herinnerden, maar die hem
woordelijk bekend was. Veel hebben zijn
medewerkers gehoord en geleerd van
deze kleine Oosterling, die Mohamme
daans was opgevoed maar later Christen
is geworden en die in alles een vriend
van de blanke man is.
Eén doel, welzijn van
z'n geboorteland
Abdoel Aziz, onze Appie, die kleine
taaie vasthouder, die een natte baal turf-
strooisel alleen over twee smalle vlonder
tjes droeg, iets wat nooit iemand vóór of
na hem heeft klaargespeeld. Op een dag
is hij vertrokken, waarom, dat weet nie
mand meer, er kwamen en gingen er zo
veel in die tijd om een duistere reden.
Na een paar maanden, in het diepst van
de hongerwinter, was hij er opeens weer.
Hij was toen verpleger in de Willem
Arntz-Hoeve in Den Dolder en had
daar grote verhalen over.
Zijn dag verlof bracht hij in
Boskoop door. hij boomde, at en sliep
en nam voor diverse kennissen wat post
en andere dingen mee in de- richting
Utrecht. Toen hij vertrok, vroeg hij om
een beetje zout. dat lustte hij zo graag
op een boterham
Nadien is hij niet meer in Boskoop ge
weest. Eenmaal kwam er nog een brief
met vreemde postzegels vgn sergeant
Abdoel Aziz uit Malakka. En nu opeens
staat zijn naam op de voorpagina klinkt
door de radio en allerlei mensen in Bos
koop zeggen: „Zou dat Appie zijn?"
hij doet. daar
Wat
op zijn geboorte-
eilijk over
te weteh,
dat
grond, daar kunnen wij moeilijk over
delen. Maar het is goed
Abdoel Aziz een eerlijk man is, ondanks
jeugd een onverzettelijk man met
en en een vast omlijnd doel: het
welzijn van Celebes, zijn geboorteland.
En in de kas. waar hij eenmaal stekjes
maakte, wijst de eenvoudige oude kas-
baas zijn huidige leerlinge, een Engelse,
met iets van eerbied het oude bankje aan
en zegt: ..Daar heeft Abdoel Aziz gezeten,
maar wij noemden hem Appie".
De regering van de Verenigde Staten van Indonesië heeft in een verklaring bekend
gemaakt, dat aan kapitein Abdoel Aziz vier maal 24 uur tijd wordt gegeven om naar
Djakarta te komen en verantwoording af te leggen. Dr Ratoelangi, de Oost-Indonesi
sche minister van Voorlichting, die met het door de R.I.S. gezonden speciale vliegtuig
naar Djakarta is gekomen, heeft officieel verklaard, dat zijn regering'niets met de actie
van Aziz heeft uit te staan. De R.I.S.-regering is misnoegd over het feit, dat de premier
van Oost-Indonesië, Diapara, niet in eigen persoon naar Djakarta is gevlogen. Met
Ratoelangi alleen wenst Djakarta de situatie niet te bespreken.
boodschap aan kapitein Abdoel Aziz heeft
hij nogmaals gewezen op de instructie®
van de centrale regering inzake het zen
den van voedsej.
Volgens de verklaring van de regering
yan de Verenigde Staten van Indonesië
hebben tenminste 300 niet-georganiseerde
leden van het K.N.I.L. aan de actie deel
genomen. De Nederlandse ambtenaren in
Oost-Indonesië hebben van de Hoge Com
missaris een zeer dringend advies ontvan
gen om zich buiten alle controversen te
houden.
De politieke spanningen tussen Oost-
Indonesië en Djokja zijn dermate toege
nomen, dat de kansen op een vreedzame
oplossing langs de weg van overleg zeer
verminderd zijn.
Uit andere delen van Oost-Indonesië zijn
nog geen berichten of reacties ten aanzien
van de opstand ontvangen.
Volgens een bericht van het persbureau
Reuter, heeft kapitein Abdoel Aziz te ken
nen gegeven, dat hij de Apris-troepen. die
nog steeds op hun ontscheping wachten,
ondanks desbetreffende instructies van de
centrale regering in Djakarta niet van
water en voedsel zal voorzien zodat zij
tenslotte gedwongen zullen zijn. naar Java
terug te keren. Een groep van 250 voor
malige guerrillastrijders van Bali, die gis
tere^ te Makassar aankwam, heeft hij
eveneens de toestemming tot ontscheping
geweigerd.
Een woordvoerder van de R.I.S. ver
klaarde in een onderhoud met de speciale
correspondent van het Alg. Ned. Persbu
reau, dat het niet is uitgesloten, dat het
bataljon in kwestie alsnog aan land zal
gaan.
Premier Diapari heeft verklaard, dat hij
gisteren nog heeft gepoogd, een einde te
maken aan de benarde voedselsituatie
van de Apris-militairen, die zich mét hun
gezinnen op de schepen bevinden. In een
Rampokkers vermoorden
echtpaar en maken
160.000 buit
Enige gewapende manschappen van oe
Daroel Islam drongeh, naar Aneta uit
Bandoeng seint. Zondag j.l. omstreeks 10
uur de woning van hadji A. Gani in het
Lelesse binnen en na met revolverschoten
de hadji en zijn echtgenote te hebben ge
dood, gelukte het de rampokkers geld en
juwelen, tezamen ter waarde van 160 000
buit te maken. Daarna gingen zij op de
vlucht.
De slachtoffers waren vooraanstaande
personen uit het handels- en landibouw-
leveo in de desa Doengoesikoe in net
Lelesse en behoorden tot de rijkste perso
nen in dat gebied.
Zeepost voor Oost en West
Met de volgende schepen kan zeepost
worden verzonden. De data, waarop de
correspondentie uiterlijk ter post moet
zijn bezorgd, staan achter de naam va;i
het schip vermeld.
Indonesië ®.e. Waterman. 10 April; Nieuw
Guinea m.s. Rhexonor, 17 April; Antillen
s.s. Bennekom. 13 April; Suriname m.s
Hersilia, 12 April.
Aankomst troepenschepen
De volgende troepenschepen worden
eveneens met voorbehoud van onvoorziene
omstandigheden in de week na Pasen
verwacht.
Castel Bianco, aankomst Dinsdag 11
April te Rotterdam, ontscheping 9 uur;
General Stuart Heintzelman, Donderdag
13 April te Amsterdam; Groote Beer, Vrij
dag 14 April eveneens te Amsterdam; ont
schepingen om 9 uur.
milieu met al de barokke luister van een
Om het maar ineens kort te zeggen: „De
derde man" In Casino is een grandioze
film, zo één waaruit men weer vertrouwen
put, vertrouwen in de mogelijkheid van een
filmkunst, die artistiek niveau heeft en toch
de makers niet tot de bedelstaf brengt.
Want dit blijft een onontkomelijke eis: een
film moet geld opbrengen. De minste film
kost een kwart millioen, iets zeldzaams als
„Ladrl di Biciclette" van De Sica uitge
sloten, en het zou onverantwoordelijk zijn,
zo'n bedrag roekeloos aan elk artistiek ex
periment te offeren. Er zijn teveel belangen
mee gemoeid. De filmindustrie is al kwets
baar genoeg.
Temeer frappeert „The Third Man", orp-
dat hij uit de keuken van de Korda's komt,
de Hongaars-Engelse keuken waar men wel
eens blijk gaf meer voor een snelbuffet te
werken dan voor een bediening zoals in het
concern van Rank (o.a. in de productiegroep
van de „Archera") als Ideaal wordt gevoeld.
Maar de Korda's kregen Amerikaanse steun
van David O'Selzntck om de crisis in de
Engelse filmindustrie te boven te komen en
„The Third Man" werd daarmee een pres-
tlgezaak. voor Groot Brittanje én de Ver
enigde Staten.
Aldus is het te verklaren, dat Carol Reed,
de Engelse regisseur die o.a. in „The fallen
Idol" —de film van de butler en het Jon
getje en „Odd Man out" (hij is dus één
van de groten) de Amerikaan Orson Welles
toegewezen kreeg om in het verhaal van de
vermaarde auteur Graham Greene de be
ruchte „derde man" te spelen. Reed zal er
wel even tegenop gezien hebben, want al is
Orson Welles de geniaalste vertolker van
misdadlgerstypen. die men zich denken kan
en als zodanig dus op zijn plaats In een in
ternationaal milieu van sterren, rondom de
duistere figuur van de „third man" in het
kapo»te internationale centrum van Wenen,
waar de film speelt, het is toch ook bekend,
dat Orson Welles zelf regisseur is. méér dan
regisseur een duizendkunstenaar van bijna
griezelig allure, die zeker niet geduldig in
de cantine van de studio op z'n rode lichtje
van opkomen gaat zitten wachten, maar de
vonken van zijn genialiteit laat spatten waar
hij maar kan.
En toch: als men „The Third Man" ziet.
voelt men voortdurend de aanwaaUuldvui
Carol Reed* De uittwitü* vas» M» IWIM
Laatste post voor smaldeel
Nederlandse Antillen
Het smaldeel Nederlandse Antillen
wordt 4 Mei a.s. in Nederland terugver
wacht Post voor opvarenden van de
schepen van dit smaldeel wordt voor de
thuisreis uitgereikt op Curagao en tijdens
de thuisreis te Ponte Delgada (Azoren).
De in de West uit te reiken post dient
uiterlijk 11 April a.s. ter post te zijn be
zorgd. die. welke te Ponte Delgada wordt
uitgereikt, uiterlijk 20 April a.s., in beide
gevallen vóór 12 uur. Het betreft hier de
laatste gelegenheid post naar het smaldeel
te verzenden.
In beide gevallen moet het adres om
vatten: rang, naam. stamboeknummer en
de aanduiding „Aan boord van Hr Ms
vliegkampschip Karei Doorman (c.q. Hr
Ms kruiser Jacob van Heemskerck of Hr
Ms fregat Johan Maurits van Nassau)".
De naam van de tussenhaven, waar de
post wordt uitgereikt, dient dus niet te
worden vermeld.
Restauratie Bossche St. Jan
Nu de uitwendige restauratie der Bos-
sché St. Janekathedraal zo goed als ge
reed i6. zal begonnen worden aan het dak.
een werk. dat vier jaren in beslag zal ne
men. Dit werk behoort echter niet tot
de restauratie maar tot het onderhoud.
Het houtwerk moet blijkens het onder
zoek geheel worden vervangen. Er zal
met beleid en vakmanschap tewerk moe
ten worden gegaan en men hoopt op fi
nanciële steun van rijkswege. Het volgend
jaar zal met de vernieuwing van dak
spanten en leien een aanvang -worden
gemaakt.
Leider Leger des Hells naar Soekarr
Generaal A. Orsborn, internationaal k
van het Leger des Hells, die thans eei?
zoek van zes weken aan Nleuv
brengt, zal op 9 Juni president
bezoeken.
De stemming op de theeveilingen blijft
lusteloos. Woensdag werd te Amsterdam
de vierde theeveiling in 1950 gehouden,
waarbij wei-den aangeboden 9710 hele en
97 halve kisten Java-thee en 1920 hele en
108 halve kiaten Sumatra-thee. Verhou
dingsgewijs lag de Sumatra-thee iets gun
stiger dan ae Java-soorten. doch evenals
op de vorige veilingen werden lagere
prijzen betaald. Er bestond zo goed als
geen belangstelling van het buitenland
Na een lagere opening zakten de prijzen
verder in. waarbij verschillen van 10 tot
20 cent met de vorige veiling geconstateerd
werden. Ook de animo uit het binnenland
was gering. Grote hoeveelheden werden
opgehouden, zonder dat er een bod op
werd uitgebracht. Een ..tipped tea" werd
afgedaan op ƒ5.05 per halve kg., tegen
6.05 op de vorige veiling.
Minimum prijzen voor
jenever per glas
Uitgaande van een verzoek van de be
drijfsgroep hotel-, café-, restaurant-, pen
sion- en aanverwante bedrijven (Bedrijfs-
horeca) heeft de vakorganisatie Gedistil
leerde Dranken het vorig jaar minimum
prijzen vastgesteld voor de verkoop van
jenever per glas voor gebruik ter plaatse.
Na ingewonnen advies o.a. van de eco
nomische raad heeft de minister van
Landbouw. Visserij en Voedselvoorziening
thans deze prijzen doen afkondigen in het
voedselvoorzieningsblad van vandaag. Zij
treden op 7 April in werking.
Kaasexport naar België
hervat
Nederland hefeft met ingang van heden
de uitvoer van kaas naar België hervat.
Uitvoermachtigingen worden weer aan
exporteurs afgegeven ook op Goede Vrij
dag. De besprekingen met België inzake
de kaaskwestie hebben weliswaar nog niet
tot een definitief resultaat geleid, maar
daar de gestelde termijn voor de tiide'ijke
stopzetting van de kaasuitvoer naar België
is afgelopen zal Nederland weer kaas naar
België uitvoeren.
Het Britse blad Daily Graphic brengt
een bericht van zjjn correspondent ie
Rome over „een opstand in Albanië tegen
de overheersende Russische invloed in dit
land", die in de nacht van Dinsdag op
Woensdag zou zUn uitgebroken.
Volgens de correspondent zouden Joego
slavische vliegtuigen vlugschriften boven
de Albanese hoofdstad hebben uitgewor
pen, waarin de bevolking wordt aangezet
zich van de regering-Hodja te ontdoen
Honderden officieren, die enigszins onder
verdenking stonden, zouden door de rege
ring zijn aangehouden in het kader van
een groots opgezette zuivering.
De beweging van ..Het vrije Albanië" te
Rome zou bericht hebben ontvangen, da;
de oud-minister van verkeer. Abedin
Tsjenoe. van wie gemeld werd dat nij
zelfmoord had gepleegd, in werkelijkheid
vermoord werd wegens zijn protest tegen
de Russische eisen.
/ervoJg Stadsnieuws
Ecrste-stcenlegging R.K. Kerk
in de Meidoornstraat
Al geruime tijd wordt in de Meidoorn
straat gewerkt aan de bouw^van de negen
tiende Bredase R.K. parochiekerk. Het is
thans zover, dat de eerste steen kan wor
den gelegd, welke gebeurtenis op Tweedy
Paasdag om 12 uur zal geschieden. De
plechtigheid wordt verricht door de bouw
pastoor. kapelaan R. Buysse.
Korenmolen in Ulvenhout
wordt gerestaureerd
Tegen het einde van de volgende maand
zal een begin worden gemaakt met de
restauratie van de Korenmolen in Ulven
hout. Het herstelwerk zal geschieden door
de molenbouwer J. v. d. Hamer uit Brou
wershaven. Niet alleen zal de kap. die bij
de bevrijding danig werd gehavend, wor
den hersteld, doch ook zal de molen weer
van' een tweede wiek worden voorzien.
Behalve door het Rijk wordt de restau
ratie gesubsidieerd door de gemeente
Nieuw Ginneken. De tegenwoordige Ul-
venhoutse molen dateert uit 1909. Voordien
stond er een van het stander-type. die
eertijds werd gebouwd nabij de Gouwberg.
Deze werd later verplaatst, maar in 1909
bij een brand volkomen vermeld. Toen is
men overgegaan tot de bouw van de hui
dige stenen molen en wel met materiaal
van de molen, die in vroeger jaren de
vestingwal in Breda sierde, ter hoogte van
het tegenwoordige Van Coothpleln.
Gunning
woning van de Gyneentbeplantingen
onderhands opgedragen aan de heer L.
van Maagdenberg, alhier.
Advertentie
•NET DRUKWERK
VAN BROE5E 2 P£EReBO0/K\
i6 ve Compagnon voor
UW BEPRljf
C «markt- brem-tel 93 94
Een correspondent van Aneta te DJa
karta meldt, dat er overtuigende bewijzen
z«n. dat sultan Hamid de leiding had
de actie-Westerling. Er is een schema van
het Apra-leger gevonden, waarin Hamid
als commandant bovenaan stond. Na de
actie van Bandoeng maakte sultan Hamid
Westerling een verwijt en vroeg hem:
Waar heb JiJ strategie geleerd? Je moet op
25 Januari in Djakarta beginnet), en wel
zitting heeft. Neem dan het gehele kabi
net gevangen! De aanval is mislukt, om
dat de kabinetszitting onverwachts ander
half uur vervroegd werd.
Ook zou sultan Hamid besprekingen neb
ben gevoerd over de plannen, gemaakt
voor een aanval op het parlementsgebouw
op 15 Februari, toen het parlement door
president Soekarno werd geopend Dit
werd verhinderd doordat een heel bataljon
van het Indonesische leger het gebouw
UIT HET DAGBOEK
Tegen de dienstbode H., die bij de fa
milie waar zij werkte een partij linnen
goed had ontvreemd, werd proces-verbaal
opgemaakt. De textielproducten werden
door haar op het adres van haar verloofde
ondergebracht, zogenaamd omdat zij thuis
geen bergplaats zou hebben.
Uit het gebouwtje van het natuurbad
..De Prinsenpiassen" werd in de nacht van
Dinsdag op Woensdag een electro-motoi-
ontvreemd. De recherche stelde een onder
zoek in en wist de motor bij een hande
laar in beslag te nemen. De dief, zekere
C„ werd aangehouden. Hij is reeds eerder
verdacht van het plegen van inbraken.
vergane glorie, huiveringwekkend als een
tweede Ninlve. is eenzelfde uitbuiting van
de „location" als in „Odd Man out", tot en
met het glimmen van de kelkoppen van het
plaveisel en het zwiepen van schaduwen
over giftig fosforescerende gevels 1n de
nacht, de jacht op Orson welles herinnert
Een vondst van betekenis is de citermuziek
.van Anton Karas. die in bescheiden mate
aan de film is toegevoegd, maar. waar zij
gebruikt is, zo treffend van expressie werd,
dat het hoofdthema ervan als een eindeloos
I rondo ln de hersens achterblijft
De charmante Greer Garson en haér on
afscheidelijke partner Walter Pidgeon zijn
deze week in het Grand Theatre te
bewonderen ln een vrolijke, luchtige co-
medle. vol dwaze, ingewikkelde situaties:
„Julia Misbehaves" Wie Greer Garson al
leen als degelijke ..Mrs", bijvoorbeeld „Mi-
niver" kent. zal verrast zijn. te zien hoe
het lichtere genre haar zeker zo goed ligt,
In deze film Is zij artiste, die het ln de ogen
van de familie van haar man. van wie zij al
jaren gescheiden is. niet tot een voldoende
de Jacht od Jamei Ma*on i„ nil Jaren 8«cne den is. niet tot een voldo.
Man out en dan zijn de camera-instellin
gen, de scheve hoek-opnamen, de opnamen
naar de hoogte en naar de diepte vaak iden
tiek aan die van „The fallen Idol" En ook
nu. in „The Third Man", wordt een drama
tische golf opgestuwd door de partij, die
klein kind ongeweten sr
hun dochter, zij het met een ander dan
spronkelijk de bedoeling was, brengt de
echtgenoten weer tot elkaar Natuurlijk is
een dubbel happy end het gevolg
Een enkel voorbeeld van Julia's aantrek
kelijk wangedrag: Zij raakt verzeild bij een
TOM «rïSrJCSiid gegrepen S'S' i.™ ,"°™T '°l,F
oor het kunstenaararhan van r»mi oiLa ucces door het in de war te gooien, klimt
door het kunstenaarschap van Caröl~Reed"
Deze regisseur werd niet meegesleept door
de stof. maar deze regisseur sleepte de stof
mee. kneedde haar. vormde haar, bond en
bewoog haar èl naar zijn wil hem ingaf.
M««r Wie zal zeggen, hoeveel tips Orson
Welles tóch nog aan hem kwijt kon?
Heel veel. mag men vermoeden, want Ca-
rol Reed is veel minder dan Orson Welles
typ® van een alleenheerser. Hij heeft
gooien, klimt
tenslotte in het doek en neemt zo. terwijl
dit open en dicht getrokken wordt, het ap
plaus in ontvangst
Jack Conway heeft van het geestige, iets
overdreven verhaal een vlotte film gemaakt.
Dat er op Hawaii niet altijd gelegenheid
Is tot het tokkelen op de gitaren en het
neuriën van een melancholiek lied, sugge-
t ir'i,«„,1 „"ïl: """Z""v reert de film. die over het witte doek van
htm w'h TfTlk steun spelers voor het Luxor Theater draait. Weliswaar
kanliJn rSSnh nÜïti P moole ontbreekt het in „Avontuur op Hawaii" niet
iïleinV)Si J! ti.",'..1™"?' "n muMek i la Kllfma an
iiMn^u?1'Miedeknawfmfnvno« A1 met al een d'® voorziet in een der
Th**n van behoeften welke vla het witte doek
levert vm«n mb iuSrwalbevredigd worden: weg te dromen in een
tenrilkM harnn »n dJS rrith i? lfndere onwerkelijke wereld, en nu en
«n kl.lii doictwsrSr nog Ut? dan een soortement nachtmerrie te krijgen
I8".. xieine jioktersroi neg Iets treffends waaruit men. blij met de spanning, persé
I nie* m flMnkn.
bewaakte, terwijl Westerling hierop niet
had gerekend en te weinig troepen had.
Na de mislukking van de aanval op Dja
karta. zou Hamid tegen Westerling neb
ben gezegd: Een Arabier zal het beter
doen dan een Turk.
De vele gesprekken van sultan Hamid
met Westerling zijn geheel gerecon
strueerd door de getuigenverhoren, waar
van de voornaamste getuige was een In
donesische luitenant van het K.N.I.L. die
de contactman is geweest tussen Wester
ling en Hamid. Verdere getuigen zijn o o.
hoge Nederlandse officieren.
De sultan zou ook aan Westerling Pon-
tianak hebben aangeboden als uitwijk
plaats.
Reeds enige tijd werden de gangen van
sultan Hamid nagegaan. Ontvluchten werd
hem onmogelijk gemaakt, doordat hij
voortdurend' werd geschaduwd. Na zijn
arrestatie is hij onmiddellijk verhoord,
doch tijdens het verhoor was hij geneel
uitgeput van zenuwen.
Thans is begrijpelijk geworden waarom
Ritman en vele Nederlanders zo lang in
arrest werden gehouden, evenals de grote
omzichtigheid van de R.I.S. om iemand
tot de gevangenen toe te laten. Ook de
moeilijkheid om tijdens het onderzoek me
dedelingen te doen is thans begrijpelijk.
De explosies van het
postkantoor
Meisje gewond door vallend
stuk steen
Tijdens één van de explosies, welke
dienen ter vernietiging van het oude
kwamen enige grote stukken
terecht op de hoek van de Halstraat
loor een zesjarig meisje gewond
werd aan haar knie. De politi*' heeft het
afbreken met behulp van springladingen
direct stopgezet. Er zullen nu eerst maat
regelen genomen moeten worden om der
gelijke ongevallen te voorkomen.
Faillissement geëindigd
Door het verbindend worden der enige
uitdelingslijst is op 1 April 1950 geëindigd
het faillissement van Petrus Cornells van
Nunen. bloemkweker te Breda, Dreef 78
Princenhage. Dit faillissement was uit
gesproken bij vonnis van de Arrondisse-
ments-Rechtbank te Breda van 25 April
Muziekexamens
Onder voorzitterschap van Lodewijk de
Vocht, directeur van het Conservatorium
te Antwerpen, werden door het Belgisch
Muziek College examens voor piano ge
houden.
Voor de lagere graad slaagde de heer
H. Vriens; voor Middelbaar Lager de
dames A. Huybregts en A. van Hooydonk.
deze laatste met onderscheiding, allen
woonachtig te Breda.
Compositie van stadgenoot
voor de radio
Op Eerste Paasdag om 12 uur zal in het
AVRO-programma een compositie voor
blaaskwartet van onze stadgenoot de heer
H. J. A. Bokhoven worden uitgevoerd.
Toneel in Ulvenhout
Na het grote succes met de opvoering
van het toneelstuk jn drie bedrijven
van wijlen de Bredase to-
Joh. van Eekelen, heeft
D.E.K. te Nieuw-Ginneken op veelvuldig
verzoek besloten om dit stuk nog eens te
spelen.- De datum van deze extra opvoe
ring is bepaald op de Tweede Paasdag in
de toneelzaal van de wed. Van Riel te
Ulvenhout.
Tevens, zal dan nog een blijspel worden
opgevoerd. De regie berust weer bij de
heer J. v. d. Wijngaard. De muzikale om
lijsting wordt verzorgd door de heer Ant.
van der Heijden.
ZONDAGSDIENST APOTHEKERS.
Tijdens de Paasdagen zal geopend zijn
de apotheek Motké—Poels, Vismarktstr. 20.
Wat men vindt
Op het bureau van politie, Veemarkt
straat 23. zijn op alle werkdagen tussen
10 en 12 en tqssen 14 en 16 uur inlichtin
gen te verkrijgen omtrent de volgendf
voorwerpen en dieren, welke aldaar van
27 Maart tot 2 April als gevonden zijn
aangegeven:
Etui met vulpen en vulpotlood; grijze
dameshoed; doos met papieren boorden;
zilveren broche; benzinedop auto; wit kin
derwagentje; tweepits gastoesteltwee
steps; ondergebit; twee jongensjassen; da
mesrijwiel; linker gymschoen (wit); enige
kinderschoentjes, handkoffer met speel
goed; zwaf-te rozenkrans: papieren van si
garenfabriek Hudson; vilten herenhoed;
sigarettenkoker met jaarkaart BBA;
hoofddoek; geruite das; een portemonnaie;
enig los geld; handschoenen en honden.
„Zonsopgang",
neelschrijver
Zwitserland
(aanmelden vóór 13 April a.s.)
I Frankrijk
Engeland i
I Breda Ginneken j
Voor de twintigste maal
behaalde hij het N.O.C.-
diploma
De heer A. K. Steup, voorzitter van de
Bredase Sportraad, heeft voor de twintig
ste maal de vaardigheidsproeven voor
het N.O.C.-diploma met gunstig gevolg
afgelegd. Dit was voor de Sportraad aan
leiding om zijn voorzitter gistermiddag
in intieme kring te huldigen. Deze huldi
ging geschiedde in de receptiezaal van het
stadhuis in tegenwoordigheid van burge
meester mr dr Claudius A. Prinsen
wethouder mr A. A. M. Struycken en de
gemeente-secretaris, mr Ph. van tVoensel
De vice-voorzitter. mr A. M. Brouwers,
noemde het een grote prestatie om twin
tigmaal het N.O.C.-diploma te behalen.
Dit feit wordt landelijk hoog aangeslagen,
hetgeen wel bewijst de huldiging, welke
de heer Steup in Den Haag ten deel is
gevallen. Daarom wilde de Sportraad niet
achterblijven. Mr Brouwers dankte de
heer Steup voor alles wat hij ln Breda op
sportgebied reeds gedaan heeft. Steeds
heeft hij op de bres gestaan voor de sport,
welke de mens veredelt en lichamelijke
krachten geeft. Als blijk van waardering
bood mr Brouwers het Olympisch Log
boek namens de sportraad aan. Mevrouw
Steup werd verblijd met een fraai bou
quet.
Fred Doidge. de Nleuw-Zeelandse mi
nister van buitenlandse zaken, heeft mede
gedeeld. dat Nieuw-Zeeland binnenkort
zijn diplomatieke vertegenwoordiging uit
Moskou zal terugtrekken en zijn legatie
aldaar sluiten. De minister zei dat de ver
hoging van de wisselkoers van de roebel
de moeilijkheden had verzwaard voor de
kleine landen wat betreft het aanhouden
van een vertegenwoordiging in de Sowiet-
Unie
De Nieuwzeelandse zaakgelastigde te
Moskou. Patrick Costello. heeft Andrei
Gromyko, de Sowjet-Russische plaatsver
vangende minister vpn buitenlandse zaken
Nvan dit besluit op de hoogte geste'.d. Deze
stap wijat niet op enige verbreking van
diplomatieke betrekkingen, aidue CoeteUo.
Burgemeester Prinsen noemde de heer
Steup een voorbeeld van ontzaglijke vita
liteit. De voorzitter van de Sportraad,
aldus de burgemeester, heeft altijd op
de bres gestaan om het leven van andere
mensen blijer en mooier te maken. Het
gemeentebestuur heeft nooit een tever
geefs beroep op hem gedaan. Daarom
wenste Breda's eerste burger deze sport
man in hart en nieren van harte geluk
met het verrichten van deze bijzondere
prestatie, die nog door niemand in den
lande is geëvenaard.
Ten slotte dankte de heer Steup. mede
namens zijn vrouw en dochter, voor de
hem ten deel gevallen hulde. In het be
halen van het N.O.C.-diploma heeft hij
nooit een grote prestatie, maar eèn waar
devolle leidraad voor het verkrijgen van
lichamelijke vaardigheid gezien.
Na afloop bleef men nog geruime tijd
in prettige stemming bijeen.
V.S, willen Bonn in
Raad van Europa
De Amerikaanse minister van buiten
landse zaken. Dean Acheson. heeft
medegedeeld, dat ingevolge een overeen
komst tussen de betrokken landen om
streeks 15 Mei te Londen een bijeenkomst
van de raad van het Atlantisch Pact (de
ministers van buitenlandse zaken) zal
worden ge<houden.
Hij verklaarde verder, dat de Ameri
kaanse regering wenst.'dat de regering
van Bonn het voorstel om lid te worden
van de Raad van Europa onmiddellijk zou
aanvaarden.
Men verwacht. <Jat Acheson op de bij
eenkomst te Londen een gemeenschappe
lijke verklaring tegen de verbreiding van
het communisme in Zuid-Oosit-Azië. zal
voorstellen. Deze verklaring zou geen ge
meenschappelijk program van economi
sche en militaire hulp beogen, aldus
functionarissen te Washington.
Chirurgische triomph. In het Henry Ford
ziekenhuis te Detroit zijn artsen .erin ge
slaagd een vijf dagen bewaard stuk van
IS centimeter van de aorta (hartslagadprt
Dit verhaal speelt op de eerste Paasdag in het Rusland van na de
revolutie. Behalve dat dit feest een religieuze betekenis heeft, wordt
het ook als een symbool van de komende lente gevierd; de volksmond
noemt het daarom ook het feest van de smeltende sneeuw. En hoe kan
men zo'n stralende lente-Zondag beter doorbrengen dan op de manier
van onze held Pasjka?
Een Zondagswandelingetje door het park dat is tevens een prachtige
gelegenheid om zijn medemensen beter te leren kennen.
Pasjka Kokoesjkin ging op Paaszondag 's avonds tegen 6 ufar uit. Hij
begon zijn wandeling door het park met een bezoek aan het Paviljoentje
„De Paddenstoel-' en dronk daar een glas bier, waarmee hij blijk gaf van
een juiste opvatting van het leven èn van matigheid. Daarop kocht hij
bij een stalletje een zakje gebrande zonnebloempitten en sloeg de-grote
laan in.
"VTALENTÏN KATAJEW
1897 als zoon van een
in
een leraar in
Odessa geboren. Reeds in het jaar
19C9 publiceerde hij. nog op het
gymnasium zijnde, zijn eerste ge
dichten. In 1915 nam hij dienst als
oorlogsvrijwilliger en vocht aan het
Westelijke-Russische front. Gedu-
dende de burgeroorlog vertoefde hij
in de Oekraïne en werd verschil
lende malen zowel door de Roden
als door de Witten gevangen gezet.
Sinds 1922 woont hij in Moskou. Be
halve twee grote romans versche
nen er van zijn hand vele vertel
lingen en een blijspel.
Öxrö+l
Een blijmoedige Paasvertelling
HENRIETTE
VAN EIJK
Onderweg sprak een zigeunerin hem I
aan.
„Kom ventje, zal ik je de toekomst voor
spellen. ik zeg je de waarheid, naar wie
je verlangt zal ik je zeggen, alles wat
je op je hart hebt. alles vertel ik. niets
zal ik verheimelijken. En daarvoor geef
je die ou$e zigeunerin dan een paar ko
peken. Als ik de lijnen van je hand mag
zien. komt alles in orde, maar anders zal
het je berouwen."
Pasjka dacht na en sprak „waarzeggen
is onzin, maar jij moet ook wat voor Pasen
hebben. Hier. een etuiver, en laat me nu
je leugens maar eens horen
De zigeunerin stopte de stuiver in haar
kleurige, rok en toonde haar zwarte tan
den. „Een onaangename ontmoeting wacht
je. jonge man, die je verdriet zal doen.
Want een oude man zit je in de weg. maar
vrees niet, jongen, vrees niet, al krijg
je door een mes moeilijkheden. Vrees je
vrienden niet. vrees je vijanden en de
groene papegaai brengt je geluk in je
leven
De zigeunerin liep op haar blote voe
ten verder en ook Pasjka vervolgde zijn
weg. bij zichzelf denkend: „Ze liegt niet
slecht, die ouwe
Zo kwam hij bij het terrein, waar de
kermiskraampjes stonden. Hij probeerde
achtereenvolgens alle amusementen, die
daar geboden werden en belandde ten
slotte bij een fotograaf. Tegen een schil
derachtige achtergrond liet hij een foto
van zich maken. Hij trok daarbij een
uiterst heldhaftig gezicht. Tien minuten
later kreeg hij het nog vpchtige portret en
was zeer trots op zichzelf, zozeer zelfs, dat
hij nauwelijks kon geloven, dat dat werke
lijk Pasjka was. Hij stopte de foto in zijn
zak en liep verder.
Voor een kraampje stonden een massa
mensen. Hij hoorde de klank van metaal
en een luid gejuich. Op zijn vraag, wat er
aan de hand was, antwoordde een van de
omstanders hem, dat je hier met ringen
kon werpen. „Je kunt een samowar win
nen."
Pasjka keek over de hoofden van de
anderen heen, nieuwsgierig naar het
kraampje, dat hel verlicht was. Op drie
rijen van boven eikaar gebouwde planken
stonden messen met de punt naar boven.
Tussen die messen lagen de verlokkende
prijzen. Op de onderste plank dozen bon-
born. snoep en koekjes, op de middenste
wekkers, pannen en mutsen en op de
bovenste, bijna tegen het plafond, in het
halfduister bijzonder verleidelijke dingen:
twee balalaika's, een samowar, gele laar
zen, een accordeon, een koekoeksklok en
een gramofoon. De ringen moesten om een
mes geworpen worden en men kreeg dan
het voorwerp, dat er naast lag. Maar het-
was haast onmogelijk een ring om de mes
sen te gooien: het staal was zo buigzaam,
dat de ringen afketsten. Heel interessant.
Pasjka baande zich een weg met zijn elle
bogen door de menigte en kocht van een
oud bebrild mannetje aan de kassa voor
25 kopeken veertig ringen. Een man, die
nog bezig was zijn kunsten te vertonen,
had weinig succes. De ringen vielen op de
grond. Woedend en met een rood hoofd
droop hij af. Nu was het Pasjka's beurt.
„Dus", vroeg hij "ten overvloede, „als ik
om het onderste mes een ring gooi. krijg
ik een zak snoep, en iets hoger een wek
ker En voor de samowar moet ik vlak bij
het plafond mikken ?-
Het oude mannetje knikte opverschillig
van ja.
Pasjka haalde zijn nieuwe foto uit zijn
zak. legde die op de toonbank en wilde be
ginnen. Maar plotseling verstarde hij.
Naast de planken zat op een stoer met de
handen netjes in haar schoot, een jong
meisje, dat er zó lief uitzag, dat het
Pasika zwart voor ziJn ogen werd. Het
meisje stond op. reikte Mem de ring
die hij van schrik had laten vallen
en lachte hem heel verstolen toe. Pasjka
was verloren. Hoewel hij de ene ring na
de andere wierp, zag* hij niets anders dan
het meisje, wier lange wimpers neerge
slagen waren en wier mondje op een kers
leek. Toen hij zijn veertig ringen ver
speeld had. raapte zij ze on en keek
PasJka met grijze ogen aan Hij gaf nog
een* 25 kooeken uit. maar ziin aandacht
was niet bij het spel en toen hi1 een roe
bel verloren had. liep hij weg En ter
wijl hij al dromend door het park doolde,
beeefte hij. dat hij wanhopig verliefd was.
T\E HELE MAAND ging Pasjka Zondags
A-' naar het kraampje om ringen te wer
pen. De helft van zijn loon verspeelde hli;
hiJ ging zelfs niet met vacantie. omdat hij
ziin beurt had laten voorbijgaan.
HJj dacht alleen aan het meisje, dat hem
iedere keer met neergeslagen ogen de rin
gen overhandigde. Vaak bloosde ze daar
bij Maar hoe PasJka ook ziJn best deed.
het lukte hem niet. haar alleen te spre
ken. Steeds paste het oude bebrilde man
netje op en keek hem boos aan. Maar één
keer was het mannetje er niet en PasJka
zei met kloppend hart„Hoe heet U
„LudmiUa", fluisterde het meisje. „Maar
fk ken U goed. U hebt uw foto bij de
•eerste keer laten liggen en die heb ik
bejvaard. Die ie zo- mooi. dat lk onmid-
del'iik verliefd geworden ben.
Hoe heet U V'
„Pasjka. Zullen wij «smen naar de
bioscoop gaan V'
„Gaat niet. mag ik niet van mijn vader."
„Wat geeft dat nu
- „Lieve hemel, dan kom ik het hul»
niet meer fn. Wij wonen in de Pogwirin-
DASJKA VERBEET zijn verdriet, ging
naar de markt en kocht een
scherp keukenmes. De winter kwam en
ging. Pasjka ging regelmatig naar zijn
werk. maar 's nachts zat hij thuis en de
buren hoorden een fijn geluid van rin
kelend metaal.
Ze wisten niet. wat hij uitvoerde. Of hij
guitaar leerde spelen
Toen kwam de lente en het werd weer
Pasen. Pasjka was mager geworden en
zag er dreigend uit. Het ringenkraampje
ging weer open.
Op de eerste Paasdag baande Pasjka zich
weer een weg door de kijkers en ging
naar de kassa. Ludmilla werd doodsbleek,
toen ze hem zag en de vader zette "zijn
bril recht en deed een stap achteruit.
„Mag ik even. kameraad." bromde
Pasjka. duwde iemand opzij en knikte, de
oude man negerend, tegen het meisje Hij
wierp drie roebels neer, en de menigte
ginnegapte. „Huur meteen maar een wa
gen om de Samowar te vervoeren, kame
raad
Maar Pasjka wierp, zonder op die grap
jes te letten, zijn eerste ring. die met een
tinkelen<j geruis om een mes viel.
De oude man krabde nadenkend aan zijn
neus en legde een doos bonbons voor
Pasjka neer Die schoof het pakje ter
zijde en wierp nonchalant zijn tweede
ring Even licht en zeker viel deze om
een ander mes. De oude had niet eens tijd
om naar de plank te lopen, want de ene
ring volgde de andere en alle vlogen ze
om de messen. De menigte verstomde. De
oude eigenaar stond er verslagen bij. Een
zweetdruppel kroop langs zijn voorhoofd
en zijn broek zakte een beetje af Pasjka
leunde elegant tegen de toonbank en
«peelde met zijn ringen.
„Nu. hoe Is het vadertje, krijg ik Lud-
millotsika vroeg hij zacht en keek on
verschillig voor zich uit.
straat nummer 2. Mijn ouders zijn erg I
streng."
Daarmee was het gesprek ten einde,
want de vader kwam aan en keek boos
naar zijn dochter. PaSjka ging weg en toen
'hij de volgende Zondag terugkwam, was I
het stalletje gesloten, want het was nu
herfst geworden. Op het blauw geschil- I
derde luik zat een groene papegaai met i
een rose staart, die een ring in zijn sna
vel hield. Toen dacht Pasjka aan de
woorden van de zigeunerin: een oude man
zit je in de weg. moeilijkheden door
een mesde groene papegaai brengt
je geluken hij werd onbeschrijfelijk I
kwaad op de oude waarzegster. Hij rfcnde I
naar de Poswirinstraat no. 2 en voor het
huis speelde een draaiorgel, waarop een
groene papegaai zat.
Naar boven kijkend ontdekte Pasjka tus- I
sen de gordijnen en ficusplanten Ludmilla.
Maar een oude vrouw met een doek om
het hoofd schoof het meisje weg en dreig
de Pasjka met haar vinger.
Die sleepte zich naar huis en wist twee
weken lang' geen raad met ziphzelf.
Op de derde Zondag maakte hij zijn pak
met wat koude thee schoon, deed een rose
das om. poetste zijn schoenen en met de
moed der wanhoop begaf hij zich op weg.
om Ludmilla's vader om de hand van zijn
dochter te vragen. Ludmilla zelf deed de
deur open maar hij liep haar voorbij, zo
naar binnen, waar haar ouders met aan
dacht aan het theedrinken waren en zei:
„Wel bekome het U. vadertje, jnoeder-
tje, maar zonder Ludmilla kan ik niet
leven. Hier sla ik. ik kan niet anders:
metaalbewerker van mijn vak. zesde
klasse, met extra vergoeding, lid van de
vakbond sinds 1917, drink geen brandewijn
en hoef niemand alimenten te betalen, dus
dat is ook in orde."
„Ik ben je vadertje niet." riep het oude
mannetje woedend, „en mijn vrouw is je
moedertje niet. begrepen
„Ja." viel dc moeder hem bij. „wat is
dat voor een manier van doeri'Wij heb
ben wel andere gegadigden voor Ludmilla.
Metaalbewerker zesde klasse Vorig jaar
konden wij een concierge krijgen en die
hebben wij eruit gegooid Mijn huis uit.
burger Wij hebben geen metaalbewerker
nodig, zeker niet
„Ik verdien wel duizend roebel met mijn
kraam", pochte de vader strijdlustig. „En
aan prijzen heb ik nog vierhonderd roebel.
Ludmillotsjka krijgt een man met geld,
om de zaak uit te breiden. En schiet nu
op
„Dus ik krijg haar niet vroeg Pasika
met wanhopige stem. „Goed. maar jullie
zult nog *gens aan mij denken. Tot ziens
Ludmillotsjka, geef de moed niet op en
wacht."
Maar Ludmillotsjka zat handenwrin
gend op een koffertje en snikte.
„Je krijgt haar niet", was het ant
woord.
„Best", zei Pasjka slaperig. „Hè jongen
ga eens een wagen halen, dan krijg jij de
samowar. Op zij. vadertje."
Pasjka's gezicht werd ijzig. Zijn aderen
zwollen op <tijn voorhoofd en de ringen
schoten als bliksemstralen uit zijn vin
gers. De messen gonsden. De menigte
raasde en tierde en word steeds groter.
Pasjka keek haast niet meer naar het
doel.
Het was verschikkelijk. Geen enkele
ring faalde. Vijf minuten later was alles
ten einde.
De mensen gingen uiteen en naast het
kraampje stond de wagen.
„Opladen." zei Pasjka. „Alles opladen,
want ik kan er mee doen wat ik wil. De
hele winter heb ik geoefend, ik heb haast
niet geslapen. Als ik wil. behoud ik de
rommel en als ik het niet wil hebben,
gooi ik alles in het water."-
De menigte juichte. Onder de toeschou
wers begonnen vrijwilligers de wagen
vol te laden.
„Wat doe je nu toch." huilde de oude
man bijna. „Hoe kan ik nu nog naar huis
gaan. mijn zaak is kapot. Wil je de boel
heus in het water gooien
..Ja." zei Pasjka. „naar de vijver
Omringd door een joelende mensen
massa reed de wagen langzaam naar het
water. Pasjka nam eerst de leren laar
zen en wierp die in de vijver. De menigte
stond met open mond toe te kijken.
„Halt", riep de oude man met een
vreemde stem en rende naar de kar.
„Niet het water in
Toen legde Pasjka zijn hand op de prij
zen. die hij net gewonnen had en zei met
neergeslagen ogen zachtjes: „Nu voor het
laatst, vadertje. Alle mensen zijn mijn ge
tuigen. Geef mij het meisje, dan krijg jij
de hele rommel terug. En ik zal niet meer
in de buurt van je tent komen. Maar an
ders laat ik je fpilliet gaan, vadertje.
Zonder Ludmillotsjka kan ik niet meer
leven."
„Neem haar maar", riep de oude man
en zwaaide met zijn hand. „Haal haar
maar"
„Ludmillotsjka zei Pasjka en liep van
de wagen weg en werd doodsbleek. Daar
stond ze naast hem en verborg verlegen
haar gezichtje in haar mouw. Ze bloosde
zó, dat zelfs haar handjes rose werden.
„De zitting is ten einde, burgers, ga
naar huis," zei Pasjka en nam de arm
van het jonge meisje, maar zo voorzich
tig. alsof die van porselein was.
Het hele park geurde naar de lente, de
maan stond scherp als een mes hoog aan
de hemel, haar licht bfak in het water
van de vijver en de golven maakten er
grote en kleine ringen van. die op leven
de. gouden trouwringen lekep.
T.IET LAM LIEP door het dorp met een krans dottersbloemen op zijn kop en
eeiv gong aan een rose zijden lint om zijn nek. Soms bleef het staan, sloeg
met eenNyan zijn voorpoten op de gong en riep: „Vannacht om twaalf uur spoed-
bijeenko/nst van alle leden van de Paasdierenbond in de herberg Manke Maarten.
De Paaikoe houdt een rede' Prijs der plaatsen, consumptie inbegrepen, één ei!'
„Wat 'wil d^k dier? Wat zegt dat dier?" vroegen de mensen, en ze lachten en
vonden, dat hfet gewoon voor gek liep met die gong. Maar het lam liep niet voor
gek. het was i)n functie als omroeper van de bond. Het had een harde blaatstem
en als de dorpelingen maar goed hadden geluisterd, zouden ze best begrepen
hebbefTvtfaarom het ging.
Tóch/zouden ze geen van allen in het holst van de nacht naar de herberg van
Manke Maarten zijn gegaan om eens te kijken; het verhaal ging namelijk, dat het
m'die herberg spookte. Zodra het donker was. werd er gezegd, bewogen zich
vreemde kleine dieren door het huis. Jaren en jaren geleden had er op die plek
een stroper gewoond en er werd zonder meer aangenomen, dat het de geesten I
van de door hem omgebrachte hazen, konijnen en fazanten waren, die de herberg
onveilig maakten. Tóch leken de spookdiertjes eigenlijk het meefct op zwarte
katten. Ze hadden fosforiserende groene ogen en soms waren ze een beetje door
zichtig. Ze schoten door de schemerige gelagkamer, ze gluurden om de hoek van
de bierpomp. ze liepen in een rij achter Manke Maarten aan. als die naar de
keuken ging om zijn avondaardappels te koken. Ze speelden tussen de appels en
koolrapen op zolder. Ja. ze zaten zelfs in Manke Maartens bed. Manke Maarten
zelf trok er zich niet veel van aan. Hij had kind noch kraai en de spookdiertjes
gaven tenminste nog wat vertier in huis. Als ze te lastig waren joeg hij ze weg
met een bezem. Dan bleef het soms urenlang rustig.
TTET LAM LIEP de hele morgén met zijn
-"■ gong op en neer door de dorpsstraat.
Om twaalf uur ging het een kom room
drinken in de herberg.
Manke Maarten zei: „Jullie mogen hier
vannacht vergaderen zoveel je wilt. AJs je
maar weet/dat de spookdiertjes meeverga-
deren. En dat ik naar bed ga. Maar vertel
me even. wat wil de Paaskoe met deze
bijeenkomst?"
De zaak zat zó: De merrie van de bak
ker had zichzelf uitgeroepen tot Paas-
paard. „Er zijn Paaskippen en Paashazen
en Paaslammeren". zei ze. ..Er is zelfs een
Paaskoe. Waarom zou er dan geen Paas-
paard zijn?"
Zodra de revolutionnaire theorie van de
bakkersmerrie bekend werd. was de koe
met opgestreken zeilen naar de bakkerij
gegaan en had haar te spreken gevraagd
Maar de merrie was bijna nooit thuis, ze
rende de hele dag met de bakkerszoon
langs de landwegen om bruin brood en wit
brood en roggebrood rond te brengen. Niet
vóór die morgen was de koe er in geslaagd
het paard aan te treffen in zijn stal.
De koe was met de deur in huis ge
vallen. „Wij nemen het niet", had ze ge
zegd. „We laten ons niet in de wielen
rijden!" Maar de merrie was de goeiigheid
zelf gebleven. „Kom. kom Het is he
lemaal niet mijn bedoeling jullie in de
wielen te rijden. Ik wens samenwerking.
Pasen is tenslotte een groot feest. Het leek
me goed er wat meer dieren in te betrek
ken."
Meer dieren? Of een paaspaard alle«n
niet erg genoeg was!
Het is niet prettig alles op te schrijven
wat de kog daarop zei tegen de merrie.
Het was zó onaardig. Het kwam onge
veer hier op neer: heb het hart niet je
met onze zaken te bemoeien! Toen had ze
zich omgedraaid en was onder verachte
lijk staartgezwiep de stal uitgelopen. Ze
had het lam met zijn gong het dorp inge
stuurd om aan te kondigen, dat er van
nacht vergadering zou zijn. Zij, als voor
zitster van de bond. wilde de volgende
dag bij het ochtendkrieken aan het hoofd
van een stoet hazen, kippen en lammeren
een bezoek afleggen bij de bevriende di
rectie van een worstfabriek om te zeggen.
dat er in de stal van de bakker een sma- I
kelijk paard voor het grijpen stond.... j
Intussen had de merrie een vreemde
ontmoeting. Juist toen ze op het punt
stond met het bruine brood, het witte i
brood en het roggebrood uit te rijden,
kwam slager de Kerver niet zijn dochter
Magdalena aangewandeld.
„Heb je ooit zo'n mooie vette Paaskoe
gezien?" vroeg Magdalena aan de bak
kerszoon. die op de bok zat.
„Nee", zei de bakkerszoon, „nooit. Mijn
moeder vraagt of jullie een mals lende
stukje voor ons reserveren."
De slagér noteerde de bestelling in zijn
opschrijfboekje. En ineens begreep de
merrie, dat er met deze koe. deze brutale,
verwaande koe. iets vreselijks zou gpan
gebeuren. Ze zou door het dorp schrljderf.
trots als een pauw. Er zou een krans van
bloemen om haar hals hangen en ook de
slager, in een schone witte jas, zou deel
uitmaken van de feeststoet Het paard
ging langzamer lopen. „Huup", riep de
bakkerszoon op de bok. „niks huup".
gromde de merrie, „ik moet een plan ma
ken'. en ze liep stapvoets, de hele weg
naar huis. met een diepe rimpel van het
nadenken tussen haar grote, angstige
ÜE HERBERG van Manke Maarten lag
een eindje buiten het dorp. Het was
nacht. De maan scheen. De bakkersmerrie
galoppeerde de landweg af, tot ze ineens
tussen wat donkere boomstammen door,
twee kleine ramen zag, \vaardoor licht
nair buiten viel. Dat moest de herberg
va(i Manke Maarteri zijn. De vergadering
was nu natuurlijk in volle gang De arme
koe zou het hoogste woord hebben
Toen de merrie in de kring trad, namen
de Paasdieren een dreigende houding aan.
Maar ze hief een voorbeen op en zei:
„Wacht even. Luistert. Ik heb 'n afschu
welijke boodschap...." en toen verteld®
ze het verhaal van de slager en het
mes. Ze eindigde met te zeggen dat ze
gekomen was om te helpen. „We zullen
solidair zijn. We zullen in een kring om de
koe gaan staan en haar verdedigen tot
onze laatste druppel bloed!"
Het gevolg hiervan was. dat de dieren
na vijf minuten allemaal weg waren. Al
leen de koe en het paard bleven in de
gelagkamer achter. De merrie zuchtte.
„Het enige." zei ze. „het allerenige is, dat
ik nu meteen, vannacht nog, naar de sla
ger ga en met hem praat. Met z'n allen
hadden we hem de wet kunnen stellen,
maar nu moet ik bet op een andere ma
nier proberen. Ik zal trachten hem om te
kopen met haver en hoefijzers en alle da
gen een uur kosteloos rijden. Maar het
is levensgevaarlijk. Best kans, dat hij mij
slacht in plaats van jou
De koe zei niets, ze huilde. „Ik zal je
thuisbrengen vóór ik naar de slager ga,"
zei het paard zacht. „Kop op, koe!"
Nadat ook de koe en het paard de gelag
kamer hadden verlaten bleef het een ogen
blik stil. Toen schoten plotseling uit alle
hoeken en gaten de spookdiertjes te voor
schijn. Ze sloten zjch aaneen, ze zigzag
den schouder aan schouder op de maat
van vreemde muziek de deur uit. naar het
dorp, naar het huis van de slagerZe
gleden naar binnen, door de kier van het
raam. ze gingen de trap op naar boven,
naar de slaapkamer. In een kring zwier
den de zwartfluwelen duiveltjes om het
bed Ze zaten op de deken en staarden de
slager aan met hun vreemde lichtende
ogen Ze fluisterden hem de vreselijkste
verhalen in het oor, hoe de Paaskoe zou
worden geslacht en hoe ze zou terugkomen
als spookkoe. hier. in de kamer van de
slagerAlle dieren, die met Pasen
worden gedood, worden spookdieren. Net
als wij, net als wij
Toen belde de merrie aan de voordeur.
De schimmen verdwenen. De slager veeg
de met zijn mouw het zweet van zijn voor
hoofd. stapte uit bed. schoof het raam op
en keek naar buiten.
„Mag ik even boven komen?" vroeg de
merrie, schor van zenuwen, „Ik wilde u
spreken, over de Paaskoe...'."
„Ik wil nooit meer iéts te maken hebben
met een Paaskoe!" riep de slager. „Die
van nu kan. wat mij betreft, weer melk
koe worden. Ze kan doen wat ze wil."
De merrie steigerde van verbazing en
vreugde. „Dus u bedoelt, dat u haar niet
zult slachten, met het mes? Als dat zo is.
als dat werkelijk zo-is, zal ik u morgen
twaalf warme gemberbolletjes voor uw
ontbijt brengen."
De merrie hééft de slager zijn twaalf
warme gemberbolletjes gebracht.
De koe is de eerste dagen dankbaar ge
weest. maar later is zij kwaad gaan spre
ken van de merrie, als gevolg van een
•minderwaardigheidscomplex. De overige
Paasdieren: de hazen, de kippen en de
lammeren, durfden zich aanvankelijk niet
meer te vertonen, maar toen ze weer te
voorschijn kwamen, bleken ze elkaar zó
te hebben opgestookt, dat ze als één man
de allerafschuwelijksie leugens over de
merrie zijn gaan rondstrooien. Het arme
dier is tenslotte maar met stille trom ver
trokken naar een bakker ln een ander
dorp....
AAN de Westkust van Chili lipt in de
Grote Oceaan een eilandengroep,
Oceaniè, waarvan het Oostelijkste eiland
de merkwaardige naam Paaseiland draagt.
Die naam heeft het te danken aan de
Nederlander J acob Roggeveen, een
Middelburgse notaris uit de achttiende
eeuw. Hoe een notaris ertoe kon komen
een ontdekkingsreis te organiseren wordt
U duidelijkals we iets uit zijn leven
vertellen.
Zijn vader Arent Roggeveen was een
bekend zeevaartkundige, die daarnaast
nog het merkwaardige ambt van gouseer-
der. d.i. wijnproever, had. Arent be
oefende bovendien wiskunde, cosmografie
en aardrijkskunde en gaf les in de
theorie van de zeevaart. Zijn zoon had
aanvankelijk meer zin in het leven van
landrot, werd opgeleid in staatszaken en.
na een tijd als notaris werkzaam te zijn
geweest, vertrok hij in 1706 naar de Oost
om er Raad van Justitie te worden.
Negen jaar later keerde hij op vader
landse bodem terug, maar was een totaal
ander mens geworden. Zijn vrijzinnige
denkbeelden waren de Middelburgers te
bar en hem werd de toegang tot de stad
ontzegd. Op aansporing van zijn vader
besloot Jacdb Roggeveen een wereldreis te
maken in de hoop, nieuwe gebieden te
ontdekken. In vier jaar tijds vergaarde hij
de nodige gelden, zijn vader tekende een
aantal zeekaarten en. nadat de West-
Indische Compagnie hem drie schepen
had toevertrouwd, koos hij op 16 Juli 1721
zee. Zijn bedoeling was om Kaap Hoorn
te zeilen, om het nog onbekende Zuidland
te ontdekken. De reis verliep voorspoedig
en Kaap Hoorn werd in het voorjaar van
1722 bereikt. Toen koerste de kleine vloot
Noordwaarts op zoek naar onbekend land
en op Paasmorgen van dat jaar scheen
het doel bereikt. Groot was de teleur
stelling toen het ontdekte land slechts
een oppervlakte bleek te hebben van circa
honderd vierkante kilometer en dus on
mogelijk Zuidland kon «ijn.
De schepelingen gingen aan land en
ontmoetten vreedzame Inboorlingen, die
op het onherbergzame eiland een bestaan
vonden in de visvangst en de teelt van
tropische producten. Na de beide Paas
dagen op het eiland te hebben vertoefd,
stak dé vloot weer in zee om na lange
omzwervingen in Oost-Indië terecht te
komen waar de schepen door de Oost-
Indische Compagnie verbeurd verklaard
werden. Ontmoedigd kwam Jacob Roggé-
len weer in Middelburg aan. waar hij
rijn bevindingen te boek stelde en in 1729
overleed.
Inmiddels was echter het licht gevallen
op de eilandengroep aan de Chileense
Westkust en ®ndere mogendheden kregen
hiervoor belangstelling. Een andere ont
dekkingsreiziger. James Cook, trok er
op uit en hij stichtte aan de enige lan
dingsplaats in de moeilijk toegankelijke
kust de Cookshaven. Later nam Chili het
bestuur van de eilanden over en stuurde
zendelingen naar de Polynesiërs; de koop
lieden begonnen zich voor de bananen,
de bataten en het suikerriet te interes
seren.
In 1888 werd er een Chileense straf
kolonie gevestigd, waar vele misdadigers
werden opgeborgen, van wie sommigen
zich vermengden met de inboorlingen.
Thans telt dit 539 meter hoge eiland nog
een paar honderd bewoners. In de oorlog
schijnt het eiland nog een typische rol
te hebben gespeeld bU de strijd ter zee.
omdat om beurten schepen van de
Engelse en Duitse marine kwamen foura-
geren. althans volgens de mededelingen
vpn de bevolking.
Een merkwaardige bijzonderheid van
het eiland zijn de wonderlijke, vijf meter
hoge beelden, grof bewerkte steen-
monumenten. die daar overal worden aan
getroffen, merendeels afbeeldingen van
grote mannenkoppen. De meeste van dete
beelden, die uit lava zijn vervaardigd.
vindt men in en om de krater van de
grootste vulkaan op het eiland en een
plaatselijke overlevering geeft een ver
klaring voor hun ahnvvezigheid en ook
voor de merkwaardige lange oren, die
deze beelden kenmerken.
Volgens deze legende splitsten de oor
spronkelijke bewoners van het eiland zich
op een gegeven ogenblik in twee groepen.
Hun lichaamsbouw was aan deze splitsing
blijkbaar niet vreemd, want het verhaal
wil, dat de „kortorigen". die afstaftiden
van een zekere Hoatoematoea zich in de
laagvlakte terugtrokken terwijl de „lang-
origen" met de broeder van Hoatoema
toea, Machaa genaamd, zich om de top
van "de vulkaan nederlieten. Zo leefden
beide stammen in pais en vree. totdat een
„langoor" het op een dag in zijn hoofd
kreeg, dertig jonge knapen van de stam
der kortorigen op te peuzelen.
Dit werd door Hoatoematoea en de
zijnen bloedig gewroken, zo bloedig zelfs,
dat zij alle langorigen uitroeiden Men
denkt nu. dat de eigenaardige beelden de
vropgere langorige voorvaderen voorstel
len. wier geesten men door het eren van
hun beelden vreedzaam hoopt te stem
men. Ook de tegenwoordige bewoners van
Paaseiland hebben n.l. nog een groot ont
zag voor deze beelden.
Hoe dit nu ook zij. Paaseiland is alleen
voor vorsers nog van belang en zal
verder wel als een onbelangrijk eilandje
ln de Stille Oceaan voortbestaan, waarbij
slechts zijn naam nog een herinnering zal
vormen aan het roemrijke Nederlandse
verleden. Tenzij er vandaag of morgen
uranium wordt gevonden
Eert Paasei met levende have, begroet
met een ochtendkus van het Engeltt
filmsterretje Jane Hylton.
OCEAAN
De ontzaglijke
stenen beelden,
die nog altijd bet
geheim van de
Stille Oceaan xyn.
LOM in den lande wordt de hemel ten
tijde van het Paasfeest rood gekleurd
door de Paasvuren, die de jeugd ontsteekt.
Verschillende plaatsen in ons land, o.a.
Ede. Wageningen en Lochem hebben hun
Paasberg. een nabij gelegen heuvel, waar
op het Paasvuur wordt ontstoken. Vooral
voor de jeugd is het Paasvuur een zaak
van grote vreugde. De pret begint soms
al weken tevoren als het jonge volkje er
op uittrekt om bij elkaar te halen wat
maar even brandbaar is: hout. riet, oude
vaten, manden, bezems, kortom alles is
welkom. Onder het inzamelen wordt na
tuurlijk een liedje gezongen zoals:
Hout en stro zijn niet zo duur
Geef ons een bos voor 't Paasvuur.
Op een heuvel of, zo die ontbreekt. In
een weide stapelt men de brandstof op,
soms plaatst men in het m'dden van de
brandstapel een paal. op welke top een
rad is bevestigd. Ook hier weer een her
innering aan het oude Lentefestijn, het
Zonnefeest, n.l. het Zonnerad. Zodra de
houtmijt in brand gestoken is begint het
lievie leventje. Men danst en springt om
het vuur om als het vrijwel uitgebrand
is er overheen te springen. Uit volle borst
zingt méh. terwijl het bekende Paas-
deuntje:
Hei Koerei. Hei Koerei
Een ei is geen ei.
Twee ei is een half ei.
Drie ei is een Paasei!
Hier en daar laat men een racj. opge
vuld met strd en rijshout, na het in brand
te hebben gestoken van de Paasheuvel
rollen. Het volksgeloof wil. dat de akkers,
waarover het brandende rad dan verder
zijn loop vervolgt, bijzonder vruchtbdag
zullen zijn.