Ljjker
GOUD5CHECOUBANT
WEÈPBEmaiT
l.1:
JS
LTEN
Tropendienst eindigt
lekke barakken
el
■M
o
et
.50
Vrees verlamt de kracht
van
3.50
3.50
.1.50
in
■N
Cripps kondigt weer een jaar
van soberheid aan
de Europese landen
de
Tweeduizend
man
Geen concessies
arbeiders
aan
middenstand
en
ii
BELGISCHE OORLOGSINVALIDEN
BEZOEKEN NEDERLAND
Mr Stikker
Europa’s eenheid
over
I.-
van
d. Zaan
a.
De laatste loodjes
Modder en regen
PARATEN
De Engelse begroting
---Jb-
Brand in pakhuizen
oliefabriek te
Wij moeten wederzijds bereid zijn
tot opofferingen
R-
„Vrede kan en zal
worden bewaard”
GROOT GOUDA
op
Teleurstelling in
liet Lagerhuis
Koog
„HET IS EEN TRIESTE BOEL
Nederlandse regering
pijnlijk verbaasd
Over beschuldiging van
Djakarta
op
Celebes geland
Nederlandse officieren
ontwapenden K.N.I.L.
Zuid-Celebes
'AG 18 APRIL' 1950.
Woensdag 19 April 1950
Prijs 10 cent per nummer
Prijs abonnement:
89ste Jaargang No 22956
ƒ0.33
per week
Markt 31 Telefoon 2745
per maand
Postrekening 48400
per kwartaal
n
'NZE
onze
IOONENBERG
4
LX
0 uur v.m. toi
Bleekersingel 1
boorapparaat, dat
uidan naar behoeft»
la sterke geluiden
ilddal van A ut o ma
controle.
i-Z. Hlllevliet 123;
)rkt 20. tal 10691;
•i zich zot
le opstanc
Directeur-Chefredacteur:
8. H. VAN DER KRAATS
werd
jk en
t de
•rzake
tering van de Ver.
ie vragen.
Chef-Exploitatie:
D. DE KLERK
verder
enkele
geven
g zal
loogd
meent
'ichzelt
•schuit.
grote
iar-
die
*es
iet
is
le
Belgische
gisteravond
Soestdijk, w
defi'
dep
onn
81-!
voorzitte
invalide/
jsinva-
l om-
"eykse
uuagse
voordeder
gelegent
Mr St
gevaar,
nistisctr
Italië
verdedi
acx iHgen
wereid-
ce. doch
ker was
der W(
eenl
tot di
de
i mai
meer
■d ij—
gezet
ten sl
;n het vuur deelna-
had men de brand
‘f brandweerlieden liepen
ingen op.
schreven:
>er we<„
i verkor,
■middel
tampen
a Nedei
bij, in driftige haast, want de toppei
„jele theetuinen, 's Avonds op de teru
de soldaten een kans, die in groepjes
te komen.
HEL
schreven aan
ig aldaar.
j dit ministerie
voor de tweede
commando
>mt en dat
op-
hun
in*
Mr Stikker
voorname br
wil graag wat
zijn thuiskomst
t in Indonesië
wel heel
.sopdrijving
sverzorging
doorgangs-
zonder
^petten
onze etalaSe
het
lit was
aor het
de devaluatie van
■otember j.l. vol
dingen aanmerke-
voor Engeland
Medan wor
igen uitr-1”
ingei
rtie
Het aai
ilgelegd.
reeds on<
de Avros (Al)
Rubberproduce
en de vakvereni
igen waarop
n diverse maatscl
•zelscht
oor i
•estei
itspanu»
Bij deze
prof, dr
Koningi
it, generaal-ma-
elhebber van het
de heer P.
i de Raad vt
ips.
r was van mening, dat de
over het algemeen bevreesd
drie dingen: „Het communls-
lalitaire regeringsstelsel, werk-
■n de mogelijkheid, dat de Euro-
er niet in zullen slagen eco-
ifhankelijk te zijn tegen de tijd,
de Marshall-steun ophoudt Mr Stik-
schreef dit laatste toe aan het feit,
grote dollafschaarste waarmee de
’se landen na de oorlog te kampen
Bijna
wind. In de nacht
iets kouder en bier en
dezelfde of iets hogere
van het minis-
rerzeese Rjjks-
Nederlandse
uit-
uit
het
Na de officiële ontvangst
meester Kolfschoten een
Luitenant-generaal Franci
neer St Gilles, de voorzitt
gische Bond van Oud-stri;
toespraak, waarin hij ’J
zijn, dat
tijd toch
door het
van Woensdag-
Bureau:
PER ASPERN
AD ASTRA
Wassend» maan
Zon op 5.33; onder 19 46
Maan op 6.16: onder 23 56
i Bernard Corthals. President
I hem de Nederlandse general
J. Dwars, voorzitter van de
van ontvangst en voorzitter vai
i van Oud-Strijders. Achter
majoor Dwars IV. Ch. J. M. van Lanschc
van de Nederlandse Vereniging van Ex-
Politieke" gevangenen.
Minder bewolking
Weerverwachting. meegedeeld
KNMI in De Bilt, geldig var.
avond tot Donderdagavond.
Minder bewolking dan vandaag,
overal droog weer. Weinig wind. In d
en vroege ochtend ie Ir
daar mist Overdag
temperaturen.
26 April
tWK.N°LL.1*S.'^
mdse Bond Het
1-majoor B. E.
militair attaché in Den
b.d. J. R Rijkens van de
ederlandse Vereniging Ons
•er J. Smallenbroek van de
-1945.
wc ».org van
uit over
ULaneil, ook
De de-
doorgangs-
r elke ver
gezel. Wie
in boord en
toet wor-
of veld-
Vijl
liden arrivcc
streeks kwart
Barrière. De
reis door Nee
den aan de l
commissie van ontvangst,
generaal-majoor b.d. J.
functie van voorzitter van de
Nederlandse Oud-strijders. de hf
J. M. van Lanschot van Jv N.
Vereniging van F -
uit de bezettingst.,— -
van Pareren
landse Militai
i d. van
le Nede
genet
Belgi
kolot
iklijke
en de
de oliefs
aan de Zaai
..loeg ontdekt
rand weer j:
was er geen
en pakhuizen, waai
verpakki “«matei
idden weldra als
van het Nederlandse
tarta meegedeeld, dat
i Zuid-Celebes
icieren zijn ont-
jekregen in
blijven, die door politie
jgt-Indonesië worden be
waakt. Gevreesd werd, aldus de woord
voerder, dat de troepen zich zouden scha-
ren’aan de zijde van de opstandelingen te
Makassar.
Naar uit
dag stakini.
berondernemir
matra. De act
op looneisen,
dat wordt stil
Er worden
voerd tussen
ging van
Sumatra)
onderneming'
behoren aan
1 op 11
rgarine-
Was er
de zaak
iterdocht. Juist
'uld van grote
van de concur-
ig van deze illu—
tg spitste haar oren
het onderaards ge-
ineberg. Ze keek het
t mompelde:
•an m’n eigen vlet
die conventie ni<
:ie-pot? En wat ii
•andering van d<
t de vor-
.«..den naar
jwillige ver-
onvoldoende
wenen.
iuen en
ich terrein.
izien-
rich-
echter
i jammer
schillende
kwesties
inenlandse aan-
rekend.
t voortdurende
Vaderlijke zorg
pELUKKIG duurt het verblijf daar
maar kort en in die tijd wordt voor
iedere demobilisant heel wat gedaan.
Door hen in dienst te roepen, heeft het
leger verantwoordelijkheden op zich ge
nomen en die worden tot in de kleinste
bijzonderheden nagekomen. Reeds lang
voor het tijdstip van zijn demobilisatie
heeft elke militair een grote inlichtingen
as.
■ept geschreven: iedere
"i ton per week boven
jren en verkopen. Het
obaat wondermiddel om het
concurrentieros aan het hol-
n, dat geen penicilline, noch
n er bij konden halen,
ikte het niet veel uit,
maar voor de kleinen
productievermeerde-
allen, dat ze het ook
Nog meer mocht
hogere boete, en
in de pot maar
resultaat was dra
300 ton, dat zoals
de markt
rine zweeft
Kijker,
oorlopsinvaiiden brachten
een bezoek aan het Paleis
..estdijk, waar zij. gezeten in hun auto's,
fileerden voor H.M. de Koningin. Een
eputatie werd door Koningin Juliana
ntvangen. Op de voorgrond links, de
I-jarige generaal Frans Kempeneer,
oorzitter Belgische Bond van Oorlogs-
n/um*en; vijfde van links, met baard,
>rdt geseind zijn Dins-
tgebroken op dertig rub-
■n ter Oostkust van Su
is merendeels gebaseerd
intal ondernemingen,
zou snel toenemen,
iderhandelingen go-
Igemene Vereni-
:enten Oostkust
srenigingen. De
wordt gestaakt,
rhappijen.
Een woordvoerder
leger heeft t» Djaki
alle K.N.I.L.-troepen op
door de Nederlandse offi<
wapend en opdracht hebben geki
de kazernes te blijven, die dooi
van de staat Ooi
•mende critiek van
ngtekort in Engel,
het woningbouwpro-
regering voor de komende
orden hersteld tot het oude
nieuwe woningen per jaar.
die de minister van financiën
idienen van zijn begroting hield,
nd ervan te overtuigen, dat
zal moeten blijven betrach-
jeperking van lonen, prijzen
B..iandhaafd moet worden om
grote kwaad van inflatie en werk-
heid te
ipps verl
□ond
r was van oordeel dat
ironnen waren waaruit.
fe insp
n de
ir bezie
en moes-
de erfe-
Grieks-
bescha-
Ihristelijke
inistische
e van het le-
het lot, en
i het ideaal
werkelijk de-
,vhe regering.
‘J 1 gelijke
Igemeen
De Nederlandse minisUfc.yan buitenlandse zaken, mr D. U. Stikker,
heeft te Rome in zijn hoedanigheid van politiek bemiddelaar van de
Marshall-landen en als voorzitter van de raad van de Organisatie voor
Europese Economische Samenwerking, een rede gehouden op de bijeen
komst van de raad van advies voor het Europese Hulp Programma,
welke gevormd wordt door vertegenwoordigers van de voornaamste
vakbonden in de Marshall-landen.
Mr Stikker zei, dat de tijd, de plaats en ook de omstandigheden van
de huidige vergadering van &e Raad van Advies uit de vakbeweging
zich uitstekend leenden voor een bespreking van enkele van de belang
rijke Europese vraagstukken.
De komende jaren zouden beslissen over de hoogst belangrijke vraag
of een duurzame vrede zou kunnen worden bereikt of dat een derde
verwoestende oorlog de Europese beschaving zou vernietigen. In dit
verband sprak mr Stikker als zijn diepe overtuiging uit, dat de eenheid
van Europa niet slechts wenselijk, dringend en nodig was, doch dat zij
ook kon en moest worden bereikt in het huidige tijdsgewricht. De een
heid van Europa was niet slechts iets van de toekomst maar in vele
opzichten een erfgoed van het verleden. Er waren tijden, dat de eenheid
van wat thans de Europese wereld wordt genoemd, werkelijkheid was
hadden, het gevolg was van veranderingen
in de politieke en economische v
structuur en dus niet van tijdelijki
van, permanente aard was.
Niettegenstaande onzekerheid en het ge
mis van een gemeenschappelijke orde in
het Europa van heden, geloofde mr Stik
ker, dat de vrede kon en ook zou worden
bewaard omdat alle Europeanen dit vurig
ingden.
Stikkei
igen 6e
grotere
.igen
jf en zeventig Belgische oorlogs
i arriveerden Dinsdagochtend
t voor tien aan de Bergeyl
gasten, die een tweedaaj
•derland zullen maken, wer-
grens verwelkomd door de
bestaande uit
Dwars in zijn
J“ Bond van
ud-strijders. de heer W Ch.
ischot van de Nederlandse
i Ex-Politieke Gevangenen
..gstijd, de heer F P. J. J.
van de Bond van Neder-
.andse Militaire Oorlogsslachtoffers, kolo
nel b.d. van het K.N.I.L. S. C. Plantings
van de Nederlandse Bond Het Mobilisatie-
kruis. generaal-majoor B. E. M. A. Ser-
vais. Belgisch militair attaché in Den
Haag, kolonel b.d. J. R Rijkens van 6e
Koninklijke Net,.
Leger en de heei
Stichting 1940—1.
bewaï
verlai
Mr Stikker was van mening, dat
deringen der Westeuropese iande
een grotere eenheid door vrijw
enigingen tot dusver totaal oi
waren om de grote geyaren af te
..die ons bestaan als vrije individt
naties bedreigen”. Op economist’
zo meende mr Stikker, was een aam
lijke mate van vooruitgang in deze i
ting gemaakt. Op politiek gebied
bleven de Europese volken zich
genoeg gedragen alsof zij op verst
planeten leefden, zodra zich
den. die tot de „binnenla-
iheden" werden gere’
stikker wees op het
dat school in de grote eommu-
:he minderheden in Frankrijk en
„achter onze gemeenschappelijke
ligingslinle'*-
Taak voor vakbonden
De voornaamste reden van het gebrek
aan vorderingen achtte mr Stikker voor
namelijk een morele en niet een materiële
kwestie. Hy weet dit aan „onze ongene
genheid om ons opofferingen voor elkan
der te getroosten”. De Europeanen dien
den de geest van offervaardigheid en on
baatzuchtigheid na te streven, die de vak
beweging tot een rots van kracht en een
positieve macht ter verbetering van de
wereld had gemaakt, aldus mr Stikker.
Wilde men. aldus mr Stikker, de Euro
pese samenwerking werkelijk
brengen, dan diende men vrijwillig
dierbare vrijwillige rechten op te
en de mogelijkheid te aanvaarden, dat
besluiten zouden kunnen worden genomen
aangaande kwesties van gemeenschappe
lijk belang „met minder unanimiteit”.
Mr Stikker besloot zjjn rede met de
woorden: Er ia een taak voor u allen, de
taak om uw leden te overtuigen, uw vol
ken, uw parlementen en uw regeringen.
Aarzelt niet, want slechts eenheid in west-
Europa op zoveel gebieden ais mogeiyk
is, zal leiden tot een evenwichtige Atlan
tische gemeenschap en het duurzame be
staan van onze vrije demberatieën ver-
zekereu.
De Britse regering heeft gisteren haar bestaan
in te dienen, die het land voor een nieuw jaar van
positie van de regering w<
weigerde de minister van
eisen van circa vijf mi
in de kosten van leverisc
het hof te maken door de belastingen te verlaj
voorstellen door het Lagerhuis zou nieuwe
De grootste concessie, die Cripps in zijn
begrotingsvoorstellen heeft gedaan, is een
verlaging van de tarieven voor de laagste
klassen der inkomstenbelasting met een
zesde. Het tarief voor de hoogste klasse
handhaafde hij echter onveranderd op 9
shillings per pond sterling. Als resultaat
van deze concessie zullen vele belasting-’
betalers jAarljjks ongeveer 11 pond en vyf
shillings minder aan de schatkist behoeven
af te staan. Het eindresultaat van de door
Cripps voorgestelde belastingwyzigingen
zal echter een verhoging van de inkom
sten der schatkist zyn met 1.800.006 pond
sterling per jaar.
De minister van financiën, wiens begro
ting voorziet in een totaal aan ontvangsten
van bijna 4 milliard pond sterling, kon
digde behalve eerdergenoemde concessie
de volgende veranderingen aan:
Het standaard-benzinerantsoen, dat de
automobilisten thai?s in staat stelt iedere
maand 150 kilometer te rijden, zal worden
verdubbeld, doch de benzinebelasting
met 9 pence per gallon worden verho
tot drie shillings per gallon.
Tot verlichting van de Labour-partij
weigerde Cripps de levensmiddelensubsi
dies. die thans 410 millioen pond sterling
per jaar bedragen te verlagen. Naar aan
leiding van de toenemende critiek van het
publiek op het woningtekort in Engeland
kondigde jiij aan. dat
gramma van de i
drie jaar zal woi
peil van 200.000 r
De rede,
bij het ind
beoogde het lam
men soberheid z
ten en dat de br
en winsten gehs
het
loosheid te vermijden.
Cripps verklaarde, dat
het pond sterling in Sept
gens de huidige aanwijzir
lijk gunstige resultaten
Naar Soestdijk
In de loop van de middag zijn de oor
logsinvaliden door Koningin J-uliarta ont
vangen op paleis Soestdijk. Twee leden
van het Nederlandse ontvangstcomité,
generaal-majoor b.d J. Dwars en de
heer H. J. M. van Lanschot en zes Bel
gische bestuursleden werden aan de
landsvrouwe voorgesteld. Toen reed de
eerste der veertig auto’s de paleistuin In.
Hare Majesteit liep de treden van het
bordes af en knikte de Inzittenden van
de auto’s, die zeer langzaam voorbijreden
vriendelijk toe. Het was een spontaan, on
gedwongen tafereel en de oorlogsvetera
nen waren zeer dankbaar voor deze geste
van onze vorstin.
Er werd naar Amsterdam gereden, waar
een krans werd gelegd bij het Nationaal
Monument op de Dam.
Voorafgegaan door een marechaussee-
escorte reed de stoet van meer dan vijftig
wagens via Valkenswaard naat Eindho
ven. waar vijftien Nederlandse oorlogs
invaliden zich bij het gezelschap aanslo
ten. De gasten werden door mr H. A. M.
T. Kolfschoten, burgemeester van Eind
hoven. in het Philips-ontspanningsgebouw
officieel ontvangen. Bij deze ontvangst
waren o.m aanwezig prof, dr J. E. de
Quav. Commissaris der Koningin in de
provincie Noord-Brabant. generaal-ma
joor J. A. A. Sitsen, bevelhebber van het
derde militaire gewest en de heer P. F.
S. Otten, voorzitter van de Raad van
Bestuur van de N V. Philip
Er heeft vannacht een felle brand ge
woed in twee pakhuizen Vifln de oliefa
briek van Duyvis te Koog aan de Zaan.
Een arbeider van de nachtploeg ontdekte
de brand en hoewel de brandweer spoedig
aan het werk toog was er geen houden
aan. De twee houten pakhuizen, waarin
een grote voorraad verpakk: “«materiaal
was opgeslagen, brandden weldra als een
fakkel.
D hulp werd ingeroepen van Zaandam
en Zaandijk en ook enige fabrieksbrand-
weren kwamen assisteren. Het aantal
slangen, dat werd ingezet groeide gesta
dig: 15, 20, 20. tot ten slotte 43 stra
len aan de strijd tegen
men. Tegen halftwee h;
bedwongen. Vijf
lichte verwondin,
T\E STAD DJAKARTA loopt naar de richting van Bandoeng uit op een paar
kromme, Chinese straatjes, die altijd naar trassi ruiken, bedorven vis. Daarna
voert de asfaltweg kilometers achtereen door een naargeestig stukje Java, geen
stad en geen platteland, gevangen in de steeds verwijdende cirkel van verpro-
letarisering. Kamponghuisjes staan als verdwaald langs de weg, met daartussen
wat nieuwe woningen, door particuliere firma's haastig opgetrokken ten behoeve
van hun klein behuisde personeel. Er is een bedelaarskolome voor gestrande
vluchtelingen uit het binnenland en er zijn grote kampementen, met barakken
van stro op de modderige, rode aarde. Op één van die kampen waait de rood
witte vlag, op de andere onze driekleur, want daar liggen Nederlandse troepen.
Zondags jagen hier talloze auto's voorbij, in driftige haast, want de toppen van
de Salak en de Gedeh lokken, en de koele theetuinen, 's Avonds op de terugweg
zijn zij minder gehaast. Dan hebben de soldaten een kans, die in groepjes langs
de weg staan en liften om in de stad
f 1 40 EENDRACHT
y4 20 MAAKT MACHT
Naar een woordvoerder vi
terie van Uniezaken en Ove
delen mededeelde, is de
regering pynlyk verbaasd over een
lating. die volgens een persbericht
Djakarta wordt toegesc'
ministerie van voorlichlint
Blijkens dit bericht zou
hebben medegedeeld, dat
maal het Nederlandse militaire
zyn verplichtingen niet nakoi
het vertrouwen der Indonesiërs in de
rechtheid van de Nederlanden» en
werkeiyke bedoelingen tot samenwerkii
door de laatste gebeurtenissen niet
versterkt.
De Nederlandse regering verzocht
Hoge Commissaris in Indonesië te»
opheldering aan de regi
Staten van Indonesië t<
sprak burge-
welkomstwoord.
3ois de .Kempe-
tter van de Bel-
i van Oud-strijders. hield een
waarin hij zeide zeer trots te
de oorlogsinvaliden van tijd tot
tijd toch nog een uurtje hebben, waarin
zij weten nog vrienden in ons en in
andere landen te hebben^
Verder werd een bezoek gebracht aan
de Philips-fabrieken. Een Brabantse
koffiemaaltijd, een opmars der gilden plus
een demonstratie in vendelzwaaien vorm
den het verdere programma.
Zij wachten op dé boot, de mannen die
hier enkele weken bivakkeren in de mod
der van de natte moeson. Waar zij in het
grote Indonesië ook maar hebben gelegen,
hun tropendienst eindigt in één van de
doorgangskampen bij Djakarta. Aan de
inscheping van een onderdeel gaat heel
wat noodzakelijke administratieve romp
slomp vooraf. Zoveel mogelijk wordt hier
al voor gezorgd, als de troepen nog in
hun eigen rayon liggen, waar zij hun da
gelijks werk hebben, maar de laatste for
maliteiten móeten in de hoofdstad worden
verricht. Heel dat omvangrijke werk
wordt gedaan door enkele hoofdofficieren,
die met een betrekkelijk kleine staf van
personeel kantoor houden in een stenen
kampement aan de Berenlaan, in de stad.
De manier, waarop zij zich van hun taak
kwijten staat boven alle critiek, maar toch
blijft het demobiliseren voor de soldaat
een beroerd karwei. Want de doorgangs
kampen zijn benéden critiek.
Het zijn geen verwende mensen, die hun
tijdelijk verbiyt moeten opslaan in de
kampen Tjililitan II, Makassar of Tand
jong Oost. De troepen uit de actletijd
hebben mebrmalen onder de blote hemel
overnacht en zij die later kwamen, moes
ten hun goeie kampen ontruimen voor. de.
T.N.I., omdat zij na de overdracht „maar
gasten” waren. Toch maakt de legering
daar bij Djakarta weer indruk, temeer,
omdat het zo vlak bü de hoofdstad is.
Vlakbij, dat wil zeggen, weer net tè ver
om zonder vervoermiddel de >tad in te
rinding. Twee appa-
U kunt ongestoord
de drukste omge-
ileuwe lulsterspoel.
op het spel gezet door een begroting
soberheid stelt. Ondanks de moeilijke
zegens de geringe meerderheid, die zij in het Lagerhuis heeft,
i financiën, Sir Stafford Cripps, te buigen voor de dringende
üllioen georganiseerde arbeiders voor belangrijke verlagingen
sonderhoud en toonde hij zich ook niet geneigd de middenstand
lagen. Verwerping van een der begrotings-
algemene verkiezingen betekenen.
heeft opgeleverd dan was verwacht. Zo is
b.v. de uitvoer aanzienlijk gestegen.
De onmiddeliyke reactie van het parle
ment op de begrotingsrede en de begro
tingsvoorstellen was echter teleurstelling.
Vele politici verklaarden het onwaar
schijnlijk te achten, dat de regering nieu
we aanhangers of stemmen zal winnen in
de algemene verkiezingen, die volgens
vele voorspellingen In het komende najaar
zullen worden gehouden. De vakvereni-
gingsleiders waren enigszins sceptisch ge
stemd ten aanzien van de uitwerking, die
de begroting zal hebben op de arbeiders.
Volgens waarnemers zullen de aangekon-
digde belastingconcessies niet voldoende
z|jn om de toenemende aandrang op loons
verhogingen tegen te gaan.
t er drie
waren waaruit de
huidige inspanningen
en die van de toe
komst haar bezieling
uit konden
ten putten:
nis van de
Romeinse
ving, de Cl
en humai
conceptie var
ven en het
tenslotte L-*
van een Wei
'S mocratische r
gebaseerd op
rechten en al)
stemrecht.
Velen, aldus mr Stikker, waren onte
genzeggelijk vervuld met gevoelens van
desillusie en moedeloosheid. Millioenen
Europenen hadden bijna vijf jaar na de
zegevierende beëindiging van de strijd te
gen de totnogtoe grootste poging om het
mensdom tot slavernij te brengen, nog
steeds hun zelfvertrouwen en gevoel van
eigenwaarde niet herwonnen. De viey, vrij
heden van wijlen president Roosevelt wa
ren verre van verwezenlijkt. Een van die
vier vrijheden werd genoemd „de vrij
heid van vrees”. Mr Stikker was van
mening, dat vrees de voornaamste oorzaak
was van het gebrek aan zelfvertrouwen,
van initiatief en doorzettingsvermogen,
dat men tegenwoordig in Europa zo dik
wijls aantrof. Een totalitaire staat kon van
het element vrees een zeer goed gebruik
maken. In een democratie daarentegen
was vrees als een zeer gevaariyke ziekte,
die de kracht van de volken en indivi
duen langzaam ondermynde. Men zou deze
vrees alleen kunnen verdrijven als men
zich eerlijk afvroeg waar men bevreesd
voor was.
Mr Stikker waf
Europeanen c
«rtiren van di
tische toti
loosheid ei
pese landen
nonysch onal
dat d"
ker svii
dat de
Europe:
m WORDT GEBOKST in Nederland,
l-' Vroeger hadden wij sigaren- en siga
rettenboksers Tegenwoordig zijn er mar-
garine-boksers.
Een teken des tijds? Misschien. Een be
langrijk verschijnsel? Vrij zeker.
De bel voor deze bokspartij ging luiden,
toen de margarine-conventie de weg van
slle vlees ging. Zij overleed in stilte, maar
na de begrafenis werd het toch vry
rumoerig. In de bladen verscheen geen
overlijdensadvertentie, ondertekend door
de diepbedroefde margarinefabrikanten.
maar men las er later wel van in andere
advertenties, waarin sprake was van mar-
garineprijzen
Deze conventie was niet zo jong, als
menigeen zou denken. Het was geen oor-
iogs-, maar een crisiskindje, geboren om
streeks 1932. De vader staat in de econo
mische annalen vermeld als het „boter-
probleemde moeder was de regering.
Zij, de regering, had het kind gewenst,
want Nederland wist met de boter geen
raad Daarom had de overheid bepaald,
dat de maigarineproductie beperkt moest
^lijven tot 1050 ton per week De vijftien
fabrikanten van margarine stichtten op
aandrang van hogerhand de margarine-
“onventie. waarbij het aandeel van elke
labiiek in de totale productie werd vast
gelegd Daarmee was de concurrentiestrijd
in de domeinen van de kunstboter eigen
lijk aanzienlijk beperkt. Een fabrikant, die
een bevlieging van arbeidsproductiviteit
kreeg, kon boven zijn quotum gaan pro
duceren en verkopen, maar voor elke kilo
boven zijn portie moest hij een soort boete
betalen aan de pot. Het totale quantum
bleef gelijk, dus een ander moest dan
minder afzetten. Gp*n nood! Over zyn te
kort kreeg die ander per kilo een uitke
ring uit diezelfde pot.
De regering verhoogde later het totale
quantum tot 1150 ton. enige jaren later
werd de productie zelfs vrijgelaten. De
regering sprak tot het volk: Gij zult boter
eten! En er kwam een menggebod. zodat
in alle margarine de natuurbotervitamine-
tjes ronddartelden. Op de margarine rustte
een zware heffing ten bate van het Land
bouwcrisisfonds Daaruit werd de boter-
export gesubsidieerd. Zo waren onze ma
nieren.
Vandaag is het een tikkeltje anders.
Vandaag schrapt de regering de restjes
uit de karn, voor de export. Er bestaat
een mengverbod. De vitaminen, die van
daag nu in margarine zitten, zijn er per
flaconnetje met zoveel internationale een
heden doorheen geroerd De margarine-
productie is zeer hoog. Gemiddeld eten
wij nu 3000 ton per week op (per hoofd
8 ons) en het wordt steeds meer Boter is
op weg een soort legendarisch product te
worden en wandelt op die weg bij wijze
van spreken met de sigaar arm in arm.
De hemel voor de margarinefabrikanten
scheen helder. Scheen. Er staken de on
weersbuien van ontevredenheid op Het
ging al zo lang goed. Boete voor de ijve
raars en steun voor de slomen Deze laat-
Iten begonnen aan de toekomst te denken.
Gelijk in zo menig vrouwenhoofd de ge-
^Machte aan de toekomst gelijk staat met de
droom van een huwelijk, een huis, een
wieg en zo meer, zo is dat bij de fabrikant
de droom van hogere productie, grotere
outillage, meer winst en zo meer. Doch
daar was nog altijd het quotum. De na
tionale margarine-kluit was wel driemaal
zo groot geworden, maar het mes der con
ventie verdeelde het ‘zaakje nog steeds
in de conventionele porties. Het gevolg
was. dat alle fabrikanten hun portie te
klein vonden. Er was gemor en knarsingen
van tanden.
Na lang onderhandelen ontstond
October 1948 een nieuwe marg
conventie, maar de oude liefde V
uit. Bovendien bekeek de regering dc
met enige na-oorlogse achterdocht,
in die dagen was zij vervi
prijsveriagingsillusies. En
rentie moest de vervullini
lies komen, De regerinj
bij het vernemen van
rommel in de margarii
geval peinzend aan en
„Het schaap is wel vs
en bloed, maar brengt
de dood in de concurrent»
toch dat gekrijs om vera
quota?”
Even grif als in het ziekenhuis de pe
nicilline wordt toegediend, greep ‘de rege
ring naar haar eigen beproefd middel, de
commissie. Een commissie onder voorzit
terschap van een Amsterdams hoogleraar
ging eens na, hoe dat met die quota zat
en naar Kijkers inlichtingen kon zy
niet vaststellen, dat er bij die bepaling
van de quota fouten waren gemaakt. Zij
vond echter wel. dat wat meer concur
rentie wenselijk was.
I JI. Er werd een reet,
fPfabrikant mocht 20
rijn quotum fabricei
was zo’n prol
dommelende c„
len te krijgen, dat
de felste zweepslagen
Voor de groten maak
die 20 ton meer,
was het een enorme
ring. En ze vonden i
moesten. 20 ton meer,
ook, mahr tegen een veel
nu gaat de boete niet meer
naar de overheid. Het r'”
een groot quantum van 300 ton.
dat technisch heet „boven
rweefde”. Zo’n klont margari
natuurlijk net zo min als u of
maar bij alle botervaatjea, concurrentie
maakt zij wel!
Er wordt’nu gebokst. Er wordt nu onder
kostprijs verkocht. Het ia een gevecht om
de toekomstige afzet. De consument kan
lachend wat dikker smeren. Hem kan niets
tebeuren. De kwaliteiten zijn gestabili-
geerd. de keuringsdiensten zien wel toe,
dat het watergehalte geen druppel boven
‘6 pet komt. Zelfs de vitaminering wordt
binnen afzienbare tijd keurig voorgeschre
ven.
.Maar geen wijs mens, die gelooft, dat
bet zo blijft. De fabrikanten zullen of
elkaar vinden óf enkelen van hen zullen
‘neven, maar dat laatste Is zeker niet, wat
de regering zal wensen. Op de duur heeft
de gemeenschap geen voordeel van deze
economische bloedbaden. Vrede is altijd
voordelige^ Een wapenstilstand is waar-
n nl^k *®f naar de zeden van deze
tija een'koude oorlog.
4b Als symptoom van de veranderende om-
•tandigheden is het belangrijk, zo
Kijker Vooral omdat het niet op zi
‘«at. Men begint te boksen in bes
m chocoladerepen, zij het dan in de
t ‘«den. die overigens van deze boksp;
‘ijen het monopolie hebben, evenals
de boksers met de vuist.
En wat gaat er gebeuren, als van de zo
mer de melkplas gaat overlopen? Want
pok op die plas is het schip der concur
rentie sedert bijna tien jaar niet uitge-
Wen! KIJKER-
staat gekregen, die in viervoud moest
worden ingevuld. Deze formulieren voor
zegen de administratie met alle gegevens
die van belang zijn om van een soldaat
weer een burger te maken. Men kon de
aanstaande demobilisanten al dadelijk
scheiden in een groep, die emigreren wil,
en de grote groep, die naar Nederland
terugkeert. De emigranten worden admi
nistratief ingedeeld bij de vijfde com
pagnie van het Subsistentenbataljon in de
Berelaan en dat betekent, dat hun pad.
vergeleken bij dat van de Nederlandse
emigrant hier te lande, over rozen zal
gaan Naar Australië zijn al heel wat ex-
militairen per K.L.M. overgebracht, zon
der dat zij voor de reis en de eerste kle-
dingaanschaffing hun eigen spaarpot be
hoefden aanspreken.
Tegen dat de anderen scheep gaan naar
het vaderland, weet de sociale dienst in
hun woongemeente al wat zij kunnen en
wat zij willen, of zij hulp nodig hebben
voor het verkrijgen van een baan of voor
huisvesting. Geen enkele militair kan de
dienst verlaten, voordat hij een algeheel
medisch onderzoek heeft ondergaan. Ieder
wordt in Indonesië doorlicht en straks in
Amersfoort zal men nogmaals een rönt-
genapparaat moeten passeren. De zoi
het leger strekt zich niet alleen uit over
lichamelijke gezondheid en geldzaken, ook
het geestelijke heeft de aandacht. Lv d=-
mobilisanten krygen in het doo-"'”,'*°-
kamp een kaart, waarop voor
richte taak een paraaf wordt
een paraaf mist, komt niet aar.
één van de verplichte parafen mt
den gezet door een aalmoezenier
prediker.
Wie verre reizen doet.
souvenirs meebrengen bij zijt
en dat wordt voor de soldaat
door de Laatste prijsstijgingen v
moeilijk. Voor nodeloze prijsor
probeert de Dienst Welzijnsv,
hem te beschermen, door in de dc;
kampen veelgevraagde artikelen
winst te laten verkopen.
Een grote dag is die, waarop de demo-
-bilisant zijn Nederlandse uniform ont
vangt, compleet met wollen das en zware
overjas. Nu weet iedereen, dat het leger
altijd twee maten heeft: te groot en te
klein. Maar de militaire kleermakerij in
Djakarta weet er' raad mee en ook deze
service is gratis. Het lijkt soms wel, of
onze soldaten er in Indonesië een sport
van maken, er in ongestreken groene
..plopperpakken” zo onverschillig mogeiyk
uit te zien. Verbazingwekkend is de meta
morphose die tijdens de reis om deze
tijd van het jaar in de buurt van het
Suez-kanaal al plaatsvindt als de Ne
derlandse uniformen tevoorschijn komen.
Dagenlang heeft iedereen gewerkt om zyn
pakje zo „sjeik" mogelijk te maken, met
splinternieuwe distinctieven en een mes
scherpe broekvouw
Met al die karweitjes duren de dagen
in het doorgangskamp niet lang, maar de
avonden, bij bleek, naakt lamplicht en de
nachten, als het regent, maken wel. dat
de laatst» loodje» Inderdaad zwaar wegen.
Tweeduizend man federale troepen zjjn
vandaag bij Djeneponto. ten Zuiden van
Makassar, geland.
Het Franse persbureau bericht uit Dja.
karta. dat de meeste rebellen Makassar
hebben verlaten om zich in de buurt te
verschansen. Zij hebben zich terug
getrokken in de in 1942 voor de Japanse
inval door de Nederlanders aangelegde
versterkingen ten Oosten van Makassar.
Volgens het Indonesische persbureau An-
tara werd gisteravond ten Zuid-Oosten
van Makassar hevig geschoten.
Het Indonesische Ministerie van De
fensie heeft er bij de bevelhebber van de
strijdkrachten in Oost-Indonesië de na
druk op gelegd, de onder zijn leiding
staande troepen bevel te geven bij de
landing niet te schieten, tenzij op hen
geschoten wordt.
Maandagavond heeft een groep van
vijftig tot zestig man een aanval gedaan
op de wacht van de electrische centrale
te Soengoeminassa. De groep maakte ge
bruik van brenguns en andere automa
tische wapens Nadat de politie, die de
centrale bewaakte, versterkingen uit Ma
kassar had gekregen, werden de aan
vallers teruggeslagen, waarna zij zich in
de kampongs verspreidden.
kunnen en Tjililitan is toch altijd nog een
kilometer of zes van de laatste tramhalte.
Er zijn gelukkig bussen, behalve voor de
duizenden pechvogels die in Tand
jong Oost terecht komen. Na het avond
appèl rijden uit dat kamp een paar drie
tonners de 25 kilometer naar de stad en
tegen de nacht maken zij de terugrit. Ver
der is het kamp practisch geïsoleerd,
want het liften is niet veel meer gedaan
tegenwoordig, behalve op Zondagen.
Ruim drie jaar geleden zijn deze ba
rakkenkampen opgezet, voor de duur van
één jaar. maar nu staan zy er nog, ver
zakkend en lek. Tydens de eerste regen
buien van deze moesson bezweek de eet
zaal van de R.A.T.A. in Tandjong Oost,
maar veel klachten waren nodig vóór
Generaal Alons de Genie toestemming gaf.
een paar millioen gulden in het onderhoud
en de vernieuwing van de kampen te
steken. Inmiddels verhuisden de demobi
lisanten soms enkele malen op één nacht
met bed en al om een droog plekje te
zoeken. In een gidsje („De laatste
loodjes dat zy van het leger krijgen,
wordt dan ook grif toegegeven: „Het is
een trieste boel”.
f A LG. Achter
ial-majoor b.d.
commissie
in de Bond
generaal-
- Lanschot,
van
rzitte
Aci,
j. r