PA VILJOEN PARADIS JRC.SULLE |k Anna Blaman heeft zich bevrijd 1 Onze belastingen bedreigen de welvaart PANDA EN DE MEESTER-GELEERDE Achtergrond van verzet van Abdul Aziz uit Boskoop Militairen op de thuisreis Stadsomroeper Jan Verweij weet wat z'n klanten begeren GELOVEN Nog eens de Lavinthal- [~BRIDGE conventie F. Diner ten Hove DR00GSCHEREN MOfT WORDEN GELEERD Effecten- en Geldmarkt Investeringsschema loopt vast 1952 Nadert Duitse bezwaren tegen goedkope Nederlandse boter Op de bres voor onafhankelijkheid van negara Oost-lndonesië Gevaarlijke electrische materialen THIA, Wijdslraal 7, Tel. 2659 AT <T) AAR. ANNQER Uit vroeger lijden De Goutfsche Courant meldde Grote Prijsverlaging van BEDDEN i,mi,nar«Tinii Op Ballou, Hem ze. Duntialk •Bay en Nelly Wandelende krant van. Oudewaler ,,'n Man met een stem als een klok" Goudse Spetters Eerste blad - pagina 2 ZATERDAG 22 APRIL 1950. '"POT de werkwoorden, die wij, mensen, -*• !n on« leven wel zeer moeilijk kunnen vervoegen, behoort zeker wel. geloven. Zo in het algemeen gezegd, kennen wij de betekenis niet meer van: ik geloof De omstandigheden hebben ons zo ge kt, zeggen we bij wijze van veront- LETTERKUNDIGE KRONIEK schuldiging. De praktijk van het leven ii lat zij, die aan iets of aan geweest, bedrogen zijn uitgekomen Het is veel verstandiger het geloof in iedereen en alles overboord te gooien als onnuttige ballast en maar wat ojJ zichzelf te vertrouwen Dat is beter en minder teleurstellend. Deze toon valt meer en meer te beluisteren. En men haalt voorbeelden aan om zijn standpunt te verdedigen. Voorbeelden van gedane beloften, die niet zijn nagekomen: ver kiezingsleuzen, die na afloop van de ver kiezingen tot een volgende verkiezing werden opgeborgen; afspraken, waaraan niet de hand is gehouden,, enz., enz. Dit alles heeft de mens gemaakt tot een wezen, dat on-gelovig door het leven gaat. in alles en iedereen. In men- eid, in hulpvaardigheid, maar op. Wij willen nu eerst wel eens wat zien. wij willen nu eerst wel eens wachten op de uitkomst, op de ver vulling van wat ons is toegezegd en dan, ja dan, is er reden om te gaan geloven. WIJ geloven niet in de mensen. Het is te begrijpen. Wij geloven niet in wereldstelsels. Ook dat behoeft niet vreemd te- zijn. Wij geloven niet meer aan Hem, Wiens opstanding wij zo juist, in alle toonaarden hebben herdacht. En dat is erger. Want dit on-geloof ont neemt ons het enige en laatste houvast ln het leven. Pasen ligt nog kort achter ons. Misschien hebben we geen weg ge weten met de opstanding uit de dood. Misschien vinden we onszelf te knap, te cultureel ontwikkeld, om daaraan ge loof te kunnen hechten. Misschien ook zouden we het wel geloven, indien we, als Thomas, als die on-gelovige Thomas, in de gelegenheid waren met eigen ogen de wonden van de spijkers en van de met de speer doorstoken zij te zien en te betasten. Ja. misschien zouden We het dan geloven. Maar Christus zegt tot die on-gelovige Thomas, die wij zijn: Neen, niet' eerst zien. in weerwil van alles: eerst geloven. Al kun je het niet beredeneren, al kun je het ln al je men selijke wijsheid niet begrijpen, toch ge lóven. Al valt de wereld om je heen in puin, toch gelóven, dat Ik uit de dood ben verrezen voor die wereld. Dat kan soms bar moeilijk zijn, dat kan innerlijke strijd kosten. Maar het is het enige middel om houvast te krijgen in de storm van dit leven, de enige kans om niet ten onder te gaan. Geloven, kinderlijk geloven, zonder eigen-wijsheid; alle diploma's en weten schap als onnutte ballast over boord; ge lóven. door alle tegenslagen en teleur stellingen heen. teleurstellingen omdat het anders gaat dan wij graag zouden wil len; geloven, niet in menselijke beloften en menselijke hulp. maar in Hem, Die voor ons - hoe onbegrijpelijk toch! door de vallei des doods is gegaan om ons te helpen, en te steunen en te redden. H. J. Wk. Tn de bridge-rubrlek van 22 October van A het vorige jaar hebben wij f-n spel besproken, dat alleen maar down kon gaan. wanneer beide spelers goed met de Lavlnthalconventie op de hoogte zijn. Op een wedstrijd kwam dezer dagen een spel voor dat eveneens al. maar down kon gaan. wanneer de Lavin. thalconventie gespeeld werd. Met aandacht heb ik dit spel gevolgd, omdat ik daarin een bewijs zag dat de Lavinthalccmventie wel degelijk haar nut heeft. Slechts aan één tafel werd dit spel goed tegengespeeld, terwijl het aan de andere zes tafels prompt werd gemaakt. De kaartverdeling was als volgt: S b 10 9 8 H 3 R a 7 6 5 K 10 9 7 6 S a h H a b 10 9 8 R b v b 10 8 K 4 W opende op 1 harten. N paste en O gaf 3 H. Z paste en W veronderstellende dat O zeker een aas zou hebben, ga^fhniddel- lijk 6 harten. Dit bod werd aan zeven tafels preqias eender gedaan M i. had W beter gedaan eerst vraagbiedingen toe te passen. Dan was komen vast te staan, da. er twee azen ontbraken en had W met 5 H kunnen afstoppen. Voor de bieding van W is echter ook wel iets te zeggen. N kwam uit met R a. Deze uitkomst is m.i. foutief. De uitkoms* van S b was zeker down voor OW. daar N—Z dan altijd ruitenaas en klaveraas maken. Meestal speelt de tegenspeler bij een zes bod altijd het aas. hetgeeif ook op deze wedstrijd 't geval was. Op R a wierp Z aan zes van de zeven tafels R 9 bij. om aan N bij naspelen van R te kunnen tonen, dat hij een doubleton in ruiten heeft, zo dat N kan berekenen, hoe de ruiten zit ten. Alleen aan de ene tafel, waar de Lavinthalconventie gespeeld werd. wierp Z R 2 bij, daarmede aan zijn partner te kennen gevende om ln de laagste van de ontbrekende kleuren terug te komen. N kwam gehoorzaam met K 7 terug en het contract was down. Komt N niet met klaveren na. dan 1711 H 4 2 JJE Rotterdamse schrijfster Anna Bla man heeft een wonderlijke, op een gegeven ogenblik visionnaire en dan bepaald zeer aangrijpende roman-in- zakformaat geschreven, „De Kruis vaarder", precieus uitgegeven door J. NI. Meulenhoff te Amsterdam. In dit werkje kondigt zij een nieuwe Anna Blaman aan, één die de kluisters van een aggresstef analytisch gedachten- leven verbreekt en, op de vleugelslag van een bevrijdende fantasie, een vlucht blijkt te kunnen nemen zoals men er slechts bij tijden één in onze letteren kan waarnemen. ln de eerste helft van „De Kruisvaar der'' waart nog volop de geest van de oude Anna Blaman. Met scherpe naaldsteekjes zet zij daarin een broderie op, een merk lap van haar intelligentie, die nogal wat van het geduld vergt. Warme drang tot verwekking van levende symbolen voelt men er niet ln. Die drang, tóch aanwèzig, natuurlijk aanwezig, anders had ze nooit tot het meeslepende tweede deel kunnen komen, spon zij teveel in met een dik overwoekerend borduursel, een borduur sel van psychologisch gepriegel, dat de hoofdfiguren in deze uitgedijde nóvelle de levensadem beneemt, 't Komt doordat ze nog teveel doet aan het koude kunstje van de modernen om met wijsgerige scepsis elk positief elementje in één en dezelfde zin onmiddellijk een gaaf complementair van zijn tegendeel te doen vergezellen In de eerste zin begint dat al: „Was het een daad van moed. of was het juist lafheid" Een verlammende manier om een lezer op die mdnier aanhoudend aan de betrekke lijkheid vah alles te herinneren. Ik wil die betrekkelijkheid niet romantisch ver loochend zien, maar ik wil in litteratuur de spanning der tegendelen niet telkens in ééfc zin tot kortsluiting zien komen. Ik wil tussen de positieve en de negatieve pool der dingen een wijde stroomkring ont worpen zien, waarin lampen branden en radio's gaan en stofzyigers zoemen. Op het kortsluitingsgeknetter met <Jat dciorsmel- ten van de zekeringen in de gangkast ben ik gauw uitgekeken. Trouwens, om on danks dat steriele geknetter toch gang in een verhaal te krijgen, moet de schrijfster herhaaldelijk haar yroevlucht nemen tot een noodverlichting. D$n geeft zij het le venslicht aan figuren, die juist hevig ro mantisch aan één kant', brandeg. De drie hoofdfiguren in „De Kruisvaarder" zijn met onze kennis van de moderne analyti sche doorlichtingsmethoden dan ook ge makkelijk te misprijzen, het verschrikke lijk lelijke meisje Virginie met haar demo nische invloed evengoed als de hemels mooie Louise met haar -bezweringsformu les en haar Tristan, de keakenromanheld- zonder-feilen. op haar oude manier dan, die In elk geval de vetdienste heeft van Intelligente litteraire huisvlijt, zette Anna Blaman een wereldje aan boord van een groot passagiersschip op touw, dat plot seling een verschrikkelijke slag ontvangt. „De Kruisvaarder" loopt nl op een mijn, en zonder teveel met technische details te goochelen laat Anna Blaman alles wat zij leven gaan,^^^H En dan stuift de kleine romdn naar een duizelingwekkend hoogtepunt. Men is er zich eerst niet van bewust, dat alles maar een droom is. een droom van het afschuwelijk lelijke meisje, dat ge meden wordt om haar demonie, maar dat toch zo zielsgraag in de grote stroom kring van het leven opgenomen zou wil len worden als een lichtende lamp. Wel, ze zól misschien, na die reinigende droom, een lichtende lamp worden, tfant ze leert er de mensen, die haar kwetsen, altijd en altijd weer, door begrijpen. Ze leert ze zien in hun aandoenlijk onbehol pen vasthouden aan illusies van het mo ment. ze leert ze nemen zoals ze zijn. die droom dan heeft Anna Blaman' een visionnaire kracht tot evocatief i meende te hebben gegeven ver- scheppen bereikt van meeslepende vaart. Zij laat God neerzien op het drama, dat wordt het contract steeds gemaakt, daar O op de vier vrij gekomen ruitenkaarten van W drie klaver en een schoppënkaart kan wegwerpen, nadat eerst de twee ont brekende troeven er uit gehaald zijn. Het is wel opmerkelijk dat van de zeven tafels er zes het contract hadden gemaakt, daar ook bij een andere uitkomst als rui tenaas het contract altijd één down is. zich in de oceaan voltrekt. God „Die een groot vraagteken is. dat de mensen tot uit roepteken hebben gestyleerd". een God (ih Anna Blamans visioen) Die tijdloos de rust in het heelal personifieert als een onbenaderbaar symbool. Een vlucht van nerveuze engelen, die het drama op „De Kruisvaarder dat in godes naam heet te geschieden, aanschouwt, tracht tevergeefs verbinding met de Onbenaderbare te krij gen. De engelen klaroenen hem smeek beden onophoudelijk door de bazuinen, unisono eerst, dan canonisch. Ongemeen groots heeft de schrijfster die paniek der engelen in verbinding gebracht met het sterven van de mensen in zee, het weg zinken in de rust-zonder-duur van godde lijke verhevenheid Een fuga van Bach in woorden, waarin een aangrijpend re quiem culmineert, is dit tweede deel van Kruisvaarder" geworden, stoutmoedig vafTvisie, ontbonden van remmen der ana lytische intelligentie, pathetisch in de toe passing vaq schier versleten symbolen, maar wonderbaarlijk sterk en zuiverend, volmaakt van contrapuntiek, omdat dit deel een ontlading is van spanningen zon der hinderlijke kortsluitingen, breed ge trokken spanningen in een stroomkring vol lichtende lampen en ruisende koralen uit de zingende sferen. Voortreffelijk is de afsluiting van het werk, de wedergeboorte, in een paar sim pele volzinnen, van de gekwetste Virginie, die het leven, nu zij zo door de dood heen ging, eindelijk aan kan. En gespannen mag men nu afwachten, wat de bevrijde Anna Blaman met deze overwinning zal doen. W. WAGENER primo pasvorm keurig* ofworfciop dri*-dubb*f* itilcssfs versterkt* zakken sollo garoMio Minister Wfler» ontvangt hoge Belgi sche onderscheiding. De heer A Lllar, Bel gisch minister van Justitie, heeft Vrijdag in de Belgische ambassade, ln aanwezigheid van de heer E. Graeffe. ambassadeur van België, aan zijn Nedeilandse college mr Th. R J. Wljers, het ereteken van Gvootkruis in de Kroonorde van België uitgereikt. *m DAH U JAAR M CtNUK M DE UA MB 8- M.V. HCO MAAKSaiftOfM Om precies half acht Vrijdagavond arri veerden H.M- de Koningin en Z.K.H. Prlna Bernhard in de hoofdstad voor het jaar lijkse diner, dat het Koninklijk paar de leden van het Corps Diplomatique aan bood in het Paleis op de Dam. Vrijwel alle ambassadeurs en gezanten van bui tenlandse mogendheden in Nederland ar riveerden tussen half acht en acht uur met ruim dertig auto's voor het paleis. In zeven voorafgaande adviezen hebben wij U laten zien hoe een clcctrisch droogscheer-apparaat moet worden gebruikt. Dit is «chtcr niet allesHet droogschercn kunt U eerst goed leren door het regelmatig te doen. Ook bij U zal het 20 gaan de 1* w**k zult U wellicht zeggen „Electrisch Niks voor droogschcren? de 2* w**k verandert reeds Uw mening „Hé" zegt U dan„£r zit toch wat in" en de 3* w«#k komt U eindelijk tot de con* clusie: „Uitstekend! Dit is de oplossing van het scheer* probleem". Stelt U zich daarom direct met een Philips „PhiliShave" handelaar in verbinding. Laat hem het apparaat demonstreren en neem een goed besluit begin met droogscheren. Ook voor U betekent „PhiliShave" een gemak! N V. PHILIPS' VERKOOP-MAATSCHAPPIJ VOOR NEPERLAhjfr - EINDHOVEN I^EDERLAND verkeert •LN omstandigheden, maa Het b gelukkig nog geen 1952, maar het wordt wel steeds duidelijker dat naar mate de fatale datum voor de Marshall hulp nadert, de Weat-Europeae landen voor grotere moeilijkheden zullen komen te staan. Wanneer in een socialistisch ge regeerd land als Engeland de leiders der vakverenigingen hun leden met be trekking tot de drang naar loonsverhoging nog nauwelijks ln de band kunnen houden maar door Stafford Crlpp» wordt ver klaard. dat elke loonsverhoging uit de boze moet worden beschouwd als aij geen beloning van hogere productie is. duldt dat wel op economieche en sociale spanningen, welke slechts met de uiterste krachtsinspanning kunnen worden over wonnen. De betalingsbalans van Engeland is in 1949 weliswaar aanmerkelijk verbeterd het tekort liep van 105 millioen tot 70 millioen terug - deze verbetering had voornamelijk betrekking op de ver houding tot de Sterlinglanden Het te kort op de balans met de dollarlanden bleef nagenoeg gelijk, n.l. 275 mil lioen en de Engelse politiek zal dus ongetwijfeld gericht blijven op een ver dere inkrimping van de importen uit de VS. en een uitbreiding van de export naar de nieuwe wereld, een strijd, waar in de West-Europese landen elkaar thans op het felst bekampen. ln soortgelijke omstandigheden, maar terwijl de nieuwe Engelse begroting met een over schot sluit, zit Minister Lieftinck voor 1950 nog met een flink tekort ondanks de rigoureuze belastingdruk, die, gelijk we vroeger al eens hebben medegedeeld, de schatkist in 1949 aan gewone en bijzon dere heffingen ca 5 milliard ln het laatje heeft gebracht. Nu de abnormaal grote winsten van de eerste na-oorlogse jaren bij vele bedrijven tot het verleden behoren en in het alge meen de concurrentie in binnen- en buitenland toeneemt, stuit de oneven redig hoge belastingdruk begrijpelijkerwijs op een toenemend verzet en treden de funeste gevolgen van de fiscale ader latingen duidelijker aan het licht. Vooral nu de fiscus bezig is zijn achterstand in te halen, worden vele bedrijven trou wens ook particulieren financieel uit gehold en lopen zij met de financiering van nieuwe investeringen, waarop ter wille van de industrialisatie van regerings wege wordt aangedrongen, vast. Het kan dan ook niet verwonderen, dat de indus trialisatie tot dusver niet onbelangrijk bij het destijds door Minister Van den Brink opgestelde schema is ten achter gebleven. Gerekend was. dat bij een totaal inves teringsschema van 5700 millioen voor de periode 1948—Juli 1952. voor tenminste 1200 millioen in nieuwbouw en uitbrei ding van gebouwen voor de nijverheid moest worden geïnvesteerd. Tot 1 Jan. 1950 blijkt echter niet meer dan 320 millióen voor dat doel te zijn uitgegeven, waarbij men dan nog in aanmerking moet nemen, dat vele investeringen werden ge forceerd. omdat men anders nog een groter deel van de winst aan de fiscua had moeten afdragen. De ervaring bij de banken is. dat vele bedrijven, niet h«t minst de kleinere, over onvoldoende mid delen beschftken om hun in geldswaard* aanmerkelijk gestegen omzetten te finan cieren. terwijl de banken gelijk bijv. uit de textielindustrie wordt gemeld, op hun beurt, bevreesd geworden voor êen con- junctuursomslag. de credietschroef strak ker aandraaien en proberen diverse credietfaclliteiten ln te trekken. dagen in een lezing voor de Nederl. Mij voor Nijverheid en Handel de juiste opmerking gemaakt, dat de Nederlandse fiscus er van moet worden doordrongen 4-17 70 HAD DE PROFESSOR toch ook altijd wat! Nu begreep hij eindelijk, dat het de boeven te doen was om een uitvinding, die hij had gedaan en nu wist hij weer niet wat voor een uit vinding het was! „Daar ben ik nu toch zeer benieuwd naarl" mompelde hij. Benieuwd was ook Chi Fon. Deze Ijlde met de bundel papleren naar de tafel, terwijl hij achterom riep: „Jij gaan «itten doen terwijl ik kijk maken naar uitvindsel!" „Kom." dacht Panda intussen, „nu moet er vlug Iets gebeuren, anders is het te laat. Deze boeven mogen niet te weten komen wét die uitvinding is. want dan stelen ze hem natuurlijk!" Hij keek eens even Oplettend rond. en nu waren toevallig de omstandigheden hem gunstig. Terwijl Chi Fon naar de tafel liep begon namelijk Honnepon zijn neus te snuiten. Daar kijk je misschien van op, maar zo is het nu eenmaal; ook grote schurken snuiten hun neuzen wel eens. Al-snuitend kon Honne- pon natuurlijk niet zien wat er gebeurde en daar maakt* Panda gebruik van j Met een snelle beweging greep hij de stoel, waar hij op mocht gaan zitten en toen gooide hij deze met grote kracht in de rich ting van Chi Fon! Deze. op niets verdacht, struikelde natuurlijk en vielmaar bij het horen van die plof kreeg de snuitende Honnepon de indruk dat er iets niet in orde was En wat deed de eenvoudige man? Hij begon gewoon maar te schieten! Hij zag niet hoe en waar en wat hij schoot, want zijn gezicht zat nog in de zakdoek hij gaf gewoon maar een flinke roffel weg nyet zijn automatisch wapen. Rikketik in de ronde, ging het. Misschien zullen we de volgende keer kunnen nagaan, wat hier van de gevolgen waren. dat de continuïteit van de onderneming verder reikt dan die van de eigenaar, d.w.z. dat aan de belaatingbron grotere betekenis moet worden gehecht dan aan de persoon van de eigenaar, dat, om het nog anders te zeggen de instandhouding van het bedrijf en zijn rentabiliteit de allereerste voorwaarde van nationale welvaart is. Het nieuwe wetsvoorstel, dat de in de onderneming aanwezige stille reserves bij het overlijden van de eigenaar wil belasten, is niet alleen onjuist, maar in vele gevallen fnuikend, omdat het in vele gevallen de mogelijkheid tot voort zetting van het bedrijf ten enenmale afsnijdt. Een aantal belastingconsulenten heeft hierover een adree aan de Tweede Kamer gericht, waarin met voorbeelden wordt geïllusteerd. dat de belasting op de door de fiscus gecreëerde fictieve liqui datiewinst dodelijke liquidatiemoeilijk, heden kan doen ontstaan. Volgens prof. Adriani komen dergelijke absurditeiten in Engeland. Frankrijk en België niet voor en zijn reserveringen voor nuttige uit. breidingen bijvoorbeeld geheel van belas, ting vrijgesteld Afgezien van de wenia- lijkheid om de belastingdruk in het alge meen te verlagen, hetgeen inderdaad uiterst moeilijk is. zullen dergelijke „plooien" moeten worden gladgestreken om te voorkomen dat het Nederlandse bedrijfsleven, dat toch reeds met grote moeilijkheden te kampen heeft. In zijn voortbestaan en ontwikkeling wordt ver lamd en de werkloosheid in nog ernstiger mate om zich heen grijpt dan nu reads het geval is. TNAT EEN BELASTING bij te hoge druk ten slotte haar eigen bron. verteert en dus haar doel voorbijstreeft, is al reeds gebleken uit de teruggang bij de accijn. zen op tabak en gedistilleerd en bij de vermakelijkheidsblasting en uit de werk loosheid in de betrokken bedrijven, ge. volgen waarvoor de regering vroeger herhaaldelijk is gewaarschuwd. Maar ook ten aaqzien van de directe belastingen geldt dezelfde „natuurwet", dat belasting, druk boven een bepaalde grens, de be. lastingopbrengst doet verminderen, het geen trouwens door minister Lieftinck in theorie is toegegeven. Maar ook met goede theorieën bevordert men niet de nationale economie, als ze niet in de prac- tijk worden toegepast. We spreken nu maar niet over de nood. zaak van particuliere besparingen, waar. op wij meer dan eens hebben gewezen en waarover genoemde professor ook een hartig woordje heeft gezegd. Ook hier helpen geen van hogerhand geleide spaar acties, .wanneer spaargelden bedrijfspen- sioenen en uitkeringen van levensver. zekeringen dermate worden belast, dat het effect voor een groot deel verdwijnt. Wanneer men weet. dat bij een bevol kingstoeneming van 150.000 zielen per jaar 1'/» milliard per jaar moet worden be spaard om ons nationaal vermogen per hoofd der bevolking op peil te houden, is verder commentaar overbodig. Naar van de zijde van het ministerie van Economische Zaken te Bonn wordt ver nomen. heeft dit ministerie besloten zich tot Nederland te wenden In verband met de vaststelling van de exportprijs van de Nederlandse boter. De minister van Voed selvoorziening en Landbouw heeft In een bijeenkomst van de Landbouwcommissie van de Bondsdag de Nederlandse boter- pr|Js discriminerend ten opzichte vaa Duitsland genoemd. Het Dultee etandpunt Is. dat Neder land de exportprijzen van boter op Engela verzoek heeft verlaagd tot beneden do prijzen van de binnenlandse markt. Men meent, dat er geen noodzaak bestaat, deze verlaging ook jegens Duitsland door te voeren en vestigt er de aandacht op, dat bij de onderhandelingen, waarbij tot liberalisering van de handel werd beslo ten. van Nederlandse zijde uitdrukkelijk zou zijn verklaard, dat het niet in de bedoeling lag de Duitse landbouw schade te berokkenen. De kwestie van de boterlmport Is de laatste weken in West-Duitsland dringend geworden, daar de buitenlandse boter- prijs tot beneden de vastgestelde Duitse prijs is gedaald. De Duitse boeren verzet, ten zich tegen een verlaging van de bin nenlandse prijzen. Wel overweegt het ministerie, in plaats van een vastgestelde boterprfjs. seizoenprijzen in te voeren. De boterproductie ln Duitsland is ten op zichte van het vorige jaar sterk gestegen en men tracht thans uit de overvloed een uitweg te vinden door het opslaan van grotere voorraden ln de koelhuizen. Gevecht met een arend Een jongen, die in de bergen van het Franse departement Savote aan het vissen was, werd door een ko ningsarend. wiens vleugels een spanwijdte vap anderhalve meter hadden, aangevallen, toen hij een forel uit het water ophaalde- De jongen sloeg de arend met zijn hen gelroede bewusteloos en 'slaagde er zodoende in ook de arend te van gen. Oorspronkelijke Nederlandse Roman Dat ge hier slapen en eten kunt, dat spreekt, zegt Van der Giezen. Maar voor de andere heren heb ik geen ruimte meer, het is schande dat ik het zeggen moet maar ik kan er niets aan doen; ik heb er behalve mijn negen nog een dochter bij, een meisje uit Zaltbommel. die doet hier tegenwoordig het huis houden en ze staat achter het buffet Dat is een heel verhaal, daar zit heel wat aan vast. Ge' zult er van opkijken wat ik u vertel. Het i« een verschrikke lijke geschiedenis. Ik zal daar niet van opkijken, Van der Giezen, zegt Bart en hij leunt over de tafel met zijn armen over elkaar, want ik weet er alle» van. Ge hoeft me tdaar niets van te vertellen, ik ben al op de hoogte en deze heren hier weten ook wat er aan de hand is. Annelies is bij mij geweest, ik kan u .dat nu wel zeggen, ik heb haar gevraagd om er over te zwijgen tot ik hier zou zijn. Wij zijn ge komen om eens te zien wat we voor u kunnen doen. door J. L LODEWIJKS Van der Giezen zit even stil te denken over wat de schilder daar zegt Is An nelies bij u geweest en weet ge. er alles van, bent ge gekomen om te'tien wat ge voor ons doen kunt. kijk kijk, dat is iets waar hij even bij stil moet staan, dat is om zo te zeggen een verrassing. Annelies is een brave mpid, zegt hij ze is goud waard, maar dat had ze niet moeten doen. Dat had ik niet willen hebben als Ik het had geweten. Ge hebt toch al zoveel aan uw hoofd gehad, ze hadden u beter uw rust kunnen laten daar ln Bergen; dat ge nu om ons hier heen zijt moeten komen, dat Is te gek, dat had ik niet willen hebben. Nee. dat hadt ge niet willen hebben En daarom heeft zij het niet gezegd. Van der Giezen, man, ge moet begrijpen dat ik u niet in de grond laat stampen, dat ik er een stokje voor zal steken. Ge moet er de moed in houden, ge zult tien dat wij er iets op vinden. Wij zijn met tweeën, jullie zijn met elven, dat zijn er dertien, wie kan daar tegenop? Wij zullen er wat op vinden. Ze zullen er wat op vinden. Bart lo geert in het Meibooifjpje, Sjoerd en Niel eten en slapen in Paviljoen Paradis. Als zij dat hebben afgesproken, komt. Anne lies binnen, zij was boodschappen doen ln het dorp. Zij geeft de heren een hand; wat blïj dat ik ben u weer te zien, zegt xij, ik heb al deze dagen aan Bergen moeten denken. Als Je dan ook maar aan ons hebt gedacht, zegt Sjoerd met een lach, en aan mijn hotel, want dat kan rriemand vergeten die er eens geweest is. Aan u alle drie heb ik gedacht, zegt Annelies met warmte, ik heb daar een heerlijke dag gehad. Zij kijkt naar Niel Verhagen, die nog geen woord gezegd heeft sinds hij binnenkwam. Onze Niel is zo goed geweest zijn Jcostbare tijd op te iofferen om ons hier te brengen, hij gaat morgen weer terug, zegt Bart, zijn wagentje heeft er wel wat van geleden. Niel trekt «en zijn sigaret en" zuigt de rook naar binnen of die npar zijn tenen moet -r ik ga morgen niet terug, zegt hij langzaam, ik heb mijn plannen gewijzigd. Ik stel mij ter beschikking van de dertien, dat maakt dus veertien. Ik hoop dat Annelies daar niets op tegen heeft, ik ben makr een vreemde Dat ie een ironie die Annelies een kleur geeft. Zij denkt aan die middag in Bergen, toen zij Niel de kamer heeft uitgekeken. Dat is een man die niet gauw iets vergeet, hij heeftdat zeker erg kwalijk genomen. Ik heb daar niets over te zeggen, u moet zelf uitmaken waar u wilt zijn en blijven, zegt ze in verwarring; ik zal er blij om .zijn als u hier blijft. U bent erg vriendelijk voor mij geweest in Bergen. Sjoerd en Niel gaan naar Paviljoen Paradis om logies te bespreken. Bart zit met Van der Giezen in de kamer die langzaam schemer.ig wordt. Over een week is de rechtzaak, zegt de kleine kastelein, ge kunt niet weten wat ik voel als ik daaradn denk, het is vOor mif het laatste oordeel. Wat ik heb door gemaakt. dat is met geen pen te be schrijven. Het is een zwaar feit, het is mishandeling »of poging tot doodslag, met voorbedachte rade willen -ze ook nog hebben, en er Is nog sprake van dat het me om geld te doen was. Op het gemeentehuls hier hadden ze het over minstens vier jaar. Dan kunnen ze me naar het kerkhof brengen, dat overleef ik niet Van Dijk, dat kan een mens als ik niet volbrengen. G<«Ètot het te zwart, man, zegt Bart. geMBbt een goede getuige. Anne lies kaafL redden, zij weet hoe het ge gaan is. W(j zullen een goede advocaat in de arm nemen,.neen. ge moet er niet het ergste van denken Ik denk aan mijn kinderen, Van Dijk, ge weet niet wat dat is, dat ge als vader zoiets voor de boeg hebt. dat ge uw bende moet alleen laten Gij weet niet wat dat is. Neen Bart weet dat niet, hij heeft geen mens meer op de wereld die hij alleen zou kunnen laten. Boven is Annelies bezig met de bedden op te maken, zij zingt er pen plechtig lied bij. Haar stem komt langs de trap naar de woonkamer, ge moet daar naar luiste ren of ge wilt of niet Neen ik weet dat zo niet, zegt Bart, ik heb geen kinderen. Maar ik weet iets anders. Van der Giezen, ik \freet dat het een geluk is, negen kinde ren te kunnen alleen laten, als het moet. Gij bent een gelukkig mens. Van der Giezen. dat ge zulk een bende hebt die aan u denkt en voor u door het vuur gaat. Zij zullen er blij om zijn als ge het flink en opgeruimd onder de ogen ziet. Als ge weg moet. Van der Giezen. zorg dan dat ge weerQm komt zoals ze u zagen gaan. zij zullen u daar dankbaar genoeg om zijn. Zij hebben u nodig, ook straks nog. Ge moet zorgen dat ze u niet behoeven te missen. Zij kunnen u niet missen, daar moet ge aan denken Annelies komt naar beneden en draait het licht ean. Voor, in de gelagkamer klinken gedempte stemmen en worden stoelen verschoven» Zij gaat er heen. zij gaat de gasten ontvangen en bedienen, zij gaat opgewekt en vrolijk een praatje^ maken met de mensen die komen bil jarten of kaarten Het is al- weer wat drukker geworden de laatste dagen, het Is alsof de klapten op Annelies afkomen. Van der Giezen. zegt Bart ernstig, dat moet ge zelf doen. dat is geen werk voor Annelies. Ge moet u zelf niet ver bergen. de mensen zien" dat niet graag. Maar Van der Giezen ligt met zijn hoofd op zijn arm. hij is bang geworden voor de mensen; de kleine kastelein heeft zijn moéd verloren. En Bart praat er niet meer over. Hij gaat naar de gelagkamer en praat er met Annelies, die als een volleerde waardin bierglazen vul| onder de koperen tapkraan. Dit is het lafste vat, zegt tij zacht, morgen is er mgt meer Dan kun nen we de zaak wel sluiten Morgen gaat ge er op uit zegt Bart en hif heft zijn glas oud-bruin tegen het licht om er de dansende vonken tn te zien. morgen gaat ge er op uit met een volle portemonnaie. dan gaat te de rekeningen betalen. En nieuw bier be stellen, lijk dit. want dit is prima Dat heb ik in lange niet geproefd. (Wordt vervolgd). ZATERDAG 22 APRIL 1950. GOUDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAGINA I DJAKARTAANSE BRIEF No. 240 fJn Oost-lndonesië heersten orde en rust. Een be^ld van de passar te Makale op Celebet. IN de afgelopen week ïs een aantal af spraken. die ik via de alom-tëgen- woordige Roest met Gouwenaars in en om Djakarta had gemaakt, niet doorge- rn en ditmaal was het mijn schuld niet. de meeste gevallen waren het zware regens, die de Goudse jong^ps die dikwijls nogal ver buiten de stad zijn ge legerd verhinderden om transport naar de stad te krijgen. Maar goed, dat komt dus nog. En toen ik me dus afvroeg waarover m'n wekelijkse brief zou moeten gaan, kwam er uit Gouda het knipsel van Abdul Aziz, de rebel van Makassar", het verhaal van de kapitein van het nieuwe Indonesische leger, die thans in Djakarta de gevangene van de Indonesische rege- i afwachting van zijn berechting krijgsraad. Het was voor mij nogal verrassend, dat kapt. Abdul Aziz in Boskoop zon bekende figuur is geweest Ai gezien het opzien, die er over de Ma- •fcssar-affaire is ontstaan, leek het mij voor belangstellenden wel aardig om deze week eens daarover te schrijven. Tot goed begrip van de situatie diene dan, dat op de Ronde Tafel Conferentie een federatie van Staten de Verenigde Staten vpn Indonesië tot stand kwam en als zpdanig internationale erkenning verkreeg. Deze „statenbond" bestond uit zestien deelgebieden. Nu zijn we vier maanden verder Van de federatie is vrijwel niets overgebleven. Behalve de Republiek Indonesië (dat is het deelgebied, waarvan Djokjakarta het centrum is), bestaan nog slechts Oost- Sumatra, West-Borneo en Oost-lndonesië. Alle andere deelgebieden zijn bij nood wet, na desbetreffende moties door een sterk-republikeins gezind parlement, bij de ^Republiek Indonpsië (Djokja) ïngc- Stuk speelgoed Over West-Borneo behoef ik niet veel te zeggen. Het was eenstuk speelgoed voor de sultan. Hamid II van Pontianak die h» de afgelopen week ook „headline"- meuws werd toen hij in verband met de Westerling-affaire werd gearresteerd. west-Borneo was naar mijn smaak «Jtyd gedoemd te Verdwijnen, vermoede- Jl. ®®f8t.yia opneming in een grote staat, cue het £iiand Borneo zou omvatten en daarna door inlijving in de Republiek In- denesie. die van Borneo dan weer een provincie zou hebben gemaakt. Er bestaat voor insiders geen twijfel, dat Oost-Sumatra (omvattende het be faamde cultuurgebied Deli) en Oost- Indonesie (omvattende de vroegere Mo- lukken) de krachtigste en best-georgani- seerde deelgebieden van de federatie zijn, na Djokja. Oost-Sumatra wordt op Ame. rikaanse maniei geregeerd door een staatshoofd (dr Mansur) die een kabinet heelt. Oost-lndonesië heeft een parle mentaire regering, met een eigen kabinet, samengesteld volgens de partij verhoudin- kozên60" pkozetn President en een ge- Wat Oost-Sumatra betreft heeft het federale parlement dezer dagen ook al een motie tot inlijving bij de Republiek inaonesië aangenomen, maar daarbij is *tet gebleven, althans voorlopig. Daad werkelijke stappen tot oprolling van deze ..negara" zijn. voor zover ik weet, nog niet genomen. Iets anders is de situatie geweest ten aanzien van Oost-lndonesië. De Repu bliek Indonesië heeft altijd wel ingezien. ag dat dit deelgebied in vele opzichten een qf model-negara was. Het was er ordelijk «n rustig en het gebied produceerde (met name copra). Aziz vertrouwde 't niet' Het leger bestond uit eenheden van het ivN.I.L die te zijner tijd zouden worden opgenomen in het nieuwe federale Indf leger. Enkele van die eenheden fijn einde Maart j.l al in dat nieuwe In- L^er (de -Angkatan Perang itepublilf Indosenia Serikat") opgenomen een van die eenheden was de troep van A»z, die bij de oprreming van zijn kreeg de nieuwe ran® van kapitein „Dlt »st betreft de onmiddellijke achter- IIS il ?00r dit al,es hecn speelt de on- zekerheid die onder K.N.Ï.L.-mUitairen lange tijd heeft bestaan ten aanzien van oe voorwaarden, waaronder zij in het nieuwe leger (dat in hoofdzaak de T.N.I. het voormalige republikeinse leger - zouden worden opgenomen (hun dienstjaren, hun pensioenen, hun rart- ?en. hun officieren en wat dies meer zijl. Intussen wilde de minister van Defensie te Djakarta vast beginnen om overal Ne derlandse gezagsorganen waartoe dus °ok het K N I L. behoorde te vervan- gen door Jndonesische m.a.w. «m over- W in de archipel federale troepen te sta- T Nu zou 'dit vermoedelijk ook voor <|pst- Indonesië all-right zijn geweest, inaien 2?S" uit vroegere handelingen van de J I. en uit gevonden documenten niet !r ï?ïde"king zou hebben gekregen, dat *de T.N.I.-troepen (het ..Worang-batal- ^jon dat op Java geen al te beste naam bad) niet alleen kwamen om orde en ?ust te handhaven, maar een politiek in strument zouden worden, dat tegen de ivPI3 zou worden gebruikt fit deed bij mannen als Abdul Aziz ver- tet ontstaan. Zij zeiden: „Wij zijn nu fe derale troepen geworden, wij hebben tot dusverre de rust en orde in Oost-lndo nesië gehandhaafd, "waarom moeten wij Bu plaats hiakén voor het Worang-batal- VTjgei«yu urïl UUUCUIW1— deld. maar de federale minister in Dja karta besloot zijn zin door te drijven en het Worang-bataljon scheepte zich in Tandjong Priok in. Op dat moment kwam Abdul Aziz in actie, ter verdedi ging van de negara. Averechts resultaat Nu wil ik niet ingaan op de vraag of M-m" moot, worden goed. of afgekeurd. Militair is het natuurlijk ontoelaatbaar dat een kapitein het recht in eigen hand neemt en de orders van de minister van Defensie niet alleen in de wind slaat, maar bovendien nog maatregelen neemt om de* uitvoering van die orders van hogerhand desnoods met geweld onmoge lijk te maken. Politiek bezien is het de vraag, of Abdul Afiz de negara Oost- Indonesië een goede dienst heeft be wezen en wellicht de oprolling van het deelgebied en de inlijving bij de Repu bliek Indonesië niet heeft verhaast Want nu komen er veel meer troepen, dan de minister aanvankelijk van plan was te sturen, terwijl de pro-republikeinse agi tatoren in de negara de federale troepen wel zullen helpen. De bomaanslagen, die de laatste weken uit Makassar werden gemeld, wijzen er op. dat deze agitatoren geen middel onbenut zullen laten om Oost-lndonesië te onthalzen Het zal mij persoonlijk erg meevallen, als de negara haar bestaan thans nog kan redden. Bovendien hebben de legevautonteiten zich niet ontzien om een list te gebruiken om Abdid Aziz uit Makassar weg te krij gen. Vicirnaal sloeg hij een ultimatum in de wind. hetgeen leidde tot m ultimatum tot president Sukarno's radiorede, waarin geweld werd aangekondigd Intussen beloofde de In donesische (T.N.I.) territoriale comman dant in Oost-lndonesië, overste Moko- ginta, aan Abdul Aziz een „vrijgeleide naar en van Djakarta". (De Oost-Indo- nesische minister van Voorlichting, dr Ratulangi. bevestigde dit). Toen Aziz op Kemajoran aankwam, werd hij door de militaire politie gearresteerd Daarmee is de leider van de „opstand" van het toneel verdwenen Inmiddels is het verzet ge heel in elkaar gestort. JAN BOUWER. Gebruikt alleen goedgekeurde artikelen De directie der gemeente-lichtfabrieken Ie dezer stede vraagt de bijzondere aan dacht voor het volgende. Sedert het Rijksbureau voor metalen zijn bemoeienis met het verlenen van in voervergunningen voor electrotechnische materialen en toestellen en het toewijzen van grondstoffen voor de fabricage daar van aan de Nederlandse industrie heeft gestaakt, zijn en worden diverse electro technische materialen en toestellen van minderwaardige en gevaarlijke kwaliteit gefabriceerd en geïmporteerd. In verband hiermede wordt de aandacht van het publiek gevestigd op de door Burgemeester en Wethouders van Gouda vastgestelde „Installatievoorschriften", waarin is bepaald, dat uitsluitend door de directie der gemeente-lichtfabrieken goed gekeurde electrotechnische materialen en toestellen mogen worden gebruikt. Vanzelfsprekend is dit gebaseerd op de ervaring met ondeugdelijk materiaal, mede op grond van de jaarverslagen van de Arbeidsinspectie, welke duidelijk de ge varen aantonen, welke aan het gebruik van slechte materialen en toestellen zijn verbonden. Het publiek wordt daarom dringend geadviseerd bij aankoop van electrische toestellen en materialen te vragen haar het KEMA keuringsteken, v/elk teken alleen verkregen wordt indien het betref fende toestel of materiaal is goedgekeurd door de N.V. tot keuring van electrotech nische materialen (KEMA) te Arnhem. Dit geeft de zekerheid dat men goedge keurd, dus deugdelijk, materiaal koopt. De door de gemeente-lichtfabrieken te Gouda erkende installateurs verkopen uit sluitend KEMA-goedgekeurde materialen. Een BRUIDSBOUQL'KT van T H IA; een verrassing voor de bruid Puzzle-winnaars Het oplossen van invul-puzzles komt eigenlijk neer op het jongleren met woor den. De talrijke goede oplossingen tonen, dat de puzzlevfienden deze kunst uit stekend machtig zijn. Winnaars werden: prijs van 5: J. A. Stolk. Vogelplein 31 te Gouda; prijzen van 2,50* C. M Kaasjager, Joubertstraat 86 te Gouda en A. Dekker, Tentweg te Stolwijk. De prijzen kunnen aan ons bureau, Markt 31. worden afgehaald of worden op verzoek toegezonden. T m. 21 Mel 1»—12-3* en l.Jé—4 eur Museum Het Catharina Gasthuis: TentoOBSteiUng •childerwe: ken Cornells van Leeuwen (Zon dags geopend 2—4. Maandags en Vrijdags 1 30 —4 uu:). 22 April 7.3a uur central: Trekking deel nemers Keukenhof-tocht Goudse Midden stands-actie. 22 en 23 April l uur Graaf FlorlawegVoor stelling circus Van Bever. 22 April s uur Veemarktrestaurant: Opvoe ring cabaret „Lachen is troef" door amuse mentsclub „Vrijheid doet leven". 23 April 11 uur De Beursklok: Jaarvergade ring Centraal Ned. Hengelaarsverbond 24 en 25 April 2.3» uur Concordia: Feest middag Vereniging ouden van dagen „Ons Belang opvoering cabaretrevue door Jan Brouwers amusementsgezelschap. 24 April 2.3t uur De Zalm: Bijeenkomst Ned. Vereniging van hulsvrouwen, boekbe spreking met voordracht jkvr. Carla van Lldth de Jeude over Het land van de groene I dolfijn. 14 April t uur vergadering Volkspartij democratie, sprekers mevr. F. v. d. Torren— Veendorp en F. van Dijk. 24 April S uur Concordia: Openbare ver gadering Kath. Volkspartij, spreker M P v. d Weijden. 24 April t uur Het Blauwe Kruis: Gemeen te-avond Remonstr Geref. Gemeente, spre ker ds J. A. van Nieuwenhuyzen over „Nood en herstel van het gezin in deze tijd." 24 April l uur Kunstmin: Openbare ver gadering Partij van de Arbeid, spekers mevr Chr. de Ruiter—De Zeeuw en J. Spronkers. 25 en 27 April 2 uur Markt: Vertrek deel nemers Keukenhoftocht Goudse midden— standsgctle. 25 April 7.3i uur Central: Trekking deelne mers Keukenhoftocht Goudse midden standsactie. 25 April 7.30 uur Vrije Evang. Gemeente: Bijbellezing ds J. I. van Wijck. 25 April I uur Central: Ledenvergadering Het Gioene Kruis. April I s Beursklok1 Ned. vereniging van suikerzieken sprekers dr A W. Vegter, nfej. D J. Ten' Haaf en H. Top 25 April t uur Kunstmin: Opvoering „Weergekeerd" en „Getemd" door gezel schap O T.G. voor Nat. Chr. Geheelonthou dersvereniging 2« April 1—5 uur Stembureaux: Stemming voor verkiezing Provinciale Staten. 20 April t uur Central: Buitengewone leden- vergadeiing „Olympia". 20 April uur CalvUn: Bijbellezing ds G. Boer 20 April I uur Danifl: Bijbellezing Evan gelisatie Geref. Kerk. 27 Aprji 7.30 uur Nederd. Geref. Gemeente: Spreekbeurt ds Joh. van Weizen. 27 April 7.45 uur Kazernestraat 14: Lezing over de Bijbei door A Poelman en P. Douma. 27 April *„uur Concordia: Opvoering „Het onbewoonde eiland" door toneelgezelschap „Tot Ons Genoegen". 27 April 8 u. Het Blauwe Kruis: Btjeenkomst Ouderraad openbaar lager onderwijs, spre kers J G. de Glopper over ..De taak van oudei commissies en ouderraden" en S. Swa- neveld over „Doel en nut van de vakop leiding". 27 April I uur Reünie Bioscoop: Filmvoor stelling Volksuniversiteit. vertoning „In vrede leven". 28 April 11 uur Kantoor Goudse Waterlei ding M(j: Jaarlijkse algemene vergadering van aandeelhouders. 28 April 8 uur De Beursklbk: Bijeenkomst Oudheidkundige Kring „Die Goude". spre ker A. W. den Boei over „Geschiedenis van Oudewater en heksenprocessen" 28 April 8 uur Kazernestraat 14: Laatste bijeenkomst ln cursus Ned. Amateur Toneel unie en Goudse Bond van Dilettantenvereni gingen, spreker mr P. C. Cleveringa over De technische hulpmiddelen ter verbete ring van het amateurtoneel". 28 April 8 uur Lutherse Kerk: Wijdings samenkomst Goudse Chr. Oranjevereniging, spreker ds H. J. Groenewegen over ..Een Goddelijkei1 waarschuwing op een Konink lijk feest". Bioscopen Schouwburg: Een avontuur in Berlijn (met Mariene D»e4ilch en Jean Arthur). Thalia Theater: Vooi» nu en altijd (met Ester Williams). Reünie Bioscoop: Tarzan en de luipaard- koningin (met Johnny WetsmulJer). Aanvang S. en 9 15 uur Zondag 3. 5, 7 en 1.15 uur. van Maandag af 3 eri 8.15 uur. Sport op Zondag Voetbal: Competitie GSV—T.O.N.EG.X.D.O. O.N A Postduiven. Ooefenwedstrijd Gouda CVVoi*mpia—Rotterdams elftal. Aan vang 2.30 uur. Zondagsdienst doktoren Van Zaterdagmiddag 3 tot Zondagavond 12 uur zijn bij afwezigheid van de huisarts te consulteren de doktoren C. van Elk, Kat- éansingel 79. telefoon 2501 en A. J. Kettler. Gouwe 164 Apothekersdienst 75 jaar geleden Uit een advertentie: Gans Nieim! Het CastUiaanse rijk, dat sedert geruime tijd niet veel beters van zich liet horen dan moorden', roven, doodslagen, staatsverdel- gingen en muiterijen, bezat toch nog iets beters, dat tot heden niet bekend was. Op de bergen van Oud-Cartagena groeit een kruid, heilzamer dan de schat van me talen, waaraan de bergen rijk zijn, een kruid, door de waarde van zijn inhoud niet te betalen, een kruid, waarnaar de mensheid steeds tevergeefs zocht, een kruid, nimmer gekend, want wie zou voor rijkdom een kale kruin begeren? De olie, uit deze planten bereid en in de handel gebracht, gaat onmiddellijk het uitvallen van het haar tegen en bevordert de groei ervan. Het wordt verkocht vopr 60 cent per flesjè, uiterst netjes en omwonden met een biljet tèr gebruiksaanwijzing. Verkrijgbaar bij mej. de "wed. Bosman te Gouda en A. Prins te Zevenhuizen. '58 jaar geleden UW Schoonhoven: De heer J. M- Vas Viiteer. directeur der Ned. Tramwegmaat schappij, heeft bij de gemeenteraad alhier een verzoek ingediend'om het reeds toe gekende voorschot voor de aanleg van een stoomtramweg van Gouda naar Schoon hoven van 30.000 te brengen op 52.000. 25 jaar geleden Uit Gouderak: Plotseling is alhier op 57-jarige leeftijd overleden de heer C. P. Vleggeert. die in het verenigingsleven in deze gemeente en ook in wijdere Jcring een voorname plaats innam. Door eigen werkkracht en zelfstudie had hij zich op gewerkt tot een man met een flinke dosis kennis, inzicht en doorzicht. Hij maakte zich bijzonder verdienstelijk voor Volks onderwijs en Het Groene Kruis. Hij had zitting in het burgerlijk armbestuur en de schoolcommissie eh was ook enige ja ren lid van de gemeenteraad. II. 59.75 2-Pers. bedstel met ka pokkussens. 2-Pers. kapokbedstel, extra prijs II. 119.- 2-Pers. binnenvering bedstel, 5-ctelig. Nu voor fl. 98.- 2-Pers. binnenvering bedstel, prima, 15 jaar garantie fl. 119.- at F. 1 MÏlt het troepentransportschip „General I C. C. Ballou dat 30 April in Amsterdam I uit Tandjong Priok wordt verwacht, re patriëren: Gouda: soldaat C. den Hertog. Groe- neweg 28. soldaat le kl. G. Prins. Koe- noT 20; res.-o'fftcier van gezondheid G. J. I l/nnlr rtioin fi- c/,Muut- Cl Vanillic f... ..l. i ic Verluis, Derde T. Westerduin, Parkloop dit jaar op Koninginnedag De athletiekvereniging ..Vires et Celeri- tas" houdt de provinciale parkwedstrijd, die zij jaarlijks in Van BeVgen Uzen- doornpark organiseert, dit maal op 1 Mei, Koninginnedag. Het is voor de zestiende maal. dat deze loop wordt gehouden. Hij is opengesteld voor A-. B-. C-. D- en E- klassers. veteranen en niet-KNAU-leden. Voor welke groepen het parcours 3000 le kl. J. meter bedraagt en voor A_ en B-junioren. lte kl. die 1200 meter lopen. De C-. D- en E- klassers strijden om de wisselbokaal. Er zijn voorts vele persoonlijke prijzen uit geloofd. Üe eerste start is bepaald op halfvijf. De inschrijving sluit Maandag bij de heer P. N. den Hertog. Mr D, Heusdestraat 25. koekplein 6; soldaat G. Kade 129. korporaal Parkstraat 190. Zevenhuizen soldaat le kl. L. P. Krijgsman. Rottek^de 33; soldaat-film operateur L. van 'Zuylen. Noordelijke Dwarsweg 1. Bodegraven: sërgt D. R. Pfauth, Kerkstraat 24. O u d e w a t e r korp. J. A. v. d. Vliet. Molenstraat A 95 R e e u w ij k korp. C. J. A. van Braam, Kooidijk G 23. Aan boord van het troepentransport schip „General R L. Howzodat 1 Mei te Amsterdarrugnt Tandjong Priok wordt verwacht, keren huiswaarts: Gouda: kapitein E. J^van Es. Jacob van Lennepkade 13: soldaat J Veerman. Nieuwe Haven 89; korp. L. Ch. Kalmeijer, St. Josephstraat 32; soldaat M. J van Leeuwen. Regentesseplantsoen 8; soldaat W. T. Matse. Sophiastraat 30; soldaat E. van Hemert. Bockenbergstraat 31: soldaat C. v. d. Klooster» Constantijn Huygens- straat 97: soldaat C. F. Noordemeer, Schaepmanstraat 11. Schoonhoven soldaat W. J. 'C. de Gruyter. Dam 5. Bodegraven: sergt-majoor W. R. Lok. Spoorstraat 14; soldaat G- Th. Wie man. Zuidzijde 70a. Boskoop: soldaat le kl.. F. J. Stolker, Reijerskoop 98. R e e u w ij k sergt A. A. Vermeulen, 's Gravenbroekseweg 157. soldaat le kl. J. Olieman. B 14. Oudew»ater: sergt M L. Bode. Lange Burchwal B 397; soldaat W J. v. d. Hoek, Utrechtsesfraatweg 64; soldaat le kl. J. W. Nederend. 14 te Papekop: korp. J. G. Vergeer. Luid-Linschoterzandweg 58. Bergambacht: soldaat le kl. A. Graafland. E 74; soldaat J. de Hoop, Lek I dijk B 71. Waddiijxveen soldaat le kl. C. P. 1 de Joode. Onderweg 17. Nieuwerkerk a. <U IJssel: sol daat Ié kl. C. J. N. van Blheemen, Paral lelweg 2. Ouderkerk a. *d. IJssel: soldaat A. Oman. Kromme B 199; soldaat van Dam. Kerkweg 41.' Op het troepentransportschip ..Dundalk Bay", dat 6 Mei te Rotterdam uit Tand jong Priok wordt verwacht, zijn op de thuisreis: Bergambacht: swldaat le k. A. i -r. O .V 4 1RT d. Bergh. Langerakkerweg 8; soldai Geerling. Lekdijk 9. Moordrecht soldaat J. v. d. Heu„ vel. Middelweg E 32. S t o 1 w ij k sergt A. v.» Erk. Tentweg no. 120. Aan boord van het troepefitransport- schip Nellydie 4 Mei te Rotterdam uit Tandjong Priok wordt verwacht, bevin den zich: Gouda: korp. P. R. Peek. Veerstal Swart. Van Beverninghlaan 15; soldaat W. van Wilgen. Peperstraat 50; korp G. P. A. Slootjes. Goe jan ver well edijk 369. Oudewater: soldaat G. T. de Lange. Lange Burchwal B 450. R e e u w ij k soldaat le kl. G. T. Rede- geld. Wethouder Venteweg H 78; soldaat C. van Holst, 's OVavenbroekseweg F 5. Boskoop: soldaat W. J. M. van Ooi, Reijerskoop 166. Schoonhoven: sergt A. Oosterom. Jan Kortlandstraat 17. Bodegraven: korp. A. v. d. Pol, Zuidzijde 42. Bergambacht soldaat H. Knoop, Kerksingel C 192. Met het passagiersschip „Willem Ruys". dat 26 April te Rotterdam uit Tandjong Priok wordt verwacht, reizen ook een aanal militairen mei gezinnen, maar on der hen bevinden zich er geen met be stemming Gouda en omgeving. De passagierslijsten liggen op ons bureau. Markt 31. ter inzage. Bpuwval verdwijnt Ingevolge de ruilovereenkomst met de kerkeraad van de Geref. Gemeente, waar toe de gemeenteraad in Juli van het vo rig jaar besloot, worden thans de drie door oorlogsgeweld getroffen woningen aan de Spoorstraat afgebroken, waarmede een bouwval, die de omgeving van het Stationsplein ontsierde, verdwijnt. van Verburg. Bergstoep: A 157 I Schoonhoven: soldaat T. A. M, ioeij stadsomroeper van Oudewater. ..wandelend nieuwsblad met n steeds belangwekkende inhoud", zoals de men sen zeggen. Dat is 'n hele tijd, waarschijn lijk is er niemand zo lang stadsomroeper van Oudewater geweest als Jan Verivei). Brouwer niet en zelfs Dolleman niet en dat waren toch ook mannetjesputters die met het bekken en de klepel wel raad wisten. Jan heeft ze nog ivel gekend, toeze in zijn jeugd door zijn straat kwamen, maar hij heeft nooit durven denken, dat hij nog eens hun voetsporen zou drukken. Toen wist je nog niet, dat het zo'n fijn werk was", zegt hij. „dat begon je pas later te begrijpen, toen je zelf met de ceel. zoals de proclamatie in vaktermen luidt, er op uit trok". Jan Verweij zou niet graag stadsomroeper af zijn. ivant hij vindt het een prettig baantje. En het geeft ook wat. vooral als je een monopoliepositie hebt zoals Jan. „Het is zo leuk om de mensen nieuws gierig te zien", zegt hij, „om ze te zien hollen uit hun huizen als op het IJsselveer of op de Lange Burchwal m'n klepel op het bekken slaat. Je leert ze allemaal kennen. Als ik in de Roodstraat kom..^ komt die aljijd het eerst uit huis en sTir ik ln de Wijdstraat, dan weet ik dat oe deur van die altijd het eerst opengaat". „Het is leuk om de mensen iets'te kun nen vertellen. Vooral als het prettige dingen zijn. Mensen willen altijd graag wat weten en daarom luisteren ze alle maal als ik ln hun straat kom. Mensen luistéren vaak peter dan zij lezen. Daarotn hebben stadsomroepers altijd iets voor" Jan Verweij is een beste omroeper. De gemeentesecretaris zegt: „Jan heeft een stem als een klok". Hij praat duidelijk zonder te schreeuwen, zodat de mensen hem zelfs in hun huizen kunnen verstaan. Officieel benoemd te doen" van een of ander, zoals het in de taal der stadomroepers heet. Hij gaat dan altijd dezelfde route, in weer en wind. Eerst in de Wijdstraat en dan langs, de IJssel de buitenwijken in om in de bin nenstad te eindigen. Voor een rijksdaalder leest hij de ceel op zeventig plaatsen in de stad voor. En overal met dezelfde duidelijke stem en met dezelfde Madruk, die zijn boodschap zoveel kleur geeft?„Na zo'n rondwandeling ben je wel eens moe", zegt hij, „vooral als je een lange ceel hebt Dan kan het wel gebeuren, dat je ander half uur over zo'n tocht doet. Is de ceel kort, dan sta je doorgaans weer na drie kwartier in de winkel". Jan is de man van iedereen. Ieder, die wat rondgebazuind wil hebben, komt in zijn winkel aan de Wijdstraat. Vereni gingssecretarissen. die meer bekendheid willen geven aan vergaderingen, het ge meentebestuur. dat ook nog wel eens met een mededelinkje zit, of de .vinkelieL, die reclame wil maken en daartoe zijn heil zoekt in „Sn wandelende advertentie". Of de gewone man. die iets te koop heeft en r dut snel vim de hand noen. En ook f"erkonte lootoerptge ovale de Ouctpwatenaar, die iets verloren hoeft en dan snel naar Jan Verweij gaat voor een oproep aan de eerüjke vinder. Gevarieerd nieuws En zo heeft de 71-jarigo, Jan altijd zeer gevarieerd nieuws.^at dii oren wel weet te vinden. Jj In het bijzonder in de vruchtentijd is het druk. Dan komen de fruithandelaren met voordelige aanbiedingen En dan kan heé voorkomen, dat op zeventig plaatsen in de stad klinkt: „De geachte clientele ,„„a wordt medegedeeld, dat bij Die en Die in bakers ook aan banden leggen. Voortaan dg Zo en Zo-straat kersen verkrijgbaar wordt iedere kleine Gouwenaar gebakerd zijn tegen 0,30 per kilo", welke mede- j»iet diploma en een schone luier aange- deling wordt bekrachtigd met een harde daan volgens paragraaf zoveel van 't bekkenslag, gevolgd door een tweede boekje. Ziülen we wedden, dat ze straks de fopspeen ook nog gaan verbieden? Schandelijk. Mijn eerste fopspeen kreeg ik van mijn oude baker, 't Was een KENTEKEN Met buitengewoon veel belangstelling heb ik liet laatste gemeenteraadsverslag gelezen. omdat het appelleerde aan mijn eigen eigendommelijke geestelijke ge% steldheid. Daar heeft een der leden "ge vraagd: W(jar gaan we heen en waar zullen we belandenWeet U waar we heen gaan? We gaan natuurlijk ergens heen als we op een zekere dag belan den op de plaats, waar we heen gaan. zonder te weten, wddr we heen gaan en dat we er heen gaandan zullen we zeggen: „Ziezo, hier zijn we nou. Ik heb nooit geweien, dat we hierheen zouden gaan". En is hier dan niet treffend weerge geven. dat een mens een zoeker en een dwaler is, die onbegrepen doelen na jaagt? Dan zullen we misschien verbaasd rond ons kijken en zoeken naar iemand, die ons de weg kan wijzen, in deze sier- 'lijke, luisterrijke stad. We merken op: geen raambiljetten, geen bioscoopreclame met juffrouwen met blauw haar en een weeë glimlach-met-kuiltje, geen aan plakborden, geen papieren^aan schuttin gen en muren, geen vuil meer \n de grachten en singels, iedereen netjes ge schoren en. de schoenen gepoetst. De gids draagt een bord om de hals van voorgeschreven afmeting, beschil derd met letters van voorgeschreven hoogte en dikte en vertelt alles tegen voorgeschreven tarief. Alles draagt een bord, iedereen, die kennelijk in een staat verkeert om zijn beroep of betrekking uitsluitend of in hoofdzaak uit te oefe nen in, op of langs de openbare weg of in. op, binnen openbare en voor het pu bliek toe&i- lcelijke plaatsen, gebouwen en vertrekken o) onderdelen daarvan, door of vanwege, in opdracht van of in dienstbetrekking staande tot alle ge meentelijke en overheidsinstellingen of daarmede gelijk te stellen organen zulks ter wering van ongewenste elementen en ter beperking van overdaad en misbruik; En zo zien we "de straat-, •gracht-^ strand- en parkfotograaf, de autoen fielsbewaarder, de-mau-met-het-kistje- langs-de-deur. de kranten- en schillen boer. de olieman en de asman. de straat veger en de straatmaker, de. ijscoman lopen met borden om hun hals, die al naar gelang van het gewicht van de functie, de rang van de drager en deszelfs aantal dienstjaren wisselen ip formaat en kleur: grote borden, kleine borden, ronde borden met zwarte letters op ivit en witte letters op zwart „of goud op snee, of met een zilveren ra na en Gothische letters. Ziet U. daar gaan we heen. En dal is goed ook. Want we zijn een ordelijk volk. En we weten graag hoe een ander aan zijn broodje komt. Als tïw dochter u schuchter bekent, dat ze kennis heeft, uw. nee, zo ging dat vroeger: tegen woordig merken de ouders zoiets pas als ze komt inwonendan vraagt u niet:f Is het een fatsoenlijke jongen, degelijk en eerlijk? Maar dan vraagt u: Wat doet hij voor de kost? En dat is alles nog niets. Nou gaan ze ïededeling, waarin een andere fruithan delaar bericht, dat bij hem kersen ver krijgbaar zijn tegen 0,28 per kilo Waar uit blijkt, dat de concurrentiestrijd ook de omroeper niet met rxyst iaat. In de oorlogstijd waren het dikwijls mededelingen van de Duitsers, die op de ceel van Jan stonden. Dat waren altijd ■eft hem ook gebruikt, genj geworden. Ziel goeie. Mijn broer En we zijn flink v kans op een diploma te zuigen? paten we de fopspeen verplicht stellen voor al'' leeftijden. Ziet u ze zitten voor de En dït moet ook, want aan stadsomroe pers, die binnensmonds prdten heeft Oude-, water niets. Iedereen moet het nieuws kunnen horen; de jongen van zestien jaar er van hem verwacht werd. In plaats van en de grijsaard. En Jan's stem is er prima zeventig keer las hij die „Bckannt- voor. Een sonor feluid, dat na de doffe j machung" stiekum maar dertig keer voor. bekkenslag prettig klinkt. „Jan doet het Zo hielpen ook stadsomroepers een handje als geen ander' zeggen ze in Oudewater mee in de tegen de bezeUer. En daarom weten ze hem fllemaal, te l— vinden in zijn winkel van tweedehands- goederen in de Wijdstraat. waar een mas sieve koperen pot, 'n pracht pronkstuk, klanten lokt. In die winkel aan de rech- termuur vlak bij de deur haëgen de teke nen van Jan's waardigheid. Het bekken, dat een eenvoudige koekenpan is. en de klepel. Jan alleen is waardig deze dingen Ne dragen, want hij is officieel dis stads omroeper benoemd, hetgeen volgens een lange historische traditie de bevoegdheid van B. en W. is. Vroeger kreeg de stads omroeper daarvoor nog een vergoeding. Jan Verweij herinnert zich nog wel de tijd, dat hij 'n kwartje voor e'.k rondge- praat bericht kreeg en dat er soms wel eens een toeslag van 25 per jaar werd verleend. Maar die tijd is allang voorbij. Nu is de baan van stadsomroeper een onbezoldigde flinétie en geven B. en W. slechts het recht aan iemand om als stads omroeper op te treden. Jan mag zelf zijn p'rijzen vaststellen, alleen als hij teveel berekent kunnen B. en W. hem op de schouder tikken. Maar dat is nog nooit voorgekomen. Want Jan is nooit duur. Je komt maar bij hem met de boodschap, duidelijk geschreven op pSpier en een rijksdaalder en hij gaat de gehele stad vond. En succes is altijd verzekerd. Zeventig plaatsen Doorgaans trekt Jan er zes of zevert keef per week op uit, om de stad „kond verdraaid lange celen: Inleveren van ca„ftrentleülcl met ee» speen in de wapens aankondiging van gewijzigde m0„f, A!s lasüg kuHnm ze •sperurena enz.» Ma dopen in een glas kraamanijs. da* wist Jan Verwed altijd wat ik ha ),ebj,en Maar z0 „aat het niet. En u merkt wel. waar we heen gaan en belanden. Tot ziens dan. JAN TERGOUW. Maar

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1950 | | pagina 2