m
Leven met de doden
30 APRIL 1950
De Yanks maakten de gassluis open
up
Iets nieuws in Goudse streek:
biggenpension te Zevenhuizen
Paula Wessely en het probleem
der drie mensen
IHAAR EIGEN DOMEIN
Varkensselectiebedrijf legt basis
voor rendabele fokkerij
Toneelcursus voor
amateurs besloten
Na het spel de aankleding
van opvoering behandeld
Hollandse historie
in glas
Wijdingsavond Chr.
Oranjevereniging
Onze bioscopen
Dr Elisabeth
Op weg naar huis
DE TORADJA's van middencelebes
Veeleisende geesten
'WIL.'
Een streep aan de balk
BEVRIJDING IN NEURENBERG: 20 APRIL
ALLERHANDE
HET VERSCHIL TUSSEN VOEDERING
EN EEN MENSELIJKE MAALTIJD
DEkw™K1i™? Zit ook in het tafeldekken
MAANDBLAD VOOR TROUWLUSTIGEN
Venus weer ideaal
i
TWEEDE BLAD - PAGINA 2
GOUDSCHE COURANT
ZATERDAG 29 APRIL 1950.
TJET VAHKEN: hoe pijnlijk hebben wij
zijn tijdelijke afwezigheid gevoeld in
de oorlogsdagen! Voor de consument is het
varken in hoofdzaak een dier, d^t hij
slechts in gedeelten leert kennen. Zijl) oor
deel over het varken wijkt in alles af van
het oordeel, dat de boer heeft, want hij
legt héél andere normen aan. Voor de boer
Is het varken een economische factor en
een post op zijn begroting. Om dié post
zo groot mogelijk te maken, is het nodig,
dat hij varkens kweekt, die hem veel op
brengen en weinig kosten.
Aan welke eisen dient nu een goed
Blachtvarken te voldoen? Het moet in een
ïo kort mogelijke tijd met zo weinig moge
lijk risico en een zo laag mogelijk voeder-
gebruik zo veel mogelijk vlees en spek
opbrengen. Het geldelijk rendement van
spek blijft echter een onzekere post. Ieder
een heugt zich nog de tijd, toen het spek
drie pond voor een gulden deed. Het spek-
gebrulk onder de consumenten is daarbij
zeer verschillend: haven- en industrie
steden zfp wel de grootste afnemers, maar
een stad als Den Haag smaadt het spek.
Er is economisch gezien stellig ook
ten aanzien van de export veel aan ge
legen. dat zoveel mogelijk varkenshouders
aan de eisen voldoen Het provinciaal
stamboek voor de varkensfokkerij in Zuid-
Holland. waarvan de rijksveeleeltconsu-
lent, ïr P. Verhoeven uit Den Haag, het
secretariaat vervult, heeft deze zaak pers
pectief gegeven' door in samenwerking
met het Centraal Bureau voor de varkens
fokkerij in Nederland, over te gaan tot de
stichting van een selectie-mesterij van het
Groot-Yorkshlrè-varken aan de Noorde
lijke Dwarsweg te Zevenhuizen. Dit Cen
traal Bureau, dat onder leiding staat van
dr Labouchère te Utrecht, wordt gevormd
door de verschillende provinciale stam
boeken. De bouw van het bedrijf is reeds
aanbesteed.
Een der medewerkers van de veeteelt-
consulent. ir H. Eikelboom, heeft over dit
•electiebedrijf verteld Het aantal var
kensrassen in de wereld is heel groot,
maar de twee, die wij in ons land kennen,
zijn het Nederlandse Landvarken of Lap
oor en het Groot-Yorkshire met steile
oren. Oorspronkelijk kwam dit ras uit
Engeland, waar het gefokt werd door
sportfokkers, doch ook Zweden en Tsjecho-
Slowakije kennen het. Dit Groot-York
shire varken, dat in Zuid-Holland het enig
bekende ras is, leent zich zeer goed als
voorname en voordelige leverancier van
spek e vlees. Om de fokkerij hiervan te
bevorderen is nu het gebouw in Zeven
hulzen in wording. Er staat al een selectie-
bedrijf in Zuidholland, n.l. te Giessen-
Nieuwkerk. Dit is echter eigendom van
een coöperatieve landbouvgvereniging, dat
te Zevenhulzen behoort aan het Provin
ciaal Varkensstamboek. Het zal vier en
twintig hokken met centrale verwarming
bevatten en elk hok zal plaats bieden aan
een toom van vier varkens.
Streven naar kwaliteits
verbetering
Hoe göat men nu te werk?
Veronderstel: een boer heeft een koppel
Groot-Yorkshire biggen en hij vindt ze
buitengewoon van kwaliteit. Dan wendt
hij zich tot het selectlebedrijf. Dit neemt
vier biggen in pension, als een Inspecteur
geconstateerd heeft, dat zijn oordeel met
dat van de boer klopt. Tijdens het verblijf
van de varkens in het selectlebedrijf, dat
zal duren totdat ze ongeveer 125 kg wegen,
wordt zeer nauwkeurig de gemiddelde
Predikbeurten voor Zondag
Ned. Herv. Gemeente. Sint Janskerk
(Achter de Kerk 3) 9 en 10.30 u. ds H. M.
Cnossen, 5 uur ds G. Boer. bediening H.
Doop. Donderdag 8.15 uur ds G. Boer en
ds H. M. Cnossen. herdenking bevrijding.
Westerkerk (Emmastraat 33) 10 uur ds
Gerh. Huls. 5 uur ds A. J. de Jong. Sche-
veningen. bediening H. Doop. Kinderkerk
(in gebouw ..Calvijn". Turfmarkt 142) 10
uur de heer R. v. d. Brug.
Ver. van Vrijz. Ned. Hervormden (Pe
perstraat 128) 10.30 uur da C. de Jong,
Hoogkarspel.
Remonstr. Geref. Gemeente (Keizer
straat 2) 10.30 uur ds H. J. de Wijs.
Evang. Lutherse Kerk (Gouwe 134) 10
uur des W. F SchrÖder.
Oud Katholieke Kerk (Gouwe 107) 10.30
en 6 uur pastoor G. P. Giskes.
Geref. Kerk (Turfmarkt 60) 10 en 8 uur
ds W. van Dijk.
Geref. Kerk art 31 (Turfmarkt 54a) 0.48
«n 4.30 uur ds G. Koenekoop.
Geref. Gemeente (Stationsplein 15) 10 en
8 uur da C. Steenblok.
Chr. Geref. Kerk (Gouwe 141) 10 en 8
uur ds J Jansen. Leiden.
Ned. Duits-Geref. Gemeente (Zeugestr.
38) li en 5 uur ds Joh. van Weizen. Don
derdag 7.30 uur ds Joh. van Weizen.
Vrije Evang. Gemeente (Turfmarkt 23j
10 en 5 uur ds J. I. van Wijck. nam. evar-
gelisatiedien&t met zangkoor. Dinsdag 7.S0
uur Bijbellezing ds J. I. van Wijck, Zater
dag 7.30 uur bidstond.
Leger des Heils (Turfmarkt 111) 10 uur
Heiligingsdicnst. 6.45 uur openluchtsamen
komst Markt, 7.30 uur verlossingssamen
komst. leidsters kapitelnes E. Geutjes en
M Meijerhof.
Kerk van Jezus Christus van de Hei
ligen der Laatste Dagen (Spieringstraat
49) 5 uur dienst.
Goudse Stadsevangelisatie. (Achter de
Kerk 6) 7.30 uur de heer Adr. Bakker,
Rotterdam.
groeisnelheid vastgesteld en er wordt na
gegaan hoeveel voeder ze hebben gebruikt.
Aan hat einde van het varkensleven gaat
men het slachttype beoordelen. Dit ge
schiedt op een slachterij. Daar wordt ge
meten en gewogen en daar wordt o.a. de
hardheid van het spek vastgesteld, en
vooralde verhouding van de verschil
lende delen, zoals hammen en schouder
partij (niet te zwaar!) worden bekeken.
Elk deel van het varkenslichaam heeft
niet dezelfde handelswaarde eji dus is het
van groot belang, dat het varken het
meeste levert van datgene, wat het meeste
waard is.
De resultaten omtrent de gemiddelde
groei, het voedergebruik en het slachttype
worden gepubliceerd. Als de «ter dieren
aan de gestelde eisen voldoen, wordt de
zeug als sterzeug aangemerkt. Deze ster
zeug kan dan voortaan piemiebiggen
voortbrengen. Om premiebig te zijn moet
de big naast een sterzeug als moeder b.v.
een premiebeer als vader hebben. Deze
premiebeer moet afkomstig zijn uit een
toom premiebiggen. Het kan ook een elite-
beer zijn. Zo'n elite-beer is op nakome
lingschap gekeurd en heeft tevens een goed
aantal premiewaardige tomen voortge
bracht.
Het selectlebedrijf geeft dus door de
beoordeling van voedergebruik, groeisnel
heid en slachtkwaliteit een grote mate van
zekerheid, dat men op de duur de beschik
king heeft over uitstekend fokmateriaal.
Want uiteindelijk is het daarom te doen.
Wanneer het eenmaal zo ver is en na
tuurlijk komt het zp Ver, dan hoopt men,
dat tegen die tijd aan een ander verlangen
ook is voldaan Het is nu zo, dat de
varkenshouder uitbetaald krijgt alleen
naar het gewicht. Uitbetaling, waarbij
tevens de kwaliteit in aanmerking ge
nomen wordt, is echter een rechtvaardige
eis.' De stichting van het selectlebedrijf
voor het Groot-Yorkshire-vaiken zal deze
eis meer kracht bijzetten.
De bouw van het bedrijf te Zevenhuizen
wordt een mijlpaal in de geschiedenis van
de varkenshouderij in onze provincie en
is een bewijs, hoe intensief de man van de
wetenschap en de boer kunnen samen-
„Geen succes zonder studie", staat er
op de muur van het leslokaal van de
Goudse Bond van Dilettantenverenigin.
gen. Hiermee bedoelt de bond niet alleen
de studie van het toneelstuk, maar ook
de studie van het toneelspel. In Februari
organiseerde de Ned. Amateur Toneel Unie
(N.A.T.U.) daartoe een cursus van zes
lesavonden voor de leden van de Goudse
toneelgezelschappen in samenwerking
met de Bond van Dilettantgnverenigin-
gen. Hierop kregen de spelers onderricht
in houding, lopen en mimiek. Arend
Hauer gaf de onderwerpen op, liet ze
zonder woorden spelen en gaf daarop
zijn aanwijzingen. Bijvoorbeeld: U leest
de krant. Plotseling hoort U dat de klok
stilstaat Speel dit! Vier avonden werden
zo aan het toneelspel besteed.
Gisteravond werd in de laatste bijeen
komst de technische kant belicht. Mr P.
C. Cleveringa uit Leiden vertelde er van.
Onder de techniek bij het toneelstuk
verstaat men niet een of andere vernuf
tige installatie, maar decor, belichting,
costuums en organisatie. Werd er vroeger
een bordje met het opschrift „dit is een
kamer" of „dit is een tuin" op het toneel
geplaatst, tegenwoordig gaat dat van
zelfsprekend niet meer. Het publiek stelt
eisen. Het wil niet eens meer. dat nien
dezelfde kamer of tuin ziet. Daar moest
iets op gevonden worden.
En het is gevonden: Neem als afscheiding
gewone gordijnen, zet in de hoeken een
paar hoekstukken, een schilderijtje in het
gordijn en de kamer is klaar. Bij een
nieuw toneel andere gordijnen, geen
hulpstukken, een andere aankleding en
de geheel andere kamer staat op het to
neel. Zelfs gaat men er nu toe over op
een filmdoek het decor te projecteren.
Welk een verbetering dit is, laat zich be-
de costuums was het wat beter ge
steld. Gelukkig beschikt elke vereniging
wel over dames, die het een en ander
kunnen maken. Langzamerhand komt ook
de belichting de aandacht vragen. Zij
vestigt nieuwe mogelijkheden, maar een
schijnwerper zal voor vele clubs nog wel
een wensdroom blijven.
Over het algemeen ontbreekt er aan de
Nederlandse apaateurverenigingen nog
iets. aldus spreker, en dat Is, dat zij niet
over mensen beschikken, die zelf het
decor bouwen en de requisieten maken
Waarom dat niet opgedragen aah iemand
die belangstelling voor het tonteel heeft,
maar niet kan spelen of maar een klein
r°DetN.ACTju!'voert nu besprekingen met
verschillende ontwerpers om een een
heidsdecor te krygen. waarbij het met een
handomdraai mogelijk zal zijn met behulp
van verschillende bijstukken steeds een
andere achtergrond te bouwen.
„Geen succes zonder studie". Gestu
deerd hebben de leden van de zeven aan
gesloten toneelverenigingen. Of zij succes
oogsten zal de tijd moeten leren. Hoe het
zij: er is op de cursus veel geleerd.
Goudse Glazen in Engels
maandschrift
The Geographical Magazine is een En
gels maandschrift, dat zijn gezag op geo
grafisch gebied niet alleen in Engeland,
maar ook daarbuiten reeds vele jaren be
wijst. In het Apr.l-nummer heeft m -s
C. V. Wedgwood, wier biografie van Wil
lem van Oranje wordt beschouwd als Vut
beste boek over de geschiedenis van Ne
derland dat door een buitenlander werd
geschreven, een artikel gewijd aan <!e
Glazen van de Sint Janskerk onder c
titel „Hollands geschiedenis in glas". Zij
vertelt daarin over de geschiedenis an
de tachtigjarige oorlog en over de wijze,
waarop belangrijke gebeurtenissen in d-zc
periode zijn neergelegd in de Goudse
Kerkramen. De gegevens daarvoor werden
haar verstrekt door de voorzitter van oc;
Fonds Goudse Glazen, mr A A .7. Riik-
sen Miss Wedgwood's beschrijving is een
korte, maar duidelijke .jurvev" van t-?n
der voornaamste periodes der vaderlandse
geschiedenis met als centrale figuur de
hoofdpersoon van haar bekende Studie
..William the Silentf' Van deze „vader
des vaderlands" schrijft zij onder meer:
'Zijn portret in het Leidse glas (no 25). is
het mooiste van de vele portretten in deze
Glazen. Het beeld, dat de glazenier Dirck
Reiniersz. Verheijden van deze „Vader
Willem" heeft gegeven laat beter zien ban
enig ander portret'Van de Prins, die men
geling van eenvoud en aristocratie, van
vriendelijkheid en waardigheid, die alle
tijdgenoten opmerkten.
Het artikel is geïllustreerd met zeven
prachtige waarvan zes gekleurde, afbeel
dingen van fragmenten van enige Glazen.
Aan de contribuanten van het Fonds
Goudse Glazen zal een exemplaar van
deze uitgave van ..The Geographical Ma
gazine" worden beschikbaar gesteld.
Puzzle-winnaars
Dat ene lettertje in ieder wéord deed
het 'em in de tussenvoegpuzzle van vorige
week. Hier gold dan ook: puzzelaars let
op uw saeck! Dat was hun wel toever
trouwd!
Als winnaars kwamen uit de bus:
Prijs van ƒ5: mej. A. Alblas, Derde
Kade 148 te Gouda.
Prijzen van ƒ2.50: W. J. Sonius, Zout
manstraat 66 te Gouda en J. Ph. Voor
brood, Koningin Wilhelmfnastraat 35 te
Reeuwijk.
De prijzen kunnen aan ons bureau.
Markt 31 te Gouda worden afgehaald of
worden op verzoek toegezonden.
Rede van ds Groenewegen
De Chr. Oranjevereniging hield gister
avond in de Lutherse Kerk een wijdings
bijeenkomst. die onder leiding van ds W.
F. Schroder stond. In zijn openingswoord
zeide ds Schröder: Wij leven in een vrij
land met een vorstenhuis, waarvoor wij
God dankbaar moeten zijn. Daarom is de
Chr Oranjevereniging hier bijeen, om God
te bidden of Hij ook ons Oranjehuis wil
behouden voor de toekomst.
Nadat het Luthers kerkkoor gezongen
had „Gelukkig is het land dat God de
Heer bemiAtsprak ds H. J. Groenewegen
Ned. Herv. predikant in Den Haag. over
..Een Goddelijke waasschuwtng op een
Koniknlijk feest".
Spreker bepaalde zijn gehoor bij 1 Sam.
12 2425. Als inleiding hierop liet hij
uitkomen dat Israel een Koning wilde,
want daarin zagen zij de vertegenwoor
diging van hun volksbestaan. Maar op het
Koninklijke feest van Saul, hun begeerde
koning, liet Samuël de waarschuwing ho
ren dat het volk Israël een koning had
begeerd buiten de wil van God. En het
volk riep „Bid tot God opdat ons niet wat
ergers overkomt", waarop Samuël hen de
weg wijst. ..Vreest slechts de Here en
dient Hem getrouwelijk met uw ganse
hart; bedenkt toch hoe grote dingen Hij
bij u gedaan heeft. Maar indien gij
voortaan kwaad doet, zo zult gijlieden,
/ils ook uw koning omkomen".
Wij leven in een tijd dat men niet m*er
wil leven naar Gods Woord, maar, ataus
ds Groenewegen praten over nationaal
besef en nationaal respeét. Het interna
tionaal aanzien van Nederland, dat wel
eens genoemd wordt, het Israël van het
Westen, Is minder geworden. In de grote
strijd heeft Prins Willem van Oranje pal
gestaan voor de vrijheid van volk en ge
weten. In 1648 begon de gouden tijd voor
een volk, dat zijn knieën boög voor God.
Het bestaan van ons volk en het Oranje
huis hangt hiervan af. Dit heeft het Neder
landse volk ook begrepen tijdens de
Franse revolutie: Christus voor alles de
rechte weg voor het volk van Nederland.
Als het volk Gods daden zag. aldus spre
ker, zouden de kerken in Nederland dezer
dagen te klein zijn. In deze wijdingsdienst
staat Hij voorop. Wij hebben te verstaan
dat wij getrouw moeten zijn en de ogen
gericht op het kruis van Christus, die door
Gods genade is opgewekt en thans zegt:
„Ik leef en gij zult leven".
Met het zingen van twee coupletten van
het volkslied, werd de bijeenkomst, die
goed bezocht was, gesloten.
Thalia-Theater. Het is ge
vaarlijk om het verhaal, dat de
grondslag van deze film vormt, te
vertellen, want d^n zou men kun
nen zeggen: „Och, dat is zo oud
als de mensheid, dat bestaat al
zo lang als er drie mensen op de
wereld lopen: een man en een
vrquw en nog een vrouw, dat is
zo afgezaagd als de liefde zelf!"
Ziezo, en nu weet u meteen, welk
oeroud probleem straks voor uw
klapstoel oprijst. Hetgeen nog
helemaal geen reden is om met
een onder zeil te gaan Want bij
een probleem behoort ook nog de
manier, waarop het wordt aan
gepakt. De Amerikanen doen het
weer anders dan de Duitsers.
Paula Wessely met haar sympa
thiek en guitig gezichtje en Attila
Hörbiger met een ernstige, karak
teristieke kop, hebben er geen handlei
ding van gemaakt. De middelen, waarmee
ze de roerselen hunner geprangde zielen
aan het witte doek hebben prijsgegeven,
zijn eenvoudig en menselijk en maken
daardoor het geheel aanvaardbaar. Er zit
ten knappe scènes in de film, maar het
is jammer, dat hier en daar de schaar
nogal slordig aan het werk is geweest.
De beeldovergangen zijn zonder uitzon
deringen goed. maar maken soms de gang
van het verhaal wat onrustig. Een film,
die een eerlijke poging doet boven het
middelmatige uit te komen en er in ge
slaagd is ook
Mysterie van Tanger
Reünie Bioscoop. Of mysterie nu eigen
lijk wel de juiste kwalificatie is van de
hierin vertoonde geschiedenis, daarover
kan men van mening verschillen, maar
een gecompliceerd geval is die ontegen
zeggelijk. Ze gaat over een journalist die
zich vergaloppeerd heeft ep daarom, ten
einde zich te rehabiliteren, naar een in
slaande primeur jaagt. Voorts een dans-
troepje, op zoek uit wraakzucht naar een
Spaanse Himmler, een Nazi, die met door
zijn soortgenoten geroofde kostbaarheden
probeert andere Nazi's te doen ontsnap
pen en nog een troepje, dat er op uit is,
daar in Tanger. door de Nazi's uit Europa
geroofde kostbaarheden te achterhalen.
Hoewel ieder voor zich werkend en niet
op de hoogte van eikaars bedoelingen,
kruisen de wegen van die personen en
groepen elkaar voortdurend. En daar al
les zich afspeelt in een sfeer van geheim
zinnigheid en gevaar, die plaatsen als
Tanger blijkbaar eigen zijn. ligt het voor
de hand, dat er aanhoudend spanning
heerst. Die spanning wordt nog verhoogd
door een liefdesaangelegenheid, die door
het overige is heengevlochten en die al
even ingewikkeld is als de r?st. Boven
dien gebeuren er verscheidene griezelige
en sensationele dingen en hoewel dit ge
fantaseerde verhaal op zichzelf weinig
waardevols biedt, zullen liefhebbers van
dit genre danig kunnen smullen. Te meer
daar het spel over het algemeen zeer goed
is Maria Montez lijkt voor een meisje
wat al te engevoelig en onbewogen, maar
zulke vrouwen schijnen er, speciaal in
dergelijke omgevingen en milieux, toch
te zijn. Louise Abritton vertolkt als con
trast het meisje met de degelijke vrou
welijke eigenschappen. De verscheidene
op de voorgrond tredende mannelijke ac
teurs beelden de nogal uiteenlopende fi
guren en karakters aanvaardbaar en sug
gestief uit, in het bijzonder Preston Fos
ter, terwijl voorts Sabu, hoewel zijn rol
buiten de feitelijke kern valt. aantrekke
lijk speelt.
Twee Jantjes op stap
Schouwburg Bioscoop. Een verhaal
over twee honden die om Yen been vech
ten en een derde, die met de. kluif uit
wandelen gaat, wordt vaker verteld, ook
door de film. Maar zelden treft men er
een. zo gezellig onderhoudend en zo gees
tig, als deze variant op dat motief. De
twee vechtende figuurlijke honden,
zijn Amerikaanse marinesoldaten, die met
hun troep, na met de Jappen afgerekend
te hebben, in Australië aan land gaan. En
onderling vechten ze daar niet figuurlijk,
maar heel echt, met aanwending van
bokskunst en list en bedrog. Dat laatste
voocal is oorzaak van tal van grappige
A mmeistol
De Reisduif. De postduivenvereniging
De Reisduif hield een wedvlucht met
oude duiven uit Tilburg. De afstand was
45 km. Uitslag: A. v. d. Berg J, 16. Gebr.
Looren de Jong 2, 6. 7. 8. 12. 20. C. H. Zo
nen 3. 17. 18. 24. A. Verwaal 4. T. de Man
5. Joh. te Hennepe 9, 27. L. Slingerland
10. 21. W van Buren 11. 23. 28. N Hoogen-
doorn 13. 15. Adr. Verschoor 14. 25. M.
Looren de Jong 19. J P de Man 22. G J.
Brand 26. Duiven in vrijheid 9 uur. Aan
komst eerste duif 9.42.51, laatste duif 9-51.39
Emmabloem. De Emmabloemcollecte
bracht hier ter plaatse 562.12 op.
„Aurora". De gemengde zangvereni
ging hield een algemene ledenvergadering.
Uit het fihanciële verslag bleken uitgaven
lot 1792.23 tegenover 1643.21 inkomsten
te staan; er was een nadelig saldo van
149.02. De aftredende bestuursleden A.
Kok. M. Dubbeldam en A Dubbeldam
werden bij acclamatie herkozen.
Predikbeurten. Ncd. Herv. Kerk 10
uur ds Hugenholtz (doopsbediening) Op 4
Meu 8 uur ds Hugenholtz (herdenking der
bevrijding).
Ned. Herv. Evangelisatie 10 uur .lees-
dienst. 630 uur de heer Van Buren te
Streefkerk.
Boskoop
situaties, die zelfs komisch worden, als
die twee uit de generale repetitie van een
door hun sergeant op touw gezette re
vue. waarin ze als balletdanseressen fun
geren. weglopen, naar het „^luifje", dat
juist een groot attractief feest geeft, ten
bate van de Amerikaanse marinemannen.
Men kan zich stellig het effect voorstel
len, als op zo'n feest twee onbekende da
mes komen binnenvallen en daar al
lerlei onverwachte zotte dingen overhoop
halen, bovendien nog een gevolg meebren
gen van een sergeant en een aantal mili
taire politiemannen, dat jacht op haar
maakt. En ten slotte gaat toch nog een
ander, een Australische militair, met het
kluifje eigenlijk komt het niet te pas
die lieftallige Joyce, hier gepersonificeerd
door Helen Walker, met een kluifje te ver
gelijken aan de haal. Het is een ge
noegen deze. in het bijzonder door Dennis
O'Keefe. William Bendix, John Loder,
George Cleveland en Helen Walker, vlot
en uitstekend gespeelde film. te zien.
Om Weekenstroo-bekcr
De wedstrijden om de Weekenstroo-
beker tussen de vertegenwoordigende elf
tallen van de afdelingen Dordrecht. Gouda,
Den Haag en Rotterdam, zullen dit jaar
op 14 Mei in Den Haag worden gehouden.
Gouda speelt tegen Dordrecht en Den
Haag tegen Rotterdam, waarna de eind
strijd.
Het vertegenwoordigend elftal van de
afdeling Gouda zal op 7 Mei een oefen
wedstrijd spelen.
NederlandIndonesië
Borneo 28 v Banjoewangl te Panaioekan
Celebes Londen-Java p 28 Kaap Carbon
Cuanza 28 v Soerabaya te Semarang
Dumlalk Bay Java-Rotterdam p 29 Algiers
Friesland 28 v Bsllk Papan n Bitung
Oeneral Ballou Java-Amst p 29 Ouessant
General Hersey verm. 9 Mel v Djakarta en
wórdt 1 Juni ln Nederland verwacht
Groote Beer Amst-Java p 29 Gibraltar
Indrapoera Rott-Java p 28 Kaap San Antonio
Lombok Belawan-Amsterdam o 29 Algiers
Madoera (hoppfer) Rott-Java 26 v Adqn
Oranje 28 v Amsterdam n Djakarta
Rem pang 29 v Semarang te soerabaya
Saparoea Java-Ammst p 28 Flrdsterre
Sumatra 25 v Singapore te Belawan
Zeeman Java-Rott p 28 K. Bqugaroni
j. v. Oldenbarnevelt 28 op 70 mijl
Kaap Guardafui thuisreis
Skaugum 28 op 100 mijl Zuid v Kreta
Waterman Rott-Djakarta p 29 Minikoi
Weltevreden Java-Rott p 28 P. de Galle
Zuiderkruis Java-Rott p 28 Port Soedan
Pasteur verm 15 Juni v Djakarta n Rotter
dam alwaar begin Juli verwacht
OZO v
Zeesleepvaart
Havre-Duala 26 te Dartmouth
Soerabaya-Istanbul p 25 Makalla
Rode Zee 26 v Aden n Melbourne I
Tyne 27 v Havre te Tunis
TANDEN 26 APRIL
Keulen 3.47,-0.41- Ruhrort 147 -r0.53; Lo-
bltii 11 30 0.46 Nijmegen 8.91 +0 46: Arnhem
8 73 0-33; Eefde 3 85 +0.35: Deventer 2.88
-1 0 30: Borgharen 42 28 0.80: Belfeld 12 93
+0 65; Grave 5 40 0 50; Vreeswijk 0 SS +0.00;
Llth 1 6J +0.29.
nveiling. Coöp. vereniging De
öoskoopse Veiling. 29 April. Rozen groot-
bloemig per bos Better-Times 280—3 80
ct. Edith Helen 240—380 ct. Headley 280—
480 ct. Vierianden 260-400 ct. Butterfly
200—260 ct. Jules Bouché 260460 ct. Pech-
told 200 ct. Queen Mary 180 ct. Duisburg
190 ct—440 ct.Babyrozen per bos: Sweet
heart 90—160 ct. Ingar Olsson 110—150 ct.
Diversen per bos: Rhododendronbloemen
70—110 ct. Margrieten 22—28 ct. Andromeda
14—29 ct, Azaleabloemen 65105 ct. Ane
monen 1729 ct. Lathyrus 3177 ct, Clema
tis 85'ct. Genista 24 ct. Tulpen 34—38 ct.
Diversen per tak: Rhododendrontakken 15
—19 ct, id. Pink-Pearl 1524 ct. Azalea-
takken le srt. 95105 ct, id. 2e srt., 3550
ct. Sierkers 13—25 ct. Diversen per stuk:
Jap Azalea 119—270 ct. Rhododendron-
struiken 75—85 ct. Begonia 9—14 ct. Afri
kanen 7—15 ct. Cineraria 2830 ct. Made
liefjes 6 ct, Violen 6 ct. Hortensia 140
210 ct. Babyrozen in pot 80—100 ct.
Gouderak
Oranjevereniging vergaderde
In de vergadering van de Oranjevereni
ging is besloten om het Koninginnefeest
te vieren op 6 September a.s. Het bestuur
heeft de functies als volgt verdeeld: KI.
Bouwman, eerste voorzitter: A. Scheij-
grond. tweede voorzitter; H. van Dalen,
secretaris; M. van Krimpen, penningmees
ter en H van Dommelen, L Broers. M.
Rijkaart, leden.
Vee weer op stal gebracht
Verschillende veehouders, die hun vee
reeds in het land gebracht hadden, hebben
wegens het slechte weer de dieren weer op
stal gehaald. De meeste stallen waren
reeds schoongemaakt. De wederopstalling
veroorzaakt dubbel werk.
H.G-B. won. De damclub HGB speelde
de eerste wedstrijd in de JJsselbeker-
compelitie gespeeld tegen Krimpen a d.
IJssel. Onze plaatsgenoten wonnen met
13—7 J. de Haan—G. Melgers 0—2. B.
Dollinga—J. Overes 1—1. J Boers—C. J.
Pols 0—2, T. de Haan—N Bos 1—1, L.
rfuismanR. Overes 02. W. PolsC. Bos
2—0, J. Vogelezang de Jong—G. Snoey
0—2, W H. Vogelezang de Jong—B. Bos
1—1. G. de Ree—A. de Kwaadsteniet 0—2,
C. KalkmanH Ooms 20.
Consulent. In verband met het emeritaat
van de consulent ds J. P. Buiskool te
Krimpen a.d. IJssel zal ds A. J. Timmer
te Ouderkerk a.d. IJssel voortaan als con
sulent van de vacante Ned. Herv. Ge
meente alhier optreden.
Concert op 1 Mei. Ter gelegenheid
van het Koninginnefeest zal de muziek
vereniging „Caecilia" Maandagavond een
concert geven.
met de Joh. v. Oldenbarnevelt,
Tabinta en Zuiderkruis
Met het troepentransportschip Tabinta,
dat 16 Mei te Rotterdam uit Tandjong
Priok wordj verwacht, repatriëren:
Gouda: sold. D. Ch. Vredeveld. Raam 46.
sold. J. Broekhuizen, IJssellaan 147, serg -
maj. I C- Jongeneel, Pretoriaplein 17,
sold. J. H. Schuld. Markt 52. sold. I K.
Kreuk. Julianastraat lo, korp. ,B. L. de
Bruyn, Fourieweg 2, huzaar E. Rodenbach
Pretoriaplein 38. maj.-veldprediker ds H.
v. d. Akker. Krugerlaan 36.
Schoonhoven: serg. C. G. van Schalk,
Jacftba van Beierenstraat 2.
Bodegraven: sold. I N. C. Kapteyn, Nieuw-
straat 53.
Waddinxveen: sold. P. J. van Es, Kerk-
weg 106. sold I H. J. Hogervorst. Noprd-'
einde 68.
Zevenhuizen: serg. J. van Dieren, Vliet-
kade 9
Op het troepentransportschip Zuider
kruis. dat 11 Mei te Rotterdam uit Indo
nesië wordt verwacht, bevinden zich:
Gouda: sarg-maj. D. de Wit, IJssellaan
119, ifold. J. J. L. van der Sanden, Flu-
welensingel 93.
Waddinxveen: sold. I N. Anker, Hene-
gouwerweg 76, sold. A. van Erk. Jan Dor-
rekenskade 6.
Boskoop: sold. I W J. de Bart. Bad
huisweg 1. sold. I J. C. Verheul. Nieuw-
straat 114, sold. D. L. Regt, Rozenlaan 45.
Ouderkerk a.d. IJssel sold. J. Broek-
huyzen, B 1.
Oudewater: serg. J, Th. Vergeer. Lin-
scboterkade D 5.
Reeuw(jk: sold. I J. Hermenet, Weth.
Venteweg 100.
Zevenhuizen: sold. I A. v. d. Spek,
Bredeweg 25.
Nieuwerkerk a.d. IJssel: sold. I C. J. A.
Verboom, Bermweg 26, korp. J. C. Flik-
weert. Polderweg A 347.
Haastrecht: sold. Maan, Provinciale-
weg 16.
Aan boord van het passagiersschip Jo-
han van Oldenbarnevelt. dat 16 Mei te
Amsterdam uit Indonesië wordt verwacht,
bevinden zich de volgende militairen:
Bodegraven: lt. ter zee ?e kl. A. de Kort,
Wilhelminastraat 28.
Haastrecht O.-lt. J. Ch. Veerman (met 2
gezinsleden). Provinciale weg.
De passagierslijsten liggen op ons bu
reau ter inzsga.
Bergambacht
Emmabloem. De Emmabloemcollecte
voor de afdeling Bergamb^pht-Ammerstol
van Het Groene Kruis heeft 532.27 op
gebracht.
Predikbeurt. Uitgetr. Ned. Herv. kerk
Dinsdag 7 uur ds Van den Berg. Utrecht.
Haastrecht
Ouderavond openbare school.
Donderdagavond vergaderden de ouders
der kinderen van de openbare lagera
schooi met de leerkrachten, de oudercom
missie en het bestuur van Volksonderwijs.
De heer Akkermans uit Gouda sprak over
„De lichamelijke opvoeding als deel van
de totale opvoeding". Aan zijn uiteenzet
ting liet hij een demonstratie van een gym
nastiekles door de leerlingen voorafgaan.
De spreker wist zijn gehoor te boeien.
Verschillende vragen werden gesteld
Na de pauze werd onder voorzitterschap
van de heer Th. J. A. de Jong de ledenver
gadering gehouden. Het jaarverslag van
de heer C. Eegdeman gewaagde met be
vrediging van veel verricht werk. De pen
ningmeester. de heer Joh. de Bruin, becij
ferde een batig saldo van 130. Het hoofd
der school, de heer E. ten Oever, heeft
verschillende aangelegenheden besproken.
Hij vertelde o.a. van de samenwerking
tussen de veeartsenijkundige dienst en de
schoolartsendienst en welke maatregelen
er genomen worden in het belang van de
gezondheid van het schoolkind. Hij wees
op de goede kwaliteit van het drinkwater
uit Gouda, dat Haastrecht betrekt, het
geen medewerkt tot een bijzonder laag
ziektecijfer.
Tot slot werd het werk der leerlingen
bekeken en bewonderd, waarbij het hart
der moeders uitging naar de handwerken,
die hun dochters onder leiding van mej.
C. Broere hebben gemaakt.
Moerkapelle
Herdenking van gevallenen op 4 Mei
In onze gemeente zal op de vooravond
van Bevrijdingsdag, waarop de militairen
van de Nederlandse strijdkrachten, de zee
lieden. de verzetsstrijders en de geallieer
de militairen, die, waar ook ter wereld,
in de oorlogsjaren, en na de bevrijding
in Indonesië, voor het Vaderland zijn ge
vallen, worden herdacht, geen stille tocht
worden gehouden, omdat er hier geen
oorlogsgraven zijn. Wel zullen om 8 uur
twee minuten stilte in acht worden ge
nomen. Welk ogenblik zal worden ingeluid
door de klok van de Ned. Herv. Kerk,
die van 7 45 tot 'n halve minuut voor 8
uur zal luiden. Daarna zal de bevrijding
kerkelijk worden herdacht.
De burgerij wordt verzocht van 6 uur
af de vlaggen half stok uit le hangen.
Electriciteit duurder. Van het gemeen
tebestuur van Leiden is bericht ontvangen,
dat als gevolg van verschillende omstan
digheden (zoals verhoging kolenprijs. ver
hoging omzetbelasting met 0.5 pet en ver
hoging van lonen en salarissen) de pro
ductiekosten zo zijn gestegen, dat een
prijsverhoging van de electriciteit nood
zakelijk werd. De gemeenteraad van Lei
den heeft hiertoe besloten. De verhoging
wordt van kracht met ingang van het ge
bruik na de opneming in Maart 1950.
Bij het enkel en dubbel tarief wordt de
KWH-prijs verhoogd met één cent. bij d*
overige tarieven bedraagt de verhoging
een halve cent per KWH.
Predikbeurten. Ned Herv. Kerk 9 30
en 6 uur ds Zijlstra. Geref. Gemeente 2
en 6 uur 1
Ouderkerk a. d. IJssel
BurgerlUke Stand. Ondertrouwd: Jan
Lodewijk Nomen 21 j. en Marrigje Boom
20 j.. Aart Jan van Cappellcn 24 j. en
Jannigje Blok 23 j. te Krimpen a.d. IJssel.
Gehuwd: D. W. Kwakernaak 25 j. te
Reeuwijk en J. P de Groot 24 j.. J. Lin-
gen 27 j. en J. Treure 23 j.
Overleden: Arie Rozendaal 74 j. wedn.
van D. v. Woerden.
Oudewater
Nieuw pompstation in
gebruik gesteld
Het nieuwe pompstation van het water
leidingbedrijf der gemeente Oudewater is
in gebruik gesteld. De directeur van de
bedrijven, de heer J. Dijkman, bracht dank
aan allen, die aan het tot standkemen van
deze uitbreiding hadden medegewerkt. Hij
wees er op, dat nu aan de ellende van
waterloze tijdperken een einde is gekomen.
Burgemeester H. F Arke besprak hierna
de hygiënische waarde van zuiver water.
Hij schetste de zeer onhygiënische toestan
den, welke vroeger en ook thans nog ten
dele in de onmiddellijke omgeving voor
kwamen. Door het overhalen van een
handle stelde burgemeester de machines
in werking.
De inspecteur van de Volksgezondheid,
de heer M. J. N. Schuursma. schetste het
begrip, daj in het belang van de volks
gezondheid in Oudewater wordt aange
troffen en deelde mede, dat de kwaliteit
van het Oudewaterse drinkwater die van
vele grote gemeenten overtreft.
Voorts spraken de heren Gerber. van de
M.M.B.E.G., de heer Bos namens de brand
weer, de heer C. A. Schoonderwoerd
namens de commissie van bijstand voor
de bedrijven en de directeuren der ge
meente-bedrijven van IJsselstein en
Schoonhoven. Burgemeester Feitsma vfcn
Reeuwijk, welke gemeente één van de be
langrijkste afnemers van het waterbedrijf
is, wenste Oudewater geluk met het be
drijf en vroeg de aandacht voor de aanleg
van waterleidingen in onrendabele ge
bieden.
Burgerlijke Stand. Geboren: Cornelia
Maria Johanna Adrians, d. v. J. S. Koe
voet en H. Kosterman: Johannes Jacobus,
z. v. J. P. J. Vermeij en A. M. Dekker
te Hekendorp: Johanna Maria, d. v. C. J.
M. Vermeij ën C. A. Jtolwijk; Jacoba, d.
v. H. Bloemheuvel en R. Reijngoud.
Ondertrouwd: J. Rietveld 30 jr en E. M.
Sluis 22 jr; G. de Korte 28 jr en G. A.
Meesters 26 jr.
Overleden: C. Rood 78 jr.
Onderscheidingen. De minister van-
Oorlog heeft het ««teken voor orde etv
vrede met gespen 1946-1947-1948 toegekend
aan de oorlogsvrijwilliger J. A. Degeië-
kamó en het oorlogsherinneringilkruis mei
de tesp „Nederland Mei 1940 pan J. G.
de wit, beiden alhier.
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk 9.30 u.
ds J. J. Timmer te Nieuwerkerk a d. IJssel
6.30 uur ds E. V. J. Japchen te Waarder.
Geref. Kerk 9.30 en 6.30 uur ds J L.
Wielenga.
Ver. van Vrijz. Ned. Hervormden (in
oud-katholieke kerk) 10.30 uur de heer D.
Vroegindewey te Krimpen ad. IJssel.
]N HET BINNENLAND, midden op het thans weer omstreden eiland Celebes leeft het
Toradjavolk. Het bestaat uit verschillende stammen die leven in nederzettingen
vele dagmarsen van elkaar verwijderd en zonder veel contact. De gebruiken en
herinneringen, die zij vroeger alle deelden, zijn hierdoor allengs vervaagd en hebben
bij iedere stam artdére vormen gekregen al is de verwantschap nog wel zichtbaar
Het meest bekend bij de Europeanen zijn de Zuidelijkste stammen, wier woongebied
van Makassar uit in één dagrit per auto te bereiken is. Zij danken hun bekendheid aan
hun dodencultus, die de hoofdinhoud is van heel hun leven.
Als een Toradja gestolrven Is. blijft zijn
giel volgens het volksgeloof nog geruime
tijd als geest in zijn woonstreek rond
zwerven. Deze geest verlangt iets en. als
hij het niet krijgt, kan hij gevaarlijk zijn.
Hij moet de weg naar het zieleland zoeken
en zijn familieleden zijn verplicht, hem
daarbij te helpen. Het zieleland van de
ToradjaVis, niet vaag ergens boven deze
aarde, maar op een duidelijk aan te wijzen
plek. aan de monding van de grote Sadang-
rivier, die heel hun woongebied bevloeit.
De lamihe wijst haar dode de weg en
vergezelt hem in gedachten door het
zingen van een lang gedicht, dat een soort
reisbeschrijving geeft, met goede raad
voor de reizigers naar het zieleland. Ook
vreemde, sombere dansen maken het de
est gemakkelijker.
zieleland z.al de geest dezelfde be
hoeften hebben als de mens op aarde, dus
ook dezelfde bezittingen verlangen. Ge
lukkig kan hij alles naar zijn eeuwige
verblijfplaats meenemen, wat voor hem
wordt'geofferd; wel niet de dingen zelf.
maar de vrijgekomen géést van die dingen.
Een Toradja. die bij'zyn leven dim is,
heeft-dus ook fn die hemel weinig kansen,
want zijn familie zal niet veel; meer kun
nen offeren dan wat hij heeft nagelaten,
terwijl bij ieder offer bovendien nog
Jaloerse geesten uit de bovenwereld hun
Bandeel opeisen De vrouw van een arme
Toradja offert voor haar overleden man
wat sirih en pinang do ingrediënten voor
zijn geliefde prulmple. zodat hij tenminste
dat niet zal hoeven te missen en een
haantje kon er ook altijd nog wel af
Een rijke Toradja wordt, als zijn familie
haar plicht doet. een ziel in bonus Hij zal
In gezelschap zijn van de geesten van
honderden karbouwen en varkens, die ge
slacht zijn op zijn dodenfeest en van de
vele levensmiddelen, die daarbij zijn ge
offerd. Het lijk van een arme Toradja
wordt in de regel een dag of enkele dagen
na het overlijden op eenvoudige wijze ter
aarde besteld. Een voorname gestdrvene
is bewerkelijker. Zijn lijk wordt ln huis
opgebaard, met het hoofdeinde naar het
Zuiden, vanwaar heel het Toradjaland in
vroeger tijden moet zijn gekomen. Het
gaat natuurlijk snel tot ontbinding over
en een paar kleine meisjes uit de aller
laagste stand hebben de kwalijke taak. de
maden te verwijderen en het lijk met
steeds nog een doek te omwikkelen als
het lljkenvocht in de laatste doek zicht
baar wortlt. Zo is op de duur het stoffe
lijk overschot ingepopt als een larvo in
heidsl
De weduwe heeft een zware tijd. Zij
moet ongekleed naast de dode blijven zit
ten. mag het huis niet verlaten en moet
elke omgang met de buren vermijden,
fcanders zal de hele gemeenschap door ram-
Rfrcn worden getroffen. De dood is onheil
brengend voor alles wat leeft, groeit en
vruchtbaar is. Zo worden geen rijstoffers
aan de doden gebracht, omdat dit fataal
zou zijn voor de rijstoogst. Elke dorpsge
meenschap heeft een raadsman die specia
list is in de geheimen van de duod Acht
deze di« geschikte tijd aangebroken, dan
wordt het lijk uit de woning naar zijn
voorlopige rustplaats gebracht, een bam
boe vlechtwerk meestal in de vorm van
een huis. Daar blijft het. tot alle voor
bereidingen gereed ztyn voor het grote
dodenfeest.
Ruïneuze feesten
TAE VERPLICHTING, zo'n dodenfeest te
organiseren, is een zware last voor de
ismilie. die zieh er soms gpwoonweg voor
moet ruineren. Er zijn feesten gevierd, d/e
ln gelo omgerekend enkele tienduizenden
guldens hebben verslonden. Men acht zich
tot deze uitgaven verplicht, zowel tegen
over de gestorvene als ter wille van het
aanzien v^n de familie. Hetf Nederlandse
gouvernement heeft altijd zo weinig
mogelijk ingegrepen in volksgebruiken,
maar het is toch noodzakelijk geweest
vast te stellen, dat voor een dergelijk feest
niet meer dan tweemaal 40 karbouwen
mochten wofden geslacht: anders zou de
veestapei al te zeer zijn uitgedund Deze
wa wer2 al spoediK vrij goed nage-
Jeeia. want de familie voelde zich door
nfjf Wet Jmet °Plut'hting verantwoord
tegenover de gestorvene en de openbare
mening. In de Japanse tijd is de wedstrijd
*'e. de meei?te karbouwen ko« «lachen
hoia f Weer be8°nnen en nu is een over-
heUWngrijpH, tcr wills van de mensen
niet meer verenigbaar met de mer-
Bij Christen-toradja's in het
wo5UKn»maar een kleine groep bestaat
hoia streven °m van deze drukkende
loense verplichting af te komen, maar
hnower°0lzaakt w,'iving met de adat-
liiiTi met wie un maatschappe-
pii. 5n toch rekcnjiK moeten houden.
k«z!t5 t,amilie heeft een vaste plek voor
naar dodenfeesten. Daar worden de offer-
«arDouwen vastgebonden aan grote stenen
oamboepalen. die naast een grote
neen in do grond worden geslagen. De
«enen horen er in ieder geval bij Voor
leoerc dode. wordt zo'n steen uit de
?e3en "aar het terrein van het doden-
u pt cn daar-rechtop in de aarde
ïo 1 u e groter het aantal voor hem
geslachte karbouwen, hoe groter de steen
Wet Bra/ ran een rijke Toradja.
Eigen opname
die de dode krijgt. Op verschillende plaat
sen in Toradjaland ziet men zulke mono-
lithen in groepjes langs de wegén staan.
De offerdieren worden 's morgens ge
slacht. het vlees wordt volgens nauw
keurige voorschriften onder de aanwezigen
verdeeld en dan kan het lijk worden bij-
gëzet Dit gebeurt in rotskamers, hoog
in het gebergte uitgehouwen, of in houten
kisten, die op natuurlijke rotsrichels wor
den geplaatst. Levensgrote houten poppen
gek leed in de kleding van de overledene,
houden bij zijn graf de wacht. Soms ook
wordt een geweldige steen aan de oever
van een rivier uitgehold als rustplaats
voor de dode. Voor zijn houten konter
feitsel wordt dan op die steen een klein
model Toradjawoning gebouwd. De keu
rig geklede pop wordt in het huisje ge
plaatst en staart over de sawahs
Vreemde Allerzielen
TIENMAAL PER JAAR na de rijst-
ooggt. zodat er voldoende te eten is!
vieren de Toradja s een groot feest teh
bate van de gezamenlijke overledenen
van de stam, een soort heidense Aller
zielendag dus. Ook dit wordt in grote stijl
aangepakt. Men bouwt tientallen versierde
verblijfplaatsen voor de voorname en
minder voorname gasten, een loods voor
de slaven. eer)Aandere voor de stieren
gevechten, een^plankier voor hanenge
vechten. en zo meer De rotsgraven wor
den geopend en ieder begeeft zich naar
de grafkamer van zijn familie. De doden
worden beweend en krijgen vruchten en
de ingrediënten voor een sirihpruim Kar
bouwen. varkens honden en kippen wor
den geslacht en gegeten, terwijl de vlerken
en oren van de offerdieren vóór het graf
worden opgehangen. De ingepakte ge
beenten in de inmiddels halfvergane
doeken worden met een nieuwe doek om
wikkeld. De resten van minder dan een
jaar geleden bijgezette gehuwde doden
worden uit het graf gehaald en opgebaard
in een voor dat doel gebouwd open huisje.
Hier moe* de weduwe of .weduwnaar de
nacht doorbrengen met het omwikkelde
Monolithan in Toradja-land.
Eigen opname
lijk en het omarmen, alsof het nog in
1 leven ware.
j De andere feestelingen voeren een een-
tonige dodendans uit. met een even trieste
I zang. Verhit door dans en liters palmwijn
brengen zij de nacht door in een roes van
bandeloosheid, die eigenlijk even vreugde
loos is als de dbdenzang. De volgende
morgen wordt het opgebaarde lijk op
nieuw bijgezet in het familiegraf en dan
verklaart de voorganger het huwelijk voor
I ontbonden. De weduwe of weduwnaar is
dan eerst van iedere rouw ontslagen en
kan opnieuw in het huwelijk treden.
Zo leven de Toraflja's lang samen met
de geest van hun Individuele doden, ter
wijl de band met het voorgeslacht voort
durend blijft bestaan en ln allerlei sym
bolische en magische handelingen heel het
dagel^ie leven doortrekt.
De Beekmannen
Iets van de avonturen van Pietje Bell
en ook iete van Adriaan en Olivier vindt
u terug in de belevenissen van de twee
ling Beekman, die de Brabander Toon
Kortooms in twee delen heeft beschreven
Deze verzonnen (of werkelijke?) Bra
bantse geschiedenis heeft Kortooms zelf
machtig veel plezier gedaan en men krijgt
het gevoel, dat hij achter z'n schrljfiafel
heeft zitten schudden van de lach om
de domme Hendrik van Ham. het eeuwig
mikpunt van plagerijen in de vlegeljaren
van Heintje en Matje.
Maar het Is nef of Kortooms het in het
tweede deel een beetje h,eeft willen goed
maken, want wat hij Hendrik' in de oor
logsdagen heeft laten doen, Is niet gering.
om van de onderduikperiode in de Peel
maar te zwijgen. Twee boeken, d.e hun
weg wel zullen vinden en zijn uitgege
ven bij J. H. Gottmer in Haarlem.
gEN blijde, lichte lerftedag.
Vol rood-wit-blauw van Hollands vlag,
En bloesems aan de bomen,
Een voor jaarsfeest in fleur en kleur,
Een lauwe lucht vol lentegeur.
Die zoet de mens doet dromen.
De klokken luiden blij hun zang,
Verkonden wijd en zijd de drang
Die leeft in hart en zinnen,
Al naar traditie en naar geest.
De vreugd om het Oranjefeest
Verwarmt dat hart van binnen.
We leven in een nieuwe tijd,
Maar vrede en verdraagzaamheid,
Ze zijn vaak ver te zoeken.
Er gaat nog veel te veel gerucht
Door 't zoet der blauwe lentelucht,
En 't rommelt in de hoeken.
Maar hoé de mens zij toegerust,
Ons landje is zich welbewust
Van nutteloze franje,
't Is hier een kwestie van het bloed.
Wij gaan de toekomst tegemoet,
Vertrouwend op Oranje!
J£EN blijde, lichte lentedag, t
Vol rood-wit-blauw van Hollands vlag,
't Is feest in dorp en steden,
En kinderstemmen schallen luid
Hun vreugde om die feestdag uit,
Zoals zij immer deden.
De lucht> is vol belofte weer,
De zon schijnt warmend op ons neer.
Er is o! veel te zaaien
Voordat de oogst is. zo die moet,
Maar dit vandaag is al weer goéd
Omdat de vlaggen waaien!
Oude Volksvertellingen
De uitgaaf van Jacques R. W. Sin-
ninghe's Oude vertellingen verdient in
zoverre een streepje aan de balk dat het
een voor deze tijden goedkoop boek is Zij
n ook door de uitgeverij „Oister-
wordt dan c
wijk" aangekondigd als een „goedkope
uitgave", doch het jaartal 1948 onthult,
hoe het met dit boek eigenlijk zit en
waarschijnlijk heeft men hier te doen
met een gevolg van de veranderde stem
ming op de boekenmarkt.
De eeuwige waarde van deze volks
verhalen blijft. Dat is het voornaamste.
Sinningfie heeft een groot aantal vertel
lingen en verhalen, die in ons volk leef
den. verzameld. Eenvoudig zijn ze in dit
boek weergegeven. Het is een dik boek,
met honderden verhalen, met een groot
aantal tekeningen van W. F. Dupont. Een
boek om eens in te bladeren, om eens na
te slaan, waarbij de uitgebreide registers
achterin helpen, vooral een boek om uit
te vertellen, want er zijn wonderlijke
verhalen bij,' die de wangen der kinderen
kunnen doen gloeien. En het is voor deze
tijd merkwaardig goedkoop!
Vogels rondom ons huis
Aan de boekjes en artikelen, welke van
I de hand van de bekende natuurvorser,
Jan P Sjtrijbos reeds zijn verschenen. Is
met ..De vogels rondom ons huis" een
verdienstelijk werkje toegevoegd, dat ons
de vogels in stad en dorp kan leren ken-
j nen. Want hoevelen zijn er niet en dit
geldt in het bijzonder voor de stadsbewo
ners. die amper een straatmus van een
roodborstje kunnen onderscheiden
In 74 hoofdstukjes beschrijft hij de
bouw, de kleuren en de gewoonten van
evenzoveel vogels. De talrijke foto's, die
afgedrukt op kunstdrukpapier het boekje
illustreren, zijn 6tuk voor stuk kunstfoto's
met een grote K Zij-die bekend zijn met
fototechniek, weten hoe moeilijk 'iet is
vogel* op hun nest te verschalken ook
al gebruikt men als hulpmiddelen daar
voor veelal schuiltenten en telelenzen. De
lieule waarmee dit werkje is samenge
steld. is waard overgedragen te worden
aan talloze lezers, die het goed menen met
orfee gevleugelde Nederlanders.
De uitgave is van de N V. Bosch 5e
Keuning te Baarn, die ondanks de keu
rige verzorging de prijs zeer laag wist te
houden.
TJT7IJ ln de Zellengetüngnlg Neurenberg waren bang toen de bevrijding naderde....
Nadat ik bij drie opeenvolgende bombardementen vergeefse ontsnappingspogingen
had gedaan, was ik van Neurenberg naar het rustiger nabije stadje Fürth overgebracht,
waat- dikwijls een week lang geen luchtalarm afleiding en nieuwe hoop bracht. De
cellen waren er beter, maar de porties eten nóg kleiner, een trage dood. Er waren
Fransen. Russen, Polen en Tsjechen en enkele Duitsers onder de gevangenen. Ik was de
enige Nederlander. Eén van die Duitsers was de politiepresident van Thüringen, die bij
„vrienden" thuis ten onrechte had betwijfeld of die beroemde V-2 waarde had. Na één
week gevangenschap was hij al zo ver. dat hij me één van de twee bevroren bleten
afbedelde, ^Jie Ik tijdens het luchten op de binnenplaats uit een schuurtje had weten te
gappen.
Het wereldnieuws drong, dank zij de Tsjechen, die op het station moesten werken, ver
bazend snel tot ln de gevangenis door en verspreidde zich daar via de Fransman die
ons knipte en schoor. De Duitsers hadden zijn vertrouwen niet. Maar ik zat in een cel
met Duitsers omdat ik volgens de gevangenisdirecteur als Hollander „bijna een mens"
was, dus ze kregen de berichten van mij. Dat leverde soms een korstje brood op.
Op de eerste Paasdag zongen we alle
maal eenstemmig het lied „BrUder zur
Sonne, zur Frelheit", wie het had aan
geheven weet ik niet. De directeur raasde
machteloos door het gebouw en we kregen
die dag geen eten, maar dat was het ons
rijkelijk waard. Sinds het mislukte Duitse
tegenoffensief steeg de spanning met de
dag tot op een ochtend bekend werd. dat
de Amerikanen voor Wilrzburg stonden,
ongeveer 100 km van ons vandaan. We
verbeeldden ons steeds weer. kanongebul
der te horen en in vele céllen zullen wel
ontsnappingsplannen zijn gesmeed De
Duitsers bleven liever. Tegelijk waren zij
bang. alsnog bij de Volkssturm te worden
ingelijfd. Een bevrijding in de gevange-
nis een goede beurt bij de Amerika
nen verkozen zij ver boven een nutte
loze dood voor het Vaterland. En wij wa
ren bang, geëvacueerd te worden of mis
schien zelfs gefusilleerd.
Nog diezelfde nhcht gebeurde, wat ik
gevreesd had. Ik moest opstaan, want ik
ging op transport. In de Abgangszelle
stond al een zielig troepje. Russen. Tsje
chen en Polen. Dat voorspelde niet veel
goeds, want de Ostarbeiter werden
meestal nog beroerder behandeld dan de
West-Europeanen. Ik ging naast een pien
ter uitziende Pool staan en sprak af dat
we zouden trachten te vluchten We kre
gen de weinige eigendommen die wij bij
aankomst hadden moeten inleveren terug
en moesten twee aan twee naar voren ko
men om geboeid te worden Er wachtten
De Britse vrouWen hebben de grootste
voedselstrijd, welke sedert de oorlog is
gevoerd, gewonnen. Zodra waren de maxi
mumprijzen voor vis niet afgeschaft of in
geheel Engeland werd de prijs van dit ge
zonde voedsel verdubbeld. De huisvrouwen
trapten er niet in: als één vrouw weiger
den ze zulke dure vis te kopen. Gevolg:
de prijzen daalden tot het peil van de pas
afgeschafte maximumprijzen. Hier en daar
werden ze zelfs nog lager.
Zes organisaties in Engeland hebben
vergaderd over c^e mogelijkheid een
Vaderdag in te stellen zoals reeds in
Amerika bestaat. De vereniging van Moe
ders voelde er niet voor en anderen waren
van mening, dat er niets van kan komen
als de kerk haar medewerking niet wil
verlenen. Naar alle waarschijnlijkheid zal
de kerk zich er buiten houden en dus
geen extra geschenken en lievelingskostjes
voor vader!
lange arbeidsdag. Zij had
geen tijd
doen
oeidsdag. Zij had
gehad inkopen te
?n en dus bleken er ge« n
aardapp'els. noch groente of
vlees aanwezig te zijn en
er zat voor haar dus niets
ander» op dan zioh naar het
dichtstbijzijnde eethuis" te
spoeden, u kent ze de res
taurants. die er naar stre
ven een huiselijke sfeer ie
benaderen en waar men
Een boekje,
dat het u leert
voor een niet te hoog be
drag een warme maaltijd
kan krijgen. Ze zijn hoogst
nuttige toevluchtsoorden
voor alleenstaanden en ónze
werkende vrouw vond er
dan ook een reeks tafeltjes
met eenlingen. De aardap
pelen werden geserveerd in
een dof geworden alltfmi-
nium dekschaal, de sla lag
ulgespreld op een plat bord
en als juskom deed -en
éénpersoons soufflé-po.je
dienst. Maar de spijzen wa
ren niet slecht toebereid
en na afloop van dit „maal"
had onze werkende vrouw
toch wel het gevoel te zijn
„gevoed", al noemde zij
het oneerbiedig „gevoe
derd". Want bij een men
selijke maaltijd wil het oog
óók wat. Daarom is het
verheifgend dat van het
boekje „Over het dekken
en dienen voor de maaitij
den". samengesteld door de
dames A. Koopman»~Gor-
ter en G. A. M. de Boer—le
Jong» reads een derde d^uk
is verschenen. Hieruit
„acht-boeien" en kettingen, M'n Pool en ik
vormden het voorlaatste gelid en we kre
gen een ketting.
We waren ln de duisternis de gevange-
nistrappen nog niet af vóór ik de ketting
over m!n pols had We waren vrij op
zes gewapende bewakers en twee honden
na. Tot Neurenberg zou het transport te
voet gaan. daarna met onbekende be
stemming per goederentrein Gespannen
en toch zonder gedachten liepen we door
het donkere Fürth. De weg naar Neuren
berg is een recht stuk als van Amsterdam
naar Haarlem, vluchten zou daar onmoge
lijk zijn, dat moest nog in Fürth zelf ge
beuren. Vijf minuten hadden we zeker al
gelopen en ik had de moed nog niet gehad.
Maar de dood was me ten slotte liever dan
nog meer ellende zonder hoop Bij een
zijstraat gaf ik mijn Pool een stoot en
holde als een bezetene weg Zonder op de
richting te letten bleef ik doorlopen tot ik
in een brede straat kwam, waar Ik uit
geput op een steen ging zitten. Geen schot
of hond had ik gehoord. Op die steen te
genover het skelet van een gebombardeer
de woning genoot ik het beste maal sinds
vele maanden, mijn reispakket: drie boter
hammen met boter en paardenworst Ge
luk of instinct bracht mij op de goede weg
naar Neurenberg, waar ik onderdak wilde
zoeken bij landgenoten, die ln een waren
huis werkten en sliepen.
Mijn vlucht moest wel ontdekt zijn en
één gewapende man op de weg zou vol
doende zijn om ma met zekerheid op te
vangen, maar Ik had geen keus. Behoed
zaam liep ik over de lange weg. nu eens
links langs de huizen, dan in het midden,
waar kapotgeschoten tramwagens ston
den. dan aan de rechterkant, tot ik in het
ochtendgloren dicht bij de stad het troepje
gevangenen voor me uit zag lopen. Ter
wijl Ik senfok had ik tegelijk opeens een
fel besef van mijn vrijheid; ik liep daar
niet meer bij om als een schaap te worden
weggevoerd. Het duurde wel een half uur,
voor ik me verder waagde. Aan de rand
van de stad formeerden zich afdelingen
van de Volkssturm en heel de stad was ge
jaagd en druk. Zonder op te vallen kwam
ik bij,het warenhuis en met kloppend hart
belde ik bij de achteringang.
HAD de jongen die me binnenliet enige
angst getoond omdat hij bij m'n ont
snapping werd betrokken, dan was ik
weggegaan en in het water gesprongen.
weerstand had ik niet meer. Maar hu
vond het machtig en zijn collega's ook.
Ze overlaadden me met goeie dingen die
véél te vet voor me waren en» als de stra
ten tijdens een van de talloze bombarde
menten uitgestorven waren, zat ik, buiten
angeniskleurtje
kwijt te raken. Nog geen week later was
m, de Amerikanen stonden
n xed
het Phnzeralarm de
voor de stad en iedereen vluchtte naar de
onderaardse gangen, die vanaf een
oude burcht op een heuvel onder een
groot deel van de stad doorlopen. Het
was een vreemde gewaarwording om zo
maar bij al die gewone, vrije burgers te
zijn. maar het was een kortstondige
weelde Twee dagen later haalde de poli
tie ieder die geen Duitse papieren had
uit de kelders. Terwijl links en rechts de
mitrailleurs knetterden werden we naar
de Tucher-Brauerel gebracht en opge
sloten in een „Gasschleuse", een gasdichte
kelder onder dat gebouw. Hoe lang we
daar gestaan hebben, mensen van alle
nationaliteiten, tegen elkaar aanleunend,
zonder voedsel, alle natuurlijke behoef
ten op de plaats verrichtend, stil en half
verdoofd, weet ik niet. M'n schoenen
bleken later door de modderige grond
volkomen verteerd. Plotseling herleefden
we door verwarde kreten „Américains!
Americano". En werkelijk, daar baanden
zich een paar jonge soldaten door ons
heen, met vermoeide, smerige gezichten,
in de ene hand een pistool, in de andere
een flashlight. „Your papers, nationality?
O.K." Nog voor we goed beseften wat er
gebeurd was, waren zij al weer weg, maar
de deuren stonden open en achter elkaar
klauterden wij naar buitefi. We knipper
den tegen de felle zon, maar zochten dan
meteen dekking, want de strjjd om de
stad was nog in volle gang. Achter een
Shermantank kropen we mee de stad in
tot we bij tamelijk onbeschadigde hul-,
zen kwamen. Eén daarvan namen we in
beslag en toen gingen we provianderen.
VAN distributie zou voorlopig natuur
lijk geen sprake zijn dus de weinige
Duitsers die nog in de stad waren, ouae
mensen, vrouwen en gedroste militairen
in burgerkleding, vierden hun nederlaag
door eikaars woningen leeg te plunderen.
Met emmersvol werd de wijn weg
gehaald uit een Duitse opslagplaats en
behalve lijken lagen ook stomdronken
mensen midden op de straten, terwijl een
paar blokken verder de kanonnen van de
tanks nog dreunden. Met behulp van een
Duitse politie-auto sleepten we grot*
voorraden naar „ons" huis. Terwyi ik in
een groot kledingmagazijn naar een cos-
ik door w
tuum zocht werd i
woedende Rus
sen bijna uit een raam gesmeten, want ik
plunderde op hun buit-terrein. Twee da
gen later was ik in dienst van het Ame
rikaanse militaire bestuur.
OP een door de Amerikanen in beslag
genomen D.K.W. ben ik nog eenmaal
teruggegaan naar de gevangenis in Fürth.
Men was zeer voorkomend en gaf m«
een bewijs waaruit bleek, dat ik uit ge
vangenschap ontslagen was. De directeur
woonde nu ln één van zijn eigen cellen.
Eén van de bewakers vertelde me, dat
m'n Ontsnapping pas bij 'daglicht is ont
dekt. De Pool naast me was niet weg
gelopen. Het transport is in een goederen,
trein geladen en naar het concentratie
kamp te Flossenburg gebracht. Kort
daarna is ook dat kamp weer geëvacueerd,
maar de trein is niet ver gekomen. D«
Amerikanen vonden de wagons zo maar
ergens staan, vol gevangenen. Sommigen
leefden hog.
De meer en meer gebruikelijke wei
nlnjder
blijkt, dat de Nederlandse
vrouw er aardigheid in
heeft haar tafel gezellig te
dekken en dat zij zich op
dit punt wil laten voorlich
ten. Het lijkt misschien
overdreven de tafel zelfs
voof het ontbijt al een ver
zorgd uiterlijk te geven
want deze maaltijd is in de
meeste gezinnen geen maal
tijd maar een „lopend buf
fet", een uitdrukking, waar
tegen taalkundigen bezwaar
moeten hebben en een feit
waartegen ook uit hygië
nisch oogpunt zeker ette
lijke bezwaren bestaan. Een
ontbijt, dat het gezin ge
meenschappelijk gebruikt m
kalmte en rust is het beste
begin van de dag en dat de
gezinsleden graag een ha.f
uur vroeger opstaan om di4
genoeglijk dagbegin te heb
ben. heeft moeder voor een
groot deel in de hand. want
zij kan het bereiken, luist
door de tafel gezelLig te
maken. Het boekje geeft
wenken voor het dekken
van de tafel tijdens gewone
maaltijden en voor bijzon
dere gelegenheden. het
geeft voorbeelden van me
nu's enz. P. Noordhoff N V
te Groningen heeft het uit
gegeven.
rend, bemerkten wij, dat de Franse
jonge meisjes op één punt nog precies zo
zijn als 25 jaar geleden. Evenals haar moe
der en haar tante toen grepen ze naar de
krant, zodra vader die had meegebracht,
want een rechtgeaard Parijzenaar heeft
geen abonnement op een dagblad maar
koopt het op straat, leest het in de metro
of bus, slaat er nog een blik in tijdens de
laatste meters straat, welke hij) van Metro
station of halte naar huls moet lopen.
Heeft hij dit eenmaal betreden, dan ma
ken vrouw en dochters zich van de krant
meester en.. het eerste wat de dames
naslaan is de rubriek „huwelijken", niet
voor iedereen). In minder dan geen tijd
was de gehele eerste ^oplaag van 30.000
exemplaren verkocht. Het blad is gedrukt
op rose papier en bevat honderden verzoe
ken tot kennismaking van dames en heren,
die de weg door het Teven alleen niet meer
afftkunnen en deswege een levensgezel of
gezellin zoeken. Fournler waakt er voor,
dat de advertenties allemaal serieus zijn
en dat geen verkeerde bedoelingen gaan
achter verlokkende aanbiedingen van eep
huisje op de hei of een gezellig ingericht
home in de stad De uitgever is 35 jaar en
zelf gelukkig gehuwd. Zeff heeft hij zijn
vrouw niet „langs de meer en meer ge-
brulkelljke weg" leren kennen Hij be
weert. dat juist het gelukkige huwelijks
leven, dat hij leidt, hem de ogbn openden
voor de armzaligheid der stakkerds, die
de advertenties, waarin wordt aangekon- nog geen partner hebben gevonden Voor
digd wie in de huwelijksboot zijn gestapt,
maar de annonces, waarin eenzamen een
levenspartner zoeken. Want in Frankrijlf
fungeren advertenties als Cupido. Een sta
tistiek heeft uitgewezen, dat 28 van
alle huwelijken, welke ln Frankrijk wor-'
den gesloten, tot stand komen via huwe-
lijksbureaux en advertenties in de dag
bladen.
Nu is er ln Maart een nieuw maand
blad verschenen, waarvan de Parijzenaar
Roland Fournier redacteur en uitgever lx
•n dat in een ware behoeft» voorzi»t Het
heet „Mariages pour Tou»" (Huwelijken
die eenzamen heeft hij zijn blad uitge
geven en natuurlijk helemaal niet met de
bedoeling zelf een aardig inkomen te ver
dienen.
Een vluchtige blik ln de advertentie
kolommen leert, dat trouwlustige mannen
uitzien naar stevige, enigszina gezette
vrouwen. ,wat er misschien op wijst, dat
er 'n kentering is op het punt van 't vrou-
wenideaal. m a w dat in de naaste toe
komst de „ideale vrouw" niet meer slank
en mager als een spriet zal zijn, maar dat
de gezellige dikkerdje» aan bod zutl»«
komen.
