ffll
.;XZ
GOUD5CI-IECOU Q ANT
WEEPBEta
Veranderlijke bewolking.
Laten wij het ideaal, waarvoor zij
stierven, in ons leven waar maken
naar
Rode Kruis en atoombom
^EftKERK’s
LS
'sterk! f
I
I
ffllNGEN
ij bieden U
I
I
Trygve Lie gaat niet met een
bepaald plan naar Moskou
.,De volmaakte ambassadeur”
DE KONINGIN SPRAK OP BEVRIJDINGSAVOND
’f
PRIJZEN
S
KLEINE NEDERLANDSE MEERDERHEID
VOOR EEN VERENIGD EUROPA
en
J
4
Grondwetsherziening
I
en beter!
TRVGVE LIE NAAR
MUSKÜU
H'
lanc
STERK
Ook Noorwegen, Frankrijk, Italië
IE.-Duitsland voorstanders
Iedere tijd biedt nieuwe mogelijkheden'
Zondagmorgen ontscheping
van de Skaugum
Houding van Engeland het
belangrijkste punt
Een Engels huwelijk werd in halve restte ds Maas niet
j f anders dan zijn gemeente
StóflN HET BRANDPUNT
Poging om de V.N. weer
op gang te brengen
de bollenstreek gesloten
Prins Bernhard sprak te Philadelphia
Voorvechters vrije handel
Nieuwe Amerikaanse
nota aan Moskou
Spaak teleurgesteld
Over gering enthousiasme
voor Europese eenheid
Staking in Venezuela van
invloed op oliebedrijven
op Curasao
Geallieerde generaals
spreken tot liet
Nederlandse volk
Prijs 10 cent per nummer
Zaterdag'6 Mei 1950
:JDAG 5 MEI 1950.
89ste Jaargang No. 22871.
UD’O Wt» fNGÏLSF FCMM
f 0.33
par week
Bureau: Markt 31. Telefoon 2743
per maand
per kwartaal
Postrekening 48400
it minder
wel, dat
Valt er iets te ontdooien
a
c. w
aratie-inrichting
Mei
ware
Ee
Haai
15
Wandellaasen
Pastoor te Djakarta slachtoffer
van overval
rwaren
de prijzen
vegstraat6-8
1166 - Gouda
of aanvaardt; omdat
/erwerpen voor ieder
ieeld t
van Z;
Lot
aan
N 3217 GOUDA
5 later k“
gemeente
de telt
rafie
indsen
...„rvan
e werking
les. maar.
dep
ruidegom
alge-
kans
groot.
de
Be-
i het
Unie
bijna
>urte-
jaar,
deeds
stick
Europa,
volgens
commist
neraal I
was maar goec
tiële herzienir_
om die zo spoedig
is de herziening van
'louding van
Gróndwet
om iets op
Grondwet
i van 1948 op
los ondergaan
m op te noemen)
werl
peet
wezi..
de pr»
voor
Prins
rgror.—
eèds. Let
Het gaat
voelt zit
HM. de Koningin heeft in de avond van de Bevrijdingsdag
het Nederlandse volk voor de radio als volgt toegesproken:
—vergetelijk, zijn
j tellen de jaren
Pinksterfeest, zoals
nemen.
de geda<
merend»
lië, zo 5
een
terwijl e
ten opnei
zich daar-
ling met ds
nooit i
voorzover i
strijd zelf en
wapenen en
oorlogvoerende
tenen. Het enige
«mmv Kruis was <en is' c
ieken. gewonden, en sir
-men en burger
verschrikking»
V
PttASPg»-
AD ASTB A
een volledig beeld ontstaat,
e liever met onze gedachten
n ter herdenking van de oorlog en van
loogste offer in brachten, is steeds het
het ideaal, waardoor z ij gestorven zijn.
gemeentesecr_._
Haarlem stelde
°P in verbindii
van
^ingswapen
te leggen, d;
hoofdstuk
D.’
In het midden van de
vorige week ontving ds W
M. Maas, Nederlands-Hcr-
vormd predikant in Benne-
oroek, een brief van een
hem totaal onbekend paar
uit Londen. Henry Richard-
son en Joyce Biddwell,
Afnemende maan
Zon op 59; ondei 20 15
Maan pp 2 08 ondei 9 04
Laatste kwartier
Zon op 4.57; onder 2017
Maan op 2.38, onder 10.29
10 Mei 1940. en J. Mei 1945, voor altijd onvei
levend voor ons als de dag van vandaag. Wij U!
van Mei tot Mei, en van Pinksterfeest tot Pin'.:;t
onze dichters zeggen.
We voegen fragmenten samen en r
Wat er is voorgevallen, gedenken we
dan met woorden.
Bij alle redevoeringen
degenen, die er hun ho»
hoofdmotief: laten w ij L
In ons leven waar* maken.
En velen wanhopen, of wij ooft in vredestijd dia eendracht en
die energie zullen kienen «plengen, die daarvoor nodig zijn.
Na 5 jaren vrede gaan velén Zelfi zpver, dat zij menèfl, dat
het. geestelijke goed, in de stfijd verworven. In de veelbewogen
en teleurstellende nasleep teloor is gegaan. Maar êen geestelijk
goed gaat niet verloren. Het kan ondergronds gaan, m?ar het
blijft dóórwerkenden het werkt nog steeds. Let op. overal om
u heen. In uw eigen kring en elders. Het gaat steeds verder.
Bewust en onbewust wil men anders, voelt zich daartoe on
weerstaanbaar gedreven.
Waarom zouden we in herhalingen treden, door oude voorbije
tijden te plaatsen voor de tegenwoordige. Daar iedere tijd
nieuwe mogelijkheden biedt en de voorbije altijd weer gebje-
ken zijn tot een verderf inplaats van tot opbouw te leiden?
Er ligt hier een diepgaand verschil of men de feiten in de
racht of bood-
of Bidault. of
ivoudlg w at h(j
Het is een ge-
üness-trip". zo-
i voor de Alge-
laken. Alleen heeft
tou aangedaan. Dit
Vrijdagmiddag is de Franciscaanse
priester Mulder enkele uren na een roof
overval overleden. De priester werd aan
gevallen toen hij zich op de fiets van
Tandjong Priok naar de palmbeach begaf.
Westduitse protestnota. De a Westduitse
regeling heeft haar langverwachte protest
nota tegen de tussen Frankrijk en het Saar-
gebted gesloten verdragen aan de geallieerde
hoge commissie ter doorzending naar Parijs,
doen toekomen, zo wordt uit kringen die
in nauwe betrekking staan tot de West
duitse regering. vernomen.
/140 EENDRACHT
f 4 M MAAKT MACHT
Het troepenschip Skaugum arriveert
Zaterdag 6 Mei laat in de middag in
de Rotterdamse haven De ontscheping
van de opvarenden begint Zondagmorgen
7 Mei, des morgens acht uur.
jband
n deze kranth
Weerverwachting.
K.N.M I. in De Bilt
avond tot Zondags.
In het Zuid-Westen van het lan
kelijk enkele opklaringen, overig»
het algemeen veel bewolking met
de Noord-Oostelijke helft van het It
selijk, enige regen. Zwakke tot
tussen Zuid en Oost en weinig
In temperatuur.
7 Mei
Een meerderheid van de openbare me
ning in Noorwegen. Nederland. Frank
rijk. Italië en West-Duitsland (met inbe
grip van Berlijn) is voorstander van de
stichting van de Verenigde Staten van
I. aldus wjjst een meningsonderzoek
s de voorzitter van de Amerikaanse
ssir voor een Verenigd Europa, ge-
Donovan. uit. De voorzitter van de
leden mede te delen dat
hij, indien het bruidspaar
alsnog zou arriveren, een
mr voor de dienst de
zou laten lulden,
zowaar, omstreek»
cs arriveerde het
ispaar. dat in Enge-
inmiddels het burger
lijk huwelijk had laten
sluiten, via Haarlem in
Benncbroek. Het was met
•dde een later toestel gekomen,
soek De bruid met de gebruike
lijke ..wedding-cake", hij
met de koffers en de
bruidstoiletten voor hen-
zelf en de bruidskinderen.
a.s. Zoals afgesproken werd de
wei klok geluid de kerk liep
vol, en ds Maas zegende
het huwelijk in volgens de
Anglikaanse ritus, die hij
voor deze gelegenheid eens
’•-"stig had bestudeerd.
bleef men
gezellig in
torie bijeen, veror-
de „wedding-cake"
irtrok de volgende
i naar Engeland.
ize van de
- Jets h«t
feest ging vieren.
ipens, maar niet te f”
t nagenoeg onmogel
waar men ziek
’"”igenen veilig
nacf nog: het ziet
„atoom-oorlog” ju
weerlozen het
>en. De soldaten
nog enigermate kunnen t
niet nauw- door het aanleggen van goede
uitwer- grondse schuilplaatsen, het uitreik»
beperkt gasmaskers en beschermend r
iptredcn enz Bovendier bevinden
d niët; zich gewoonlijk in het open
conferentie te Stock- de uitwerking van atoomboi
een resolutie van der catastrofaal is dan in een
ikking aangenomen, burgers in de steden, die niet
op- seerd zijn et
7 dp leden- ‘n voldoende
den de mo- --- .S Jus slechter
soldat»
(Van onze Haagse correspondent).
TAE SECRETARÏS-GENERAAL van de
Verenigde Naties, de heer Trygve Lie,
bleek in een ernstige stemming toen wij
hem gisteren in het Vredespaleis te Den
Haag ontmbetten: heel érnstig, ondanks
de ontwapenende lach «waarmee bij her
haling vlagen veertien afgewezen, die hij
qu al zo vaak heeft moeten beantwoorden
tijdens zijn reis door Europa.
Maandag en Dinsdag a.s. spreekt
Trygve Lie te Genève voor de Wereld
Gezondheids Organisatie Woensdag daar
op vertrekt hij naat Moskou. Of hij nog
andere hoofdsteden aandoet? „Dat hangt
er van af waar het vliegtuig landt, in
Frankfort bijvooLbeeld. want daar moef
ik toch de minister van buitenlandse
zaken bezoeken.
De heer Lie denkt enige dagen in
Moskou te blijven en Sow j eileiders te
spreken.
Er is niet het minste verband tussen
de bezoeken van de secretaris-generaal
aan Washington, Londen en Parijs, en de
bijeenkomst van de Noord-Atlantische
ministerraad te Londen. Hij heeft ook
helemaal niet het plan om zich tot die
vergadering van ministers van buiten
landse zaken te wenden.
Ook heeft h(j geen opdri
•chap van Truman. Attlee
van wie ook. Hij doet een’
meent dat zjjn plicht Is. I
wone zakenreis, een ..busi
als hij gewend is jaarlijks
mene Vergadering te nu
hÜ daarbjj nooit Mosko
het LIET stu-i. inmiddels wel vast, dat er
’•en" nog heel wat water ‘n zee zal moe'
■’sn. ten <tromen voor de mogendheden aan
achter de oproep van het Rode Kruis gevolg
tij vol- zullen geven. Het Britse r inisterie van
buitenlandse zaken heeft reeds te kennen
gegeven dat Engeland het weliswaar vol
komen met de argumenten van het Rode
Kruis eens i maar dat net intussen zijn
standpunt handhaaft dat over de kwestie
van het afschaffen der atoomwapens
slechts in de Ver Naties onderhandeld
'orden Waaruit volgt dat alleen een
•--lis tussen Rusland en het Westen
,.;sing van het probleem kan bren-
r'- - -.middellijk resultaat van
hoeft het Rtxie Kruis dus
te rekenen Maar het mag hopen,
zijn bezwerende stem het geweten
■ien. die het lot van deze wereld in
d.. ..v—.1, niet onberoerd zal laten!
Maas en die liet het alsnog
ontving ds W bruidspaar weten dat het half ui
lederlands-Her- het burgerlijk huwelijk klok z»
eerst in Engeland diende te En
sluiten. Telegramfrien en halfzes
hem totaal onbeken»! paar telefoontjes werden ge- bruidsp
uit Londen. Henry Richard- wisseld en ten slotte werd land
son en Joyce Biddwell, de kerkelijke huwelijks- Hik
dat te kennen gaf in Ne- sluiting vastgesteld op
derlands bloembollenland Maandagmiddag om een
te willen trouwen. uur. Dominee aanvaardde
Ds Maas won enige in- de opdracht of het verzoek
formaties in over het a.s. te willen zorgen voor een
bruidspaar en antwoordde bruidsjongen en een
vervolgens, dat er zijner- bruidsmeisje. De maat van
tyds geen bezwaren be- schoenen en kleding moest
stonden, mits men er Voor hij maar opgeven, het
zou zorgen, dat de ver- bruidspaar zou dan
eiste papieren aanwezig voor de rest zorgen.
waren. De dominee stelde zijn
Een dag later kreeg men gemeenteleden op de hoog-
op het gemeentehuis te te van deze bijzondere
Haarjem de telefonische huwelijkssluiting en dus ernstig had bestu»
mededeling van het a.s. was de dorpskerk van Na de dienst bi
echtpaar, dat men daar Bennebroek 's Maandags des avonds nog ge
s Maandags 1 Mei wilde om één uur tjokvol. Wie de pastorie bueer
trouwen om dan het ker- er echter kwam, geen berde de weden:
kelijk huwelijk verder in bruidspaar.en vertrok de
Bennebroek te sluiten De Dominee belde Schiphfil, morgen naar E
gemeentesecretaris van maar met laatste twee Mfwinfien ten huiz
Haarlem stelde zich daar- toestellen uit Londen wa- «Jpfrrzijdse f oud»
ren bruid en bru’
OET ATOOMBOM-PROBLEEM is weer
T1 in het middelpunt van de belangstel-
lin gekomen nu het Internationale Com!'-
van het Rode Kruis een beroep l.CCx.
gedaah op de een-en-zestig regeringen vinden
die de Conventie van Genève van 12 krijgsgevang!
Augustus 1949 ondertekend hebben, om kan. Sterker
tot een algemeen veröod van het gebruik in een
van ..blinde wapenen" en ..massa-vernie- en andere
tigingswapenen” te besluiten. Onder zullen lopen. De sol
„blinde wapenen" warden verstaan pro- licht nog enigermate
jectielen en bommen die men niet nauw- door l.ct -----
keurig besturen kan en welker uitwer- grondse
king dus niet tot militaire doelen beperkt gasmaskers
kan worden. Geheel nieuw is dit optreden enz Boven»
van het Internationale Rode Kruis niét: zich gewoonl
immers reeds in de conferentie te Stock- de uitwerking
holm in 1948 werd een resolutie van der catastrofaa
ongeveer gelijke strekking aangenomen, burgers in de
Maar de huidige C“
roep aan d? led»
staten c’
meer offi
ter. Zouden de mo-
gendheden inderdaad
besluiten het verbod van atoom- en
andere massa-vernietigingswapenen in
een conventie vast te leggen, dan zou
daarmee een nieuw hoofdstuk aan het
volkenrecht zijn toegevoegd D.w.z. dat
het gebruiken van genoemde wapenen
voortaan als oorlogsmisdaad zou moeten
worden aangemerkt.
[ET INIT’.ATIEB van het fcode Kruis
heeft in vele van de aangesloten
id. verrassing gewekt, aangezien het
in strijd is met de traditie van deze
organisatie. Het Rode Kruis heeft zich
totnogtoe nooit ingelatcn met het oor- schi
logsrecht, voorzover dit betrekking heeft kiej
op de strijd zelf en op de wapenen en terv
methoden waarvan de oorlogvoerende ten
mo’mdheden zich bedienen. Het enige m»iés‘ het dit
doel van het Rode Kruis was (en is' de Neue Zürch
weerlozen (zieken, gewonden, en sinds van mening, dat
kort ock krijgsgevangenen en burgers' juis* zijn p» litieke en
te beschermtn tegen de verschrikkingen hanAelijkheid bewezen h»
van de oorlog.
Tot de tweede wereldoorlog was I
nog vrij goed mogelijk de „weerloze
van het oorlogsgeweld verre te houdei
Zieken en gewonden konden ver achte
het front worden gebracht, waar zij vol-
kom«n veilig waren, en de burgerbevol
king kon, wannee het front naderbij
kwam, desgewenst evacueren. De moder
ne oorlogvoering, zoals de tweede wereld
oorlog te zien heeft gegeven (zware standpun*
luchtbombardementen op grote bevol- van het
kingscentrg!' maakte het begrip „non- slechts
combattanten" tot een bespotting- Zelfs kan wg.«
de ziekenhuiz7.i waren, ondanks de grote compromi
rode kruizen op de daken, niet veilig de oplossi
meer. Op het einde van de laatste oorlog gen. Op een ot.ii
verscheen de atoombom op het toneel zijn initiatief beh»
Dit wapen dreigt het we-k van het Rode niet te rekenen
Kruis in een eventuele volgende oorlog dat zijn ber -
zo goed als onmogelijk te maken. Im- van .ten. die he
mers, wanneer atoombommen in matsa handen houden,
van de tentoonstelling door
Ise architect G. Rietveld en
werden d»jor de uitgelezen
>ezoekers zeer gunstig beoordeeld.
De Holland Fair te Philadelphia wordt vandaag door Prins Bernhard geopend.
In het warenhuis, waar deze tentoonstelling is ingericht, was de Prins gisteravond
rond de dis geschaard met de gouverneurs van Delaware en New Jersey, de
administrateur van het Marshall-plan Paul Hoffman, de vroegere gouverneur
Stassen en de Nederlandse ambassadeur. Een koor zong het Amerikaanse en het
Nederlandse volkslied. Naast hun beslek vonden de gasten een kleine Goudse pijp
en een paar klompjes.
Prins Bernhard sprak een rede uit,
waarin hij wees op de grote betekenis, die
de vijfde Mei voor ons land heeft. Hij gaf
uiting aan onze waardering voor de vrien
delijkheid. die wij in tijden van spanning
en nood hebben ondervonden van de „so
ciety of friends", die in de stad Philadel
phia een goede representante heeft ge
tuige de naam van die stad zelf, die bete
kent „de stad van broederliefde".
De eerste periode van econ»jmisch her
stel is nu afgelopen en „deze scheeps
lading, die U hier ziet, is een voorbeeld
van wat Nederland kan doen. Gelieve het
te bezien met de grootst mogelijke zoiy-
vuldigheid en de slagzin in gedachten te
houden, die men zo dikwijls in de Ver
enigde Staten ontmoet: „Bent U tevreden,
zeg het anderen bent U niet tevreden,
zeg het ons". De Prins verklaarde, dat
dezé tentoonstelling „een bijdrage wil le
veren tot het vinden van een positieve op
lossing voor het Europese en derhalve
ook voor het Nederlandse dollarvraag-
stuk, door tegenover prestatie contra
prestatie te stellen". De economische be
trekkingen tussen twee landen of wereld
delen kunnen niet blijvend berusten op
een eenzijdig verkeer.
Over het streven naar een vrije we
reldhandel sprekend, wee» de Prins op
hjet Beneluxtarlef, dat ..behoort tot de
laagste in Europa en in dè wereld. Deze
kleine landen beschouwen zich als voor
vechters A’oor de vrije internationale han
del en de Europese economische samen-
rking". Na teven» op het culturele as-
•ct van de tentoonstelling te hebben ge
mzen en gewag te hebben gemaakt van
restaties van de heer Paul Hoffman
hët Europese herstel, besloot de
zijn toespraak met de woorden:
..Moge deze hernieuwde kennismaking
van het Amerikaanse volk met de pro
ducten van het Nederlandse Intellect en
het Nederlandse vakmanschap leiden tot
een verdieping van het onderlinge econo
mische en culturele contact. Hiervan «al
niet alleen een bevruchtende werking uit
gaan op ona beider prestatie», maar, wat
Aiaemblée van de Raad van Europa. Paul
Henri Spaak, deelt tegelijkertijd hetseifde
mede. Een meningsonderzoek in Engeland.
Denemarken, Zweden. België. Grieken
land. Turkije en Luxemburg waa than»
nog gaande
Volgens generaal Donovan antwoordde
64 procent van het aantal ondervraagden
op de vraag „Meent ge met het oog op
alle reeds besproken punten, dat een Euro
pese Unie een goed of een slecht ding zou
zijn?” met Een goed ding”. Negen procent
achtte het ..Een slecht ding” en 27 procent
had geen mening. In Italië was d»1 volg
orde der antwoorden aldus: 71 procent.
8 procent. 21 procent, in N e d e r I a n d als
volgt. 51 procent. 6 procent en 43 procenj
Het aantal positieve antwoorden was in
Italië het grootst ep in N e d e r 1 a’nd het
kleinst.
Op de vraag of Engeland bij een Ver
enigd Europa ingelijfd behoorde te wor
den stemde in Noorwegen 82 procent vóór
en in Italië 40 procent. Vóór de opneming
van West-Duitsland stemden in Ital.ë 48
procent, in Duitsland 72 procent en In
Nederland 63 procent Volgens gene
raal Donovan was de houding van Enge
land „het belangrijke punt” Indien En
geland in de Verenigde Staten van Europa
opgenomen zou worden, zouden de moei
lijkheden met betrekking tot Duitsland
verminderen, aldus de commissie
Met gepaste eerbied ziet' leder de a.»
grondwetsherziening „met grote belang
stelling" tegemoet. Dat behoort ook zo
De politiek zal spreken. Politici zullen re
digeren. Maar een verscheurde politiek
kan moeilijk principieel spreken. Laat men
vooral het kleine beetje principle staat
kundige constructie, welke onze GrondwBt
gelukkig bevat, niet verscheurenl
Dlreeteur-Chefredaeteur: I I Chef-Exploitatie:
8. H. VAN DER KRAATfl D DE KLERK
T7AN DE PARTlëLE HERZIENINGEN
noemt de staatkundige geschiedenis
het eerst de belangrijke grondwetsherzie
ning van 1917. Toen werd het algemeen
kiesrecht veroverd voor de mannen en
datzelfde bereikbaar gesteld voor de vrou
wen. In 1917 werd het bijzonder onderwijs,
op financieel gebied, met het openbaar
onderwijs gelijkgesteld. Daarmede was een
bestuursvraagstuk op'gelost. Het karakter
van het openbaar onderwijs of van het
bijzonder onderwijs werd niet geregeld
Ook omtrent de verhouding tussen open
baar en bijzonder onderwijs zei de Grond
wet niets. En dat was maar goed ook.
De tweede partiële herziening, welke
hier wordt genoemd, om die zo spoedig
mogelijk te vergeten, is de herzienin»
1948 ten aanzien van de verhoudinf
Nederland tot Indonesië. De Grói—
ging voor het eerst: „streven" om ic‘-
politiek gebied te bereiken; de Grond’
streefde mis. De bepalingen van 1948
dit stuk zullen in 1952 roemlot
Nogmaals de Privateer
De V.S. hebben in een nieuwe nota aan
Moskou de Sowjet-Unie beechuldigd van
relatie van haar Internationale verplich-
tlnren bjj de behandeling van het incident
net het Amerikaanse vliegtuig boven de
merikaame ministerie van bui
tenlandse «aken verklaart in de nota dat
Rusland een „onjuist verslag” van het
neerschieten van het Amerikaanse vlieg
tuig op 8 April heeft gegeven. De nota
luidt woordelljk: „De regering der V.S.
moet de regering van de U.S.S.R. w(jien
op de ern»t waarmede i(j de houding van
de regering der U.S.S.R. beschouwt in ta
ken vsn zulk groot gewicht.
De Amerikaanse nota doet duidelijk uit
komen. dat de beschuldigingen en tegen-
beschuldigingen inzake het verlies van
de Privateer een Impasse hebben bereikt
De nota verklaart, dat het onmogelijk is
de kwestie op te lossen „zolang de Sow-
jet-Russlsche regering weigert haar hou
ding te baseren op de feitelijke toedracht
van de zaak”.
De nota is een antwoord op de Rus
sische mededeling van 21 April, welke
het eerste Amerikaanse protest verwierp
en verklaarde, dat een B-29 op 8 Apil bo
ven Letland vloog „om Sowjet-Jlusslsbhe
defensie-installaties te fotograferen".
Volgens de Amerikanèn werd het vlieg
tuig boven de vrije Baltlsche zee neer-
jjeschoten.
Paul Henri Spaaic, voorzitter van
Internationale raad van de Europese
weging, noemde de resultaten van
opinie-onderzoek over een Europese
teleurstellend. Het was. aldus Spaak. 1
niet te geloven, dat na al de gebet
nissen in Europa van de laatste twee
er nog zo velen waren, die nog steeds
geen beslissing konden nemen, of niet
op de hoogte waren met de gedachte van
Europese eenheid. Het merendeel van de
ondervraagden in Italië, zo zei Spaak,
wenste Engeland niet in een Europese
Unie opgenomen te zien, terwijl een meer
derheid in Frankrijk tegen opneming van
West-Duitsland was.
De Europese Unie was nog slechts In
wording en nu reeds bleek er vijandschap
bestaan van twee landen tegen twee
dere landen, aldus Spaak.
IAE REDE, waarmede de mlnlster-
K-^president dr W. Drees op Vrijdagmorgen
28 April 1950 in de Trèveszaal' de grote
staatscommissie tot herziening van de
Grondwet heeft geïnstalleerd, is voor on»
staatkundig leven merkwaardig genoeg
om daaraan nog een bijzondere notitie te
geven.
De laatste algemene herziening was van
1938. Zij was van minder betekenis dan de
algemene herziening van 1922 Deze alge
mene herziening van 1922 betekende min
der dan die daaraan voorafgaande van 1887.
En de algemene herziening van 1887 be
tekende weer heel wat minder dan die van
1848. Het schijnt dus wel, dat van 1848 tot
1948 met algehele herziening niet veel we
zenlijks werd beoogd of bereikt.
Staat nu voor 1952 een belangrijke
mene herziening voor de deur? De
daarop schijnt noch gewepst, noch gn
TAE HUIDIGE GRONDWET dan vertoont
onvolmaaktheden in formulering! Ook
in constructieve, systematische opbouwl
Accoord; maar in democratische mogelijk
heden zeker niet.
„Onze verhouding tot de vroegere kolo
niale gebieden", zei dr Drees, ,,i» niet
meer met 1938 vergelijkbaar”. Hier zal de
Grondwet zich eenvoudig moeten aanpas
sen. Merkwaardig dat dr Drees later op
dit punt in zijn rede nog terugkwam door
te zeggen: „Wat de verhouding met Indo
nesië betreft, zal uiteraard grondslag van
het werk der commissie zijn, wat ter
Ronde Tafel Conferentie werd overeen
gekomen." Welk een onpractisch en on
uitvoerbaar optimisme!
wordt de eerste keer. „Ik heb geen spe
ciale verwachtingen van dat bezoek. Ik
Pleeg de grand. Iemand moet toch dat
werk doen. De Ver. Naties functlonneren
niet normaal".
Het Internationale Hof van Justitie
heeft geen gelegenheid iets te doen in de
kwestie der Oost-West-tegenstelling. Het
hof treedt in werking als er een beroep
op wordt gedaan. Het is geen politiek
instrument. Dit is mijn persoonlijke
mening.
Er moet .een nieuwe en krachtige poging
gedaan worden om een eind te maken
aan de koude oörlog. De eerste stap daar
toe het is duidelijk moet wezen, de
Ver. Naties weer te herstellen als de ont
moetingsplaats ter beslechting van He
geschillen onder de naties.
Trygve Lie ontving in het Vredespaleis
een exemplaar van de Nederlandse ver
taling van z’Jn levensbeschrijving. Deze
biografie werd geschreven door Han»
Amundsen en uit het Noors in het Neder
lands vertaald door de directeui van het
Nederland—Noord-Europa Instituut, d^
heer H. D. Baars. De heer Baars over
handigde een exemplaar van de vertaling
aan de heer Lie. die op zijn beurt een op
dracht schreef in het exemplaar van de
heer Baars.
„De betekenis van het economische en
sociale bestel wordt nog nauwelijks door
de Grondwet weerspiegeld." Hier raakte
dr Drees een moeilijk punt aan. Moet dan
de nieuwe Grondwetsredactie ons econo
misch en sociaal bestel weerspiegelen? Zal
de Grondwet die kant worden opgestuürd?
Of is juist sedert 1814 het goede beginsel
gevolgd, dat de grondwet Is een wet voor
het instellen van organen en voor het toe
kennen van bevoegdheden van organen,
maar niet tot regeling van de onderlinge
machtsverhouding van organen en even
min tot het omschrijven van enig econo
misch en sociaal bestel. Dit laatste doet
alleen de grondwet van de Sowjet-Unie.
Dr Drees zei verder: „De verhouding
van regering tot parlement, de taakom
schrijving van de Staten-Generaal en' de
werking van het twee-Kamerstelsel ver
eisen nieuwe toetsing".
Maar onze Grondwet zegt gelukkig niets
omtrent de verhouding van regering tot
parlement. De Grondwet zegt ook gelukkig
niets over de fegelihg van de onderlinge
machtsverhouding van organen. En de
Grondwet zegt over de taakomschrijving
vqn de Staten-Generaal zo weinig, dat de
wetenschap er sedert 1814 over vocht, zon-
der dat de Grondwet daarop ooit een ant
woord gaf. Zal nu de Grondwetsherzie
ning worden gebruikt om het voorbeeld
het slechte voorbeeld te volgen van
de Duitse grondwetten uit de revolutle-
periode 1918—1920. toen de socialisten er
tijdelijk in slaagder# om inderdaad alle
deze drie punten in de grondwet te „re
gelen". Dit perfectionisme leed schip
breuk.
Zal ons constitutioneel reeht, zoals
nu buiten de Grondwet om bestaat,
deze operatie worden onderworpen?
Men zal het dus wellicht in de grond
wetscommissie gaan beproeven. Dan doet
men vruchteloos werk, want de ver
sterkte meerderheid, welke bij de grond
wetsherziening is te vinden wordt dan
toch niet bereikt.
De versterkte meerderheid, die nodig Is
om de Grondwet te herzien, zal ons land
ook wel beschermen tot vermijding van
nieuwe plannen om aan de publiekrechte
lijke bedrijfsorganisatie in de Grondwet
meer relief te geven. De wet heeft, op de
basis van de bestaande Grondwet, de pu
bliekrechtelijke bedrijfsorganisatie inge
voerd. De Grondwet heeft niets princi
pieels tegengehouden. Een enkele redactie
kan worden herzien. Art. 152 Grondwe’
zal wellicht de redactie krijgen, welke hier
reeds vroeger is voorgesteld: door de wet
of krachtens de wet kunnen voor bepaal
de beroepen en bedrijven openbare licha
men worden ingesteld, ten einde regelend
op te treden.
Een meerderheid zal echter nooit bereid
gevonden worden het georganiseerde be
drijfsleven tot basis te maken van onze
publieke corporatie: de Staat.
Tengevolge van een staking in de olie
bedrijven in Venezuela varen er geen
tankboten van de Curaqaose Scheepvaart
Mij de haven van Curacao meer in of uit.
In de havens van Aruba en Curacao wach
ten schepen tot de toestand weet nor
maal zal zijn. Het bedrijf van de Cura-
caose Petroleum Import Maatschappij
Werkt op een zeer gereduceerde voet. In
dien deze toestand onverhoopt van lan
gere duur mocht zijn, wordt gevreesd
voor een stilleggen van het bedrijf.
m durft te zien, of men ze verwerpt c
eindresultaat van dit aanvaarden of v»
mens een zaak is tussen hemzelf en God.
•In West-Europa heeft Nederland het zwaarst geleden, en ook
het meest opvallend herstel beleefd. Buitenlanders zien dit
duidelijk, en verklaren dat wij met zoveel wilskracht aan
pakken. Naar Nederland blijft men uitkijken. Nederland heeft
verplichtingen in de broederschap der volkeren. Het hoort een
voorbeeld te zijn van ontplooiing in het nieuwe seizoen van de
tweede helft der 20e eeuw.
Er moet worden losgelaten wat voorbij is, als offer. En laat
ons aanvaarden, dat herstel van mensen-waarden alleen kan
geschieden vanuit een volkomen rustig, uitgebalanceerd ver
langen naar vrede en vooral naar welvaart.
Welnu, we gaan dus blijkbaar de weg al op. die leidt naar
zelf-hervinden in de traditie van hernieuwing, door zichzelf te
geven voor volk en land, ifi de enige mogelijkheid aangedaan
‘leed te laten voor wat het is en te vergeven
De t w ij f e I is een slechte kameraad en de h o o p eigenlijk
niet minder, omdat beide concrete aanvaarding verwerpen en
dus nimmer een gezonde beschouwing ontstaan kan.
Niets kan ons beletten alles te verwachten van het leven,
matt- dan als begrip voor dat, wat het leven ons bfengt In de af
metingen van onze draagkracht. Hqop en twijfel trekken ons
links en rechts. Aanvaarding geeft recht op herstel van welk
verlies dan ook.
Ons verlangen zijn de draden, waarmee God weeft. En het
weefgetouw van God is onnaspeurlijk, evenals het vervliegen
van onze verlangens. Doch niet één draad zal onbruikbaar
blijken, omdat God deze zal weven in het gewaad van Zijn
schepping.
gebruikt worden (om van andere af-
schuwelijkheden, als b.v. bacteriologische
omité wapens, maar niet te spreken), dan wordt
heeft het nagenoeg onmogelijk een plaats te
?en vinden waar men zieken, gewonden en
12 krijgsgevangenen veilig onderbrengen
kan. Sterker nog: het ziet er naar uit dat
in een „atoom-oorlog” juist de burgers
meeste gevaar
zal men wel-
beschermen
2de onder
uitreiken van
?nde kleding
de troepen
i veld, waar
immen min-
1 stad. De
georgani-
ïn die niet
mate
ilddelen
JÜn er
dus slechter aan toe
dan de soldaten.
Het is duidelijk dat het Rode Kruis
onder dergelijke omstandigheden zijn
taak: het beschermen en verzorgen van
de weerlozen, niet meer naar behoren
kan vervullen. Wil het voortbestaan van
het Rode Kruis nog zin hebben dan moe
ten de regeringen het beschermen van de
burgerbevolking mogelijk maken En dat
kan alleen door het massa-vernietigings-
wapen buiten de wét te stellen! Het is
om deze reden dat het Rode Kruis zich
op een terrein heeft moeten begeven dat
het zijne niet is. Het is er zich van be
wust, dat het hiermee gevaar loopt, de
ïhijr op zich te laden va partij te
'ezen in een politiek probleem. Maar
.-wille van zijn eigen bestaansrecht (d.i.
terwille van de lijdende mensheid!»
-léés4 het dit vemijt riskeren en de
c m v Zürcher Zeitung is terecht
van mening, dat het Rode Kruis hiermee
juis* zijn p» litieke en feestelijke Onaf-
hanAelijkheid bewezen heeft.
•Ipenninck)
ten o.a. Bergman
i. De eerste natuur-
[20 ets). Complete
misichien nog belangrUker Is. dit «al het
wederzijdse begrip en de achting bevor
deren. waaraan wtf in deze tijden meer
dan ooit behoefte hebben".
De secretaris-generaal van het ministerie
van Economische Zaken, prof. G. Brou
wer», zei in zijn rede onder meer: „Neder
land is in zijn historische ontwikkeling
en in zijn economische structuur voor een
belangrijk deel georiënteerd op de inter
nationale handel, dat wil zeggen op een
zo groot mogelijke vrijheid van deze
handel."
Paul Hoffman noemde Prins Bernhard
„de volmaakte ambassadeur van de good
will" en prees Nederland, omdat het op de
bres staat bij iedere pöging, de haridel op
het vasteland vrij te maken. „De bewon
dering voor de Nederlanders kan slecht»
stijgen, wanneer men. deze Holland Fair
ziet.” aldus Hoffman.
Verder werd nog gesproken door het
hoofd van het warenhuis, door mr E. van
Kleffens en door de burgemeester van de
stad, die er aan herinnerde, dat William
Penn, toen hij de Delaware opvoer, reeds
Nederlandse nederzettingen aantrof van
vijftig jaar oud.
De opbouw
de Nederland»
vele stands
schare b»
^Generaal Foulkes. de stafchef van het
Canadese leger, veldmaarschalk Mont
gomery. de opperbevelhebber der strijd
krachten van de Westerse Unie, en gene
raal Bradley, de chef van de Amerikaanse
Generale Staven, hebben Vrijdagavond
in het nationaal programma van de
Nederlandse Radio-Unle tot het Neder
landse volk gesproken over de behaalde
overwinning op de Nasi’» en de noodzaak
van samenwerking in het Atlantische
Pact om de verkregen vrede te bewaren.
De drie generaals brachten het Neder
landse volk hulde voor de moed en vast
beradenheid. die het tijdens de Duitse
bezetting heeft getoond en in het bij
zonder dankte generaal Bradley de Ne
derlanders voor de adoptie der Ameri
kaanse soWatengraven en voor hun brie
ven. die de vaders en moeders van deze
gesneuvelde Amerikanen zoveel troost
hebben gebracht.
Sprekende over de oorlogsdreiging, die
hangt over deze dag van vr^iesherden-
king, verklaarde veldmaarschalk Mont
gomery: Wij moeten ons nooit meer laten
terugzinken in de staat van apathie en
onvoorbereidheid, die de landen van het
Westen tot een onweerstaanbaar lokaas
voor de Duitse aggressie maakten.
Ook Nederland heeft zijn rol te spelen
bij de verzekering en instandhouding
van de vrede, zo zeide Montgomery. Deze
rol zal echter al zijn moed en zelfopoffe
ring opeisen. Het volk van Nederland
heeft bewezen, dat het deze hoedanig
heden in grote mate bezit. Het zal in de
toekomst hierin niet in gebreke blijven.
- medegedeeld door het
3111. geldig van Zaterdag
savond.
sten van het land «anvan-
tlaringen, overigens over-
:t vooral tn
land plaat-
matlge wind
verandering
1 he
te h«
u
iCOU