G
m
J
1
m
o
Een Nederlandse vrouw ziet Amerika
SOPHIE KOVALEVSKI
Alleen voor mannen:
Drie eeuwen barometer
EVENTJES LACHEN....
as m
Het
EDICHT
Het verhaal
van
de mensheid
PRILLE GRILLEN
KNETTERPRET
Even piekeren
KNUTSELPUZZLEr
DAN MAAR. BED.'
/E
Twee goals tegen België
XX*
*AW*'
i. A
A
A
B
1
A
A
A
m 'A(
S 1
O, nee?
S?.kZnnT^dT
Figuur-puzsle
?//Jk
Samenwoning in
de vogelwereld
Y
V"
Regen inaken is een
wisselvallig vak
Het vangen van tijgers
Eerst Geunia, toen Caesar
Kruiswoord Ra Ra
Ba Ba
Maak zelf een legpuzzle
W^L
auto voor werk en vliegtuig
VOOR PLEZIER
Weinig gezelligheid
X
SPRINGVLOED IN CARAïBISCHE ZEE
Kleine volken dromen van onafhankelijkheid
Kracht door samenwerking
Mr SMITH GAAT NAAR EUROPA
Amerikanen dragen dollars aan
Goldrush 1950
Nehroe reorganiseert
zijn regering
Ruim drie milliard dollar
Marshall-hulp 1950
Koningin en prinsesjes
bezoeken openluchtspel
te Utrecht
Zij rameide universiteit,spoort
Dostojewski's blauwtje
ADAMSLAND IN AEGEISCHE ZEE
Verboden voor alles wat vrouw is
Twintig kloosters op
de berg Athos
Blaise Pascal, Frans wiskundige en wijsgeer
DE
Gaan Rila Hayworth en
prins Ali scheiden
ZATERDAG 6 MEI 1950.
DUIZEND EN EEN
T)e landenwedstrijd België—Nederland,
d1e. reeds gemeld op 15 en
16 April j.l. te Antwerpen werd gehouden
«n in een 6—14 overwinning der Hollan
ders eindtgde. heeft talrijke interessante
duels opgeleverd
Met het plaatsen van onderstaande twee
partijen maken wij slechts een keuze; de
eerste partij valt op door haar kortheid,
de tweede wordt gekenmerkt door origi
naliteit en finesse.
Wit: Th. D. van Schelt.nga
Zwart: P. Devos
1. d2d4 - d7—dB
2. c2c4 c7—c5
De symetrische variant van het Dame
gambiet. die de laatste tijd weer de aan
dacht vraagt.
3. c4Xd5 Pg8— f6
3 DXdg geeft wit het betere spel
met 4 Pf3. c*d4. 3. Pc3. Da5. 6 PXd4,
Pf8. 7. Pb3! enz
4. Pglf3
Szabo speelde in Groningen 1946 tegen
O'Kelly 4. dXc5 en won in 16 zetten, de
kortste partij van het tournooi! Deze par.
tli is het begin geweest van een diepgaand
onderzoek, gebaseerd op 4. dXc5. welk
onderzoek heeft aangetoond, dat zwart,
bij correcte verdediging, behoorlijk spel
kan behouden. Vandaar dat Van Schel-
tmga besluit tot de tekstzet, die het voor
deel heeft nog niet uitvoerig te zijn onder
zochten met hetzelfde verbluf
fende resultaat als Szabo had: winst in
16 zetten! De theoretici hebben wederom
werk aan de winkel!
c5Xd4
5. Pf3>'d4 Pb8—a6
Dit is aanvechtbaar. Sterker is 5
PXd5. 6. e4. Pc7 enz.
6. e2e4ü
Met dit diepdoordachte pionoffer heeft
zwart geen rekening gehouden. De e-pion
wordt geofferd om pion d5 te behouden.
6Pf6 X e4
7. Lfl—b5t Lc8d7
8. 0—O Ld7Xb5
9. Pd4Xb5 Dd8—d7
Het voor de hand liggende 9Pc7
faalt op 10. PXc7f. D c7. 11. Da4t met
winst-van Pe4; 9Pf6 was echter wel
aterker.
10. Ddle2 Pe4—d6.
11. Pb5X<16 Dd7Xd6
J2. Pblc3 Pa6c7
13. De2—f3!
Dreigt vernietigend 14. Lf4! en 15. dö. enz.
13Dd6—f6
14. Lel—f4 0-0-0
Zelfmoord uit wanhoop! Zwart ziet geen
kans de dreiging d5d6 afdoende te pa
reren en eerlijk gezegd ook wij zien
er geen kans toe.
15. Tal—cl!
De genadeslag! Er dreigt zowel 16. Pb5 als
16. dB gevolgd door 17. Pd5 enz.
15g7g5
16. Df3—g4t
Zwart geeft op. want zowel op 16
e6 als 16Kb8 volgt: 17. LXC7(t)
KXC7. 18. Pe4t met Damewinst.
Zwart: J. H. Donner
f7-f5
Wit: prof M. Barzin
1. d2d4
2. g2-g3
Het Staunton-gambiet 2. e4. dat als zeer
kansrijk voor wit te boek stond, heeft
de laatste tijd. dank zij onderzoekingen
van Rossolimo e.a., veel van zijn, scherp
te verloren.
2Pg8f6
3. Lfl—g2 d7d6
4. Pgl—f3 c7c6
5. 0-0 Dd8c7
e7e51
d6Xd5
Zwart heeft de opening zeer origineel ge.
speeld en al staat hij nog wel niet beter,
hij heeft het voordeel zijn tegenstander op
totaal onbekend terrein te hebben gelokt.
Thans gaan vindingrijkheid en creatief
vermogen een rol spelen en hierin is de
zwartspeler de sterKere!
d4Xe5
Dit geeft de partij in positionele zin ca
deau! Wit verzwakt zijn eigen Konings
vleugel en geeft zWart de beheersing over
het belangrijke transitoveld e5. Het ver
volg is uiterst leerzaam hoe zwart deze
twee geschenken naar waarde weet te
benutten.
12. e5Xf4
13. Ph4—f3 Pf6g4t
Zwart neemt onmiddellijk veld e5 in ci4en
beheer!
14. b?—b3 Pg4e5
15. Lel—b2 Pe5Xf3t
16. I.g2Xf3 Lc8h3
17. Til—dl Pb8d7l
De tweede bezetter van veld e5 nadert!
18. Dc2e2 Ta0—e8
19. Lf3g4?
Deze poging om de gevaarlijke Lh3 tot
ruil te dwingen, wordf elegant afgestraft.
Stelling na 19. Lf3-g4?
19.
f4f31!
Een pijnlijke verrassing! Wit staat op slag
verloren.
20. Lg4Xf3
Op 20. TXd7 kan zwart als volgt winnen:
20fXe2. 21. TXc7. L^g4. met de
vernietigende dreiging Ld4 f2t. 22. Pa4.
I. b2. 23. P b2. T/*4. 24. Tel (of 24. Pd3.
Td8! enz.) Lf3. 25. itf. Tf5 enz
20Pd7—e5!
Wit zal hier zijn ondoordachte 12e zet
wel zeer hebben betreurd! Aan de ont
redderde witte Koningsvleugel gaat hij
in enkele zetten ten gronde!
21.
22.
23.
Lf3—hl
f2—f3
Pc3a4
24. Lhl X f3
25. Lb2Xg7
26. D62—b2
Het einde! Er dreigt 27
in enkele zetten.
27. Db2e2
Wit geeft op. Tegen de dreiging 28
Tf2 is geen parade meer te vinden.
CHR. VLAGSMA.
Tf8f4!
Te8— f8
Pe5Xf3f
Tf4Xf3
Dc7Xg7
Dg7£7!
TJjtlf en mat
DH—f4!
BOEKENKEUR
..Het leven is niet zo moeilijk", stelt de
schrijver Cor van Meerlandt (uitg. C. Haf
kamp. Amsterdam, 1950) vast. door zijn
aldus getitelde roman. Het is boud gespro
ken in een tijd. nu het bestaan van alle
dag juist wel heel ingewikkeld is en of
schoon de hoofdpersonen aan de hand van
de handige auteur, overeenkomstig diens
aankondiging door het aardse tranendal
glijden, ajs gondels door de kanalen van
de Dogenstad met eigenlijk niet veel meer
dan wat onvermijdelijke, weinig
•hale schokjes tegen de walzelfkant
catastro-
phale schokjes tegen de walzelfkant van
het leven, slagen ze er niet in. het licht
Pbl—c3
Ddl—c2
g7-g6
Lf8g7
11. Pf3h4
Blijkt zonder meer tempoverlies te zijn.
Inderdaad dreigt wit met 11. f4! in het
voordeel te komen, maar hij had toch stel
lig kunnen verwachten, dat zwart deze
belangrijke opmars niet toestaat. Beter U
met 11. b3 en 12. Lb2 de ontwikkeling te
voltooien.
11f5—141
12. g3Xf47?
onzer waardering te vinden. De kade
muren geven, ook al is dat dan de voorop
gezette bedoeling van de heer v. Meer
landt, een beetje te veel mee.
Zeker, het is een „doorsnee" boek over
..doorsnee" mensen, over een hoofdrol
speler. die koud en berekenend en hoogst
antipathiek de weg uitstippelt, die hem.
zonder een enkele fout. naar het platform
van het succes voert. En inderdaad is de
groeiende antipathie, die wij voor hem ge
voelen. onmiskenbaar, maar ze wordt door
de onwaarschijnlijkheid en de onwaarach
tigheid van menige situatie op den duur
zo ondraaglijk, dat de einduitspraak deze
roman aan de debetkant van de boeken
markt plaatst.
Antwoorden bij:
EVEN PIEKEREN
Iubcjs snau
uaa snau iaMfciA a* lapiuo 'uagaMaq
l»ju i«»uiajaq sjiaz tpi* uaAaoqaq az
"A/TEN hoort tegen Vestdyk als dichter wel eens het bezwaar inbrengen, dat het
jVL verstand het verre zou winnen van zijn gevoel. Of deze uitspraak opi al zyn ge
dichten van toepassing is, kan betwijfeld worden en wil men rechtvaardig zijn, dan
m» bov.nXnTe' opmerking mU» meken dttdjn
te^nemen.^ Datf blJkt^ook ïi^hèll^edicht V,!de Vogel'! waarvaif men tot «n pled
begrip weten moet, dat het 8e-
«r»Vieo\;pn werd na de fusillerim
oegrip weten muci, uai af
schreven werd na de fusillering
van vijf gijzelaars te Sint Mi
chielsgestel op 25 Augustus 1942.
De mannen moeten in de
De Vogel
De dood de scherpe dood, dié. als een kogel
jii _t v.r\n »ii« i»pet ontmoet
j. De dood de scnerpe uuuu, uw
"I0elet" ^1" doorboort al wat hij op zijn toeg ontmoet
•oego ochtend aantreden, ze op de Vughter hei kwtttert een popel
eten echter reeds dat er j:en Kn<IMI „„mnton hlned
executie heeft plaatsgehad. Een
ogenblik hebben ze de dood ge
zien, als een scherpe kogel, die
doorboort wat hij op zijn weg
ontmoet. Nog is er in hun ge
moed de ontsteltenis van het
moment, dat het licht in de ba
rakken aanging en ze wisten, dat
het onherstelbare gebeurd was.
In hun verbeelding hebben ze
allen het bloed van hun neerge
schoten makkers gezien.
Daar staan ze nu. Boven hun
hoofd zingt een vogel. Wat
voor de dichter nu gemakkelijker
dan het vogellied uit te leggen als
een troost, als een boodschap van
de uiteindelijke verlossing? Het
zou de eerste keer niet zyn dat
dit gebeurde, maar het is niet de
oplossing die Vestdijk verkiest.
De vogel wordt bij hem m®eJ
dan een boodschapper, wordt tot
een levende demonstratie van de
band tussen de gevallenen en hun
vaderland. Want wat doet de
vogel? Hij doopt zijn snavel in
het bloed en vliegt er mee de
Noordzee over, om het ginds in
Engeland af te strijken op de
-j- tra» nnr» vlag, die
tijdelijk
jLiigeioii"
rode baan van onze vla?, die
wappert boven een tijdelijk
staatsgebouw. Het rood van de
vlag is daarmee voor alle vol-
boven vergoten bloed.
Nog spelen lichtschijnsels (blok één, blok vier)
als moordreflexen door 't ontsteld gemoed.
De vogel zingend als een lier,
zweeft over 't bloed.
Hij kent de kleur: want ziet, hij is van hier,
die vogel, die de heide
en die door vreemd en goddelijk bestier
met deze kleur mééleeft,
en die nu neerstrijkt, en de Mea^erkenU
en schoon en leerzaam acht en wel van pas
om weg te voeren van dit continent.
Hij steekt zijn snavel in de plas,
en dan, als in Sint Michielsgestel
de mannen aantreden op tj>°etbalveld'
kiest hü zijn koets naar t Westen,
ver van 't geweld}
De zee is wiid voor zijn amecht'ge vlucht.
Te wijd hX voor wie niet ^rokken wordt.
Maar wie, zo rood besnaveld, is beducht
dat hij in de afgrond stortV
Daar i. rijn doel; li»
waarop de driekleur wappert uan jJSJi-
het wit terzijde Bestaan daar rood en blauw,
verbannen aan de overkant.
,3gCUUU"- —V
T„_ is daarmee voor alle vol- .navei langs de rode baan,
gende tijden mede het rood van Hij *U stralend ochtendgloren,
■un bloed hun lijden en hun die J^' wordt^n t «J fllf tf voren
fV3MTDIJK f-fireb.
dood hebben een zin gekregen:
-it zijn gevallen in de verdedi- die mannen eraan.
ging van de beste waarden onzer
cultuur.
Vul horizontaal in: 1. Voegwoord. 2. Hel
der. 3. Warme kruidenwijn. 4 Aanmelden.
5 Verdolen. 6. MervinR. 7. Bewerking der
spieren. 8. Zinspreuk. 9 Roodachtig.
Bij juiste invulling vormen de middelste
letters in de verticale rij de naam van
een Russische havenstad a. d. Japanse
Zee.
Te gebruiken letters: 9xa, 4xd, lüxe. lxg,
lxi, 3xk, 4x1, 3xm. 6xn, 4xo, 4xr, 4xs,
2xt, 2xv en 2xw
Oplossingen van deze puzzle moeten
uiterlijk Donderdag as in ons bezit zijn.
Voor goede oplossingen worden een prijs
van 5 en twee van 2.50 beschikbaar
gesteld. Op het adres vermelde mep:
Puzzlerubriek Over deze rubriek wordt
niet gecorrespondeerd.
Oplossing van de 1001-
Kruiswoordpuzzle
Horizontaal: 1. Portugal. 8. kramwerk.
15. aloë. 10. Arabier, 17. aria, 18. sik 19.
mama. 20 egel. 22. tel 23. p.e.. 24. teren,
25. renet. 27. te. 28. Eerde. 30 nagel. 32.
opera, 34. staat. 37. eland. 39 redens. 41.
aan, 42. premie. 43. trek. 44 portaal. 47.
naar. 48. riet. 49 Eros. 50. poos. 53. tram.
men. 55. Irak. 58. Aoonis. 60. N.E.I.. 61 i
Samara. 63 sesam, 0C beleg, 66 smaad,
67. takel. 69. etter. 71. er. 73. regie. 75.
klier, 76. GS 77. ren. 79. rand. 80. raar.
81. ent, 82. Eder. 84 adelaar. 85. aloë, 86.
nestelen. 87 staffier.
Verticaal: 1. paspoort. 2. olie, 3. rok. 4.
te. 5. gaard. 6. armees 7. laan. 8. kier. 9.
regent. 10. arena. 11. W.A., 12. ert, 13. riet, I
14. kalender, 19. Meran, 21. leger, 24.
Blaas bijzondere .bellen
VEG nu niet Pff bellen
blazen, daar is geen aardig
heid aan. Ze spatten toch
meteen uitelkaar.
Dit hoeft niet waar te zijn. Je
kunt er juist geweldig leuke
kunstjes mee uithalen. Maar
dan moet je wel een goed zeeD-
sopje heben van huishouc
L>OME heeft drie oorlogen op leven en dood gevoerd met de
machtige handelsstad Carthago, het erfdeel van het zee
waardige volk der Phoeniciërs De laatste Punische oorlog
eindigde met de totale verwoesting van Carthago door de
Romeinen. Nu brak in Rome bet tjjdperk der militaire leiders
aan de periode die aan de keizertijd vooraf ging De consul
Marius. die in een oorlog mei Numidie met dictatoriale macht
werd bekleed, voerde een nieuwe vorm van legers in: de be
taalde beroepslegioenen, die hard werden gedrild. De veldheer
Sulla zette Marius met geweld af en vestigde voor het eerst in
de Romeinse geschiedenis een militaire dictatuur.
In het jaar 73 v. Chr. brak een grote opstand onder de slaven
uit onder leiding van Spartacus. De slaven wisten zich twee
jaren lang in de krater van de Vesuvius te verdedigen Tenslotte
werden zij overwonnen Zesduizend gevangen Spartacisten
werden langs de Via Appia gekruisigd Nadat Crassus. die de
Spartacisten had bestreden, door de Perzen was verslagen en
gedood, kwam Jplius Caesar aan de macht Caesar Is het sym-
I bool geworden voor Bflme Hij was een groot veldheer Zijn
I militaire ondernemingen slaagden pltijd Zijn veldtocht tegen
de Galliërs, de bewoners van het huidige Frankrijk Is. mede
door het boek dat hij erover heeft geschreven, beroemd geworden..
Bij een bezoek aan Egypte ontvlamde Caesar voor de laatste
koningin der Ptolemaeen. Cleopatra Het oude Egypte en zijn
I* jonge koningin moeten een diepe indruk hebben gemaakt op
de veldheer want bij zijn terugkeer was hij vervuld van wazige
ideeën over de god-koning Hij liet zijn standbeeld maken met
.1 het onderschrift: ..Aan de onoverwinnelijke god".
Wanneer we de Romeinse visie van de ontmoeting tussen
Caesar en Cleopatra vergelijken met de tekening die de Egypte-
naren maakten van de Romeinse veldheer en hun regentes,,
terwi.jl ze samen offeren aan Hathor. valt die vergelijking zeker
ten voordele van de kunst der Egyptenaren uit.
i in het midden zien we een Romeinse roeiboot. De roeiers waren
bijna altijd slaven.
Terek. 26. telen. 28 Eede. 29. maat. 31.
lama. 33. peilpde. 35. tartane, 36. anaemie,
38. Niagara. 40. spits. 42, plons, 45. oer.
46. are, 50. passeren. 51. oost, 52. snaar. 54.
melk. 55. immer, 56. raar. 57. kadaster,
59. imker, 62. aster. 64. blinde. 65. gelaat.
68. egaal, 70. tiara. 72. rede. 74. eden. 75.
kras. 76. gnoe, 78. nes, 81. Eli, 83. R.T.,
85. af.
Men zou een huisvestingspro
bleem van de koolmeesjes kunnen
veronderstellen nu in één brieven,
bus van een villa te Laren twee
I koolmeespaartjes hun nestjes heb- i
I ben gebouwd. Het is een vredige
samenwoning. De mezen bebroe-
I den respectievelijk negen en vijf
eitjes. De postbode wordt verzocht
j de bus voorlopig niet te gebruiken. I
A Er zijn vrouwen, die menen, dat^liet
straatverkeer voor haar zal wijken als het
water van de Rode Zee voor de Joden.
Een vrouw moet niet proberen jong te
blijven voor haar man of voor haar kin
deren, maar enkel en alleen voor zichzelf
Het
schapenprobleem
oudshor staat het schaap niet hoog
scherpzinnigheid Er .zijn schaapherders,
die beweren, dat een schaap, als het zijn
weideplaats kaal heeft gegeten, eer dood-
hongert dan op eigen initiatief naar nieu
we grazige weiden op zoek te gaan. We
moeten ons hieromtrent uiteraard ont
houden van enige uitspraak, aangezien
we ons op het gebied der schapenkunde
toevallig niet vdlledig bevoegd achten
Niettemin wagen we het. onze lezers het
volgende vraagstuk voor te leggen:
Twee schapen zijn aan het grazen. Het
ene staat met zijn hoofd naar het Oosten
gericht, het andere daarentegen richt zijn
hoofd naar het Westen. Nu is de vraag:
hoe ver moeten deze dieren wel lopen
vóórdat ze elkaar schaapachtig in de ogen
kunnen blikken? Wel te Jerstaan: zonder
zich om te draaien!
Volgens het Britse blad The Econo
mist hebben de regenmakers in New
York het moeilijk. Hun eerste poging om
een eind aan de langdurige droogte te
maken ging niet door. omdat het die dag
toevallig regende, en de tweede poging,
omdat een deel van de apparatuur niet
werkte. Toen he' werk wel door kon
gaan. kwam er mist uit zee opzetten die
het zicht tot nul reduceerde. Een paar
da^in later, toen de weersomstandigheden
volmaakt waren, moest de expeditie op
nieuw worden afgelast, omdat het aan
houdende zachte weer zoveel sneeuw had
doen smelten, dat een klein reservoir
dreigde te overstromen.
Toen de wolken ten slotte met kool-
zuursneeuw werden bestrooid en van be
neden piet zilverjodide houdende rook
werden bestookt, kreeg New York zijn
eerste zware Aprilsneeuwbui sinds 60
jaar. De regenmakers aijn er niet zeker
van. dat zij die hebben veroorzaakt, maar
de New Yorkse burgers wel.
Op het ogenblik is de toestand wat
hoopvoller. De reservoirs zijn tot 80.5
percent van hun capaciteit gevuld. Maar
vorig jaar om deze tijd waren zij voor
98.7 percent vol.
idzeep
een beetje glycerine. Je
zeép in
tjes en lost die op in lauw water
raspt de i
ne schilfer-
paar druppels glyce
rine. Blaas eerst een paar
proef bellen. Spatten die vlug
uitelkaar. dan moet er nog wat
zeep bij Nu heb je nog een
dikke strohalm nodig een pa-
piefen sigarettenpijpje of een
klein lemen pijpje, een vierkant
en een cirkel van dun ijzer-
draad Verder heb je nodig
een glad plankje of een
glazen plaat, een bloem, een
bakje, een schaal of diep bord
voor het zeepwater en een
trechter.
En nu gaan we beginnen.
Nee, wacht even. Denk er
aan. dat alles \frat met een
zeepbel in aanraking komt, van
te voren met het zeepwater
moet worden nat gemaakt. An
ders gaan de mooiste zeepbellen
stuk.
Oefen nu eerst goed met de
strohalm, het sigarettenpijpje
en de pijp. BLAAS LANG
ZAAM EN HOUD NA HET
BLAZEN JE VINGER VOOR
HET GAT. WAARDOOR JE
BLAAST.
Bellenketting
Maak een bel en gooi
die de hoogte in. Blaas
vlug een tweede bel en
vang daarmee de eerste
op. Zo ga je door, tot
er een hele ketting van
bellen ontstaat (fig. 1).
I Non, dat heeft gesbiaakt. Vooral die insecten. Vogelvogel, wat
I zijn die lekker. Ruu zou er best nog meer van hebben willen eten.
Maar dat gaat niet. De anderen hebben ook honger. Moeder Rood.
borstje kan in één keer niet genoeg meebrengen. Zij is nu weer
nieuwe voorraad halen. Dus nog even geduld. Ruu denkt er anders
over. Hij durft het meest van de vijf. Hij is een echte waaghals.
Hier is hij van plan om eens te proberen, of hij ook kan vliegen.
Nou, erg best lukt het niet. Al fladderend komt hij op een tak
lager terecht. Roe denkt er ook over. Zou hij gaan? Nee, het is
zo ver. hij durft niet. Hij blijft rustig op de tak zitten en gaat fijn
een dutje doen net als Rie, Raa en Ree. Heerlijk, zo in het zonne
tje. Misschien krijgen ze vanavond wel zangles. Heb je wel eens
gehoord hoe goed Roodborstjes kunnen zingen?
Glazen stolp
Blaas nu een bel In een
t* trechter, die eerst in het
zeepsop is gedoopt. Zet
hem in een kopje (fig. 2)
Zie je wat een prach
tige glazen stolp je nu
hebt gekregen.
Bloembel
Ditzelfde doe je met de bloem.
Denk er aan eerst in het sop
dopen. Mooi gezicht hè? (fig. 4).
Wist je, dat je een zeepbel
met je vinger kunt indrukken,
zonder dat de bel spat? Probeer
het maar. Ging het niet? Dan
heb je vergeten, je vinger met
sop nat te maken.
Wacht, de glazen plaat heb je
nog niet gebruikt. Blaas er een
paar bellen op.
Neem dan de vor
men van ijzer-
draad en trek daar
mee de bellen op
de plaat in de leng
te of in de breedte.
Kijk maar. wat een
grappige figuren
er dan ontstaan.
Een bel in een bel
Heb je dit allemaal gedaan,
dan moet je eens aan vader
vragen of hij door de natte
atrohalm rook in de zeepbel
blaait. Dan ontstaat er «en
OP EEN warme namid&g
sloop Geunia door het oer
woud van Oost-Sumatra. Plot
seling vingen haar scherpe oren
het geblaat van een jong
geitje op.
Nu moet je weten, dat voor
een tijgerin ëen jong geitje
even begeerlijk is. als voor ons
een ijsco. Geunia likte, dus haar
lippen af. nam haar staart
onder haar linkervoorpoot en
liep op een drafje naar de oor
sprong van het geluid.
Toen ze een open plek in het
bos bereikt had bleef ze echter
eensklaps staan. Haar hele
houding drukte de grootste ver
bazing uit. Het was haar duide
lijk. dat het malse hapje zich
op deze plek moest bevinden.
Maar het viel haar op, dat de
vreemde verzameling stamme
tjes. daar vast niet op een ge
wone manier gegroeid waren.
Bovendien wist ze heel zeker
dat het vreemde bosje er de dag
daarvoor niet geweest was. Toen
haar echtgenoot en zij het ge
bruikelijke avondwandelingetje
maakten, hadden ze hier even
genoten van de rust. Caesar, zo
heette haar man. had toen ge
zucht en gewenst, dat het altijd
maar zo vredig mocht blijven.
Daarna gaf hij Geunia een
hartelijke zoen op haar wang.
Geunia glimlachte. Toen bracht
het geblaat van het geitje haar
weer terug tot de werkelijkheid.
Ze begon in wijde cirkels Om
het vreemde geval heen te lopen.
Eindelijk was zij er volkomen
zeker van. dat het geitje zich
daar binnen bevond.
Geunia's nieuwsgierigheid was
tot het uiterste geprikkeld. Tot
laat in de avond bleef ze bij da
kooi. Ze ging pas naar huis.
toen in de verte mensen ver
schenen. die de kooi nakeken en
het geitje van vers voedsel
voorzagen.
VOLGENDE WEEK VERDER.
EN nu heeft JANNIE BOON
STOPPEL een puzzle ge
maakt. Jannie is 13 jaar. Hier
is de omschrijving:
Horizontaal: 1. trein; 7. voeg
woord; 9. moeder; 10. hoofd
deksel; 11. niet dapper; 12.
lengtemaat; 14. voorzetsel; 15.
clown; 17. knaagdier.
Verticaal: 2. rivier in Italië;
3. familielid; 4. onder anderen;
5. eetgerei; 6. meubel; 8. meis
jesnaam; 9. vloerbedekking; 13.
voorzetsel; 15. nummer; 16.
reeks.
TK zorg voor dagelijks voedsel,
1 neem je mijn kop weg. dan
word Ik bebouwd.
OP een visitekaartje staat
Ot Prler. Als je de letters
van de naam door elkaar gooit.
we#t je het beroep v% die man.
TK ben iets kleverigs. Ne®m
mijn eerste letter weg en zet-
de andere in omgekeerde volg
orde, dan krijg je iets, dat zich
vroeger bij de ingang van elke
stad bevond.
melkbal. Nog mooier, maar ook
erg moeilijk wordt het, als je
eerst een grote bel op de natte
glasplaat blaast. Schuif nu de
strohalm voorzichtig onder de
rand van de bel en blaas er een
tweede bel in. Maak van deze
bel een „melkbel".
Zo zie je, dat je net belllen-
blazen heel wat kunstjei kunt
uithalen.
TYTATUURLIJK heb je wel eens
een prentbriefkaart gekregen,
wel meer dan een. Je hebt ze
stellig wel bewaard. Zoek er nu
eens de leuksten uit. Als je het
zonde vindt ze te verknippen,
dan neem je kaarten, die een
beetje minder mooi zijn. Maar
zo erg is het ook weer niet. want
je moét ze juist eerst in repen
van een paar cm breed knip
pen Doe dat met tien kaarten.
Keurig netjes recht, zooals op
de tekening. Trek eerst maar
lijnen. Als je dat gedaan hebt.
gooi je de repen van de tien
kaarten in een kartonnen doos.
Flink schudden en dan nodig Ie
Je vriendjes en vriendinnetjes
uit, er legpuzzles van te maken
Je kunt er ook nog een wed
strijd aan verbinden. Veel
plezier
Naam-puzzle
A LS je op de stippen de goede
r* meisjes- en jongensnamen
invult, vormen de beginletters
van boven naar beneden de
naam van een Nederlandse
sterrenkundige, die een paar
eeuwen geleden leefde.
meisjesnaam
jongensnaam
meisjesnaam
jongensnaam
meisjesnaam
jongensnaam
meisjesnaam
jongensnaam
jongensnaam
jongensnaam
ZO WAS HET.
FJE oplossing van de puzzle
LJ van Leo van Atten:
Horizontaal: 1. ark; 4. dm; 6.
rede; 8. wie; 9. in; 11. al; 12.
ega; 14. er; 15. e.d.; 10 dag; 18.
lira; 20. aap; 22. kkk; 23 pa.
Verticaal: 1. Arie; 2. ren; 3.
kd; 4. d.l.; 5. meel; 7. en; 8 we;
10. eg; 11. ar; 12. edik; 13 Ada;
14. ega; 15. elk; 17. opa; 19 R K.;
21. AP
Met onwillige honden is het
slecht hazen vangen. Een para
plu; valSe tanden; zeef neef;
nacht nicht.
paard is ook een
plantje, dat eetwaren doet
bederven?
KATERDAG 8 MEI 1950.
TWEEDE BLAD - PAGINA 3
wi
fai
HET IS een wonderlijke gewaarwording,
wanneer men na een reis van vijf
J.-»- In New York aankomt, moederziel
alleen en slechts het Vrijheidsbeeld is te
i.wer begroeting aanwezig Dit overkwam
meiuffrouw J Boer. adjunct-directrice
van de Stichting Opbouw Drente.
ZIJ was zo gelukkig geweest een studie
beurs te kriigen van de Verenigde Naties.
Zü reisde derhalve alleen, kwam alleen
aan en twee dagen lang kon zij op haar
eentje New York verkennen, want zij arri
veerde op Vrijdag en eerst des Maandags
kon zij zich melden in Lake Success.
Onlangs vertelde zij van haar bevindingen
in een vergadering van Zuid-Hollandse
piattel8ndsvróuwen. Wonderlijke ervarin
gen doet men op. wanneer men pas en
zonder gids in een vreemd land is.
Zo moest zij een gevecht leveren
met een draaihekje om toegang te
krijgen tot de ondergrondse trein,
ledereen bleek het hekje te kunnen
passeren maar voor hbar wilde het niet
wijken, tot zij ontdekte, dat men een stui
verstuk in een gleufje moest stoppen,
waarna het hekje openging en men tege
lijk de treinkosten had betaald. Kaartjes
waren er niet en evenmin conducteurs.
In Amerika, veel meer dan bij ons. wordt
gebruik gemaakt van automatische inrich
tingen.
In Lake Success verwees men haar naar
het Departement van Sociale Zaken in
Washington, daar zij. met de beurs, de
taak had gekregen studie te maken van
het maatschappelijk werk ten plattelande.
-eld departement bleek een speciale
-ling te hebben ten behoeve van bul
anders. die een studiereis in Amerika
maakten Echter. er was nog nooit een
bezoeker geweest, die een studie op het
platteland ging maken, in verband waar
mee spr. opmerkte, dat het in Amerika
al net als fn Nederland is: in de steden
heeft men weinig begrip van toestanden
daarbuiten.
Te plattelande
Mejuffrouw Boer koos als studieterrein
o.a. de staat Michigan, omdat daarheen
veel Nederlanders zijn getrokken. Men
vindt er tal van Hollandse namen, maar
Nederlands kennen de mensen niet meer,
daar veelal reeds hun grootouders naar
de Verenigde Staten zijn geëmigreerd. Zo
werd mejuffrouw Boer rondgeleid door
een maatschappelijk werkster, die zich
herinnerde, dat haar grootmoeder afkom
stig was uit Drente, uit een klein
dorpje.... bij nadere Informatie bleek dit
dorpje Assen, de hoofdstad van Drente,
te zijn. Uit haar jeugd herinnerde deze
Amerikaanse zich ook hoe grootmoeder op
haar verjaardag ..een eigenaardig Neder
lands verjaardagsgebruik" in ere hield.
Dan zette zij nl. thee en plaatste de thee
pot ..op een klein kacheltje, Waarin een
kaars stond". In Michigan bevindt
zich een nlaatsie „Holland" genaamd,
waar men bloembollen kweekt, in het
voorjaar tulpenfeesten organiseert, bij
welke eelegenheid de mensen rondlopen in
wondenïjke pakjes, die moeten doorgaan
voor Nederlandse nationale dracht en ze
hun straatje schrobben, allemaal om een
klein stukje Nederland in de Verenigde
Statsn te hebben. Voor' deze en dergelijke
dingen was mej. Boer evenwel niet naar
Ameriks gegaan Om haar taak te ver
vullen bracht ze o.a enige tijd door op
een farm in Michigan. Het eigenaardige
w«, dat. hoewel er 250 ha grond bij de
farm behoorde, de boer de hofstede dreef
et behulp van zijn twee getrouwde zoons
een negentienjarige, die nog school
ng. Dit is mogelijk, doordat het bedrijf
sterk Is gemechaniseerd: er behoort een
hele hangar vol machines bij zo'n boer
derij; bovendien bezat de familie vier
auto's en een vliegtuigje voor het plezier
van de zoons. De trots van de Amerikaan
se plattelandsvrouw is de keuken, die ge
raffineerd mooi en bovendien ook prac-
tisch is ingericht. Men vindt er niet alleen
een ijskast, maar ook een diepvriesinstal-
latis.
Het familielevei biedt eigenlijk weinig
gezelligheid: de mensen zijn te uitvliegerig
en ze hebben ook geen vaste punten als
het ochtendkopje koffie of het namiddag-
of avond-kopie thee welke tot rustig
samenzijn lokken. Na het werk gjat men
per auto een buurpraatje houden. Zater
dagsavonds ging men per auto het na
burige stadjè bezoeken: daar zag het zwart
van de wagens uit de omtrek, maar
allen bleven in hun wagen zitten; men
kwam om te zien en gezien te worden,
wenkte elkaar toe, ging weer eens met
de wagen in een andere straat staan om
weer andere bekenden te kunnen begroe
ten. Vele wagens bevatten een baby ln
relswleg, want aangezien er ook op de
farms geen personeel Is, moeten kleine
kinderen overal mee heen worden geno
men.
De jeugd geniet grote vrijheid, vooral
wanneer ze eenmaal de zestienjarige leef
tijd heeft bereikt. Het is heel gewoon, dat
ae jongelui des avonds laat, als de oudera
zich ter ruste begeven, nog gaan zwem
men. Baseballwedstrijden e.d. vinden ook
des avonds plaats.
In de Tennesseevallei
Amerika is het land van grote tegen-
atellingen. Dat ondervond ook mejuffrouw
Boer tijdens haar bezoek. In Michigan wa
ren de boeren zeer welgesteld, maar in
het Zuiden, met name in de Tennessee
vallei. welke zij bezocht, heerste grote ar
moede. Hier wonen blanken, die aan de
grond zijn geraakt en die men in Neder
land misschien a-sociale gezinnen zou noe
men. arme negers e.d. De streek herin
nerde haar aan het boek van Margaret
Mitchel „Gejaagd door de Wind", dat in
Atlanta speelt, niet ver van de Tennessee
vallei gelegen. Ook hier vond mej. Boer
rode aarde. Tenessee is een mooi heuvel
landschap, maar èr zijn streken, waar de
heuvels volkomen kaal zijn, de huizen op
instorten staan en de grond er cement-
achtig uitziet en door diepe geulen is
doorsneden. Het land lijdt daar aan de z.g.
erosie. d.w.z. dat de bodem door roofbouw
is uitgemergeld, terwijl men roekeloos
bossen heeft gekapt zodat de grond door
de hevige regens is weggespoeld. Een en
ander heeft tot gevolg gehad, dat de land
bouwstreken in de jaren tussen 1930 en
'40 volkomen zijn verarmd, dat mensen,
die ln goede doen waren geweest en nog
grond bezaten, aan de steun raakten.
President Roosevelt heeft toen een com
missie benoemd die tot taak had. op basis
van de New Deal, een plan op te stellen
om de grond weer vruchtbaar te maken.
In 1035 is men met de uitvoering van dit
plan begonnen. Hierbij was het mogelijk
voor de grondbezitters een lening te krij
gen. mits ze zich verbonden hun land te
bebouwen volgens voorschrift van de
landbouwconsulent. Er werden ook huis
houdkundigen heen gezonden om de huis
vrouwen voor te lienten. De watervallen
in de Tennesseerlvjer werden gebruikt
voor het opwekken van electriciteit, welke
ln dit warme gebied o.a nodig was om de
melk te koelen. Veeteelt was nodig omdat
men de grond het best kon verbeteren
door het verbouwen van gras; zo greep het
een in het ander. De mensen, die lange tijd
geïsoleerd, arm en ongelukkig waren ge
weest, kregen door dit alles begrip van
samenwerking, gingen ook, wanneer ze er
weer wat bovenop kwamen, gevoelen voof'
het gemeenschapsleven. Na de wedepoti-
bouw van de boerderijen werd scholen
bouw ter hand genomen en ging mbn weer
voor de kerk gevoelen. Een eigenaardig
heid, welke mej. Boer nog opmerkte was,
dat men op het Amerikaanse platteland
dol is op wedstrijden: dorpen wedijveren
met eikair in het aanbrengen van verbe
teringen, plattelandsvrouwen schreven
een wedstrijd uit, wie de mooiste zomer
jurk had gemaakt, enz.
Zo vond mej. Boer vele verschillen met
toestanden in Nederland en toch ook
kwam zij tot de overtuiging, dat mensen
overal mensen zijn en dat er overal men
sen worden gevonden met wie men zich
thuisgevoelt.
vooi
J^A OOST-WEST, nadat ln Azië Britse
koloniën zelfstandige dominions zijn
gaan vormen, staat in het Verre Westen
iets dergelijks voor de deur. De volken
die eeuwenlang onder Brits bestuur heb
ben geleefd, verlangen naar vrijheid, maar
aan de andere kant gevoelen ze. dat ze te
beperkt in omvang zijn om leder voor
zich een zelfstandige staat te kunnen vor
men en dus is er een sterke federatieve
beweging merkbaar op de eilanden in de
Caraïbische Zee In Brits Honduras, Ja
maica. Barbados en Brits Guiana menen
velen, dat men best samen kan gaan on
danks alle verschillen in cultuur en de
verspreide ligging en daar de volken uit
bedoelde gebieden tezamen minder zielen
tellen dan bijvoorbeeld aan de Goudkust
leven, is federatie eigenlijk een onmisbare
voorwaarde, willen ze de dominion-status
deelachtig wbrden en hiervoor acht men
de tijd thans gekomen.
De gedachte hieraan is niet v«n vandaag
of gisteren. Reeds dertig jaar geleden
werd een onafhankelijk federatief
dominion in de Caraïbische Zee gepropa
geerd. maar de tegenstand was toen nog
te groot om het denkbeeld ook maar
enigermate voor verwezenlijking vatbaar
te achten. Ook nu nog is er in bedoelde
gebieden een zekere oppositie al is die
thans in de minderheid. De voorstanders
van de vorming van een dominion zien
echter ter dege in. dat die onafhankelijk
heid gepaard moet gaan met krachtige
samenwerking tussen de verschillende
gebieden. Daar is al de kwestie van het
leiderschap. Werken alle West-Indische
staten samen, dan is zeer wel mogelijk
een kabinet te vormen van bekwame
mensen, die werkelijk in staat zijn het
dominion te besturen: daarentegen kunnen
kleine staatjes van een 100.000 of 500.000
inwoners vermoedelijk niet voldoende
krachtige, bekwame mensen opbrengen
om een souvereine staat te leiden. Hierbij
komt. dat een nieuw dominion groot ge
noeg moet zijn om zijn stem te kunnen
doen horen in *het concert der volken.
Miniatuurstaatjes als Monaco bijvoorbeeld
hebben bij internationale besprekingen
niets in te brengen en noch Honduras,
noch Jamaica. Barbadus of Brits Guiana
gevoelen er iets voor. er voor spek en
bonen bij te lopen.
Vrees voor negeroverheersing
Hicrbiflkomt. dat allerlei andere dingen
in federatief verband veel beter en breder
kunnen worden opgezet dan wanneer
ieder klein staatje dit voor zichzelf moet
doen; daar is bijvoorbeeld de opleiding
van ambtenaren en onderwijzers en de
vorming van een goed onderlegd en geor
ganiseerd ambtenarencorps. Bij samen
werking zouden ook allerlei grensbezwa-
ren en douanemoeilijkheden vanzelf ver
dwijnen, hetgeen de ondernemingen ten
goede zou komen en de productie stimu-
T IEFDADIGHEIDSFEESTEN zijn van
oudsher het middel om op een pret-
ge manier wel te doen. De Amerikanen
aken tegenwoordig liefdadigheidsrelzen
hssr Europa, daartoe aangespoord door de
kranten, waarin men bijna dagelijks kop
pen kan lezen als ,.Mr Smith gaat naar
Europa" met als onderkop: „Met hem
gaan de bakker, de slager, de buurman,
da huisvrouwMen spreekt ook wel
van de Goldrush 1950, met dien verstande,
dat de algemene trek ditmaal niet naar het
westen, maar naar het Oosten gaat. Het
|s ook niet de bedoeling goud, d.w.z. dcfl-
]ars te delven, maar zich dollars afhandig
te laten maken.
Daar woont in de staat Maine een zaken-
wan. die tevens aan het hoofd staat van
de afdeling „Reizen en trekken" van het
Europees Herstelplan, de heer Theodoor
Pozy. die de slagwoorden en pakkende
koppen zo maar uit zijn mouw schudt. Om
2Un landgenoten er van te doordringen,
dat bij deze Goldrush er slechts mensen
van profiteren. Niemand heeft er schade
van. Hele legerscharen Amerikanen heeft
"11 reeds overtuigd, dat ze hun dollars
met beter kunnen beleggen dan door in
Europa gezondheid en nieuwe Indrukken
op cultureel en geestelijk gebied op te
doen. Voor degenen, die meer aan de grove
stof dan aan de geest hechten, voegt hij
«r troostend bij. dat elke dollar, welke een
Amerikaan in Europa uitgeeft, niet door
ue belastingbetaler ten bate van het Mars
hallplan behoeft te worden opgebracht.
Maarwie is mr Smith, die bij voort
during ten voorbeeld wordt gesteld aan
de Amerikanen? Een bijzondere corres
pondent van „American Magpzln" kan het
u onthullen, want hij heeft hem In levende
lijve aangetroffen In de lokettenhal van
American Express Company te Parijs,
net was er propvol Amerikanen en onder
hen bevond zich mr Smith, die zich nauw
keurig over alle bezienswaardigheden in
Europa liet inlichten. Ook mevrouw Smith,
een onderwijzeres aan een dorpsschool,
w«s aanwezig en de jonge miss Smith,
typiste in de plaatselijke Bank en evenmin
ontbrak Johnny Smith, die «en tocht door
Europa maakte per train derde klas vóór
hij zijn broek verder op de schoolbanken
gaat slijten.
Liefdadigheidsreizen
M.a.w. allen, die worden saamgevat
onder de naam „Smith" zijn heel gewone
AmeHkanen. typische vertegenwoordigers
van de 350.000 of meer Yankees, die zullen
deelnemen aan de grootste invasie ln
Europa sedert de landing van de bevrij
ders in Normandlë. En waarom die massa
opmars naar het oude vasteland? Wel,
antwoordt de journalist, omdat Amerika
het een generatie geleden nog onmogelijk
geachte punt bereikt heeft, waarop Iedere
Amerikaan, die naar Europa wil. dit ook
kan doen. Het is een onloochenbaar feit,
dat meer Amerikanen meer geld en langer
betaalde vacantie hebben dan ooit te
voren in de geschiedenis. En de practische
Amerikanen zijn van mening, dat het
eigenlijk veel meer zin zou hebben wan
neer de Amerikaanse regering telkenjare
twee milliard dollar uitbetaalde aan de
eigen landgenoten met de opdracht, dat
bedrag te gebruiken voor een plezierreis
naar Europa dan ieder jaar vier of vijf
•milliard dollar in de Europese industrie
te steken. De Amerikaanse journalist kan
het aan cultuur rijke, maar aan geld arme.
Europa slechts voordeel schenken en....
er zelf ook nog van profiteren.
Pandlt Nehroe heeft bekendgemaakt,
dat zijn nieuwe kabinet alle 12 leden van
het afgetreden kabinet zal omvatten en
bovendien twee nieuwe ministers, de
eerste minister van Orissa en een oud
minister van binnenlandse zaken van
Bombay.
In een officieel communiqué wordt ver
klaard, dat de aftredende raad van mi-
nlaters slechts voorlopig in functie was,
volgens de overgangsbepalingen van de
constitutie.
Krachtens deze bepalingen bleven alle
ministers van het dominion India na 26
Januari ln functie als leden van de pre
sidentiële raad tot de benoeming door de
president van een nieuwe raad van mi
nister! krachtens de constitutie.
leren. Reeds bevindt zich in Barbados een
Organisatie voor culturele en sociale ont
wikkeling van de kolonie, welke haar zor
gen ook uitstrekt over de andere koloniën.
De Jamalcase universiteit, die in Fe
bruari van dit jaar is geopend, zou een
intellectueel middelpunt voor het gehele
gebied kunnen worden.
Verschillende groepen hebben natuur
lijk hun eigen visie op het vraagstuk. Zo
zijn degenen, die geïnteresseerd zijn bij
de suikerproductie, de voornaamste In
dustrie in heel Brlts-West-Indië, sterk
voor de vorming van een federatieve
staat. Ze werken trouwens al tezamen en
hebben hun hoofdkwartier in Trinidad.
Politieke en economische samenwerking
kan hun belangen slechts ten goede ko
men. Daarentegen gevoelen de Indiërs in
Brits Guiana zich niet op hun gemak bij
de gedachte aan federatieve samenwer
king met andere koloniale gebieden. Ze
vrezen, dat de negers van Afrikaanse
origine daardoor de grootste stem ln het
kapittel zouden krijgen.
Zo hebben Brits Guiana en Honduras
hun eigen zorgen. Ze zijn bereid emigran
ten te ontvangen die er pionierswerk wil
len verrichten en er zich een blijvend
thuis scheppen. Ze vrezen echter dat de
federatie de deur zal openen voor het
soort elementen, dat verschillende eilan
den gewoon zijn naar de Zuid-Ameri
kaanse staten af te schuiven en de bewo
ners van Honduras zijn helemaal niet
geestdriftig over een mogelijke federatie.
Het spreekt vanzelf, dat bij het over
wegen van het vóór en tegen elke groep
haar eigen belangen op het oog heeft en
zich afvraagt of zij er beter van wordt.
Kleine eilandjes als bijvoorbeeld St Lucia
hebben er niets bij te verliezen en kunnen
er slechts voordeel van hebben. Anderen,
in de eerste plaats Trinidad, zetten wel
heel veel op het spel en de kans is geens
zins uitgesloten, dat samenwerking van
alle Britse eilanden in de Caraïbische Zee
voor de bewoners van Trinidad slechts
een verlies zou betekenen. Dank zij de
oiic is Trinidad tweemaal zo rijk aia
Jamaica, dat tweemaal zoveel inwoner»
heeft.
Gfvraagd bedrag met 250
millioen verminderd
De Amerikaanse Senaat heeft een hutp-
verleningswet ten bedrage van 3.122.456.OH
dollar aanvaard. 2.856.066.000 Dollar hier
van zRn bestemd voor de Marshall-lan
den. De wet werd met 60 tegen 8 stemmen
aanvaard. Het goedgekeurde bedrag la 258
millioen dollar minder dan de door de
regering gevraagde som. De Senaat heeft
namelRk een amendement van de repu
blikeinse senator Styles Bridges om de
hulp met millioen dollars te vermin
deren met 47 tegen 33 stemmen goedge
keurd.
Dit besluit is de eerste nederlaag, dje
de Amerilvanse regering met betrekking
tot de wet op de hulpverlening aan het
buitenland ln de Senaat heeft geleden.
Het Huls van Afgevaardigden heeft on
langs bij de behandeling van dit wetsont
werp eveneens besloten de hulp met 230
millioen dollars te verminderen.
Ruim 4000 jongeren, leden van samen
werkende Jeugdorganisaties, voerden Vrij
dagavond in het stadion te Utrecht het
jeugdspel „Wij Willen" op. in tegenwoor
digheid van H.M. de Koningin, de prinses
jes Beatrix en Irene en vele autoriteiten,
waaronder de Commissaris der Koningin
in de Provincie Utrecht, de heer M. A.
Relnalda. de burgemeester van Utrecht,
jhr mr C. J. A. de Ranitz en voorts gene-
raal-majoor S. W. Rawlins, die in 1945 als
commandant van de 49e Britse divisie
Utrecht bevrijden. Het epel, een scenario
van de. districtscommandant der Neder
landse Padvindersvereniging H. M. Ro-
zendaal. brengt de !eu* tot uiting: In ge
loof. hoop en liefde eendrachtig werken
voor de vrijheid,
lij het einde van 'het «pel bood een der
gens de Engelse generaal een door hem-
f vervaardigde tekening van de Dom
toren aan. Ofschoon h«t grasveld van de
regen die pas kort voor de aanvang op
hield. zeer doorweekt was, werden met
groot animo de vele taferelen gespeeld en
met belangstelling door enige duizenden
gevolgd. De autoriteiten vertrokken, nadat
het vuurwerk wu afgestoken. De Utrech
tenaren brachten bij aankomst en vertrek
de Koninklijke gasten een ovatie.
TEMAND, die voor de oorlog het voor-
■e recht had te studeren aan een buiten
landse universiteit, vond daar allicht Rus
sische medestudenten. Vooral te Parijs, te
Genève en in andere Frans sprekende ge
bieden plachten leergierige Russen hun
tenten op te slaan. Dikwijls waren ze arm.
vaak woonden ze op zolderkamertjes en
trachtten ze iets te verdienen om in le
ven te kunnen blijven en hun studie te
bekostigen. Russische meisjes deden in dit
opzicht niet onder voor de jongens ook
zij droomden van studie aan de Parijse
Sorbonné of de Geneefse universiteit. De
Russische meisjes, die in het begin van
deze eeuw de kennis zochten te verwerven
in een atmosfeer van vrijheid, hadden
eigenlijk allen een vrouw als ideaal voor
ogen, één van de eerste feministen, die
Rusland heeft opgeleverd. Sophie, Kova-
levski. die honderd jaar geleden, in 1850,
te Moskou werd geboren. Zij is de eerste
vrouw geweest, die het recht heeft gekre
gen colleges te geven aan een universiteit,
n.l. aan die van Stockholm. ZR was trou
wens het eerste meisje, dat er in geslaagd
ACH.
WO
ALS ER EENS geen vrouwen
toaren, verzucht misschien wel eens
een huisvader, wanneer hij gebukt gaat
onder huisvrouwelijk gezag of wanneer
hem nota's worden gepresenteerd van
hoedjes en jurken. Wel, we zouden kun
nen antwoorden: Ca naar de Berg
Athos....
Want In de Aegeïsche Zee is een eiland
je, een staat in de Griekse staat, waar nog
nimmer een vfouw ts binnengedrongen of
heeft gewoond of waar een vrouwenvoetje
ook maar de grond heeft beroerd of bin
nen afzienbare tUd zal beroeren. Men ziet
er selfs geen vrouwelijk zuigelingen. Al
leen de vogelen dea velde verstouten zich
vrouwwelijke jongen uit je broeden, het
geen hun vergeven wordt, daar de lieve
zangertjes niet beter weten
Dit bijzondere rijk heeft zijn eigen rege
ring. die reeds veel en veel langer aan het
bewind is dan welke regering ter wereld
ook «n die vijf duizend onderdanen den
ken er niet aan haar op een of andere
wijze ten val te brengen. Dlt staatje heeft
zijn eigen grenswacht, welker taak het i»
te voorkomen, dat Mohammedanen, wol
ven of vrouwen Mannenland binnenko
men. Nationaal inko-men heeft dit staatje
niet. uitgezonderd de bijdragen, welke van
buitenaf en vrijwillig worden gestort.
De meeste inwoners verrichten trouwens
geen loonarbeid. Want op dit eilandje,
honderd kilometer ten Oosten van Saloni-
ki, wonen vrijwel uitsluitend Griekse
orthodoxe monniken in een twintigtal
middeleeuwse kloosters, die zijn omringd
door dikke muren met schietgaten, zodat
ze veel weg hébben van middeleeuwse
vestingwerken, hetgeen ze oorspronkelijk
ook waren. De kloosters hebben reusachti
ge afmetingen: één er van telt zelfs acht
verdiepingen. Alle dateren ze van de tijd
tussen 900 en 1100 jaar na Chr. Sinds de
tiende eeuw wonen hier lang-gebaarde
monniken in volkomen isolement Het zijn
asceten; ze leven in armoede en strenge
gehoorzaamheid en zelfs de gedachte aan
een vrouw wordt al» ««n zware zonde
aangerekend. Om de verleiding niet te
groot te maken mag er nimmer een vrouw
ook maar een voet op het eiland zetten,
zodat de vrijwillige ballingen op de duur
misschien vergeten, dat er zo ieta als
vrouwen op de wereld zijn.
De berg Athos heeft een belangwekken
de geschiedenis. De eerste bewoners
waren afkomstig uit Byzantium het tegen
woordige Istanboel, destijds een van de
voornaamste centra der Christenheid. Hoe
vroom en volgens alle voorschriften der
christelijke leer de bewoners ook leefden,
voor enkele drijvers was het nog niet
streng en ingetogen genoeg. Daarom trok
ken ze weg naar het woeste, rotsachtige
eiland, waar ze een nieuwe staat vestig
den. gebaseerd op in practijk-gebrachte
vroomheid, welke door de eeuwen «tand
zou houden. Deze pioniers schiepen bouw
werken. die als architecturale wonderen
kunnen worden beschouwd.
Heel veel van het goud en andere kost
baarheden. welke Byzantium in onder
worpen gebieden had buit gemaakt, gin
gen naar de Berg Athos om er de kloosters
te versieren. Zo ziet men prachtige gou
den luchters van de beschilderde en ge-
stucte plafonds neerhangen en zijn er
altaren met de kostelijkste juwelen bezet.
Rijkdommen werden in de meest letter
lijke betekenis van het woord met
scheepsladingen tegelijk naar het eiland
-r-
rpWEE JAAR GELEDEN heeft men In
-*• Frankrijk de beroemde proefnemingen
van Blaise Pascal op de Puy de Dóme
(centraal maseief) en op de toren van de
St. Jacques-kerk te Parijs plechtig her
dacht.
Thans is er in Frankrijks hoofdstad, in
het „Palals de la Découverte" een ten
toonstelling van al wat verband houdt
met het „wetenschappelijk werk van
Blaise Pascal.... en drie eeuwen later".
In tal van vitrines liggen velerlei be
schrijvingen. tekeningen en kostbare docu
menten uitgestald, bovendien kan men er
ook de proeven zien doen. welke Pascal
indertijd heeft genomen, alsmede de door
hem uitgevonden toestellen. Zo ia ook de
elf meter lange waterbarometer aanwezig,
welke Pascal hteeft laten blazen door de
glasblazers te Rouaan. Ook werkt op deze
expositie het mechanisme van Pascals re
kenmachine weer.
Levensloop van de uitvinder
"DLAISE PASCAL werd 19 Junt 1623 te
Chermond ln Auvergne geboren,
19 Augustus 1662 overleed hij te
Parijs. Hij onderhield nauwe betrek
kingen met vele Jauzeniaten, o.a. met
Arnauld, Nicole en Lancelot. Hierdoor
ontstonden zijn beroemde brieven tegen
de Jezuïeten (1656, 1657) in welk
meesterstuk van geeetlge en geselende
proza-stijl hij meedogenloos hun zedeleer
aan de kaak stelde. In zijn laatste levens
jaren hield hij zich bezig met het plan.
om door een uitvoerige apologie van het
openbaringsgeloof de stellingen der vrij
denkers te weerleggen, doch zijn dood
belette de voltooiing van dit werk.
Reeds in zijn jeugd verwierf hij als wis
kundige een grote naam, vooral door zijn
baanbrekende ontdekkingen op het gebied,
dat heden ten dage wordt aangeduid als
de projectieve meetkunde der hengel-
sneden. In 1639 schreef hij een beknopte
Esaay pour les coniques. waarin hij mede
deling deed van de- kenmerkende eigen
schap der in een kegelsnede beschreven
zeshoeken de z.g. stelling van Pascal
die voor de verdere ontwikkeling van de
projectieve meetkupde van het grootste
belang is gebleken.
Deze studie werd nadien door hem met
vrucht voortgezet en leidde tot de vol
tooiing van zijn voornaamste boek op dit
gebied: Conicorum opus completus. dat hij
schreef ln de Jaren 1648 tot 1654, doch dat
helaas later is verloren gegaan.
Minstens even belangrijk zijn Pascals
onderzoekingen op het gebied der infini
tesimaalrekening en der waarschijnlijk
heidsrekening.
Grote bekendheid heeft ook zijn boek
„Pensées sur la religion" (Gedachten over
de Godsdienst).
Bekend ls ook de zg. driehoek van Pas
cal, de door hem opgestelde gétallenfiguur,
die er als volgt uitziet i
1 V 1
13 3 1
1 4 6 4 1
5 10 10 5 1
welke willekeurig kan worden voortgezet
en waarbij elk getal wordt gevonden door
optelling van de beide schuin er boven
staande getallen.
Pascal was tevens de uitvinder ven het
gemeenschappelijk vervoer. Hij stichtte
namelijk een maatschappij, die „koetsen"
exploiteerde voor vijf stuivers per rit.
der vromen gezonden. Bovendien brachten
de eerste monniken zelf allerlei kostelijke
zaken mee: Bijbelse handschriften uit de
vierde, vijfde en zesde eeuw na Chr.. Veel
omtrent de kennis en de cultuur van dit
t verre Europese verleden is bewaard ge-
bleven in de kloosters van de Berg Athos,
waar de nijvere monniken ontelbare uren
sleten met alles op schrift te atéllen. Nog
altijd zijn de oude handschriften èn de
oude versierselen in de kloosters bewaard
gebleven.
Iets van hetgeen de ouden hebben ge
schreven en bewaard, is verloren gegaan
doordat zeerovers in de veertiende eeuw
het eiland hebben geplunderd. Ze hebben
toen echter betrekkelijk weinig buit kun
nen maken. Ook de Duitsera hebben tij
dens de jongste oorlog getracht zich van
de kostbaarheden van de Berg Athos
meester te maken, het moet hun echter
al niet beter zijn vergaan dan de rovers
uit de veertiende eeuw. al is niet nauw
keurig vastgeste'd. hoeveel ze hebben
kunnen wegslepen.
Men vraagt zich af hoe al die genera
ties monniken het zonder enig gezinsleven,
zonder vrouwen of kinderen om zich heen.
hebben gesteld. Dat hing natuurlijk af van
het soort mannen, dat hier afzondering
zocht. Ongetwijfeld zijn er onder hen ve
len geweest en wonen er ook nog velen,
die werkelijk vroom zijn en behoefte ge
voelen de zondige wereld te ontvluchten.
Anderen hadden andere motieven, maar
allen stemden op één punt overeen: hun
afkeer van de vrouw.
Geen vrouw - geen lach
GRIEKSE REGERING eerbiedigt
deze vrouwenvrees. Men kan n.l. het
eiland niet betreden dan voorzien van een
speciale pa», afgegeven door de Griekse
overheid en nog nimmer heeft zij een
vrouw zo'n pasje verstrekt, zelfs niet aan
vrouwelijke journalisten, die meenden het
eiland beroepshalve te kunnen bezoeken.
De mannen echter, die zo gelukkig zijn
een pas voor de Berg Athos tekrijgen,
komen er ook niet gemakkelijk binnen. Ze
moeten zich aan een grondig onderzoek
onderwerpen. Ook de koffers worden in
alle hoeken en tot de bodem doorzocht: er
mocht zich eens ieta vrouwelijks in ver
stopt hebben!
Heeft men dit alles doorstaan en is men
toegelaten tot het eiland dan ontdekt men
al spoedig, dat het staatje als elk ander
rijk een hoofdstad heeft. Karyes genaamd.
Dit stadje is gelijk andere Griekse stad
jes van dezelfde afmetingen: he* heeft
winkels warenhuizen en een postkantoor.
Men ziet in de straten wagens, getrokken
door paarden, en zelfs is er een verkeers
agent. Overal ziet men de monniken met
lange baarden. Alleen of in groepjes gaan
ze af en aan. Nooit verschijnt er een lach
op hun gezicht en elkaar kijken ze nauwe
lijks aan. De vreemdeling, die daar in de
straat loopt en toevallig een blik van een
monnik opvangt, bemerkt, dat deze hem
nauwelijks ziet. Eigenlijk gaat de blik van
de monniken geheel voorbij aan hetgeen
om hen heen gebeurt, het is of ze niet
werkelijk leven in de betekenis, welke de
gewone mens daaraan geeft.
De monniken brengen hun dagen gro
tendeels door in gebed. Er zijn profanen.
die beweren, dat de monnikenstaat is ge
degenereerd. doordat de vijf duizend mon
niken een tegennatuurlijk leven leiden.
Dit i» natuurlijk slechts gezien van het
standpunt van de leek wie de afwezigheid
was de deur van de Keizerlijke universi
teit in het toenmalige St. Petersburg open
t« rameien en er door te dringen tot de
collegebanken. Natuurlijk ging dit niet zo
heel gemakkelijk. Als alle pioniersters
heeft zij heel wat tegenkanting van haar
oudera en van haar omgeving moeten
trotseren. Zij was de dochter van generaal
Korvin Kroukovski die zich na de Krim-
oorlog op zijn landgoed van Paliblno, op
200 km afstand van Witebsk, had ge
ïnstalleerd. Zij scheen voorbestemd, om,
evenals haar oudere zuster Anna. een rijk
grondbezitter te huwen en het eentonige
leven van een getrouwde vrouw in een
provincieplaatsje te leiden. Het vooruit
zicht lokte geen van beiden aan. Ze leef
den midden in de tijd van het nihilisme
en daarom droomde ze van vrijheid en
leven volgens eigen inzicht. De Russische
jeugd dier dagen had genoeg van het ab
solutisme en de orthodoxie, ze wenste vrij
heid van denken en handelen. Het Nihi
lisme predikte, dat de kinderen onafhan
kelijk van de ouders hun eigen weg mo
gen kiezen en proclameerde bovendien ge
lijkheid van man en vrouw.
Dubbel intellect
Het was in die dagen ook. dat meisjee
vol bewondering opzagen naar de Franse
schrijfster, Georges Sand, die. zoals men
weet. met kort haar en in mannenkleding
placht rond te lopen, iets zeldzaam ge
waagds in die dagen. Sophie en hagr
oudere zuster Anna volgden haar voor
beeld. enigszins schoorvoetend. Ook zij
knipten zich de haren af; wel durfden ze
zich niet in de lange broek te steken,
maar ze kleedden zich uiterst sober en
van allerlei coquetterietjes, welke welop
gevoede meisjes dier dagen werden geacht
ten toon te spreiden, moesten ze niets
hebben. Ze rookten, tutoyeerden jongelui
en. iets volkomen ongehoords ln die da
gen. brachten urenlang door in gezelschap
van studenten, met wie ze allerlei bran
dende kwesties bespraken. „Wij zagen de
dageraad van de vrijheid reeds gloren",
schreef Sophie Kovalevski later in haar
mémoires. Wij droomden van de gelijk
stelling van man en vrouw en waren over
tuigd. dat die niet lang meer kon uitblij
ven.
Men begrijpt, dat de beide generaais-
dochters, die in een dergelijke atmosfeer
leefden, zich al spoedig bevrijdden van het
vaderlijk gezag. Sophie leerde, op haar
achttiende jaar. een student kennen Wla-
dimi Kovalevski, met wie zij zich spoedig
volkomen vertrouwd gevoelde ze waren
één van zin en koesterden dezelfde opvat
tingen. Kovalevski had reeds een 'groot
deel van Europa bereisd, hij had deelge-
nomën aan de Poolse opstand van 1863 en
in Italië had hij aan de zijde van Garibaldi
tegen Oostenrijk gestreden ln September
1808 trouwde Sophie met hem. De twee
vormden een typisch" intellectueel paar,
samen studeerden en werkten ze ln een
eendracht als in later jaren misschien al
leen Madame Curie met haar echtgenoot
hebben gekend. In 1874 promoveerde zij tot
doctor in de Natuurkunde aan de univer
siteit van Göttingen. In 1881 werd hij tot
hoogleraar aan de universiteit van Moskou
benoemd. Wat haar zuster Anna betrof:
in 1865 verwiep zij een huwelijksaanzoek
van de schrijver Dostojewski en enkele'
jaren later trouwde zij met de Franse
communist Jaclard
Sophie schreef verschillende weten
schappelijke werken, waarvoor ze belang
rijke prijzen behaalde. Merkwaardigerwija
heeft zij ook romans en novellen geschre
ven. Haar belangrijkste en meest bekende
boek is echter haar autobiographic, waarin
men een levendig beeld vindt van het le
ven ln Rusland ln de tweede helft van df
19e eeuw.
Deze begaafde vrouw overleed ln 1891 lr»
Stockholm, betreurd vooral ln we-,"
tenschappeltlke kringen waar men van de«
toen nauwelijks 41-jarige vrouw nog grote
verwachtingen had gekoesterd.
Het vooraanstaande Romeinse blad 11
Messagero meldde gisteravond, dat
Rita Hayworth en prins Ali Khan op weg
zijn naar Cannes waar zij het vorig jaar
in het huwelijk traden .om een echt
scheiding te bewerkstelligen
Onder aanhaling van „welingelichte
kringen te Milaan" schrijft het blad. dal
het besluit werd genomen wegens „da
grote karaktertegenstelling, welke zich
openbaarde in de maanden onmiddellijk
na hun huwelijk en vooral sedert de ge*
boorte, in December 1949, van hun doch
ter Yashmln".
van vrouwen en kinderen op dit eiland be
nauwt. De monniken, die toch aanvanke
lijk hebben geleefd in een wereld, waarin
wel vrouwen waren, voor ze hun toevlucht
op de Berg Athos zochten, zullen er stellig
anders over denken!
ln orde, je krijgt het oeld, zodra de
bank sluit.
Neen meneer en mevrouw Kalf zijn
naar bed, ik zou hen niet graag willen
storen.
Moeder heeft je toel gewaarschuwd,
doe het nu heus niet moor.
We hebben gezellig pebqböeid maar
ik moet nu beslist naar böuèn. ik denk,
dat mun strijkijzer wel toarm gal zijnl
