k Mosselen zijn verhuisgrage dieren UUI IHAAR EIGEN DOMEIN Ouderkerk bouwt woningen voor ouden van dagen „Verloren grenzen", film over het kleurlingenprobleem Nooit langer dan een jaar I I 'I—i in hetzelfde „huis" Bosjesmannen schilderden hun jachttaferelen op de rotswanden i wijk OP DE AMSTERDAMSE DAM VERRIJST EEN STAD In de pothuizen herleeft het oude ambacht COMPROMIS Economie en Financiën MET DE BRU 19 IN DE GREVELINGEN A///T/—K/A f ANDERE GROND, BETERE GROEI Zaadvangst op de Wadden'een mislukking '""Pf Op tijd buiten D OPVOEDINGSFOUTEN VAN DE OUDERS VROUWEN IN HET WREKEN ZICH AAN DE KINDEREN Waarom is die man zo'n slappeling en hoe werd die vrouw zo toegeeflijk ZONNETJE ALLERHANDE TWEEDE BLAD - PAGINA 2 GOUDSCHE COURANT ZATERDAG 20 MEI 1950. En zoekt naam voor een Pe gemeenteraad van Ouderkerk a d. iJssel kwam in vergadering bijeen on der voorzitterschap van burgemeester A. Neet. Besloten werd accoord te gaan met de toekenning van een salarisverhoging van 3 aan het personeel van de Vlees keuringsdienst. Voorts besloot de raad op eventuele verzoeken tot verhoging van het maximum voor vergunningen afwij zend te beschikken. Een voorstel van B. en W. om het gemeentepersoneel over het tweede kwartaal 1950 wederom een uit kering te geven van 5 der wedde werd goedgekeurd. Besloten werd medewerking te verlenen aan de Vereniging tot stich ting en instandhouding van scholen met de Bijbel om beschikbaarstelling van 700 voor de aanschaffing van materiaal voor het vak handenarbeid. De rekening van het burgerlijk arm- deze aanbeste- gemeente meentebestuur zich ding tot de aanner richtte, waarin het mededeelde, dat. wilde de goedkeuring van hogere instanties worden verkregen voor de bouw van deze zestien woningen, de prijs in verhouding tot de inhoud in kubieke meters zo laag mogelijk zou moeten zijn. Het gemeente bestuur wilde trachten dit te bereiken door een beroep op de aannemers te doen Het was daarom de bedoeling het werk ondershands aan te besteden onder de in gezetenen, omdat verwacht werd. dat deze zouden medewerken de woningnood ter plaatse enigszins te lenigen. Voorts deelde het gemeentebestuur nog mede. dat indien de inschrijvingen te hoog zouden blijken, er geen openbare aanbesteding zou vol gen. maar dat dan getracht zou worden om op een, andere manier tot de bouw te geraken. Na opening van de biljetten bleek reeds direct, dat de inschrijvingsprijs lang niet VÖldeed aan die van de Wederopbouw De heer Bakker, wnd. directeur van het Technisch Bureau, overhandigde daarna bestuur over "194» werd" «oedieheurd'mét I 1""'li" uiteen een bedrs, van ^e^ï'nn^'wll bereid het werk voor de door de Weder- Op een adres van enige onderwijsvereni gingen om over te gaan tot vaststelling van een regeling inzake het z.g. smarte- geld voor het onderwijzend personeel, werd afwijzend beschikt. De raad achtte het billijk dat voor het onderwijzend per soneel een dergelijke regeling zal töt stand komen, maar vond dit een taak van het Rijk opbouw vastgestelde prijs uit te De heer Heuvelman zei het geen stijl te vinden, dat een ambtenaar van de ge meente na de inschrijving met een brief van een andere aannemer te voorschijn komt. De voorzitter zei hierin niets te kunnen zien wat tot aanmerkingen aanleiding Oudewaters ooievaar keurde z'n huis ai Vier weken geleden arriveerde, na een verblijf van zes maanden in het zonnige Zuiden, de ooievaar weer in Oudewater. Het verblijf van Vadertje Langbeen was echter van kor'e duur. Na enkele dagen het nest te hebben bewoond, vloog hij naar andere oorden. Gevreesd I werd. dat Oudewater het dit jaar zonder ooievaars zou moeten doen. Haastig werd naar de reden van het vertrek gezocht. Het bleek, dat het nest grotendeels was begroeid door mos. dat door het warme lentezonnetje zo welig opgroeide, dat het boven het nest uit stak. In opdracht van de burgemees- I ter werd met spoed het mos ver wijderd, met het gevolg, dat de ooievaar is teruggekomen en voor de tweede maal het nest freeft be- j trokken, dat er na de schoon maak heel wat ordentelijker uitzag. Inmiddels is ook de tweede ooiex vaar gearriveerdzodat thans het echtpaar zoals vanouds op het stadhuis resideert. Besloten werd ook over 1950 aan het geeft- Het Technisch Bureau in de Krim gemeentebestuur een gratificatie van 2 van het jaarsalaris toe te kennen. Tot leden van de commissie tot wering van schoolverzuim I werden herbenoemd de heren J Sandkuyl. J Vaartjes. J. C. van Reeuwijk en W. Visser en in de com missie II de heren J. W, de Veer. D. Speksnijder en D. Speksnijder. Batig saldo De gemeenterekening over 1948 werd voorlopig vastgesteld op een totaal van J 222.349 met een batig saldo van 13.982 op de gewone dienst en van 787.297 met een batig saldo van 2292 op de kapitaal- dianst. Aan de heer P v. d. Leeden werd op diens verzoek met ingang van 1 Mei eer vol ontslag vêrleend als ambtenaar van de burgerlijke stand met dankzegging voor de aan de gemeente bewézen diensten. De heer Van der Leeden vervulde deze functie sinds 1 Januari 1916. Mede naar aanleiding van dit ontslag werd de verdeling van de werkzaamheden tussen de ambtenaren van de burgerlijke st^nd herzien. De huwelij ken zullen worden voltrokken door bur gemeester A. Neet, terwijl alle overige akten ten overstaan van de heer J. H. van Mullem zullen worden verleden. Bij hun afwezigheid zal de heer J. Taal op treden. Gedeputeerde Staten'keurden de begro ting voor 1950 goed. Zij verzochten echter de gehele uitkering van het Rijk in de ondernemingsbelasting ad ƒ56.400 (in 1949 32.100) niet ten gunste te doen komen aan de gewone dienst, doch een bedrag van M.000 te bestemmen voor extra af schrijving op de nog ongedekte kapitaals uitgaven. aangezien de ondernemings belasting een onzekere bron van inkom sten voor de gemeente vormt. Aldus Werd besloten. De post onvoorzien werd daar door teruggebracht op 7204. Daarna kwam aan de orde het voorstel van B en W. tot het bouwen van.drie woningen voor ouden van dagen aan de Dekkerstraat hoek Wilhelminastraat met een inhoud van 175 m3 per woning. De bouwkosten worden geraamd op ƒ21.000. De huur zal ongeveer f 4.50 per week be dragen exclusief waterleiding. Het exploi tatietekort komt geheel voor rekening van het Rijk. Voor het bouwen van schuurtjes bij deze woningen alsmede van een muur aan de Oostzijde van deze wo ningen Is een bedrag van 3.000 nodig. Nadat de raadsleden de van de woningen gemaakte tekening hadden bekeken, ont spon zich een uitvoerig debat over de manier van aanbesteding. De heer Dem per en de heer Heuvelman verklaarden zich voorstanders van aanbesteding in massa en in peacelen. De voorzitter zei. dat het college van burgemeester en wet houders niet voornemens was dit te doen. Het tijdstip van aanbesteding in massa was reeds vastgesteld en gepubliceerd ten- pinde de bouw te bespoedigen. De heer Demper maakte er een voorstel van om zowel in massa als in percelen aan te be steden. Over dit voorstel staakten de stemmen. Teneinde een verdere vertraging te voorkomen namen burgemeester en wethouders noodgedwongen het voorstel van de heer Demper over, waarna de raad tot het bouwen van de drie wo ningen voor ouden van dagen besloot. De raad besloot daarna het voor de ver betering van de IJssellaan uitgetrokken bedrag ad. 5.000 te verhogen met 600. In verband hiermede deelde de voorzitter mede. dat burgemeester en wethouders zich van de toestand aldaar op de hoogte hadden gesteld, mede in verband met het plan daar In het volgende jaar tot het bouwen van woningen over te gaan. De IJssellaan zal dan doorgetrokken worden tot aan de dijk. De voorzitter verzocht de leden zich te beraden over een naam, te geven aan het terrein, waarop de noodwoningen zijn op gesteld. Diverse namen werden naar vo ren gebracht zoals Tuindorp, Tuinstraat, Tulnweg, Dekkerdwarsstraat. Bungalow dorp. In een volgende vergadering zal een besluit worden genomen. Huisnummer op achterdeur Bij de rondvraag wees dé heer Heuvel man op de verveloosheid van de hekken en palen aan de steiger. De voorzitter deelde mede, dat B. en W. reeds opdracht aan een schilder hadden gegeven, doch het Is heel moeilijk het werk uitgevoerd te krijgen, daar de schilders overladen zijn met werk. -De heer Verkaik bracht de huisnummering ter sprake. Diverse wo ningen zijn zonder, terwijl op verscheidene huizen het nummer op de achterdeur staat. De voorzitter deelde mede. dat door de naamgeving van diverse straten een al gehele herziening noodzakelijk is. Het zal echter wei even duren eer dit zijn beslag heeft gekregen. De heer Demper zei zeer tevreden te zijn over de voortvarendheid van burge meester en wethoüders ten opzichte van de woningbouw. De aannemers in Ouder kerk zijn dit echter niet. Hij zou gaarne enige inlichtingen ontvangen over de aan besteding van de zestien woningen. De voorzitter deelde mede, dat het ge- POLITIE VOETBAL. Gisteravond «peelde het Goudse Politie elftal tegen de veteranen van O.N.A. De uitslag was 3—2 voor de politie. JONGETJE AANGEKEDEN. Bij het epelen met een bal is gietermid dag in de Tunnel de 8-jarige Nico de Frgnkrijker uit de Spoorstraat toy het Station aangereden. Hij kreeg lichte ver wondingen aan het hoofd. GESLAAGD. Aan de Gemeente Universiteit te Am sterdam ia geslaagd voor het candidaats- examen rechten de heer t. J. Zureher. el- hier. penerwaard had vermoedelijk vooraf reeds gezien, dat de inschrijving niet het ge wenste resultaat zou hebben en daarom maatregelen getroffen om te bereiken dat de gemeente in ieder geval zou kunnen bouwen en dat het werk niet zou worden vertraagd door de prijs. De heer Heuvelman bleef er bij dat de Inschrijving van iemand, die niet uitge nodigd was. niet had moeten worden aan vaard. Bekroonde honden Op een hondententoonstelling, die He melvaartsdag te Delft is gehouden, hebben de volgende leden van de Kynologenclub ..Gouda en Omstreken'' prijzen behaald: de heren v. d. Heuvel met Franse buldog (kampioen). Van Heiningen met draad- harige foxterrier (zeer goed), v. d. Heuvel met pekingees (zeer goed), mevr., Konijn te Reeuwijk met whippet (zeef goed), de heren Zeltenrijk met dwergpincher (zeer goed), Schoonderwoerd met Duitse herder (goed) en Heus met boxer (goed). „Parlevliet" wacht In de laatste week van Juli zal de boer derij „Parlevliet" in Katwijk aan Zeè weer het kamp zijn van 160 Goudse kin deren. Dan trekt het Gouds Vacantie Kinderfeest naar duinen en strand om een week lang gezondheid en vreugde op te doen. Onze bioscopen 'n Eerlijk werk vol zelfcritiek Schouwburg Bioscoop. Je moet er nu mee doorgaan. Scott. Je móet!!", zegt ergen* in de film ..Verloren grenzen", de jonge doktersvrouw, wanneer het geheim van hun afkomst, dat zij twintig jaar met zich hebben gedragen een publieke zaak gaat worden en het gezin van dokter Scott Mason Carter, dat in het leven in de kleine provinciestad Keenham zo een voorname plaats heeft ingenomen, schijnt te wordeir ingesloten binnen een muur vin vrees, haat en onverschilligheid. Twintig iaar was dokter Carter een blanke in het leven der Keenhammers. 'n geziene per soon. Wanneer het feit. dat hij de grens der fa&sen heeft overschreden en in origine een negerdokter is bekend Wordt is hij een paria ender de mensen, die het gisteren nog een eer vonden met hem te mogen omgaan. „Verloren grenzen" behandelt het kleur- llngenprobleem en wel in het bijzonder het vraagstuk voor de negers met een blanke huid. waartoe Carter en zijn gezin beho ren. Het verhaal, dat de film vertelt, schijnt authentiek en gebaseerd te zijn op een reportage in The Readers' Digest. Af gezien ervan, dat dit niet luist zou zijn. kan men toch moeilijk aan de essentie van deze geschiedenis voorbijgaan. Want ner gens krijgt men het gevoel, dat de Werke lijkheid wordt vertrapt, dat het een opge smukt verhaal is. waarin de tragedie wordt aangedikt met de verf der senti mentaliteit, waarvoor Hollywood zo dikwijls een grote voorkeur vertoont. „Verloren grenzen" is. nog ongeacht zijn strekking, een menselijk verhaal. Mensen in een gewoon leven, dat gekenmerkt wordt door arbeid, huiselijk geluk, de vriendschap van velen, verliefdheidje» en partijtjes. Mensen aan de andere kant. met vooroordelen als gevolg van een even menselijke enghartigheid. „The Window", spannend en knap gespeeld Réunle-BIoscoop. Hier Is het verhaal: Tommy is een jongetje met veel fantasie, zoveel, dat op de duur het heel erg moei lijk is om Tommy zo maar te geloven. Vader en moeder hebben er veel verdriet van. Als hij dan op een morgen met het verhaal van een moord komt aandragen, die hij 's nachts heeft zien gebeuren, ge looft vader hem niet en moeder niet en de politie niet. Fantasie en nachtmerries. Als Tommy niet ophoudt met het ver tellen van dergelijke leugens, dan zullen er maatregelen genomen worden. Tommy liegt echter niet! De bovenburen hebben een zeeman vermoord en diens lijk ver stopt in een bouwval van een woon kazerne. Als vader in de nachtploeg werkt, moeder naar haar zieke zuster is en Tommy dus alleen thuis, zoeken de daders hem midden in de nacht op. En hier groeit de film koel en technisch naar een climax. De moordenaar vervolgt de kleine jongen door de bouwval. De camera registreert onaandoenlijk en wreed de doodsangst van de vluchteling en de dreiging van zijn achtervolger. Trap op, trap af, spelonken, doodse stilte, sluipende voetstappen, zoe kende ogep, een flits van een verwrongen gezicht. Alles subliem van opname. De camera werkt als het koele, blinkende ontleedmes van de chirurg. Zorgvuldig heeft men alles gesneden, wat niet logisch tot het gegeven behoort. Met snijdende zekerheid gaat men regelrecht naar de ontknoping toe: geen afdwalingen niar bijfiguren, geen nevenscènes, alles gaat onontkoombaar zijn weg en komt zoals het komen moet. Het eind is, dat de moordenaar ondergaat in de puinhopen van de instortende bouwval en Tommy gered wordt. Een film, die technisch zeer hoog staat, die zeer knap gespeeld wordt met een zuiver begrip voor de situatie, indrukwekkend door zijn logica en sober heid, en die slechts één grote vraag op roept: Is het geoorloofd, dat men een kind van een jaar of negen zulk' een rol laat spelen als men hier Bobby Driscoll laat doen? Want: spéélde lobby zijn rol? Of beleefde hij haar? Was deze fantasie van de scenario-schrijver soms voor Bobby werkelijkheid? Zeker, aan het eind wordt Tommy door handige politiemannen uit de bouwval gered. De vraag is echter: Is Bobby Driscoll nog te redden? In het voorprogramma lsat Walt Disney zien. waartoe zijn speelse fantasie in staat is. Tot veel. dat weet men. Maar zelden was er zo iets aardigs en geestigs als dat insecten-cabaret. SiUy Symphonie, noemt hij het. to was het. Mensen die met elkaar ten «lotte in botsing komen, wanneer de vooroordelen een voedingsbodem vinden voor het schep pen ener controverse, die onoverbrugbaar schijnt, maar ten slotte in het licht der ge predikte en begrepen naastenliefde ver dwijnt. „Ik weet niet of dit licht lang of helder zal branden, maar ik weet wel. dat wij in Keenham, vandaag gelegenheid krijgen, weer een licht in de «chaduwen te doen schijnen" zegt ds Taylor aan het slot van de film. En daarmede kan hij geen betere woorden vinden om de „muur van haat. vrees en onverschilligheid", die dat licht buiten houdt, omver te werpen. De dwaasheid van het overgeërfde en onbere deneerde gevoel van afkeer en de onge rijmdheid van het vooroordeel zijn daarbij de wezenlijke conclusie uit dit eerlijke filmrelaas vol Amerikaanse zelfcritiek. „De Rat", strijd van vernuft tegen vernuft Thalia Theater. Na een goede detec tivefilm Is vaak het commentaar: „Het was geweldig spannend, maar het is fan tasie. werkelijke gevallen verlopen zo spannend niet". Wellicht is dat ten op zichte van vele films juist geoordeeld, doch niet ten opzichte vart „De Rat", die een reconstructie is van een waar gebeurd geval en desondanks in spanning menige gefantaseerde story gedecideerd klopt. Het relaas is dat van de jacht op een buitengewoon geslepen, brutale en gevaar lijke misdadiger in Los Angelos, een een zaam levende en alleenwerkende man, die geen relaties onderhoudt, die bovendien zelf bij de politie gewerkt heeft, dus de methoden kent en over een grote dosis misdadig vernuft beschikt. Zo'n man vin den in een millioenenstad als Los Angelos is, dat ligt voor de hand, een moeilijke opgave. De jacht duurt maanden, ze be gint na het neerschieten van een politie agent en eindigt na een zeer spannende achtervolging door de reserveriolen van de stad. Dit relaas van strijd van vernuft tegen vernuft pakt de toeschouwer on middellijk bij de eerste beelden en houdt zijn aandacht aanhoudend gevangen. Het biedt hem bovendien een uitvoerig in teressant beeld van de werking van een modern politie-apparaat in een wereld stad. Richard Baschart's creatie van de Rat is meesterlijk en Scott Brady geeft een uitstekend beeld van detective ser geant Brennan, die de zaak in handen heeft. OPA VAN LEEUWEN WEER THUIS. Onze oud-stadgenoot de 101-jarige Gijs van Leeuwen te Hilversum, heeft het Diaconessenhuis in zijn woonplaats, waar hij. na een paar maanden geleden een blindedarmoperatie te hebben ondergaan, nu enkele weken wegens een leveraan doening werd verpleegd, vgrlaten om thuis verder op te knappen. Opa is levens lustig als steeds Boksen. 25 Juni a.s. Titelgevecht Jan Nicolaas- Jan Remie Naar w(J vernemen sullen op Zondag 25 Juni a.s. Jan Nioolaaa, Nederlands kampioen In het lichtgewicht, en Jan Remie in het Sparta-Stadlon ta Rotter dam een titelgevecht leveren. Enige maan den geleden heeft de Bredanaar Jan Nleo- laaa reeds uitgedaagd en, ala Jan Remit niet geblesseerd geraakt was tydens een bokswedstrijd in Parijs, tengevolge waar van bi) enkele maanden rust heeft moeten houden, dan sou deze strijd om het Ne derlands kampioenschap lichtgewicht voor professionals reeds gestreden zijn. Het Is niet uitgesloten, dat tifdena dese wedstrijd Lue van Dam aal uitkoman tegen Cerlle Delannoit. Waterpolo. G.Z.B.—BOTTERDAM. Woensdagavond in het Spaardertbad speelt G.Z.C. tegen Rotterdam. Ook de damaa-zeventaUen van balde clubs ont moeten elkaar. Monument Edo Bergenia Op hat graf van Edo Bergama, oud- burgemeester van Enschedé, ia gisteren door dr burgerij van deze stad werd aan geboden als blijk van waardaring voor hetgaon de heer Bergama voor het Twentse katoencentrum heeft verricht, een comité uit de burgtrijererererprer ZONDAGSDIENST ARTSEN. Van Zaterdagmiddag 2 tot Maandag ochtend 8 uur zijn aanwezig de artsen Krimpenerwaard: J. G Antvelink te Schoonhoven, tel. K 1823-432. Joh. Bou- man te Gouderak. tel. K 1827-312. J N. B. van der Grient te Bergambacht, tel. K 1825-216: W. J. Leeuwenburg te Ouder kerk a.d. IJssel. tel. K 1894-266' Boskoop: J. Hamburger, tel. 136 Haastrecht. Polsbroek en Oudewster: K. J. Muhring te Polsbroek, tel. K 1822- 203. Moordrecht en NIeuwerkerk a. d. IJssel: dokter Treurniet te Moordrecht, tel. K 1827-315. Waddinxveen: E. M. L. Hemminga, tel. 278. Zevenhuisen en BlelawiJk: W. H. Ver- duyn den Boer te Zevenhuizen, tel. K. 1802-204. Ammerstol Succes. - Het kinderkoor van „Aurora" heeft deelgenomen aan het zangconcours dat op Hemelvaartsdag te Lekkerkerk ie gehouden. Uitkomend in de derde afde ling heeft het een eerste prijs behaald met 371 punten. Bergambacht Eerste prijs. Op het muziekconcours te 's Graveland behaalde de muziekver eniging „Excelsior" in de eerste afdeling de eerste prijs met 312 punten. Voor beroep bedankt. Ds H. Bout te Amersfoort heeft bedankt voor het beroep naar de Ned. Herv. Gemeente, alhier, ter vervulling van de vacature ontstaan door het emeritaat van ds H. Ewoldt. Boskoop Bloemenveiling. Coöp. veren. „De Boskoopee Veiling". 19 Mei. Rozen gr. bloemig per bos. 20 stuks: Hsdley ƒ3.20— 5 60: Duisburg 2.86-4.20: Butterfly 2.20 2.60: Vierlanden 2.80—4.40: Parel van Aalsmeer 2 00: Better Times 2.20—3.40; Rosalandia L50—3.00; Florex 2.80; Pecht- hold 2.20; gemengde Rozen 0 65—1 40 Baby-rozen per pos. 10 stuks: Sweet heart 1.10—1.70; Blaze 0.90—1.20; Ingar Olssen 0.40—0.60: Pauls Searlet (KB0—0.80; Ellen Poulsen 1.30—1.60; Wolfsglorie 1.30; Juweeltjes 0.80—1.40; Rosa Mundi 0.90— 1.40; Else Poulsen 0.95—1.40; Polyantha rozen 070—0.85; Orleans 0.45; gemengde rozen 0.65. Diversen per bos van 10 stuks: Rhodo- dendronbloemen 0.55—0.70. id. Pink-Pearl- bloemen 0.55-6.80; Lathyrus 0.36—0.44. id. gemengd 0.20—0.35; Campanula 0.45; Py- rethrum in soorten 0.35—0.65: Boerenpioe- nen 0.951.00; Seringen 0.44; Margrieten 0.24—0.28; Balrozen 0.13; Violieren dubb. 2.00—2.30. id. Enk. 0.30—0.50; Violen 0.10 0.12. Diversen per stuk: Clematis "Prins Hen drik 0 56—0.87. id. Mevr. Ie Coultre 0.39— 0.55: Seringentakken 0.11—0.14; Pink- Pearltakken 0.16; Violen 0.04—0.06: Be gonia's 0.13; Cineraria 0.50—0.85; Made liefjes 0.05; Babyrozen, in pot, 0.50—0.73; Rozen, in pot, groot-bloemig. 0.45. Mooi weer gewenst. De directie van het Zuiderbad heeft besloten de bad- en zweminrichting met Ingang van Maandag voor het publiek open te stellen. Schoonhoven Prijzen voor wandelaars. De wandel vereniging „Schoonhoven" heeft op He melvaartsdag deelgenomen aan een con cours in de bosrijke omgeving van Soest. Bij de door de Politie-Sportverenlging aldaar georganiseerde tocht over 35 en 20 km. (wegens de regenval ingekrompen tot 20 en 10 km.) behaalden de junioren de eerste prijs. De senioren behaalden de vierde prijs. Stolwijk Eerste prijzen. Op een op Hemel vaartsdag te Lekkerkerk gehouden cpn- cours behaalde de afdeling jongeren van het-strijkje ..Onderling Genot" een eerste prijs met 301 punten en de mandolineclub ..Melodia" eveneens een eerste prijs met 318 punten. Beide verenigingen staan on der leiding van de directeur, de heer P Kroon, alhier. Waddinxveen Nieuw raadslid. De heer H. J. Egdom heeft zijn benoeming tot lid van de ge meenteraad voor de fractie van de P. v. d. A. ter vervulling van de vacature, ont staan door het bedanken van de heer J. Dullemeijer. aangenomen. Bewegingsvrijheid Russen in W.-Duitsland beperkt Vergeldingsmaatregel van Amerikanen en Britten Britse en Amerikaanse autoriteiten heh. ben Vrijdag gelijktijdig bekendgemaakt dat zij de passen van Sowjet-Russische militaire missies in West-Duitsland had den ingetrokken en haar bewegingsvrij heid hadden beperkt als vergelding voor <?en dergelijke maatregel van Russische zijde tegen geallieerde militaire missies geaccrediteerd bij het Russische militaire hoofdkwartier te Potsdam Te Frankfort heeft het hoofd van de afdeling voorlichting van het Amerikaanse hoofdkwartier in Europa verklaard, dat in afwachting van opheldering der situ- atie. veroorzaakt door de Sowjet-RussJ. sche maatregel overeenkomstige maat regelen in de Amerikaanse zone zijn Be troffen. Van Amerikaanse zijde is medegedeeld, dat de Russen de bewegingsvrijheid van leden van de Amerikaanse missie te Pots dam hadden beperkt tot reizen van htm bureaux naar hun woningen en terug. (Van onze Amsterdamse correspondent). Van 14 Juni tot 15 Juli zal te Am sterdam feest worden gevierd in verband met het 500-jarig bestaan van de Kalver- straat, Amsterdams voornaamste winkel- I straat. Op de Dam zal een stad verrijzen, in geheel oude trant, met een muur en poorten met torens, waardoor een geheel afgesloten oud-Hollands marktplein zal verrijzen. In dit stadje, waarop zich tevens een oud-vaderlandse kermis be vindt. zullen de oude gilden, thans uit geoefend door kunstenaars, allen promi nente leden van de groep „Gebonden Kunsten" van de federatie van beroeps kunstenaars, herleven. Pottenbakkers, kantklossers, glasblazers edelsmeden, klompenmakers en andere ambachtslieden zullen-er in open pot- huisjes hun ambacht uitoefenen. Dam- stad zal haar eigen burgemeester, schout, I schepen en vroede vaderen krijgen. In haar stadhuis kunt u trouwen (zovaak u I wilt), alleen is het afgegeven huwelijks- 1 certificaat buiten de stadsmuren ongeldig, j De stad krijgt een eigen stadswacht, die I tweemaal per dag wordt afgelost en wel 's avonds bij fakkellicht, hetgeen een on vergetelijk schouwspel zal zijn. Iedere Vrijdag zal in Damstad een ander programma te zien zijn, want kunst wordt niet vergeten. De opening Conferentie te Sydney Britse hulp aan Z.O.-Azië Zeilen. „ELFHOEVEN" BEGINT. De openingswedstrijd van „Elfhogven", die op Hemelvaartsdag wegens de zeer slechte weersomstandigheden, niet is doorgegaan, zal nu morgen worden gehou den. De zeven ter Britse Gemenebest-confe rentie te Sydney vertegenwoordigde lan den zijn er in geslaagd de dreigende im passe in de besprekingen te ontwijken door het aanvaarden van een compromis plan, dat voorziet in het onmiddellijk ver lenen van hulp aan door het communisme bedreigde Zuid-Oost-Aziatlscht landen, waarvoor een bedrag van acht millioen pónd sterling zal worden uitgetrokken Overeengekomen werd. dat eerst over drie maanden een beslissing zal worden ge nomen over de voorstellen welke er in voorzien dat op korte termijn gelden be schikbaar zullen worden gesteld voor het aanleggen van noodvoorraden van levens middelen en medicijnen. De staten-leden van het Britse Gemenebest zullen in Augustus a.s. te Londen opnieuw ver gaderen. De 8 millioen pond sterling voor tech nische hulp wordt te Sydney beschouwd als een noodmaatregel voor onmiddellijke hulp in de komende drie jaar. Een «om van 23 millioen pond sterling zou genoemd zijn als het totaal van de toewijzingen over een periode van zes jasr, doch hier over zou op de conferentie te Londen in September een beslissing genomen wor den. Boekenkeur Boeven en burgers In één band verenigd heeft A. J. G. Strengholt's Uitgeversmaatschappij N.V. te Amsterdam de meesterlijke bundels van de Amsterdamse advocaat Francois Pauwels uitgegeven. Dat is een gelukkige gedachte geweest. Een kwart eeuw gele- dan kwam „Boeven en burgers" uit als een poging verandering in het menson waardige systeem der cellulaire opsluiting en het schandelijke misbruik der preven tieve hechtenis te bewerkstelligen. Eer deze strekking begrepen werd. moesten nog enige ahdere gelijksoortige bundels als ..De lachende beklaagde". Ambtsgeheim" en ..De vrouw met twee gezichten" het licht zien. De bundels zijn nu in één band uitgegeven. „Boeven en burgers" is ac tueel gebleven, doordat de strekking nog immers betekenis heeft, al is er in de rechtspleging wel het een en ander ver anderd. Pauwels heeft in dit werk. dat een fijne en vaak kostelijke typering is van verdachten en rechters uit de prak tijk van de strafsdvocaat, de lezers veel te zeggen. Zijn ontleding van vele geval len. ontleend aan zijn praktijk, is dikwijls meesterlijk. Vogels onderweg „Vogels onderweg" is een beschrijving van de vogeltrek over Nederland in sa menhang met landschap, weer en wind. Dr L. Tinberger heeft in honderd blad zijden daarvan een uitvoerig beeld gege ven, dat veelvuldig verduidelijkt it met tekeningen, kaarten en schetsen. Voor facetten van de vogeltrek vraagt hij de aandacht en hij doet dat op een manier, die levendig is en daardoor vanzelf de be langstelling opwekt. „Vogels onderweg" is 'n belangwekkend boefje, dat de vogel liefhebber graag zal willen bezitten. Het is uitgegeven door Scheltema en Holkema te Amsterdam. Steendruk-offsetdruk 'n Uitgave, die aller bewondering ver dient. ia het propagandaboek. dat de Ned. Bond van ateen- en offaetdrukkerljen en fotolithografiache inrichtingen heeft uitge geven. Het doel van deze uitgave ia de za kenwereld te tonen dat op dit terrein veel wordt gepreateerd en dat de steen- en offaetdrukkara zie* grote moeite getrooaten om ona land op hun terrain een goede naam te laten behouden. „De atrijd om het bestaan tussan de ver schillende drukprocédé's is nog niet ga streden", schrijft da bondsvoorzitter. de heer G. Veenma. in de inleiding. Dat blijkt ook door dit keurig verzorgde pro pagandanummer. Da atrijd schijnt velen ta hebben geïnspireerd tot bewonderens waardige arbeid en praatatiee. Barah, zoon der Boeginezen Eric Lundauist, 'n Zweed die lange tijd als leider voor een houtkaponderneming op Borneo verbleef, heeft een boek ge schreven voor oudere jongens over de Boeginezen. een volksstam in het Zuide lijk deel van Celebes. Hij beschrijft er de verhalen, die Barah. één der krijgshaftig- ate onder de krijgshaftigen hem heeft ver teld en doet dat op een manier, die de jonge leze?» van avonturenboeken best zal bevallen. Barah is de zoon van een Boeglnees dorpshoofd. Hij. uitstekend be rijder van de Boeginese paardjes. beleeft talrijke spannende avonturen, vooral wan neer Ambo-Lapo, 'n herrieschoppende bandiet ln het geweer komt en talrijke jachten op deze „zoon der Boeginezen" organiseert. Maar Barah blijft overwin naar. ook al speelt de uitgestrekte wilder nis henj nog wel eens parten, 'n Spannend boek voor jongens, dat zeker de aandacht verdient. (Uitgave Kluitman te Alkmaar). Boven de vijftig Dr Wingate Johnson heeft onder de titel „Boven de vijftig" een aantal raad gevingen en belangwekkende bijzonder heden verzameld voor hen, die ln de laat ste helft van hun leven verkeren. Hij heeft hun daarmede een nuttige handlei ding verschaft, die op populaire wijze de problemen van de oude dag behandelt. Dr Johnson doet dat op grond van erva ringen, opgedaan ln een dertigjarige prak tijk als huisdokter, waarin een ruime ken nis werd verzameld over menselijke zwak heid, moed, verlangens en noden. Dit boekje behandelt de verschillende pro blemen. die aan deze levensperiode eigen zijn en geeft bovendien een filosofie over de oude dag, waardoor het degenen, die de halve eeuwsmijlpaal zijn gepasseerd leert om kalmer en gelukkiger de rest van hun leven te genieten. „Boven de vijftig" is een uitgave van A. J. Luitingh te Amsterdam Sexuele misdadigheid „Sexuele misdadigheid" is de titel van een uitvoerige studie die prof. dr E. A. D. E- Carp, hoogleraar aan de Rijksuniversi teit te Leiden, met medewerking van enige artsen he«& gewijd aan de proble matiek van degenen, die zich uit hoofde vap een abnormale aanleg nauwelijks of ni/fct aan de samenleving kunnen aan- Een studie, die zeer nuttig blijkt Voor juristen, artsen en studenten. Prof. dr Carp heeft dit boek gebaseerd op prac- tiache ervaringen met geesteszieken en delinquenten, waardoor hij velerlei as pecten van de sexuele misdadigheid weet te belichten. Deze studie is uitgegeven dogr A. J. G. Strengholt's Uitgeversmaat schappij te Amsterdam. van Damstad zal in volle luister w. schieden en „Naatje", het oude stads- beeld, dat tot het bfcgin van deze eeuw op de Dam prijkte, zal weer van stal worden gehaald. Nadat het beeld door een beeld- houwer het was nogal gehavend weer is opgelapt, zal het op e?n door velt bierbrouwers-paarden getrokken wagen naar Ddmstad worden gebracht. In Dam. stad zullch drie openluchtspelen worden opgevoerd. In Damstad zal een ..Poesjenellen kelder" zijn, waar Feike Bosma zijn ma rionetten theater zal vertonen, alsmede de poppenkast van Jan Neelisse. De befaamde sneltekenaar en de pop penkast, die anders op de Dam plegen te werken, zijn met een maandgeld op va cantie gestuurd voor hen is op de feest- dam geen plaats. De Kalverstraat zelf zal van Dam tot Munt geheel worden versierd, in de stijl van 1450—1550. aan betalingsunie Volgen* een verklaring, die door een woordvoerder van het Britse ministerie van financiën Is afgelegd, is de eigenlijk# strekking van de jongste voorstellen, welke Engeland aan de O.E.E.S. heeft ge daan. dat Groot-Brlttannlë voornemens is aan een Europese betalingsunie actief deel te pernen en niet louter als buiten gewoon lid. Op de vraag, of Engeland ook bereid is zijn bilaterale betalingsovereenkomsten, die het met verscheidene leden-staten van de O.E.E S. heeft gesloten, te annuleren, antwoordde de woordvoerder, dat hij alle bijzonderheden van de nieuwe Britse voorstellen niet kon bekend maken. Hij gaf niettemin toe. dat sommige wijzigin gen in dit opzicht misschien wel over wogen zullen worden. Onze correspondent seint Onze correspondent te Djakarta tele grafeert. dat sommige Indonesische poli tieke kringen de overeenkomst tussen da Veer. Statui van Indonesië en de Djok- jase Republiek als een compromis wen sen te zipn.- Zij wijgen «r op. dat niet alleen de V.S.Ï. concessies heeft gedaan (de staatscontróle op het bedrijfsleven), maar ook de Repu bliek. Aangezien de grondwet van de eenheidsstaat verkregen zal worden door wijziging van de voorlopige grondwet van de V.S.I., kan men zeggen, dat men de eenheidsutaat gaat vormen via de V.SI. Dat de president de vorming van de eenheidstaat zal afkondigen in een ge zamenlijke vergadering van de voorlopige volksvertegenwoordiging en de senaat van de V.S.I. en dus niet in het Republi keinse parlement, is een tegemoetkoming aan de wensen van de deelstaten Oost- Sutnatra en Oost-Indonesië. Van belang is ook. dat over de status van Hatta en over het ambt van vice-president nog nader van gedachte moet worden gewisseld. Onzekerheid bestaat over de betekenis van de passage der overeenkomst, waarin verklaard wordt, dat in de komende grondwet een artikel zal worden opgeno men. dat uitdrukking geeft aan de funda mentele gedachte, dat „het eigendoms recht en sociale functie De verhoogde benzineprijs Tot 18 Mei bedroeg de prija van 1 liter benzine 28 cent, na die datum is de prija geworden 35,1 cent. Per liter moet men dus 7,1 cent meer betalen. Deze prijzen gelden voor rayon I, ln de andere rayons (men heeft het land in 8 rayons verdeeld) is de prijs hoger. De benzine brengt dus per 100 1. 7.10 meer op. De accijnsver hoging per 100 1. bedraagt ƒ5.65. Waarom - moet de verbruiker nog 135 boven de verhoogde accijns extra betalen? vraagt men zich af. De Shell deelde mede. dat in de eerste plaats de wereldprijs is ge stegen, zij het niet met f 135 per 100 L Het verschil is extra winst voor de maat schappijen. Wie 1 liter benzine koopt be taalt nu ƒ0.35, welke prils gehandhaafd blijft tot en met 4 liter. Wie 5 liter koopt betaalt echter f 1.76, 10 liter 3.51.De verkoper Üjdt dus bij verkoop van ge ringe hoeveelheden verlies, al Is het dan slechts klein. Weer bewegingsvrijheid voor de marine te Hilversum Het verleden week Vrijdag afgekondig- de verbod voor de bemanning van het marine-opleldingakamp Hilversum om het kamp in verband met een licht geval van nekkramp te verlaten, la in de loop van Donderdag opgeheven, omdat gevaar voor verdere besmetting geweken wordt ge- - acht De patient, die ln het militair zie kenhuis te Utrecht is opgenomen, maakt het goed. ALLAN EN CO. In de algemene jaarlijkse vergadering van aandeelhouders van Allan en Co's Konink lijke Nederlandse Fabrieken van Meubelen en Spoorwegmaterieel N.V. werden de Jaar stukken over 1949 goedgekeurd terwijl mf dra G. Belzer tot commissaris werd her kozen. WESTLANDSCHE .HYPOTHEEKBANK. Naar wil vernemen zal het bestuur van de Westlandache Hypotheekbank, tot wélk con cern ook de Zuld-Hollandsbhe Hypotheek bank behoort aan de a-s. algemene verga dering van aandeelhouders vdorstellan. na afschrijvingen en reserveringen, aan aan deelhouders uit te keren een dividend van ÏJ0 (v. J. Jll). per aandeel van 19800. J W (v. J. J 10) per bewijs van vier aandelen el* groot J 1.50 en JJ (v. J. 11.10) per aandeel van 1250 over het verplicht gestorte ge deelte der aandelen en aan haudera va» oprlchterabawtjzen JTJ.T1 (v. J. f 11.11) P* I J_ 1 w (Van onze speciale verslaggever). Die WEKKER in Bruinisse liep om half vijf met irriterend geratel af. De dag was maar aarzelend doorgekomen, want de wind was Noordelijk en de hemel grauw bedekt. Het was koud al was het medio Mei en al was de vorige dag zomers geweest. Maar er zijn aan de Nederlandse kust en langs de grote stromen heel wat havens, waar danig op het tij moet letten als je eruit wilt of er wilt binnenkomen. En daarom j die wekker zo ongegeneerd vroeg af. Om vijf uur varen, had de schipper van de Bru 19. Kees de Keyzer de vorige avond voor het naar kooi gaan gezegd. Dat moeit hij zeggen want een 'kwartiertje later zou het te kort voor laag vutter zijn geweest om nog een redelijke kans te heb ben de haven uit te glippen en niet lekker in de modder geboeid te blijven liggen. •ptAT WAS voor een goeie mosselvtsser U van de Zeeuwse stromen iets geweest om zich voor te schamen, vooral als je het in je band hebt op tijd „buiten" te kunnen zijn. Heb je daar ongeluk met de visserij, dan kan je er vrede mee heb ben ergens op ondiep water niet vlug ge- nocg te kunnen wegkomen- en dus maar een tij over te liggen, terwijl het water rond je schip wegvloeit en het helemaal droog komt te zitten. Geen nood. Het wordt telkens weer vloed. Dat is het enige waarop je in deze onzekere wereld kunt rekenen. Dan maak je weer van die elige schuit op het droge een varend /hip. En wat voor een schip! Een van de .iieuwste en stoerste van heel Bruinisse. Een prachtig stuk nijver drijfsel op die brede stroom tussen Flakkee en Duive- land. Om 5 uur dreunde de 80 p.k. motor de Bru 19 de haven uit, de Grevelingen op. Maar niet vóór de opvarenden nog even in het ruime vooronder waar het dag licht gloorde door het schijnlicht. het for nuisje roodgloeiend stond en in de braad pan een paar eitjes knetterden en uit nodigend geurden wat achter de kno pen hadden geduwd. Want als het druk is, schiet het eten er wel eens bij in, terwijl «an de andere kant als er gelegenheid voor is ook uit louter genoegen tweemaal achter elkaar kan.worden gegeten. Zo blijft een mens, die hard werkt, tenminste op krachten. Die spiegeleitjes en het brood ver dwenen dan in de magen van de op varenden. Da» waren schipper Kees de Keyzer bedachtzaam en zijn visplan voor de dag nog eens overziend; zijn broer en stuurman. Gerrit de Keyzer. vrolijk, klaarwakker en al vertellend van alles wat er aan die doodeenvoudige Zeelandse mossel vastzit (en da's" mèr dan oe dinkt); matroos Thomas Kik zwijgzaam en ge spannen op het 'werk dat ging komen; een jonge passagier met zilt in zijn bloed en een verlangen naar zee dat hij moet onderdrukken omdat hij nïet „van thuis mag", binnenkort in een walbaantje moet stappen maar alle dagen daarvóór nog intens geniet, varend met zijn Bruinisser vrienden. En tot slot de man van de krant. Met die voer de Rika want zo heet die Bru 19 ook nog de Grevelingen op, recht tegen de "kille Noordenwind in en langs die slingerende boeienlijn die diep water van ondiepte onderscheidt. Het ging de kant van het Diep van Herkin- gen uit. HET kan raar lopen in de wereld. De ene dag denk je de eerste reis van de Bruinissed mosselvissers naar het hoge vaderlandse Noorden, de Waddenzee, mee te maken als zij hun jaarlijkse bedrijfs kapitaal. het mosselzaad, gaan vissen om dat mee naar huis te brengen en uit te zaaien op hun eigen stukken land-bedol- ven-onder-zout-water die men percelen pleegt te noemen, en de andere dag is de reis dichter bij honk omdat op die Wad denzee, door een van die grillen van de natuur, dit jaar geen zaad is gevallen. Op 9 Mei mochten ze van de regering hun korren langs de banken in de Waddenzee laten schuren om het zaad voor hun be drijf te winnen. Met bijna twepHRnderd stoven ze over de Hollandse binnenwate ren naar Kornwerderzand en in de prille morgen van 9 Mei mochten ze de Wadden op. In die eerste uren werd het al beslist. Het was dit jaar mis. Practisch geen mosselzaad en wat er schameltjes in de korren werd opgehaald was vol vuilwat de zaak ook al niet rooskleuriger maakte. Er waren er die direct hun heil verderop pingen zoekenin de Lauwerzee, btf Schiermonnikoog en in de buurt van Rottum. Zij gooiden hun roer om en dreven hun schepen door de Friese en Groningse binnenwateren naar de plaat sen waar zij het mosselzaad nr. dachten te vinden. Weer mis. In heel het Noorden zat danig de klad. Dat Is niets nieuws. Alleen maar erg onaangenaam voor de mensen, die beslist m mosselzaad nodig hebben omdat zij an- ^Ltój^ders niet vooruit kunnen. Dat zijn meestal pHI^de groten, de vissers die elk seizoen een groot kwantum mogen leveren Er bleven enkelen koppig doorvlssen De gedachte reis van drie dagen uit en thuis werd een week en langer. De mees ten keerden terug om niet meer naar de Waddenzeh te gaan. En 'n enkele heeft er zélfs over gedacht, de thuishaven nade rend. al het „geviste maar over boord te zetten omdat het zijn eer als eerlijk mos- selvisser te na was met zoiets thuis te va ren. Zo komt het dat die Jaarlijkse run op de Waddenzee ln het water is gevallen. Kees de Keyzer. die door omstandighe den zijn eerste reis wat moest veriaten, begon er zelfs niet aan toen hij de slechte berichten hoorde. En hij was blij met zijn Ijzeren voorraad mosselzaad, die hij op zijn percelen nog had ataan. Mede dank zij J®19 toen bij wijze van uitzondering' in Zeeland mosselzaad viel. En geen klein beetje ook. Niet langer dan een jaar IVTAAR DIT» ZAAD. die toekomst van zijn eerlijke verdienste en smulpartij van de liethebber. waren we nu op weg. De Rika ronkte regelmatig over het be wogen water van de Grevelingen. Brui nisse zakte langzaam achter ons weg. De groene oevers van Flakkee kwamen hoe langer hoe scherper uit de horizon. Lahgs het betonde vaarwater was de stroom nog kilometers breed voor de oevers op doken. En in rechte lijnen stonden daar fragiele jonge boompjes, dood als een pier door dat moordende zilt, kale takken met hier en daar een herkenningsteken erin. een gekronkelde fietsband, een mandje, een of meer bonte lappen, door weer en wind gerafeld en verkleurd. Maar veel vertellend aan de vissers. Dat waren hun percelen, alsmaar naast el kaar liggende stroken water, waar op de bodem hun mosselen aan het groeien wa ren. Op eens draaide de Bru 19 stuurboord uit. Tussen twee boompjes, die misschien een honderdvijftig meter uit elkaar ston den door. werd koers naar de Flakkeese oever gezet, die nog een paar kilometer weg was Aan het eind bobbelde het sil houet van een dorpje boven de dijk uit. Herkingen. Nog onverwacht plompten van beide zijden van de Bru 19 die op grote Voor België cn Frankrijk Kunstenaars uit het donkere werelddeel YF/E KWAMEN voor Ouddorp. Verweg lag Brouwershaven. De duinen van Renesse lagen als in zee verZbnken en de duinen op de punt van Goeree leken de verre krijtrotsen van Dover. De schip per had trek in een ommelet van meeu weneieren en dus gingen we met de sloep naar de Paardenplaat om daar te zoeken Het zal wet in de onbescheiden emmer die we meenamen, gezeten hebben, dat we geen eitje vonden, ook al zwierven de meeuwen krijsend om ons heen. De De kor met gevist mosselzaad komt binnenboord. boodschappennetten gelijkende korren of sleepnetten te water, twee aan elke kant. Zij werden gevierd over vier dunne laad bomen. En de schipper, die in zijn stuur- i hut aan het roer stond om zijn schip zijn i wil op te leggen, bediende nog even de vier handels van" de winschen ook. Een paar minuten werd er gesleept. Toen werd de motor' in zijn vrijloop gezet en manipuleerde de schipper handig met vier handels tegelijk tot de korren uit het water kwamen. Ze wer den wat op en neer in het water geplompt om de modder eruit te spoelen, handig op de verschansing neergelatén en door stuurman en matroos in het ruim leeg- gekiept. Vieren en weer vaart in het schip brengen was het werk van de schipper en hij ploegde zo weer een an dere weg door het perceel om een paar minuten later weer, dat duivelskunstje van^vier of vijf handelingen gelijk ver richten uit te halen. En nooit een ver gissing. nooit een kor die te hoog werd opgehaald. Het was een perceel, waarvan de laatste tweejarige mosselen werden gevist, ge schoond noemen ze dat. Die moesten nu verhuizen naar een eindje verder- op. naar een stuk water in de Hals waar ze een jaartje in de nieuwe woning verder kun nen groeien om dan nog een jaartje op een perceel onder Ouddorp door te bren gen, waar ze volgroeid raken en voor de consumptie geschikt worden. Want er is geen verhuislustiger dier dan Prachtig zaad. De stuurman bekijkt in de babykamer van de mossel het zaad dat over twee of drie jaar een volwassen mossel zal zijn. dus ook maar even die hoge rubberlaar zen wilde aantrekken- en met de stuurman op stap gaan We tjompten over de verschansing in de sloep en de stuurman ging op de riemen, richting Herkingen. Na een paar minuten schoof de sloep al aan de grond en toen stapten we maar uit om verder te waden, nog een goeie halve kilometer naar die zwarte vlekken, die daar boven water uitkwamen Daar ligt het groeiende zaad op rug getjes. zei de stuurman. Even later stonden we erbij, fyaar lagen ze op de slibachtige bodem, trossen mos seltjes. misschien een centimeter lang. De stuurman deed er een greep in en knikte goedkeurend. Die gingen het doen. Dat liep best. Een prachtig voorraadje, vooral nu er geen zaad op de Waddenzee te halen viel. Het was te lang koud geweest, mqpr als er eenmaal wat warmte zou komen, dan zou de groei er onstuimig uitslaan. Dan zouden we elkaar Verdrin gen om jnaar ruimte te hebben, Het water was nog niet warm genoeg. Op de terugweg naar de sloep, die we voor een dreg hadden achtergelaten, schoot een bot schichtig weg. In het hel dere water zweefden millioenen wolkjes rond. Daar kan van alles tussenzitten, zei de stuurman. Misschien ook wel goedje dat later mosselzaad wordt. Want waar dat precies vandaan komt weten de biolpgen geloof ik ook nog niet precies. In de verte lag ons schip met de kor ren gehesen te wachten op onze terug keer. Toen we met de sloep langszij kwa men. zei de schipper: Ik dacht dat jullie een borreltje waren gaan kopen in Her kingen Maar dat meende hij niet. Een kwartiertje verder gingen de ge viste tweejarige mosseltjes overboord op het perceel in de Hals. Hoe die schipper dat tussen die boompjes vond. is me nog een raadsel Maar hij lapte het. Hij kruiste met het schil? tussen die rijen bakens en in het ruim schepte ze de mosselen in de stortkokers die onder de bodem uitkomen Zo. dat was gebeurd. Die waren verzaaid. En steek nou maaF es een paar oester- tjes voor meneer open, zei de schipper tegen Thomas, die het prompt en handig deed. Die zaten verdwaald tussen de mos selen. zei hij. Citroen heb ik niet aan boord en de sjampie denk je er maar bij Maar het was zo ook goed. Een paar kna pen van oesters, 's morgens om 9 uur ge nuttigd op het wijde water van de Greve lingen. Kan het zilter? En even later bakten we eieren in het vooronder en dronken we thee uit een ketel om een weeshuis mee te bedienen Maar toen waren we al op weg naar Oud- dorp om ons vol te vissen aan eenjarig mosselzaad dat op het zo juist geschoon de perceel moest worden verzaaid. Toen gingen we de schuit volvissen op het perceel waar het jonge zaad lag. Ge spannen Iberden ze naar de eerste kor, die bovenkwam. En ze haalden er direct een tros uit. Hoe zou het zaad zijn? De gezichten klaarden op. De spanning was gebroken. Het zaad was prima. En het bleef prima bij elke trek die gedaan werd gedurende dat drie uren lang gestaag halen. Net op tijd waren we in het val lend tij in dieper water met 275 balen van 100 kilo in het ruim. Koers naar huis. En onderweg, terwijl de wind aangroeide tot een stijve bries en de Bru 19, ondanks zijn zware lading, danig vrolijk werd daarom waren die garnatenvissers zo tels over kop binnengekomen om de lurven op te zoeken hebben ze verteld van de mosselen. Omdat er nog meer aan vastzat dan ik al had gezien. Verteld van de stren ge keuringseisen welke worden gesteld Want mosselen zijn helaas vrijwel alleen exportproduct. Nederland eet een schimmetje van die toch zo smakelijk en voedzame schelpdieren. Neen, België en Frankrijk zorgen dat onze mosselvissers kans op een eerlijke i boterham hebben. Verteld hebben ze ook van de regelin- gen die dit bedrijf binden en waarmee ze het natuurlijk niet altijd eens zijn, van de certificaten die vereist worden bij het exporteren en van de contróle. En na- tuurlijk ook daarom zijn ze er lel op om de beste resultaten van hun zorgen en zwoegen te zien. De mosSel behandelen ze als kleine kinderen. Van b.v. 100 ton zaad oogsten ze 300 i 400 ton consumptiemosselen. Soms wel eens meer. Maar als men dan de groei van de mossel ziet en berekent dat er wel een twintigvoudige opbrepgst moest zijn dan is daarmee bewezen dat er veel sterft of verdwijnt. Dat is dan door wegstormen En niet te vérgeten de grote vijanden van de mosselde zeesterren. Want die zien maar al te dikwijls kans hun armen In de mossel, die op een kier open staat om te azen (voedsel innemen), te steken en het diertje op te peuzelen. Ook hebben ze verteld van die, jonge predikant, die zijn zeker niet ontrouwe schaapjes eens uitgeleide zou doen als zij j voor de Waddenzee startten. Hij kwam in de nacht op de kaai. Maar.toen de eersten i uitvoeren, in de havenmond vastliepen en de zaak versperden, vergaten zij blijk- baar dat hun herder in de nabijheid was. Hun rond Hollandse mening over ver schillende zaken maakte dat de herder maar liever naar huis ging. Het is niet goed dat die alles van zijn schaapjes weet Op het roerigste stukje van de Greve- i lingen gingen hun gedachten nog even naar 17 December van het vorige jaar Hier zat die tjalk in nood. die we later in Zype binnenbrachten. Ze kregen er de reddingmedaille voor, alle drie en Covert Kik. een oom van de i schinoer. die 77 jaar is. maar meevoer ofn te redden-. Net op tijd draaide de Bru 19 de haven I binnen om zijn kop in de modder bij de steiger te duwen Morgen halfzes varen. Want dan moet het zaak onder Herkin- -gen worden uitgezaaid. Op hoop van Peperkoppen tijd tussen de jaren I860 en 1880 was voor Zuid-Afrika een keerpunt in zijn geschiedenis, daar het ontdekken van de grote diamantvelden de mensheid bezielde met een koortsachtig verlangen naar stoffelijk bezit. De materialistisclie wereldbeschouwing, die in Europa hoogtij vierde, sloeg over naar het donkere wereld deel, waar zij door de onschatbare mineralen schijnbaar de overhand kreeg over de, eeuwenoude cultuur der inheemse bevolking en alle oorspronkelijk geestelijk denken verstikte. Op hun ontdekkingsreizen door het toen nog vrijwel onbekende gebied van het uitgestrekte bergplateau met zijn vele bergketens, werden Orpen en Stow nog vergezeld en peleid door Bosjesmannen. schilderingen voorstellende dansen, die ren, jacht- en strijdtonelen, aan de ver getelheid. De tekeningen, zowel als dg, kleuren waren ongerept bewaard geble ven. Uit de mond van hun gidsen hoor den Stow en Orpen de oude overleverin gen, die de Bosjesman-kunstenaren aan ae rotsen van hun eenzaam bergland had den toevertrouwd. Eeuwen 'ang hebben zij er aan gewerkt om de geschiedenis van hun volk, hun sagen en overleve ringen op deze rotswanden vast te leg gen. De vreemde indringers, de sterkere Bantoerassen en later de Europeanen begrepen niets van hetgeen zij zagen cn schonden helaas deze kleurige, veelvor mige wereld evenzeer als de gemin achte. vreemdsoortige bewoners Toen men de Bosjesmannen beroofde van hun vrijheid, hun het eigen jachtwild afhan dig maakte, ja zelfs drijfjachten op hen organiseerde, roofden de Bosjesmannen het vee der Boeren en richtten ter zelf verdediging zelfs hun giftige pijlen op hen. Ziende, dat ai in ondergang tege moet gingen, ver^iigden zij zich tot het uiterste. Van coThpromissen wilden zij niets weten, elkander bleven zij steeds trouw, zij verwachtten geen genade. Daardoor faalden alle juridische en wet tige maatregelen, owel als de pogingen van zendelinger. de Bosjesmannen tot rust te brengen. In het laatste stadium der vernietiging, omstreeks 1870. toen men de Bosjesman nen, die men nog in handen wist te krijgen, in gevangenissen opsloot, heeft dr Bleek uit Kaapstad als dienaar der wetenschap en echt mensenvriend zich hun lot aangetrokken. .Tij verleende deze paria's, hele families zelfs, gastvrijheid en zorgde er voor met me de vertel lers onder hen zo lang mogelijk aan zich te binden. Zijn gasten hebben hem daar voor ruimschoots belt »nd. Van hen toch hoorde hij de legenden, de gedichten de fabels. d_' sagen en de mythen over welker rijke inhoud hij steeds weer ver wonderd stond. Deze taalgeleerde was de eerste, die deze ten- ondergang ge doemde taal nog op het laatste ogenblik voor vergetelheid gewaarde, hij paste er een letterschrift voor toe van be grijpelijke symbolieke tekens voor de vijf verschillende speciaal aan de taal Bosjesmannen met een voor Afri kanen zeer lichte huidskleur, die boven dien opvallend klein van gestalte waren, stamden uit de Noordelijke gebieden van het werelddeel en waren, dankzij een algehele volksverhuizing ln het Zuiden terechtgekomen, waar zij de oudste be woners werden. Mannen en vrouwen, vertelt K Woldmann in Gaa Sophia, zijn nagenoeg even groot, n.l. 140 cm. Als j dwergen hebben zij korte handen en voeten en dito vingers en tenen. Ook hun bonen zijn opvalenld kort. hun romp daarentegen is lang. Zij hebben een ge pimpelde, droge, lederachtig aanvoelende 1 inuid. die vaal geelbruin van kleyr is. /Zelfs de huid van de kinderen ziet er uit als die van onze oude mensen. Hun i ongeveer 15 mm lange haren dragen zij I in spiraalvormige gedraaide krullen, fil-f'l genaamd, de Boeren noemen de haartooi der Bosjesmannen „peper- koppen". Met hun slanke lichaamsbouw, hun lange schedels, hun bred-\ kleine oren, waaraan de lellen ontbreken, vormen zij een schrille tegenstelling met de negers, die zij. wat beweeglijkheid van lichaam en geestbetreft, ver overtreffen. In hun mythen is steeds weer sprake van een oeroud ras. dat het hunne voorafging. Merkwaardig is. dat hun sprookjes vaak beginnen met de woor den: „Toen de dieren nog r^nsen waren" Tegenwoordig zijn de Bosjesmannen grotendeels uitgeroeid Men vindt ze nog in zeer gedegenereerde staat in de Kaia- hariwoestijn ep in het gebied van de vroegere Duitse kolonie Zuid West Afri ka. waar ze in afgeLgen onvruchtbare streken wonen. Hoewel ook de kleine gidsen van Orpen en Stow reeds vaderlandloos waren en niet meer op de oneindige steppen van hun voorvaderen mochten jagen, kenden zij toch nog de geheime paden. die. naar de grote zandsteenrotsen, onder de vooroverhangende rotsmassa's. Voerden, waar zich vele door de natuur gevormde holen bevinden De genoemde ontdekkingsreizigers stonden paf van hetgeen zij zagen. Stow gaf in zijn rap porten uiting aan zijn bewondering o a voör de afbeelding van een struisvogel jacht. die op onvergelijkelijk schone wijze de Bosjesman als jager voorstelt. Zelf is hij in een struisvacht gehuld en zo overvalt hij de troep struisvogels. In kleuren is jdit jachttafreel op de rots wand aangebracht op een wijze, die niet onderdoet voor die. waarop de Japanse grote kunstenaars hun tekeningen en schilderijen maken Vijftig rotswand schilderingen copieerde en beschr eef hij, de copieën waren op ware grootte. Orpen ontrukte eveneens verscheidene kunstige vijl der Bosjesmannen eigen klanken. Vol gens de talenkenner Lepsius zou de taal der Bosjesmannen nauw verwant zijn aan het oud-Egyptisch. Opmerkelijk is, dat hun ruwe eenlettergrepige taal. die rijk is aan werkwoorden, doch arm aan zelf standige naamwoorden «een rekening houdt met de geslachten en dat zij geen woord hebben vooi een getal hoger dan drie. Het meervouw wordt aangeduid door het enkelvoudig woord te verdub belen Elk voornaamwoord kent slecht» twee vormen: enkel- en meervoud. „Ik" komt niet voor Het meervoud wordt ook voor het enkelvoud gebruikt, alleen voegt men er dan het tel woord/..een' aan toe. de In hetzelfde huis aardt hij aat hij niet langer dan een jaar. Dan zich blijkbaar vervelen en van verveling groeit zelfs een mossel niet. Verandering van perceel doet eten zou men met een variant op het bekende spreekwoord kun nen zeggen en de mens geeft de mossel maar zijn zin, hoewel het een berg werk meebrengt. Viermaal verhuizen voor je hem de liefhebbers als een tractatle kunt aanbieden is een duivels werk De babykamer lE SCHIPPER had onder het korren al ges even later kwam de aap uit de mouw Of eens met de stuurman ik de babykamer eens wilde zien. Want op dat perceel hadden ze verleden jaar mosselzaad uitgezet en meneer bofte van daag want het water viel lager terug dan gewoonlijk, zodat er nu een kans was dat zaad eens van nabij te bekijken en hoe het op de grond leefde en streefde. Daarvoor hadden ze vanmorgen de roeiboot mee genomen, want met die stoere Bru 19 kon je niet zo dicht onder de wal komen. Met die roeiboot trouwens ook niet. Of meneer De Bru 19 uit Bruinisse op een perceel onderjUotkingen aan het werk. 70, Moederdag is weer goed en wel achter de rug. De offers in de vorm van bloemen, taarten, chocolade en boe ken zijn geplerjgd op het altaar der kin derliefde en moeder is geheel opgegaan in de4feestelijke sfeer, welke de tweede Zondag van. Mei haar huis omzweefde. En nu zijn we een week verder. Ach. de dag na het feest is altijd een beetje bij zondere een niét helemaal prettige dag. want dan komt immers de terugslag. En zo heeft moeder, toen de kinderen Maan. dag naar school waren en de dagen daar na misschien een ogenblik rustig aardap pelen zitten schillen of kleren verstellen en toen zijn ze komen aansluipen, kleine duiveltjes en boze kwelgeesten en ze hebben haar ln het oor geblazen: Was de wierook verdiend? Niet het feit. dat je kinderen hebt. geeft je recht op hulde blijken! Ben je werkelijk een goede moeder? Zie, dit zijn vragen, die Juist de beste moeders niet loslaten. Want geen zwaar der taal. dan kinderen opvoeden tot flinke mensen, geen taak. waarbij zoveel fouten worden gemaakt. Hoeveel volwassenen lopen niet rond met jeugdgrieven om fouten, welke hun ouders, hoe goed die het misschien bedoelden, jegens hen heb ben begaan en hoeveel mensen met com plexen. te wijten aan dezelfde oorzaak, komen de spreekkamer van psychiaters en psychologen binnen! Neen. opvoeden js niet eenvoudig. Opzet of toeval? Juist in deze dageh verzamelde de Vereniging van Vrouwen met Academische Opleiding haar leden en andere belangstellenden in de Onder- wijsbioscoop in Den Haag voor het ver tonen van enkelg Amerikaanse weten schappelijke films, welke het resultaat waren van onderzoekingen op het Rebied van geestelijke volkshygiëne en die be doeld waren ouders en opvoeders te tonen hoe men aangeboren eigenschappen in een kind kan doden door het verkeerd te behandelen en hoe dergelijke fouten zich kunnen wreken als het kind reeds lang volwassen is geworden. Gebrek aan liefde Zo voerde de eerste film, welke werd getoond, ons naar een kraamvrouwen kliniek, waar een vrouw van Spaanse af komst yverbl'jd wordt met een schat van een donkerharige baby van de eerste dag af een *zeldzaam levendig kindje. De moeder een zenuwpatiënte, gevoelde er eigenlijk niet voor het zelf te voeden, maar toch doet zij het. omdat men haar de voordelen ervan heeft opgesomd. Maar ziet nu eens, hoe krampachtig zij het Kindje vasthoudt! De film volgt dan van dag tot dag. van maand tot maand de ont wikkeling van de kleine, levendige Mary, in vele opzichten een vrolijk, dapper, parmantig kindje, dat al heel gauw al lerlei gevaren trotseert en overal flink op af stapt De moeder remt het echter door gebrek aan liefde en inzicht. De vader wil wel anders, hij houdt van zijn kleine meisje en aanvaardt ook k.aarne voorlichting van de psychiater, maar hij kan toch geen voldoende tegenwicht geven voor de tekortkomin gen van de moeder en zo ziet men hoe uit de levendige baby en de dappere tweejarige een angstig kindje groeit, dat op het zevende jaar zich meer en meer terugtrekt en op het tiende op school een slecht figuur maakt, hoewel het intelligent is. Maar het is ..geremd", iets waarvoor de onderzoekers de moeder geheel verantwoordelijk stellen. De nuchtere toeschouwer kan niet na laten te bedenken, dat het kind voort durend werd geobserveerd, dat bij aller, lei verrichtingen, die het deed. de camera en het fimtoestel klaar stonden en dat het kind dit wist. Misschien hebben de onder zoekers even grote schuld aan de rem mingen. welke het meisje opliep, als de moeder, maar daarmede is dan toch ge toond, hoe noodlottig verkeerde invloe den op het zich ontwikkelend kind kun nen zijn. Opgedrongen rollen De beide andere films, welke men ver. volgens te zien kreeg, waren meer over tuigend. De eerste toóndë een jonge man, getrouwd met een wat oudere ouw, die het brood verdient, terwijl hij zich on ledig houdt met zo'n beetje schilderen. Hij gedraagt zich tegenover zijn vrouw als een kleine jongen, die verwend wil worden. Wanneer hij-zich niet lekker ge voelt, neemt hij daarvan bijzonder veel notitie, zoekt een dokter op en deze ont dekt. dat er slechts sprake is van een nerveuze storing. Door de jeugdherinne ringen bij de Jongeman op te roepen, brengt hij aan het licht, dat de patiënt als kind ziekelijk was. door moeder en ouder zusje verschrikkelijk werd verwend, ter. wijl de vader hem ook niet hel ..kerel" te worden. Met het gevol„ hij uitgroeide tot een slappeling, die noj altijd hulp en bescherming zoekt eh vlucht In ziekte De arts kon hem ge nezen door hem zelfstandiger te maken. In de derde film speelde een vol wassen jonge vrouw de hoofdrol. Oók zij voelt zich ziek en is een onzelfstandige persoonlijkheid. De film toont hoe zij zo is geworden: Zij was eerstgeborene, werd Moedei van Berlijn" TAE BURGERMOEDER VAN BERLIJN. Louise Schroeder. h^eft een bezoek van negen dagen aan Londen gebracht Het is werkelijk roerend zoveel moeite als Engelse vrouwen zich geven aan te pappen met vrouwen uit bez^t gebied In Louise Schroeder zoeken ze toenadering tot iedere vrouw in Berlijn, want geen vrouw in Dultslands hoofdstad of de ..bur germoeder" beschouwt haar als een eigen dochter Het was natuurlijk in het belang van haar kinderen, dat zij die hele reeks plichtplegingen, diners, recepties. Lager- huiszittingen e.d trotseerde Heel Londen sprak er over. zo flink alsjnrs Schroeder ?ich hield want Zij ie toch ook a'. 63 Jaar en zij heeft pas een langdurige ziekte achter de rug. Louise Schroeder glimlach te echter dapper, wanneer men haar vmeg of het niet te vermoeiend voor haar wis Neen. een lan$ leven van moei ten en Zorgen hebben haar gehard Zij is eigenlijk een slechte vertegenwoordigster van de moderne Duitse vrouw want zij is een feministe van de oude stempel Wa» grijpt dieper ir\ het gezinsleven tn dan de reeks maatregelen en wetten, welke het bestuur van stad en land plegen utt te vaardigen en voor haar staat dan ook al« een ptial boven water, dat de vrouw in bestuurszaken een krachtige stem behoort te hebben. In gesprekken met de Londense burgemeester en met verschillende mi nisters heeft zij zich beijverd aan te tonen hqpveel moeite Berlijnse huismoeder* op het ogenblik hebben de touwtjes aan elkaar te knopen. Want de lonen zijn laag en 100.000 vrouwen zijn werkloos Heb jij ook een hönd? Wat uuo. een? Vin' je de mijne geen dot? Twee meisjes ontmoeten elkaar en verdiepen zich in eikaars en haar eiee(i honden en de voor bijgangers hebben even hun vreugde aan de twee kleine vrouwtjes" Alle twee kwieke meisjes, de één pestoken in een mantelpakje met sportieve blouse, de ander in etn vlug jasje met plooi in de rug. Want precies als voor haar moeders zijn mantelpakjes en sportieve jassen dit voorjaar en van de zomer de grote mode voor kleine meisjes. lelpt een volg. dat Miss Elizabeth Fairall Is gelukkig ge maakt met het Legioen van Eer w«gens Jiet feit. dat zij 25 jaar lang de Franse mode in New York en Washington Leeft getoond. angstvallig behoed voor alle gevaren, die haar konden bedreigen en was bv. voort during het middelpunt zusje wordt geboren. plotseling geen tyd ten slotte wordt zij gedwongen tot het spelen van de rol van „het, lieve, brave kind", om zich de welwillendheid van de ouders te verwerven, hetgeen haar levenshouding bepaalde en haar maakte tot een onzelfstandige jonge vrouw, die nooit met iemandvan mening durfde verschillen en zelfs een winkeljuffrouw, die haar een blouse wil aansmeren niet durft weerstaan. Films, die boekdelen spreken en die verdienen in wijder kring dan van enkele Haagse -vrouwenverenigingen te worden gezien. De bedrijfsleidster van een wasserij tn de Engelse stad Bradford spgelde het kiaar de meisjes vlugger te doen werk*i zon der dat het wasgoed er onder leed door een half uur extra vrij te beloven (en dit ook te geven) aan degenen, die extra vlug klaar waren Tevoren had zij de meisjes door iWddel van een film getoond hoa ze het werk konden bespoedigen door onno dige bewegingen te vermijden Voor de Amerikaanse huisvrouwen wordt op het ogenblik een film gedraaid, waaruit ze kunnen leren hoe zij. alleen op de was. 174 uur arbeid per jaar kunnen iren. door de luiste werkmethodes toe D Dezer dagen heeft het Parijse Modehui® van Christian Dior een Modeshow in het Franse gezantschap te Londen gehouden, welke uitsluitend was georganiseerd ten behoeve van Koningin Elizabeth en prinses Margaret. Een handschoen kwijt en daarom uw beste paar geschonden? Geen nood! Het nieuwste is twee handschoenen in verschil lende kleur te dragen, bijvoorbeeld een groene en een gele. bij voorkeur bij een gebloemd jurkje in de tinteh rood. grij», groen en geel. Andere combinaties zijn ook mogelijk.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1950 | | pagina 3