COUD5CUECOUP ANT
webbericht
Lijker
O-TYPISTE
ijnbediende
de
Schuman houdt de deur voor
'STELLER
18 jaar.
73 Doden door ontploffing Brits
kruitschip in de Rode Zee
Britse geheime dienst denkt aan sabotage
Eén overlevende
[ING
Engeland open
Onenigheid tussen Djokja en
Djakarta over eenheidsstaat
Communistische groep lachende derde
Nieuw-Guinea behoort onder
Nederlands gezag te blijven
Indonesië niet bij machte land en volk
tot ontwikkeling te brengen
i. Berkenkamp
LNN
)UDA
I BERICHT
.straat 75
GROOT GOUDA
;rimrw%Kv.Anrf
atteweg. Br. No, 1587, Bur’
in dit Blad.
Conservatief-liberale motie in Lagerhuis
Hotel te Muiderberg
uitgebrand
Kwade kans voor linie
Koningin en Prins in het hoge Noorden
DE NUCHTERE GRONINGERS WAREN
Nederlandse ambassadeur
vertrok naar Canada
Geschenk aan Canada
In volkomen vrijheid moet
Nieuw-Guinea kunnen
beslissen
MEVR. ROOSEVELT BEZOCHT THOLEN
In Huize Roosevelt kreeg
zij Zeeuwse babbelaars
Het was Dinsdag een bUzondere dag
voor de bewoners van Oud-Vo»semeer.
Op deze prachtige stralende Junidag
bracht mevrouw E. Roosevelt een bezoek
aan dit vredige plaatsje op het eiland Tho-
len, waar volgens de verhalen een van
de voorouders van de grote president van
Amerika moet geboren zijn. Tijdens haar
kort verblijf in ons land heeft zU toch
even tijd gevonden om een bezoek aan
deze gemeente te brengen.
Het onweer slechts even
spelbreker
?SDAG go JUtyj
Prijs 10 cent per nnmmer
Woensdag 21 Juni 1950
Prijs abonnement:
89ste Jaargang No 23008
per week
per maand
per kwartaal
Postrekening 48400
ie
vorige
ierd; V,
elijk
van
i de
iadt,
oproep.
Uk te Gouda vraagt tegen
irteli
de
i
oor-
re-
scht
Cher-Explottatiei
D. DB KLERK
Dlrecteur-Chefredacteur:
8. H. VAN DER KRAAT8
kerkenvei
H. van
i«. van
ten voor
iwnftfcnMr
Ise onievre-
sen
temr
1 ook
twee
ld. Door
achtend:
uygensatraat 75. G o u d
IV
aFastpa
ge-
>uw
weer
toe-
-P. con-
voor
vaar-
i zal
van
Ti als
en
Nederlands,
verl. «al. Gouwe 152-154.
niemand
el willen
Hing aan
een warme
respec-
-traf
1 zij
»n laar
.t in de
gepleegd.
i en gros,
vraagt
tielvak vereist.
rna persoonlijke
weg 65, Gouda, vraagt pen
mderdag 22 Juni, ’s avond»
ARKT BODEGRAVEN
iuJIUV,
meerde
dienst
iben
”?n
..Ige
3rd
al-
-“n eigen
len. Dat zou
lieuw-Guinea
t van Indo-
JNI n.m. 3 uur
Zuivelproducten,
raden naar het gewicht van Jk nodl
in de etalage geëtaleerd isJhAri wille
raadt, wordt eigenaar
ak Uw vertrouwen waardig
de loop
Hen meer
lertkaanse
verzon-
van de
eebied
Bureau: Markt 81. Telefoon 2745
pEC ASPERN
a bakkerUten-
larmonie, waar in de
dien. in vakkleding,
met donkerrode
dingen en kran-
"s versiering
ling het
Doof-
verbrak
akt vlak
»ns werd
a daarna
...^ntsge-
ELUKE MUTATIES
ulder te Maartensdijk
n naar Berkel-Rodenriis K
:ld te Midwolda, die bedankte
•or Hulzen (N.H.) J. c. Stil.
rs J. T. Doornenbal te Oene
n naar Rotterdam (voor de
A. de Bruin te Drieberan
k van Holland P. Rullmand
Utrecht, die bedankte voor
e'stadPerd°eS' Schermerhorn
als door d* uz-*
tenaren overtoil.,
„kolonialistisch
mensen te worde:
jase te worden
Djokja wil men de
heidsstaat makt
srontrus
Gisteren zün gedelegeerden van Frankrijk, West-Dultsland, Italië, België, Neder
land en Luxemburg te Parijs bijeengeweest, om de conferentie over het plan Schuman
te beginnen. Het aantal journalisten, dat bij deze eerste zitting aanwezig was,
overtrof nog dat van de afgevaardigden.
In zjjn openingsrede toonde Schuman veel begrip voor de Britse houding en ver
trouwen, dat de twijfel die daar nog heerst, overwonnen zal worden. De Engelsen
zullen in ieder geval van het verloop der besprekingen op de hoogte worden gehouden
en door het leveren van commentaar in staat zijn, niettemin deel te hebben aan het
werk der conferentie. Na deze toespraak werd de zitting tot heden verdaagd.
“i wordt
ntwerp-verc
zullen
milliben, de Benelux met
en Italië 0,2 millioen. Het
het ijzeren gordijn is zwijg-
|n prestatie'
Waaiende maan
op 4.18; onder 21.07
op U.44; onder I.2S
Het Koninklijk paar wordt verwelkomd
door de directeur van het Koninklijk
Doofstommeninstituut.
In welingelichte kringen wordt ver
nomen, dat het Franse ontwerp-verdrag,
waarop de besprekingen zullen worden
gebaseerd, de nadruk legt op het boven
nationale gezagsorgaan en voorstellen in
houdt over zijn functies en bevoegdheid.
Ook zou het ontwerp een verwijzing be
vatten naar een nog hoger gezagsorgaan,
waaraan dat voor de gezamenlijke in
dustrie verantwoording schuldig zou zijn.
De vice-voorzitter van de Nederlandse
delegatie, Pieter Blaisse, gaf na afloop van
deze zitting als Zijn mening te kennen,
dat niet met een Frans ontwerp
verdrag moet worden begonnen. Volgens
hem moet worden uitgegaan van een
ontwerpverdrag, dat in gemeenschappe
lijk overleg wordt opgesteld. Schumans
opmerking, dat de doelstellingen van het
plan van Stikker niet in strijd zijn met die
van het Franse plan, beschouwt Blaisse
als een teken, dat de Franse regering het
plan van Stikker zal steunen.
Franse functionarissen v<
aanleiding van de NederL -
denheid over het Franse plan, om een
Zware straffen tegen twee
rovers geëist
De officier van justitie bij de Haagse
rechtbank eiste vanmorgen, in de zaak
tegen twee jonge Hagenaars de stukadoor
H R. en de kleermaker H. J K._ reep?
tlevelijk acht en tien jaar gevangenlssti
met aftrek, daar hij bewezen acht dat
to December van het afgelopen
bij een damesconfectiefabrlkant I
residentie een overval hadden gepl
de bestuurshervormingen emb-
ivertollig worden, dan dienen de
1 geïnfecteerde" V.S.I.-
sn ontslagen en de Djok-
jase te worden gehandhaafd. De stad
Djokja wil men de hoofdstad van de een
heidsstaat maken. Waarnemers achten dit
alles verontrustend, aangezien men hier
mede de communisten In de kaart speelt,
die in het Djokjase milieu een grote
invloed hebben.
De sterke en tn hoge mate link» be
ïnvloede Partal Nasionalls Indonesia is
daarbij nog van mening, dat de eenheids
staat niet de ware zal zijn, op basis van
de proclamatie van 17 Augustui 1945, zo
lang deze eenheidsstaat nog aan de Ronde
Tafel Conferentie gebonden blijft
Nederlanders te Djakarta zijn van
deel, dat stappen van de Nederlandse re
gering inzake het zelfbeschikkingsrecht
de positie van Hatta zouden verzwakken
,ten voordele van Djokja. Zij hebben de
Nederlandse regering er op gewezen, dat
dergelijke stappen voor de betrokken be
volkingsgroepen geen enkel voordeel
kunnen oplevecen maar wel de verhou
ding tussen Nederland en Indonesië na
delig kunnen beïnvloeden.
zienswaardlgheden en oudheden van Oud-
Vossemeer waren opgenomen.
Mevrouw Roosevelt dankte hartelijk
voor al deze gaven. Daarna werd de kof-
fie-maaltijd gebruikt
Vóór de koffiemaaltijd vertoonde me
vrouw Roosevelt zich met haar familiele
den op het bordes van het gemeentehuis,
dat versierd was met de Nederlandse,
Amerikaanse en de Oud-Vossemeerse
vlag. Hartelijk werd zij begroet door de
Thoolse bevolking. Haar kleinkinderen
Chandler en Elliot Jr. toonden de ontvan
gen cadeaux aan de Oud-Vossemeerse
kinderen, de klompjes, de pop in Thoolse
klederdracht, een reproductie van het
wapen van de familie Roosevelt, dat in de
schoorsteenmantel van het Oud-Vosse
meerse gemeentehuis is aangebracht.
Met ongeveer dertig leden met de 1
slachtsnaam Roosevelt poseerde mevroi
Roosevelt voor de fotograaf. Telkens i
dankte zij voor de steeds oplaaiende
juichingen.
Na de koffiemaaltijd begaf mevrouw
Roosevelt zich naar de Kroonkerk te Oud-
Vossemeer, waar de predikant der Ned.
Hervormde Gemeente ds R. C. van Put
ten haar verwelkomde en haar het doop
bekken en de twaalfarmlgë kroon Het zien,
die eeuwen geleden door de familie Roo
sevelt aan de Oud-Vossemeerse kerk wa
ren geschonken.
Toen was het afscheidsuur aangebro
ken. Er werd hartelijk afscheid genomen
van de Oud-Vossemeerse bevolking met
een „good bye" en „thank you very
much". Het was kwart voor vier toen bet
gezelschap op de terugreis naar Den Haag
eich op de Oud-Vossemeerse veerpont
bevond. Het was een hartelijk en onge
dwongen bezoek, waarop de Thoolse be
volking zeer trots is.
i tot ont-
len opge-
ing tot ont-
imische ontwikkeling van
oor is een weloverwogen voor
schaden. Indonesië is nog vol-
id over te nemen, aldus minister
rikkeling van land en volk van
heeft ook te weinig medici
«.org voor de ontwikkeling van Nieuw-
zou dat niet in het belang zijn van de
slechts het gevolg zijn, dat de verdere
lange tijd zou zijn afgesloten. Goede wil
Af en toe regen
Weerverwachting. meegedeeld door
het K.N.M.I, to Do Bilt, geldla van
Woensdagavond tot Donderdagavond.
Meest zwaar bewolkt met af en toe
regen, hier en daar met onweer.
Meest matige wind hoofdzakelljk tus-
- Zuid en West Nog iets lagere
ineraturen.
22 Juni
zon
Maan
js en bevc
zerp een ven.'
iog hoger z~-‘
de gezamer
ling schuldij
.4 de Nt__
i, gaf na af 1<
nening te
Frans c
begonnen,
utgegaan
in genie*
opgesteld.
doelsteUlni
Het Britse schip Indian Enterprise, dat
In de Rode Zee ter hoogte van de kust van
Saoedi-Arabië in de lucht is gevlogen, had
onder meer 580 ton springstoffen voor de
regering van India aan boord, die in de
haven van Londen waren Ingenomen. De
gezagvoerder en vijf der scheepsofficieren
waren Britten, de acht andere officieren
Indiërs, terwijl de bemanning verder be
stond uit Laskaren uit India en Pakistan.
In totaal .waren er 74 opvarenden.
Slechts één van hen heeftede ramp over
leefd, een zeeman uit Pakistan. HIJ is door
het Noorse schip Westfal Larsen te Suez
aan wal gebracht. Naast dit Noorse schip
namen de Canadese koopvaarder Lake
Chilliwack en het Nederlandse schip Ro-
pat aan het reddingswerk deel, alsmede
een Italiaans vaartuig, waarvan de naam
niet bekend is. Urenlang is de omgeving
van de ramp afgezocht, maar thans kan
worden aangenomen, dat de andere 73 op
varenden om het leven zijn gekomen. Een
vliegtuig van de Royal Air Force heeft in
de nabijheid van het wrak wel reddings-
gordels waargenomen, maar geen over
levenden.
De Londense Dally Graphic meldt,
dat in het Midden-Oosten gestatiom
beambten van -de Britse geheime
zich met spoed naar de Rode Zee hebl
begeven, om een onderzoek In te stellet
naar de oorzaak van de „geheimzinnig!
ontploffing”, welke de ondergang wei.
van de Indian Enterprise. „Zij zullen", al
Naar de kerkenvergadering
in Indonesië
Het Zendingsbureau te Oegstgeest deelt
ons mede, dst dr J. H. Stelma. afgevaar
digde van de Nederlands Hervormde Kerk
naar de kerkenvergadering in Indonesië
en mr U. H. van Beyma. Zendlngsconsul
24 Juni a-e- van Djakarta naar Makassar
vertrekken voor het voeren van bespre
kingen.
f 1 40 EENDRACHT
/<20 MAAKT MACHT
Muiderberg was spoe-
laatse, doch kon niet veel uit-
)e brandweer van Bussum, die
was gevraagd, nam het
onmiddellijk ter hand en
■t drie stralen bestreden,
j van omwonenden kon
iboedel van de benedenver-
i gered, doch van de bo-
jwel alles verloren gegaan,
J*n van twee gasten, waar-
-.-ag van f 550.
laar, de heer K.. die drie jaar
zaak overnam, was tegen
ihade verzekerd.
laan of een onweer Brak los, De regen
hield spoedig op en hoewel er In de eerst»
avonduren niet veel te beleven viel
omstreeks halftien eerst zouden de
gasten arriveren bij het academiegebouw
trok alles wat Groninger heette weer In
drommen de straat op en gonsde en zoem
de het de hele avond In het centrum, ter
wijl uit de verte de marsen van rond
trekkende korpsen en fanfares doordron
gen tot het hart der feestende hoofdstad.
Na de ontvangst in het academiegebouw
bleef het publiek nog zeer lang op de been
om te genieten van de illuminaties die op
sommige punten bijzonder de aandacht
trokken.
rkt te Rotterdam
i totaal 3533 dieren, waarvan
5 700 vette koeien en ossen
se, 251 graskalveren, 893 nuch^
184 varkens, 477 biggeh, in
euiens, BB schapen of lamme
- en zuiglammeren en 53 bok'
i, le kw. 1-2.65—J 2.78, 2e h»
kw. 2 15—2.45; slachtpaarden
I. alles per kilogram; gras-
220, 150; nuchtere kalveren
en 40. 35, 30; schapen 85, ?e,
Jammeren 45, 35, 30; kalfkoelen
melkkoeien 950 850, 750; vare
525; vaarzen 700, 600, 450; pin-
15, alles per stuk
te koeien: iets minder; hsniw-
als gisteren. Aanvoer f
Ige week; handel: lui;
end. Aanvoer nuchtere halve?-
landel: stroef; prijzen: lager
•n: kleiner; handel: tamelijk
loger. Aanvoer slachtpaarden1
ek; handel: stug; prijzen iets
ter schapen: korter; handel
lend. Aanvoer welde- en zuig-
ts ruimer- handel: redelijk;
loger. Prijzen kalf- en melk-
>rige week; handel: zeer stil;
anderd. Aanvóer vare koeien:
el; tamelijk; prijzen: stabiel,
rzen en pinken: |ets niimer,
prijshoudend.
baandag 19 Juni Aangevoerd
koe Jen en ossen 419; nuchtere
rarkens 401.
te koeien le kw 265—273. k
3e kw 215-245; Varkens (le-
kw 157, 2e kw. 155. Sa kw.
mts per kg
i: aanvoer als vorige week,
prijzen onveranderd; Varkens
aanvoer groter, handel vlot,
ïger; enkele boven notering.
Voor het raadhuis van Oud-Vossemeer
poseerde mevr. Roosevelt met haar
gevolg temidden van een dertigtal per
sonen, die de geslachtsnaam Roosevelt
dragen.
Door de brand in hotel Je Malntiendrai
ia Muiderberg thana beroofd van het enige
gebouw, waar het verenigingsleven van
dit stadje onderdak had gevonden. In de
feestzalen werden toneelvoorstellingen ge
geven, bruiloften gevierd en vergaderin
gen gehouden.
Dinsdagmiddag, even na twaalf uur,
ontdekte een dame, die op het terras van
het hotel zat, dat uit de bovenverdieping
van het hotel rookwolken naar buiten
sloegen. De kellner waarschuwde de echt
genote van de hotelhouder, die naar boven
snelde, doch halverwege moest terugke
ren, omdat de vlammen haar reeds tege
moet sloegen.
De brandweer van
dig ter plaatse, do<
richten. De b*
om assistentie
blusslngswerk
heeft het vuur met
Dank zij de hulp
veel van de inb~-
dieping worden
venetage is vrij'.
o.a. de bezittingen
onder een bedrag s
De eigena
geleden de
branded
Al veertien dagen wordt te Djakarta
beraadslaagd over de uitvoering van het
besluit tot vorming van de eenheidsstaat,
maar van zeer goed ingelichte zijde ver
nam de correspondent van het A.N.P.,
dat er geen noemenswaardige vorderingen
zijn gemaakt, aangezien de Djokjase leden
van de gemende commissie op alle punten
hun wil trachten door te zetten, waartegen
de vertegenwoordigers van de Ver. Staten
van Indonesië zich verweren. Deze laat-
sten zijn ervan overtuigd, dat de eenheids
staat naar Djokjase opvattingen naar alle
waarschijnlijkheid Indonesië in de armen
van het communisme zou werpen. WeHs-
waar heeft Hatta aangekondigd. dat de
besprekingen begin Juli zullen zijn vol
tooid, maar waarnemers achten dit niet
waarschijnlijk, tenzij de V S.I. zou capitu
leren vopr de Djokjase aandrang.
De correspondent van het A.N
Stateerde te Djokja, dat men aldaar i
de eenheidsstaat een kabinet wenst, w.
van het Djokjase kabinet de kern
vormen. Men wil ook de wetgeving
de Djokjase deelstaat aangenomen zien
geldend voor de nieuwe eenheidsstaat
dus dit blad, „de mogelijkheid van sabo
tage onderzoeken".
De Daily Graphic meldt verder
nog, dat mannen van „M.I. 5", de in
lichtingendienst van het Britse leger, een
onderzoek zullen instellen in dat gedeelte
van de Londense haven, waar de Indian
Enterprise zijn lading aan boord heeft ge
nomen. Volgens het blad werkt M.I. 5,
geholpen door een speciale afdeling van
Scotland Yard, onder hoogspanning bij het
opsporen van „gevaarlijke, fanatieke com
munisten”. Men is in Engeland van me
ning dat zich in de afgelopen maanden
te veel ongelukken hebben voorgedaan,
om deze zonder meer als „noodlottige,
doch toevallige gebeurtenissen" te kunnen
beschouwen.
Aan boord van de Nieuw Amsterdam,
die Dinsdagmiddag naar New York ver
trok, vertelde de Nederlandse ambassa
deur in Canada, de heer A. H. J. Lo-
vink, dat hij gedurende zijn verblijf in
Nederland ten volle had kunnen genieten
van het voorrecht om als Nederlander
tussen Nederlanders te kunnen zijn. Hij
had gedurende de laatste, maanden met
zijn gezin een bezoek gebracht aan alle
provincies van ons land. De heer Lovtok
vertelde verder, dat hij zich, zoveel als
binnen dit korte tijdsbestek mogelijk was,
op de hoogte had gesteld van de Neder
landse industrie en de landbouw, wier
ondernemingsgeest en durf hij prees en
de nieuwe ambassadeur gewaagde van de
grote dankbaarheid jegens allen, die hem
in hun bedrijven zo gastvrij ontvangen
hadden. Tenslotte verklaarde de heer Lo-
vink, dat hij enerzijds zijn eigen land met
een bezwaard hart "erlaat. maar ander
zijds met een licht hart vertrekt, omdat
hij naar het land gaat, dat Nederland zo
na staat, zowel in het verleden het he
den, als in de toekomst.
Ook de Eerste Kamer heeft gisteren
haar instemming betuigd met de schen
king van een schilderij van Meindert
Hobbema aan Canada als dank van het
Nederlandse volk voor het aandeel van
Canada in de bevrijding- van Nederland
en voor de verleende gar/vrijheld aan het
prinselijk gezin. De heer A n e m a (AR)
vertolkte de gevoelens van de Kamer, die
de rede onderstreepte met applaus. Moge
het volk van Canada, aldus de heer
Anema. dit schilderij, dat vtfh een zeld
zame betekenis er daarom een werkelijk
offer is, aanvaarden als een symbool
onze diepe erkentelijkheid.
Evenals in de Tweede Kamer stond
in de Eerste het schilderij met de t
watermolens in de zaal opgestelc.
dat de voorzitter, professor Kranenburg,
in de avondauttlng niet aanwezig kon zijn,
leidde de 78-jarige heer Anema de ver
gadering. maar toen hij het woord moest
voeren, stond hij vervolgens even de voor
zittershamer af aan de volgende maand
72-jarige professor Woltjer.
Het doel van Nederland is de bevolking
van Nieuw-Guinea tot ontwikkeling en
staatkundige rijpheid te brengen om dan
over eigen lot te kunnen beschikken. In
dien het aansluiting wenst bij Indonesië,
zal Nederland daartegen geen bezwaar
hebben, evenmin indien Nieuw-Goinea
onder Nederlands gezag wil blijven of een
zelfstandige staat wil worden. In volko
men vrijheid zal Nieuw-Guinea zijn
status moeten kunnen bepalen. Da
niet het geval zijn indien Nie
nu leeds onder souvereiniteit
nesië zou komen.
De mededelingen van minister v. Maar-
seveen waren zeker (ook voor het bui
tenland) bedoeld als een antwoord op de
herhaalde, hardnekkige uitlatingen van de
laatste tijd van Soekarno en de verkla
ring terzake van Pandit Nehroe, de mi
nister-president van India (het vroegere
Brits-Indië). J
Zoals bekend is een Nederlands-Indone-
sische commissie bezig met de voorberei
ding van de onderhandelingen over
Nieuw-Guinea omdat aan het slot van de
Ronde Tafel Conferentie is overeengeko
men, dat vóór 1 Januari 1951 over de
status van Nieuw-Guinea een beslissing
zal worden genomen. Minister v. Maarse-
veen heeft de Eerste Kamer nog eens ver
zekerd, dat het rapport van deze com
missie ter kennis zal worden gebracht
van de beide Kamers der Staten-Generaal,
vergezeld van een verklaring der rege
ring, dat zij bereid is over dit rapport met
d® Kamers van gedachten te wisselen De
onderhandelingen met Indonesië over
Nieuw-Guinea.zullen dus niet aanvangen
vóór dat het parlement zijn standpunt
heeff kunnen kenbaar maken.
ir in staat zijn, niettemin deel te hebben aan het
raak werd de zitting tot heden verdaagd.
ontwerpverdrag voor het boven-nationale
orgaan in te dienen en niet eerst over te
gaan tot de besprekingen van de bijzon
derheden van het plan zelf, dat het do
cument. dat zij over enkele dagen wilden
presenteren, slechts „een werk-ontwerp"
was, waar de Fransen zelf zich niet aan
gebonden achten.
De Britse oppositie legt zich nog niet
neer bij het feit, dat Engeland niet aan
de conferentie deelneemt. Churchill beeft
met een aantal leiders van de liberale
partij in het Engelse Lagerhuis een motie
ingediend, waarin de Engelse regering
verzocht wordt, alsnog deel te nemen
aan deze besprekingen. Op dezelfde voor
waarden als die van de Nederlandse re
gering, namelijk, dat de vrijheid tot
zelfstandig handelen voorbehouden wordt,
indien het plan onuitvoerbaar wordt be
vonden.
Dit was de eerste motie, die de stem
kreeg van aUe leden van de oppo
sitie. namelijk de conservatieven, te
zamen met de negen liberale af
gevaardigden en de nationale liberalen,
die gewoonlijk medestanders van de
conservatieven zijn. De motie houdt de
ernstigste bedreiging van de Labour-partij
sinds de verkiezingen in Februari in.
Men acht bet niet aannemelijk, dat de
Labour-regering van haar koers zal af
wijken. Er bestaat echter een mogelijk
heid, dat er op enkele punten verdeeld
heid bij de Labour-afgevaardigden aan de
dag zal treden. Zij zal de basis vormen
voor het debat over het plan-Schuman in
het Lagerhuis op Maandag aanstaande.
Naar verluidt heeft de Labour-fractie
besloten op de bespreking, welke zij
heden zal houden, de kwestie van het
plan-Schuman aan de orde te stellen en
niet, zoals eerder was bepaald, zekere
koloniale aangelegenheden.
VrUwel uit iedere woning van de ge
meente wapperde de Nederlandse drie
kleur. De mensen waren op hun Zondags
gekleed en overal zag men opgewekte
K Van het eeuwenoude huls der Ambachts.
heerlijkheid, thans gemeentehuis wapper
de de Nederlandse vlag en deze werd
weer geflankeerd door de Amerikaanse
vlag en het provinciale dundoek.
Het eerste bezoek gold Huize Roosevelt,
waar mevr. Roosevelt werd ontvangen
door de bewoners, dr en mevr. Jekel.
Mevrouw Jekel, in de oude Thoolse dracht
bood haar Zeeuwse „babbelaars" aan en
Zeeuwse klompjes, waarna men naar het
gemeentehuis ging.
Hier tverd mevrouw Roosevelt toege
sproken door de burgemeester van Oud-
Vossemeer en de burgemeester van
Schoondijke. de heer F. A. van Roosevelt.
Laatstgenoemde overhandigde haar een
plattegrond van Oud-Vossemeer.
De burgemeester van Oud-Vossemeer
overhandigde de hoge gast een Zeeuwse
pop in Thoolse klederdracht, vervaar
digd door mevr. Jekel van Huize Roose
velt. eh een foto-elbum. waarin alle be-
ven MOLEN is een werktuig. Zo nu en
dan is het nuttig daaraan te herinne
ren wanneer er plotseling weer onrust
ontstaat, omdat er molens met ondergang
worden bedreigd.
Onze voorouders, die in sommige dingen
zeer gewiekst waren, hebben molens ge
bouwd bij duizendtallen om koren te
malen, om hout te zagen, olie te slaan en
vooral om hun polders droog te houden.
Toen de stoomgemalen ontstonden, die dat
polderwater veel goedkoper uitsloegen,
braken zij zonder hartzeer hun molens af.
Tot.... de molens, evenals nu de trek
paarden, de zeilschepen en zoveel andere
dingen vrij zeldzaam werden. Dat gebeur
de in dezelfde tijd, dat de vreemdelingen
industrie opkwam, waaruit volgt, dat er
zich ook een souvenir-industrie ontwik
kelde en de zonderlingste combinaties
met molens ontstonden, als klompjes met
molens, theelepeltjes, schenkkurken en
wat al niet, terwijl prentbriefkaarten en
allerlei liedjes de molens verheerlijkten.
Er ontstond een zeer nuttige vereniging,
”v' De Hollandse Molen, die voor allerlei
hanW: M bedreigde molens in het krijt trad en
graskF'JgSKnenige afbraak van een molen wist te
nlul ^^f^voorkomen. Dit ten behoeve van het
e kalve- 1 Hollandse landschap en tot behoud van
iets wat men is gaan rekenen tot het
volkseigene.
Maar al hët molenwater wast niet
ai, dat de poldermolen is gebouwd om
water te malen en dat geen haar op het
hoofd van een waterschapsbestuurder er
ooit aan dacht idylles en landschapschoon
te scheppen. Zij moesten het water kwijt,
liefst zo goedkoop mogelijk. Omdat stoom-,
electrische- en dieselgemalen dat goed
koop doen, willen de waterschappen nu
veel liever zulke gemalen met machinisten
inplaats van molenaars. Altijd zekerheid,
dat de polder op peil is. Geen ellende,
omdat de wind uitblijft. Er waren wel be
sturen, die ook wat aardigheid in molens
kregen. Zij hebben soms belangrijke of
fers gebracht om hun molens te hand
haven. Maar deze uitzonderingen beves
tigen de regel.
Vooral moet men bij deze kwestie niet
vergeten, dat de sociale wetten, zowel de
koren- als de poldermolens, de das om
hebben gedaan. De ouderwetse molenaar
maalde als er wind was. Was er veel
water, nadat het lang stil was geweest,
dan maalde hij bij goede wind soms dagen
achtereen. De wind doet niet aan acht-
urendag en zo, de moderne molenaar ech
ter wel, en daarin kan men de bron van
veel conflicten zoeken. Bij het bekende
waterschap De Overwaard, dat bij de
Kinderdijk evenal* het waterschap De
Nederwaard de beroemde rijen wind
molens heeft staan, heeft men nu ook
de molenaars ontslag aangezegd. De alge
mene vergadering heeft in Mei besloten
de molens stop te zetten, met 27 tegen 3
stemmen. De meerderh'eid ie de windbe-
maiïng beu. Reeds enige tijd Had men dri»
molens stil gezet. Na de oorlog had het
waterschap drie knapen van Amerikaanse
pompen gekocht, plus drie motoren en
kabels. De ingelanden wilden een elec-
trisch gemaal. Een ton hebben ze al in het
materiaal gestoken. De vergunning van
Gedeputeerde Staten om het gemaal te
bouwen is tot nog toe uitgebleven. De
overheid is dol op molens. De overheid
ziet drommels goed in, dat de molens
een schitterend lokmiddel zijn voor onze
vreemdelingenindustrie.
We kunnen toch moeilijk mooie molens op
onze affiches voor het buitenland tekenen,
ils wij ze hier laten afdanken en verwor
den.
Natuurlijk is er al eindeloos over de
kwestie onderhandeld. Want het gaat om
gemeenschapsbelangen: het water moet
weg, met veel of met weinig wind en men
wil de vreemdelingen ook graag te vriend
houden. Molens, dj» niet meer malen, zijn
gauw onbruikbaar. Het zou nu al ongeveer
ƒ30.000 kosten om de molens van De
Overwaard in orde te brengen. Als men
dat geld er weer in steekt en men bouwt
een gemaal met één electrische pomp, dan
zou volgens de normale berekening de
exploitatie per
kosten, dan bij
bemaling. Gaat men
rekenen, dan is het
ongeveer 9000
Daarvan wil de j
Tekening nemen,
thuis, als het nu i
passen. Geen dt
wijze van spreket
laten vallen. De pol<
'echter om voor het
anderen zoveel
kubieke uitgeslaj
is. En al
(Van onze parlementaire redacteur)
Minister v. Maarseveen heeft gistermiddag in de Eerste Kamer nog eens ver
klaard dat de Nederlandse regering onveranderlijk op het standpunt staat, dat
Nieuw-Guinea ook na afloop van dit jaar onder Nederlandse souvereiniteit be
hoort te blijven. Deze opvatting is gebaseerd op het belang en de wens van de
bevolking van Nieuw-Guinea. Nederland heeft tot taak Nieuw-Guinea
wikkeling te brengen. In de eerste plaats behoort de bevolking te wordt
beurd uit het primitieve stadium van beschaving. Naarmate de bevolkü
wikkeling komt, zal met kans op welslagen de economische oi.t
het land ter hand kunnen worden genomen. Daarvoor is een wele”-”"”'
bereiding nodig. Overhaasting zou slechts kunnen Sv.
strekt niet bij machte deze taak van Nederland
v. Maarseveen. Indonesië heeft voor de ontwU»^
Nieuw-Guinea onvoldoende onderwijskrachten, het
en hetzelfde geldt voor technici. Indien de zoi
Guinea op Indonesië zou worden gelegd,
Irianen. Naar menselijke berekening zou
ontwikkeling van Nieuw-Guinea voor lai
van Indonesië is niet voldoende.
In z(jn toespraak tot Koningin en Prins
wees de Commissaris der Koningin er op,
dat de Groningers de naam hebben, nuch
tere en rustige lieden te «Un. HU sprak
daarbU echter ook de hoop uit, dat de bei
de gasten tijdens nun bezoek zou blijken,
welke een warm hart men hun in deze
provincie toedraagt.
Wat de stad Groningen betreft: r
zai dat na gisteren nog in twUfel
trekken. Een overvolle stad gat uit
haar sympathie en wist daarbU
feesttoon te treffen.
Na de stemmige ontvangst door de
Koninklijke Liedertafel op het station,
klonk Koningin en Prins op het stations
plein al dra een jubel tegen uit duizenden
kindermonden, overgenomen door hen. die
zich op het verbindingskanaal in gepa-
voiseerde scheepjes en kano’s bevonden,
en vervolgens door de dichtopeengepakte
duizenden, die zich straat-ih straat-uit
langs de route hadden opgesteld. Het was
een feestelijke intocht en een fraai
schouwspel tevens: de Koninglp en de
Prins in de open, met vier paarden be
spannen, calèche met rode bekleding, de
rijknechts in hun gala-uniformen, de rij
tuigen met autoriteiten het geleide van
bereden politie, en dat geheel, beschenen
door een stralende Junizon, rijdend door
bevlagde straten, langs vrolijke, wuivende,
opgetogen mensen.
En in de rijen der toeschouwers kwam
men niet uitgepraat over de vriéndelijke
verschijning van de Koningin di§ ditmaal
een brede donkere hoed'droeg met opge
slagen rand.
Zo ging het eerst naar de
toonsteHing in de Harmonie,
gangen bakkersgezellen. L,
stonden opgesteld, die met
beukenbladeren en krakelingen
sen van deeg een smaakvolle
hadden aangebracht. Daarna
naar het Koninklijk Instituut voor
stommen waar men het cordon 1
en ten slotte dicht opeen gepal
tegen de calèche stond. Vervolger
het gemeentemuseum bezocht en
reed de stoet naar het gouvernementsge
bouw.
Het leek wel of het weer rekening had
gehouden met het programma. Want
nauwelijks waren de Koningin en de
Prins afgestapt bij de woning van de
Commissaris der Koningin in de Quintus-
hagen—Don Cockel]
sen gevecht ovet acht
Kt vo^r dte^e^
Wapens naar West-Europa. In
van de komende dertig dagen zulle
dan honderdduizend ton Ame.
wapens naar West-Europa worden
den om de mlHUire verdediging
landen van het Noord-Atlantische
te versterken
De Paus moet, op advies van zijn arts,
het aantal audiënties, dat hij per dag houdt,
verminderen.
>mp,
ning
om de
•de te brt
in steekt
één electri
normale ---
jaar toch nog 11.000 meer
uitsluitend electrische
'■’■'n het heel scherp be-
nadelig verschil tot
omlaag te schroeven,
provincie 15V» voor haar
Maar niemand geeft
gaat om de rest bij te
lepartement wil er bij
;n een dienstauto voor
Iders vertikken het
t mooie gezicht van
cent meer per duizend
igen meter te betalen, dan
ig is. En al wès het even duur, zij
len van die molens af.
Ziedaar de kwestie, zoals zij zich tel
kens op allerlei plaatsen voor doét. Hier
spreekt het bijzonder aan, omdat het gaat
om het beroemdste en meest gefotogra
feerde molencomplex van ons land. Kijker
zelf zou het ook ten zeerste betreuren als
deze molens moesten ondergaan. Ze zijn
mooi, maar ze zijn duur. Men kan echter
moeilijk van een waterschap vergen
extra kosten te betalen voor landschap-
«choon. WH men de molens als monument
handhaven terwille van sommige belang
hebbenden, dan zullen óf deze industrieën,
of de gemeenschap het moeten betalen.
De belangstelling schijnt echter veel ge
ringer te zijn dan wij denken. De
i,fabriek” (d.t. de technisch ambtenaar)
van de waard, heeft pas verleden jaar
na 26 dienstjaren eens meegemaakt, dat
een paar jongelui, de rugzakken aange-
gesp, kwamen vragen of zij het molen
pad op mochten. Autobussen staan soms
twee minuten bij het waardhuis stil en
brommen weer verder.
Er kan natuurlijk sprake zijn van een
defeneiebelang. In de oorlog was men
blij met deze molens. Natuurlijk. Toen is
Kijker verscheidene malen in het prach
tige waardhuis geweest om van de molens
te vertellen. Kijker rekent de fabriek tot
goede bekenden. De fabriek komt zelf
een molenmakersgeslacht. HU houdt
van molens. Maar hij is technisch advi-
«eur, zegt hij, en hij kan geen wit zwart
noemen. De molen is duurder, ook al past
men stroomlijnwieken enz. toe.
En dan te weten, dat er voor de wind-
molens toch een grote toekomst schijnt
re zijn weggelegd, en dat de grote plan
nenmakers die tientallen jaren vooruit
ten, al bezig zijn met nauwkeurige
windmetingen. Want er zal waarschijnlijk
£en tijd komen, dat wij de windkracht
n°dig hebben. Maar dat worden héél
andere molens. En die machines van
omstreeks 2000 zullen we niet nabootsen
®P theelepels en schenkkurken.
KIJKER.