T Druïden en Barden Men kent de Russische uraniumgebieden Koninklijke Landmacht contra Papoeadorp r Mao is bezadigd optimistisch éi OVER PRIESTERS EN ZANGERS: Muziek en geneeskunde „DA's GOED VOOR DE ZENUWEN EPOS VAN HEMINGWAY MET INGRID „Voor wie de klok litidt" Een moderne Romeo en Julia Economie en Financiën VROUWEN IN HET ZONNETJE „De grote samenzwering" van Dréville IN DE DWAALTUIN DER VROUWENTITELS Voetbal op Nieuw-Guinea r' Geen totalitair regiem Samenwerking in de baksteenindustrie OUDE ENCYCLOPAEDIE BRACHT LICHT Tasjkent centrum van atoomindustrie Lesvliegtuigen van Fokker voor het leger Russische logica l Grensincident tussen Egypte en Israël JNog geen troepen naar de Zuid-Molukken Lakenbprg wordt prof Derde overwinnitig van Roks in zeven dagen DINSDAG 4 JULI 1950. PAGINA T\E DRUÏDEN waren eertijds In het bezit van een veelomvattende kennis der mysteriën, speciaal legden zij zich er op toe te bestuderen welke samenhang er bestond tussen de mensen en de natuur, de kosmos. Toen de Romeinen van de Kelten, die in Gallië en Brittannië woOnden. een en ander hoorden over de kunde de Druïden, begonnen zij steeds meer te schrijven over de merkwaardige macht en de enorme kennis dezer priesters van het Keltische volk. In zijn „Gallische oorlog" schildert Julius Caesar het doen en laten der Druïden als volgt: „Zij nemen geen deel aan de strijd en men beweert dat zij een groot aantal wijze spreuken kennen. Meer dan twintig jaa$ blijven zij werkzaarp. 7.ij beschouwen het als verkeerd dergelijke spreuken op papier te zetten, overigens schrijven zij allerlei bijzonderheden op betreffende het openbare en particuliere leven, waarbij zij gebruik maken van Griekse lettertekens. Het komt mij voor, dat zij zo handelen om twee redenen, zij willen hun leer niet openbaar makep en ook willen zij hun leerlingen, door een te sterk vertrouwen op het geschreven woord, niet beroven van hun geheugen. Voor alles willen zij do mensen er van overtuigen dat de zielen niet sterven, maar de dood van een mens overgaan in andere mensen. Daarom sporen zij hun 'volgelingen aan tot dapperheid en ver achten zij de vrees voor de dood. Veel leren zij over de sterren en hun bewe gingen. over de grootte der wereld en de delen der aarde, over het wezen der pa tuur en over de macht der onsterfelijke goden. Zij spreken daarover en leveren hun kennis mondeling over aan de jeugd". De Romeinse geschiedschrijvers tekenen ons de Druïden als priesters, profeten, magiërs en ook als geneesheren, en Plinius verzekert in zijn Geschiedenis der Natuur, dat zij ook als geneesheer be paalde priesterlijke handelingen verricht ten. Veel vertelt hij over de genees krachten. waarover de Druïden beschik ten. Hij zegt: De betekenis van de maretak TVriETS IS DE DRUÏDEN HEILIGER 5V" dan de maretak (mistletoe) en de boom waarop zij groeit, vooral wanneer deze boom een eik is. Zij kiezen de eiken- bossen als hun heilige plaatsen, geen offér brengen zij of er komt eikenloof bij te pas, waarom men hen Druïden (afgeleid van het Griekse woord Drys. dat eik be tekent) noemt. Zij geloven, dat de maretak uit de hemel naar de aarde wordt ge stuurd en beschouwen dit als een teken, dat de boom door de hemelingen zelf is uitgekozen. Vindt men een maretak dan ypordt deze door haar hemelse afkomst een voorwerp van verering en aan bidding". Pliniup vertelt verder, dat de Druïden de maretakken op bepaalde dagen, samen hangend met het rhythme van de maan, op plechtige wijze van de bomen nemen, dat zij daarbij jyvee witte stieren offeren, dat de priester met een gouden sikkel de maretakken afsnijdt en opvangt in een witte schaal. De maretak werd door hen als geneesmiddel bij vele ziekten gebruikt, daar deze plant grote geneeskracht heeft op velerlei gebied. De maretak is eigenlijk een vreemdeling op aarde. Ze wortelt niet in de aarde en de beweeglijkheid van haar bladeren, die zij nu eens naar de ene, dan weer naar de andere kant wendt, verraadt de in vloed van planetaire krachten. De mare tak ontvlucht het licht en ook wat daar in als warmte) werkzaam is. Zij behoeft niet in het duister der aarde te kiemen. In wezen keert zij zich af van de aarde en van de zon. Daardoor komt haar oer oude verhouding tot de maan tot uiting. Dit alles wisten de Druïden, want zij kenden nog de planetaire krachten, die scheppend in de planten werken. Van daar dat zij de planten als geneesmid delen konden gebruiken. In de maretak voeren licht en duister nis een geheel andere strijd dan in alle andere planten. De maretak bloeit des winters, wanneer in de overige planten wereld alle leven is geweken. Zij wil niets te doen hebben met de zonnekrachten. Daarom was het mogelijk, zoals de oude sage meldt, dat Loki van haar takken de pijl kon snijden, die de zonnegod Balder doodde Takken van andere planten had den dit nooit gekund, daar zij Balder trouw gezworen hadden. Eeredienst voor de zon IN HUN ZONNETEMPELS bestudeerden de Druïden de loop der zon door de Dierenriem. In de z.g. cromlechs, uitge holde stenenbeelden, gaven zij zich ge heel over aan het religieus beleven van de geweldige tegenstellingen tussen licht en duisternis. De Romeinen beweerden daarom dat de Druïden afstamden van Apollo, de god van het licht. Bij Stonecheöge in de buurt van Salis bury in Engeland stond het grootste Druïden-heiligdom, dat wij kennen. Vol gens een oude sage zou deze tempel door de tovenaar en bard Merlin van Ierland naar Wales zijn overgebracht. De verering van de zon en het verbon den zijn met de aardse krachten, die de Druïden kenmerkten, komt in alle ge bruiken van het Keltische volk tot uiting en veel is daardoor verklaarbaar. De Gal liërs b.v. geloofden dat de duisternis was voorafgegaan aan het licht, dat zij zelf uit de duistere schoot der aarde waren ontstaan. Men dacht dus zuiver aards. In Wales, Schotland en Ierland vindt men de overblijfselen van de Druïdencultus, een eredienst voor de zon, die men trouwens overal aantreft, waar de Kelten hun invloed hebben uitge oefend. Stonehenge is het grote gedenk teken van deze zonne-eredienst. De god, die er vereerd werd, noemde men nu eens Apollo, dan weer Belus. Hij is de god Bal der Chaldeeërs. Belinus heet ook nog een mythologische koning, die Brittannië een soort van goudén eeuw heeft doen be leven. Hij wordt ons geschilderd als een zonneheld. Trouwens de oorspronkelijke naam van het eiland Brittannië is Vel ynys, d.w.z. eiland van Bel. In een Kel tische sage heet de grondvester van het Druïdendom Belenydd of Plenydd. Merkwaardig was de verering van een Balder-achtig wezen, ons afgeschilderd als leider der Kelten en wijs wetgever, schepper van de leer en gebrniken der barden (zangers). Het is Hu of Hy, de Machtige. Men vereerde hem in het cen trum van het vóór-christelijke Druïden- dom op het eiland Mona (thans Man of Anglesea). Mona werd in 59 ne Chistus door het leger van de Romeinse keizer Claudius op gruwelijke wijze verwoest. Overal in het Westen hebben de Romeinen hun gezag gevestigd op de ruïnes van de verwoeste Keltische mysteriën. De ver overing van Gallië door Caesar geeft er een afschrikwekkend voorbeeld van. Het heiligdom op Jona "OET EILAND JONA heet ook Hu of Hy Jtl natr de verering van het genoemde Balder-achtige wezen. Het is één der tus sen Ierland en Schotland gelegen Hebri- den en later werd dit eiland het «entrun» van het door Columbanus uit Ierland in gevoerde Ierse Christendom. Met Hu. in wezen een deel van zijn wezen, treedt de vrouwelijke godheid Ceridwen, een godin, die herinnert aan Ceres of Derrteter, op. Zij is een maangodin. Haar dochter is Crairwy. de Keltische Proserpina. In de zangen der Barden is steeds weer Sprake van deze godheden. Zoals bij de Grieken de bovenaardse Apollo staat tegenover de aardse Dyonisos, staat hier Hu tegenover Ceridwen. Ook op ander terrein is er overeenkomst tussen Apollo en Hu. Apollo was ook de god der muziek, hij heeft een lier in zijn hand. Hij is de grondvester der muzikale cultuur, die zich over geheel Noord- en West Europa heeft uitgebreid. De zonne god is tegelijk de god der muziek. In het leven der oude Keltische bevol king van Brittannië heeft de muziek een grote rol gespeeld, men denke aan de Bar den dichters en zangers die in hun zangen de wonderlijke fei,ten uit het leven van goden en manen voor het nageslacht bewaard hebben. Zij begeleidden zichzelf bij het zingen of voordragen op de harp of op de Keltische lier. Tot in de 12de eeuw hebben de Barden een soort van orde gevormd, die volgens bepaalde regels en door een nauwkeurig vastgestelde scho- 1 ling de oude dichterlijk-muzikale kunst bewaarde. De Barden: zangers en musici ÜET MUZIKALE LEVEN stond in Brit- tannië op een zeer hoog peil. Giraldus Cambrensis, die pns het oude Wales uit voerig beschrijft, zegt dat niet slechts de Barden de muziek beoefenden, maar dat in elk huis van 's morgens vroeg tot s avonds laat de harp weerklonk. De Bar den kenden twee dozijn rhythmen, aan welker wetten men zich streng moest hou den. Het overtreden ervan was esp mis daad en werd streng gestraft. De toon ladders, de toonsoorten, de maat, enz., wa ren nauwkeurig vastgesteld. Kinderen leerden reeds op jeugdige leeftijd zingen. Cambrensis zegt, dat er zoveel individuele stemmen waren als er mensen wareq, zij zongen in koren, doch zowel rhythmen als stemmen klonken volkomen harmonisch. De Barden stonden in hoog aanzjen, zij gaven de vorsten als vrienden raad en leerden hen wijsheid. De Barden streefden drie doelen na: Hervorming van zeden en gewoonten; verzekering van de vrede ert de verheerlijking van dit alles. De wijs heid der Barden blijkt uit de wijze spreu ken, die opgeschreven zijn en alle terrei nen des levens raken. Men noemt deze spreuken triaden. steeds bestaan zij uit drie delen. Zo zijn er drie vormen van wijsheid: Wijsheid met betrekking tot God, wijsheid met betrekking tpt de medemen sen en wijsheid met betrekking tot zich zelf. Bekend zijn triaden op het gebied der kunst, op de sociale verhoudingen, kortom op vrijwel elk terrein. De scholing als Bard kende drie klassen: leerling, candidaat en Bard. In scholen werd eerst de taal en de verskunst ge leerd, dan de metriek en de zangkunst, ten slotte konden de leerlingen de meester titel verwerven door het houden van open bare disputen en zangwedstrijden. Na drie leerjaren werd men een Druïde-Bard met de tekenen van zijn vak: de bijl en de gouden kogel. Men kende drie soorten musici: Harp spelers; hen die de erwt bespeelden, een eigenaardig op een lier gelijkend instru ment, en de zangers. Wat een Bard op school had geleerd mocht hij niet aan anderen verraden. De Barden hadden veel gezag in het ge hele land. zij moesten zorgen voor het handhaven van de vrede. Door hen is de gehele sagenkring rond koning Arthur De tijd, die aan de verkiezingen in Aus tralië voorafgaat, is er een'van gezellig heid en vrolijkheid. Geen felle verkie zingscampagnes maar opvallende recla mestunts. die de aandacht op de candi- daten vestigen. Hier ziet U de socialist ..Happy Harry" Smith die op stelten lopend reclame maakt voor zijn vriend Bob Mutton (de kleine man naast hem), liberaal candidüat voor Paddington, een voorstad van Sydney. In het Changi- kamp bij Singapore hadden ..Happy Har ry" Smith, de clown van het kamp. en Bob Mutton elkaar leren kennen. Voor appy Harry gaat vriendschap boven po litieke verschillen, en zo besloot hij op zijn manier reclame te maken voor zijn- vriend Bob. wijd en zijd verbreid. De ridders van ko ning Arthur waren zelf Barden. Taliesin, Llywarch Hen en Merlin VAN DRIE GROT*E BARDEN wordt ver teld dat zij vele eeuwen na Christus hebben geleefd. Het zijn Taliesin (de stra lende ster), Llywarch Hen en Merlin. De titel van Taliesin luidde: de overste der Barden, profeet en Druïde van het Westen. Hij leefde in de tijd van koning Arthur en vele gezangen van hem zijn bewaard ge bleven. Zo heeft hij wonderschone hvmnen op de zon geschreven. Hij schijnt zelf reeds een Christelijke Bard te zijn geweest, want het Bardendom gaat later deels in het Christendom over en sluit zieh aan bij de door Columbanus in het leven geroepen kloosterorden. Als laatste der Barden wordt Merlin ge schilderd. Het muzikale-Apollonische. dat de Barden-cultuur kenmerkte verbindt zich in hem met dat wat een tovenaar ?igen is. Men spreekt dan ook van de tove naar en Bard Merlin. Volgens de sage is hij de zoon van een jonkvrouw en een duivel, Merlin wordt ook als geneesheer voorgesteld, die veie geneeskrachtige krui den, o.a de maretak, bezit. Merlin bezat weer de geneeskrachten, die samenhangen met een diepgaande kennis van mineralen, planten en dieren, vergiften en ook van het wezen der metalen en alle geheimen der natuur. Het merkwaardige Bardendom, dat zo nauw verbonden is met de Keltische bevol king van Brittannië, Schotland en Ierland, dat zich voortzet in de liederen van Ossian, welke grote invloed hebben uitgeoefend op het geestelijke leven in Midden Europa (Herder, Goethe e.a.). staat in nauwe re latie met de helende krachten der natuur. En zoals in het oude Griekenland de ge neeskracht uitging van de muziek van Apollo, wiens zoon Asklepios was. zien wija In Noord- en West Europa in vroeger tij den hetzelfde bij de Druïden en Barden. Ons korte verhaal „Nee", zei de kruidenier, „deze keer beslist niet. De zaken zijn kapot. De mensen hebben hier geen geld mee*. Toen alles nog op de bon was ging 't beter. Toen kochten ze wat ze krijgen konden. Maar nuneen. 't is kapotte boel". Er kwam een juffrouw binnen met een kind. „Een pond suiker", bestelde ze. Het kind kreeg een paar snoepjes. „Daar gaat de winst", klaagde de kruidenier verder. „De suiker opschrijven en wat snoep goed toe. Da's dan ook het enige avon tuur dat je als kruidenier meemaakt. En vissen, 't Is één uur. Ik doe de kast op slot. We hebben onze vrije middag vandaag. En nou ga ik 's heerlijk vissen". „Da's nog goed voor de zenuwen ook", zei ik. Ik deed m'n actetas maar dicht. In lessen over verkoopkunde kunnen mooie dingen worden geleerd, die je onder alle omstandigheden kunt zeggen. Voor leder geval een ander smoesje. Maar als een winkelier in zo'n stemming is, verkoop je toch niets. We stonden al bij de deur, toen een heer haastig aan kwam stappen. „Is die wagen van u?" vroeg hij. „Jazeker", deed ik royaal, hoewel er geen schroef van mezelf bij was. „Toe", vroeg hij. „breng me even naar Slingedorp. Ik heb nogal haast, ziet u, en er is geen taxi te krij gen". „Wacht dan even", riep de kruide nier, die nu plotseling uit zijn indolente stemming los kwam, „ik moet daar nog een pakje bezorgen. Dan rij ik even met jullie mee. 't Is hoogstens een kwartier met de wagen". Nauwelijks waren we het dorp uit of er stond contróle langs de weg. De vreemdeling had tot op dat ogenblik steeds opgewekt het woord gevoerd. Ik wilde al vaart minderen om bij de politie te stoppen, toen hij kort beval: .Door rijden". „Waarom?" vroeg ik, terwijl ik het gaspedaal liet opkomen. „Doorrijden" siste hij tussen z'n tanden. En tegelijk haalde hij een revolver te voorschijn. „Ik schiet onherroepelijk als-, je stopt", dreigde hij. Automatisch gaf ik meer gas. Eén van de politiemannen holde naar een jeep, die daar langs de weg stond. De ander xwaaide wild met zijn handen. Met vol gas stoven we er langs. Mijn wagentje loopt best, daar niet van, maar het was toch een akelig benauwd idee met die politiejeep achter ons en die vent met een revolver op de achter bank. We floten door de bochten. Het koude zweet brak me uit. Als er plotseling iemand uit een zijweg kwam, moest er een ongeluk gebeifren. Ik schold mezelf een lafaard. Maar koud drukte de loop van de revolver in mijn nek. Ik keek in het «piegeltje. De jeep haalde langzaam in, „Harder!" beval de man. Maar ik koo niet harder. Voor ons etond een groepje mensen om een auto. „Als je remt. ben je er geweest", klonk het koud achter me. Ik toeterde uit alle macht. De mensen gingen wat opzij. Als een zucht schoten we door de opening. We naderden een overweg. Maar de bomen waren niet dicht. Met een wee gevoel in de maag wip ten we over de rail». De jeep was nu nog enkele tientallen meters achter ons Ik was de kruidenier met zijn boodschap helemaal vergoten. „Ze halen in. Je blijft er nooit voor", zei hij laconiek. „Hou je mond", beet de man hem toe. „Ik wil me d'r niet mee bemoeien, want •t laat mo hm* of so krijgen of atat". ging de kruidenier verder. „Maar je kunt er op rekenen dat in Slingedorp een stel letje politie langs de weg staat waar je van bibbert. Die lui hebben elkaar natuur lijk allang opgebeld". Ik keek weer in het spiegeltje. De jeep maakte aanstalten om naast ons te komen „Meer naar het midden", commandeerde de man. Zonder na te denken gehoorzaam de ik. Ik kreeg kramp in mijn nek van die revolver. „In „Slingedorp ben tocb d® pi*»ng" zeurde de kruidenier. „Bek dicht!" klonk het achter me. „Je moet ze laten inhalen. Als ze er naast zijn. schiet je een paar keer met dat ding op die jeep. Als we die lui kwijt zijn kun je wat verder op de bossen in gaan. Daar vinden ze je nooit", adviseerde de onver stoorbare kruidenier. „Dacht je dat ze niet terug schoten?" zei de man. Het bleef even stil. In de verte naderde een trailer. De jeep, die nu helemaal links van de weg lag. kroop weer achteT ons. „Als die vrachtauto voorbij is. vaart min deren". gelastte de man. We gierden langs de vrachtwagen. Toen minderde ik langzaam gas. Het naaldje van de snelheidsmeter bibberde langzaam te rug.... 110.... 100.... 90... Het leek een slakkengang. De man had het zijraampje opengedraaid. Hij hield nu de hand met de revolver voor de ope ning. Ik hoorde de motor van de jeep gon zen. Ik weet niet. welke gedachten toen door mijn hoofd flitsten. Het liefst had Ik de wagen tegen een boom te pletter ge reden. Het gonzen van de jeep werd luider. „Nu", dacht ik. ..nu moet 't gebeuren" Maar er gebeurde nog niets. De vierkante motorkap van de jeep kwam naast me. „Stop nou maar", zei de kruidenier be daard. Ik dacht dat de man gek was ge worden van spanning. Ik bleef het stuur vastklemmen, scherp luisterend naar het geluid van schoten, dat nu komen moest. „Stoppen!" riep de kruidenier. „Stop dan toch kerel!" Ik weet niet waarom ik het deed. maar werktuigelijk stuurde ik de wagen naar rechts. Met een schok stonden we «til. Ilc zag. hoe mijn handen beefden. Maar het was alsof het de handen van iemand anders waTen. De jeep stopte enkele meters voor ons. Ik keek om. Op de achterbank lag de vreemdeling. Zijn gezicht was eigenaardig verwrongen. Er sijpelde wat bloed uit zijn hoofd op de bekleding. De revolver was op de grond gevallen „Daar heb je lm". wees de kruidenier, toen de marechaussees bij ons waren. „Ik had z'n signalement toevallig vanmorgen voor de radio gehoord. Hij vroeg deze me neer, hem naar Slingedorp te brengen. Toen heb ik m'n vrouw jullie laten bellen en zelf ben ik maar meegegaan met een eindje ijzer in een pakje. Ik dacht, je kunt nooit weten waar het goed voor is. Ik heb 'm er een flinke tik mee op z'n hoofd gegeven. Ik hoop. dat-ie niet dood is". w „Geen eprake van", zei de politieman" hij zal er hoogstens een paar dagen hoofd pijn van hebben. En hoe gaat 't met u meneer? Al wat beter?" Ik geloof dat Ik er nogal wat bedremmeld bij atond. ..'t Gaat wel", zei ik „Je moest vanmiddag maar «pee gaan vissen", vond de kruidenier. JDa'a goed voor je zenu- De beroemde roman „Por whom the bell tolls" van Hemingway is zeer Indruk wekkend verfilmd Sam Wood, die In Holly wood al meermalen voor de moeilijke opgaaf stond om litterair werk van betekenis onder handen te nemen en daarmee een veeleisend publiek tevreden te stellen, of tenminste niet kregel te maken, trad deze keer niet alleen op als regisseur, maar ook als producer, en dus had hij meer macht dan anders om binnen het budget, dat hem ter beschikking stond, iets te maken dat respect afdwingt Hij koos om te beginnen zijn spelersmate riaal met zeer veel zorg. Enige concessies moest hij daarbij weliswaar doenWel licht had hij voor de vrouwelijke hoofdrol, het Jonge Spaanse meisje dat In een repu blikeinse partisanengroep terechtkomt en bij het opblazen van een strategisch belang rijke brug betrokken wordt, liever Ingrid Geen natie, die de klassieken zo ln ere houdt als Frankrijk, waar de belangstelling voor Molière nog altijd kan wedijveien met die voor Sartre, geen volk ook. dat zo gaarne een parallel in het heden trekt met diezelfde klassieken als het Franse Op het toneel is het bijvoorbeeld Anouilh. die veel vuldig teruggrijpt naar de Griekse drama turgen. om hun treurspelen te transponeien naar deze tijd Op het witte doek kunnen wij thans deze Franse filmweek zien, hoe Jacques Prévert, o.a. de auteur van het bekende pantomime-ballet Baptlste in „Les F.nfants du Paradis -. Shakespeare's onsterfelijke his torie van de geliefden van Verona in een geraffineerde simultaan-intrige herschept. André Cayatte maakte deze poëtische film die de beste tradities van Cocteau voortzet. Het verhaal speelt zich af in het hedendaag se Venetië en Verona, waar een film-équipe opnamen maakt van de klassieke Romeo en Julia Een jonge glasblazer (gave creatie van Serge Reggiani, die men zich zöl her inneren uit Carné s „Les Portes de la Nuit") en een meisje uit een gedegenereerde Ro meinse patriciërsfamilie fungeren als ..stand- in" voor de vertolkers van de titelrollen In de balconscène. onder,het gesputter van da koolspitslampen, groeit tussen hen een lief de. als Shakespeare in zijn drama beschrijft. Dan herhaalt zich deze geschiedenis van alle tijden, ook In dit na-oorlogse Italië, waarin een decadente, ex-fascistische pro cureur (laatste, grandioze rol van wijlen Louis Salou) als Julia's vader, een uit de oorlog met shock thuisgekomen broer (Mar cel Dalio) en een perfide verloofde, die de familie Maglia o iderhoudt (Pierre Brasseur) de moderne accenten zijn. De debutante Anouk Almée is fascinerend als de moderne Julia, die naast haar omgebracht» Romeo vrijwillig de dood ingaat. Vooruitgang bij Van Berkel's Patent (6 pet div.) In het verslag over het boekjaar 1949 van de Maatschappij Van Berkei's Patent N V. deelt de directie o.a. mede dat het bedrijf in Nederland een belangrijke vooruitgang toonde Productie en afteveringen van de fabriek te Rotterdam waren aanzienlijk hoger dan ln J»48. vrijwel geheel als gevolg van een stijging in de verkoop op de binnen landse markt, welke geruime tijd aan be perkingen onderhevig was geweest. De ex port handhaafde zich ongeveer op het peil van 1948 De gang van zaken bij de dochter maatschappijen was bevredigend. De winst van het bedrijf ln Nederland bedroeg 433.124 83 tegenover 235.319 05 in 1948. aan dividenden en intrest uit hoofde van belan gen bij buitenlandse dochtermaatschappijen en andere deelnemingen werd 851.807 88 ontvangen tegen 793.370.58 over 1948. In voerbeperkingen belemmerden de normale exportzaken van de fabrieken te Rotter dam en Brussel. In het laatst van het boek jaar hebben Engeland en Frankrijk de im port van Nederlandse weeg werk tulgen toe gelaten. De afnemende vraag op het bestaande hoge prijsniveau heeft de omzet ten van het bedrijf te Zürich doen teruglo pen Uiteindelijk maakten toch de financiële resultaten van het Zwitserse bedrijf een redelijk dividend mogelijk De fabriek in Engeland weikte gunstig. De verkoopmaat schappijen ln Zweden. Noorwegen en Dene marken hadden met invoermoeilijikheden te kampen, doch de dividenden konderf op het peil van 1948 worden gehandhaafd. De finan ciële uitkomsten van jtet Franse bedrijf wa ren bevredigend De maatschappijen in Spanje en Portugal hadden een voordelig saldo, hetgeen is aangewend tot versterking van haar positie. De Argentijnse doch ter- vennootschap leverde over het eerste boek jaar van 18 maanden gunstige financiële resultaten op. In Noord-Amerika Hepen de verkopen terug, terwijl scherpe concurrentie de prijzen deed afbrokkelen. De Winst- en Verliesrekening sluit ln ontvangsten en uitgaven met 1.288.173 67 Voorgesteld wordt een dividend uit te keren van 8'In de Stichting Pensioenfonds Be ambten te Rotterdam is 75.000 gestort Bergman niet gekozen, omdat zij met haar Zweedse teint, haar blauwe ogen en haar blonde haar allerminst een Spaanse lijkt, en bovendien iets te oud is voor de rol (Ingrid Bergman kan niet meer geloofwaardig ma ken, dat zij bij een zoen niet zou weten hoe zij met haar reus moet manoeuvreren), maar men vergeet heel gauw de bezwaren, omdat Sam Wood de actrice zeer voordelig in magnifieke close ups heeft laten uitko men Haar gelaatsexpressies zijn wonder baarlijk mooi van lijn. volkomen natuurlijk, nooil eén ogenblik geforceerd, en boelend steeds, hoewel een koele reserve nog net voorkomt dat men Innig ontroerd wordt Maar het meisje. Roberto's „rabbit", een kind eigenlijk nog. dat haar ouders voor haar ogen zag vermoorden en zich gesloten heeft voor de herinnering daaraan, de her innering ook aan geweld dat de bandieten van het fascistische régime haar lichamelijk hebben aangedaan, na de ..barbershop moét iets afwerends hebben. Subliem is de toon, waarin Ingrid Bergman, haar schroom overwinnend, van dat leed vertelt. Eveq is de film dan zelfs mooier dan het bpek, waar Ingrid zegt: „ik had óók dood willen gaan. maar het schieten was ppgehoucjen" De actrice maakt van dit ene zinnetje Iets onvergetelijks en JCiist dat ene alinnetje komt in het boek alleen maar in een nietszeggende vorm voor. Waar tegenover staat, dat de roman massa's geladen zinnen bevat, die in de film eenvoudig geen kèns kregen. En soms is het boek zelfs verminkt, waar Gary Cooper b.v.. na het verhaal van het meisje, sussend zegt: „Vergeet het. er is niets met je gebeurd", heel romantisch dus, terwijl Hemingway het verhaal heeft laten doen om Roberto's haat aan te wakkeren, en om het kind. als het over zichzelf heen is, vervol gens te laten zeggen: „help me toch om ze te doden,, oh, ik verlang er zo paar om te doden". Ook de llefdesverrukking. die het meisje op het eind van de paar dagen, waarin het verhaal gich afspeelt, met Ro berto beleeft, is in de film grotendeels ver loren gegaan. Maar het zeer dramatische eind ls geweldiger dan in het boek. Uiter mate spectaculair heeft Sam Wood de heroïek ónder het bereik van de camera gebracht. Ingrid Bergman ls in de afscheids scène bovendien weer overrompelend mooi. En Gary Cooper heeft van Roberto de „Inglés" (de Engelsman), die zich met zijn moeilijke natuur niet gemakkelijk aan de mensen geeft, maar zich voor de mens heid opoffert een uitstekende creatie ge maakt. De andere partlsanen Van de kleine groep met de zware opdracht Zijn even rdak getypeerd. Merkwaardig genoeg geven twee Russen, Wladimlr Sokoloff en Aklm Tamiroï. onverbeterlijke Spaanse typen te zien (resp. Anselmo en Pablo). En formidabel is Katlna Paxinou als de Kenau Pilar. De film, die ongeveer 3 uur duurt niet te lang voor een epos ls qpgenomen ln technicolor, en dat is deze kegr pure winst, want het „dedbr" is de natuur, en natuur vraagt er om. Voor wie de klok luidt.... Prachtige titel ontleend aan een preek van de 17e eeuwse dichter en dominee John Donne, die zei: „de dood van elk mens vermindert mij. want lk ben Ingesponnen in de mensheid, en daarom: laat nooit navragen voor wie de klok luidt; hij luidt voor u". Het opgetuigde middenrif TAEZER DAGEN KLAAGDE Lord tMtr- ■L/ well er in het Engelse Hogerhuis ever. dal zoveel kostelijke Engelse devie zen het land uit worden gesleept door huitenlanrtse boksers en cafe chantant- artisten, vooral van AmerikaarlSë natio naliteit. Im dit verband sprak hij over Diana Adrian, eeh cabaret-artiste, die juist te Londen optrad Hij noemde haar „het meest opgetuigde middenrif van Broadway". "Dit nam Diana niet. Zij spoedde zich naar het Hogerhuis en liet Lord Cherwell door de portier verzoeken in de spreekkamer te komen en\een ge sprek met haar onder vier ogen h^Ja»" ben. Lord Cherwell durfde dit blijEfbaar niet aan. wanthij liet verstek gaan Wel liep hij in de vestibule, waar zij stond te wachten, rakelings langs haar heen. echter in gezelschap van enkele andere Hógerhuisleden. Gelukkig voor hem ken de Diana haar aanvaller niet van ge zicht, anders had zij hem stellig aange vlogen. Nu moest zij na enig wachten on- verrichterzake hotelwaarts keren, waar zij onmiddellijk in haar pen klom om de Lord een brief te schrijven, waarin zij hem onder het oog bracht, dat hij zijn verontschuldigingen behoort te maken „Per slot", zei Diana, ..heeft elk mens een middenrif én ik zie niet in, waarom mijn middenrif in het Hogerhuis te kijk moei worden ge7--" Chileense schoonheidskoningin ZME HADDEN ZICH met extra zorg geschoren die dag, de piloten en dc mecaniciens van het Zweedse vliegtuig, dat ..Miss Chili" naar Europa zou brengen Ze verwachtten een donkere schoonheid te zien verschijnen en wie weet, misschien droomden ze wel van een klein avontuur tje.. Een schoonheidskoninginEn ziet daar verscheen een blond meisje, heel correct in uiterlijk en manieren, studente in de geschiedenis, de negentienjarige dóchter van. de Chileense advocaat Echeverria. „Niet verwacht, dat ik blond zou zijn?' Maar in Chili zijn veel blonde meisjes dat komt doordat wij afstammen van Spanjaarden uit het Noorden van hel Iberisch schiereiland en daar is blond haar Jieel gewoon. Ja. vader was woedend toen mijn portret «iet dat van een hele troep andere meisjes in een tijdschrift kwam De lezers varr het tijdschrift moesten uit maken, wie de mooiste was. Nqu. toen' werden er twintig aangewezen, ik ook De jury nodigde ons op een diner om te zien. hoe wij er in avondtoilet uitzagen Het waren allemaal keurige mensen .uit eerste kringen, zelfs de vrouw van onze president maakte er deel van ruit. Het ging allemaal heel netjes toe. En toen werd ik aangewézen als de mooiste Nu mag dit studentje een reis door Europa maken, eigenlijk geen nieuws voor haar. want in 1948 bezocht zij het oude werelddeel in gezelschap van haar vader. Via Scandinavië ging zij naar Parijs en daar kan zij met de taal goed terecht dank zij haar vroegere Franse gouver nante. Algiers. Casablanca en Dakar lagen ln de zomer van 1942 onder het bewind van Vichy- Frankrijk ver van het strijdgewoel op het Europese continent. De aanwezigheid van vertegenwoordigers van alle belllgerente landen maakten deze steden tot broeinesten van spionnage en verraad, maar ook tot centra, waar complotten werden gesmeed, om het web. waarin de vrijheid langzamer hand was gesponnen, los te scheuren. Dank baarder stof voor fantasierijke filmregis- seuis is wel niet denkbaar en Michael Gw- tiz heeft indertijd met ..Casablanca" al ge toond, welke mogelijkheden er in dit gege ven schuilen. Romantisering van dit soort onderwerpen schijnt ondertussen wat uit de tijd te zijn en naar Amerikaans voorbeeld („March of Time". Capra) gaat men er steeds meer toe over. alleen de nuchtere feiten te laten spreken, die Immers de stoutste fantasie vaak overtreffen. Toen de Franse regisseur Jean Dréville aan zijn „Grand Rendez-vous" begon, zat de reportage-stijl hem al ln het bloed. Zij a loopbaan begon nen als journalist, legde hij zich al spoedig toe op de documentaire film> wars als hij was van de beeld-vocabulaire der avant- garde. In de dertiger jaren Werkte hij eén tiental maanden samen met onze landgenoot Joris Ivens en had hij een bescheiden aan deel ln diens Philips-fllm. Pas na de Jong ste oorlog deed hij meer van zich spreken: „La cage aux rosslgnols", „Copie conforme'' (De man in duplo, met Jouvet) en tenslotte „Les Casse-pleds". waarin zijn aandeel veel hoger mag worden aangeslagen dan dat van Noel-Noël. die als alle virtuozen gaarne de meeste eer voor zichzelf opeist. Dréville nam Algiers als uitgangspunt van zijn laatste film en koos een historisch verhaal van een coup d'état, waarin vierhonderd Jonge man nen in één nacht de gehele stad bezet hou den tot de Amerikanen landen, als sce nario. Dit verbluffende wapenfeit heeft hij in nuchtere, heldere filmtaal verslrfgen met een cast van aankomende acteurs en actrices en het conglomeraat van stegen en straten, dat Algiers vormt, als natuurlijk decor. Wanneer men de achtervolging van de spion in de Kasbah in deze film vergelijkt met een soortgelijke scène ln de Franse versie van „Pépé le Moko". dan zal men moeten toegeven, dat Dcévllle's realistische uitbeel ding het wint van de valse romantiek van Duvivier, om van de Amerikaanse versie, waarin elke voetstap van Charles Boyer om zo te zeggen een deuk in het stucwerk maakte, maar niet te spreken. Een film dus met natuurlijk opgewekte spanningen, af en toe wat primitief aandoend, maar als repor tage van een vrijheidsstrijd toch wel ge slaagd. Al te simpel evenwel is het com mentaar van de gebaarde Jan Moetwil, dat ln de proloog al het ergste doet vrezen, maar tijdens de film bepaald hindert U moet weten, mijn vrouw moet vanmiddag bridgen. „Juffrouw" of „Juffrouw X" WAARLIJK, niets zo moeilijk in ons Nederlands taalgebruik, dan de titu latuur. Zelfs als men aanneemt, dat iedere vrouw, die getrouwd is. „Mevrouw" wordt genoemd en ieder lid van het vrouwelijk geslacht, dat het niet zo ver heeft gebracht „Juffrouw" blijft heten, dan nog blijft de mogelijkheid te kort te worden gedaan. Probeert u het eens een vreemdeling uit te leggen. Dan zult u hem leren, dat in winkels de vrouwelijke klanten heel vaak met „Dame" worden betiteld, iets. wat de Engelsen willen ge lijkstellen met hun titel „Dame", de titel van de echtgenote van een baron of ridder en ook van de dame. die in Eton kostjongens houdt. U zult hem echter spoedig uit de droom helpen of althans trachten dit te doen door te vertellen, dat de „dame"-opdruk voor getrouwd en on getrouwd geldt en dus een soort neutrali- teitsverklaring ls van de dienende geest, die geen klant te veel wil geven of te kort wil doen. Wilt u hem volledig inlichten, dan Ziult u zeggen, dat het „dame" ln winkels in onbruik geraakt, omdat men het niet meer zo erg vindt als vroeger om desnoods ongehuwden met die titel te sieren. Maardan vergezelt hij u op een bezoek aan dat kleine confiserie zaakje. waar U al uw lekkernijen koopt en sinds onheugelijke tijden gekocht hebt en tot zijn verbazing zal hij u horen aan spreken met Mevrouw X en andermaal zult u uitleggen, dat het een speciaal ge val is Nü wil men aangeven, dat er wegens de langdurige klandizie een per soonlijke band is ontstaan tussen u en de zaak, waarvoor u derhalve maar niet een willekeurige klant bent. die er zo eens binnenkomt. Hij hoort, dat uw dienst meisje u „Mevrouw" noemt, overeen, komstig met „Madam" in het Engels en u leert uw Engelse gast. dat hij uw goede kennis bij de begroeting behoort aan te spreken met Mevrouw IJ. precies zoals ln het Engels Mrs IJ zou zeggen, maar dat het in het Nederlands onbeleefd is. dit te vaak te herhalen. Tijdens het ver dere gesprek zegge hij dus ..Mevrouw" zonder familienaam Kleine kinderen zeg gen, uit respect, alleen „mevrouw", want in ons goede Nederlands taalgebruik is het nu eens beleefd om alleen „mevrouw" te zeggen tot de gehuwde dame en bij andere gelegenheden geldt het juist weer als on beleefd om de familienaam er niet bij t« vermelden. Veel ingewikkelder echter wordt het. wanneer het ongetrouwde vrouwen be treft. Onder gelijken zal de aanspreektitel worden gebruikt met familienaam, „Juf frouw X" en in de loop van het gesprek wordt dit eigenlijk geregeld herhaald en niet. zoals bij de Mevrouwen, met weg. lating van de familienaam. Maar schoolkinderen geven hun respect voor de onderwijzeres te kennen door haar slechts met „juffrouw" aan te spreken, zo zal ook de jongste kantoorbediende doen ten aanzien van de boekhoudster met een eervolle staat van dienst achter de rug. Spreekt echter de directeur van de zaak dezelfde boekhoudster met „Juffrouw" aan zonder haar familienaam te noemen» dan zal zij ln haar wiek zijn geschoten; ze is immers voor de directeur niet de eerste de beste, maar niet een wille keurige „juffrouw". Zo ziet men. dat het allemaal .kwesties van nuance zijn: wat nu eens een uiting van rèspect is. is in andere omstandigheden en verhoudingen juist een kleinering En daarom, dames uit De Wilp. die tijdens de vergadering van de Ned. Her vormde Vrouwengroep in Rotterdam voorstelden te bevorderen, dat alle ge huwde vrouwen ln de toekomst „Mevrouw" zullen heten, bedenkt wel daarmee bept u er nog niet. Dan beginnen de moeilijk heden pas. Endan hebben wij er nog niet eens over gesproken, dat ongehuwde dames, als Tweede Kamerleden e.d. nu ook al „Mevrouw" worden genoemd, op grond van haar positie. Wij vragen: Waar is de grens? Enhoe zal men het ln De Wilp ooit kunnen bijhouden iedere vrouw het hare te geven? NIEUW GUINEA. Moeizaam dringt een bulldozer het oerwoud terug. HQnderden van dergelijke machtige machines zullen nodig zijn, om ruim baan te maken voor de opmars van de pioniers, die hier nieuwe welvaart willen scheppen. De moderne techniek kan de natuur overwinnen en in dienst stellen van de mens, ook diir iiNSDAG JULI 1950. plNSPft GOUDSCHE COURANT EERSTE) BLAD - PAGINA 3 (Van onze correspondent te Sjanghai) "ITOOR DE EERSTE MAAL sedert ik ln China leef. dat ls nu bijna elf jaren, heb ik woorden van hoop en vertrouwen vernomen van de zijde der regering, o." beter, van de zijde van één der regeringspersonen Mao Tse-Toeng, de leider van de opstand tegen de Kwo Min Tang. heeft te Peking een rede gehouden in een vergadering van de Chinese communistische partij en nadat ik daze rede doortelezen had ln twee verschillende couranten heb ik me afgevraagd, of een dergelijke rede had gehouden kunnen worden voor communisten van andere landen en ik meende deze vraag ontkennend te moeten beantwoorden Deze rede was zo gematigd, zo vol goed verstand, dat ze allerminst de indruk van een communistische rede maakte. Mao Tse-Toeng zag de toestand in China eunstlg in en verwachtte, dat in ruim drie jsren China economisch sterk zal zijn Ook internationaal zag hij de toestand gunstig in. Het gevaar voor een nieuwe grote oorlog achtte hii verminderd Weliswaar bestaat nog het gevaar voor het uitbreken van een nieuwe wereldoorlog zo zeide hij. maar de krachten, die zich tegen zulk een oorlog verzetten worden steeds sterker ln China doen thans geruchten dc ronde betreffende zulk een 'oorlog, maar deze geruchten worden verspreid door de Kwo Min Tang, die er de enige mogelijkheid in ziet een algehele nederlaag te vermijden. Het woord „communisme" kwam in dese rede goed als niet voor. we! het woord ..socialisme" en hiertegen waarschuwde hij: ..Het denkbeeld van sommigen, die het mogelijk achten, een spoedige afschaf fing van hel kapitalisme door te voeren en het socialisme ln te voeren, is ver keerd en niet n overeenstemming met de toestand in ons land." Mao bepleitte een aamenwerking tussen beid en kapitaal Eeriuchtig en heerszuchtige elementen moeten geweerd worden uit de party en die er zich reeds in bevinden, moeten er uit worden verwijderd. De opname van leden moet In het algemeen worden ge staakt in de plattelandsdistricten, co ver klaarde Mao Tse-Toeng. waarbij men niet uit et oog mag verliezen, dat de ..plat telandsdistricten" ongeveer negentienden van China uitmaken. Op het ogenblik be draagt het aantal leden ongeveer vier en een half millioen. dat Is nog één ten hon derd Her bevolking en reeds is Mao Tse- Toeng er tegen de party nog meer uit te breiden. Indien dit zou zijn met het oog op een kleine, maar sterke partij, die het land zou beheersen, zou men hierin een ge vaar kunnen zien. maar Mao Tse-Toeng ia, ever-'s in het algemeen zijn volgers niet een man, die tracht naar de almacht in de staat. In de bestuursraden, die men reeds in sommige delen van China vindt bestaan over het algemeen geen commu nistische meerderheden De meerderheid wordt er gevormd door een samenvoeging van communisten, democraten, liberalen enz., waarbij men dan in het oog moei houden, dat deze communisten, democra ten, liberalen enz. allen Chinezen zijn, die het met de partijbeginselen niet streng nemen. Al deze mensen worden echter door de Kwo Min Tang als „communisten" gebrandmerkt, daar alle tegenstanders der Kwo Min Tang door deze voor „commu- nistan" worden gehouden Op deze wijze heeft de Kwo Min Tang de indruk gewekt in de wereld, dat de opstand tegen de Kwo Min Tang een zuiver communistische opstand was. Mao gewaagde in zijn rede ook van de demobilisatie van het leger, waarmede nog dit jaar een begin moet worden gemaakt. Het aantjl troepen van de nieuwe rege ring bedraagt thans vijf millioen, wat zeer vrri schijnt, maar niet zo veel is daar het slechts iets meer vormt dan één ten honderd der bevolking, die men kan schatten op 470 millioen. Deze vijf mil lioen man bevinden zich echter verspreid over het uitgestrekte rijk, de meesten duizenden kilometers van hun woonplaat sen ln dat land met weinige spoorwegen en wegen En als zij weder thuiskomen moet er arbeid voor hen zijn. Als hun thuiskomst gevolgd zou worden door een uitgebreide werkloosheid, zou dit een nieuwe ramp betekenen. Daarom moet die demobilisatie op zodanige wijze worden voorbereid, dat alle thuiskerenden ook werk vinden. Men begint dit jaar nog met de demo bilisatie, doch een goed deel der troepen zullen onder de wapens worden gehouden aangezien Taiwan (Formosa) en andere, kleinere eilanden, benevens Tibet, zich nog in handen van de Kwo Min Tang be vinden en op het vasteland van China zelve nog meer dan 400.000 rovers rond zwerven. meest oud-soldatei. der Kwo Min Tang en ook dezen bestreden moeten wor den Qat de nieuwe Chinese regering veel moeite zal hebben met Tibet, geloof ik niet. Tibet ia een uitgestrekt land. Vol gen» officiële opgave der oude Chinese re- Druk werk voor de ooievaar op de Atlantis De ooievaar heeft het druk aan boord van de Atlantis, die Zaterdag, op weg van Indonesië naar Rotter dam, te Port Said is aangekomen. Met dit schip repatriëren aanstaan de moeders en kinderen. Tijden» de tocht zyn reeds veertig kinderen ge boren, twee Jongens meer dan meis jes. Er zyn thans 400 kinderen aan boord en nog 211 moeders verkeren r in verwachting. Een prijs is uitge loofd voor wie het Juiste aantal babies raadt, dat tijdens de reis ge boren wordt. Vijf artsen en twintig verpleegsters zorgen voor de toe nemende bevolking van de Atlantis, waar het onderricht in babyverzor ging de meest gezochte tijdpassering vormt. gering heeft het een oppervlakte van on geveer 1 200 000 vierkante kilometers, maar andere* schaltlngen geven veel meer, de hoogste schatting bijna twee millioen vler- .kante kilometers. Wat de bevolking aan gaat lopen de schattingen al evenzeer uit elkander. Volgens officiële Chinese opga ve bedroeg de bevolking ongeveer zes en een half millioen, maar mensen, die het land bereisd hebben, komen tot een veel geringer aantal, namelijk hoogstens één millioen De oude Chinese regering had er piet veel in te brengen en was er aller- mirist populair. Er is nu een commissie van Tibetanen onderweg om verbindingen aan te knopen met de nieuwe regering, maar daar spoorwegen er geheel en wegen bijna geheel ontbreken, valt het moeilijk te voorspellen, wanneer deze commissie haar reisdoel zal bereiken. De Engelse cineast Blanchard, maakt in opdracht van de E.C.A.-missie een tocht door de „Marshall-landen" waar hij di verse objecten, met Marshall-gelden ge financierd, filmt. Op het ogenblik bevindt Blanchard zich in Nederland, waar hij o m. de Zuiderzeewerken filmt. En zo ziet Blanchard daar, van de vuurtoren af, het uoormalipe eiland Urk. Duidelijk is de dam, en daar achter het nieuwe land te zien. Porteieuille gerold door echtgenote Een Vlissingse cafébezoeker deed bij de politie aangifte, dat zijn portefeuille met een inhoud van enkele honderden guldens was gerold. Bij onderzoek bleek, dat zijn vrouw, blijkbaar manlief ken nende. wijselijk de portefeuille uit zijn zak had gehaald, voor hij vertrok. Een veertigtal Papoea's uit kampong Ifar zou dansen uitvoeren, terwijl «et fluitorkeat eveneens van de partij zou zijn. De kolonel en vele andere officieren met hun dames. KNIL-onderofficleren en hun gezinnen. KL-ers. burgerwerkkrachten, bedienden en mensen uit de kampongs a - len zaten of stonden rondom het voetbal- veld. Onder opgewbnden kreten van de veie kinderen begon het feest om vier uur. Het was dan ook een vreemd gezicht om de dansers te zien opkomen. Maar meer nog dan het vreemde', eentonige rhythme van zang en dans. vielen de tegenstellingen op. die hier te aanschouwen waren. Zagen de toeschouwers slechts de dansende figuren? Vonden zij het mooi? Begrepen zij er Iets van? Of vroegen zij zich misschien of hoe de uitersten elkander zo konden raken? De dansers zagen er krijgshaftig uit ln hun rode. gele. blauwe of paarse rokjes^ i Hoe prachtig staken deze felle kleuren af bij hun ebbenhouten bovenlijven Velen droegen kammen op hun hoofd met plui- men en veren, anderen hadden rode stre pen op hun haar geschilderd Zij waren uitgedost met snoeren kralen en droegen bosjes gras om bovenarmen en enkels De leider was bovendien in het bezit van een pijl en boog. terwijl zestien anderen op houten kokers sloegen die aan een uit einde bespannen waren en een hol geluid voortbrachten. Zelfs was er één met een stokje door zijn neus. Maar al waren de heuveltoppen op de achtergrond volkomen in harmbnie met dit schouwspel, de vijftig wagens rondom het veld waren dat zeker niet Net zo rqin als het stalletje met koffie, koeken en bier. En wat te zeggen van de krijgshaftige die bosjes gras om zijn enkels niet mooi ge noeg vond en dil attribuut had vervangen door een honderdtal herkenningsplaatjes van het Amerikaanse leger? Waar zag men ooit dansers in primitieve kledij met zon nebrillen op? Een legertje van militairen maakte foto's van dit bizarre schouwspel. Toen het begon te regenen, kwamen enkele jassen en mantels tevoorschijn en sommige toeschouwers verdwenen in de cabines van geparkeerde wagens om vandaaruit de dansen te volgen. Maar niemand ging naar huis. Na een half uur zingen en dansen verdwenen de Papoea's ln optocht naar de cantinebaas en deden zich tegoed aan bier, koek en koffie. Het fluitorkest hield de toeschouwers bezig. Daarna kwamen de dansers terug en sloegen de kokers hun roffel weer. Om vijf uur kwamen de voetballers ln het veld. de Koninklijke Lsndmacht tesen kampong Ifar, de laatste ploeg op blote voeten Terwijl de dansers, omringd door een schare bewonderaars achter de rug van het publiek bleven ringen renden Pa poea's en Hollanders verwoed achter een Engelse voetbal aan Geflankeerd door twee woeste krijgers stond de kolonel naar de wedstrijd te kijken Met een speer in riln rechter- en een botersprits in zijn linkerhand stond een danser bil de biers. henkende cantinebaas. Een man met pijl en bnng poseerde trots voor een paar kiekjes Ifar beleefde een middag van vreemde tegenstellingen. Dezer dagen Is ongericht de vereniging De Nederlandse Baksteenindustrie, al» vrHe landelijke organisatie van baksteen fabrikanten op economisch terrein die het werk der vakgroep en opdervafceroe- pen in deze bedrHMak ral overnemen Op sociaal gebied kwam hier reed» enkele laren geleden een landelijke werk geversoreanisatle tot stand Evenals deze is ook de nieuwe organisatie op federa tieve grondslae opgebouwd Haar leden zijn namelijk de zeven verenigingen van baksteenfabrikanten, die ons land telt die vrijwel alle regionaal en'of confeasionee' van aard zijn. Daar 98 orocent van de baksteenpro ductie bij deze verenigingen is aangeslo ten. omvat het nieuwe verband dus vrjl- wel de gehele industrie De bedoeling Is dat de vakgroep baksteenindustrie en de ondervakgroepen metsel- en straatsteen industrie begin Juli haar normale werk zaamheden aan de nieuwe organisatie overdragen Om deze overgang zo soepel mogelijk te doen geschieden zijn de voor zitten van de genoemde groepen voor lopig belast met de leiding der nieuwe organisatie. Derhalve ls de heer O C. Hulsman te Nijmegen benoemd tot voorzitter der ver eniging De Nederlandse Baksteenindustrie en de heren N C Sweris te Leiderdorp en ir W A. van Berre te Nijmegen tot vice-voorzitters. tevens voorzitter resp van de sectie metselsteen en van de sectie straatsteen dezer organisatie Deze heren vormen te zamen met de secretaris, mr C A Geurs. het bestuur Het secretariaat I» gevestigd te Arnhem. Duivensport De Reisduif QEDERT ENIGE JAREN, om precies 'e i •5 zijn sinds het ogenblik, dat de eerste atoombom ontplofte, houdt men zich over de gehele wereld bezig met uranium Lange tijd was men van mening dat cle Amerikanen, die ove- de productie be schikken van de voornaamste mijnen, ge legen in Congo en Canada, de entge be zitters van deze verschrikkelijke hom waren. Tot de eerste ontploffing, die in de Verenigde Staten werd geregistreerd en die onmiskenbaar uit de Sowjet-Unie afkomstig was. deze illusie vernietigde De vraag: hoeveel bommen kan de Sowjet-Unie per jaar produceren, kon nog niet worden beantwoord, omdat men daarvoor moest weten waar de Russische uranlummijnen liggen en tevens hoe be langrijk deze zijn M.en kende de mijnen in Tsjechoslowakije en Saksen, die niet zeer belangrijk zijn en reeds ten tijde van Hitier werden geëxploiteerd ten be hoeve van de fabricage van zwaar water De Amerikaanse Generale Staf was ten dele gerustgesteld door de geringe omvang van de winning in deze mijnen, die de enige waren, die geologen, strategen en spionnagediensten hadden kunnen ont dekken. Maar ook deze tweede Illusie werd wreed verstoord Een Engelse journalist, Isaac Deutscher. heeft, zonder het te wil len. een belangrijke ontdekking gedaan Hij was bezig een biografie over Stalin samen te stellen, waartoe hij gedurende meerdere maanden alle bibliotheken van Londen afgraasde naar werken over Rus land. Zo kwam, het, dat hy ook de Grote Russische Encyclopedie vsn 1838 In han den kreeg. In het hoofdstuk, dat grwUd was aan het wetenscbappeiyke werk, ston- den nauwkeurig alle streken ln Rusland besebreven, waar het beroemde Pech- blende wordt aangetroffen. Het was duidelijk, dat de Ruaaen toen nog niet het belang van het uranium aagen. want in de uitgave van 1948 wordt er met geen woord meer gesproken over dese mUnen. Isaac Deutscher had dus het geheim ontdekt, dat alle geheime diensten wilden weten en die geprobeerd hadden het op alle mogelijke manieren te ontdekken, terwijl het vlak voor de hand lag In het Britae Museum vond de Journa list nauwkeurige aanwijzingen ln een rapport, daterend uit 1933. van de hand van I. Y. Bachllov, professor te Lenin grad en getiteld: „De reserves aan radio actieve stoffen in Centraal-Azië en het probleem van hun exploitatie" Dit rap port maakte melding ven onderzoekingen, die in 1930 waren begonnen, en bevatte ook alle gegevens, waarnaar de Westelijke geleerden zochten. De mijnen bevinden zich In twee pro vincies ln Centree 1-Azië. die beide aan Afghanistan grenzen In deze uitgestrekte gebieden, die werden onderzocht onder leiding van Boukharini, ligt de belang rijke mijn bij Tinia, op de Noordelijke helling van de Altai In Russisch Turke stan, waarep door Bachllov wordt ge wezen. „Deze mijnen", zo zegt hij, „be vatten verschillende radio-actieve ele menten. die sedert het begin van deze eeuw worden geëxploiteerd Uranium ls er bekend onder de naam „Tlnia-munio- nlet" Een andere laag. die zich over verscheidene honderden kilometers uit strekt. ligt in de omgeving van Samark- i hande. waar het uraanzout van radium- oxyde ln natuurlijke staat wordt aan getroffen De derde mijn. die in 1928 werd ontdekt, ligt in de Karamazan-bergen. ter wijl ln Oostelijk Pamir nog een grote uranium- en thoriummijn is gelegen. Byna al deze Rusiitche uranlumrcserves zyn dus geconcentreerd ln een gebied met een diameter van 350 km en grenzend aan het grote industriecentrum van Tasjkent. De laatste jaren zyn er enorme hydrau lische centrales gebouwd, wat het moge- lyk maakt te veronderstellen, dat Tasj kent een van de centra Is. en zonder twUfel het belangrykste van ie atoom industrie ln de Sowjet-Unie Deze zo toevallige vondst heeft groten deels het mysterie rond de Russische uraniumreserves opgeheven, maar de wetenschappelijke en militaire deskundi gen twijfelen nog over de waarde van deze mijnen Want. als deze voldoende waren voor de behoeften van de Sowjet- Unie. waarom gaat deze, ten koste van hoge uitgaven, dan nog door met de win ning in Tsjechoslowakije en Saksen, welke mijnen slechts een geringe opbrengst hebben? „M1 Men kan aannemen, dat de moeilijke omstandigheden voor de exploitatie in Centraal-Azië, waar het bergland moeilijk toegankelijk is, een zodanig obstakel vor men. dat de Russen wel gedwongen zijn ook de Europese mijnen niet te verwaar lozen. hoe gering de opbrengt ook moge zija. Als u tien zoons hebt. is het nog maar de vraag of u daaruit een voetbalelftal kunt samenstellen, uzell inbegrepen Maar ln Brabant is zo iets mogelijk, want daar heeft de familie Bakens in Asten een par tijtje voetbal gespeeld tegen de familie Van der Westerlo uit Mierloo Beide va ders zyn 63 jaar oud en fungeerden als doelverdediger. De tien zoons aan weers kanten stelden de vaders geducht op de proef, maar de oude garde hield kranig stand Gisteren werd op Schiphol een sanvang gemaakt met de aflevering van een ge deelte van de serie Fokker S 11 lesvlieg tuigen, bestemd voor het commando lucht vaartopleidingen. Namens de chef lucht machtstaf was aanwezig luitenant kolonel Van Lennlng. KERKELIJKE MUTATIES. Ned Herv Kerk Benoemd tot voprgtnsei van de afd Delft van de Vereniging van Vrijzinnig Hervormden D T Los te Deven- Beroepen te Jullanadorp H J Trommel, cand en hulprred te Eygelshoven. Bedankt voor Heyplaat—de Hey r de Graaff te Well en Ammerzoden Geref Kerken Beroepen te 's Oravenhaee -O C Gilhuis te Eindhoven Te 's Graven- hage-W.. W Reeskamp te Driebergen Glessen-RUswijk en te Reltsum K Welbe- dacht cand te Ede Te Orootegast C v d Tas te Honselersdljk Te Grljpskerk W v d Linden te Nes fW DJ u Bedankt voor Amersfoort H W Engelsk»» te Delft Voor Auguitinutaa-Surhuuum E Baerends te Marrum. Oud-Geref Gemeenten. Bedankt voor Grafhorst M. A Mieras te Krimpen e. A. IJsel. De redacteur van de buitenlandse kro niek van radio-Moskou Koedriaftsef. heeft ln een uitzending met betrekking tot de gebeurtenissen ln Korea verklaard: „Dal 1 de Amerikanen in Korea m«t voorbedach- i te rade zijn opgetreden blijkt overduide lijk uit de verklaringen, welke generaal Roberts in 1949 heeft afgelegd, namelijk dat 100 000 door zijn toedoen bewapende en opgeleide Koreaanse soldaten strijd vaardig stonden. Terwijl de Amerikaanse regering haar aanvalstoebereidselen trof. lag het onge twijfeld ln haar bedoeling een voldon gen feit te scheppen. Wij blijven er evenwel van overtuigd, dat de pogingen van de Amerikaanse oor- logsstokers om hun voor de mensheid ge- vaarlijke politiek onder zogenaamde be slissingen van de Veiligheidsraad te doen schuilgaan, op een volledige mislukking zullen uitlopen Een aanvaller blijft een aanvaller, wat hij ook moge ondernemen" Egyptische strydkrachten hebben een door vliegtuigen ondersteunde aanval van „lichte Joodse strijdkrachten" over de Egyptische wapenstilstandsgrens bij Rafab (32 kilometer ten zuidwesten van Gaza) afgeslagen, aldus heeft Moeata Nosrat. de Egyptische minister van Oorlog, bekend gemaakt De aanval, waarby één inwoner werd gedood, was gericht op het dorp Karam Ben A) Mosalih. Een woordvoerder van het Israëlische leger heeft medegedeeld, dat een Israë lische patrouille, die Vrijdag 11 bij Rafab (32 km ten Zuid-Westen van Gaza) „per ongeluk de tsraëlisrh-Egyptische wapen stilstandsgrens had overschreden", door Egyptcnaren beschoten werd ..De man schappen werden zich ervan bewust dat zij zich aan de verkeerde kant van de grens bevonden en keerden op Israëlisch, gebied terug" Volgens de Israëlische woordvoerder waren er aan geen ven beide zijden gewonden of doden. Hij noemde het Incident van -geringe be tekenis. Volgens Radio-Djakarta heeft het mi nisterie van defensie bekendgemaakt, dat het Reuterbericht. over het zenden van 15.000 man Indonesische troepen naar Ambon om de Zuid-Molukkenkweatle mi litair te beslechten, onjuist ia Een niet- officiële missie zal naar de Zuld-Moluk- ken worden gezonden om te trachten tot een vreedzame oplossing te komen ven het geschil Dit geschiedt in overeenstem ming met de resolutie, .tile ls genomen op het congres van de Zuld-Molukken-ver- tegenwoordigers. elders ln Indonesië, dat kort geleden in Semarana la gehouden aldus Radio Djakarta. Tegenover Aneta heeft minister Lel* mena verklaard: Voordat de regering tot enige actie zal overgaan, zal de regering alle vreedzame wegen bewandelen om de kweatie-Zuid-Molukken op te loasen. De postduivenvereniging „Dé, Reisduif" heeft een wedvlucht gehouden uit Port Sint Maxence. afstand 335 km. Duiven los 7 uur aankomst eerste duif 12-42-51, laatste' 13-45-26. Uitslagen A. Schouten 1.70.100. J. Koren 2.31.96, M. Dijkman 3- 39.53,79, L Swanenburg 4.93, J. Bron* Sr 5.32 P Boot 7.16.33.40 N. v. Veen 8.10. Jac' Schouten 9.15.46.102. J. Bron Jr 11. 56, H. Merbis 12,34.42. F. Flux 13,45.58.61. G. Hammer 14.101. W. Donk 17.88.94. M de Jong 18. A. Compeer 19.22.47 A W Soet 20.23.55.86. J. Koek 21.68. J Valk 24. H. Anker 25.83. A. Blom 26.60. C. Blom 27.29.86(84.95. J. Vermeulen 28. A. Wout 30,44,65.107, Postmus en Zn 35.84.87 G Ouwenaal 36.82.106.112. H. de Jagt 3781. Welzenis Jr 38.63. G. Blanken 41. Gebr. Roodbol 43.109.110, J. Dijkman 48.50. S. I van Vliet 49 67. J. v. d. Ende 57.66J 1 Loendersloot 52.71,78.91. G. de Bom 54 73 99 A Nieuwenhuizen 57. P. Vermeulen 59 W van Bergen 62.89. P. Roepers 69. Ernst en Zn 73.105 J Koster 74 L.Ouds- hoorn 75. A. Slobbe 76.92. B. Mudde 77. 04. A Verburg 85 M. van Leeuwen 90.103. P van Bergei. 97.98. J. B. de Jong 108. T. Horneer 111. „DE ZWALUW". De Zwaluw" te Waddinxveen hield een wedvlucht uit Orleans, afstand 500 km. Uitslag: P Loendersloot 1; L. W. Ver sluis 2. 3. 9: H. de Wit 4. 20: Ab de Bruyn 5 17: C de Lartg 6. 13. 19. 24. 25: M. Schou ten 7. 18. 21; P. Baan 8. 22: D Lagrand 10: Dr De Bruin 11; Gebr Troost 12; T. Os kam 14; T. Boere 15; W. Boon 16. D. de Gelder 23. Los 7 uur 30. Aankomst eerste duif 3-19-09; laatste duif 4-46-43. Tennt». Wimbledon verregende gisteren Door de hevige olasteeen» konden ai*»erer> pas ln de «vond met entae heren euke speler worden begonnen Larsen tetdd» met li-» tegen Sedgmen en Pattv met S—4 5—1 w«er Talbert tn de kwartfinales toen het wee» begon te regenen en verder «pelen onmoge lijk waa. Motorsport ARTIE BELL AAN DE BETERENDE HAND De doktoren van het ziekenhui* te ver vters waar de Engelse coureur Artie Bel na het ongeluk te Francorchamp* "»o«e- nomen hebben verklaard dat zljr ««es'ant zeer verheterd Is en da» hll nle» m#er m levensgevaar verkeert Artie Belt heef' enkele minuten met zlin vrouw kunnen spreken die vanmorgen wa* overgekomen De Engelsman Whltworth U gisteren over leden Waterpolo DE ZOMER COM PETITIE. Voor de hoofdklasse K N Z B werden gis teravond te Amsterdam twee wedstrijden ge speeld Oe wedstrlld Het IJ -5VH werd met 7—5 door S V H eewnnnen Het -refer tussen Meeuwen en Z 1 A N elndlade n eer 7—2 zege voor Z T A N Te Totterdam wor R Z C. met 43 van Neotunus (Arnhem) VEEMARKTBERICHT. Rotterdam. Dinsdag 4 Juli 1950 Vette koelen en Ossen 650, gebrulksvee 674. gras kalveren 331. nuchteie kalveren 853. varkens 173. biggen 517. paarden 196. veulens 46. scha. pen of lammeren 438. bokken of geljen 2S Aanvoer in totaal 3697 dieren. Vette koelen le kw. 2 70—2 80. 2e kw. 2.50 —2 70. 3e kw. 2.20J2.50; Slachtpaarden le kw. 1 80. 2e kw. 1 70. 3e kw 1.50. alles per kg. Graskalveren le kw 325. 2e kw. 225. 3e kw. 150, Nuchtere kalveren le kw 55. 2e kw 52. 3e kw. 47; Biggen le kw 50. 2e kw 45. 3e kw 40: Schapen le kw 90. 2e kw. 70. 3e kw. 50: Lammeren le kw 50, 2e kw 40. Se kw. 35; Kalf- en melkkoeien le kw. 10.25. 2e kw 925. 3e kw B00: Vare koeien le kw 700. 2e kw 800 3e kw 525: Vaarzen te kw. 725, te kw. «25. 3e kw. 500; Pinken le kw. 550. 2e kw. 450. 3e kw. 375. alles per stuk. Vette koelen: aanvoer: Iets kleiner, handel, «troef, prijzen: prijshoudend: Graskalveren: aanvoer: tets ruimer, handel: kalm. prtjzeni iets stijver: Nuchtere kalveren: aanvoer: korter, handel: «tug. prijzen: tets hoger; Biggen: aanvoer: Iets minder, handel: rede lijk. prijzen: ieta hoger: Slachtpaarden: aan voer: tets korter, handel: matig, prijzen: als vorige week; Schapen en lammeren: aanvoer: groter, handel: tameiyk. prijzen: onveranderd: Kalf- en melkkoeien: aanvoer: redelijk, handel: lui. prijzen: hoger, vooral kalfkoelen; Vare koeien: aanvoer: redelijk, handel: lui. prijzen: prijshoudend. Vaarzen en pinken: aanvoer: ala vorige week. han del: stil. prijzen: vaarzen Iets hoger ln prijs, pinken prijshoudend. Zevenhuizeji Restauratie van woningen aan Klinkhamerweg De raad kwanft. onder voorzitterschap van burgemeester A. Boer. in openbare vergadering bijeen. Aan de afdelihg Zevenhulzen van de Hollandse Maatschappij van Landbouw wej-d. ten behoeve van elk leerplichtig kind, wonende in deze gemeente, dat de ïandbouwhuishoupcursus bezoekt, een sub sidie toegekend van f20 per Jaar. Gere kend wordt op 20 kinderen. De huur der woningen aan de Burge meester Klinkhamerweg werd nader be paald op f3.35 per week en voor de tuin grond op f0.45. De huren worden hierdoor met f 0.25 verhoogd. Het vpcrstel. betref fende de nieuwë wedderegeling voor de gemeente-ontvan|ger wordt zonder hoof delijke stemming: aangenomen. Het bouwvoors|chot voor de restauratie der wonlngeri aan de Burgemeester Klinkhamerweg Werd definitief vastge steld op f21.772. Op het verzoek van de Diocesane Ver. voor R.K. onderwijzers St. Augustinus. de Vereniging van Chr. Onderwijzers en de Ned. Onderwijzersvereniging, om een re geling te treffen, inzake een uitkering na het overlijden van een onderwijzer san diens nagelaten betrekkingen werd af wijzend beschikt. Naar de mening van B en W. is deze materie de taak van het Rijk. Het voorstel tot wijziging van de ver ordening op de heffing van 175 opcenten op de personele belasting werd zonder hoofdelijke stemming aangenomen Deze wijziging heeft jslechts administratieve betekenis. De kosten vooi! de centrale verwaripWf in de ambtswoning van de burgemeester, aanvankelijk geraamd op f9000 werden, nu de juiste cijfers bekend zijn. definitief vastgesteld op f 9-470.56. De heer B. Lgenstra werd. op voorstel van B en W op diens verzoek met in gang van 1 October 1950 eervol ontslag verleend als onderwijzer der openbare la gere school. Het grond- en bouwvoorschot voor de bouw van 6 woningen in de buurtschap Oud-Verlaat werd voorlopig bepaald op het bedrag der aanneemsom ad f57.080. verhoogd met het architectenhonorarium ad f 1672. I Na in de rondvraag nog enige vragen betreffende vulie sloten en woningtoe standen beantwpord te hebben, sloot de voorzitter de vergadering. Eerste prys. Bij het nationaal zangcon cours. uitgeschreven door het Dames- en Mannenkoor „qoncordia-S H V." te Rot terdam. behaalde het dameskoor ..Vox Jubilans". o.l.v. j de heer E. D. Looren de Jong. in de afdéling Uitmuntendheid een eerste prijs met 321 punten. Het kinder koor behaalde een tweede prijs met 233 punten. Rode Kruis. De ten bate van het Neder- landse Rode Kruis gehouden collecte heeft f 129.91 opgebracht (v j. f 105.87) Dorpsstraat Maandagmorgen is een aan vang gemaakt met de reconstructie van dfe Dorpsstraat Begonnen is met het verwij deren der stoepen. Hekendorp Carambole. Öe 16-jarige W Verkléi} moest in de Buürt alhier met zijn rtlwle! plotseling uitwi ken voor een passerende vrachtauto Hij belandde door deze snelle manoeuvre op de berm van de bovendljk en rolde naar beneden waarna hij terecht kwam tegen eniee gevulde melkbussen welke omkantelden Een dag op a ap. Het personeel van de Touwfabriek G van der Lee NV. li» hier heeft de vorige week een vacantie- trip gemaakt Evenals het vorige laar gtna de tocht met dr e re'swaeens naar België, dit keer naar Antwerpen en Brussel, waar verschillende bezienswaardigheden werden bezocht. Op de terugreis heeft de directie in Breda een diner aangeboden Bergambacht Rijkspostspaarbank Gedurende Juni werd ten postksmtore ingelegd 13.356 en terugbetaald 13.932. De Blauw Wit linksblnncn VVIm Laken- bers heeft een contract «riekend mei de Italiaanse profclub Pro Patria die bem «Is handgeld S0.9f» «al uitbetalen. De verbintenis geldt voor twee laar Waar- schijniyk sal Lakenbers reeds eind Juli naar Buato Arslzio vertrekken., bet plaatsje naby Milaan waar de club Pro Patria. die In de Italiaanse hoofdklasse «peelt. Is gevestigd R.C.H.-bestuur in beroep tegen drie maanden schorsing De voetbalvereniging R C.H te Haar 1 lem heeft beroep aangetekend tegen hei besluit van het bestuur van de KNVB waarbij het gehele R C H -bestuur voor 8 maanden wordt geschorst wegens het ovèrtreden van artikel 12 par 6 der am«- teursbepalingen Dit beroep zou deze week nos worden behandeld Gouds Afdclingsvoetbal in twee zones Naar „De Sportkroniek" verneemt, houdt de K.N.V.B. zich bezig met de be- handeling van verzoeken van clubs om bij een andere afdeling te worden inge- deeld dan die waartoe zy thans behoren, zulks wegens moeilijke verkeersverbin ding. Krimpen a. d. IJssel b.v. behoort tot de afd Gouda, maar de verbinding met de plaatsen in het ressort Gouda ts niet gemakkelijk en bovendien kostbaar, in tegenstelling met de geregelde bus dienst op Rotterdam. Men heeft dt op lossing gevonden door het gebied van Gouda in een Zu'delijke en Noordelyke sector te verdelen, waarbij Krimpen bij de Zuidelijke is ingedeeld. ZOMERAVOND-COMPETITIE Voor de competitie van dr kring Gouda werd gisteravond ln het Spsardersbsd jespeeid de wedstr D.O.N K. I - Gouws II James: 2—1. Wielrennen. Gistermiddag ls t» Schoondljké een wedstrijd gehouden vqpr amateurs over 120 km. waarvoor 40 renners aan d« «tart verschenen Winnaar werd M Roks uit Sprundel die Zondag te Zandvoort vijf de werd ln het nationale kamploenschnj» In 2 uur 53 minuten Daarna kwament 2 J Roovers. Etten. 2 54 30 3 Konlnss, Breda 2-55 39'. 4 De Waal. Hor»tenls*e. z.t.; 5 A Roovers. LaneeweR z t Dit Is de derde overwinning van M. Roks in zeven dagen Hij was verleden week ook ln de wedstrijden over 145 km te St Janssteen en te Oostburg eerste gé worden

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1950 | | pagina 3