i Per prauw door een bos waar Krokodillen loeren De voorbijganger Amerikanen twisten om bezit van wolken tweede blad pagina" a dinsdag it juli ma, Een pittig pruimpje heui?fPe "ïL* ,k h00p nIet dat ik u CLOWNTJE RICK OP AVONTUUR ICORTE KRONIEK" Regenmakers hebben er druk werk Wetgever voor rare problemen DOOR De Sowjets gaven het op 1 Verloren zoon NEDERLANDSE SCHOLEN IN INDONESIË BESCHIKKEN OVER ƒ24 MILLIOEN Ook I.E.V. sticht scholen INTERDEPARTEMENTALE SAMENWERKING VOOR HULP AAN GEREPATRIEERDEN Resultaten Nog achttien Nederlanders in arrest te Menado Niw in-lectuurhuisjcs overgedragen aan het Rode Kruis Predikantenconferentie te Semarang President Truman ontvangt het journalistenleger VOORSTEL TOT BETER OP PRACTIJK AFGESTEMD MIDDELBAAR ONDERWIJS 4-Jarige H.B.S. Een zingende schrijfmachine Kleine zaken van eeonom. samenwerking Rode deken in moeilijk parket Schuman zou geïnspireerd zijn door Oxford-beweging Jn de meest letterlijke betekenis vliegt deze auto door de lucht, om twintig meter verder op een speciaal gecon strueerde rijbaan rechtstandig neer te komen. De auto. een normale fabrieks- wagen. werd uit een enorm kanon van ruim 10 meter weggeslingerd tijdens een demonstratie, die te Atlantic City in New Jersey werd gegeven. Middel tegen lepra Het Nederlandse Rode Kruis heeft aan Suriname een millioen Diaminodiphe- milsulphone-tabletten cadeau gedaan. Deze tabletten worden tegen lepra ge bruikt. Zij zijn een welkome aanvulling in de strijd tegen deze ziekte. Zeehond als huisdier Dezer dagen sponde op het strand te Vlisiingen een jonge zee hond aan. Mevr J. Sissingh.' wo nende aan de Boulevard, heeft zich over het dier ontfermd. Op gezette tUden duikt de zeehond met haar in de golven, en blijkbaar stelt het dier zijn nieuwe opvoeding op pi#», want met mevr. Sissingh verlaat hij het water en keert „naar hult" terug. Australische zeelieden op hun vingers getikt De Australische raad van vakvereni gingen heeft te Melbourne een verklaring uitgegeven, waarin het bestuur van de vakvereniging van zeelieden wordt ver oordeeld wegens haar ..besmetverklaring" van schepen, die oorlogsmateriaal naar Korea vervoeren. De raad zegt hiervan o m. dat het bestuur van de Australische vakvereniging van zeelieden ..zich het recht heeft aangematigd een bepaaldé ge dragslijn te bepalen, zonder overleg te plegen met de raad van vakverenigingen". Oud-minister Wijers benoemd tot raadsheer Benoemd tot raadsheer in het Gerechts hof te 's-Hertogenbosch. mr Th. R Wijers. oud-minister van Justitie. De PooUe ambassadeur te ParUa, Jarsy Putrament, Is van zijn post teruggeroepen. Putrament zal zich „aan politiële en litte raire werkzaamheden wijden Traditiegetrouw gooien de gelukkige leden der roeiploeg van de Harvard Universiteit w "iTB. i" lau"e daa vm de He"le« R'«ma hun vv. T. Leavitt in het water. De acht van de Harvard Universiteit won hiermede voor de derde keer de Grand ChallengeCup. J^OOM EN TRAAG glijdt de prauw door de zinderende hitte die hangt boven b.m sPle«eleJadde water. De Papoese roeiers trekken kalm en regelmatig aan hun pagaaien. Met brede zwaai wordt de pagaai in het heldere zeewater voort bewogen en zo scheppen de mannen de prauw vooruit. De zon schitat op hun dta?°h™fö»rjime 1!Sham,cn en seett gan de vochtig glanzende oppervlakte een diep-biume glans. Hun stevige roeispieren kronkelen zich bij elke slag. We varen al enkele dagen en steeds kwam,er maar geen wind om voor afwisse- ÏKl i zeilen. De hitte hangt om ons heen boven het water. Vóór ons zitten 6 man in de prauw en achter ons afdakje weer 6 man met de „djoeroe- ïrtrtde' kirt.»» ?!KjlfUrt Tlf" "Sg!"" We m«kt™ al varende, dat we niet «Je kortste weg génomen hebben. De Papoea's volgen zoveel mogelnk de kustlyn en doordat Nieuw-Guinea een land is van vele en diepe baaien, heeft dll methode ons heel wat Uren gekost. w c Onze roeiers zitten twee aan twee op een stuk boömbast naast elkaar en van onder ons afdakje zien we regelmatig als een uurwerk hun lichamen voorover bui gen en hun pagaaien door het water glij den. Met een doffe slag komen alle pa gaaien op de rand van de prauw en dit vormt een rhythmische begeleiding van hun roeiliederen. Telkens begint er weer één opnieuw een lied en de anüereij stemmen er direct op af. Het roeien gaat er gemakkelijker doorWotseling begint er soms één vlug ger te zingen en dan scheert de prauw door het water en laat een breed schuim- spoor achter zich. Dit is echter niet lang vol te hoifden én na een poosje laten zij de pagaaien even op de uitleggers rusten. Dan komt de „draagtas" te voorschijn, die elke Papoea bij zich heeft. Daar zit ten zijn wereldse schatten in. Allereerst komt een bamboe kokertje De harde strijd die zij dagelijks moeten voeren, om de nog over machtige en onherbergzame natuur de eerste levensbehoeften af te dwingen, belet de pioniers in Nieuw Guinea niet, toch ook te genieten van de boeiende omgeving waarin zij werken. Dit verhaal uit D e Drempel geeft daar een beeld te voorschijn, waarin wat droog zwam, een scherfje van een gebroken kopje en een stukje blauW katoen. Dat is zijn luci fersdoos. Met een vlugge beweging kan hij h^t scherfje langs de gladde bamboe kant wrijven en door de warmte, die al dus ontwikkeld wordt, begint het stukje zwam te roken en vat eindelijk vlam. Verder zit in de tas een kalebasvrucht, die met aardige spiraalfiguurtjes versierd is. Er zit kalk in. van fijne witte schel pen gebrand. Verder zien we betelnoten, groene peperkorrels en een stukje tabak. De Papoea zoekt een betelnoot uit. plaatst die tussen zijn sterke tanden en kraakt de noot. Dan gaat hij de inhoud er uit peuteren en er malend op kauwen. Zijn buurman heeft ook een noot gepakt en volgt zijn voorbeeld. Daarna komt de kalkkoker te voor schijn. Een lang staafje, dat tevens als stop dienst doet. wordt er uit getrokken. Even likt de roeier aan dit staafje, dan rommelt hij er eens mee in de koker, de fcalk kleeft aan het staafje en met zicht baar welbehagen vegen de lippen het witte poeder weg. Dan gebruikt de buurman evenzo het stokje. Waarom zou hij het vies vinden? Nu nog een pruimpje tabak in de mond en de zaak is O.K. |iet toevoegen van de kalk heeft een vreemde werking; het speeksel wordt rood Lekker fris moet deze versnapering zijn volgens de Pa- 1 poea's. Iedere roeier zit zo even te ge- j nieten van zijn sirihpruim of zijn strootje wat tabak, gewikkeld in een stukje pan- danbla'd. Dan gaat het weer verder, de pagaaien klieven het water weer en dé prauw her neemt zijn vaart. Achter de prauw aan hangt een vislijn, 's Morgens, voordat wij vertrokken, hebben de roeiers eerst aas visjes gevangen en nu wachten ze maar. tot er een vis wil bijten Eén van de roeiers heeft het uiteinde aan zijn teen gebonden en zo kan hij direct voelen, of hij beet heeft. Plotseling wordt er aan zijn teen getrokken Een kreet, en ineens is de prauw vol sprmgende en actieve roeiers. De lijn wordt binnengetrokken eq met veel moeite, geschreeuw en gespring wordt een grote vis ln de prauw geslin gerd. Een parang, een groot kapmes, doet de rest en even later ligt een prachtige vis van 8 kilo op de bodem van ons vaar tuigje. Dat heeft de stemming weer veel goed gedaan en met frisse moed» gaat het ver der. Wij zijn nu aan het gebied van de Waropen-Kai gekomen. Langs de kust strekken zich mijlen ver de vloedbossen uit Het verst in zee staan de rizophoren met hun luchtwortels. Ze komen op een vrij grote hoogte boven de grond uit de stam en groeien na herhaalde vertakkih- gen met een bocht naar de bodem. Zo "bevestigen zij de struik over een groot oppervlak in de bodem, waardoor de plant niet door de golfslag wordt losge trokken en bovendien uit de lucht de zuurstof kan opnemen, dte ln de b<?dem ontbreekt. Slangen en muskieten De Papoea's vinden bijna zonder moeite hun weg door zo'n bos In het water. Bij hoog water roeien zij met hun prauw dut» sen de struiken door en bij eb lopen zij over de wortels heen, die natuurlijke TJet was even kwart veor vijf, toen notaris Verkark wakker schrok in zijn woning. Met grote ogen staarde hij In hat duiater, niet goed beseffend nog wit het feitelijk was, dat hem zo plota had doen ontwaken, en juist waa hij van plan zich waar om te draaien, ten einde opnieuw te gaan slapen, toen een hevig tumult hem eensklaps overeind deed vlie gen in bed. Het lawaai kwam uit de tuin, die om zijn villa was gelegen en met twee aprongen atond hij bij het venster. In het oosten gloorde het eerste daglicht en tot zijn grenzenloze verbazing zeg hij, vlak onder zijn raamf twee mannen, die in een hevig gevecht schenen gewikkeld. Met een ruk schoof hij het venster open. Heldaart kreet zijn stem door de atilte van de nacht. Een ogenblik bleef het ruatlg beneden hem. dan klonk opeens een luide, vrolijke stem, en er klonk merkbare opluchting in: Ha. gelukkig meneer, komt u 'es even beneden? Dat heerschap hier wou je net een bezoek komen brengen, maar ik was precies op tijd om Bliksemsnelle gedachten gingen door Verkerks hoofd: de brandkasthet geld, hij had toevallig nogal wat ln huis. Ik kom! sprak hij dan snel en sloot het venster. Doch op hetzelfde ogenblik zag hij hoe één van da beide gedaanten zich losmaakte uit de greep van de ander en ijlings door de tuin het hazenpad koos. Vlug schoot de notaris zijn ochtendjas aan. Toen hij beneden op het terras kwam. lag dit geheel verlaten. Het raam van zijn studeervertrek stond open en vertoonde een flink gat. Op de grond lagen splinters glas, waaraan zeep kleefde. Deksels! groende Verkerk «n holde naar binnen, doch tot zijn geruststelling constateerde hij dat er niets werd vermist. Waarschijnlijk was de kerel dus verrast op het ogenblik, dat hij bezig was het venster te openen of naar binnen te klimmen. Verkerk keek naar buiten, In dc tuin. Een donkere gedaante naderde snel Meteen herkende hij de man. die hem had ge roepen. en opnieuw betrad hij het terras. Nou meneer, begroette deze hem, da's ook spijtig! 'k Had hem zo -fijn te pakken en net dat ik even naar boven kijk. ziet-le z'n kans schoon en neemt de benen. Maar hij Ugnog niét binnen geweest, da's vast! 'k Zfg hem er nét inklauteren. Ik ging naar m'n werk. begrijp' U? en temet dat k langs het hek loop, zie ik me die snuiter daar bezig. Nou. dan moet-ia precies bij mfj komen' 'k Heb ook m'n handen niet voor niks gekregen en aan niks heb 'k zo het land ais aan kerels, die d r vingers niet van andermans bullen kunnen afhouden, 'k Zal niét zeggen meneer, de tijden zijn moeilijk tegenwoor dig, maar eerlijk blijven motten we alle maal! Wat u? Verkerk knikte verstrooid. -j Ik ben u heel dankbaar, sprak hij wat bedremmeld. Ik zou werkelijk nitt ge weten hebben wat te doen als.... maar komt u even binnen? noodde hij dan. Nou mijnheer? de ander weifelde, als t niet te lang is. want 'k mot naar m'n .Z0?'S ,k zei' En ala te laat komt knjg je boete, daar zijn ze niet acheutig mee! Hij zuchtte onwillekeurig. Verkerk wees op een stoel. Tja, stemde hij toe, 't ls een hele w5v«ng#nW00 °m Uh' "rIiJk t# Allel *°*d «n wel meneer, vond de ander, maar dat mót toch, waar of niet? Wat zou d r van de wereld terechtkomen als we allemaal gongen stelen? Zoals die ander nou. die kerel.... Hij schrok, hield eensklaps op, terwijl hij Verkerk gespan nen aankeek Moet u de politie niet bel- len? vroeg hij. misschien kunnen ze hem nog te pakken krijgen, die zijn zo glad m7t 2- hneÜ Y,erkerk wuifde afwerend fh'd« ha"d' dle al hoog en breed I thuis, die vind je toch niet. En dan, er ls niets gestolen dank zij u. Nog eens: ik ft» z*er erkentelijk, heus Enne...., hij draaide zich om. terwijl hij haastig iets uit zijn bureau nam, dat hij in een beledig, maar ik meen te hebben bemerkt Kott verhaal door Guus Betlem Jr bruggen vormen boven -de moerasbodem. l? i j,,?r een ParadiJ8 voor de talrijke krokodillen. Uitgestrekte vloedbossen langs de kust van West Nieuw Guinea zijn het ideale jachtterrein voor Boegi- nezen en Makassaren, die daar krokodillen komen schieten Het gebeurt wel. dat zij na een paar weken met meer dan 400 krokodillenhuiden naar Makassar terug varen. Voor die huiden worden prijzen van ongeveer tachtig gulden per vier kante meter betaald, dus deze jacht is een goudmijntje. De Papoea's vangen In de vloedbossen schaaldieren, krabben en paling, belang rijk voedingsmiddel voor de bevolking Meisjes en vrouwen klauteren a's boa- dieren oëer de wortels en via de takken van de ene boom naar de andere, om eet bare. kegelvormige vruchten te verzame len. Menigeen is echter op zo'n tocht door alangen gebeten en moest het oogsten met de dood bekopen. Verder zljrj de vloedbossen zeer gevaar lijk door de miiliarde» muskieten die hier het leven Ondraaglijk maken en de ge vaarlijke malariakoorts brengen. Het gonst alom en de binnendringer wordt in een oogwenk met grote zwarte muggen overdekt. Men zou medelijden krijgen met de vele bewoners in de Waropen- streek. die daa# wonen aan de monding der grote riviegen. temidden van vloed bossen en modderbanken. Wat een mod der en slijk. Toch zijn er volkrijke dor pen daar. sommige plaatsen met meer dan duizend inwoners. H12- IA Ufi noot ynpr wfig van «et VTt eiland. Ze waren nu wear geruslfln alle maal veilig bij elkaar. Ze praatten nog wat over die rare man netjes op het eiland. Wat die toch eigenlijk tegen hen hadden, begrepen ze niet. Ze hadderr die koning toch geen kwaad ge. daan?' Ik vond ze er maar raar uitzien, zei Bunkie. Met hun lange halzen en ronde lijfjes. Maar je vond het toch niet leuk. dat ze je te pakken kregen, hè? zei Oepoetie. Nee. helemaal niet.... Ik was bang voor die gevangenis, waarheen it me wilden brengen! Nou. we hadden ie daar ook nog wel uitgehaald hoor! zei Rick. Al hadden we 't hele eiland onderatbovefi moeten toveren! Ze waren zo langzamerhand al 'n heel eind weggevaren. Toen keek Rick met 'n bedenkelijk ge zicht naar de lucht. Ik weet het niet. maar. die wol ken bevallen me niet! zei hij Als- Ik me niet vergis, kon het weieens lelijk weer worden I Ja, daar zag het naar uit. Grijze, don kere wolken pakten zich aamen aan de hemel.... dat het leven voor u ook nitt over roztn gaat. Bent u getrouwd? Getrouwd? Dat zou 'k denken meneer! Een beste vrouw en vier schat ten van kinders, al zeg ik 't zelf. Hier meneerhij haalde een vergeelde foto trots uit zijn binnenzak, Hat zijn ze! Verkerk bekeek het kleine groepje, dat op de foto voorkwam, dan gaf hij haar terug. Flink jog, die kleine! prees hij, voe lend# hiermee de veder een plezier te Hij bleek Juist gezien te hebben, went onmiddellijk viel de ander hem bij: Da's net wat u zegt, meneer. Flink en pienter ook. Als ik u daarvan mos' vertellen.... Nou, hij stond op. dan kwam Ik zeker te laat op de fabriek. Nu. kijk eens aan. dus dan zal zo'n extraatje wel dubbel te pas komen met vier van die gretige mondjes. Alsjeblieft! Verkerk hield de ander de envelop voor Ja maar. meneer? de man draaide verlegen zijn pet in de handen rond en staarde naar de figuren in het vloerkleed dat mag ik toch werkelijk niet aannemen' 't is.... ik bedoel maar: ieder ander in mijn plaats zou hetzelfde gedaan hebben. Och wët! Verkerk knikte aanmoedi gend, neem het gerust. Je vrouw zal het wel weten te besteden denk ik. en., voor mij betekent het heel wat minder dan wanneer ^Ja. ja, dat begrijp ik wel, meer „r Ko{n\pa,k aan- kerel- ik ben je werke lijk veel dank verschuldigd, heel veel! Hij dacht aan z'n goedgevulde brand kasthet geld van anderen. Nou meneer, als het dan moet? de ander borg, wat aarzelend nog, de enveloD weg in zijn binnenzak. Ik.ik dank u hartelijk, meneer! Verkerk keek naar de pendule op de schoorsteen. Onzin, zei hij, eerlijkheid dient be loond, dat is mijn starufcfunt. Maar.als Je nou niet voortmaakt, kun je er ver moedelijk meteen je boete van betalen. Persoonlijk geleidde Verkerk de man tot aan het tuinhek, keek hem na, tot hij om de hoek was verdwenen. Dan draaide hij zich om en liep naar binnen, ten einde een paar planken voor het venster te timmeren. Zo kon hij toch moeilijk blijven zitten. Tyfet een glimlach om zijn mond liep de men, die zo juist de envelop uit handen van notaris Verkerk had ont vangen, voort. Op de hoek van de vol gende straat gekomen stond hij stil en floot. Onmiddellijk schoot uit een portiek een donkere gedaante te voorschijn, die haastig op hem toesnelde. Hij had het uiterlijk en de ietwat gedrongen figuur van de overvallen inbreker. En? vroeg hij. Gladde Toontje haalde de envelop te voorschijn, welke hij onder het zwijgend toezien van de ander, openscheurde. Vijftig pop! constateerde hij met een grijns hier. één lapje voor jou, één voor mij. Makkelijk verdiend, wat? En géén risico. Ik heb je wel gezegd dat ie moest slagen, deze truc. We kunnen er best nog eentje wagen vannacht, opp^le Piet, z'n maat. en borg zorgvuldig het bankbiljet weg, maar dan in een ander stadsgedeelte natuurlijk Ten minste.... Op dat ogenblik schoot een derde ge daante toe. Hij legde zwaar een hand op de schouder van Gladde Toontje, terwijl hij met de andere in zijn achterzak tastte. Ten minste, zei rechercheur Brouwer, als ik er niet was 'f I, jammer voor Jullie, jongens, ik heb het spelletje al een tijdje aangezien en de truc wés goed. Maar plicht Is plicht, ik hoop niet dat je 't ma kwalijk iteemt. SPORTNIEUWS Dammen. HET KAMPIOENSCHAP VAN Z.-HOLLAND De uitslagen van de te s Gravenhage ge speelde 9e ronde luiden als volgt: G J Aarts -I. Laterveer 3-0. A Stuurman-B G Grouwatra 0-2. A. J. Bom—A J Ivena 2-0. W. Roozenburg—W de Jong l-l, c J Privé— W. Heemskerk 0-2, H. v. Zuilekom—D v. Nugteren 2-0. De partij Aarts—Ivens uit de 8e rond# werd remise De stand ls nu: H. v. Zuilekom. Rotter dam. 13 p W. Roozenburg. Rotterdam, 12 p.; A. Stuurman, Rotterdam. 11 p W. de Jong. Gouda. 11 p.. G. J. Aarts, Rotterdam. 9 p.; W Heemskerk. Lelden, 9 p.; A. J. Bom. Den Haag, 9 p.; A. J Ivens, Den Haag, 9 p B. G. Grouwstra, Den Haag, 8 p.; C J. Privé. Den Haag, 8 p I Laterveer, Leiden. 6 p.; D v, Nugteren, Dordrecht, 5 p De 10e ronde wordt op 15 Juli te Den Haag gespeeld, terwijl d« slotronde op 22 Juy te Leiden zal ty^uttsvlnden. Buitenland Staking stoomspinnerij Twenthe opge heven. De staking, welke vorige week bij de stoomspinnerij Twenthe te Almelo uitbrak ls geëindigd. Het conflict tussen de directie en de arbeiders is ovgelost en alle arbei ders er waren ca 250 stakers hebben het werk hervat. Plan van Truman. Het Amerikaanse Hult van Afgevaardigden heeft met grote meerderheid Trumans plain tot het vormen van een departement voor gezondheid, .onderwijs en sociale veiligheid verworpen. Van de zijde der medici was vooral tegen het ontwerp geageerd daar hierin een stap werd gezieh naar „gesocialiseerde genees kunde". Spelde prik. De Sowjet-autorltelten con troleren weer sedert 7 Juli de postwagons tussen Berlijn en West-Duitsland. aldus een communiqué van de Westberlijnse poste rijen. De Sowjets zeggen dat vrachtbrieven nodig zijn voor het vervoer van postpakket ten tussen West-Berlljn en West-Duitsland. In het eommuniqué wordt dit tegengespro ken. Franse uranium. Gisteren is de eerste put van de uranlummijn van La Crouzille (Haute Vienne Fr.) in gebruik genomen. De put, die 100 meter diep is, is voorzien van alle moderne delvingstoestellen, die even eens de aanboring van dieper liggend# lagen mogelijk zullen maken. Fusie poolse partijen. De democratische partij de arbeidsparty van Polen zijn Samen gesmolten, aldus'een uit Warschau ontvan gen persbericht. Waarnemers te Warschau zien hierin een stap verder naar overheer sing door een enkele party, waarnaar men zou streven met het oog op de algemeng verkiezingen in 1952. VEIE HEBBEN OM ONZE LAND- GENOOT Veraart gelachen, toen hij met zijn denkbeeld kwam „regen te verwekken'. Alsof we al niet genoeg regen hadden in ons lieve landje, al komt die regen niet altijd precies op het tijd stip, waarop met name de landbouwers en de vacantiegangers er naar verlan gen. Intussen is men nu in Amerika toch maar aan het regen maken, een kunstje, dat daar soms uitstekend te pas komt. Zo had het onlangs maandenlang niet geregend op de Hawaii-eilanden mei hei gevolg, dat het stof duimen dik lag op de wegen, welke zich slingeren tussen de verdroogde ananasbedden. De ananas- verbouwers waren het er over eens: er moest iets gebeuren en ze vroegen de deskundigen of droog ijs werkelijk uit komst zou kunnen brengen. Reken maar! antwoordde Jim Med- calf, de metereoloog van het Instituut, dat allerlei onderzoekingswerk doet ten be hoeve van de Ananascultuur. Eigenlijk spotte Jim Medcalf er een beetje mee, maar zie: de hemelsluizen werden ge opend en er viel bijna l'/i cm regen. Dat was maar geen bloot toeval. Even min ais het bloot toeval was. dat op II Januari op het kleine eilandje Lanai. 91 km ten Zuid Oosten van Honoloeloe 10 cm regen viel en nog meer op 13 Juni 1949 ln Molokai gelegen, juist onder een wolk. waarin even tevoren honderd pond droog Us uit een vliegtuig was neergelaten. Al deze drie keren was de regen te danken aan mensenwerk. De wereld besteedde aan deze gebeur tenissen weinig aandacht en het Ameri kaanse Weerbureau had gezegd dat het onmogelijk was. Op 21 Juli 1949 werd in Nieuw Mexico zelfs een ware wolkbreuk veroorzaakt. Dr Irving Langmuir, die toen nog deel uitmaakte van de directie van de Algemene Electrische Onderzoekings- bureaux van de Verenigde Staten meende, dat er die dag 320 milliard gallons water I0tt de lucht stroomdeh en de kosten van die kunstmatig verwekte regen waren betrekkelijk laag. Men had nog iets minder dan een, Amerikaans -pond (450 gram) zilverjodium, ter waarde van twintig dollar nodig gehad om genoeg regen te verwekken om de waterreservoirs van New York tot de rahd te vullen. Hiertoe hadden de mannen der weten schap een brander met sproeier neergezet ln de woestijn in de buurt van Albuquer que. Kort na zonsopgang begonnen ze zilverjodium te brengen in de hydrogeen- vlam, die een hitte van 2500 graden Fahrenheit ontwikkelde. Een onzichtbare damp van submicroscopisch kleine kris talletjes steeg op ln de wolkenloze strak blauwe lucht, voortgedragen door de noordenwind met een kraeht van 15 km per uur. De geleerden meenden, dat de damp het Manzanogebergte, 25 mijl zui delijker gelegen, ongeveer in de tijd van 2uur zou bereiken. Inderdaad, om streeks halfnegen die ochtend begon zich een wolk te vormen op de bergkam. Anderhalf uur later, terwijl de vlam voortging milliarden kleine zilverjodium- deeltjes in de lucht te sproeien. Hitste een bliksemschicht en viel plotseling de regen in stromen neer. Voor de avond was ge vallen, storticgende het in gehee: Nieuw Mexico. Tijdens de dertig uur. volgend op het „verwekki n van de wolk" stroom den 050 millioen barrels water dour de Gallsteokreek, rivierbedding die ge- woonlijk droog is. en drie milliard gallon door de Pecosrlvier Wj Santa Rosa. De kleine.kristalletjes zilverjodium, die er, onder een microscoop gelegd, uitzien ais sneeuwvlokken, vormen uitstekende kernen waarom de natuur, mits de overige omstandigheden aan zekere voor- waarden voldoen, echte sneeuwvlokken f bouwt. De afwezigheid van dergelijke kernen, met een wetenschappelijk woord „nucleae" genoemd, it vaak oorzaak, dat I geen wolkenvorming kan plaats vinden en dat de regen uitblijft. Dan koelen de waterdroppels in de wolk af tot beneden het vriespunt wanneer ze worden opge- I voerd tot de hogere, koude luchtlagen. maar toch bevriezen ze niet. Wordt er nu zilverjodium aan toegevoegd, dan veran deren de over-afgekoelde druppeltjes plotseling in ijskristallen en wanneer deze met andere waterdruppeltjes ln botsing komen, veranderen ze zo snel in zulke grote sneeuwvlokken, dat deze ln kleinere vlokken uiteenvallen, welke zich ketting- vormlg over de wolk verspreiden. Tijdens het kristalllsatieproces komt hitte vrij, welke de waterdeeltjes doet opstijgen, met zo'n kracht, dat een explosie het gevolg is. Of er regen of sneeuw valt, hangt af van de temperatuur in de onderste lucht lagen' sneeuw, die in warmere luchtlagen neerdwarrelt, verandert in regen. Droog ijs (d.i. carbon dioxide met een temperatuur van 109 graden beneden nul) werkt anders: het koelt de waterdruppel* af tot beneden het punt 38 graden be neden nul waarop ze plegen te bevrie zen en zo produceren ze zelf de nodige kernen Droog ijs is werkzaam bij 32 graden Fahrenheit of daar beneden, ter wijl zilverjodium werkzaam is bij 14 gra den of lagere temperatuur. Het Weerbureau sceptisch DE PROEVEN, welke In Nieuw Mexico zijn genomen, en wel gedurende drie achtereenvolgende jaren, maakten op iedereen diepe indruk, behalve ophet Weerbureau, het Amerikaanse De Bilt. Dit 'instituut meende, daf de toegepaste iffcthoden om regen te verwekken ten hoogste voor tien procent hebben bijge dragen om werkelijk regen te doen ont staan. Dr Langmuir houdt echter vol, dat .er bij de verschillende proeven veel meer regen viel dan het geval zou zijn geweest, wanneer het van nature had geregend. Met dat al staan landbouwers en ande ren. die bij de landbouw betrokken zijn in Arizona minder sceptisch tegenover de proeven om regen te maken dan boven bedoeld Weerbureau. Regenmakers in ljun streek hebben hun Water bezorgd voor een totale waarde van 168.000 dollars en dit kostte hun slechts 30.000 dollars. In dit geval was dr Irving P. Kriek de regen maker. een meteorologisch adviseur uit Californië, die geldt als een van de beste autoriteiten op dit gebied van de West kust. Dr Kriek en zijn staf hebben vijftien jaar lang de weersomstandigheden, de rivieren en het peil van de waterreservoirs in het gebied van de Phoenix bestudeerd. Toen de juiste soort luchtmassa kwam aandrijven over de wateren van de Groene en Zoute Rivier en de Tonto Kreek, waar schuwde de Arizonase Stichting voor Weerkundig Onderzoek hun luchtmacht, n.l. Paul Mantz, een koen vlieger uit Hol lywood, eri Charles S. Barnes, een voor malig piloot van de Amerikaanse Lucht strijdkrachten. Deze twee vlogen in en boven de wolken en bombardeerden deze met droog ijs en zilverjodium De regen stroomde. De woestijnriviertjes werden gevuld met water en het peil van de reservoirs steeg met de dag. Toen ze hun werk voor dat seizoen beëindigden, be vatten de reservoirs 17.180 voet meer water dan tevoren. Afgaande op de waar nemingen, welke hij gedurende vijftien jaar had gedaan, kwam dr Kriek tot de slotsom, dat er slechts 5190 acre voet zou zijn gevallen ais men de natuur rustig haar gang had laten gaan. Boeren juichen vra De boeren en krachtinstallailes in Ari zona. overtuigd door het surplus aan water, dat ze ontvangen. blUven elke wolk. welke hun kant opdrUft. gedurende perio den van grote droogte aftappen. Hetzelfde doen hun collega's In andere delen van het droge Westen. En reeds drie jasr lang bewerkt de ('alifornische Electrische Kracht MaatschappU de wolken, die zich boven haar reservoirs voordoen met droog Us en de directie meent, dat het vermogen van de installatie onreveer met 12 k 14»/. is gestegen. Op het ogenblik zijn In vele delen van Amerika zilverjodium generators de hel den van de dag. Tests hebben aangetoond, dat een enkele generator de sm?euw- en regenval over 250 vierkante mijl kan be vorderen. Geen wonder, dat de voorbeel den elders worden gevolgd. Op het ogen blik worden proeven genomen ln Hon- doeras. wav men juist het tegendeel van regenverwekken beoogt. Jaarlijks gaan daar kostbare bananenaanplantingen ten gronde ten gevolge van hevige wolkbreu ken. Met behulp van droog ijs en gewoon water heeft men daar nu gevaarlijke wolken „onthoofd", d.w.z. dat de wolken als het ware worden omgeleid, waardoor de verschrikkelijke plaatselijke stortbuien werden afgewend en bovendien een plan tage, die lag te verdrogen, IV» duim water kreeg. Rechters tobben )R DIT ALLES zijn tal van nieuwe vraagstukken ontstaan, waaraan men vroeger nooit heeft gedacht. Want de een kan er belang bij hebben, dat een wolk zich in regen ontjast. maar de ander kan op dat ogenblik juist verlangen, dat de wolk overdrijft en het zonnig blijft, m.a.w. men krUgt nu twistpunten over het eigen dom van een wolk en het recht van de individu boven of op zUn land water te laten valleq, Wetten op dit punt bestaan nog niet. zodat de civiele rechter het druk heeft met het behandelen van geschillen, welke op dit punt zUn ontstaan. De geschillen gaan uit de aard der zaak meer tussen lichamen dan tussen indivi duen en ook vliegen de staten van Noord Amerika, die zo lang vredig naast elkaar hebben geleefd, elkaar soms in het haar om een wolk. Zo heeft Utah ruzie ge kregen met Nevada omdat dit een wolk, die op weg waa naar Utah, in regen liet losbarsten voor zU het gebied van Utah had bereikt en de Utahers. die even erg naar regen snakten als de Nevada-ers. de stortbuien afsnoepten. De Federale recht bank zal in deze recht hebben te spreken. De Nevadaërs hebben de steun van weerkundigen. die beweren, dat Utah's eisen ongegrond zijn. Zelflflal zou Nevada alle zichtbare vocht vaneen wolk, die bezig is naar Ut^h te drijven, aftappen, dan zou het toch nog slechts 0,02 0.05 procent van de totale hoeveelheid vocht in die speciale luchtkolom aanwezig naar zich toehalen. Vóór de wolk Utah heeft bereikt, heeft ze de kleine hoeveelheid Wfiter, welke er aan is onttrokken, stellig reeds weer uit de omringende lucht aan gevuld, zeggen ze, zodat Utah piets te klagen hééft. Amerika wacht thans tot qe wetgever in deze vaste regelen zal hebben gemaakt. Want eerst dan zal men zioh, maar altijd nog sléchts tot op zekefe hoogte, kunnen beschermen tegen de wisselvalligheden van hetweer. „Apartheid". India heeft de secretaris generaal der V.N. officieel verzocht de kwestie van de behandeling der Indiërs In Zuld-Afrika op de agenda van de volgende byéenkomst der Algemene Vergadering der V.N. te flaatsen. Deze stap volgt op het aannemen van de Zuldafrikaanse wet op het scheiden der woonwijken van de verschil lende bevolkingsgroepen. WATERSTANDEN 11 JULI Keulen 1.50 0.07; Ruforort -0 49 -0 09; Lo- bdtfh 9M oav - Nijmegen 8.30 o.Ol: Arnhem 6.43 0 02: Eefde 2 00 —0.06; Deventer 1.7» -0.02, Borgharen 39.37 -0.14; Belfeld 10.02 +I.1J; Grave 4 55 -0.08; Uth 0 28 -rO.23. DINSDAG 11 JULI 19S0. EERSTE BC"AD - PAGINA' 3 Ericht Warsitz, een Duitse vliegtuig- ontwerper, die zegt de eerste raket- en straalvliegtuigen ter wereld beproefd te hebben, heeft verklaard, dat de Sowjets hem. tot éljn grote verwondering, korte lings uit Siberië naar huis terugzonden, pa vijf jaar lang tevergeefs geprobeerd te hebben, zich va# zijn dierwten te ver- gekeren. Warsitz vertelde. d,at hij, kort voor zijn Vr rgenomen vertrek naar de Verenigde gtaten in 1945. naar de Sowjetsector van Berlijn werd ontvoerd. Via Sachsénhausen was hij daarna in Siberië terechtgekomen, waar men hem met gebruikmaking van foltermiddelen zou hebben willen pressen tot een contract voor arbeid in een Rus- gische vliegtuigfabriek Ten slotte was hij naar een dwangarbeidskamp te Stalinsk gezonden, waar hij in een ammunitie fabriek moest werken. Hij had vijf andere Duitse ingenieurs gntmoet, die wel contracten hadden ge tekend. doch een half jaar voor de expira tie van die contracten van sabotage waren beschuldigd en tot 25 jaar dwangarbeid veroordeeld. Hty zelf was onverwacht vrij gelaten en in April j.l. naar huis gezon den. Will Kops, zoon van de minister-presi dent van Neder-Saksen. die 18 maanden geleden naar de Sowjet-zone vluchtte, ls ln West-Berlijn teruggekeerd, ontkomen aan een dreigende afrestatie door de volkspolitie. Geëlectrocuteerd door botsing Te Trichoer (Voor-Indlë) is een autobus tegen een paal gereden, waardoor een hoogspanningskabel op de bus viel. De 21 inzittenden werden door de stroom ge dood. (Van een bijzondere medewerker te Soerabaja). Over de reeds door ons gepubliceerde plannen inzake het geven van onderwijs in Indonesië met" het Nederlands als voertaal vernemen wij nog. dat de „Stichting Nederlands onderwijs in Indonesië'' zal gaan werken met, een beginkapitaal van ongeveer ƒ24 millioen Ind. courgnt. Naast de 60 lagere scholen, zullen er middelbare scholen komen te Soerabaja (2). Djakarta (3), Bandoeng (2), Semarang en Medan. Verder worden er Ulo-scholen gevestigd te Makassar, Malang. Bogor en Palembang Deze Ulo-scholen krijgen een H B.S.-programma. doch er zal les worden gegeven door onderwUzers met hoofdacte of speciale acten. Het voornemei) bestaat bovendien, om handelsscholen op te richten te Djakarta en Soerabaja. Kinderen op veraf gelëgen plaatsen, zoals bijvoorbeeld ondernemingen, zullen onder wezen worden volgens een schriftelijke lesmethode Deze methode ligt reeds gedrukt #D wel in Nederland klaar. In de grote steden zullen reizende docenten worden ge plaatst. die de alleen lerende kinderen zullen controleren en adviseren. len worden opgericht, en ook door haar zullen worden bekostigd, zal Nederlands voorlopig nog voertaal zijn. Opzet van deze scholen is. het kind van de nog steeds op het Westen georiënteerde Indo Euro- .pcanen gereed te maken voor de Indone sische maatschappij. In Soerabaja ver wacht men. dat zich alleen daar al onge veer 3000 leerlingen voor de lagere scho len van het I-E.V zullen aanmelden. De «cholen zullen volgens de statuten van da atichting toegankelijk zijn voor alle Nederlandse kinderen. Het is zo goed ais zeker, dat voor kinderen, wier ouders tot voor kort Nederlandse staatsburgers waren, doch die deze status hebben ver wisseld voor het zogenaamde „warga negaraschap door de regering van Indo nesië minoriteits«9holen zullen worden opeeriebt Op deze scholen zal het Ne derlands voorlopig nog voertaal blijven. Geleidelijk aan zullen de kinderen, die deze scholen bezoeken e#1 die dus uit ge zinnen komen waar Nederlands nog steeds de omgangstaal is, voor het Indonesische nationale onderwijs gereed worden ge maakt De moeilijkste groep kinderen vormt ongetwijfeld die. waarvan de ouders tot de blijvers behoren, die nog niet beslist hebben, of zij al dan niet Indonesische In Mei is onder voorzitterschap van de secretaris-generaal van het ministerie voor Uniezaken en Overzeese rijksdelen, de heer J. M. Kiveron, een commissie gevormd, welke de regering van advies zal dienen nopens alle vraagstukken. Welke verbind houden met de voorzieningen doop de Nederlandse overheid te treffen ten behoeve van uit Indonesië gerepatrieerden en de in Indonesië gewortelden, die naar ons land komen of zUn gekomen In de commissie Coördinatiecommissie voor Gerepatrieerden genaamd hebben vertegenwoordigers van verschillende departementen zitting. Bij de uitvoering van haar taak onderhoudt rij nauw contact met de betrokken kerkeHjka instanties, met da stichtingen Pelita en Nederland Helpt Indië en met da Nedtrlanda- Indische bond van ex-krijgsgevangenen en geïnterneerden, de NIBEG. algemene laak der CoördinatleÉÓmmlsala repatriërenden is het opvangen en ver zorgen van deze mensen en het ijveren voor hun aanpassing aan de veranderd# omstandigheden. Er is een aantal sub commissies gevormd voor: transport over zee. huisvesting, arbeidsbemiddeling, so ciale bijstand, geneeskundige zorg en onderwijs. De commissie heeft aan de regering reeds verscheidene adviezen kun nen geven. o.a. ten aanzien van het ver strekken van extra bouwvolume, waar over dezer dagen reeds is bericht. Vjaor het opvangen der repatriërenden zorgt het bureau repartiëring van da Dienst van Maatschappelijke Zorg. Aan de hand van passagierslijsten en enquête formulieren wordt de huisvesting voor bereid. Ongeveer 70 procent der repartiërenden blijkt in eigen huisvesting te voorzien. De gezinnen, die door de zorg van de overheid gehuisvest moeten worden, wor den opgevangen door het bureau Repa triëring en met militair vervoer gebracht naar een dertigtal opvangcentra en woon oorden in het land. Een twaalftal van dergelijke centra en woonoorden is in voorbereiding. De regering heeft een extra bouwvo lume van 2200 eenheden beschikbaar ge steld. zomede 800 eenheden, welke door bemiddeling van de Nationale Demobill- satieraad worden verdeeld onder uit Indonesië komende gedemobiliseerde militairen. Het is "n militair belang en voorts en belang der betrokkenen, dat militairen zich kunnen vestigen in of nabil een garnizoensplaats. Voorts is van groot belang, de arbeidamogelUkheld ter plaatse. Men tracht huisvesting te ver strekken waar de grootste arbeidamoge lUkheld Is. Van belang wordt verder ge acht, de repatriërenden over het gehele land te verspreidén. De sub-commiaaie Hulsvesting heeft daartoe een spreiding»- schema opgesteld, dat ook aal dienen voor de verdeling van het extra bouwvolume. Mede ter bevordering van het spoedig verlaten der opvangcentra heeft de rege- rine een wetsontwerp Huisvesting Gere patrieerden 1950 ingediend Maar vóór alles moet getracht worden, de huisvesting der gerepatrieerden te bevorderen door ee.i beroep op de vrijwillige medewerking der gemeentenen der Nederlanders zelf. Ten aanzien van de maatschappelijke zorg voor betrokkenen is de regeling al dus. dat wie niet in zijn eigen levens onderhoud kan voorzien, gelijkgesteld zal worden met de Nederlandse oorlogsslacht offers. terwijl er ook andere extra-voor zieningen worden getroffen. Zo zal men tegemoetkoming kunnen krijgen in de kosten van geneeskundige behandeling, in de qerste aanschaffing van kleding én voorts zal men een meubelvoorschot kun nen ontvangen. De arbeidsbemiddeling en de medische verzorging zullen bijzonder# zorg hebben. Vóór 1 Januari 1950 zijn omitreeks 110 000 gerepatrieerden naar ons land ge komen De commissie zal over een groot deel van hen haar zorg mede hebben uit te strekken, omdat vele gerepatrieerden wonen onder voorwaarden, dje financieel en economisch niat verantwoord zijn. Na de souverciniteitsovcrdracht zag de over heid zicR geplaatst voor een nieuw pro- béeem. het opvangen van degenen, die Indonesië wensen te verlaten om zich hier te lande te vestigen. Voor 1950 wordt hun aantal geschat op 40 k 50 000. Hieronder zijn niet bégrepen de gezinnen van de leden der Koninklijke Landmacht en de Koninklijke Nederlandse Marine, doch wèl die van de leden van* het K.N.I.L. Dit vraagstuk roept weer een aantal andere problemen op. liggende op het terrein van de huisvesting, de sociale bijstand, de ge neeskundige verzorging, de arbeidsbemid deling. het onderwijs enz. Vele ministeries hebben hiermede te maken en al deze abtiviteiten moesten worden gecoördi neerd. De regering heeft gemeend, dat zij het beste deed. hiertoe bovengenoemde com missie op te richten, om richting te geven aan het werk voor de repatriërenden. De staatsburgers zulten worden, dan wel die I nahassa te verlaten. Naar eerst thans bekend ls gemaakt ls mr J. L. Kruithof, die behoorde tot de aangehouden Nederlanders in Menado. onlangs VrQ'gelaten. Er werden geen ter men aanwezig geacht de heer Kruithof nog langer in arrest te houden. Het is evenwel nog niet bekend of het de heer Kruithof ook reeds is toegestaan de Mi- beslissing voor zichzelf reeds genomen hebben ten gunste van Indonesië, doch dit besluit nog niet hebben verwezenlijkt Dit laatste ziet n)en veel bij ambtenaren, die liever wachten tot het einde van de termijn van twee Jaar. daar zij thans als ambtenaar met Nederlandse nationaliteit belangrijk meer verdienen dan zij zouden krijgen, indien zij Indonesisch staatsbur ger waren Voor de kinderen van deze groep men sen. degenen dus, die vroeg of laat onder- dahan van Indonesië zullen worden, is het Nederlandse onderwijs van de Stichting weinig aantrekkelijk, daar dat geheel afge stemd ia op het Westen, dat zij luist van plan zijn de rug toe te draaien. Voor toe lating tot een mlnoriteitsschool komen hun kinderen, zolang zij geen staatsburgers van dit land zijn. niet ln aanmerking. Deze kinderen verkeren dus in de minder prettige positie van te zweven tussen de kade en het schip. Het Indo Europees Verbond de meeste kinderen zijn Indo Europeanen heeft thans maatregelen getroffen om te voorkomen dat deze kinderen straks van alle onderwijs verstoken zullen zijn. Ook dit Verbond gaat nu namelijk scholen op richten Deze scholen zullen toegankelijk zijn voor kinderen van alle landaarden, zo verzekerde een lid van het hoofdbestuur van het I-E.V. ons. Vooral dit laatste achten de I.E.V.'ers onder de tegenwoor dige verhoudingen van het grootste be lang. daar zij zich vooral nu onder geen voorwaarde van de Indonesiërs willen distanciëren. Juist het tegenovergestelde ia het geval. De I.E.V.'er. die inziet dat Indonesië zijn nieuwe vaderland is, zoekt steeds meer aansluiting tot de autoch- thone bevolkingsgroepen van deze landen. Op de scholen, die door het I.E.V. zul- Er zijn thans nog achttien aangehouden Nederlanders te Menado. daar ook de twee ondernemingsadministrateurs en een assistent uit het binnenland naar Menado zijn overgebracht. De laatsten zijn de heren Van de Rijdt en H. Winkelman. Wat de Nederlandse bemanning van de Zeearend betreft, aan wie eveneens een beperkte bewegingsvrijheid is opglegd. is niet bekend of dit inderdaad geschiedde omdat deze bemanning weigerde een pa trouille-opdracht uit te voeren in de wa teren van de Zuid-Molukken. dan wel dat een andere aanleiding, tot deze aanhou ding bestaat Het ziln 5 k 6 man. De Zee arend behoort tot de vroegere gouverne- ments-marine. De aangehoudenen te Menado. die reeds ruim twee maanden wachten op een be slissing zijn dr M. Boon. de politie-ambte- naren mr J. Cowan. J. Verkerk. E. W, O. Kemper. J W Dabroek en F C. A. Har- ris de landrechter mr O. van Schraven- dijic en de parket-ambtenaren mr. R. B. van Tongeren en C. Vcenstra. de ambte naren van de zeevisserij" W A Mackenz:c, de agent van de K P M. J. H. van Dijk. .de douane-ambtenaar M. Richter, de Rode Kruiswerker J F. W Kreefel. de ambte naar van het Beheersinstituut W. B. J. A. Spaan, bij wie nog gevoegd is de over gebrachte inspecteur van politie N. L. Lepinat. De verwachting bestaat, dat binnen niet lange tijd de beslissing zal vallen over vrijlating of verlenging van arrest. Weer proces in Tstecho-§lo\$ikUe. In Oost-Bohemen zyn dertig personen. w«r- ondfr voormal'ge oariemen'sleden en func tionarissen der Tsjechische socialistische partij (waartoe ook wijlen dr Beresj heeft behoord) wegens sabotage ed. tot vi'Uheids- atrjffen veroordeeld. Bijna 1 millioen kg tijdschriften en 1 millioen boeken verzonden Maandag werden in het gebouw van het Nederlandse Rode Kruis in Den Haag de 132 lectuurhvKsjea van de Niwln aan het Roda Kruis overgedragen. Deze sym bolische overdracht werd verricht door jhr mr Ph. T Six. directeur van het cen traal bureau van de Niwin. aan de heer A. van Enden, directeur van het Ned Rode Kruis. Beiden herdachten met grote erkentelijkheid de harmonieuze samen werking, die er steeds tussen beide orga nisaties was en hopelijk nog zal zijn zo lang de Niwin haar taak nog niet heeft beëindigd. Jhr Six bracht naar voren de erkente lijkheid van de militairen en burgers in Indonesië, die van deze samenwerking de vruchten geplukt hebben. Wanneer te zijner tijd de Niwin geliquideerd zal zijn, zal het Rode Kruis de lectuurvoorziening blijven voortzetten Het accent zal dan meer verlegd worden naar de zieken, die aan een goede lectuurvoorziening grote behoefte hebben De heer^Van der Enden memoreerde, dat gedurende de bijna vijf jaren, die achter ons liggen, het leqtuur- depot bijna een millioen boeken en ruim een millioen kg tijdschriften"verstuurde Beide sprekers verklaarden met veel na druk. dat er een aanzienlijk tekort be staat aan actuele lectuur en spraken de hoop uit. dat het Nederlandse volk een intensief gebruik zal maken van de lec- tuurhuisjes, door hun gelezen boeken en tijdschriften daarin te werpen. Voor de genen. die niet ln de buurt wonen van dergelijke huisjes, bestaat de gelegenheid toch het werk te steunen door de lectuur per post, ongefrankeerd. te zenden aan het adres van het Rode Kruis. Tijdsctorif- tendienst. Den Haag. Te Semarang ls Zaterdag 2 Juli de jaarlijkse conferentie van Gereformeerde predikanten in Indonesië geopend. Op deze conferentie, die een wetenschappe lijk en geestelijk karakter draagt, zijn dé laatste publicaties van prof. Karl Bayth eh de moderne stromingen onder de Islam in India besproken. Tevens werd de kerkelijke en maatschappelijke positie van de Indo-Europeanen onder de loupe gé- nomen. Daar ter conferentie veel zendelingen aanwezig waren, kon men een duidelijk beeld krijgen van hetgeen op gerefor meerd kerkelijk gebied in Indonesië ge schiedt. Drs Soedarmo. docent aan de Theologische School te Djokja. woonde de gehele conferentie bij. Maandag 3 Juli werd in aansluiting op de conferentie de vergadering van de synode der Gereformeerde Kerken met een bidstond geopend. Marie van Zeggelen gehuldigd De schrijfster Marie van Zeggelen is Zaterdag tachtig jaar geworden. Ter ge legenheid hiervan werd zij Zaterdagmid dag in het gebouw vaa de Nederlandse Vrouwenclub te Amsterdam door een groot aantal collega's en belangstellenden gehuldigd. Prof dr J. Tielrooy. secretaris van de PEN-club, noemde haar een kleine, pittige geestige vrouw, wier historische romans hij vooral van grote waarde acht voor ons land en volk. Namens de Neder landse Vereniging van Letterkundigen sprak dr Annie Romein-Verschoor. Voorts spraken nog de schrijfster Top Naeff, de schilderes Lizzy Ansingh. de toneelspeel ster Rika Hopper en de uitgever van de boeken van Marie van Zeggelen, de heer Meulenhoff. De presidente van de Neder landse Vrouwenclub. mevr Cornelia Becht-Ootmar, deelde mee. dat Marie van Zeggelen benoemd is tot erelid van de club. Wekelijks houdt president Truman in het Witte Huis te Washington persconfe renties, die soms door 500 journalisten worden bij gewoond. Het zijn niet uit- sluitend Amerikaanse jour nalisten. die aanwezig zijn, correspondenten van bui tenlandse bladen trekken eveneens op naar het Witte Huis. Het «toat de journa listen vrij te vragen, wat zij willen en zij behoeuen hun vragen niet vart te voren in te zenden. Hier be antwoordt president Tru man in de nieuwe per». zaal van het Witte Hui» hel snelvuur van vragen der journalisten. (Speciale berichtgeving) Na bel honden ven een enquête onder de leiders van de Nederlandse bedrijven, heeft de FundHtie werkelijk dienen", waarvan oud-minister Neher voorzitte» is. onlairgs een rapport gepubliceerd, waarin een vierjarige H.B S.-opleiding wordt aanbevolen, die door haar geheel andere vorming de geslaagde leerling in staat zal stellen beter en sneller dan thans het geval is - een functie in het maatschappelijk- of bedrijfsleven zich te nemen Er ziin op dat rapport vele reacties gekomen en naar aanleiding daarvai heeft de Fundatiejthans een nadere toelichting gegeven. Ilndustfie voor hen bestemd' hebben. De vierjarige opleiding wil niet „goedkopere krachten" levereq. wel betere, daar door een niet overladen leerprogramma en een kleiner aantal lesuren een rustiger gang van hef onderwijs en degelijker behande ling van de leerstof bereikt kunnen wor den. die daardoor ook beter beklijft. De commissie hepft zich de vierjarige opleiding mede gedacht als een basis voor het voorbereidend hoger onderwijs, dat in de klassen 5 en 6 van de H.B S.-A en B kan worden gegeven. De voorgestelde middelbare school met 4-jarige cursus is niet bedoeld naast de tegenwoordige H B S. A en B met 5-jarige cursus en nog minder in de plaats dwarvan. Die oplei ding is slechts gedacht als een deel van de H.B S. A en B met 6-jarige cursus. Het onderwijs in die vier jaar blijft Middel baar Onderwijs, gegeven door docenten met de volledige onderwijsbevoegdheid, zoals nu voor H.B.S. en gymnasium voor geschreven. Ongetwijfeld is het waar. daf het ac cent in de vierjarige vooropleiding die voor een aantal leerlingen eindonderwijs zal zijn enigszins naar Nederlands en de moderne talen wordt verschoven. Dit moet echter als een groot voordeel be schouwd worden. Een ieder, die bekend is met de povere resultaten van het onder wijs. bijvoorbeeld in de moedertaal, ae) het moeten toejuichen als getracht wordt hierin verbetering te brengen Het goed verataan van Nederlandse teksten van verschillende, ook van zakelijke Inhoud het zich duidelijk en scherp kunnen uit drukken zowel mondeling als schriftelijk, zijn eisen die het bedrijfsleven stelt Men behoeft echter het rapport van de staats commissie tot reorganisatie van het hoger onderwijs op dit punt maar na te slaan om te beseffen, van welk eén grote waar de dit ook voor de aanstaande student is Als, ten slotte, het maatschappelijk le ven voor sommige beroepen toch de voor keur zou geven aan de bezitters van het einddiploma H B S. 6-jarlge cursus, Indien de ouders, ook als hun zoon of hun doch ter later niet gaan studeren, er prijs op stellen dat deze toch de zesjarige school doorlopen, dan kunnen en moeten ouders, leerlingen en het bedrijfsleven duidelijk weten dat in deze hoogste twee klassen van de H.B.S zowel wat de leerstof als methode betreft, in de eerste plaats ge rekend wordt met de eisen van het hoger onderwijs en dat de opleiding evenals dit bi) de gymnasiale het geval is niet op directe wijze gericht is op de practijk van het bedrijfsleven. Haar enige bedoeling was- te trachten met ons H B.S.-onderwijs uit de impasse te komen, waarin dit onderwijs ln de loop der jaren is geraakt. Onder hen. die dit onderwijs moeten geven en die het moe ten ontvangen, onder hen, die aan univer siteit en hogeschool er op moeten voort bouwen è'n onder hen, die uit de afgestu deerden hun middelbaar en hoger perso neel voor het bedrijfsleven moeten kiezen en opleiden, zijn er velen, die met de re sultaten van ons H.B.S.-onderwtjs niet te vreden zijn. Het is. $egt de commissie, niet de be doeling geweest, een school voor te stel len. die uitsluitend met de practische eisen van het bedrijfsleven rekening houdt en alle cultuurvormend onderwijs waarde loos acht of ook maar verwaarloost Het grote aantal uren. uitgetrokken voor Ne derlands en de moderne talen (54. terwijl de 5-jarige H.B.S. in totaal 57 wekelijkse lesureh voor de talen heeft), waarbij de letterkunde ook "haar rechtmatige plaats zal innemen, kan de waarborg zijn. dat naast het hoofd ook hart en gemoed, aan de vorming kunnen deelnemen en dat de kinderziel niet verstikf wordt in de enge voorschriften van het latere practische leven. Het bedrijfsleven heeft echter ook het recht van het middelbaar onderwijs te eisen, dat het leerlingen opleidt tot men sen. die binnen niet al te lange tijd bruik baar zijn voor de posten, die handel en De saguaro-cactus, cereué giganteus, komt in groten getale voor in de Zuid- West-Amerikaanse staat Arizona. Deze reus onder de cacteeën wordt vaak bijna twintig meter hoog. Hij bloeit mei fraaie witte bloemen, die aan de uiteinden der takken ontluiken. De rode saguaro vrucht, dte in het laatst van Juni rijp is, geliefkoosde lekkernij ï-Indi Papago-Indianen. die z. mej behulp van lange stokken naar beneden halen. Het rijpen dezer vruchten valt samen met het Indiaanse Nieuwe Jaar, zodat de Papago's dan overal hun groots opgezi Nieuwjaarsfeesten vieren. Elke typiste kan wijsjes spelen TNE HEER ALEXANDER ROSE was stenograaf bij het New Yorkse ge rechtshof. Zijn rapporten placht hij op de schrijfmachine uit te "werken Dag in dag tikte hij vele bladen vol en in dit werkje kreeg hij zo'n routine, dat hij het kon doen met zijn halve aandacht. De andere helft van zijn aandacht gebruikte hij voor dagdromen. Allerlei wijsjes en ook zwaar dere composities spookten hem door het hoofd, terwijl hij daar zat te tikken Alex ander Rose was dol op muziek, maar he laas kon hij geen enkel instrument be spelen. Als er nu toch eens, in plaats van letters op papier en onharmonisch geratel muziek uit de machine kwam. aaëht hij. Wat zou het dan eenvoudig zijn zelf piu- zlek te maken. Een typiste zou in minder dan geen tijd kunnen spelen! Dit denkbeeld verraste de heer Rose. Hij zou geen Amerikaan zijn geweest wanneer hij niet had gemeend, dat er iets instak. Ineens had hij genoeg van het Ge rechtshof en van stenograferen en zo maar, gewoon, domweg tikken. Hij ging studeren: metallurgie, natuurkunde, ge- luidsleer En nu heeft hij de machine zij ner dromen gevonden en Bezer dagen voor een gezelschap journalisten te Parijs ge demonstreerd. ..Tik een-Deuntje" noemt hU zijn instrument, dat er als een gewone portable schrijfmachine uitziet. Voor de ogen van de geïnteresseerde journalisten haalde hij een velletje papier voor de dag. waarop lettertekens stonden. Dit was een muziekblad, geschikt voor de Tik-een- Deuntje. Het velletje papjer schoof hij in de machine, precies zoals een typiste er een blanco vel in stopt. Men behoeft niets van muziek te kennen; men slaat eenvou dig de letters aan. welke op het „mu ziekblad" staan aangegeven en dan komt het deuntje vanzelf. Natuurlijk moei by het tikken wel rekening worden gehouden met de maat. Bij een wals heeft men slechts eenvoudig te tellen één. twee. drie. Wie kan typen leert in twee dagen tijd uit een leidraad de knepen van het Wijsje» Tikken. Natuurlijk ia de beer Alexander Rosp geen stenograaf meer. Hij is thans mede firmant ln de C.S. Rose Vennootschap die luidsprekers Mfcriceert. HU was pas te ruggekeerd uit Zwitserland, waar hij de onderdelen van zUn machine wil laten vervaardigen. De fabriek, waar de on derdelen tot instrument worden in elkaér gezet, zal in FrankrUk of de Verenigde Statqn worden opgericht Pianoleraren zUn gewaarschuwd! Het wordt tUd dat ze zich associëren met di recteuren van type-scholen! Griekenland vraagt muilezels Het g^at werkelUk niet alleen om grote zaken waarmee de Administratie van de Economische Samenwerking zich moet be zighouden. Niet alleen om ..big business" Dit lichaam heeft een afdeling ..kleintjes" Op Bezette tijden zendt ze Amerikaanse firma's een circulaire toe betreffende kleine partijtjes goederen, welke kunnen worden geplaatst in de Europese landen die dollars hebben te verteren In de jongste dezer circulaires werd offerte ge vraagd van 8.000 muilezels voor de Griek se regering Reeds in April en Mei warden muilezels gevraagd, maar er kwam 'oen geen enkele aanbieding in De Griekse re gering blijft evenwel behoefte hebben aan 6 000 muilezels en derhalve werd de op roep in de laatgt verschenen circulaire herhaald. Misschien vraagt men zich af, wat men te Athene in vredesnaam met 6.000 muilezels moet beginnen Wel. die heeft de Griekse regering juist nodig ,.in vredesnaam" De vluchtelingen, die naar het Noorden terugkeren en dan gewoon- lijk tot de ontdekking komen, dat hun hoeve verwoest is en dat al het vee is verdwenen kunnen niet zonder muil ezels Deze dieren moeten hen helpen bU het bewerken van de grond. bU het bin nenbrengen van de oogst e d. De rebel len hebben alle muilezels meegenomen Jiandaar dat hun hoqp gevestigd is op Bmerika, al bleek dit totdusver geen PnuiDezels te veel te hebben. PianoSfrel in ruil voor schilderijen cul een koestal, die De Londense Daily Herald plaagt de „rode" deken van Canterbury, die naar de mening van zUn aartsbisschop welis waar een betreurenswaardig gebrek aan inzicht in politieke zaken aan de dag legt, maar overigens eea goed Christen is. In ieder geval, de deken is befaamd om de wijze, waarop hij steeds weer goede woorden vindt voor wat achter het Uzeren gordijn gebeurt Onlangs, aldus deDailyHerald. wipte de deken door dit gordijn, om in Tsjecho Slowakije deel te nemen aan een door de ^geestelijkheid in het Sowjetgebied beleg de conferentie over de vrede en daarbU sprak hij ook eens voor leden van de Tsjecho-Slowaakse jeugdorganisatie. Nu hebben ze in dat land ook een eigen P r a w d a („Waarheid"), onder het in spirerende toezicht van Sowjetlieden ge redigeerd. Dit blad gaf een verslag van de toespraak van de deken. Volgens dit verslag vertelde de deken aan de Tsjecho-Slowaakse jeugd; „Jullie hebben een veel beter leven dan de jonge mensen "bij ons. In Engeland kunnen zij niet aan zwemmen doen. ze hebben boe ken. noch muziek. In ons land kan nie mand kosteloos studeren, zelfs de jeugd niet. Onze Jonge mensen zUn bang om te trouwen, omdat zij dan aangewezen zijn op inwoning bU hun schoonouders". Dit bericht kwam ook in de Engelse bladen, waarop de deken verklaarde1, dat de Tsjecho-Slowaakse „Waarheid" liegt! Alieen wat hU gezegd had over de woning nood klopte, de rest was, volgens de deken, totaal onwaar. Het is. schrijft deDailyHerald. dui delijk. wat de deken te doen "staat. Er zit vcflh hem niets anders op, dan een recti- ficWie te eisen. Hij moet dadelijk naar de Prawda in Bratislawa schrijven 6n- verlangen, dat zUn tegenspraak op een in het oog lopende plaats in het blad wordt afgedrukt. ..Wij wachten", gnuift de Herald, „met belangstelling op zUn actie en op het resultaat daar.van". Staphorst heeft een cultureel centrum koestal, die omgetoverd is in een tentoonstellingsruimte. De schil- gekregen ders Jan Homan en Piet Zwiers Hattemse beeldhouwster B Thoden v«n Velzen, zullen deze zomermaanden voor een steeds variërende expositie zorgen en op basis van ..artistieke ruil" zullen er van tijd tot tijd culturele avonden worden gehouden. Zaterdagavond speelde de pia nist Gerard Hengeveld er #n zUn honora rium bestond uit drie schilderijen. De burgemeester van Staphorst -opende het centrum. Werk van Anna Blaman in VQordracht De Rotterdamse voordrachtskunstenares Dinja Lap-de Wolff heeft voor het ko mende seizoen de novelle ..De Kruisvaar der" van Anna Blaman op fcaar reper toire genomen. Het Anglicaanse blad Church Times, aldus het persbureau der Ned Herv Kerk, constateert evenals dat reeds was gedaan door het socialistisch tijdschrift NeW Statesman and Nation en de Evening Standard, dat het plan-Schuman eigenlijk geïnspireerd is door Frank Bue.hman en de invloed van de Oxford-beweging. Het blad noemt het plan zelfs het Buchman- Schuman-plan. Het wijst er op, dat zo goed als allen", die het plan steunen, in contact staan met Frank Buchman. Dit geldt zowel van Bidault. als van Schuman in FrankrUk. en van Adenauer en Arnold in Duitsland. De laatste nodigde zelfs Buchman uit. naar Duitsland te komen, en Schuman schreef hel voorwoord bU de Franse uigave van het laatste boek van Buchman. De Church Times is van mening, dat de invloed van Buchmap op het plan-' Schuman er op wUst, dat de Oxford- beweging invloed begint te krUgen ook in Roorhs Katholieke kringen, ondanks het feit, dat het Vatieaan zich van <fe beweging distanciëert. Toen bovengenoemd artikel in de Church Times was verschenen, heeft het hoofd van de R K kerk in Duitsland, kardinaal Frihgs een waarschuwing ge publiceerd. om niet met dfe Oxford- beweging samen te werken, daar deze,, volgens hem. zich uitsluitend richt op aardse doeleinden. Verdrqnken Jongeman aangespoeld. Het stoffelijk overschot van de 2B-1arige Kan toorbediend*: B van G uit Den Haaa rt.e Zondag bij het zwemmen tn zee te Sriie- vervingen 's verdronken, is gisteravond -ven bezuiden de vuurtoren aangespeeld. Korea Daar men nog steeds niets ver nomen hééft van de Britse' gezant Ie Seoel, kapitein Holt, die ter plaatse is gebleven bij de bezetting van de hoofdstad dooi de Npordkoreaan&e strijdkrachten, heeft de Bjritse regering besloten de heer SSWbrldge te benoemen tot zaakgelastigde a.i. bij d« Zuiclkoieaanse republiek.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1950 | | pagina 3