Gi
van het week-end
Het kostbare deposito
[bridge]
Het
EDICHT
Het verhaal
van
de mensheid
Afstomping in „Arbeitseinsatz"
met een glimlach
'in.
De politiek der regering en
de fondsenwaardering
PANDA EN DE MEESTER-EDELMAN
TWEE RIVALEN
Over Terschelling
Rentrants bij Partner
Springprocessie van
grote vissen
Zalm voor het grijpen
E
Agatha Christie
sass
PRILLE GRILLEN
KNÊ-7TERPRET
Ha Ha
Een kropje sla
Tik, je bent af
KNUTSELPUZZLE
DAN NAAR. BED.'
De aanhouder «int, dat zie je
'IT
Schaduwkrijgertje
In een cirkel
Z.
wt:
MOEILIJK
ft
letterkundige kroniek
Debuut van Kossmann
DT
Verschuif-puzzle
Waarschuwing
Effecten- en geldmarkt
Het ideaalde gulden is weer best
Bedrijfsbelastingen
moeten omlaag
ZATERDAG 22 JULI 1950.
DUIZEND EN EEN
19—24
10.
46-41
19—23
14—19
11.
28 19
14 23
20—25
12.
50—44
10—14
25X14
13. 37—32
14—19
18s23
14
41—37
5—10
12—18
15.
34—30
10—14
23X32
16
30—24
19X30
7—12
17
25X34
13—19
1—7
De Zuid-Hollandse hoofdklasse is in
twee afdelingen gesplitst, waarvan
de kampioenen elkaar in een uit- en
thuismatch het provinciaal clubkampjoen-
schap betwisten. In Rotterdam en omge
ving speelt ..Constant" reeds een aantal
jaren de eerste viool, terwijl dit in Den
Haag Leiden geschiedt door het Haagse
„R.D.G.". Deze beide verentgingen ver
schillen zo weinig in kracht, dat een uit
slag nimmer te voorspellen valt. In 1947
b.v. werd het 1010 en 119 voor ..Con
stant". in 1948 was zelfs een beslissings
wedstrijd nodig. n.l. 119. 812 en we
derom 119 voor ..Constant", terwijl dit
jaar de winst voor ..R.D.G." was met
11—9 en 1010. Niet onvermeld mag
blijven dat deze rivaliteit tussen deze
beide clubs een uiterst sportief karakter
draagt en dat de verliezende partij de
verdere verrichtingen van de andere
steeds met grote belangstelling blijft vol
gen.
Uit de jongste match geef ik u hieronder
de partij aan het 6e bord. gespeeld op 20
Januari te Den Haag tussen schrijver
dezes (wjt) en de sterke Hagenaar W. C.
v. Rooti (zwart).
1. 33-
35—30
30—25
8. 37*28
9. 41—37
De opening is zonder schokkende ge
beurtenissen verlopen en beide spelers
hebben hun stukken zo economisch moge
lijk opgesteld.
18. 33—28 17—22 19. 28X1? 11X22
Zwart voelt blijkbaar niets voor klas
siek spel en zoekt naar een flankspel-op-
stelling.
20. 38—33 23—28 24. 37—31 9—13
21. 32 '23 18X38 25. 42—38 22—27
22 43X32 19—23 26. 31X22 18 >'27
23. 31—26 12—18 27. 32X21 16X27
Wit heeft deze afruil natuurlijk zien
sankomen. doch niet gevreesd, gezien de
opstelling zijner stukken. Een hekstelling
via 3227 had weinig zin.
28. 39—33 14—19 31. 44—39 19—23
29. 34—29 23 X 34 32. 29X18 13'X22
3u. 40X29 4—9
bracht wit van het centrum af te halen
en tevens schijf 27 steun te verlenen.
33. 47-42 8—13 36. 43—40 2—7
34. 42—37 6—11 37. 48—43 13—19
35. 39—34 7—12 38. 33—29 9—14
Dit is wel het critieke moment van
deze partij. Wit had hier nog slechts 7
minuten voor evenveel zetten en over
woog de kansrijke voortzetting met 2923.
45832 en 43 - 23. Alvorens daartoe te be
sluiten liep hij even langs de nog aan de
gang zijnde borden en constateerde toen
dat. wanneer hij remise speelde, zijn club
waarschijnlijk een 11—9 overwinning zou
behalen. Aangezien de gevolgen van de
hierboven gememoreerde voortzetting,
mede tengevolge van de tijdnood, zeer
moeilijk waren te overzien, besloot wit
tot het volgende:
39. 37—32
40. 32X21
Op
zijn.
45
X18
11—16
16 27
27X38
22—28
19—23
12 23
43. 32-23
44. 36—31
45. 49—43
19X28
14—19
enz. gevolgd
47.
De verdediging sluit als een bus en de
kansen liggen nog slechts aan wit'* zijde.
Dit had wit ook bij zijn 39ste zet bere
kend. doch intussen had hij toch spijt ge-
gekregen de andere voortzetting niet te
hebben gekozen. In tijdnood verspeelde
n.l. één zijner medespelers zijn winst
kans en een 10—10 uitslag lag in het voor
uitzicht.
50. 31—26
13—18
12X21
18—22
48. 40—35 8—13 51. 21—17
49. 26-21 7-12 52. 26X17
Remise gegeven want ook 38—33 helpt
niet meer.
V. F. TROMER.
Er is waarschijnlijk geen zo verant
woord. historisch diep nagegaaij en
folkloristisch fris en oorspronkelijk docu
ment over Terschelling aan te wijzen als
het boekje van Gerben Colmjon. getiteld
..Hoe het oude Terschelling zich ver
nieuwde". in een tweede, illustratief ook
welverzorgde uitgave door ..Boek en
Periodiek" te 's Gravenhage zo juist op
de markt gebracht.
Men kent Terschelling van de^ïran-
daris, de oude postboot, het Lutinegoud.
maar verdere wetenswaardigheden van
het eifand zijn niet bepaald gemeengoed.
En nu is het verbazend, zoveel en zo
Interessant als de schrijver er van weet
te vertellen. Scherp wijst hij de scheids
lijn aan.
Tot 1907 een sinds eeuwen onveranderde
toestand, een volslagen isolement, waaruit
de blik nauwelijks naar de nevertgebieden
werd gericht en waarin de bevolking
trein, motorfiets, noch straatorgel kende.
Daarna een golf van modernisme en de
behoefte van de auteur de dfitstane ver
schillen tegen elkaar af te wegen, de
historie vooral ernstig te belijden, waaruit
we b.v. leren, dat Terschelling altijd meer
Hollands dan Fries georiënteerd was en
dat het eiland uitstekend mensenmateriaal
voor de zeevaart en het redden van schip
breukelingen opleverde.
Nogmaals, een juweeltje onder de
folklori6che boekjes, dit werkje.
YOOR DE tegenpartij is het meestal ge-
v wenst om de rentrants bij de partner
van de speler zoveel mogelijk weg te
spelen. De leider daarentegen moet altijd
zorgen die rentrants bij zijn partner zo
lang te bewaren als hij deze nodig heeft.
In het geval dat zijn partner geen fen-
trants heeft, moet hij zorgen deze zien te
maken. Het tegenspel is er juist zoveel
mogelijk op gericht om de leider uit eigen
hand te laten spelen, daar daardoor de
grootste kans geschapen
wordt om de slagen te
maken en voorkomen
wordt, dat de leider kan
snijden. Het volgende
spel geeft hiervan wel een duidelijk voor
beeld. Moet Z die 6 H moet spelen, uit
eigen hand spelen, dan kan hij het spel
alleen winnen, wanneer R b niet viermaal
tegenzit en KI h ook goed zit. Kan hij
zorgen, in N voldoende aan slag te
komen, dan kan hij zijn spel altijd Win
nen door de tegenpartij te noodzaken de
ruitendekking weg te werpen of anders
kan hii de vierde ruiten kwijt op een
vrije schoppen van N.
De spelyerdeling was als volgt:
H 8 3
R b 10 8 7
Het spel is toch lang niet makkelijk.
Wanneer u aan deze rubriek iets wilt
hebben, moet u altijd eerst zelf trachten
de juiste speelwijze te vinden. Hiervan
leert men het meest en is het u gelukt,
dan heeft ,u daarvan ook voldoening.
W kwam uit met R 5 en het spel verliep
als volgt:
1. R 5
R 8
R 9
De langste kaart van N is S. Wanneer
Z er nu in kan slagen een Sch. vrij te
spelen, dan behoeft hij niet op het goed-
zitten van de Rb te speculeren en kan
dan een ruiten kwijt op de vrije Sch. Hij
gaat dus eerst de schoppen aanvallen.
2. Sa S3 S 8 Sh
Wat zal W nu naspelen. Daar O S 8, bij-
wierp. weet W dat O een schoppendek
king heeft. Doch wanneer O ook R h
heeft, dan kan O met ruiten nakomen en
kan W een introefslag in R maken en
daarna schoppen spelen. W speelt dus:
3.R3 R 4 R 7 Rh
4. K7 Kv K 8 Kb
Z moet nu wel snijden op K h. want
door het spelen van W van R 5 en R 3
weet Z dat R b nu viermaal tegenzit bij O.
5. S 7 S 4 S 2 Ha
Z moet nu hoog introeven. om daardoor
in N rentrants te maken in troef en in
N aai» slag te kunnen komen. Hij moet
dus zuinig zijn op zijn lage troefkaarten.
6. K 2
7. K 4
8. H 6
9 K 3
10. H 4
11. H 2
K a
S 5
H 9
S 9
H b
H 7
K 6
S 6
H 3
S 10
H 8
H v
H 10
K 10
Wat moet O nu wegwerpen? Gooit hij
S v. dan is S b in N vnwen gaat daarop
een ruiten in Z weg. Owbit hij een ruiten
weg.'dan speelt Z uit N R 2 en maakt dan
twee ruitenslagen. Het contract is dus
altijd gemaakt.
De hele streek, waar doorheen het ri
viertje Leven in Dunbartonshire stroomt,
was dezer dagen in opschudding. Kinde
ren, die op de oever speelden, hadden ge
zien hoe honderden grote vissen boven
het water uitsprongen als werden ze door
een handig kaatser omhoog gegooid en
daarna weer in het water terugvielen,
waar ze hulpeloos ronddreven. Andere
kwamen op de oever terecht. De kleintjes
waren ontzet, dachten dat de vissen hen
achtervolgden en liepen, om hulp roepend,
naar hun moeders. Deze dames kwamen
toegesneld, zagen dat er een school zalm
door de rivier trok, waarmee iets bijzon
ders was gebeurd, al konden ze. en kon
niemand, het verschijnsel verklaren. Het
nieuws verspreide zich als een lopend
vuurtje in de dorpen Renton, Alexandria
en Dumbarton, wjiarop de mannen met
bakfietsen, wagens en alles wat rijden en
bergen kon naar de rivier snelden, waar
ze de kos^ijke zalm maar voor het grij
pen haddeh. Enkele uren later was er in
de gehele omtrek geen woning meer. of
men had een voorraad vis, genoeg om
een weeklang driemaal per da.g zalm te
eten.
De Londenaars keken op hun neus, toen
ze het nieuwtje hoorden. Zij betalen voor
verse zalm meer dan zeven shilling, meer
dan vier gulden per pond.
Oplossing Hexagram-puzzle
1-2 Verhaal. 2-3 Legende. 1-3 Venetië.
4-5 Betonen. 6-5 Stangen. 4-6 Benares.
R zullen wel weinig ouders zijm, die niet een keer aan het bed van hun zieke kind
gestaan en wanhopig beseft hebben, dat al hun liefde en goede wil niet in staat
Zijn om de pijn van de kleine patiënt weg te nemen. Men zou dan wensen dat het
onheil iets tastbaars was. om het aan te pakken, er mee te worstelen, het te bezweren
en uit te bannen. We zouden voor één keer magie willen bedrijven, maar het be
wuste weten verzet zich daartegen en ons woord heeft al lang zijn magische kracht
Ve£°deVhte echter leeft nog altijd iets voort van de magiër, die hij in d^tanvang
der tijden geweest is. Zo schreef Gerard den Brabander in een genadeloos héte zomer,
toen zijn kind ziek was. onderstaand gedicht waarvan het bezweren<l karakter on
miskenbaar is. Voor hem zijn de zon, de wind, de donder en de
en hij heft zijn kind naar de lucht van gloeiend staal om de zon tiot medisdogen te
hpuzenen Als een reeenmaker van een primitieve stam roept hij de donder, -de wind
èn de® regen aan? 5£t komen, geweldig, en de zon m de hitte verslaan en zijn
kind, dat dreigt te stikken, verkwikking, adem en leven schenken.
Mijn kind wil zegen
(voor Marianne).
Regen, waar blijft uw zilver wonder?
Waar blijft uw matgeel voorhoofd, donder
dat anders onze zomers dreigt?
Zon ziet gij uw hoog gestoelte
niet hoe in deze lamme zwoelte
mijn spareend kind naar adem hijgt?
Wind waarom blaast gij niet een wimpel
van wolkenwit; waarom geen rimpel
in 't effen voorhoofd van den dag?
Waarom laat g'in de hete zalen
der uitgebrande dage' aan 't stalen
plafond alleen der zon 't gezag.'
Uit: Gebroken Lier".
Ik houd mijn naakte lijf gebogen
over mijn schreiend kind: mijn ogen
monstren vergeefs den hemelkom.
Waar blijft gij. kopgebogen kudden
van donderbuffels? Waar uw schuddend
geloei, dat onheilspellend gromt?
Natuur, mijn spartlend kind wil regen.
Haar handen grijpen naar den zegen
van wind en kouden droppeltik.
Les les dan toch dit schreiend dorsten
Wo'lk. reik het uwe vette borsten
en blus de zon, voordat het tikt
GERARD DEN BRABANDER (geb. 1000).
VRIJMETSELARIJ
Van de hand van J. B. Schouwink is
bij W. P. van Stockum en Zoon N.V. in
Den Haag een verhandeling verschenen
onder de titel van De geestelijke
Waarde van de Vrijmetselarij.
De welingelichte schrijver gaat de vraag
na of de vrijmetselarij nog redenen van
bestaan heeft, of dat zij juist nu moet
worden verbreid. Op levendige wijze zet
hij de betekenis van de vrijmetselarij uit
een. De liefde zal immer het geweld over
winnen. de haat wordt overwonnen door
de genegenheid, de broederschap zal het
winnen van de tweespaltde geest zal
triomferen over al het duistere van het
materialisme, zo schrijft hij en hij ver
klaart: De weg daartoe wijzen, het pad
daartoe effenen, het hart daartoe ontslui
ten wil de vrijmetselarij.
Voor hen. die zich' van het wezen der
vrijmetselarij op de hoogte willen stellen,
vormWhet boek van Schouwink verhel-
derende"ftctuur.
TERUG UIT INDONESIë
OPNIEUW ER HEEN
Neen. het is niet gemakkelijk voor een
gezin, dat jarenlang in Trldonesië heeft
gewoond en dan in Nederland wordt over
geplant. Ieder weet nu wel. dat het voor
de gerepatrieerden lang niet alles roze-
geur en mapeschijn is Daarom lijken de
moeilijkheden, welke Mia BruynOuwe
hand Marian Manders doet hebben, gezien
door de ogen van mensen uit deze tijd.
niet zo verschrikkelijk. Marian immers
keert terug in een tijd. toen Indië nog
Indië wasMaar ook toen was de
overgang niet altijd gemakkelijk. Dat de
jeugdige lezeressen, voor wie dit boek
bestemd is. best een verhaal willen lezen,
spelend in vooroorlogse tijd. bewijst, dat
bij van Holkema Wa^endorf N.V. te
Amsterdam een tweede druk is versche
nen van „Hermelijn", waarin Marian's
perikelen in Nederland worden verteld,
evenals trouwens van het vervolgverhaal
„Hermelijns huwelijk".
TJET MOEDERLAND HELLAS (Griekenland) heeft door
11 verval van binnenuit en ook door de opkomst en bloei van
het Romeinse rijk. steeds meer aan politieke betekenis ingeboet.
De waardering voor de Griekse beschaving in het Romeinse Rijk
nam echter in de eerste eeuwen na Chr. steeds toe en bereikte
haar hoogtepunt onder Hadrianus (117-138 n. Chr.). Het ging
tot de goede toon behoren veel Grieks te lezen en geleerde
Grieken werden in hoge Romeinse staatsambten aangesteld.
Links zien we een bibliotheek te Ephese. in Klein-Azië. in 92
v. Chr. Omstreeks die tijd bestond in de z.g. Griekse koloniën
een ware leerhonger. Bovendien verstond men de kunst de
leesrollen te vermenigvuldigen volgens een systeem, dat aan
ons tegenwoordige „stencillen" herinnert. Mede door de bijna
kosteloze arbeid van slaven lag de prijs van een leesrol dan ook
niet veel hoger dan van onze na-oorlogse gedrukte boeken.
In het midden: Vier munten met afbeeldingen van de keizers
Nero (links-boven), Vespasianus (rechts-boven). Trajanus, onder
wiens bestuur het rijk zijn grootste afmetingen heeft gehad en
Marcus Aurelius (rechts-beneden).
Marcus Aurelius. de keizer-wijsgeer. was een overtuigd
aanhanger van de Romeinse school der stoïcijnen, waartoe ook
Seneca (zie no. 55) behoorde. De oprichter van de school der
Stoa (zuilengalerij) was Zeno. die zijn eerste leerlingen om
streeks 300 v. Chr. in een zuilengalerij te Athene verzamelde.
Omstreeks 150 v. Chr werd het centrum van de Stoa naar
Rome verplaatst. De „zelfbeschouwingen" van Marcus Aurelius
worden ook tegenwoordig nog veel in moderne vertalingen
Rechts zien we de enige Romeinse keizer, die zelf gevangene
van een vreemde vorst is geworden: Valerianus. Ondanks.zijn
persoonlijke bekwaamheid is het hem steeds tegengelopen.
Tijdens zijn bestuur woedde in Rome pest: in het Noorden van
het schiereiland vielen de Alemannen binnen, in Gallië. de
Franken, in de Noordoostelijke provinciën de Goten Hijzelf
rukte op tegen de Perzen. Door verraad viel hij in het jaar 260
in handen van koning Schapoer Keizer Valerianus is in ge
vangenschap gestorven. Op een reliëf te Persepolis heeft men
deze voorstelling aangetroffen: Valerianus. die eerbied aan zijn
overwinnaar betuigt.
Mysteriën en moorden
Weer wordt de (brede) massa onthaald
op twee nieuwe Agatha Christie's, waarin
Engelands first-lady op het gebied der
thrillerschrijverïi zich van haar beste
zijde toont, en dus zullen ze er ingaan als
messen in malse bout. om het beeld van
de |oete koek nu eens door een- ander te
vervangen.
Want Agatha Christie, die met zeldzaam
een volstrekt eigen stijl ten aanzien van
de garnering en vooral de ontknoping,
waarbij ze telkens door frisse originaliteit
smeuïg gemak moordhistories opdist, bezit veel groter blijkt te zijp dan van de eer
een volstrekt eigen stijl ten aanzien van ste verdachte.
„Bruisende drank" laat de lezer even
eens tot de laatste bladzijde in twijfel
over de aard van twee hoogst sensationele
vergiftigingsg&vallen in de Londense So
ciety en ook hier leidt een foutloze de
ductie uit een meesterlijk geconstrueerd
labyrinth naar de uitgangswaarheid
A. W. Sijthoffs Uitg. Mij. N V Leiden
stak de beide uitgaven in een prettig han
teerbaar bandje en maakte ze daardoor
eens te meer tot ideale reis. en vacantia
lectuur.
het een
In „het A.B.C. Mysterie" is
alphabetische puzzle, gehecht
spoorwegboekje dat als visitekaartje bij
elke moord wordt gedeponeerd, en welke
aanvankelijk regelrecht naar de schuldige
voert, om aan het slot toch nog om te
klappen naar een geheel andere figuur,
wiens aandeel in de geruchtmakende zaak
Even uitrusten.
Ansje: Ik heeft geen schrift.
Onderwijzeres: Nee Ansje, dat
is niet goed. Het is zo: Ik heb geen
schriftlij hebt geen schrift. Hij
heeft gtftn schrift. Wij hebben geen
schriften.
Ansqe: Als niemand een schrift
heb, kunnen we wel naar huis gaan.
Onderwijzer: Wat zou je
doen. als je in een bos een beer
tegenkwam?
Jantje: In een boom klim-
men.
Onderwijzer: Maar beren
kunnen ook In bomen klimmen.
Jantje: Niet in mijn-boom,
die zou te hard schudden!
Jongen: Ik heb in dagen
niet geslapen.
Vriendje: Hoe komt dat?
Jongen: Ik slaap 's nachts.
Vang het klosje in
het kroesje
TTIER is een spelletje, dat je
AA zelf kunt maken en dat je
dan buiten (anders gooi je mis
schien de lamp in de kamer
siuk kunt spelen. Je hebt er
niet veel voor nodig. Een leeg
klosje, een kroesje en een stuk.
je niet te dik touw. Je kunt dit
nemen zo lang gis je zelf wilt.
Nu moeten je vriendinnetjes
proberen het klosje op te gooien
en het dan in het bekertje op
te vangen. Spreek bijvoorbeeld
af. dat ieder kind tien keer mag
gooien. Wie dan het meest het
klosje vangt, heeft gewonnen.
Doe je-best maar.
groenteman. Nee, niet echt.
't Is maar een spelletje. Luister
maar. Een jongen is de groente
man. In zijn winkel verkoopt
hij van alles. Sla. worteltjes,
snijbonen, bloemkool, komkom
mer, radijs en nog veel meer.
Dat hangt er vap af, hoeveel
jongens en meisjes er mee
doen. Ieder kind zit n.l. in de
groentewinkel. De een is sla, de
ander 'is bloemkool, de derde is
een bosje warteleiT. Nu komt er
een klant in de groentewinkel.
De klant zegt:
Een kropje sla, alstublieft.
Meteen rent het kind dat sla
heet weg. Nu moet de klant
proberen heni af te tikken.
Lukt dat. dan fs zij een groente
en het getikte kind is klant. De
groenteman geeft de kinderen
weer andere namen.
Zusje: Jij nam het gróótste
koekje.
Broertje: Dat weet ik.
Zusje: Als ik jou was had
ik het kleinste genomen.
BroertjeNou, dat heb je
nu toch.
jan Plezier
Fliere flop
Paardje stop
We komen hier
De wagen uit
Fliere fluit
En dansen nu
In de maat
Zie hoe dat gaat.
Een stout sterretje
HET was avond. Alle sterre
tjes aan de hemel waren
aangestoken. Het ene schitter
de al mooier dan het andere. Er
was echter één sterretje dat het
niet erg naar zijn zin had. Dat
sterretje vond het helemaal niet
leuk, om altijd aan de lucht te
hangen. En bovendien, het ge
beurde dikwijls, dat het hele
maal verscholen was achter een
wolk. Nee. dat sterretje zou nu
best eens naar de aarde willen.
Als er geen wolken waren, kon
het de aarde zien. Niet goed.
daar was de aarde te ver voor
weg. Het sterretje was echt
nieuwsgierig. Op een avond
nam het een besluit.
Ik maak me los en ik
spring naar beneden, mompelde
het.
En zo gebeurde. Fffffjjjjjttt
wat ging dat hard. Het sterre
tje deed de ogen dicht. Kijken
durfde het niet. Het was koud
ook. Eigenlijk had hegteterretje
een beetje spijt. MetjBIn schok
kwam het even laWr op de
aarde terecht. Het sterretje
bleef even versuft liggen. Toen
deed het zijn ogen open. Ge
lukkig was het niet stuk geval
len. Het keek om zich heen. Zo,
nu had h«t dan toch zijn zin.
Het was op de aarde. Het
poetste zich eens extra op en
ging een eindje wandelen. Het
sterretje was op eeir weiland
terechtgekomen. In de verte lag
een stad. Daar wilde het been
wandelen. Onderweg kwam het
sterretje bij een sloot. Het keek
in het water. Het zag ziehzejf
en ooo. wat een schrik. Het
sterretje was helemaal dof ge
worden. Dof en donker, zonder
glans.
Wat was hKpterretje be
droefd. Nu pas •besefte het, dat
het niet op aarde thuishoorde.
O. kon ik maar weer terug,
huilde het.
iGou net aan de wind vragen,
of die hem terug kon brengen?
Wind. wind. riep het zo
hard het kon. Wind. wil je
mij alsjeblieft helpen?
In spanning wachtte het
sterretje of de wind hem had
gehoord.
Wie roept mij? Wie roept
mij? klonk het.
Ik, ik. antwoordde het
sterretje blij. WinjJ,-vi/il je mij
alsjeblieft naar Boven blazen.
Ik wil zo graag terug. Ik heb
helemaal geen glans meer.
Ik zou het wel willen, maar
ik weet niet. of ik wel zo hoog
kan komen, antwoordde de
wind. Bovendien ben ik van
daag niet erg sterk. Maar mis
schien kan ik je een zetje
geven.
Och, huilde het sterretje,
dat helpt niet. Dan kan ik zelf
toch niet verder.
wat, sprak de
het eens aan de
bloemenfee vragen, misschien
weet zij raad.
Het sterretje kreeg weer hoop.
Misschien zou alles nu toch nog
goed komen.
Na een poosje kwam de wind
terug met de bloemenfee. Het
sterretje maakte een diepe bui
ging.
Is dit het sterretje? vroeg
zij aan de wind.
Ik weet geen middel om
je naar boven terug te brengen,
sprak de fee. Maar wel kan ik
er voor zorgen, dat je je hier op
aarde thuisvoelt en gelukkig
wordt. Wil je dat?
O. bloemenfee. alstublieft.
Ik zal je dan in een
bloempje veranderen. Voortaan
ben je dan geen sterretje meer.
maar een plahtje met witte
bloempjes, dat bijna het hele
jaar bloeit, langs akkers en
Weet je
wind. ik zal 1
wegen. -Doe dan nu Je ogen
maar even dicht.
En op de plaats waar het
sterretje zo bedroefd had ge
zeten, stond een klein plantje
met witte bloempjes fris en
nooit over. zucht
Loek Bergsma. als zij
haar overgangsrapport van het
vorig jaar bekijkt. Ze weet het.
ze is niet zo best. Het eerste
jaar was ze blijven zitten. Eer
lijk gezegd had ze niet hard ge.
noeg gewerkt. Daarna voor het
tweede jaar was het nog maar
net met de hakken over de
sloot. Maar nu, hoe zal het nu
gaan? Weer blijven zitten? Nee,
dat nooit. Maar als het nu niet
gaat? Als zij het niet kan?
Vreselijk, wat moet dat worden.
Loek zucht nog eens diep.
Het is drie maanden later
Drie maanden in de tweede
klas. De rapporten worden uit
gedeeld. Gelukkig het valt mee.
Twee onvoldoende cijfers. Een
drie voor geschiedenis. Dal
haalt ze wel op. Een vier voor
meetkunde. Meetkunde is haar
zwakste punt. Maar Loek is vol
goede moed. Het zal wel mee
vallen. Met een gerust hart
gaat ze die avond naór de
feestavond van school.
Als het zover is. dat het
tussenrapport komt, voelt Loek
zich minder op haar gemak
Allesbehalve rustig kijkt zij
naar de stapel witte papiertjes
in de hand van de directeur.
DIT spelletje kun je het best
spelen als de zon schijnt.
Er is n.l. schaduw voor nodig.
Bij krijgertje spelen geeft het
meisje of de jongen die hem is.
een van de anderen een tik. Nu
moet zij proberen op* de scha
duw van een van de kinderen te
stappen. Is dat gelukt, dan mag
zij weglopen en het kind op
wiens schaduw zij stapte, m hem
dan. En zo ga je maar door Net
zo lang, tot je geen zin meer
hebt.
ALLE kinderen zitten irj een
cirkel in het gras. Eén kind
is hem. Zij kijkt heel naden
kend rond. Dan kiest zij een
kleur of een voorwerp, uit de
omgeving, welke zij kfyi zien. Zij
schrijft het op een stukje pa
pier. Nu moeten de kinderen
raden, wat het is. Zij moet ver
tellen of het een kleur is. een
persoon of een voorwerp. Het
kind. dat geraden heeft, wat er
óp het briefje staat mag dan
iets bedenken. Vind je dit spel.
letje niet leuk meer, blijf dan
toch maar zitten. Ieder kind
noemt om de Ifeurt de naam van
een vogel. Zo'kun je doorgaan,
tot niemand meer een vogel op
kan noemen. Geen vogel mag
twee keer genoemd worden.
Wie niets meer weet valt af.
Zo blijft er tenslotte een win
naar over. Je kunt dit spel ook
spelen mat bloemen, bomen
enz.
groen. Het plantje kreeg de
naam sterremuur.
Voordat de wind en de bloe
menfee weggingen had het nog
juist tijd om Dank u wel,
bloemenfee, te roepen.
En dat het bloempje gelukkig
was. blijkt wel hieruit, dat er
steeds meer sterremuurplantjes
kwamen.
Jan Plezier
Fliere flop
Paardje hop
We gaan nu hier
De wagen in
Fliere flin
Komen terug
Volgend keer
Tot ziens maar weer.
Niet fraai. Zeven vijven en een
vier. weer voor meetkunde
Vader en moeder gaan naar
de ouderavond. Het blijkt, dat
de meetkundeleraar nog al het
een en ander op haar gedrag
heeft aan te merken. Ze let
lang niet altijd goed op.
Loek denkt:
Die vijven haal ik wel op.
Die ene vier mag dan blijven
staan Vader en moeder zijn er
niet zo zeker van Ze trekken
ernstige gezichten Vader neemt
Loek eens flink onder handen.
Bij het tweede rapport is de
spanning nog groter. Drie
vieren en twee vijven. Op ver-
schillende vakken is Loek pun
ten vooruitgegaan De direc
teur geeft haar een oemoedigend
knikje. Opgelucht stapt Look
naar huis. waar zij de resulta
ten laat zien. Het val: mee Lock
mag -veer gaan zwemmen, want
dat was een poosje afgelopen
geweest. Proefwerken De ene
repetitie na de andere. Loek
zwoegt op een meetkundc-
repetitie. Haar ogen vliegen
over de opgaven O. nu had ze
de stellingen en alles zo goed
geleerd. Maar het gaat niet. Het
gaat weer mis. Een twee plus.
Als Loek dat hoort laat ze bijna
de moed zakken Bijna
Loek zft gebogen over nr.ar
agenda. Ze telt cijfers i
neemt het gemiddelde,
rekent haar kans. Zou ze net
halen? Zou ze over gaan?
Ik moet en ik zal over Ik
ga nog harder werken, nog
harder.
En Loek repeteert, vooral
meetkunde Ze leert woorden
maakt zelf vertalingen en doet
wat ze kan Zwemmen, nee, al
is het nog zo warm. iwemmen
gaat Loek niet. Loek krijgt er
plezier in Het >gaat beter Ze
voelt bet. Zou ze het d~n toch
nog halen?
Het-is half Juli Loek is thuis.
Als er vandaag geen bericht
komt. dat ze is blijven zitien....
Vanmorgen was er niets Straks
komt de post Loek wacht en
wacht Dï-ar komt hij aan. O, ze
durft haast niet 'e kijken Zal
hij \oorbijgaan? Als die post
bode eetis wist Hij kijkt
naar het stapeltje brieven in de
hand. Nu is hij bli bun hekje.
Hij staat even stil en loopt
door. Loek valt op een stoel
neer. Ze is er Ze is ei Nfis-
schien met een taak. maar ze is*-
over!
Even later wordt er gebeld
Het zijn José en Ingrid. twee
meisjes uit haar klas. haar beste
vriendinnen. Heb ie berirh» fié-
kregen. vragen re .Nee. jubelt
Loek Hoera! Hoera' Hoera! Wij
ook niet we zijn over.
De meisjes maken een ronde
dans in de gang Als moeder
even later thuiskomt, en Loek
het vertelt zegt moeder blij'
Zie je wel Loek. dat bet
goed is. dat je hebt volge
houden Je weet .het. de aan
houder wint.
BEP DE VOS.
16 jaar.
ZO WAS HET
Hier is de oplossing van de
puzzle van Dick de Haan Kijk
maar r»a.
Horizontaal: 1 paard. 5 sla 7
To. 8 oog. 9 er. 11 tol 12 parel,
16 la. 17 dag, 18 te
Verticaal 2 as? 3 als. 4 ra 6
Stoel. 10 oor: 13 lor. 14 ie 15
wagen. 18 lat.
Broer en sus.
ZATERDAG 22 JULI 1950.
EERSTE BLAD - PAGINA 3
niet luchtig door het leven gaat,
zich niet onttrekt aan de proble
men, die zeker in onze zo ontwrichte
tijd bijna elke dag op ons aönstormen;
wie het niet met zijn geweten op een
accoordje gooit in ernstige of eenvou
dige zaken, ervaart hoe moeilijk het is
te leven naar de lünen, die het Chris
tendom ons aangeeft.
Het lsaajihet einde van elke levens]
Wij to vee.
zelfs bij een oppervlakkige terug-
telkens weer te constateren dat
•1 gefaald hebben, in*"veel
gestruikeld zijn en niet de kans heb
ben gezien ons evenwicht te herstel
len. Over de vele kleine gevallen van
falen lopen we meestal achteloos heen.
Het is begrijpelijk. De grote dingen, de
ernstige zaken waarin wij de wetten
van de Christelijke moraal hebben
overtreden, zullen ons meestal bezwa
ren, maar al te veel zullen wij ons ge
weten sussen met de erkenning, dat wij
gedwaald hebben, omdat wij nu een
maal zwak zijn.
Zeifs de sterke karakters zullen tel
kens tot de ontdekking komen, dat ook
zij aan het falen niet ontkomen. En
zij zullen zich de meeste zorgen maken
hoe in de toekomst daaraan te ont-
TJUIZENDEN jonge mannen zijn in de oorlog uit Nederland naar Duitsland gevoerd
waar zij gedwongen tewerk werden gesteld.. Hun verslagen over die slavernij
zouden, indien zij teboek werden gesteld, natfhirlijk zeer uiteenlopen, alleen al door
de omstandigheden, waaronder zij gedeporteerd werden, of door de plaats, waar zij
heen gestuurd werden, of door de soort werk. die zij te verrichten kregen, of door de
inrichting van het kamp en het mentaliteitsverschil van het Duitse bewakingspersoneel.
Maar als één van hen met een zeer scherp observatievermogen en met een ongemeen
talent om de gevoelswaarden te wegen van allerhande reacties op datgene wat ten
slotte essentieel is en niet zomaar toevallig als zo één dan töch aan zo'n verslag begint,
nadat hij voldoende afstand heeft genomen, en er een litterair werkstuk van weet te
maken, dat, op een ononderbroken grondtoon, vol. afwisseling is, dan zullen allen, die
de slavernij eveneens aan den lijve hebben ondervonden, al waren de feiten anders dan
in dat verslag, er de lijnen van hun eigen lot zeker in herkennen!
5 wraakzucht, de prikkel om ande-
1 ren te vergelden, wat zij ons heb
ben aangedaan, beheerst elk mens in
meer of mindere mate. Hoe gemakke
lijk was het niet. na het herwinnen
van onze vrijheid, onze wraakgevoe
lens de vrije loop te laten. Velen had
den zo geleden en waren zo vervolgd,
dat wij het hoofd bogen voor de roep
om vergelding, ook al werden hier
mede de wetten van Christendom en
menselijkheid overtreden. De tijd, die
alle wonden heelt, heeft ons een mil
der oordeel gegeven, een oordeel dat
door velen echter ten onrechte als
zwakte werd uitgelegd. Maar wie in
ernst een Christen trachtte te zijn in
geheel zijn levenswandel, zal juist toen
ervaren hebben hoe moeilijk het is aan
die innerlijke roepstem om wraak of
slechts gerechtigheid het zwijgen op Te
T)E jonge dichter Alfred Kossmann. die
A-' tot zo'n groep gedeporteerden heeft be
hoord. hód dat scherpe waarnemingsver
mogen en bezèt de concentratie om, toen
hij eenmaal afstand had genomen, eigen
reacties in hun gekristalliseerde vorm nog
eens te toetsen aan de algemene aspecten
op het onderwerp. En hij schreef daarop
zijn roman ..De Nederlaag", die bij de N V.
Querldo's Uitgevers Maatschappij is ver-
Het is een boek geworden met bijzon
der scherp getekende situaties, maar si
tuaties. die zich aanvankelijk niet goed
willen samenvoegen tot iets wat op epiek
lijkt. Een verhaal is weliswaar niet iets
noodzakelijks voor een roman. Dit boek
zou zelfs litteraire betekenis hebben als
het niet de minste compositie had verra
den. maar een systeemloze film van in
drukken was gebleven, Indrukken die ge
woon maar in de tijdsorde waarin Koss-
de Bergrede heeft Christus on-
dubbélzinnig stelling genomen tegen
het ..Oog om oog en tand om tand".
Hu leerde: „Zo wie u op de rechter
wang slaat, keert hem ook de andere
toe. Zo iemand met u vechten wil en
uw rok neme. laat hem ook de mantel.
En zo wie u zal dwingen één mijl te
gaan, gaat met hem twee mijlen".
Zo tegenover onze vijand te staan
lijkt een bovenmenselijke opgave. En
toch is het noodzakelijk dat wij in
ernstig pogen, deze weg gaan bewan
delen. Het is moeilijk, ontzaglijk moei
lijk Christen te zijn. Maar het mag ons
niet vervreemden van de plicht elk
uur, elke minuut van de dag te trach
ten zo te leven.
C.B.
/PRO) 7.30
VARA) 8
'ARA) 8 Nieuws; 813 Propaganda-
toespraak; 8 20 Fanfarekorps: 6.40 Zang en
orgel; 7 Artistieke staalkaart; (VPRO)
Bijbellezing; 7 45 Causerie;
Nieuws; 8.05 Actualiteiten. 8 12 Varia; «.ia
Weense muziek; 8.45 Gevar progr.; 0 45 So
cialistisch commentaar; 10 Metropole-orkest;
10 40 Voordracht; 11 Nieuws; 11.15 Gr.pl.
HUW n (KRO) 6 .Trio: 6-20 Journalistiek
weekoverzicht; 6 30 Voor de Strijdkrachten;
I Nieuws; 7 15 Schaakoverzicht; 7.20 Actuali
teiten; 7 25 Gr.pl.; 7.35 Lichte muziek; 8
Nieuws; 8 0S Gr pi.; 8 15 Lichtbaken; 8.40
Gr.pl.; 8.43 Steek eens op heren; 9 Gr pl.;
9 45 Puzzle; 9.55 Populair concert; 10 35 Ame
rikaans commentaar; 10.45 Avondgebed; 11
Nieuws^; 1115 Nieuws in het esperanto; 11.20
ZONDAG 23 JULI 1950.
Hllv. I (VARA) 8 Nieuws; 0.15 Postduiven-
berichten; 8.20 Gr.pl.: 8.30 Voor het platte
land; 8.40 Voor militairen; 9.10 Postduiven-
berichten; 9.15 Verzoekprogr.: 9 45 Causerie;
10 Kamerorkest: 10-30 Met en zonder omslag;
II Meisjeskoor; 11.15 Cabaret; (AVRO) 12
Theater-orkest; 12.30 Voor de jeugd; 12.40
Gr.pl.; 1 Nieuws; 1.20 Musette-orkest: 1.50L
Even afrekenen, heren; 2 Boekbespreking;
2.25 Concertgebouworkest en koor; 4.40 Sport
revue; (VARA) 5 Harmonie-concert: 5.20
Dameskoor, 5.35 Reportage; 6 45 Nieuws;
(VPRQ) 6 Klankbeeld; 8.30 Ned Herv. kerk
dienst: (IKOR) 7 Klnderdienst; 7.35 Bijbel
vertelling, (AVRO) 8 Nieuws; 8.05 Actuali
teiten; 8 15 Gr.pl.; 8.45 Cabaret. 0 15 Amuse
mentsmuziek; 9 45 Zangspel; 1Q.30 Gr.pl.; U
Nieuws; 1115 9r.pi.
Hllv. II (KRO) 8 Nieuws; 8.15 Gr.pl.; 8.25
Plechtige Hoogmis: (NCRV) 9.30 Nieuwa; 9.45
Omroeporkest; 10 Geref kerkdienst; 1130
Gewijde muziek; (KRO) 12.15 Apologie; 12.35
Gr.pl.; 12.40 Lunchconcert; 12.58 Zonnewijzer:
1 Nieuws; 1.20 Gr.pl.; 2.15 Uit het Boek der
Boeken. 2.30 Maastrichts Stedel. Orkest; 4.10
Katholiek Thuisfront; 4.15 Reportage: 4.30
Pontificaal Sluitingslof; (IKOR) 5 Prot.
kerkdienst; (NCRV) 6.30 Voor de Strijdkrach
ten; 7 Gr.pl.; 7.15 Kent gij uw Bijbel? (KRO)
7.30 Nieuws: 7.45 Actualiteiten; 7.52 Boekbe
spreking; 80S Gr.pl.; 8.12 Gevar progr 10 15
Eerste lustrum Katholieke arbeidersjeugd in
Nederland; 10.45 Avondgebed en Liturgische
kalender; li Nieuws; 11.15 Gr.pl.
Radiodistributie 3e IUn.0
8 VI. Br Nieuws; 8 05 Gr.pl.; 8.30 Fr. Br.:
Weerber.; 8.32 Verzoekprogr.; 9 VI. Br:
Nieuws; 8.15 VI. Gew. Omroep: Gr.pl.; 10
VI. Br.: Or.pl.; 10.15 Beiaard; 10.30 Gr.pl.;
10.45 Vervolg beiaard; 11 Harmonle-muzlek;
11.45 Journaal; 12 Liederen; 12.15 Kwartet
Geklere; 12.30 Weer: 12.32 Gr.pl.: 12.45 Ver
volg kwartet: 1 Nieuws; 1.15 Prairielledjes;
L30 Voor de soldaten: 2 Opera v. Mozart; 4
Plano; 4.30 Gr.pl.; 5 Koor Capella Minor, uit
Breda; 5.55 Sport; 6 Rr. Br Amusements
muziek: 7 vi. Br Nieuws en verslag Ronde
v Frankrijk; 7.30 Non stop! Rechtdoor/ 8.30
Actualiteiten; 9.43 Orgel; 10 Nieuws; 10.15
Gevar. muziek; 11 Nieuws; 11.05 Gr.pl.
Radiodistributie 4e HJn.
- Eng. L. p.: plano; 8.20 Ranchers; 8.40 Ork.
Leger des Hells; 9 Nieuws; 9.10 Macpherson:
9.80 Gr.pl.; io Orkest Hartley: 10.30 Orkest
Cotton; li Militair orkest; 11.30 VI. Gew.
Omroep: Zondagmorgen zonder zorgen; 12
Gr.pl.; 12.30 Eng. L. P.: Verzoekprogr.; 1.45
Y Gew. omroep: Cabaret; 2 Schlagerpara-
ae; 2 30 Eng. H. S.: Londens Symph. orkest
m- planosol.: 3.18 Eng. L P.: Sing Song from
Blackpool; 8.45 Cowboyliedjes; 4 Eng. H. S.:
BBC Opera orkest; 5 Eng. L. PFilmfcirogr.;
i-U Much binding In the Marsh; 5.45 Orkest
Black; 6.30 Gr.pl.; 7 Eng. H. S.: New London
Orcb.; 7.45 Eng. L. P Ens. Leopold: 8 J
Community singing. 9 Fr. Br Gevar. mt
ziek; 10 Eng. L. P. Nieuws: 1015 Macpher
son; 10.45 Onbi
11.58 Nieuws
11.15 orkest Pleydell;
MAANDAG 24 JULI 1950.
Dagprogramma.
Hllv. I (VARA) 7 Nieuws; 7.18 Gr.pl.; 8
Nieuws: 8.18 Gr.pl.; (VPRO) 10 Causerie;
10.05 Morgenwijding: (VARA) 10.20 Gr.pl.;
10.30 Voor de vrouw; 10 45 Voor de zieken;
11.20 Zang en piano; 11.40 Voordracht; 12 Gr.-
pl.; 1216 Dansmuziek; 1 Nieuws: 1.15 Voor
de middenstand; 1.20 Orgelspel en koor; 1.50
Gr.pl.; 2.30 Causerie: 2.45 Utrechts stedel.
Orkest en koor; 3.45 Hoorspel; 4.50 Gr.pl.;
5 Voor de kinderen; 5.15 Voor de jeugd; 5.30
Gr.pl. t
Hllv. II (NCRV) 7 Nieuws; 7.15 Ochtend-
gymn.; 7 30 Gr.pl.; 7 45 Een woord voor de
dag: 8 Nieuws; 8.15 Gewijde muziek; 8 45
Gr pl 9 15 Voor de zieken; 9.30 Gr.pt.; 10.30
Morgendienst; 11 Gr.pl.; 11.20 Voordracht;
11.40 Planorecital; 12.10 Gr.pl.; 12.33 Orgel
concert: 1 Nieuws; 1.15 Mandoltnemuzlek;
I.45 Gr.pl.; 2 Voor de kinderen: 2.30 Gr.pl.;
3.30 Tenor en plano; 4 Bijbellezing; 4.45 Gr.-
pl.: 5 Voor de kinderen; 5.15 Orgelspel; 5.45
Regeringsuitzending.
Avondprogramma.
Hllv. I (VARA) 6 Nieuws; 8.15 Varia; 8.20
Metropole orkest; 7 Causerie. 7.15 Viool-
recital: 7 45 Reg.ultz 8 Nieuws; 8.05 Actuali
teiten; 8.15 Dansmuziek; 8.50 Gr.pl.; 8.55 Ca
baret: 9.35 Causerie; 9.50 Residentie-orkest;
11 Nieuws: (VPRO) 11.15 Reportage; (VARA)
II.30 Orgelspel.
Hllv. H (NCRV) 6 Volksmelodieën; 6 20
Gr.pl.; 6 30 Voor de Strijdkrachten; 7
Nieuws; 7.18 Planoduo; 7.38 Gr pl.; 7.40 Ra
diokrant: 8 Nieuws; 8.05 Gr.pl.; 8.15 Radio
Phllh. orkest; 9.10 Indrukken van de Inter
nationale conferentie van Joden-Christenen;
9.30 Gr.pl.; 10 Causerie: 10.15 Kleinkoor; 10.45
Avondoverdenking: 11 Nieuws; 11.15 Schaak
overzicht; 11.20 Gr.pl.
Radiodistributie Se HJn.
7 VI Br Nieuws; 7 0S Gr.pl.; 7.30 Kron.;
7.40 Gymn.; 7.50 Gr pl.; 8 Nieuws; 8 05 Conc.:
9 Nieuws; 9.05 Lichte muz.: 10 Lux Ménage
en Muslque (VI); 10 45 VI Gew Omroep:
Svmph concert: 1140 Gr.pl.; 12 VI Br.:
Potpourri's; 12.15 Ork. Denayer; 12.30 Weer;
13 40 Vervolg ork. Denayer; 1 Nieuws; 1.15
Eng H. S.: Those were the days: 1.88
Cricketuitslagen; 2 BBC Welsh Orch 3 VI.
Br Operettemuziek: 4 Ellas, oratorium van
Mendelssohn; 4.30 The Ramblers; 5 Nieuws;
5.10 Gr pl 8 Kalundborg: Gr.pl 630 VI. Br.:
Voor de soldaten; 7 Nieuws; 7 30 Gr pl.; 7.50
Feuilleton; 8 Fr. Br.: Omroeporkest; 10
Nieuws: 10.15 VerzoekprogFamma11 Nieuws;
11.05 Gramofoonplaten.
Radiodistributie 4e HJn.
7 Eng. H. S.: Nieuws; 7.15 BBC Light Orch.;
7.50 Lift up your hearts; 7.55 Weer, 8 Fr. Br.:
Nieuws; 8.10 Concert; 9 Eng. L P.: Nieuws;
9.10 Verzoekprogramma; 10 Orgel;, 10.30 Pol.
orkest: 11 Eng. H. S.: Cub. Rhyth. orkest;
11.30 Kamaran Trio: 12 Gr.pl.; 12 25 Fr. Br.:
Omroeporkest; 1 Nieuws; 1.10 Gr.pl.; 1.25
Toeristenkroniek; 1.30 Gr.pl.; 2 Werken v.
Mendelssohn: 3 Lichte muziek; 4 Kamermu
ziek; 4.48 Vrouwenkoor; 5 Ber.; 5.10 Gevar.
dansmuziek; 6 Voor de Soldaten; 8.30 Eng.
L. P.; Macpherson; 7 Eng. H S.: Follies of
the air; 7.30 Henry Wood Prom, concert; 9
Eng. L P Verzoek programma; 9.30 Gevar
muziek; 10 Nieuws; 10.1,5 Testmatch; 10.20
Orkest Wlnstone: 11 Leslie Baker kwintet;
11.15 E na. Muted Strings: 11.38 Nieuwa:
mann ze opdeed aaneengelijmd zouden zijn
geweest. Want Kossmann heeft zijn in
drukken vinnig ontleed en er nooit één
aan het papier toevertrouwd of er moest
op geploeterd zijn. Dus de stof, alleen maar
de stof van zijn roman, is al dermate
fascinerend, dat men het eerste deel van
zijn roman uitleest vóór men zich over
enige compositie heeft bekommerd. Tot
dóór is van compositie, zoals gezegd, wei
nig sprake. Wel is in het eerste deel op
merkelijk. dat Kossmann telkens terug
keert tot figuren, die hij met een zekere
wellust uitvoerig heeft getekend.
Maar in het tweede deel ordent de ma
terie zich onder zijn handen tot epiek, die
draden verbindt waar men dacht dat geen
draden (meer) waren. Het tweede deel
heeft hoogtepunten. die een bewogen
structuur aan „D.e Nederlaag" geven. Het
onafwendbare van een gruwelilk noodlot
dringt dan zo diep door in de«d»len van
het stompzinnig geworden leven, waar nog
enkele lichtwormpjes van geloof en hyop
en gevoel voor eigenwaarde rondkruipen
dat alles, tot het geringste toe. er door
wordt aangetast en vaal en vies wordt,
en niet meer de moeite waard. Het is dón
ook. dat de helderst denkende figuur in
het boek. de student Johannes, wiens fa
milienaam. minder prettig. ..Honigmond"
luidt (een naam die de lezer nooit ver
trouwd wordt, omdat die naam ook maar
een heel vage litteraire functie heeft) „ge
kraakt" wordt en tot dezelfde stompzinnig
heid vervalt, die velen van zijn mede
gedeporteerden al van het begin af hebben
omhelsd, want die stompzinnigheid is de
laatste schuilkelder van het individu in
de strijd om het naakte bestaan. „De Ne
derlaag" krijgt als titel daardoor een dub
bele betekenis, 't Is de nederlaag niet al
leen van Duitsland, die men in dit aan
grijpende en regelmatig toch ook zo pi
kant-humoristische boek beleeft, 't is ook
de nederlaag van Hët laatste restje opstan
dige Intelligentie dat een mens, die in zo'n
chaos afstand wil houden, met zich mee
sjouwt.
7V/TAAR toch is Johannes Honigmond
niet de enige figuur, die de schrijver
met groot inzicht en overleg tot in de
uiterste schuilhoeken van zijn ziel heeft
bestudeerd Een verbazend knap geob
serveerde figuur Is ook* de gewezen hop
man van de padvinders en speelgoedfabri
kant Van de Vegt („maar noefn mij maar
Bill", zegt hij joviaal, als hij zijn run naar
het „leiderschap" in die kring va» ont
wortelden neemt). Tn zekere zin is Bill de
tegenhanger van Johannes, niet beklem
mend intelligent, maar bevrijdend pienter,
niet bespiegelend, maar dynamisch geen
edel Hamletje dat tot dadenloosheid ge
doemd is. maar een gewiekste zonder ge-
wetenslast. Hèm krijgt het noodlot er dan
ook niet onder. En misschien is dat wel
de zwaarste nederlaag, die de mensen in
deze roman moeten lijden, dat juist en
alleen het type .Bill zich niet klein laat
krijgen. Zijn proestlach blijft dë lezer in
de oren klinken als het boek allang geslo
ten ligt.
TITENIGEEN zal er misschien een beetje
teleurgesteld over zijn, dat er in deze
roman zo weinig sprake is van doelmatig
verzet of van |eorganiseerde sabotage. Het
schuiven, dat verticaal twee zegswijzen
Schande.
Meester.
Stappen.
Titelblad.
Grasmaand.
Vermaken.
Delegatie
Oplossingen
uiterlijk Donderdag as
i ons bezit zijn.
r goede oplossingen worden een prijs
van fS en twee van f2 50 beschikbaar
gesteld Op bet adres vermelde men;
Puzzlerubrfek Over deze rubriek wordt
niet gecorrespondeerd
Het bestuur van de Nederlandse Jeugd
Gemeenschap verzoekt ons mede te delen,
dat het van vele kanten verzoeken om in
lichtingen krijgt over circulaires en oproe
pen over jeugd-vredesacties, die de laat
ste weken aan personen, organisaties en
jeugdclubs zijn toegezonden.
Het bestuur van de N.J.G. geeft aan ge
heel jong Nederland in ernsfige overwe
ging nauwkeurig na te gaan. welke organi
saties en personen deze actie organiseren.
Het blijkt namelijk herhaaldelijk, dat
men geheel argeloos en te goeder trouw in
stemming betuigt met het streven van
communistische mantelorganisaties, die
willens en wetens, vaak door valse en een
zijdigs voorstellingen, de vredeswil van de
jeugd voor eigen politieke doeleinden mis
bruiken.
Men zij dus gewaarschuwd.
boek ontkleedt enkele „helden" wel! Maar
zeer ontroerend heeft Kossmann daarente
gen vertel d van de offerdood van de tere
voor zo heel weinig geschikte,, tot in
Duitsland van zijn verre vader afhanke
lijke Simon Coster, een heldendood uit
zielige goedheid en angst.
j
"T\IT is dus wel een heel opmerkelijk
romandebuut. De jonge auteur plaatst
zich met zijn cfitiscti-analvtisch talent en
zijn bijna verlammende lust tot relativeren
in de voorhoede van een generatie, die
daar een cultus van maakt en zich door
geen schone leuzen meer laat vangen.
Maar zijn tintelende humor onderscheidt
hem in die voorhoede. Die humor maakt
dan ook, dat men zich het hart niet om
hert! behoeft vast te houden. Hij kan nooit
wreed, nooit cynisch worden met zijn
wrange visie, omdat hij niets van die
visie séhilnt te willen verspreidén of het
moet doorlicht zijn door de glimlach.
W. WAGENER
TITEW KAN NIET ZEGGEN, dat de
beurs zich elke dag met de rege-
ringspolitiek ten aanzien van het be
drijfsleven bezighoudt, maar wel staat
vast, dat ten slotte ook de waardering
der fondsen met die regeringspolitiek
ten nauwste verband houdt en dat het
daarom ook voor de fondsenhouder
van de grootste betekenis is op welke
wijze de regering voor haar deel de
nationale welvaart wtr bevorderen.
De vorige week hebben we er dp ge
wezen dat als gevolg van de oorlogs
handelingen in Korea de goederenprijzen
stegen en de aandelenkoersen daalden,
een ontwikkeling, waarin deze week ge
lukkig een keer is gekomen, maar die
als een symptoom kan gplden voor de
invloed, welke de regeringspolitiek op het
bedrijfsleven en ook op de waardering
van de fondsen uitoefent. Immers, logisch
zou zijn. dat wanneer de prijzen Van pro
ducten en goederen stijgen, ook voor de
aandelen van de producerende onderne
mingen hogere koersen werden betaald
omdat stijgende prijzen doorgaans mei
grotere winsten gepaard gaan En even
logisch zou het zijn. dat wanneer een re
gering. vrijwillig of gedwongen, inflatie
bedrijft, de koersen van zakelijke waar
den moeten stijgen, omdat als gevolg van
een waardevermindering van het geld de
zakelijke tegenwaarde vüpi aandelen ii»
geld uitgedrukt groter wordt en ook de
winsten, in geld uitgedrukt, stijgen.
Toch hebben we het verschijnsel gezien
dat bijv. de devaluatie van de gulden in
September 1949. welke bij de bedrijven
inderdaad tot grotere geldiyinsten heeft
geleid, op de beurs niet door een koers
stijging der aandelen is gevolgd, maar dat
deze integendeel zijn gedaald. FnÓook nu
de gebeurtenissen in het Verre Oosten
op de goederenmarkten tot jeen prijsstij
ging hebben geleid en tot grotere defensie
uitgaven en dus tot nieuwe aanvullende
geldschepping nopen, is van een hausse op
de effectenbeurzen geen sprake.
Hier signaleert zich de regeringspolitiek.
die niet alleen de winsten bij de bedrijven
afroomt, maar tevens de «pitkëïing aan
aandeelhouders beperkt éfl het kapitaól
De Vtlssingse dokiersvrouw. mevrouw Sissirtgh, die reeds één jonge zeehond -be
moedert, heef t thans ie zorg voor een tweede dier op zich genomen. „Als hef nu maar
de laatste" is, anders moet ik binnenkort met een bewdarschool gaan zwemmenver
klaarde zij. Hier ziet men haar inkopen doen met haar huisdiertjes.
pANDA VOND HET MAAR HALF PRETTIG, dat nu juist
A Joris Goedbloed weer zijn eerste klant moest zijn en hij
geloofde ook maar half. dat deze Joris, deze schelm, nu werkelijk
ineens van adel was Maar Joris deed zeer zelfverzekerd en
toen hij nu naast Panda instapte en riep: „Voorwaarts! Op naar
•het Koninklijk Hof!" toen gehoorzaanfae Panda dus maar Hij
had werkelijk niet gedacht, dat hij tó5h nog met een adelman
op het Koninklijk Hof terecht zou komen!
Hij gaf flink gas en reed lekker door 'en na verloop van tijd
"zagen zij dus de ontelbare muren en kantelen van het Koninklijk
Paleis voor zich opdoemen.
„Aha!" kreet Joris Goedbloed tevreden. „Daar naderen we reeds.
Een fraai optrek in neo-Louis-Treize-stijl. om het eens ge
moedelijk uit te drukken Een enkel vleugeltje mag dan wat ver
vallen zijn. maar als totaal i£ dit toch wel een riant bouwwerkje,
waar Zijne (Majesteit mij thans vol ongeduld verbeidt!"
„Zit jij soms ook achter die Gemaskerde aan?" vroeg Panda
nieuwsgierig.
„Dat is te zeggen min of meer", gaf Joris toe. „Gij, die mijn
vertrouwensman zljt geweest in menige moeilijke stonde mijns
levens, ijioogt wel weten. Panda, dat ik niet zozeer achter de
Gemaskerde aanzit, maer wel aelyter de beloning, die Zijne
Majesteit uit gaat loven voor het vangen van deze schelm!"
Hieruit bleek dus. dat aJoris wel onverbeterlijk, maar ook
openhartig was.
daardoor bij de arbeid ten achter stelt. De
politieke constellatie is immers zo. dat
lonen en salarissen zich op vrij korte
termijn bij de waardevermindering van
het geld weten aan te passen, hetgeen op
zichzelf zeker niet onbillijk is. Maar wel
is onbillijk, dat zij. die aan het bedrijfs
leven het nodige kapitaal verschaffen en
daarmee een nuttige economische functie
vervullen, voor de waardevermindering
van het geld geen compensatie ontvangen,
omdat de ondernemingen aan hun aan
deelhouders. ook al zijn ze er toe in staat,
niet mogen uitkeren, wat hun krachtens
hel statuut en dus rechtens toekomt.
Aan de ene kant dwingt de overheid
door de zware heffingen, ook over schijn
winsten. de ondernemingen tot een be
perking van het bedrag, dat voor aandeel
houders beschikbaar is. anderzijds kan
hiervan als gevolg van de dividendstop in
vele gevallen slechts een deel worden uit
gekeerd met het gevolg, dat bijv. van de
aandelen der grote concerns, als Konink
lijke. Leverbros en Philips niet meer dan
3 3' 'irendement wordt gemaakt, een
percentage dat niet hoger is dan dat van
prima obligaties ep belangrijk lager dan
•vóór de oorlog.
ÊIER IS de zaak dan nog slechts van
de zijde der aandeelhouders bekeken.
Maar ook het bedrijfsleven zelf staat in
sterke mate onder de Invloed v^i de re
geringspolitiek. Dat is ook de reden waar
om de leiders van onze grote bedrijven
zich voortdurend met die regeringspoli
tiek bezighouden Wij denken hier aan wat
de president van de Nederlandsche Handel
Mij. in het jongste verslag opmerkt over
de economische positie van ons land. die
thans in sterke mate wordt bedreigd door
het economisch herstel van Duitsland en
de zeker te vervrachten scherpe concur- i.
rentie van Japan op de wereldmarkt.
Wat Japan betreft, de V.S. zijn. ook uit
politieke en strategische oogmerken, bezig
dat land zijn economische zelfstandigheid
en onafhankelijkhefd te doen terugwin
nen. Dat het op dit punt flinke vorderin
gen maakt, blijkt wel uit zijn export in
1949. welke 511 millioen dollar bedroeg
tegen 259 millioen dollar in 1948. ten
gevolge waarvan het dekkingspercentage
van zijn invoer van 38 tot H9'/t kon
stijgen.
In dit verband wtlst het verslag er op,
dat industrialisatie en productieverhoging
op zichzelf geen oplossing brengen van de
vraagstukken, waarvoor we ons gesteld
sien en waarvan de bevoiklngstoenemfng'
wel het voornaamste la. De productie moet
ook kunnen worden afgezet en moet wer
kelijk lonend sijn. Andera ontstaat een
toestand, waarbij wel aan velen werk
wordt verschaft, maar waarbij de ge-
sonde basis der bedrijven wordt onder
graven en het levenspeil algemeen aal
In zoverre is het bemoedigend, dat, blij
kens de jongste nota over de werkgele-
genheidspolitiek. de regering meer oog be
gint te krijgen voor de werkelijkheid en
bestrijding van werkloosheid door middel
van openbare werken herhaaldelijk
door mr Van Rhijn bepleit in beginsel
onjuist acht. omdat op die wijze geen blij
vende oplossing wordt geschapen en in
tegendeel de noodzakelijke'-aanpassingen
(bijv. overgang van werklozen haar een
andere bedrijfstak) wordt belemmerd.
Maar de president van de Nederlandiche
Handel Mij. gaat nog verder Terecht be
toogt hij. dat, willen loonsverlagingen
worden vermeden en de sociale voorzie
ningen onverkort worden gehandhaafd de
noodzakelijkheid temeer klemt om de op
de bedrijven drukkende belastingen te
verlagen, ten einde middelen beschikbaar
te doen blijven, die de ondernemingen in
staat stellen uit eigen kracht het bedrijf
tijdig te verbeteren en te vernieuwen en
aldus gezond te houden. Waaraan we zou
den willen toevoegen: en de werkgelegen
heid te verruimen.
De leiding van de N.H.M. is van oordeel
dat tot deze belastingverlaging zelfs dient
te worden overgegaan, ook al lijkt dit aan
vankelijk voor het staatsbudget niet aan
vaardbaar Want een bij een toenemende
internationale concurrentie en verzadiging
der afzetmarkten kwijnend bedrijfsleven
zal voor de overheidsinkomsten gevolgetf
hebben van nog veel ingrijpender aard
Daarom zal met de belastingverlaging niet
moeten Aorden gewacht totdat de omslag
der conjunctuur voor ieder waarneembaar
ia.
Duidelijk la dat ook de innerlijke waar
de van het geld hiermee verband houdt.
Ir Keus, met wie men het niet altijd eens
behoeft te zijn. maar die de dingen scherp
en klaar weet te zeggen, heeft dezer dagen
een pleidooi gehouden voor het herstel
van ..een harde gujden". waarbij hij een
zelfde gedachtengang volgt als de presi
dent van de Nederlandsche Handel Mij
Als voorbeeld wijst hij naar de bekende
slagzin „het bier is weer best" wat wil
zeggen, dat de verhouding van water tot
alcohol ten gunste van de alcohol is ge
wijzigd.
Ook al zullen er zijn, die dit geen voor
uitgang achten, het beeld is volkomen dui-.,
delijk Noch de Benelux, noch de Europese
Betalings-Unie of de plannen Schuman en
Stikker zullen onze welvaart blijvend
kunnen bevorderen, wanneer niet een zo-
danig#koverheidspolitiek wprdt gevolgd,
dat gezltd kan worden:
De Gulden It weer beat
39)
Een bediende kwam binnen en Lucille
wendde zich tot hem.
«jT J even legen meneer Ronald, dat
mijnheer Dutiey hier is. zei zij.
le graag willen, dat ik me even
nng verkleden en dat wé nog een uurtje
lif gen^ stelde Dutley voor.
Zij schudde het hoofd.
Vanavond niet. denk ik. Jij ziet er
;en beetje moe uit en het zal mij ook
h„? fwaad doen om eens een avond
thuis te blijven
Ronnie verscheen even later.
n«i„„ 8 eens' waarom sla je mijn aan-
r? <naar beneden7 vroeg Dutley hem.
uejongeman zag er voor zijn doen
at i iUit- H1J glng met zijn handen In
Z£/ n op de rand Vfln de tafel zitten.
mand begrijpt, wat er aan de
'af.d l8, Charles, zei hij. Om je de waar-
R le .ze®gen- vroeg ik mij juist af, of
\i ,ts kon zeggen. Je bent net van
e iabriek terug, hoor ik. Er lopen aller-
ei geruchten.
Bijvoorbeeld?
wel. ze zeggen, dat «lnda Jullie che-
door E. Phillips Oppenhelm
mlcup doodgeschoten i«, de fabriek de
goede spullen niet meer maakt pn dat er
een hoop rommel op de markt gekomen
is. De aandelen waren om vijf uur tot
72 gedaald. Ze herstelden zich nog enigs-
-zin8. maar ze sloten zwak op 73. Als dit
zo doorgaat, zal jullie directie een ver
klaring moeten afleggen.
Waarom zouden we dat doen?
Maar beste kerel, wierp Ronnie
tegen. En je aandeelhouders dan? Denk
er eens even aan. hoe jë hun de angst
op het lijf Jaagt. Natuurlijk willen zij
weten, of er iets niet in orde ia. Afge
scheiden daarvan, ging de jongeman na
enige aarzeling voort, is er, voor je een
verklaring aflegt, ook nog de persoonlijke
kant van de zaak. Je bent er toch zeker
niet op geBteld Je vrienden in de soep te
laten zitten, is het wel? Als je ons enig^
definitieve inlichtingen kon geven, zou
ons dat heel wat helpen. Wij verhandelen
een groot deel van julܣ aandelen, zoals
Je weet. en de gehele dag hebben wij
cliënten over deze aangelegenheid aan de
telefoon gehad.
Ik geloof niet, dat Ik Je ietB meer
zou kunnen vertellen dan je al
Ronnie, zei Dutley. na even te
nagedacht
De jongeman veranderde met een beetje
ongeduldig gebaar van houding.
Maar zeg eens even. protesteerde hij,
je kunt mij als vriend toch wel zeggen,
of de geruchten over die slechtë produc
ten waar zijn en hoe lang dat aj aan de
gang is? We weten niet. waar we staan.
Ik kan je wel vertellen, dat ié de laatste
paar dagen een formidabele balssler's
rekening tegen' Bpothroyd geopend is
ik heb idee. dat het een „pool" is. die
door een zeer handige financier geleid
wordt. En ik heb jé gesproken over dat
kleine mannetje, dat bij ons kwam en
probeerde bij ons een dergelijke rekening
te openen. Ik hoorde toevallig, dat hij er
bij Hartupp een geopend had en nrietzo'n
kleintje ook. Ik vraag me af, of je ooit
van hem gehoord hebt? Thomas Ryde
heet hij.
Dutley. die in de regel niet onhandig
was. liet onverwachts zijn sigaret op de
grond vallen. Hij greep die echter onmid
dellijk weer en zei. terwijl hij de as van
zijn pantalon sloeg:
Ik geloof, dat ik die naam wel eens
meer gehoord heb. maar ik ken hem
niet.
Ik vraag me alleen maar af, waar hij
zijn inlichtingen vandaan heeft, zei
Ik geloof, dat het beter zou zijn. als
je eens even met de oude heer pfraatte,
voor je wegging. Charles, ging hij voort.
Een dalinj? van 10 shilling in aandelen zo
als die van Boothroyd. is genoeg om dp
gehele markt in de war te brengen. Maar
voor je gaat zal ik je nog iets anders ver
tellen. waar je van op zult kijken. Je weet.
dat Parkinson een paar dagen/ geleden
hier 4j/as.
Dutley knikte.
Ja. hij kwam mij opzoeken.
Wel, hij verkoopt aandelen aande
len van Boothroyd en verkoopt boven
dien voor aflevering, niet voor een reke
ning. Gelukkig, dat er niet veel mensen
zijn. die dat weten, want anders zou het
nor veel erger zijn. De gedelegeerd com
missaris van Boothroyd! Wat zeg je me
daarvan. Charles'
Ik wist het. was. het bedaarde ant
woord.
Wist je dat hij aandelen verkocht?
Hij was er zeer openhartig over. Hij
kwam naar de stad om mij dat te vertel-
Er volgde een stilte De jongeman open
de en sloot .zijn sigarettenkoker met een
zenuwachtig gebaar. Een bediende kwam
met een briefje op een blad de kamer bin
nen en gaf dit aan Lucille.
Een boodschappenjongen wacht op
antwoord, juffrouw, kondigde hij aan.
Lucille scheurde de enveloppe open. Een
ogenblik bleef zij nadenkend zitten. Toen
stond zij op en kwam op Dutley af.
Kun je raden van wie dat bcièfje is?
vroeg zij. Het is van Slgismund dë Brest.
Zo. van Sigismund? Nog meer bloe
men?
-* Doe niet zo mal! Hoe zou hij mij op
dit'uur vat} de dag bloemén kunnen zen
den? Hij vraagt mij om morgen mei hem
te lunchen, teneinde zijn tante Prinses
Enterfeldt en zijn broer te ontmoeten.
Een hele familie-reünie, merkte Dut
ley op.
Wil je liever niet. dat lk ga?
Ik wil. dat Je doet. wat je graag zou
wjllen doen. verzekerde hij hsar. Ik
vrees dat ik mijn gevoelens tegenover die
jongeman vrij duidelijk gemaakt heb.
maar ik ben .niet ouderwets genoeg om te
trachten mijn vooroordeel aan anderen op
te dragep.
Ik zou graag de prinses eens ontmoe
ten. gaf Lucille een beetje aarzelend toe.
Zij geeft in de
in Deauville.
De Brest wordt langzamerhand een
vrii belangrijke cliënt van ons. viel Ron
nie in.
In welk geval je dus niet behoeft te
aarzelen voegde Dutley er aan toe.
Lucille wendde zich om en krabbelde
een antwoord, dat zij aan de bediende
overhandigde. Dutley keek even op de
klok en stond op
Als ik je vader nog even moet b«-
heerlijke partijtjty
groeten, zei hij. geloof ik. dat ik maar eens
moet gaan opstappen.
Kom mij nog even goedennacht zeg
gen, als ik nog op ben. nodigde Lutllle
hem uit. toen de twee Jongemannen het
vertrek verlieten.
De heer Bessiter waa blijkbaar in geen
al te best humeur Hij was een knap man
van even in de vijftig, met een ietwat
nerveuze manier van doen die bij tijden
veel op geïrriteerdheid leek.
Hoe gaat het. Charlea - hoe gaat
het? verwelkomde hij hem. Ben ie naar
Leeds geweest?
Ben eerst vanavond teruggekomen,
meneer antwoordde Dutley zi:h in een
gemakkelijke stoel latende zakken.
Ik ben blij je te zien. opgelucht zelfs,
vervolgde Bessiter. Ik veronderstel, dat je
de bladen gezien hebt. Er wordt eer. storm
loop op Boothroyd gehouden De baissiers
zijn in actie. Zou nooit hebben kunnen ge
loven. dat zo iets mogtelijk was Wat moet
dat allemaal? Weet ie op welke notering
Boothroyd vanavond sloot?
y Ja dat heb lk gehoord. gaiDutlev toë.
Ongeveer op 72. Is het nietT
En dan nog zwak En bovendien is er
niet alleen door een van onze cliënten een
baissier's rekening tegen je geopend maar
mensen, die weten kunnen, wat er aan de
hand is. verkopen aandelen in groU blok
ken voor aflevering.
(Wordt vervolgd)
