UlMcUakt^?^i
Eerste bead - pagina s
van het week-end
'1
Openingskennis is nuttig!
knutseLpuzzie
danHaarbéd!
Geheime wegen der spionnen
Het kostbare deposito
Het
EDICHT
Het verhaal
van
de mensheid
PANDA EN DE MEESTER-EDELMAN
Hogere geldkoersen op komst
Spiraalpuzzle
AFRIKA'S DEUREN
GAAN OPEN
Kunstschatten uit
zee opgevist
11
br
7
Crote Sterrenkundigen
PRILLEGRILLEN
KNETTEnRPRET
Ên toen viel de toren om
Ra-Ra-kleutertje
Maak zelf
Jan Klaassen en Katrijn
Ha Ha
Hondje te koop
kibbelarijen
INTELLIGENTIE TEGEN INTELLIGENTIE
Van Delfzijl uit gingen de militaire geheimen
met scheepsladingen via Zweden naar Londen
Poor de krachtig
ir,
Effecten- en geldmarkt
Ongunstig verloop van Handelsbalans
Zwakkere stemming
voor obligaties
Radio-Moskou kapittelt
Russische arbeiders
(SATERDAG 29 JULI 1950.
DUIZEND EN EE».
Uit het kampioenschap van Nederland
"VTTij schrijven deze rubriek op het ogen
blik. waarop de eerste partijen van
het schaakkampioenschap van Nederland
«chter de rug zijn en deze eerste gevech
ten hebben reeds voldoende stof voor een
rubriek opgeleverd, speciaal het duel mr
Spanjaard—Cortlever.
Cortlever. practisch partijspeler tot in
de vingertoppen, heeft slechts één ernstige
tekortkoming: zijn onvoldoende openings,
kennis, een verschijnsel, dat bij schaak
spelers. die over een natuurlijk talent
voor het spel beschikken, veelvuldig voor
komt. Het talent, dat levendige en com-
binatierijke stellingen verlangt, laat zich
niet gemakkelijk dwingen tot naarstige en
droge huiskamerstudié. En over het alge
meen is het ook wel zo. dat de aangeboren
aanleg het ontbreken van exacte kennis
compense j t. Het is als het ware of het
talent de speler waarschuwt, wanneer er
narigheden gaan beginnen. Doch een
enkele maal legt het talent het af tegen
de ijver en zo'n geval is het duel mr Span.
jaardCortlever.
Natuurlijk kent Cortlever de Noteboom-
variant van het Half-Slavisch. die hij in
de onderhavige partij aanwendt. Hij weet
ook. dat deze variant niet als ongunstig
voor zwart te boek staat. Doch het aller
laatste nieuwtje uit Argentijnse schaak
kringen afkomstig, dat ongeveer twee
maanden geleden de ronde door de
schaakwereld deed. kent hij niet! En mr
Spanjaard behoeft na het afspelen van de
bekende zetten maar zelfstandig vijf niet
al te moeilijke zetten te spelen om een
goedkope overwinning te behalen.
Openingskennis, vooral 1n belangrijke
loien. is uitermate nuttig!
Wit: mr Ed. Spanjaard
Zwart: N. Cortlever
Noteboom-bSffant van het Half-Slavisch
1. d2d4 d7—d5
2. c2c4 e7e8
3. Pblc3 c7—c6
4. Pgl—f3 d5Xc4
3. a2a4
Een noodzakelijk tempoverlies om 5
b7—b5 tegen te gaan.
5Lf8b4
6. e2e3 b7—b5
7. Lel—d2 a7—a5
De Vinding van Noteboom: zwart geeft de
gewonnen pion terug om een zeer ge
vaarlijke pionnenmeerderheid op de
Damevleugel te creëren. Een andere
Nederlandse vinding is 7De7.
de Koomen-voortzetting. doch deze is
practisch weerlegd.
8. a4Xb5 Lb4Xc3
Een noodzakelijke ruil om op b3 terug te
kunnen slaan.
9. Ld2Xc3
Natuurlijk niet op 9. bXc3. cXb5 en zwart
handhaaft de plus-pion.
9c6Xb5
10. b2b3
Leidt tot het terugwinnen van de pion,
b.v. 10cXb3. 11. LXb5f. gevolgd
door 12. DX>b3 enz.
1 0Lc8b7
Tot zover is alles oud 'en bekend. Wan
neer wit nu de pion op c4 terugwint
volgt: 11. bXc4. b4! (de pointe van de
partij-opzet) en zwart heeft een vervaar
lijke pionnenmeerderheid op de Dame
vleugel. De opgedane ervaringen met deze
scherpe variant zijn niet duidelijk. Wan
neer wit tot een snelle opmars In het
centrum komt heeft hij de beste kansen,
wanneer zwart tot den snelle opmars op
de Damevleugel komt. liggen de kansen
aan de zijde van zwart. Doch dit interes
sante vraagstuk wordt niet aangesneden,
omdat thans de Argentijnse nieuwigheid
ter tafel komt!
11. d4d5! -
Deze zet is niet nieuw, doch is vroeger op
de volgende wijze weerlegd: 11. d5. Pffl.
12. dXe6. DXdl|. 13. KXdl. Fe4. 14.
«Xf7t. KXf7. 15. Lel. Td8t. 16. Kcl. Pc6,
17. bXc4. b4.' en zwart staat practisch
gewonnen. De Argentijnen hebben deze
variant wat critischer onderzocht en een
beslissende versterking voor wit gevon
den.
1 1Pg8—f6
12. b3XC4!
Deze eenvoudige zet plaatst zwart voor
problemen.
1 2b3b4
Stellig de meest consequente voortzetting.
te onderzoeken valt of 129—0 geen
betere perspectieven vertoont.
13. LcSXfflf Dd8Xf8
14. Ddla4f Pb8d7
15. Pf3d4!
De ijverige mr Spanjaard kent de nieu
wigheid precies: zwart staat hier reeds
verloren.
15. Ke8e7
Een noodsprong. Zowel 15e5. 16.
Pb3 enz. als 15eXd5. 16. c5. Tc8.
17. Lb5 enz. leiden tot een debacle.
16. d5d6f!
Een stelling, die men voor zijn genoegen
speelt! Met een pionoffer wordt de zwarte
Koning naar het midden gelokt om daar
armzalig te sneven.
16. KSTXd6
Natuurlijk is 16Kd8, 17. Db5! ge
volgd door c4c5 eveneens kansloos.
17. Tal—dl Th8d8
Na 17Ke7. 18. Pf5t gaat zowel
Fd7 als Lb7 verloren.
18. c4c5f Pd7Xc3
19. Da4—bö
Dreigt op twee maneren stukwinst: 20.
Pf5t en 20. Db6t.
1»Td8c8
20. Pd4-f5t Kd«—e5
21. Pf5—dB!
Ditmaal is materieel Verlies onvermijde
lijk door de dubbele dreiging PXc8 en
PXb7. Zwart kan de strijd staken.
2 1Df6e7
22. Db5c4
Dreigt Dd4 of Df4 mat; zwart moet een
doos materiaal geveh om dit te verhinde
ren.
2 2Pc5—d3f
23. Dc4>'d3 Lb7d5
24. Pd6Xc8 Ta8Xc8
25. Dd3d4t zwart geeft op.
Zetten 1 t/m. 15 uit Argentinië, zetten 16
Vm. 21 van mr Spanjaard en overige zet
ten hadden de schaakwereld bespaard
kunnen blijven. En tocheen we
tenswaardige partij!
CHR. VLAGSMA.
T EIDENDE PERSOONLIJKHEDEN in
Afrika zijn op het ogenblik bezig
plannen te smeden om1 het vasteland te
omgorden met een heet net van strate
gische wegen en spoorbdnen. Hun bedoe^
ling is Afrika als het umre met één ruk
op het punt van verdeaiging en econo
misch op gelijke hoogte]te brengen met
de Westerse wereld. De Merenipde Staten
steunen dit plan en andere landen nemen
deel aan de verwezenlijking er van. met
name Groot-Brittannië. Fmnkrijk. België.
Portugal, Zuid-Afrika en IRhodesië.
De bijzondere plannen, Iwelke op het
ogenblik in studie zijn, Vomvatten hdl
scheppen van een verbindingsweg tussen
de Atlantische en de Indische Oi
door het aanleggen van nieuwe en het
verbeteren van bestaande transcontinen
tale wegen, spoorlijnen en waterwegen,
ten tweede het tot stand brengen van een
verbinding tussen de Centrafcl- en Oost-
Afrikaanse spoorwegstelsels aoor een lijn
te construeren van Noord-Rmodesië, via
het gebied van de grote Afrikaanse meren,
rond het Kilimanjarogebergtp naar Kenya
en Tanganjika en ten derde hefi aanleggen
van een tweede landweg Noorq-Zuid van
Tripoli naar de Kaap door L;
Het gehele plan is zo in elkaar gezet,
dat het past in het stelsel van de defensie
plannen voor Afrika, ontworpen door de
Westerse militaire autoriteiten. Op d>
manier wordt het land in vier zones ver
deeld: Noord-Afrika van Casablanca tot
Kaïro, West-Afrika van Dakar tot Braz
zaville, Oost-Afrika van Khartoem to
Nairobi en Centraal- en Zuid-Afrika. De
eerste stappen tot verwezenlijking van
deze plannen zullen worden genomen
tijdens een conferentie van Afrikaanse
regeringen, welke in October in Johan
nesburg zal worden gehouden. De Ver
enigde Staten zullen waarnemers naar
bedoelde conferentie zenden.
Aan het feit. dat er tweeduizend jaar
geleden een ernstige scheepsramp gebeur
de in de Middellandse Zee. heeft het
Alaoui Museum in Tunis het nu te dan
ken. dat het verrijkt is met een schitte
rende collectie Griekse beelden en hout
snijwerk. Op een gegeven ogenblik ont
dekte men voor de Tunesische kust een
wrak. Het bleek het overblijfsel van een
Romeinse galei te zijn, die daar twintig
eeuwen geleden gezonken was. Aan boord
bevonden zich nog prachtige Griekse bron
zen beelden, schalen en kandelaars
Sommige van de gevonden voorwerpen
zijn werkelijk meesterstukjes in brons van
Helleense kunst, waarvan sprake is bij
Plin.ius. Archaeologen hebben uit de stijl
en inscripties, welke op verschillende
voorwerpen voorkomen, kunnen afleiden
uit welke tijd ze dateren. De Mahdia Ga
lei. zoals het schip thans wordt genoemd
naar het plaatsje Mahdia aan de kust van
Tunis, in welks nabijheid het wrak werd
gevonden, heeft blijkbaar het anker ge
licht nadat Swlla in het jaar 86 voor Chris
tus Athene had veroverd. Vermoedelijk
vertrok het van Piraeus met bestemming
naar Rome zwaar geladen met haastig
verzamelde buit van velerlei aard Naar
het schijnt is het vaartuig in^en storm
geraakt, wendde daarop de steven zuid
waarts om een vluchthaven binnen te lo
pen, maar verging, vermoedelijk tenge-
vollge van de te zware lading, voor het
de kust kon bereiken.
T^AN oudsher heeft Italië voor de Noorderlingen een geweldige aantrekkingskracht
gehad, telkens weer werd het kunstleven in de Noordzeelanden door Italië be
vrucht. Om bij de dichtkunst te blijven: Hooft en Goethe zijn ondenkbaar zonder hun
Italiaanse reis: Shelley en Byron zochten er gelijkelijk een toevluchtsoord; Couperus,
de Schartens en Van Schendel woonden er jaren achtereen.
Geen belangwekkender ontmoeting echter dan die van volkomen tegenstellingen.
Hoe zal een uitgesproken romanticus als A. Roland Holst, dichter van najaar en
schemering, reageren op het heldere hier en nu van een Zuidelijke natuur? Een ge
dichtje van niet meer dan acht regels geeft het antwoord op deze vraag.
Ook deze dichter ondergaat de bekoring van het Italiaapse landschap, hij roept het
op in de pracht van zijn rijke kleur: goud, groen en blauw en suggereert de vol
komen helderheid van het vergezicht. Het ontroert hem. maar is het geluk dat hij
hij kent"
nu proeft, het diepste
«n van wezenlijkere betekenis dan deze uitbundige schoonheid? Daarop wil hij zich
bezinnen, „te rade gaan bij zijn hart" en als hij de ogen sluit, dan komt de her
innering In een groots beeld van een stormnacht, waarin de wondende golven mach
teloos te keer ga*n op de Hondsbossche dijk.
Alles, wat hier het oog bekoor^, wordt weggevaagd
waarin hij zich kind weet van een guurder klimaat én van een volk dat sterk werd
in de strijd tegen een woeste $ee. Italië is schoon, maar het raakt 'de wortels van
i openbrekend besef,
volk d
Uit Italië
Goud zijn en groen de welige heuvelen, en blauw
de groote ledige Apenijnen in de verte.
Wijd, vaag geluk ga nu te rade bij mijn herte:
wat is het dat ik tot den dood beminnen zou?
Laat ik mijn zwervende oogen nu gesloten houden
tot de stem van mijn zwakker stem weer in mij spreekt:
het aangaan in den nacht van de Noordzee die breekt
aan de Hondsbossche Wering, die mijn vaderen bouwden.
Uit; „Onderweg",
A. ROLANP HOLST (geb. 1888).
71
'4
71
75
77
4
79
30
Ji
72
44
44
45
44
47
4J
44
10
II
22
U
li
«l
20
S
9
io
li
11
40
19
b
l
1
it
28
S5
bt
49
IJ
5
4
4
12
29
J4
IS
17
lk
15
14
13
9o
SS
bb
17
3b
JJ
44
43
12
P
Sb
(.4
li
61
61
«O
19
5S
37
Vul In van binnen naar buiten: 1—4
Deel van de onderarm. 4—6 Muzieknoot.
6—8 Haarkrul, 8—10 Bakje. 10—13 Voeg
woord, 13—16 Nauwe opening, 16—20 Lis
20—22 Groente. 22—24 Vlaktemaat, 24—27
Wars van alle laagheid, 27—30 Oningewijde.
30—33 Bekend gewas. 33—35 Kleefstof, 33
—39 Doodslag met voorbedachten rade.
39—41 Honigbij. 40—44 Geurigheid, 43—46
Kaasworm. 46—48 Achting. 48—51 Voor
lichting, 51—54 Part 54—57 Sluw. 57—59
Dikke roggeboterham, 59—62 Zekere taaie
aardsoort, 62—65. Zuivelproduct, 65—67
Hoofddeksel, 66—70 Afzonderlijk. 70-73
Middel, om zijn gedachten uit te drukken.
7377 Krijgsmacht, 7781 Pookijzer.
Van buiten naar binnen: 81—79 Water
doorlatende. 79—77 Voertuig. 77—76 Mu
zieknoot, 7673 Insectenetend zoogdier,
73—7Q Tegengestelde van vroeg, 70—67
Schop, 67—65 Bundel, 65—62 Voetangel.
62—59 Zetmeelpoeder, 59—57 Deel v. d.
mond, 5754 Streek op de grens van
Noord-Brabant en Limburg, 54—51 Ver
driet, 51-48 Op die plaats. 48—46 Klein
soort van hert. 46—43 Gemeente in Noord-
Holland, 44—41 God der liefde. 41-39
Wiel, 39—35 Beelden, die in de slaap voor
de geest komen, 35—33 Lengtemaat voor
grote afstanden, 33—30 Een lelie-achtige
plant, 30—27 Lichaamsdeel, 27—23 Bereide
Hsi-rwtiT'+i'bviZr
57
TN GERMANIë, voornamelijk bij Hqddernheim, ln de nabijheid
A van Frankfort, heeft men overblijfselen gevonden van een
eredienst, die bij nader onderzoek een late uitloper van de
oeroude leer van Zarathoestra bleek te zijn. Op de afbeelding
links zien we de lichtgod Mithra, symbool voor de krachten
van het goede en het licht, die het boze (de stier)'overwint.
In de derde eeuw n. Chr, heeft de eredienst van Mithra
in de provinciën van het Romeinse rijk zijn hoogtepunt bereikt.
In India, in de Donaulanden, in Germanië en Brittannië. tot in
Afrika toe heeft het Mithraïsme aanhangers gevonden. Op vele
in deze laoden gevonden reliëfs komt ook de zon voor als
zinnebeeldigë voorstelling van Mithra. In het midden zien we
een voorstelling, die het Christendom en de Mithradtenst
meen hadden, n.l. het beeld van de ..goede herder", dia het
verdwaalde schaap naar de kudde terugbrengt. De voorstelling
van de zon als godheid is nog lang blijven voortleven. Constantün
de Grote (waarover later) heeft b.v. nadat hij tot het Christen,
dom was overgegaan, nog munten laten slaan met de zon eron
De figuren links en rechts van Mithra (op de linker afbeelding)
waarvan de een zijn fakkel naar beneden houdt en de ander
naar boven, stellen resp. de zonsondergang en de zonsopkomst
voor. 1
Rechts zien we de gerestaureerde Porta Nigra te Trjer, een poort
die tijdens het bestuur van keizer Marcus Aureliua is gebouwd
en die men nog heden ten dage kan bewonderen
dierenhuid, 23—22 Heeft een schip, 22—20
Voegwoord, 20-16 Erwtensoep, 16-13 Zwak,
13—10 Venster, 108 Zekere ziekte aan de
poten der paarden, 8—6 Heks, 6—4 Niet
vast. 4—1 Straatje zonder uitgang.
Oplossingen van deze puzzle moeten
uiterlijk Donderdag as. in ons bezit zijn
Voor goede oplossingen worden een prijs
van 5 en twee van ƒ2.50 beschikbaar
gesteld. Op bet adres vermelde men.
Puzzlerubriek. Over deze rubriek wordt
niet gecorrespondeerd.
Kardinaal Schuster te Milaan heeft
ouders, die hun kinderen lid laten wor
den van de „Italiaanse Pioniers" ,met ex
communicatie bedreigd, daar deze orga
nisatie een communistische inslag heeft.
Volgens de kardinaal zei men tot een jon
gen, die lid wilde worden, dat hij pas
kon worden ingeschreven als hi* in staat
bleek vijf minuten achter elkaar te vloe
ken.
OPLOSSING VAN DE
VERSCHUIFPUZZLE
s c H a n D
m e E s t E r
s T a p P e n
t I t e L b 1 a d
graSmaAnd
vErmAlceu
dalEgaTi e
a N o e P e n
ontPloOi en
voOrdEl ifc,
a T a a T 8 i e
i N v a S i e
ongewAssEn
verTinNen
De zegswijzen luiden: Het is een pot nat
De plaat poetsen.
De mensen die hun leven besteedden
aan het vorsen naar de geheimen van het
heelal, die dus werkten met astronomi
sche getallen cn afstanden, zij zijn van
een formaat, dat licht boven dat van ge-
wone mensen uitsteekt. In het boek
..Grote Sterrenkundigen" (uitgave Leid-
sche Uitg. Mij te Rijswijk), dat dr W. A.
Schouten aan de levensgang van een aan
tal grote astronomen wijdde, blijkt dat
duidelijk. Hij begint bij Ptolemaeus en
eindigt bij De Sitter, en telkens treft het
ongewone in deze reuzen van het uit
spansel. niet het minst hun opmerkelijke
energie Het aantrekkelijke van dit boek
is, dat het door de levens dezer sterren
kundigen te beschrijven, tevens Inzicht
verschaft in de ontwikkeling van de
sterrenkunde zelf. Als sluitstuk dient een
hoofdstuk over het moderne astronomi
sche wereldbeeld, een hoofdstuk dat men
niet kan lezen zonder zich ln alle opzich
ten klein te voelen.
De U is het begin van een
woord van DRIE letters. Het is
hetzelfde als zestig minuten.
Bij de S horen nog VIER
letters. Je kunt er op zitten.
A en nog TWEE letters is
een dier.
Die B is "bijna niet te zien. Er
horen nog DRIE letters bij. Als
je iets stouts gedaan hebt. is
moeder
Pas op voor de E Dat is ook
een dier. een met lange stekels!
Prik je niet. Het woord heeft
VIER letters.
De R is het begin van een
woord van VIJF letters. Als je
er in buiten loopt, word je nat.
En nu de O. Zet er TWEE
letters bij en je kunt er mee
horen.
De M krijgt nog TWEE let
ters. Dan is het een vogeltje.
JOG een blokje, nog een blok-
1 je. Hog een, nog een. Oe, de
toren wiebelt. Het is ook een
Zoeken en ruilen
Tf NIP uit oude tijdschriften
gekleurde platen. Het geeft
niet welke je neemt. Nu knip
je die platen weer in stukken.
Niet te klein, want dan wordt
het spelletje te moeilijk. Alle
stukjes van verschillende pla
ten gooi je in een doos. Nu geef
je je vriendjes cn vriendinne
tjes ieder een bepaald aantal
stukjes, net zo lang tot de doos
leeg is. De kinderen moeten nu
uitzoeken, van welke plaat zij
de meeste stukjes hebben Er
mag geruild worden metan
dere kinderen. Wie het eerst
een plaat helemaal goed in el
kaar gepaft dh gelegd heeft.
Wint.
EN ALLE ANDEREN
Geef een poppenkastvoorstelling
UET is niet zo heel erg mak
AA kelijk, maar toch ook weer
niet zo moeilijk, als je wel zou
denken, een poppenkastvoor
stelling te geven. Als je dan
bovendien nog alles zelf hebt
gemaaktLaten we maar
eens kijken. Je hebt om te be
ginnen nodig een stuk gordijn
Dat heeft moeder misschien wel
voor je. Dat span je in een
deuropening. Als je met de
erg hoge toren. Zou er nog
blokje bovi
sebebommelboêm bom. En toen
viel die hele hoge toren om. Dat
is niet zo heel erg, want nu is
het een puzzle geworden. Zie je
al die letters, die zo holderde
bolder door elkaar liggen Na
tuurlijk zie je die. Nou,
iedere Ietter is het begin van
een woord. En nu moet jü eens
raden, welke woorden dat zijn.
Let goed op. Dan gaan we
beginnen.
Nee maar! Is dat <even een
brutale koe! Een heel weiland
voor haar alleen en nog komt
zij met haar kop door het keu
kenraam om te bedelen.
Moeder: Jantje, waarom
heb je een spin in Hans zijn
bed gestopt?
Jantje: Ik kon zo gauw
geen kikker vinden.
Onderwijzer: Tonnie, waar
om was je te laat vanmorgen?
Tonnie: Het was laat, toen
ik van huis ging
Onderwijzer: Waarom ben
je dan niet Vroeger weggegaan
Tonnie: Daar was het te
laat voor.
Jongen: Meneer, ik vind
niet, dat ik deze nkl verdiend
heb.
Onderwijzer: Ik ook niet,
maar het is het laagste cijfer,
dat ik je kon geven.
Die T, die helemaal bovenop
staat, is de eerste letter van een
stukje speelgoed. Als je er met
een touwtje aan een stokje
tegen slaat, kan het heel hard
ronddraaien Het woord, heeft
DRIE letters.
De C is half weggekropen.
Nou we zien hem toch wel. Hij
is het begin van een woord van
VIER letters Het is een muntje
én er gaan er vijf in een stuiver.
Die N is omgevallen. Hij
krijgt nog DRIE letters bij zich.
Als je weet welke letters dat
zijn, zul je zien. dat je wat er
dan staat, heel dikwijls moet
snuiten, als je verkouden bent.
Hatsjieh.
Die V is ook omgevallen. Hij
hoort bij een getal onder de 4ien
van VIER letters.
De I krijgt nog maar EEN
letter' bij zich. Je gebruikt dit
woordje als je iets van jezelf
vertelt.
Jan Plezier
Fliere flop
Paardje stop
We komen hier
De wagen uit
Fliere fluit
We dansen nu
In de maat
Zie hoe dat gaat
T5 KOOP VIJF GULDEN Het
stond met grote letters boven
het hokje met' tralies in de
etalage. Te koop. Het was een
ifiooi hondje. Het was ook een
lief hondje, zo te zien. Het was
ook een flink hondje, want het
wachtte geduldig, tot het ge
kocht zou worden. Want zo
prettig was het daar niet in dat
hokje in de etalage. En hij zat
er al een hele poos. Zo lang,
dat het best te begrijpen was.
dat het hondje niet vrolijk meer
was. Het lag de hele dag ver
drietig in een hoekje. De men
sen, die voorbij kwamen keek
hij na. zolang hij ze zien kon.
Ach. werd hij nu toch maar ge
kocht. Eten deed hij ook bijna
niet meer. Als er iemand voor
de winkel stil.stond, ging het
hondje gauw staan. Hij hield
zijn kopje schuin en keek alsof
het wilde vragen:
Kijk toch naar me. Ik ben
ook te koop. Zo duur ben ik
niet. Een keer zag hij een meisje
met haar moeder wijzen. Maar
het was naar de papegaai, naast
hem Een dag later stond er
boven op het hok: Te koop.
DRIE GULDEN. Het hondje had
i omlaag.
hij d
zijn 1
Weer ging zijn prijs
TWEE GULDEN.
En toen gebeurde het
Er stond een jongen stil voor
de winkel. Heel even keek hij
naar de etalage. Even later had
knop van de deur al in
hand. Hij was binnen.
Dat hondje wil ik hebben,
zei hij tegen de winkelier,
en... hij wees op „HET"
hondje.
Ik zou maar een ander
diertje nemen, antwoordde de
man. Dit beest wordt stellig
ziek Het is erg lusteloos.
Ik heb twee gulden ge
spaard en ik Wfeb dit hondje al
heel lang willen hebben, maar
toen had ik geen geld genoeg,
ik wil dat hondje en geen ander.
Daar' ging het hok open. Gauw
betalen en daar stond het hondje
op straat De jongen keek naar
hem. Hij lachte Het hondje
kwispelde met zijn staart en
tóen de jongen wegliep, rende
voorstelling begint, kruip je er
achter. Maar daar praten we
straks wel over. Eerst de pop
pen. Die poppen dan. of je nu
Jan Klaassen. neemt of Katrijn
of welke pop dan ook. bestaan
alleen maar uit een kop. twee
handen en een pakje of een
lurk. Het hoofd en de handen
zijn aan de kleertjes vast
genaaid. Als jij nu de poppen
wil laten spelen steek je je
hand onder hei pakje. Ja pink
en je duim ieder in een arm, je
wijsvinger en je middelvinger
in de kop. Je ringvinger houd
je gebogen. Als je even oefent
gaat het best.
Als je nu achter het gordijn
zit steek je je handen boven je
hoofd. In iedere hand heb je
een pop.
Er is dus boven het gordijn
uit niets anders te zien dan de
poppen. Door je vingers en je
armen te bewegen kyp je de
poppen gebaren laten maken en
het nodig is laten vechten.
Zou hij dan altijd ln dat
akelige hok moeten blijven?
Zonder vriendjes en zonder dat
Iemand vriendelijk tegen hem
was?
hij op een drafje achter hem
Ik wist het wel. mompelde
de jongen. Het is een lief hondje
en helemaal niet lusteloos of
ziek Het was alleen maar een
zaam en verdrietig. Hij nam zich
voor goed voor zijn nieuwe
vriendje t0 zorgen. Het hondje
voelde dat hij een vriendje ge
vonden had en sprong vrolijk
tegen zijn nieuwe baasje op.
Jan Plezier
Fliere flop
Paardje hop
We gaan nu hier
De wagen in
Fliere flin
Komen terug
Volgend keer
Tot ziens maar weer.
Je geeft iedere pop een eigen
het
dan natuurlijk lgóed oppassen.
stem, hoog of laag. wat
beste bij de pop past Je moet
dat je steeds je eigen stem op
het goede ogenblik verandert.
Het is helemaal erg leuk. als
je zelf een verhaaltje bedenkt,
dat je dan de poppen laat be
leven en vertellen. Bijvoorbeeld
een sprookje of iets anders
Nu nog iets over het maken
van de poppen, want dat is wel
een beetje lastig Geef het
pakje wijde mouwen Voor de
handen moet je eigenlijk kleine
handschoenen laken en die op
vullen. Als je dat gedaan hebt,
naai je die aan de mouwen. Het
hoofd staat op een hals van
buigzaam kartor^En nu die
te
Motorpech.
kop. Je kunt hem het beste
maken van papier-maché Kun
Je ook zelf maken. Scheur
kranten in kleine stukjes, erg
kleine snippers. Dan nat maken
met water en flink kneden Het
wordt dan een deegachtig paplu
Zet nu een klompje papierdeeg^
op de kartonnen hals en vorm
het net zo lang tot je een Kop
hebt gekregen, die je bevalt 4!s
het droog en hard ii moe ie
het gezicht verven. Je kun- ^r
ook nog haar van draadjes op
plakken
Veel plezier.
ZATERDAG 29 JULI 1950.
Men moet wel met oogkleppen voor de
ogen en met watten in de oren door
het leven gaan all men niét dagelijks ont
dekt, dat in onze samenleving kibbelarijen
■an de orde van de dag zijn. Kibbelarijen
in gezin, op kantoor, in werkplaats, tus-
,en collega's, tussen vrienden, tussen
familieleden, noem maar op. Wij, die de
mond vol hebben over een aterk verlangen
naar vrede in de wereld, wij, die er alles
voor over hebben om in de wereld, waar-
In we leven de rust te handhaven, maken
ons voortdurend schuldig aan kibbelarijen.
Het blijkt voor ons ontzettend moeilijk te
zijn om in kleine kring de vrede te be
waren Lees er maar de kranten op na.
Lees maar de verslagen van de zittingen
van de politierechter en zeg dan: Zo zijn
wij. De kibbelarijtjes, die ontstaan, lijken
goms onschuldig. Doch dat is schijn. Een
kibbelarij is nooit onschuldig. Zij draagt
altijd het gevaar in zich te kunnen uit
groeien tot een vlammende ruzie, met
moord en doodslag ais het slot. Het is
met haar als met een olievlek op het
water: zij breidt zich steeds verder uit
Hiervan zijn voorbeelden te over. Hoe
dikwijls is het niet voorgekomen, dat een,
wat we dachten, onschuldige woorden
wisseling de ontzettendste gevolgen had?
En is het te verwonderen, dat uit een
wereld, waarin kibbelarijen zo veel
vuldig voorkomen en metgezellen zijn ge
worden van elk mensenleven, de oorlog
niet is te "bannen? De ichuld ligt niet
slleen bij wapenfabrikanten of bij staats
lieden, de ichuld ligt bij om, feitelijk
zit ln ons.
IN Genesis 13 itaat een zin, die we in
grote, duidelijke letters op de muur van
onze huiskamer moesten schilderen. Een
zin. door Abraham uitgesproken tegen zijn
neef Lot ..Laat toch geen twisting zijn
tussen mij en tussen u; want wij zijn
mannen broeders". Geen twisting, d wz.
geen ruzie, geen ontstemming, geen kib
belarijen, want wij zijn mannen broeders,
of anders gelezen: wij z(jnrfamilieleden,
wij zijn vrienden, wij zijn collega's. De
raad van Abraham heeft zin en betekenis
voor alle tijden. Ook voor onze tijd. Mis
schien zijn er lezers, die willen tegen
werpen. dat hun kibbelarijen wel degelijk
reden van bestaan hebben. Ja, dat zij wel
degelijk in het gelijk gesteld dienen te
worden. Als er zijn. die zo spreken, laten
zij eens voor de spiegel gaan staan en
zich afvragen of er ook anderen zijn. die
zo over hen kunnen denken Geen twis
ting. Neen. wij kunnen ons dat in deze
wereld niet veroorloven. Twisting is de
eeuwen dbor een luxe geweest, vèr boven
onze stand. Als het waar is, dat de we
reld weer wandelt langs de rand van de
afgrond en dat de jaren, die aanstaande
zijn, vol zullen zijn van boosheid, dan
wordt het meer dan tijd om van heden
af elke dag te beginnen met de béde,
naar het woord van Abraham: „Here,
bewaar ons vandaag voor twisting, want
wij zijn mannen broeders". H. J. Wk.
Hel was in de oorlogstijd niet zo gemakkelijk Engeland op de hoogte te brengen
van Duitse militaire geheimen in Nederland. Tientallen radio-amateurs hebben ln het
eerste jaar van de oorlog naar Engeland geseind, maar ze wisten nooit of hun berichten
werden opgenomen en of er waarde aan werd gehecht, want ze kregen eenvoudig uit
Engeland geen antwoord. Natuurlijk niet. "Want de Engelsen konden niet weten of de
radio-telegrafist aan de andere kant betrouwbaar was. Het kon net zo goed een Duitser
wezen die de Engelsen om de tuin wilde leiden. In de eerste maanden zaten de
Nederlandse illegale werkers soms propvol militaire inlichtingen, die ze echter niet
kwijt konden naar „de overkant".
van munitieschepen, werden per radio
verzonden; berichten waar geen haast bij
was en illegale lectuur gingen per schip
omdat in een schip altijd wel een plaats
te vinden was om zelfs grote pakken te
Opoffering en verraad
Een belangrijke verbindingsweg tussen
Londen en het bezette Nederlandse gebied
ls gedurende enige tijd de weg over Zwe
den geweest via Delfzijl, aldüs blijkt uit
het rapport van de Parlementaire
Enquête-Commissie. De heer A. L. Oos
terhuis, arts te Delfzijl, had in 1941 de
heer J. de Vries uit Amsterdam, die hij
kende als reserve-officier, als versteke
ling naar Zweden geholpen. Toen de heer
Oosterhuis in 1942 met een vriend naar
Radio-Oranje luisterde, kwam hij tot de
conclusie dat Radio Oranje zulke nonsens
ultkraafnde, dat de mensen aan de over
kant beter ingelicht moesten worden. Hij
heeft toen een lange brief geschreven aan
de heer De Vries, die te Stockholm was,
welke brief hij meegaf aan een kapitein
van de kustvaart. Delfzijl was de enige
haven van waaruit de Oostzee veilig kon
worden bereikt en de Duitsers lieten deze
kustvaart toe. omdat dit in hun eigen be
lang was.
Grootscheepse spionnage
De heer De Vries gaf de brief in Stock
holm aan de consul-generaal A. M. de
Jong en de heer Oosterhuls kreeg prompt
een brief terug met allerlei informaties.
Vari dat ogenblik af werd Stockholm ge
regeld van inlichtingen voorzien. Deze
weg heeft gefunctionneerd van Juni 1942
tot 23 Juli 1943. Geregeld gingen grote
pakken illegale bladen over Zweden naar
Londen, alsmede gegevens van de Inlich-
tingengroep Luctor et Emergo. Ook andere
inlichtingendiensten maakten ten slotte
van deze grootscheepse weg van Zweden
gebruik.
Vla Zweden kreeg de heer Oosterhuls
ook twee radio-zenders met codes. De zen
der van de heer Oosterhuis werd bediend
door de heer Koning, leraar aan de Zee
vaartschool. Dringende berichten, zoals
over troepenverplaatsingen en de Jigging
Hllv. I (VARA) I Nieuws; 6.15 Mandolin!
orkest; I.SB Populaire muziek; 7 Artistieke^
staalkaart; (VPRO) 7 S0 Bijbellezing; 7 45
Causerie; (VARA) 5 Nleuwa; 1.05 Actualitei
ten. 1.12 Varia; 8-15 Dansmuziek; I.4S Gr.pl.;
145 Actuele problemen. 10 Sextet; 10 25 Hoor
spel; 11 Nieuws; li 15 Gr.pl
Hllv II (KRO) 8 Gr pl I 20 Jotirnallstlek
weekoverzicht; 130 Voor de strijdkrachten;
4 7 Nieuws; 7.15 Actualiteiten, 7 25 Gr.pl.; 1.05
Gr.pt.; 815 Lichtbaken; 8 40 Gr.pl 8 43 Steek
eens op. heren; 8 Gr pl 9 45 Puzzle; 9.85 Po
pulair concert; 10.35 Commentaar uit de
Benelux; 10.45 Avondgebed. 11 Nieuws; 11.15
Nieuws in Esperanto. 11 20 Gr pl
ZONDAG 30 JULI 1950.
Hllv. I (VARA) 8 Nieuws; 8.15 Postduiven-
berichten; 8.20 Gr.pl.; 8.30 Voor de tuin;
8.40 Voor milltalrèn; 9.10 Postduivenberlch-
ten; 915 Gr.pl.; 9.45 Causerie; (VPRO) 10
Voor de Jeugd. 10.20 Koorzang; (IKOR) 10.20
Evangelisch Luth. kerkdienst; (AVRO) 12
Grpl 12.30 De Zondagsclub; 12.45 Orgel
concert; l Nieuws; 1.20 Lunchconcert; 1.50
Even afrekenen, heren; 2 Gr.pl.; 2.05 Boeken
halfuur: 2.30 Residentie Orkest; 4.03 Gr pl.;
4.30 Sportrevue; (VARA) 5 Harmonie-orkest;
5 20 Koorzang. 5 40 Hoorspel, 6 Reportage;
8.15 Nieuws en sportuitslagen; 6.30 Cabaret;
7 Discussie; 7.30 Lichte Muziek; (AVRO)
Nieuws; 8 05 Actualiteiten; 8.15 Opera; 9.15
Hoorspel; 0.45 Franse melodietjes; 10.05 Ca
baret; 10.30 Rhythmlsche muziek; U Nieuws;
U.1S Gr.pl.
Hllv. H (NCRV) 8 Nieuws; 1.18 Koorzang;
1.30 Morgenwijding; 9.15 Orgelconcert; (KRO)
I.30 Nieuws; 9 45 Gr.pl.; 10 10 Hoogmis; 1145
Kamerorkest; 12.15 Apologie; 12.35 Gr.pl.;
12.40 Lunchconcert; 12.55 Zonnewijzer; 1
Nieuws; 1.20 Lunchconcert; 1.45 Uit het Boek
der Boeken; 2 strijkkwartet; 2-20 Discussie;
2.55 Viool en plano; 3.35 Operamuziek; 4.10
Katholiek Thuisfront overal; 4.15 Reportage;
4.20 Lof; (IKOR) 5 Kerkdienst; (NCRV) 810
Voor de Strijdkrachten; 7 Carillonconcert;
115 Kent gij uw BljbelT (KRO) 7.30 Nieuws,
sportuitslagen en weerberichten; 7.45 Actua
liteiten; 7.81 Boekbespreking; 1.05 De gewone
man; 1.12 Grpl.; 10.45 Avondgebed en Litur
gische kalender; 11 Nieuws; 1M5 Grpl.
Radiodistributie 3e 11) n.
VI. Br.: Nieuws; 0.05 Gr.pl.; 0-30 Pr. Br.:
Weer; 5.11 Verzoekprogr.; 8 VI. Br Nieuws;
S.1S Grpl.; 1.20 Apérltief; OIO Concert; 10
Pr Br.: Caslnoprogr 11 VI. Br.: Beiaard;
II.08 Vrolijke muziek; 11.48 Journaal; 12
Zang; 12.18 Accordeon ork.; 12.30 Weer; 12.88
Chansons; 12.45 Vervolg accordeon ork.; 1
Nieuws; 1.15 Gr pl.; 1.30 Voor de soldaten; 2
Tweede deel van Don Giovanni, opera v.
Mozart: 2.20 Kamermuziek; 4 Operettemuz
4.45 Gr.pl.; 5 Oever, muziek; 5.58 Sport; 8
Pr. Br.: Amusementsmuziek; 7 VL Br.:
Nieuws; 7.10 Radio Mozaïek; 9 30 Actualitei
ten; 0.48 Orgel; 10 Nleuwa; 10.18 Verzoek
programma; u Nieuws; 11.05 Gevar. muziek.
Radlodistributia 4a IQn.
Eng. L. P.: piano; 1.30 Way out West; 40
Leger des Hells orkest; I Nieuws; 8.10 Mac-
phtrson; 1.30 Grpl.; 10 Ens. Hartley; 10.10
Orkest Cotton; 11 MU. orkest; 11.20 VI. Gew.
'Omroep: Zondagmorgen zonder zorgen; 12
Middagconcert; 18.30 Eng. L. P.: Verzoekpro
gramma; 1.45 Educating Archie; 3.15 Down
iur way; 3.15 Sing Song from Blackpool;
Londens orkest; 7 45 Eng. L. P Grand
Hotel; 1.30 Community singing; 9 Pr. Br.:
Dansmuziek en liedjes; 10 Eng. L. P.:
Nieuws; 10.15 Macpherson; 10.45 That's an
Idea; 1115 Miniatuur orkest; 1156 Nieuws.
MAANDAG 31 JULI 1850.
Dagprogramma.
Hllv. I (AVRO) 7 Nieuws; 7 18 Or.pl.;
Nieuws; 8.15 Gr pl.; 8 55 Voor de vrouw; 9
Gr.pl. 0.30 Waterstanden; 8 35 Dansmuziek;
10 Morgenwijding: 1015 Gr.pl 11 Causerie;
11.15 Carillon orgel en alt; 12 Gr pl 12.33
In 't spionnetje; 12 38 Planorecital. I Nieuws;
1 15 Kwintet; 150 Gr.pl.; 2 Causerie; 2.20
Cello en plano: 2.50 Voordracht; 3.05 Gr.pl.;
3.45 Causerie; 4 Gr pl.; 4 30 Musicalender; 5.30
Voor de padvinders; 5.45 Gr.pl.
Hllv. II (NCRV) 7 Nieuws; 7.15 Ochtend-
5ymn.; 7 30 Gr pl.; 7.45 Een woord voor de
ag; I Nieuws; 8.15 Gewijde muziek; 140
Strijkorkest; 0 15 Voor de zieken; 9.30 Gr pl.;
10.30 Morgendienst; 11 Gr.pl.; 11.20 Voor
dracht; 11.40 Alt en piano; 12.10 Gr pl 12 33
Amusementsmuziek; l Nieuws; 1.15 Mando
line-ensemble; 1 45 Gr.pl.; 2 Voor de kinde
ren; 2 30 Gr.pl 3.30 Vrouwenkoor; 4 Bij
bellezing: 4.45 Vocaal ensemble; 5 Voor de
kinderen; 5.15 Musette-orkest; 5.45 Reguitz.
Avondprogramma.
Hllv. I (AVRO) 6 Nieuws; 8.15 Gr.pl.; 6.30
Filmprogramma7 planokwintet; 7.40 Gr pl.;
7 48 Reg uitz 8 Niéuws; 8.05 Orkestconcert;
ln krijgsgevangenschap van de Net
landse officieren werd bijvoorbeeld per
radio doorgegeven.
Omgekeerd ontving de heer Oosterhuls
uit Engeland exemplaren van vrij Neder
land. zelfs een klein model ridderorde
voor een medewerker die op sterven lag.
Die ridderorde heeft de man nog juist
voor zijn dood gehad, maar in Londen
heeft men de consul-géneraal dit gebaar,
dat van grote waardering getuigde, toch
kwalijk genomen omdat hij er de veilig
heid van de verbindingsweg door in ge
vaar bracht.
Het verlenen van de ridderorde maakte
in Friesland, waar de stervende zijn ille
gale werk had verricht, een heel goede
indruk, maar er werd natuurlijk over ge
kletst. Zulke risico's mag een splonnage-
dienst niet nemen.
Arrestatie door verraad
resteerd met twee van zijn medewerkers.
Koning en Dijkstra. De verrader was de
kapitein ter kustvaart Aben, die de heer
Oosterhuis niet kende, maar door de con-
sulijgeneraal Üe Jong was aanbevolen.
Aben kon zich erg mooi voordoen en de
heer Oosterhuis kon later begrijpen, dat
de consulijgeneraal er was ingevlogen. De
heer De Jong had trouwens goede gronden
gehad om Aben te vertrouwen want hij
had uit eigen beweging de geheime vaar
route. die hij als kustvaartkapitein van de
8 40 Hoorspel; 9 55 Hongaars programma:
10.25 Orgelconcert; 11 Nieuws; ^1.18 Gr.pl.
Hllv. II (NCRV) 6 Orgelspel; 7 Nieuws; 7.15
Zigeunerkwintet; 7.35 Gr.pl 7.40 Radiokrant
8 Nieuws; 8.05 Grpl.; 8 15 Verzoekprogr; 9
Causerie over Indonesië; 9.20 Omroeporkest:
10.15 Causerie over Zuid-Amerika; 10.25 Ka
merkoor; 10.45 Avondoverdenkjng; 11
Nieuws; 11.15 Surinaamse volksmuziek; 11.45
Gr.platen.
Radiodistributie Ie lijn.
7 VI Br.: Nieuws; 7 05 Gr pl.; 7.30 Kron.;
7.40 Gymn.; 7.50 Gr.pl.; 8 Nieuws: 8.05 Con
cert; 9 Nieuws; 9.05 Lichte muziek; 10 VI.
Gew. Omroep: Zang; 10.30 Lux.: Le Manége
en Musique (VI); 10.45 VI Gew. Omroep;
Gr pl 11.20 Klassiek concert; 11.55 Gr.pl.;
12 VI Br Gershwin; 12.15 Trio Fontaine;
12.30 Weer; 12.40 Vervolg Trio; 1 Nleuwa; 1.15
Eng H. S Those were the days; 1.55 Cric
ket, 2 BBC North. Orch 3 VI Br Omroep
orkest; 4 Fragm. uit Ellas; 4 30 Symph v
Schubert; 5 Nieuws, 5 10 Orkest Eloward; 6
Pr. Br.: Voor de soldaten, 6 30 VI. Br.: Voor
de soldaten; 7 Nieuws en Ronde v Frank
rijk; 7.30 Populaire muziek; 7 50 Feuilleton;
8 Kamerorkest, met plano; 9 Fr Br.: Concert
In Vichy; 10 VI Br Nieuws; 10.15 Verzoek
programma; 11 Nieuws; 11.05 Casinoconcert.
Radiodistributie 4e l|)n.
7 Eng. H. S.: Nieuws; 7.15 BBC Light Orch.;
7 50 Lift up your hearts; 7.55 Weer; 8 Fr. Br
Nieuws: 8.10 Concert; 9 Eng. L P Nleuwa;
9.10 Verzoekprogramma; 10 Orgel; 10.30 Arb.
orkest; 11 Dagboek; 11.13 Danaorkest; 11.45
Orkest Leon; 13.30 Eng. H. S.: Gr.pl; 13 35
Weer; 1 Eng. L. P.: Mil. orkest; 1.45 Voor de
kinderen; 2 Fr. Br.: Ttchaikowsky; 3 Eng.
L. P Webb strijkorkest; 3 45 Orkest Allen:
4.15 Dagboek: 4.30 BBC Light Orch.; 5.15
Orkest Geraldo; 5.45 Pianospel; 6 Orkest
Reynders, 6 30 Macpherson; 7 Eng. H S.:
Follies of the air; 7.30 Henry Wood Prom.
Concert; 9 Eng. L. P Verzoekprogr.; 9 30
Variété: 10 Nieuws; 10.15 Orkest Stapleton;
U Leslie Baker kwintet; u.15 Muted Strings;
11.56 Nieuws.
Duitsers ha3 gekregen, bekendgemaakt.
Na de arrestatie van Oosterhuis kreeg
men echter verdenking tegen Aben.
In September 1943 kwam Aben weer
naar Zweden. Er kwam bericht van hem
dat hij de goede lading niet had kunnen
mee brengen, maar dat hij een andere la
ding aan boord had. die even belangrijk
was. Later bleek dat Van der Waals te
zijn Van der Waals kwam onder de naam
baron Van Lyden naar Stockholm, maar
hij kreeg het er te benauwd en keerde een
week later met Aben naar Nederland
terug. Een paar dagen daarna kwam uit
Londen het signalement met foto van Van
der Waals en toen was men er van over
tuigd dat Aben fout was..
De verrader bedrogen
In December 1943 kwam Aben weer naar
Stockholm. Hij vertelde dat hij baron Van
Lynden in Delfzijl aan land had gezet,
maar van de bemanning hoorde men dat
hii hem in Kiel had afgezet. Toen wist
men helemaal dat Aben fout was. Toch
had Aben weer een passagier bij zich, de
heer Flantua. die al gauw duidelijk kon
maken dat hij goed was. Flantua heeft
daarna nog ongeveer vijf weken aan boord
van het schip van Aben. de Excelsior, ge
zeten en met hem het plan besproken een
nieuwe koeriersdienst op te bouwen. Naar
aanleiding daarvan is een cijfertelegram
naar Londen gestuurd met de vraag of het
Bureau Inlichtingen het goed zou vinden
dat Flantua en Aben per vliegtuig naar
Londen zouden komen. Daarop heeft men
in Stockholm een cijfertelegram laten
terugkomen; waar Aben bijzal is het ont
cijferd en toen hij zag dat de Nederlandse
regering het zeer op prijs zou stellen wan
neer hij naar Londen kwam. is hij in de
val gelopen. Flantua ging met hem mee
Men moet hierbij bedenken dat het in
het neutrale Zweden niet mogelijk was
een anti-Nederlandse spion met geweld te
ontvoeren. Dat zou deining hebben gege
ven en de Nederlandse spionnage in Zwe
den onmogelijk hebben gemaakt. Er moest
dus een list worden toegepast om Aben
vrijwillig mee te krijgen naar Engeland en
Aben liep in de vél.
Kopje onder
In een ander geval is radicaler opgetre
den tegen de anti-Nederlandse spion Dou-
wes. Hij zou naar Engeland gaan om op-
geleld te worden als parachutist, maar de
Nederlanders in Stockholm kwamen er
achter dat hij op het Duitse consulaat
kwam. Het bleek dat hij een verrader was
en op een gegeven ogenblik is hij ergens
ln het water voor Stockholm kopje onder
gegaan en niet meer boven gekomen.
Daarvoor hadden houthakkersjongens ge
zorgd die toen naar Engeland zijn ge
zonden om kletsen zoveel mogelijk te ver
mijden. Dat was een normale gang van
zaken in oorlogstijd Verraders moesten
wel eens geliquideerd worden om het le
ven van goede vaderlanders te redden.
Door het verminderde scheepvaartver
keer en de arrestatie van de groep Ooster
huis ls er na September 1943 niet veel
meer uit Nederland gekomen via Dëlfzijl
en Zweden. Maar Stockholm bleef toch
een schakel, want berichten uit Neder
land. die via de Zwitserse weg te Genève
kwamen, werden ook via Stockholm naar
Engeland doorgezonden. Deze berichten
werden in Zwitserland als microfoto's
verborgen ln wetenschappelijke boeken en
aldus naar boekhandelaren in Stockholm
verzonden, want openlijk liet natuuVlijk
ook het neutrale Zwitserland niet toe dat
spionnageberichten over de Zwitserse
grens werden getransporteerd. Steeds
moest men zich met intelligentie aanpas
sen bij de omstandigheden en de intelli
gentie van de tegenpartij daarbij trachten
te overtroeven.
genezende en regenererende werking
van Pu rol, blijft de huid gezond,
zuiver, zucht, mooi en rimpelvri).
8.: BBC Opera orkeat; 5 Lux.: Pioneera; 6 18
Eng. L. P.: Much binding in the Mareh; 8.46
Danaorkest 6.29 Eng. H. 8.: Mil. orkest; 1
fTOEN DE KONING Joris voor het vangen ven de Gemaskerde
J- een medaille beloofde scheen deze een ogenblik uit het veld
geelagen te zijn. maar dat duurde niet leng.
„Tut, tut! Majesteit toch!" riep hij uit. „Een medailleGIJ
achertat toch zeker? Maar dat ia immera veel te veel eert Dat is
immers een veel te grote beloning voor zo'n kleinigheid? Ach.
neen, Majeateit! Ik ken mijn plaatsl Ik ben bescheiden! Ik neem
el genoegen met een klein beloninkje ven vijfduizend ducetenl
Meer ken ik niet van u aannemen I"
„Geen medaille? Vijfduizend ducaten?" mompelde de koning.
„Nu, goed denl Schrijf meer op. Meester Mzrtinus; vijfduizend
ducaten. Dan moeten we de benzine-belastinf meer weer eene
verhogen."
Jorie stond erg tevreden te kijken en Panda dacht: „Daar heb
Je het! Dat is nu Joris! Het is hem natuurlijk weer om het geld
begonnen en zo'n medaille, daar geeft hij niets om. Hij heeft
er wel een hele massa op zijn jasje hangen, maar die koopt hij
zeker bij een uitdrager
Op dat ogenblik werden zij gestoord, doordat Zijne Excellentie
Belllnio binnenkwam, de opperhofmaarschalk.
„Majesteit", zei Maarschalk Belllnio. „er la een agent aan de
poort en die agent heeft twee landlooers gevangen
„Wet zou dat?" riep de Koning. .Ik Tieb geen tijd. dat zie Je
toch? Geef die agent een medaille en stuur hem weg!"
De vraag is. wié die landlopers waren.
Gereed voor actie.' De bedieningsman
schappen van een batterij luchtafweer
geschut aan boord van een Amerikaanse
kruiser in de wateren rond Korea staan
klaar om te trnren.
(Van onze financiële medewerker.)
HET VERDIENT wel de aandacht, dat op
de Amsterdamse Beurs sinds korte
t(jd een zwakkere stemming voor obligaties
bestaat, welke bijv. tot uitdrukking komt
in een koersdaling van de 2'/«N.W.8. van
boven 80 tot 78van de 3Investerings
certificaten tot 97*/<. van de 3'/« Dollarobli
gaties Nederland 1947 toj 96Vï'/i en zelfs
van de kortlopende 3'/« Obligaties Den
Haag 1938 tot beneden pari. Dit verschijn
sel staat niet op zich zelf. Want tegelijker
tijd zien we op de geldmarkt de laatste
weken een verkrapping. waardoor b|jv. de
rente van daggeld van tot 1 ls ge
stegen en ook de discontokoersen van
schatkistpapier thans aanmerkelijk hoger
liggen en desondanks de vraag minimaal
blijft.
Wanneer straks belangrijke bedragen
gchatkistpapier vervallen, zal dit uiteraard
op de geldmarkt van gunstige invloed zijn.
Het is echter zeer de vraag of de stijgende
tendenz daardoor geheel zal worden ge
neutraliseerd en of we hier niet met een
stijgende rentestand te doen hebben.
Tot op zekere hoogte heeft deze thans een
onnatuurlijk karakter, doordien in verband
met de gespannen politieke verhoudingen
bij banken en spaarbanken gelden worden
opgevraagd, omdat men ln verband met
de onzekere vooruitzichten zo mogelijk
over een bedrag contanten de beschikking
wil houden. Ook vinden thans aanzienlijke
geldverschuivlngen plaats, als gevolg van
een grotere particuliere bevoorrading,
welke men lang niet in alle gevallen met de
naam hamsteren behoeft te kwalificeren.
Maar afgezien van deze meer bijzondere
oorzaken, zal er ln dit verband vermoede
lijk ook moeten worden gedacht aan het
reeds enige tijd te constateren verschijn-
zel, dat de Nederlandse invoer voortdurend
toeneemt en dat daartegenover geen ge
lijke stijging van de Invoer staat.
De offers van de Nederlandse handels
balans ovey de maand Juni waren wel iets
minder ongunstig dan die over Mei (het
Invoersaldo was 28 mlllloen lager en het
dekkingspercentage dus tets hoger), maar
In vergelijking met Juni 1949 Is er een
schrikbarende stijging van het invoersaldo.
n.l. van 181 millloen tot 262 mlllloen
Stiffen we de maandcijfers van het eerste
halfjaar 1950 tegenover die van 1949, dan
valt helaas een belangrijke achteruitgang
van de Nederlandse handelspositie te be
speuren:
Invoersaldo in mill, guldens.
1930 1949
Januari 185 147
Februari 209 156
Maart 212 193
April 279 183
Mei 290 154
Juni 262 131
ƒ1437 ƒ964
Het nadelig saldo van de handelsbalans
In een uitzending van radio-Moskou,
bedoeld voor luisteraars in het land zelf,
is gisteren gezegd, dat er nog steeds men
sen zijn die Inbreuk maken op de arbeids
discipline. slecht werken en trachten de
gemeenschap zo weinig mogelijk te geven.
Ook werd critiek geleverd op „mensen,
die nog een godsdienst hebben en belij
den". Dit was „onverenigbaar met het
lidmaatschap van de communistische
partij".
In een andere uitzending, bestemd voor
luisteraars buiten de Sowjet-Unie werden
cijfers van de regering aangehaald, waar
uit bleek dat ln vele takken van industrie
de productie hoger was dan de in het
staatsplan gestelde quota.
is dus in het eerste halfjaar van 1950 wei
nig minder dan een half milliard slechter
dan in het voorafgaande jaar en met een
bedrag van 14S7 millloen nagenoeg gelfjk
aan het invoersaldo over het gehele jaar
1949.
Het is dus wel duidelijk, dat de z.g. vrij
making van de Europese handel voor Ne
derland nog geen gunstige gevolgen heeft
gehad. Een nadere beschouwing leert, dat
met name de import uit België en Luxem
burg aanzienlijk is gestegen en dat textiel
daarbij en zeer grote plaats inneemt,
waaruit men de conclusie zou kunnen trek
ken, dat te dien aanzien de inhaalvraag
van het Nederlandse publiek nog steeds
niet bevredigd is. Wannéér men van
Belgische zijde thans bezwaar maakt
tegen lagere prijzen dan die in België gel
den. zal men terecht het „voor wat, hoort
wat" als een eis van sportiviteit kunnen
stellen.
De handelsbalans tussen Nederland en
België wijst over het eerste halfjaar 1950
een nadelig saldo aan van 300 millloen
en wanneer België ons niet steeds weer
nieuwe credieten wil verlenen, zal het
moeten goedvinden, dat Nederland, zo de
marktpositie daarvoor gunstig is, zijn ex
port naar België, ook van agrarische pro
ducten, uitbreidt. Andera heeft heel de
Benelux-overeenk'omst en de vrijmaking
van de Europese handel geen practlsche
betekenis.
Omgekeerd zullen wij er van onze kant
mee moeten rekenen, dat West Duitsland
bij ons een nadelig saldo heeft van 300
millloen, hetwelk het met de uitvoer van
goederen zal moeten betalen, omdat, zoals
minister Lieftinck onlangs heeft opge
merkt, van investering in Duitsland nog
geen sprake kan zijn gezien het feit, dat
voor het overmaken van kapitaalopbreng
sten van Duitsland naar Nederland nog
steeds geen regeling is getroffen waaruit
wel blijkt, dat er ondanks alle besprekin
gen en besluiten ten aanzien van het in
ternationaal kapitaalverkeer nog steeds
veel te wensen overblijft.
/~\M NU op de geldmarkt terug te komen,
de ongunstige ontwikkeling van de
Nederlandse handelsbalans heeft dus on
getwijfeld ook op de geldmarkt haar in
vloed. Waarbij men zich mogelijk spiegelt
aan de gang van zaken ln Denemarken,
waar de laatste jaren eveneens een goed-
koopgeldpolitiek is gevolgd, doch kortge
leden tot verhoging van het disconto van
3'/« tot 4is besloten. Ook in Denemar
ken heeft de devaluatie de economische
positie des lands niet verbeterd, maar
slechter gemaakt, doordat de grote export
uit de V S. evenals bij ons. zoveel duurder
moet worden betaald en er geen voldoende
export tegenover staat. Ook in Denemarken
wordt de economische noodzaak van een
lager levenspeil erkend, maar wil men
daartoe, ook met het oog op de werkge
legenheid. niet overgaan. In het kader van
de vrijmaking van het handelsverkeer is
thans een kwantitatieve beperking van de
invoer niet meer méfcelljk en ook daar
heeft de grotere invoer tot een stijging van
de rentestand geleid. Dat de Deense staats
obligaties te New York in een maand fijds
met ca 20 pet zijn gedaald, is in dit ver
band veelzeggend.
Ook voor Nederlandse obligaties Is te
New York een koersdaling ingetreden, wel
niet zo omvangrijk als die voor de Deense
obligaties, doch waardoor dan toch de
Nederlandse DoUarobllgatles 1947 tot be
neden pari z|Jn gedaald, wat de reden is
waarom ook te Amsterdam voor deze
obligaties, welke een halfjaar geleden nog
ca 108'/i noteerden, thans niet meer dan
103a 104'/t betaald wordt.
Onder de huidige omstandigheden valt
ook voor de ontwikkeling van de geld
markt minder dan ooit een horoscoop te
trekken, maar voorzover de situatie thans
kan worden beoordeeld, schijnt men toch
rekening te moeten houden met de waar
schijnlijkheid van hogere geldkoersen,
vooral wanneer de regering, bij de stijgen
de goederenprijzen en de toenemende be
hoefte aan geld. Inflatie zoveel mogelijk
wil voorkomen.
Dertig Jaar geledea kwtmen Robert
Glenalton, John Boothroyd de vader
van de jonge Cherlea en lk bijeen. WIJ
hadden onze eerste mand van die kunst-
Jijde zoals men het nu noemt gefa
briceerd en we hadden de «tof deer bij
ons. John de veder ven Dutley was
een beetje huiverig voor de zeek. We
verdienden heel aardig met onze eigen
producten en het betekende het opnemen
van een som geld. waar we nu geen woord
over vuil zouden maken, maar die toen
els een sprookje klonk. Hij stelde Gle-
nalton de samenvoeging van de belde
JT firma'» voor. Onze kapitalisering was on
geveer gelijk. We verdienden allebei flink
en het geheel leek een eerlijke zeek. Nu
wil ik er hier helemaal geen oordeel over
uitspreken, wie gelijk en wie ongelijk
nad. John Boothroyd leek in de verste
verte niet op die Jonge frivole zoon ven
hem. HIJ was altijd een hard man en er
op gesteld om zijn zin te krijgen. Glenal
ton was de koppigste fabrikant, die colt
door de voordeur van de Manchester ka-
toenbeurs gegaan was. Er vu geen groot
doc* E. Phillips Oppenhelm
meningsverschil tussen hen voor zover lk
mij herinner, maar geen van belden wilde
toegeven. Zij gingen In een boze stem
ming uit elkaar en Glenaltons laatate
woorden zijn mij steeds bijgebleven.
Je denkt, dat je snugger bent. zei hij
tegen de oude John, die in die dagen mijn
chef was, omdat je chemicus het geheim
ontdekt heeft om die stof te maken. En
omdat Je nu dat geheim bezit, denk Je
Bob Glenalton de wet te kunnen voor
schrijven. Welun, dat kun Je niet; dat ls
allee. Er zijn nog genoeg andere chemici
ln de wereld. Voor we vüf Jeer verder
zijn. meek ik die «tof net zo goed als
Jij. En kijk dan goed uit Johnny!) En
toen gingen zij uit elkaar.
Dat is een zeer intereseent verheel,
zei De Brast. Het ie bovendien voor mij
geheel nieuw.
Er zijn niet zoveel mensen, die er
van weten, gaf Parkinson toe. De oude
John Boothroyd won de strijd. Bob Gle
nalton probeerde het meermalen. HIJ liet
van overal in de wereld chemici komen,
maar hij wist nooit het fUne ven de zeek
te vinden. HU hield de gehele zeek zo
stil mogelijk. Alles gebeurde ln een fa
briek, die buiten de eigenlijke fabriek
ven zijn firma gelegen was. maar er lekte
fbch altijd iets van uit. En tot op de dag
van zijn dood kon men John Boothroyd
hij was toen al Lord Dutley niet
gelukkiger maken dan hem te spreken
over Glenalton. die maar steede met zijn
experimenten zat te knoeien. ZIJ gingen
in andere opzichten goed vooruit ver
dienden bijna net zoveel als wij maar
de oude man heeft nooit zijn woord kun
nen houden. Hij heeft nooit kunnen uit
vinden. hoe die kunstzijde gemaakt werd
en laat ik Je dit zeggen. Jongeman, be
sloot Parkinson, ze zullen die ook nooit
maken met onze formule.
De Brest nam uit een openstaand kistje
een sigaar, beet nijdig de punt er af en
stak haar met een snelle beweging in zijn
mond.
Het spijt me dat te horen, mijnheer
Parkinson.
Waarom?
De baron keek achterdochtig de kleine
kamer rond. Ofschoon het absoluut on
mogelijk was, dat iemand let» zou kun
nen afluisteren, liet hij toch zijn stem
dalen.
Het gepraat, dat u gehoord hebt, was
waarschijnlijk Juist, zei hij. Ale we de
overdracht veilig kunnen bewerkstelligen
en dat is mijns Inziens vrijwel zeker
heb lk de formule een Glenalton ver
kocht voor een millloen pond sterling.
Dan kun je die verkoop ongedaan
maken, verklaarde Parkinson woedend.
Want ze zullen die nooit krijgen! Luister
eens even, ging hij voort, zijn voorhoofd
met zijn zakdoek afwissend. Ik maak nog
liever de hele zaak bekend, dan dat die
formule naar Glenalton gaat Ik zou de
rest van mijn leven in de gevangenis
doorbrengen, maar er zouden er onder
jullie een of twee zijn, die voor die af
faire op de nacht van die inbraak zouden
bengelen.
Er werd zachtjea aan de deur geklopt
helemaal niet dringend: eerder was
er een zekere bescheidenheid in de aan
melding. De twee mannen, die elkaar met
woedende blikken hadden zitten aankij
ken. bleven enkele seconden sprakeloos
zitten.
Wie ls daar nog op deze tUd van de
nacht? vroeg Parkinzon.
De Brest schudde het hoofd. Terwijl hij
overeind kwam, werd de deur openge
duwd en stond dr Hisedale op de drempel.
Men heeft mij beneden gezegd, dat Je
naar mij gevraagd had, De Brest, legde
hij uit Ik ben vanavond laat In het labo
ratorium geweestcan zeer Interes
sante nieuwe oplossing En dit ls, geloof
ik, mijnheer Parkinson? U heeft mij nog
niet vergeten?
Niet waarschijnlijk, gromde de en-
der. Wij zijn een soort deelgenoten ln deze
moorddadige aangelegenheid, is het niet?
De baron sloot snel de deur. Dr Hise
dale hief met een ontsteld gebaar zijn
armen ten hemel.
Maar m'n beste mijnheer Parkinson,
protesteerde hij. Zó moet u niet praten.
Wij zijn deelgenoten in een zeer stout
moedige onderneming, in de loop waar
van enige onaangename Incidenten voor
gekomen zijn, die. naar lk geloof, beter
vergeten kunnen worden.
Parkinson glimlachte. Het was een
brede glimlach, die eigenaardig was om
te zien. Hij leek rustig en vriendelijk aan
de ene zijde van zijn mond en kwaad
aardig aan de andere zijde, al naar ge
lang hij met zijn lippen trok. De twee
mannen, die hem gadesloegen, waren geen
van beiden op hun gemak
Ala ik in Jullie schoenen stond, ver
klaarde hij, dan zou lk ook die inciden
ten maar liever vergeten, maar gelukkig
S;a Ik daar niet Sedert ik deze Jongeman
Ier heb leren kennen, heb ik heel wat
stommiteiten begaan, maar er ls er één.
die lk vermeden heb. Ik lag tenminste
thuis veilig in mijn bed. terwijl jullie
Jezelf tot camdidaten voor de galg pro
moveerden.
M'n waarde vriend I protesteerde dr
Hisedale. Spreek toch alstublieft wat
zachter. Houdt u «til. Het zijn verschrik
kelijke dingen, die u zegt.
Wei, misschien zal ik mij stilhouden
en misschien ook niet, antwoordde Par
kinson na een korte pauze. Maar dit moet
je eens voor goed weten, De Brest! Onze
formule gaat niet naar Glenalton en daar
blijf ik bij.
Dr Hisedale keek zijn mede-samen
zweerder vragen«8n en deze knikte in
antwoord op die blik.
Mijnheer Parkinson heeft praatjes
gehoord over een nieuwe fabriek, waar
voor Glenalton aanbiedingen zou hebben
gevraagd, vertrouwde hij hem toe. Het
schijnt dat zij oude zakenvijanden zijn
en mijnheer Parkinson heeft er bezwaar
tegen, dat wij met hem onderhandelen
over de formule.
Ze zullen die niet hebben! herhaalde
Parkinson.
Dr Hisedale behield zijn gewone onver
stoorbare uiterlijk. Hij trok een stoel naar
de tafel en streek met de hand over zijn
korte, atugge haar.
O. ol zuchtte hij Dat is erg onge
lukkig. Ik rekende nogal op de geluk
wensen van mijnheer Parkinson. De of
ferte van Glenalton zou. als wé in staat
zouden zijn, die zonder risico te verwe
zenlijken. een prachtige beloning voor al
onze bemoeiingen zijn geweest Begrijpt
u. dat het millloen ln contanten betaald
zou worden? Er is. geloof tk, In deze
branche geen andere firma, die een der
gelijke offerte zou kunnen maken
(Wordt vervolgd).
J