Slemp, speculaas, hervorming .en de ioorlog tegen Spanje Amerikanen zoeken de zon 'Arrestatie van Klaus Fuchs leidde tot „kettingreactie Een schooltje in Papoealand China gaat het grondbezit herverdelen ZELFS GEEN QPIUMBRUILOFT MEER MOGELIJK LAND VAN WREDE STRAFFEN, MAAR WEINIG KWA^D Crisis in de Verenigde Naties KRUIDIGE HISTORIE - V De 1 ste Compagnie Economie en Financiën Wat voorafging TURKIJE BESTRIJDT EEN VOLKSKWAAD-J[ Strenge controle op aanplant en oogst Uitstapjes naar 't veld der cosmische stralen SAOEDI ARABIE Vrees blijkt de beste bewaker 44 of 300? Soep in de zomer De oorsprong van dierennamen Geen angst voor het einde Russisch spionnage-net in de V.S. EKSEL VAN PUDDINGPOEDERDOOSJE .99 ALS HERKENNINGSTEKEN De centrale figuur: Harry Gold Surseance voor Damstadt Biljartkampioenschappen Kleuters met militair allure „Klein kapitalisme" als fase op weg naar communisme VOORLOPIG NOG RIJKE BOEREN" Nw. Guinese leiders zonden brief aan Pandit Nehroe ÏWËEDË BLAD - PAGINA 2 DONDERDAG 3 AUGUSTUS 1950. 0 rechtstreekse handel met Indië was tot dan toe een door de Paus bekrachtigd Spaans-Portugees monopolie geweest. Nadat een deel van de Lage Landep In verzet was gekomen tegen de Spaanse overheersing en toen In sommige gewesten ds nieuwe leer zegevierde, trokken de kooplieden van de zeeprovinciën zich van dit monopolie echter niets meer aan. De strijd tegen Spanje was een rommelige, onover zichtelijke' oorlog. waar vele burgers maar liefst zo weinig mogelijk mee te make* hadden. Het v*»8 nog slecht voor de zaken ook. Dubbel aanlokkelijk was het, de Spanjaarden in de Oost te gaan dwarszitten, want als dat zou lukken, zou het heel wat kunnen opbrengen. De eerste expedities, die door deze kodplieden werden uit gerust. probeerden via de Noordelijke IJszee naar Indië te zeilen, mèa? toen dat niet .gelukte, besloot men de gewone route maar te volgen. Enkele voornam! Amsterdammers brachten het nodige kapitaal bijeen om een vloot via de Kaap te sturen, een ge waagde onderneming, zo langs het hol van de (Spaanse) leeuw. Zij gaven hun maatschappij de toepasselijke •- naam van „Compagnie van Vepre" Rondom Afrika is het ihderdaad een hele hijs naar Indië. maar het Suez-kanaal was nu een maal nog niet gegraven. Zij hadden ook geen woestijn trucks. Anders hadden zij door de Middellandse Zee naar het tegenwoordige Port Said kunnen laveren, om vandaar per truck langs de berg Sinai te gieren en in de Rode Zee weer scheep te gaan Zo ging het niet in die dagen Ze hadden alleen vier houten schepen en een gezagvoerder, die zijn fkakjes kende. Dit was Cornells Houtman. Spionnage in Lissabon Spionn^gi Hij was eerst als economische spion naar Lissabon gegaan en had daar de Portugezen vele van hun zo angstvallig bewaarde handelsgeheimen ontfutseld. Deze manier om in Indië zaken voor te bereiden, is dus ook niet door de Ame rikanen uitgevonden. Met de vier schepen van de Compagnie en 249 man was hij. toen hij genotg wist. naar de Oost ver trokken en na meer dan twee jaren kwam hij terug met drie schepen. 89 man en een lading, die erg tegen vieV Toch werd hij even enthousiast ontvan gen als Fanny <9lankers-Koen na haar buitenlandse sporttriomphen. want hij had bewezen, dat de onderneming moge lijk was. De oude Compagnie begon dan ook dadelijk met de uitrusting van een nieuwe vloot, terwijl ook andere zaken mensen compagnieën gingen oprichten. Men besefte hjpel goed. dat een geslaagde reis enorme winsten zou opleveren en de Nederlanders durfden destijds grote ri sico's te nemen. De rijke kooplieden ris keerden kapitalen, de gewone man. „Jan Hagel', zette zijn werkkracht en zijn leverr in en verdiende daar natuurlijk veel minder mee. maar er was altijd een kans om vooruit te komen. De bank roetier Van Diemen bijvoorbeeld zou ais gemeen soldaat vertrekken en opklimmen tot de hoogste waardigheid, het Gouver neur-Generaalschap- Bij een terugblik in de geschiedenis moeten wij oppassen voor gezichtsbedrog. Wii begrijpen onze vooroudeis licht ver keerd, omdat wij de historie dóór h®bben en zelfs de verre gevolgen van hun daden kunnen overzien, die wij niet met hun bedoelingen mogen verwarren. Zij zelf hadden vaak geen notie van de «evofewj: Zo is het ook met onze zeevaarders Zij graaiden bijna een wereldrijk 1«JJ»" en lieten ons in ieder geval *>elangnjk« overzeese gebiedsdelen na. maar empire- builders waren zij niet. Behalve Guyana en India bezetten zij ook Brazilië. In Noord-Amerika stichtten zij de stad Nieuw-Amsterdam. op Ceylon en in Achter indië vestigden zij factcrrijen. de Zuidpunt van Afrika werd Nederlands en het werelddeel, dat nu Australië heet, droeg destijds de naam Nieuw Holland.^ Dit alles speelde zich af in de eerste Jiertle iaar van de zeventiende eeuw. maar de meeste van deze bezittingen waren alweer in andere banden, nog vóór wij over een koloniale politiek be tonnen te piekeren. Onze kooplieden keken wel ver in het verschiet, maar J et "er in de teekomst. Zij werkten niet voor het vaderland, dat toen nog maar net aan het ontstaan was uit de onderling naijverige "déX- hun eigen zak. Zij hadden Aan belang stelling voor Indië, maar voor muscaat- noot en kruidnagelen. Wij kunnen moeilijk be,pWe%daLdr!t in de Compagntestijd zulke «oede btn- deleertikelen waren. Wel waren kruid nagelen een vast bestanddeel 5«™orSf? van allerlei recepten uit die tijd. De middeleeuwse maaltijden w*ren wel indrukwekkend wat hoeveelheidbe te.ftm.ar toch eigenlUk vrtjttntog* Da Hollanders van rond 1800 wawn «llana geen middeleeuwera meer. ZU hadden behoefte aan nieuwe prikkels op allerlei gebied, zij wilden iets kunnen dóén met hun geld. zich op een nieuwe manier kleden en vooral hun maag op <n de zestiende eeuw nog niet kenaen. Maar da kruidnagelen kwamen het ecrat lï, kregen due e«h tijd lang alle belang- stelling In typisch vaderlandse genots- mesvallen als ln een vrie6Wiruer «n tentje op bet Ua wil vinden waar ""m- slemp wordt geschonken, hoogatlu» 2tan men de anijamclk krUgen die nu onder die naam doorgaat. Maar in de zestiende eeuw slempte iedereen, by .lis gelegenheden van geboorten tot b*Tocb"«riSaart dl. .U« "iet vol- doende, waarom de specerijen zó de i t.m«tl<inile markt konden beheersen. Ket w.a vermoedelijk een Jeugdverachljn- «el van de Internationale beurshandel die in Amsterdam centreerde en onza handelsmensen hadden een epeclaal talent om hausses ta kweken, dat zou later weer blijken, toen men in bloem- ^ee?dr'.ln'w.'PdCUdÏÏeneen ...ad. rata ln contact aots brangan. BLUE-AIR n.y. r»« N V. Blaauwhoedenveem—Vrlesseveem •n de N V. Olie-. Scheepvaart- en Bevrach ting Maatschappij hebben haar belangen op eebfed van het luchtvrachtvervoer nfeneevoegd 1 n de Blue-Air N.V. tn oprich- £n^ gevestigd te Rotterdam. Met deze aa- menvMgiri wordt beoogd het varkeer v.n goadara. m.t_vU«tul,.n Het kleine eiland Ternate, waar zich stads de souvereinlteits- overjracht weer allerlei intriges afspelen, speelde eerder nog dan Java een belangrijke rol ten op zichte van Europa. Een Terna- taanse Sultan had zelfs een ge zantschap naar het iferre Spanje gestuurd. Een Portugese kolonie op het eiland was door de Temaianen verdreven, nadat de Portugezen achtereenvolgens twee Ternataanse sultans hadden vermoord en in gezouten. Een kleine groep Portu gezen zat nog op het tegenover liggende eiland TidoreIn 1599 kwamen voor het eerst Nederlandse schepen in ds» Molukse wateren. Zo zouden de Hollanders in de vroege 17de eeuw ht\n stempel drukken op het verre Ternate Plekje in het Fort Oranje, zoals Pieter Both het kende en zoals 't vandaag nóg is. Cowboys kunnen behalve paardrijden en koelenarUven ook nog wel tuat anders en Big Bill doet in zijn vrije tijd niets lieuer dan in duizelingwekkende vaart met oen zeilwagen over de eindeloze prairies suizen En u>ie zou zijn voor beeld niet willen volgen met zon lief tallige schone naast zich? TN EEN VORIG ARTIKEL hebben w\j i iet, verteld betreffende de maatre- aelen welke de Turkse repermo ral ne men of reeds heeft oenomen ter bestrijding van de handel in bedwel mende middelen. Zo gal met Ingang van Augustus de Optumbrutloft met meer zijn toegestaan. Dit betekent, dat een oud gebruik gaat verdwijnen. Het kwam n.l. vaak voor. dat de vader van de bruidegom een voorraad opium plechtig verkocht ten einde de kosten van het bruiloftsfeest te kunnen betalen. Dit gebruik is als volgt ontstaan In de meeste delen van Anatollë plant de boer. zodra - hem ten zoon is geboren, zoveel populie ren als hij maar met mogelijkheid kan KEN Amerikaanse ivetenschappelijkc expeditie zal binnen mkele weken een programma, dat vy/Jaar geleden u-erd opgesteld" ter bestudering van de cosmische stralen in Canada, weer op nemen. Het betreft hier een gemeen, schappelijke onderneming van de Na tional Geographic fiociety en de Barlol Research Foundation van het Franklin Instituut te Swarthmore in Pennsyluame. Vnt.mgv«rn> m..jlUkh«d;0» ar happen, dia «en sneBere aan- nnff b«vorderen. Vnnr lichtere misdriiven' Koran is de enige wet rELIJK VOOR DE CHRISTENHEID Palestina het Heilige Land is, zo is Saoedi Arabië het Heilige Land. voor de Mohammedanen. In Saoedi Arab te werd de profeet Mohammed geboren en daar ontving hij de inspiratie tot het schrijven van de Koran. Met uitzondering van het naburige Yemen1C er geen Arabisch land. waar over M weinig bekend is als Saoedi Ara- bië Eigenlijk bestaat het uit één uitge strekte woestijn, ongtveer zo groot als een vierde van de oppervlakte van de ge hele Verenigde Staten van Amerika en hoewel men er enkele «teden vindt, be staat het merendeel der bevolking toch Op*zij» zachtst gezegd staat d®be"^?T ving er nog op Middeleeuws peil. Recht wordt gedaan op de grondslag van de 1 n de Koran neergelegde regels. Voor men sen uit het Westen en zelfs voor velen uit het Oojten i« het een ruwe. primi- tleve recht|>raak, gebaseerd op het ..oog om oog, tand om tand". Diefstal en roof worden in Saoedi Arabië «estraft met het afhakken van een der handen van de misdadiger. Dit vonnis wordt in het open baar uitgevoerd, gewoonlijk des Vrijdags, de Mohammedaanse Zondag, opdat ae mensen, die van hun gebeden in de Mos kee terugkeren, kunnen zien. welk lot de boosdoener wacht. Nadat de h>nd een bekwaam slager «s afgehakt, wordt de atomp in kokende olie gestopt, ten einde het bloeden te stelpen. Niet zelden sterft de booswicht tengevolge van de strafoefening. Het komt echte,r ook voor dat een lichtere straf voor diefstal wordt opgelegd, bestaande uit opsluiting in de gevangenis of een dracht stokslagen. Bloedwraak In geval van moord met voorbedachte rade wordt een bloedverwant van het slachtoffer in de gelegenheid gesteld de moordenaar te doden, naar keuze met een revolver, een geweer of een zwaard. Het ontzielde lichaam van de moordenaar blijft dan enige tijd te kijk hggen. Ge woonlijk Ie de zoon van de vermoorde het voorrecht beschoren het vonnis aan de moordenaar te voltrekken en het ge beurt wel. dat, wanneer de zoon nog te jong is. de dader net zo lang in gevan genis op voltrekking van het vonnis moet blijven wachten tot de knaap oud genoeg is om het wraakgericht te volvoeren Men vertelt nog steeds het verhaal ven een jong meisje, dat haar broer bege leidde. toen hij de moordenaar van zijn vader moest gaan doden. De jongen had een geweer gekozen toen hij uittrok voor het strafgericht. Echter, op het bessl'"e?d® ogenblik begon hij zo te heven, dat het meisje hem het wapen uit de hand rukte daarna rustig aanlegde en met een goed gemikt schot de misdadiger nwrlegde. Gevoelen de verwanten van eenvermoor- de er niets voor zelf de straf te voltrek ken, dan kunnen ze de volvoering van het vonnis overlaten aan de beul. In geval van doodslag (zonder voorbe dachten rade) moet de schuldige een schadevergoeding betalen aan de nabe staanden van de verslagens op een wijze, die de familie ken vaststellen. Soma moet ge ha hameien geschieden. Voor lichtere misdrijven' wordt een boete opgelegd, maar in ernstige geval len. wanneer iemand is verwond, komt de dader er niet zonder gevangenisstraf af. Zijn zeer ernstige verwondingen toege bracht, dan kan de dader zelfs verban nen worden. Verbannen om een borrel De Koran verbiedt de Mohammedanen het gebruik van sterkd drank en hieraan wordt streng de hand gehouden. Een Mo hammedaan. die deze hvet heeft geschon den. kan naai- de gevjngenis worden ge stuurd of krijst een flink pak slaag. Bui tenlanders. diAin „keénelijke staat" wor gden aangetroften. zetfmen soms uit het land. Het voriV» J8" werd een Jonge Engelsman, die Mohammedaan was ge worden. in de gevangenis opgesloten we gens dronkenschap; hij moest het land verlaten. Buitenlanders mogen in hun eigen woning alcohol gebruiken, mits op een zodanige wijze, dat Mohammedanen er geen aanstoot aan kunnen nemen. Alcohol houdende dranken worden echter niet in het openbaar verkocht of gebruikt. Uit een en ander behoeft men evenwel niet af te leiden, dat de bewoners wan Saoedi Arabië het recht ln eigen hand nemen. De politie onderzoekt nauwkeu rig alle aanklachten en overtredingen en brengt vervolgens rapport uit aan de kadi. de Mohammedaanse rechter. De kadi spreekt het vonnis uit en bepaalt de strafmaat op grond van de regels, neer gelegd in de Koran. De voltrekking van het vonnis kan niet geschieden dan nadat koning Ibn Saoed zelf zijn toestemming heeft gegeven. Het schijnt, dat dit ruwe recht een wel dadige uitwerking heeft en dat de weten schap dat op de misdaad een strenge straf volgt de mensen weerhoudt van het kwaad. Er komen merkwaardig wei nig misdrijven voor in dit primitieve land Vooral het feit. dat een dief het gestolene moet betalen met een hand. maakt de neiging iets te gappen heel gering En zo behoeven de winkeliers, wanneer het uur des gebeds slaat, zelfs hun win# kels niet te sluiten, alvorens zich naar de moskee te spoeden of ln hun binnen kamer te begeven. Soms spannen ze even een gordijn voor de deuropening, mgar meestentijds gebeurt zelfs dit niet. in Saoedi Arabië heersen vertrouwen en.... vrees! GEROFABRIEK MELDT BEVREDIGENDE RESULTATEN. Het boekjaar 1949 heeft'bij de N V. Gero- fabriek te Zeist wederom bevredigende re sultaten opgeleverd, aldus het Jaarverslag. Ook konden hogere omzetten worden be reikt. Een nieuw gebouw voor de smeltery en walserij kwam gereed, doch. de levering der installatie ondervond vertraging^ Vernieuwing en modernisering derpro ductiemiddelen bleef geregeld voortgang V,D»enverlles»- en winstrekening geeft een winst aan van 432.441 (v.J. 372.918). Aan extra-afschrijving op gebouwen, ««hines en gereedschappen wordt een bedrag van 250.000 (v.J. 190 000) uitgetrokken, waarna onveranderde dividenden van 5'/.op<i« Pre ferente en WU op de gewone aandelen wor- dC«>Vd«r8gewone aandelen Nationaal Bezit van aandelen Gerofabrlek kan «tan «en even eens onveranderd dividend van 19/* worden uitgekeerd. Dr Martin A. Pomerantz van de Bartol Stichting zal de leiding hebben van deze expeditie. Trouwens ook het vorige jaar heeft hU een expeditie geleid. Dr Pome rantz en zijn helpers zullen tot taak heb ben gegevens te verzamelen, welke kun nen lelden tot beantwoording van de vraag: Is tie zon eigenlijk een monster achtig grote fabriek van de my«terJ®J"e cosmische stralen, welke onophoudelijk de aarde bombarderen Hele reeksen ballonnen zullen, twintig mijl boven de Canadese Hudsonbaai. aller lei onderzoekingen doen teneinde de oor sprong van de „sub-atomische artillerle- dam" te ontdekkep. De expeditie zal even wel ook npg een andere taak hebben be halve het zoeken van de oorsprong van cosmische stralen. Zii zal n.l. een diep gaande studie maken van de eigenschap pen van de strook energie met lage frequentie van de cesmische uitstraling, die dicht bij de ..top" van de atmosfeer is onldekf^ijdens de onderzoekingen, welke een jrtr geleden in de streek van de Hudson werden verricht. De expeditie van 1949 geldt in weten schappelijke kringen als eeif groot succes. De gegevens, welke dr Pomerantz toen heeft verzameld, haalden een streep door de ln brede kringen aangenomen theorie, dat de zon een permanent magnetisch veld van grote kracht bezit De onderzoeker meende, dat de cosmische stralen, welke - van ds zon uitgaan, zo zwak zijn. dat ze niet in de atmosfeer van de aarde kunnen door dringen. ware het al. dat een permanent magnetisch veld op de zon zijn stralen uitzendt, zoals lange tijd is aangenomen. Dr Pomerantz zal nu dit jaar onderzoeken of de zon werkelijk een magnetisch veld heeft evenals sommige sterren bezitten. Eeri dergelijk veld. aldus de geleerden, zou een mechanisme leveren voor de ver snelling van allerlei soort geladen deel tjes tot die van cosmische strglenkraehten ln de buurt van de zon toe. Zou bij de volgende onderzoekingen de aanwezigheid van eén variabel magnetisch veld op de zon worden aangetoond, dan zou de zon kunnen worden beschouwd als de bron van practisch alle cosmische stralen, die de aarde bereiken. De ballonnen, welke bij deze onderzoekingen worden gebruikt zullen worden tsporzien van de nodige Instrumenten, welke ge gevens betreffende de cosmische straling registreren. Deze gegevens zuilen wor den overgebracht door middel van signaien naar een speciale installatie op B^j andere proeven zullen door middel van ballonnen ionisatiekamers naar een hoogte van 20 mijl worden gebracht ten einde de kern-explosies vsn primaire cosmische stralen te registreren. Vbe expeditie zal Swarthmore ln Juli blaten en een week later het pi»"*!* Churchill, in Noord Manitoba aan de Hudsonbaai. bereiken. Met Churchill als basis zal men er zes weken blijven wer ken. Een tweede natuurkundige van de Bartol Foundation. Gordon McClure. zal dr Pomerantz vergezellen. De Canadese regering heeft haar volle medewerking toegezegd. Canadese *eleef- den. die zich eveneens toeleggen op de bestudering van de cosmische stralen zul len zich bij de groep uit de Verenigde Staten voegen en een Can«dese staf vsn weerkundigen zal te Churchill zijn mede werking verlenen. Rijksverzekeringsbank Het bestuur óe'r Rijksverzekeringsbank deelt ons het volgende mede: Door de staats secretaris van Sociale Zaken s op het bepaalde in «rttkel 40. lid 2. der On*®" vallenwet 1921 besloten over 1949 een reduc tie op de voorschotpremiën te verlenen van 5'De bijdrage voor de ongevallenwet 1921 over genoemd Jaar bedraagt derhalve 95 van de voorschotpremie over dat laar. Uiteraard geldt deze regeling alleen voor die werkgevers die aangesloten zijn bij de Rij ksveizekerlngsbstnk. Het einde van een schone droom Ann Brown was 's morgens wakker ge worden met de vaste overtuiging, het Britse jeugdkampioenschap te zullen winnen op haar prachtige merrie „Abel". Maar of Abel nu in een slechte btti toaa, of Ann niet vast in het zadel zat nie mand (behalve Ann zelf. maar die wil er nooit meer over spreken!) zal het kun nen zeggen. Ann maaktf een lelijke buiteling, al hield ze de teugels nog krampachtig vast en op haar gezicht kunt u aflezen, dat ze maar al te goed weet, dat dit het einde van de mooie droom betekent planten Is de Jongen m»n «ewoiden dan worden de bomen iek"Plen,v«r£otJ! en de'opbrengst hiervan dient om de kosten van het huwlüjk van de Jongen ^NuVa' erin de strekel) in Anatollë. waar de opiumpapaver wordt verbouwd, een variant op dit gebruik ontstaan. Op de dag, waarop zoonlief geboren wordt leg vader een hoeveelheid opium terzijde en op elke verjaardag van de knaap voegt hij daaraan ee» kleine hoeveelheid toe tot de dag van zijn huwelijk. Het Is een roanler van sparen in een land. waar «paarbanken nog niet sterk zijn doorgedrongen. Hoewel dit gebruik op zichzelf vrij onschuldig was. leverde het toch het gevaar dat de aldue opgezamelde opium ln handen van de clandestiene handel in bedwelmende middelen zou vallen en derhalve heeft de regering besloten er in het vervolg een atokje voor te ateken. rie wet. welke ln het voorleer i« uil- gevaardigd. maakt eveneens een eind tan de vrije handel ln opium. Ieder, die er een voorraad opium op na houdt, is ver plicht deze uiterlijk 31 Juli a.s aan het Staatsmonopolie te verkopen. Naar ver luidt. hebben smokkelaars, die nog gauw hun ,1.2 wilden .l.an, 300 furk.e ponden voor een kilogram opium geboden, du cijfer verlieze men niet uit het oog wan- neer men v.n het volgende kimnU neemt. Het Is ontleend aan hit rapp»rt van de Verenigde Naties betreffende Bedwelmen de Middelen, en daarin is o a. «prake van de Turkse papaverteelt, (deel II no. 1 Ja nuari 1950). „Een arbeider kan 200 4 400 gram opium per dag verzamelen. Dezelfde tlj<U« «nodig om de insnijdingen ln de kelk te maken, voor het laten uitvloeien van de genoemde hoeveelheid. Een goede arbeider oogst ge middeld één kilogram in de 36 uur. Ge durende de oogst werkt hij van de vroege ochtend tot de late avond, zo lang hij het maar even kan volhouden, alleen gedu rende de uren van grootste hitte, midden op de dag. neemt hij rust. Hieruit blijkt dat om 1 kilogram opium te winnen 72 uren van harde arbeid nodig zijn. De maxi mumprijs, vastgesteld door de regering voor opium, welke aan het Staatsmono polie wordt verkocht voor de oogst 1950. bedraagt 44 Turkse ponden, wel te ver staan voor eerste kwaliteit, d.w.z. voor opium, die voor meer dan 13 aan mor phine bevat, een heldere kleur heeft en goed riekt. Men begrijpt dat het wel heel verleidelijk is niet'te leveren aan het Staatsmonopolie, maar aan de opiumhan delaars. want het maakt geen klein ver schil of men 44 of 300 Turkaa ponden krijgt voor 72 uur arbeid Om deze reden wprdt de teelt en de oogst van opium zorgvuldig door de Turk se regering geregeld. De teelt van de opiumpapaver wordt alechts ln bepaalde gebieden toeagstaan en dan moet ieder teler nog eciTspeciale vergunning hebben. Tijdens de bloei en de oogst houden In specteurs van de ministerie» van Land bouw en Volksgezondheid nauwlettend toezicht en ook de plaatselijke politie en de dorps»moehtar. het dorpshoofd, hou den een oogje in het zeil. Deze inspectie leVert echter een grote moeilijkheid op. Zelfs een deskundige kan niet nauwkeurig schatten hoe groot de opbrengst zal zijn. te minder daar het uur van de dag. waar op de maankoppen worden gesneden ten einde ei de latex tilt te laten lopen als latex overgaat in vaste atof wordt ze opium verschil kan maken. „Als de insnijding des morgens wordt gemaakt aldus het rapport van de Ver enigde Naties, „wordt de opium in de avond verzameld. Gaat men aldus te werk dan is de opium helder gekleurd en wordt het bedwelmingsmiddel door de liefhoóber beschouwd als van eerste kwaliteit te zijn, want opiumschuivera hebben graag hel- 'dere «tof. Hier staat echter tegenover, dat de opbrengst van maankoppen, die des ochtends zijn gesneden, geringer is. Daarom acht men het thans in Turkije beter des avonds de insnijdingen te ma ken. aangezien de kleur er minder toe doet. wanneer het product toch uitslui tend voor medische doeleinden wordt ge bruikt. Op warme, vochtige, rustige avonden verspreidt de latex zo'n sterke geur, dat men onmogelijk in de buurt van een lclap- rooaveld kan blijven zonder duizelig te worden of een flinke hoofdpijn op te lo pen De boeren, die in de buurt van be doelde velden wonen, zijn dan ook vaak verplicht veilig thuis te blijven achter gesloten deuren en vensters. In Oost-Anatolië houden ongeveer 80 000 keuterboertjes zich met de verbouw van papavers bezig; het spreekt vaftzelf. dat ze niet de beschikking hebben over moderne machines Opium leent zich bijzonder goed voor de teelt door kleine zelfstandigen, daar de opium oogst valt juist vóór de graanoogst, zodat ze volop tijd hebben hun volle kracht er aan te geven. Voor het overige is de papaver één van de teerste planten, welke de mens heeft geteeld, want vorst, wind en nattigheid zijn haar grote vijanden. 2 Nederlanders kunnen studeren aan het College a- van Europa In de kerfst van dit ja»r beginnen de studies aan het kollege van Europg U Brugge. Zoals men weet. Is dit op een lnltigtlef van de statl Brugge dooi de culturele sectie van de weging tot «tand gebracht, met ultge breide financiële steun van de Belgische overheid Aan dit college en kunnen studeren zij. die een universitaire studie hebben voltooid, minder dan 30 Jaar oud ïijn - vooral juristen, historici eni econo men - en die vast besloten HJn hun be kwaamheden ln dienst te »t®ll«n van EUirn°K*'t eerste ,ludle-)»»r. dat In hetne- laar aanvangt en dat ongeveer 30 weken zal duren, zal ook plaats zijn voor twee Nederlanders De kosten zijn M> UBf "JJ* gelijk gehouden, hetgeen mogelijk was doordat enerzijds de BcUleche overheid Urate steun verstrekt; «nderaUdl Ie er de mncelilkheid dat van Nederlandse zijde eveneens een bijdrage beschikbaar wordt ^Afgestudeerde Nederlanders, die ten dtenste van een ®ye"fue'eanEuhre°^!ll«e dervorminjL een studie aan het college valt Europa te Brugge zouden willen vol kM. kunnen zich daarvoor "n™*ld®" V de culturele commissie van de NedejUnd- se Raad der Europese Beweging te ■Gr» venhage (postbus 279) die hun gaarne alle nadere Inlichtingen zal verstrekken. OOK DES ZOMERS het bordje aoep vooraf niet t# versmaden. Het maakt de maaltijd voedzamer en aantrekkelUker en geeft afwisseling ln de voeding. Vooral ook als men gasten heeft, ts het Pr®"'* een bordje soep te kunnen opdienen. Voor de huisvrouw mag echter aan de berei ding van soep niet te veel werk verbonden zijn en bovendien dient soep in de zomer andera te zijn daq soep in d«^wi"t.®r<i Hieronder twee recepten van soep. welke uitermate geschikt zijn voor deze tijd Paprikasoep met kaas 1 1 water. 4 paprika's. 1 ui. 4 eetlepels (36 gr) bloem, een klontje boter of mar garine. (plm 100 gr kaas), zout. peper. De ul snipperen en de piprlkt >n kleine «tukjes snijden Beide met de boter fruiten en het water toevoegen De soep ongeveer 20 minuten laten koken en ten «lotte binden met de aangemengde bloem De aoep op «maak afmaken met peper en zout en vlak voor het opdienen de in brokjes gesneden kaas er door m®ng®n Ook tomatensoep en uiensoep zijn heer lijk, met blokjes kaas Komkommersoep met tomaat 1 1 water, 2 komkommers, 2 uien. 4 to maten. een klontje boter, kervel of peter selie. peper. zout. eventueel iets melk. De komkommer» schillen en tn stukjes snijden en met de gesnipperde uien en de klein gesneden tomaten ln de boter frul ten. Water en zout toevoegen en «Hea I»- ten koken (plm. 1'2 uur). De soep binden met de aangemaakte bloem, fijn gehakte peterselie of kervel toevoegen en op smaak afmaken met peper en zout. Even tueel kan een acheutje melk worden toe gevoegd. Dieren hebben hun namen gekregen: 1 Naar het geluld, dat zij voortbrengen: koekoek, kievit, kraai. enz. 2. Naar handelingen, die hun eigen zijn putter, boomkruiper, bloedzuiger, enx 3. Naar bijzondere linbaamseigenichap- pen: glimworm, sidderaal, enz. 4. Naar aard of vorm van lichaamsde len: steltloppr. kwikstaart, duizendpoot. T Naar hun karakter: luipaard, luiaard, kemphaan, enz. 6. Naar de kleur: roodborstje, «neeuw- uil. enz. 7. Naar hun geliefkoosd voedsel: .mie reneter. vliegenvanger, kersenpikker, enz. 8. Naar de gewone verblijfplaat»: paal worm. strandloper. boaduif. toren^elk. enz. Ook in 't buitenland erkent men 't bestaan van voetgangers Ten behoeve van het snelverkeer (en het langzame rijverkeer, vooral de fietsers!), dat daarmee, naar gebleken is. weinig of niet bekend is, zond de K.N.A.C. ons, zeer verkort, enkele verkeersbepalingen. welke ter zake ln het buitenland van kracht zijn, en waarop gewoonlijk scherpe contróle wordt uitgeoefend. België. De voetgangersoversteekplaat sen mogen door het rijverkeer slechts wor den bereden, indien dit zonder gevaar voor de wandelaars kan geschieden. Frankrijk. Bestuurders van voertui gen moeten snelheid verminderen, even tueel stilstaan om de doorgang vrij te laten aan de voetganger, die zich op een speciale oversteekplaats bevindt. Zwitserland. Denemark en en Zweden kennen ongeveer overeenkom stige bepalingen. In Engeland zijn de voorschriften Ingewikkelder, maar deze komen toch neer op vrijwel dezelfde ver plichting van het rijverkeer. Kort oerhaal NOG een heel uur. Vroeger had hij een uur nooit veel gevonden, bedacht hij. Soms lae je, of je wachtte op een 1ste trein of Je liep met een meisje de langste weg naar huis. Altijd was een uur zo om Nu wachtte hij dit laatate uur op zijn dood. HU dacht aan vele dingen. Aan het tikken van de regen op het dak van de hut. waar hij met een paar vrienden van zijn guerilla-groep wachtte op de dag: de dag. waarop zij een postkantoor zouden overvallen En aan de verstikkende angst toen zij merkten, dat het dorp omsingeld was. Hij dacht aan het jonge maar harde gezicht van de officier, die hem onder vraagd had en die hem, toen hij aldoor weigerde te antwoorden, gezegd had: ..Je wordt doodgeschoten". De eerste dagen van de acht. die hij ln de dodencel moest doorbrengen, waren verschrikkelijk geweest. HÜ had ge schreeuwd en gehuild ln zijn radeloze eenzaamheid. Vooral 's nachts. Hij had ge schopt en geslagen tegen de celdeur Een deur. die geen deur was. omdat Ie hem zelf niet open kon doen. Alleen maar een rechthoekig stuk hout. dat onwrikbaar stond en je de weg versperde. Hij dacht aan het ontwaken, nadat hij van thuis ge droomd had. Iedere keer weer het gruwe lijke besef, dat zijn droom een droom ge weest was en dat hij doodgeschoten zou worden. De zesde dag was hij tot beda ren gekomen. Van de vochtige zoldering was een druppel ln de waterkan gevgllen Er waren kringen op het stille waterop pervlak ontstaan, die ultgolfden naar de wand en weer terugkaatsten. „Net als bul ten" dacht hij verwonderd. Toen hij zo gemerkt had. dat alles, zelfs binnen zijn cel, gehoorzaamde aan de natuurwetten die ook buiten golden, was hij kalmer ge worden en had zich minder alleen gevoeld Zo was hij zich gaan voorbereiden op de dood HIJ had zichzelf gezegd, dat hij zou sterven voor hst anlge, waarvoor het waard Is te sterven voor de vrijheid.. Hij zette de te late wen» ..had. ik het maar niet gedaan" van zich af. Hij voelde, dat zijn dood logisch was. omdat hij door iets was gedrsven. waar tegen hij zich nooit had kunnen verzetten Tegen de twijfel had hU gevochten. Ook nu waren er nog andere dingen, waaraan hij wilde denken Aan het KJ®*" van de bomen in de lente, de vochtige ogen van zijn meisje, de voldoening van het eten na een dag hard werken op hei land. Hij schoof ze van zich af en «acht. „Ik moet flink zijn. Niet bang zlln. sterf de schoonste dood. Geen spijt heo- Keér op Keer herhaalde hij dit. Buiten sloeg een kerkklok ze» uur. Hij stond glimlachend op. toen de deur openging. Hij werd geblinddoekt en weg geleid door de muffe «tenen gangen, nu hoorde een deur opengaan en rook meena de morgen die nat was van de regen^E» hand greep zUn arm en hU liep gewillig mee. Men zette hem tegen een muur. Met rU vastgebonden handen tastte hU en voelde gaten in de steen. dacht hU. ..nu gebeurt het. Ik val voor d vrijheid". HU stond k«r«recht. m««r geblinddoekte ogen zochten viel een scherp commando en hU t»001^ de grendels van geweren. „n Onverwacht klonk een etem "l* de leiders vsn je "f..0*',,, a.»,* HU bleef zwUien. terwijl hU vochtj»JJ de woorden, die storm liepen tegen «J vastgesloten lippen. )pt Woedend zei de stwn: „Zelfs dit J niet. Breng dat hardnekkig zwtln W weer naar zUn cel". HU voelde zUn hoofd leeg worden. ZU hebben mU beetgenomen. d«CJ e#n versuft. Toen zakte de man. dl® «JJ held gestorven zou zijn. snikkend vend in elkaar. NDIRDAG 3 AUGUSTUS 1930. EERSTE BLAD - PAGINA I (Van onze corr E ARRESTATIE van de Britse atqf jgndent te New York). Tt-peleerde Klaus Fuchs wegens het verstrek ken van militaire gegevens aanfde Russen heeft een eigen ketting-reactie ont- etend. Op fuchs volgde dé arrest*ie van Harry Qold. Dit bracht de FBI. naar lltlHr AW1UHrl.nn „lTPn pn ,irn rne„IP„ Alfred Slack. Van Slack vojrde het spoor naar Julius Rosenberg en op deze volgde J, bU de Tsjecho-glowaakse ambassade David Greenglass. In enkelë weken tijds werd althans een l(jn. langs welke atomische Voor dit doel kon Rosenberg vijfduizend gegevens het Kremlin binnfcn vloeiden, opgerold. Het bestuderen van de geschiedenis van deze lün geeft een inzicht in de organisatie en werkwijze van het Russische iplonnennet in de Verenigde Staten. Experts zijn het er over eens. dat de werkwijze van de groeqpMnsenberg veel overeenkomst vertoont met die van andere groepen, die Inmiddels zfjn ontmaskerd. Zoals de Canadese spionnage-affaire twee jaar geleden, en de bekende gevallen van Alger Hiss en Elisabeth Bentley. Op dit grondpatroon baseert thans de F B.I. *üh verdere onderzoekingen. fehelm van Gold opgenomen waren, kon 'uchs hem aanwU zen als de man, aan wie hij zijn gegevens had overhandigd. fuchs was niet de enige, die Gold over de bom inlichtte. Pe ander was David Greenglass. een sergeant-technicus, ver bonden aan het Los Alamos-laborato rium. Greenglass was voor de spionnage aerecruteerd door z(jn zwager. Julius Rosenberg, een electro-technisch inge nieur. In begin 1945 kwamen zij samen te New York. Rosenberg scheurde het deksel van een pudding-poederdoosje in tweeën, gaf de ene helft aan Greenglass en later de andere helft aan Gold In Juni 1945. in Albuquerque, New Mexico, pasten Gold en Greenglass de twee helften tegen elkaar en een nieuwe schakel was gevormd in de spionnage- ,^et 2^n hetft overhandigde Gold 500 dollar, die hij voor dit doel had ont- Het is wel zeker, dat de centrale figuur in deze groep, die thans ia opgerold, Harry Gold is geweest, eert chemisch ingenieur te Philadelphia, die bekend heeft als koerier te hebben gediend fus ten Klaus Fuchs en Russische officiële personen. Via zijn handen zijn de kost baarste geheimen van de geallieerden in Moskou terechtgekomen. Hij was een eenzame, in zichzelf gekeerde figuur, in tciens armoedige jeugd de ambitie om „belanprük" te piorden tot emn obsezsie gegroeid is. Onmacht, teleurstelling en verbittering vormden hem tenslotte tot een werktuig in de hand van het com munisme. Gold kreeg zijn opdrachten van twee Russische vertegenwoordigers, aan wie hi) alle informatie, die hi) verzameld^ plichtsgetrouw weer afdroeg. De een kende hi) als ..Sam", de andere ale John". Eerst na zijn arrestatie kwam hij te weten, dat „Sam" in Werkelijkheid was Samen M. Semenov, een employei van de Armtora Trading Corporation. een eemi-officieel Russisch handels lichaam. en dat John" niemand andere was dan Anatoli Antonvlch Yakovlev, vroegere Russische vice-consul te New YorkDeze beiden z(Jn voor het Ameri kaanse gerecht gedaagd, maar inmiddels zijn zij verdwenen achter het ijzeren Gold's eerste belangrijke opdracht was het verkrijgen van monsters en produc tie-gegeven» van een springstof, ge naamd R.D.X.. die werd geproduceerd in Ringsport, Tennesee. R.D.X. bezit grote explosieve kracht en werd gebruikt ln torpedo's cn anti-tank-raketten. Volgens het onderzoek verkreeg Gold zijn mate riaal van een zekere Alfred Slack, die van 1943 tot 1944 opzichter was in de fabriek, die deze *pringstof fabriceerde Na 1944 aanvaardde Slack een positie bij een verffabriek in Syracuse. N.Y. waar hU enkele weken geleden, op weg naar zjjn werk, werd gearresteerd. HU heeft Inmiddels het ten laste gelegde bekend. Nadat Gold een succes had gemaakt van zUn R.D X.-opdracht, deelde Seme nov mede. dat hij was uitgezocht voor een „uiterst belangrijke taak" Deze taak bleek te z()n de samenwerking met dr Klaus Fuchs. Fuchs was ln 1943 door do Britten naar Amerika gestuurd om mode te werken aan atomiscne onderzoe kingen in de Columbia universiteit In 1144 werd hij overgeplaatst naar de laboratoria te Los Alamos. New-Mexico, waar hU werkte onder Hans Benthe. de schepper van de theorie, waarop de waterstofbom is gebaseerd, fuchs was aanwezig bij de proef-explosie van de eerste atoombom in Juli 1945. Gedurende al deze tijd spionneerde hij voor de Rus- jOen uit Ideologische overwegingen. Gold was de anonieme koerier aan wie Fuchs de onschatbare gegevens ter hand stelde, die hij vergaarde in drie Jv®n werken san het zwaarst-bewaakte mili taire project in de Amerikaanse geschie denis. Bij de ondervraging kon Fuchs de naam van Gold niet geven. Zelfs her kende hU diens foto niet definitief. Eerat toen films vertoond werden, die in het De arrondissementsrechtbank te Amster dam heeft Woensdagmorgen «cn voorlopl- 5! surseance van betaling verleend aan amstadt (stichting VUf Eeuwen Kalver- straat). De advocaat van Damstadt had .hiertoe een request ingediend omdat 36 preferente crediteuren (artisten en tech nici). zoalt is gemeld, het faillissement hadden aangevraagd. Tot bewindvoerder is benoemd mr H W Vliegen. Pelgrimspech Een 75-Jarlge Nederlandse pelgrim, die ln verband met het Heilig Jaar per flets van Nederland naar Rome reisde «Wen af stand van tweeduizend kilometer), ft Dins dag te Laapezia in Italië door een auto aangereden. Met een gebroken been we^d hij naar een ziekenhula overgebracht. Zijn naam werd opgegeven ala Francis Karei I Humbert, afkomstig uit Bergen. HU was I nog slechts-360 kilometer van het doel van zijn reis af. De Nederlandse Biljartbond heeft d» na tionale biljartkalender voor het seizoen •J*®—19S1 alt volgt samengesteld: Tweede klasse groot biljart cadre 47/1 li t'm II October 19M Hoofdklaua ltbre klein biljart 11 tel II October 1950 Hoofdklasse groot biljart cadre 47/1 19 t/m 22 October 1990 Tweede klasse driebanden M t/m 99 October 1980 sierste klasse groot biljart cadre 47/2 9 t/m 12 November '90 Derde klasse klein biljart csdre 90/1 18 t/m 10 November'88 Hoofdklasse groot biljart csdre «7/2 M Nov.. 1. 2 en 8 Dec 1880 Tweede klasse klein biljart cadre M/2 7 t/m 10 December '80 kerst# klasse driebanden 14 t/m 17 December "80 Hoofdklasse driebanden 4 t/m 7 Januari 1080 Eerste klasse klein biljart cadre 20/2 10 t/m 21 Januari 1001 Hoofdklasse groot biljart cadre 71/2 21 t/m 28 Januari 1901 Hoofdklasse klein biljart csdre 20/2 18 t/m 18 Februari 1M1 Hoofdklasse libre groot biljart 10 t/m 10 Maart 1801 Hoofdklasse klein biljart cadre 87/2 29. 30 en 31 Mrt en 1 April De plaatsen, waar deze kampioenschappen zuilen worden gespteld. moeten nog wor- den vastgesteld. Het komende selaoan zal één InternaUonaal hilJartkamplosnachap ln onz land worden ge houden en wel het Europees kampioenschap «7/2 van U vm 14 januari 1N1 ta Waalwijk. vangen van *ün baas Yakovlev. Ale tegenpreetatle vereehafte Qeeenglaes in formatie over verscheidene geheime projecten. Geknipt Toen Gold in Mei gearresteerd werd. adviseerde Rosenberg Greenglass het land te verlaten. Hij kon in Mexico logeren bU een zwager van hem. vandaar naar Zwitserland reizen en zich melden Voor dit doel kon~Rosenberg vUfduizend dollar verschaffen Greettglass aarzelde tussen vertrekken en zelfmoord plegen, totdat de F B I. aan zUn aarzelingen een einde maakte door hem te arresteren. Greenglass verklaarde te zijner verdedi ging. dat hU het „grove nalatigheid achtte dat de Verenigde Staten atomaire gegevens onthielden aan zUn Russische „bondgenoot"'. Rosenberg was de laatste, die gearres teerd werd Hij had zich gevestigd als leider van.een klein machinefabrlekje ln New York en ontkent tot op heden alles wat hem ten laste wordt gelegd. Verdere arrestaties worden verwacht. De les tot dusverre is. dat de Rusaen hun spionnage-operatles zorgvuldig ca moufleren De verschillende „Ujnen" kruisen elkaar niet en de agenten, die met elkaar in contact komen, blijven in het duister betreffende eikaars identiteit. Het publiek is bovendien met een schok tot het besef gekomen, dat een spion een onopvallend persoon is. een rustige huis vader. een vriendelUk buurman, die op Zaterdagavonden een gezellig praatje komt maken Het is een harde les voor het on-erva ren Amerikaanse volk. maar een hoogst nuttige. „T?EN, TWEE, DRIE, „TABé TOEAN". Dat is de groet, waarmee we in elke tchool van NieuwtGuinea ontvangen worden sT^?ïtn d« t0P van heuveleiland staat de schoolkerk. Van Maandag tot Vrijdag doet dit gebouw dienst als school, 's-Zaterdags als catechisatielokaal en s-Zondags als kerk. Na een heerlijk tochtje per prauw, landen xoe onder aan de. in de rotsen uitgesletm, trap. Moeizaam klimmen we naar boven, op de voet gevolgd door een hele schare kwetterende Papoease jongens en meisjes, die het maar reuze gek vinden, dat die Hollanders niet u/at vlugger naar boven klimmen. Eindelijk is het schoolgebouw pereikt cn nu durven de kinderen langs ons heen te glippen; ze zoeken vlug hun plaati in de rij. Vanmorgen moet alles model, want er is bezoek. Daar komt ook de prauw var d« goe roe. d«* onderwijzer Met een keurige buiging en een stevige handdruk wordt het bezoek begroet. OnmiddeUijk valt op. dat deze goeroe zich heel wat meer op zijin gemak gevoelt tegenover een Hollan der dan de doorsnee kampongman. HIJ maakt rustig een praatje met ons waarin het voor de kamponbewoner zo typische antwoord op alle vragen „ja meneer niet dikwijle gebruikt wordt. Dan draalt hij zich om en ie plotseling ln functie. De kinderen schieten overeind en «taan zwijgend tn 't gelid op één gebaar van hun onderwijzer. Dan zegt één der oudsten hardop: „Een, twee. drie" en klinkt het uit alle monden: „Dag meneer" Twee aan twee marcheren zij naar binnen, keu rig in de rij. H Ia te, zien. dat dit hun aantrekt, het mUitalré ligt hen wel. In school schuiven ze in lange banken. In de hoogste kla« zitten drie leerlingen en in de laagste klaa vier of vijf ln één bank. En helemaal achteraan klautert een nog groter aantal heel klein grut op een zit bank. De goeroe verontschuldigt zich. Er zijn nqg geen banken genoeg. Door de oorlog 1a veel verloren gegaan, ook het weinige gereedschap dat ze bezaten. Maar vol trots toont hU one dat re ede begonnen ia aan nieuwe «choolbanken, keurige tweeper- eoonóbanken. Onze ogen dwalen naar he lemaal achterin, waar een rU keurige, kaalgeknipte kopjes juiet boven de bank uitkomt. Ja dlb tweeperaoonebanken zul len een grote verbetering zUn. De goeroe ziet onze blik en haaet zich uit te leggen. „Dat zUn de luisteraars, meneer, die zijn nog te Jong om al naar school te mogen, maar om de taal alvast te leren komen ze elke dag tóch naar school Zodoende kun nen ze volgend jaar miaechlen de leasen volgen". Maleis is een vreemde taal Dit ia het grote probleem voor alle dorpsscholen op Nieuw-Gulnea. de taal. De taal. die op school gebruikt wordt, is Indonesisch. Maar dit la voor de "goeroe, zowel ale voor de kinderen, een vreemde taal. Of ander» gezegd, het la hetzelfde alsof een Nederlander in het Engels lea zou moeten geven aan Franse kinderen. Dat lijkt U een hele toer. nietwaar? Hier ia het echter de gewoonste zaak en het gebeurt dagelijks. Het gevolg is den ook. dat er elk jaar in de eerete klaa heel wat kinderen blijven zitten, zogenaamd, omdat ze dom zijn. maar in werkelijkheid, omdat ze het Indonesisch nog niet voldoende be heersen om de lessen te kunnen vqjgen. Ideaal zou het zijn. als in elke kart pong een onderwijzer geplaatst werd uit het zelfde taalgebied. Daarom wordt er hard gewerkt aan het opleiden van Papoease goeroes, afkomstig uit alle delen van Nieuw-Guinea. Juist deze maand is de eerste aflevering klaargekomen. Deze worden nu zoveel mogelijk geplaatst ln hun eigen geboortestreek, zodat zU in de eerste klas de kinderen eventueel kramen helpen door het gebruik van hun moeder taal Helaa# zal dit voor verschillende gebieden nooit bereikbaar zijn. dsfr er steeds plaatsen zullen blijven, vfrfkr een taal gesproken wordt door slechts een honderdtal mensen. Een onderwijze» uit deze kampong zou na zijn opleiding dus geplaatst moeten worden in zUn eigen kampong Maar dat gaat niet want in Nieuw-Gulnea geldt wel zeer sterk het spreekwoordelijk gezegde, dat een profeet niet geëerd is in eigen land! Laat u niet overbluffen Het la gebleken, dat de chauffeurs van een taxl-bedrUf In een der grote steden van ons land na een aanrUding. de tegen partij trachten te bewegen tot het onder tekenen van een verklaring, waarbU schuld wordt erkend aan de aanrUding, onder me dedeling. dat da taxi-chauffeur vrijuit gaat. Met de meeste nadruk.raadt de K.N.A.C. bestuurders van motorrijtuigen aan. niet tot het ondertekenen van een dergelUke verklaring over te gaan. Immers, zo al on der de Indruk van het gebeurde de neiging mocht bestaan schuld te erkennen, moet dit alt voorbarig worden beschouwd. Be oordeling van da schuldvraag kan betor aan da rachter worden ovtrgelatpn. Drie harde klappen met een lineasi op tafel en alle» zit in de houding, om op te schrijven, wat de goeroe dicteert. Terwijl wU even met het hoofd der school praten, heeft de hulponderwijzer vlug de punten der griffels gecontroleerd. En nu begint de dieteeles. 't Begin is net als in Holland, de goeroe zegt een woord, de kinderen schrijven. Maar na drie woorden plotse ling een tik van de lineaal. We kijken verwonderd naar de goeroe. Wat is er aan de hand? De goeroe kUkt strak naar de kinderen, dan weer een tik en alle kinderen loggen hun lei op hun hoofd en houden die met de linkerhand vast. Dan neemt de goeroe een krUtje en gaat het ge schrevene nakijken. Door het tekort aan banken zitten de leerlingen van deze klas op de grond. Om nu het corrigeren te vergemakkelUken had de goeroe er dit op gevonden Na het derde woord gecorri geerd te hébben, geeft hij een harde tik op de lei en de lei wordt weer op de ge kruist# benen gelegd. Als allen een beurt gehad hebben, wordt de les voortgezet. Na drie woorden herhaalt zich de cere monie. en dan is de tijd voor de les om. Kinderen zonder verjaardag We informeren ook nog bU de goeroe, welke leeftijd de leerlingen van deze drie- Jarige Volksscholen hebben. Hij haalt dan een dik boek (tevoorschijn en wil ons van alle leerlingeh apart tonen hoe oud ze zijn We kijken even het boek in en het blijkt ons. dkt vrijwel nergens een ge boortedatum /voorkomt. „Ja", vertelt ons de goeroe hierover, „dat ia een beetje moellUk. Tegenwoordig weten we van de meeste kinderen het getooortejaar wel. maar de dag van ge boorte is nog niet zo vaak bekend" Het blijkt echter dat door de goeroe als ge- meenteyiëorganger wel aantekening ge houden 4noet worden van de geboortedata van kinderen, dit om b.v de doop In het doopregister te kunnen invullen. De oudere mensen weten echter meestal niet. hoe oud ze xUn. In gebieden, waar voor het eerst eHn «chool geopend wordt, ia het dan ook altijd moeilUk te bepalen, wie wel en wie niet toegelaten mogen Vroeger deed men het zo- Een kind. dat met de rechterhand over het hoofd het linkeroor kon vastpakken, was oud genoeg! Na schooltijd daalden we de rotsheuvel weer af. hier en daar uitglijdend over gladde stukken steen. Achter ons verwek te dit een onderdrukt gegichel: „die grote toeans kunnen nog niet eens goed lopen". En als we in de prauw stappen, klinkt ten afscheid het welbekende ..Eén. twee. drie. tabé toean". Onder het zingen van roeiend led eren. begeleid door het rhyth- misch geklop van de pagaaien op het boord van de prauw, brengen de roeiers, leerlingen van de Onderwijzersopleiding, ons in een half uurtje weer terug naar Seroei. Vragen over IndoneiICri van Hef voormalige ff .N.I.L, H«t Ifd vtn da Earata Kamer Huya da Baarenhrouck (KV P haalt aan de mi- nister» van Uniezaken «n Ovorzoaae RUks- ÜÜ!n.Jen, v'n °0rlo* achrlftelijk vragen goateld Inzake da voormalige K.n Ï.L - troepen van Indoneaiicha landaard., dia biykenaean mededeling In de pers onder een Afwlkkellngscommando komen ta reaorteren. ondar toezicht van d# Neder landse Hoge Commissaris. Ruy" vraa*t- of dlt bericht Juist ia «n zoja, of de Nederlandse rege ring dan voor deze-troepen tot het moment Vtü bu" afvloe"ng verantwoordelUk blijft aodat blj eventuele nieuwe moellUkheden de schuld daarvan opnieuw aan Nederland dreigt toe te vallen, terwijl anderzljda da betrokken Indonesiër» nog beperkt blUven ln hun vrijheid om deel te nemen aan de opbouw van de nieuwe staatsorde In hun vaderland. Indien dit alles juiat is, wenst de hear Ruys te weten, waarom geen andere oplossing, wsarbU geen sprake is van een verdere Nederlandse gezagsver houding. Is gekozen en ook. of de rege ring thans deze minder gelukkige situatie met de grootst mogelUke voortvarendheid wil afwllgkelen. Zuid-Koreaanse vluchtelin gen. die door de opmars der Noord - Koreanen genood zaakt tvaren hun huizen te verlaten, rusten mst hun schamele bezittingen even uit op het trottoir in een der hoofdstraten van Tae- goe. Dan gaat het weer verder, steeds verder in zuidelijke richting, zo ver mogelijk van het strijdto neel af. XflLLIOENEN HECTAREN GROND ln 1T1- geheel China, welke toebehoorden aan de grote landheren, worden op het ogenblik geeonflskeerd en verdeeld onder kleine boeren, arbeiders en anderen, die tot dasver niets of weinig bessten. Deze herverdeling van grond, welke, volgens Chinese autoriteiten, de Ingrtjpendste is vsn alle herverdelingen, welke ooit In dr geschiedenis sUn voorgekomen, geschiedt krachten» de nieuwe Agrarische Hervor mingswet. welke 30 Juni In werking is ge treden. Volgens de regering te Peking worden bU deze wet de landheren wat milder be handeld dan bij vorige gelegenheden het geval i« geweest Zij en de klasse der rijke boeren worden ditmaal niet tot de bedelstaf gebracht; men kan eerder zeg gen. dat ze worden her-opgevoed, zo gggt men te Peking. In tegenstelling tot de Sowjet-Unie is China er veeleer op uit een stelsel ln het leven te roepen. waarbU het land eigendom blijft van de boeren, de kleine inbegrepen. Niets van collectieve boerderijen naar Russisch recept, al heeft Lloe Sjao-hat. vice-voorzitter van de Volksregering, ln bedekte termen te verstaan gegeven, dat men toch ln de verre toekomst wel op iets dergelijks aanstuurt. Lloe zeide: Slechts wanneer de voorwaarden ge schapen zt|n voor toepassing op grote schaal van landbouwmachines «nwor so cialistische hervormingen in de lMRbouw. sullen we geen behoefte meer hebben san ee^ economie, welke plaats inruimt voor riike boeren: maar het zal geruime t(jd duren eer wü zo ver s(jn. Zoals de Chinese communisten het uit drukken ls men bezig over te gaan van het feodale stelael naar een nieuw democra tisch stelsel van grondbezit en wel naar dat van het klein kapitalisme met «en socialistische tendenz. dié publiek of col lectief bezit van de grond als einddoel zal «tellen Intussen schrijft de nieuwe wet voor, dat „nadat de hervorming op agra risch gebied een felt ls geworden, de Volksregering eigendomsbewijzen zal uit geven en het recht van alle grondbezitters zal erkennen naar eigen Inzicht hun be- flrllf te voeren, land te kopen of verko pen of hun land te verhuren". Uit dit laatate zou men de gevolgtrek king kunnen maken, dat een opening wordt gelaten om toch weer te komen tot vor ming van groot grondbezit, en dit is nu Juist wat de wetgever wil afschaffen Het algemeen beginsel van de nieuwe wet is in het kort neergelegd ln het eerste arti kel, dat zegt: Het stelsel van grondbezit, krachtens hetwelk de landheer de grond exploiteert naar feodale trant, wordt afgeschaft en In de plaata daarvan wordt een atelsel Inge voerd. waarbU het land toevalt aan de boeren, ten einde de productieve krachten in de landbouw vrö te maken en de weg te banen voor de Industrallsatle van h®t Nieuwe China. Rijke boeren onmisbaar IN DE WET wordt verder gezegd, dat het land, trekdieren, landbouwwerk tuigen en het teveel aan graan en gebou wen, dat de landheren bezitten, zal worden geeonflskeerd. maar dat hun andere be zit zal worden gerespecteerd. Land in de dode hand. toebehorend aan kerken, kloos ters. scholen. Instellingen e.d., zal ln beslag worden genomen, maar de plaatselilke volksregering zal maatregelen treffen ten einde tegemoet te komen aan de finan ciële moellUkheden. welke hieruit zouden kunnen ontstaan voor scholen, weesinrich tingen. tehuizen voor ouden van dagen, ziekenhuizen enz. Met het oog op de bescherming van han del en industrie stipuleert de wet nadruk kelijk, dat commerciële en Industriële on+ Zoef spelend met een stukje klei, poseert de anderhalf jaar oude Portland Mason, het dochtertje uan de bekende Engelse fllmspeler James Mason en de schrijfster Pamela Kelllno, voor de beeldhouwer Jacob Epstein In studio te Hyde Park Gate (Londen). dernemingen ln het bezit van landheren niet zullen worden geeonflskeerd Ook bepaalt de wet nadrukkelijk, dat land. dat toebehoort aan rijke boeren en dat wordt bebouwd, hetzij door henzelf, hetzij door gehuurde arbeiders, onaangetast zal blU ven. Artikel 10 van de nieuwe wet bepaalt nadrukkelijk: Alle geconflskeerde of ln beslag genomen grond en andere produc tiemiddelen, zullen, met uitzondering van de goederen die bestemd zijn te worden genationaliseerd overeenkomstig het be paalde ln deze wet. worden toevertrouwd aan de Hsion (plaatselijke bestuursraad, welke verschelden dorpen omvat) die ze gelljkelUk en verstandig moet verdelen onder <ie kleine boertjes, die weinig of geen land bezitten en hen. die geen ander bestaansmiddel hebben. Landheren zullen evenveel krijgen als anderen, zodat ze ln hun eigen onderhoud kunnen voorzien en dank zU de arbeid, andere mensen kunnen worden. In de wet wordt o.a. nog gezegd, dat land en hulzen, eigendom van Chinezen in den vreemde, zullen worden behandeld over eenkomstig de maatregelen, welke de volksregering goed zal vinden te nemen. waarbU rekening zal worden gehouden met de belangen van de betrokkenen, overeen komstig de algemene beginselen vah de wet. In sHn verklaring, welke Lloe SJao-hsi over deze wet aflegde, zeide hU o.a. nog. dat de agrarische hervorming haar beslag reeds heeft gekregen in een streek met een landbouwbevolking van ongeveer 145 mll- lloen mensen en een totale bevolking van 160 mlllioen stelen. De wet moet neg ten uitvoer werden gelegd In een landbouw gebied met ongeveer 264 millloen en een totale bevolking van 310 millloen inwoners. Lloe SJao-hal zeide te hopqn, dat de her vorming in bedoelde streken binnen twee of drie jasr zal worden voltrokken. Maar. voegde hij er aan toe. op het ogenblik kunnen wU nog met geen mogelijkheid vaststellen, wanneer de agrarische her vorming haar beslag zal krijgen in de «treken, bewoond door ongeveer twintig mlllioen mensen die tot de nationale min derheden behoren. Wanneer de hervorming daar tot stand zal komen, zal voor een groot deel afhan gen van de bereidheid daartoe in de massa der bevolking in bedoelde streken zelf. Achterlijk China T IOE SJAO-HAI kwam ook nog te spre ken over de vraag, waarom de agrari- 7.1) wUst dulden, vroeger te: •ouverelnitj zou hebbei st egfop daf bl; tPzjjmc! litflt s enf fep De centrale Irianse politieke vertegen woordiging heeft aan de premier van India. Pandlt Nehroe een brief geschreven, waarin zij haar grote verbazing en te leurstelling uit over de uitlatingen van Pandlt Nehroe Hjdens zijn bezoek aan Indonesië, volgens welke zijn regering de eis van Indonesië, om Irian tn het gebied van Indonesië,op te nemen, zal ondersteu nen. ,7 op. dat India zeker niet zop bijvoorbeeld Pakistan, dat ten met India onder Brltae stond, aanspraak gemaakt een deel van het gebied van India en schrijft, dat het voor het volk van Nleuw-Guihea. dat thans voor zU" eigen vrUheid vecht, evenals het volk van-India jarenlang heeft gedaan, zeer teleurstellend is. dat de regering van India de bereid heid heeft geuit tot samenwerking met Indonesië, teneinde de rechtvaardige strUd voor vrijheid te belemmeren en Nieuw-Gulnea te laten overheersen door een bestuur, dat het niet wenst. „Wij willen door geen Aziatisch, Indonesisch of ander volk overheerst wor den en willen hierbU ernstig onder uw aandacht brengen, dat onze strijd voor vrijheid die ls van een der Melaneslsche volken." De vertegenwoordiging eindigt met een ernstig beroep op de regering ven Intfia om te trachten, de rechtvaar digheid van de vrijheidsstrijd te begrij pen en. indien mogeUjk, haar daarin te steunen. «che hervorming eigenlUk nodig ls. HU noemde het landboiBpstelsel en het syteem van het grootgronAezlt. zoals Chine tot dusver had gekend.^BiredelUk. Landheren en rijke boeren, die te zamen minder dan 10 procent van de landbouwbevolking uit maken. bezitten 70 of 80 procent van de grond en dgor middel van dit land bulten ze de boeren meedogenloos uit. Aan de andere kant bezitten keuterboertjes, land arbeiders. de middelgrote boeren, die 90 procent van de landbouwbevolking vor men. alles bU elkaar slechts 20 of 30 pro cent van de grond Hoewel ze zich het gehele jaar door uitsloven en zichzelf af beulen. kunnen ze nauwelijks in hun on derhoud voorzien. Aan deze staat van zaken is het te wijten dat China steeds is aangevallen en onderdrukt en een achter- Uik land is geworden. Lloe verzekerde, dat de landheren, sla geheel genomen, slechts hun feodaal bezit sullen behoeven af te staan en dat se als klasse gedoemd zijn te verdwUnenc^ffr- ■oonlük zal hun echter geen leed w gedaan. De rijke boeren zal t voorlopig met rust laten daar hd( wezigheid. binnen zekere grenxen.jj wikkeling van de volkshuishoudf goede komt. Ten slotte wees Lloe er op. dat h#t niet voldoende is, dat de bezittingen van de landheren eenvoudig onder de boeren wor den verdeeld. Ten einde het productie- vraagstuk op te lossen, moeten de boeren zelf harder werken en met elkaar samen werken en bovendien zal de regering de helpende hand moeten bieden. vioe schter fstrU 'v'ooüflN HET BRANDPUNTVeS' -afge- S aan TAE ..COME BACK" van de Rub, Jacob Malik, in de Veiligheidsraad heeft totnogtoe weinig bemoedigends opgele verd. De eerste dag van de nieuwe zit tingsperiode was typerend voor de noodlottige verandering die zich ln de laatste jaren ln de Verenigde Naties vol trokken heeft. Men doet zelfs niet de minste moeite meer ook maar de achUn van saamhorigheid onder de ..verenigde" volken te redden. De Veiligheidsraad la verworden tot een diplomatieke arena, waar de kampioenen van de „koude oor log" die inmiddels onplezierig warm ls ge worden). elkaar openlijk en meedogenloos bestrUden Jacob Malik had als voorzitter een agenda Ingediend, waarop «ls eerste punten voorkwamen de vertegenwoordi ging van China in de V N en het zoeken van een „vreedzame oplossing" van het probleem-Korea. De Amerikanen echter hebben, zonder wachten welke stellen de Sowjet- vaardigde zou doen. onmlddellUk een poging gedaan de Rus sische voorzitter het Initiatief te ontnemen door te voren een resolutie in te dienen, waarin de V N -leden wordt verzocht geen steun te verlenen aan de Noordkoreaanse republiek bU haar aggressie tegen Zuid- Koret^jget en tegenzet Schaakmatch der koude oorlog op „hoog niveau!" Het is moeilUk zich te onttrekken gan de ge dachte, dat dit spel van elkaar-vliegen- afvangen niet de juiste manier ls om de wereld te verlossen van de fatale span ning. die de volken berooft van hun levensvreugde en van de energie en werk lust, zo bitter hard nodig voor het herstel van hun aller welvaart. TIET zou overigens verkeerd zUn de schuld voor de moellUkheden ln de V.N. uitsluitend de Russen in de schoenen te schuiven. Hun eisen ten aanzien van China zUn niet onredelUk. Verscheidene grote mogendheden, waaronder Rusland. Engeland en India, hebben de nieuwe re gering van China erkend. Niettemin wordt de vertegenwoordiger van het oude Kwo- mintang-regiem ln de Veiligheidsraad ge handhaafd. en wel met de bijzondere machtspositie van een permanent lid, d.w.z. met het recht van veto Het is on- getwUfeld een zonderlinge situatie dat een land als Engeland enerzUds de regering van Mao Tse Toeng erkent, en anderzUds weigert de Russen te steunen in hun eis dat die regering ook tot de V.N. wordt toegelaten. Nog zonderlinger wordt de situatie v/anneer men bedenkt, dat de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken. Dean Acheson. reeds lang geleden het nieuwe China had willen erkennen, wanneer overwegingen van binnenlandse politieke aard hem dit niet belet hadden De verkiezingen ln de V S zijn niet ver meer en Acheson kan zich niet veroor loven een politiek te voeren die zijn partU vermoedelUk op een aanzienlijk verllei aan stemmen te staan zou komen Het enige wat Acheson heeft kunnen doen ls verklaren, dat de Ver. Staten de toelating van de regering van Peking tot de VN niet door een veto onmogelUk zouden ma ken. Het is dus niet te veel gezegd, wan neer men beweert dat de Amerikaans- Russische controverse over Chipa een rechtstreeks gevolg is van de binnenlandse politieke strUd ln de Ver. Staten. TNMIDDELS is de Chinese kwestie ver- A der vertroebeld door de nieuwe poli tiek van Washington ten aanzien van Formosa, een politiek, die weer een uit vloeisel ls van de strUd ln Korea. Gene raal MacArthur heeft bezoek gebracht Tsjang Kal Sjek het resultaat ls een overeenkomst die bedenkelUk veel weg heeft van een volledige militaire alliantie. Weliswaar is MacArthur niet zo ver gegaan dat hU het aanbod van Tsjang tot het zenden van troepen naar Korea heeft geaccepteerd, maar voor het overige krUgt men de indruk dat Amerika zich weer volledig achter de nationalistische regering van Formosa stelt. Een omstan digheid die de onderhandelingen In de Veiligheidsraad niet zal vergemakkelUken Er is zelfs reden voor de verwachting dat de huidige debatten ln de Veiligheids raad tot een crisis in de Ver. Naties zul len leiden De Amerikaanse resolutie kan door Rusland niet geaccepteerd worden. Het pUnlUke voor de Sowjet-Unle is ech ter. dat zU thans gedwongen wordt kleur te bekennen. Immers, door tegen de Ame rikaanse resolutie te stemmen (veto) stelt Rusland zich officieel achfèr Noord- Korea en dit zou in feite het elntje bete kenen van Ruslands deel neming taan het werk der V N Want zou Ruslarijl ook daarna zUn lidmaatschap van öjmFelllg- heidsraad behouden, dan zou d«§lteteke- nen. dat voortaan elk optreden "van de Verenigde Naties tegen door een of ander communistisch land gepleegde aggressie onmogelijk zou worden gemaakt door Moskou s veto Een situatie die door de grote meerderheid der V.N.-leden uiter aard niet kan worden geaccepteerd Da komende debatten in de Veiligheidsraad zouden dus voor de toekomst van de Ver Naties van buitengewoon groot belang kunnen blijken. Het blijft echter zeer de vraag of de halsstarrige houding der Ame rikanen Inzake China wel bevorderlUk la voor het bereiken van een positief resul taat.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1950 | | pagina 3