HARINGVISSERIJ IN NOOD
Nicht davina op kantoor
Zilte grond werd zoet meer
Moederrol
West-Duitslands rol in de
Raad van Europa
VLIEGTUIGEN MAKEN JACHT
OP TERRORISTEN
'I
Steeds „lekker" eten verveelt
OP DE STOEP BIJ EEN
SCHICHTIGE SULTAN
Lonen en prijzen in Italië
De mobilofoon wordt ook in
ons land steeds meer gebruikt
KONING GEORGE'S SCHOONFAMILIE
met boterhammen in een trommeltje
ZWAGER DAVID DOET
GROTE ZAKEN
DROEVIG SLOT
Poolse priester als
bedrieger ontmaskerd
„Zondvloeden" maakten aarde vruchtbaar
Vertegenwoordiging in Assemblee
is niet voldoende
Duitslands positie een
handicap voor de Raad
DE ONRUST IN MALAKKA
Jungle verbergt de resultaten
Atoomduikboot
mm
Zomer in Sjanghai
n-
Een goedkope maaltijd
van 4000 dollar
Ons korte verhaal
Een comité Bertha Hertogh
KRUIDIGE HISTORIE - VI
Geen walverlof
WAT VOORAFGING
Richard van Helvoirt
Pel overleden -
Arbeiders boekten winst
PER VLIEGTUIG NAAR NIEUW GUINEA
Weinig exportmogelijkheid
De K.L.M. denkt voor
de emigranten
Speciale golflengten
TWEEDE BLAD - PAGINA 2
WOENSDAG 9 AUGUSTUS 195».
TTR GING EEN SCHOK door de opva-
AJ renden van het grote schip met pas
sagier saccommodatie, dat op weg was van
Schotland naar Amerika. Die dame
daar dat gezicht, die houding, de
manier van lopen. Sprekend koningin
Elizabeth.' De romantisch aangelegden
onder hen droomden verhalen van de
koningin incognito aan boord van het
zelfde schip, waarop zij zich bevon
den De kapitein kende het geheim
en de passagiers ontdekten het heel
spoedig. Deze dame was koningin Eliza
beth niet, maar welhaar zuster, die
met hagr echtgenoot de reis maakte als
„gravin van Granville".
Weinig Engelsen kennen de zuster van
Koningin Elizabeth, zoals men trouwens
allerlei leden van het Koninklijk Huis
niet kent. Welk een beminde figuur de
82-jarige koningin Mary ook is en hoe
veel verhalen over haar in omloop zijn,
toch vindt men slechts weinig mensen,
die weten, dat de oude koningin een
proer heeft. Fred, pas 75 jaar geworden,
in wiens gezelschap zij menig aangenaam
uur slijt. En zo is het ook geen publiek
geheim, dat de koning bijzonder gesteld
is op zijn zwager Michael Bowes-Lvon.
Vele verwanten van het koninklijk huis
zijn graag geziene gasten in de verschil
lende buitenverblijven van de konink
lijke familie. Royal Lodge. Sandringham
en Balmoral, waar ze de voordelen, ver
bonden aan het koningsschap, delen zon
der er de beperkingen van te ondervin
den. Mary Frances, de oudste zuster van
koningin Elizabeth, bekend onder de
haam Lady Elphinstone. vindt het wel
grappig de koeien te melken als het
melkmeisje een vrije dag heeft, maar
*1 zou de koningin dit nóg zo graag
doen het gaat niet. zelfs niet in San-
dringham. En een neef van de Koningin,
de 35-jarige Andrew Elphinstone. heeft
eens een boete opgelopen wegens te snel
rijden en niemand draaide er een hand
voor om.
Tuinman-bankier
T"|E LIEVELINGSOOM van de prinses-
A-/ sen Elizabeth en Margareth Onm
e hertog va
bedoeld, i
v.i is „Oom
David". Neen. niet de hertog van Wind
sor wordt hiermede bedoeld, maar de
van de koningin. David
Bowes-Lyon. een blonde Schot, die een
tijdlang als gewoon tuinman in Kews op
Gardens heeft gewerkt en die toen dag
in dag uit allerlei vraagstukken met be
trekking tot de tuinaanleg e.d. met de
koningin besprak.
Hij is een van de weinige leden van
de Koninklijke familie, die lezingen in
de Verenigde Staten hebben gehouden
Hij deed dit n.l. tijdens de oorlog, toen
hij leiding gaf aan allerlei campagnes in
het belang varFEngelands oorlogsecono
mie. Op het ogenblik maakt hij deel uit
van de directie van het bankierskantoor
van Edward de Stein. Dit is mogelijk,
omdat hij slechts door het huwelijk van
Zijn Zuster verwant is aan het Koninklijk
Huis. want de leden hiervan aan de zijde
•van de Koning mogen niet in zaken gaan.
Hij is een uitstekend zakenman, die
bovendien bij nog een achttal andere
ondernemingen is geïnteresseerd. Zijn
inkomen is groot genoeg om de familie
bezitting te St. Paul in Waldenbury
{waar de koning en de koningin zich
verloofden) in stand te houden. Zijn
vrouw, Rachel, is een nicht van de
Astors en behoort als zodanig tot hun
toekomstige erfgenamen.
Zo is .er een grote kans, dat de relaties
van de Koninklijke Familie zich op een
goede dag zullen uitstrekken van
Buckingham Palace tot de New Yorkse
Broadway, waar de Astors een skyscra
per bezitten ter waarde van tien milliqen
dollars.
David Bowes-Lyon is een zeldzaam
.vlotte figuur, die er niet aan denkt zich
iets te laten voorstaan op zijn familie
band met het Koninklijk' Huis. „De tyd
jder privileges is voorbij.'- zeide hij eens
tot een groepje verslaggevers. In Maryle-
bone. een arbeiderswijk in Londen,
spreekt men over hem als over de man.
die 1500 gezinnen aan een nieuw huis
heeft geholpen.
Geen kruiwagens
Davina. heeft een tijdlang als ambte-
naresse op een regeringsbureau gewerkt.
Zij gedroeg zich daar als alle andere
meisjes en niemand vermoedde, dat ze
nfiPtf. anderen haar twaalf-
d»t ze heerï,wïmmflti5 mMbracht en
hïLJh.i i jfwoon in de cantine haar
sen ?ln5 opct<"'-
sen gezellig keuvelend met haar bureau
man°dee" kon'ln«and k°" injlaar een nlchtie
van de koningin vermoeden.
d/blauwnS Ki°htJesJan de k(>nlngin.
dochte^ vin u =ary en p»tricia.
knnhW 1. 1 hael Bowes-Lyon. des
h»^ fnfri^Ve 'n§sneef' hebben onlangs
daan l? u,tg?ande wereld ge-
debutantiesSU f* beboorden tot de
rokkin w a m witte gewaden met
2" ,tot de grond, officieel aan de
koning werden voorgesteld.
volgen ze een secretares-
-» 21 ftjn van plan. wanneer
h.hh»„ u l,aar diploma op zate
t?1H baai}tje te zoeken. Ze behoe-
riit JnifZ SJ1 op te rpkpnen, dat ze
jn Buckingham Palace
Vf e a"d«re kantóren van de
Üïif" ,Vff,;het Koninklijk Huis.
van kruiwagenJ, familie houdt niet
I"0?,*" Vn d,® beide meisjes. Betty
jf, "jft alleen de schoonzuster van de ko-
maai\ tevens haar jeugdvriendin.
hid nXv «i!f M"?en sc,ho°l 8>ng. Toch
bad ?®"y;JS de oorlog heel gewoon
h iVOOf halve dagen in een
fabriek. Heel wat vrouwen in haar plaats
zouden hebben getracht zich daarvan af
maken met het argument, dat een
Op II Februari 1900 rijdt een ge
sloten wagen de poort van nét
krankzinnigengesticht River East
Sanatorium te New York binnen.
In de wagen zit ineengedoken een
armzalige man die onverstaanbare
woorden voor'zich heen mompelt
en met de handen krampachtig een
klein schaakbord omklemd houdt.
Zes maanden later, om precies te
ztfn. 12 Augustus 1900, verneemt
de schaakwereld he^ bericht: Wil
helm Steinitz is krankzinnig te
New York overleden
Het is deze week vijftig jaren
geleden, dat de eerste waar
achtige „wereld"-schaakkampioen
en grootste schaakfilosoof aller
tijden stierf, na een leven, dat hem
de hoogste roem en de diepste
teleurstelling bracht.
Het Heilig Officie, de hoogste gerech
telijke instantie van de Rooms-Katholieke
kerk. heeft de 31-jarige Poolse priester
Stanislaus Bojan ontzet, daar hij, aldus
de bekendmaking, door bedrog zijn pries
terwijding heeft ontvangen. Dit is, voor
zover bekend, de eerste maal, dat een wij
ding door bedrog is verkregen.
Bojan had vervalste papieren overge
legd. waaruit zijn geschiktheid voor het
priesterambt n^oest blijken. In de afge
lopen jaren heeft het Vaticaan de Katho
lieken in de Oosteuropese landen herhaal
delijk gewaarschuwd, op hun hoede te
zijn voor communistische infiltratie in de
kerk door bedrog of andere middelen.
Meer regen gevraagd
Juli, zij toonde haar zonnigste gelaat
en de aanstaande vacantiegangers lachten'
zes weken mooi weer! Nu ja. we weten
hoe die belofte is gehouden. We baden
in regen en waden door plassen, in de
steden heeft men druk werk afvoergoten
te ontstoppen om de vijvers, die zich in
de straten vormen, te laten afvloeien en
de boer prijst zich gelukkig, dat zijn land
(Van onze speciale verslaggever)
IJET MINISTERSCOMITé van de Raad van Europa heeft een oplossing ge
vonden voor het probleem, geschapen door het feit van West-Duitsland en
Saarlands deelneming aan de adviserende vergadering van de Raad. Deze twee
nieuwe leden beschikten niet over een vertegenwoordiging in het ministerscomité
en hun positie in de Raad van Europa was dus van die aard. dat zij wèl hun
parlementariërs konden laten spreken, doch niet hun regeringen. Thans hebben
de ministers, die namens de overige landen in het uitvoerende orgaan van de
Raad zitting hebben, een voorziening getroffen, waardoor deze twee „mis-
deelden" althans op de hoogte worden gehouden van het besprokene in het
ministerscomité en bovendien kunnen worden uitgenodigd om de beraadslagin
gen der ministers bij te wonen met een adviserende stem.
Met het oog op het feit, dat het plan-
Schuman een der hoofdbestanddelen van
de agenda der adviserende vergadering
zal zijn. is deze oplossing, hoezeer van dis
criminerend karakter ook, een stap voor
uit ten aanzien van de mogelijkheid om
iets ie bereiken op het gebied van d«*
Europese industriële één-wording, zoals
het plan-Schuman die voorstaat. Duits
land en het Saargebied zijn immers zeer
belangrijke partners in dit plan. en hun
afwezigheid in het ministerscomité zou
een schromelijke miskenning zijn geweest
van het feit dat ..vrUe Europese landen
uit eigen wil en volkomen uit een oog
punt van doelbewuste overtuiging van de
noodsaak" In de Raad van Europa tot
samengaan besluiten. Dit besluiten immers
doen de ministers en wanneer het plan-
Schuman tijdens deze tweede bijeenkomst
van de Raad van Europa tot een prac-
tische werkwijze zou kunnen worden om
gevormd. zou dat slechts kunnen geschie
den met de vrijwillige medewerking van
de regeringen der deelnemende lan
den. en niet over het hoofd van de re
geringen van enkele dier landen been.
Het is nog niet duidelijk wie de minis
ters nu zullen uitnodigen om aan hun be
sprekingen deel te nemen. „Duitse en
Saarlandse vertegenwoordigers", wordt er
in de bekendmaking gezegd Deze zullen
echter de regeringen dier landen moeten
vertegenwoordigen en dus buiten de dele-
een oorlog, bespreekt men in de offif
cierscantines van de RAF en het landleger
te Singapore de vraag in hoeverre de
bomaanvallen, door legervliegtuigen ge
daan op communistische terroristen in de
Jungle, succes hebben gehad. Het hoofd
kwartier heeft onlangs verklaard, dat de
aanvallen va^j de luchtmacht de terroris
ten in beweging houden en dat se vermoe
delijk grote verliezen onder hen teweeg
brengen, al blijven die verborgen in het
dichte oerwoud, dat 80 pet van Malakka
bedekt.
Een correspondent van Reuter te Sin
gapore heeft onlangs een onderhoud gehad
piet een officier, die pas was teruggekeerd
van een expeditie naar de jungle van Jo-
hore en dezelfde mening was toegedaan
gis het hoofdkwartier. Hij beschouwde het
echter als een nadeel, dat de terroristen
de vliegtuigen horen naderen, zodat men
pooit zeker weet. waar ze zich ophouden.
Een van de piloten van de RAF was het
hiermee volkomen eens. ..Ik heb deelge
nomen aan zestien raids, maar nooit heb
ik een bandietenkamp gefcten*. zei hij. „Ik
heb ook nog nooit een collega gesproken,
voegde hij er bij. die een verliesUist van
de guerrilla's had gezien nadat er een
reeks bommen waren neergeworpen
Men heeft beslag kunnen leggen op do
cumenten van de terroristen en daarin
werd gezegd, dat die aanvallen uit de
lucht ..niet plezierig" zijn. De jungle heeft
echter de doden, die daarbij zijn gevallen,
verborgen zo er al doden zijn gevallen
De moeilijkheden, waarmee de RAF in
Malakka heeft te kampen, gezien van het
standpunt van een piloot, heeft de eska
derleider W G. Duncan-Smith, die zijn
standplaats te Tengah. op het eiland Sin
gapore heeft tegenover Reuters corres
pondent. uiteengezet
Zichtbaar resultaat:
rookwolken
ztjn eskader heelt, tezamen met een
ander gevechtseskader en enkele eskaders
bommenwerpers tot taak de bandieten van
de lucht uit te bestoken. Steeds zijn ze
startklaar, zodat ze binnen een half uur.
nadat het bevel is gegeven op te stijgen,
de lucht in kunnen gaan. Om te beginnen
brengt de verbindingsofficier van het le
ger de piloten op de hoogte welke operatie
moet worden uitgevoerd en maakt hen met
behulp van foto's uit de lucht duidelijk
welke streek moet worden aangevallen.
Dan maakt de eskadercomrhandant. die
reeds heeft uitgemaakt van *welk soort
wapenen gebruik zal worden gemaakt,
(bommen, raketten of kanonnen) de piloot
duidelijk welke tactiek moet worden ge
volgd
Dikwijls is het lang niet gemakkelijk
precies te weten waar ergens in de jungle
de aanval moet geschieden. Is dit evenwel
ontdekt, dan scharen de eskaders zich in
strijd formatie, waarna de eskadercomman
dant met de woorden ..Dalen voor de aan
val!" zijn escadrille tot de aanval leidt.
Duikend met een hoek van zestig graden
vgn een hoogte van drieduizend meter
vliegt hij boven de jungle. Hij laat de
bommen vallen, waarna hij bijna steilrecht
weer omhoog stijgt tot 1500 meter. De
rest van de spitfires volgt dit voorbeeld
met een tussenpoos van drie seconden.
Weer gaan de gevechtsvliegtuigen om
laag en werpen hun bommen of raketten.
Zo worden drie aanvallen gedaan en daar
na komen de kanonnen in werking Ten
slotte nadat men overal rookwolken heeft
waargenomen, stijgen de vliegtuigen weer
op en zetten zij koers naar hun basis
waarvan ze ongetwijfeld de volgende dag
andermaal moeten opstijgen om een andere
streek van Malakka onder vuur te nemen.
Voetbal.
Sparta wint in Zwitserland
De wedstrijd tussen de Zwitserse derde
klaseer St. Imier en Sparta is met 5—2
door Sparta gewonnen. BIJ de ruet leidde
Sparta reeds met 3
gaties van de adviserende vergadering moe
ten staan. Het is njet verwonderlijk dat
uit het ministerscomité tenminste één stem
het is niet bekend van welke nationali
teit is opgegaan, die ervoor pleitte, dat
er nu eindelijk aan West-Duitsland eens
een minister van buitenlandse zaken zou
worden toegestaan. De ministers zijn daar
niet op in gegaan, doch deze ontwikkeling
wijst er wel op. dat de Raad van Europa
gehandicapt wordt zowel in zijn ideële
beginselen als in zijn practische werkwijze
door een discriminatie, die wel is waar
een uitvloeisel is van de status van enkele
landen tengevolge van de oorlog, doch
die aan de andere kant onverenigbaar
moet worden genoemd met het streven om
in West-Europa een door de natuurlijke
loop der dingen aangewezen eenheid in
staatkundige vormen vast te leggen. De
positie van West-Duitsland in West-
Europa ts dubbelzinnig, te dubbelzinnig om
niet herhaaldelijk aanstoot te geven. Het
is een bezet land zonder veel politieke
vrijheid en met een nog steeds aan ban
den liggende economie. Het zal misschien
ïeer binnenkort wanneer de Amerikaan
se voornemens ten uitvoer worden gelegd
een zeer belangrijke partner zijn in de
Westeuropese wapenleveranties en dat
alles kan wel door bezettende mogend
heden worden georganiseerd, zolang men
niet praat over „Europese geest" en
..vrijwillige samenwerking". Juist deze
twee eisen, die Straatsburg aan Duitsland
stelt, doen aan het licht treden hoe ridi
cuul het is in een instituut als de Euro
pese Raad een discriminatie toe te passen
De bezettende mogendheden hebben
Duitsland niet gedwongen het lidmaat
schap van de Europese Raad fc aanvaar
den. en de Westduitse bondsregering heeft
in vrijheid over het al of niet aanvaar
den van de uitnodiging om vertegenwoor
digers naar Straatsburg te zenden kun
nen beslissen. Doch toen zij een tydlang
aarzelde en zich terecht afvroeg of het
niet teveel gevraagd was aan de totstand
koming van een federatief West-Furooa
mee te werken zonder enig recht van mee
spreken over de procedure daarvan, heeft
men haar een gebrek aan „Europese be
sef" yerweten.
Thans wordt Het duidelijk dat de nood
gedwongen splitsing van Duitsland en het
daaruit voortvloeiende uitstel van het
vredesverdrag wel zeer funest werkt ten
opzichte van de verwezenlijking der
Europese saamhorigheid, waartoe de
Duitsers in principe gaarne al was het
maar uit alleszins te begrijpen verlangen
naar zelfbehoud willen meewerken De
Raad van Europa, zijn doel. zijn principes,
zijn streven en vooral ziin practische
moeilijkheden en mogelijkheden wijzen
nadrukkelijk in de richting van een
grotere vrijheid voor Duitsland.
Men kan het Europa's noodlot noemen,
dat het materiële heil van dit werelddeel
steeds zo uitermate afhankelijk is van
Duitsland en dat het juiat Duitsland Is.
dat steeds dit heil bedreigd en vernield
heeft. Dooh wanneer men In een Instituut
als de Raad van Europa de mogelijkheid
heeft om dat Duitse gevaar te binden en
dat Duitse belang voor Europa's welvaart
te honoreren, dan zal men daar niet mo
gen aarzelen om te beginnen met een
moedige en welbewuste poging tot vol
ledige wederlnsehakellng politiek en
reonomiseh van dat deel van Duitsland,
dat nog aan de vrije Europese samen
leving verbonden Is.
Natuurlijk heeft de Raad van Europa
over deze aangelegenheid niet te beslis
sen. doch een krachtig gestold advies van
dien aard aan de bezettingsmogendheden
zou zUn uitwerking niet missen.
President Truman heeft de wet op het
bouwen van marineschepen getekend. De
wet voorziet in 330.000.000 dollar voor
onder meer het bouwen van de eerste
Amerikaanse onderzeeër, die aangedreven
wordt door atoomenergie, enkele geheel
nieuwe typen kleine gevechtavaartuigen
en kleine proefonderzeeboten. alsmede
het verbouwen van een kruiser tot een
vaartuig voor geleide projectielen. In het
geheel voorziet het wetsontwerp in de
bouw. modernisering en verbouwjng van
112 vaartuigen van verschillende types.
een behoorlijke drainering heeft. Over
het algemeen zijn we hier het hemel
water de baas.
In de binnenlanden van Australië is
dit heel anders. Daar heeft het de laatste
tientallen jaren abnormaal veel geregend
met als gevolg, dat er midden in de
woestijn een binnenzee is ontstaan, die
150 vierk. k m. groot en in het midden 20
4 25 m. diep is. We bedoelen het Eyre-
meer. tussen Queensland, Zuid-Australië
en Nieuw-Zuid-Wales, vroeger een droge
vlakte met zilte grond, nu een zoetwater-
meer, waar het bij stormachtig weer
lelijk kan spoken.
Ruim vijftig jaar geleden was er in
deze streek wel een heel klein watertje,
maar noch de kaarten der blanken, noch
de overleveringen der inheemsen maken
gewag van een meer van de omvang, die
het Eyremeer tegenwoordig heeft. De
golven overstromen vaak de oevers, die
hieraan hun vruchtbaarheid hebben te
danken. Maar een van de grote grond
bezitters aan de oevers van het Eyremeer,
een zekere heer Price, verzekert, dat drie
kwart van het jaar een deel van zijn ge
bied onder water staat en dat het vee
dan op stal moet staan.
Vliegt men boven het meer. dan ziet
men hier en daar witte eilandjes oprijzen.
Men neemt aan, dat dit hoger gelegen ge
deelten van de bodem zijn en dat deze
nog steeds zout bevattgn, hetgeen trou
wens een onderzoeker, dr Madigan, die
in 1829 met een vliegtuig op zo'n eilandje
neerstreek, reeds heeft vastgesteld. Hij
verklaarde, dat fcichop h$t eiland een
zoutlaag bevond dik en sterk genoeg om
een locomotief te dragen. Hij ontdekte
evenwel ook foaaielen en resten van prae-
historische kangoeroes en andere over
blijfselen, welke er op wezen, dat hier
vroeger vruchtbare grond moet zijn ge
weest. Nu maken, goals gezegd, de golven,
die over de oevers spoelen, de boorden
van het meer nog vruchtbaar.
Omwonenden vrezen echter wel eens.
dat, wanneer de regenperiode voorbij
het meer zal opdrogen en tot de vorige
staat Van barre vlakte zal terugkeren.
Daarom wordt reeds overwogen om de
loop van de grote rivieren, die hun water
thans naar zee dragen, zo om te buigen,
dat ze hun last in het Eyremeer uitstorten
en zo helpen het in stand te houden.
Onlangs zijn in de
Ver. Staten lucht-
manoeuvres op M
grote schaal ge-
houden, waarbij W
ruim gebruik werd
gemaakt van para-
chutisten. Aan deze 'f
oefeningen namen
ruim 60.000 man
deel en 600 vlieg
tuigen. Er werden
tweeduizend para-
chutisten, die be-
hoorden tot de
Amerikaanse 82ste -
luchtlandingsdivisie
boven het gebied m
van de staat North
Carolina afgewor-
pen uit Fairchild
Packet-vliegtuigen. t
Er werd even
eens van zweef
vliegtuigen gebruik
gemaakt, die door
motorvliegtuigen
werden gesleept.
(Van onze correspondent in het
Verre Oosten)
CEDERT ENKELE WEKEN is de zomer
hier gekomen, de Sjanghai-zomer, want
van een Chinese zomer kan men niet
spreken. Daarvoor is dit land te groot. In
een tijd van het jaar. dat men te Sjanghai
b.v. nog lijdt van de winterse koude,
zucht men te Hongkong reeds vgn de
warmte. Men vergete niet, dat Hongkong
ligt tussen de keerkringen, terwijl Sjanghai
zich ongeveer negen graden noordelijker
bevindt. Sjanghai ligt namelijk op 31
graden 4 minuten noorderbreedte. De
winter kan er onaangenaam koud zijn,
daar men er de warme golfstroom, die
Europa tot ver in het Noorden bewoon
baar maakt, niet heeft. De zomer ls hier
echter zeer heet, heter dan te Batavia en
bovendien nog vochtiger. Dag aan 'dag
stijgt de temperatuur hier tot 95 graden
Fahrenheit (35 graden Celcius) en een
dezer dagen wees de thermometer zelfs
97.5 graden Fahrenheit aan. Men rekent
hier namelijk, als in Engelind en in Ne
derland, met Fahrenheit en niet met Cel
cius. Het is hier bovendien zó vochtig,
dat als men een doosje lucifers op de
tafel laat liggen, het de volgende dag niet
meer bruikbaar is, tenzij men het droogt.
Ik woon nu buiten. Het huls, waar ik
het laatst „oorlogscorrespondent" was (de
TJet werd langzaam stil in de grote
studiohal. Geen wonder trouwens,
want de bel voor de opname was al twee
minuten geleden gegaan en overal was
het rode licht opgebrand, dat aangaf dat
nu niemand de studio meer in of uit
mocht Regisseur Dombrofski had zijn
grote sigaar uit de mond gelegd. De ge-
luidstechnici draaiden voor de laatste
maal aan de knoppen van hun apparaten
en de cameraman liet zijn proeffilm
snorren. Lichtjongens legden in alle haast
een kabel om, die in het beeld liep, en
de grimeur stond gereed om de sterren,
die straks onder het felle licht van de
reuzen schijnwerpers zouden optreden,
nog even verse poeder op het gezicht te
strooien. Een kleine jongen kwam op de
camera toe, de klapper in de hand Een
scriptgirl noteerde haastig met krijt let
ters op de klapper: Moederbiecht, scène 8
opname 67 De cameraman stelde zijn
lenzen nog even bij.
„Alles klaar?" brulde Dombrofski. Zijn
nethemd was nat van zweet. De tiendui
zenden kaarsen van de schijnwerpers
verspreidden een tropische hitte. Boven
dien was Dombrofski zenuwachtig. Dit
was de grote scène uit zijn nieuwe film
„Moederbiecht" en van deze opname zou
het succes van de rolprent afhangen. Als
Kate Blackburn nu maar wilde mee
werken
„Is de baby present?" riep Dombrofski.
„Waar is de baby?" Een grimeur kwam
aandragen met een wit pakje op de arm.
„Denk je dat het kind niet zal hullen?"
vroeg een geluidstechnicus. „Anders moe
ten we de microfoon maar uitschakelen
en stom spelen. Later nasynchroniseren
is altijd gemakkelijker". We wagen het
er op", zei Dombrofski, „als het kind
onverwacht gaat huilen kunnen wij het
geluid er altijd nog uitsnijden. Nu, waar
wachten we nog op? Is alles present?"
„Mevrouw Blackburn is er nog niet'
riep iemand.
Dombrofski vloekte onderdrukt. Altijd
dat wachten op die vrouwen. Ze had toch
tijd genoeg gehad om zich te schminken!
Gelukkig, daar kwam ze
aan. Maaropeens werd
Dombrofski razend. Nu
was alles klaar en daar
had mevrouw zich nog niet
eens opgemaakt!
„Waarom hebt u zich
nog niet geschminkt?"
barstte hij los. „Wat denkt
u wel? Dat wij hier maar
allemaal kunnen wachten
tot we een ons wegen?
Zestig man personeel staan
renteloos. Betaalt u dat
soms? Duizend dollar scha
de voor ieder uur dat we
niet draaien. Wat denkt u
eigenlijk wel? Vooruit,
maak u klaar! Schiet op!"
De ster K"ate Blackburn,
actrice nummer één van
de Dombrofskistudio, liet
alle boze woorden over
zich heen gaan. „Waarom
zou ik me opmaken?"
vroeg ze koel. „Ik ben niet
van plan ooit deze rol te
spelen. Denkt u werkelijk
dat ik al zo oud ben, dat ik met een
kind kan optreden? Een moederrol wei
ger ik te spelen. Ik denk er niet over!"
Dombrofsk1 kreeg bijna een beroerte.
„Niet spelen?" stamelde hij. „Maar dat is
contractbreuk.' Waarom niet spelen? Het
is toch een prachtige rol? U heeft toch
toegestemd, c!eze rol te spelen? De film
is al haast af. Wat bezielt u eigenlijk?
Ach, kom, het is natuurlijk maar een
grapje. Kom, schminkt u zich even en
laten we deze scène afspelen!"
„Het is geen grapje" zei Kate Black
burn. ..Het is ernst. Mijn publiciteitsma-
nagei' heeft bemerkt dat mijn bewonde
raars zich verbazen over het feit, dat ik
moederrollen speel. Zou zij al zo oud
zijn, vragen zij zich af. Ik ben een actrice
mijnheer, en dat kan ik mij niet veroor
loven. Gaat u zelf voor de lens staan met
datdat.(zij keek naar het witte
pak, dat rustig ingeslapen was), dat
wurm! Ik doe het niet. Nooit. Ik zal me
daar belachelijk gaan maken! (Zij vouw
de de armen alsof ze een kind wiegde)
Lieve oetepetoeleke! Lieve krullebol!
Bah Waar zien jullie me voor aan?
Is dat soms een rol voor mij. Kate Black-
bum. de lieveling van het doek?"
„Natuurlijk niet. mevrouw" zei Dom
brofski, die teneinde raad was. Het liefst
had hij de actrice ter plaatse verscheurd,
maar ja, de film „Natuurlijk niet, wij
hebben daar ook aan gedacht. Het zou
echter een zeer bijzondere prestatie van
u zijn, indien u deze scène wèl speelde
Wij zullen hieraan extra reclame wijden
Enne extra prestaties kunnen wij
natuurlijk bovendien ook e:.tra belonen.
Een bonus van laten wij zeggen driedui
zend dollar
„Vijfduizend" zei Kate Bla:kburn.
„Vijfduizend dollar dan", steunde Dom
brofski. „maar dan ook als de bliksem
schminken. Opschieten."
„O.K.". zei Kate. „Ik ben al weg. Maar
dan eerst dat kind een rubberbroek aan,
want ik wil mijn toilet niet bederven
voor zo'n snertscène".
Dombrofski veegde zich het zweet van
het voorhoofd. Enfin, o- er een half uur
zouden ze werkelijk kunnen draaien
Kate Blackburn bewijst in haar laatste
film „Moederbiecht" opnieuw, dat zij
over een groot talent beschikt, schreven
de Bladen na de première. „De scène met
Waarom hebt u zich nog niet geschminkt?....
het kind heeft zij buitengewoon goed
aangevoeld en het is haar gelukt hierin
haar gehele innerlijk te leggen, om zo
doende de film een apotheose te ver
schaffen, welke de zwakkere scènes
ruimschoots vergoedt. Zoiets kan slechts
een warmvoelende, diepmenselijke actri
ce als Kate Blackburn
dagen, dat de communisten de stad ver
overden), heb ik geruild tegen een huis,
of liever „villa", een paar honderd meter
verder van de stad en daar wonen we
met ons drieën, de boy die zijn vrouw
en zijn zoontje naar haar geboorteplaats
heeft gezonden mijn hond en ik. Mijn
villa ligt aan een zijwegje en telt negen
kamers, waarvan ik er echter slechts
t>Vee gebruik: een slaap- en een eet- en
werkkamer. Ik betaal alleen de boy en
dat nogal goed, want ik moet het huis
„verdedigen". In de omgeving zijn name
lijk vele communistische soldaten onder
gebracht en mijn taak is te voorkomen dat
ze ook dit huis in beslag nemen. Het huis
heeft een grote tuin. welke de soldaten
wilden gebruiken om er te exerceren,
maar ik heb dit geweigerd en er later
niets meer van gehoord.
Hoge bomen staan in en om de tuin «n
's avonds fluistert daarin de wind. Hon
derden vogels leven in die bomen en in
Mei en Juni zongen daar vinken en lijsters
en 's avonds en 's nachts nachtegalen. Nu
is het stiller geworden en alleen de kre
kels maken nog hun eigenaardig geluid.
Overdag wandelen in mijn tuin de kip
pen en kuikens van mijn boy. De man
nelijke bedienden worden hier, welke
leeftijd ze ook hebben, steeds „boy"
noemd, de vrouwelijke steeds „ammah
AAIJN BOY IS EEN KOK-BOY. die het
heerlijkste eten kan bereiden, maar
het is steeds „restaurant-eten" voor een
feestmaal Ongeveer acht maanden heb ik
dit vol gehouden. Elke dag zette hij me,
of ik honger had of niet, het beste eten
voor: biiefstukken. wild. gevolgelte, vis,
Het was alles van het fijnste, maar ten
slotte kon ik het niet meer eten. Het was
te lekker en het begon me tegen te staan.
Zelfs mijn hond. een doodgewone straat
hond met een bijzonder intellect, lustte
het niet meer, tenminste bij lange na niet
alles. Het eerst weigerde hij varkens
vlees te eten en later liet hij zelfs kip en
eend staan, terwijl hij wel rijst met saus
at. Ten slotte heb ik het eten opgegeven,
dat wil zeggen: het eten thuis van de
„kok". De „boy" heeft nu alleen mij
's morgens en 's avonds thee te geven en
bovendien te zorgen voor het voedsel van
de hond. Ook brengt hij me elke morgen
twee gekookte eieren, hij wast mijn lin
nengoed. maakt mijn bed op en mijn ka
mers schoon, werkt wat in de tuin en
voor dit alles ontvangt hij ruim twee
maal het gewone loon van een boy, maar
daartegenover heb Ik tegelijk het huls vrij.
Gewoonlijk ga ik 's avonds naar de stad
om te eten, wat een hele expeditie is. daar
ik buiten de stad woon- Naar het eind
punt van de naaste tram- of omnlbuslijn
is een afstand van 'ongeveer twee kilo
meter, maar gewoonlijk neem ik een
pedioab voor de tocht naar een der meest
nabijliggende restaurants. (Een „pedicab"
is een driewielig voertuig. Voorop zit de
trappende „koelie", die voor de voort
beweging zorgt en achterin bevindt zich
de „cab" voor één of twee personen).
Ik heb de keus tussen twee soorten
restaurants: Chinese en één wit-Russisch.
Dat het niet rood-Russisch is. ziet men
reeds onmiddellijk bij het bihnentreden.
daar er. als in de oude tijd In alle Rus
sische restaurants, in een der hoeken een
..ikon", een heiligenbeeldje, hangt. In het
Chinese restaurant is 't het goedkoopst.
Daar eet men een middag- of avondmaal
tijd voor vierduizend Chinese dollar, wat
niet veel is. daar men voor één Ameri
kaanse dollar op de zwarte markt (die
weer bestaat) 40.000 Chinese dollar krijgt.
Het Russische restaurant is ongeveer
twee-en-een-half maal zo duur, maar uit
stekend
Lang blijf ik gewoonlijk In-die restau
rants niet en spoedig keer Ik weder naar
mijn „buiten".
Te Bergen op Zoom ts een comité ge
vormd. dat de activiteit, welke in de
kwestie Bertha Hertogh tot dusver vrijwel
uitsluitend door de heer F Houtman werd
ontplooid, voor zijn rekening wil nemen.
De kantonrechter mr J P Bervoet» heeft
de leiding vén dit comité aanvaard ter-»
wijl er verder in zitting hebben genomen
mr J. Kuijpers wethouder H J V. Gru
ting notaris. H Defoer. directeur van de
Mierlobank. F. Houtman en J Siebell
Dit comité zal zich spoedig beraden
over de maatregelen, die genomen zullen
moeten worden tot hereniging van het ge
zin Hertogh. Reeds gisteravond werd daar
toe de eerste bijeenkomst gehouden.
KERKELIJKE MUTATIES
Ned. Herv. Kerk. Beroepen te Mulderi,
W. A. S. Lourenee te Driesum.
Aangenomen naar Klooster-Ter Apel J.
J. Brüker te Arum (Fr.): naar 's-Herto-
genbosch N. K. v. d. Akker te Rhenoy;
naar Marum H F. Swart te Berkhout:
naar IJmuiden-Oost G. Wassenaar te Hui-
zum. naar Zeiat A. de Vries te Middel
burg.
Geref. Kerken onderh. art. Ji K.O. Be
dankt voor Murmerwoudt R. te Velde te
Zalk en Veecaten.
Geref Gemeenten. Tweetal te Vlaardin-
gen: C Steenblok te Gouda en F. Mallan
te Bruliii8ee.
OENSDAG 9 AUGUSTUS 1950.
EERSTE BLAD - PAGINA' 3
f\E Compagnie van Verre, die zich na de oprichting van concurrerende maatschappijen
de „Oude Compagnie" noemde, had dus na de eerste, financieel niet geslaagde reis,
j) tweede vloot uitgerust, die uit 8 schepen bestond. Op 1 Mei 1598 waren zij vertrokken
Ëder commando van Jacob van Neck, die als onder-admiraals Van Heemskerk en Van
ffaerwyck meekreeg. Van Neck was zelf met de drie snelste schepen vooruftgezeild naar
fcntam en had zijn lading al bijna binnen, toen de andere vijf ook aankwamen. Er
Berd nog een vierde schip van lading voorzien, waarna de handelsvoorraad van Ban-
Jm was uitgeput en de vier gelukkige schepen konden thuisvaren.
KDe anderen gaven brieven mee voor thuis, wensten, dat ook zij aan boord van de
hecesvol thuisvarende vloot zaten en voeren inmiddels verder door, om tenslotte in
I Molukken. toen bekend als de Archipelago di St. Lazaro. te komen. Van Heemskerk,
Ekend om zijn overwintering op Nova Zembla, bleef met 2 schepen voor Banda lig-
■en om zaken te doen. Van Wa^ywyck was doorgezeild naar Maloco.
IAldus wierp op 22 Mei van het jaar
Ègi de zeevoogd Wybrand van Waerwyck
Eet zijn schepen, de „Utrecht" en de „Am-
lerdam", het anker uit voor Maleyo, een
listdorp op het eiland Maloco, dat tegen
woordig Ternate wordt genoemd. Als eind-
Joel van een reis, die nu al meer dan
En vol jaar had geduurd, zag het er op
Eet oog niet veelbelovend uit. Toen de
ftkijk enkele dagen tevoren (,land" had
femeld, hadden de schepel!ngeh alleen
luntbergen gezien, die als losse pieken uit
Ie zee opdoemden. Later was het land van
Jarenlang hadden de Spaans—
Portugese schepen het monopolie
gehad van de Indische handel.
Toen de Lage Landen in verzet
kwamen tegen Philips van Spanje
gingen ook Hollanders en Zeeuwen
schepennaar de Oost sturen. De
eerste reis leverde weinig op, maar
al gauw werd een tweede vloot uit
gestuurd.
Oilolo (Halmahelra) boven de einder ztcht-
Baar geworden en dat bleek veel van die
pieken te dragen, maar en waren er ook
nog wat overgebleven. Die, stonden inder
daad zo in het water, als eilandjes van
alleen maar één berg. Zo bestond Maloco
uit een grote vulcaan, de Ternate, met een
smalle kuststrook rontjpm. Maar wij wa
ren er achter gekomen, dat dit eiland een
rijkdom van kruidnagelen bezat en we
waren vastbesloten zaken te doen.
De mensen van Van Waerwyck waren
natuurlijk erg verlangend, weer eens vaste
•wal onder de voeten te hebben en er werd
heel wat gefantaseerd over wat dit eiland
aan prettige en interessante dingen zou
bieden, maar voorlopig bleef alles aan
boord. Op Moloco waren wij nog nooit ge
weest. Wij wisten niet of er Portugezen
waren en hoeveel en hoe de bevolking ons
gezind zou zijn. Het leek dus beter, dat
men van de wal af het initiatief voor de
ontmoeting zou nemen. De bemanning
kreeg intussen geen tijd om stil te zitten,
er ws& heel wat werk aan de schepen. Aan
de kabels werden sliblijnen bevestigd, de
ra-seizings werden van de zeilen gehaald
en de zeilen werden met kabelgaren ge-
Stopt. Op het tussendek richtte de timmer
man onder toezicht van de koopman een
soort showroom van de meegebrachte ruil-
artikelen in, zoals spiegeltjes en kralen
voor de bevolking en fluwelen stoffen voor
de voorname Jioofden. Anderen waren aan
het schiemannen gezet of het want inge
stuurd met een emmer teer en een dot
Werk. Als het want geteerd was. kon het
dek worden geschrobd en dan viel er van
binnen en buiten aan het schip nog heel
wat te verven.
De Sultan van Ternate kneep hem In
middels en vroeg zich af, of hij niet beter
niet thuii kon zijn. De heer Sultan, het
Hoofd dezer Landen, het Licht aller Har
ten, de Koning der Koningen tussen de
wee zeeën, de Allergenadigste Saldi, Sul
tans telg bij de Gratie van de Barmhartige
God, was een gezellige dikzak met een goed
humeur, ma^r hij had zorgen, ernstige zor-
*e"-Tegenover hem; in het gebied van zijn
erfvijand de vorst van Tidore. zaten Por-
tugeien met wie zijn familie slechte erva
ringen had opgedaan: zowel zijn vader als
ajn grootvader waren door hen in stuk
ken gehakt en ingezouten, een dood die
hem niet lokte. Hij wist niet. wat voor
kerels er op die twee schepen zaten en het
duurde acht dagen, voor hij eindelijk durf-
oe besluiten, maar eens een kijkje te gaan
nemei\.
Wachten maakt nerveus
Baas Van Waerwyck had zijn buis los-
geknoopt en zat te piekeren boven een
rffïr' was nu a' dagen geleden,
oat die pompeuze Ternataan van boord was
Begaan, die hij in Ambon een lift had ge
geven naar zijn geboorteland. De man had
vol inlichtingen gezeten. Hij beweerde een
broer te zijn van de koning van Ternate,
r®, "g rijk was, wel honderd bijvrouwen
nad, de Portugezen uit zijn rijk had ver
jaagd, de Hollanders als bondgenoten zou
oegroeten en wel twintig schepen zo uit
voorraad met kruidnagelen zou kunnen
vuuen. Onze zeelui hadden zijn verhalen
met een flinke portie zout genomen. Sinds
Ri) aan land was gegaan, om de koning
ver hun komst in te lichten, hadden zij
nf m.eer van bem gehoord.
ue «temming op de beide schepen was
5!!Pan"e,n- Aan vreemde kusten was men
V voortdurend op zijn hoede en
ttw helemaal niet pluis. Gewoon-
l sin,* en» als de schepen voor anker
Sa ®auw de inboorlingen met hun
r "ankele bootjes aangezwermd om vruch-
I JxP varkoop aan te bieden, maar hier
I hit Ternate" hadden zich maar weinig tot
ae schepen gewaagd, een veeg teken.
B.„War1eni veel zieken aan boord. Drie da-
n geleden was Jacob, een Vlaming, die
orai'8nwege zi^n goeie karakter allemaal
l fn„ fochten, aan een langdurige buik-
I üiP ®estJ°rven' 's Nachts hadden zij zijn
lwuaa^ de ku8t geroeid en op Ternataanse
j.„n) hegraven. De volgende nacht had-
mn.» ^an Maertse van de Utrecht ook
«fen begraven. Vanmorgen had Van
■ttwyck gehoord, dat op de Utrecht
Tnü" Janssz. „plockhaerde" met Esaias
a ,n"8z' De provoost had hen allebei laten
I rw i?n' Als het de bootsgezel Barent
l»L en nu was geweest of Dederik
Wel hoogbootsman; de Utrecht had
z n Portie van zware jongens, maar Slu-
re'. »n ®8a*as waren allebei rustige ke-
1 B Net lange wachten begon blijkbaar
I werke humeur van de schepelingen t«
Het dreigende bolwerk Reael van het
Fort Oranje, dat de Hollanders op Ter
nate zouden bouwen. Op de achtergrond
de Piek van Ternate.
Te Amsterdam is na een langdurig ziek
bed in de ouderdom van 76 jaar de opera
zanger Richard van Helvoirt Pel overle
den. eertijds een bariton van internatio
nale vermaardheid.
Van Helvoirt Pel werd te Haarlem
geboren en hij was bestemd voor het
notariaat. Maar vrienden rieden hem aan.
zijn mooie natuurgeluid te ontwikkelen en
toen hij om raad kwam bij Messchaert.
was deze zo geestdriftig dat hij hem naar
het Amsterdamse Conservatorium zond.
Daar studeerde hij onder leiding van
Daniël de Lange. Te Berlijn zette hij zijn
opleiding voort. In 1899 debuteerde hij als
Don Pizarro in de Fedelio van Beethoven
Dat was bij de opera van Colmar. Via
Antwerpen en Parijs kwam hij te Amster
dam. waar hij enige jaren zong bij de
opera van Kees van der Linden. Een
kunstvriend stelde hem in de gelegenheid,
zijn studie te Dresden te voltooien. Hij
werd toen heldenbariton bij de opera
van Bremen, waar hij vooral in de opera's
van Wagner excelleerde (Vliegende Hol
lander Wotan in de „Ring", enz.) Er volg
den engagementen te Graz. Wenen (Hof
opera). Riga. Stettin en Lübeck.
Met hun bezittingen in rieten matten
gepakt wachtert de bewoners van Zuid-
Koreadnse steden en dorpen achter de
frontlinie, totdat zij per trein naar veiliger
oorden worden gebracht. Een tafereeltje
op het station van Koemsjon.
(Van c
t7.
TS ITALIë een arm land?
A Dit is een vraag, die men in zijn algemeenheid niet kan stellen, laat staan
beantwoorden. Welstand immers is een betrekkelijk begrip en het is daarom juister
te vragen: „Hoe verhoudt zich het levenspeil van de gemiddelde Italiaan, bepaald
door zijn inkomsten en uitgaven, tot het levenspeil in bepaalde andere landen?" En
verder: „Neemt de welvaart toe of af?"
Op die laatste vraag ls het antwoord niet moeilijk. De kosten voor levensonderhoud
zijn in Italië thans ongeveer 50 maal zo hoog als in 1938. Bij het vaststellen van dit
cijfer neemt men aan. dat het „model-gezin" een geblokkeerde huishuur betaalt, die
slechts zes maal zo hoog is als de voor-oorlogse huur. Wie echter een nieuw contract
heeft, betaalt z
l tot 2
ntlg r
De lonen der arbeiders hebben zich
volkomen aangepast: een fabrieksarbei
der ontvangt 58 maal zijn vóóroorlogse
loon. een boerenarbeider 64 maal. Deze
uiterst talrijke categorie kan zich dus
meer veroorloven dan vroeger en men
merkt dit op velerlei wijze. De arbeider
gaat beter gekleed. Veel meer dan vroe
ger gaat de werkman met zijn gezin of
zijn vrienden eens eten in een klein
restaurant. Li de zomer worden 's Zon
dags kleine uitstapjes gemaakt. En een
heel enkele maal ontmoet men tegen
woordig, zelfs in Rome. wel eens een
dronken man. In Napels of op Sicilië,
waar het met eerbied gedronl
wijn nooit door een tweede
wordt, komt dit niet voor.
Noord Italië gelijkt ook in dit opzicht
veel meer op Midden-Europa.
De nieuwe armen
Nemen wij nu de salarissen van ambte
naren, onderwijzers, kantoor- en winkel
bedienden, dan zien wij, dat die slechts
Passagiers op deze route zullen met de
PH -T.C.B. vliegen van Biak naar Port
Darwin. Hier «tapt men over in het toe
stel van' de Australische maatschappij, die
tot Singapore vliegt Hier worden de pas
sagiers overgenomen door het lönvliegtuig
van de K.L.M. naar Amsterdam.
Het ligt niet in de bedoeling op deze
wijze een geregelde luchtlijn tussen
Nieuw Guinea en Nederland te onder
houden. Van de verbinding via Port Dar
win zal slechts worden gebruik gemaakt,
indien voldoende passagiers naar Neder
land moeten worden vervoerd. Teneinde
deze luchtverbinding via Australië te
kunnen onderhouden, was toestemming
nodig van de Australische regering. De
vergunning hiertoe is verkregen.
De Dakota, die volgens het vliegplan
op 15 Augustus In Nieuw Guinea moet
aankomen, biedt accommodatie aan 20 pas
sagiers.
Regering charterde een
K.L.M.-vliegtuig
Dinsdagochtend is van Schiphol ver
trokken de K.L.M.-Dakota PH.-TC.B..
met bestemming Biak op Nieuw Guinea.
Het vliegtuig is daartoe gecharterd door
de Nederlandse regering. Gezagvoerder is
de K.L.M.-piloot Warnlhk.
Het toestel vliegt naar Nieuw Guinea
via Karatsji. Singapore en Sandakan op
Brits Borneo. De vlucht zal 7 dagen In
beslag nemen.
De regering heeft het toestel gechaT-
terd voor het vervoer van bestuursambte
naren in Nieuw Guinea. Voorts ligt het
In de bedoeling met deze Dokata vluch
ten te doen uitvoeren tussen Biak en
Port Darwin in Australië, om zodoende
een luchtverbinding tussen Nieuw Guinea
en Nederland tot stand te brengen.
jrlogse huur.
38 tot 40 maal werden vermenigvuldigd.
De man met het witte boordje is de
nieuwe arme van Italië. Nog veel slechter
zijn natuurlijk gepensionneerden er aan
toe en vooral ouden van dagen, die een
lijfrente hebben gekocht en thans van
de verzekeringsmaatschappijen een be
drag ontvangen in lire, waarvan de
koopkracht een vijftigste bedraagt van
wat zij hadden verwacht! Treurig is ook
het lot van de geheel of gedeeltelijk
werklozen, wier aantal door ae regering
op één. door linkse politici op twee. mil-
lioen wordt geschat.
Een andere groep van misdeelden ts
die der kleine huiseigenaren: de geblok
keerde huren zijn nu -.-nkele malen ver
hoogd. doch blijven beneden het zesvou
dige der vóóroorlogse huren. Nog altijd
verwonen de meeste Romeinen niet meer
dan 20.— in de maand. Het gevolg is.
dat de huizen schromelijk verwaarloosd
worden en de vreemdeling nooit weet.
of hij Italië moet beoordelen naar het
havenloos voorkomen der huizen of de
over-rijke etalages der luxe-winkels.
Men rookt steeds meer
Een goede waardemeter voor de welstand
van een land is het gebruik van genot
middelen. In het jaar tussen 1 Juli 1949
en 30 Juni 1950 verbruikte het Italiaanse
volk 30 milliard sigaretten, benevens 3
millioen kilo sigaren en vijf millioen kilo
pijptabak- Tabak is een staatsrm
zodat de prijzen zeer hoog zijn
twee gulden per pakje van 20 sigaretten).
De netto-opbrengst voor de schatkist was
290 milliard lire. In het voorafgaande Jaar
werden drie milliard sigaretten minder
gerookt, in 1938 slechts 18 milliard en in
milliard. Het
latsmonopolie,
neemt dus snel en ge-
1914 niet
tabaksverbruik
stadig toe.
Nog opvallender is het toegenomen
verbruik van suiker: 320 ton in 1938 en
454 ton in 1949. Het gemiddelde verbruik
per hoofd der bevolking is thans tien
kilo per jaar (in Nederland 30 kilo),
waarbij men moet bedenken, dat ook in
dit geval de Italiaan meer geld uitgeeft
om zijn geringe behoeften te bevredigen
dan de bew ler van andere landen voor
veel groter hoeveelheden. Suiker kost
hier 1.80 per kilo.
Toegenomen is ook het gebruik van
Nu de grote trawlers van Ymuiden en ook de sterke eenheden van de loggervloot
met de jaarlijkse jacht op de verse Noordzeeharing bezig zijn, blijkt wel, hoe moeilijk
de toestand in deze sector van het visserijbedrijf wordt. De export van verse haring
ligt vrijwel stil, de kans op voor Ymuiden gunstige handelsverdragen schijnt dermate
gering, dat reders en handelaren zich bezorgd afvragen, welke toekomst het bedrijf
tegemoet geat.
Het verse-haringseizoen houdt elk jaar de hoop der ondernemers op zich gevestigd,
maar als er geen verandering ten goede in de huidige situatie komt, verwachten zij,
dat seizoen 1950 tot ernstige gevolgen kan lelden.
Een van de eerste symptomen scht men
het besluit van de directie der middelgrote
rederij De Daad. om al haar bezittingen:
vijf trawlers, een reparatie-inrichting en
haar kantoorgebouwen ten verkoop aan
te bieden. Met de redenering, „dat men
thans liever het halve ei dan straks de
lege dop accepteert". Is een van de Ymui-
dense ondernemingen reeds uit de strijd
verdwenen Deze rederij begon echter met
de exploitatie van twee harer grootste
trawlers op een moment, dat de trawlvis-
serij al een duidelijk neergaande lijn ver
toonde en de andere bedrijven zich reeds
voorbereidden op het aanspreken der re
serves. die in de goede jaren direct na
de bevrijding kondeh worden gevormd.
De moeilllkheden in de exportsector zijn
onder meer hieraan te wtiten, dat landen,
die vóór de oorlog goede klanten voor de
Ymutdense verse haring waren nu een
eigen vlaot rijk zijn. Dat is bijvoorbeeld
voor de uitvoer van haring naar West-
Duitsland een alles beheersende kwestie
geworden. Toch zou er In Duitsland een
markt kunnen worden gevonden, ware het
niet. dat de minimumprijs, die de reders
voor de Nederlandse verse haring hebben
vastgesteld, volgens de handel te hoog ligt
om de concurrentie met de andere verse
haring-producerende landen vol te hou
den.
Ymuiden kent drie zogenaamde opvang-
prijzen: 12 voor 50 kilo eerste kwaliteit
grote haring, 11 voor 50 kilo tweede kwa
liteit en 10 voor de kleine haring. Deze
prijs is onveranderlijk, hoe groot de aan
voeren ook zijn: zij leggen een bodem ln
de markt, zodat althans de redertien niet
de gevolgen voelen van een „door de
markt zakken" van de verse haring met
prijzen, die de onkosten voor schip, be
manning en afslag niet kunnen dekken.
De handel echter, wllzende op Duitsland,
meent dat eeft vaste, starre „opvangprijs"
niet Juist is. BIJ Nederlands Oosterburen
laat men de opvangprijs fluctueren naar
gelang van de aanvoer en wanneer er
grote partijen haring worden „opgevan
gen", daalt de mlnlmumprlls tot een ni
veau. waarop deze haring voor export ge
schikt wordt. Is de situatie dus in Ymui
den vaak so. dat prima kwaliteit haring
voor 12 woi
geveer de helft wordt doorverkooht aan
de vismeelfabrieken (die er een waarde
volle voedingsstof voor de veeteelt van
vervaardigen, waaraan de wereld groot
gebrek heeft), ln de Duitse aanvoerhavens
kan de opvangprijs dalen tot de tegen
waarde van zeven Nederlandse guldens,
zodat deze haring'graag gekocht wordt
door een land als Oostenrijk.
Oostenrijk is weliswaar nooit een gun
stig afzetgebied voor de Nederlandse verse
haring geweest, maar de huidige situatie
zou er en die vrees bestaat in Ymuiden
toe kunnen lelden, dat ook deze markt
verdwijnt, omdat Duitsland er zich op
nestelt. West-Duitsland zelf is eveneens
uitgeschakeld. Diverse groothandelaren
nemen zelfs aan. dat wanneer het han
delsverkeer vrij zou zijn. Duitse haring
naar Nederland geëxporteerd zou worden.
Tsjechoslowakije geeft enige hoop: het
raam-handelscontract is dezer dagen tot
stand gekomen maar zowel politieke als
betalingsmoeilijkheden maken de situatie
zo verward, dat Ymuiden deze hoop tot
een minimum reduceert, hoewel men weet
dat de Tsjechische conservenindustrie de
Nederlandse haripg opperbest kan gebrui
ken
Polen en Oost-Duitsland kennen dezelfde
problemen en bovendien durven vele ex
porteurs het risico niet aan van een on
verwachte handelsbelemmering door de
Russische autoriteiten, waardoor een teer
product als verse haring na een dag totaal
waardeloos zou kunnen zijn. Frankrijk
neemt verse haring van Ymuiden af al
thans in theorie want in de ttJd dat dit
land de haring contractueel wil hebben,
vangt de eigen vloot eveneens overvloedig
zodat er weinig perpectieven voor de uit
voer bestaan. België ten slotte vreest de
Benelux-verwezenlijking. Nederland hoopt
de le Januari 1952 vrijer te kunnen ex
porteren en met zijn goede kwaliteit iets
te kunnen bereiken.
Opvangprijs te hoog
Naar veler mening houdt de „opvang
prijs" der reders van respectievelUk 12, 11
en 10 gulden een niet onbelengrijk gevaar
in voor de export en de naam van Neder
landse verse haring. De exporthandel
koopt veak de goedkoopste, dat wil zeggen
de kleine verse haring, tegen 10 gulden per
nen is. De importerende landen willen niet
meer, eérder minder betalen, omdat het
internationale prijzenniveau van verse ha
ring aanzienlijk lager ligt. dan 12 gulden
per 50 kg. De Deense en Duitse reders
werken met moderne schepen, houden
doorgaans de afzet in eigen handen en
krijgen, voor wat West-Duitsland betreft,
langs een omweg zelfs een zekere mate
van hulp van overheidszijde.
Naar opvatting der reders is geen enkele
Ymuidense trawler beneden de 1500
vangstbesomming op zee te houden. De
grote, dure trawlers nog daargelaten.
Is het wonder, dat dagbesommingen van
723. 550 en 910 bijna niet meer goed
gemaakt kunnen worden? Is het wonder,
d^t de reder zUn schip met angst in het
hart de Ymuidense pieren uitstuurt?
Dat er ondanks de verliezen, die zeker
niet gedekt worden door een sporadische
goede besomming (men zegt, dat er sinds
December 1949 slechts 4 werkelijk goede
reizen zijn gemaakt) doorgevaren wordt,
legt men in de Ymuidense redersvereni
ging aldus uit:
Het is in sommige gevallen nog beter
met verlies te varen, dan met nog groter
verlies te blijven liggen. Bovendien zou
het'bedrtlf het niet kunnen velen, wanneer
de bestg vissersbemanningen van Europa
door de industrie zouden worden afgezo
gen bij stillegging van de trawlers. De uit
breidingen der hoogovens zUn in dit geval
gevaarlijke magneten. De buitenlandse
markt, hoe moeilijk ook te bereiken, mag
niet geheel verloren gaan. Dat-de toestand
echter zeer moeilijk is. temeer daar het
haringseizoen zo weinig gunstig is ingezet,
staat als een paal boven water.
Het symptoom, dat de handel critlek
levert op de reders en dat onder de re
ders zelf ten opzichte van de opvangprijs'
ook geen eenstemmigheid bestaat, komt
deze practische moeilijkheden met een aan
tal organisatorische vergroten. Vele Ymui
dense vissers volgen ln deze omstandighe
den met belangstelling emigratiekansen..-.
Men zit overigens niet stil om een op
lossing der moeilijkheden te vinden. Geldt
de bovengeschetste moeilijke situatie voor-
nameiyk voor de vangst en afzet van ver
se haring uit Ymuiden. ook de toekomsti
ge export van gezouten haring (Schevenin-
gen, Katwyk. Vlaardingen) baart zorgen.
De onzekerheden zUn voornameiyk in de
nog te maken handelsafspraken met het
buitenland-
Ten aanzien van de vissery op verae
haring en zeevla, realiseert men zich ook
bli de overheid, dat de trawlervloot, gezien
de hoge kosten van exploitatie, gesaneerd
en gemodérniseerd moet worden. Minis
ter Mensholt bleek bereid, hieraan mede
werking te verlenen, mits hem rapporten
bereiken over te nemen maatregelen en
voorstellen tot de bouw van renbabele
moderne schepen-
koffie, hoewel de prijs van
kilo niet direct aanmoedi;
van
digend
gulden
10.— per
is. Thee,
waarvoor wij hier drie gulden en meer
per ons moeten betalen, wordt bijna niet
gebruikt.
Het bioscoopbezoek, dat in vele lan
den, ook in Amerika, sedert enkele jaren
afneemt, blijft in Italië in zo sterke mate
toenemen, dat in steden als Rome en
Milaan bijna iedere maand een nieuw
theater wordt geopend De toegangsprij
zen variëren van vijftig cents in de
meest populaire zaaltjes tot vijf gulden
en meer.
Voor de Nederlandse huisvrouw is het
misschien wel aardig iets meer te horen
over de prijzen in dit Zuidelijke land,
waarbij dan moet worden bedacht, dat
het loon van een werkman te Rome on-
van een hoofdambtenaar 800 tot 1000
gulden. Inkomens boven de duizend gul
den vindt men. alleen in de vrije beroe
pen, vooral bij artsen en advocaten.
Filmacteurs, wielrenners, beroemde voet-
balspel(?rs hebben vaak het tienvoudige.
De huishuur is óf minder dan 30 gulden
(oud contract) óf meer dan 300 gulden
(nieuw contract) per maand. Tussenvor
men bestaan niet. Een paar nylonkousen
kost 9 gulden, een paar herenschoenen
van 30 tot 80 gulden, een confectiecos-
tuum (weinig gebruikelijk, daar de Ita
liaan ijdel is) ongeveer 100 gulden, een
costuum naar maat van 200 tot 500 gul
den. Voor een ons kaas vraagt men. al
naar de soort, van 70 cents tot een gul
den. voor een ons boter (margarine is
onbekend) 80 cents, een ons ham een
gulden, een liter goede wijn 90 cents.
De KLM-directle heeft dezer dagen ten
behoeve van de pers haar gezichtspunten
betreffende de emigratie uiteengezet. ZIJ
heeft de indruk, dat de emigratie zich nog
pas in het begin van haar ontwikkeling
bevindt. In 1946 verlieten 700 personen ons
land. in 1947 waren het er 7000, in 1948 en
1949 telkens 14.000. In het eerste kwar
taal van 1950 vertrokken er bifna 3000.
Voor 1951 wordt gerekend op ongeveer
25.000 emgiranten. Ongeveer 1000 vjin deze
emigranten reisden in 1949 per KLM, dit
jaar zullen het er meer zijn. die gebruik
maken van een van de 20 speciale vluch
ten of per gewoon llJntoestel vertrekken.
In 1951 gaan er vermoedelijk 7 4 10 duizend
door de lucht.
De KLM heeft plannen om het emigran-
tenvervoer economischer en daardoor ook
goedkoper te doen geschieden. Hiertoe be
hoort de eventuele stichting van een emi-
gratiec'entrum op de luéhthaven Schiphol.
Daar gou men de „lucht-èmigranten" kun
nen samenbrengen en de nodige formali
teiten kunnen afhandelen en steeds voor
een voldoende „voorraad" kunnen zorgen,
waardoor alle emigrantenvliegtuigen vol
ledig bezet zouden kunnen vertrekken.
Een andere verlaging van reiskosten zal
kunnen worden verkregen bil het gebruik
van snellere vliegtuigen, waardoor het
aantal overnachtingen kan worden ver
minderd of overnachtingen tydens de reis
overbodig zullen worden.
Anders dan voorheen behoort de KLM
thans niet tot de maatschappijn, die als
eerste nieuwe vliegtuigtypen in gebruik
nemen, aangezien men in deze tijd van
straalmotoren er de voorkeur aan geeft,
te profiteren van de ervaringen van an
deren Te zllner tijd zal het echter moge
lijk ziin om met vliegtuigen met straalmo
toren ln één dag tiids naar Australië te
vliegen
Een belangrijke factor bil het bepalen
van de kosten van het luchttransport is
- en dit geldt ook voor het vervoer over
zee door scheepvaartmaatschappijn is
het rendabel maken van de terugreis van
het vervoermiddel door vracht en passa
giers
Ten slotte merkte de KLM-directle nog
op. dat de by immigratie belanghebbende
landen wellicht bereid kunnen worden ge
vonden in de vervoerskosten bil te dra een
En dat het aanbeveling zou verdienen,
reeds op de scholen aandacht te
aan de immigratielanden en aan het
gratievraagstuk.
'POEN IN 1896 Marconi fle draadloze telegrafie tot een bruikbaar telecom-
municatiemiddel had ontwikkeld, zag men daarin als voornaamste toe
passingsmogelijkheid de verbinding van schepen met de wal. Later kwam daarbij
nog de communicatie met en tussen vliegtuigen, maar tot radiotelefonie ln rij
dende treinen en auto's kwam het voorlopig nog niet. Dit kon ook niet, omdat
dergelijke zend- en ontvanginstallaties hun zeer bijzondere eisen stellen, waar
door zij in zeer vele opzichten van die op schepen en in vliegtuigen afwijken.
Zij moeten b.v. gevoed kunnen worden door een energiebron van beperkte
capaciteit, d.i. in een auto door een accu en in de kleinere, draagbare, installa
ties door een droge batterij. De zendbuizen moeten een zo groot mogelijk ver
mogen kunnen afgeven, zodat men met een klein aantal trappen voor verster
king en voor frequentievermenigvuldiging kan volstaan.
De behoefte aan mobiele zenders en ont-
vange.s, waardoor brandweerlieden, taxi
chauffeurs. veeartsen vooral op het
platteland politie, militaire coionnes
plantages in onveilige streken, sleepboten
en andere vaartuigen bij grote havenbe
drijven, voortdurend met hun basis in con
tact kunnen biyven, 16 allengs toegeno
men. En zo hebben dan de mobiele radio
stations in 1947 op de internationale tele-
comimuBicatieconferentie te Atlantic City
officiëTe erkenning gevonden, en werd
'hun een aantal frequentiebanden toege
wezen. By de keuze van die golflengte-
gebieden. die tussen en de 7' meter
liggen, is er rekening mee gehouden, dat
niet alle golflengten geschikt zyn voor de
mobiele radiotelefonie. -Zo mogen de uit
gezonden golven niet door de lonoefeer,
d.i. een geleidende luchtlaag op ongeveer
100 km hoogte in de atmosfeer, worden
teruggekaatst. Want dan bereiken zy
net als de gewone radiogolven op ver
afgelegen plaatsen weer de aarde en dat
is voor de mobiele radiotelefonie hele
maal niet nodig. Integendeel, het is zelfs
een groot nadeel als zy zo ver doordrin
gen. want dan zullen zy daar de zenders
en ontvangers op geiyke of byna gelijke
golflengte in hoge mate 6toren. By een
golflengte van VI* meter of minder treedt
deze terugkaatsing tegen de ionosfeer ech
ter niet meer op.
Om ln het gebied, dat
de mobiele radioverbinding
bestrijkt, storing van en
door andere radioverbin
dingen te voorkomen dient
de frequentie van de mo
biele zender zéér constant
te zijn. Dit bereikt men met
kristalbesturing d.w.z. men
gebruikt in plaats van de
oscillatorkring een kwarts-
kristal. dat de eigenschap
heeft, onder invloed van de
electrische wisselspanning
ln trilling te komen. Met 't
ken waaraan het kristal in
een mobiele zender bloot
staat mag het kristal
niet dunner zijn dan 0,15
mm. Maar dan is de voort-
Da met een mobilofoon uitgeruste brand-
weerwagen, houdt onder het rijden voort
durend contact met de centrale om instruc
ties te kunnen ontvangen.
Landelijk mobilofoonnet
Dit alles sluit prachtig aan bU het werk.
dat de P.T.T ln Nederland thans bezig
is te ondernemen Daar wordt nameiyk de
laatste hand gelegd aan een landeiyk mo
bilofoonnet. waardoor iedere automobilist,
wiens wagen met een mobilofoon is uit
gerust. met iedere willekeurige telefoon-
abonné in Nederland en ln principe
zelfs ook daarbuiten kan spreken. Ne
derland is hiermee het eerste land in
Europa, dat het publiek zulk een voor
beeldige telefoonservice biedt. In Amerika
bestaat eveneens de mogeiykhedd om van
uit een rlidende auto te telefoneren, doch
daar is zy beperkt tot enkele der grot®
Overzichtskaart van de vaste posten, die
tezamen het landelijk mobilofoonnet in Ne
derland vormen. De gearceerd aangegeven
posten werken met een andere golflengte
dan die, welke in zwart zijn aangegeven.
niet ho<
vereiste golflengte te krij
gen zodat men haar dan
nog met een factor van b.v.
16 moet vermenigvuldigen.
Voor deze frequentiever-
meniigvuldiging heeft Philips speciale,
z.g.n. dubbele, bulzen geconstrueerd, die
tevens uitermate bestand zijn tegen schok
ken. De N V Philips Telecommunicatie
Industrie te Hilversum fabriceert d« vol
ledige mobilofoon installaties, zowel voor
de vaste posten als voor auto's, treinen
e.d. De zender en ontvanger van een
mobiele installatie zyn saihengebouwd in
een metalen doos die gemakkelijk in de
bagageruimte van een auto kan worden
ondergebracht Voor in de wagen bevindt
zich het bedieningspaneel, de microfoon
en de luidspreker.
De mobi lofoonzender werkt met fre
quentiemodulatie Men heeft de keus tus
sen twee naast elkaar gelegen frequenties?
De reikwijdte, die in hot vrije veld aan-
merkeiyk groter ls dan in bebouwd ge
bied. bedraagt een 20 tot 25 km; afhanke-
Iijk van de hoogte van de antenne en
van de geaardheid van het terrein.