HARINGVISSERIJ IN NOOD Nicht davina op kantoor Zilte grond werd zoet meer Moederrol West-Duitslands rol in de Raad van Europa VLIEGTUIGEN MAKEN JACHT OP TERRORISTEN 'I Steeds „lekker" eten verveelt OP DE STOEP BIJ EEN SCHICHTIGE SULTAN Lonen en prijzen in Italië De mobilofoon wordt ook in ons land steeds meer gebruikt KONING GEORGE'S SCHOONFAMILIE met boterhammen in een trommeltje ZWAGER DAVID DOET GROTE ZAKEN DROEVIG SLOT Poolse priester als bedrieger ontmaskerd „Zondvloeden" maakten aarde vruchtbaar Vertegenwoordiging in Assemblee is niet voldoende Duitslands positie een handicap voor de Raad DE ONRUST IN MALAKKA Jungle verbergt de resultaten Atoomduikboot mm Zomer in Sjanghai n- Een goedkope maaltijd van 4000 dollar Ons korte verhaal Een comité Bertha Hertogh KRUIDIGE HISTORIE - VI Geen walverlof WAT VOORAFGING Richard van Helvoirt Pel overleden - Arbeiders boekten winst PER VLIEGTUIG NAAR NIEUW GUINEA Weinig exportmogelijkheid De K.L.M. denkt voor de emigranten Speciale golflengten TWEEDE BLAD - PAGINA 2 WOENSDAG 9 AUGUSTUS 195». TTR GING EEN SCHOK door de opva- AJ renden van het grote schip met pas sagier saccommodatie, dat op weg was van Schotland naar Amerika. Die dame daar dat gezicht, die houding, de manier van lopen. Sprekend koningin Elizabeth.' De romantisch aangelegden onder hen droomden verhalen van de koningin incognito aan boord van het zelfde schip, waarop zij zich bevon den De kapitein kende het geheim en de passagiers ontdekten het heel spoedig. Deze dame was koningin Eliza beth niet, maar welhaar zuster, die met hagr echtgenoot de reis maakte als „gravin van Granville". Weinig Engelsen kennen de zuster van Koningin Elizabeth, zoals men trouwens allerlei leden van het Koninklijk Huis niet kent. Welk een beminde figuur de 82-jarige koningin Mary ook is en hoe veel verhalen over haar in omloop zijn, toch vindt men slechts weinig mensen, die weten, dat de oude koningin een proer heeft. Fred, pas 75 jaar geworden, in wiens gezelschap zij menig aangenaam uur slijt. En zo is het ook geen publiek geheim, dat de koning bijzonder gesteld is op zijn zwager Michael Bowes-Lvon. Vele verwanten van het koninklijk huis zijn graag geziene gasten in de verschil lende buitenverblijven van de konink lijke familie. Royal Lodge. Sandringham en Balmoral, waar ze de voordelen, ver bonden aan het koningsschap, delen zon der er de beperkingen van te ondervin den. Mary Frances, de oudste zuster van koningin Elizabeth, bekend onder de haam Lady Elphinstone. vindt het wel grappig de koeien te melken als het melkmeisje een vrije dag heeft, maar *1 zou de koningin dit nóg zo graag doen het gaat niet. zelfs niet in San- dringham. En een neef van de Koningin, de 35-jarige Andrew Elphinstone. heeft eens een boete opgelopen wegens te snel rijden en niemand draaide er een hand voor om. Tuinman-bankier T"|E LIEVELINGSOOM van de prinses- A-/ sen Elizabeth en Margareth Onm e hertog va bedoeld, i v.i is „Oom David". Neen. niet de hertog van Wind sor wordt hiermede bedoeld, maar de van de koningin. David Bowes-Lyon. een blonde Schot, die een tijdlang als gewoon tuinman in Kews op Gardens heeft gewerkt en die toen dag in dag uit allerlei vraagstukken met be trekking tot de tuinaanleg e.d. met de koningin besprak. Hij is een van de weinige leden van de Koninklijke familie, die lezingen in de Verenigde Staten hebben gehouden Hij deed dit n.l. tijdens de oorlog, toen hij leiding gaf aan allerlei campagnes in het belang varFEngelands oorlogsecono mie. Op het ogenblik maakt hij deel uit van de directie van het bankierskantoor van Edward de Stein. Dit is mogelijk, omdat hij slechts door het huwelijk van Zijn Zuster verwant is aan het Koninklijk Huis. want de leden hiervan aan de zijde •van de Koning mogen niet in zaken gaan. Hij is een uitstekend zakenman, die bovendien bij nog een achttal andere ondernemingen is geïnteresseerd. Zijn inkomen is groot genoeg om de familie bezitting te St. Paul in Waldenbury {waar de koning en de koningin zich verloofden) in stand te houden. Zijn vrouw, Rachel, is een nicht van de Astors en behoort als zodanig tot hun toekomstige erfgenamen. Zo is .er een grote kans, dat de relaties van de Koninklijke Familie zich op een goede dag zullen uitstrekken van Buckingham Palace tot de New Yorkse Broadway, waar de Astors een skyscra per bezitten ter waarde van tien milliqen dollars. David Bowes-Lyon is een zeldzaam .vlotte figuur, die er niet aan denkt zich iets te laten voorstaan op zijn familie band met het Koninklijk' Huis. „De tyd jder privileges is voorbij.'- zeide hij eens tot een groepje verslaggevers. In Maryle- bone. een arbeiderswijk in Londen, spreekt men over hem als over de man. die 1500 gezinnen aan een nieuw huis heeft geholpen. Geen kruiwagens Davina. heeft een tijdlang als ambte- naresse op een regeringsbureau gewerkt. Zij gedroeg zich daar als alle andere meisjes en niemand vermoedde, dat ze nfiPtf. anderen haar twaalf- d»t ze heerï,wïmmflti5 mMbracht en hïLJh.i i jfwoon in de cantine haar sen ?ln5 opct<"'- sen gezellig keuvelend met haar bureau man°dee" kon'ln«and k°" injlaar een nlchtie van de koningin vermoeden. d/blauwnS Ki°htJesJan de k(>nlngin. dochte^ vin u =ary en p»tricia. knnhW 1. 1 hael Bowes-Lyon. des h»^ fnfri^Ve 'n§sneef' hebben onlangs daan l? u,tg?ande wereld ge- debutantiesSU f* beboorden tot de rokkin w a m witte gewaden met 2" ,tot de grond, officieel aan de koning werden voorgesteld. volgen ze een secretares- -» 21 ftjn van plan. wanneer h.hh»„ u l,aar diploma op zate t?1H baai}tje te zoeken. Ze behoe- riit JnifZ SJ1 op te rpkpnen, dat ze jn Buckingham Palace Vf e a"d«re kantóren van de Üïif" ,Vff,;het Koninklijk Huis. van kruiwagenJ, familie houdt niet I"0?,*" Vn d,® beide meisjes. Betty jf, "jft alleen de schoonzuster van de ko- maai\ tevens haar jeugdvriendin. hid nXv «i!f M"?en sc,ho°l 8>ng. Toch bad ?®"y;JS de oorlog heel gewoon h iVOOf halve dagen in een fabriek. Heel wat vrouwen in haar plaats zouden hebben getracht zich daarvan af maken met het argument, dat een Op II Februari 1900 rijdt een ge sloten wagen de poort van nét krankzinnigengesticht River East Sanatorium te New York binnen. In de wagen zit ineengedoken een armzalige man die onverstaanbare woorden voor'zich heen mompelt en met de handen krampachtig een klein schaakbord omklemd houdt. Zes maanden later, om precies te ztfn. 12 Augustus 1900, verneemt de schaakwereld he^ bericht: Wil helm Steinitz is krankzinnig te New York overleden Het is deze week vijftig jaren geleden, dat de eerste waar achtige „wereld"-schaakkampioen en grootste schaakfilosoof aller tijden stierf, na een leven, dat hem de hoogste roem en de diepste teleurstelling bracht. Het Heilig Officie, de hoogste gerech telijke instantie van de Rooms-Katholieke kerk. heeft de 31-jarige Poolse priester Stanislaus Bojan ontzet, daar hij, aldus de bekendmaking, door bedrog zijn pries terwijding heeft ontvangen. Dit is, voor zover bekend, de eerste maal, dat een wij ding door bedrog is verkregen. Bojan had vervalste papieren overge legd. waaruit zijn geschiktheid voor het priesterambt n^oest blijken. In de afge lopen jaren heeft het Vaticaan de Katho lieken in de Oosteuropese landen herhaal delijk gewaarschuwd, op hun hoede te zijn voor communistische infiltratie in de kerk door bedrog of andere middelen. Meer regen gevraagd Juli, zij toonde haar zonnigste gelaat en de aanstaande vacantiegangers lachten' zes weken mooi weer! Nu ja. we weten hoe die belofte is gehouden. We baden in regen en waden door plassen, in de steden heeft men druk werk afvoergoten te ontstoppen om de vijvers, die zich in de straten vormen, te laten afvloeien en de boer prijst zich gelukkig, dat zijn land (Van onze speciale verslaggever) IJET MINISTERSCOMITé van de Raad van Europa heeft een oplossing ge vonden voor het probleem, geschapen door het feit van West-Duitsland en Saarlands deelneming aan de adviserende vergadering van de Raad. Deze twee nieuwe leden beschikten niet over een vertegenwoordiging in het ministerscomité en hun positie in de Raad van Europa was dus van die aard. dat zij wèl hun parlementariërs konden laten spreken, doch niet hun regeringen. Thans hebben de ministers, die namens de overige landen in het uitvoerende orgaan van de Raad zitting hebben, een voorziening getroffen, waardoor deze twee „mis- deelden" althans op de hoogte worden gehouden van het besprokene in het ministerscomité en bovendien kunnen worden uitgenodigd om de beraadslagin gen der ministers bij te wonen met een adviserende stem. Met het oog op het feit, dat het plan- Schuman een der hoofdbestanddelen van de agenda der adviserende vergadering zal zijn. is deze oplossing, hoezeer van dis criminerend karakter ook, een stap voor uit ten aanzien van de mogelijkheid om iets ie bereiken op het gebied van d«* Europese industriële één-wording, zoals het plan-Schuman die voorstaat. Duits land en het Saargebied zijn immers zeer belangrijke partners in dit plan. en hun afwezigheid in het ministerscomité zou een schromelijke miskenning zijn geweest van het feit dat ..vrUe Europese landen uit eigen wil en volkomen uit een oog punt van doelbewuste overtuiging van de noodsaak" In de Raad van Europa tot samengaan besluiten. Dit besluiten immers doen de ministers en wanneer het plan- Schuman tijdens deze tweede bijeenkomst van de Raad van Europa tot een prac- tische werkwijze zou kunnen worden om gevormd. zou dat slechts kunnen geschie den met de vrijwillige medewerking van de regeringen der deelnemende lan den. en niet over het hoofd van de re geringen van enkele dier landen been. Het is nog niet duidelijk wie de minis ters nu zullen uitnodigen om aan hun be sprekingen deel te nemen. „Duitse en Saarlandse vertegenwoordigers", wordt er in de bekendmaking gezegd Deze zullen echter de regeringen dier landen moeten vertegenwoordigen en dus buiten de dele- een oorlog, bespreekt men in de offif cierscantines van de RAF en het landleger te Singapore de vraag in hoeverre de bomaanvallen, door legervliegtuigen ge daan op communistische terroristen in de Jungle, succes hebben gehad. Het hoofd kwartier heeft onlangs verklaard, dat de aanvallen va^j de luchtmacht de terroris ten in beweging houden en dat se vermoe delijk grote verliezen onder hen teweeg brengen, al blijven die verborgen in het dichte oerwoud, dat 80 pet van Malakka bedekt. Een correspondent van Reuter te Sin gapore heeft onlangs een onderhoud gehad piet een officier, die pas was teruggekeerd van een expeditie naar de jungle van Jo- hore en dezelfde mening was toegedaan gis het hoofdkwartier. Hij beschouwde het echter als een nadeel, dat de terroristen de vliegtuigen horen naderen, zodat men pooit zeker weet. waar ze zich ophouden. Een van de piloten van de RAF was het hiermee volkomen eens. ..Ik heb deelge nomen aan zestien raids, maar nooit heb ik een bandietenkamp gefcten*. zei hij. „Ik heb ook nog nooit een collega gesproken, voegde hij er bij. die een verliesUist van de guerrilla's had gezien nadat er een reeks bommen waren neergeworpen Men heeft beslag kunnen leggen op do cumenten van de terroristen en daarin werd gezegd, dat die aanvallen uit de lucht ..niet plezierig" zijn. De jungle heeft echter de doden, die daarbij zijn gevallen, verborgen zo er al doden zijn gevallen De moeilijkheden, waarmee de RAF in Malakka heeft te kampen, gezien van het standpunt van een piloot, heeft de eska derleider W G. Duncan-Smith, die zijn standplaats te Tengah. op het eiland Sin gapore heeft tegenover Reuters corres pondent. uiteengezet Zichtbaar resultaat: rookwolken ztjn eskader heelt, tezamen met een ander gevechtseskader en enkele eskaders bommenwerpers tot taak de bandieten van de lucht uit te bestoken. Steeds zijn ze startklaar, zodat ze binnen een half uur. nadat het bevel is gegeven op te stijgen, de lucht in kunnen gaan. Om te beginnen brengt de verbindingsofficier van het le ger de piloten op de hoogte welke operatie moet worden uitgevoerd en maakt hen met behulp van foto's uit de lucht duidelijk welke streek moet worden aangevallen. Dan maakt de eskadercomrhandant. die reeds heeft uitgemaakt van *welk soort wapenen gebruik zal worden gemaakt, (bommen, raketten of kanonnen) de piloot duidelijk welke tactiek moet worden ge volgd Dikwijls is het lang niet gemakkelijk precies te weten waar ergens in de jungle de aanval moet geschieden. Is dit evenwel ontdekt, dan scharen de eskaders zich in strijd formatie, waarna de eskadercomman dant met de woorden ..Dalen voor de aan val!" zijn escadrille tot de aanval leidt. Duikend met een hoek van zestig graden vgn een hoogte van drieduizend meter vliegt hij boven de jungle. Hij laat de bommen vallen, waarna hij bijna steilrecht weer omhoog stijgt tot 1500 meter. De rest van de spitfires volgt dit voorbeeld met een tussenpoos van drie seconden. Weer gaan de gevechtsvliegtuigen om laag en werpen hun bommen of raketten. Zo worden drie aanvallen gedaan en daar na komen de kanonnen in werking Ten slotte nadat men overal rookwolken heeft waargenomen, stijgen de vliegtuigen weer op en zetten zij koers naar hun basis waarvan ze ongetwijfeld de volgende dag andermaal moeten opstijgen om een andere streek van Malakka onder vuur te nemen. Voetbal. Sparta wint in Zwitserland De wedstrijd tussen de Zwitserse derde klaseer St. Imier en Sparta is met 5—2 door Sparta gewonnen. BIJ de ruet leidde Sparta reeds met 3 gaties van de adviserende vergadering moe ten staan. Het is njet verwonderlijk dat uit het ministerscomité tenminste één stem het is niet bekend van welke nationali teit is opgegaan, die ervoor pleitte, dat er nu eindelijk aan West-Duitsland eens een minister van buitenlandse zaken zou worden toegestaan. De ministers zijn daar niet op in gegaan, doch deze ontwikkeling wijst er wel op. dat de Raad van Europa gehandicapt wordt zowel in zijn ideële beginselen als in zijn practische werkwijze door een discriminatie, die wel is waar een uitvloeisel is van de status van enkele landen tengevolge van de oorlog, doch die aan de andere kant onverenigbaar moet worden genoemd met het streven om in West-Europa een door de natuurlijke loop der dingen aangewezen eenheid in staatkundige vormen vast te leggen. De positie van West-Duitsland in West- Europa ts dubbelzinnig, te dubbelzinnig om niet herhaaldelijk aanstoot te geven. Het is een bezet land zonder veel politieke vrijheid en met een nog steeds aan ban den liggende economie. Het zal misschien ïeer binnenkort wanneer de Amerikaan se voornemens ten uitvoer worden gelegd een zeer belangrijke partner zijn in de Westeuropese wapenleveranties en dat alles kan wel door bezettende mogend heden worden georganiseerd, zolang men niet praat over „Europese geest" en ..vrijwillige samenwerking". Juist deze twee eisen, die Straatsburg aan Duitsland stelt, doen aan het licht treden hoe ridi cuul het is in een instituut als de Euro pese Raad een discriminatie toe te passen De bezettende mogendheden hebben Duitsland niet gedwongen het lidmaat schap van de Europese Raad fc aanvaar den. en de Westduitse bondsregering heeft in vrijheid over het al of niet aanvaar den van de uitnodiging om vertegenwoor digers naar Straatsburg te zenden kun nen beslissen. Doch toen zij een tydlang aarzelde en zich terecht afvroeg of het niet teveel gevraagd was aan de totstand koming van een federatief West-Furooa mee te werken zonder enig recht van mee spreken over de procedure daarvan, heeft men haar een gebrek aan „Europese be sef" yerweten. Thans wordt Het duidelijk dat de nood gedwongen splitsing van Duitsland en het daaruit voortvloeiende uitstel van het vredesverdrag wel zeer funest werkt ten opzichte van de verwezenlijking der Europese saamhorigheid, waartoe de Duitsers in principe gaarne al was het maar uit alleszins te begrijpen verlangen naar zelfbehoud willen meewerken De Raad van Europa, zijn doel. zijn principes, zijn streven en vooral ziin practische moeilijkheden en mogelijkheden wijzen nadrukkelijk in de richting van een grotere vrijheid voor Duitsland. Men kan het Europa's noodlot noemen, dat het materiële heil van dit werelddeel steeds zo uitermate afhankelijk is van Duitsland en dat het juiat Duitsland Is. dat steeds dit heil bedreigd en vernield heeft. Dooh wanneer men In een Instituut als de Raad van Europa de mogelijkheid heeft om dat Duitse gevaar te binden en dat Duitse belang voor Europa's welvaart te honoreren, dan zal men daar niet mo gen aarzelen om te beginnen met een moedige en welbewuste poging tot vol ledige wederlnsehakellng politiek en reonomiseh van dat deel van Duitsland, dat nog aan de vrije Europese samen leving verbonden Is. Natuurlijk heeft de Raad van Europa over deze aangelegenheid niet te beslis sen. doch een krachtig gestold advies van dien aard aan de bezettingsmogendheden zou zUn uitwerking niet missen. President Truman heeft de wet op het bouwen van marineschepen getekend. De wet voorziet in 330.000.000 dollar voor onder meer het bouwen van de eerste Amerikaanse onderzeeër, die aangedreven wordt door atoomenergie, enkele geheel nieuwe typen kleine gevechtavaartuigen en kleine proefonderzeeboten. alsmede het verbouwen van een kruiser tot een vaartuig voor geleide projectielen. In het geheel voorziet het wetsontwerp in de bouw. modernisering en verbouwjng van 112 vaartuigen van verschillende types. een behoorlijke drainering heeft. Over het algemeen zijn we hier het hemel water de baas. In de binnenlanden van Australië is dit heel anders. Daar heeft het de laatste tientallen jaren abnormaal veel geregend met als gevolg, dat er midden in de woestijn een binnenzee is ontstaan, die 150 vierk. k m. groot en in het midden 20 4 25 m. diep is. We bedoelen het Eyre- meer. tussen Queensland, Zuid-Australië en Nieuw-Zuid-Wales, vroeger een droge vlakte met zilte grond, nu een zoetwater- meer, waar het bij stormachtig weer lelijk kan spoken. Ruim vijftig jaar geleden was er in deze streek wel een heel klein watertje, maar noch de kaarten der blanken, noch de overleveringen der inheemsen maken gewag van een meer van de omvang, die het Eyremeer tegenwoordig heeft. De golven overstromen vaak de oevers, die hieraan hun vruchtbaarheid hebben te danken. Maar een van de grote grond bezitters aan de oevers van het Eyremeer, een zekere heer Price, verzekert, dat drie kwart van het jaar een deel van zijn ge bied onder water staat en dat het vee dan op stal moet staan. Vliegt men boven het meer. dan ziet men hier en daar witte eilandjes oprijzen. Men neemt aan, dat dit hoger gelegen ge deelten van de bodem zijn en dat deze nog steeds zout bevattgn, hetgeen trou wens een onderzoeker, dr Madigan, die in 1829 met een vliegtuig op zo'n eilandje neerstreek, reeds heeft vastgesteld. Hij verklaarde, dat fcichop h$t eiland een zoutlaag bevond dik en sterk genoeg om een locomotief te dragen. Hij ontdekte evenwel ook foaaielen en resten van prae- historische kangoeroes en andere over blijfselen, welke er op wezen, dat hier vroeger vruchtbare grond moet zijn ge weest. Nu maken, goals gezegd, de golven, die over de oevers spoelen, de boorden van het meer nog vruchtbaar. Omwonenden vrezen echter wel eens. dat, wanneer de regenperiode voorbij het meer zal opdrogen en tot de vorige staat Van barre vlakte zal terugkeren. Daarom wordt reeds overwogen om de loop van de grote rivieren, die hun water thans naar zee dragen, zo om te buigen, dat ze hun last in het Eyremeer uitstorten en zo helpen het in stand te houden. Onlangs zijn in de Ver. Staten lucht- manoeuvres op M grote schaal ge- houden, waarbij W ruim gebruik werd gemaakt van para- chutisten. Aan deze 'f oefeningen namen ruim 60.000 man deel en 600 vlieg tuigen. Er werden tweeduizend para- chutisten, die be- hoorden tot de Amerikaanse 82ste - luchtlandingsdivisie boven het gebied m van de staat North Carolina afgewor- pen uit Fairchild Packet-vliegtuigen. t Er werd even eens van zweef vliegtuigen gebruik gemaakt, die door motorvliegtuigen werden gesleept. (Van onze correspondent in het Verre Oosten) CEDERT ENKELE WEKEN is de zomer hier gekomen, de Sjanghai-zomer, want van een Chinese zomer kan men niet spreken. Daarvoor is dit land te groot. In een tijd van het jaar. dat men te Sjanghai b.v. nog lijdt van de winterse koude, zucht men te Hongkong reeds vgn de warmte. Men vergete niet, dat Hongkong ligt tussen de keerkringen, terwijl Sjanghai zich ongeveer negen graden noordelijker bevindt. Sjanghai ligt namelijk op 31 graden 4 minuten noorderbreedte. De winter kan er onaangenaam koud zijn, daar men er de warme golfstroom, die Europa tot ver in het Noorden bewoon baar maakt, niet heeft. De zomer ls hier echter zeer heet, heter dan te Batavia en bovendien nog vochtiger. Dag aan 'dag stijgt de temperatuur hier tot 95 graden Fahrenheit (35 graden Celcius) en een dezer dagen wees de thermometer zelfs 97.5 graden Fahrenheit aan. Men rekent hier namelijk, als in Engelind en in Ne derland, met Fahrenheit en niet met Cel cius. Het is hier bovendien zó vochtig, dat als men een doosje lucifers op de tafel laat liggen, het de volgende dag niet meer bruikbaar is, tenzij men het droogt. Ik woon nu buiten. Het huls, waar ik het laatst „oorlogscorrespondent" was (de TJet werd langzaam stil in de grote studiohal. Geen wonder trouwens, want de bel voor de opname was al twee minuten geleden gegaan en overal was het rode licht opgebrand, dat aangaf dat nu niemand de studio meer in of uit mocht Regisseur Dombrofski had zijn grote sigaar uit de mond gelegd. De ge- luidstechnici draaiden voor de laatste maal aan de knoppen van hun apparaten en de cameraman liet zijn proeffilm snorren. Lichtjongens legden in alle haast een kabel om, die in het beeld liep, en de grimeur stond gereed om de sterren, die straks onder het felle licht van de reuzen schijnwerpers zouden optreden, nog even verse poeder op het gezicht te strooien. Een kleine jongen kwam op de camera toe, de klapper in de hand Een scriptgirl noteerde haastig met krijt let ters op de klapper: Moederbiecht, scène 8 opname 67 De cameraman stelde zijn lenzen nog even bij. „Alles klaar?" brulde Dombrofski. Zijn nethemd was nat van zweet. De tiendui zenden kaarsen van de schijnwerpers verspreidden een tropische hitte. Boven dien was Dombrofski zenuwachtig. Dit was de grote scène uit zijn nieuwe film „Moederbiecht" en van deze opname zou het succes van de rolprent afhangen. Als Kate Blackburn nu maar wilde mee werken „Is de baby present?" riep Dombrofski. „Waar is de baby?" Een grimeur kwam aandragen met een wit pakje op de arm. „Denk je dat het kind niet zal hullen?" vroeg een geluidstechnicus. „Anders moe ten we de microfoon maar uitschakelen en stom spelen. Later nasynchroniseren is altijd gemakkelijker". We wagen het er op", zei Dombrofski, „als het kind onverwacht gaat huilen kunnen wij het geluid er altijd nog uitsnijden. Nu, waar wachten we nog op? Is alles present?" „Mevrouw Blackburn is er nog niet' riep iemand. Dombrofski vloekte onderdrukt. Altijd dat wachten op die vrouwen. Ze had toch tijd genoeg gehad om zich te schminken! Gelukkig, daar kwam ze aan. Maaropeens werd Dombrofski razend. Nu was alles klaar en daar had mevrouw zich nog niet eens opgemaakt! „Waarom hebt u zich nog niet geschminkt?" barstte hij los. „Wat denkt u wel? Dat wij hier maar allemaal kunnen wachten tot we een ons wegen? Zestig man personeel staan renteloos. Betaalt u dat soms? Duizend dollar scha de voor ieder uur dat we niet draaien. Wat denkt u eigenlijk wel? Vooruit, maak u klaar! Schiet op!" De ster K"ate Blackburn, actrice nummer één van de Dombrofskistudio, liet alle boze woorden over zich heen gaan. „Waarom zou ik me opmaken?" vroeg ze koel. „Ik ben niet van plan ooit deze rol te spelen. Denkt u werkelijk dat ik al zo oud ben, dat ik met een kind kan optreden? Een moederrol wei ger ik te spelen. Ik denk er niet over!" Dombrofsk1 kreeg bijna een beroerte. „Niet spelen?" stamelde hij. „Maar dat is contractbreuk.' Waarom niet spelen? Het is toch een prachtige rol? U heeft toch toegestemd, c!eze rol te spelen? De film is al haast af. Wat bezielt u eigenlijk? Ach, kom, het is natuurlijk maar een grapje. Kom, schminkt u zich even en laten we deze scène afspelen!" „Het is geen grapje" zei Kate Black burn. ..Het is ernst. Mijn publiciteitsma- nagei' heeft bemerkt dat mijn bewonde raars zich verbazen over het feit, dat ik moederrollen speel. Zou zij al zo oud zijn, vragen zij zich af. Ik ben een actrice mijnheer, en dat kan ik mij niet veroor loven. Gaat u zelf voor de lens staan met datdat.(zij keek naar het witte pak, dat rustig ingeslapen was), dat wurm! Ik doe het niet. Nooit. Ik zal me daar belachelijk gaan maken! (Zij vouw de de armen alsof ze een kind wiegde) Lieve oetepetoeleke! Lieve krullebol! Bah Waar zien jullie me voor aan? Is dat soms een rol voor mij. Kate Black- bum. de lieveling van het doek?" „Natuurlijk niet. mevrouw" zei Dom brofski, die teneinde raad was. Het liefst had hij de actrice ter plaatse verscheurd, maar ja, de film „Natuurlijk niet, wij hebben daar ook aan gedacht. Het zou echter een zeer bijzondere prestatie van u zijn, indien u deze scène wèl speelde Wij zullen hieraan extra reclame wijden Enne extra prestaties kunnen wij natuurlijk bovendien ook e:.tra belonen. Een bonus van laten wij zeggen driedui zend dollar „Vijfduizend" zei Kate Bla:kburn. „Vijfduizend dollar dan", steunde Dom brofski. „maar dan ook als de bliksem schminken. Opschieten." „O.K.". zei Kate. „Ik ben al weg. Maar dan eerst dat kind een rubberbroek aan, want ik wil mijn toilet niet bederven voor zo'n snertscène". Dombrofski veegde zich het zweet van het voorhoofd. Enfin, o- er een half uur zouden ze werkelijk kunnen draaien Kate Blackburn bewijst in haar laatste film „Moederbiecht" opnieuw, dat zij over een groot talent beschikt, schreven de Bladen na de première. „De scène met Waarom hebt u zich nog niet geschminkt?.... het kind heeft zij buitengewoon goed aangevoeld en het is haar gelukt hierin haar gehele innerlijk te leggen, om zo doende de film een apotheose te ver schaffen, welke de zwakkere scènes ruimschoots vergoedt. Zoiets kan slechts een warmvoelende, diepmenselijke actri ce als Kate Blackburn dagen, dat de communisten de stad ver overden), heb ik geruild tegen een huis, of liever „villa", een paar honderd meter verder van de stad en daar wonen we met ons drieën, de boy die zijn vrouw en zijn zoontje naar haar geboorteplaats heeft gezonden mijn hond en ik. Mijn villa ligt aan een zijwegje en telt negen kamers, waarvan ik er echter slechts t>Vee gebruik: een slaap- en een eet- en werkkamer. Ik betaal alleen de boy en dat nogal goed, want ik moet het huis „verdedigen". In de omgeving zijn name lijk vele communistische soldaten onder gebracht en mijn taak is te voorkomen dat ze ook dit huis in beslag nemen. Het huis heeft een grote tuin. welke de soldaten wilden gebruiken om er te exerceren, maar ik heb dit geweigerd en er later niets meer van gehoord. Hoge bomen staan in en om de tuin «n 's avonds fluistert daarin de wind. Hon derden vogels leven in die bomen en in Mei en Juni zongen daar vinken en lijsters en 's avonds en 's nachts nachtegalen. Nu is het stiller geworden en alleen de kre kels maken nog hun eigenaardig geluid. Overdag wandelen in mijn tuin de kip pen en kuikens van mijn boy. De man nelijke bedienden worden hier, welke leeftijd ze ook hebben, steeds „boy" noemd, de vrouwelijke steeds „ammah AAIJN BOY IS EEN KOK-BOY. die het heerlijkste eten kan bereiden, maar het is steeds „restaurant-eten" voor een feestmaal Ongeveer acht maanden heb ik dit vol gehouden. Elke dag zette hij me, of ik honger had of niet, het beste eten voor: biiefstukken. wild. gevolgelte, vis, Het was alles van het fijnste, maar ten slotte kon ik het niet meer eten. Het was te lekker en het begon me tegen te staan. Zelfs mijn hond. een doodgewone straat hond met een bijzonder intellect, lustte het niet meer, tenminste bij lange na niet alles. Het eerst weigerde hij varkens vlees te eten en later liet hij zelfs kip en eend staan, terwijl hij wel rijst met saus at. Ten slotte heb ik het eten opgegeven, dat wil zeggen: het eten thuis van de „kok". De „boy" heeft nu alleen mij 's morgens en 's avonds thee te geven en bovendien te zorgen voor het voedsel van de hond. Ook brengt hij me elke morgen twee gekookte eieren, hij wast mijn lin nengoed. maakt mijn bed op en mijn ka mers schoon, werkt wat in de tuin en voor dit alles ontvangt hij ruim twee maal het gewone loon van een boy, maar daartegenover heb Ik tegelijk het huls vrij. Gewoonlijk ga ik 's avonds naar de stad om te eten, wat een hele expeditie is. daar ik buiten de stad woon- Naar het eind punt van de naaste tram- of omnlbuslijn is een afstand van 'ongeveer twee kilo meter, maar gewoonlijk neem ik een pedioab voor de tocht naar een der meest nabijliggende restaurants. (Een „pedicab" is een driewielig voertuig. Voorop zit de trappende „koelie", die voor de voort beweging zorgt en achterin bevindt zich de „cab" voor één of twee personen). Ik heb de keus tussen twee soorten restaurants: Chinese en één wit-Russisch. Dat het niet rood-Russisch is. ziet men reeds onmiddellijk bij het bihnentreden. daar er. als in de oude tijd In alle Rus sische restaurants, in een der hoeken een ..ikon", een heiligenbeeldje, hangt. In het Chinese restaurant is 't het goedkoopst. Daar eet men een middag- of avondmaal tijd voor vierduizend Chinese dollar, wat niet veel is. daar men voor één Ameri kaanse dollar op de zwarte markt (die weer bestaat) 40.000 Chinese dollar krijgt. Het Russische restaurant is ongeveer twee-en-een-half maal zo duur, maar uit stekend Lang blijf ik gewoonlijk In-die restau rants niet en spoedig keer Ik weder naar mijn „buiten". Te Bergen op Zoom ts een comité ge vormd. dat de activiteit, welke in de kwestie Bertha Hertogh tot dusver vrijwel uitsluitend door de heer F Houtman werd ontplooid, voor zijn rekening wil nemen. De kantonrechter mr J P Bervoet» heeft de leiding vén dit comité aanvaard ter-» wijl er verder in zitting hebben genomen mr J. Kuijpers wethouder H J V. Gru ting notaris. H Defoer. directeur van de Mierlobank. F. Houtman en J Siebell Dit comité zal zich spoedig beraden over de maatregelen, die genomen zullen moeten worden tot hereniging van het ge zin Hertogh. Reeds gisteravond werd daar toe de eerste bijeenkomst gehouden. KERKELIJKE MUTATIES Ned. Herv. Kerk. Beroepen te Mulderi, W. A. S. Lourenee te Driesum. Aangenomen naar Klooster-Ter Apel J. J. Brüker te Arum (Fr.): naar 's-Herto- genbosch N. K. v. d. Akker te Rhenoy; naar Marum H F. Swart te Berkhout: naar IJmuiden-Oost G. Wassenaar te Hui- zum. naar Zeiat A. de Vries te Middel burg. Geref. Kerken onderh. art. Ji K.O. Be dankt voor Murmerwoudt R. te Velde te Zalk en Veecaten. Geref Gemeenten. Tweetal te Vlaardin- gen: C Steenblok te Gouda en F. Mallan te Bruliii8ee. OENSDAG 9 AUGUSTUS 1950. EERSTE BLAD - PAGINA' 3 f\E Compagnie van Verre, die zich na de oprichting van concurrerende maatschappijen de „Oude Compagnie" noemde, had dus na de eerste, financieel niet geslaagde reis, j) tweede vloot uitgerust, die uit 8 schepen bestond. Op 1 Mei 1598 waren zij vertrokken Ëder commando van Jacob van Neck, die als onder-admiraals Van Heemskerk en Van ffaerwyck meekreeg. Van Neck was zelf met de drie snelste schepen vooruftgezeild naar fcntam en had zijn lading al bijna binnen, toen de andere vijf ook aankwamen. Er Berd nog een vierde schip van lading voorzien, waarna de handelsvoorraad van Ban- Jm was uitgeput en de vier gelukkige schepen konden thuisvaren. KDe anderen gaven brieven mee voor thuis, wensten, dat ook zij aan boord van de hecesvol thuisvarende vloot zaten en voeren inmiddels verder door, om tenslotte in I Molukken. toen bekend als de Archipelago di St. Lazaro. te komen. Van Heemskerk, Ekend om zijn overwintering op Nova Zembla, bleef met 2 schepen voor Banda lig- ■en om zaken te doen. Van Wa^ywyck was doorgezeild naar Maloco. IAldus wierp op 22 Mei van het jaar Ègi de zeevoogd Wybrand van Waerwyck Eet zijn schepen, de „Utrecht" en de „Am- lerdam", het anker uit voor Maleyo, een listdorp op het eiland Maloco, dat tegen woordig Ternate wordt genoemd. Als eind- Joel van een reis, die nu al meer dan En vol jaar had geduurd, zag het er op Eet oog niet veelbelovend uit. Toen de ftkijk enkele dagen tevoren (,land" had femeld, hadden de schepel!ngeh alleen luntbergen gezien, die als losse pieken uit Ie zee opdoemden. Later was het land van Jarenlang hadden de Spaans— Portugese schepen het monopolie gehad van de Indische handel. Toen de Lage Landen in verzet kwamen tegen Philips van Spanje gingen ook Hollanders en Zeeuwen schepennaar de Oost sturen. De eerste reis leverde weinig op, maar al gauw werd een tweede vloot uit gestuurd. Oilolo (Halmahelra) boven de einder ztcht- Baar geworden en dat bleek veel van die pieken te dragen, maar en waren er ook nog wat overgebleven. Die, stonden inder daad zo in het water, als eilandjes van alleen maar één berg. Zo bestond Maloco uit een grote vulcaan, de Ternate, met een smalle kuststrook rontjpm. Maar wij wa ren er achter gekomen, dat dit eiland een rijkdom van kruidnagelen bezat en we waren vastbesloten zaken te doen. De mensen van Van Waerwyck waren natuurlijk erg verlangend, weer eens vaste •wal onder de voeten te hebben en er werd heel wat gefantaseerd over wat dit eiland aan prettige en interessante dingen zou bieden, maar voorlopig bleef alles aan boord. Op Moloco waren wij nog nooit ge weest. Wij wisten niet of er Portugezen waren en hoeveel en hoe de bevolking ons gezind zou zijn. Het leek dus beter, dat men van de wal af het initiatief voor de ontmoeting zou nemen. De bemanning kreeg intussen geen tijd om stil te zitten, er ws& heel wat werk aan de schepen. Aan de kabels werden sliblijnen bevestigd, de ra-seizings werden van de zeilen gehaald en de zeilen werden met kabelgaren ge- Stopt. Op het tussendek richtte de timmer man onder toezicht van de koopman een soort showroom van de meegebrachte ruil- artikelen in, zoals spiegeltjes en kralen voor de bevolking en fluwelen stoffen voor de voorname Jioofden. Anderen waren aan het schiemannen gezet of het want inge stuurd met een emmer teer en een dot Werk. Als het want geteerd was. kon het dek worden geschrobd en dan viel er van binnen en buiten aan het schip nog heel wat te verven. De Sultan van Ternate kneep hem In middels en vroeg zich af, of hij niet beter niet thuii kon zijn. De heer Sultan, het Hoofd dezer Landen, het Licht aller Har ten, de Koning der Koningen tussen de wee zeeën, de Allergenadigste Saldi, Sul tans telg bij de Gratie van de Barmhartige God, was een gezellige dikzak met een goed humeur, ma^r hij had zorgen, ernstige zor- *e"-Tegenover hem; in het gebied van zijn erfvijand de vorst van Tidore. zaten Por- tugeien met wie zijn familie slechte erva ringen had opgedaan: zowel zijn vader als ajn grootvader waren door hen in stuk ken gehakt en ingezouten, een dood die hem niet lokte. Hij wist niet. wat voor kerels er op die twee schepen zaten en het duurde acht dagen, voor hij eindelijk durf- oe besluiten, maar eens een kijkje te gaan nemei\. Wachten maakt nerveus Baas Van Waerwyck had zijn buis los- geknoopt en zat te piekeren boven een rffïr' was nu a' dagen geleden, oat die pompeuze Ternataan van boord was Begaan, die hij in Ambon een lift had ge geven naar zijn geboorteland. De man had vol inlichtingen gezeten. Hij beweerde een broer te zijn van de koning van Ternate, r®, "g rijk was, wel honderd bijvrouwen nad, de Portugezen uit zijn rijk had ver jaagd, de Hollanders als bondgenoten zou oegroeten en wel twintig schepen zo uit voorraad met kruidnagelen zou kunnen vuuen. Onze zeelui hadden zijn verhalen met een flinke portie zout genomen. Sinds Ri) aan land was gegaan, om de koning ver hun komst in te lichten, hadden zij nf m.eer van bem gehoord. ue «temming op de beide schepen was 5!!Pan"e,n- Aan vreemde kusten was men V voortdurend op zijn hoede en ttw helemaal niet pluis. Gewoon- l sin,* en» als de schepen voor anker Sa ®auw de inboorlingen met hun r "ankele bootjes aangezwermd om vruch- I JxP varkoop aan te bieden, maar hier I hit Ternate" hadden zich maar weinig tot ae schepen gewaagd, een veeg teken. B.„War1eni veel zieken aan boord. Drie da- n geleden was Jacob, een Vlaming, die orai'8nwege zi^n goeie karakter allemaal l fn„ fochten, aan een langdurige buik- I üiP ®estJ°rven' 's Nachts hadden zij zijn lwuaa^ de ku8t geroeid en op Ternataanse j.„n) hegraven. De volgende nacht had- mn.» ^an Maertse van de Utrecht ook «fen begraven. Vanmorgen had Van ■ttwyck gehoord, dat op de Utrecht Tnü" Janssz. „plockhaerde" met Esaias a ,n"8z' De provoost had hen allebei laten I rw i?n' Als het de bootsgezel Barent l»L en nu was geweest of Dederik Wel hoogbootsman; de Utrecht had z n Portie van zware jongens, maar Slu- re'. »n ®8a*as waren allebei rustige ke- 1 B Net lange wachten begon blijkbaar I werke humeur van de schepelingen t« Het dreigende bolwerk Reael van het Fort Oranje, dat de Hollanders op Ter nate zouden bouwen. Op de achtergrond de Piek van Ternate. Te Amsterdam is na een langdurig ziek bed in de ouderdom van 76 jaar de opera zanger Richard van Helvoirt Pel overle den. eertijds een bariton van internatio nale vermaardheid. Van Helvoirt Pel werd te Haarlem geboren en hij was bestemd voor het notariaat. Maar vrienden rieden hem aan. zijn mooie natuurgeluid te ontwikkelen en toen hij om raad kwam bij Messchaert. was deze zo geestdriftig dat hij hem naar het Amsterdamse Conservatorium zond. Daar studeerde hij onder leiding van Daniël de Lange. Te Berlijn zette hij zijn opleiding voort. In 1899 debuteerde hij als Don Pizarro in de Fedelio van Beethoven Dat was bij de opera van Colmar. Via Antwerpen en Parijs kwam hij te Amster dam. waar hij enige jaren zong bij de opera van Kees van der Linden. Een kunstvriend stelde hem in de gelegenheid, zijn studie te Dresden te voltooien. Hij werd toen heldenbariton bij de opera van Bremen, waar hij vooral in de opera's van Wagner excelleerde (Vliegende Hol lander Wotan in de „Ring", enz.) Er volg den engagementen te Graz. Wenen (Hof opera). Riga. Stettin en Lübeck. Met hun bezittingen in rieten matten gepakt wachtert de bewoners van Zuid- Koreadnse steden en dorpen achter de frontlinie, totdat zij per trein naar veiliger oorden worden gebracht. Een tafereeltje op het station van Koemsjon. (Van c t7. TS ITALIë een arm land? A Dit is een vraag, die men in zijn algemeenheid niet kan stellen, laat staan beantwoorden. Welstand immers is een betrekkelijk begrip en het is daarom juister te vragen: „Hoe verhoudt zich het levenspeil van de gemiddelde Italiaan, bepaald door zijn inkomsten en uitgaven, tot het levenspeil in bepaalde andere landen?" En verder: „Neemt de welvaart toe of af?" Op die laatste vraag ls het antwoord niet moeilijk. De kosten voor levensonderhoud zijn in Italië thans ongeveer 50 maal zo hoog als in 1938. Bij het vaststellen van dit cijfer neemt men aan. dat het „model-gezin" een geblokkeerde huishuur betaalt, die slechts zes maal zo hoog is als de voor-oorlogse huur. Wie echter een nieuw contract heeft, betaalt z l tot 2 ntlg r De lonen der arbeiders hebben zich volkomen aangepast: een fabrieksarbei der ontvangt 58 maal zijn vóóroorlogse loon. een boerenarbeider 64 maal. Deze uiterst talrijke categorie kan zich dus meer veroorloven dan vroeger en men merkt dit op velerlei wijze. De arbeider gaat beter gekleed. Veel meer dan vroe ger gaat de werkman met zijn gezin of zijn vrienden eens eten in een klein restaurant. Li de zomer worden 's Zon dags kleine uitstapjes gemaakt. En een heel enkele maal ontmoet men tegen woordig, zelfs in Rome. wel eens een dronken man. In Napels of op Sicilië, waar het met eerbied gedronl wijn nooit door een tweede wordt, komt dit niet voor. Noord Italië gelijkt ook in dit opzicht veel meer op Midden-Europa. De nieuwe armen Nemen wij nu de salarissen van ambte naren, onderwijzers, kantoor- en winkel bedienden, dan zien wij, dat die slechts Passagiers op deze route zullen met de PH -T.C.B. vliegen van Biak naar Port Darwin. Hier «tapt men over in het toe stel van' de Australische maatschappij, die tot Singapore vliegt Hier worden de pas sagiers overgenomen door het lönvliegtuig van de K.L.M. naar Amsterdam. Het ligt niet in de bedoeling op deze wijze een geregelde luchtlijn tussen Nieuw Guinea en Nederland te onder houden. Van de verbinding via Port Dar win zal slechts worden gebruik gemaakt, indien voldoende passagiers naar Neder land moeten worden vervoerd. Teneinde deze luchtverbinding via Australië te kunnen onderhouden, was toestemming nodig van de Australische regering. De vergunning hiertoe is verkregen. De Dakota, die volgens het vliegplan op 15 Augustus In Nieuw Guinea moet aankomen, biedt accommodatie aan 20 pas sagiers. Regering charterde een K.L.M.-vliegtuig Dinsdagochtend is van Schiphol ver trokken de K.L.M.-Dakota PH.-TC.B.. met bestemming Biak op Nieuw Guinea. Het vliegtuig is daartoe gecharterd door de Nederlandse regering. Gezagvoerder is de K.L.M.-piloot Warnlhk. Het toestel vliegt naar Nieuw Guinea via Karatsji. Singapore en Sandakan op Brits Borneo. De vlucht zal 7 dagen In beslag nemen. De regering heeft het toestel gechaT- terd voor het vervoer van bestuursambte naren in Nieuw Guinea. Voorts ligt het In de bedoeling met deze Dokata vluch ten te doen uitvoeren tussen Biak en Port Darwin in Australië, om zodoende een luchtverbinding tussen Nieuw Guinea en Nederland tot stand te brengen. jrlogse huur. 38 tot 40 maal werden vermenigvuldigd. De man met het witte boordje is de nieuwe arme van Italië. Nog veel slechter zijn natuurlijk gepensionneerden er aan toe en vooral ouden van dagen, die een lijfrente hebben gekocht en thans van de verzekeringsmaatschappijen een be drag ontvangen in lire, waarvan de koopkracht een vijftigste bedraagt van wat zij hadden verwacht! Treurig is ook het lot van de geheel of gedeeltelijk werklozen, wier aantal door ae regering op één. door linkse politici op twee. mil- lioen wordt geschat. Een andere groep van misdeelden ts die der kleine huiseigenaren: de geblok keerde huren zijn nu -.-nkele malen ver hoogd. doch blijven beneden het zesvou dige der vóóroorlogse huren. Nog altijd verwonen de meeste Romeinen niet meer dan 20.— in de maand. Het gevolg is. dat de huizen schromelijk verwaarloosd worden en de vreemdeling nooit weet. of hij Italië moet beoordelen naar het havenloos voorkomen der huizen of de over-rijke etalages der luxe-winkels. Men rookt steeds meer Een goede waardemeter voor de welstand van een land is het gebruik van genot middelen. In het jaar tussen 1 Juli 1949 en 30 Juni 1950 verbruikte het Italiaanse volk 30 milliard sigaretten, benevens 3 millioen kilo sigaren en vijf millioen kilo pijptabak- Tabak is een staatsrm zodat de prijzen zeer hoog zijn twee gulden per pakje van 20 sigaretten). De netto-opbrengst voor de schatkist was 290 milliard lire. In het voorafgaande Jaar werden drie milliard sigaretten minder gerookt, in 1938 slechts 18 milliard en in milliard. Het latsmonopolie, neemt dus snel en ge- 1914 niet tabaksverbruik stadig toe. Nog opvallender is het toegenomen verbruik van suiker: 320 ton in 1938 en 454 ton in 1949. Het gemiddelde verbruik per hoofd der bevolking is thans tien kilo per jaar (in Nederland 30 kilo), waarbij men moet bedenken, dat ook in dit geval de Italiaan meer geld uitgeeft om zijn geringe behoeften te bevredigen dan de bew ler van andere landen voor veel groter hoeveelheden. Suiker kost hier 1.80 per kilo. Toegenomen is ook het gebruik van Nu de grote trawlers van Ymuiden en ook de sterke eenheden van de loggervloot met de jaarlijkse jacht op de verse Noordzeeharing bezig zijn, blijkt wel, hoe moeilijk de toestand in deze sector van het visserijbedrijf wordt. De export van verse haring ligt vrijwel stil, de kans op voor Ymuiden gunstige handelsverdragen schijnt dermate gering, dat reders en handelaren zich bezorgd afvragen, welke toekomst het bedrijf tegemoet geat. Het verse-haringseizoen houdt elk jaar de hoop der ondernemers op zich gevestigd, maar als er geen verandering ten goede in de huidige situatie komt, verwachten zij, dat seizoen 1950 tot ernstige gevolgen kan lelden. Een van de eerste symptomen scht men het besluit van de directie der middelgrote rederij De Daad. om al haar bezittingen: vijf trawlers, een reparatie-inrichting en haar kantoorgebouwen ten verkoop aan te bieden. Met de redenering, „dat men thans liever het halve ei dan straks de lege dop accepteert". Is een van de Ymui- dense ondernemingen reeds uit de strijd verdwenen Deze rederij begon echter met de exploitatie van twee harer grootste trawlers op een moment, dat de trawlvis- serij al een duidelijk neergaande lijn ver toonde en de andere bedrijven zich reeds voorbereidden op het aanspreken der re serves. die in de goede jaren direct na de bevrijding kondeh worden gevormd. De moeilllkheden in de exportsector zijn onder meer hieraan te wtiten, dat landen, die vóór de oorlog goede klanten voor de Ymutdense verse haring waren nu een eigen vlaot rijk zijn. Dat is bijvoorbeeld voor de uitvoer van haring naar West- Duitsland een alles beheersende kwestie geworden. Toch zou er In Duitsland een markt kunnen worden gevonden, ware het niet. dat de minimumprijs, die de reders voor de Nederlandse verse haring hebben vastgesteld, volgens de handel te hoog ligt om de concurrentie met de andere verse haring-producerende landen vol te hou den. Ymuiden kent drie zogenaamde opvang- prijzen: 12 voor 50 kilo eerste kwaliteit grote haring, 11 voor 50 kilo tweede kwa liteit en 10 voor de kleine haring. Deze prijs is onveranderlijk, hoe groot de aan voeren ook zijn: zij leggen een bodem ln de markt, zodat althans de redertien niet de gevolgen voelen van een „door de markt zakken" van de verse haring met prijzen, die de onkosten voor schip, be manning en afslag niet kunnen dekken. De handel echter, wllzende op Duitsland, meent dat eeft vaste, starre „opvangprijs" niet Juist is. BIJ Nederlands Oosterburen laat men de opvangprijs fluctueren naar gelang van de aanvoer en wanneer er grote partijen haring worden „opgevan gen", daalt de mlnlmumprlls tot een ni veau. waarop deze haring voor export ge schikt wordt. Is de situatie dus in Ymui den vaak so. dat prima kwaliteit haring voor 12 woi geveer de helft wordt doorverkooht aan de vismeelfabrieken (die er een waarde volle voedingsstof voor de veeteelt van vervaardigen, waaraan de wereld groot gebrek heeft), ln de Duitse aanvoerhavens kan de opvangprijs dalen tot de tegen waarde van zeven Nederlandse guldens, zodat deze haring'graag gekocht wordt door een land als Oostenrijk. Oostenrijk is weliswaar nooit een gun stig afzetgebied voor de Nederlandse verse haring geweest, maar de huidige situatie zou er en die vrees bestaat in Ymuiden toe kunnen lelden, dat ook deze markt verdwijnt, omdat Duitsland er zich op nestelt. West-Duitsland zelf is eveneens uitgeschakeld. Diverse groothandelaren nemen zelfs aan. dat wanneer het han delsverkeer vrij zou zijn. Duitse haring naar Nederland geëxporteerd zou worden. Tsjechoslowakije geeft enige hoop: het raam-handelscontract is dezer dagen tot stand gekomen maar zowel politieke als betalingsmoeilijkheden maken de situatie zo verward, dat Ymuiden deze hoop tot een minimum reduceert, hoewel men weet dat de Tsjechische conservenindustrie de Nederlandse haripg opperbest kan gebrui ken Polen en Oost-Duitsland kennen dezelfde problemen en bovendien durven vele ex porteurs het risico niet aan van een on verwachte handelsbelemmering door de Russische autoriteiten, waardoor een teer product als verse haring na een dag totaal waardeloos zou kunnen zijn. Frankrijk neemt verse haring van Ymuiden af al thans in theorie want in de ttJd dat dit land de haring contractueel wil hebben, vangt de eigen vloot eveneens overvloedig zodat er weinig perpectieven voor de uit voer bestaan. België ten slotte vreest de Benelux-verwezenlijking. Nederland hoopt de le Januari 1952 vrijer te kunnen ex porteren en met zijn goede kwaliteit iets te kunnen bereiken. Opvangprijs te hoog Naar veler mening houdt de „opvang prijs" der reders van respectievelUk 12, 11 en 10 gulden een niet onbelengrijk gevaar in voor de export en de naam van Neder landse verse haring. De exporthandel koopt veak de goedkoopste, dat wil zeggen de kleine verse haring, tegen 10 gulden per nen is. De importerende landen willen niet meer, eérder minder betalen, omdat het internationale prijzenniveau van verse ha ring aanzienlijk lager ligt. dan 12 gulden per 50 kg. De Deense en Duitse reders werken met moderne schepen, houden doorgaans de afzet in eigen handen en krijgen, voor wat West-Duitsland betreft, langs een omweg zelfs een zekere mate van hulp van overheidszijde. Naar opvatting der reders is geen enkele Ymuidense trawler beneden de 1500 vangstbesomming op zee te houden. De grote, dure trawlers nog daargelaten. Is het wonder, dat dagbesommingen van 723. 550 en 910 bijna niet meer goed gemaakt kunnen worden? Is het wonder, d^t de reder zUn schip met angst in het hart de Ymuidense pieren uitstuurt? Dat er ondanks de verliezen, die zeker niet gedekt worden door een sporadische goede besomming (men zegt, dat er sinds December 1949 slechts 4 werkelijk goede reizen zijn gemaakt) doorgevaren wordt, legt men in de Ymuidense redersvereni ging aldus uit: Het is in sommige gevallen nog beter met verlies te varen, dan met nog groter verlies te blijven liggen. Bovendien zou het'bedrtlf het niet kunnen velen, wanneer de bestg vissersbemanningen van Europa door de industrie zouden worden afgezo gen bij stillegging van de trawlers. De uit breidingen der hoogovens zUn in dit geval gevaarlijke magneten. De buitenlandse markt, hoe moeilijk ook te bereiken, mag niet geheel verloren gaan. Dat-de toestand echter zeer moeilijk is. temeer daar het haringseizoen zo weinig gunstig is ingezet, staat als een paal boven water. Het symptoom, dat de handel critlek levert op de reders en dat onder de re ders zelf ten opzichte van de opvangprijs' ook geen eenstemmigheid bestaat, komt deze practische moeilijkheden met een aan tal organisatorische vergroten. Vele Ymui dense vissers volgen ln deze omstandighe den met belangstelling emigratiekansen..-. Men zit overigens niet stil om een op lossing der moeilijkheden te vinden. Geldt de bovengeschetste moeilijke situatie voor- nameiyk voor de vangst en afzet van ver se haring uit Ymuiden. ook de toekomsti ge export van gezouten haring (Schevenin- gen, Katwyk. Vlaardingen) baart zorgen. De onzekerheden zUn voornameiyk in de nog te maken handelsafspraken met het buitenland- Ten aanzien van de vissery op verae haring en zeevla, realiseert men zich ook bli de overheid, dat de trawlervloot, gezien de hoge kosten van exploitatie, gesaneerd en gemodérniseerd moet worden. Minis ter Mensholt bleek bereid, hieraan mede werking te verlenen, mits hem rapporten bereiken over te nemen maatregelen en voorstellen tot de bouw van renbabele moderne schepen- koffie, hoewel de prijs van kilo niet direct aanmoedi; van digend gulden 10.— per is. Thee, waarvoor wij hier drie gulden en meer per ons moeten betalen, wordt bijna niet gebruikt. Het bioscoopbezoek, dat in vele lan den, ook in Amerika, sedert enkele jaren afneemt, blijft in Italië in zo sterke mate toenemen, dat in steden als Rome en Milaan bijna iedere maand een nieuw theater wordt geopend De toegangsprij zen variëren van vijftig cents in de meest populaire zaaltjes tot vijf gulden en meer. Voor de Nederlandse huisvrouw is het misschien wel aardig iets meer te horen over de prijzen in dit Zuidelijke land, waarbij dan moet worden bedacht, dat het loon van een werkman te Rome on- van een hoofdambtenaar 800 tot 1000 gulden. Inkomens boven de duizend gul den vindt men. alleen in de vrije beroe pen, vooral bij artsen en advocaten. Filmacteurs, wielrenners, beroemde voet- balspel(?rs hebben vaak het tienvoudige. De huishuur is óf minder dan 30 gulden (oud contract) óf meer dan 300 gulden (nieuw contract) per maand. Tussenvor men bestaan niet. Een paar nylonkousen kost 9 gulden, een paar herenschoenen van 30 tot 80 gulden, een confectiecos- tuum (weinig gebruikelijk, daar de Ita liaan ijdel is) ongeveer 100 gulden, een costuum naar maat van 200 tot 500 gul den. Voor een ons kaas vraagt men. al naar de soort, van 70 cents tot een gul den. voor een ons boter (margarine is onbekend) 80 cents, een ons ham een gulden, een liter goede wijn 90 cents. De KLM-directle heeft dezer dagen ten behoeve van de pers haar gezichtspunten betreffende de emigratie uiteengezet. ZIJ heeft de indruk, dat de emigratie zich nog pas in het begin van haar ontwikkeling bevindt. In 1946 verlieten 700 personen ons land. in 1947 waren het er 7000, in 1948 en 1949 telkens 14.000. In het eerste kwar taal van 1950 vertrokken er bifna 3000. Voor 1951 wordt gerekend op ongeveer 25.000 emgiranten. Ongeveer 1000 vjin deze emigranten reisden in 1949 per KLM, dit jaar zullen het er meer zijn. die gebruik maken van een van de 20 speciale vluch ten of per gewoon llJntoestel vertrekken. In 1951 gaan er vermoedelijk 7 4 10 duizend door de lucht. De KLM heeft plannen om het emigran- tenvervoer economischer en daardoor ook goedkoper te doen geschieden. Hiertoe be hoort de eventuele stichting van een emi- gratiec'entrum op de luéhthaven Schiphol. Daar gou men de „lucht-èmigranten" kun nen samenbrengen en de nodige formali teiten kunnen afhandelen en steeds voor een voldoende „voorraad" kunnen zorgen, waardoor alle emigrantenvliegtuigen vol ledig bezet zouden kunnen vertrekken. Een andere verlaging van reiskosten zal kunnen worden verkregen bil het gebruik van snellere vliegtuigen, waardoor het aantal overnachtingen kan worden ver minderd of overnachtingen tydens de reis overbodig zullen worden. Anders dan voorheen behoort de KLM thans niet tot de maatschappijn, die als eerste nieuwe vliegtuigtypen in gebruik nemen, aangezien men in deze tijd van straalmotoren er de voorkeur aan geeft, te profiteren van de ervaringen van an deren Te zllner tijd zal het echter moge lijk ziin om met vliegtuigen met straalmo toren ln één dag tiids naar Australië te vliegen Een belangrijke factor bil het bepalen van de kosten van het luchttransport is - en dit geldt ook voor het vervoer over zee door scheepvaartmaatschappijn is het rendabel maken van de terugreis van het vervoermiddel door vracht en passa giers Ten slotte merkte de KLM-directle nog op. dat de by immigratie belanghebbende landen wellicht bereid kunnen worden ge vonden in de vervoerskosten bil te dra een En dat het aanbeveling zou verdienen, reeds op de scholen aandacht te aan de immigratielanden en aan het gratievraagstuk. 'POEN IN 1896 Marconi fle draadloze telegrafie tot een bruikbaar telecom- municatiemiddel had ontwikkeld, zag men daarin als voornaamste toe passingsmogelijkheid de verbinding van schepen met de wal. Later kwam daarbij nog de communicatie met en tussen vliegtuigen, maar tot radiotelefonie ln rij dende treinen en auto's kwam het voorlopig nog niet. Dit kon ook niet, omdat dergelijke zend- en ontvanginstallaties hun zeer bijzondere eisen stellen, waar door zij in zeer vele opzichten van die op schepen en in vliegtuigen afwijken. Zij moeten b.v. gevoed kunnen worden door een energiebron van beperkte capaciteit, d.i. in een auto door een accu en in de kleinere, draagbare, installa ties door een droge batterij. De zendbuizen moeten een zo groot mogelijk ver mogen kunnen afgeven, zodat men met een klein aantal trappen voor verster king en voor frequentievermenigvuldiging kan volstaan. De behoefte aan mobiele zenders en ont- vange.s, waardoor brandweerlieden, taxi chauffeurs. veeartsen vooral op het platteland politie, militaire coionnes plantages in onveilige streken, sleepboten en andere vaartuigen bij grote havenbe drijven, voortdurend met hun basis in con tact kunnen biyven, 16 allengs toegeno men. En zo hebben dan de mobiele radio stations in 1947 op de internationale tele- comimuBicatieconferentie te Atlantic City officiëTe erkenning gevonden, en werd 'hun een aantal frequentiebanden toege wezen. By de keuze van die golflengte- gebieden. die tussen en de 7' meter liggen, is er rekening mee gehouden, dat niet alle golflengten geschikt zyn voor de mobiele radiotelefonie. -Zo mogen de uit gezonden golven niet door de lonoefeer, d.i. een geleidende luchtlaag op ongeveer 100 km hoogte in de atmosfeer, worden teruggekaatst. Want dan bereiken zy net als de gewone radiogolven op ver afgelegen plaatsen weer de aarde en dat is voor de mobiele radiotelefonie hele maal niet nodig. Integendeel, het is zelfs een groot nadeel als zy zo ver doordrin gen. want dan zullen zy daar de zenders en ontvangers op geiyke of byna gelijke golflengte in hoge mate 6toren. By een golflengte van VI* meter of minder treedt deze terugkaatsing tegen de ionosfeer ech ter niet meer op. Om ln het gebied, dat de mobiele radioverbinding bestrijkt, storing van en door andere radioverbin dingen te voorkomen dient de frequentie van de mo biele zender zéér constant te zijn. Dit bereikt men met kristalbesturing d.w.z. men gebruikt in plaats van de oscillatorkring een kwarts- kristal. dat de eigenschap heeft, onder invloed van de electrische wisselspanning ln trilling te komen. Met 't ken waaraan het kristal in een mobiele zender bloot staat mag het kristal niet dunner zijn dan 0,15 mm. Maar dan is de voort- Da met een mobilofoon uitgeruste brand- weerwagen, houdt onder het rijden voort durend contact met de centrale om instruc ties te kunnen ontvangen. Landelijk mobilofoonnet Dit alles sluit prachtig aan bU het werk. dat de P.T.T ln Nederland thans bezig is te ondernemen Daar wordt nameiyk de laatste hand gelegd aan een landeiyk mo bilofoonnet. waardoor iedere automobilist, wiens wagen met een mobilofoon is uit gerust. met iedere willekeurige telefoon- abonné in Nederland en ln principe zelfs ook daarbuiten kan spreken. Ne derland is hiermee het eerste land in Europa, dat het publiek zulk een voor beeldige telefoonservice biedt. In Amerika bestaat eveneens de mogeiykhedd om van uit een rlidende auto te telefoneren, doch daar is zy beperkt tot enkele der grot® Overzichtskaart van de vaste posten, die tezamen het landelijk mobilofoonnet in Ne derland vormen. De gearceerd aangegeven posten werken met een andere golflengte dan die, welke in zwart zijn aangegeven. niet ho< vereiste golflengte te krij gen zodat men haar dan nog met een factor van b.v. 16 moet vermenigvuldigen. Voor deze frequentiever- meniigvuldiging heeft Philips speciale, z.g.n. dubbele, bulzen geconstrueerd, die tevens uitermate bestand zijn tegen schok ken. De N V Philips Telecommunicatie Industrie te Hilversum fabriceert d« vol ledige mobilofoon installaties, zowel voor de vaste posten als voor auto's, treinen e.d. De zender en ontvanger van een mobiele installatie zyn saihengebouwd in een metalen doos die gemakkelijk in de bagageruimte van een auto kan worden ondergebracht Voor in de wagen bevindt zich het bedieningspaneel, de microfoon en de luidspreker. De mobi lofoonzender werkt met fre quentiemodulatie Men heeft de keus tus sen twee naast elkaar gelegen frequenties? De reikwijdte, die in hot vrije veld aan- merkeiyk groter ls dan in bebouwd ge bied. bedraagt een 20 tot 25 km; afhanke- Iijk van de hoogte van de antenne en van de geaardheid van het terrein.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1950 | | pagina 3