Bedelares no. I schenkt
Krater opent
Aansluiting der vijftien panden
stuit op bezwaren
In de Herenstraat staat het
scheefste huis van Gouda
PUZZLESPEL VOOR POLITICI
Geen oorlog om Formosa?
Waterleiding op Goejanverwelledijk?
Hoge kosten vormen
het struikelblok
Eén telefoonnummer
voor alle
gemeentediensten
Installatie met tien lijnen
AT O
AAR.
ANNEER
Achterom s.v.p., want voordeur kan niet open
Marinevliegtuig in
zee gestort
Afscheid van de Dordtse
burgemeester
V
Waarnemers in Hongkong doen aan
kansberekening
WAT ZAL CHINA DOEN?
kerkelijke mutaties
HET TEKEN OP DE DEUR
kennis en gezondheid
STRIJD MET ANALPHABETISME
Brazilië in de klas
toegang tot interplanetair verkeer
METEORIETEN WIJZEN
DE WEG
De invloed van het weer op een mens
ONJUISTE BEWERINGEN
WEERLEGD
DE
WOENSDAG 30 'AUGUSTUS 1850.
GOUDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA I
Het raadslid, de heer A. Verboom, heeft
B en W. schriftelijk de .vraag gesteld of
een eventuele aansluiting van woningen
aan de Goejanverwelledijk aan de water
leiding spoedig te verwachten is.
In hun antwoord wijzen B. en W. er op.
dat krachtens de door de gemeente ver
leende concessie, de Goudse Waterleiding-
Maatschappij verplicht is om op verlangen
van B. en W. haar buizennet uit te brei
den en panden binnen de gemeente aan
het waterleidingnet aan te sluiten Be
treft dit echter aansluiting buiten de be
bouwde kom. dan heeft de Goudse Wa
terleiding-Mij. het recht om van de be
langhebbenden gedurende drie jaren een
gegarandeerde opbrengst yan het water-
leidinggebruik te verlangen tot een be
drag van minstens 10 pet van de aanleg-
kosten der uitbreiding.
In 1938 heeft de Goudse Waterleiding-
Mij. aan de eigenaren van de betreffende
14 panden Goejanverwelledijk en aan de
eigenaar van het pand Steijn K3 te Reeu-
wijk aangeboden die panden aan het wa
terleidingnet aan te sluiten. De hoofdbuis
zou voor rekening der Mij. worden ge
legd. deze deed afstand van haar recht om
een garantie als hiervoren genoemd te
vragen.
Wel zouden de belanghebbenden in be
ginsel hebben te betalen de kosten van het
leggen van de bqj# van de hoofdbuis tot
aan de woningen.
Het bleek toen. dat twee derde deel
der belanghebbenden óf geen belangstel
ling voor de aansluiting had. óf niet be
reid was haar deel van de kosten te dra
gen De aansluiting had geen voortgang.
Na de bevrijding hebben verscheidene
van de belanghebbenden meestal bewo
ners. geen eigenaren op aansluiting aan
gedrongen Aanvankelijk bleek dit door
schaarste aan materiaal onmogelijk.
Alleen hoofdbuis 28.000
Op 22 Juni 1.1. ontvingen B en W echter
een schrijven vpn de Mij., waaruit bleek,
dat thans de materiaalkwestie niet meer
een onoverwinnelijke hinderpaal vormde.
Er werdjntussen op gewezen, dat de kos
ten van het leggen van de hoofdhuis langs
de Goejanverwelledijk (dus onverminderd
de kosten van de buis van de hoofdbuis
tot aan het pand), vergeleken bij die van
vóór de oorlog, ten zeerste gestegen zijn
en nu plm. 27 000 zullen bedragen, of
rond 1800 per perceel. Hierbij dient in
acht genomen te worden, dat volgens een
schrijven van Gedeputeerde Staten van
Zuid-Hólland percelen, voor welker aan
sluiting een kapitaalsinvestering van meer
dan 1000 per perceel nodig is „n»ct aan-
aluitbaar" worden geacht.
Voorts wees de Mij er op, dat het aan
te sluiten gebied zeer onrendabel zal zijn.
Zou de driejaarlijkse garantie op 10 pet
van de aanlegkosten worden geraamd,
dan zou de garantie rond 1600 in totaal
moeten bedragen. Gelet op het zeer grote
exploitatieverlies in de volgende jaren,
meent de Goudse Waterleiding-Mij., dat
de garantie redelijkerwijze op 25 pet der
aanlegkosten moet .worden gesteld. Ten
slotte werd de opmerking gemaakt, dat
voor het leggen van de hoofdbuis langs
de Koejanverwelledijk vergunning nodig
is vgn een groot aantal ..aangelanden",
welke niet zo gemakkelijk verkregen zgl
kunnen worden.
Bespreking met eigenaren
Ofschoon B. en W. vooralsnog ln de kos
ten van het leggen /an de hoofdbuis een
bijzonder beletsel zagen.om thans tot aan.
sluiting over te gaan. meenden zij goed te
doen een bespreking tussen de Goudse Wa
terleiding-Mij. en de belanghebbenden
(eigenaren der panden) te beleggen.
Bij deze bespreking hebben ook thans
nog niet alle belanghebbenden zich zonder
meer bereidverklaard een garantie op
zich te nemen, zelfs als deze niet verder
Tijdens besprekingen met de technische
dienst der P.T.T. over de verhuizing van
het gemeentebestuur en de gemeente
secretarie van en straks weer naar het
stadhuis, alsmede naar aanleiding van
nogal eens voorkomende aanvragen om
aansluiting op het telefoonnet van de ver
schillende diensten en bedrijven der ge
meente bleek, dat de mogelijkheid bestaat
om alle gemeentediensten op. één automa
tische huistelefooninstallatie aan te sluiten,
waardoor eèn einde zou komen aan tel
kens ondervonden moeilijkheden en aan
de gerechtvaardigde klachten over onbe
reikbaarheid van de gemeentelijke instan
ties als gevolg van overbelasting van de
Rijkstelefoon verbindingen.
De aangebodeJMiutomatische installatie
beoogt een concfftratie van alle bij de ge
meentediensten* in gebruik zijnde instal
laties. welke door haar geringe capaciteit
oneconomisch worden geacht, o.a. omdat
zij slechts over 2 Rijkslijnen kunnen be
schikken.
Bij vervanging van deze kleine instal
laties door een van het aangeboden type,
komen voor de gezamenlijke gemeente
diensten 10 lijnen beschikbaar, terwijl deze
bovendien worden ontlast van alle ge
sprekken, welke de gemeentediensten on
derling voeren. De aangeboden installatie
heeft voldoende capaciteit om daarop alle
toestellen aan te sluiten, welke bij de ver
schillende diensten en bij het Van Iterson
Ziekenhuis nodig zijn of in de toekomst
nodig kunnen worden. Alle gemeente
diensten kunnen op de installatie worden
aangesloten, terwijl het voorts mogelijk
en het ook de bedoeling is om mede
de gemeente-apotheek, het museum in het
i 'atharina Gasthuis en de gebouwen van
Ge Reinigingsdienst aan de Vest daarop
aan te sluiten.
Oe totale uitgaven in eens zullen be
dragen I 86.000. terwijl de jaarlijkse uitga
ven zullen zijn 9.500. De in geld uit te
C rukken'besparingen, verbonden aan het
inrichten van een centrale installatie, ver
geleken bij de kosten der verschillende
1 «genwoordige telefooninstallaties, zijn be
cijferd op een bedrag van fond 9.500,
vaarbij o m. In aanmerking is genomen,
cat de bediening der telefooncentrale tot
bezuiniging op de personeelslasten zal
leiden én het onderling telefoonverkeer
tjssen de gemeentediensten intern over
het eigen dienstnet en derhalve kosteloos
zal plaats vinden.
B. en W. vragen de raad machlglng om
met de P T.T. een overeenkomst aan te
gaan tot vervanging van de bestaande in
stallaties door de centrale automatische
huistelefooninstallatie en daarvoor een
credlet van I 86.000 beschikbaar te stellen.
zou gaan dan 10 pet van de aanlegkosten.
Intussen is ook gebleken dat nog steeds
het grootste struikelblok is gelegen in de
hoge kosten van de verbinding tussen de
hoofdhuis en de woningen.
De geopperde gedachte om met het oog
hierop (ie hoofdbuis niet langs de Goejan
verwelledijk doch langs het Jaagpad te
leggen, zal thans op haar bruikbaarheid
worden onderzocht.
B. en W. ontveinzen zich echter niet, dat.
hóe dan ook het buizennet gelegd zou
worden en hóe de kosten hiervan ook ver
deeld zouden worden, de kapitaalsinves
tering ver zal uitgaan boven datgene wat
Gedeputeerde Staten voor het huidige als
maximaal hebben aangeduid.
Overleg met dit College en'of met de
Provinciale adviseurs inzake drinkwater
voorziening zal dus in alle geval nodig
zijn, wanneer verdere gegevens beschik
baar zijn. Op het resultaat daarvan kan
niet worden vooruit gelopen.
1 1.30—5 uur Museum
Tentoonstelling Ne
derlandse pottenbakkers, en weefkunst.
(Vrijdag 1.30—3 uur)
3t Aug. t uur Reünie: Spreekbeurt ds J.
Börger voor Logosverband
31 Aug 7.is uur Weithaven M: vtfHreht
muzikale rondgang R.K. harmonie St. Cae-
cilia.
31 Aug. 7.3# uur Nederd. Geref Gemeente:
Spreekbeurt ds Joh. van Weizen
31 Aug. I uur HoutmanspUntsnen: Concert
harmonievereniging ..De Pionier"
1 Sept. t uur Spierlngstraat 113: Gelegen
heid toi kosteloze inenting en herinenting
tegen pokken.
1 Sept. s uur Markt; Vertrek autobus met
supporters naar waterpolowestrljd GZC—
Haarlem te Leiden.
Bioscopen
Schouwburg Bioscoop: Louisiana story
Reünie Bioscoop: Ken Walzei für dlch (met
Heinz Rühmann en Theo I.lngen)
Xhalla Theater: Marlandel; 3 uur Jeugd-
mattnee ,.De Ruiters van het eenzame
woud".
Aanvang: 5.15 uur (Thalia 7 en MS uur).
Apothekersdienst
Steeds geopenc. deg nachts alleen voor re
cepten. Apotheek Grendel alléén Lange
Tiendeweg 9.
"17ENSTERS zijn de ogen van een huis
J en ogen zijn de spiegels van het hart.
Ook de ogen van een huis verraden hoe
het met de rest van het huis gesteld is.
Als de ogen van een huis niet goed
„staan", zoals bij het huis op de foto het
geval is. is er met het huis zelf ook wel
wat aan de hand. De vensters staan een
beetje scheef. „Een beetje", als men enige
decimeters tenminste een beetje wil noe
men. Dat komt, omdat het hele huis
Herenstraat 162 uit het lood staat. Het is
het scheefste huis vatj de stad.
Bij mevrouw Huisman,
die er al bijna dertig jaar
W>ont, zou men met de
beste wil van de wereld
niet „met de deur in huis"
kunnen vallen. Zij nodigt
de bezoeker vriendelijk
achterom, omdat de voor
deur niet open kan. De
gevel is scheefgezakt, zodat
de zaak niet meer paste.
De timmerman heeft de
deur nu maar „op maat"
gezaagd en mevrouw Huis
man is blij, dat de deur
dicht zit op tochtkieren
na, zo wijd als de brieven
bus, en ze laat het maar
zo, want als zij het geval
vandaag opent, kan het
misschien morgen niet
meer tussen de panelen.
Het pand zakt steeds
veraer. Het is eigenlijk
een wonder, dat het nog
blijft staan. Het heeft wat
steun aan het buurhuis,
dat op zijn beurt niet over
eind blijft staan zonder
no. 162. Alléén zou geen van
beide huizen het volhou
den. maar zo samen gaat
het wel.
Vloeren hellen
Het zijn natuurlijk niet
alleen de ramen en de
deur, die alsmaar schever
zakken. De vloeren zijn er
Erecies eender aan toe.
egt men in de ene hoek
van de kamer een knikker,
dan rolt die met een vaartje naar de
andere kant. De kastdeuren willen niet
meer dicht en de kamerdeur moet nood
zakelijk op een kier blijven staan
In de loop der jaren hebben timmer
man en metselaar al heel wat aan het
huis gedokterd. Want de situatie is niet
vandaag of gisteren ontstaan. Zij is al
even oud als de riolering in de Kort?
Akkeren.
In een zomernacht, nu ongeveer vijf en
twintig jaar geleden, toen men aan de
riolering van de Korte Akkeren begon
nen was, hebben twee zware machines
alle bewoners van de Herenstraat en
omgeving wakker gehouden Met die
machines we*d de sloot voor de Emma-
straat en de Constantijn Huygensstraat
leeggezogen en het water werd in de IJsel
en het welbekende Molense Weidje ge
loosd Toen de familie Huisman na een
slapeioze nacht s morgens vroeg opstond,
was er buiten een complete ravage aan-
gericht. Het enige decimeters dikke
cementstraatje langs het huis was gebro-
muren Reageren vanzelfsprekend ook op
het zakken van de gropd en het aantal
scheuren is niet te tellen.
Er is een tijd geweest, dat zelfs de
houten serre, die op een betonnen fun
dering rust, alsmaar wegzakte. Iedere
dag kon er bij wijze van stut een bak
steen onder geduwd worden. Er zullen
inmiddels wel heel wat bakstenen onder
liggen.
En nog is het einde er niet. Het is nog
niet zo lang geleden, dat een keurig
tegelpad langs het huis en een straatje
ken en de grote brokken waren
schotsen over elkaar
ijs-
geschoven. De straat
voor het huis was een puinhoop Zo erg
was het, dat de kinderetl Huisman ge
waarschuwd werden: „Ga niet op de
stenen staan, want je zakt met stenen
en al weg."
Wat is er dan precies gebeurd? Waar
schijnlijk is het zo. dat met het grond
water dat de machines opslurpten, het
huis de „grond onder de voeten" is weg
gehaald. De vermoedelijk niet al te sterke
fundering had niets meer om op te steu
nen en de heipalen kwamen, doordat het
peil van het grondwater te laag werd.
met de koppen droog te staan, hetgeen
verrotting tot gevolg had.
Hangende woning
Daardoor kon het gebeuren, dat een
jaar of wat geleden de hele ondermuur
van de pui instorstte en er een stuk ter
lengte van maar liefst zestig centimeter
van de palen moest worden afgezaagd en
vervangen door een betonnen ligger. De
Uit vroeger tijden
De Goudsche Courant meldde
75 Jaar geleden
De gemeenteraad heeft benoemd to'. di
recteur en leraar in de natuur- en schei
kunde aan de gemeente burgerschool de
heer A. Langenhuijsen van Uven. benoemd
leraar aan de R.H.B.S.
59 jaar geleden
Aan het station alhier was ingevolge he*,
bepaalde bij Koninklijk besluit gistermid
dag bij het voorbijgaan van de Shah van
Perzië op reis naar Soestdljk. een ere
wacht van het alhier in garnizoen liggende
ba'.aljon van 't vierde regiment Infanterie
opgesteld. Evenzo gisteravond bij de te
rugkeer naar 's Hage. Hedenmiddag was
weer een erewacht opgesteld, daar de
shah van Perzië een bezoek ging brengen
aan Amsterdam.
25 Jaar geleden
De directie der Ned. Spoorwegen heef*,
aanbesteed ten bchneve van de va"
de spoorweg Gouda-Boskoop-Alpnen
Rijn het verrichten van grondwerken, net
maken van de onderbouw van vöftien
vaste en vier beweegbare spoorwegbrug-
gen en een beweegbare brug vnor gewoon
verkeer met Mkomendewerkem Er waren
drie en derMg Inechrtjvora. De
was De Bruin te Hoogland voor 365.000.
er achter zijn aangelegd. Het lijkt net. of
kinderen het zand er onder hebben weg-
gegraven. want op sommige plaatsen val
len de stenen gewoon in een kuil. die
daar vanzelf is ontstaan.
Sinds kort wordt de stand van het
grondwater in de Korte Akkeren op péil
gehouden. Het huisje krijgt dus nu weer
steun, zou men zeggen. Maar dat is te
vroeg gejuicht Want het pand is al een
heel stuk weggezakt en als nu door veel
regenval het waterpeil hoog is, loopt al
dat water, wat de riolen niet kunnen
verwerken naar het diepste punt het
huisje van mevrouw Huisman. Tuin en
schuur lopen vol en dat brengt heel wat
werk.
Het huisje heeft er de langste tijd ge
staan. Het staat buiten de rooilijn van
de Emmastraat en de Constantijn Huy
gensstraat en zal. zodra voor meifrouw
Huisman een andere woning is gevon
den, onder de handen van slopers komen.
Huisnaaister nam 4000 mee
De politie heeft aangehouden een 25-Jarlge
huisnaaister uit Reeuwijk wegens diefstal
van geld. sigaren, wijn en textielgoederen
ten nadele van een familie te dezer stede,
bij welke zij werkzaam was. Van Jan. j.l.
af had zij elke keer wat meegenomen.
Alleen aan geld had zij ƒ4000.— gestolen.
Het geld en de ontvreemde goederen wa
ren nog in haar bezit. Alles is in beslag
genomen. Bovendien had het meisje bij
een andere werkgeefster ook nog wat
textiel meegenomen. Zij is naar het Huis
van Bewaring te Rotterdam overgebracht.
Nieuwe leermiddelen
B. en W. stellen de raad voor te vol
doen aan een aanvrage van het bestuur
der Vereniging voor neutraal bijzonder
onderwijs tot het verlenen van medewer
king ten behoeve van zijn school voor l.o..
voor de aanschaffing van een aantal stel
len leesboeken De kosten worden op
1994,50 geraamd.
Eveneens stellen B en W voor ln te
willigen een verzoek van het bestuur der
Westerschool. medewerking te verlenen
voor de aanschaffing van boeken en leer
middelen voor de v.g.l.o.-afdeling der
school, welke op 1 September a s wordt
geopend. De kosten worden op 2435.60
geraamd
Het bestuur van de Vereniging tot
stichting en instandhouding van Christe
lijk Nationale Scholen heeft medewerking
verzocht voor de aanschaffing van boeken
en leermiddelen voor de v.g.l.o.-afdellng
der Groen van Prinstererschool. welke af
deling op 1 September a.s. wordt geopend.
B. en W stellen de raad voor de aanvrage
in te willigen. De kosten worden od
ƒ2.575.17 geraamd.
Leraren gymnasium
Ter voorziening met Ingang van 1 Sep
tember a.s. In de vacature van leraar in
de na'uurkunde aan het Coornhert Gym
nasium dezer gemeente is de raad de vol
gende aanbeveling gedaan: 1 Willem Johan
Lavèn te Arnhem: 2 mej. dr C. G. Over-
hoff te Clarens-Montreux (Zwitserland).
B. en W stellen de raad voor met In
gang van 1 September a.s. te benoemen
tot leraat- in vaste dienst voor het geven
van lessen in de iardrijkskunde aan het
Coornhert Oymnasium de heer L. Vliser.
thans leraar in tijdelijke dienat.
Ammerstol
Nieuwe muaiektent geopend. Burgemees
ter Diepenhorst heeft de nieuwe muziek
tent van Excelaior geopend. Nadat hij
woorden van waardering had gespreken
voor allen, die hun vrije tijd hadden opge
offerd. om de tent te bouwen, namen d*
muzikanten hun instrumenten ter hand en
met een serie vlot gespetelde nummers, die
bij het talrijke publiek in de geeat vielen,
gaven zij een openingsconcert.
In kokend water gevallen. Het 4-jarig
dochtertje van de heer Job. te Hennepe
is in een teil kokend water gevallen- Het
kind kreeg ernstige brandwonden aan het
lichaampje.
„De Reisduif". De postduivenvereniging
„De Reisduif" heeft een wedvlucht met
jonge duiven gehouden uit S*. Quentin
(255 km). Uitslagen. C. H. Zanen 1. 2. 10;
A. v d. Berg 3: A. Dubbeldam 4. 6. 8, 15.
17, 19; A. v. d. Marei 5. 16; Joh.«te Hennepg
7, 14. 18; P. Stigter 9; W. de Jong 11; T.
de Man 12: J. P. de Man 13; Adr. Ver
schoor 20. 21. Los 12.30 uur; aankomst eer
ste duif 3.39.23. laatste 4.04.15 uur
Tevens hield „De Reisduif" een wed
vlucht uit Roosendaal (50 km). Uitslagen:
J P de Man 1. 4. 9: F. G. IJsselatijn 2:
A. v. d. Berg 3. 11; A. Dubbeldam Az. 5. 6;
A. Dubbeldam Mz. 7. 10; Jac. S'uurman 8.
Los 8.30 uur. Aankomst eerste duif 9.02.21.
laatste 9.17.55 uur.
Collecte. Deze week zal een collecte
worden gehouden ten bate van het Konin
gin Wilhelminafonds.
Bodegraven
Waterpolo. Gisteravond zijn de vol
gende vriendschappelijke polowedstrijden
gespeeld: BZPC—Gouwe 33. BZPC 3
Gouwe (combinatie) 11.
Benoeming. Onze plaatsgenoot, de
heer C. de Koning, ontving een benoe
ming tot onderwijzer aan de Chr. school
te Weesperkarspel.
Beroepbaar gesteld. Ds A. H. Jacobs,
iélhier. onlangs als legerpredikant uit
Indonesië gerepatrieerd, stelt zich beroep
baar in de Ned. Herv. Kerk.
Haastrecht
Gemeenteraad op exeuraie. De leden
van de gemeenteraad, vergezeld van hun
dames en enkele ambtenaren, brachten
Maandagavond een bezoek aan de boor
toren van de N. V. Nederlandse Aardolie
Maatschappij, welke toren sinds enkele
maanden aan de Breedeweg alhier in be
drijf Is. Het gezelschap werd ontvangen
en rondgeleid door ir Steketee en de boor
meester. de heer Jansen en verbleef
ongeveer anderhalf uur op het terrein,
waarbij alle machinereën werden bezich
tigd en bij alles een uitvoerige explicatie
werd gegeven. In tegenstelling met de
geruchten, als kwam het merendeel der
machines en installaties uit het buiten
land. werd medegedeeld, dat de gehele
toren en de machinerieën in Nederland
vervaardigd zijn. Slechts enkele onder
delen kwamen uit Amerika. De plaats
van deze boortoren was bepaald aan de
hand van de in de afgelopen jaren ge
houden seismografische onderzoekingen.
De vraag werd gesteld of en wanneer olie
verwacht wordt. Hierop kon echter geen
definitief antwoord worden gegeven.
Oudewater
„Nut en Sport". -- De konijnenfokver-
eniging „Nut en Sport" heeft een keuring
van jonge dieren gehouden. Keurmeester
was de heer A. v. d. IJssel te Den Haag.
Ter keuring werden voorgebracht 75 die
ren. Uit deze collectie konden «lechta drie
dieren het praedicaat zeer goed behalen.
De prijs in de eerste groep behaalde de
heer J. K. Groeneweg met een wit Vlaam
se reus. in de tweede groep de heer B.
Prins met een konijngrijze Vlaamse reus
en in de derde groep de heer H. van
Lunteren met een kleinzilver. De ere
prijs won de heer B. Prins.
De heer J. Bos overleden.
Gistermiddag is ter aarde besteld het
stoffelijk overschot van de heer J. Bos.
die op 70-jarige leeftijd is overleden. De
heer Bos was jarenlang ouderling van de
Ned. Herv. Gemeente, lid van de voogdij
raad en lid van de gemeenteraad. Op het
kerkhof voerden het woord de oud-predi
kant ds P. J. Steenbeek en de consulent
ds G. Boer te Gouda. Ook sprak een broer
van de overledene. De heer Meesters, een
zwager van de overledene, sprak een
dankwoord. Op het kerkhof waren o.a.
aanwezig burgemeester Arke. de beide
wethouders en de gerheente-secretaria.
Liefdadigheid ten eigen bate
„Wilt U een advertentie plaatsen in een
uit te geven boekje ten bate van de tuber
culosebestrijding". had in het voorjaar een
reiziger aan winkeliers te dezer stede ge
vraagd. Hij had succes en kreeg voor 1000
advertenties, die contant tegen afgifte van
kwitantie werden betaald. Omdat het
boekje uitbleef, werd de politie in de zaak
gemengd, die tot de conclusie kwam. dat
de colporteur liefdadigheid aan zichzelf
bewees, door de helft van de opbrengst ln
zijn eigen zak te steken. Ten slotte is wel
een boekje verschenen, maar dit was
slechts een povere uitgave. Aan de tuber
culosebestrijding was slechts 12.50 af
gedragen. Terzake van oplichting heeft
de politie tegen hem proces-verbaal opge
r.. akt. Het is een 41-jarige reiziger uit
Ritterdam. die al elfmaal wegens opüch
ting, is veroordeeld.
Wethouder Pplet geopereerd
De wethouder van Openbare Werken,
de heer E. A. Polet. Is gistermiddag in
het Van Iterson-ziekenhuis wegens blinde
darmontsteking geopereerd. Zijn toestand
is gunstig.
Zaak Balvert in cassatie
Voor de Bijzondere Raad van Cassatie
zal a.s. Zaterdag terecht staan de voorma
lige S.D.-man J. C. Balvert uit Moor
drecht. Hem wordt verweten te Gouda de
heren F. Stolk en A. S. van Wijnbergen
te Gouda van het leven te hebben beroofd.
Het Bijzonder Gerechtshof had Balvert
veroordeeld tot levenalange gevangenii-
straf.
Marktberichten
KAASMARKT WOERDEN.
30 Augustus. Aangevoerd 311 partijen.
Eerste kwaliteit 2.072.16. tweede kw.
ƒ1.95—ƒ2.05. zware ƒ2.12—ƒ3.22, extra
zware tot 2.30 per- kg. Handel matig.
Waterpolo
OEFENWEDSTRIJD G.Z.C.
Als oefening 4oor de a.a. Vrijdag te Lei
den vastgestelde promotiewedstrijd tegen
Haarlem, speelde G.Z.C. glateravond in
t Spaardersbad tegen een combinatie van
ZIAN uit Den Haag, die inviel voor de
hoofdklasser H.V.G.B. uit Haarlem, die te
felfder ure had afgeschreven. De uitslag
was 9—3 voor G.Z.C.
Boskoop
Nieuw gemaal van de
Verenigde Polder
Gistermorgen geschiedde de officiële
ingebruikneming van het gemaal ..De
Verenigde Polder aan de Oostzijde van de
Gouwe", dat «taat in de Ham, alhier.
De capaciteit van het bestaande gemaal
moeat worden vergroot, in verband met
de bemaling van de Verenigde Polder en
van de polder Rijneveid gezamenlijk door
deze installatie. Dit gebied omvat 961 ha.,
waarbij nog komt de polder Steekt, om
vattende 651 ha., welke Ingeval van moei
lijkheden met het uitslaan van het pol
derwater op de Oude Rijn door middel
van een duiker het overtollige water kan
lozen in de polder Rijneveid. In het
ongunstige geval moet derhalve bemalen
worden een oppervlakte van 1612 ha.
Tot dusver werd deze bemaling ver
zorgd door de installatie van de bolder
Rijneveid en door die van de Verenigde
Polder. Thans moet het gemaal van de
polder Rijneveid komen te vervallen, o.a.
ten gevolge van de voorgenomen aanleg
van de provinciale weg langs de Oost
zijde van de Gouwe. Het gemaal van de
Verenigde Polder zou dus alles voor zijn
rekening moeten nemen.
De capaciteit van het gemaal was daar
voor ontoereikend. De installatie ia thans
voorzien van een pomp met een capaci
teit van ruim 100 m3 per minuut (voor
heen (70m3), terwijl de aandrijving ge
schiedt door een 3-cylinder dieselmotor
van 120 pk. (voorheen 80 pk.)
Uiteraard is dus de ingebruikneming
van de nieuwe bemalingsinstallatie voor
de polders een belangrijke gebeurtenis.
Allereerst voerde het woord de voorzit
ter van de Verenigde Polder, de heer G.
W. van Gelderen, die dank bracht voor
de geleverde prestaties. De heemraad van
de Ver. Polder, de heer A. P. van Nes,
bracht hulde aan de voorzitter de heer
Van Gelderen, die met onverflauwde ijver
en toewijding de stuwkracht is geweest
voor de totstandkoming vsn dit werk,
dat ln zijn laatste zittingsperiode de kroon
op het werk betekent.
Uitspraken van Haagse rechtbank.
De loa-werkman N. v. d. W. uit Boskoop
heelt zich voor de Haagae rechtbank te
verantwoorden gehad wegens diefstal,
meermalen gepleegd. De rechtbank heeft
hem veroordeeld tot 1 jaar en 8 mnd ge
vangenisstraf door te brengen in een bij
zondere strafgevangenis en met aftrek
van preventief.
De boomkwekeraknecht G. de K. te
Boskoop kocht goederen, die van diefstal
afkomstig waren. Wegens heling veroor
deelde de rechtbank hem tot acht maan
den gevangenisstraf voorwaardelijk met
proeftijd van drie jaar, benevens onvoor
waardelijk ƒ50 boete of 10 dagen hech
tenis.
Schaakwedstrijd. In hotel „Neuf" is
een vriendschappelijke wedstrijd gespeeld
tussen de schaakclubs „Inter Noa" te Bos
koop en „Waddinxveen". Uitslag 8—6 in
het voordeel van „Inter Noa".
Bloemenveiling. Coop.vereniging „De
Boskoopse Veiling", 29 Augustus. Rozen,
gr.-bloemig per bos, 20 stuks: Duisburg
1.50; Vierlanden 1.10—1.30: Better Times
1.10—1.40 Hadley 1.70-1.80; Florex 0.90:
Butterfly 0.80—1.00; Rosalandia 0.50—0 70;
Edlth Helen 0.32—0.50; gemengde rozen
0.26—0.31.
Babyrozen per boa 10 stuks: Polyantha-
rozen 0.50—0.70: Sweetheart 0.23—0.45.
Diversen per bos 10 stuks: Asters O.H^-
0.14; Clematis Durandii 0-41; Helianthus
0.35; tros Chrysanthen. September-geei
0.15—0.20; Ligustrumtakken. zilverbont
0.10; Dahlia's ln soorten 0.12—0.21.
Schoonhoven
Beroepen. Ds J. v. d. Heuvel. Ned.
Hervormd pre<iikant alhier, ontving een
toezegging van beroep naar Kèsteren.
Waddinxveen
Rechtbank. Wegens een misdrijf tegen de
zeden veroordeelde de Haagse rechtbank
de glasslijper G. v. d. S. te Waddinxveen
tot zes maanden gevangenisstraf, met af
trek van preventief en ter beschikking
stellen van de regering.
President-kerkvoogd. Als president-kerk
voogd van de Ned. Herv. Gemeente ia in
de vacature, ontstaan door het vertrek
van de heer T. A. v. d. Hee, gekozen de
heer W. Buitelaar, wethouder dezer ge
meente.
Hoofdonderwijzer. Tot hoofd van de in
aanbouw zijnde nieuwe Ned. Herv. school
is benoemd de heer J. Vlièg, alhier.
Inbreker viel in slaap
Een Eindhovense inbreker H. B. sloeg
in de nacht van Maandag op Dinsdag in
zijn woonplaats een goede slag. Hij stal
daar o.a. een gouden horloge, een vulpen
en een regenjas. Hij bracht vervolgens
een bezoek aan een andere woning. Een
achttienjarige dochter des huizes ont
dekte Dinsdagmorgen om halfzes, slapend
op een bank, de nieuwe huisgenoot Zy
waarschuwde haar vader, die vla de
dakgoot naar de buren kroop en de
politie belde, die de slaper even later
kwam wakker schudden. Het bleek, dat
de man een portemonnaie en de spaar
potten der kinderen had gestolen en zich
over een grote doos kersenbonbons en
een peperkoek had ontfermd.
Mr J. A. de Visser overleden
In 's-Gravenhage Is op 67-JarIge leeftijd
overleden mr J. A. de Visser, oud-procu
reur-generaal bij het Arnhemse gerechts
hof.
Van 1920 tot 1930 was hij substituut-
officier van Justitie te Rotterdam. Als
minister van Justitie maakte hij deel uit
van het kabinet van dr CollJn In de
zomer van 1939 Van 1922 tot 1930 waa hij
lid van de gemeenteraad te Rotterdam en
van 1922 tot 1935 lid van de Provinciale
Staten van Zuid-Holland
De heer De Visser was ridder in de orde
van de Nederlandse Leeuw en comman
deur in de orde van Oranje Nisaau.
Een nieuw bord langs de weg
Blauwe borden met wit binnenvierkant.
waarin een afbeelding van een telefoon
hoorn, de onlangs te Genève internatio
naal vastgestelde verkeersaanduiding
„telefoonpost", worden thans door de
A N W B. op ongeveer 400 plaatsen langs
het wegennet bU Rode Kruis-posten en
particulieren, aangebracht.
Op al deze adressen zal de mogelijkheid
bestaan, technische of zo nodig medische
en geesteiy.te hulp per telefoon in te
roepen. De posten worden In eerste In
stantie gevestigd langa de door de We
genwacht gepatrouilleerde routes, aan
gezien dit de drukste wegen voor het
verkeei zijn
Heden Ie de voormiddag Is een Firefly
van de Marine Luchtvaartdlenat op circa
km. ten Zalden van Ktjkduln In see se
tter!. Men heeft de piloot drijvende in zee
geaiea zodat de kana groot ia, dat hij
gored sal worden.
Het vliegtuig ia afkomstig van het
marinevliegkamp Valkenburg en draagt de
registratielettera K 76- Volgens ooggetui
gen viel het toestel brandende ln zee,
mgeveer 1 km uit de kust.
De reddingboot Arthur van Schevenin-
gen is onmiddellijk uitgevaren, evenals
een boot van zeebad Kijkduin. De M.L.D.
heeft ter assistentie een Mitchel naar de
plaata van het ongeluk gestuurd, terwijl
ook het watervliegtuig Sea Otter aan het
reddingswerk deelneemt.
Na een ambtsperiode van 38 Jaar,
waarvan 13 in Dordrecht doorgebracht,
heeft gistermiddag de heer J. Bleeker af
scheid genomen als burgemeester van
Dordrecht, wegens het bereiken van de
pensioengerechtigde leeftijd.
In zyn laatste raadsvergadering hield
de burgemeester een afscheidsrede. Wat
houder H. van Es, loco-burgemeester,
roemde de kwaliteiten van de heet
Bleeker, waarna de heer J. G. Kobus, als
oudste raadslid het woord voerde en een
zelfregistrerende barometer aanbood.
Het officieuze gedeelte van de raads
zitting begon met een toespraak van
mr Bolsius, waarnemend Commissaris
der Koningin in Zuid-Holland.
Namens de burgerU voerde oud
wethouder J Sanders het woord. Deze
prees de burgemeester om zyn vele capa
citeiten en zegde een geschenk toe, ter
wijl hij voorts beloofde, dat één dei-
klokken van het carillon, dat Dordrecht
binnenkort zal krijgen, de napm van
„Familie-BIeeker-klok" zal dragen.
De heer P. Keyzer burgemeester van
Papendrecht, sprak namens de burge
meesters uit dg omgeving van Dordt. Uit
naam van de gemeente Opsterland sprak
de heer Tj. Harresma. Laatstgenoemde
gemeente heeft de heer Bleeker vroeger
gediend.
Oldenzsslse duivenhouder
knoeide met wedstrijdRlok
Enige tijd geleden werd ln Enschede
een duivenhouder betrapt, die knoeide
met het klokken bij wedvluchten. Ook
ln Oldenzaal heeft men zo'n geval van
fraude ontdekt bij J. P.
Het waa bestuur en leden van de Snel-
poat al enige tijd opgevallen, dat P
«teeda vlug draaide met zijn duiven Men
kon sjhter geen bewijzen vinden, dat er
geknoeid werd. Toch vertrouwde men de
zaak niet en de politie werd ln de arm
genomen. Van het hoofdbestuur verkreeg
men de toestemming om de duiven van
P. in Hengelo uit de kórven te nemen. De
eerste keer geschiedde dit de vorige Zon
dag Toen de eerste duiven van de vlucht
van Roermond binnen waren werden de
duiven van P. losgelaten, maar alles ver
liep toen normaal en de duiven van P
werden gewoon geklokt. Zondag jl. werd
de proef herhaald. Toen de eerste dui
ven binnen waren werden de 4 duiven
van P. losgelaten. Toen 's avonda de klok
ken werden afgeslagen kwam de fraude
aan het licht. De duif van P.. welke als
derde was losgelaten was het eerste ge
constateerd. Deze duif was om 14 uur 1
minuut vrijgelaten, terwijl volgens de
klok de duif om 13 uur 35 min. 24 sec. bin_
nen was gekomen. Ook de andere duiven
waren vroeger geconstateerd dan ze
waren losgelaten. De duif waarmede het
eerst geklokt was. kwam ernstig in aan
merking voor de kampioensprijs.
Onmiddelijk nadat de fraude was gecon
stateerd. werd P. gearresteerd Spoedig
bekende hij, dat hij de verzegeling van
de klok op geraffineerde wijze wist te
verwijderen, waarna hij de klok op alle
gewenste tijden kon zetten. Daarna bracht
hy de verzegeling weer aan, zonder dat
anderen er iets van bemerkten. Tegen P.,
die na zijn bekentenis weer op vrije
voeten Is gesteld, is proces-verbaal opge
maakt, terwijl de klok in beslag is geno
men. Tevens is de duivenloopbaan van
P.. die ongeveer 40 jaar deze sport be
oefend heeft, wel ten einde.
Boekenkeur
De Saint en de zangeres
Sinds de Saint op het oorlogspad ging.
hadden z'n vele vrienden al eens gezegd:
waar blijft z*n volgende boek? Dat is een
goed ding Voor de populariteit van de
figuur, die Leslie Charteris tot leven heeft
gebracht in zijn smakelijke detectivever
halen. waarin Simon Templar als een on
verschrokken held rondtrekt en tot de
verbeelding van z'n bewonderaars spreekt.
De Saint leeft tegenwoordig in Amerika.
Zijn grote tegenstander hoofdinspecteur
Claude Eustace Teal van Scotland Yard
kan er even door uitblazen en nieuwe
hoop putten, dat het hem eindelijk eens
gelukken zal deze moderne Robin Hood
aan de haak te slaan, zo hy althans nog
enige illusie heeft behouden. Intussen
trekt Simon met z'n onweerstaanbare
avonturiersgeest en z'n zonnige glimlach
«an de overkant van de oceaan als een
boekanierend eenmans-detective Instituut
ten strUde tegen al wat onder de opper
vlakte moddert en miezert ln een niets
ontziende zucht naar macht en geld. „De
Saint en de zangeres" heet het nieuwe
verhaal en het i« een spannend en prettig
boek. waarin Simon in al z'n glorie ver-
schUnt. Havank. eveneens een figuur van
formaat in de detective-schrUverU. heeft
het bewerkt en er in al z'n puntige taal
een zwierig verhaal van gemaakt, dat pakt
en niet loslaat. Ook het nieuwe Saintboek
is een uitgave van de N.V. A. W. Bruna
Zoon's Uitgeversmlj te Utrecht.
De Saint trekt Westwaarts
De N.V. Bruna heeft de grote kring van
bewonderaars van Simon Templar een
groot plezier gedaan om nog een boek van
de Saint van de pers te laten komen. Dit
maal reist onze gentleman-avonturfer
dwars door Amerika naar het Westen,
naar Arizona, Palm Springs en Hollywood.
Voor u en mij zou dat een tocht zün. waar
op wij wellicht een „echte" cowboy ont
moeten en elkaar een beroemd filmacteur
aanwijzen, maar voor de Saint ls elke reis
een zonderlinge gebeurtenis: het avontuur
8taat als het ware te popelen om doldwaze
sprongen te gaan maken zodra Simon er
op de top van de heuvel of om de krom
ming van de weg aankomt. Met een zucht
van voldoening met een opspringend hart
werpt hy zich ln de opwinding en wy
allen zijn z'n schaduwen, die aan hem
v,"aMt!ï*,<en en *e8P*nnen toezien, hoe hij
altijd een seconde eerder en een meter
verder ziet dan z'n tegenstanders en met
de spotlichtjes ln z'n ogen al z'n rivalen
te glad af is en de mysteries, aan welker
oplossing hij werkt .op vlotte wüze ont
welt. Als een koene ridder en een
Sherlock Holmes trekt hU door het Westen
en het gsngsterdom weet er alles van. Van
dit nieuwe boek verzorgde ook Havank da
vertaling en hij laat aan de smeuïge
verteltrant van Leslie Chatteris alle recht
wedervaren.
1
1
i'/,
5t
i
l'/i
IV,
IV,
JV.
0Vj
ftt
4'/»
i«/4
0
jV.
IV,
<Vi
PU
V,
t
Vi
r
tv,
.50
V,
t
v«t
lin
lat
'11-
;en
los
jod
de
til.
op
WOENSDAG 30 AUGUSTUS 1950.
EERSTE BtATJ - PAGINA 3
LS. HETGEEN DE HEMEL VERHOE-
A DE, de wereld weer in oorlog zou
komen om ideologische redenen, zou het
communistische China voor de Westerse
mogendheden een geweldig probleem op
werpen. De meeste politieke waarnemers
jn Hongkong zUn van mening, dat China
de zijde van het Rode Moskou zou kie-
jert In dit geval louden de democratieën
zich geplaatst zien voor de kolossale taak
een uitgestrekt grondgehied met een be
volking van meer dan vyfhonderd mil-
lioen zielen te veroveren. Enkele pro
communisten beweren, dat het helemaal
niet nodig is. dat China zich in geval
van een wereldconflict by Rusland zou
aansluiten, maar deze zienswyze vindt
nergens bevestiging China's plannen in
dezen blUven vooralsnog het geheim van
degenen, die in Peking de touwtjes in
handen hebben. Zelfs al bleef China een
neutrale. Rusland vriendelijk gezinde
staat, dan nog zou het de Westerse mo
gendheden zekere moeilijkheden be-
xorgen.
Van Westers standpunt gezien, is China
op het ogenblik niet in staat verder oor
log te voeren. Twintig jaar burgeroorlog
en de jaren van worsteling tegen Japan
hebben het economisch uitgeput. Met
China's voedselpositie is het droevig ge-
tteld. De communisten zeggen nu wel,
dat de oogst dit jaar overvloedig is, maar
ze verzuimen er bij te zeggen, dat nieutue
overstromingen uitgebreide delen van
Midden-China hebben geteisterd. Uit ge-
*"'"7 bronnen verneemt
woonlijk betrouwbare
Reuter, dat de regering bezig is grote
voedselvoorraden in Mandsjoerije op te
slaan, hetgeen echter slechts mogelijk is
gedwongen leveringen op grote
0*
schaal.
HierbU komt nog, dat de Chinezen geen
grote industrieën bezitten, en dat de fa
brieken, die er zijn, worstelen met gebrek
aan grondstoffen en dat ze slecht zyn
georganiseerd. Bovendien mist de indus
trie in China goede verkeerswegen, ter
wijl de technische ontwikkeling veel te
wensen laat. Dit alles om aan te tonen
daf China, gezien door Westerse ogen,
werkelijk niet tot oorlog in staat is.
Legt men echter Oosterse maatstaven
san dan is het op het ogenblik even
strijdvaardig als ooit te voren. China's
kracht ligt voornamelijk in het grote
aantal mannen, waarover het beschikt.
Communistische autoriteiten deelden on
langs mee. dat hun troepenmacht uit vijf
millioen man bestaat, een cijfer, dat nog
aanmerkelijk kan worden opgevoerd wan
neer dit nodig mocht zijn.
Deze numerieke meerderheid weegt
voor een groot deel op tegen China's ge
brekkige uitrusting en organisatie, waarin
de westerse legers juist hun grote kracht
zoeken. Daarbü komt, dat het Chinese
communistische leger betrekkelijk goed
is toegerust, zowel met Russische als met
vroegere Japanse wapenen en met Ame
rikaanse wapenen, welke ze de nationa
listen afhandig hebben gemaakt. De
voedselvoorziening van hun legers is
voor de Chinezen lang niet zulk een punt
van belang als voor dt troepen der weste
lijke mogendheden, daar de Chinese sol
dalen grotendeels kunnen leven van de
opbrengst van het land, waar ze hun
operaties verrichten.
China's kracht ligt eveneen i ln zUn
uitgestrektheid, waardoor het voor een
tegenstander vrywel onmogeiyk is het
geheel te bezetten. Dit is ten duideUjkste
gebleken in de lange, verbitterde oorlog
tegen de goed toegeruste Japanse legers,
die sterk in getal waren. Een aanvaller
zou de Chihese kust kunnen blokkeren,
zijn steden bombarderen en de verkeers
wegen ontwrichten, maar de werkelijke
kracht van het land zou hiervan slechts
ten dele hebben te lijden en er niet door
worden ondermynd.
Het communisme heeft China een aan-
valskracht gegeven waarvan de moderne
tijd haar aetyke niet kent. Daarom zou
een vijandig China zich stellig niet be
perken tot een verdedigende houding,
maar zeer waarschijnlijk zijn Westerse
tegenstanders in eigen huis gaan op
zoeken.
De gelegenheid hiertoe zou wel beperkt
zijn, maar desniettemin van het groot
ste belang. Communistisch China heeft
vrijwel geen vloot, zodat het, tenzy het
krachtige hulp krijgt van zyn communis
tische bondgenoten, geen troepen overzee
zou kunnen zenden. Zyn luchtvloot be
staat op het ogenblik vermoedelijk uit
400 800 legervliegtuigen. Kwam het tot
oorlog, dan zou dit aantal waarschijnlUk
flink kunnen worden aangevuld uit de
uitgebreide luchtvloot welke, naar wordt
gemeld. Rusland te zyner beschikking
heeft. Maar. uitgezonderd wat betreft
plaatseiyke operaties in gebieden als op
Formosa en rondom Hongkong, is het
niet waarschyniyk dat China's steun aan
de communisten in de lucht zou worden
verleend.
Chinese wals
PHINA ZOU zUn partner het best kun-
nen helpen, zo menen velen, met zyn
grote legers door aanvallen op de begane
grond
Tienduizenden mannen zou het kunnen
zenden naar Indo-China, Siam en Birma.
Zo nodig zou ze ook troepen kunnen
zenden naar India en Pakistan. Nog weer
andere legioenen zouden kunnen worden
geworpen in de strijd in Korea. Derge
lijke bewegingen zouden in overeenstem
ming zyn met de doelstellingen van de
communistische wereldstrategie zoals
wen ze althans in Hongkong ziet en inci
denteel ook met de leuze in Japanse styi,
welke Peking thans schynt te hebben
overgenomen: Azië voor de Aziaten!
Politieke waarnemers in Hongkong zijn
Van mening, dat. wanneer dit zou ge
schieden. het voor de regeringen van
Zuld-Oost-Azië en Korea byna ondoen
lijk zou zyn niet te wyken voor de druk.
Neemt men aan. dat China ln een
eventuele derde wereldoorlog deze rol
sou gaan apelen, dan neemt men tevena
san. dat de maaaa van het Chinese volk
ée regering daarbij sou steunen. Velen
In Hongkong twijfelen hieraan en wijzen
op. dat het Chinese volk lang niet zo
Ned. Herv. Kerk. Aangenomen naar Be
verwijk F. G. Willekes te Ryswijk (Z.H.).
Naar St. Annaparochie J. H. Bogers te
Morra-Ltoeaaens. die bedankte voor Ga
rijp.
Bedankt voor Oost- en West-Souburg E.
C- Baart te Ee.
Geref. Kerken. Beroepen te Zuidhorn P.
«iemersma te vyfhuizen (Haarlemmer
meer). - Te Zyidyk L. F. Stolk. cand. te
Amsterdam. Te Enschede G. van Andel
Je Dieren. Te Grotegast L. W. Muns te
fBerllkum.
Aangenomen naar Schildwolde P. A.
Kouwenhoven, cand. te Rotterdam, die
bedankte voor EnumatU, Monnickendam
en Wissekerke.
Chr. Geref. Kerk. Bedankt vóór Vliasln-
len J. Drenth te Amersfoort.
Baptisten gemeenten. Beroepen te Arn
hem J. Broertjes te Sneek.
aterk met de regering te Peking sympa
thiseert als de radiozender te Peking wil
doen geloven. Ze wijzen er op, dat anti
communistische bewegingen, van eenvou
dige anti-communistiache propaganda af
tot verbitterde opstanden tegen het com
munisme In byna alle provincies van
China tegenwoordig schering en inslag
»Un.
De tegenstanders van Peking zyn-, als
geheel genomen, zwak wegens gebrek aan
organisatie, wapens en leiding. Tal van
waarnemers houden dan ook vol. dat de
tegenstanders van Peking niet.veel meer
zouden kunnen doen dan de regering hin
deren zonder haar werkelijke schade toe
te brengen en ze voegen hieraan toe, dat,
wanneer Peking met de zweep klapt, het
Chinese volk zijn kunstjes vertoont. Zelfs
al zou China in een wereldconflict aan-
vankeiyk neutraal bhjven. dan nog zou
het Rusland belangryke steun kunnen
verlenen. Van China uit zou Rusland be
langryke voorraden kunnen ontvangen,
o.a van het hoogst belangryke artikel
osram, nodig voor de wapenproductie.
China bezit ongeveer 60% van de gehele
wereldvoorraad van dit kostbare erts. Via
China zou Rusland ook producten van
andere neutrale landen kunnen betrek
ken. China's grootste bydrage als neu
traal land voor Ruslands veiligheid zou
echter haar reusachtige afmetingen
zijn. De duizenden kilometers welke de
kust scheiden van de verafgelegen gren
zen van Mongolië en Sinkiang zouden de
luchtvloten van de Westerse mogendhe
den beletten een aanval tegen Siberië te
ondernemen en zodoende zouden belang
rijke oorlogsindustrieën ongestoord kun
nen blyven produceren.
Uit bovenstaande bhjkt wel, dat er in
Hongkong „zoveel hoofden zoveel zinnen
zijn". Niemand weet er het rechte van en
ieder verdiept zich in gissingen.
TTET DIERBAARSTE BEZIT van de be-
■kl mi
Bij opgravingen in de Noord-Oostpolder
in de nabijheid van Schokland is een
vaanuip blootgelegd, dat vermoedelijk
werd gebruikt voor het vervoeren van
zwerfstenen voor de beveiliging van de
kust van Schokland. Uit de aardewerk-
resten, die zich nog in het vaartuig be-
bevonden, hebben deskundigen afgeleid,
dat het uit de 16de eeuw stamt.
DE GROOTSTE METEORiETKRATER
ter wereld ia onlangs ontdekt in de
woeste vlakten van Ungava. in Canadees
Noord Quebec. Geleerden hebben al hun
hoop gevestigd op de studie van de me
teoriet, die daar terecht is gekomenze
hopen, dat een en ander er toe zal bij
dragen. dat wij in de interplanetaire ruim
te zullen kunnen doordringen en er zelfs
reizen.
Het bestaan van de krater ontdekte een
wetenschappeiyke expeditie, georganiseerd
door het Koninkiyk Museum voor Geo
logie en Mineralogie in Ontario en staand
onder leiding van de directeur van be
doeld museum, dr V. Ben Meen. Een
krater brengt ons op het spoor van het
geen in de ruijnte boven en buiten de
aarde gebeurt. Hy ontstaat wanneer een
meteoriet, d.i een kosmische kogel, tegen
de harde aardkorst op vliegt. Kosmische
kogels, die niet op de aarde neerkomfn
worden' meteoren genoemd. Men kan ze
in heldere, maanloze nachten waarnemen
als ..vallende sterren". Naar schatting
komen er dagelflSS 5000 meteoren in de
aardatmosfeer, maar slechts zeer enkelen
vallen op de aarde neer en gebeurt dit.
dan veroorzaken ze verschrikkeiyke ver
woestingen.
Bovenbedoelde krater in Canada is als
een gapende wond in het gelaat van de
aarde. De omtrek is 7'/» mijl en de middel-
ïyn 2'/. mijl De krater is als in stevig
graniet gehouwen, kegelvormig met een
diepte van ongeveer 18 meter en in het
midden bevindt zich een meertje.
Dr Meen gelooft, dat de meteoriet ge
weldige afmetingen had. Zou eenzelfde
meteoriet op een moderne stad terecht
komen, dan zou ze eenvoudig van de aarde
worden "gevaagd en binnen een straal van
honderd mijl. ongeveer 1600 km, zou alle
leven worden gedood tengevolge van de
•chok. De oppervlakte van de aarde zou
rimpelen als het water ln een vyver. De
geleerde meent echter, dat deze gewel
dige kosmische botsing, waarvan men
nu in Canada de sporen heeft gevonden,
reeds 3 a 5 000 jaar geleden is geschied.
De enige nog levende mensen, van wie
bekend is. dat ze een meteortv op aarde
hebben zien neerkomen, zijn de inwoner»
van het Siberische dorpje Novopokrovka,
enige honderden kilometers van Wladiwo-
stok gelegen.
„Het gebeurde juist drie en een half
jaar geleden, op een morgen, klokke half
elf. Toen zag men daar irfeens een hel
lichtende pijl aan de hemel, die de kin
deren verschrikt uit de dorpsschool deed
rennen. De lucht boven die vurige pijl
vertoonde een diep donkere streep. Ver
scheidene uren bleef het vreemde ding in
de lucht en toen de avondduisternis viel.
gloeide het als een streep Noorderlicht
tegen de achtergrond van een lucht, die
zelf ongewoon licht was. Honderden an
dere mensen in dezelfde streek, die toe
vallig buiten kwamen, konden het ver-
schynsel waarnemen. Tegen het blauw
van de lucht zagen ze een lichtende bal.
even schitterend als de zon en ongeveer
zo groot als de volle maan. Het ding
gleed langs de hemel in Zuidelyke rich
ting. een helle regen van gloeiende von
ken verspreidend; het liet een helder ge
kleurde streep achter zich, welke snel
veranderde ln een diep zwarte staart.
Binnen vier of vyf seconden was het ge
vaarte verdwenen in de richting van de
Sikhotaal Betgen van Oost-Siberië".
Aldus de beschrijving, welke dr Otto
Struve, hoogleraar aan dg universiteit
van Californië. van het verschynsel heeft
gegeven ln de Scientific van Juni 1950.
IJzerregen
Destijds heeft een Russische weten
schappeiyke expeditie een onderzoek Inge
steld ln de streek, waar de meteoriet
moest zyn neergekomen, zy vond er een
hele reeks van wel honderd gaten, som
mige 10 13 meter diep en aan de boven
rand wel 23 m breed, verspreid over een
oppervlakte van een vierkante kilometer.
In de omtrek was alles verwoest door
hetgeen men „een regen van yzer" noem
de. Rotsen waren afgebrokkeld, bomen
omgevallen sommige waren zelfs ont
worteld en kilometers hoog de lucht in
geslingerd. De grond was bezaaid met
stukken meteoriet-Uzer, stukken, die ver
scheidene honderden ponden wogen, maar
ook hele kleine snippers yzer. Volgens
schatting moest de meteoriet duizend pond
hebben gewogen en een middeliyn van
enkele tientallen meters hebben gehad.
In Arizona vindt men nog de overbiyf-
selen van een dergeiyke verwoesting,
waarvan een meteoriet de oorzaak ia ge
weest in prae-historiSche tyd. Ze bestaan
uit een reusachtige kuil in de grond, on
geveer anderhalve kilometer wyd en
tientallen meters diep.
De meteoren, welke wy met het oog
kunnen waarnemen, bewegen zich in de
atmosfeer op een afstand van niet meer
dan 60 120 km van de aarde. Het licht
en de warmte, welke ze uitstralen, moeten
worden toegeschreven aan de wrijving
met de lucht. Ze houden verband met
kometen en met de kosmische stofwolken
van de Melkweg. Het heldere lichten, dat
we waarnemen, is een gevolg van de snel
heid waarmee de meteoor zich door het
luchtruim beweegt. Wanneer zij de at
mosfeer rondom de aarde bereikt is haar
snelheid vermoedelijk 40 km per seconde.
Hoe dieper de meteoor valt, hoe meer
weerstand de lucht biedt en hoe meer
haar gang vertraagd wordt tengevolge
van de atmosferische wryving. Of ze zal
verdwijnen of niet hangt van Jiaar grootte
af. Kleine meteoren worden opgelost
doordat haar oppervlakte zo sterk wordt
verhit, dat ze eenvoudig in damp opgaan.
De meteoriet daarentegen bereikt het
aardoppervlak omdat haar massa groot
genoeg is om weerstand te bieden aan
dit
t proces.
Warmte
Merkwaardige uitbetaling
wordt stopgezet
Ingevolge een ln Juli 1841 door de ge
meenteraad van Meppel genomen besluit
werd tot dusverre jaarlijks aan de diaconie
van de Ned. Herv. Gemeente voor Meppel
en Oosterboer een bedrag van J 60 uitge
keerd. Dit bedrag gold als vergoeding voor
het vervallen van de invordering door
deze kerkelijke instantie van een retri
butie voor het plaatsen van kramen en
stalletjes ter gelegenheid van kermissen.
Tot en met 1949 is dit bedrag steeds uit
betaald. maar nu stellen Burg. en Weth.
van Meppel aan de raad voor de uitkering
te beeindigen. Zij gronden dit op de over
weging. dal uit de voorgeschiedenis ge
bleken is. dat de gemeente niet verplicht
is dit bedrag uit te betalen, daar men hier
toe indertijd is overgegaan op verzoek van
de toenmalige gouverneur der provincie.
Aan een merkwaardige uitbetaling, welke
dus ruim een eeuw geduurd heeft, zal nu
vermoedeiyk wel een einde komen.
Auto na aanrijding
achtergelaten
In de nacht van 28 op 29 Augustus is
op de rilksweg tussen Utrecht en Rotter
dam onder de gemeeente Moordrecht een
personenauto tegen een in die gemeente
gelegen viaduct gereden en onbeheerd
achtergelaten. De inzittendefn) is (zyn)
waarschynlijk naar Rotterdam gelift. De
groepscommandant van de Rykspolitie te
Nieuwerkerk aan de IJsel verzoekt de
automobilist, die in die nacht tussen ge
noemd viaduct en Rotterdam een of meer
lifters heeft meegenomen, zich zo spoedig
mogelijk met hem in verbinding te willen
stellen.
iconera van het Braziliaanse stadje
Cachoeiro do Itapemirim ts een eenvopdig
kaartje, bevestigd op de huisdeur, waarop
te lezen staat „Nesta casa nao ha analfa-
betos" (In dit huis woneii geen analphabe
ten). Deze verklaring spreekt voor zich
zelf alle bewoners van het huis in kwestie
hebben de kunst van lezen en schrijven
Qeleerd.
Dat kaartje ls een machtig wapen in de
hand van Dona Zilma Coelho Pinto, die
hemel en aarde beweegt om de inwoners
van Cachoeiro een beetje kennis bij te
brengen. Zij wenst maar één ding: be
doeld kaartje op alle huisdeuren in Ca
choeiro te kunnen plakken en vervolgens
alle Braziliaanse steden en dorpen aan te
vuren het hier gegeven voorbeeld te vol
gen.
Cachoeiro is niet de grootste stad van
de staat Espirito Santo, maar zo lang
zamerhand geniet zij wel de meeste be
kendheid. Inderdaad wordt op het ogen
blik in geheel Brazilië een ontwikkelings
campagne gevoerd, maar nergens heeft
men zulke goede resultaten bereikt als
juist in Cachoeiro, hetgeen voornamelijk
te danken is aan de blakende ijver, welke
mevrouw Zilma Coelho Pinto aan de dag
heeft gelegd.
Op het ogenblik heeft zy de leiding van
32 cursussen en scholen voor volwassenen
en kinderen. Bovendien zorgt zy zelf voor
de benodigde geldmiddelen. Op de een of
andere manier ziet zy altijd kans aan geld
te komen om de leerkrachten te betalen.
Dona Zilma heeft, dank zy haar optreden,
heel wat bijnamen. Eén daarvan is „A
Louca de Itapemirim" (De dwaze vrouw
van Itapemirim) en ook wordt ze we' ge
noemd „Bedelares nummer één" Deze
namen zyn natuurlijk uitgedacht door
mensen bij wie ze om geld aanklopt, maar
ze trekt er zich niets van aan, want voor
alle onvriendeiykheden, waarop ze stuit,
vindt ze ruimschoots vergoeding ln de
vreugde en de dankbaarheid van de hon
derden leerlingen, van alle leeftijden, die
ze de kans geeft hun leven rijker én voller
te maken.
T voet en te paard kan men haar door
de streek zien trekken, aankloppend bij
particulieren en bezoeken brengend op
kantoren. Hier weet zy vijf cruzeiros, daar
tien machtig te worden om haar cursussen
te financieren. In 1949 wist zij genoegjjeld
byeen te krygen om 32 cursussen te or
ganiseren en elk van die cursussen gaf ze
de naam van degene, die genoeg had bij
gedragen om het hele salaris van de on-
derwbzer te voldoen. De cursussen wor
den gegeven in fabriekslokalen, 's avonds
in scholen en soms ook wel in gewone
woonhuizen.
Dona Zilma is echter niet tevreden met
de mensen eenvoudig lezen en schryven te
leren, zy streeft er ook naar hun levens-
omstandigheden te verbeteren, want ze
weet maar al te goed, dat de mensen niets
aan kennis hebben wanneer ze hongerig of
ziek zyn. Daarom, als een leerling meer-
De bestudering van de wijze, waarop de
vaart van de meteoren in de atmosfeer
wordt vertraagd, is de laatste jaren, dank
zy nieuwe technische hulpmiddelen, van
betekeyis geworden, omdat men daar
door egn denkbeeld kan krygen van de
temperaturen welke in de hogere lucht
lagen heersen. Zo is men tot de slotsom
gekomen, dat het zestig km boven het
aardoppervlak veel warmer moet zyn dan
op dit aardse tranendal, een verrassende
ontdekking, gezien de zeer lage tempe
raturen in de stratosfeer.
De pas ontdekte grote meteoriet
kraters ln Canada en de kleinere in
Siberië zijn natuurverschijnselen, welke
ver van ons verwyderd zyn in tyd en
ruimte.
Desniettemin, aldus verklaarde dr
Harlow Shapley. de wereldberoemde
directeur van het Observatorium, be
horend b(j de Harvard Universiteit, zul
len ze ons nauwkeurige inlichtingen kun
nen géven over de temperatuur, de dicht
heid en andere eigenschappen, welke 60
k 120 km boven de aardoppervlakte heer
sen. En nauwkeurige inlichtingen over
dit gedeelte van de atmosfeer hebben we
juist nodig voor de ontwikkeling van de
straalvliegtuigen, bestemd om op zeer
grote hoogte te vliegen, als voor de raket
schepen van de naaste toekomst.
IEDEREEN weet zelf het best welke
invloed het weer op hem uitoefent.
Een algemeen verschijnsel is, dat de
mensen bij mooi weer vrolijker ge
stemd, opgeruimder zijn dan bij regen
weer. In Amerika heeft een aantal
geleerden, die men medische klimato-
logen noemt, vastgesteld welke in-
vloed het weer kan uitoefenen op de
geaardheid der mensen. Hun conclu
sies zijn vaak volkomen in strijd met
wat men algemeen als waar aanneemt.
TAE ZOMER, zegt men, is de beste tyd
aJ om vacantie te nemen.
Mis, zeggen de bovengenoemde Ameri
kanen. Juist in de zomer heeft men het
minst vacantie van node. daar men dan
door de vlak er. aan voorafgaande lente
een grote dosis nieuwe energie heeft op
gedaan. Rust heeft de mens vooral nodig
in Januari of Februari na de tyd van
hard werken in herfst en winter.
FORMOSA zal, als het aan president
*- Truman en zyn democratische rege
ring ligt, geen aanleiding worden tot het
uitbreken van een derde wereldoorlog,
't Conflict om dit eiland tussen de Chinese
communistische regering enerzijds en de
V.S. en Tsjang Kai Sjek anderzijds vormde
lange tyd een ernstige bedreiging van de
vrede in het Verre Oosten, een bedreiging
die weliswaar nog niet volkomen is opge
heven, maar die toch ongetwijfeld aan-
zieniyk is verminderd ten gevolge van
twee recente gebeurtenissen: het besluit
van de regering van Peking om de kwes-
tie-Formosa voor de Verenigde Naties te
brengen en het verzoek van president
Truman aan géneraal MacArthur om zijn
verklaring over Formosa in te trekken.
Deze stap van Tru-
man wijst er op, dat
Washington het niet
(meer?) eens is met
de eigenmachtige poli
tiek van MacArthur
ten opzichte van Formosa. Deze politiek
van samenwerking met Tsjang Kal Sjek
was. zoals uit de verklaring van Mac
Arthur blykt, gebaseerd op de overtuiging,
dat Formosa een onmisbare aghakel vormt
in de Amerikaanse verdedigingslinie in
het Verre Oosten. Formosa moet in be
vriende handen blyven, aldus de Ameri
kaanse opperbevelhebber in het Verre
Oosten. Dat het Witte Huis deze politiek
niet wenst te steunen, behoeft niet te be
tekenen. dat de Amerikaanse regering de
strategische betekenis van Formosa ont
kent, maar wel dat men de politieke kant
van het Formosaanse probleem zwaarder
wenst te laten wegen dan de strategische.
TAE verheugende conclusie die uit de twee
hierboven gereleveerde gebeurtenis
sen te trekken valt, is, dat noch China,
noch de Verenigde Staten er Iets voor voe
len een gewapend conflict op grote schaal
te riskeren. De verklaring van Truman
houdt in. dat Amerika in principe bereid .s
afstand te doen van Formosa als strategisch
steunpunt In het Pacific-front ter wille van
het behoud van de vrede; het besluit vao
Peking om de kwestie-Formosa voor de
V.N. te brengen betekent dat de Chinezen
(en de RuSsen!) de tyd (nog) niet gekomen
achten om gewapenderhand een beslissing
ln het conflict West-Oost te forceren
Het probleem-Formosa belooft inmiddels
voor de Vereniade Naties eén zware juri
dische kluif te worden. De Chinezen
baseren hun aanspraken op het eiland op
de stelling dat het tot het Chinese grond
gebied behoort. De Verenigde Staten be
weren het recht te hebben de status quo op
Formosa te handhaven, omdat het eiland
een voormalige Japanse bezitting is. welks
status eerst by een vredesverdrag met
Japan geregeld kan worden. De Ameri
kaanse redenering zou zeer sterk zyn, wan
neer Formosa niet door de troepen van de
Tsjang Kai-Sjeks voormalige Kwomin-
tang-regering werd beheerst. Hier zit de
juridische knoop, die de V.N.-geleerden
straks krijgen op te lossen.
T")E „regering" van Tsjang Kai Sjek ls de
enige Chinese regering die door Wash
ington officieel wordt erkend. Hieruit
volgt, dat Formosa, hangende de bespre
kingen over een vredesverdrag met Japan.
onder Chinees beheer
is gesteld. Peking
en Moskou betwis
ten uiteraard Tsjang
Kai Sjek het recht op
te treden als hoofd
van de Chinese staat en daarmee zyn recht
om Formosa bezet te houden. Het hele
probleem is dus terug te lelden op de
weigering van de Ver Staten de nieuwe
(communistische) regering van China te
erkennen. De Britse Observer stelt
de zaak zo: „Als China het recht heeft,
hangende het Japanse vredesverdrag. For
mosa te bezetten, dan kan dit recht slechts
worden uitgeoefend door de werkelijke
Chinese regering. Wordt dit recht niet er
kend, dan is er op Formosa ook geen
plaats voor Tsjang Kai Sjek".
De Observer trekt van deze rede
nering de consequentie, door te conclu
deren. dat de enige manier om fot een
voorlopige overeenstemming over For
mosa te komey bestaat in het liquideren
van het regiem van Tsjang. Hiermede zou
elk argument voor een invasie in Formosa
de Chinese communisten uit de hand ge
slagen zyn en anderzyds zou het laatste
beletsel voor een universele erkenning van
de nieuwe Chinese regering zyn opge
heven. Onder die omstandigheden zou Pe
king er wellicht toe te krygen zyn ln te
stemmen met een werkeiyke „neutrali
satie" van Formosa, hangende de onder
handelingen over een Japans vredesver
drag. Een denkbeeld, dat. gegeven Ame-
rika's bereidheid om Formosa als militaire
basis af te schrijven, de V.N -gedelegeerden
wellicht een weg uit het Juridische doolhof
zou kunnen wyzen.
TTET OEWICHT van een baby wordt
beïnvloed door de maand, waarin hy
is geboren.
Volkomen waar, medische onderzoekin
gen hebben bewezen, dat babies, geboren
in de herfst of in de winter zwaarder zyn
dan die. geboren in de lente of in de
zomer. Kinderen in October geboren zyn
het zwaarst. De oorzaak is dat de opbou
wende kracht der moeder, die het ge
wicht van het kind sterk beïnvloedt in
die tyd het grootst is. Deze kinderen be
houden doorgaans hun groter gewicht ge
durende hun schooljaren.
A LS er 6torm op komst is zyn alle men-
sen prikkelbaarder.
Inderdaad worden mensen en dieren on
rustiger als er een storm dreigt. Over het
algemeen neemt onze energie af naar
mate de barometer daalt, beweren de kli-
matologen. Passagiers van autobussen en
trams laten dan veel meer pakjes of an
dere voorwerpen liggen, het aantal ver
keersongevallen neemt toe. Een lage baro
meterstand heeft zelfs nadelige invloed Op
onze gezondheid, kan aanleiding zyn tot
ziek worden. Vooral hoofdpijn en flauwten
komen dan veel voor en chirurgen weten
by ondervinding dat zelfs kort voor het
losbreken van stormen het aantal acute
blindedarmontstekingen sterk toeneemt.
"DIJ KOUD WEER kunnen wU beter wer-
-*-* ken dan by warm weer.
Daar wy in de winter meer moeten
doen. vooral als het lichameiyke arbeid
betreft om warm te blyven, voelen wy ons
meer fit, maar in werkeiykheid is dit niet
zo. De lichaamsbewegingen doen onze ar
beidsprestaties dalen, om Iets tot stand
te brengen verbruiken wij nodeloos te
veel van onze energie by koud weer.
yACHTE WINTERS zyn niet gezond.
Hoewel een oud spreekwoord zegt dat
een groene winter een kerkhof vet maakt,
heeft een onderzoek, ingesteld door het
departement van de volksgezondheid in
de Verenigde Staten, uitgewezen dat een
zachte winter het aantal ziektegevallen
sterk dóet afnemen. De winters, die veel
slachtoffers eisen zyn die. welke zich ken
merken door plotselinge veranderingen
in de temperatuur.
VOORJAARSMOEHEID Is een legende.
Integendeel, iedereen kent de voor
jaarsmoeheid, die zich uit door lusteloos
heid. geringe vitaliteit en verlangen naar
slaap. Ten einde zich aan te passen aan
de plotselinge stUging van de tempera
turen wordt in de lente van het mense-
ïyk lichaam veel geëist, het moet hard
werken om de warmte kwijt te raken, die
het in de winter nodig had. Men is een
voudig helemaal in de war en het gevolg
is verminderde vitaliteit.
XTlNDEREN zyn het onhandelbaarst bU
droog weer.
Wanneer het lang achtereen droog weer
is geweest is op de scholen het aantal
straffen voor de kinderen zeker vyfmaal
zo hoog als by regenweer. De kinderen
zyn dan zeer ondeugend en zeer eigen
zinnig.
•bereiken de hoogste leeftyd.
Professor Ellsworth Huntington van de
Yale Universiteit heeft geconstateerd, dat
mensen, geboren in Februari of Maart. 3
jaar langer leven dan zy die ln Juli,
Augustus of September het levenslicht
aanschouwen.
werken.
Dit ls niet waar. Inderdaad montert
mooi weer ons op. maar het lokt ons niet
tot werken. Het meeste werx verrichtèn
wy by betrokken lucht, al mopperen we
dan misschien ook nog zo hard over „het
slechte weer". Dus huisvrouwen, als ge
wilt hebben dat uw man in huis of in de
tuin iets opknapt, vraagt dit hfem dan op
•en regenachtige dagl
malen de les verzuimt, stuurt zy een onder
wijzer op huisbezoek om eens poolshoogte
te nemen. Blijkt dan, dat het verzuim
slechts te wijten is aan luiheid of gebrek
aan belangstelling dan gaat zy een hartig
woordje met de spybelaar spreken. Is
ziekte de oorzaak van het verzuim, den
stelt zij de Centrale Gezondheidsdienst er
van in kennis.
Gratis dokter
DE GEZONDHEIDSDIENST (s bedoeld
de mensen in te wijden in de geheimen
der hygiëne. Dokters en laboratoria, dit
ter plaatse zijn gevestigd werken n.l. met
de cursusleiding samen. Elke leerling
wordt eens per jaar doorgelicht, wordt gra
tis gevaccineerd en ontvangt gratis ge
neesmiddelen, terwijl tandartsen belast
zijn met de zorg voor hun gebit. Dona
Zilma verleent de armen ook stoffelijke
hulp voor zover het haar gelukt de hand
te leggen op kleren, levensmiddelen en
andere nuttige zaken. Een tandenborstel,
een blik gecondenseerde melk, een stoffer
Om de vloer schoon te houden en een
jurkje of jasje zijn vaak zeer welkome
zaken. De leerlingen, die lessen in lezen
en schrijven volgen, worden aangemoedigd
door de prijzen, welke in uitzicht worden
gesteld oude tijdschriften voor de man
nen en naailessen voor de vrouwen.
Voor de bewoners van Cachoeiro krijgt
het leven een geheel nieuwe betekenis, al
moet worden gezegd, dat de volwassenen,
die aan den lijve ondervonden wat het
wil zeggen ongeletterd te zijn en >^echt
verzorgd, van Dona Zilma's bemoeienissen
meer genieteh dan hun kinderen, die met
de volwassenen in dezelfde schoolbanken
zitten, maar die scholen beschouwen als
iets. dat vanzelf spreekt. Overal in Bra
zilië echter ontstaat honger naar kennis
en wordt er naar gestreefd die te be-1
vredigen.
De campagne tegen het analphabetismé
begon in 1947 en het aantal mannen en
vrouwen, dat niet kan lezen of schrijven
en dat blijkens de volkstelling v(4n 1940
55'van de gehele bevolking bedroeg, be
gint reeds merkbaar af te nemen. Maat
eigeniyk houdt men zich op het ogenblik
minder bezig met de vraag hoeveel inwo
ners van Brazilië kunnen lezen en schrij-
ig h
algemeen is gesteld met het lager onder
ven dan wel met de vraag hoe het in hel
..ijs in Brazilië en schenkt men vooral
aandacht aan het onvoldoende schoolbe
zoek. Gemiddeld gaan de Braziliaanse kin
deren maar achttien maanden naar school.
Prof. M. B. Lourence Filho. directeur-
generaal van de afdeling Onderwijs en
leider van de veldtocht tegen het analpha-
betisme heeft by het begin daarvan dui-
deiyk gemaakt, dat het er hier niet slechte
om ging de mensen te leren lezen en
schrijven, maar dat de gedachte voorzat
de algehele opvoeding van volwassenen
ter hand te nemen. De bedoeling was de
levensstandaard en het beschavingspeil
van een groot deel van de bevolking op te
voeren door kennis te verspreiden en meer
bekendheid te geven aan de techniek, zo
dat de mensen van hun omgeving en zich
zelf leren maken wat er van te maken is.
Les in lezen en schrijven is slechts een
middel om dat doel te bereiken, geen doel
op zichzelf. Eén en ander wilde de rege
ring trachten te bereiken zowel door zelf
het initiatief te nemen als door samen
werking met verschillende organisaties en
particuliere persoTTen. Dona Zilma is er
een voorbeeld van hoe mensen van goede
wille in deze de regering térzyde kunnen
staan. Onderricht men volwassenen, dan
komt dit hun kinderen tevens ten goede.
Internationale samenwerking
DRIEJARIGE CAMPAGNE, welke
de regering heeft gevoerd, heeft haar
honderd millioen cruzeiros (vijf millioenj
dollar gekost. In dit tijdsverloop heeft
meer dan een millioen mensen leren lezen
en schrijven. Twee millioen volwassenen,
met inbegrip van jongens en meisjes bo
ven de schoolleeftijd, zijn ingeschreven
voor avondlessen. Het bezoek van de ge
wone lagere school is sterk vooruitgegaan.
Onderwijs, dat vroeger werd beschouwd
als Iets. dat slechts voor de beter gesitu
eerde klassen was weggelegd, is nu be
reikbaar voor leder. En wat meer zegt:
het geven van onderwijs geschiedt niet
slechts door beroepsmensen. Tal van vrij
willigers stellen zich beschikbaar om
stadgenoten, die niet kunnen lezen of
schrijven, in hun eigen huis les te gaan
geven. Ze krijgen dan de nodige leermid
delen van de nationale en streekdiensten.
Op deze manier zyn reeds meer dan
200 000 exemplaren leermiddelen uitge
reikt. In de laatste drie jaar zijn reeds
meer dan een half millioen brieven en
circulaires verzonden aan mensen, van
wie werd verondersteld, dat zy goede
diensten als volontairs zouden kunnen be-
wyzen.
Als een mijlpaal op de weg naar kennis
ln Brazilië kan worden beschouwd de in
ternationale cursus, welke de UNESCO
het vorig jaar Augustu® in Quitandinha,
in de buurt van Rio de Janeiro, heeft ge
houden. Hier hadden Braziliaanse leer
krachten gelegenheid in contact te komen
met collega's zowel uit andere Zuid-Ame
rikaanse landen als uit Engeland, Frank
rijk en Egypte. Ze wisselden van gedach
ten over oude methoden en maakten ken
nis met nieuwe. Alles wat de Braziliaanse
onderwijsmensen hier opstaken is ten
goede gekomen aan de veldtocht, die de
regering begon ter bestrijding van onwe
tendheid en ellende, welke twee vaak sa
mengaan als een boosaardige tweeling.
Hoewel de meeste vacanties reeds voorbij
zijn, zijn er toch nog tal uan mensen die
«an zee, in de bossen of op een boerderij
ran de zon genieten. Dit is Anneke, die
met haar ouders op een boerderij logeert.
Voordat haar moeder haar kon aankleden,
was Anneke al de boomgaard ingelopen,
om op haar manier met de appelpluk te
helpen.
