FW
KAUWGOM
Neen, dan de Goudse kermis
DE WIJNKELDER
Goudse theaters kondigen het
nieuwe seizoen aan
HIER DE A.V.R.O.
De Russische zeelieden mogen
geen borrels drinken
HET MENGSEL VAN EEN
KWAADAARDIGE HEKS
Huismoeder Lloyd heeft heel
wat in te kopen
T
Kermis in Indonesië
een mager geval
AT
AAR.
ANNEER
Deel
belin
rd
Laat ons klinken.
Maar dan met KLINKKLAAR
Een programma
vol afwisseling
I
Uit vroege^4ijden
Jubilaris bij fa Gcbr.
Boekamp
De heer De Jong gehuldigd
Op weg naar huis
gerestauri
Biljarters vingen de
competitie aan
Het wordt een jaar van grote aetiviteit
Toon Hermans gaat er
voor de A.V.R.O. op uit
Baailbreekster in de opvoedkunde wordt
zeventig jaar
Mevr. C. PHILIPPI—SIEWER TSZ VAN REESEMA
Politieke keuring
Het relaas van een Estlandse deserteur
Hèt Lied ah Goede Raad (aan de Jeugd)
Voor huishoudens op zee (slot)
Van vlees en wijn tot borstels en emmers
waarvoor mannen sterven in de jungle
Adams kwam op
het idee!
EEN DER PIJLERS DER
BESCHA VING.
.Vrijdag 15 september im<
GOUDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA t
DJAKARTAANSE BRIEF No. 261
■y^N vroeger herinner ik me nog goed
de Goudse kermis in al haar veelheid
van attracties. Dezer dagen heb ik sterk
en met grote heimwee moeten den
ken aan de Goudse kermis, toen wij een
bezoek brachten aan de Pasar Malam
eigenlijk: avondmarkt en een soort jaar
beurs en kermis tegelijk die op het
ogenblik op een deel van het voormalige
Koningsplein (thans Medan Merdeka) is
opgetrokken. Terwijl ik met m n dochter
in de orgelloze draaimolen zat met
paarden, ontdaan van 'eder tuig en één
schuitje, dat op en neer ging kwamen
voor m n geestesoog de luxueuze stoomca-
roussel van Bennier. die altijd tegenover
oe Waag stond; de zweefmolen, die meest-
«1 zijn standplaats had voor het bordes
van hel stadhuis, de nougatwagen. de
schommel, de autoscooter en nog zoveel
meer uit het bonte kerrhisgenoe in Gouda.
Nee. het verleden 'aat je nooit los en
ls je meermalen een Goudse kermis hebt
meegemaakt, kun je met een zekere auto
riteit n&ar elke andere kermis kijken en
zeggen: ..Dan was het bij ons. in Gouda,
toch wel anders".
Nu is een Pasar Malam (als avondmarkt)
of een Pasar Gambir (als jaarbeurs, die
°ok overdag .open is) eigenlijk geen ver
gelijking en zeker niet in deze na-oorlogse
jaren.
Veteraan-draaimolen
De draaimolen een van de drie „at
tracties" van de Pasar Malam in Dja
karta heeft naar schatting al viiftlg
jaren dienst, vermoedelijk eerst in Neder-
iartTT en later na voor de slcop te zijn
verkocht nog in Indonesië. Tien jaren
lang is aan die draaimolen geen enkele
vernieuwing uitgevoerd, behalve, dat de
paarden een beetje zijn opgeschilderd. Het
ding draait en wel zo langzaam, dat men
er zonder enig gevaar midden in de rit
kan afspringen. Maar goed. de jeugd heeft
er plezier van.
Verder was er een verticale draaimo
len. d.w.z. het rad met de schuitjes. Dit
instrument zag er echter dermate wrak
uit. dat ik het niet raadzaam achtte om
mee naar boven te gaan en het Pasar
Malam-terrein van de hoogte uit te over
zien.
De derde „attractie" was een vereen
voudigde uitgave van de caterpillar, die
op de Goudse kermis uit mijn jeugd rechts
van het stadhuis placht te staan. Deze
Djakartaanse caterpillar was echter geen
caterpillar, maar een instrument, dat de
golvende beweging nabootste
Zo'n Indonesische ..kermis" kenmerkt
zich verder meestal door de veelvuldig
heid. waarmee menselijk en dierlijk leed
wordt geadverteerd. Op een Goudse ker
mis mocht men dan een erg dikke dame
tegenkomen; op een Indonesische „kermis"
ziet men uitgestald; kinderen met water
hoofden. misvormde menselijke wezens,
mensen met rudimentaire ledematen, nog
afgezien van geiten met twee acnterlijven,
een vrouw, die levende kippen opeet een
man. die slangen oppeuzelt eh meer van
dit schoons. Uiteraard zijn dit geen dingen,
waarheen je met een kind kujnt gaan.
Goktenten bij de jvleet
Uit de Indonesische „kermis" spreekt
de enorme lust voor dobbelen, die de kin
deren ven dit land bjj de geboorte mee
krijgen en zij niet alleen, maar eigen
lijk alle Aziatische volkeren. Het aantal
tenten met hazard-spelen i« fantastisch;
net befaamde ringwerpen rond allerlei
eI!fr.l,Uke artikelen (..dat ene kleine
puntje zoals de juffrouw in de tent op
de Goudse kermis placht te roepen, els de
ring net niet goed lag), balgooien, speer
werpen. vissen e d.. maar in een merk
waardige veelheid in verhouding tot alle
andere stands. Als elke kermis U ook de
Pasar Malam vol eetgelegenheden en mis
schien vormen zij nog wei het meest aan
trekkelijke deel van de avondmarkt. om
dat men er kan genieten van allerlei in
heemse gerechten. d;w men gewoonüik
nooit krijgt, d.w.4 allerlei streek-eterijen.
ene men alleen maar zou kunnen eten. in
dien men lang in die bepaalde streek zou
blijven. Maar ja: de prijzen. ziet u.
De mooiste stand op deze avondmarkt
was zonder twtilel dis van d. «(dellni
voorlichting van het Nederlandse Hoge
Commissariaat in Inriones:e. die mijlen
uitstak boven een gelijksoortige stand van
het Amerikaanse voorlichtingsbureau in
Djakarta. Ik betwijfel echter of de model
len van Nederlandse flatwoningen de
fotos van het Nederlandse bedrijfsleven
e d. grote belangstelling van de Indone-
ken avondmarkl*an*ers hebben getrok-
Het bestuul van de avondmarkt had zelf
ook een stand, die van boven tot beneden
vol hing met anti-Nederlandse propaganda,
tenslotte is deze avondmarkt voor Indo
nesische oorlogsslachtoffers en hun „lijden
en ellende" tengevolge van de ..Neder
landse overheersing" moest dus flink wor
den uitgesponnen. Voor de Europese bezoe
kers die de mensen zijn, die het meeste
geld op de avondmarkt stukslaan was
deze stand echter weinig opwekkend.
U zult zich nu kunnen mdenken. waarom
ik met heimwee heb teruggedacht aan de
Goudse kermis uit m'n jeugd; aan de pof^
fertjes; aan de ijsco's; aan de Franse wa
fels en aan de paling. Pas als je zo'n Pasar
Malam hebt bezocht, weet je wat je aan
de Goudse kermis eigenlijk mist....
JAN BOUWER
I» Sopt. uur Blauwe KruU: Conversatie-
avond Aid. Gouda van de Bond van Arbei-'
derseeperantlsten
II Stat. I uur K.A.B. Gebouw; Trekking
loterij Instrumentenfonds St. Caecilia.
il Se|y. z uur De Kroon: start ..hengel",
wedstrijd, motorclub Gouda.
stukken van ,,De Equipe", inleiding Hans
Redeker,
II Sept. 3 en I uur. 17 Sept. I uur en II
sept. 1 en uur Burg. Martensstraati Voor-
Itelllng circus Boltlni
ll Sept. Collecte ten bate Spoor weg- t.b.c.»
vereniging,
II Sept. uur Café Koophandel: Dahlia-
keuring Goudse Dahllaverenlging.
U Sept. I uur Neutrale school: Propaganda-
lezing Ned. Jeugdbond voor natuurstudie.
van
Bioscopen
Schouwburg Bioscoop: Wet zonder recht
(met Yvonne de Carlo en Burt Lancaster).
Reünie Bioscoop: Oom Willie wint de
derby (met Glenif Ford en Terry Moore).
Thalia Theater: Bastogne.
Aanvang: 3. 7 en 9.11 uur, Zondag I. I. 7
en 9.15 uur. overige dagen 3 en 8.15 uur.
r^Apothekersdienst
Steeds geopend des nachts all$n voor re
cepten: Apotheek P. Weijer. Gouwe 111.
Advertentie
een pracht van Schiedamse mout
wijnjenever. Voor oude klare lief
hebbers een tractatie en toch^de
prijs valt U mee: ƒ4.60 pe<vj*ri'
Probeert hem eens. wij brengHjIret
■U gaarne thuis I
o
Wapens verdwijnen
Goudse kaas had
veler aandacht
Propagfctda-centrum in Waag
trok 3200 bezoekers
Het propagandaeentrum voor de Goudse
boerenkaas in het Waaggebouw, is gister
morgen gesloten. Voor het laatst ontving
er de heer W. de Boer en zijn helpers de
bezoekers, die kwamen zien hoe en waar
mee de Goudse kaas wordt gemaakt. De
twee en dertig wapens Van de gemeenten,
waarvan de Goudse kaas ter markt komt.
zullen niet meer -worden opgesteld en de
vier vlaggen niet meer wapperen.
Het bezoek aan de 'bovenzaal van de
Waag is dit j,aar boven verwachting ge
weest. Gistermorgen bezocht de heer Hun-
ter. van de administratie van het Mar
shall-plan. de kaasmarkt, terwijl enkele
weken geleden de ambassadeurs van
Frankrijk en België een bezoek brachten.
Zij waren overigens niet de enige buiten
landers. Bij de 3200 bezoekers waren 3
Amerikanen. 68 Engelsen. 6 Duitsers. 16
Fransen. 29 Denen. ll«Belgen en 4 Italia
nen. Het propagandafilmpje werd 64 maal
gedraaid. De dag waarop het het drukst
was. was 3 Augustus/ »oen bijna 800 men
sen er een bezqgk brachten. De meisjes
in deze showroom hebben van 15 Juni tot
15 September circa 2500 beschuiten met
kpas verkocht.
Zaterdag zullen nog 65 douanebeambten
7opa
I lnte
r Gouda komen en het filmpje zien.
29 September wordt in de zaal nog een
internationaal agrarisch congres gehou
den. Dan zal de film weer in de trommel
gaan. tot het nieuwe seizoen begint.
:t het rhythme van de samba „Copa-
én de bekende gezichten uwer
'Uiige dienaren Muijselaar en Wal-
in Gouda deze week het winter-
geopend. Het seizoen, dat in de
schillende theaters van onze stad rond
het toneel en rond het filmdoek vfecr het
uitgaande publiek zal brengen. Het sei
zoen van de toneelvoorstellingen, con
certen. variété's, revue s, culturele avon
den. films, van Heintje Davids en
Shakespeare, van Mariene Dietrich en
Max van Praag, van Piet Bakker en
Eduard Flipse. Hieronder een greep uit
de programma's voor de komende vier
maanden.
I11 de Nieuwe Schouwburg, waar zich
Snip en,, Snap reeds presenteerden, komt
27 September Kees Pruis voor een
variété-avond, waarop hij vergezeld is
door het radio-orkest Accordeola met
Max van Praag.
Op 4 en 5 October zal men de kennis
making kunnen hernieuwen met Toon
Hermans en het Theater Plezier, die ver
leden jaar door omstandigheden Gouda
niet konden bezoeken, maar dit nu wel
doen op éen van de eerste tournee-avon
den van de AVRO Donderdag 12 October
is gereserveerd voor Goudse krachten;
dan treedt het jeugdtoneelgezelschap „De
Scherpschuttersop met een nieuwe
revue. Op 1 November gaat de Goudse
Bond van Dilettantenverenigingen in de
Schouwburg zijn dertig-jarig bestaan
vieren met een revue, waarin herinne
ringen zullen worden opgehaald aan
dertig jaren amateurswerk. Op 8 Novem
ber geeft de V.P.R.O. een uitvoering,
terwijl de volgende avond Toonkunst
Caecilia het oratorium „De Schipbreuk"
zal uitvoeren. Ook de operettegezelschap-
n zullen der traditie getrouw deze
iter weer naar Gouda komen.
Hoofdstad-Operette (het oude ge-
ip van Fritz Hirsch) is de eerste
m voorstelling op 22 November.
Vooi^ een gymnastiekuitvoering van de
„Jodan Boys" is 20 December gereser
veerd. Voor de muziekliefhebbers zorgt
de vereniging „Gouds Volksconcert" voor
een drietal concerten door het Residen
tie-orkest en drie concerten door het
Rotterdamsch Philharmonisch.
Op het witte doek
Op filmgebied kondigt de Schouwburg
onder meer aan de film-der-laatste-dagen
„Vulcano" van William Dieterle met de
in één klap'beroemd geworden Anna
Magnani; een ander Italiaans product uit
het vorige speelseizoen „.Bittere Rijst"
met de Italiaanse Rita Hayworth, Silvana
Mangona; een nieuwe Hitchcock „Sabo
teur". De Man op de Eifeltoren (Charles
Laughton «h Francot Tone); Orson Wel
les' Cagliostro de Magiër; de avonturen
van het Sprekende Ezeltje; Stad onder
dreiging; Het huis der vergelding; De
duivel in de vrouw met Joan Fontaine;
Edmund Gwenn in „Een flatje voor
Peggy": Straat der Verleiding" van Fritz
Lang. en de „Dame in hermelijn" met
Douglas Fairbanks. Bovendien kan men
in de Schouwburg ontmoeten Abbott er
Costello en Deanne Durbin als „Harten-
b eekster" alsmede mr Belvedere (mijn
heer de gouvernante!), die nu college gaat
lopen.
In Thalia Theater wordt vanavond be
gonnen met Bastogne. 'n goed begin van
een nieuw seizoen. Verder kuht U er
onder meer verwachten het aardige
„Whisky als wateT'. „Rode Schoentjes"
de beroemde l^Hetfilm van Moira Shea
rer. The BlueBamp (met Jack Warner),
een film over de Scotland Yard. De Rode
Donau (met Walter Pidgeon). Straaljager
nr 5 geeft geen antwoord. De Grote Passie
(met Ann Todd en Trevor Howard). Het
laatste signaal. Holliday in Mexico. Gou
den Salamander. Kapitein Bloot. De
laatste Reis en als showfilms o.m. Alles
wel aan boord. Romance in de Zuidzee
en The Barkley's of
De Donderdagavonden zullen voor-
worden ge-
Kath Culturele
n aan de vertoning van
nstructieve films, terwijl
de Zaterdag- en Woensdagmidda
actualiteitenprogramma's zullen wor
vertoond.
Over het nieuwe filmseizoen in
Reünie Bioscoop ontbreken de gegevens,
het programma nog niet is
Donderdagavonden zi
zij o.m. niet in beslag
nomen door 't Nut en de Kat
(Knng. gewijd zij:
vculturele. instruc
aangezien
vastgesteld.
CIRCUS BIJ MARTENSSTRAAT
Als standplaats voor het circus Boltinl
ls nader aangewezen het terrein van de
voormalige spoorbaan GoudaSchoon
hoven bij de Burgemeester Martensstraat.
De Goudsche Courant meldde
75 Jaar geleden.
Uit Oudewater: De gemeenteraad heeft
besloten de toelating van nieuwe leerlin
gen tot de openbare school voor gewoon
en Mulo-onderwijs te beperken tot twee
maal per jaar- De raad heeft tot wethou
der benoemd de heer A. C. v% Aelst.
nadat de aftredende wethouder. Ite heer
C. .Kikkert. te kennen had gegeven, dat
hijTats zodanig niet meer in aanmerking
wtyde komen.
»59 Jaar geleden.
UikNieuwerkerk aan de IJssel: Het ge-
meentbbestuur heeft besloten een tweede
ering te doen geschieden tot hef verkrij-
en van goed drinkwater. De eerste boring
gaf geen goede resultaten. Het verkregen
water bleek ongeschikt voor de consump
tie.
25 Jaar geledeh.
Het bestuur van de Remonstrantse Geref
Gemeente stelt pogingen n he' werl# om
in een lokaal, grenzend aan dfc pastori,
cint zijn ingang heeft ian de M:nderbroe-
der- t«eg een Remonstrarvtennuls te ves
tigen omdat de consistoriekamer niet ge-
echikt is voor cursussen en bijeenkomsten. I
Toen de heer J. de Jong uit de Derde
K|de gisterochtend op zijn werk kwam
kreeg hij. voor de eerste keer in de vijf
en twintig jaren, waarin hij bij de krijt-
malerij van Gebr. Boekamp in dienst is,
een uitbrander, omdat hij te laat was. Om
zeven uur begint het werk, om elf uur
kwam hij op zijn gemak aanstappen. Nog
lachend bovendien.
Daar was aanleiding voor, want de heer
De Jong vierde gisteren het feit, dat hij
vijf en twintig jaren bij de gebr. Boekamp
werkt (de laatste tien jaar als werkbaas)
en hij kwam alleen naar de fabriék om
in de kring van familie en personeel ge
huldigd te worden. Het standje van de
baas was maar een grapje-om te Illustre
ren wat een zeldzaamheid het is. dat de
werkbaas te laat kwam en welk ee»grote
plichtsbetrachting daaruit spreekt.^
De kans. dat de jubilaris ooit nog wel
eens over tijd op zijn werk zal zijn. heeft
één der firmanten, de heep Joh. Bbe-
kamp. tot een minimum beperkt door de
jubilaris namens de firma een pendule
aan te bieden. Tevens overhandigde hij
hem een couvert mft inhoud.
Met een inleideml speechje bood de
hoofdboekhouder, deiaeer J. Boekamp, de
jubilaris een ïïrgelijsté\.foto aan. waarop
een betekenisvolle herinnering is vast
gelegd.
De heer H. Boelcamp, de jubilaris
eerst een „standje" maaktè. voor dien*
laatkomen. logenstrafte direct zijn eigen
woorden door de heer De Jong te rekenen
onder die mensen, die de vreugde van de
arbeid hebben ontdekt en in grote mate
bezitten. Hij bood mevr. De Jong een
mand met bloemelfaan.
Namens het personeel overhandigde de
heer A de Jong een schemerlampje. De
sthipper, met wie de heer De Jong steeds
samenwerkt, de heer Snippe van de Nep-
tunus. toonde pijn sympathie door de aan
bieding van rigar*".
Met het troepentransportschip Fairaea
daf 25 September te Rotterdam uit Tand
jong Priok wordt verwacht, repatriëren:
Gouda: soldaat J. A. Spruit. Raam 264:
sergeant-majoor en mevr. A. E. Dortland
en kind. Constantijn Huygensstraat 53 en
sergeant en mevr. A. C. Rietveld en drie
kinderen. Lange Tiendeweg 27.
Boskoop: soldaat F. J. van Leeuwen.
Laag Boskoop 7$ B.
Bergambacht: soldaat T. Burger. D 12.
Moordrecht: «*rg.-majoor verpleegsters-
corps E. A. WeCT#ndorpHinse. Dorpsstr.
Oude water: soldaat J. Goudkamp. Root-
straat 224.
Met de ..Ranchi". die 25 September te
Amsterdam uit Tandjong Priok wordt
verwacht, repatriëren:
Gouda: sergeant en mevr. A, N. Portier
en vier kinderen. Sint Josephstraat 11.
Moordrecht: reserve-officier van ge
zondheid 1ste klasse J. H. van Westen
dorp. Dorpsstraat.
De passagierslijsten liggen op ons bu
reau. Markt 31. voor een ieder ter inzage.
Aflossing van de wacht
in Teheran
Onze oud-stadgenoot, de heer W. P.
Montijn, Nederlands gezant in Teheran,
zal naar wij vernemen, binnenkort zijn
functie neerleggen. Dit besluit staat in
verband met het feit. dat de heer Montijn
in December 65 jaar wdfdt.
Hoofd E.C.A.-missie op bezoek
Gisteren bezochten de heer en mevrouw
Clarence Hunter Gouda als gasten van de
burgemeester. De heer Hunter is hoofd
vv de „Economie Cooperation Admini
stration' van de Verenigde Staten in Ne
derland (dienst der Marshall-gelden).
Bezocht werden de kaasmarkt en de
Waag en daarna de musea, de St. Janskerk
en de etadhuiskelders.
SNOEK VAN 18 POND
De heer H. Lans. wonende in de Willens,
ving gisteren een snoek van 18 pond.
Oud en nieuyf naast
elkaar te zien
Wanneer Zaterdag een nieuwe tijdelijke
tentoonstelling in het Catharirfa Gasthuis
zal worden geopend, zullen de bezoeker*
nog een ander nieuw kunstwerk kunnen
bewonderen, of liever een zeer oud. v£»nt
er zal dan in het Ruim zijn opgehangen
het gerestaureerde deel van de wandta-
piaserie van de oude raadzaal.
De z.g. gobelins van het stadhuis zijn in
het najaar van 1939 afgenomen met het
oog op de toen voorgenomen restauratie
en het oorlogsgevaar. Pas in begin 1947 is
echter met de restauratie begonnen kun
nen worden, peze wordt uitgevoerd in het
atelier van het Rijksmuseum te Amster
dam. Eerst heeft er aan gewerkt het per
soneel van het museum, daarna een drie
tal dames, die in dienst onzer gemeente
zijn.
Thans is gereed gekomen ongeveer twee
derde deel van de lange wand van de
Raadzaal.
Daarnaast zal opgehangen worden het
nog niet gerestaureerde gedeelte, dat deze
wand heeft bedekt. Men zal door verge
lijking van de gedeelten kunnen nagaan,
welk een omvangrijk werk inmiddels is
verricht en met welk een verheugend re
sultaat. t
Het is de bedoeling, dat deze wandta
pijten hier een week ter bezichtiging zul
len zijn.
Thalia's Vrienden en N.S.H.
goed gestart
De biljartcompetitie in het Goudse dis
trict is weer begonnen. Thalia's Vrienden
A1 stuurde Moordrecht A met een 6—2
nederlaag naar huis. Frederiks spelende
met een voor hem slecht moyenne, kon
het niet tegen v. d. Kist bolwerken. Rein-
ders spelende met 6.59 hield met een mi
niem verschil de winst voor zich. v. Laar
debuteerde goed in zijn nieuwe club.
Bouwman van Moordrecht zorgde voor de
twee punten van zijn team.
Doordat twee partijen met resp. 6 en 4
caramboles verloren gingen, moesten
Goudriaan en Engelhard Sr van A. Poe
del met gelijk spel genoegen nemen, Duk-
ker speelde in dit team de beste partij
met een moyenne van 18.33. De tegen
partij. 't Centrum, mag in haar schik zijn
voor het behouden van deze, door Kasman
en Honkoop zwaar bevochten vier punten.
Sport A moest toezien, dat N.S.H. A zes
punten medenam. Degenkamp zorgde in
een heel goed gespeelde partij voor de
twee punten van Sport.
Het Groene Laken A zag kans Belvédère
A in eigen huis met 53 te verslaan,
't Zuid A kon het niet verder brengen dan
een puntenverdeling tegen Het Groene
Laken A 2. De Tunnel overspeelde K.O.T.
A totaal. Spruyt van K.O.T. zorgde voor
het enigste puntje.
Tunnel B2 behaalde een overwinning
op de Doele B. Schouten wist hier de e-er
nog te redden. Anti Poedel B1 veegde
Belvédère van de tafel (80). Stolwijker-
sluis heeft schijnbaar weer zin in een
kampioenschap. Het sloeg Marktzicht B op
eigen terrein met 26.
Belvédère C volgde het voorbeeld
i grotere broers en verloor met 62 van
Poedel C.
De teams van de Driesprong hebben een
jed voorbeeld gehad van Hoogendoorn
1 zijn team. de kampioen van verleden
jaar. Het team B 2 stuurde K.O.T. B1
r winst naar Gouda terug. Spil B 1
zette de competitie beter in dan verleden
jaar. Met 62 klopte het N-SJi. B1.
't Zuid B 1K.O.T. B 2 was het aanzien
niet waard. De verdeling der punten gaf
een juiste weergave.
Sprang van De Driesprong speelde een
heel goede partij en liet Rincheval van
Th. Vrienden ver achter zich. Zaal wist
op het nippertje zijn partij te winnen, door
-Schoonderwoerd. met nog één carambole
te spelen de kans te ontnemen. De Jong
had de eer twee punten voor Th. Vrien
den in de wacht te slepen. Per Aspera,<B
ga* TOG C de vuurdoop. Zonder punten
moest TOG de terugreis naar Stolwijker-
sluis aanvaarden. De ontmoeting Markt
zicht C—Westen C 2 leverde een gelijk spel
Dam. Westen, speelde een goede
partij in 20 beurten.
De uitslagen luiden: Th. Vrflmden A
Moordrecht A 62; Marktzicht C—Westen
4; Driesprong CTh. Vrienden
62; Sport A—N.S.H. A 26; Centrum A 1
—A. Poedel Al 44; Doele B—Tunnel B
28; Belvédère AGr Laken Al 35;
Poedel BI—Belvédère BI 8—0; Markt
zicht BStolwijkersluis B 26; A. Poedel
C—Belvédère C 6—2; Tunnel A—KOT A
Gr. Laken B—Westen B 6—2; Drie-
g B 2—KOT B 1 8—0; Spil B 1NSH
6—2; Per Aspera C—TOG C 8—0;
Zuid BI—KOT B 2 4—4; Zuid A—Gr. La
ken A 2 4—4.
Schoonhoven
Volgend jaar 'n muziekfeest. De mu
ziekvereniging ..Tavenu" zal op 3 en 5 Mei
1951 op de terreinen gelegen op het z.g.
Hofland, met uitzondering van het voet
balveld. een muziek, en zangconcours
met vermakelijkheden houden.
Waddi Jixveen
Predikbeurten. Ned Herv. Kerk: 145
uur ds H. G. Abma te Rotterdam: 10.30 en
0 30 uur ds H. G H van Kooten te Brand
wijk. Geivf Kerk: 10 en 0 30 uur ds J.
Knoey Geref. Gemeente: 9J0 uur de J
Lrtorét. Wet en Evangelie ln Rem. Kertt
1.15 «er di C. J. Ga», te Sen Waa#
Zondagsdienst artsen
Van Zaterdagmiddag 3 tot Maandagochtend
I uur zijn aanwezig de artaen
Krimpenerwaard: H F. Adam te Stolw.jk,
tel. K 1024—137; G. J Barien te Schoonhoven
tel. K 1523—339; J K Hoogenboezem te Lek-
kerkesik. tel. K 1525—214; A M. Vieaer le
Krimpen a. d Degel. tel. K 1095—307
Boskoop: G A s Joflgeneel. tel- 19.
Haastrecht. Polsbroek en Oudewater: J. J
Hoving te Oudewater, tel 57.
Moordrecht en Nleuwerkerk a. d. IJssel:
S. J Hage le Nleuwerkerk a. d. Dssel tel
K 1003—305.
Reeuwük: J. p. HoeneveltJ. tel 227.
Waddinxveeni J. W. H. Helleman, tel K
1520—379
/.evenhuizen en BlglswUk: J. Tol te Biels.
wijk. tel. K 1592—500.
Ammerstol
Predikbeurten. Ned. Herv Kerk: 10 uw
ds J B. Th Hugenholtz. Ned. Herv. Evan
gelisatie (Gebouw Lekdijk): 10 en 8~
de heer De Groot te Nw Lekkerland.
Bergambacht
Predikbeurten.
Uitgeti Ned Herv. Kerk: 130 en 30 uur
leesdlenst Geref Kerk; 10 en 5.30 uur
d« J Ftret.
Beikenwoude
Predikbeurten. Ned. Herv Kerk: 9.30
ur ds A. Priester. Geref Gemeente: 9 30
n 7 uur Leesdlenst.
Bodegraven
Oudewater
Kinderen deden examen in xwemmen.
Woensdagmiddag werden ir. het zwem
bad aan de Provinciale weg zwemexamens
voor schoolkinderen gehquden. De weers
omstandigheden waren, in tegenstelling
met vorig jaar. vrij gunstig, maar het
water was toch nog vrij koud. Onder lei
ding van de heer S. A. C. de Goede, hoofd
ajn de openbare lagere school, werden de
examens vlot afgewerkt. De exumencom-
missie bestond uit mevr. G. van Dijk-Vis-
sêr en de heren G. van de Burger. R. Bur
ger en R- Kloot. Aan deze commissie was
als Rijksgedelégeerde toegevoegd, de heer
H. G. Akkermans. Rijksconsulent voor de
lichamelijke opvoeding. ïn totaal werden
79 diploma's uitgereid Van de meisjes
slaagden er 21 voor het A-diploma. 11 voor
•het B-diploma en 3 voor het C-diploma.
Bij de jongens behaalden er 23 het A-
diploma. 18 het diploma B en 3 het C-
diploma. Burgemèester Arke en de heren
Th. W. Mullink, hoofd R.K. Jongensschool
en S. Verdonk. hoofd School met de Bij
bel gaven blijk van hun belangstelling.
Burgerlijke Stand. Geboren: Gerarda
Reinalda Mania d. v. G. J. Vergeer en J.
A. Th. Vergaar.
Gehuwd-t. Binnenmars 39 j. te Schoon
hoven en q. de Korte 31 j.
Schaakclub „KUk Uit". De schaakclub
Kijk Uit heeft haar jaarvergadering ge-
houdenïln zijn jaarverslag memoreerde
de secrfcris het verheugende feit, dat het
eerste tiental naar de tweede klasse van
de Stichts-'Gooise Schaakbond is gepro
moveerd. Het ledental liep echter terug
van 36 naar 30. De verenigh.gscompetitie
had dit jaar de volgende eindstand: In
groep I- D- Hagoort, J. J. Hoving. Ph.
Vermeulen. D. Drost. J J. Deurwaarder,
G. Bleijenberg. J. Hagoort. J. Knol. A.
'eij, D. Bleijenberg. In abpep II: W. de
Koning. C. Kune. W. vafiHeeriskerk, H.
J. v.' d. Laar. B. C. Raaphorst, D. de Jong.
L. van Dam. K. KnoL J. C. Terlouw T.
Eijkelestam. W. de Pijper. E. Rahms. In
groep III: A. Meerwijk. H. Bleijenberg. A.
van der Steen, G. A. Klaveringa, C. van
Heemskerk. G. v. d. Bospoort. P. van
Daml A. van Ingen en C. Kroes
Predikbetarten. Ned. Herv. Kepk: 9 30
en 2 30 uur de G Boer te Gouda: 0 30 uur da
P A. Stapeat te Moordrecht. Geref. Kerk:
9.S0 n tm sou* da o. l. wtsimgRi
De heer De Beun gehuldigd
Na afloop van het in de Lutherse Kerk
alhier gehouden cqncert van de vijf zang
verenigingen, waarvan de heer K. J. de
Beun te Gouda dirigent is. kwamen de
leden in hotel Van Haaften bijeen. De
voorzitter van „Zanglust", de heer W.
Boosman, deelde mede, dat 2 September
j.l. de heer De Beun 30 jaar dirigent van
zijn vereniging is geweest. Al is dit dan
geen kroonjaar, toch gevoelde men de be
hoefte de dirigent op eenvoudige, harte
lijke wijze te huldigen. Spreker dankte
de heer De Beun voor zijn werk voor
Zanglust en deed zijn gelukwensen ver
gezeld gaan van een kistje sigaren voor
de jubilaris en bloeme* voor mevr. De
Beun.
De voorzitters der overige zangvereni
gingen sloten zich bij deze huldiging aan
en overhandigden de dirigent reap, kistjes
sigaren, bloemen en een geschenk onder
couvert.
Namens de afd. Bodegraven van Volks
onderwijs, waarvan Zanglust een onder
afdeling is, sprak de voorzitter, de heer
T. Vis. Ook hij bood de jubilaris een kistje
sigaren aan.
Met een dankbaar „Lang zal hij leven"
stemden de zangers en zangeressen in met
deze hartelijke huldeblijken.
Beroepen. Onze plaatsgenoot ds A.
H. C. Jacobs, gerepatrieerd legerpredi-
kant met standplaats Makassar, ontving
een beroep van de Ned. Herv. Gemeente
te Puttershoek.
Uitvoering door vijf zangkoren
Beschamend weinig belangstelling was
er gisteravond in de Lutherse Kerk voor
het concert, dat de zangkoren ..Zanglust"
uit Bodegraven. „Soli Deo Gloria" uit
Koudekerk. „Persévérance" uit Nieuwer-
kerk a d. IJssel, ..Zang zij onze leus" uit
Boskoop en het Stolwijkse zangkoor ga
ven ten bate van het Kon. Wilhelmi^a-
fonds.
De uitvoering, onder leiding van de
heer K. J. de Beun uit Gouda, werd aan
gevangen met tw"fee coupletten van ons
volkslied. Voorts bevatte het programma
„Largo" van Handel en „An der «chcmen
blauen Donau" van Joh. Strauss. Beslo
ten werd met „Domine Stlvum fac"
De bij de uitgang gehouden collecte
voor het fonds bracht op 70.45.
Boskoop
Deense kwekers op bezoek.
Gistermorgen bracht een gezelschap
Deense kwekers een bezoek aan Boskoop.
's Morgens, werden zij ontvangen in de
raadzaal waarna zij de gebrandschilderde
ramen bezichtigden. Het gezelschap bracht
een langdurig bezoek aan de kwekerijen
van de firma Vuyk v. Nes en de Rijks-
tuinbouwscnool met proeftuin.
Damcompetitle. De onderlinge competi
tie van de Damclub „Boskoop" is weer
begonnen
Uitslagen van d« eerste ronde: Dick v.
Wijk—Ko Molenaar 2—0; W. A. v. Otter-
looB v d. Plaat 2—0; H. v. Kïaveren—
D. Larikhuyzen 2—0: T. A. Venema—D. W
d Zeeuw 2—0; Jac. Schoenmaker—J. Mas-
man 2—0; M. Viaeer—K. Bakhuizen 2—0;
W v Es—J. v. Tol 2—0: 2de ronde: H.
Trimp—W. Nederhof 2—0;H Beuckhuyse
B v d. Plaat 2—0: W. v. EsCh.r. Mar-
chant 2—0; G. Luiten—E. v. Voskuilen
l—l; J. v. Tol—A. de Wijs 2—0;P. Baatsen
M. Visser 1—1; A. M. de Jong—Adr. v.
Tol 2—0. A. Nederhof—H. Trimp 2—0; KI.
Molenaar^-D. Lankhuyzen 1—1.
Bloemeweiling. Coöperatieve vereni
ging ..De I9|skoopse veiling" 14 September.
Rozen gr. oioemig per bos, 20 stuks: Florex
90. Vierlanden 1.50, Pechtold 901.30,
Roealandia 60—1.00. Butterfly 90—1.00.
Duisburg 1.10—lTO^Edlth Helen 1.00-2.00,
Better Times 1.20-Ö.70. Hadley 2.20—2.60.
Gemengde rozen ^5—76. Babyrozen per
bos 10 stuks: Inger Olsaon 2030. Po-
lyantharozen 4060. Diverse per bos 10
«tuks: Ligustrumtakken. goud bont. 2638.
Chrysanthen kl. bloemig 85—1.30. idem
gemengd 90, tros Chrysanthen Sept. geel
18—25, idem wit 26—30. Sneeui^belsen 32,
Liatrix 10. Asters 12. Clematis DurandÜ
vertakt 65. Gemengde Dahlia's 15, Gla
diolen 15—18.
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk: 9 en
10.30 uur ds G. C- Tromp; 8.30 uur ds A. de
Leeuw Geref. Kerk: 9 30 en 5 uur d* H.
Moordrecht
Haantje van Moordrechts toren
inspireerde De Genêstet
In de Ned. Herv. Kerk werd gistersvond
een bijzondere gemeente-avond georgani-
«een^. Deze bijeenkomst had een twe^Medig
doel. nl. het onderling contactzoekeflp het
opbouwen van een sterk gemeenteleven
en in de tweede plaats jongeren en oude
ren op té* wekken mede te werken om
de catechisaties, welke door de lange va
cature geruime tijd niet gegeven konden
worden, op peil te brengen.
Waren de jongeren op deze avond in*
groot aantal aanwezig, de opkomst der
ouderen had beter kunnen zijn. Niettemin
kan op een geslaagde avond teruggezien
worden.
Na een inleiding van ds P. A. Stapert.
waarin deze doei en strekking van deze
bijeenkomst uiteenzette, voerden jongeren
van de Zondagsschool het bijbels spel
„Mirjam" van mej. ds H. J. W. Modder
man op. hetgeen geschiedde onder leiding
van mej. N. van der Kuij en enkele leid
sters van de Zondagsschool. Dit spel der
jongeren beeldt uit de redding van het
kindje Mozes uit de Nijl.
Hierna gaf de organist, de heer P. W.
Vrijlandt. een bekfende en getrouwe mede
werker aan dergelijke bijeenkomsten, een
uitvoering van het bekende werk van J.
P. F. Brandt Buis ..Nieuw Leven".
Vervolgens sprak ds Stapert over Moor-
drechtse dichtkunst oud en modern. De
predikant gaf in de eerste plaats een uit
voerige levensbeschrijving van de beken
de dichter ds P. de Genestet (18301861).
Ds de Genestet is geruime tijd predikant
in deae Gemeente geweest. Door het
haantfevan de Ned. Herv. Kerk alhier
werd de j^&ote dichter geïnspireerd tot
zijn bekende gedicht ..Het haantje van de
toren", waaruit ds Stapert gedeelten
voordroeg. Hiertegenover stelde de predi
kant de moderne dichtkunst van dc dich
ter J. J. Nleuwburg en droeg o.a. van
hem voor „De Steenhouwer". ..Begrafe
nis" en ..De Klokken".
In zijn slotwoord wekte ds Stapert de
aanwezigen op uit te dragen, datgene,
hetgeeri hedenavond naar voren gebracht
was en de schouders te zetten onder het
kerkelijk werk.
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk: 10 uur
ds P A Stapert. Ned. Herv. EvengelJsa'ii
op Geref grondslag: 10 en 9.30 uur de heer
H. Zagt te Den Haag.
10.30 en 6 30 uur ds D
Geref Gemeente:
R.K. Kerk; 7 30 en 10 1
Lof.
Geref Kerk
Kalkman. Oud
4 uur leesdienst.
r Heilige Mis: 5 uur
Go»(lerak
Geslaagd. Onze dorpsgenoot de heer J-
is op het te Delft gehouden examen ge
slaagd voor analyst.
Onderlinge wedstriiden. De damclub
H.G.B. heeft de eerste ronde in de huis
houdelijke competitie gespeeld. De uitsla
gen waren:
M. Verstoep—H. Ooms 0—2. R. Overes—
G. v. d. Heuvel 20. W. Ooms—C. J. Pol*
0—2. N. Bos—B. Bos 2-0. G. Melgers—
C. Bos 20. -AmÉRs Kwaadsteniet—G.
^SnoeU 2—0. C. Overes 2—0.
Predikbeurten. Ned Herv. Kerk: 5.36 en
I.30 uur de heer G. Mouw.
Haastrecht
Predikbeurten. Ned Herv. Kerk. 19 uur
da W. de Voogd der g tra aten. Ned.
Hea-v. Geref. EvangéUeatle: 1.30 en 0.30 uur
de heer G. de Pater Geref. Kerk: 10 en
6.30 uur ds L. vaW Urk.
Hekendorp
Predikbeurten Ned. Herv Kerk: en
6.8* uur de heer Tertouw te Gieeeendant;
Nieuwerkerk a. d IJssel
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk: 10 en
6 30 uur ds J J. Timmer Geref. Kerk 10
en I uur ds A Nijhuts te Gouda, Geref.
Gemeente: 9.30 en 3.30 uur leesdienat.
Ouderkerk a. d. IJssel
Predikbeurten. Ned Herv. Kerk: 9.30
en 6.30 uur ds A. J. Timmer. Wijkgebouw
Lageweg 9.30 en 6 3o uur de heer A de Re
delijkheid Gea ef Kerk: 9 30 en 5.15 uur
de C. A. Vreugdenhil
Stolwijk
Predikbeurten. Ned Herv. Kerk: 10 uur
ds H. van Ewijck: 7 ui*r ds J. D. Kleyne te
Rotterdam. Ned Herv Evangelisatie; 9 M
en 6.30 uur de heer Beekman te Eltourg.
Geref Gemeente: 9.30 en 6.30 uur leesdienst.
Zevenhuizen
Gemeente krijgt onderhoud
van N. Dwarsweg
Bij de aanvang van de jongste verga-
dering van de gemeenteraad wenste bur
gemeester A. Boer, de heer Joh. Klapwijk
geluk met zijn herstel na een ernstige
ziekte.
De raad hechtte zijn goedkeuring aan
de rekening van de Keuringsdienst van
Vee en Vlees over 1949. Ten bate der ge
meente komt 243.33. De jaarstukken van
de drinkwaterleiding „De Tien Gemeen
ten" over 1948 werden voorlopig vastge
steld en de begroting van deze stichting
voor 1950 goedgekeurd. Aangedrongen
werd op maatregelen ter bevordering van
een betere watervoorziening, vooral voor
wat betreft de buurtschap Oud-Verlaat.
De voorzitter deelde mee, dat het bestuur
ter zake zeer diligent is, doch er zijn
moeilijkheden gekomen'.
De raad ging accoord met het voorstel
van B. en W. tot het verlenen van e«n
garantia t.b.v. de uitbreiding van de wa
terleiding naar de percelen Rottekade 50.
51 en 52. De gemeentelijke bijdrage per
jaar werd vastgesteld op 130. Zodra de
financiële toestand dat toelaat, zullen B.
en W. een soortgelijke regeling voorstel
len voor de Vijfhuizen- en de Bierhoogt-
weg.
De door B. en W. ontworpen nieuwe,
verordening op de heffing van een hon«c
denbelasting werd aangenomen. Hiermede
is een progressief tarief vervangen door
eeh uniform bedrag en wel 10 voor de
zgn. luxe honden en ƒ5 voor waak- en
bedrijfshonden. Op voorstal van de hear
Verweij werd een bedrag van 2,10 toe
gevoegd voor de honden van hen, die
minvermogend zijn.
In de commisue Woonruimtewet wer
den herbenoemd: zuster C. J. Meijers an
de heren L. Dekker, J. F. van den Dool,
Joh. Klapw.ijk en IJ- van Leeuwe. terwijl
als leden van de commissie tot wering
van schoolverzuim werden herkozen de
heren J. F. van den Dool en C. Roos.
Ten einde een normale verhouding te
scheppen tussen de huren van de over-
heids- en de particuliere woningen in
deze gemeente, besloot de raad. behou
dens goedkeuring, de volgende huren vait
te stellen; Rottekade 32; ƒ4,50 per week
en Dorpsstraat 99: 360 per jaar.
De%aad verklaarde zich accoord met
het voorstel tot overneming van de on
derhoudsplicht van de Noordelijke Dwars
weg (van Dorpsstraat tot brug Ringvaart)
van de Zuidplaspolder, tegen het aanbod
van 450 als afkoopsom ineena. Dit be
sluit houdt verband met de in uitvoering
zijnde reconstructie van de Dorpsstraat.
Tevens werd besloten het crediet t.b.v.
voorbereidende maatregelen voor de
bouw van goedkope woningen, te ver
hogen tot ƒ2750.
Na bij de rondvraag enige technische
kwestlies betreffende de werkzaamheden
aan de Dorpsstraat te hebben besproken,
sloot de voorzitter de vergadering.
De heer De Jager jeugdleider
Met Ingang van 1 October a.a. ls de
heer J.lde Jager, hoofd der Chr. Nat.
School alhier, benoemd tot hoojdjeugd-
leider voor het massajeugdwerk ln het
kader van het jeugd-kerkewerk der Ned.
Herv, Gemeente te 's Gravenhage.
Tot zijn opvolger is benoenjd de heer
Held, onderwijzer ener bijzondere school
te 'a Gravenhage.
Predikbeurten. Ned Herv Ke^k: 10 uur
en Kapel a. d. Rotte: 2 30 uur ds J. J. Rtoü»-
Jeedijk Geref. Kerk: 9.30 «n «30 ut» de
A P Hein er Rem Geref. Gemeente 8
uur mej. de C. P. Khomeen te Goud*.
ClflUK'S'
ITS WEER najaar. En de kranten.
IVRIJDAG 15 SEPTEMÉEH 1950
EERSTE BEAU' - PAGIN* S
Ty A V.R.O. gaat weer vonr een jaar de aether tn en heeft de hoofdlijnen van haar
programma klaar. Directeur Willem Vogt. voortvarend en nimmer dralend, vertelde
ln een persconferentie op de A.V.R.O.-burcht te Hilversum, dat een nieuw radiobgstel
bij de Radioraad in studie is en dat daarvan uitgelekt is. dat de beals van het nieuwe
bestel toch weer de omrqppvereniglngen zullen ziip, die vrij stabiel de* verschillende
levensbeschouwingen in ffet land r^presenteren. Veranderingen zijn voorlopig alleen
«maar theoretisch mogelijk Toqh jal in het nieuwe bestel rekening met die mogelijkheid
f worden gehouden. Men heeft naar een dynamisch, soepel werkend systeem gezocht, en
dat is moeilijk. Maar men meent het gevonden te hebben in periodieke registratie van de
sterkte der omroepverenigingen. Elke omroepvereniging zou ten minste 10 pet van het
totaal aantal Ingeschreven luisteraars achter zich moeten hebben om aanspraak te*mo-
gen maken op zendtijd. Dat zou nu 180 a 185 duizend ingeschrevenen zijn. Die grens
overschrijdt de A.V.R.O met glans. Maar onjdat de mogelijkheid bestaat, dat de zeer
grote omroepvelenigingen meer zendtijd zullen kunnen mogen claimen, zal elke om
roepvereniging, ongeacht de vraag of de Regering het beginsel van de evenredige ver
deling van de zendtijd over zal nemen, haar aanhang zo groot mogelijk trachten te
maken De A.V.R.O. zal daarom dit nieuwe zendjaar een grootscheepse propaganda-actie
Toon Hermans met het Theater Plezier
van Florls Meslier onderneemt de voor
naamste propaganda-tournée. In de grote
stede-" behoudt het Theater Plezier echter
zijn autonomie Daar verzorgt de A.V.R.O.
zelf met eigen orkest en medewerkers
haar avonden.
Verder zal in 30 40 kleinere plaatsen
ln het land de A.V.R.O -film worden ver
toond Het programma wordt aangevuld
met de Singing Nightingales, een verto
ning van de hoorspelkern van „De som
van alles is nul", geschreven door een
Zuid-Afrikaan onder de titel „Back to
Zero" en daar. waar geen pauze gehou
den kan worden, met een demonstratie
van hersengymnastiek. Ten slotte wordt
ook nog een kleinkunst-tournée onderno
men Emile Keilenaers heeft daar de lei
ding van.
De A V.R.O. hoopt door de actie haar
ledental, dat nu 200.00Q bedraagt, aanzien
lijk te verhogen Overigens zal het nieuwe
rad^bestel misschien pas over een jaar
aan de horizon verschijnen
Droom van Vogt
De heer Vogt verklaarde overigens rul-
terliik. dat hij niet tevreden is over de
geringe aandacht die de omroep aan
kunstwerken van grote omvang besteedt.
Het moest mogelijk zijn. klassieke toneei-
«pelen Integraal te geven „We zouden",
zei de heer Vogt. ..het z.g. derde pro
gramma van de B.B.C. moeten nabootsen.
Echter: onze positie op de middelbare
gplflengten verbiedt helaas, op die ge
dachte verder te gaan. Maar er verkeert
iets op technisch gebied in ontwikkeling,
dat nieuwe mogelijkheden biedt Die zaak
li uit nood geboren. nJ. in Duitsland, dat
behalve de oorlog een aantal middelbare
golflengten verloor eiydat nu zijn verlies
ln de aether compenseert door toepassing
van frequentie-modulatie op zeer korte
golven tot 10 m. Kleine zendertje» ver
zorgen de uitzendingen op dat golfberelk
De ontvangst ls op normale toestellen mo
gelijk door toevoeging van een bijzetappa-
raatje In Nederland worden op het ogen
blik proeven genomen, die een gunstige
uitslag hebben. Langs die weg zouden we
óók tot een derde zender kunnen komen".
Op een vraag, of de televisietoestellen,
die immers oqjk op lage golflengten Wer
ken. de frequentie-modulatie zouden kun
nen verwerken, antwoordde de heer Vogt
bevestigend
Voorlopig zal het grote klassieke werk
nu fragmentarisch uitgezonden worden,
met omramende toelichting. Cor van der
Lugt Melsert zal trachten van die nood
oplossing toch iets moois te maken
Binten en spanten
Een belangrijk deel van een zendpro-
gramma berust op improvisatie en ver-
r«sing. Daarom bepaalde de heer Vogt
zich bij zijn overzicht alleen tot wat hij
de binten en de spanten noemde. Zo'n bint
acht hij een reeks lezingen, waarin diepe
levensvragen zullen worden besproken in
•en vorm die mensen-op-zoek-naar-voed-
jel-voor-de-geest. zonder dat zij zich in
kerkelijk verband willen scharep bevre
digen zal Ook zullen in verband met het
feit. dat het echtscheidingsvraagstuk op
nieuw in de regeringsmachine gaat twee
opmerkelijke redevoeringen, één van eèn
briljant lid van de Engelse balie, die de
humanitaire kant van het vraagstuk en
één van de aartsbisschop van Canterbury,
die de kerkelijke kant ervan zal belichten,
worden uitgezonden. Die redevoeringéfi
hebben in Engeland zeer de aandacht ge
trokken en de A V R O heeft ze in hun
k*bee' ter beschikking gekregen.
Een interessante serie lezingen hoopt de
AVRO. geïnspireerd door Engeland, ook te
geven over het ontstaan van het heelal
Wat de hoorspelen betreft, hoopt de
AVRO een auteursrechten-kwestie op te
lossen, die om ..Gejaagd door de wind"
van Margaret Mitchell hangt. Lukt dat.
aan wordt het een terie.
Een Interessant hoorspel belooft ..Hon
derd gulden" van de Deen H. C. Branner
te worden, omdat hij getracht heeft, in dat
spel helemaal los te komen van het thea
ter. Aan I.eeghwater zal een'hoorspel van
dr P. H. Schrbder gewijd zijn.
Verder worden de toneelspelen „De Zon.,
daar" van mr J H. Penning, „Schipper
naast God" van Jan de Hartog en „De
burgers van Calais" van Geo* Kaiser tot
hoorspelen omgewerkt. f
Aan Beethoven en Pasteur 'zullen klank-
bèelden worden gewijd.
Cor van der Lugt Melsert zal ook nog
•en proef nemen met een hoorspel, dat
door amateurs zal worden uitgevoerd.
F.n danPaul Vlaanderen, worstelend
op het Curzon-mysterie in acht delen.
Mahler-herdenking
In de muzikale sector zal Mahler. dAp
40 jaar geleden stierf, herdacht worden
met een uitvoering van diens Negende
Symphonie o.I.v. Rafael Kubelik en van
„Das Lied von der Erde" o.I.v, Edutrd
van Beinum (uitzendingen uit het Am
sterdamse Concertgebouw) en met studio
uitvoeringen van de andere symphonieën
(alleen niet de Achtste, om haar monster-
bezetting) o.I.v. Paul van Kempen en Erich
Leinsdorf.
Dit overzicht zou wel zeer onvolledig
zijn, als niet vermeld werd, dat natuurlijk
ook de Bonte Dinsdagavondtrein weer
zal rijden.
Van Januari af zal eenmaal in de maand
onder de titel „De Derde Dinsdag" een
trein rijden, bemand met jong Nederlands
talent, dat zich, na een selectie, zal kun
nen aandienen. De luisteraars vormen de
Jury. Florls Meslier van het Theater Ple
zier. heeft zich bereid verklaard, de uit
verkorene voor het seizoen 195152 een
engagement san te bieden.
Dat zal dus een aardig experiment wor
den.
Fris blijven is de grote zorg van de pro
grammaleider van de AVRO. En het zèl
weer fris zijn.
Op 14 September hoopt mevrouw C.
Philippl—Slewertsz i
,-P wan Reesevia een be.
kend voorvechtster voor modern onder
wijs welke rekening houdt met de psyche
van het kind. haar zeventigste verjaardag
te vieren.
Mevrouw Philippi werd in Rotterdam
(Kralingen) geborfen. Haar rpoeder stam
de uit de kringerl van het réveil en inte
resseerde zich zeer voor opvoedkundige
problemen. Haar vader toonde grote be
langstelling voor sociale hygiëne, hetgeen
onder andere bleek, toen in het midden
van de vorige eeuw de cholera jné Rotter
dam was uitgebroken. De heer Siewertsz
van Reesema trok toen met een grote
wagen, gevuld met gezuiverd Maaswater,
door de volksbuurten van de stad zijner
inwoning Dit water werd in de volks
mond „Reesemf -bitter" genoemd, omdat
de heer Van Reesema nooit dronk.
a De dochter voelde zich als lid der jon
gere generatie gedrongen de oorzaken
van de maatschappelijke kwalen op te
sporen. Zij ging te Leiden studeren en
liep colleges in de sociologie en in de
geschiedenis. In die tijd begon zij boeken
over psychologie te lezen. Na Leiden
studeerde zij te Lausanne. Een van haar
leermeesters daar was professor Alexan
der Herzen. hoogleraar in de physiologie.
die bovendien een grote belangstelling
koesterde voor veranderingen in onder
wijs en opvoeding. Op zijn aanraden ging
de jonge studènte toen, als basis voor de
psychologische kennis, medische colleges
en practica volgen. Op deze wijze kwam
zij in contact met Alfred Binet, de uit
vinder van de test, en met zijn kring te
Parijs. Ook leerde zij prof dr O. Decroly
kennen, die te Brussel een experimentele
school voor achterlijke kinderen stichtte,
gevolgd door een dergelijke instelling
voor normale kinderen. In diezelfde jaren
volgde zij te Delft de colleges over erfe
lijkheidsleer van prof Beyerlnk. Nadat zij
in 1907 in het huwelijk was getreden,
bleef zij met haar leermeesters contact
onderhouden, las veel wetenschappelijke
literatuur en hield zich bezig met het
observeren en het opvoeden van baai-
kinderen.
8-
is heel wat mansDe 8-jarige Stella
Falkner. die meedeed aan kampioens
wedstrijden voor leden van pont/clubs.
tiet men hier als drummer op Shadow.
■rNNO KUSTIN is éen jonge Estlandse zeeman. Hij heeft deel uitgemaakt van
de bemanning van het Russische schip Tosno. Maar toen de Tosno enkele
maanden geleden Vasteras in Zweden aandeed, heeft Kustin zijn kans waar
genomen en is gedeserteerd. Aan een verslaggever van de Sjömannen, het blad
van de Zweedse zeejjedenbond. heeft Enno Kustin het een en ander verteld over
de arbeidsvoorwaarden en het leven aan boord van Russische schepen.
en dan nog alleen onder geleide van een
officier.
Karig passagieren
Zowat het enige, wat de Russische zee-
hian in een vreemde haven wel is toe
gestaan. is het doen van inkopen Een
klein gedeelte van zijn gage kan hij in
wisselen voor buitenlands geld. Maar hij
mag ook weer niet alles, kopen. In een
boekje, waarin hij alles mtfet opschrijven,
wat hij koopt, staat, dat hij per jaar maar
twee overhemden, een overjas, een re
genjas. een gramofoon. een fiets, een hor
loge, een radio, een fototoestel en twee
paar sokken mag kopen. Heeft hij bij
voorbeeld een mondharmonica gekocht,
dan wordt die later door de Russische
douane in beslag genomen.
Behalve de gezagvoerder, bevindt zich
aan boord van de Russische schepen ook
een politiek voorman. Hij is zogenaamd
de plaatsvervanger van de kapitein, maar
in werkelijkheid deelt hij de lakens uit. I
Zijn voornaamste werk bestaat uit het
toezicht houden op de bemanning, het
geven van politieke richtlijnen, het beleg
gen van vergaderingen en hot houden van
politieke lekingen. Volgens Kustin is hij
ook de man. die in de buitenlandse ha
vens zorgt voor de verspreiding van
communistische lectuur.
Het is niet zo gemakkelijk, te monste
ren op een Russisch schip, zo vertelde
Kustin. Eerst moet men een van de daar
toe aangewezen scholen voor zeelieden
hebben doorlopen. In Estland zijn op het
ogenblik twee dergelijke schoien. Maar
voordat een jongen voor een van deze
scholen wordt aangenomenyltbmt er heel
wat kijken. Allereerst mo/f de candidaat
in het bezit zijn vgn eenwoor drie leden
van de communistische 'partij onderte
kende schriftelijke aanbeveling. Voorts
moet hij een getuigschrift van zijn laat
ste werkgever en een bewijs van de
plaatselijke politie overleggen.
Tenslotte moet de toekomstige zeeman
voor een „politieke commissie" verschij
nen. welke beslist, of de candidaat poli
tiek betrouwbaar is en of h« tot de school
kan worden toegelaten. Candidaten. die
helemaal aftpn familie-betrekkingen heb
ben ip het buitenland en wiens öuders
in Rusland leven, hebben voorrang.
Kustin zei, dat vele jonge Estlanders
naar zee willen, omdat een zeeman over
het algemeen meer verdient dan een fa
brieksarbeider.
Enno Kustin kwam in 1948 van de
school voor zeelieden af en hij monster
de toen voor de kustvaart. Na aan boord
van verscheidene schepen te hebben ge
werkt. kreeg hij tenslotte zijn paspoort,
waarmee hij ook voor buitenlandse rei
zen kon monsteren. De bemanning van
een Russisch schip staat onder streng toe
zicht. vertelde Kustin. In buitenlandse
havens bijvoorbeeld, ls het heel moeilijk,
- toestemming te krijgen om aan wal te
gaan.
Trouwens, veel heeft men er ook niet
aan, want een restaurant of café mag
een Russische zeeman niet binnengaan,
sterke drank mag hij niet drinken en een
bezqekje aan een bioscoop is alleen
gestaan onder bijzondere
Handelsbesprekingen
met Japan
Naar het hoofdkwartier van generaal
Mac Arthur heeft medegedeeld, zal 18 Sep
tember «.s. een handelsconferentie worden
geopend ten einde de toekomstige han
delsbetrekkingen tussen Japan en Neder
land te regelen.
De Nederlandse regering zal bij deze
onderhandelingen worden vertegenwoor
digd door ir M G. Mout. hoofd van de
economische afdeling bij de Nederlandse
legatie te Tokio.
Ja, je wordt geëerde Gast. waar de
Gastvrouw goed op past. Je krijgt wijn
tje en sigaartje, taartje, en een oude
klaartje. omdat .1 i j (wat nooit Ver
veelt). schitterend piano speelt!"
Jtaan weer vol. aan allë kanten,
met de Dansles-Advertenties, onder
félste concurrenties. Clubs voor Samba,
clubs voor Swingen, (mits uit allereer
ste kringen), clubs, waarvoor een hele
queue Js. daar er zo'n beschaafd
milieu is. Boordevol staan de kolom
men. cursussen in hele drommen, en
zij zeggen sateen thans: „Grijpt Uw
kans voor vlotte dans!" Voor Gehuw
den voor Beginners, of voor Kost- en
Prijzenwinnaars. Voor scholieren en
studenten, conducteurs, chauffeurs,
agenten; lang-gehuwden. (zeer ge-
oeferid), vrijgezellen (hulpbehoevend),
eerst-baglnnende-gehuwden. die een
strenge les niet schuwden, lang-ge
huwden. eerst-beginnend. maar de
Nieuwe. Dans zeer minnend, eerst-ver-
loofden-lang-getrouwden, (ja die ouden,
nnverflauwden, die van Oude Dansen
houden), alles vindt z'n eigen stand.
Ja. de Herfst komt in het land.
T\ENK NU NIET. dat ik. als zotte.
zit te spotten, te bedotten. Dat
het Dansen m{j niet aanstaat, daar
<fè Deugd dan naar de maan gaat. Neen.
Ik ben geen moralist. Ik was ééns
slechts.... pianist!
JAI Reeds sinds mijn vroegste jaren,
heb ik droefenis ervaren, door de
kunst, (bekend bij velen), van het vlot-
plano-spelen Neen! Ik h b niets tegen
'tdausen. breek ervoor zelf» vele lan
sen maar ik denk slechts aan Mathilde,
om wier gunst ik, kortweg, gilde, en
ik daar, in rook en hitte, slechts aan
het Klavier mocht zitten, en Mathilde.
(zqer onkies), zweefde met een Hoofd
commies. die met ongehoorde woorden,
beide oren schier doorboorde terwijl
lk. stuk ongelukkie. zat op dat plano-
krukkie...
EN MI/N HELE verd're leven, 1» het
ajkiJd zo gebleven. Dansvreugd!
Lachende gezichten! Maar voor mil:
de zure plichten. Moeder zei altijd, vol
m&lheid: „Jongen, straks krijg je een
knal-tijd! Komt van Studie, de belo
ning. Wèlkom ben j' In elke woning.
NU t WAS WAAR! Ik wéét het thans.
Welkom wés ik. Voor de Dans. Ach.
als Moeder had geweten, hoe ik droe
vig was gezeten, op die kruk. die zich
liet draaien, zou ze mij niet langer
paaien. Ja. als Mdeder mij gezien had.
hoe lk daar als een m a c h i e n zat.
altijd nóóst het Dansplezier als een
Slaaf van het Klavieromdat lk nog
stééds geen schik heb. in eens anders
vlotte Qutck-stepdan. ja dan zou
zij verfoeien, dat zQ ééns zich ging be
moeien. met mijn muzikaliteit. Zii zou
denken dan. vol spijt, aan de CZERNY.
uit die tijd, (Schüle der Gelflufigkeit).
JONGELINGEN, en ook Knapen!
Wilt Uw moed tezamenrapen als in
't opvoedkundig kader, goede Moeder,
strenge Vader. U naar de piano leiden,
en U wijze woorden wijden (Zoals: wil
je straks successen, volg dan trouw
menéér z'n lessen). (Jongen, je hebt
grote Gaven, stort ie dus. als alle bra
ven. op de tertsen en octaven).
Kleine knapen! Jongelingen' Denkt
aan mijn herinneringen. Laat dit (wijs)
aan Uw adres zijn. laat mijn leven U
een lès zijn. Mocht Gij later ooit ver
liefd zijn. och. wat zult Gij dan ge
griefd zijn. als de Keuze van Uw hart,
voor de Polonaise start, 'n Ander
kiest zij. o malaise! Maar Gij
apeeltdle po'lonaise! Neen. Gij
zi.lt dan heus geen boffer. Elke aanslag
wordt een offer.
"PERME JONGENS. STOERE KNA-
A PÉN, wee9,ook hierin uitgeslapen-
Leert van alles, alles, spelen tennist,
voetbalt, als zovelen. Leert de Dans en
Waterpolo, lper Patience (dat kan solo).
el van Dam en Schaken,
"jart-vermaken, leert het
CANASTA!
Neenbasta!
WOUTERTJE.
Leert
leert dan
nieuwste
Maar pian
In 1911 woonde zij met ha. moeder het
paedologische congres te Brussel bij. ge
houden onder voorzitterschap van prof
Decroly. Na dit congres richtten prof. K.
Bauman uit Amsterdam en dr van
Wayenburg het tijdschrift ..Kinderstudie"
op. dat slechts een kort bestaan heeft
gekend.
Haar moeder nam naar aanleiding van
het congres te Brussel het initiatief om in
Den Haag de ..Vereniging voor Paedolo
gische Lezingen" op te richten, die later
Werd omgezet in de „Stichting voor
Kinderstudie". Verschillende sprekers
van naam. zowel uit binnen- als buiten
land. kwamen voor de bovengenoemde
vereniging lezingen houden. In Maart
1914 hield Maria Montessori een voor
dracht en zo k&am mevrouw Philippi
met deze vrouw in contact. In 1914 werd
op initiatief van de moeder van mevrouw
Philippi de eerste Montessorischool tot
stand.
In 1917 volgde de oprichting van de
Nederlandse Mdntessori-Vereniging en
mevrouw Philippi maakte deel uit van
het hoofdbestuur. Zij maakte toen het
ontwerp voor Montessori-opleiding in
Den Haag.
In 1945 richtte de gemeente 's-Graven-
hage het Paedagogisch Centrum op.
waarvan zij tot 1948 het hoofd is geweest.
Naar de tipnkbeelden van Mevrouw Phi
lippi zijn scholen gesticht te 's-Graven-
hage (aanhet» Rijslag). te Eindhoven.
Groning?n etc.
Volgens Mevrouw Philippi dienen_er in
de eerste plaats experimcnteerschole'n als
modellen te komen en moet. om het dilet
tantisme te voorkomen, de opleiding zo
goed mogelijk zijn. Deze opleiding zal.
naar mevrouw Philippi zegt, niet alleen
intellectueel moeten zijn. maar de liefde
en de toewijding zijn hier zeer voor
name. ja onmisbare factoren.
Van mevrouw Philippi verscheen in
1949 een groot werk. getiteld, ..Pioniei»"^ -
der Volkopvoeding", dat naast vele arti
kelen in tijdschriften, en een boek over
prof. Decroly, een indruk geeft van haar
welversneden pen.
Londense verkeersstaking. Ongeveer 4.000
man personeel van de Londense bussen heeft
zich Donderdag aangesloten bij de reeds
stakende chauffeurs en conducteurs, zodat
thans in totaal meer dan 11.000 man ln sta
king is. Meer dan 1.900 bussen ruim -en
kwart van bet aantal bussen In Londen
rijden niet meer.
In Florida is onlangs zoveel regen ge-
vallen, dat op sommige laaggelegen
plaatsen in de buurt van Savannah het
Een wan de droevigste figuren van de
geschiedenis der Verenigde Statetl ts
zonder twijfel Antonio Lopez uit Santa-
Anna. die in 1836 een sterk Mexicaans
leger aanvoerde in de strijd tegen de
president van Texas. Alamo, en die later
president van de Mexicaanse republiek
werd. In de loop van zijn lange, zeer eer
volle carrière, kende hij ook tegenslagen
Nadat hij weer eens in ongenade was ge-
V(E MAGAZIJNMEESTER in een van de vele met allerhande goederen
volgestopte ruimten aan de Lloydkade. trekt niet eens meer een bedenkelijk
gezicht als hij de lijst onder de ogen krijgt van wat op de Willem Ruys gedurende
de laatste reis is gebroken. En wat dus aangevuld moet worden. Het zijn 144B
bierglazen. 500 bitterglazen en 2059 dek-drinkglazen. Dat voor wat het glaswerk
betreft. En van het aardewerk; 651 platte borden. 438 diepe borden. 831 gebaks
bordjes. 767 koffiekoppen en 1169 mocca-kopjes. Hij weet dat die spoelmachines.
en ook slecht weer. niets ontziende moordenaars van breekbare waar zijn.
En hij weet pok dat het hele servies van een mailschip binnen een jaar volledig
vernieuwd is. Per reis 20 procent breuk.
Dat is een van die duizenden zorgen
van de Civiele Dienst aan de wal Want
als er zo'n groot mailschip is binnenge
komen. begint de verzorgingsmachine
eerst recht op volle toeren te draaien
Dan moeten 1500 man voor twee maanden
een boterham mee naar zee krijgen, een
hap eten en nog veel meer Want er
horen lakens en dekens op 1500 bedden en
smetteloze tafellakens in de eetzalen
De pingpongtafels moeten van materiaal
voorzien zijn Schaak- en damspelen
moeten voor het grijpen liggen Men moet
een partijtje kunnen bridgen en niet
tevergeefs zijn pen in de inktpotten
dopen. De administratie heeft 154 ver
schillende artikelen nodig om de dienst
te laten draaien. Op zee kan je nu een
maal niet even naar een winkel gaan om
wat te kopen. Van de 9836 benodigde
lepels mogen er niet veel mankeren.
Zijn ze aan boord? zal de opper-
leider van dit grandioos bestuurde huls-
houden. de heer Moussault. vragen, een
dag voor het vertrek. Die 13.500 glazen en
9050 borden, die 130 soorten pannen voor
de keuken en die 125 000 stuks linnen
goed? Zijn die 600 blikjes schoensmeer
niet vergeten. Want anders loopt ieder
een de hele reis met^H
schoenten Die veertig kild
tijk zijn toch ingescheept?
halve hectare wollen dekens. En je moei
er niet aan denken dat ze die 210 kilp-
meter closetpapier op de wal hebben
laten staan. Of die borstels en emmers
Voor dit alles zijn bonnetjes nodig om
de magazijnmeesters te bewegen iets af
te geven Dergelijke massale hoeveel
heden dienen zorgvuldig geadministreerd
te worden
En als die Willem Ruys dan weer is
vertrokken, voorzien van alles wat het
leven aan boord aan de gang moet
houden en veraangenamen, dan vragen
E- zoveel andere schepen aandacht
t die moeten ook weer varen en
leven ook mensen op.
Inkopen
Er worden formidabele hoeveelheden
werk verzet voor het zover is dat de
grote verhuizing van de walmagazijnen
naar de schepen kan beginnen. Want
Huismoeder Lloyd moet in de eerste
plaats haar inkopen doen. Daar zitten
zelts reizen naar het buitenland aan vast
Wel niet zoveel als Voor de oorlog, toen
de ossen in Denemarken werden gekocht,
maar de wijnen moeten in elk geval uit
Douce France komen en dat belangrijke
onderdeel van de inkoop verzorgt de heer
Moussault zelf. die als lid van het kleine
selecte gezelschap wijnkenners, les che
valiers du tastevin. gerust om deze bood
schap kan worden gestuurd. De sardine.-
moet men ook in Frankrijk gaan halen
Kies dan het goede tijdstip om niet van
dc fabrikant de verwonderde opmerking
te krijgen: Mais monsieur, les sardines
sont encore a la mer. Die moeten nog
gevangen worden.
Wat daar aan de Lloydkade uit het
buitenland binnenkomt, wordt in entre-
pót opgeslagen. Het blijft dan vrij van
invoerrechten en gaat weer op de schepen
het land uit. Daar liggen dé duizenden
flessen van het edele druivennat, de
Champagnes en Bourgognes Daar staan
fn lange rijen de dozen met blikken ge
conserveerde levensmiddelen, zo'n kleine
honderdduizend. Kreeft uit Frankrijk,
paté de foie gras uit Hongarije en zuid
vruchten uit de landen rond de oude
Middelzee. Daar liggen de tonnen rund
vlees en varkensvlees, stijfgevroren in de
koelkamers. die van een eigen ipstallatie
(de Lloyd is de enige rederij in Neder
land die zulk een installatie bezit) de
vrieskoude ontvangen. En daar boven de
grond, liggen de magazijnen waar alle» is
opgeslagen wat geen levensmiddel is. Van
gebakrandjes uit Zweden af tot glaswerk
uit België toe Daar worden de
pongballetjes ingepakt, want
mailschip liggen ze zo overboord.
En om even achter de schi
kijken van de vele prob!
"zelfs een tot de uiterste perfectie opge-
eld, dan
voerde organisatie zich ziet gesti
is daar dat van de lege flessen. Niet min
der dan 60.000 komen na een reis van de
Willem Ruys af en daar ls een aparte
organisatie voor nodig om die weer weg
te werken.' Want zo'n hoeveelheid be
tekent een bedrag van 6000 dat geresti
tueerd wordt.
Zo is dat huishouden van de Lloyd, aan
de wal en op de schepen, een
van dagelijkse zorg van honder
die mede zorgen dat onze scl
varen en bi'
heejt
Een schip heéjt emmers nodig. En gecon-
serveerde levensmiddelen (op de
achtergrond)
gom" is er trouwens nooit voor terug
geschrokken grote bedragen te besteden
product in alle landen in je
water 2 meter hoog kwam te staan.
Troosteloze aanblik van een ondergelopen
autokerkhof.
trok hij Ka/.r Manhattan, een wijk
van New York waar hij zich in een
stenen huis bij de haven terugtrok. H\j
verbleef daar een jaar en toen hij weer
naar Mexico trok, liet hij in êén vanratfe
laden van zijn kast een stuk g\m liggen.
En dit stuk gom werd volgens een
Amerikaanse humorist funester voor
de mensheid dan alle heldendaden uit
zijn rumoerige loopbaan".
Het stuk gom viel in handen van een
zekere Thomas Adams, een actieve en
ingenieuze Yankee, die zich er sterk voor
interesseerde. Hij deed er enige proeven
mee. trachtte het zonder succes te
vulcaniseren en maakte er ten slotte een
nieuw product van, waarvan hij dacht,
dat het gebruikt zou kunnen worden
voor de vervaardiging van tandep. Maar
een van zijn vrienden, een tandarts,
lachte hem uit.
Toen herinnerde Adams zich. dat hij
Antonio Lopez op stukken gom had zien
kauwen. Dat was een oude Mexicaanse
gewoonnte. waaraan de conquistadores
de blankheid van de tanden der Azteken-
vrouwen toeschreven. Daar de stof vlok
kig was geworden, liet Adams het ko
ken. en zo verkreeg hij ten slotte een
elastische en compacte stof. Deze plette
hij met behulp van de deegrol van zijn
vrouw en het zo verkregen product zond
hij naar een banketbakkerij in New
Dat verwekte sensatie.' De nieuwe
'„bonbons" werden met een verwonder
jke snelheid verkocht en Adams ont
ving al spoedig een grote bestelling. Ilij
zette zich toen serieus aan het werk,
daarin bijgestaan door zijn zoon. In 1871
ontving hij een octrooi voor de eerste
machine, die bestemd was voor de fabri
cage van kauwgom. Vervolgens vervol
maakte hij zijn product door er suiker en
aromatische stoffen aan toe te voegen. En
van dat ogenblik af bloeide de zaak.
Dit alles; gebeurde in een tijdperk,
waarin Dickens ironisch opmerkte, dat
de pruimtabak een der pijlers van de
Amerikaanse beschaving vormde Thans
valt deze eer onbetwist ten deel aan de
kauwgom want iedere Amerikaan, man,
vrouw, kind of grijsaard, kauwt gemid
deld meer dan 200 stukjes kauwgom per
jaar op.
Van deze kauwgom komt 95% uit drie
grote fabrieken, te weten Wrigley (65%).
Beech Nut (20%) en American Chicle
(15'". Een van de vele afschuwelijke ge
volgen van de jongste wereldoorlog is.
dat de kauwgom nu ook begonnen is de
andere continenten te veroveren. Wrig
ley bezit reeds fabrieken in Engeland en
Australië, deze „koning van de kauw-
lij met zijn kauwgom dg
de botelnoten, die daar
In Chfffa
000 om zijn
1. In India bond ^ij
strijd aan'tegen de betelnoten,
algemeen gekauwd worden
(we spreken over het China van vóóë, de
wereldoorlog) was zijn taak wel zeer V1'
compliceerd Het ging er in de eerste
plaats om de Chinezen te leren, dat zij de
kauwgom niet moeten inslikken. Verder
moesten dc grossiers aan de herverkopers
scharen beschikbaar stellen om de tablet
ten te verdelen, want op de honderd
duizend Chinezen is er nauwelijks één.
die zich de luxe zou kunnen permitteren
«een geheel tablet te kopen
■Wat is kauwgomP
Wat is kauwgom nu eigenlijk precies?
Een Amerikaans kinderverhaaltje, ge
ïnspireerd door moederlijke zorgen, wil
dat het teen mengsel is van rubber en
lijm, bereid door een kwaadaardige heks.
De werkelijkheid is veel minder myste
rieus want de kauwgom is heel eenvou
dig een gearomatiseerd mengsel van gom
en suiker Het voornaamste element is
net zoiets als de rubber; het gestolde
sap van een tropische boom. de ..sapotil-
lier", die in Mexico eh Centraal-Amerika
voorkémt. Daar deze boom pas getapt
kap vsorden als hij dertig jaar oud is (de
safwtiljier kan zeer oud worpen en men
zegt zelfs, dat de bomen, die nu nog in
exploitatie zijn. dateren uit de tijd van
de Spaanse overheersing) en bovendien
na iedere aftapping minstens zes jaar
moet rusten, komt slechts een gedeelte
van de productie van deze plantages.
Daarom stellen de grote fabrikanten jaar
lijks een aantal Inboorlingen aan. die op
het door de fabrikanten gepachte gebied
de ln het wild groeiende sapotlUieys af
tappen.
Dit is een gevaarlijk werk, als gevolg
van de reptielen, de u-illde dieren en de
talloze insecten, die in deze bossf* voor.
komen. De tappers sterven dan ook jaar-
lijks bij tientallen Maar de kauwgom-
industrie brengt taarlijks te veel mil-
lioenen op dan dat men zich over dit
kleine onderdeel erg druk maakt
