Vluchtelingen vormen blok
Israël bouwt zijn toekomst
met stenen der kennis
Duidelijk economisch herstel
Rijksuitgaven in het komende
jaar ƒ3807 millioen
SMOKKELEN ALS SPORT
De Grote Drie garanderen
W.-Duitslands veiligheid
DE EZEL,—n
De zienswijze van een Franse
fabrikant
Strijd om bedrijfshervorming
komt in Westduits parlement
Minister Lieftinck over Nederlands toestand
Minder afhankelijk van het buitenland,
maar moeilijkheden zijn nog groot
Waakzaamheid geboden
Geen hogere uitgaven
zonder hogere inkomsten
Zjj strijden voor een herenigd Duitsland
DE KRACHT VAN
HEIMWEE
CHINEZEN HEBBEN STERKE ZENUWEN
Burengerucht in Shanghai niet strafbaar
VEBBETERING VAN ƒ250 M1LLTOEN IN
VERGELIJKING MET VORIG JAAR
Uitgaven lager gesteld
Aan de helft valt
niet te tornen
geeft kleur aan het leven van
vele Canadese vrouwen
Amerikaanse hulp na
afloop van het plan
van Marshall
Duitsland gesloten voor
Nederlandse appels
Zag u de meteoor?
Bestrijding werkloosheid
d
W.-Duitsland eert
souvereine staat
Britse minister weerlegt
Churcliills beschuldiging
Noordkoreaanse convooien
op weg naar
Seoel
Airbornc-herdenking 1950
een Russisch verhaal
Bcwapeningsoffers als, verzekeringspremie
Premie lataal hoog
Dode taal wordt
levend
Ter uitbreiding van
de tarweproduetie
Toenemende sociale onrust
Eventjes lachen
TWEEDE BLAD - PAGINA 2
!,ol,1°ibe"ïho?wins dc MemoPf van Toelichting op de rijksbegroting
voor wol komt minister Lieftinck tot de conclusie, dat Nederland reeds belang-
11* uV?. ,rln5erkhpeft.gemaakt °P dc w°6 naa>" zelfstandigheid ten opzichte van
um'JL tïf'k ?eJ volstrekte ontoereikendheid van de binnenlandse productie
Jeidcle in het verleden er toe, dat voor ruim een milliard gulden een beroep op
net buitenland moest worden gedaan. In de jasen 1948-1950 is dit bedrag, vooral
onder invloed van het herstel der binnenlandse productie, in snel tempo gedaald
In grote lijnen gezien heeft zich dus tijdens die afgelopen jaren een duidelijk
S°/T,SCÏ voltrokken. Dit feit mag er echter niet toe leiden, aldus de
\mnn «rote moeUijlthedtn. waarvoor ons land in economisch
opzicni nog sieeas staat, uit het oog zou verliezen.
In dit verband wijst minister Lieftinck
öp de grote zorg. die de betallngsbalani
nog altijd verast Aangezien de bulten-
OP de grote zorg. die de betalingsbalans
nog altijd vergist Aangezien de buiten
landse hulp (Marshall) in het belasting
jaar 19501951 aanzienlijk lager zal zijn
dan in het jaar 1949-1950 is een verbete
ring van de bctalings- en met name de
handelsbalans ten opzichte van de toe
stand. zoals die zich de laatste maanden
heeft ontwikkeld, dringend nodig
Onder de huidige omstandigheden valt
de nadruk op het vermijdeh van een te
veel aan binnenlandse koopkracht Een
zodanig teveel zal steeds een gevaar be
tekenen voor de betalingsbalans. Als ge
volg van de interne en externe vrijma
king van het economische verkeer, zou de
nadelige invloed thans in versterkte mate
tot uiting komen.
De thans bestaande toestand kan uit dit
gezichtspunt als niet onbevredigend wor
den gekenschetst; wel blijft grote waak
zaamheid geboden, zoals de vergroting
'nvoersaldo onder invloeden van
tijdelijk karakter in de afgelopen maan
den aantoont.
Omtrent de factoren, die van invloed
T. °P de binnenlandse monetaire ont
wikkeling. meent minister Lieftinck. het
geheel overziende, als zün mening te
u,tsPreken d*G «aar de moge
lijkheid van het optreden van ongewenste
ie"df"lle" n,e< Rfheel is uitgesloten, de
feitelijke ontwikkeling met nauwgezetheid
dient Ie worden gevolgd en dat iedere
eventuele verdere verhoging van uit
gaven. waar geen verhoging van inkom
sten tegenover staat, slechts verantwoord
is te achten, indien deze door verlagingen
elders kan worden opgevangen.
De minister vestigt er ten slotte nog
maals de aandacht op. dat de economische
en financiële problemen, waarvoor ons
land zich ziet gesteld, thans worden ge
compliceerd door de gebleken noodzaak
tot vergroting van de militaire paraatheid.
Het valt niet te ontkennen, dat de grotere
militaire krachtsinspanning de oplossing
dezer problemen in verschillende opzich
ten verzwaart.
Een vergroot beslag op goederen en
diensten voor militairp doeleinden, be
tekent onvermijdelijk, dat het deel der
nationale middelen, dat ter beschikking
komt van de burgerlijke sector, dienover
eenkomstig vermindert, behoudens voor
zover die militaire goederen en diensten
In het leader der militaire samenwerking
„om niet" (gratis) verkregen worden
Enerzijds zullen de uit deze constellatie
voortvloeiende offers' naar billijkheid die
nen te worden verdeeld, anderzijds dient
het streven er op te zijn gericht, de ver
wezenlijking van de doelen der econo
mische politiek op lange termijn zo min
mogelijk te schaden.
De nieuwe sltyatie bemoeilijkt onder
meer het voorkomen van hernieuwde
verstoringen van het monetair evenwicht,
Rij vereist met andere woorden de aan
passing van de in de burgerlijke sector
door verbruikers, bedrijfsleven en over
heid uitgeoefende vraag aan het relatief
verminderde aanbod van reële middelen.
Het uitblijven van een zodanige aanpas
sing zou ook de betalingsbalanspositie
ernstig bedreigen. Deze positie wordt
reeds bemoeilijkt door de prijsstijgingen
op de wereldgoederenmarkten, welke, ge
zien de samenstelling van het Nederlandse
in- en uitvoerpakket. leiden tot een ach
teruitgang van de rullet .Zetten deze
tendenzen zich voort, dan zAhjet treffen
van anti-lnflatlonistische ^maatregelen
noodzakelijk zijn Bij voorkeur zullen deze
in internationaal verband dienen te wor
den genomen, doch daarnaast zal ookiryi-
tionaal. voorzover zelfstandig op'Wflen
resultaat belooft, een doelbewust beleid
zijn geboden. w
Beperking geboden
Het tekort dat de ontwerp-begrotjng
voor 1951 vertoont ondanks alle Inspan
ning om haar sluitend te maken wijst
er op. dat het financieel beleid aan een
critische herziening dient tc worden on
derworpen vóórdat besloten wordt tot
nieuwe uitgaven, die niet zelf tot een rij
ker vloeien der middelen bijdragen of op
andere wijze, wat haar monetair effect
betreft, bijvoorbeeld door het plaatsen
van leningen, kunnen worden gecompen
seerd. Het inhalen van de belastingach
terstand levert nog een zekere reserve op.
maar deze factor is van voorbijgaande
aard en mag derhalve bij de bepaling van
het toelaatbare uitgaven-niveau niet in
aanmerking worden genomen en dient bo
vendien bij voorkeur voor schuldaflossing
te worden gebruikt. Het gevaar, dat
's lands financiën bedreigt, bestaat vooral
hierin, dat het verlangen groot is om in
de vele noden en behoeften, die ervaren
worden, tegelijkertijd en zo goed mogelijk
te voorzien, terwijl de financiële toestand
keuze cn beperking eist.
DINSDAG 19 SEPTEMBER 1950.
1
Een groep van 25 cadetten van de Britse
luchtmacht is enige tijd gedetacheerd in
Amerika. Op een partij van de oliemag
naat kolonel Byrd tn Texas maakten de
cadetten kennis met watermeloen. Zij
hadden wel trek in de sappige vruchten
Nederlandse producten op de
najaarsbeurs te Frankfort
Het Nederlandse paviljoen op de na
jaarsbeurs te Frankfort is met een
receptie geopend. Tpt de tentoongestelde
producten behoien: chocolade, boter en
kaas. geconserveerd fruit, verschillende
textielsoorten, diamanten en Industrie
diamant.
Reeds op de eerste beursdag was de
belangstelling van de Duitse importeurs
levendig. De liberalisatie van het Duits-
Nederlandse handelsverkeer heeft duide
lijk een gunstige invloed. De vraag van
de Duitse belanghebbenden richt zich in
het bijzonder op textiel Ook de Neder
landse kopers op de jaarbeurs te Frank
fort tonen grote belangstelling.
Positie Indonesië-vliegtuigen
Uitgaand: De Pontianak, gezagvoerder
Hoefelt. vanochtend in Bangkok aange
komen. De Arnhem, gezagvoerder Paap
vanochtend uit Kairo vertrokken. De
Delft, gezagvoerder Vlotman, vanochtend
in Calcutta.
Thuisreis: De Maastricht, gezagvoerder
Stuurman, is middernacht in Basrah aan
gekomen. De Vlaardingen staat in
Karatsji. De Overloon is middernacht
uit Djakarta vertrokken. De Utrecht,
gezagvoerder Houba, vanochtend uit Ka
ratsji.
T\UITSLANDS Meuwe grote partij uan
U „vluchtelingen", die bij de jongste
verkiezingen in Sleeswijk-Holstein een
belangrijke overwinning behaalde, maakt
op het ogenblik plannen om haar invloed
over geheel Duitsland uit te strekken.
Deze partij, genaamd „Blok der Heimat-
vertrlebenen und Entrechteten", Blok uan
de Ontheemden en Ontrechten, hoopt vrij.
wel alle negen millioen van huis en hof
verdrevenen uit Oost-Europa, die nu in
West-Duit stand wonen en één van de
grootste problemen vormen, in zich te
kunnen verenigen.
Het Blok van de Ontheemden en Ont
rechten voert op het ogenblik gen cam
pagne voor terugkeer van de vluchtelin
gen naar hun plaats van herkomst, welke
Dezer dagen las Ik in de Antwerpse Nieuwe Gazet het verhaal van een „soep
boer". die door de „boetstraffelijke" rechtbank was veroordeeld tot een voor
waardelijke geldboete van tien frank, wegens het 's morgens vroeg luiden van
een bel. die aanleiding gaf tot verwarring met het gebel van de reinigingsdienst,
de brandweer, de politie en de ziekenwagens.
iterkverschaffingscollege
T?»r bestrijding van de werkloosheid
zullen hoofdambtenaren van alle minis
teries. die met de voorbereiding, financie
ring en uitvoering van openbare werken
bemoeienis hebben, voortaan regelmatig
als „Coördinatiecollege voor Openbare
Werken" bijeenkomen, ten einde gezamen
lijk na te gaan. Ir welke gedeelten van
het land de uitvoering van openbare wer
ken ter bestrijding van werkloosheid
nodig is. welk soort van werken in elk
geval het meest in aanmerking komt. hoe
de financiering moet worden geregeld en
zo meer.
Vorig jaar was minister Lieftinck echt
verheugd dat hij voor het eerst na de be
vrijding een begroting kon aanbieden met
een batig saldo, al bedroeg het overschot
slechts 20 millioen. Maar die begroting
was al niet meer in overeenstemming met
de wa|ke}ijkheid. wan*, twee dagen te-
voreiryas de gulden gedevalueerd en de
ook iif^erband daarmee herziene begro-
tintfjtgrtoonde een tekort van 367 mil
lioen. In Vergelijking met de herziene be
groting voor 1950 betekent de nu inge
diende begroting voor 1951 dus een ver
betering van ƒ250 millioen Dit is be
reikt door op de aanvankelijk gedachte
uitgaven aanzienlijke kortingen toe te pas
sen. En mede dank zij een hogere raming
van de inkomsten in vergelijking met de
oorspronkelijke begroting 1950. kon aldus
het begrotingstekort voor 1951 beperkt
blijven tot 117 millioen.
Daarbij is echter nog geen rekening ge
houden met de beslissing inzake de ver
hoging van de lonen. Evenmin is bij de
raming van aanschaffingen in het buiten
land rekening gehouden met de gestegen
prijzen. Voor*s is geen rekening gehouden
met de in uitzicht gestelde salarisverbe
tering voor het personeel van het lager
•nderwijs. van het nijverheidsonderwijs
en van het voorbereidend hoger en mid
delbaar onderwijs, het wetsontwerp no-
De uitgaven oR^de rijksbegroting voor
1951 bedragen in totaal 3807 millioen.
Daarvan bedragen de militaire uitgaven
in eigenlijke zin 818 millioen, de uit
gaven voor oorlogsherstel 461 millioen
en de dienst van de staatsschuld 713
millioen. tezamen 1992 millioen. Dat is
dus ongeveer de helft van de totale uit
gaven en op deze drie posten is geen
bezuiniging mogelijk. Alleen de uitgaven
voor oorlogsherstel vertonen geen neiging
tot stijging.
Het is niet zo opwindend als paard- of
ezelrijden, maar het is toch wel leuk om
op de rug van een reuzen-schildpad een
rit door de tuin te maken.
De bruto-opbrengst van de belasting
middelen is op basis van de thans
bestaande wetgeving geraamd op 4057
millioen. Indien echter rekening wordt
gehouden met de thans bij de Staten-
Generaai aanhangige wetsontwerpen (tot
verlaging van de inkomsten- en loon
belasting), dan vermindert de belasting
opbrengst met 174 millioen. zodat
overblijft 3883 millioen. Maar dit bedrag
kömt niet geheel ten goede aan het Rijk,
want aan het Gemeentefonds wordt afge
dragen 421 millioen, aan het Provincie
fonds 25 millioen en aan het Landbouw-
Egalisatiefonds (aandeel gedistilleerd
accijns) 8 millioen, zodat voor het Rijk
overblijft 3429 millioen van de opbrengst
der belastingen.
Een tegemoetkoming aan
gemeenten voor onder
nemingsbelasting
Voor de uitkering aan het Gemeente
fonds is aangehouden een bedrag van
421 millioen, zijnde 11,7* van de op
brengst der daarvoor in aanmerking
komende belastingen. Door de voorge
stelde verhoging van het percentage voor
de jaren 1951 en 1952 van 8 tot 11.7. zal
uit de opbrengst der belastingen aan het
Gemeentefonds een zodanig bedrag toe
vloeien, dat dit fonds in staat wordt
gesteld, behoudens de gebruikelijke uit
keringen, aan de gemeenten wegens
afschaffing van de ondernemingsbelasting
een zodanig bedrag uit te keren, dat wordt
voorkomen dat zij in de overgangsjaren
1951 en 1952 ten gevolge van de afschaf
fing van die belasting in moeilijkheden
komen.
Een kiemkrachtige aardappel
De 74-jarige A. Versteeg uit Klaaswaal,
vond vorig jaar op het land van Jb. Ande-
weg Czn In Numansdorp een aardappel
van ruim 1 kg. Hij bewaarde deze zorg
vuldig de gehele winter op zolder. Dezer
dagen leverde de moederaardappel op. 82
grote, 35 poters en 4 krielaardappelen.
Totaal een gewicht van 13'/i kg.
pens het kleuteronderwijs (in voorberei
ding). het wetsontwerp kinderbijslag voor
kleine zelfstandigen, het wetsontwerp tot
verhoging van de pensioenen met een bij
zondere bijslag, en het ontwerp kinder-
toelagewet voor gepensionneerden (voor
zover betreft he*, militair en spoorweg
personeel).
Het is voorts de vraag of kan worden
volstaan met een uitgave van f 132.000
voor de bescherming van de burgerbevol
king. met een uitgave van een millioen
gulden voor garanties aan bepaalde groe
pen overheidsdienaren in Indonesië, en
een uitgave van 20 millioen voor Nieuw-
Guinea.
Al met al geeft minister Lieftinck toch
wel duidelijk te kennen dat bet tekort
van 117 millioen eigenlijk te gunstig is
voorgesteld. Vandaar de bezorgde toon in
zijn toelichting op de cijfers van de mil-
lioenen-nota.
Na een verblijf v«m meer dan tien jaar
in China, deed me dit verhaal verrast op
kijken en ik dacht na. Ja, verwarrend ge-
bel en nachtelijk burengerucht zijn In de
meeste landen van Europa strafbaar maar
in China kent men dergelijke strafbare
feiten niet. In de tijd der internationale
en der Franse concessies bestonden wel
strafbepalingen tegen nachtelijk burenge
rucht. maar er werd zelfs in die tijd niet
streng dc hand aan gehouden. De politie,
welke voor ongeveer negentig procent uit
Chinezen bestond, kon het strafbare van
nachtelijk burengerucht niet inzien en trad
er niet tegen op. zo lang het niet te erg
werd. En nu de gehele politie en het be
stuur hier Chinees is geworden, bestaan
dergelijke strafbepalingen niet meer
Er heerst hier nu vrijheid en „de vrij
heid van een burger eindigt. waar de vrij
heid van een ander begint", zoals een der
bepalingen luidde van de eerste Franse
grondwet, welke werd afgokondigd na de
revolutie, welke Lodewijk XVHT het leven
kostte. Deze bepaling klinkt zeer sympa
thiek. maar zegt niet veel want waar be
gint de vrijheid van een ander' Dit hangt
af van het humeur der mensen. Dp Chi
nezen zijn meer verdraagzaam dan de
Europeanen en Amerikanen en dus gaat de
vrijheid er verder.
Het is opmerkelijk, hoeveel geraas en
herrie de Chinezen kunnen doorstaan,
zonder in het minst opgewonden te ge
raken. Het is. alsof zij geen „zenuwen"
hebben. Ze verdragen alles, maar ver
wachten ook. dat gij alles verdraagt. Kort
na de oorlog, toen we pas uit een gevan
genenkamp kwamen, waar we gewend wa
ren rustig te slapen, stonden de toen hier
verschijnende Engelse bladen vol met In
gezonden stukken, waarin Europeanen pro
testeerden tegen het lawaai, dat 's nachts
de Chinezen maakten.
Er waren Chinezen, die voor door Euro
peanen bewoonde hulzen kleine restau
rantjes hadden opgezet en tot drie. vier
uur 's nachts luid hun waren aanbevolen
en met radio's en gramofoons met luid
sprekers zoveel mogelijk herrie maakten
en daartegen waren die ingezonden stuk
ken gericht, maar zonder resultaat. Niet
éénmaal heb ik een ingezonden stuk van
een Chinees gezien, die daartegen protes
teerde. of het moest dan zijn van een in
Amerika of Europa geboren en daar op
gevoede Chinees, maar dan hoogst zeld
zaam. Dit bracht me op het denkbeeld,
dat de Chinese „zenuwen" daarbij een rol
speelden Zelfs de in Europa of Amerika
Prijzen dwingen er toe
"lyTEDERLAND IS OP HET OGENBLIK
voor de Belgen een luijekkerland,
waar ze allerlei artikelen veel goedkoper
kunnen krijgen dan in hun eigen land.
Vandaar druk grensverkeer en als we niet
vreesden van laster te zullen worden ver
dacht, zouden we er bij durven voegen,
dat van al die' aankopen in ons land ge
daan, aardig xvat zal worden gesmokkeld.
Reden te meer voor de voorstander.* van
een Europese tolunie voor de goede zaak,
die ze voorstaan te pleiten en voor de
zoveelste maal te wijzen op de Verenigde
Staten, die met al die grensmoeilijkheden
toch maar niet hebben te kampen. Weet
men wel. dat de Canadezen, althans de
grensbewoners, des te meer clandestien
over de grens brengen, en het smokkelen
als een soort sport beschouwen, welke de
kinderen met de paplepel wordt inge
geven Jong begonnen, oud gedaan Een
medewerkster van het in Toronto ver
schijnende „Maclean's Magazine" vertelt
hoe zij haar eerste stappen op het smok
kelaarspad zette toen ze een dertienjarig
schoolmeisje was. Ik woonde toen, schrijft
zjj. met mijn ouders in Windsor (Ontario)
en ging destijds school ^an de Noordzijde
van de rivier, in Detroit (Michigan).
Nu ben ik getrouwd en heb twee kin
deren, maar ik denk er eenvoudig niet aan
ze te leren smokkelen, maar als ze groot
zijn en ze groeien op aan de Canadees-
Amerikaanse grens, dan zullen ze het
vanzelf wet leren.
Mijn eerste smokkelgeschiedenis werd
op touw gezet door mijn moedeidie op
een uitverkoop in Detroit genoeg lakeps
en slopen had gekocht om ons allemaal
thuis van nieuw beddegoed te voorzien.
Zij wilde ze thuis krijgen zonder invoer
recht behoeven te betalen en daarom zei-
de zij mij een laken om mij heen te
winden wanneer ik van school naar huis
ging. Een en ander werd in orde gemaakt
bij een vriendinnetje thuis en al te nauw
keurig waren we daarbij niet. Toch kwam
ik. met mijn schoolboeken onder de arm.
goed en wel door de passencontrftle heen
Het zware laken om mijn middel drukte
mij en ik voelde, dat een slip 'begon te
zakken. En ik had werkelijk een 6chuldJg
gevogt. Toen ik de douane naderde, begon
ik heftig te schreien en te snotteren,
zodat hij bezorgd vroeg:
Wat scheel je. meisje
Ik zoek mijn moeder, kreet ik en
dat was in zoverre waar. dat ik graag
die akelige vracht -op haar had afgescho
ven. De vriendelijke man bracht mij bij
het hek en ried mij aan. regelrecht naar
huia te gaan. Misschien heeft hij wel
gezien, dat er een lange slip linnen achter
mij aan sleepte, maar hij zeide er niets
van. Sindsdien ben ik, evenals al mijn
vriendinnen een doortrapte «mokkelaar-
ster geworden. Nooit heb ik echter iets
groters meegesjouwd dan een kleedje, een
jurk of een schemerlamp. De kap daarvan
droeg ik. als Ik de grens overging, als
een noed op het hoofd. De voet van de
lamp verstopte ik onder mUn jurk.
Huisorouwelijke zuinigheid
Men moet aan de grens wonen om te
begrijpen hoe die 6nippersmokkelarijtjes
een deel van ons leven vormen. Soms
kibbelen mijn man en ik een beetje over
het moreel al of niet geoorloofde daarvan.
Som? word Ik zelfs een beetje ongeduldig
als hij een toon tegen mij aanslaat als een
sociale werkster tegenover een meisje,
dat op het rechte pad moet worden terug
gebracht. Misschien moet men vrouw zijn
om te begrijpen, dat men, als men aan de
grens woont, weieens moet smokkelen.
Heel veel vrouwen in Windsor smokkelen,
maar niet zoveel als in de tijd. toen 20.000
Canadezen in Detroit gingen werken.
De prijsverschillen dwingen eenvoudig
tot smokkelen, zegt de Canadese dame.
Zo had ze onlangs tandenborstelhouders
nodig voor haar kinderen. In haar woon
plaats kostten die 20 dollar^nten per
stuk, maar in Detroit kon zjg ze voor 6
dollarcenten krijgen. Een paar schoenen,
waarvoor men haar in Windsor 18 dollar
vroeg, stond in Detroit geprijéd voor 10
dollar. De Detroitse schoenen vroegen er
letterlijk om te worden gekocht en over
de grens gesmokkeld. Natuurlijk doet men
ze in zo'n geval aan. maar wanneer ze
nog te nieuw glanzen, nodigt de douane
beambte de draagster vriendelijk uit In
het kantoor te komen, waar men dan
nader aan de tand. in casu aan de voet
wordt gevoeld Onze zegsvrouw kocht ze
dan ook en een gehele middag lang liep
ze er mee door de Detroitse straten, maar
nog glansden en glommen ze. l'oen kreeg
ze opeens een idee. Zij herinnerde zich
een parkje met bloembedden midden in
Detroit. Hierheen sleepte ze haar moe
geworden, nieuw geschoeide voeten. Flink
schuurde en wreef ze ze door de aarde
(hetgeen enkele Detroitenaars verwonderd
deed kijken, maar enkele dames, vermoe
delijk afkomstig uit Windsor, een blik van
verstandhouding deed werpen) en toen
overschreed zij fier en frank de grens.
Haar oude schoenen had ze tevoren weg
geworpen.
Zo worden jurken gesmokkeld, die in
Amerika veel goedkoper z(J» te krffgen
dan in Canada, sigaretten, enz. Sleehta
eena werd zij gesnapt en toen ervoer *U.
dat men een boete moet betalen van twee.
maai de waarde van het gesmokkelde
voorwerp plus 15 dollar. Maardit kon
haar niet genesen van bet smokkelen,
dat ze beschouwt als een pittig kantje
van haar overigens vrU eentqnige bestaan.
geboren en opgevoede Chinezen hadden
van het nachtelijk lawaai niet de minste
last.
Wandelende restaurantjes
Nu. in de zomertijd, als de temperatuur
vrijwel elke dag tot over de 90 graden
Fahrenheit (ongeveer 33 graden Celclus)
stijgt, gaan kooplieden bij dag en nacht
aoor de straten en prijzen hun waren luid
keels aan zonder dat dit de anderen het
minste hindert. Dit aanprilzen der waren
gaat gepaard met een roffeltje door middel
van een stokje op een ketel of op een mee
gedragen kacheltje, waarop ze hun wa
ren warm houden, want vele dier kooplui
verkopen warme soep of to-foe. een van
soja-meel vervaardigd gebak, dat in olie
zwemt.
Waar ik woon. ..buiten", zijn 's nachts
die kooplieden zeldzamer, maar toch heb
ik 's nachts onftwee of drie uur ds roffel
en het geroep van de to-foe-man wel ge
hoord.
Al die roffels zijn verschillend, zodat
een Chinees alleen op het horen van de
roffel weet. wat te koop wordt aangebo
den: soep to-foe. broodjes zonder iets
er op. suikergoed e.d
Dit alles heb ik ook zelf wel gegeten
en vooral de soep is zeer goed. een kerry-
soep met veel vlees, die per goede portie
ongeveer vier en een halve Amerikaanse
cent kost. Het vlees is over het slgemeen
zeer mals en soms laat Ik 's morgens mijn
..boy" zo'n portie halen, berekenend, dat
in de goed gekookte soep geen gevaar kan
schuilen. Mijn „boy" Is echter verbaasd:
nooit heeft hij een Europeaan deze soep
zien eten.
Met bed en al op atraat
Gedurende de drukkend warme nach
ten slapen vele Chinezen op straat. Som
migen brengen hun bed naar buiten, ter
wijl de anderen eenvoudig op de grond sla
pen. Midden in de nacht worden zij gewekt
door het geroep en geroffel van de ..soep
boer" of van de to-foe-verkoper. Als zij
geld hebben eten zij wat babbelen een
weinig en slapen weer rustig verder tot de
morgen aanbreekt, dat is te ongeveer vijf
uur. Daarna luieren ze nog wat. maar om
zes uur is alles weer in beweging, waar
tegenover staat, dat de nacht er ook vroeg
aanbreekt. Om negen uur besluiten de
meeste Chinezen te gaan slapen en om tien
uur slapen de meesten reeds vas'. behalve
als het zo drukkend warm ls (wat ook
voorkomt) dat slapen onmogelijk wordt.
De warmte is hier 's zomers hindelijker
dan op Java. vooral daar het hier een zeer
vochtige warmte is.
Maar half Augustus, breekt de herfst
reeds aan. tenminste volgens de Chinese
boerenkalender en er is reeds iets van te
bemerken: de avonden en nachten zijn
reeds iets koeler, zodat slapen mogelijk
wordt. Maar winter en zomer duurt hier
het nachtelijk bedrijf der kooplieden, die
hun waren luidkeels en met roffeltjes
aanprijzen en indien er hier Belgische
boetstraffelijke rechtbanken of Neder
landse kantongerechten waren, dan zou
den ze heel wat mensen wegens nachtge
rucht kunnen veroordelen.
Gordon Gray, de speciale assistent van
president Truman, heeft een nieuw pro
gramma voor economische hulpverlening
aan he' buitenland ontworpen en voorge
steld. Dit programma, dat ln werking zou
moeten treden in 1952. wanneer het plan-
Marshall afloopt, wordt thans door de
betrokken regeringsorganen besproken en
kan nog belangrijke wijzigingen onder
gaan. alvorens het aan president Truman
wordt voorgelegd
Het ontwerp-plan voorziet, naar van
welingelichte zijde wordt medegedeeld.
In
1) Voortzetting van de economische
hulpverlening aan Europa gedurende on
geveer 4 jaar na beëindiging van het plan-
Marshall.
2) Een achtjarenprogramma van econo
mische hulp en een programma van tech
nische hulp voor de economisch laag-ont-
wikkelde gebieden, van de wereld.
3) Wijziging van' de Amerikaanse
douane'arieven.
4) Wijziging van de wetten, die de Ame
rikaanse landbouwers en reders begun
stigen.
5) Oprichting van een regeringslichaam
met ruime bevoegdheden. Mat alle Ameri
kaanse programma's voor economische
hulp aan het buitenland zou moeten be
heren.
6) Oprichting van een Internationaal
lichaam voor het toewijzen van schaarse
en strategische grondstoffen.
Gedenkplaat voor gevallenen
der Utrechtse universiteit
ln het gebouw van de Utrechtse Univer
siteit is Maandagmorgen een gedenkplaat
qnthuld bevattende de namen van dege
nen. die met de universiteit verbonden,
ih de jaren 1940—1945 vielen voor de Ne
derlandse zaak.
De gedenkplaat, vóór welke zich een
zandstenen beeld verheft, dat reeds ln
1945 ter herdenking der gevallenen door
de studenten werd geschonken, draagt tot
opschrift een versregel van Willem de
Merode: „Ons zwakke hart mag voor het
sterven vrezen, maar nooit vergaat wat
zuiver Is en groot", met de jaartallen
1940—1945 De namen van een 70-tal geval»
lenen zijn in de plaat ingegrift.
tegenwoordig onder Duits of Pools be
wind staat, maar natuurlijk niet vóór
Duitsland herenigd is. ZB heaft pas grote
afdelingen opgericht ln landen, dia
stampvol verplaatste personen zitten, zo
als bijvoorbeeld Beleren. Neder-Saksen,
Noord-Rijnland. Westfalen en Hesse. In
Beieren is zij samengesmolten met de
Duitse Unie. die onder leiding staat van
August Haussleiter en deze stelt zich ten
doel alle onafhankelijke Duitsers uit Oost
en West bUecn te brengen in een ver.
enigd Duitsland, dat zijn souvereiniteit
ten volle heeft herkregen.
In Neder-Saksen is de leider van het
Blok Günther Gereke, een vroegere
Christen Democraat en eertijds minister
van Landbouw, die onlangs uit zijn par-
tB werd gestoten, daar hij zonder daartoe
gemachtigd te zijn door zijn partij, be
sprekingen had gevoerd met de Oost-
duitse communistische afgevaardigde en
premier Walter Ulbrieht Een mijnwerker
uit het Ruhrgebied leidt de afdeling ln
Rijnland en Westfalen. Binnenkort zal
een afdeling worden gevormd ln Wür-
temberg-Baden.
Vreemden-macht
De partB der Ontheemden, die paa in
het afgelopen voorjaar werd opgericht
en die tot ieders verrassing ineens 15
zetels ln de Sleeswijk-Holsteinse Land
dag verwierf bB de op 11 Juli gehouden
verkiezingen, heeft hiermede een macht
in handen gekregen in de armste en
noordelBkste van de elf Westduitse lan
den. Het verkiezingsblok dat door de
Christen Democraten werd beheerst, dat
31 zetels kreeg en de sociaaldemocrati
sche partB van Kurt Schumacher, die 19
van de 69 zetels in de Landdag bezet, zB"
beide afhankelijk van de steun van het
Blok der Ontheemden De Christen De-
mocEaten hebben lang en breed moeten
delibereren met de Ontheemden om ge
daan te krBgen dat hun vertegenwoordi
ger dr Walter Bartram werd benoemd tot
premier van SleeswBk-Holstein. Walde-
mar Kraft, een blauw-ogig West-Duitser,
die leider is van de Ontheemden, stond er
op vice-premier te worden. terwUl hB de
portefeuille van Firianciën voor zichzelf
opeiste.
Men verwacht, dat de nieuwe verkie
zingen voor de Landdagen van Beieren.
Wtirtemberg-Baden en Hesse, die nog dit
jaar zullen worden gehouden, eveneens
tot gevolg zullen hebben, dat de Ont
heemden sterk zullen worden vertegen
woordigd in de Bondsraad te Bonn.
Kraft heeft meegedeeld, dat de partB
het heimwee van haar leden naar hun
vroegere woonplaats aanwakkert, maar
dat zij geen geweld wil gebruiken om
het oude Duitsland te herstellen. Kraft is
ongehuwd, 52 jaar oud en woont in een
kleine kamer in het Sleeswijk-Holsteinse
stadje Ratzeburg. in de onmiddellijke
nabijheid van de Ariglo-Russische zone-
gfens.
Naar wU vernemen, heeft Weat-DuiU-
land de Invoer van appelen uit Nederland
met ingang van Maandag 18 September
verboden. Er worden geen invoervergun
ningen meer afgegeven. Nederland staat
dus voor een catastrofe ten aanzien van
zijn appelenexport.
Van Nederlandse zijde worden thans
alle pogingen aangewend om te trachten,
een ontheffing van het verbod te ver
krijgen. maar de vooruitzichten zBn niet
hoopgevend. De West-Duitse Bondsrege
ring heeft namelijk een handelsverdrag
met Italië gesloten, waarbij is overeen
gekomen. dat Italië geen appelen zal le
veren aan West-Duitsland. Italië heeft
daarbij evenwel als voorwaarde gesteld,
dat ook andere appelen-exporterpnde lan
den geen appelen aan Duitsland mogen
leveren. Aanvankelijk nam de Italiaanse
regering genoegen met een termijn tot 12
September, maar daarna heeft zB de
voorwaarde verlengd tot 31 October Er
blijft dus nog een mogelijkheid open dat
na die datum wel appelen» uit Nederland
mogen worden gelevprd. maar de Duitse
fruitkwekers zullen zich daartegen wel
verzetten, ln vérband met de grote eigen
productie.
In verband met dit laatste, wordt er
thans al van Duitse zijde druk op Neder
land uitgeoefend om de invoer van Duitse
appelen toe te laten De vraag blijft na
tuurlijk open. zo merkte men van des
kundige zijde op. of de Nederlandse im
porteurs ze willen hebben, maar de Duit
se wens tot export van appelen duidt er
op. dat de invoer van Nederlandse appe
len ln West-Duitsland niet gemakkelijk
zal worden hersteld. De Duitse regering
zal te dien opzichte wel vóorwaarden
willen stellen, die in het belang zijn van
zijn eigen export. De besprekingen over
deze aangelegenheid worden voortgezet.
De directie van de Sterrenwacht te
Leiden schrijft ons: Donderdagavond is
omstreeks tien minuten voor tien boven
ons land een heldere meteoor waarge
nomen. Het is wetenschappelijk van groot
belang, dat zo veel mogelijk gegevena over
deze meteoor worden verzameld. Daarom
wordt ieder, die het verschijnsel heeft
geziéh. verzocht te berichten, wat hU heeft
waargenomen.
Van betekenis zBn met name de vol
gende gegevens' 1. Het tijdstip, waarop
de meteoor zichtbaar waa. 2 De duur van
het verachUnael. 3. De plaats aan de hemel,
waar de meteoor uitdoofde, en zo moge
lijk meer punten van de baan. 4. De hel
derheid. 5. De grootte.
De plaats aan de hemel kan worden op
gegeven ten opzichte van de sterrenbeel
den, of ten opzichte van de horizon (rich
ting en hoogte). Een tekening kan ver
duidelijkend werken. De helderheid kan
vergeleken worden met de helderste ster
ren. of met de maan. Naast de bovenge
noemde gegevens zijn alle andere even
eens welkom De berichten dienen zo vol
ledig en nauwkeurig mogelijk te zijn. maar
ook indien een bericht onvolledig is. heeft
het zijn waarde, en zal het gaarne worden
ontvangen.
De waarnemingen dienen een ongave te
bevatten van naam en adres van de waar
nemer, benevens van de plaHts van waar
neming. Zij dienen te worden gezonden
aan het adres: Werkgroep Meteoren. Ster
renwacht, Utrecht.
Onder de uitgaven op de rijksbegroting
voor 1951 la begrepen een aanlooppost van
15 millioen voor eventuele werkloosheid
bestrBding. Met deze post is tot uitdruk
king gebracht, dat gelden ter beschikking
dienen te zijn, ten einde terstond een aan
vang te kunnen maken met maatregelen
tot beetrUdlng van een onverhoopt toe
nemende werkloosheid. Door dit bijzonde
re karakter ls deze begrotlngapost te be
schouwen als een reservering die alechts
zal worden aanaesproken Indien en voor
zover de noodzaak daartoe zich in de loop
van het jaar 1951 zal voordoen.
DINSDAG 19 SEPTEMBER 1950.
EERSTE BLAD - PAGINA 3
Amerika, Engeland en Frankrijk zullen heden officieel bekendmaken,
dat een aanvat op West-Duitsland door hen zal worden beschouwd als
«cn aanval op henzelf. Deze verklaring, die neerkomt op een garantie
van West-Duitslands ^eiHgheid waarop de Bondsregering zo lang
heeft aangedrongen zal worden afgelegd in een afzonderlijk com
muniqué over He beslissingen die de Westelijke Grote Drie inzake
West-Duitsland hebben gcnopicn. Het besluit is reeds aan de Westduitse
bondsregering meegedeeld.
Andere beslissingen, die de Grote Drie.
lusr wordt aangenomen, over Duitsland
hebben genomen en die in hetzelfde com
muniqué zullen worden bekendgemaakt.
«IJn:
1. Beëindiging van de staat van oorlog
met Duitsland.
2. Toestemming tn de vorming van een
Westduits departement van buitenlandse
isken-
3. Vergunning tot verhoging van het
peil der Westduitse staalproductie om
West-Duitsland In staat te stellen een gro
tere blldrase te leveren tot de collectieve
verdediging van West-Europa en
4. Toestemming in een vergroting van
de Westduitse politiemacht.
Export gereedschappen naar
Oost-Europa wordt herzien
George Strauss, heeft in het Lagerhui
verklaard, er absoluut zeker van te sUn.
dst geen Russische vertegenwoordiger of
agent in enige fabriek, waar geheime op
drachten voor de regering worden uitge
voerd. was geweest.
De minister beantwoordde
gingen van conservatieve zijd
de eerste werd geuit door Churchill In
een radiorede. Churchill verklaarde, dat
de firma Craven Brothers volgens een
contract met de regering machinewerk-
tulgen voor Oosteuropeze landen vervaar
digde en dat Russische inspecteurs in de
fabriek waren toegelaten. Volgens minis
ter Strauss had de firma geen geheim
contract met de regering.
Harold Wilson, minister van handel,
antwoordde op verzoek van Lyttelton en
Churchill, dat een onderfoek was Inge
steld naar de machinegereedschappen, die
niet voorkwamen op de lijst van goederen,
welke van uitvoer uitgesloten waren. Men
zou de zaak echter herzien. Bepaalde
goederen zouden niet meer naar Oost-
Europa gezonden worden, doch óf in
Engeland blijven óf aan landen van het
Atlantische Pact aangeboden worden.
Grote convooien Noordkoreaanse leger
voertuigen, die zich naar het noorden in
de richting Seoel bewegen, zijn in de
algelopen nacbt door verkenningsvlieg
tuigen van de Verenigde Naties waarge
nomen, zo deelde een Amerikaanse leger-
woordvoerder mee.
Te middernacht zag men 100 wagens, die
van Taedjon naar Tsjonan reden, terwijl
een ander groot convool
dong werd gezien. Een cc
westelijke richting naar Kotsjang reed.
werd aangevallen.
Ondanks deze klaarblUkelljke terugtocht
bleven de NoordelUken op alle sectoren
van het zuidelUk front hardnekkig weer
stand bieden, aldus de woordvoerder.
Voortoaarfj gaan de besmeurde Ameri
kaanse troepen om de Noordkoreanen
terug te drijven.
Maandagmorgen werd. als ieder jaar,
om elf uur op de „Alrborne-cemetary" te
Oosterbeek een officiële herdenkings
dienst gehouden, die werd Ingeleid door
de reverend Harlow geassisteerd door ds
Bergkotte Namens Koningin Juliana en
Prins Bernhard was de vice-admiraal Rost
van TonntnRen aanwezig en namens de
regering generaal-majoor Van Kesteren.
Het schijn' langzamerhand wel een tra
ditie te worden, dat gedurende de hele
plechtigheid de regen bij stromen neer
valt. De Oostcrbéekse schooljeugd heeft
zich echter daardoor niet laten weerhou
den. Bij ieder graf s'onden jongens en
meisjes, die tBdens de dienst bloemen
neerlegden.
Octopussen in het Kanaal
Deze zomer zijn aan de Zuidkust van
Engeland ongewoon grote aantallen octo
pussen. soms blina een meter groot, aan
getroffen De kreeften- en krabbenvisserij
ondervindt van deze zeemonsters grote
schade.
Het nadeel, dat de octopussen aanbren
gen. bestaat niet alleen hierin, dat zij
kreeften en krabben verslinden, doch ook
dat fuiken, die door een octopus zijn aan
geraakt. door de kreeften en krabben
worden gemeden.
Van Stalingrad naar Korea
Een Duitse soldaat uit Offenburg (Ba
den). die na de slag om Stalingrad ln dc
winter van 1942—1943 als vermist werd
opgegeven, heeft thans voor het eerst be
richt gezonden aan zijn ouders. In een
brief uit Korea, waar hij door de Ameri
kaanse troepen krijgsgevangen is ge
maakt. Hli schrUft niet hoe hij ln Korea
>s gekomen.
Dc B.P.M. verleende prijzen
aan uitblinkende studenten
Deze maand zijn vW de laatste maal de
etudieprlizen. die de N.V. de Bataafsche
Petroleum Maatschappij (KoninkUJke/
Shell groep) gedurende vijf jaren beschik
baar heeft gesteld, aan een aantal studen.
ten van Nederlandse universiteiten en Van
de Technische Hogeschool toegewezen.
Deze prijzen worden uitgereikt aan stu
denten. die hebben getoond, zodanige
eigenschappen van vitaliteit, karakter en
intelligentie t<? bezitten, dat verwacht mag
worden, dat voor hen een veelbelovende
toekomst ln de practische toepassing der
wetenschappen is weggelegd.
Dit jaar zlin onderscheiden: C. J
Overweel. H. Land en G. W Barendsen
(wis- en natuurkunde. Groningen). J. H.
Sluyters en Tj. Koningsberger (wis- en
natuurkunde. Utrecht). P van Meurs. L.
O. Zwillenberg. H. Hendriks en W. E.
Walles (wis- en natuurkunde. Amster
dam). G. de Koning. H. F. Hameka. G. de
Vries en P. L. de Reeder (wta- en natuur
kunde. Leiden). P. G. de Vries en Th. E.
J L. W B. de Bruin (biologie. Wagenin-
gcn). G. H W. Meeder, J. H M. Thomeer
en P. C. Viets (mUnbouwkunde. Delft). O.
Rademaker (alg. wetenschappen. Delft).
J H Choufoer en J. P. van Roon (schei
kundige technologie. Delft). J. F. Ingen
Housz en G. H. Hofstede (werktuigbouw
kunde. Delft).
In totaal werden in de periode van 1946
fm 1950 door de N.V de Bataafsche Pe
troleum Maatschappij aan 96 studenten
studicprijzen toegekend.
TT ET KLINKT ALLES zeer onwaar-
'X 8chBn!ijk. maar het Is heus gebeurd
zoals het alleen kan gebeuren in de
hoogst materialistische wereld achter het
„Bzeren gordBn" -
HB «na kunstenaar en heette Iwan;
z'n enige bezigheid was schilderen,
en hij bekommerde zich ln 't geheel niet
om politiek Soms verkocht hij een schil
derij, maar meestal leed hB gebrek. Op
een dag besloot hij een tentoonstelling te
houden HB pakte een paar van z'n beste
doeken bij elkaar en begaf zich naar de
A V.VDK. dat wil zeggen naar dc Alge
mene Vereniging van de Volks-Democra
tische Kunstenaars Onder de uitgekozen
schilderijen bevond zich natuurlijk zBn
meesterwerk, n.l. ..De Ezel" 't Was een
waarachtig meesterwerk: het was geen
gewone ezel. maar de ezel van de be-
kehde fabel, die. tussen twee hooischel
ven staande, de hongerdood stierf, omdat
hB niet kon besluiten aan welke hB *ou
beginnen
Het was een erg mooi schilderU- De
ezel zag er zeldzaam dom uit en al zijn
mimiek verried een enorme eetlust; wist
hij maar. aan welke schelf hij zou moeten
beginnen. Het was jammer, dat men hem
niet kon zien sterven!
Zo kwam dus onze vriend Iwan naar de
A.V.V.D K. Hij zette zijn schilderBen op
alle stoelen, die in de kamer stonden: in
zijn linkerhand hield hij De Ezel. in de
rechter z'n burgerlijk identiteitsbewijs,
waar op blz. 56 bevestigd was. dat, hB
lid is van de AVVDK. en dus het recht
heeft om tentoonstellingen te houden,
mits hB dq vergunning hiervoor verkrijgt.
Kameraad secretaris Lovtsjcnko knikte
begrijpend: ja. hij zou de schilderijen
voorlopig houden en bestuderen: Iwans
aanvraag wordt doorgegeven aan het
Selectie Comité van de Vereniging. Zou
de beslissing van dit comité gunstig zijn.
dan gaat de aanvraag naar de Speciale
Commissie: dan naar het Tentoonstel-
lings-comité dat de schilderijen in een
bepaalde kamer ophangt, waar zU door
het Executief-Comité bezichtigd worden.
Ten slotte gaat de aanvraag naar de
inspecteur van kunstwerken, naar het
departement van volkspropaganda. naar
het documentatie-bureau en naar de af
deling voor kunst in het Centrale Execu
tieve Comité der Partij Kortom, de hele
officiële machinerie zou in beweging
gezet worden.
Iwan bedankte kameraad Lovtsjenko
en liep gelukkig naar huis. HB zal een
tentoonstelling houden, iedereen zal zBn
schilderijen kunnen bezichtigen hij zal
beroemd en rijk worden' Dat had kame
raad Lovtsjenko gezegd'
Het wachten viel hem lang Iedere mor
gen loerde hij op de postman, ieder ogen
blik keek hB in de brievenbus. Hij begon
zenuwachtig te worden Hij verdacht dc
buurman, dat die de brieven stal en hield
op om hem te groeten. En dat was zeer
bedenkelijk, aangezien de buurman met
de geheime politie samenwerkte Na een
maand ging hij de postbode beschuldigen,
dat die zyn brieven verloor. Ten slotte,
nadat twee maanden verlopen waren,
ging hy opnieuw naar de A.V.V.D K Daar
trof hij een nieüwe secretaris aan Kame
raad Lovtsjenko was met verlof. Zeker
wegens sabotage, dacht Iwan. maar zei
niets.
De nieuwe secretaris was zeer vrien-
delijk Hij zocht al z'n papleren na en
ten slotte verhelderde zijn gezicht Na-
tuurlijk, natuurlijk. hB kon begrijpen
waarom kkmeraad Iwan zo bezorgd was.
Maar zijn aanvraag is al weken geleden
naar het Selectie-Comité gegaan Het
komt zeker goed, de tentoonstelling zal
gehouden worden, alleen een beetje ge
duld moet Iwan hebben Het gaat niet zo
vlug als jonge mensen het willen
Iwan ging naar huls en wachtte af HU
begon opnieuw dieren en fabels te schil
deren. dat was zijn specialiteit. Langza
merhand was hU de hele tentoonstelling
vergeten: alleen de ezel betreurde hij nog.
Zo vergingen een paar jaren. Iwan was
inmiddels getrouwd, had een paar kinde
ren en de omvang van zUn lichaam werd
iets groter Toen. op een dag. bracht de
Sstbode een brief van de A.V.V.D.K.
et een kreet van vreugde sloeg Iwan
zUn armen om de hals van de postbode
Ongeduldig scheurde hB de enveloppe
open om te zien wanneer de tentoonstel
ling gehouden zou worden
Plotseling kletterde iets op de vloer
Iwan was flauwgevallen. Er zal geen
tentoonstelling gehouden worden Zijn
schilderijen vertoonden niet genoeg con
structief optimisme, zo deelde hem
A V.V D K. mede. en wijdden onvol
doende aandacht aan de grote verdiensten
van de Partij en van onze geliefde Vader,
generalissimo Malin. Integendeel, de Lei
der zou misschien in de figuur van de
ezel een bespotting kunnen zien van zijn
persoon en zUn politiek (dit was zeker
uw bedoeling niet?) De AVVDK be
treurt daarom, dat zy geen toestemming
voor de tentoonstelling kon geven
Iwan deed boete. Hij bestudeerde nog
een keer de Openbaring van dc geliefde
Vader en geniale Leermeester en besloot
voor zyn vaderland en zijn volk te gaan
werken. Inplaats van fabels schildert hB
nu alleen de tevreden en gelukkige ge
zichten van zijn medeburgers en inplaats
van ezels schildert hij de geliefde Leider,
generalissimo Malin.
En nog niet zo lang geleden vertelde
hB mij. dat hem deze ..omschakeling
werkelijk niet moellUh viel.
Londense bussen rijden weer. De meesten
der 16 000 Londense buschauffeurs en -con
ducteurs. die gedurende drie dagen hebben
gestaakt, zijn Zondag weer aan het wcik
gegaan. Ingevolge de oproep van de leiders
van hun vakbond, in vier garages wordt nog
niet gewerkt.
(Van onze Parijse correspondent)
TA EZ ER DAGEN spraken wij een Franse industrieel, wiens onderneming waar-
schijnlyk bij de oorlogsproductie zal worden betrokken, over de proble
men. die aan deze omschakeling verbonden zijn. Als vrijwel alle Fransen, was
ook hij overtuigd van de noodzaak, de delensie verder op te voeren. Doch gelijk
vele Fransen, was hij zich eveneens zeer bewust van de gevaren, die aan deze
heroriëntering van de nationale economie verbonden zijn.
De herbewapening, zo zei hij. moet u als
een premie beschouwen tegen het oor
logsgevaar Wij moeten er nauvellik van
uitgaan dat* onze bewapening een effec
tief nut af zal werpen, hetzij preventief,
hetzij als doelmatig middel ter verdedi
ging tegen een eventuele aanval. Wij
Fransen zijn niet oorlogszuchtig. Onze
bewapening is dus een premie. Maar wat
zegt u van een man. die zoveel geld aan
zijn verzeke;ing uitgeeft dat hij door een
onmiddellijk -faillissement bedreigd wordt?
Dit is. zacht gezegd, geen verstandig man
En de kans is geenszicws uitgesloten dat
Frankrijk In deze situatie komt te verke
ren.
We hebben sedert de oorlog enorme of
fers gebracht om de buitenlandse mark
ten voor onze producten te winnen. Die
offers zijn niet vergeefs geweest, want nog
nooit ie onze uitvoer zo hoog opgevoerd als
thana. Die lcyert dc deviezen op welke
wii nodig hebben voor bepaalde grond
stoffen. Onze auto's b.v worden zelfs in
Amerika gewaardeerd en in stijgende mate
afgenomen Nu staat de regering dus voor
de noodzaak, een deel der industrie op
de veiligheidseconomie over to schakelen
De genationaliseerde Renaull-fabrieken
zullen in de naaste toekomst bv een
grote hoeveelheid auto-mitrailleuses gaan
produceren. Het moet. zal men opmerken
Zeker, maar mag dit ten koete gaan van
onze export en indirect van onze essen
tiële levensbehoeften? Ziehier dus weer
het beeld van de man die aan zijn levens
verzekering financieel ten onder dreigt te
gaan. verzuchtte onze industrieel.
Export heeft het moeilijk
Natuurlijk heeft ook de Franse regering
deze gevaren tijdig onderkend. Daarom
streeft het kabinet van Rene Pleven er
vooral naar. het grootst mogelijke kwan
tum van de productie op de vredesbe-
hoeften te blijven richten, teneinde met
de aldus gewonnen deviezen oorlogsmate
riaal in het buitenland te kunnen kopen.
Een regeling die bovendien het commu
nistische gevaar ongetwijfeld tempert,
aangezien aldus Thorez een gevaarlijk
wapen uit handen wordt geslagen Geen
enkele arbeider in Frankrijk werkt liever
aan een tank dan aan een auto.
Doch ook op dit gebied direigt een nieuw
risico. In verband namelijk, met de stij
ging der grondstoffenprijzen. De laatste
maanden zijn op de wereldmarkt vriiwel
alle grondstoffen aanmerkelijk gestegen
De wOlprijzen zijn bijna verdubbeld. Ge
volg: verhoging van prijzen, vermindering
der export, verlaging van het levenspeil.
Een der oorzaken van die stijging, is zon
der twijfel de bewuste politiek van Mos
kou. dat allerwege in de wereld grondstof
fen verzamelt en aldus de prijzen opvoert.
Een andere oorzaak ls het gebrek aan co
ördinatie in het kamp der WestelUke mo
gendheden.
Om althans die tweede oorzaak op te
heffen, dringt Parijs thans aan op uitbrei
ding van het pool-systeem. dat ook aan
het plan van Schuman ten grondslag ligt.
De Fransen wensen aldus de onderlinge
concurrentie op te heffen en de heilloze
prijsstijgingen der grondstoffen te rem
men. Het gemeenschappelijke doel der
collectieve verdediging dient volgens Pa
rijs. op dit gebied althans, over het na
tionale winststreven te domineren.
Het gaat deze richting zeker uit. Getul-
CINDS ISRAëL zijn onafhankelijkheid
heeft verkregen, is het onderwBsstel-
•el grondig gewijzigd en het aantal kinde
ren dat de verschillende scholen bezoekt,
ls bijna verdubbeld. Er zijn nu 151.046 kin
deren op de Israëlische scholen en 1800
studenten zUn ingeschreven aan de uni
versiteit, maar dit zegt niets omtrent het
paedagogisch program van de nieuwe
staat. In alle emigrantenkampen, die over
het gehele land verspreid liggen, zijn
scholen, waar de nieuw aangekomenen
Hebreeuws kunnen leren. Israëls scho
lensysteem is nog bijna geheel opgebouwd
<J volgens het patroon, dat gewe«en werd
tijdens het Britse mandaat. De grote ver
andering, waarvan we spraken, betreft
dan ook voornamelijk de ijver, waarmede
op dit patroon wordt voortgeborduurd. Elke
kleine gemeente heeft tegenwoordig een
school, vaak het grootste gebouw ter
plaatse. De kweekscholen voor onderwij
zers. welke thans 1.953 leerlingen tellen,
leveren zo snel mogelijk voldoende onder
legde onderwUzers af ten einde des te
spoediger de horden ongeletterde Immi
granten uit Oost- en Midden-Europa de
zegeningen van de lees- en achrUfkunst bij
te brengen. Op het ogenblik bevolken
31.200 kleintjes de» Fröbelscholen en meer
dan 103 300 gaan naar de lagere school.
Middelbare scholen hebben 11.604 leerlin
gen en op vakscholen (voor een groot deel
zijn dit land- en tuinbouwscholen) wordt
bovendien aan nog 2.805 leerlingen les.
gegeven. Bovendien hebben de particu
liere scholen van godsdienstige organisa
ties nog «0.000 leerlingen.
Steeds meerl
DE MOGELIJKHEID hoger onderwijs te
krBgen neemt bij wijze van spreken
met de dag toe. De universiteit, die haar
fraaie gebouw op de Berg Scopos niet
mag gebruiken, heeft twintig verschil
lende gebouwen over Jeruzalem verspreid.
Hier worden vooral leraren voor het mid
delbaar onderwijs opgeleid en bovendien
de toekomstige hoge ambtenaren, die col
lege lopen in de faculteiten der Econo
mische en Sociale wetenschappen. De Aca
demische staf telt 200 hoogleraren en lec
tors. Het beroep op Joodse leerkrachten ln
de gehele wereld om naar Israël te ko
men. vindt meer en meer gehoor. De
Technische Hogeschool In Haifa heeft be
hoefte san hoogleraren ln wis- en natuur
kunde. architectuur, e.d.
Het Weizmann Instituut te Rehovoth, waar
een heel groot deel van de wetenschappe
lijke onderzoekingen wordt verricht, heeft
nieuwe gebouwen gekregen, dank z\j Ame
rikaans kapitaal. Dezer dagen heeft een
Engelse Jood, Isaac Wolfson, een millioen
gulden geschonken (en behoeve van kan
keronderzoek.
Primitieven
HET MERKWAARDIGSTE op onder-
wijsgebied ln Israël is echter het on
derricht. dat in de kampen voor immigran
ten wordt gegeven. Een journalist bezocht
bij Ras el Ain een kamp waar Joden uit
Yemen zijn ondergebracht in de zwarte
tenten van hun voorouders, die de woes
tijn bewoonden. De Yemense Joden zijn
nog zeer primitief. Een dokter vertelde,
dat. wanpeer ze aankomen, de borst van
de mannen bedekt is met brandwonden,
doordat ze hebben getracht ziekten uit te
drijven met behulp van een gloeiend stuk
ijzer. De armen en benen van de vrouwen
droegen dezelfde sporen.
Het is een schande voor de Joden
over de gehele wereld, dat deze mensen
zolang onder dergelijke omstandigheden
hebben kunnen leven, zei de dokter.
Toch beginnen de Yemeniten reeds aar
dig wat Hebreeuws te spreken en te schrij
ven en met verlangen zien ze de dag te
gemoet waarop ze hun plaats in het eco
nomische en maatschappelUke leven van
het land kunnen innemen.
De Journalist maakte een praatje met
de 13-jarige Sjalom Abadia, die voor het
eerst van zijn leven naar school ging. Hij
was pas drie maanden in het klmp en
toch kon hU reeds gramaticaal correct He
breeuws spreken. Toen de journalist hem
hierover een complinfentje maakte, ant
woordde hB:
Stelt u er zich niet te veel van voor.
want ik kan nog niet eens goed tellen in
het Hebreeuws Maai wel kan ik al een
beetje lezen.
Een jongeman, Isaac Adil. achttien jaar
oud, was kleermaker in Yemen voor hU
per vliegtuig naar het Beloofde Land
kwam. Hij was nog maar vier maanden ln
Ras el Ain. maar kon reeds vloeiend He
breeuws spreken.
Het gaat er eigenlijk net zo mee als met
de mensen in de Joodse kampen in Euro
pa. Er zijn er. die behalve hun moeder
taal. alleen een paar woorden Jiddisch
kennen. Ze leren Hebreeuws en moeten
examen doen ln de allernoodzakelijkste
kundigheden voor ze werk mogen aan
nemen.
Ook christelijk onderwijs
HET CHRISTELIJK onderwUs wordt
vrijwel op dezelfde voet voortgezet
als onder het mandaat. De rijzige, gebaar
de Monseigneur Antoniom Verganl, pa
triarchaal vicaris van Galilea, vertelde
de journalist, dat er 2.000 leerlingen zijn,
die in twintig christelUke kerkelijke scho
len in zijn district worden onderwezen. De
regering erkent die scholen en heeft geen
enkele wijziging in de lesrooster aange
bracht. In de Arabische scholen wordt
thans ook Hebreeuws onderwezen, maar
Arabisch. Frans en Engels worden even
als te voren onderricht. Om echter alle
Joden voldoende onderwijs te kunnen ge
ven zal de regering nog meer hulp dan in
het verleden moeten krijgen. Afgezien van
het godsdienstig karakter van deze taal is
Hebreeuws het bindend element in het
land en dat het zo snel algemeen wordt,
bewijst hoeveel waarde de regering hecht
aan het bezit van een gemeenschappelijke
taal.
ge onder meer de verslagen van de con
ferentie van het Monetaire Fonds te Pa
rijs.
De France regering is echter van me
ning. dat het hoogste uur hier weldra
zal hebben geslagen. De Inzet is niets
minder, dan het behoud van het tegen
woordig levenspeil. Van de vrijheid zelfs.
Zakt dat levensniveau nog lager, dan zal
mogelijk 't communisme een beslissende
overwinning boeken, zonder dat er 'n drup
pel bloed vergoten wordt Het is niet ver
wonderlijk. dat in het bUzonder Frankrijk
op deze gevaren met zooveel aandrang
wijst want in geen land vormt het com-
muinlsme een zo duidelijk teken aan de
muur Elke fout. door de regqj-lng bedre
ven. komt hier automatisch het
nisme ten goede.
Tegenover het Shell Mex House fachter
grondaan de Theems verrijzen grote
bouwwerken, waarin volgend jaar het
Festival of Britain zal worden gehouden.
In het midden de Dome of Discovery,
welke van aluminium wordt opgetrokken.
Tengevolge van de schaarste van vee
voeder hebben zich ln de laatste jaren
binnen het graan-areaal in ons land, dat
gemiddeld circa 470JHK) ha omvat, enkele
verschuivingen voorgedaan, die in strUd
komen met het deviezenbeleid. De grote
vraag naar voedergranen heef*, een ver
mindering van de met tarwe beteelde op
pervlakte teweeg gebracht, die tot hoger
doviezenultgaven in harde valuta leidt.
Teneinde de verbouw van gerst in een
betere verhouding met die van tarwe te
brengen, heeft de minister van Landbouw,
VlsserU en Voedselvoorziening besloten,
dat voor de oogst 1951 weer een Inleve-
ringsplicht voor gerst zal gelden. Deze
verplichting zal over het algemeen 2500
kg per ha bedragen, welke hoeveelheid
dc overheid tegen een gemiddelde richt
prijs van f2Z per 100 kg zal overnemen.
Anderzijds heeft de minister besloten,
dat voor tarwe van de oogst 1951 voor de
teler een gemiddelde richtprijs van 24.25
zal gelden. Tenslotte kondigt mlnistet
Mansholt een nadere regeling aan. ter be
ïnvloeding van he'. lecltpell voor rogge
en haver, indien de uitzaai van deze ge
wassen een te grote omvang zou gaan
aannemen, m
De sociale spanningen, die ln West-
Duitsland tengevolge van het hoge prijs
peil bestaan, zijn ln dc laatste maanden
sterk toegenomen en hebben thans geleid
tot een stadium, waarin in «vele takken
van bedrijf directe looneisen worden ge
steld. In Bonn zullen binnen korte tijd
weer principiële sociale eisen inzake me
dezeggenschap der arbeiders in de bedrij
ven aan de orde komen.
De sterk door communistische elementen
beïnvloede Vakbond voor de Bouwnijver
heid heeft enkele weken geleden een sta
king geproclameerd om vervulling van de
looneisen af te dwingen Door het Ingrij
pen van het scheidsgerecht, dat tot een
gedeeltelijk voldoen aan de eisen leidde, is
deze staking snel beëindigd. Het werk aan
het 300 000 woningen omvattende bouw
programma van dit jaar is hervat, doch in
een serie van bedrijfstakken heeft het
voorbeeld van de bouwvakarbeiders aan
stekelijk gewerkt en zijn lopende contrac
ten opgezegd. Het gevaar van nieuwe sta
kingen is niet denkbeeldig.
In en rond Frankfort hebben de metaal
arbeiders reeds in massa-demonStraties
aangekondigd, dat zij het plan hebben om
de looneisen zo nodig door stakingen
kracht bij te zetten Negentig procent van
hen heeft zich voor een staking uitgespro
ken. Persoonlijke interventie van kanse
lier Adenauer heeft niet kunnen voorko
men. dat thans ook de vakbond der mijn
werkers zich bij de loonbeweging heeft
aangesloten. De mUnwerkers-tarieven zijn
opgezegd en men houdt er rekening mee.
dat de vakbond loonsverhogingen van min
stens tien procent zal eisen.
Dat prijsverhogingen zijn opgetreden
wordt nergens ontkend, doch vakbonden
en ondernemerskringen strijden over de
omvang en de oorzaak er van. De offi
ciële statistiek toont aan. dat in de laatste
drie maanden de prijzen van brood, meel
en vlees aanzienlijk zijn opgelopen. De
hamsterneigingen na het uitbrexen van
de Koreaanse oorlog hebben ook geleid
tot een schaarste aan suiker. De vakbon
den noemen de prijsverhogingen, die ook
gebruiksgoederen betreffen, een gevolg
van het streven der ondernemers naar het
maken van winst en zij achten de verho
gingen voor een belangrijk deel onnodig
Zij merken op. dat de prijzen van de in
heemse producten evenzeer zUn verhoogd
als van producten, die van de wereldmarkt
moeten worden betrokken.
Hun inzicht heeft een bevestiging ge
kregen. door oen thans genomen rege
ringsbesluit tot het importeren van vijftig
millioen blikken Amerikaans '-lees. die
tegen vaste prijzen zullen worden ver
kocht. teneinde druk uit te oefenen oo de
ongemotiveerd gestegen vleesprijzen.
Dr Hans BÖckler, de bejaarde leider der
vakbonden, heeft doen doorschemeren, dat
ook thans van hem. evenzeer als zovele
malen in het verleden, een kalmerende in
vloed op de stakingsneigingen zal uitgaan.
Hij heeft een principiële uitspraak over
de plaats van dc arbeider ln de onderne
ming. van groter belang genoemd dan de
looneisen.
Drie voorstellen
Voor deze principiële beslissing zal do
Westduitse Bondsraad eerstdaags worden
geplaatst. De kwestie van de medezeggen
schap der arbeiders ln de bedrijven is,
sedert een jaar geleden op de katholieken
dag in Bochum vérgaande sociale eisen
werden geformuleerd, heet omstreden.
Er is een voorstel van revolutionnaire
strekking ingediend door de sociaal-de
mocraten. ln wezen hetzelfde plan. waar
mee de vakbonden hun strijd om het mede
beheer zijn begonnen. De vakbonden zou
den volgens dit ontwerp de helft der leden
van een Raad van Toezicht moeten be
noemen. Daarmee zou aan de arbeider
paritaire zeggenschap in alle bedrljfszaken
worden toegekend
De Christelijke partij heeft een veel tam
mer ontwerp Ingediend, det de arbeiders
een derde der zetels zou willen toebedelen.
Het zojuist ingediende regeringsontwerp
gaat nog verder terug van de wensen der
vakbonden en wil deze als zodanig geheel
buitensluiten en vastleggen, dat slechts de
arbeiders, die minstens een jaar werkzaam
ziin, bij de bedrijfsleiding kunnen worden
afgevaardigd Het regeringsontwerp be
houdt alle laatste beslissingen ech'er Uit
drukkelijk aan de ondèrnemers voor
Hoe deze strijd zich op parlementair ni
veau zal ontwikkelen, is nog moeilijk te
voorzien Zeker is wel. dat hij belangrilke
politieke gevolgen kan hebben want de
medezeggenschap is een kwestie, die de
linkervleugel der Christelijke par'B even
na aan het hart ligt als de socialirien en
het centrum De vakbond heeft herhaalde-
Ifik aangekondigd, dat hij alle geschikte
middelen zal aangrijpen om een grondige
bedrijfshervorming door te zetten.
De Rontgen-opname.
Je hebt hem toch zelf die graaf
machine gegeven.'
Hé, wat lief van je, schatI