COUD5CUE COURANT 1ICE Lijker -10 “I bezoekers Geen volledig doorgevoerde prijsbeheersing SPECULAAS WEVER I de Seoel hardnekkig verdedigd Moskou dwingt de V.N.-staten zich te bewapenen •ch net HET KAN THANS NIET IN EUROPA ue PERCY SPENDER: maar assen Hamsteren is slóperswerk Rijnschippers contra de Staat ER A’s F1 h H Arbeidersopstand in de stad? Dc 38ste breedtegraad „PROFESSOR” POOTJES EERDER VRIJ DAN ZIJN SLACHTOFFERS Beschuldigingen tegen Frankrijk en Israël EMIGRATIE NAAR AUSTRALIë Prijsverhoging die geoorloofd is Denkbeeld geopperd van plaatsvervangende kamerleden WEEimiCHT Gestadig maar langzaam voorwaarts 1 SEPTEMBER 1950, Vrijdag 22 Sept. 1950 Prijs 10 cent per nummer 89ste Jaargang No 23088 Prijs ibonnement f 033 Bureau: Markt II. per week 1.40 Telefoon 2749 (twee lijnen) per maand Direetaur-Chefrodaetaar: 8. H. VAN DER KKAATI Chef-Eiploitatlei D DE KLERK f 4.20 Postrekening 48400 oer kwartaal 1,11 toet hul; tioni a tw waai reld van m dc U blijft klant. making i cent HAAG leiding i. hoofd 4 5 li trending ië in strjji Beëindiging oorlogstoestand met Duitsland i sinds ikanen niet lerla: of I t ko- deze «ie- sn- sek and. zei. fbij was vrije "ollec- -„-..fing EENDkACMT MAAK! MACHT V PER ASPERA AD ASTOA ie Band op de I zeggen, véél Hoe dat kan? id snel, zonder van smaak en eid, verpakt, niet ov< raad dc iorea I RK: i T i rpo i -fis zo heerlijk en ;euken. Brood •es wordt pit- alles voor zo op‘éen pakje i npg slechts terdag en Zondar NE” >m bespreek tijdig sna*WOENSDAG K rtEKFILM IE LIEFDE (K) - PAUL HENREIl* I leven van ROBER" ken van Schumann 1 rn Mayer product mer de opzt ;*h aar eet maken. ir een n over IDLEY's SEERD ber CTIESo.a. I ENSATIE en vele anderen Zondags 2.1S uur. I FELLING i r|jzen lister van buiten- noemt zeven ea rn, die. zijns Inziens, ren van de vrede, alle volken, dite lankelijkheid bewust vooral op Noord-Afrika. Jng een hoge graad van 'in heeft bereikt, dat de Een overzicht van de stad Seoel, waai Amerikaanse troepen zijn binnengedrongen vangen tot deze school. 1 ponnen. leskeuke zijn. C... heel t"' biefstuk laat de pens zijn tel JIJ Band laar comité, een in- Mannheim een vrije ets de eerste mede- s aan moeten •JJen er voor >kken op het scies op half- T jten Here traal tv aart de irden ge- voor een J?ze ,’oen leef. >mp ult- ler Ne- aangedaan Ni - het actiect - stop bij Lobith e< •’«artacte van oeverstaten garandeert rechtbank, gepresideerd i van Burck. werden t proefproces da eerste ien. er een Nederlandse ir Australië vertrek- ,ar met de regeringa- 'dngen te voeren over .-plan voor de t||d van zou voorzien in de ‘derlandse boeren en tinnen tot een totaal Volgens een door radio-Poesan aangehaalde Zuidkoreaanse autoriteit zouden „tienduizenden anti communistische arbeiders" in Seoel in opstand gekomen zijn. Volgens de radio is de staat van beleg afgekondigd in de stad, waarvan J“ Dinsdag verwacht werd, dat zij binnen 48 uur in handen van de Ameril zou valh Zijn raadsman, mr Benno Stokvis be toogde. dat Pootjes goed bij zijn posi tieven is. Hij heeft nimmer de opzet noch het oogmerk gehad, zi'h aan een straf baar feit schuldig te maken, overtuigd als hij was, dat hij naar een goed doei (handhaving van de Grondwet) streefde Mr Stokvis vroeg de rechtbank derhalve, verdachte vrij te spreken, subsidiair hem een straf op te leggen, waarbij het on voorwaardelijke gedeelte de preventieve detentie niet te boven zou gaan Met klem verzocht hij het college, verdachte noch voorwaardelijk, noch onvoorwaardelijk ter beschikking van de regering te stellen Uitspraak 5 October. Officiële bevestiging. In een vergadering van het parlement heeft de minister-presi dent van de Republiek Indonesië. Moh. Natsir. medegedeeld, dat Indonesië zal ver zoeken om te’worden toegelaten alt lid der Verenigde Naties. Britse en Duitse politie heeft Dinsdag bij verrassing een overval gedaan op het hoofdkwartier van de Westdul<se commu nistische partij te Dusseltjorp. „Een radio apparatuur voor bijzondere doeleinden" werd in beslag genomen, aldus de politie. President Truman verklaarde Donder dag op zijn wekelijks persconferentie, zich te zullen neerleggen bij elk besluit van de V.N aangaande het al of niet over schrijden van de 38ste breedtegraad door strijdkrachten van de V.N. op Korea Dit is een zaak, die door de V.N mbet wor den uitgemaakt. jp het afslachten van i de heer Korthals mening dat een prijs- it alleen maar zou kun de prijzen omhoog zou de werkelijke versluieren, terwijl ‘conomische werke- -j, moet zien, die t de Marshali- (Van onze parlementaire redacteur) De Tweede Kamer voelt in meerderheid niets voor een algemene regelrechte prijsbeheêrsing op ervaring in het verleden geen Ij uitgeschakeld en aan de prijsstijgi itkomen. Bovendien te werkelijkheid, o*» er op attent gema«.> is ingevoerd, omdat een derf isatie, de verruiming van de liberalisatie moet leiden tot vergroti: lilitaire krachtsinspanning mogelijk tv directe prijsregeling, bijvoorbeeld leden, maar altijd ruw en zij leidt verstarren de pri’ gevarieerd sortinif t pri JStOf nieuwe afdeling aan de ambachts- Hoewel de cursus nu reeds is be- zullen eerst over een half iaat de tuken en andere lesvertrekken gereed Om de leerlingen te tonen dat z(j nop wat moeten leren voordat zij een ‘uk naar behoren kunnen serveren, -a leraar hierboven een van de jon- ztjn krachten beproeven op een scho tel met een malse biefstuk". Streefde goed doel na Mr B. Kist, officier van Justitie bij de Amsterdamse arrondissementsrechtbank, heeft Donderdagmorgen tegen de 59-ja- rige J. W. Pootjes, professor van de door hemzelf opgerichte „Hogeschool der Cul- tusvrije Christusbelijders" te Hilversum, I jaar geëist, waarvan 6 maanden voor waardelijk en met aftrek van 6 der bijna 10 maanden, die de verdachte intussen in voorarrest heeft doorgebracht. Hij ver bond er bovendien nog de eis aan, ver dachte voorwaardelijk ter beschikking van de regering te stellen, eveneens onder een proeftijd, tijdens welke verdachte zich zou moeten schikken naar de aan wijzingen van de Centrale Vereniging ter Behartiging van de Belangen van Geeste lijk gestoorden in de Maatschappij Indien de rechtbank deze straf aan de verdachte zou opleggen, zou dit dus be tekenen, dat hij geen verdere gevangenis, straf zou behoeven te ondergaan Naar men zich zal herinneren, wordt profes sor Pootjes er van beschuldigd, Neder landse militairen, die naar Indonesië zou de.. worden uitgezonden, te hebben aan gezet tot desertie. Verscheidene dezer militairen hebben in de loop van het proces mondeling of schriftelijk ver klaard, dat zij zonder de aansporingen van verdachte niet zouden zijn gedeser teerd. De professor beriep zich er tijdens het proces op, dat de uitzending dezer militairen naar Indonesië in strijd zou Jongens, die zich tot het hotelvak voelen aangetrokken, kunnen thans hun oplei ding ontvangen aan de vijfde Ambachts school. Meeuwenlaan te Amsterdam. Ge durende twee jaar worden de jongens op de dagcursus onderwezen in de moderne talen, tafeldekken, tafeldienen en ook ken. De theoretische lessen zijn in ti;d hoofdzaak. Daarna volgen twee prat tische jaren in het hotejbedr^f. geduren de welke tijd de jongens één dap per wet theoretische lessen op school zullen ont- vervan- >en del on- -„.che- >ver echter de ale omvani berekening toegestaan - basis van te worden wordt dat de ilfbeweging is. I voor de han- mag niet maar met de en de 's reke- lem ge- lerhoud. »n geen krij- Cadhil al Djamali, mini landse zaken van Irak, i sentiële voorwaarder nodig zijn voor het bewar< om de bevrijding van i zich van hun onafhr zijh". Hij doelt vooral op „waar de bevolking een hoge politiek bewustzijn heeft berei Franse autoriteWen. in plaats van aan te moedigen, trachten de kop in te drukken en hiervoor soms geweld gebruiken". Hij doet een beroep op Frankrijk de volken van Noord-Afrika In de gelegenheid te stellen hun onafhankelijkheid te verwer ven. De Iraakse afgevaardigde beschuldigde Israël van daden van aggressie en vroeg, waarom de V.N. in Palestina niet zo snel aan ons land bracht, werd eveneens de opvoering der emigratie van Nederlanders naar Australië besproken. De regeringsmissie zal onder 1*’-” staan van baron G. E. van ItterSum, hoolu van de directie Verre Oosten van het de partement van Buitenlandse Zaken. De missie zal voorts bestaan uit een drietal deskundigen, waarvan twee ver tegenwoordigers van het departement van Jlo i f verwacht ten. Nu de Grote Drie in New York hebben besloten tot opheffing van de oorlogstoe stand met Duitsland, wordt thans op de verschillende daarbij betrokken departe menten alhier nagegaan hoe en wanneer Nederland eveneens hiertoe zal kunnen overgaan. In welingelichte kringen acht men het wel waarschijnlijk, dat Neder land dit voorbeeld spoedig zal volgen, daar dit geheel in de lijn ligt van de buiten-, landse politiek, zoals die hier gevoerd wordt. De Kroon zou hier een beslissing moeten nemen, doch fiet wordt zeker ge acht, dat, alvorens een dergelijk besluit uit te lokken, overleg zal worden gepleegd met België en Luxemburg. Men wil aantal emigranten opvoeren tot 25.000 per jaar Op 3 October zal emigratle-misiie naai ken. teneinde aldaar autoriteiten besprek! een groot emigratie-] 5 jaren. Het plan emigratie van Ne< arbeiden met hun gezi van 20.000 i 25.000. Het zenden van deze missie is het resultaat van het bezoek, dat Sir John Storey indertijd aan ons land bracht. Sir John Storey is voorzitter van de Australische Immigration Planning Coun cil. Hij besprak met onze minister van Sociale Zaken en emigratie-deskundigen de mogelijkheid van het sluiten van een overeenkomst tussen de beide landen met betrelddng tot emigratie van Nederlanders naar Australië. Zoals werd berichj,, hoopt men dit jaar 10.000 Nederlanders naar Australië té emi greren. Op het ogenblik is reeds een aan tal van 6500 bereikt. De Australische regering hoopt, dat in 1951 een aantal van 20 tot 25.000 wordt bereikt. In hoeverre dit zal kunnen wor den verwezenlijkt zal afhangen van de komende besprekingen. Het transport vormt, zoals bekend, een der grootste problemen van deze emi gratie. Voorts is er de huisvesting, de steunverlening bij de passagekosten en het overmaken van gelden naar Australië Tijdens het bezoek, dat de Australische minister van buitenlandse zaken onlangs een algemene prijsstop en alle gebied; het middel garandeert blijkens de ervaring in het verleden geen lage prijzen, omdat de gezonde concurrentie wordt uitgeschakeld en aan de prijsstijging op de wereldmarkt valt voor Nederland toch niet te ontkomen. Bovendien zouden kunstmatige prijzen door een prijsstop de economische werkelijkheid, onze armoede, versluieren. En minister v. d. Brink heeft er op attent gemaakt, dat nergens in het buitenland een directe prijsbeheersing is ingevoerd, omdat een dergelijke maatregel niet verenigbaar is met de liberalisatie, de verruiming van de in- en uitvoer tussen de Europese landen, welke liberalisatie moet leiden tot vergroting van de welvaart om daar door de militaire krachtsinspanning mogelijk te maken ter verdediging van onze vrijheid. Een directe prijsregeling, bijvoorbeeld van textiel, is nooit verfijnd voor alle mogelijkheden, maar altijd ruw en zij leidt daarom tot vereenvoudiging van het sortiment. Bovendien verstarren de prijzen. Wanneer men daartegenover de invoer vrij laat met een gevarieerd sortiment en een vrye prijspolitiek, dan kan het binnenland, dat gebonden is aan een prijsschema. daartegen niet concurreren Daarom is nergens in Europa een prijsstop afgekondigd. Minister L i e f t i n c k noemde het grote gevaar van deze tijd, dat men de prijsstijgingen wil camou fleren door inkomstenvermeerdering. Ik wijs niet elke tegemoetkoming af. Het kan een eis zijn van sociale rechtvaardigheid, maar het betekent dat men dan andere bevolkingsgroepen minder inkomen moet laten dan zij tot dusverre hebben genoten. Daarom wil de regering de loonsverhoging beperken tot 180 per jaar en daarom is belastingverlaging voor bepaalde groepen alleen mogelijk met verhoging voor andere groepen. De minister van Economische Za ken. prof, v d. Brink, heeft gister avond in de Tweede Kamer meega- deeld dat bij de controle, die thans wordt uitgeoefend. er van wordt uitgegaan dat bij opruiming van voorraden (ook winkelvoorraden» voorzover zij een normale omvang hebben, berekening van gingswaarde 16 toegestaan. Zou me dit niet doen, dan zouden handt en industrie en de winkelstand middellijk in liquiditeitsmoeilijkl den komen. Voorzover echter voorraden de normale omvang te- boven gaan,is geen berekening van vervangingswaarde toegestaan en dienen dëze voorraden op de aanschaffingswaarde t( Uitverkocht. Gehoopt Prijsbeweging een gol De winstmarge, zowel del als voor de fabrikant, procentueel gellik blijven, slechts worden verhoogd werkelijke kostenstijging winkelier mag daarbij tevens ning houden met de voor hei stegen kosten van levensonde De prlizencommissies zullet rechtstreekse bevoegdheden gen, maar zij zullen dienen om klachten in ontvangst te nemen en door te geven en zij zullen bemid delend kunnen optreden. maatregelen zal nemen indien de omstan digheden dit vereisen. De heer Nederhorst (P.v.d.A.) wilde daarentegen wèl een prijsstop en daarna prijsvorming door de overheid, waarna hij tevens aandrong op een export- heffing ook voor industrieproducten om dat men bij lagebinnenlandse prijzen probeert te profiteren van de hogere prijzen in het buitenland. Daarom zou hij ook contrdle wensen op het gebruik van de grondstoffen. De heer S c h m a 1 (C.H.U.) noemde echter een prijsstop het afslachten de ondernemers en de heer K o r t h (V.V.D.) was van mening dat een beheersingsapparaat alleen maar zou n nen vaststellen dat de prijzen c—v moeten. Een prijsstop zou de werl economische toestand versluie: het publiek juist de ecoi lijkheid, onze armoede, toch ai versluierd wordt door hulp. De heer Gortzak (C.P.N.) betoogde dat de arbeiders en de kleine zelfstandigen de dupe zijn van de prijsstijgingen, maar dat de grote ondernemers en minister Lieftinck er van profiteren, want de laat ste ontvangt meer omzetbelasting en meer loonbelasting. De heer Welter (K.V.P.) consta teerde dat we er ons. na het verlies van Indonesië, aan zullen moeten wennen dat we dood-arm zijn, al is hij er zich van bewust dat het gemakkelijker is een „nouveau riche" dan een „nouveau pauvre” te zijn. Na het antwoord van de ministers werd besloten de replieken aan te houden tot a s. Woensdag, omdat dan waarschijnlijk het debat over de lonen zal kunnen wor den gehouden. Minister d. Brink maakte er de Kamer ook op attent dat het probleem van de lonen en prijzen intensief ver bonden is .met de gehele soclaal-econo- mische politiek. Daarom wenst de regering het advies van de Sociaal-Economische Raad (die uit 45 leden bestaat van wie een derde werkgevers, een derde werk nemers en de overigen door de regering zijn benoemd). Wanneer dit advies bij de regering is binnengekomen zal het aan de volksvertegenwoordiging worden toege zonden, waarna nader over het probleem van gedachten kan worden gewisseld. Er heerst thans grote bezorgdheid over de ontwikkeling van de prijzen. Die on rust heerst niet alleen in Nederland, maar in heel Europa. Ten dele is de economische reactie op de gebeurtenissen in Korea hef tiger dan gemotiveerd is. Massa-psycholo- gische reacties spelen echter een grote rol. Dit euvel moet en zal de regering met kracht bestrijden, doch ook als men dit buiten beschouwing laat, stuit de regering voor het trekken van een vaste lijn op onzekerheden. Zij steunt echter op enkele uitgangs punten. Er is ten eerste als een vast staand feit de verslechtering van de ruil voet, doordat de Nederlandse exportpro ducten aanzienlijk minder in prijs stijgen dan de ingevoerde grondstoffen. Dat be tekent een vermindering van onze wel vaart. Dit feit kan niet worden veron achtzaamd. Steeds zal ons volk dit feit voelen. Ten tweede moeten inkomsten worden afgezonderd voor militaire doelen. Als het Nederlandse volk dit wenst, moet daar voor een werkelijk deel Van de nationale welvaart worden afgestaan. Dit zijn twee economische verliesposten, waarvan het verlies uitsluitend door harder werken kan worden ingehaald. De regering is zich bewust van de bezorgdheid over de ontwikkeling van de prijzen en in geval van ongemotiveerde prijsopdrijving zal zü met kracht toeslaan. Iedereen, die met welgevallen naar z(jn hamstervoorraad kijkt of goederen ach terhoudt, verricht een stuk sloopwerk aan het herstel dat zo moeizaam is tot stand gebracht en waaraan we met de rest van de vrije wereld moeten verder bouwen om de militaire krachtsinspanning moge- Ijjk te maken. Minister Mansholt deelde mede dat een prijsstop voor landbouwproducten niet mogelijk is zonder distributie en een verplicht inleveringssysteem. Melk, brood, margarine en bak- en braadvet worden thans gesubsidieerd met een bedrag van 200 mlllioen gulden per jaar. Van vlees, kaas en eieren worden indirect de prijzen beheerst door exportheffingen. Van zeer belangrijke levensmiddelen wordt de prijs dus beheerst. Er zijn nog 225 prijs- beheersingsambtenaren In de middagzlttlng was reeds gebleken dat alle,en de Partij van de Arbeid bij monde van de heer Suurhoff aan drong op eën prijsstop met een daarop volgende prijsvorming door de overheid. Als N.V.V.-bestuurder verkondigde hij daarmee het standpunt van het N.V.V., waarvan de voorzitter, het Eerste Kamer lid Oosterhuls, op de gereserveerde tribune zat. De heer Suurhoff noem de het een eis van sociale rechtvaardig heid dat ook de prijs aan de ketting moet worden gehouden als het loon gan de ketting ligt. Hij verweet de regering dat zij niet dadelijk na het uitbreken van het conflict iw Korea is overgegaan tot de opbouw van een ambtelijk apparaat tegen de prijsstijging. (Volgens een interruptie van minister v. d. Brink zijn er thans nog 223 prijsbeheersingsambtenaren in dienst). Hoewel de heer Stapelkamp (A.R.) niet aandrong op een prijsstop, omdat hij er zich van bewust is dat de ogen niet kunnen worden gesloten voor de prijs stijgingen in het buitenland, vroeg hij toch met nadruk méér maatregelen van de regering dan thans in uitzicht zijn gesteld omdat enkel loonsverhoging de arbeiders geen baat brengt. De heer Andriessen (K.V.P.) was tn een stijgende markt geen voorstander van een prijsstop, ook al niet omdat een prijsstop geen lage prijzen garandeert, omdat de gezonde concurrentie wordt uit geschakeld én omdat blijkens de ervaring in het verleden de prijzen daarna toch omhoog gaan. Daarom was hij bereid Vet regeringsbeleid vooralsnog te steunen, er van uitgaande dat de,regering drastische De Australische minister van buitenlandse zaken, Percy Spender, heeft in de Algemene Vergadering der V.N. verklaard, dat de ervaring heeft geleerd, dat de V.N. van een verkeerde veronderstelling uitgaan, namelijk dat alle leden gelijke lijk besloten zouden zyn de vrede te bewaren. De Sowjet-Unie heeft nagelaten mede te werken aan het werk van de V.N. om de toestanden in de wereld te ver beteren, aldus Spender. Zolang de politiek der Sowjet-Unie zich niet wijzigt moet de meerderheid der leden-staten stappen nemen om zich te verdedigen tegen aggressie. „Dit houdt in, dat zij een zo sterke strijdmacht tot hun beschik king moeten hebben, dat geen staat een aanval op een buurland zal wagen.” Spender pleitte voorts voor hulp aan landen, die op politiek of economisch gebied minder gevorderd waren. Bij de aanvang van het nieuwe zittings jaar heeft de voorzitter van de Tweede Kamer, dr Kortenhoret. er weer eens ge wag van gemaakt dat het probleem van de overbelasting van het parlementaire werk benauwend dreigt te word on. En in de toekomst zullen de Kamerleden nog meer verplichtingen krijgen in Interna tionaal verband naast de afvaardiging naar de Verenigde Naties in Lake Succes» en de Raad van Europa in Straatsburg. Wel dra zal ook het eerste contact tot stand komen met het Indonesische parlement. Er komt ook een adviserend Benelux-par- lement en het ziet er naar uit dat de Ka merleden ook een taak wacht in heUplan- Schuman met een kolen- en staalparle ment. Hoe zullen de honderd leden aan al die verplichtingen kunnen voldoen? Bij de herziening van de Grondwet zal het aantal leden <fer Tweede Kamer wor den uitgebreid ingevolge de suggestie van de vorige voorzitter der Tweede Kamer, thana minister v. Schaik. Het is echter de vraag, aldus dr Kor- tenhorst. of hiermee kan worden volstaan. Moeten niet ernstig middelen worden overwogen om het mogelijk te maken Ka merleden voor het internationale werk af te staan en hier steeds over een voltallig aantal leden te kunnen beschikken? Mis schien kan het Noorse systeem met plaats vervangende leden een oplossing brengen. Ingevolge een ministeriële beschikking van Mei J.l. kan aan particuliere Rijn- vaartschippers, dfe niet zijn aangeslof bij de stichting Nederlandse Particulis Rijnvaart Centrale of bij het Centr< Bureau voor de Rijn- en Btnnenvaai in- en uitklaring bij Lobith worde: weigerd. Een comité van actie voor vrije Rijnvaart heeft destijds tegen de» beschikking protest aangetekend Toe: dit protest echter zonder gevolg bic*, heeft de kapitein, van de sleepboot Trom" toen hem op 16 Juni j.l bij Lobith de klaring werd geweigerd, de Staat d< derlanden een proces zijn mening en die van vormt namelijk de s* breuk op de Rijnvai (1868). die aan alle vaart op de Rijn Voor de Haagse door mr Ikman Woensdag in dit pleidooien gejoude Naar het einde van de arbeid van Bijz. Raad van Cassatie Het lëat zich aanzien, aldus deelt de minister* van Justitie mede, dat de werk zaamheden van de Bijzondere Raad van Cassatie, van de bijzondere strafkamers bli de arrondissements-rechtbanken. als mede valn de kantongerechten die de tnak van de voormalige tribunalen hebben overgenomen, in de loop van hét begro tingsjaar 1051 geëindigd zullen -zijn pROF mr dr G. van den Berghs klok- X hervorming (zie In de Kijker van gis teren) stelt een drastische oplossing voor voor het moeilijke probleem hoe we iedere dag met de zon uit de veren kun nen komen zonder dat het met onze tijds bepaling een janboel wordt. Het is na tuurlijk gemakkelijk gezegd: als we van 10 Maart tot en met 29 Mei elke dag 2 minuten eerder opstaan en van 1 Juli tot en met 16 October l'/t minuut later, hóuden we de zon bij. Het is een eenvou dige theorie, die tot een heel ingewikkel de practijk zou leiden. De hele werkdag zou verschuiven; het hele tijdrooster. dat in onze samenleving met tram, trein, tadio. beurs, kantoor- en winkeiuren zo'n belangrijke rol speelt, zou van dag tot dag gewijzigd moeten worden. Men zou zich zelf bij het naar bed gaan als volgt moe ten toespreken: „Laat ik er aan denken, dat het morgen 23 September is; dan moet ik dus om 6 uur 16 op, want vandaag was het 6 uur 14' t. Mijn kantooruren begon nen vandaag om 8 uur 42' dus dat wordt morgen 8 uur 44. Dan gaat mijn tram 0mOp deze wijze zou onze hele samen leving een «haos worden. Een spoorboekje zou de omvang van een encyclopaedic moeten hebben of men zou het met be hulp van een rekenliniaal moeten ge bruiken Geen kind kwam meer op tijd op school. De wijze, waarop de hooggeleerde klok- hervormer deze moeilijkheid wil oplossen is al even oorspronkelijk als het hele idee der getrouwheid aan de zon. Natuurlijk moeten onze dagen ingedeeld worden naar vaste uren. De winkels moeten, om een voorbeeld te noemen, op een vaste tijd sluiten, de treinen moeten op vaste tijden rijden, de scholen moeten op vaste tijden aangaan. Prof. Van den Bergh nu begint met de zonsopkomst op een vaste tijd te fixeren. HU heeft hiervoor het tijdstip van halfzeven gekozen, dat hem als het allerbeste voorkomt. Iedere dag komt de zon dus om halfzeven op. Maar aangezien de zon zich noch van prof. Van den Bergh noch van Kijker ad int. iets aantrekt, heeft het weinig zin. dat de laatste dit .op gezag van de J‘ deelt. Dus zullen we er iets doen, dat wil zeggen: we zuil moeten zorgen, dat alle klokl tijdstip van zonsopkomst precl zeven staan. Een gevaarlijk experiment als er nu van on» allen verlangd zou worden, dat we, met een horloge in de hand, in de dakgoot zouden gaan zitten kijken hoe laat de zon opkomt. Niet alleen omdat er zeker iedere dag een paar naar beneden zouden vallen, maar ook omdat het tijdstip van zonsopkomst door iedereen anders be paald zou worden, al was het maar omdat in het Oosten van ons lan/i de z»n al tien minuten eerder opkomt dan in het Wes ten. De radio zou het aan kunnen geven, maar niet ieder heeft radio en niet ieder heeft zin om halfzeven al aan de radio te zitten. Wil het systeem van klokhervor- mlng nractische mogelijkheden bieden, dan moét het anders. Welnu, prof. Van den Bergh wil het ook anders. Hij heeft een voorstel, dat heel zonderling aandoet, maar dat, zegt hij, voor hem een grote bekoring heeft. Van 10 Maart tot en met 29 Mei gaat de zon gemiddeld iedere dag 2 minuteh vroeger op. Dat wil zeggen: de periode van zons opgang tot zonsopgang is telkens 24 uur min 2 minuten. Goed, zegt prof. Van den Bergh, dan laten we onze klokken gedu rende die periode van 81 dagen doodeen voudig een tikje vlugger lopen, zodat ze na 24 uur twee minuten later aanwijzen dan een klok met de traditionele tijd. Om een voorbeeld te geven het volgende. Op 9 Maart gaat de zon volgens onze huidige Wd op om 6.30 uur, dus „de tijd, die prof. Van den Bergh voor de hele zomer wil fixeren. Nu stellen we bij die zonsopkomst op 9 Maart de klok iets sneller, zodat hij dus in de normale 24 uur, zoals wij die nu kennen, twee minuten meer telt. Ons horloge laten we op de gewone snelheid. Hoe staat de zaak nu bij de volgende zonsopgang op 10 Maart? De zon komt nu twee minuten vroeger op en op het tijd stip van zonsopkomst wijst ons horloge met traditionele tijd dus 6.28 uur aan. Maar de iets vlugger lopende klok wijst 6.30 aan. want die heeft twee minuten vlugger gelopen. Bij de zonsopgang van 29 Mei loopt de klok 162 minuten voor bij het horloge. Hij staat bij zonsopgang weer braaf op halfzeven, terwijl het horloge 'fc. ons laat zien, dat het zonder prof. Van den Bergh pas 3.48 uur in de morgen zou zijn. Van 30 Mei tot en met 30 Juni wijzigt het tijdstip van zonsopkomst zich zo wei nig, dat de klok weer normaal kan lopen. Daarna, van 1 Juli tot en met 16 October, komt de zon iedere dag gemiddeld ander halve minuut later op. Daarom laten we nu 108 dagen lang de klok iets langzamer lopen en op 17 October hebben We de 162 minuten weer ingehaald. De klok, die we driemaal van snelheid hebben laten veranderen, loopt weer gelijk met het horloge, dat we maar rustig op traditio nele snelheid hebben laten doorlopen. En we hebben bereikt, dat de zon de hele zomer door, omstreeks halfzeven opging en dat we de rest van de dag normaal naar vaste uren konden indelen. Zoals gezegd: het voorstel doet heel zonderling aan. Niet zozeer om de tech nische problemen, die het oproept. Des kundigen hebben prof. Van den Bergh verteld, dat het heel goed mogelijk ia een klok te verstellen op iets vlugger en iets langzamer lopen en men zou heel goed klokken kunnen maken met drie knop pen: sneller, langzamer en gewoon. Eén druk op de knop de techniek staat voor niets! En bovendien, hoeveel klokken zijn er nu. die precies lopen? Bij Kijker ad Int. thuis is er geen en hij laat de ver schillen meestal zo’n stijf kwartiertje op lopen voor hij ingrijpt. Neen, het zonderlingste in dit voorstel ligt op het terrein van de gevoelsover wegingen of beter gezegd: toch weer op het terrein van de sleur. Een dag heeft 24 uur. ieder uur heeft 60 minuten. Dat is voor ons een waarheid als een koe. waar van we reeds als lagere schoolkalveren werden doordrongen. En nu komt daar ineer^ een dag in ons leven, die wel 24 uur. maar 24 x 80 2 minuten telt. Of zo men wil wel 24 x 60 minuten, rnaar dan mindten van een twaalfde seconde korter. Bovendien komen er dagen, die ook nog op de 24 uur 24 x 60 1.5 minu ten tellen. Kan dat nu maar, kan men iets zo onaantastbaars als „de tijd” aan tasten? Het i« nu julat het frisse van een voor stel als dit, dat het ons aantoont, dat het inderdaad kén. Dat onze tijdlndeling van nu ook maar een verzinsel, een menselijk gewrocht en dus een fictie is en dat het evenmin vast, onwrikbaar en onfeilbaar is als alle mensenwerk. Prof. Van den Bergh rekent ons voor, dat dat onaan tastbare uur van ons, zo prachtig ge fixeerd als l/24ste van de omwentelings- duur der aarde, immers ook meer dai^. 1/480 te lang is! Prof. Van den Bergh heeft zijn voorstel gedaan. Hij bespreekt alle voor- en na delen met een zwaar accent op de voor- en wel eens een wat te licht accent op de nadelen. Maar toch het is het over wegen waard. Of het pr ooit van komen zal? Kijker ad Int. vermoedt, dat hij in ieder geval voor die tijd nog wel een horloge versleten zal hebben. Breken met de «leur is het moeilijkste karwei, dat men de mensheid kan opeggen! KIJKBR ad int. hadden gehandeld als in Korea. Hij zei, dat hij bezorgd was over het verwaar lozen van de uitvoering dhr besluiten der V.N ten opzichte van .Palestina, die be trekking hadden op de Arabische rechten. Hij stelde een „plan-Marshall voor het Midden-Oosten” voor. Sir Carl Berendsen, Nieuw-Zeelar-* - dat de tijd voor bemiddeling voorbij en dat het „noodzakelijk was, dat de v landen een doelmatig stelsel van coll< tleve veiligheid invoeren" Afschaffi van het vetorecht was essentieel. Vervolgens' drong dr Ismaël Gonzales Revalo (Guatemala) er bij de Algemene Vergadering op aan, zich te verzetten te gen alle pogingen om het huidige Spanje in de V.N. op te nemen. Morgen afnemende wind Weerverwachting meegedeeld door het K.N.M.I in De Bilt, geldig van Vrijdagavond tot Zaterdagavond Wisselende bewolking met voor namelijk gedurende de nacht nu en dan buien Aanvankelijk krachtige Westèltjke wind morgen tijdelijk af nemende en naar Zuld-West krlm- ^udf Wlnd‘ Overda* t,ts Hinder 13 September Waxsend' naan zon Op 28: mdc 18 38 Maan op 18 02- onder 3.48 Aan het Zuidelijke front op Korea Is de Britse brigade, die naar verwacht wordt spoedig versterkt zal worden met een Australisch bataljon uit Japan, in storm- boten de Naktong overgestoken naar het bruggenhoofd der V.N op de Westelijke oever. De brigade slaagde er zonder ver liezen in zich bij de 24ste Amerikaanse divisie te voegen, die oprukt naar Koemtsjon, 7 km ten Noord-Westen van Taegoe. Ten Westen van Taegoe vorder den de verbonden strijdkrachten Donder dag ruim 6 k^j en stuitten toen op hevige tegenstand. Zuidkoreaanse troepen bezet ten een dorp. 32 km ten Noorden van Jongtsjon. In het gebied van Kigje ruk ten Zuidkoreaanse troepen 1‘/» km op. Troepen van de tweede Amerikaanse di visie. die de Naktong 14 km ten Noorden van Jongsan waren overgestoken, moesten zich onder hevig vuur van de tegenstan der weer op de Oostelijke oever terug trekken. In het uiterste Zuiden maakte de 25ste Amerikaanse divisie langzaam voortgang Tegen het Invallen van de duisternis was zij, l‘/« km gevorderd.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1950 | | pagina 1