i^/- btenis u
ZALTBOMMEL
OUDHEIDKUNDIGEN
als ontdekkingsreizigers
HAAR EIGEN DOMEIN
Bekroningen op de Leidse
veetentoonstelling
De man op de Eiffeltoren
EEN ELF EEUWEN OUDE STAD
ALS PAUL BALMAIN PEINST....
Verhuizingen binnen
de gemeente
Loop der bevolking
SPORTNIEUWS
Derde ronde Lakerveld-
tournooi
Verhogingkinderbijslag en
ouderdomsuitkcring
Hij zat naast winkel op na houdt. „Ze lopen je de
deur plat. Het lijkt wel of er 'brand'
zich Zelf. geroepen is en iedereen naardfc pompen
Onze bioscopen
Film met uitstekende
kwaliteiten
De hogè toren, een baken langs de Waal
BOMELA-ZAL TBOMMEL
HET UUR DER
BESLISSING
TUSSEN LAMPEN EN REQU1S1ETEN
Reis om de wereld duurde door treinramp,
langer dan 80 dagen
Heidense heiligdommen
onder Christelijke kerken
Het hoefijzer brengt.mogelijkheden
w
WEENSE MODE EIST
haar oude plaats
Shows, ook in ons land
Zweedse hoteltrein levert dollars op
TWEEDE BLAD - PAGINA 2
GOUDSCHE COURANT
ZATERDAG 23 SEPTEMBER 1950.
31 naar Leeuwerikstraat
Bruijniks (3 pers.) v. Burg. Martenssingel
88 n. Leeuwerikstraat 7; H. Overweg (3
pers.) v. Emmastraat 19 n. Leeuwerikstr.
8; L van Bergen (2 pers.) v. Da Costakade
2 n. Leeuwerikstraat 9; O. E. Wetzel t3
pers.) v. Vcerstraat 6 n. Leeuwerikstraat
10; J. J. Verwaal (3 pers.) v. Tweede Kade
24 n. Leeuwerikstraat 11; W van Vliet (5
pers.) v. Tuinstraat 63 n. Leeuwerikstraat
12: M. J. A. Achterberg (4 pers.) v. Gr
v. Bloisstr. 92 n. Leeuwerikstraat 13; J.
Groenendijk (3 pers.) v. Dutoitstraat 1 n
Leeuwerikstraat 14; W. S. Verkerk (3 pers.)
v. Jan Philipsweg 14 n. Leeuwerikstraat
15; E. van Ruiten (3 pers.) v. Kon. Wil-
helminaweg 296 n. Leeuwerikstraat 16; C.
van der Linden (3 pers.) v. Burg. Marte.n-
singel 85 n. Leeuwerikstraat 17; K. Kerk
(4 pers.) v. Gr.'v. Bloisstraat 89 n. Leeuwe
rikstraat 18; S. de Jong (4 pers.) v. Turf
markt 105 n. Leeuwerikstraat 19; C. Over
de Linden (2 pers.) v. C. Huygensstraat 22
n Leeuwerikstraat 20; M. Over de Linden
v. C. Huygensstraat 22 n. Leeuwerikstraat
20; C. Jongeneel (2 pers.) v. Pretoriapiein
17 n. Leeuwerikstraat 21; L. C. Pronk v.
Pretoriaplein 17 n. Leeuwerikstraat 21; J.
van Kranenburg (3 pers.) v. Walvisstr iat
90 n. Leeuwerikstraat 22; G. J. van Bsk-
kum (3 pers.) v. Pr. Hendrikstraat 16 n.
Leeuwerikstraat 23; C. de Wit (2 pers) v.
Kievitstraat 43 n. Emmastraat 19; F.
Scheepbouwer (6 pers.) v. Tombergstr ist
46 n. Jan Philipsweg 14; M. G. van Eijk (4
pers.) v. P. C. Bothstraat 64 n. Gr. v. Blois
straat 92; C. Lugthart (2 pers.) v. Snoij-,
straat 81 n. Gouwe 20; H. Bennis (2 pe.-s.)
v. Bogen 8 n. Nooth v. Goorstraat 28; G.
Heeren (2 pers.) v. Tollensstraat 62 n. Turf
markt 105; J. Straver (4 pers.) v. Raam 149
n. Sint Josephstraat 5; A. Vredenburg (3
pers.) v. Kattensingel 36 bov. n. Tuinstraat
63: J. in 't Veld (2 pers.) v. Burg Martens-
eingel 86 n. Joubertstraat 167; C, Plomp
v. Burg. Martenssingel 86 n. Joubktstraat
167; G. C. Nagtegaal (4 pers.) v. Turfmarkt
75 n. Joubertstraat 161; J. H. N. de Jongh
(4 pers.) v. Burgvlietkade 26 n. Krugerlaan
32; A. C. Baas (4 pers.) „v. Willens 53 r.
Willens 117; A. J. Brussé (2 pers.) v. Kon.
Wilhelminaweg 256 n. Moordrechtse Ver
laat 6, G. P. v. d. Hamvan Hoorn (2
pers.) v. Moordrechtse Verlaat 6 n. Kon.
Wilhelminaweg 256; G. van Vliet v. Veer-
6traat 2 n. Gouwe 118; C. L. Langeraar
Holthlysen v. Nieuwe Markt 12 n. Eerste
Schoolstraat 15; J. C. de Graaff v. Karne-
melksloot 106 n. Fluwelensingel 70; K
Barendrecht v. Turfmarkt 142 n. Regentes-
seplantsoen 14; R. Melkert v. Kuiperstraat
41 n. Kuiperstraat 43; M. A. Melkert—
van der Kroef v. Gouwe 196 n. Kuiper
straat 43; I. Stilting—Liezenga v. Corn.
Ketelstraat 81 n. Tweede E. J. Potgieter-
straat 47; Chr. Mul—Scharleman v. Kui
perstraat 29 n. Com. Ketelstraat 75; D. C.
de Langen v. Boelekade 221 n. Turfmarkt
54; E. Marcus v. Crabethstraat 13 n. Turf
markt 12; A. Sijens v. Turfmarkt 117 n.
Van der Palmstraat 80; F. G. Tousaint v.
iat 15 n. Nabelstraat 67, C.
Bruin v. Da Co6tekade 25 n.
Van der Palmstraat 16.
Gevestigden: A. E. Schuijtemaker van
Amsterdam naar Zwarteweg 2; T. Steen
bergen v. Steenwijk n. IJssellaan 144a; L.
D. Weergang—van Galen (4 pers.) v. Rot-
r terdam n. Uiverplein 33; T. G. Immerzeel
- pers.) v. Utrecht n. Turfmarkt 112; F, J.
A. Vos v. Weert n Turfmarkt 122; H. Bou-
manKoestapel v. Doorn n. W. Tombevg-
straat 46; J. B. Hemink v. Apeldoorn r,.
Sophiastraat 67; H. Abram v. Barneveld
n Ridder van Catsweg 61; R. Vecht v.
Laren n. Ridder van Catsweg 61; Ch. Stui
ver v. Laren n. Ridder van Catsweg 61; M.
Stad v. Laren n. Ridder Van Catsweg 61;
A M. Mulckhuijse v. Waarder n. De la
Reijlaan 40; A. F. Rugers v. Brunssum n.
Raam 306; J. C. Hoegen v. Gouderak n.
Tweede E. J. Potgieterstr. 37; C. A. H. A.
van Hemert—Rietbroek v. 'a Gravenhage
n Mosstraat 2; E. J. van Berkel v. 's Gra
venhage n. Kleiweg 9a; G. J. N. Egmond
v Vlaardingen n. Joubertstraat 157; W. J.
Laven v. Arnhem n. Joubertstraat 46; M.
P Toen (3 pers.) v. Rotterdam n. Doele-
straat 10; W. de Broekert (6 pers.) v.
Heinepoord n. Crabethstraat 59; P. Tame-
rus (3 pers.) v. Hekendorp n. Da Costa-
kade 2.
Vertrokken: p. Izeboud van IJssellaan
213 naar Enschede, B. W. ter Kuilestraat
182; B. J. G. Beijervan Langen v. V. Ber
gen IJzendoornpark 6 n. Leeuwarden,
Oude Grachtstraat 39; P. J. van Eelk v.
Kattensingel 79 n. Utrecht, Minderbroe
derstraat 11 bis; M. G. Z. Laugeman—Bok
hoven v. V. Itersonlaan 19 n. Indonesië;
S. Laugeman v. Zoutmanstraat 60 n. Indo
nesië; H. J. Wichgers v. Burg. Martens-
6traat 8 n. Waddinxveen, Bodegraver
straatweg 65; T. Tigchelaar (5 pers.) v.
Burg. Martensstraat 8 n. Waddinxveen,
Bodegraverstraatweg 65; S. de Jong v.
Krugerlaan 32 n. 's Gravenhage, Sibergstr.
33; J. W. Buiting—Hoefsloot v. Nieuwe
Gouwe OZ 1 n. Kerkrade, Marktstraat 19;
L. A. van Coeverden (3 pers.) v. Sophia
straat 67 n. Apeldoorn, Weikamperweg 82!
Hoederloo; J. P. van Ardenne—Schoon-
Westerkade 87 n. Rotterdam,
straat 19c; P. W. Mul v Blauwstraat
11 n. Reeuwijk, Wetb. Venteweg H 87; M,
van Es (4 pers.) v. Willens 117 n. Doorn,
Julianaweg 31; A. Meijer v. Westhaven 11
n. Baarn, G. v. d. Veenlaan 16; C. van
Buren v. Burg. Martenssingel 4 n. Hilver
sum, Witte Krulslaan 6; A. J. Kaar» v.
Fluwelensingel 54 n. Amersfoort, H. v.
Viandenstraat 11, E. Oudenaarden v Z.
Steijnkade 5 n. Rhenen, Vijverlaan 23
Velp; W Been v. Gouwe 144 n. Curacao;
A. Terlouw v. Raam 94 n. Noordeloos no 5.'
A. C. L. van Treijen v. Wachtelstraat 50 n.
Moordrecht, Oosteinde P49; W. E. van
Vllet-van Ham v. C. Ketelstraat 42 n.
Vlaardingen, Parallelweg 130d; G. Spek 12
pers) v. Eerste E. J. Potgieterstr. 6 n. Wad
dinxveen, Acaciastraat 65a; M. Rehorst v.
Burgvlietkade 34 n. Waddinxveen, Ke."k-
weg 188.
Nieuwe elftallen
In de competitie van de Afdeling Gou
da zijn nog de volgende elftallen Inge
deeld:
Zondagcompetitie: Stolwijk 4, Olympia
5, Groeneweg 4 en Ammerstol SV 4 Te
ruggetrokken is NSV 3.
Zaterdagmiddagcompetitie: HSC 2 Te
ruggetrokken Waddinxveen 3.
Juniorencompetitie: Zwervers b en
ONA g. Teruggetrokken: Stolwijk a. Haas
trecht b en Woerden c.
Athietlek.
Goudse Singelloop
De Goudse Singelloopestafette, die de
laatste jaren steeds meer in de belangstel
ling van publiek en athleten is gekomen,
eal dit jaar worden gehouden op Zaterdag
7 October.
Het bestuur van de Goudse Athietlek
Commissie heeft gemeend het karakter
van deze wedstrijd te handhaven, zodat
ook dit jaar door 8 lopers per ploeg kan
worden deelgenomen, verdeeld over de af
standen 800-400-200-100-800-400-200-100 me
ter.
WATERSTANDEN 23 SEPTEMBER
Keulen 1.82 0.02- Ruhrort —0.24 onv Lo-
bjth 0.73 —fl.08; Nijmegen 7.54 —4.01; Arnhem
7.84 0.02; Eefde 2.82 0.04; .Deventer 1.04
+0.07: Borgharen 30.02 0.44; Belfeld 10.00
—0.18; Grave 4.84 —0.14; Lith 0.44 +0.14,
In het Lakerveldtournool. dat de schaak,
club „Mesaemaker" ter gelegenheid van
haar 80-jarig bestaan houdt, had de derde
ronde het volgend verloop:
Ie Klasse groep 1: A. Broekhuizen—W.
Trapman 0—1, A. Rietdijk—P. Roggeveen
0—1; groep 2: J. J. Jager Jr—W. E. de
ran Wijk 0-1;
Broeder 0—1,
-• -• Ja*er
Jong j. vos-S. J. van
groep 3: I. C. Kamer—J. den BUv-v,
A. K. Zanen—Joh. de Jong 01; groep 4
A. Bonefaas—J. Jager Sr 0—1, P. Eerland
G. de Bruin 0—1; groep 5: B A. de Jong
M. Lakerveld 0—1. P, J. Hardus—J. W
van der Dussen afgebr.; groep 6: W. Bos
winkelF. Eynwachter 01, F. Koster—
G. van NieJ 1—0; groep 7: J. J. Bagger
man—A. H. Kulik 1—0, J. Tol—J. C. Bulk
2e Klasse groep 3:
Hekker 0—1, P. Broer—W.
Oómens—P.
d. Kroef
1 met de jongste
1—0; groep 4: J M. Nairebout—dr
Smeenk J. Koetsier—A. K. van der
Gaarden 1—0; groep 5: A. Kok—A. B.
Boonstra 0—1, P. J Six—J. Ekkelboom
0—1; groep 6 J. J Hollebeek-N. J. T.
Hoogendooin 0—1, G. Kranenburg—A. A.
de Jong 1—0; groep 7: P. H. Woerlee Jr
N. de Wit 1—0. D. Vink—A. v. d. Vlist
groep 8: W. Groenendijk—J. Dek
ker^ 1—0, M. Lugtenburg—P. Hotensius
3e Klasse groep 1: A. ScharlooJ. Ja
ger 0—1, F. J. Vink—A. Sytsema
groep 2: P. J. van Zouwen—A. P. Lafeoer
9—1, A. Blom—C. P Claessens 0—1; groep
3: F. van Katwijk—W H. van Geelen 0—1,
H. Geerts—C. J. Hekker 1—0; groep 4:
J. Hamerslag—C. Voerman 0—1, P. Duk-
keldam—P. Vrijk groep 5: H. de
Jong—P. H Woerlee Sr 1—0, A. Boot—
J. Kleiweg 01; groep 6 mr A. J. Thie-
ren—A. v. d. Berg 1—0, W. den Hartog—
H. v. d. Hee 0—1; groep 7: mej. M. J. de
Jong—J. H. Ham 0—1. J. Vink—S. van
Gemeren 0—1; eroe^ 8; A. Aangeenbrug
W. J. A. Ketler 0—1, C. Verwoerd—K.
Degens 0—1; groep 9: G. den Boer—H.
van Geelen 1—0, A. Lafeber—D. van Wi-
chen 1—0; groep 10: A. Rooseboom—J. A.
Valk 1—0, N. de Weger—J. Manschot 1—0.
Volgende week geschiedt de prijsuitrei
king.
Op korte termijn zullen bij de Tweede
Kamer twee wetsontw
hangig gemaakt in vert
Voorgesteld wordt de ouderdomsuitke-
ring, krachtens de Noodwet Ouderdoms
voorziening, te verhogen van 5 tot 10 pro
cent; de kinderbijslag voor loonarbeiders
eveneens en wel van het eerste kind af.
De bijslag, welke wordt verleend op de
invaliditeits- en weduwenrenten, de toe
slagen op die renten (100 percent toeslag
en gezinstoeslag) en de kinderbijslag voor
Invaliditeits-, ouderdoms- en wezenrente
trekkers eveneens, volgens het wetsont
werp dienen te worden gebracht van 5
percent op 10 percent.
De loongrens voor ziektewet en de in
validiteitswet moeten eveneens worden
verhoogd van 4500 gulden tot 4680 gulden.
Het dagloon, dat bij verschillende so
ciale verzekeringswetten voor de bereke
ning van de premie en de uitkeringen in
aanmerking wordt genomen, zal van 12
tot 13 gulden worden opgevoerd.
Landaanwinningswerk wordt
met kracht aangevat
De werken tot Inpoldering van een ge
deelte van het Zuider-Sloe worden In
1950 voltooid. Reeds zijn de gronden in
de nieuwe polder voorlopig verpacht.
Met de indijking van de Braakman,
waarvoor ia 1950 enige voorbereidingen
zijn getroffen, zal in 1951 worden voort
gegaan. Het ligt in het voornemen in
laatstgenoemd jaar de uitwateringssluis
met bijkomende werken voor de nieuwe
polder te bouwen, waarop dan in 1952 het
leggen van de afsluitdam zal volgen. De
gehele voltooiing van de polder kan ln
1955 worden tegemoetgezien. De totale
kosten van (Ut werk konden worden ge
raamd op ongeveer ƒ8.000.000, terwijl de
oppervlakte van de ln te dijken gronden
de kreken niet medegerekend ruim
1200 ha bedraagt. Het ln 1951 te verwer
ken bedrag is gesteld op 1.200.000. Met
da Belgische autoriteiten gepleegd over
lag terzake van deze Inpoldering en de
daarbij betrokken Belgische belangen van
afwatering van de achtergelegen gronden
an het regime van de Westerschelde heb
ben tot het resultaat geleld, dat van Bel
gische zijde geen bezwaar bestaat tegen
de Indijking.
Met de landaanwinnlngswerken. voor
namelijk ln Groningen en Friesland, zal
krachtig worden voortgegaan; hiervoor is
ƒ3.500.000 uitgetrokken, terwijl voor de
verharding van wegen, de bemaling en
verdere inrichting van de Emmapolder ln
Groningen nog op ƒ1.000.000 is gerekend.
i ,,'t Is me je tijd wèl". zuchtte een van
t m'n klanten van-de-week, die ei een
rent. Nou wat mij betreft kunnen ze
1 wel 's naar de pomp lopen... Ik ben zo
moe, dat ik soms het gevoel heb, dat ik naast me zelf zit en als ik dan
praat lijkt het net of 'r iemand anders aan het woord is en of ik die dan
heel uit de verte hoor." Kent U dat gevoel? Om U de waarheid
te zeggen: ik wèl en ik ken er een beste remedie voor óók,
Een remedie, waardoor je niet meer het gevoel hebt naast je zelf te
zitten, waardoor je weer helder denkt en ziet en hoort, zodat je
de zaken om je heen weer aan kan.
Wat dat voor een remedie is
Kom nou, bent U daar werkelijk nog niet achter U kent me toch
langer dan vandaag Bier natuurlijk
Kort cn goed, en dat wou ik maar zeggen:
„drink 's uit
In de Rijnstreek en omgeving is de
jaarlijks weerkerende Vebo-tentoonstel-
ling te Leiden een evenement van beteke
nis geworden.
Voor het eerst was bepaald dat alleen
t.b.c.-vrij vee mocht worden tentoonge
steld en misschien was het mede hierom,
dat de inzendingen vrouwelijke dieren
zich bepaalden tot 3-jarige vaarzen en
jongere dieren.
Toch een belangrijk besluit: alleen
t.b.c.-vrije dieren. Vooral voor het Weste
lijk consumptie-melk-gebied van ons land
waar vroeger nogal eens dieren van el
ders werden ingevoerd die vermoedelijk
niet alle t.b.c.-vrij waren.
Hierom ook is het van zo groot belang,
dat men in deze streek van ons land ook
zelf dieren opfokt; dit fokkerswerk steunt
het streven naar gezondmaking van de
veestapel meer en beter dan het boeren
met aangekochte dieren.
Wat de inzendingen uit de Goudse
streek betreft, bij het blaarkop-rundvee,
dat een zeer goede indruk maakte, werd
achter de kampioen, de l'/i-jarige Sieg
fried (d. Dirk-Thomsen) van J. H. Straat
hof te Rijpwetering, 1 B Victor van Castor
(d. Dirk-Thomson) van Gebr. Zwanenburg
te Bodegraven, welk dier een zeer goed
figuur sloeg. De zwartbonten waren dit
maal niet overweldigend, gemist werden
de oudere dieren uit Bodegraven en om
geving.
Nummer twee der melkvaarzen werd de
goedsoortige Hertogin 38 (d. Ad 14 v, d.
Woudhoeve) fokker-eigenaar J. Boer Wz.
te Bodegraven, die ook de 2de plaats be
zette met zijn drachtige vaars Emma 2,
halfzuster van de vorige. Van de jongere
pinken werd Metha 6, f.e. J. Boer, eerste.
De varkens Groot-Yorkshire-huisslach-
tings-type, waren behoorlijk goed. Met
halfjarige beren kreeg P. Scheer te Reeu
wijk de 1ste en de 3de prijs. Met zijn jon
ge zeugen kreeg hij de 1ste en de 2de
prijs.
De schapen telden als kampioene een
door A. v. d. Breggen te Waddinxveen
gefokte 2'/»-jarige dochter van de prefe
rente 732, eig. N. J. W. Olieman te Leid-
schendam. Het drietal ramlammeren d.
732 pref., f.e. C. Hofman te Waddinxveen
kreeg de eerste prijs. Met de l'/f-jarige
866 (d. 732 pref.) kreeg de f,e. A. v. d.
Breggen de eerste prijs.
Van de éénjarige ooien won P. Ripping
te Waddinxveen de 2 A prijs, A. v, d.
Breggen 3 A en Ripping 3 B. A. v. d.
Breggen kreeg met zijn drietal 1'^-jarige
ooien, dochters van 732 pref., de tweede
prijs, evenals met een éénjarige ooi d. 732
Van de oudere ooien werd 1 B de 6 j.
5106 van P. Ripping, gefokt door A. v, d.
Breggen; 3 A werd een 2-jarige Noord-
Hollandse van Ripping, 3 B een drie
jarige 732-dochter, f.e. A. v. d. Breggen,
terwijl Ripping met zijn tweetal ooilam
meren de tweede prijs veroverde.
Schouwburg Bioscoop. Op een keer
dwaalden er allerlei beroemdheden in Pa
rijs, van verschillende nationaliteit, maar
stuk voor stuk filmlui, en die kwamen el
kaar tegen en genoten gezamenlijk van het
stadsschoonen toen kwam plotseling
het denkbeeld bij hen op om in dat prach
tige, natuurlijke decor een film te speler).
Ze namen een story van de beroemde
Franse detective-schrijver George Simé-
non, „La tète crun homme", bewerkten
dat en vervaardigden „The Man on the
Eiffeltower", een film met opmerkelijke
kwaliteiten. Het verhaal van Siménon is nu
juist niét een kwaliteit, 't Is op een thema
dat zo oud is als .Raskolnikof" van Dos-
tojewski, het thema van de dienaar der
justitie, die de man-onder-verdenking in
vriendschappelijke gesprekken langzaam
murw maakt. Maar Charles Laughton, die
één van de toeristen was, kreeg de rol
van geduldige commissaris van politie
toegewezen en die kon daarin onder regie
van Burgess Meredith volkomen zichzelf
zijn, met al de verrukkelijke trekjes van
z{jn fascinerende persoonlijkheid. Bur
gess Meredith speelt overigens zelf ook
mee. In de rol van een zeer kippige scha
renslijper. die lelijk onder verdenking
komt te staan en zijn angst daarover uit
zonderlijk sterk speelt. Grappig is, dat
het schaatswonder Belita het kleine rol
letje van de vrouw van de scharenslijper
op zich nam. Franchot Tone is het grote
wild van de commissaris van politie. Het
verhaal wil, dat hij tot in de stalen con
structie van de Eiffeltoren wordt vervolgd.
De film bereikt dan figuurlijk en letterlijk
haar hoogtepunt.
't Is allemaal heel sensationeel natuur
lijk, maar ook heel mooi, want er is mis
schien nooit zo'n mooie Eiffeltoren-docu-
mentaire gemaakt. En dat is dan de voor
naamste kwaliteit van de fUm: dat zij
allerlei beroemde plekjes van Parijs, ook
ntlnder beroemde, maar dan toch karak
teristieke. zo fris heeft uitgebuit. Wel
licht was de film, die in kleuren is op
genomen, mooier in zwart-wit geweest,
want de kleuren dwarrelen zo. Intussen
kan men eens kennis maken met een
ander procédé dan Technicolor, n.l. Ans-
co-color, dat minder felle effecten heeft.
Het is het procédé van Agfa, dat in Parijs
na de bevrijding als oorlogsbuit in ge
allieerde handen viel.
ln het journaal draalen opnamen van de
opening van de Staten-Generaal en de
lijtoer van Koningin Juliana en Prins
Bernhard in de gouden koets.
Song of Texas
Reünie Bioscoop. Gewoonlijk zijn de
hoofdbestanddelen van een Wild-West-
verhaal revolver- en vuistgevechten maar
er zijn ook uitzonderingen op die regel.
Dit is er één van, doch het is er ook één
dat verteld wordt aan patiëntjes van een
kinderziekenhuis, door 'niemand minder
dan Roy Rogers de show-cowboy. Na met
zijn gedresseerde paard Trigger en de
andere leden van zijn band, een voorstel
ling voor de zieke kinderen te hebben ge
geven vertelt hij het, op het zien van een
portret van een andere beroemde cow-boy
En kan men van andere cowboy-verhalen
soms zeggen, dat ze flink gepeperd of ge
kruid zijn, dit is op verkwistende wijze
met suiker bestrooid. Hoewel er ook een
paar schurken in voorkomen, een enkele
maal de vuist gebruikt wordt, een brand
stichting en een paardenroof beproefd
worden en ook een paar spannende wa
genraces gehouden worden, is het hoofd
gerecht toch uit zang. flirt en show samen
gesteld.
In al de fragmenten van dit zoetelijke
geheel vervult de verteller zelf, die blijk
baar niet bang is voor het luchtje dat aan
zijn eigen roem toegekend wordt, de hel
denrol. Voorts treden o.m. Sheila Ryan en
Barton Mac Lane op de voorgrond en niet
te vergeten Trigger, het wonderpaard.
Paarden
De tweede dag was vooral bestemd voor
de paarden. Alleen warmbloed- oftewel
landbouwtuigpiaarden, koudbloed-trek-
paarden ware nniet aangegeven.
Deze warmbloedpaarden waren ver
deeld in de beide typen: Gronings, Gel
ders. Het waren vooral de dieren vare. het
Gronings type die een werkelijk goede
collectie vormden. De Geldersen waren
wel vrij goed, maar het type laat hier
en daar wat te wensen over.
De merriën waren ingedeeld in ver
schillende klassen en de hoogstgeplaats-
ten werden bijeengeroepen voor de keu
ring om het kampioenschap. Onder de
zeven die toen bijeenkwamen waren er
maar liefst vier van A. Ph. v. d. Breggen
te Waddinxveen.
Kampioene werd de 6-jarige zwarte
witvoet Julia Dina (d. Edelhart) van
v. d Breggen, gefokt in Barendrecht, een
zeer goede, typische zware, diepe Gro
ningse merrie met zeer goede bewegin
gen. Was tevens nummer één der kroon-
merriën die wei een heel goede klasse
vormden waarvan vier een eerste prijs
kregen. Reserve kampioene werd de
stermerrie Lerette (d. Haakon u. Belle-
rette) f. e. M. P. Vij te Nootdorp, een heel
mooie verschijnin die achter echter iets
eigenaardig stapt. We hadden gedacht, dat
reserve zou worden de bruine Idoena,
zes-jarige Ilfons-dochter van v. d. Breg
gen, 1B der kroonmerriën, een mooie,
harmonisch gebouwde merrie, zeer goed
foktype met goede onderdanen en
gangen.
Van de kroonmerriën kreeg een tweede
prijs de bruine Groningse Velena (d.
Godehard) van G, Oudijk te Zevenhuizen.
Na de kroonmerriën vormden de ster-
merriën ook een goede groep met twee
eerste prijs-winnaars. Allereerste werd de
zwarte 6-jarige Ibobbie (d. Hendrik) een
Groningse van A. Ph. v. d. Breggen, een
zeer goed type, sterk gebouwd met zeer
goede gangen. In deze groep kreeg een
3de prijs een fokproduct uit stal v. d.
Breggen, de bruine Irza (d. Edelhart) van
J, Treur te Leimaiden.
De drie-jarigen, die als 1A Lerette
hadden, zagen als 1 B de zwartbles La-
nette (d. Haakon) f. e G. Oudijk te
Zevenhuizen een waardige eerste prijs-
winnares die voor Lerette heel, heel wei
nig onderdoet. Beste merrie van het type
met eveneens heel goede gangen.
Bij de twee-jarigen werd de zw. br.
Mona (d. Heluaner) f e. G. Oudijk te
Zevenhuizen 2 A geplaatst, terwijl bij de
één-jarigen nummer één der beide eersten
was de br. Nanny ('d. Heluaner u. Idoena)
f. e. v. d. Breggen te Waddinxveen.
Van de veulens kregen o.a. een eerste
prijs: Ozory (d. Herman) f. e. J. M. op 't
Land te Nieuwerbrug; een 2de prijs:
Ocola (d. Herman) van A. A. Jonge-
breur te Nieuwerbrug en een 3de prijs
Obine (d. Voorman) van v. d. Breggen.
De Geldersen leverden o.a. een 3de
prijs voor de 2-j. Meta (d. Herman) f. e.
W. Los te Bodegraven; een 2de prijs voor
de mooie harde driejarige merrie met
goede gangen Letrone (d, Heergraaf) f. e.
P. D. v. d. Linden te Nieuwerbrug en een
3de prijs voor de 3-j. Loekina (d. Heer-
graaf) van W. J. de Vink te Bodegraven.
Het keurig geheel der stamboekmer-
riën van 4 jaar en ouder gaf als 2 B de
7-j. zwarte witv. Herkina van W. J. Vink
te Bodegraven, terwijl de stermerriën als
eerste zagen de 5-j. donkerbr. Jodorry (d.
David II) f. e. J. M. op 't Land te Nieuwer
brug en als 2 A de 8-j. br. Gicola <d. Am
bo pref.) van A. A. Jongebreur te
Nieuwerbrug.
Boskoop
Burgerlijke Stand. Geboren: Jacob, z. v.
F Stolp en A. Verweij.
Getrouwd: Hermanus Dool en Catharina
Abbema; Theo Catharinus Johan Grooten-
dorst en Catharina Anthonia Driesprong,
Jan Dirk Droog en Lydia Maartje 'tHart.
Overleden: Nicolaas Fase, echtgenoot v.
J. van Egmond. 80 j.
B erkenwoude
Gouderak
Huishoudelijk. Uitslagen onderlinge com
petitie damclub „H.G.B.": N. BosM, Ver
stoep 20; J. OveresA. de Kwaadste-
niet 2—0; W. Ooms—R. Overes 0—2; B.
BosG. Melgers 02; C. Bos—W. Donker
2—0.
Been gebroken. De ruim 80-jarige me
vrouw F. van Dgm, uit de Dorpstraat,
kwam, toen zij bij de heropening van het
winkelbedrijf van haar zoon was en even
naar buiten liep. te vallen. Ze brak een
heupbeen en moest in één der Goudse zie
kenhuizen worden opgekomen.
Verbouwing school gegund.
B. en w. hebben aan A. B. Leeuwis te
Moordrecht, laagste inschrijver, voor
f 37.600 gegund het verbouwen van de
openbare lagere school en het bouwen von
een archiefruimte in het raadhuis.
Hekendorp
Raadsvergadering. De burgemeester
heeft een vergadering van de gemeente
raad belegd tegen Dinsdagmorgen 9.30 u.
Moerkapelle
Oranjebuurt wordt
Oranjestraat
De gemeenteraad, Donderdagavond in
vergadering bijeen onder voorzitterschap
van burgemeester J. J. Steenbakker
Morilyon Loijsen, heeft besloten met de
Bank voor Ned. Gemeenten in Den Haag
een bijzondere rekening-courant overeen
komst aan te gaan ten behoeve van de
financiering van de bouw van vier wo
ningen aan de Julianastraat. De naam
van de Oranjebuurt werd veranderd in
Oranjestraat. Aan „Steun Wettig Gezag"
weid een subsidie van 25 verleend. Het
gemeentepersoneel krijgt 5"« verhoging
over het tweede halfjaar 1950 en een gra
tificatie van 2' met een maximum van
ƒ50.
Goedkeuring werd gehecht aan de re
kening 1949 van de vleeskeuringsdienst te
Gouda, welke rekening sluit met een batig
saldo, waarvan ook Moerkapelle een ge
deelte krijgt. Bij de behandeling van de
jaarstukken van de drinkwaterleiding
deelde de voorzitter mede. dat de tarie
ven worden herzien, waardoor in 1951
weer een sluitende exploitatie kan wór
den verkregen.
Besloten werd tot uitbaggering van de
sloot langs de Julianastraat, van welk
werk de kosten gedeeltelijk op de belang
hebbenden zullen worden verhaald. Mede
ten behoeve van de waterverversing zal
een spuilelding worden gelegd van de
Moerdijkstraat naar de Raadhuisstraat.
Tijdens de discussie verzocht de heer De
Knegt werkun boven 500 aan te. beste
den onder de plaatselijke aannemers. B.
en W. zullen dit overwegen.
Voorts besloot de raad nog enkele
lichtpunten bij te laten maken en het
wachthuisje voor autobuspassagiers te
doen aansluiten op de staatverlichting.
Medegedeeld werd. dat een massale
doorlichting van de bevolking zal geschie
den zodra dit voor het district Gouda
wordt georganiseerd en dat B. en W. in
het belang van de veiligheid van de voet
gangers overwegen in de Dorpsstraat een
stop- of parkeerverbod in te voeren.
Speciale busdiensten voor ziekenbezoek.
De Citosa gaat bij wijze van proef op
Zondag 8. 15, 22, 29 October en 5 No
vember a s. speciale diensten voor zieken
huisbezoek te Gouda rijden uit Zeven
huizen en Moerkapelle De bussen ver
trekken uit Moerkapelle om 12.40 en 17.10,
uit Zevenhuizen 12 50 en 17.20, aankomst
Gouda 13.15 en 17.45. Terug ,uit Gouda
15 50 en 19 45, «ankomst te Zevenhuizen
16.15 en 20.10, aankomst te Moerkapelle
16.25 en 20.20.
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk, 9.30
en 6 uur ds P. Zijlstra. Geref. Gemeente^
9.30, 2 en 6 uur leesdienst.
Burgerlijke Stand. Geboren: Gerrit Wil
lem, z. v. C. C. Hage en N. de Knegt.
Getrouwd: A. Buijs 25 j. te Bergschen-
hoek, en N. M. v. Kralingen 20 j.
Geslaagd. De heer J. Verheul slaagde te
Den Haag voor het door de vestigingswet
kleinbedrijf voor het kappersbedrijf ver-
etste middenstandsdiploma.
Oudewater
Blauwe basaltkeien verdwijnen
De Gasthuissteeg is nog steeds met
blauwe basaltkeien, die in de volksmond
ook wel „kinderhoofdjes" heten, bestraat.
Deze kelen gaan nu spoedig verdwijnen en
zullen binnen enkele dagen vervangen zijn
door straatklinkers. Wanneer dit is ge
schied is er in Oudewater geen enkele
straat meer die keien heeft. Dan heeft
Oudewater alleen maar met klinkers be
strate wegen.
Burgerlijke Stand. Geboren: Cornells
Pieter Johannes, zn van Th. Vermeij en
E. A. Versluis; Johannes Cornells Maria,
zn van J. H. Harreveld en Th. J. Walrée.
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk 9.30
uur de heer Dekker van Alphen a.d. Rijn;
6.30 uur ds H. M. Cnossen te Gouda.
Geref. Kerk om 9.30 en 6.30 uur ds J. L.
Wielenga.
Volkshuisvesting. De ministeriële verkla
ring van geen bezwaar is verleend op de
gewijzigde statuten van de Volkshuisves
ting alhier.
Waddinxveen
Programma van lezingencomité.
Het lezingencomité, dat volgende maand
zijn vijfjarig bestaan herdenkt, heeft het
programma voor het lustrumseizoen be
kendgemaakt. De reek» van zeven avon
den vangt aan op 19 October met een
voordracht van Jac. van ElsMcker te Rot
terdam over „De Notaris uit Le Havre"
Op 22 November is er een lezing niet
lichtbeelden over glaskunst en op 12 De
cember spreekt de hee? v. d. Brugge te
Amsterdam over de vier grote steden van
Zuid-Afrika en een bezoek aan het Krüger
wildpark.
Voor 9 Januari is uitgenodigd de heer
Ben van Eijsselsteijn voor een voor
drechtsavond, vervolgens komt de B.P.M.
op 28 Februari met een lezing en film over
„Zestig jaren Koninklijke", welke lezing
's middags wordt gehouden 'oor de
schooljeugd. Mr Van Balen uit Den Haag
houdt op 15 Maart een lezing over Zuid-
Amerika, Het seizoen wordt gesloten op
10 April met een voorstelling het Theater
der Verenigde Poppenspelers under lei
ding van Guido van Detb
Notabel. In de vacature, ontstaan joor
de verkiezing van de heer W. Buitelaar
president-kerkvoogd, is als notabel der
'Wed. Herv. Gemeente gekozen de heer H.
Huizer
Verlof A en B. Ten behoeve v^n het
verenigingsgebouw achter de Geref. Kerk
is een verlof A gevraagd voor de verkoop
van zwakalcohollsche dranken. De heer J.
Doeleman vroeg een verlof B aan.
Nieuw bedrijf. De heer C. P. Bostelaar
heeft een verzoek ingediend om vergun
ning voor de oprichting van een aarde
werkfabriek
KERKELIJKE MUTATIES.
Ned. Herv. Kerk. Beroepen te Noord-
woldc J. J. Snijder, cand. te Arnhem; te
Andijk P. N. Vellekoop te Terwispel; te
Bennekom J Wieman te Hoogblokland.
Aangenomen naar Alblasserdam J. J.
Trouw te Herwijnen.
Bodegraven
Appèl van de Geref. Jeugd.
In het kader van het nationale jeugd-
appèl, dat deze week overal in ons land
wordt gehouden, hield de Geref. jeugd
alhier in gebouw „Berea" pen propagan-
da-avond als inzet van de wintercam-
pagne.
De voorzitter van het Geref. Jeugd ver
band, de heer G. C. Slappeodel opende cie
bijeenkomst.
In een declamatörium vertolkten meisjes-
en jongenskoren het doel en wezen van
het Geref. jeugdwerk. Ds H. W. Wierda te
Den Haag sprak over „De laatste training"
Hij schetste de armoede van de buiten
God levende mens. De wereld, aldus spre
ker leeft in angst voor de dreigingen van
rondom. Men tracht die angst te ontvluch
ten door onverschilligheid, door emigratie
vaak door vermaak. God is door velen
reeds doodverklaard. Het krioelt in deze
wereld, zowel in als buiten de kerk. ven
deserteurs.
De angst weerhoudt hen. zij ontwijken
de strijd God eist evenwel strijd,
Ds S. Neerkens sprak een slotwoord.
Bijzondere markt. Op 10 October zal
cr in onze gemeente een bijzondere na
jaarskaasmarkt worden gehouden, waar
aan jJrijzen zijn verbonden.
Burgerlijke Stand. Geboren: Antonius
Floris, zn v. B. J. Suringa en A. C. W.
Jonkheid; Jan, zn v. P. v. d. Laan en J.
M. Edelman; Wijnand Sieuwert, zn v. D.
Verweij en C Jonker; Albertus, zn v. C.
Vermeulen en H. M. C. Kreuninger;
Johannes, zn v. Y. Jongsma en M. de
Haan, Cornelia Catharina, dr v. C. ten
Brink en A. M. v. d. Wiel.
Ondertrouwd: W. den Hollander, 30 jr
en A. Schouten, 27 jr.
Getrouwd: A. Hoosbeek, 30 jr en L. G.
Maaskant, 27 jr.
Collecte. De voor het Spoorweg-
T.B.C.-fonds gehouden collecte heeft in
onze gemeente opgebracht 106,50.
Ouderkerk a. d IJssei
Burgerlijke Stand. Gehuwd: T. de
Kwaasteniet, 24 jr te Gourak en A. J. de
Jonge, 20 jr.
Bloedtransfusiedienst. Woensdagavond
heeft in de openbare school aan de Kerk-
weg de bloedtransfusiedienst van het Ned.
Rode Kruis een aanvang gemaakt met het
afnemen van bloed van meer dan honderd
personen, onder wie de burgemeester.
Loop der bevolking. Vertrokken: B.
van Ommen, van A 82 naar Rotterdam;
M. Blonk,, van A 46 naar Dordrecht; J.
Bos, van A 77 naar Jutphaas; A. J. de
Jonge, van B 99 naar Gouderak; A. J.
Heijkoop, van A 158 naar Nieuwerkerk a.
d. IJssei.
Ingekomen: In B 213: P. J. van Vliet
van Berkenwoude; in C 38: L. A. de Jong
van Waddinxveen; in Kw. 37: K. van de
Velde, van Nieuw Lekkerland; in A 219:
H. Heuvelman van Nieuwerkerk a.d.
IJssei; in C55: A Tiens en gezin, van
Appeltern; in A 291: D. Linge, van Krim
pen a.d. IJssei.
Stolwijk
Gemeente-avond Ned. Herv. Gemeente.
In de Ned Herv. Kerk is de jaarlijkse
gemeente-avond gehouden, waarop mede
delingen zijn gedaan over het afgelopan
jaar en njeuwe plannen zijn besproken. Ds
mr H. van Ewijck hield een beschouwing
over diverse aangelegenheden op geeste
lijk terrein o.a. kerkbezoek, catechisaties,
cursussen onder de gemeenteleden en
jeugdbeweging.
Het financiële verslag gaf reden tot op
timisme. Het bleek dat er een saldo wjs,
waarmede de rente en aflossing van de
kerkbouw in 1950 kunnen worden gedekt.
Na de pauze sprak ds Van Ewijck over het
ontwerp nieuwe kerkorde.
Plattelandsvrouwen vergaderden.
In de zaal van de heer Noomen heeft de
afdeling Stolwijk van de Ned. Bond van
Plattelandsvrouwen hagr jaarvergadering
gehouden. De aftredende bestuursleden,
mevr. G. VerbUrg—Baas en mevr. J. C. J.
M. Kool—Kroon, werden herkozen.
Leden van de rusterafdeling Berken
woude voerden volksdansen uit. Getracht
zal worden een clubje op te richten, dut
zich speciaal op volksdansen zal toeleggen.
Ook bestaat het plan deze winter een
Deense avond te houden.
Duizendste donor. Bij een bloedtransfu
sie was de wachtmeester der Rijkspolitie
A Stolze uit deze gemeente de duizendste
donor uit de kring Schoonhoven. Als aan
denken werd hem een dasspeld met
inscriptie aangeboden.
Schoonhoven
Benoeming. Met ingang van 1 October
is de heer P. B. de Haas benoemd tot
adjunct-technisch ambtenaar bij de ge
meente-lichtfabrieken te Leiden. De heer
De Haas is assistent-bedrijfsleider bij de
gemeente-gasfabriek alhier.
Predikbeurten. Rem. Geref. Gemeen
te; 10 30 uur ds F. de Ridder te Ooater-
Deek
Ned Herv. Kerk. 10 uur ds A. v. d.
Heuvel; 6 uur ds Van Lokhorst te Nieuw-
ooort.
Herv. Minderheidsgroep (zaal Muylwijk):
10.40 uur ds Koch te Haarlem.
Geref. Kerk: 10 en 8 uur ds J. de Ruiter.
Centrale weg door
Krimpenerwaard
Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland
hebben fyet maken van een beton- en
asfaltverhardlng voor de rijweg ten be
hoeve van de aanleg van een gedeelte van
de provinciale weg Krimpen a. d. IJssei—
Schoonhoven in de gemeenten Krimpen
a. d. IJssei, Krimpen a. d. Lek en Lek-
kerkerk gegund aan de N.V. Aannemers-;,
en Wegenbouwbedrijf P. C. Zanen te.
Heemstede, laagste Inschrijfster voof
534.700.
Slachtoffer van de bliksem
Tijdens het hevige onweer, dat omstreek»
half vijf boven West-Friesland woedde
Is de 41-jarige A. van der Molen uit Hoo-
geveen door de bliksem gedood Hij was
aan het hengelen in het IJseelmeer en
vertoefde in Hoorn met vacantle Hii was
gehuwd en vader van twee kinderen.
De 37-jarige Italiaanse artist Giuseppe
Baggi, vindt zichzelf veel origineler dan
de wereldberoemde Picasso. Baggi schil,
dert niet, ook heeft hy zich niet toe
gelegd op het pottenbakken; hij maakt
poppen en beesten, in alle soorten en
maten. De meest wonderlijke figuren
komen er onder zijn handen bandaan.
Hierboven zijn creatie „de vrolijke zwer
ver" temidden van wezens uit de onder
wereld en een tandenborstel op pootjes.
De Heer van 't Wold
Arjen Miedema ls een Christelijk auteur,
die in zijn nieuwste boek „de Heer van
*t Wold" een verbeten strijd tussen een
Godvrezende, maar lang niet altijd God
dienende boer en zijn jonge buurman,
wiens heidense opvattingen hem met
schrik en gramschap vervullen, laat uit
vechten. De oorlog en het verzet spelen
mede een grote rol in deze roman en
beide hoofdfiguren moeten door de zwaar
ste beproevingen worden geleid om tot het
besef te komen, dat de werkelijke Heer
van 't Wold. Hij is die over allen waakt.
Miedema toont zich een Roeiend en over
tuigend verteller en zijn boek zal dan ook
zeker de aandacht verwerven, welke het
verdient. Bosch en Keumng te Baarn gaf
het boek uit.
C TEEDS meer wordt degene, die één
der twee bruggen, die' de rechter-
en linkeroeuer van de Rijn verbinden,
passeert geboeid door de fraaie toren,
die zigh hoog verheft boven de aan
zijn voet gelegen huizen van de stad
Zaltbommel. Deze toren is een monu
ment, dat herinnert aan een groots
verleden, want in vroeger eeuwen, van
de 13de tot de 17de eeuw, was Zalt
bommel een handelsstad van beteke
nis. Wanneer de stenen, waarvan deze
toren is opgebouwd, spreken konden,
zouden zij heel wat weten te vertellen,
want van veel, dat zich aan de voet
van de toren heeft afgespeeld, zijn zij
de stomme getuigen geweest.
de Grote of Sint Maartenskerk, die
reeds in 1304 werd ingewijd. Oorspronke
lijk werd de toren bekroond door een
rank opgaande hoge spits, doch bliksem
inslag maakte in 1538 een einde aan haar
bestaan en sindsdien heeft Zaltbommel
zijn „stompe" toren, een architectonisch
monument, dat in verre omtrek, we zou
den zeggen in heel ons land zijns gelijke
niet heeft.
Een uit 805 daterende oorkonde maakt
voor het eerst melding van de stad, toen
Bomela geheten. De stad heeft een veel
bewogen verleden. 11 April 994 schonk
keizer Otto III het rechtsgebied van Bo
mela aan het bisdom Utrecht. Later kwam
Bomela aan Gelre. In 1286 werd het bezet
door de Brabanders, doch in 1289 kwam
het bij de vrede weer aan Gelre. En nog
steeds is Zaltbommel een Gelderse stad,
want Bomela werd op 13 December 1313
door Reinout II tot stad verheven.
In Nederlands strijd tegen de Spaanse
dwingelandij koos de stad de zijde van de
Prins van Oranje, Willem I. Deze zag on
middellijk de strategische betekenis van
deze welvarende aan de Waal gelegen
stad in en zowel hij als zijn zoon en op-
alles in het
iel een
volger Prins Maurits hebl
werk gesteld om van Zal
sterke vesting te maken,
i jjToen voor Holland d>
4^fnbrak, was Zaltbommel niet
het geweest was, de welvaart wi
deels verloren gegaan en in de n>
de eeuw was het een dode stad,
slechts bepaalde bouwwerken herinner
den aan een groots verleden. De laatste
tijd is een kentering in het getij geko
men, duidelijk is er enige opleving merk
baar.
Over de fraaie kerk schreef Slichten-
horst eens „dat dezelve uitstekend is in
oudheid en nog meer in helder venster
licht. zijnde een gelijk en eendrachtig
maaksel, alzoo het geheel gebouw uit één
hand en door éénen werkbaas vervolgens
is begonnen en voltooid".
De kerk gaat prat op haar orgel en te
recht, het is er één van de eerste rang
wat klank en vorm betreft.
Met trots wijst de inwoner van Zalt
bommel op het Gasthuistorentje, eveneens
een mooi stukje architectuur, en het
Maarten van Rossumhuis in de Ncfnnen
straat, waar de gevreesde veldheer in de
16de eeuw woonde.
Toen de vestingwerken, die de stad om
sloten hun waarde als zodanig hadden
verloren, heeft het gemeentebestuur ze
in fraaie wandelwegen veranderd.
Thans maakt de stad zich op om haar
1100-jarig bestaan feestelijk te vieren.
Vandaag Zaterdag 23 September 1950
zal burgemeester Buisman op het bor
des van het stadhuis met een redevoering
de feestelijkheden officieel openen.
Zó heet het boek van de Franse gene
raal Pierre Billote, die ruimschoots ge
legenheid gehad zowel vóór als achter de 1
schermen van het wereldtoneel te kijken.
Er achter is het in deze dagen een chaos
van je welste (weten we, maar is dat
overigens niet altijd het geval met elk
schouwtoneel?) en men vraagt zich af hoe
moet dat terechtkomen, nu de monetaire,
de militaire en economische problemen
schots en scheef en topzwaar als een ra
vage op de arme mensheid drukken,
West-Europa desondanks mooi weer mag
spelen met de dollars van oom Marshall
en zich veel te weinig realiseert dat oom
Joe achter het gordijn klaar staat, althans
bezig is zich gereed te maken, om een
typhoon voor te bereiden, welke eenmaal
losgebarsten, ons zal heugen, aangenomen
dat er nog tijd voor dat heugen overblijft.
Billotte, een medestander van De Gaulle,
windt er geen doeken om en stelt na
drukkelijk vast. dat de vrije wereld met
grote spoed (binnen twee jaar) een een
heid dient te worden, want het politieke
spel dat Stalin bestiert en dat er op ge
richt is de hegemonie over alle volkeren
te vestigen, is even groots als handig, dui
vels ijskoud, berekenend, sluw, kortom
het'overtreft in opzet alles wat op dit
fraaie gebied to4 dusver is gepresteerd
Vergeleken bij Stalin lijkt wijlen Hitier
niet veel meer dan een dilettant.
Billotte ontpopt zich in zijn klemmend
en beklemmend betoog als een logisch
uitkammer van de rafels der geschiedenis,
zoals die de laatste tfen jaar m de mist
hangen; hij onthult, stoelt op harde fei
ten en wijst de enige weg uit de impasse
aan, gelijk gezegd, stante pede elkaar
vinden, vóór het tc laat is
Een Verenigd Europa mét het gemene
best en de Verenigde Staten zullen Rus
land er i£an weerhouden zijn veroverings
vraatzucht bot te vieren en op den duur
de vrede kunnen waarborgen.
De democratische politici mogen zich
Billote's waarschuwing ter harte nemen
Uitgever: Nederlands' Boekhuis.
Kriebeltjes Hoogtepunt
Van Willem van Iependaal's boek
„Kriebeltjes Hoogtepunt", waarin de lot
gevallen beschreven worden van het au
fond zo gevoelige Rotterdamse straat
jochie Rokus, is bij de Arbeiderspers.
Amsterdam, een 7e druk verschenen.
De Grote of Sint Maartenskerk met
haar fraaie toren.
JN LANDEN, waar eertijds een bloeiend cultureel leven wa», vorsen de archeologen
of oudheidkundigen steeds gaarne naar overblijfselen van gebouwen en kunstvoor
werpen uit die lang vervlogen tijden, om de mens van nu de gelegenheid te geven
kennis te maken met die oude culturen. Rome trouwens geheel Italië Grieken
land, Egypte, Mesopotamië om slechts enkele landen te noemen, waren reeds jaren
lang het terrein, waar archeologen hun wonderbaarlijke vondsten deden. Minder
bekend is dat ook in ons land, vooral de laatste jaren, opzienbarende vondsten zijn
gedaan door archeologen.
Onschatbare kunstwerken
TEDEREEN ZAL TOEGEVEN, dat de
-■-aanwezigheid der verschillende kerken
in ons land voor het geestelijke leven van
ons volk van grote betekenis is, slechts
weinigen zullen weten dat deze zelfde
kerken ook een zeer belangrijke stoffelijke
waarde vertegenwoordigen. Op de Staat
der Nederlanden na is de Nederlands
Hervormde Kerk bijvoorbeeld de eigena
res van de meeste monumenten. In naar
honderden historische kerkgebouwen be
zit zij evenzovele kunstschatten. Doch
ook de Rooms-Katholieke Kerk bezit on
telbare waardevolle gebouwen en stellig
heeft zij nog meer kunstschatten, vooral
ln' de vorm van schilderijen, beeldhouw
werken en kunstvoorwerpen. Vergeten wij
echter ook de andere, oudere kerkgenoot
schappen, als de Lutherse, Remonstrantse,
Doopsgezinde, Waalse en Oud-Katholieke
Gemeenten, niet. Bij hen toch treft men
ook vele fraaie bedehuizen, orgels, preek
stoelen en koorbanken, avondmaalstellen
e.d. aan, die van onschatbare waa^e zijn.
De historicus zal vooral waarde Rechten
aan alles wat de oude kerken hebben aan
grafstenen, wapenborden en gebrandschil
derde ramen. Vele bijzonderheden op zijn
gebied toch zullen zij hem onthullen. De
inscripties op de grafzerken, de aanteke
ningen in de oude doopboeken immers
stellen hem in staat de geschiedenis van
vele geslachten nauwkeurig na te gaan.
Minder bekend is, dat de alleroudste
kerken van ons land vooral ook grote
waarde vertegenwoordigen door hetgeen
er onder te vinden is. Het was alleen
lammer, dat men alles wat onder een
Kerk ligt, practisch nooit te zien kreeg.
Tijdpns de oorlog zijn echter heel wat
kerken volkomen verwoest. Voor de be
treffende gemeente Was dat natuurlijk een
ramp, zij zag zich ineens beroofd van
haar bedehuis.
Hoewel het verlies van de bestaande
kerk betreurende, vonden onze archeolo
gen, dat het gebeurde voor hen toch een
goede zijde had. Zij hebben onverwijld
de gelegenheid benut om eens beneden
de vloeren der verwoeste godshulzen te
gaan snuffelen. Enzij hadden succes,
zij hebben daarbij belangrijke ontdekkin
gen gedaan, welke er toe hebben geleid,
dat tegenwoordig bij elke kerk, die
wordt gerestaureerd, nauwkeurig de bo
dem wordt onderzocht, wanneer men ver
moedt, dat de grond belangrijke dingen
bevat.
In streken, welke vroeger door Neder
lands oudste bevolking zijn bewoond,
kan men vr«wel steeds veilig aannemen,
dat belangrijke vondsten zullen worden
gedaan. Zo stuitte men ln 1947 bU op
gravingen in de verwoeste kerk van Eist
In de Betuwe op reatanten van heilig
dommen uit de heidense, dus voor
christelijke t(jd.
Nergens heeft men zo belangrijke ont
dekkingen gedaan als daar. Wel vond
men ook op de plaats, waar vroeger de
kerk van Kesteren stond, het een en
ander uit de Romeinse tijd, doch wat
Eist te zien gegeven had, spande de kroon.
Het bodemonderzoek te Ressen, Huissen,
Randwijk en Tlel leverde bewijzen op,
dat in de vroeg» Middeleeuwen kleine
kerkjes of kapellen hadden gestaan op de
plaats, waar later de huidige kerkge
bouwen zich verhieven.
In Oosterbeek-heeft men ook de sporen
van een heidense eredienst aangetroffen.
Blijkbaar hebben de gekerstende be
woners er de voorkeur aan gegeven hun
kerkgebouwen te zetten juist op de
plaatsen, waar vroeger aan de afgoden
werd gèofferii. Waarschijnlijk heeft men
dit gedaan om te demonstreren, dat de
God van hemel en aarde had gezegevierd
over de heidense godheden. Bovendien
leende plek van het vroegere heiligdom
zich door haar gunstige ligging het best
voor de nieuwe kerk.
Aanvankelijk bouwde men de kerken
heel eenvoudig: hout en leem waren de
bouwmaterialen. Later verrezen er in ons
land de stenen Romaanse kerken, die,
toen ze te klein werden, geheel of ge
deeltelijk werden vervangen dooT Go
tische bouwwerken.
Negentien eeuwen aanbidding
WANNEER IN ZO'N BETUWSE GE-
MEENTE de kerkgangers in hun kerk
bijeenkomen, is het een aantrekkelijke
gedachte, dat reteds van het begin onzer
jaartelling af, ln sommige gevallen zelfs
nog daarvoor, op diezelfde plaats de be
woners hun eredienst hielden.
Ook elders is in kerken de bodem on
derzocht: op vele plaatsen bijv. In de
Bommelerwaard en te Renesse op Schou
wen en Duiveland.
Bij de kerk van Nes op Ameland zijn
ook onlangs opgravingen verricht, welke
leidden tot het blootleggen van de fun
damenten van de kloosterkerk Foswerd.
Te Kerkdriel en te IJzendoorn heeft
men in de bodem van het kerkgebouw
restanten van een klokkengjeterij gevon
den. Dit bewees het reeds lang gekoester
de vermoeden, dat men vroeger de kerk
klokken niet ln een fabriek, maar op het
terrein, waar de kerk werd gebouwd,
vervaardigde.
Zenuwachtige acteurs trarispirerende
toneelmachinisten, tierende regisseurs en
stoffige requisielen: dat heb ik, veertig
iaar lang, gekend aan die zijde van het
voetlicht, waar het publiek niet komen
mag. Achter de coulissen, zoals men dit
zo gaarne op een geheimzinnig toontje
uitdrukt. Achter heel dat wankele bouw
sel van hoyt, linnen en touw, zou je
beter kunnen zeggen.
In 1905 maakte ik voor het eerst de ra
vage mee, die in elkaar zakkende requi-
sieten kunnen maken. Het was in Augus
tus, tijd van de kermisstukken. Het oude,
succesvolle paardje van Jules Verne: „De
Reis Om De Wereld In 80 Dagen was
weer eens van stal gehaald en Henri Pool-
fnan speelde de rol van Passe-Partout.
•8p een zeker moment Ik weet werkelijk
niet meer in welk van de twaalf tafe
relen het was moest een levensgrote
trein uit een tunnel tevoorschijn komen
en door woeste rovers overvallen worden.
Het geval zag er indrukwekkend solide
uit, maar in werkelijkheid was een fikse
zet al voldoende om loco en wagens naar
de zij-coulissen te duwen, waar takels het
geheel konden ophijsen. De acteurs moch
ten dan ook niet gaan zitten, maar lie
pen al merkte het publiek dat niet
met eigenwijze huppelpasjes achter de
ramen mee. Mijn taak bestond ln het pro
duceren van zes ladingen rookwolken, die
veroorzaakt werden door een electrische
ontstoken mengsel van chloorkali en
melksuiker.
Op de gedenkwaardige avond, waar
over ik nu schrijf, was de trein echter
een tikje te hard naar voren gerold en
voor de ogen van het verrukte publiek
ontspoorde het geval zéér snel en zéér
realistisch. De rovers vergaten hun
wrede bedoelingen, de reizigers gilden
buiten hun rol om en de enige die zijn
hoofd er bij hield, was de man, die het
doek liet zakken.
Nooit zal ik vergeten, hoe directeur
Poutsma in zijn eerste ontsteltenis in volle
ernst uitriep: „Het is de schuld van
Kok.... Hij heeft niet genoeg stoom ge
geven!"
Weg gas, Weg sfeer
Waar mijn eigenlijke werk bestond uit
de zorg voor de verlichting, heb ik van
zeer nabij de verschillende vormen van
Weinigen zullen het
het
ILT U EEN JURK met vele moge
lijkheden, een jurk, waarin u „ge
kleed" bent, bij welke gelegenheid u zich
ook in de loop van de dag moet vertonen,
neem dan een japon met een hoefijzer
vormig uitgesneden hals. Dit is het
nieuwste snufje, dat de modeontwerpers
hebben bedacht om het de in- en uit
huizige vrouw gemakkelijk te maken
steeds behoorlijk voor de dag te komen.
In de halsuitsnijding kunt u desgewenst
een sjaal dragen, zoals de dame op de
foto. Maar u kunt er ook een keur van
vestjes bij hebben, welke u desnoods in
uw handtas kunt meenemen als u des
ochtends naar uw baan gaat. Een donker
wollen jurkje met een kleurige sjaal staat
pikant zonder onzakelijk te zijn. Gaat u
tussen de middag lunchen, dan vervangt
u ijlings de sjaal door een zijden vest.
Wacht u na afloop van uw werk een cock-
tailfuif, dan wordt er in de halsopening
een fluwelen vest gestopt en volgt er op
het borreluurtje een eenvoudig dinertje,
dan laat u de opening zoals ze is, zodat
u dan een aardig gedecolleteerd jurkje
hebt.
Natuurlijk kunt u zich niet vleien met
de illusie, dat u dit Jurkje dag in dag uit
naar uw werk kunt aandoen en het tevens
te hooi en te gras voor bijzondere ge
legenheden gebruiken. Een jurk, die dag
in dag uit wordt gedragen, verliest haar
frisheid zodat ze ook met de mooiste zijden
of fluwelen 'vestjes niets officieels of
feestelijks meer heeft. Maar voor die
enkele keer, dat u een heel dagprogramma
moet afwerken en des ochtends, als u naar
het werk gaat, er niet dadelijk „gekleed
uit wilt zien, zodat uw plannen voor de
verdere dag ln het nuchtere ochtendlicht
van u uitstralen, is deze jurk uitermate
practisch en wilt u ze eenmaal gaan „ai-
dragen". dan zult u zeker plezier hebben
van de mogelijkheid die ze biedt er in
dezelfde Jurk toch telkens weer een beetje
anders uit te zien.
De Kamer van Koophandel te Wenen zal
ln de komende weken een grootse mode
show ln tal van Europese landen laten
houden. Beginnend met een optreden ln
Stockholm op 25 September a.s. zullen de
mannequins een toumée door Finland.
Denemarken. Nederland. West-Duitsland
en Zwitserland ondernemen De show die
ook in Amsterdam en Den Haag zal wor-
.den gehouden, is niet bedoeld als reclame
"voor bepaalde firma's of enkele bedrijven,
maar wil aan het buitenland het bewijs
leveren, dat Wenen weer zijn oude plaats
op het gebied van de Internationale mode
heeft hernomen.
De nieuwste volgens Weense smaak ont
worpen dameskleding zal door 19 Weense
mannequins worden gepresenteerd. De
show beperkt zich niet tot de haute coutu
re. maar ortivat tevens producten der
hoeden-, paraplule- en bijouterie-indus
trie. Op 7 October as. zal deze modeshow
te Amsterdam en op 8 October in Sche-
veningen worden gegeven.
schermen"
theaterbedrijf zo
dóór en dóór kennen
als de belichtings
expert L. W. Kok,
die veertig jaar tus-
ser» lampen en re-
quisieten doorbracht
waarvan ruim twin
tig jaar als belich-
tingschef en dertien
jaar als adiunct-
directeur van de Mij
De Groote Schouw
burg te Rotterdam.
In zijn typische stijl beschrijft hij in dit
artikel de acteurs, het toneelpersoneel en
de theaters, zoals hij die in binnen- en
buitenland heeft leren kennen Geestig
soms, een enkele maal verontwaardigd,
maar nooit wrang of bitter Want dddr-
voor heeft de heer Kok te veel van zijn
werk en van het toneel gehouden.
theaterverlichting mee kunnen maken: het
gas en de electriciteTt.
De primitieve kaarsverlichting, waarbij
een dalend en rijzend metalen kokertje
voor meer of minder licht zorgde, én de
olielampen waren reeds ldng afgeschaft
in de theaters. In enkele landen was reeds
vóór 1900 de electrische verlichting ver
plicht gesteld, maar in de „Groote Schouw
burg" te Rotterdam duurde het tot 1903,
voor Edison's uitvinding werd toegepast.
Met 25 kilometer kabel en 2500 gloeilam
pen mochten we ons op de borst kloppen
in die tijd. Maar de oude sfeer was ver
dwenen. Met weemoed herinner ik mij
nog en met mij de oudere artisten, die ge
zellig dansende vleermuisbranders en de
witte-, rode- en groene glazen cylinders
met hun warme tinten.
Twee uur vóór de avondvoorstelling be
gon, kwamen de fitters van de Gemeente
al om de gaslampen aan te steken. Eén
man bij de hoofdkraan om de toevoer te
regelen en de anderen op het toneel en in
zaal, met lange hengels, waaraan in
spiritus gedrenkte sponsjes waren be
vestigd.
Een fantastisch gezicht was het als de
grote, beroemde kroon met z'n 240 lichten
eenmaal brandde. Daar kan geen electri-
verlichting tegen op! Alleen op het
amphitheater werd wel eens tegen de
kroon gemopperd, omdat men zich op
enkele plaatsen in de gekste bochten
moest wringen om langs het monumentale
werk nog iets van het toneelspel te zien....
Jammer, dat de kroon, die In 1886 voor
niet minder dan 6800 werd aangekocht,
nooit electrisch gemonteerd is geworden
Ach, dat gasKwart over zeven
kwam het eerste publiek in de zaal, waar
het licht warm langs de pilaren, het
beeldhouwwerk en het donkere pluche
danste- Om halfacht begon het orkest te
spelen. Geen gramofoonplaten, maar zes
tien Voortreffelijke musici, die overdag les
gaven en niet alleen musiceerden voor het
geld, maar ook voor het genoegen om ge
zamenlijk hun kunst ten gehore te bren
gen.
Ja, dat gasHet verdwijnen van de
gasverlichting bracht nog een moeilijkheid
mee. Door het gemis van de vele honder
den vlammetjes werd de temperatuur in
de gebouwen véél te laag, waardoor de
verwarmings-lnstallaties belangrijke ver
anderingen moesten ondergaan. Ik weet
nog goed hoe de theater-directeuren met
lange gezichten van de zorg rondliepen
om aan gelden te 1
Svengaden was boos
De glorieuze intocht van de gloeilampen
had het voor de mannen-van-het-licht
niet eenvoudiger gemaakt. Bij grote
kostbaar gemonteerde voorstellingen wa
ren dikwijls, alleen voor de verlichting al,
acht tot tien man op het toneel aanwe
zigen dan bleven de resultaten dik
wijls nog onbevredigend. In de Amster
damse Stadsschóuwburg is het voorgeko
men, dat de Zweedse regisseur Svengaden
zich daar blauw a
DE ZWEEDSE spoorwegen hebben dit
jaar een nieuwigheid op toeristisch ge
bied laten zien. nl. een „hoteltrein". be
staande uit 8 wagons met de volgende af
delingen: bagage, gewone zitplaatsen,
slaapwagens, restauratiewagen, dagver
blijf met bar. een salonwagen met gele
genheid tot het ontwikkelen van films, bi
bliotheek met schrijftafels, filmzaaltje en
douche-Inrichting. Alle bagage kan In de
bagage-afdeling worden gezet en leder
van de reizigers heeft vrije toegang tot
de ruimte. In de wagon hoeft men dus
geen bagage mee te nemen. De trein was
ingericht voor 48 reizigers die gelijktijdig
in de restauratiewagen hun maaltijden
konden gebruiken. De bedoeling van een
dergelijke trein is, dat de reizigers een
rondrit van acht dagen door het uitge
strekte land kunnen maken zonder hotels
noddg te hebben. De rit ging van Stock
holm over Uppsala naar Dalekarllë en
vandaar naar Lapland tot het geleek van
de mdddernachtszon Een zlj-ultatapje werd
gemaakt naar de Noorse haven Narvik.
De terugreis ging langs de ijzermijnen
van Kiroena. een nederzetting van Lap
pen te Joekkasjörvi en een oponthoud in
het centrum van de cellulose-IndustrieOp
de belangrijkste toeristenpunten werden
ook enige maaltijden in hotels opgediend,
omdat de restauratie-wagen op den duur
te eentonig werd. In iedere wagen was
warm en koud stromend water inge
bracht en in de slaap-appariementen wa
ren zelfs stopcontacten voor electrische
scheerapparaten. Luxueus was de reis dus
wel. De gehele reis was berekend op
Amerikanen. Zo hadden de toeristen-
films, die vertoond werden, Engelse tekst
en vond men in de bibliotheek in het En
gels geschreven boeken over Zweden.
Voor een land van zulke enorme afmetin
gen «le Zweden kan deze vorm van ..toe
ristenindustrie" misschien toch wel rijn
nu* hebben.
pOUVERNER C'EST PRé-
VOIR! Regeren is
vooruitzien! De waarheid
van dit woord beseft nie
mand beter dan de Parijse
modekoningen. Om ons, hun
onderdanige dienaressen,
naar behoren te kunnen
ringeloren, zijn ze maan
den tevoren bezig, lang
voor wij er op bedacht zijn,
uit te denken hoe ze ons
het best naar hun pijpen
kumibn laten dansen. Want
dit is een troost: ze weten
ter dege. dat wij niet alles
„nemen" en dat ze ons al
leen kunnen ringeloren op
de wijze, waarop wij gerin
geloord willen worden.
Kijkt u nu eens op dit
plaatje hoe Pierre Balmain,
een der grootsten van de
groten uit de modewereld,
ln diep gepeins zit verzon
ken, ln de hand een lap
zijde, bestemd voor een
avondtoilet, dat deze win
ter ln de balzaal luister
moet verlenen aan een
prima donna. Uit de rollen
stof. die ln zijn atelier
hoog opgestapeld liggen,
zóu men opmaken, dat hij
veel zwarte japonnen in zijn
collectie zal tonen.
De bontmantel rechts, is
een ontwerp van Balmain.
In tegenstelling tot de ge
bruikelijke verwerking van
bont, heeft hij hierbij de
strepen dwars genomen
Het hoeft geen betoog, dat
alleen lange, zeer slanke
dames zo'n mantel kunnen
dragen.
hoed links onder
soie. Het frontje i* geplooid
van 'zwart velours gemaakt en bij de middensluiting
met
een fraaie speld voorzien van een rechte
versierd. Deze creatie ls bew baan die in een punt uit-
stemd te worden gedragen
bij bezoek aan schouwbur
gen en soortgelijke gelegen
heden.
Rechts onder het blousje
voor het zo geliefde man
telpak. Deze blouse is van
crème-kleurige toile d»
met part
bezet. Een leuke
dracht voor het sportieve
meisje, dat 's winters onder
haar driekwart bontmantel
of swagger bij voorkeur een
mantelpakje draagt.
Op verzoek van dr Willem Rovaards was
de beroemde man naar Amsterdam gekoj
men om daar de regie te voeren bif
„Droomspel" van August Strindberg, dat
in Zweden onder zijn leiding reeds vele
voorstellingen had gekend! Van de
schouwburgzaal uit gaf de grote regis
seur zijn Instructies aan de belichtings-
chef: „Voetlichten hölf wit en driekwart v
blauw, hersen half wit en driekwart JT3
geel....". Tot eindelijk een brede gllm-f
lach aantoonde, dat het resultaat naar zijnN
zin was.
„Nu even repeteren", zei hij genoeelllk
en het licht flitste weer op„Fout,
fout, fout"galmde Svengaden. „Over
doen I"
De derde maal was het licht wéér an
dersen toen na een vierde herhaling
de verbaasde regisseur op het toneel
kwam, ontdekte hij, dat de technici bij
hun verouderde toestellen op „gevoel"
werkten en dat dit geval niet zeer stand
vastig was. Na eindeloos geëxperimenteer
gaf de Zweed de strijd moedeloos op. Zó
zou het een fiasco worden.
Het publiek heeft nooit geweten, waar
om de earste avond de voorstelling niet
Tegenwoordig kan men, met de moderne
apparatuur, bepaalde ltchtgroepen tevoren
instellen, zodat het veranderen van licht
effecten door een enkele druk op de knop
ln een fractie van een seconde gebeurd
kan zijn. Een héél verschil met de snotte
rende kaarsen en de walmende olielampen
pit de Renaissance maar toch nog lèng
niet het einde.
Het is lammer, dat ln de meeste theater»
van heden de toneelverlichtings-installa-
ties de ontwikkeling nog vèr ten achter is
gebleven en dat men er nog steeds niet
van doordrongen is, dat het voor het
brengen van verantwoorde opvoeringen
noodzakelijk is, de beschikking te hebben
over goeda installaties.
1
