"T
kt
r
-lm
Openingsbod van 3 in I kleur
Nieuwe bewijzen, dat Naundorff
Lodewijk XVII was
SPl
Italië pot dollars en goud
is
ZAND VERSTIKTE EEN RIVIERMOND
Fabrieken groeien uit het veen
Winterprogramma van de Vara
Frans parlement zoekt naar
beter kiessysteem
Belangrijk document in Bourbons
familie-archief gevonden
Ophokplicht, ecu nekslag voor de duivensport
Amerikaanse crïtiek
BELGIS
E wieleraege op putte
BENELUX«)AC
Dames, veroveren de Hcfagse Witte
Alleen per lift
Strijd om auteursrecht
Vaargeul door Zeehondenplaat
moet uitkomst brengen*
Een waterbouwkundig
II
experiment
Hoe een huisvrouw in Amerika leeft
NEDERLAND INDUSTRIALISEERT (I)
Tijd van plaggenhutten voor Lmmen voorhij
Goedkoper dan steun
HET CULBERTSONSYSTEEM IV
Drie mogelijkheden
tweede blad - Pagina 2
In een persconferentie te 's-Gravenhage, belegd door de heer C. J. A. Begeer
uit Voorschoten, die zich zeel voor de kwestie-Naundorff interesseert en van
wiens hand binhenkort een biogenetische studie over de nakomelingen van
Naundorff en hun geUjkcnis met de opbestreden Bourbons zal verschijnen, is
het officiële rapport van de gerechtelijke geneeskundige,, dr J. P. L. Hulst, met
de ambtseed van politiedeskundige bekrachtigd, overgelegd. Deze persconfe
rentie werd o.a. bijgewoond door Alain Decaux, schrijver van hetrboek „Louis
XVII retrouvé", dat in 194? is verschenen en waarin het standpunt wordt ve
dedigd, dat Naundorff inderdaad Lodewijk XVII is geweest.
Moordaanslag waarschijnlijk
Blijkens het officiële rapport zijn er be
schadigingen van het skelet geconstateerd.
Met een zeker voorbehoud zou. aldus dr
Hulst positief moeten worden aangeno
men. dat die beschadigingen bij het leven
van Naundorff ontstaan zijn.
Uitgesloten is. dat de verwondipg van het
schouderblad door hemzelf kan zijn ver
richt. Bij de opening van het graf in 1904
is het skelet, blijkens een mededeling van
baron Snouckaert van Schauburg. die
daarbij tegenwoordig was. volkomen in-
takt gebleven. Het schouderblad werd
toen niet aangeraakt. Bij de lijkschouwing
in 1845 is trouwens vastgesteld. dat jnatv
op het schouderblad een( litteken bevond
ter grootte van een Ned&rlandse duim.
Op Naundorff moet» dus ihderdaaü een
moordaanslag zijn gepleegd, waarschijn
lijk met een dolk, en wel vrij kort vóór
zijn dood nog. aldus dr Huist. Maar voor
de vaststelling van het feit, dat hij dan
inderdaad de vervolgde Lodewijk XVII
moet zijn geweest, is dit niet van beteke
nis. evenmin of gepoogd is, hem met ar
senicum te vergiftigen, wat niet meer
bewezen kon worden, al meent dr G. L. C.
A. Hermans, chirurg te Delft, die bij de
opening van de kist tegenwoordig is ge
weest. dat hij. na kennisneming van het
'rapport van dr^Hulst. tot de conclusie
moet komen, dat het onderzoek naar de
vergiftiging niet voldoende diepgaand is
geweest om tot een beslissende uitspraak
te kunnen komen, hetgeen hij meegedeeld
heeft aan mr Louis de Bourbon.
De Werg-legende weerlegd
Belangrijker is, dat dr Hulst het uitge
sloten acht, dat Naundorff omstreeks 70
jaar was, toen hij stierf. Hij moet 60 zijn
geweest Het gebit heeft dat uitgewezen.
De heer Begeer vertelde zelfs, dat dr
Hulst op»de vraag: „nu. wat denkt u van
de leeftijd?" bij de schouwing eerst had
geschat: „tussen de 50 en de 60". omdat
het gebit volkomen gaaf was gebleven.
Daarmee is feitelijk geheel weerlegd >vat
De Manteyer heeft willen bewijzen, n.l.
dat Naundorff een zekere Carl Wcrg moet
zijn geweest, die reden had om onder een
andere naam onder te duiken, want dan
zou Naundorff 68 jaar geweest moeten
«ön, toen hU stierf. De Franse senaat
heeft zich in 1911, toen z(| een petitie van
de nakomelingen van Naundorff te be
handelen kreeg, weliswaar laten leiden
door de „ontdekking" van De Manteyer,
maar niet in die zin. dat zjj de petitie
verwierp, maar dat zij zich onbevoegd
verklaarde om een uitspraak te doen. De
leermeester van De Manteyer heeft trou
wens de hel$ Werg-suppositie op elk punt
weerlegd.
De schedel van de dauphin
Ook belangrijk Is, dat de heer Begcei
uit de schedelstructuur heeft kunnen af
leiden. dat de dauphin precies hetzelfde
ge'welfde voorhoofd, dezelfde inzinkende
slapen en dezelfde haarinplanting boven
het voorhoofd gehad moet hebben als
Naundorff- Toen het graf van Lodewijk
XVII hersteld moest worden de ge
broken steen is inmiddels gerestaureerd
ging de belangstelling van de heer Be
geer voorèl naar de schedel uit. omdat
vergelijkende schedelstudie zijn speciali
teit is. Hij heeft dus bevestigd gezien, wat
hij hoopte te vinden en demonstreerde dit
op de persconferentie overtuigend aan de
hand van vergelijkingsmateriaal.
De belangrijkste ontdekking
De belangrijkste ontdekking is dezer da
gen echter in Frankrijk gedaan, door
André Castelot. dezelfde, die de eerste
was. die het „haarbewijs". geleverd door
de beste gerechtelijke deskundige van
Frankrijk, prof. Locard, publiceerde. Hij
heeft de heer Begeer gemachtigd meé te
delen, welke ontdekking hij heeft gedaan,
•mits er bij vermeld wordt, dat zijn officiële
bekendmaking zal geschieden in een* zeer
binnenkort te verschijnen werk. getiteld
,.Le due de Berry et le secret de son dou
ble mariage".
In dit verband herinneren we eerst even
aan het volgende:
De hertog van Berry was eerifczoon van
de jongste broeder van Lodewijk XVI. dus
een echte Bourbon. Deze hertog huwde in
ballingschap de Engelse domineesdoch
ter Amy Brown, die hem een paaj^loch-
tertjes en een zoon schonk. He#dynas-
tieke noodhuweiijk werd erkendr omdat
de Bourbons dreigden uit te st/rven.
De vondst van Castélot is ni. dat h||.
in het familie-archief van de hertog van
Berry\fcoekend naar gegevens voor z|jn
nieuw! historische werk, een boekje aan
trof i t mémoires van een dochter van
de hertog en van Amy Brown, waarin de
schrijfster eigenhandig heeft verteld, zich
te kunnen herinneren, dat haar vader In
een heftig gesprek met haar moeder zei,
?*»nd0'" Odewijk XVII was en dat
,U ?UJ^;*U*en kon reconnalssait
Louis XVII-Naundorff et guil en avait la
preuve").
Dit gesprek zou in 1820 zijn gevoerd,
wat kan kloppen met het feit, dat Naun
dorff zelf in 1819 aan de hertog van' Berrv
een brief beweert te hebben geschreveh.
Dit alles komt óók overeen met verkla
ringen van andere zijde, waaruit blijkt,
dat de hertog in 1820 een gesprek met zijn
oom, Lodewijk XVIII moet hebben ge
voerd. waarin hij hem zou hebben toege
voegd:
Sire. bent niet op uw plaats. Een
andere heeft sterkere rechten („Sire,
vous n' êteg pas a votre place. Un autre
a des droits plus forts").
Drie dagen na dit gesprek werd de
hertog bij het verlaten van de opera te
Parys vermoord
Op éen vraag uit de conferentie deelde
de heer Begeer mee, dat er een permanen
te groep is, die de erkenning van
Lodewijk XVII-Naundorff tegenwerkt.
Het is meer een politieke dan een weten
schappelijke tegenwerking.
De heer Begeer toonde al een aantal re
producties uit zijn binnenkort te verschij
nen biogenetische werk over de Bourbons.
Zeer opmerkelijk bleek uit zijn documen
tatiemateriaal. dat Naundorff sprekend
moet hebben geleken pp de grootmoeder
van Marie Antoinette, Elizabeth ve
Brunswijk, en ook op de broeder van Mi
rie Antoinette. Heel sprekend
Een telegrafisch, overgebrachte foto van
en generaal MacArthur na hun geslaagde
het afscheid tussen president Truman
besprekingen op het Koraaleiland Wake.
have v,
gelijkenis tussen het dauphin
1791 van Kucharsky en eer
dat Naundorff in 1833 van zi
maken. Zijn kinderen vertoonden
meer alle gelijkenis met Bourbons. Zijn
dochter Jeanne Amélie was sprekend Ma
rie Antoinette, zijn dochter Auguste Ma
rie Thérèse had veel weg van Lodewijk
XVI en zijn dochter Marie Antoinette en
Lodewijk XIV lek^n op elkaar als twee
druppels water, terwijl Naundorffs zoon
Adelberth, van wie mr Louis de Bourbons
afstamt, volkomen het type had van Lo
dewijk XVIII, en diéns zoon, Louis Charles
Jean Philippe, dat vart Lodewijk XVI.
Al die gelijkenissen helpen vanzelf het
praatjeAiit de wereld/dat de dauphin een
kind van Marie Antoinette en een
naar, Von Fersen.
/~\P 30 September en 13 October ver-
schenen er in de pers zekere officiële
berichten, die de gemoederen van de
ruim 60.000 georganiseerde postduiven-
houders (met hun aanhang) nogal in
beroering hebben gebracht.
ik bedoel de publicatie van, de con
clusies. vastgelegd in een rapport van
de Plantenziektekundige Dienst te Wage,
ningen, inzake een door haar. in 121
plaatsen, gehouden landelijke enquête
naar de schade aan veldgewassen, door
postduiven aangericht.
De overwegingen, welke ten slotte ge
leid hebben tot stappen bij de Rege
ring zijn de volgende:
„Het kwaad neemt onrustbarend toe.
In het, afgelope^ jaar werd een mil-
lioen ringen aan de houders van nieuwe
duiven uitgereikt. Het totaal aantal
postduivén is in de na-oorlogse jaren tot
enige millioenen uitgegroeid. De hoe-
veelheid landbouwzaden, die de duif in
van I één keer tot zich neerftt is aanzienlijk en
bedraagt meerdere tientallen grammen.
Er zijn vele ongeorganiseerde lief
hebbers. die hun duiven nooit te eten
geven en ze als 't ware houden op kosten
van de boer. Overal zwerven troepen
verwilderde duiven rond, achterblijvers
van de vluchten en nakomelingen daar
van. die geen vaste woonraaats hebben.
De enorme postdufvenbevolking
maakt, daar zij particulier eigendom zijn
en dus niet mogen worden gedood, ook
de bestrijding van de zeer schadelijke
houtduiven onmogelijk" enz. enz.
Het bericht van 30 September be
sloot als volgt:
„Slechts een ophokplicht. gedurende
de drie kritieke maanden (Maart, April
en Mei) maakt de doeltreffende bestrij
ding van schadelijke duiven uitvoerbaar.
Wat dan nog vrij rondvliegt is verwil-
(Van onze Romeinse correspondent).
TTALIë zal drie jaren achtereen 50 milliard lire (ongeveer 350 millioen gulden)
ovfra aan Viowananinrf tan 1/
extra aan bewapening ten koste leggen. Naar verhouding is dit heel
minder dan Nederland en menigeen acht dit bedrag voor een land als Itajde te
gering. Italië staat er oneindig veel beter voor dan Nederland, al was het sléchts,
doordat het over industrieën beschikt, die rechtstreeks bij de Europese herbewa
pening betrokken zijn, zoals een vrij belangrijke zware industrie en een optische
industrie, die, nu Jena in de Russische zone ligt. grote internationale betekenis
heeft gekregen. Noord-Italië is dan ook door verruiming van werkgelegenheid
bjj de bewapening ten zeerste gebaat. Verder beschikt Italië, waurbij landen als
fcjgeland, Frankrijk. West-Duitsland, Nederland, enz diep in net krijt staan.
^Tr aanzienlijke bedragen in harde valuta. De Italianen hebben sedert een
paar jaar een handige economische politiek gevoerd en staan er vrij goed voor
Sommige kringen, vooral in Amerika, doch ook wel in Italië zelf. betwijfelen,
of de grote voorzichtigheid, waarmee de Marshall-gelden worden beheerd,
's lands welvaarj wel ten goede koi
men. is een tweede Minister Pella. gerug
steund door De Gasperi die geen eco
noom is staat sterk, ook al is er in de
eigen katholieke gelederen (de groep
Gronchi) een zekere weerstand. Het over
grote deel der pers steunt hem.
De vijfhonderd miilioen dollar, die Italië
reeds heeft opgepot, worden beschouwd
als „een appeltje voor de dorst" Het gaat
niet aan zo wordt beweerd, de beschei
den middelen, waarover ons arme land be
schikt, al te grif te investeren. Dit brengt
risico's mee en zou tot inflatie kunnen
irfiee
'k
'^55r
m
Kleine Georgie\)ove keek raar op. toen
hv in de keuken een aardappel ontdekte,
die sprekend leek op het beertje uit zijn
favoriete strip. De aardappel, waar hij an
ders nog wel eens lelijk legen keek b\f het
avondeten, kreeg dan ook terstond eent
erf plaats tmsen zgn speelgoed....
Pella. de Italiaanse minister van Finan
ciën meent, dat handhaving van de lire-
koers vóór Exiles gaat. Italië heeft met
slechts 8 procent gedevalueerd, toen ver
leden jaar eerst het Engel» pond en
daarna vrijwel alle valuta's ongeveer 30
procent aan waarde inboetten. Thans is de
lire een der meest soliede munten van
Europa. Maar, zo schreef enige dagen ge
leden de New York Times, in E.C.A.-krin
gen zou men liever zien. dat Italië op rui-
mer schaal de Marshall-gelden in produc
tieve ondernemingen investeerde, in plaats
van dollars en goud op te potten.
De voorzitter van de E.C.A.-commissie
in Italië, de heer Dayton, heeft gezegd,
dat de New York Times deze critiek
niet vaij hem heeft. Hij werd daarop teza
men met de Amerikaanse ambassadeur
door de Gasperi ontvangen en had een be
spreking met minister Pella. Deze laatste
nam actief deel aan de polemiek in de dag
bladen en heeft in een uitvoerig artiKel
nogmaals uiteengezet, dat verdediging van
de toch reeds geringe koopkracht van de
lire hoofddoel moet blijven van het rage-
ringsbeleid.
De uiterst-linkse partijen, hoewel zij
zelf steeds ijveren voor'veel ruifnere in
vesteringen, slaan munt uit het geval en
wyzen op de onduldbare mate van afhan
kelijkheid. waarin zich de Marshall-lan
den ten opzichte van Amerika bevinden.
De democratische linkse" partijen de Sa-
ragat-socialisten en de republikeinen, ge
steund of zei te aangevoerd door sociaal-
georiënteerde Ittmingon in de Christe-
ltjk-DemocratisW9m>rtij (de groep, waar-
van Gronchi. voorzitter van het parle
ment, de aanvoerder is) critiseren op hun
beurt het regeringsbeleid.
Zij zijn van oordeel, dat ruimere inves
teringen reeds lang hadden moeten wor
den bevorderd, teneinde de werkloosheid
te bestrijden en de grote sociale achter
stand in te halen, die Italië tot een broei
nest van communisme maakt. Verruiming
van werkgelegenheid, zo meen men in die
kringen, zou ook al mocht de lire een
paar punten dalen - flfe welvaart doen
toenemen waardoor het cópimun'sme min
der vat zou krijgen op de massa's
De kort geleden afgetreden chef voor
Europa van de E.C.A.. de heer Paul Hoff
man. heeft gezegd, dat de productie per
werkkracht nog moet en kan stijgen. De
levensstandaard eveneens. Waar alle lan
den in gebreke blijven, maakt Italië geen
uitzondering. Maar de heer Hoffman wees
er in het byzonder op. dat de angst voor
inflatie
grote
zin heeft in een land met
•rkloosheid.
Het
val
Te weinig nieuwe beleggingen
gaat er na de eersté' bruuske aan-
de New York Time» en de (daar
op gevolgde, niet geheel overtuigende
weerlegging van de heer Dayton, bij deze
wrijving tussen Italië en onze Ameri
kaanse geldschieters netjes en diploma
tiek genoeg toe. Maar Italië heeft de aan
wijzing gekregen, dat wat meer onder
nemingszin wenselijk word* geacht.. Of
die aanwijzing ter harte zal worden geno-
leiden. iets waarbij alleen de communisten
gebaat
eland en*
kunnen zyn. Wat de uitgaven voor
bewapening betreft, houdt de pers aan de,
regering de voorbeelden van Enj
Frankrijk voor ogen.
Toen- de Amerikanen de Engelse rege
ring aanrieden, tijdelijk af te zien van be
paalde sociale voorzieningen, teneinde
middelen beschikbaar te kunnen stellen
voor herbewapening, heeft Londen geant
woord door een bijzondere hulp ten be
drage van anderhalf milliard dollar, te
verdelen over drie jaren, aan te vragen.
Frankrijk is bereid, vijftien goedgewapen
de divisies uit te rusten, die in 1952 gereed
zullen zijn. mits het de beschikking krijgt
over een zeker bedrag ia „vrije dollars"
Waarom, zo vraagt men, zou Italië, dat
economisch minder sterk is. de fondsen
voor bewapening uit de gewone middelen
moeten opbrengeh?
Conflict bij Radio-Indonesia
Veertien redacteuren van de nieuws
dienst van Radio Nasional Indonesia,
allen van Indonesische landaard dan wel
„warga negara" (degenen, die het Indo
nesische staatsburgerschap hebben aan
genomen) hebben hun ontslag ingediend
als nieuwsdienst-fedacteuren. De bezwa
ren gaan tegen de benoeming van de
heer Soegito tot hoofdredacteur.
De heer Soegito is afkomstig van radio-
Djokja en men acht hem niet capabel.
Voorts gaan de bezwaren tegen het jour
nalistieke beleid vfln Radicf Nasional.
aldus vernam Aneta. De leden van de
redactie van de nieuwsdienst in de Ne
derlandse taal hebben zich buiten de
actie gehewden.
Ar\eta vOTgt hieraan toe. dat de Radio
Naslqnpl Indonesia het nieuws over
Ambon, behotadens twee officiële com
muniqués. nie\in de radio-nieuwsdien
sten heeft gebruikt, zulks in tegenstelling
tot de dagbladen de nieuwsagenl
pen, die dagelyksN
ten hi
itschap-
berich-
hebben gebracht.
Snellere Belgische dienst
op Harwich
Te Zeébrugge. de Vlaamse haven aan de
'Noordzee, is men met werken begonnen,
waardoor de dienst van de f^rry-boten
op Harwich zal kunnen worden versneld
Ongeveer 44 millioen frs of 33 millioen
gulden worden besteed aan de bouw van
een nieuw aanlegdok. De ferryrboten zijn
grote vierkahte schepen, die op hun dek
spoorlijnen hebben, waarop de goederen
wagons vastgezet worden. Zij
ook zware vrachtauto'».
derd of behoort tot de have van niet bij
één der zes organisatie^^angesloten
postd uivenhouderf en is "Mft-lijk vogel
vrij. Een wettelijke regeliri^wordt voor
bereid. die in Maart a s. van kracht zal
worden".
Ziezo, daar staat geen woord Frans in.
„Slechts een ophokplicht", lees ik,
hetgeen betekent: met uitslditing van
andere mogelijkheden*
En nu meen ik. dat de berichtgever
of commentator, de materie onvoldoen
de kennende, zich hier wel een beetje
vergaloppeerd heeft- Vooruitlopend op
de resultaten van een vergadering te
Utrecht in November a s. waaraan zal
worden deelgenomen door vertegenwoor
digers van het Ministerie van Land
bouw. Visserij cri Voed selvoorziening, de
Stichting van de Landbouw, het Minis
terie van Oorlog (postduiven zijn, om
dat zij kunnen worden gebruikt voor
spionnage-doeleinden. in tijd van oor
log ""militair objectï. de Nederlandse
Postduivenhouders-organisatie en de
Vogelbeschermingscommissie van de
voorlopige Natuurbeschermingsraad, en
waarop zal worden onderzocht op welke
manier „het kwaad kan worden beteu
geld zonder de bona-fide duivensport
ernstig te benadelen" heeft men zich,
meen ik. wel een beetje al te „impera
tief' uitgedrukt.
Het klinkt misschien theatraal maar
het is niettemin een feit: een uitvlieg-
verbod gedurende de drie kritieke
maanden Maart. April en Mei zou niets
minder betekenen dan de nekslag voor
de bonafide duivensport.
Negentig procent van de georgani
seerde postHuivenspelers begint te kwe
ken in da maand Februari. De eieren
kippen ■it in de eerste week van Maart
en vier weken later moeten de jonge
duiven worden „uitgewend". Dit uit-
wennen is een uiterst delicaat werk.
Wacht men ermee tot de vogels te
vlug" geworden zijn. dan schieten ze bij
de minste verdachte beweging het lucht
ruim in. vliegen zonder enig besef van de
omgeving torens hoog en kilometers ver
weg. en zien geen kans hun hok nog te
rug te vinden April en Mei zijn "kritieke
maanden vdor het behoud van de eerste
en tweede ronde jonge duiven, de hoop
voor de toekomst, die in Juli. Augustus
en September wordt afgericht en ge
traind voor de grote concoursen van het
jaar daarop Deze concoursen beginnen
telkenjare in de maand April Al
leen al om deze reden zou een algeheel
uitvliegverbod in het voorjaar het einde
betekenen "van onze liefhebberij. Een
dergelijk voorstel zal. naar m(jn over-
tuiging. nooit door de Regering kunnen
worden overgenomen Wat wel door te
voeren zou zijn. is een verplicht vast
houden op bepaalde dagen der week. b.v.
Maandag. Woensdag en Vrijdag, door
middel van plaatselijke verordeningen,
waarbij ik denk aan de directe omgeving
der grote bevolkingscentra, die daar i
zijn we het allen over eens gevrij
waard dient te worden van niet te ver
waarlozen schade door bij de wet be
schermde postduiven.
Riolerings- en bestratings-
berken te Gilze
Door Burgemeester en Wethouders van
Gilze werd Dinsdagmorgen aanbesteed het
doen van riolerings- en bestratingswer-
ken in de Laagstraat en Marijkestraat, al
daar.
.Ingeschreven werd o m. door: A Hu
berts, De Bilt. 36 270 (hoogste): J. Lop-
pens. Ulvenhout, ƒ33 500' A Broeken
Breda, 31.050; J van Gooi. Oo6terhout
f 29 300;BIijlevens. Breda, ƒ29 000; Sios,
Dongen, 28 700 A. Voeten. Ulvenhout.
28 400 Fa. Elshout en De Bont, Raan*-
donk 28.250; P. van Noort. Raamsdonk
ƒ27 839; P van Lijsen. Dongen, ƒ27 500;
A Rasenberg. Breda, 26 000; Fa. Scha
pers en De Bont, Raamsdonk, 25 989
(laagste).
WOENSDAG 18 OCTOBER 1950.
utte, de laatste wielerwed-
rij was alle andere renners,
(Van onze sportred^
A RTHUR MOMMERENCY heeft de Ronde
strijd van dit seizoen, op zijn naam gebrachtN
waaronder bekende Nederlandse en Belgische, te vlug af en won zonder in de
sprint strijd te moeten leveren. Anders was het gesteld met Wout Wagtmans. die
de vierde plaats bezette Al zijn rivalen versloeg hij in de eindphase van de
strijd door ongeveer vijfhonderd meter van de finish te demarreren.
in een Belgische zege De laatste wedstrijd
van het seizoen if zeker niet de gemak
kelijkste geweest, maar wel de drukst be
zochte Want niet alleen uit West-Brabart,
maar ook uit Belgje waren vele duizenden
wielersportliefhebbers naar tfit gezellige
grensnlaatsie getogen, waar het voor één
dag Benelux was. De slagbomen bij de
grensoosten bleven de gehele dag ge
opend en men kon ongehinderd van Ne
derland naar België -en omgekeerd wan
delen. hetgeen natuurlijk een attractie
was voor de toeschouwers. Het wielersei-
zoen op de weg is nu weer ten einde De
meeste coureurs gaan hun wtnterrust in
en slechts enkelen zullen worden uitver
koren om strijd te leveren op de winter-
banen.
De uitslag van deze sluitingswedstrijd
was 1 A Mommerency (B). 135- km in 3
i uur 38 min 3 sec. 2 O Braekeveld (B). 3.
I G. Huvaere (B). op 1 min. 10, sec. 4 W.
«•Wagtmans. Breda. 5 Loyaerts (B). 6. Lee-
nen (B). 7 De Poorter (B). 8 P. van As,
Roosendaal. 9 Fr. Sterckx (B). 10. Mer-
tens (B). II. De Fevter (B). 12. P. van Verre
(B). 13 J. van Stayen »B). 14. H. Smits.
Rotterdam. 15. R. Desmedt (B). 16. M
Blomme (B), 17. Allermeersch (B). 18
Rombouts (B), 19. ex aequo O. Momme-
I rency (B). Heynen (B). Olivier (B). F van
der Zande, Halsteren. Van Steenen (B)
Desmet (B). A. de Clerck (B). R de Cock
(B). Maelbranke (B). Robberechts (B)
Theuns (N), W. van Est. St Willebrord.
Vrij eentonige strijd waarvoor
grote belangstelling bestond
Duizenden en nog eens duizenden wa
ren naar het grensplaatsje Putte getrok
ken waar zowel in het Nederlandse ge
deelte als in het Belgische volop kerm;s-
jolijt was. Rijen dik stonden de wieier-
enthousiasten langs de afrastering om het
voorbijtrekken van de coureurs gade te
slaan. Onder de deelnemers bevonden zich
Berten Ramon, de kampioeri van Belgie,
Wim van Est. de winnaar van Bordeaux-
Parijs. Woutje Wagtmans. André de
Clerck. winnaar van de Puttese ronde van
het vorige jaar. en de Belgische kermis-
koerskoningen Maurice Blomme en Oli
vier. die dit seizoen ieder vijftien over
winningen geboekt hebben. En reeds voor
de wedstrijd begon werd het duidelijk, dat
deze twee renners om de hegemonie zou
den moeten strijden, omdat enige cou
reurs. onder wie André de Clerck. geen
genoegen namn met de „stille" overeen
komst tussen het tweetal, dat Blomme
mocht winnen. Zoals het meer gaat. ge
schiedde het ook in deze wedstrijd: .Wan
neer twee honden vechten om een been.
gaat er een derde mee heen". Die derde
was in djt geval Arthur Mommerency, die
er in de laatste ronde, toen de grote ..he
ren elkaar angstvallig bewaakten, met O.
Braekeveld en Gerard Huvaere tussen
uit trok en zyn voorsprong daarna be
langrijk vergrootte. Er was voor de an
dere renners geen gelegenheid meer om
bij te komen, voornamelijk niet door de
rivaliteit
Daarvóór had Blomme herhaalde maler*
geprobeerd om te ontvluchten, maar steeds
zat De Clerck aan zijn wiel en ook Wim
van Est droeg het zijnde aan de afweer
bij. De man uit St Willebrord was .als er
iets gaande was. telkens aan de kop van
het peloton, evenals Wout Wagtmans. Wim
Wo
■Vout waren wel de beste van onze Ne
derlandse renners gedurende deze laatste
ueuanu.se renners geaurenae aeze laaisie ,r"
wedstrijd van het setaoen die üing over J"«
Toneelavond Oranjevereniging
Keigcrstraat
De Marijkezaal van de Graanbeurs ws<
gisteravond geheel gevuld met leden van
de Oranjevereniging Reigerstraat rr
andere belangstellenden Door de toneel
afdeling werd het driebedrijvige toneel
spel van Denijs Amiel „De Fn-ma Mono-
stier" opgevoerd onder regie van de hr
acht ronden van ongeveër zeventien kilo
meter. a
Reeds in de eerste ronde trachtte Blom
me een voorsprong te nemen, maar met
hem trokken de Nederlanders Piet van As
en Hfirm Smits mee. zodat hij spoedig
weer tot de orde geroepen werd. Daarna
probeerden Heyen. Blomme. De Caluwé
en De Poorter het nog eens. maar hun
pogingen hadden evenmin succes. Het ge
volg was. dat het een vrij eentonige wed-
stryd werd.
Trouwens de weersomstandigheden wa
ren van zulk een aard. dat de Belgische
„kinderhoofdjes" zeer glad waren. Het
regende namelijk gedurende een groot deel
van deze strijd. Vooral de bochten waren
zeer moeilijk te nemen, hetgeen vooral
voor de coureurs, die voor deze winter
contracten hebben op de overdekte ba
nen. aanleiding was om het kalm aan te
doen. Dit was ook de oorzaak, dat Wim
van Est zich liet terugzakken toen hij be
merkte. dat het een massasprint zou wor
den.
Onder groot enthousiasme van de ker-
misvierende menigte begonnen A. Mom
merency. Huvaert en Braekeveld in de
laatste ronde hun ultlooppoging, welke
een succesvol verloop had. Zij zetten er.
een dusdanig tempo in. dat de grote
groep niet meer er in slaagde, hun pogen
af te straffen. Mommerency groette drie
honderd meter voor het^ëinde ook zijn
medestrijders en ging zonder moeite als
eerste door de finish, waar een PuttenSe
schone klaar stond om hem een mooie
ruiker te overhandigen. Eén minuut en
tien seconden later kwam de grote groep
binnen. Wagtmans had een voorsprong
van ongeveer zeven meter, zodat hy de
vierde plaats bezette.
Deze Ronde van Putte is dus |!fcindigd
Het is een modern toneelstuk, dat de
gesrhiedenis van de familie Monestmr
verhaalt en dat gewag maakt van de
weinig harmonieuae samenwerking tussen
Henri en diens vrouw Martha Henri
•Monestier offert alle^ op ter wille van
de fabriek en bekommert zich weinig
qm zijn gade. die op zeker ogenblik
»)Vierkt. dat hij ongeoorloofde handelingen
pleegt.
Dit stuk werd door de Rei gerstraat-
tonelisten goed voor het voetlicht ge
bracht Er waren natuurlijk zwakke mo
menten in het spel. maar daarvoor zijn
het amateurs Uit het frenetieke applaus
na afloop en de spontane bijvalsbetuigin
gen tussen de bedrijven bleek, dat de
aanwezigen het stuk zeer gewaardeerd
hebben
De heer Van Overbeek leidde de avond
in en de heer H M M. Rooland, die een
dankwoord sprak, was de tolk van de
aanwezigen toen hij de medewerkenden
hartelijk dankte voor de avond, welke zij
leden en belangstellenden gebóden
hadden.
Na afloop was er een bal. waarvoor de
muziek verzorgd werd door Jan Canters
met The Sweet Rhythm Club".
Rusland niet in comnfissie
voor hulp aan Korea
De Sowjét-Unie heeft Dinsdag de uil-
nodiging om deel te némen aan de com
missie voor hulpverlening aan Korea, van
de hand gewezen omdat de Veiligheidsraad
het Russische voorstel om afgevaaraj|den
van Noord- zowel als Zuid-Korea aan het
werk der commissie te laten deelnemen,
had verworpen.
Miami Floridaheeft een vliegende
motorbrigadedie zich hier met motor
en al aan boord van een Pan American
I Clipper begeeft. Dit is het begin van een
reis naar Los Angeles, waar de politie-
I mannen de jaarlijkse nationale vergade
ring van de Amerikaanse politiebond
I zullen bijwonen.
Als je 148 jaren oud bent geworden en
je gaat je op die leeftyd verjongen en
vernieuwen, dan ben je eigenlijk nog niet
zo oud als de jaren aangeven. Dit heeft
de Haagse Nieuwe of Littéraire Sociëteit
de Witte gedaan mef het jeugdige élan
van een vitale grijsaard.
Tot voor enkele dagen was de Sociëteit
alleen maar voor heren. En de dag. dat
de dames werden toegelaten tot de loka
liteiten. die des mans waren, werd aan
getekend als een van bijzondere beteke
nis. Het was een gebeurtenis.
Zaterdag 14 October 1950 zal een wel
zeer bijzondere datum in de geschiedenis
van de Witte zyn. Op die dag is het heir
der dames binnengerukt. De penetratie
werd niet afgegrendeld, integendeel de
dames werden feesteiyk ingegeten met
een diner en een bal. waaraan een 280
gasten aanzaten. Niet. dat zij thans de ge
hele Sociëteit veroverd hebben, vwer i»
het nog lang niet. Er zyn restricties. Ofc
de eerste etage van het gebouw aan het
Plein zyn een conversatie- en leeszaal,
een eetzaal en een speelzaal voor de
dames ingericht. Dit alles geconcentreerd
in de linkervleugel. Bij de deuren van
andere zalen ziet men een boosaardig
bordje: „Geen toegang voor dames'"
biykbaar door Nurksen geïnspireerd, die
de „vrouwenkruistocht" met lede ogen
aanzien. Voor zulk een kruistocht behoe
ven de heren der schepping niet zo be
vreesd te zijn. Immers, de dameszalen
kunnen uifSïwHend per lift-bereikt of ver
laten worden. Geen vrouweiyke
op de marmeren trappen dan bij zeer
feestelijke gelegenheden. Een beau geste
daarentegen is weer. dat er in de gar
derobe naast de hoofdingang een ..op-
schikkamertje" voor de dames is inge
richt.
~3Lan
ken lanc
an een Go
■rooimachim
lype. In t<
Vancier zpi
draaien, d
wifde de li
idbouvver kwam er
berooid af
landbouwer uit Dleppnheim had
van'een Goors smidsbednH een aardappei-
limachine gekocht, van het allernieuwste
egenwoordigheid van de leve-
nieuwe machine proef-
doch voordat het zover was.
landbouwer nog een en ander
aan de machine controleren of veranderen
Daarbij begin hij echter de onvoorzichtig
heid dit te doen. terwijl de machine in
werking was Zijn kleren kwamen in aan
raking met een van de draaiende ojzder-
delen der machine. Deze aanraking wes zo
radicaal, dat dejnèh binnen enkele secon
den In Adamskostuum op de akker lag.
slechts sokken en klompen bleven nog
ongeschonden aan zyn lichaam Een ge
broken vinger en ernstige schouderschaaf
wonden waren het irchamelijk letsel De
smid ontfermde zich over de landbouwer
en gaf hem zijn overall, waardoor de boer
In de gelegenheid werd ges'eld -netjes"
naar zijn woning te gaan om weer kleren
aan te trekken.
- in zuid
d-Afrlka worden gelden lngeza-
de oprioJlüng van een eenvoudig
voor die in de Unie gewoond
Hpderlanders die in de laatate
hoogste offer hebben j
De stichting Stemra heeft hoger beroep
aangetekend tegen de beslissing van de
president van de Amsterdamse recht
bank, waarbij deze na behandeling in
kort geding, slechts ten dele de eis van
de Stemra tegenover de Nederlandse Ra
dio-Unie en de vijf omroepverenigingen
toewees inzake de betcdiftrvan auteurs
rechten bij het vervaardigen van zoge
naamde eigen opnamen.
De Stemra had geëist, dat de rechter
aar. de Nederlandse Radio-Unie en de
vijf omroepverenigingen een verbod zou
opleggen van het maken van eigen op-
nqpien. totdat met de Stemra de Stich-%
ting Tot Exploitatie van de Mechanisch"
Reproductierechten der Auteurs een
overeenkomst is gesloten. De president
van de rechtbank bepaalde echter in zijn
uitvoerig vonnis, dat aan de betrokken
radio-instelliugen is toegestaan, eigen
opnamen te vervaardigen voor één uit
zending en herhaling daarvan, binnen
acht dagen.
Hiermede waren beide betrokkehen
weinig tevreden. De orordépverenigingen
en de Radio-Unie, omdat de rechter een
dwangsom van f2000- voor elke over
treding vaststelde en naar haar mening
haar.werkzaamheden door het vonnis
'"""frgMÜF" belemmerd, de Stemra,
omdat nmpdleaig aan haar ei«en was
voldaan en de beoogde overeenkomst
met de radio-instellingen nog geenszins F
werd bereikt.
Kind onder vrachtauto
Dinsdag yWerd te Nijmegen het drie-*
milie ^fraveth, door een vrachtauto
doodgereden. De wagen stond dicht by
het ouderlijk huis Het kind was met een
vriendje ftp de treeplank gaan zitten en
toen de chauffeur aan de andere kant van
de auto instapte en wegreed, bleef de
kleine zitten Onderweg viel hij er af
en kwam onder het achterwiel van da
auto. Het knaapje was binnen enkel#
minuten dood.
WOENSDAG 18 OCTOBER 1950.
EERSTE BUAD - PAGINA 1
(Van onze speciale verslaggever),
t is een experiment op waterbouw
kundig gebied en we hopen dat
het zal slagen. Maar we hadden gi
keus- De scheepvaart moet de
daalse en Steenbergse Vliet
uitvaren. En dat zou binnenkort niet
meer mogelijk zijn geweest. De enige
uitgang door de z.g. Beneden Overloop,
tussen de dijk en de Zeehondenplaat,
zou eerstdaags volkomen verzand zijn
geweest. Dus werd pp korte termijn
besloten een geul dwars door de Zee-
hondenplaat te zuigen. Dat vertelt ons
de heer A. Troost, waterbouwkundige
van het Heemraadschap Roosendaalse
en Steenbergse Vliet, als we uit de
kleine motorboot zijn gestapt en in
hoge waterlaarzen door het slib op de
plaat soppen naar de zuiger, die daar
in de verte aan het Werk is.
De lucht is klaar op deze Octoberdag
In het verschiet glinstert het wijde water
van de Krammer, waar de woelige drukte
t is van veel schepen in de vaart Rotter-
I damAntwerpen. En daar in de verte
liggen ook de bietenschepen voor anker.
1 diepgeladen. wachtend op -het rijzen van
p het water Zij moeten door dat verrader-
7 lijke vaarwater naar de mond van de Vliet
j zien te komen Want de suikerfabrieken
in Brabant zitten te springen om hun
lading.
- Wanneer kunnen we de nieuwe geul
door. vragen de schippers telkens als zij
I over al die zandige drempels van de
I Beneden Overloop zyn gescharreld en
I eindeiyk in de sluis van 't Sas zyn
1 aangeland Die geul zal voor hen be-
1 tekenen dat ze zowel by hoog- als hl) laag
f wirter direct de mond van de Vliet kunnen
I bereiken en dat ze een omweg van kiio-
I meters, rond dat geweldige obstakel, dat
I de Z.eehondenplaat is. niet meer behoeven
I te maken Dan zeggen de waterbouwkun-
dtgen. die daar op de plaat aflf) het werk
B zUn en de polderjongens die zwaar ge-
I" schoeid keerkaden aan het maken zijn
m} Over twee weken, schippertje. Dan kan je
er door. Over twee weken hebben we de
Ei Zeehondenplaat klein In twee stukken
fr gesneden. Dan kan je op elke minuut van
i dag of nacht zo van het wijde water de
E sluis binnenvaren.
Aanpakken
K De zuiger van Kraayeveld uit Zwyn-
Bdrecht stoot zwarte rookwolken uit. Op
grote, stuivige vlakte van de Éeehon-
npiaat kruipen kleine zwarte figuurtjes.
Ze slaan perkoenpalen in twee rijen. Ze
-rrijen.
'bouwen daartussen van pakken stro een
goede fundering en dan maken zy die
wering af met bossen tenen. Daarachter
spuit de zuiger in een grote onafgebroken
grauwe straal het zand. dat uit de reeds
gezogen geul afkomstig is.
In Juni zijn zi) begonneij. Het Heem
raadschap nam het werk in eigen beheer.
Het werd een race tegen het seizoen, want
in November, als het hier gaat spoken
en het kan als een zee spoken daar op
het water van de Zeeuwse stromen kan
zo'n zuiger zyn boeltje wel pakken. Ze
hebben in de afgelopen weken al genoeg
rauw weer gehad en dan was het daar
niet gemakkeiyk werken Maar over twee
weken zullen de eerste bietenschippers
door de geul varen En dan maar hopen
dat die geul niet verzandt. De berekenin
gen, voor zover de mens rekenen kan
door de kuren van stromend water heen,
zyn gunstig. Maar je kunt nooit weten.
En wie weet het beter dan onze Neder
landse waterbouwkundigen hoe onbe
rekenbaar stromen kunnen zUn en hoe zy
)ui»t verzandingen veroorzaken, daar
waar ze het minst worden verwacht.
In 50 jaar
Vijftig jaar geleden was er geen Zee
hondenplaat, Toen voer de veerman van
't Sas zo recht naar de overkant, naar
Oude Tonge. Er lagen wat kleine platen.
Toen begon de natuur zyn kostbaar spel
letje. Die kleine platen zochten contact en
maakten die grote zes kilometeT lange
Zeehondenplaat. Door twee geulen tussen
dijk en plaat bleef de uitmonding van de
Vliet nog bereikbaar, maar dat werd in
de loop der jaren steeds slechter Eerst
ging.wvyf jaar geleden, de Bovenoverloop
dichtzitten, zodoende de ebstroom. die in
elk geval een gedeelte van het door de
fellere vloedstroom naar binnen gesleepte
zand nog terug joeg. minder gelegenheid
gevend zijn opruimend werk te verrich-
ien. Hand ovwr band nam de verzanding
van de enige nog open uitweg, de Be-
nedenoverloop toe. Ondanks de betonning
moest de schipper, die door dat ondiepe
vaarwater scharrelde, nog drommels goed
uitkyken en elke week zyn kennis van
de veranderingen opfrissen, wilde hU nif^t
op een van die vele gevaarlijke drempels
vastlopen. Hij moest, komend van „boven"
zes kilometer omvaren voor het de mon
ding bereikte. En wachten tot het water
by vloed hoog genoeg was om het er op
te wagen.
Er is heel wat scheepvaart zo van de
stromen, die de Roosendaalse en Steen-
De zandzuiger werkt zich door de
Zeehondenplaat.
Gistermorgen was het niet slechts ge-
druis, dat vanuit de zaak in de lunch
room van de Rotterdamse Bijenkorf door
drong, maar waren het ook etensgeuren. te
danken aan kookdemonstraties aan de
andere zijde van het gordijn. Misschien
een geraffineerde ipise en scène, op touw
gezet in samenwerking met de spreek
ster. mevrouw L. H. van Gendt-De
Wilde, die sprak over de vraag, hoe een
huisvrouw in Amerika leeft. Ze had
platen laten ophangen van lichte keu
kens. met fornuis, aanrecht, gootsteen
op dezelfde hoogte, en een krukje waar-
bp in bestudeerde nonchalante élégance
een Amerikaans huisvrouwtje was ge
zeten, symbool van het gemak, waar
mede de Amerikaanse vrouw zich door
de huishoudelijke arbeid heen slaat De
keukens zun practisch ingericht, vaak
met een teethoek. wat veeh besparing
van arbeid geeft. Amerika leeft blijk
baar in het plastic-tydperk. want keu-
kengordynen. tafelmatjeB (onder elk
(onder elk
KUNSTNIEUWS
Sjostakowitsj weer in 1
het gareel
De Sowjetrussische componist Sjostako-
witsj is bezig aan 'n werk. aat geïnspireerd
Is op de geweldige hydro-eiectrische en
kanaalprojecten in Turkmenië, de Krlm
en Koeibysjef.
Sjostakowitsj. die in 1948 gecritiseerd
werd door de communistische party we
ena ..formalisme en antivolkse werk-
wyze schrijft in 't blad „Sowjetrussische
kunstdat hy „tot in het diepst van zyn
hart was getroffen door de bekendmaking
r over de waterbouwplannen.
Nelly BoekmanErnst
overleden
Op 45-Jarlge leeftijd Is gisteravond te Am
sterdam overleden de Nederlandse actrice
Nelly Boekman—Ernst.
Na een korte periode werkzaam te zijn
geweest bij het operettegezelschap van
Louis de Bree begon zij in 1982 haar toneel
carrière bij het gezelschap „De Jonge Spe-
Iers", zy bleef tot 1941 bU deze groep werk
zaam en speelde in die periode enkele be-
langrijke rollen, onder meer de vrouwenrol
I ln ..Massamens" van Ernst Toller. Voorts
rollen ln diverse stukken van Heyermans
zoals Sonja in „De Opgaande Zon' en jantje
in „Uitkomst" Deze laatste rol. door haar
In die periode gecreëerd, speelde zi) ook na
1945 toen zy bij het Amsterdams Toneelge-
zeischap was aangesloten.
Mevrouw Boekman—Ernst ls ook korte tijd
bij Het Masker opgetreden en wel van 1941
I af totdat de Cultuurkamer werd Ingesteld
Jacob Maris-prijs voor
de schilderkunst co,
De doot de Haagse gemeenteraad ln het
I leven geroepen Jacob-Marisatlchting looft
een prijs van 1000 uit voor een schilderij,
dat naar het oordeel van de Jury het meest
daarvoor ln aanmerking komt en dat ver
vaardigd (s sinds Januari IMê door een
kunstenaar, gevestigd ln 's Oravenhage,
RijswUk. voorburg of Wassenaar Tevens zul
len iwee eervolle vermeldingen worden toe
gekend, aan elk waarvan een materlaalprljs
van 300 zal zyn verbonden. De Jury voor
deze Jacob-Marisprijs voor de schilderkunst
1950 bestaat uit de heren Jan van Heel. C. C.
van Niekerk. kunatschtlders, en K. E.
Schuurman, conservator van het gemeente
museum. allen te 's Gravenhage; voorts de
kunstschilders H. H Kamerling Onnes te
Delft en Jan Wieaers te Amsterdam.
bord een), schorten mouwbeschermers
zijn vervaardigd van plastic, dus gemak
keiyk af te doen cn derhalve altijd
schoon. In den brede vertelde zy van
alle voordelen van de Amerikaanse huis
houding die de hutsvrouw tijd laat om
allerlei dingen te doen buiten die huis
houding. hetgeen o.a. ook nog wordt ver-
gemakkelykt, doordat de kinderen de
lunch op school gebruiken, een warme
maaltijd, kostend 28 dollarcenten. Vrijwel
alle Amerikaanse vrouwen, vooral wan
neer ze geen kleine kinderen meer heb
ben werken buitenshuis, hetzij in een
baantje of uit liefhebberij. Bijna alle
Amerikaanse dames doen aan sociaal
werk Verder wordt haar taak verge-
makkelykt door de teamgeest die er in
het gezin heerst. De heer des huizes
heeft evenals de kinderen, zyn eigen
taak in het huishoudeiyk bedryf.
In de vroege ochtend is hy het, die de
kachel van de centrale verwarming ver
zorgt en het koffiewater opzet en des
avonds helpt hij met het gehele gezin
aan de vaat. zodat er. vóór kinderen-
bedtijd nog wel een uurtje overschiet
voor een spelletje.
Na deze prettige causerie er voor
alle aanwezigen een geurig^Ropje koffie
en een heerlyk Amerikaaifs gebakje.
„Het Earn Gods" ia restauratie
Het beroemde veelluik „Het Lam Gods"
van de gebroeders Van Eyck, dat zich
sinds 1432 in de Joost Vydtkapel van de
St. Baafsk^thedraal te Gent bevindt, is
naar Brussel overgebracht, ten einde al
daar in het laboratorium van de Belgische
musea door prof Coremans in samen
werking met de kunstkenners A. Phjlip-
pot en J. van Oder Veken te worden
gerestaureerd.
Verwacht wordt, dat het herstel, waar
voor de Belgische regering een bedrag
van fr 350.000 ter beschikking stelt, vyf
maanden in beslag zal nemen.
bergse Vliet wil binnenlopen om lading
te brengen of te halen in diverse West-
Brabantse plaatsen. En druk is het in de
herfst als de suikerfabrieken gaan draaien.
Dan komen eike dag zo'n ae-stig bieten-
schepen* van alle kanteq aanzetten om
Brabant binnen te varen. Eoals op het
ogenblik het geval is
Harde noodzaak
Onhoudbaar werd. zoals gezegd, de toe
stand de laatste tijd. De piannen weilen
in April ontworpen en in Juni werd er
al met het werk begonnen. Er was haast
by. Niet alleen voor de bietencampagne,
al is die belangrijk. Want gesteld eens,
dat die Benedenoverloop helemaal ver
zandde en hij is hard op weg dan
zouden de suikerfabrieken de bieten „per
as" moeten aanvoeren. Veel te duur en
veel te langzaam. En het zou een hoop
narigheid brengen in de los-outillage van
de fabrieken, die voor het overgrote deel
op de scheepvaart is ingesteld. Maar ook
de landbouw zou ermèe zitten. Het spuien
van het overtollige polderwater zou dan
ook onmogelijk wordën. Er zou dus eef
groot gemaal moeten komen om West
Brabant voor een deei van het overtollige
water te bevrijden.
Neen. een nieuwe, goede uitgang van
de Vliet was de enige oplossing. En zo
viel na vele berekeningen de beslissing:
een geul dwars door (je Zeehondenplaat
zuigen in de hoop, dat weer en wind en
stroom het werk niet zullen vernielen.
Een geul van een kilometer lengte met
een bodembreedte van ongeveer 20 meter
en voldoende diep om de schepen, die
deze invaart plegen te gebruiken, een
vaart by elk tij te garanderen.
Daarvoor werkt de zuiger 9000 kub.
meter zand weg per week en werd twee
en een halve kilometer wering aangelegd
En die Zeehondenplaat zal in de komende
jaren een vlakte worden vol van het taaie
zandvasthoudende Spartini-gras. Is het
wonder, dat de bietenschippers. die het
werk zien vorderen, telkens vragen; Wan
neer kunnen we er door?
(Van onze speciale verslaggever).
TTOEWEL IN DRENTE veel veranderd is de laatste tientallen jaren, Is er nog
veen genoeg voor de eerste halve eeuw. Maar er is niet voldoende vraag
naar turf, nu de brandstofvoorziening weer normaal is. Het gemiddelde aantal
werklozen in de gemeente Emmen bedraagt dit jaar al weer ruim 3000. Dat is
bijna evenveel als voor de oorlog normaal was en het zag er naar uit, dat (lat
getal regelmatig zou blijven groeien, want werkloosheid hoorde thuis in de struc
tuur van Emmen. In 1952 a 53 zal voor 245.000 arbeiders nieuwe werkgelegen
heid geschapen moeten zijn en men is er hard aan bezig, daar voor te zorgen.
Burgemeester Gaarlandt heeft samen
met de overheid een sommetje gemaakt.
Ze berekenden, dat het Emmerveen het
rijk op die manier jaarlyks 3000 x 52 x f 32
ging kosten, terwyl een paar maal dat be
drag voldoende was om het kille veenkli-
maat van Emmen te veranderen in een
industrieel klimaat.
Conclusies uit dergelijke berekeningen
hebben ertoe geleid, dat het Zuid-Oosten
van Drente in een razend tempo van
structuur aan het verande^F is. Er zijn
industrie-terreinen aangejgjgd. moderne
fabrieken verrezen en dw huizenbouw in
Emmen laat die van menige flinke stad
ver achter zich; tweeduizend gezinnen
konden sinds de oorlog een nieuwe wo
ning krygeh.
Om de ontwikkeling van de gemeente
Emmen te begrüpen. moeten we goed in
het oog houden dat deze gemeente de
derde in grootte in Nederland! met haar
28 681 ha eigenlijk een landstreek op zich
zelf is. Alsjve de oppervlakte op de kaart
van Zuid-Wolland leggen, ligt de Zuid
grens in Rotterdam, de Westgrens in Den
Haag en de Noordkant raakt precies Lei
den.
Behalve het hoofddorp Emmen (13760
inwoners), liggen er nog negen andere
dorpen in. waarvan Emmercompascuum en
Klazienaveen met 9 150 en 7.730 inwoners
de voornaamste zyn. In totaal bedraagt het
inwonertal van de gemeente ca. 57.000.
Een gelukkige omstandigheid voor Em
men was, dat tal van fabrieken in Ne
derland de afgelopen jaren met tekorten
aan arbeiders hebben gezeten, zodat ze
graag bereid waren, in Emmen een ne-
venbedryf op te richten. Om er een paar
te noemen: Bendien's confectiefabriek, de
Gerofabrleken de Aku, de gietery van het
metaalbedrijf Rademakers, een montage
bedrijf v«n de Heemaf, en verder nog een
vuurwerkfabriek, een fabriek van stalen
meubelen, een constructiebedryf. een blik-
emballagefabriek. een tricotage-industrie
en een bloedmeelfabriek.
De belangrijkste aanwinst vormt even
wel de Enkalon-garenfabriek, waarvoor
op het Qg#nblik het grondwek aan de gang
is en die in het begin van 1952 met 750
man gaat draaien.
Veel" vakmensen zyn er in Emmen voor
lopig natuuriyk niet te krygen. maar in
alle fabrieken is het werk er op berekend,
dat het gedaan kan worden door onge
schoolden. die dan door het bedrijf wor
den opgeleid tot geoefenden.
Er komt veel voor kijken
Natuurlijk zijn er allerlei moeilijkheden
te overwinnen, die er mee samenhangen,
dat Zuid-Oost-Dlgnte een nog altijd wat
ruig terrein is. Het is tenslotte nog maar
goed twintig jaar geleden, dat als een stel
uit een van de dorpen ron<| Emmen ging
trouwen, de buren samenkwamen, als het.
bruidspaar 's ochtends de reis naar het
gemeentehuis aanvaardde. Kwam het paar
dan 's avonds terug van de verre reis. dan
vond het de woning gereed: die was door
de verzamelde buren in één dag gebouwd!
De verkeerswegen laten in dit gebied
nog wel wat te wensen over en de nieuw-
De omroepsecretaris van de V.A.R A, de
heer J B. Broeksz. heeft het winterpro
gramma van deze omroepvereniging ont
vouwd. In grote trekken ls het gelijk aan
het programma van het vorige jaar, aan
gezien zowel de programma-opbouw als de
essentiële onderdelen langzamerhand zo vol
doen. datUjet verkeerd zou zijn hierin ver-
anderlng^*e brengen. Speciaal de -orkesten
van de Nederlandse Radio Unie ondervinden
grote waardering, en vervanging door niet
gecoördineerde omroeporkesten, zoals vóór
de' oorlog, zou stellig een verarming be
tekenen
Voor het komende seizoen zullen concer
ten van de vijf omroeporkesten een voor
naam bestanddeel van het programma uit
maken Ook andere orkesten zullen echter
.optreden, o.a het Concertgebouw Orkest
Met verschillende buitenlandse solisten zijn
reeds contacten gelegd De Nederlandse
kunstenaar zal echter als steeds het meest
•aan bod komen. Het afgelopen seizoen wa
ren van de optredenden maar B'/t buiten
landers-
Gehandhaafd blijven o.a. het socialistisch
commentaar, de iradiolympus. het a#ther-
torum. de parlementaire- en buitenlandse
o\fcrzichten. en meer op algemeen cultureel
terrein, de artistieke staalkaart en de uit
zending „met en zonder omslag"
Ome Keesje zal dit jaar rUêt ln de aether
terugkeren, In de plaats komt een vervolg
verhaal.
Tot de nieuwe uitzendingen behoren een
kleuterklasje, een speciaal programma voor
de Jeugdorganisaties, getiteld „Blaast de
trompetten", en een serie lezingen over het
huwelijk.
BIJ de hoorspelen wordt getracht zoveel
mogelijk Nederlandse werken te doen uit
voeren Op het programma staan o a een
serie bewerkingen van Heyermans-stukken,
hoorspelen van Jan Apon. Ank van der
Moer. Ton Lenslnk en Manuel van Loggem
Voorts een hoorspel van Karei van den
Woestyne, dat reeds voor de Belgische radio
ts uitgevoerd.
Op het gebied van lichte muziek zijn en
kele nieuwe ensembles gevormd, o.a „Ze
ven mannen en een meisje" o.t.v Cor Steyn
met zang van Lift Dorana. en een Ballroom-
Ensemblé-'o l.v Jan Corduwener. De jeugd-
concertM zullen Worden voortgezet Dit Jaar
zullen Vier van deze concerten door lande
lijke orkesten worden uitgevoerd
Op 1 en 4 November wordt het zilveren
jubileum In de aether gevierd. <>p 1 Nq-
vember o.a met een' uitzending» van „De
Opstandelingen" van Henrlette Roland
Holst, op 4 November met een concert van
het Radio Phllharmonlsch Orkest, een ca
baretprogramma van Wim Kan en een her
haling van het eerst# hoorspel, dat ln 1925
door de V A R A voor de microfoon werd
gebracht, „Artikel 188"
wat
ar c!an komt het. Hoogspanning7 Die
»r niet. Het is al mooi, dat er electrisch
bouw of de verbetering van 34 bruggen
is dringend nodig. Daarmee zal het groot
ste deei gemoeid zijn van de vijf miilioen
gulden, die in het kader van de Marshall
hulp het kort geleden gereedgekomen
ontwikkelingsplan van de gemeente Em
men zullen finajicieren. De" Verlengde
Hoogeveense vaart moet beter bevaarbaar
gemaakt worden, wat ca. 8 ton vraagt en
bijna een half millioen is er nodig om eep
zo geleidelijk mogelijke afloop van het
veenderijbedrijf te bevorderen
Maar dat ligt allemaal i>og in de toe
komst en het gemeeptebesïUur van Em
men heeft samen mat de leiding van J"
nleuw-gevestigde bedrijven al hf
problemen opgelost.
Het ls immers nog betrekkelUk gemak
kelijk om principieel te besluiten in Kla
zienaveen richten we een yzergieterij op.
Maai -
is er
licht is.
De hoogspanning moet van de IJssel-
centraie in Zwolle komen en hemel en
aai moeten bewogen worden, voor die
bereid is. een kabel te leggen naar dat af
gelegen veengebied.
Waterleiding? Onbekend in Klaziena
veen, die moet eerst aangelegd worden.
waarvoor een leiding van acht kilometer
naar Emmen nodig is. Zwaar vervoer per
schip of per truck? 't Kan. maar eerst
moet een heel stuk kanaal verbeterd wor
den en vóór het ontwikkelingsplan is uit
gevoerd, moet de truck beslist niet te lang.
te breed of te zwaar zijn
De trots v&n* de werkers
Ondanks dat alles komt de gietery in
Klazienaveen tot stand. Over een paar
weken begint het vormzand zijn eindeloze
weg over het hypermoderne transportsys
teem en op het ogenblik lopen er al zestig
mannen rond. die een beetje trots zijn op
„hun fabriek". Want ze hebben toch als
veenarbeiders maar kans gezien, samen
met die baas uit Rotterdam dat hele zaakje
te monteren.
Op vijftig meter afstand van de fabriek
liggen hopen turf in .ordelijke rijen. Als
dë avond valt. worden ze langzaam on
zichtbaar. Achter de hopen ligt roerloos,
donker, eindeloos: het veen. Het veen,
waar al die mannen „uitgekropen" zyn,
evenals honderden arbeiders in Emmer
compascuum. Emmen. Zwartemeer, Nieuw
Weerdinge. en waar ze niet meer naar te
rug zullen gaan. Want, zoals burgemeester
Gaarlandt het uitdrukt: „De tyd van plag
genhutten en van narigheid is voorby".
Taifoen in Noord-Vletnam. Een ofifciële
woordvoerder heeft medegedeeld, dat een
buitengewoon zware taifoen de grensstreek
van Noord-Vletnam heeft geteisterd. De weg
Dongdang—Tlenjen was op verscheidene
plaatsen onbruikbaar geworden. De eva
cuatie; van de bui gerbevolking van Langson
moest onderbroken worden.
Links boven op deze foto, een kijkje in
de nieuwe blikemballagefabriek „Schoti-
fen" te Klazienaveen. Hier worden blik
ken bussen voor de verfindustrie ge
maakt Een der arbeiders bezig met het
automatisch solderen der bussen. Rechts
boven: binnenbanden, vervaardigd bij
de N V. Nederlands-Amerikaanse Auto
bandenfabriek „Vredestein" te Enschede,
worden op luchtdichtheid gecontroleerd
en daarna met vacuumpompen geheel
luchtledig gemaakt in verband met de
verzending. In het midden: te Hooge-
zand loopt een kustvaartuig van stapel
op de werf van de N.V. Wed. E. J. Smit
en Zoon waar de schepen op z.g. dwarse
helliitgen worden gebouwd Links onder:
Een arbeider van het N V. Metaalbedrijf
„Rademakers" te Klazienaveen houdt
een gloeiende giet pan voor de gietmond
van één der machines in de automati
sche ijzergieterij, waardoor het vloeibare
metaal in de vorm loopt. Rechts ondér.
een wals in de fabriek van de Noorde
lijke Industrie voor Vezelverwerking
N. V. te Hoogezand waar stro tot vezel
platen wordt gemaakt Met een auto
matisch mes worden de platen op de
vereiste lengte afgesneden.
KERKELIJKE MUTATIES
Ned. Herv Kerk. Beroepen te Kiel-
windeweer V E Schaefer. voorheen pre
dikant bij de Prot kerk in Indonesië,
thans hulppred. te Amersfoort; te Meer
kerk G. Willomsen te Kierden.
Aangenomen naar Mensingeweer W.
Vos, cand. te Groningen.
Bedankt voor Bodegraven J. W. v. d.
Linden te Kamerik.
Geref. Kerken. Beroepen te Tweede
F.xloërmond H. J Bouwhuis, cand te
Den Ham (O.)., te Roosendaal A. J R
B. ussaard te BrucWerveld, te Oenkerk G
J. Hoytema te Monster.
Tweetal te Utrecht: F. H. van Andel te
Vlaardingen en D. Veenhuizen te Nieuwer
Amstel Noord.
Geref. Gemeenten. Bedankt voor Leer
dam F. J. Dieleman te Borselen.
Aangenomen naar Wormerveer G
Rienks, res.-legerpredikant te Heemstede,
die bedankte voos Ter Aar. Ouderkerk
aan de Amstel. Spijkenisse en voor Wilnig;
naar Grijpskerk A. A. v. d. Hoorn te
Gramsbergen.
Bedankt voor Oude en Nieuwe Wetering
H Hazenberg le Siddeburen; voor Kom-
merzyi Th. P. Potma te Suawoude
Chr Geref. Kerk. Beroepen te Ooster
beek D Driessen te Vlaardlngen.
De vorige week noemden we als vereisten voor 1161 doen van een openingsbod van
drie ln een kleur OiHeen hoge kteur minstens een zeskaart
7-jnrnnn als troe' en ln een/agere kleur minstens een zevenkaart)
HHIJv-it* zomede nog enige Voorwaarden, waaraan die kaart van de
bieder moet voldoet n.l. buiten de troefkaart hoogstens 1
H.T. en minstens 6 speelslagen. kwetsbaar minstens 7 speel-
(Van onze Parijse correspondent).
Voor de Franse volksvertegenwoordigers is het laatste jaar van hun huidige
mandaat begonnen. Komend voorjaar, in de maand Mei, zullen de nieuwe ver
kiezingen worden gehouden voor een nieuwe Kamer, die in October 1951 in
functie zal moeten treden. Men kent de, bezwaren tegen de huidige Kamer, die,
enerzijds door een bewuste oppositie der communisten wordt gesaboteerd, en
waarin anderzijds een kleine heterogene coalitie van radicalen, socialisten en
katholieken slechts een meerderheid van enkele stemmen vindt, die haar der
halve noodzaakt, op de plaats rust te marcheren. Bovendien weerspiegelt de
tegenwoordige Kamer in genen dele de ware politieke krachtsverhoudingen in
den lande meer.
ders draagt herbewapening, bestrijding
der inflatie. Indo-China. West-Duitsland
etc. mag men wel aannemen, dat de
kwestie der kieswethervorming de vol
gende weken als eerste punt op de par
lementaire agenda zal blijken te prijken.
In grote lijnen kan men zich drie
systemen voorstellen: de enkelvoudige
meerderheid, die in Engeland gevolgd
wordt, de meerderheid na ballotage,
welke door de derde republiek gehuldigd
werd en de evenredige vertegenwoor
diging. de basis van het huidige Franse
parlement.
Hoe is nu in dit verband de positie der
regeringspartijen? De radicalen, die dro
men van een herstel der overmatige
positie, die ze voor de oorlog in het
Franse politieke leven innamen, v
terugkeer naar het systeem van d^j
republiek, gebaseerd dus op twee
De socialisten, ofschoon minder i
-zind. hellen over naar eenzelfde oplossing,
terwyi de katholieke M.R.P.. uit vrees
voor een eventuefe anti-confessionele
coalitie tussen radicalen en socialisten,
zweert bij een licht gecorrigeerd een-
ronde-systeem.
Een synthese tussen beide mogeiyk-
heden is tot dusverre niet realiseerbaar
gebleken, ondanks de inspanningen van
minister Giacobbi, ondanks eveneens de
vorsteiyke diners, waartoe de premier
Pleven de politieke leiders by herhaling
heeft uitgenodigd, in de hoop tussen het
dessert en de koffie de heren tot elkander
te kunnen Ifcengen.
Wanneer echter thans nieuwe ver
kiezingen zouden worden gehouden, dah
zou. met het huidige systeem, zeker elke
coalitie onmogelijk blijken, omdat dan de
actuele meerderheid tussen de Gaullis
tische en communistische blokken verpul
verd zou worden. Het kiessysteem dient
dus vernieuw te worden, daarover zijn de
regeringspartijen het wel eens. En met de
Gaullistische R.P.F. zyn ze bovendien van
mening, dat de sterke fractie van Thorez
167 leden op een totaal van ruim 600
parlementariërs - zoveel mogelijk geredu
ceerd dient tc worden, wijl door de com
munisten het parlementaire spel wordt
gesaboteerd en het parlepientaire stelsel
uitgehold. Doch by die twee punten houdt
de eensgezindheid der partijen dan ook op.
Elke partij heeft zo zUn eigen denk
beelden op het stuk van kiessysteem
er zijn dozijnep voorstellen in circulatie
en het is dus de taak van de regering,
in casu van de radicale minister zonder
portefeuille Giacobbi. om een definitief
project ln te dienen, waarover het par
lement vervolgens beslissen kan.
iOndanks de overvloed van dwingende
taken, die de Kamer thans op de schou-
a. v. b. 10. 9. 8. 7; ff a. x; x. x; A x. x;
of:
A a. h. v. b. 10. 9; V a. x; x. x. A x x;
dan heeft men een zeven- of zeskaart in de A waarin maximum 1 verllesalag en
1 H.T. in de bykleur. benevens 7 speelslagen. dus minder dan 7'/» Heeft men nu de
zelfde A en ff en tevens A- of A-heer. dan heeft men Vit H.T. en is een opening
met 1 A het aangewezen bod.
Openingsbod van 4 in een kleur.
Hiervoor ls éerelst minstens een 7-kaart in de troefkleur en ongeveer 8 speelslagen
met hoogstens 2 H.T.
Openingsbod van 1 S.A.
erelst:
iet Minstens 6 honneurkaarten en een 4333 of 443—2 verdeling,
doubleton minstens h. x moet zUn.
iet dezelfde verdeling als by 3 h.T In-belde gevallen moeten min-
m gedekt zyn. By 4 H.T. behoeft men geen dekking te hebben ln 3 kl.
Openingsbod van 2 S-A.
Minimum 5 H.T.. maximum 6 H.T. Voorts Iedere kleur goed gedekt (minimum h. 10. x
of v 10. x. x) en 4—3—3—3 of 4—4—3—2 verdeling, waarvan de doubleton met sterke
dekking, b.v. a. x doch iplnstens h. x. By H.T. moelfen minstens 8 honneurkaarten
aanwezig zijn.
Hiervoo^^Arerelst
3 H^fcretTr
waarval^B.dou
3'/«4 HHbiet
stens 3 kqplen
eenf&b
Oplossing met een probleem
Omdat er desalniettemin iqts gebeuren
éioet de tyd dringt, en zoals gezegd is
zijn er nog vele andere varkentjes te
wassen verwacht men. dat Giacobbi
eerstdaags tóch een project zal uitwerken,
dat zich oriënteert é>P een zogenaamd
meerderheidssysteem op departementale
grondslag Alle partyen zullen dan het
recht verkrygen. in de diverse departe
menten lijsten in te dienen met een aan
tal namen dat gelijk is aan dat der over
eenkomstige vacante posten. Lijsten met
een voldoende meerderheid zullen en bloc
gekozen zijn. Bovendien zullen de diverse
politieke formaties nog de mogeiykheid
verkrygen, gemeenschappeiyke lijsten in
te dfenen.
De vraag is slechts, wanneer die allian
ties gesloten moeten worden. Tussen beide
ronden (ballotage-systeem) ofwel, wan
neer men dB huidige methode zou hand
haven vóór de enkelvoudige stemming.
Zoals opgemerkt is. schuilt hier juist het
cardinale punt. waarover geen eensge
zindheid te bereiken' was en dat in het
regeringsvoorstel eveneens in het midden
wordt gelaten.
Ziedaar dus de inzet der debatten, die
volgende weken het Franse parlement
zullen beheersen Het ziet er naar uit.
dat er met de discussies veel tyd heen
zal gaan Anders gezegd: dat veel energie
verloren zal worden voor andere proble
men. waarvan het belang nietterhl»
moeilijk kan worde» overschat.
