Kaakjes en koekjes worden
niet extra belast
Geen half werk!
Groot medeleven met gouden
Groene Kruis in dorpsherberg
Oud-Gouwenaars gaan in Frans
Marokko zeehaven houwen
ZILiïlETfF®"
Regering wijkt niet voor de dreigementen
bij onderhandelingen over Nieuw-Guinea
Alleen vreedzame middelen
in de kwestie Ambon
Binnenkort wordt toeslag
op pensioenen uitbetaald
Professoren repatriëren
Privé-gebruik van
zakenauto's
In de suiker is men niet somber
Goede oogst, goede prijzen
Een pikant amendement
Courses op Duindigl
KORTE KRONIEK
tin
Pieter de Kluizenaar als beschermengel
D*
IN HET BRANDPUNT
DE
Feest in Lange Ruige Weide
Nederlands oudste afdeling
harteli jk gehuldigd
KNP.'ete
AT Cl
AAR.
ANNEER.
Opdracht van ƒ17
ntillioen
T H I A
Bladeren in Goudse historie
Aan kanalisatie van de IJssel dacht
men al in de 14de eeuw
Een dure groene kamer
op
voor «Ie graaf
Ingezonden Stukken
Mr-Opticicn J, GRIT
Goudse Spetters
EERSTE BLAD - PAGINA 2
ZATERDAG 4 NOVEMBER 1950
De Berate Kamer heeft gisteren de be
grotingen van Unie-aangelegenheden on
Untezaken en Overzeese Rijksdelen zonder
hoofdelijke stemming aangenomen.
In zijn verdediging heeft minister Van
Maareeveen er op gewezen, dat Nederland
zich niet gerechtigd acht anders dan met
vreedzame middelen te pogen, het geschil
tussen de Republiek Indonesië en de Zuld-
Moiukken te beslechten. De regering kan
de Indonesische opvatting niet delen dat
de strijd op Ambon het gevolg zou zijn van
het optreden van voormalige Knil-ledcn.
Anderzijds wijst «preker het verwijt af.
i dat met Nederlandse wapenen tegen Am-
bon wordt gestreden. De overdracht van
■wapenen aan de Republiek Indonesië had
niets met dte strijd te maken en was ge
schied voor die strijd uitbrak De Neder
landse militaire missie heeft tot taak te
helpen bij de opbouw van het Indonesische
leger, dat brde en rust kan handhaven.
Ook Nederland Is met die orde en rust ge
baat. De actie tegen Ambon is niet be
ïnvloed door het optreden d er Nederland,
se iriilitai>:>e missie en de bestendig)-t v»n
die missie hangt alleen af van de ontw'k-
kellng der samenwerking tussen Neder
land en Indonesië
-klar-ng van de heer Soekiman. dat
Ihij „Nieuw-Guinea al in
zijn zak had'' vond de mi
nister eenvoudig een uiting
van optimisme, waartoe de
delegatieleider ten volste
gerechtigd is. Of zij ge
rechtvaardigd was. is een
vraag: terecht had de heer Ker
sten* (Kath.) er op gewezen, dat zeker
80 procent van het Nederlandse volk er
niet aan denkt, de aouvereiniteit over
Nieuw-Guinea af te staan.
Maar de uitlating van de heer Yamin,
dat de Nederlandse belangen in Indonesië
op het spel zouden staan is in strijd met
het belang en de waardigheid van het In
donesische volk. aldus minister Van Maar-
seveen. De beschaafde wereld zou er het
hare van denken en niemand zou meer
bereid zijn mede te werken aan de weder
opbouw van Indonesië De heer Soeki
man heeft Yamin's uitlating wel wat ver
zacht, doch de Nederlandse regering zou
een verklaring van Djakarta op prijs
stellen, dat Yamin's woorden niet stroken
met de gedachtengang van de officiële
De minister van Binnenlandse Zaken
beeft In de memorie van antwoord op het
voorlopig verslag van de commissie van
rapporteurs der Eerste Kamer over het
ontwerp van wet tot verhoging van pen
sioenen met een bijzondere toeslag mede
gedeeld. dat de betaling van deze toeslag
voor zoveel mogelijk in November en ove
rigens In December zal geschieden.
In aansluiting hierop deelt de minister
van Binnenlandse Zaken thans zonder
daarmede te willen vooruitlopen op de be
slissing van de Kamer mede. dat in het
tijdvak van 8 tot en met 22 November as,
tegelijk met de uitbetaling der pensioenen
Over het vierde kwartaal 1950. bij wijze
van voorschot aan ongeveer 78.000 perso
nen, die gepenisionneerd zijn ten laste van
het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds,
de bijzondere toeslag zal kunnen worden
uitgekeerd.
Aan de overigen van bedoelde gepen-
slonneerden zal de uitkering van dit voor
schot, voor zoveel mogelijk, in December
a.s. geschieden; deze belanghebbenden ont.
vangen daarover nader bericht van de
Pensioenraad.
De uitbetaling van een voorschot op de
ze bijzondere toeslag aan hen. die een mi
litair- of spoorwegpensioen genieten, is
eveneens spoedig te verwachten.
Aan degenen, die reeds een toeslag ont
vangen ingevolge de wet van 5 November
1948 wordt over 1949 maximaal 40 gulden
en over 1950 ten hoogste 90 gulden uitge
keerd. zodat over die jaren maximaal 130
gulden, minus loonbelasting, als voor
schot zal worden gegeven Voor hen. die
evenbedoelde toeslag niet ontvangen, be
draagt het voorschot op de bijzondere toe
slag maximaal 50 gulden
Ten einde de uitbetaling zo spoedig mo
gelijk te kunnen verrichten wondt op deze
uitkeringen het zogenaamde ..gratificatie
tarief" van het loonbelastingbesluit 1940
toegepast. De minister van Financiën
heeft de Pensioenraad machtiging ver
leend in 1951 herrekening toe te passen:
te veel ingehouden loonbelasting wordt
dan terugbetaald.
Jooss komt weer
In 1951 zal het nieuwe ballet Jooss een
reeks vertoningen in ons land geven
Kurt Jqoss heeft uit meer dan 200 leer
lingen van de Folkwangschule in Essen,
die onder zijn leiding staat, een keus
gemaakt voor zijn nieuwe balletgroep,
waarvan o.m. een Nederlandse, Mieke
Laat, deel zal uitmaken.
Op het programma komen nieuw ont
worpen balletten van Kurt Jooss en Hans
Zullig. o.a. een op muziek van Handel.
„Jeugd", en een komisch ballet. Zoals wij
reeds meldden zullen ook enkele van de
vroegere balletten, zoals „De Groene tafel"
en „Wereldstad'' weer worden opgevoerd.
Indonesische gezagdragers In ieder ge
val zal de Nederlandse regering nooit wij
ken voor dreigementen.
De staatssecretaris voor Buitenlandse
Zaken schetste in den brede de bemoeie
nissen van de Unci met de Ambonese
strijd. Haar met bekwame spoed verzon
den rapport aan de Veiligheidsraad werd
door deze niet \lot behandeld, ofschoon
er toen een Amerikaan presideer de.
Westerling's uitlevering is niet aan
België gevraagd, daar dit land niet uit
levert voor feiten, buiten het land, dat
aanvraagt, gepleegd en evenmin trouwens
voor politieke misdrijven.
Minister Götzen deelde mede, dat tot nu
toe ruim duizend ambtenaren hebben ge
vraagd om krachtens de garantiewet te
mogen afvloeien. In Djakarta kwamen 500
van die verzoeken bij de commissie bin
nen en daarvan is geen enkele geweigerd.
Ten slotte zij vermeld, dat volgens de mi
nister de departementale indeling op den
duur beraad behoeft Hij vraagt zien na
melijk af of uniezaken'' niet bij het de
partement van Buitenlandse Zaken moet
worden ondergebracht. Daar zou dan een
staatssecretaris met die zaken belast moe
ten worden.
Men schrijft ons uit Makassar dat per
Johan van Oldenbarnevelt de hoogleraren
en docenten van de Economische Faculteit
te Makassar naar Nederland terugkeren.
De studenten en vele anderen zien hen
niet gaarne vertrekken, aangezien de Fa
culteit het centrum vormde van een gei-
meenschap, die daadwerkelijk meehielp
aan de bestrijding van het tekort aan
schoolkennis, dat met name in Zuid-Cele
bes nog zo duidelijk voelbaar Is.
In Januari 1948 werd gestart met 18 In
geschreven studenten. In 1949 1950 waren
er 67 nieuwe inschrijvingen en men ver
wachtte, dat voor het thans lopende stu
diejaar het studentenaantal de 100 zou
hebben overschreden. Aan 57 studenten is
't propaedeutisch diploma in de Eccnomi-
sche wetenschap toegekend. 2 legden
het candldaats-examen met goed gevolg
af. 8 behaalden het candidaatsdiploma met
tevens het diploma leraar economie en
handelswetenschappen.
Op tal van plaatsen in Indcnesië worden
vormen van Economisch Hoger Onderwijs
of voortgezet middelbaar economisch on
derwijs in het leven geroepen, maar hier
bij wordt niets steeds de hand gehouden
aan de normale toelatingseisen. Velen ho
pen dan ook. dat de Economische Faculteit
te Makassar te zijner tijd zal herleven. De
gebeurtenissen van de laatste tijd maken
het de Nederlandse hoogleraren echter
onmogelijk, thans langer in Makassar te
blijven werken.
Tweede
(Van onze parlementaire redacteur)
Minister Lieftinck heeft zich gisteren
bereid verklaard biscuits en koekjes te
schrappen uit het tussentanef van 6%
omzetbelasting, omdat zij als eenvou
dige versnapering in belangrijke mate
behoren tot het kinderdieet. Voor ge
bak en ander banketbakkerswerk zal
de omzetbelasting na 1 Japuari 1951
echter 6% bedragen. Voorts heeft
de minister op algemene aandrang uit
de Kamer boeken vrijgesteld van om
zetbelasting in de kleinhandel. Ra
dio-gidsen zullen niet vallen in het
weeldetarief.
Overigens heeft de heer v. d. Heuvel
(A R.) gistermiddag nog een pikant amen
dement ingediencf. mede ondertekend door
vertegenwoordigers van de C.H.U.. V V D.
en SGP., met de strekking de omzetbe
lasting op diensten niet te verhogen van
3 tot 4* t. Het amendement is, kansloos,
maar Zoals gisteren reeds opgemerkt
heeft de heer Hofstra van de P v d A. be
zwaar gemaakt tegen de
verhoging van de omzet
belasting op diensten, om
dat daardoor vele kleine
middenstanders (loodgie
ters. kappers, timmerlie
den enz.) worden getroffen. En nu zou
men dus benieuwd moeten zijn of de leden
van de Partij van de Arbeid het amende-
ment-v. d. Heuvel zullen steunen, waar
door het zou worden aangenomen (en mi
nister Lieftinck dan niet aan zijn trek
zou komen).
De heer Hofstra heeft echter reeds
verklaard het amendement niet te kunnen
steunen omdat bij de aanvang van de ver
gadering 's middags zijn eigen amende
ment (met 29 tegen 52 stemmen) was ver
worpen om de verlichting van belasting
druk voor Inkomens boven f 15 000 gelei
delijk te doen afnemen totdat boven
f 33.000 de hoge inkomens in het geheel
geen belastingverlaging genieten. Dit
amendement had volgens hem de compen
satie moeten opleveren voor het niet ver
hogen van de omzetbelasting op diensten.
Maar nu zijn amendement niet was aan
genomen kon hij het amendement-v. d.
Heuvel niet steunen.
De heer v. d. Heuvel wist dat wel van
tevoren, maar toch heeft hij zijn amende-
pient ingediend (zeer zeker ook uit over
tuiging en consequent volgens het stand
punt dat hij steeds heeft ingenomen) om
het genoegen te smeken dat de P v d A.
tegen de belangen van de kleine midden
standers zal stemmen omdat de P v d. A.
zich binnenskamers bij het overleg ver
bonden heeft met de K.V.P om minister
Lieftinck volledige compensatie te geven
voor de verdere verlichting van de mid
dengroep van belastingbetalers
De heer Hofstra (en zijn politieke vrien
den) zal dus genoodzaakt zijn openlijk te
stemmen tegen het belang van de kleine
middenstanders voor wie hij aanvankelijk
zo warm had gepleit. Dat is het pikante
van de indiening van zo'n kansloos amen
dement. Dat is nu politiek. Geen enkele
partij kan alles voor zichzelf bereiken.
Men moet geven en nemen, maar men
wordt ook voor de consequenties daarvan
gesteld.
Voor en tegen
Pikant was ook dat de heer Lucas van
de K.V.P./na er eerst op te hebben aan
gedrongen. heeft ingestemd met de ver
zwaringen van de omzetbelasting om
minister Lieftinck aan de nodige middelen
te helpen voor de tegemoetkoming aan de
middengroep, rhaar dat gisteren de heer
Hooy van de K.V.P.. een vertegenwoor
diger van de Katholieke middenstanders,
protesten liet horen en o.a. ook de plaat-
(Van een bijzondere medewerker te
Soerabaja).
De toestand in de suikercultuur in Oost-
Java is belangrijk gunstiger dan een jaar
geleden, en zonder twijfel aanzienlijk beter
dan die in de bergcultures (koffie, thee,
rubber, cacao en kina). De voornaamste
oorzaak van dit grote verschil tussen
beide cultures moet worden gezocht in
het feit. dat op de suikerondernemingen
de verhouding „werkgever-werknemer"
veel bevredigender is dan op de bergeul-
tuur-ondernemingen. Terwijl op laatstge
noemde de situatie is toegespitst, nadat
de 'algemene staking door de Sarboeprl
(de vakbond van arbeiders) werd gewon
nen, kon op de suikerondernemingen het
dreigende conflict worden afgewend, dank
zij een zeer tactisch optreden van het
Suikersyndicaat, de organisatie van werk
gevers. Men vond daar een voor beide
partijen bevredigende oplossing.
Uit het thans verkregen overzicht blijkt,
dat de meeste suikercultuurondernemingen
een vrij goede campagne achter de rug
hebben, en dat de resultaten van het
komende jaar met enig optimisme te
gemoet kunnen worden gezien.
Bijna overal in Oost-Java Is een grotere
suikeraanplant in de grond gebracht dan
verleden jaar het geval was. In het
Madioense b.v., waar in het afgelopen
seizoen in het geheel geen suiker werd
verbouwd, hebben nu vijf ondernemingen
een gebied van 3200 ha met suikerriet
^Een" uitzondering op dit bevredigende
beeld, althans wat de resultaten voor het
afgelopen seizoen betreft, vormen een
viertal ondernemingen in de Sidoardjo-
delta. ten Zuiden van Soerabaja, en de
in het Modjokertose gelegen suikeronder
neming Gempolkerep.
De deltaondernemingen en Gempolkerep
zijn
niet
rijk hogei
het afgelopen seizoen gemiddeld
ger gekomen dan een opbrengst
van vijf tot zesduizend kg suiker per ha
riet, terwijl de meeste andere ondernemin
gen een opbrengst per ha hadden, die
hoger, in sommige gevallen zelfs belang-
dan tienduizend kg ligt.
Rietdicfstallen
De oorzaak van dit belangrijke verschil
ls voornamelijk de ruïneuze mate waarin
op deze ondernemingen suikerriet gestoien
werd Alle ondernemingen hadden van
rietdiefstallen te lijden, doch nergens was
dit zo erg als op Gempolkerep en in de
Sidoardjo-delta. Het totale verlies aan
suikeropbrengst ten gevolge van rietdief
stallen wordt in de provincie Oost-Java
geschat op 20 000 ton suiker, hetgeen dus
betekent, dat de oogst van ongeveer 2000
ha werd gestolen.
Tegenover deze diefstallen staat echter
als een zeer gunstige factor voor de uit
eindelijke bedrijfsuitkomsten. dat voor de
liker een zeer goede prijs kon worden
gemaakt. Over het algemeen ziet men op
de suikerondernemingen, en dit geldt ook
voor de bedrijven, die dit jaar een uitge
sproken slechte campagne hadden, de toe
komst met een zeker vertrouwen tegemoet.
Dat vertrouwen is voornamelijk gebaseerd
op de verwachting, dat de overheid er
in zal slagen, de massale roofpartijen van
riet allengs te voorkomen.
Sing van gebak, chocolade en suikerwerk
in het tussentarief bestreed, waarmee hij
het desbetreffende amendement van de
heer v. d. Wetering steunde Zo houdt
men in de politiek de schaapjes bij elkaar
terwijl toch ieder spreekt naar volle
overtuiging.
Met de heren Hooy en Hoogcarspel
(C.P.N.) maakte vooral de heer v. d.
Heuvel (AR) er bezwaar tegen dat
het aantal artikelen in het weeldetarief
belangrijk wordt uitgebreid zonder dat
het bedrijfsleven in jie gelegenheid is ge
weest zijn mening aan de Kamer kenbaar
te maken over de gevolgen. Desgevraagd
deelde minister Lieftinck mede dat het
Ministerie van Economische Zaken in de
maatregel is gekend en tegen de uitbrei
ding geen overwegende bezwaren heeft
gemaakt.
Stekeligheden
Een politieke1 stekeligheid debiteerde
ook de heer Ritmeester (V.V.D.) met
de opmerking dat bars onder het weelde
tarief vallen, maar dat bars ook zijn aan
gebracht in de moderne rijtuigen van de
Spoorwegen, zodat met belastinggeld ter
dekking van de tekorten de weelde van
de noodlijdende Spoorwegen wordt be
taald
Ook minister Lieftinck was giste
ren een beetje stekelig Hij merkte op dat
de regeringen van alle democratische lan
den in dc wereld voor de noodzaak staan
de belastingdruk te verzwaren voor de
defensie. Ook de oppositiepartijen geven
daaraan in alle landen hun steun en daar
om was hij teleurgesteld dat in Nederland
de oppositie de tekenen des tijds niet
blijkt te verstaan (Vorige wek echter
hebben de heren v. d. Heuvel en Rit
meester nog verklaard de minister zeker
niet de middelen voor de defensie te wil
len onthouden).
Over de uitbreiding van het aantal ar
tikelen in het weeldetarief zei de minister
nog dat men niet genoodzaakt is weelde
artikelen te kopen, want er zijn uitwijk
mogelijkheden doordat men goedkopere
artikelen kan kopen in een goedkopere
Stekelig was de minister ook bij de
aanvang van zijn rede voor een bijna
lege zaal. Op Vrijdagmiddag gaan de Ka
merleden met het oog op het week-end
al vroeg naar het station en toen de mi
nister te kwart voor vijf zijn rede zou
aanvangen, waren er nog geen tien leden
in de zaal aanwezig. Hij wachtte lang
voor hij begdh te spreken met de op
merking dat het hem genoegen deed het
woord te mogen voeren voor een zo uit
gelezen gezelschap.... Zijn rede was dit
maal voor zijn dopn opmerkelijk kort
Hij bewaart waarschijnlijk argumenten
tot Dinsdag, wanneer het debat over de
belastingontwerpen wordt voortgezet Be
sluiten over de omzetbelasting heeft de
Kamer gisteren nog niet genomen. Dat
wordt Dinsdag.
(Van onze parlementaire redacteur)
Minister Lieftinck heeft gisteren bij de
Tweede Kamer een nota van wijziging
ingediend, waardoor de berekening van
de kosten voor het privé-gebruik van za-
kenauto's nu heel eenvoudig zo is gewor
den. dat 10*/t van de catalogusprijs van de
auto wordt beschouwd als kosten voor
privé-gebruik. tenzij men kan bewijzen,
dat de auto slechts bij uitzondering voor
een privé-doel ls gebruikt. Voor een
auto, die bijvoorbeeld 8000 heeft gekost,
zal dus 800 niet kunnen worden geboekt
op onkosten voor de zaak Voor een klei
nere auto van bijvoorbeeld 5000 zal 500
niet kunnen worden geboekt op onkosten
De regeling is dus gunstiger naarmate
men in een goedkopere auto rijdt.
Zondagmiddag, aanvang 1 uur.
Tlpperary-prli». Draverij, afstand 2060-
2160 meter. O Brewer heeft nog net de ge
legenheid op de sluitingsdag een prijs te
Allegheny en Nelly Parisien
goed partij geven. Wat de
B betreft, lette men op de
winnen. New
kun:
debutant Nemetor
toto.
Tipperary-prUs. 2e Afdeling, zelfde af
stand. t Entr W H. Geersen (Octavianus.
Narcis) ls, vooral wat eerstgenoemde be
treft. in staat de tegenstanders te verslaan.
O Lapize II kan het tot een plaats brengen.
Olivia Haveland kan wederom voor een
verrassing zorgen.
Trocadero-prUs. Draverij, afstand 2046-
2160 meter voor amateurs. Deze course met
32 inschrijvingen zal moeten worden ge
splitst. De beste kansen hebben Nike v.
Hollo, Nelson, t entr. F. Bosveld (Nobillssi-
mus K. O Dorlthy) en Little Axkit. Outsiders
voor beide afd. Guy Hanover. Louise de la
Malre B.
Cambridgeshire, Sweepstakes. Ren voor
paarden van 3 jaar en ouder, afstand 1800
meter (handicap). Etoile du Nord staat op
zijn afstand en moet in staat zijn. ondanks
het topgewicht. de overwinning te behalen.
Taragas en de lichtgewicht Mount Coote
(47 kg.) kunnen voor een spannende race
zorgen
Grote Winterprijs. Ren voqr Ned. paarden
van 3 Jaar en ouder, afstand 2400 meter,
't Entr, G v IJperen (Noordwester, Taxlol.
Majesto) vrezen de afstand niet. Robespierre
zal zijn reputatie als Derby-winner hoog
kunnen houden.
Revanche der grote prijzen. Draverij, af
stand 2460—2520 meter. Intrepid zal het beter
kunnen doen dan Zondag op Mereveld. mo-
2e plaats tevreden. Juno
bij de voorste paarden worden
verwacht.
K.N.H. en R.V.-prUs. Ren voor paarden v
3 Jaar en ouder, afstand 1900 metei-(handicap)
Duroc. wiens laatste verrichting niet volgens
verwachting was. kan ztch rehabiliteren.
Zephyr brengt het wel tot een plaats. Out-
■J— Grandua (mits 45 kg
SluitingsprUs. afstand 3660-3800
onfortuinlijke Moquette de la
Malre B heeft een prima kans, terwijl
Lleneke een merrie van groot ulthoudlnga-
la. Outsider Kap. Axkit.
Duln$igt*
neter. De
Hoel, Belgisch stadje met een Hollands fort
nbcsteed het bouwen van
Binnenland
Wethouder geschorst. Met zeven tegen
drie stemmen heeft de gemeenteraad van
Uithuizermeeden de wethouder van
meente, de heer J Baar, als wethouder en
raadslid geschorst. De heer Baar is n 1. mede
firmant van de firma Baar en Van der
Wotide. In betonwerken, waaraan door de
gemeente Uithuizermeeden werken zouden
zijn opgedragen. Voorts zou onderhands aan
de fa Baar zijn aant
twee woningblokken
Wisseling marlni
en Ned. Antillen. Met ingang van 31 October
kapitein ter zee B Hessing eervol ont-
en van de functie van commandant van
Ms wachtschip Amsterdam en comman-
uaut maritieme middelen Amsterdam HIJ
zal kapitein ter zee M. M Merens opvolgen
als marinecommandant in de Nederlandse
Antillen. Kapitein ter zee Hessing wordt In
beide functies opgevolgd door kapitein ter
zee J. S Bax die te voren chef personeel
was bij de vlagofficier der Koninklijke Ma
rine In Indonesië.
Drie Limburgse communisten In vrtiheld
gesteld. De Maastrichtse rechtbank heeft be
sloten drie van de communisten, die. ver
dacht van aansporing tot desertie van Ne
derlandse militairen, waren aangehouden, in
vrijheid te stellen. Ten aanzien van de drie
andere verdachten in deze zaak. onder wie
het gewezen Tweede Kamerlid J. H. Her
mans. is gevangenhouding bevolen Waar
schijnlijk zal de Maastrichtse rechtbank de
zaak binnen enjge weken In openbare zitting
behandelen
Buitengebruikstelling postzegels. Met in
gang van 1 Januari a s. worden de volgende
postzegels buiten gebruik gesteld en dus voor
frankering waardeloos de zomerpostzegels
uitgifte 1949 de zonnebloemzegels; de her
denkingspostzegels uitgegeven ter gelegen
heid van het 75-jarig bestaan van de Wereld-
194»tVeren,|gln8' dC klnderpostzegels- uitgifte
Een startbaan op Schiphol van ruim twee
km. De langste startbaan van het vliegveld
Schlphpl is in versterkte en verbrede vorm
wederom In gebruik genomen Van de lit
tekens. die de oorlog er op talloze plaatsen
in had achtergelaten, ls geen spoor meer te
bekennen Deze geweldige asphalt-boulevard
ls 60 meter breed en 2150 meter lang en loopt
evenwijdig aan de gebouwenrij der lucht
haven.
Nieuwe commandant Leger «les Hells.
De nieuwe leider van het Legei des He-ils in
Nederland, de 65-jarige commandant Ejner
C Thykjaer. Is gisteravond met zijn echtge
note uit Finland op het Centraal Station te
Amsterdam aangekomen. Reeds bij het bin
nenkomen in ons land had het echtpaar
Thykjaer bloemen in ontvangst moeten ne
men van de plaatselijke korpsen te Hengelo.
Deventer en Amersfoort.
R. Bets t Op 84-jarige leeftijd ls te Zaan
dijk ovei leden de heer R Bets. HU was een
bekende figuur in schippers- en beurtvaart-
kringen. Op zijn POe verjaardag werd hij be
noemd tot ridder In de orde van Oranje-
Nassau; tevens was hij erelid van het Ne
derlandse Bnnnenvaartbureau in Den Haag.
T ?,a,enl,<l van Zeeland verongelukt. Het
lid der Provinciale Staten van Zeeland de
heer W P A Brouwer uit Zlenlkzee. die j.l.
Dinsdag bij een auto-ongeluk nabij Middel
burg ernstig werd gewond, is in het zieken-
huis aldaar aan zijn verwondingen overleden
Brand te Nleuwerkerk. Omstreeks acht
uur gisteravond Is te Nleuwerkerk a. d
IJsel een hoojbe.g in vlammen opgegaan
Hej vee. dat zich In een nabUgelegen stal
bevond, kon woeden gered De groepscom
mandant van de Rijkspolitie uit Nleuwer
kerk verzoekt de tot nu toe onbekend ge
bleven melder van de brand zich met hem
in verbinding te stellen. Telefoon Nleuwer
kerk aan de IJsel 201.
Buitenland
-- Stakingen in Frankrijk. Vrijdag zijn
verscheidene stakingen uitgebroken in de
Panjse electrische centrales en gasfabrie
ken Ook in de provincie werd hier en daar
het werk neergelegd. Het gaat om verbete
ring van de lonen.
Spanje In de F.A.O. De voedsel- en
landbouworganisatie van de V N (F A.O
heeft besloten het verzoek van Spanje tot
toelating als lid in overweging te nemen
en Spanje onmiddellijk als waarnemer toe
te laten. De organisatie heeft dit laatste ook
besloten t.a v. West-Duitsland, Jordanië.
Perzjë. Cambodja en Vietnam Het besluit
om het Spaanse verzoek op de agenda te
plaatsen werd genomen mei 38 stemmen
tegen 1 (Joego-Slavië).
ZU beten niet. Woensdag J.l, zag een
voorbijganger, hoe kinderen ln de ruïne van
een huls ste München uit een zak bij bun
dels tpgelllk slangen en hagedissen te voor
schijn haalden HIJ riep onmiddellijk politie
te hulp. die begon met de kinderen ln vei
ligheid te brengen en zich toen ook over de
slangen en hagedissen ontfermde, die. ten
getale van alleen al tachtig slangen, bil de
dierentuin van München werden afgegeven
De dag tevoren was uit een auto te Mün
chen een koffer gestolen, waarin de slan-
pen zich bevonden. Het waren uiterst gif
tige. Zuidamerikaanse slangen, die bestemd
waren voor een Instituut voor wetenschap
pelijk onderzoek
LJOEI is een verbazend aardig en schil-
J--L derachtig stadje in België, dat zich
precies halverwege de industriestad Luik
en het toeristencentrum Namen coquet in
de Maas ligt te spiegelen.
Als men de overlevering geloven mag,
was Hoel 150 jaar na Christus al een lust
voor het oog. Toen Keizer Antonius ver
moeid van zijn doortocht door Belgisch
Gallië In het stadje aankwam, raaktte hij
in vuur. „Welgebouwde stad" was ztjn
conclusie en hij legde onmiddellijk de eer
ste steen voor een kasteel, dat hij „Stevig
bevestigd" noemde.
De Hoeienaars hebben een goed geheu
gen voor dergelijke verhalen En zij ver
staan de kunst, de kroon der grijsheid
aantrekkelijk op te smukken. Het „stevig
bevestigde" kasteel op de samenvloeiing
der rivieren Maas. Hoyoux en Mehaigne.
eens de sterkste vesting van het Prinsbis
dom Luik, werd weliswaar in 1717 ge
sloopt, maar ruim een eeuw later, in 1818.
legde Prins Frederik der Nederlanden de
eerste steen voor de hedendaagse citadel,
een fort, dat er zijn mag en dat een dikke
miiiioen francs kostte, en waaraan men
•vijf jaar heeft gebouwd.
Het verleden regeert
T I CHEST1A noemt men het unieke
-Li bouwwerk in Hoei. Een der oudste
Maasbruggen heet Li Pontia en op het
marktplein staat nog een oude koperen
fontein uit 1406. Bassinia genaamd, ver
sierd met ranke beeldjes en een twee
koppige adelaar. Er ls ook nog een be
roemd roosvenster in de kerk la Collé
giale. dat Rondia heet.
Zij doen het goed. al die antieke a-klan
ken in de aanduiding der bezienswaardig
heden! En men zoekt de sfeer, die zij op
roepen. in Hoei niet tevergeefs. Vele
bouwen en monumenten in de sma e.
TT ET VLOT NIET erg met de organisatie
"van de Atlantische verdediging. De
conferentie van de ministers van defen
sie van het Atlantische Pact te Washing
ton heeft nagenoeg geen enkel resultaat
opgeleverd. Dit is te pieer teleurstellend
omdat de agenda er zo veelbelovend
uitzag. De ministers zouden zich beraden
over de definitieve organisatievorm van
het toekomstige Atlantische leger, over de
onmiddellijk te nemen maatregelen ten
einde die organisatie
binnen de kortst
mogelijke :ijd te ver
wezenlijken en voorts
over de benoeming
van éen opperbevel
hebber over de Atlantische strijdmacht,
voor welke functie, naar wel zo ongeveer
schijnt vast te staan, generaal Dwight
Eisenhouwer zal worden aangezocht.
Geen enkele van deze zeer belangrijke
punten is te Washington definitief afge
handeld. Men weet wat het grote struikel
blok was: de deelneming van West-Duits
land aan het Atlantische defensiestelsel.
Het slotcommuniqué van de conferentie
vermeldt, dat de ministers het eens waren
over het belang van de deelneming van
West-Duitsland (onder zeker voorbehoud),
maar dat de problemen, die zich hierbij
voordeden, zodanig gecompliceerd bleken
te zijn, dat men het nodig had gevonden
de zaak te verwijzen naar de raad van
plaatsvervangers en het militaire comité
voor nadere bestudering. De kwestie van
de Duitse deelneming hangt, volgens de
ministers, zo nauw 6amen met de organi
satie van de toekomstige strijdmacht, dat
beslissingen dienaangaande, evenals de
kwestie van het oppercommando, moesten
worden uitgesteld. Ma.w.: wij kunnen tot
geen enkel definitief besluit komen, zo
lang dat probleem van Duitslands taak In
de defensie niet afdoend geregeld ls.
/"AFFICIëLE communlqué's spreken vaak
in euphemlsmenleder weet wat met
die „gecompliceerdheid" van de problemen
rondom de kwestie van W -Duitslands
herbewapening wordt bedoeld, namelijk
het verzet van de Franse regering tegen
de vorming van Duitse militaire eenhe
den onder het onmiddellijke gezag van
Bonn. Frankrijk gaat weliswaar in prin
cipe accoord met de inschakeling van
Duitse troepen in het Westeuropese defen
siestelsel. maar het wenst hieraan eerst
zijn fiat te geven wanneer de economische
en politieke éénwording van West-Europa
een feit is geworden- M.a.w. wannefer het
plan-Schuman (kolen- en staalindustrie)
definitief is aanvaard en wanneer een
boven-nationaal parlement en een Euro
pees departement van defensie is Inge
steld. Zijn die voorwaarden vervuld, dan
kan een Europees leger worden gevormd,
bataljonsgewijs, ook Duitse troe-
waarin, ba'
pen kunnen worden opg<
geen voorwaarde wil Frankrllk zijn toe
stemming geven voor de vorming van ge
hele Duitse divisies onder Duits com
mando.
FRANSE regering heeft, toen het
negatieve resultaat van de conferen
tie van Washington bekend was gewor
den. in West-Europa en Amerika „een
slechte pers" gehad Men verwijt de rege-
ring-Pleven. dat zij. louter om redenen
van inter-politieke
aard (de komende
verkiezingen') de or
ganisatie van Furo-
pa's verdediging in
gevaar brengt. De
Nation Beige spreekt zelfs van „zelf
moord-politiek" en voorspelt dat. wanneer
de Fransen hun houding niet spoedig
wijzigen. Amerika en Engeland zich ge
dwongen zullen zien het Europese conti
nent aan zijn (nood-)Iot over te laten, aan
gezien de verdediging van het Westen
zonder Frankrijk en Duitsland nu
eenmaal een volstrekte onmogelijkheid ls.
Geheel ongemotiveerd is deze critlek
zeker niet De tijd dringt en de volledige
uitvoering van het plan-Pleven zou onge
twijfeld meer studie en voorbereiding
eisen, dan voor een snelle en efficiente
organisatie van een sterke defensie
dienstig kan zijn.
jVTETTEMIN moet men zich toch afvra
gen of het rechtvaardig ls de Fransen
de volle verantwoordelijkheid voor de
huidige impasse ln de schoenen te schui
ven. Objectief bezien is het plan-Pleven
niet alleen alleszins redelijk, maar zelfs
groots van visie. Het berust op de stel
ling, dat de idee van een volledige mili
taire integratie van West-Europa eerst
levensvatbaarheid krijgt, wanneer men de
moed heeft daarvan de volle consequen
tie te aanvaarden, te weten, het scheppen
van volledige politieke en economische
eenheid. Het denkbeeld, dat twaalf staten
besluiten afstand te doen van hun mili
taire souvereiniteit, maar tegelijkertijd
die souvereinlteit op elk ander gebied
wensen te handhaven, ts nuchter bezien
een absurditeit. Het phan-Pleven ls con
sequenter en radicaler dan het project
van Washington. West-Europa is door de
omstandigheden gedwongen zich te
reorganiseren tot één machtige mo
gendheid Welnu laat het dan geen
half werk doen en ook werkelijk
één worden. Slechts tn dat geval
mag van de Westeuropese Volken geëist
worden, dat zij zich verzoenen mét het
denkbeeld van een Duitse herbewapening.
Men moet zich inmiddels afvragen of
tussen het Franse en het Amerikaanse
project geen compromis mogelijk ie Is het
niet denkbaar, dat het plan-Pleven inte
graal wordt aanvaard en dat, in afwach
ting van de (spoedige) uitvoering daarvan,
alvast begonnen wordt met de organisatie
van het defensie-apparaat?
steile straten, herinneren aan het rijke
verleden van het Maasstadje.
Het door de Nederlanders gebouwde
fort geniet zeer terecht grote vermaard
heid en wordt als dé bezienswaardigheid
van Hoei beschouwd Vol ontzag kijkt ge
tegen die steenkolos op. wanneer ge het
hellende pad naar de ingang bestijgt, langs
een met bloemen «n planten omz
weggetje. Kraaien en roeken, die
schietgaten nestelen, rbepen u een on
vriendelijk welkom toe. maar de gids
schenkt u een brede glimlach „Li Chestla"
is 70 meter hoog. vertelt hij en ligt 140
meter boven de zeespiegel. De eerste steen
werd gelegd op een grappige dag: 1 April
In de vijf verdiepingen van het reui-
achtige bouwwerk kunt ge rustig rond
dwalen. want als ge de pijlen maar volgt,
ls er geen gevaar voor verdolen. Ontel
bare zalen, lokalen, cellen, gangen en
trappen zijn er. Het bureau voor Toerisme
ln Hoei, dat blijkt ook hier weer. is voor
zijn taak berekend. Op verschillende
plaatsen in de lange gangen heeft men
verlichte nissen Ingericht, waarin maquet
tes van andere schone stadsgedeelten zijn
tentoonresteid.
Waar Veel leed geleden is
Jongste oorlog heeft aan de gehele
bezienswaardigheid een sfeer van
droef herdenken gegeven en vele inwo
ners van Hoei zullen het fort als een Groot
oorlogsmonument beschouwen. De Duit
sers gebruikten de citadel als interne
ringskamp en lieten droevige sporen na.
Buiten, langs de kronkelende toegangs
weg. staan bescheiden monumenten, waar
bij bloemen geuren, als herinnering aan
de jonge mannen die hoog boven hun stad
werden gefusilleerd En in de flauwver-
lichte gangen treft men menige cel aan,
waarin op bescheiden wijze wordt herin
nerd aan de laatste nacht van moedige ter
dood veroordeelden
Ontroerend is de gedachtenis aan de mis.
die hier werd gehouden in de Kerstnacht
van 1942 Het blanke linnen dekt nog de
tafel in de grote nis waar de gevangenen
bijeenkwamen. De deken, die deze plech
tigheid leidde, werd later In een concen
tratiekamp vermoord
Het leven gaat voort, ook in de citadel
van Hoei. Langs de donkere cellen, waar
in eens de gevonnisten hun bange uren
doorbrachten, wandelen nu de toeristen.
Onvergelijkelijk schoon ls het uitzicht,
dat men heeft boven op het met gras be
groeide dak. Beneden kronkelt de Maas.
die het stadje in tweeën snijdt en vele be.
langrijke gebouwen, zijn in de huizenzee
te onderschelden.
Het fort heeft twee belangrijke troeven.
De eerste is het zeldzame panorama het
hoogste punt en de tweede een waterput,
het laagste punt! Dit gapende gat laat de
gids u met gerechtvaardigde trots zien. Het
is maar eventjes 90 meter dtfp en heeft
een doorsnee van 5 meter De put werd.
dit Is historisch, geheel met de hand ge
graven. In hetflaar 1505 Toen in 1818 het
fort werd gebouwd, vond men dit gigan
tische reservoir nog volkomen intact en
er werd een dankbaar gebruik van ge
maakt. Als de gids de lampjes heeft uitge
draaid en u heeft laten luisteren naar het
druppelen van water in het ingewand der
aarde, kunt ge rustig naar beneden wan
delen. want de put was de laatste pijl op
de boog van „Li Chestla'
Dolend genieten
Ge behoeft u in Hoel niet te vervelen.
De prachtige hoofdkerk uit 1311 met het
roosvenster „Rondia" is de moeite van het
bezichtigen ten volle waard, hoewel het
venster bij de bombardementen veel te
lijden heeft gehad Van ontroerende
schoonheid is het Bethlehemportaal van
deze kerk. met bas-relief. Een weergaloos
kunstwerk uit de XlIIde eeuw
Ach f r is zovéél te zien in Hoei Het hui»
„Batta" (laweer die aa). prachtig gelegen
aan de Maas. is een voorbeeld van Franse
renaissancekunst. Minder mooi is het
stadhuis, een exempel van achttiende-
eeuwse bouwkunst. Maar de beiaard met
37 klokken maakt in het oor goed. wat het
oog mishaagt!
Natuurlijk moet ge ook in Hoei eens ln
uw eentje ..doelloos" door het stadje gaan
dolen. Ge weet. de zwerver ontdekt ge
woonlijk veel schoons, waarvan naam en
jaartal hem koud laten. Wat Is Hoei schil
derachtig en vol van sfeer. Ge ziet
oude straatjes, langs brokkelige wallen
met verweerde stenen en woekerend on
kruid, roestige pompjes op. straathoeken
en pleintjes, verrassende doorkijkjes op
bochtige gangen met uitgesleten trappen,
oude gevels, bouwvallige hulzen, steile
straatjes
Pieter de Kluizenaar
In Hoei leeft ook nog een legendarische
naam. zij het dan ook dat men Pieter
de Kluizenaar in steen heeft vereeuwigd.
Deze Pieter of Pierre staat in hoog aan
zien in het Maasstedeke. Pierre L'Eremlte
was een van de eerste aanvoerders der
kruistochten en in het jaar 1101 stichtte
hij de abdij Neufmoustier. Van dat kloos
ter ls weinig meer te zien. maar In de
voormalige tuin heeft men een standbeeld
opgericht voor de legendarische Pieter.
Het is een beeldhouwwerk dat treft door
zuiverheid van iijn en uitdrukking. Het
beeld van deze kruisvaarder en kluizenaar,
die in 1115 te Hoel overleed, is omgeven
door een zuilengalerij, gebouw van over
blijfselen van de door hem gestichte abdij.
Onder het standbeeld is een keider met
een tombe, waarop beendereh en het
doodshoofd van deze Hoeienaar zijn te
zien. Ge steekt uw hand door het hek,
drukt op een knopje en floep er gaat
een lampje branden, dat na vijf minuten
automatisch uitgaat. Moderne wetenschap
ln dienst van de oudheid!
En zo kunt ge. bij een tocht naar deze
bijzondere s\ad in ons buurland, het beste
't laatst
jk aan
bewaren. Want hU is het. die tussen an
tieke pilaren, dicht bij de Maasoever al«
een goede beschermengel de wacht houdt
over het oude stadje Hoel. de verrassen
de pleisterplaats tussen Luik en Namen,
ZATERDAG 4 NOVEMBER 1950
GOUDSCHE COURANT
TWEEU.E BLAD - PAGINA 1
(Van een onzer verslaggevers)
ER HING EEN VLAG uit de dorpsherberg van Lange Ruige Weide. Drijfnat
zat het doek een paar maal om de stok gewikkeld en een punt zat vast in
een boomtak. Maar het kleine stukje, dat nog net zichtbaar was, wees de vele
bezoekers, die gisteren naar deze gemeente kwamen, toch de weg Het was een
stukje wit doek, met een klein puntje groen er in, een klein stukje van de witte
vlag met het groene kruis er op. Vóór de herberg parkeerden tegen drie uur
tientallen auto's, alle waren zij op die wegwijzer afgekomen, een wegwijzer die
de gemeenteLange Ruige Weide. Hekendorp en Waarder al vijftig jaar de
weg gewezen heeft naar een halve eeuw van naastenliefde en bijstand.
i
Het was drie November 1900. In de zaal
van herberg Stouthart besloten enkele
ingezetenen van deze drie dorpen te
gaan zorgen voor de zieken. Dokter Pool
man had het tn Noord-Holland gezien en
hii bracht zijn ervaringen mee uit Zand-
voort Al vele jaren had men daar „Het
Witte Kruis". Deze dokter en dominee
Fleischer, een rondtrekkende predikant
waren de twee pioniers, die de stoot
gaven tot de oprichtig van „Het Groene
Kruis". Deze vereniging »zou uitgroeien
tot een van Neerlands grootste vereni
gingen een gemeenschap, welke nu in
Zuid-Holland 158 afdelingen met 139 365
leden telt.
Gisteren zat men weer rond die groene
tafel waar vijftig jaar Releden die heren
aan gezeten hebben Herinneringen wer
den opgehaald, hoogtepunten en moeilijk
heden fingen weer aan allen voorbij.
Wij zijn er trots op. dat onze drie
plaatsen de grote sloot gegeven hebben,
de stoot waardoor iri bijna elke plaats in
Nederland een afdeling werd opgericht.
Dat onze kleine steunverlening uitgroeide
tot het grote lichaam, dat het nu is,
ichenkt grote voldoening en bewijst hoe
iedereen van het belang van Het Groene
Kruis doordrongen is", zo opende de
voorzitter, de heer J. van Os, de feest-
vergadering.
De secretaris, de heer W, Kool, gaf
hierna zijn „halve eeuw"-verslag. Over
de eerste achttien jaar had hij weinig ge
gevens kunnen vinden, maar van de tijd
'daarna kon hij een nauwkeurig verslag
geven tot en met de feestvergadering toe
„Langzaam maar zeker groeide de „baby".
Steeds groter werd dc taak van onze ver
eniging. Jaren heeft het geduurd voordat
men had. wat nu bereikt is: wijkverple
ging. kraamverzorging, consultatiebureaux,
het beschikbaarstcllen van materialen en
ziekententjes. t.b.c. bestrijding, ontsmet
tingsdiensten en in de toekomst ook
kleuterbureaux en speciale inrichtingen
voor rheumaliiders". Belangrijke jaar
tallen passeerden de revue- In 1917 werd
over wijkverpleging gesproken en eerste
hulp-cursilssen gegeven; in 1919 werd een
gebouwtje aangekocht voor opslagplaats:
de gemeenten gaven subsidies; 1924: het
bestuur werkte aan plannen voor wijk
verpleging; 1925: een grote feestvergade
ring in de „herberg 25 Maart 1928 was
de wijkverpleging een feit. Gemeenten
en kerkbesturen gaven extra subsidie
Zuster Ejjzelendoorn werd de eerste wijk
verpleegster. In 1937: een magazijn in
Hekendorp. Het ene bestuur volgde het
andere op en alle bestuursleden gaven
hun toewijding aan hun vereniging. In
1949 werd het Groene Kruis gemotori
seerd: zusier Kapteijn kreeg een brom
fiets.
Nog een wens
Ziedaar enkele grepen uit het „ge
schiedenisboekje" van de jubilerende af
deling. Eén wens blijft nog over: het
stichten van een nieuw wijkgebouw.
Een lange rij van sprekers kwam de
oudste afdeling gelukwensen. De burge
meester van Lange RUige Welde en
Hekendorp, de heer L. C. Brinkman, zei
het namens zijn gemeenten met bloemen
in groen en wit „Eerbied en dankbaar
heid hebben wij voor die pioniers, die hier
een klein boompje plantten. Het is een
sterke, krachtige boom geworden, mei zijn
wortels diep vergroeid in het Nederlandse
volk en zijn takken zijn uitgeschoten om
de volksgezondheid te bevorderen". Tot
slot deed de burgemeester een beroep op
de ..dochterafdelingen" om de „moeder-
afdeling'' bij de bouw van het nieuwe
wijkgebouw te steunen.
Burgemeester H. G. Vos. van Waarder.
verklaarde tot zijn schande niet geweten
te hebben dat de wieg van Het Groene
Kruis in Lange Ruige Weide stond. Als
blijk van waardering voor het vele werk.
dat voor de gemeentenaren gedaan wordt,
overhandigde hij namens hen een baby-
aal, welke dicht naast zuster
gezet werd.
m vertelde dr A. in 't Veld. In
specteur der volksgezondheid, hoe de
Groene Kruis-gedachte tot ver over onze
grenzen fs uitgegaan. Toen hij in Drente
werkte waren daar eens afgevaardigden
van de medische afdeling der volkenbond.
Verbaasd stonden zij over wat het parti
culier initiatief in Nederland vermocht.
De heer Bela uit Hongarije heeft naar
Nederlands voórbeeld het werk der naas
tenliefde in zijn land ingevoerd. En de
eerste wijkverpleegster daar was een
meisje, dat in Nederland, op de Utrechtse
opleidingsschool had gestudeerd. „Of zij
ook een bromfiets heeft, zoals hier. weet
ik niet. maar in Ieder geval rijdt zij op
een vehikel door de steppen". De wijze
waarop de jubilaris in deze vergadering
werd toegesproken gaf de heer In 't Veld
moed het bestuur aan te sporen zijn plan
nen tot uitvoering te brengen, waarbij het
*eker een beroep op de gemeente zou
kunnen doen.
Dr Cath. voorzitter van de landelijke
yeren|ging bood zijn collega van de af
deling een vlag aan. „U schreef ons zo'n
Uit vroeger tijden
De Goudsche Gourant meldde
75 jaar geleden
Zondag heeft de toneelvereniging
.•oefening baart Kunst" in „Kunstmin"
een opvoering gegeven van „Vader en
"ueen oorsPronkelijk toneelspel in
vut bedrijven door 3e „schrijver van een
geschandvlekte naam" en „De gefopte
communist", een blijspel door A. Wijn
stok De opbrengst kwam ten goede aan
de heer W. Breedijk, die in April zijn
ueen verloren heeft bij een ongeluk in
de Kaarsenfabriek.
5i jaar geleden
Uit Bergambacht: In de jaarvergadering
van de ijsclub „Voorwaarts" werd mede-
gedeeld dat de vereniging een stuk grond
tg aangekocht heeft, dat tot het juiste „peil"
in V^egraven. Na een paar nachten van
«linke vorrt zal „de ijsclub over prachtige
hectTren68 ^tkCn' grootte van enkele
25 jaar geleden
Op het schip „Klein-Artia", dat in de
Kattensingel ligt, heeft een moeder
*waandrager het leven geschonken aan
•wintif! jonge zwanen. In een apart aqua
rium worden zt verzorgd.
„brandbrief", om toch vooral een paar
vlaggen aan u te lenen, dat wij gedacht
hebben, dat dit voor een vereniging als
de uwe niet mocht", zo besloot hij.
Van de heer W Droog, ook hoofdbe
stuurder. kreeg Lange Ruige Weide een
gedenkbord, „al vast voor de bestuurs
kamer van het nieuwe wijkgebouw".
Een zoen voor Opoe
Ook werd het woord gevoerd door de
zoon van dokter Poolman, de heer F. A
Poolman. Op geestige wijze herdacht hij
de oudste inwoonster van Lange Ruige
Weide, opoe Hansen Als ieder denkt met
werken op te houden, als hij vijf en zestig
is, toen begon zij pas aan haar taak. Op
die leeftijd werd zij bazin van de mate
rialen. Zij heeft daarbij haar zilveren
jubileum gevierd en is nu drie jaar ge-
pensionneerd Als ere-gast zat opoe
Hansen aan het hoofd van de tafel. Zij
kreeg een klinkende zoen van de spreker
Iemand die veel werk voor de afdeling
gedaan heeft is de heer Kamer, oud
directeur van het postkantoor, geweest.
Hij moest altijd de post verzorgen en dat
was niet mis in die tijd. steeds de post
naar het station te moeten brengen. „Maar
hij heeft zijn beloning gekrregen. Er kwa
men zoveel brieven terug, dat het post
kantoor in een hogere loonklasse kwam",
zo vertelde de heer Poolman.
Afgevaardigden uit talrijke omliggende
gemeenten voerden daarna nog het
woord, waarbij de heer A. W. den Boer.
voorzitter van de afdeling Oudewater,
trots mededeelde, dat zijn vereniging de
tweede was en op 30 November jubileert.
Des avonds was er een feest- en propa-
ganda-avond voor alle leden. De heer W.
Droog, hoofdbestuurslid, hield een enthou
siaste toespraak, waarin hij het werk van
Het Groene Kruis op levendige wijze
schilderde en er op wees wat met ver
eende kracht bereikt kan worden. „Zorg
er voor. vrienden, dat uw gemeenten met
het wijkgebouw niet achter komen te
staan, maar dat u ook nu Weer een voor
beeld zult zijn voor uw mede-afdelingen.
Het was indertijd, bij de t.b.c.-bestrijding,
de leuze ..Wit wint" Laat in Lange Ruige
Weide. Hekendorp en Waarder het motto
zijn „Groen wint" zo besloot hij.
Tot slot werd de Gelderse Groene Kruis-
film vertoond, een film, die het werk
van de vereniging in al haar onderdelen
liet zien: het werk van de wijkzuster, de
polikliniek, de kraamverzorging en de
gezinshulp
Zo gaat deze afdeling, de oudste in Ne
derland. zijn tweede halve eeuw tegemoet.
Zal het hoofddoel er komen? Voor de
bouw van het nieuwe wijkgebouw is men
op voorstel van dokter Küler reeds met
de inzameling van de bouwstenen begon
nen. Het resultaat van één dag was
honderd-een-en-tachtig gulden. En is in
een plaats, waar de bevolking zo mee leeft
met haar vereniging als hier, -niet alles
mogelijk, vooral als het om iets groots
gaat. om een voorbeeld voor de anderen
te zijn, zoals vijftig jaar geleden?
r. m. 38 Nov. 10—12.38 en 1.30—4 uur Mu
seum Het fatharina Gasthuis: Tentoonstel
ling beeldhouwwerk en etsen van P A de
uroot en aquarellen van A. A. C Labberton
(Zondags geopend 2—4 uur Maandags en
Vrijdags 1.30—4 uur).
4 Nov. 2—11 uur De Beursklok: Bazar Ver
eniging van Vrijzinnige Nederlands Her
vormden.
4 Nov. 8 u
moet met Je
groep
C Nov. 7.30 uur De Zalm; Openbare ver
koping onroerende goederen dooi notarissen
J van Kranenburg en G J van Willigen
t Nov. 8 uur Aula Gemeente Museum:
Laatste voordracht cursus A. I. Constandse
voor Volksuniversiteit over Nieuwste Ge
schiedenis, onderwerp „Economische, sociale
en demografische omwentelingen
6 Nov. 8 uur Het Blauwe Kruis; Bijeen
komst vakstudieclub „Gouda" in het grafisch
bedrijf spieker J F Sterke, over „Vonmen
inslaan".
NOV. 8 uur Kunstmin: Toneelavond Na'.
opvoering
„De Stille" door toneel
club O.TG
7 Nov. 2 39 en 7.30 uur Chr. Geref. Kerk:
Spreekbeurt ds N. de Jong. dankdag.
7 Nov. 8 uur Reünie: Lezing ove'r „Is Maria
werkelijk ten hemel opgenomen?"
8 Nov. 2.30 uur *Ter Gouw: Bijeenkomst
Ned Vereniging van huisvrouwen, spreekster
mevr. E Buwaida—Prey over „Het verzor
gen van kamei planten en het kweken van
bollen".
8 Nov. 2.30—10 uur Veemarktrestaurant:
Bazar Ned Herv Zendingski ans „Fébé" ten
bate Geref. Zendingsbond
8 Nov. 7.30 uur Geref. Kerk: Spi eekbeu: t
d« W. van Dijk (dankstond voor het gewast.
8 Nov. 8 uur Concordia: Opvoering „De
zaak A D." dooi Goudstad-toneel voor Ka h.
Culturele kring ."t Slot van der Goude".
8 Nov. 3 uur Groeneweg: Stt aal wedstrijden
clubhuis De Mussen
8 Nov. 8 uur Het schaakbord: BiJeenJcomst
Humanisüsch Verbond, spreker dis A. L.
Constandse onderwei p .Historische beteke
nis van de B.IJbeletitiek"
8 Nov. 8 uur Nieuwe Schouwburg: Bn-
dingsavond V.P R.O spreekster mej. dr N.
A. Biuinlng declamatie Wanda Reumer.
8 Nov. 8 uur Reünie: Spreekbeurt ds J-
Borger voor Logosverband.
s Nov. 7.31 uur Nederd Geref. Gemeente:
Spreekbeurt d^ Joh. van Weizen.
s Nov. 8 uur De Beursklok: Bijeenkomst
Vereniging, voor veilig verkeer, vertoning
film „Twee" Jongens en een auto".
9 Nov. 8 uur Aula Gent Museum; Eerve
voordracht cursus dr J. C Biandt Cors- us
vodr Volksuniversiteit over „De moderne
mens in de Nedeilandse literatuur", ondcr-
wei p De houding van de moderne mens
tegenover het leven".
Nov. 8 uur Nieuwe Schouwburg: Uitvoe-
rngl „Toonkunst-Ceacilia". Vei di-avond
10 Nov. 8 uur Het Blauwe Kruis: Bijeen
komst Bond van Arbeiders-esperantisten, ge
zelschap onder leiding van A. Niestadt.
10 Nov. 8 uur P. C. Bothstraat: Straatwed-
strijden clubhuis De Mussen.
Bioscopen
dicht
Kees BiUsse en Henny Alma).
Thalia Theater: Het uur dei Vergelding
(met Joel McCrea en Virginia Mayo). Zater
dag- en Woensdagmiddag van 2 30 uur af
aetuall teilenprogramma
Reünie Bioscoop: Wilde pracht
Aanvang 7 en 9.15 uur. Zondag 3. 5. 7 en
9 15 uur, overige dagen 3 en 8 15 uur.
Sport op Zondag
Voetbal: Gouda—V l O S.. D.O.N.K.—Crom-
vttet. aanvang 2 30 uur.
Zondagsdienst doktoren
Bij afwezigheid van de huisarts zijn van
Zaterdagmiddag 3 tot Zondagavqnd 8 uur te
consulteren de artsen H. Reedijk Crabe h-
straat 45 telefoon 3132 en dr A. Beek. Lange
Ttendeweg 54 telefoon 3181
Apothekersdienst
Er is een overeenkomst ondertekend
tussen de Marokkaanse overheid en het
Hollandsch Aannemersbedrijf Zanen Ver
stoep N V vroeger hier te stede, thans in
's Gravenhage gevestigd, waarbti de uit
voering van belangrijke havenwerken te
Agadir (Zuid-Marokko) aan dit bedrijf Is
opgedragen.
De toenemende ontwikkeling van de
Souss. het achterland van Agadir. heeft
geleid tot het onderhavige project, dat
Agadir een nieuwe zeehaven zal geven,
die vijfmaal groter is dan de bestaande
De werkzaamheden zullen o a. bestaan
uit het maken van een strekdam, die
1500 m in zee wordt uitgebouwd, het
maken van kademuren en het opspuiten
van terreinen tot een oppervlakte van
30 h.a.
Met de uitvoering van deze werken,
waarvan de aannemingssom rond 17 mii
iioen gulden bedraagt, zal drie jaar ge
moeid zijn.
Bij het bagger- en opspuitwerk zullen
overwegend Nederlandse arbeidskrachten
worden tewerkgesteld. Voor de overige
werkzaamheden zal ook een beroep op
plaatselijke werkkrachten worden gedaan.
Het Hollandsch Aannemersbedrijf, dat
reeds van 1947 tot 1949 havenwerken tn
Casablanca en Fedala heeft uitgevoerd,
heeft inmiddels met de uitvoering van de
werken te Agadir een begin gemaakt.
Onze oud-stadgenoten, de heren D.
Blommendaal en ir W. Bokhoven, die
Mutatie bij belastingen
Met ingang van 16 November is de heer
A. Hekstra. verificateur van 's Rijks be
lastingen te Leiden, benoemd tot hoofd
verificateur en belast rftet de leiding van
de douanedienst te Roosendaal-station.
De heer Hekstra is sinds 1 Juni 1930
leider van de post der invoerrechten en
accijnzen, in welke functie hij toezicht
had op de heffing dezer belastingen in
de inspecties Gouda en Lelden.
Burgerlijke Stand
Ondertrouwd: C. F Massar én T. Piket;
A. van Gijzel en M. C. van der Laan;
K. Janknegt en J. van Eijk; M. den Haag
en M N de Jong; J. J. Holthuijsen en
L. Schenkel; G, A Hoonhout en G. M.
Lexmond; P. Nederberg en H. Stuiven-
berg; E Willemse en W. Verwaal; W. J.
van Alphen en W. M. J. van den Steen
hoven.
Overleden: Elisabeth van Eijk. wed. van
M van Heijningen, 80 jaar
STATUTENWIJZIGING
De ministeriële verklaring van geen be
zwaar is verleend op een wijziging der
statuten van de N.V. Goedewaagen's Ko
ninklijke Hollandse Pijpen- en Aarde
werkfabrieken.
BEROEP ONTVANGEN
Onze oud-stadgenoot ds G. Willemsen.
Ned. "Herv. predikant te Hierden. heeft
een beroep ontvangen naar llandwijk.
mede de dagelijkse technische leiding van
dit belangrijke werk zullen voeren, heb
ben zich reeds met hun families te Agadir
gevestigd.
Het voor de uitvoering nodige bagger
en ander materieel zal binnenkort door
L. Smit's Internationale Sleepdienst naar
de plaats van bestemming worden ge
sleept.
Advertentie
VOOR ALLE BLOEMWERK.
WIJDSTRAAT 7 TELEFOON
Predikbeurten voor Zondag
Ned. Herv. Gemeente: Sint Janskerk
(Achter de Kerk 5) 9 en 10.30 uur d6 J. J.
Koning. 5 uur ds Gerh. Huls. Zaterdag 8.30
uur in de Koorkerk Avondgebed. Wester-
kerk (Emmastraat 33): 10 uur ds H. M.
Cnossen. 5 uur ds H v. d. Akker. Kinder-
kerk (in gebouw Calvijn. Turfmarkt 142):
10 uur de heer A. Heijnenberg.
Ver. van Vrijz. Ned. Hervormden (Pe
perstraat 128): 10.30 uur prof. dr R. Casi-
mir. Voorburg.
Remon6tr. Geref. Gemeente (Keizer
straat 2): 10.30 uur ds H. J. de WÜ6.
Evang. Lutherse Kerk (Gouwe 134): 10
uur ds C. C. G. Visser Utrecht.
Oud-Katholieke Kerk (Gouwe 107): 10.30
en 6 uur pastoor G. F. Giskes.
Geref. Kerk (Turfmarkt 60) 10 en 5 uut
ds A Nijhute; Woensdag 7 30 uur ds W
van Dijk (dankstond voor het gewas).
Geref. Kerk art. 31 (Turfmarkt 54a): 9.45
en 4.30 uur ds G. Koenekoop.
Geref. Gemeente (Stationsplein 15): 10
en 5 uur dr C. Steenblok.
Chr. Geref. Kerk (Gouwe 141): 10 en 5
uur ds L. de Bruyne. Soest. Dinsdag 2 30
en 7.30 uur ds N. de Jong. Middelharnis
(dankdag).
Nederd. Geref Gemeente (Zeugestraat
38): 10 en 5 uur ds Joh. van Weizen: Don-
derdag 7.30 uur d6 Joh. van Weizen
Vrije Evang Gemeente (Turfmarkt 23):
10 en 5 uur ds J. I van Wijck: Dinsdag
7.30 uur Bijbellezing ds J I van Wijck.
Zaterdag 7.30 uur bidstond.
Leger des Hells (Turfmarkt 111): 10 uur
Heiligingsdienst. 6 45 uur openluchtsamen
komst Markt. 7.30 uur verlossingssamen
komst. leiders majoor en mevr S. Barte-
ling.
Kerk van Jezus Christus van de Heiligen
der Laatste Dagen (Spieringstraat 49): 5
uut' dienst.
Puzzlewinnaars
De kruiswoondpuzzle was ditmaal een
moeilijker opgaaf, die de puzzelaars heel
wat hoofdbrekens moet hebben gekost.
Prijswinnaar werden: prijs van 5.- J
Ouweneel. Westhaven 30 te Gouda: prij
zen van f 2.50 mevr. Slont. Bodegraafse
Straatweg 75 te Reeuwijk en C. de Jong.
Benedenberg E 102 te Bergambacht.
De prijzen kunnen aan ons bureau. Markt
31. worden afgehaald of worden op ver
zoek toegezonden.
,P ZICH ZELF STAANDE, korte aan
tekeningen omtrekt Goudse bijzonder
heden van eeuwen her, kunnen haar licht
werpen op personen en zaken, die de groei
en de toestanden van en in het oude ter
Gouw ten nauwste raken en waard zijn
aan de vergetelheid te worden ontrukt.
Een rijke bron daarvoor is het Goudse
archief, dat naast de Stadsrekeningen en
de eigenboeken, voor de oudste geschie
denis. de afschriften van de rekeningen
van de graven van Blois. de heren van
de stad in de 14e eeuw, heeft.
Tussen alle mogelijke uitgaven van huis
houdelijke, militaire en andere aard heb
ben de ambtenaren met het beheer der
financiën van deze heren belast meestal
geestelijke waardigheidsbekleders, omdat
men onder hen. de „geletterden", die tot
deze arbeid in staat waren, aantrof vele
en velerlei te boek gesteld, dat de geschie
denis van onze staii ten nauwste raakt of
bepaalde gebeurtenissen daarmede ver
band houdende, naar voren brengt.
Ook geven zij ons een kijk op de inrich
ting. van het Goudse slot, die voor de
kennis daarvan niet van belang vér-
stoken is.
Aardige bijzonderheden vindt men in
een drietal posten uit deze rekeningen.
In 1361 was de kapelaan van de Graaf,
Ghisbert Stomme belast met de grafelijke
boekhouding.
In dat jaar werd Gouda door een hevige
brand, de eerste grote stadsbrand, geteis
terd Niet alleen de St Janskerk maar ook
het Slot had veel van het vuur te lijden.
In deze rekening treft men vele uitgaaf
posten betrekking hebbende op het herstel
van de grafelijke residentie aan. Belang
rijk zijn de volgende, die tevens een in
zicht geven in de rijkdom van stoffering,
die toén reeds werd toegepast.
In zijn van de schade van de brand
hersteld kasteel liet de graaf een
„groene" kamer, d wz. een kamer waar
van de stoffering geheel in die kleur is
gehouden, incichten en hiervoor leverde
Janne den Kien te Valenciennes in Hene
gouwen. tussen .Petri in Zulle" Cathe
dra Petri apostoli, St Pieter op de Stoel,
St Pieter in de lente, in de vasten, in
Zille) en „Jacobi" Jacobi apostoli
St Jacob) verschillende tapijtwerken.
In de eerste plaats vragen de genoemde
data nadere toelichting. ..Petri in Zulle"
valt op 22 Februari. Vroeger noemde men
de- maanden Februari, Maart en April de
lentemaanden. Februari werd tn de mid
deleeuwen Zille Zelle Zulle of
Sporkle (sprokkelmaand) genoemd. St
Jacob valt op 25 Juli, welke datum in
verband met de aanvang der voormalige
Goudse kermis: 's Maandags na St Jacob,
wel bekend mag worden geacht.
De leverantie omvatte vier wandtapijten,
voor het behangen der wanden, een groen
„sitt-tapijt waarschijnlijk een kleed ter
bekleding van een bank) ter sale" en een
zelfde kleed, „met compassen van mijn
joncheer wapenen". Compassen zijn ster
vormige figuren, in de vorm waarin men
de oude scheepskompassen nog ziet afge
beeld. In deze compassen, die enkel tot
versiering dienden, werden de wapen
tekens van de vorst aangebracht.
Om „op te sitten"
Deze zes tapijten hadden te samen een
oppervlakte van 88 vierkante ellen. De
kosten bedroegen 61 pond en 12 schellin
gen, henegouwse muntwaarde.
Bovendien werd voor deze kamer nog
geleverd een stuk „groene saye" een
gekeperde wollen stof), ter lengte van 5 el
en ter breedte van 4'.el; dit kostte „in
enen coop", 9 pond.
Voor het beleggen van zitbanken e.d.
leverde de dezelfde tapissier borduur
werker) 6 kussens, waarop ook de wapens
van de graaf waren aangebracht. Deze
kussens kostten aan borduurwerk 5 pond
8 schellingen". De tijken de overtrek
waarin de vulling wordt aangebracht) 16
schellingen; 18 pond plumen veren
waarmede de kussens werden gevuld) 20
schellingen en deze kussens „onder te
lederen met witte leder en te r.aayen" 10
schellingen.
Voor de kamer werden ook nog aan
gekocht drie stoelen om „op te sitten"
voor 3 schellingen. Zeker niet te duur in
verhouding tot de tegenwoordige tijd.
In de rekening van 1380 noteert s graven
penvoerder Jannes Tolnaer (Tolnar) een
merkwaardige uitgave. Hij betaalt aan
Martijn Claesz. een bedrag „van den
boemgaert ant marctvelt, daer men door
in de stede gaet, die dit jaer qualikty ghe-
raect was. want die appelboomen niet
allen met rupsennetten bevanghen waren".
Zonder twijfel betreft dit een schadever
goeding wegens mislukte oogst.
In zover is deze post niet van bijzonder
belang, maar wel is van belang de aan
duiding, dat deze boomgaard aan het
marktveld gelegen was én dat men door
deze boomgaard „in die stede gaet".
De vraag werpt zich op, aan v/elke zijde
van het marktveld lag deze boomgaard
en hoe- was de verbinding met de stad?
Zeer waarschijnlijk wordt hier nog de
„oude stad" bedoeld, die feitelijk niet meer
omvatte dan een vrij gesloten bebouwing
langs Haven en Gouwe en de daarmede
evenwijdig lopende straten tussen de eer
ste ommuringen en enkel verspreide
woningen aan het marktveld en naaste
omgeving. De uitbreiding tot de tegen
woordige singelgrachten ontwikkelde zich
tussen de jaren 1350—1400. Zou dit een
boomgaard geweest zijn tussen het markt
veld en de latere Dubbele Buurt Wijd-
straat Haven?
Momenteel ligt een en ander nog in het
duister! Maar wel is deze post een bewijs
te meer. dat in het laatst der 14e eeuw de
latere stadskern nog een zeer landelijk
aanzien had.
Kleine IJsseitoren
De rekening van 1387 vermeldt, dat de
graaf jaarlijks aan de kerk te Moordrecht
3 schellingen en 6 deniers schuldig was
(Buiten verantwoordelijkheid der redactie)
Bazar voor „De Wijk"
De zusters van het dfticonessenhuis „De
Wijk" hebben weer een bazar georgani
seerd. die gehouden zal worden op Vrij
dagavond 17 November en Zaterdagmid
dag en -avond 18 November.
In de zusterhuishouding zijn allerlei ver
nieuwingen nodig, welke uit de opbrengst
van de bazar betaald zullen worden. Voor
het slagen van de bazar is de medewer
king van alle vrienden nodig, wie wordt
verzocht handwerken, huishoudelijke arti
kelen, speelgoed, snoeperijen zeep enz. in
te zenden, of hun adres op te geven, waar
na voor afhaling zal worden gezorgd.
Maar ook kopers en kijkers zijn nodig.
Er is gelegenheid om thee te drinken en
oliebollen te eten en prijzen te winnen uit
de verschillende loterijen. Helpt allen
mee deze bazar te doen slagen
De zusters van „De Wijk".
voor renten op erven, „die tot mijns heren
woninghe ter Goude voortijts ghecoft
sijn Bij de herstelling van het slot, na
de grote stadsbrand van 1361, werd het
kasteel ook vergroot. Onder meer naar de
Westzijde, aan de Oosthaven. De aan het
einde der Oosthaven staande toren in de
stadsomwalling „de kleine IJsseitoren"
werd toen afgebroken, de kasteelmuur
doorgetrokken tot aan de havendijk en in
deze muur een poort gemaakt Voordien
was de enige toegang tot het slot aan het
einde van de Hof- of Spieringstraat.
Voor deze uitbreiding waren in 1361 ook
enige huizen en erven aan het einde van
de Oosthaven aangekocht en afgebroken.
Deze eigendommen waren blijkbaar belast
met renten ten voordele van de kerk te
Moordrecht en waren bij de overdracht
ten laste van- de graaf gekomen.
De copiist der rekeningen, de Goudse
geschiedschrijver mr C. J. de Lange van
Wijngaerden. tekende bij deze post aan:
de kerk te Moordrecht is dus waarschijn
lijk ouder dan het slot. Hij ging dus van
de veronderstelling uit. dat deze gronden
gebruikt waren voor de eerste bouw Dit
is zoals hiervoor reeds is opgemerkt niet
juist. In 1361 was er slechts sprake van
een „uitbreiding" van het reeds bestaande
kasteel. Wel is uit deze rekeningpbst de
gevolgtrekking te maken, dat de kerk te
Moordrecht reeds vóór 1361 bestond en te
Gouda vorderingen had Niet meer en niet
minder!
In hetzelfde jaar 1387 staat in de reke
ning een uitgave geboekt, in verband met
een bericht, dat de Heemraden van Rijn
land trachten te bevorderen, dat er in de
IJssel beneden, dus ten Westen van
Gouda sluizen worden gemaakt. Daar
een en ander ten nauwste met de econo
mische belangen van Gouda samenhing
werd het noodzakelijk geacht, dat hieraan
bij de behandeling in de raad van de
landsheer de nodige aandacht werd ge
schonken.
Hier is dus waarschijnlijk reeds sprake
van een poging tot afdamming en kanali
satie van de beneden-IJsscl. fen einde de
waterstanden in de aanliggende polders
van het Hoogheemraadschap meer ln de
hand te hebben, plannen, die in de loop
der eeuwen telkens aan de orde zijn ge
steld, maar die tot dusver nog niet zijn
verwezenlijkt
Maar Gouda zeehaven der 14e eeuw
zag hierdoor zijn handels- en scheep-
vaartbelangen ernstig geschaad en be
streed daardoor ook steeds de/e afsluiting
van de vrije vaart naar zee. Zijn interna
tionale handel was toen reeds van een
omvang, dat een dergelijk obstakel in de
waterweg niet kon worden geduld.
G. J J. POT.
Advertentie
Odhnei Hand-Telmach.
klein toetsenbord en
Odhner Eekenmachines
uit voorraad leverbaar
Prijs resp. 1515,— en f 360,—
Vraag demonstratie bij
HEUVEL STAUDT
TELEFOON 3089 WESTHAVEN 19
Geschilderde ladders verboden
Met ingang van 1 Januari zullen inge
volge het veiligheidsbesluit voor fabrie
ken en werkplaatsen schilders, glazenwas
sers. stucadoors. enz. in ondernemingen
geen gebruik meer mogen maken van ge
schilderde ladders Alleen geverniste en
geoliede zijn togestaan. De politie zal op
de naleving van dit voorschrift scherp
toezien.
Schoorsteenbrand in
Nobelstraat
Gisteravond ontstond een schoorsteen
brand in de woning van mevr. J. Vethaak
Gathier op het Roomse Hofje aan de
Nobelstraat. Toen de bewoonster bezig
was zich te wassen raakte de houten
schoorsteenmantel in brand. Zij waar
schuwde buren, die de brandweer alar
meerden. Met enige emmers water kon
het vuur worden geblust Het bleek dat er
geen antie-brandmateriaal achter de ka
chel was. waardoor de schoorsteenmantel
vlam vatte. De schade bedraagt 60
Aanwinsten der Leeszaal
L. Bromfield,. Colorado.
J. de Hartog, Stella.
A. Kossmann, De nederlaag.
B Nordh. Als de vorst haar geesel zwaait.
G. Orwell, 1984.
S. E. van Praag, Cabaret der plaatsver
vangers.
D. Robbertz, Volk van bazalt.
W Witkampf, Het kanon.
Studiewerken:
D J. v. Lennep, Psychotechniek als kom
pas voor het beroep.
M C. v. d. Kolf, Zeventig jaar vrouwen
studie.
I. M. v. d. Vlerk en F. Florschütz, Neder
land in het ijstijdvak.
Gedenkboek 60 j. bestaan N.V. Kon. Ned.
Petroleummij.
J. W L. Meijer, Multatuli en Tine.
H. V. Morton, Speurtocht door Zuid-
Afrika.
P< E. H M. Verberne. Australië.
Oudheidkundige kring „Die Goude", afl. 6.
J. Romijn, Hart van Nederland.
H A Lunshof. Engeland, dl. 3, Tot de
dood van Koningin Victoria.
KAASMARKT GROOT-AMMERS.
4 November. Aangevoerd 11 partijen. 244
stuks, wegende 1708 kg. Eerste soort 2.00
ƒ2.04; extra kwaliteit ƒ2.06 per kg
Handel matig.
NederlandIndonesië
Amsteldiep Djakarta-Amsterdam 3 te Aden
Asturias Java-Amst p 3 Bizerta
Bantam Rott-Djakai ta 3 te Port Said
Borneo 3 op 360 mijl ZO v Socotra
C'astelbianco 4 om 12 u vm voorgaats bij
IJmulden verwacht; debarkatie 4 om 15 30
u. te Amsterdam verwacht
Mapia Djakarta-Londen/Amst p 4 Malta
Modjokerto 4 v Rotterdam n Djakarta
Musi Rotterdam-Djakarta p 3 Malta
Nelly Djakarta-R dam p 4 Malta
Oranje Java-Amsterdam 4 te Singapore
Poelau Laut Amst-Java 4 te Marseille
Roebiah 4 v Djakarta te Cheribon
Tallsse 4 v Djakarta te Soerabaya
Tawall Amsterdam-Djakarta 4 te Aden
Teiresias Amsterdam-Djakarta 2 v Suez
Van 't Hoff Java-Rotterdam 4 te Aden
Waterman 3 op 200 mijl West van Sabang
WATERSTANDEN 4 NOVEMBER
Keulen 0.85 +0.25: Ruhrort 2.64 +0.11; lai-
bith 8 660 r0 15; Nijmegen 6 38 +0 06; Arnhem
6 62 0.08: Eefde 2 07 +0.21; Deventer 28
0 19: Borgharen 40 28 +0 80; Belfeld 11 S2
4 0.34 Grave 4 68 0 02; Vreeswijk 0 38 -r0 05;
Lith 0 82 1-0.37.
Advertenties
Ruime collectie b(j:
Korte Tiendcweg 22 Gouda.
FAMILIE
Van de week op een avond wordt
er gebeld en stond neef Dirk op de
stoep. Nou kan ik gerust zeggen, dat
ik iedereen in de wereld magbehalve
neef Dirk. Die kerel kan niets en hel
weinige, wat hij nog doen moet, doet
hij niet. De rest doet hij verkeerd.
..Kom binnen", jubelde ik. maar 't
was niet nodigwant hij was al binnen.
We hebben eerst eens gesproken over
de familie. Er bleef geen spaan van
over.
„Neem nou Gerrit van tante Dien",
zei Dirk. Er zat iets schimmelachtigs in
z'n stem.
Toen werd er weer gebeld. Het was
Gerrit ran tante Dien. Gerrit ziet er uit
als een propvolle bellefleur en heeft een
humeur als een dag vol zomerzonne-
schijn
Het bleek, dat een paar leden van de
familie nog niet in de discussie waren
opgenomen geweest en die hebben we
toen met behulp van Gerrit zacht in de
watten gelegd.
„Daar heb je nou Klaas van tante
Marie", zei Gerrit.
Toen werd er gebeld. Het was Klaas
van tante Marie.
Klaas heeft een gezicht zo duister al#
duister madr duister kan zijn en we
hebben iets tegen hein. We hebben trotu
wens allemaal wat tegen elkaar Dat
komt in verscheidene families vóór en
daar troosten we ons maar mee. Als er
iemand van ons iets plezierigs in zijn
leven overkomt, dan zeggen we: „Dat
had ik nou nooit gedachtEn als er
iemand iets onplezierigs overkomt, dan
zeggen we: „Dat had ik wel gedacht."
We komen gerégeld bij elkaar op be'
zoek om ons jp de hoogte te houden en
we zijn het eigenlijk nooit met elkaar
eens. Niet, dat we ruzie hebben. Nee,
dat moet u niet van ons denken. We
blijven vriendelijk, informeren naar de
kinderen en zo. want we zijn van een
degelijke familie.
Maar we zijn het nooit met elkaar
eens.
Speciaal Dirk en Gerrit en Klaas kun
nen wel eens kwarrig legen elkaar doen.
Dus dat beloofde wat die avond. Maar
'tviel mee. Ze gingen in de beste stem
ming weg. 't Leek wel een bruiloft.
'kZal u vertellen, hoe dat kwam.
Dirk woont op Stolwijkersluis Gerrit
woont met tante Dien op de Bodegraaf,
se Straatweg erf* Klaas woont op de
Wethouder Venten eg.
..Dan worden jullie alle drie Gouwe-
naars", zei ik zo in de loop van de
avond. Het was om een uur of negen,
dat ik dat sei. Om elf uur hielden ze
alle drie op met schelden.
Maar toen was er ook geen stuk meer1
van Gouda heel. Ik heb nooit vermoed,
dat alles in onze stad van zulk een in*
ferieure kwaliteit was.
Kwart over elf zaten ze op de fiets.
Ik stond op de stoep.
„Hé", heb ik geroepen.
„Ja!" riepen ze terug.
„Nou moeten jullie ook lekker huis.
,t Laatste schot was raak.
JAN TER GOUW.
SPORTNIEUWS
Waterpolo.
WINTERCOMPETITIE.
Voor de competitie van de Kring Den
Haag werd gisteravond gespeeld H.Z.P.C.
2G Z.C. 2 heren 2—3.
Schaken
Zege van Messemaker
Messemaker won een uitwedstrijd voor
de competitie van de Rotterdamse Schaak
bond tegen Kralingen 5 met 73.
P. Roggeveen-A Geerlofs 10. A. Riet
dijk-W. U. J. Sanders 01 J J Jager Jr..
J. v. d. Kooy 10. W. E. de Jong-G. Vel-
ders 1—0. C. P. Hooijmeijer-C. J. Verzijl
1 i—t. I. C. Kamer-F. W. J. Palmboom
1—0. H. Meijer-G. Doornheim l't. J.
den Broeder-H. Aalders 1—0. W Meijer-
M Nederlof 01 A. Kok-A. v. Voete 10.
PLAATSELIJK NIEUWS
Bodegraven
Jongetje door omvallend
hek gedood
Donderdagmiddag was het 4-jarig zoon
tje van de familie Stolwijk in de buurt
schap De Meije met een paar vriendjes
op het erf van de ouderlijke woning op
een ijzeren hek geklauterd, dat slechts
met een touw overeind werd gehouden.
Het touw brak,..waardoor het hek omviel
en terecht kwam op het hoofd van de<
knaap, die onmiddellijk werd gedood.
Burgerlijke Stand. Geboren: Jacobus,
Cornells en Gijsbertus Jochem. zoons van
B Klaassen en C. Beijeman; Gijsbertus
Cornells Adrianus. z. v. C. R. Kemp en
M S Zimmerman. Getrouwd: J Jonge-
neel 45 j. en A v. Beek 32 j.: W deft Hol
lander 30 j. en A Schouten 27 j. Over
leden: Nicoiaas P. M Stolwijk. 1 jaar.
GouderaJt
Beroepen. De kerkeraad der Ned.
Herv. Gemeente heeft voor de 26ste maal
sinds het vertrek van ds J. van Vliet in
1946 een beroep uitgebracht, thans op
candidaat S. Gerssen te Putten, die ook
In vier andere gemeenten ls beroepen.
Haastrecht
Kond van Plattelandsvrouwen opgericht.
Op initiatief van mevr. Lepelaars-Ver
zijden en mevr Van der Linde-Padmos
kwam Donderdagavond een aantal dames
bijeen, die. na een inleidend woord van
mevr. F. van der Torren-Padmos uit
Waddinxveen, lid van het hoofdbestuur
een afdeling Haastrecht van de Neder
landse Bond van Plattelandsvrouwen
hebben opgericht. Het voorlopiR bestuur
bestaat uit de dames Lepelaars-Vcrzijd®*,
Oskam-Dogterom en zuster Poortman.