'Gi
m
I
Een derde deel van de jeugd woont
in gezinnen met vijf of meer kinderen
Bet
Even piekeren
PRILLE GBILLEN
Het verhaal
van
de mensheid
KNBTTBRPBBT
m
KNUTSELPUZZLfc
DANNAARBtD.'
r
Voor duizenden guldens niet
afgehaald
ECONOMISCHE DRAAIKOLK
De Coiii»o maakt zich van
België onafhankelijk
HET DAMKAMPIOENSCHAP
VAN ZUID-HOLLAND
DRIE ER RIJ,
wat worden zij?
„Landen der toekomst"
EDICHT
B
Met een boekje in een hoekje
De Oude Sprookjes
Nog meer sprookjes
Zoek
me maar
op
Ben en Ik
Zwarte Piet als clown
RA, RA, WAT DRAAGT HIJ
TEKEN HET EN WIN EEN ROEK
Da'smijndier
Sonja
HET PRORLEEMHET GROTE GEZIN
Prof. Romme's pleidooi voor de
instelling van een Gezinsraad
Dc terke toeneming
van de bevolking
In België loonpremie
voor arbeidsvrede
„HET GORDIJN is niet van ijzer"
HET KAN GEPLOOID
WORDEN
Syngman Rhee „duldt"
geen inmenging der V.N.
Eén dag siekenfondsloket (2)
Patiënten die ƒ2000
per jaar kosten
IAmerika's welvaart geraakt inj
Rel gen met Amerikaanse mentaliteit
Nieuw „nationalisme"
Londen stelt Peking
gerust
Economie/en Financiën
parakan Petroleum Mij.
ÏATERDAG 25 NOVEMBER 1950
DUIZEND EN EEN
Tn onze vorige rubriek beloofden wij u nog
enkele pertijen van de Rotterdammer H.
van Zuilekom. Wij geven u deze hierbij ala
•lot van onze beschouwingen over de wed-
atrijd om het peraoonltjk kampioenschap
van Zuid-Holland en spreken de hoop uit.
u daarmede enige prettige uurtjes en studie
materiaal te hebben verschaft.
Allereerst dan de partij waarin de kam
pioen van Rotterdam 1948 met zijn opvolger
van 1M» afrdkent.
IVit: H. van Zuilekom Zwart: A Stuurman
32SS IS—22 6. 29/20 26X14
3. 33— 28 2SVS2 T. <1—3T 13—13
3. 87X23 13—24 8. 37—32 7—12
4. 33—33 14—18 9. 48—41 19—28
44—39 36-28 18. 29X19 14 X 23
De eerste 10 zetten zijn geheel volgens de
theorie van de „CheJ-Neux'-openlng De
keus is aan wit om er een klassieke- dan
wel een flankpartij van te maken.
11. 41—37 10-14 17. 31-27 33X11
12. 50—44 14—19 18 38/27 10—14
13. 33—26 1—7 19 44—39 7—11
14. 39—88 8—10 20 31—28 15—20
15. 34—3p 17—22 21 39—33 20—24
16. 28X17 11X22
WH heeft dus het klassieke genre ge
kozen. De stand is bijna symetrisch en van
•nig voordeel is nog geen sprake.
24. 43—39 4—10
32. 47—41 11—17 25. 30-25 10—15
23. 41-J-86 17—21 26. 40—34 14—20?
Door aeze en de volgende ruil krijgt zwart
een klein nadeel n.l. een overtollige schijf
op 18.
27. 28X14 8Y20 32. 37-31 21—26
Om 17—21 voor te bereiden. Door 38—31
«:hter heeft wit er voor gezorgd schijf 36
unstig naer 26 te kunnen brengen.
88. 36X17 18 X 21 40. 26X17 12 X 21
Thans is één van die bekende stellingen
ontstaan waarbij de beschikbare tempi de
doorslag geven. Het nadeel van schijf 15
wordt steeds duidelijker I
41
1. 28—22 23—29
44.
22-17
28—34
1. 32—26' 18—23
45.
27-22
23—29
t 39—38 21—26
46
32-27
34—39
Ook b.v. 6-18 leidt
snel
tot verlies.
L 38 X 44 29—34
50
27-21
16X17
I. 35—20 24X39
51.
82X2
19—14
t. 17—11 16X7
52.
2-7 Wit
wiht.
Ging de vorige partij voor zwart verloren
dóór een kleine fout in het systeem, in
de nu volgende partij verliest zwart cJoor
Systeemloos spel,.
Wit: H. v Zuilekom Zwart: B. O. Orouwstra
1.
82—28
17—21
7.
39—33
20—24
3.
87—92
19-23
8.
30—25
15—22
26X19
14X23
9.
38X17
12X21
4.
41—27
21—26
10.
44—39
5—10
6.
34—30
10—14
'11.
40—34
24—30
6.
83-28
14—19
12.
35X24
19X30
Al deze nutti
sloze afruilen
lelden e
r slechts
toe. dat zwart zijn elj
[en stand verbrokkelt-
13.
47—41
13—18
24.
42—37
17—22
14.
50—44
19—14
25.
23X17
12X21
15.
44—40
30—35
25.
34-29
21—26
16
49—44
7-12
27.
33—25
7—12
17.
82—28
23 - 32
18
39—33
6—13
18.
87X28
26X37
29.
43—39
11—10
19.
41X32
21—26
30
40—34
12—17
26
46—41
16—21
31.
46-42
2—9
21.
41—37
21—27
32.
35-31
1—12
22.
32X21
26X17
33.
It—27
17—11
61.
37—12
34
45—40
6—11
BIJ elk der onderstaande woorden drie
letters bijvoegen en zodanig plaatsen,
dat er nieuwe woorden uit ontstaan. Als
men de eerste letters der nieuwe woor
den van boven naar beneden leest, krijgt
men een gezegde,
land wordt banier
el voorwerp, om vis te vangen
tel veter
oom godin van tuin en ooft
mand bracelet
laag teken, sein
slier boei
nar kleur
roet gedrocht
koren bekend knaagdiertje
snar verdoving
Oplossingen van deze puzzle moeten
uiterlijk Donderdag a s in ons bezit zijn
Voor goede oplossingen worden een prijs
van 5 en twee prijzen van 2.50 beschik
baar gesteld Op het adres vermelde men
Puzzlerubriek Over deze rubriek wordt
Sliet gecorrespondeerd.
De witte stand doet aan een stoomwals
denken. Zwart zoekt daarentegen zijn heil
ln een omsingelingspoging.
25. 28-22 12—17 43. 40-34 9—13
36. 33—28 19—24 44. 44—40 35 *'44
37 29 X 20 15 X 24 45 39 - 50 3—8!?
38 34—29 24 X 28 48 37—1114 26 37
39 39X 29 14—80 47. 32 41 21 23
40. 35X14 9/20 43. 29 9 17X30
41. 42—38 4—9 49. 9—3! 20—25
42. JS—33 13—19 50. 1X6 19—22
Zwart taxeerde de nu ontstane stand bij
zijn 45e zet waarschijnlijk op remise. Wit'»
volgende zet brengt echter de winst. Voor
eindspelliefhebbers een mooi kluifje!
51. 41—37 1621 54. 50—45 25—30
52.
tl
53. 37—32
30—35
11-
V. T. TROMER.
Boekenkeur
Het kernprobleem van onze tijd is het
voedingsvraagstuk. De wereldbevolking is
in de laatste honderd jaar gegroeid met
een snelheid die velen in hoge mate ver
ontrustend achten, omdat de productie
capaciteit voor voedsel en andere levens
behoeften met de aanwas van het leger der
consumenten geen gelijke tred gehouden
heeft. Het probleem tot zijn simpelste
vorm herleidend, kan men de huidige eco
nomische wereldsituatie vergelijken met
de toestand ln een gezin, dat zich voort
durend uitbreidt, terwijl de Inkomsten
gelijk blijven, of zelfs geleidelijk aan ver
minderen.
Heerste overal ter wereld materiële
overvloed, dan zouden totalitaire ideolo
gieën. zoals het communisme, naar alle
waarschijnlijkheid geen voet aan de
grond krijgen. Het is ook op grond van
deze overweging dat president Truman
zijn ..punt-vier-program", dat de economi
sche ontwikkeling van in dit opzicht ach
tergebleven gebieden beoogt, heeft ontwor
pen. Het principe is. Schep welvaarteen
het communisme verliest zijn reden van
bestaan!
Dit grootste probleem van onze dagen,
de strijd tegen de armoede, is het onder
werp van het omvangrijke boek van de
Tsjechische journalist - wereldreiziger -
econoom Anton Zischka, „Landen der
toekomst". De schrijvèr, die zijn werk aan
dient als „een brede wereldanalyse van
n^g niet ontsloten ruimten en mogelijk
heden", komt tot .verrassende conclusies,
waarvan de meest opmerkelijke wel is. dat
onze zogenaamde overbevolkte aarde nog
plaats biedt aan ten minste driemaal
zoveel mensen als haar he(\entendage be
wonen.,. Van een teveel aan mensen is
nog geen sprake, meent Zischka. de moei
lijkheid is „slechts" dat de wereldbevol
king verkeerd verdeeld is over.de bewoon
bare gebieden. Massa-emigratie is dus één
van de eerste maatregelen die tot het her
stel van het economische evenwicht zullen
kunnen bijdragen. Zischka geeft voorts
een uitvoerige analyse van de economische
toekomstmogelijkheden van diverse ge
bieden. een analyse die tot de conclusie
leidt dat de productiecapaciteit van vele
landen verdubbeld, en soms zelfs verdrie-
of -viervoudigd kan worden. Zo wordt bij
voorbeeld Nieuw Guinea een land met een
enorm economisch potentieel genoemd, dat
echter pas te realiseren zal zijn „door
overplanting van grote groepen Ambo-
nezen en Ternatanen. of door arbeiders uit
Java en Sumatra".
Zischka besluit zijn boek met een be
schouwing over verbetering van de pro
ductiemethoden en over de mogelijkheden
tot* het ontsluiten van een totnogtie ge
heel ongebruikt productiegebied, namelijk
de wereldzeeën. „Alleen de Atlantische
Oceaan bergt volgens de onderzoekingen
van Aug Krogh voedingswaarden, die
overeenkomen met 30 000 wereldgraan
oogsten. voeding voor de totale thans
levende wereldbevolking voor ten minste
15.000 jaar
Zischka's boek. dat een schat van feiten
materiaal en statistische gegevens bevat
en, ook door de talloze bronvermeldingen,
een betrouwbare-Indruk maakt, zal onge
twijfeld velen een geheel nieuwe kijk
geven op de economische problemen waar
de huidige mensheid mee worstelt. De
conclusies en (soms wat apodictische) be
weringen blijven uiteraard geheel voor
rekening van de schrijver. Een interessant
boek. „Landen der toekomst" is in een
aantrekkelijk kleed verschenen bij Neder-
land's Boekhuis te Tilburg.
Oplossing: Zandloper-puzzle
1. Tabel; 2. Roest; 3. Deken; 4. Plein;
5. Canon; 6. Heden; 7. Kraam; 8 Talofv,
9 Oss; 10. Abt; 11. Snoek; 12. Donar; 13.
Koeten; 14. Steel; 15. Schel; 18. Riool; 17.
Annam;' 18. Paden.
De zegswijze luidt: Bekend als de bonte
hond.
IJ het doorbladeren van de kort geleden verschenen „Verzamelde Gedicljten" van
Aart van der Leeuw, valt het onmiddellijk op. hoe veelvuldig deze dichter ge
bruik maakt van reeds bestaande zinnebeeldige voorstellingen. Tot de dichters die
een geheel eigen symboliek weten te scheppen, behoort hij zeer zeker niet. eerder
ligt zijn grote verdienste in het feit. dat hij. aan bekende en zelfs wat afgesleten sym
bolen een nieuwe glans en Juister en daarmede een nieuwe overtuigingskracht wist
te geven.
De seizoenen verbeeld als vrouwengestalten het is een motief, dat sinds de
Renaissance zowel in litteratuur als beeldende kunst herhaaldelijk is komen opdui
ken. Vnaar zie nu eens. wat het wordt onder de handen van de tovenaar, die Aart van
der Leeuw was.
HU begint met het najaar foe te spreken, haar te smeken, niet zo snel te vluchten
langs het pad en hem deelgenoot te maken van haar goede gaven. Haar altijd terug
kerend kenmerk de mand'biet fruit, it natuurlijk niet vergeten maar meesterlijk en
nieuw is de wijze, waarop de dichter in deze gestalte de snel verdwijnende pracht
van de herfst voelbaar maakt: haar rode kleed, loshangend reeds, hecht nog slechts
•an één enkele gesp
Om het najaar tot toeven te nopen, vertelt hij dan, hoe haar beide zusters, zomer
en lente, zijn huldebetoon met een gunst beloond hebben. Zomer, de weelderige,
achonk hem de onmiddellijke aanraking met de levfsfiskracht in al z'n volheid; lente,
de prille, verblijdde hem met het argeloos wonder van een bloem. Ook hier. hoewel
in de stfofe op de zomer sterker dan in die op de lente, treft weer het vermogen van
de dichter £m aan het yaeëètamtb*-piotief de frisheid v<m een nieuwe Donast te ver
lenen. ff
Zo is hit ook bij de beschrijving van de winter, van wie niet meer gezegd wordt
dan^daV Zij bleek is en nadert met een maretak in het haar. Die maretak duiqf
niet op de huiselijke feesten maar op de kille en strakke schoonheid van het winter
getij en juist door dit strenge en enigszins sofhbere karakter van de naderende win
ter wordt de bede om zegening, gericht tot de herfst, zo begrijpelijk.
In dit gfedicht ontmoeten we dus wéér de oude en bekende rij der seizoenen, en
toch zijn ze dezelfde niet meer, nu ze door deze dichter herschapen werden en gesteld
in een nieuwe, idyllische glans.
DE SEIZOENEN.
Najaar, vluchtend langs de wegen,
Bijna hebt gij afgelegd
't Roode kleed, dat lotgeregen
Enkel aan één gesp nog hecht.
Langs /den zoom der bruine hei'de
Zweef \zoo ijlings niet voorbij,
Zet uid ben met fruit terzijde,.
En tot^ af schei d zegen mij.
Ook Uw beide zusters duldden
B(j het afgaan van dit pad.
Dat mijn gul gebrachte hulde
Om een gunst, een weergroet, bad
Uit: VERZAMELDE GEDICHTEN".
Zomer heeft haar doek verschoven
En haar boezem' bloot gemaakt,
Zacht heb ik dien bron der hoven
Met de lippen aangeraakt;
En dat kind, wier lieflijk leven
Duurt zoolang de koekoek lacht,
Heeft mij hier een bloem gegeven,
Dat ik altijd aan haar datht.
Kom dus tot mij, herfst, want ginter,
Laatste leidsvrouw van het jaar.
Nadert reeds de bleeke winter
Met een maretak in 'thaor.
AART VAN DER LEEUW.
Intelligentietest
TT/TJ VEROORLOVEN ONS u hierbij
weer een aantal vragen te stellen, die
u liefs't maar onmiddellijk hebt te be
antwoorden Als u wilt natuurlijk en
alsu 't kunt! Want hier geldt; u weet
het of u weet het niet.
De vragen:
1. Water kookt bij 100 graden Celsius,
maar als u zich op een berg bevindt,
bijv. op 2000 m, kookt het water dan
bij dezelfde, een hogere of een lagere
temperatuur?
2. Wie was de schrijver van het beroemde
kinderboek ..Alleen op de Wereld?"
Charles Dickens. Mark Twain of Hector
Malot?
3. Bezaten de oude Egyptenaren een al
fabet?
4. Tot wejk mensenras rekent men de
Eskimo's te behoren?
5. Werkt radar met electrische- of met
geluidsgolven?
EEN GEDENKBOEK
VAN DE K.R.O.
De K.R O. 25 jaar' Dat betekent dus ook
een gedenkboek, een bundel herinnerin
gen aan de afgelopen periode, waarin de
snelle ontwikkeling van de Katholieke
Radio Omroep „beknopt en duidelijk is
vastgelegd. Het is een zeer fraai verzorgd
werkje geworden, met prettige en interes
sante stof fotografisch vooral een vol
waardig kijkje achter de schermen van
het omroepbedrijf. Vanzelfsprekend wor-
T INKS zien we een Perzische voorstelling van'de Sassanieden-
konipg Chosroes II tijdens een wilde zwijnen-jacht. De wilde
zwijnen werden in uitgestrekte gebieden door olifanten het
meer in gedreven, waar het koninklijke gezelschap ze in boten
opwachtte en met pijl en boog bevocht.
Tijdens het verval en na de ondergang van het Westromeinse
Rijk kwam Perzië nog eenmaal tot grote macht. De Sassanieden
werden de grote tegenspelers van de Byzantijnse koningen. De
oude godsdienst van Zarathoestra werd door de politiek-eerzuch-
tige koning Ardashir verheven tot staatsgodsdienst en zo gebruikt
om het volk tot een sterke eenheid te brengen.
Anders dan in het oude Perzische rijk was de godsdienst nu
echter niet meer dan een middeli In Byzantium werden allen, die
het Christendom niet beleden, vervolgd of achtergesteld. In
Perzië ging men spoedig tot Christenvervolgingen over. In 277
werd de stichter van een nieuwe religie in Perzië, Mani, door
stoken van priester* van de staatsgodsdienst, die afgunstig warén
op de verbreiding van. het nieuwe geloof om het leven gebracht.
Zijn aanhangers, de Manichaeën. hebben de Christenen in By
zantium dermate beïnvloed, dat met geweld tegen hen en tegen
hun Ideeën werd opgetreden.
Nog eeuwen lang zijn steeds weer eecten met ideeën, welke
verwant waren aan die der Manichaeën. bloedig door de Kerk
vervolgd. Van tolerantie was in deze eerste eeuwen van onze
jaartelling geen sprake. De Christenen vervolgden anders
denkenden te vuur en te zwaard, zowel in het Frankische Rijk
als in Byzantium. Anderzijds hadden zij het zelf ln Perzië niet
minder zwaar te verduren. Eerst tegen het einde van de periode
der Sassanieden werd het weer mogelijk, er eigen denkbeelden
op na te houden. In Byzantium bleef het steeds levensgevaarlijk.
Het zou echter niet lang meer duren of de Byzantijnen en
Perzen kregen andere zorgen. Zij beoorloogde elkaar hevig toen
aan beide hoven een Arabische boodschapper verscheen met de
mededeling, dat zij zich „in naam van Mohammed, de enige
profeet van Allah, moesten bekeren en Allah dienen". De heer
sers lachten deze boodschappers uit. „Wie was deze Mohammed?"
Hun lachen was overigens van korte duur.
Rechts: De Sassaniedenkoning Vezdigfrd II schenkt zijn gema
lin een halssnoer. Afbeelding op een zilveren schotel uit de
vijfde eeuw n. Chr.
den de grote figuren van het instituut, en
in de eerste plaats wijlen pastoor Perquin,
de stichter van de K.R.O. in deze feest
uitgaven herdacht en gehuldigd en pas
seren verder populaire aetherpersonages
als. we doen slechts een greep, directeur
Leo Speet, het talentalent, Piet Lustenhou-
wer, Paul de Waart. Alex van Wayenburg
en Marinus van 't Woud. de revue naast
de gewone man. pater de Greeve met
het lichtbaken. Jan de Cler, wiens „Negen
heit de klok" een der meest beluisterde
uitzendingen werd. Klaas v. Beek. Ger de
Roos, enz. enz.
Met een hulde aan prof dr J. B. Kors,
de huidige voorzitter, die in niet geringe
mate bijdroeg tot de herrijzenis van de
K.R.O na de moeilijke oorlogsjaren en
aan de voornaamste medewerkers van
thans, besluit het overzicht, dat Jn de
kringen van de K.R.O. zonder twijfel een
brede en gretige lezeraschare zal vinden.
Antwoorden bij
EVEN PIEKEREN
usAjof aqasi-noap jaui aepen '8
sea asiooïuojM jaq toj,
«IjqDspiaaq uaa UAputMcpf az
'jaqsjie uaag uappBq uajBuajdXJJa ag g
jojbw JopaH z
'jnnjBJaduiat ajagsj uaa
fiq aajBM ijjooq uaSBjqpnj aifj 'agoq ui "i
Je kent natuurlijk een heleboel
sprookjes. Eén is dan stellig
je lievelingssprookje. Dat heb
je al zo dikwijls gehoord, dat je
het wel van buiten 'kent. Welk
sprookjè dat ook is, het staat
vast en zeker ln het sprookjes
boek. dat mevrouw J Riemens—
Reurslag voor jullie samen
stelde Als je dat boek, ..De oude
Sprookjes" door zou bladeren,
dan zou je zeker verrukt uitroe
pen: O dit en dit en dit ook!
Ze staan er allemaal in En het
blijkt dan. dfet het eigenlijk alle
maal lievelingssprookjes zijn.
Je weet natuurlijk, dat er
sprookjes zijn van verschillende
oorsprong. Zo bijvoorbeeld de
Franse sprookjes van Charles
Perrault. die tvfeehonderdvijftig
jaar geleden voor het eerst uit
gegeven worden. Hierbij horen
o.a. Roodkapje. De gelaarsde
tfat en Riket met de kuif. Dan
de volkssprookjes van Grimm,
bijvoorbeeld Sneeuwwitje. De
wolf en de zeven geitjes. Broertje
en zusje. Zo ken je van Ander
sen natuurlijk Het lelijke jonge
eendje, of de Varkenshoeder.
Dat zijn maar een paar voor
beelden.
Bovendien staan er in dit
prachtige boek nog Noorse,
Zweedse en Finse sprookjes,
maar ook Zeeuwse. Friese en
Vlaamse en dan nog enkele sa
gen. o.a. die van de Vliegende
Hollander en die van het Vrouw
tje van Stavoren.
Mevrouw Riemens verzamelde
niet alleen de sprookjes, maar zij
heeft de meesje ook vertaald.
,Wat dit boek nog bijzonder
aantrekkelijk maakt, zijn de
tekeningen. Zo verschillend van
karakter bepaalde soorten
sprookjes zijn. zo verschillend
van stijl zijn ook de tekeningen.
De illustraties zijn verzorgd door
verscheidene tekenaars, Toby
Vos. Judith Kruys. Job Rutlng.
Henk Kabos, Jan de Gruyter en
Rie Kooyman, die er allen in ge-*
slaagd zijn de sfeer van de hen
toevertrouwde sprookjes weer te
geven.
Zo oud als de sprookjes zijn.
zo nieuw en modern is de band.
waar zij in gebonden zijn. De
band heeft namelijk een laagje
plastic. Daardoor kun je de band.
als die vuil geworden is. altijd
weer Schoonmaken. Dat is iets
heel nieuws. Het werd ln ons
land nog niet eerder toegepast.
Behalve de alleraardigst ge
kleurde omslagtekening, heeft
het boek nog heel veel kleuren
platen.
Dit „sprookjesachtige" sprook
jesboek is verschenen bij de Uit
geverij en Drukkerij Hollandia,
Baarn.
Niet alleen kleine kinderen,
maar zeker ook de groteren zul
len van dit boek genieten.
Als Sint dat eens
A Is Je wilt weten wat er ge-
beurde met: de jongen, die
door toeval een stokpaardje
kreeg, gemaakt van een bezem
steel van eqn trol; of met een
meisje. in wier haar echte
bloempjes bloeiden, of met een
ondeugende kabouter, die pop-
pekleertjt'8 aantrok en toen als
pop verkocht werd. dan moet je
eens lezen de Sprookjes van
Elsa Beskow. Mevrbuw C P
Zwanenburg—van Spall heeft
ze voor jullie qU het Scandina
visch vertaald. Alle tien de
sprookjes zijn even oorspronke-
Bovendien zijn ze dikwijls nog
geestig ook. De schrijfster heeft
zelf de 'tekenuigen gemaakt en
ook daar zul je met plezier' naar
kijken. En jij niet alleen, maar
alle kinderen tussen 6 en 12 jaar.
Dit zeggen verscheidene
dieren. Zij zijn verstopt in
deze tien zinnen, gemaakt door
HENK POVEé, 10 jlar.
1. Wij krijgqn deze week stgrre.
ktmde op school.
2. Ik ga morgen naar Rotter
dam.
3. Laat jij je kar per bode ver
sturen?
,4. Ik heb eerder een fiets ge
kregen dan jij.
5. Daar valt mijn gesp ln het
water.
6 Wij gaan met de boot naar
Engeland.
7. Vader zei Dat kan Arie
voor mij doen.
8. Sjaak lustte geen eten. al
leen het spek at hij1 maar op.
9 Wat zijn jouw handen vuil.
10. Jan heeft een denneboom
omgehakt.
O, o
Jan Plezier
Plezier?
't Is weer mis.
,'t Komt.
Door al die boekjes
In de hoekjes
Maar volgende keer
Dan zijn we er weer.
LJebben Jullie thuis muizen?
Ja? Zie je er wel eens een
wegroetsen? Hoor je er wel eens
een achter het behang? Heb je
wel eens gezien, dat er van de
kaas geknabbeld was? Ja. dat
komt wel meer voor. Dat is heus
niets bijzonders. Nee. dan die
muis, die bij Benjamin Franklin
woondeDat was pas een
bijzondere muis.
Heb je wel eens van Benjamin
Franklin gehoord? Dus dan weet
je. dat hij leefde van 170&-1790,
dat hij woonde in Philadelphia,
een grote stad tussen New York
en Washington, dat hij Weet
Je het niet? Ook niet, dat hij
één van de belangrijkste mannen
van Amerika was. een groot uit
vinder en een groot staatsman?
Nou, maar dan moet je toch
heus zijn levensbeschrijving eens
lezen. Nee. zeg nu nie» „Ba, wat
saai", want IEMAND heeft die
geschiedenis beschreven zó gees
tig, dat je bijna van je stoel zult
rollen van de lach.
Die iemand is een muls. De
muis. die bij Benjamin Franklin
in huis woonde, of eigenlijk niet
in huis, maar in de bontmuts,
die Franklin altijd droeg. Deze
muis heette Amos. Hij schreef
zijn verhaal op bladzijden, zo
groot als een postzegel. Je „hebt
het aan de schrijver Robert
Lawson te danken, dat je nu
alles over Ben. zoals Amos zijn
vriend noemde, kunt lezen.
Je zult merken, dat Ben veel
aan Amos te danken had. want
de muis gaf hem dikwijls goede
raad- Hij deed dat dan van de
bontmuts uit. Dat kon makke
lijk, want in de voering was een
gaatje boven Ben's linkeroor.
Omdat Ben op straat altijd liep
te dromen, was er voof in de
muts eéh kijkgaalfje Nu was het
vooy Amos mogelijk te waar
schuwen. als Franklin in éen
modderplas zou stappen. Toch
bezorgde Amos hem ook wel
last. Zo bijvoorbeeld, toen hij in
Ben's drukkerij allerlei veran
derde in het zetsel, dat klaar
lag voor de Almanak, die Ben
uitgaf.
Het is helemaal grappig om te
lezen, wat Amos allemaal mee
maakte, toen Ben proeven nam
met electriciteit en toen hij de
bliksemafleider uitvond.
Bi] dit alles zul je vooral ook
Veel plezier hebben van de ge
sprekken tussen Ben en Amos.
want die rijn reuze leuk. Daft
zijn er nog de tekeningen van
.Robert Lawson. Echt plaatjes
om met plezier naar te kijken.
Dit buitengewone verhaal is
vertaald door Jeroen Franke.
»Het boek „Ben en Ik" is ver
schenen bij de Uitgeverij Nieuwe
Wieken ^N.V., Amsterdam.
Zie Je. dat is het nu. Als
Zwarte Plet geen pepernoten
rondstrooit en geen kinderen in
de zak stopt, als Sinterklaas he
lemaal niets voor hem te doen
heeft, dan speelt Plet voor
clown. Dan trekt hit z'n Zwarte-
Piet-pakje uit en stapt in een
echt clownspak. Ja. hU heeft
wel eens meegedaan in een echt
circus. Maar dat is lang gele
den. Tegenwoordig speelt Zwar
te Plet alleen voor zijn vrien
den. Die lachen dan om zUn
grappen en luisteren4iaar
Ja, want Zwarte Plet doet nog
meer. HU bespeelt een muziek
instrument. En nu zUn we er
Zie Je die tekening. Dat is 'm.
Zwarte Piet als clown!HU be
speelt hier zUn instrument. Dat
zle Je niet. Maar dat moet ook
niet. want het Is de bedoeling,
dat JU raadt, welk instrument
Zwarte Piet bespeelt. Dit is nog
niet voldoende. Je moet het ook
tekenen, dus de tekening afma
ken. Denk maar goed na. Er
zjfn vflf prilzen Boeken. We
doen 't weer net als met de ande
re wedstrUden in leeftUdsgroe-
pen. Kinderen van 7. 8. 9. 10 en
11 jaar ktinnen meedoen.
Vergeet dus vooral niet, bU Je
volledige naam en adres op te
geven hoe oud je bent. Als Je
wilt, mag je de tekening ook
kleuren of verven. De afge
maakte tekeningen moeten op
Dinsdag 5 December ln ons be
zit zUn. Vergeet niet op
enveloppe te schrUven: Rommel
pot. Zwarte Piet.
w
In het
b/s
Ik heb een hond. Zij heet
Sonja. Zij heeft grijze haren en
een krul in haar staart. Zij
heeft mooie ogen. Die zijn
bruin. Haar oren hangen naar
beneden. I)t hou veel van haar
en ga wel eens met haar wan-
deleft. Zij is erg lief voor ons.
Ik speel graag met haar. maar
plaag ook wel eens en dat mag
ik niet.
Sonja slaapt ln een grote
mand.
WILLIE BAKKERS, 7- jaar.
Pim, Hans en Jan wilden
eens een keertje, naar het bos.
Het mocht van hun moeder. Ze
kregen geld voor de tram en
tien minuten later waren zij in
het bos.
Ze. gingen eikels zoeken Al
ga„W hadden zij hun broekzak
ken vol. Ze .gingen met de
eikels gooien. Tegen de stam
men van de bomen. Plotseling
riep Hans:
O. kijk eens! Prachtige
paddenstoelen! Teen gingen ze
paddenstoelen zoeken. Maar
paddenstoelen, met robd.-witte
stippen. „sprookjespadden-
stoelen", zoals Pim het noemde,
vonden ze niet.
Ze waren rp in hun spel ver
diept. dat ze niet merkten dat
het al laat was. Bijna donker".
Toen keek Jan, de oudste, op
zijn horloge.
O. hgt is al halfaes riep
hij verschrikt uit. Ze vlogen
naar de tram. Een kwartier
later waren ze thuis.
Gelukkig kregen zij geen
standje
MARJAN HILVER9A, 10 jaar.
De tulp
Zeg, zie je die tulp daar?
Het i« de laatste van het jaar
Hij groeit en bloeit alle dagen
Maar nu de winter aan komt
jagen
Nu la het met de tftlp gedaan
En blijft niet langer in het veld
meer staan.
NELLY KAMERMAN, 9 jaar.
Dit tekeningetje heeft UUY
BRAAKSMA voor de Rommel
pot gemaakt. Lidy is 10 jaar.
gATERDAG 25 NOVEMBER .1950
DERDE BLAD-PAGINA'
4*
(Van onze parlementaire redacteur.)
Volgens de cijfers van de jongste
volkstelling wordt een derde ge
deelte van de Nederlandse jeugd
opgevoed in gezinnen met vijf of
meer kinderen. In de provincie
Noord-Brabant woont zelfs de helft
van de jeugd in gezinnen met vijf
of meer kinderen. Het zijn cijfers,
die tot nadenken stemmen, want
zó gezien is de zorg voor het grote
gezin een nationaal probleem, ook
al overwegen in aantal verre de
kleinere gezinnen.
Misschien waren bovenstaande cijfers
ook prof. Romme bekend, toen hij
vorige week in de Tweede Kamer pleitte
voor de instelling van een Gezinsraad,
waarin de overheid, het maatschappelijk
leven, in zijn verschillende geledingen en
het gezinsleven zijn vertegenwoordigd en
waarin deze bij elkaar komen om over de
betekenis van het grotere gezin uit maat
schappelijk oogpunt zich onderling te be
raden. om als het ware te inventariseren
wat voor de redelijke levensmogelijkheid
van het grotere gezin geschiedt, om zich
rekenschap te geven in hoeverre dit wijzi
ging en al of niet aanvulling behoeft, en
om te bevorderen dat bepaalde fouten,
wanneer zij zijn, worden hersteld en
dat in bepi^Jde leemten, wanneer zij er
lijn, Wordt'voorzien.
Ik kan mij niet onttrekken aan de In
druk, aldus prof. Romme, dat in de kring
van hen. die practisch wat verder afstaan
van de moeite en zorgen in het grotere
gezin, de gedachte groeiende is. dat er on-
derdehand voor het grotere gezin genoeg
èf meer dan genoeg wordt gedaan. Daar
tegenover meen ik dat in de kringen van
het grotere gezin de overtuiging toeneemt,
dat het grotere gezin onreehtvaardtg ten
achter wordt gesteld. Ik voor mij meen
dat als men de balans opmaakt van wat
ln Nederland aan levensruimte voor het
grotere gezin wordt geboden en niét wordt
geboden, het saldo voor het grotere gezin
blijft beneden wat het zou behoren te zijn.
Maar ik meen ook. dat men in wederzijds
begrip te ver van elkaar afstaat ten deze.
Dat geldt zowel voor hen voor wie het
grotere gezin een buiten hen staand ver
schijnsel is. als voor hen die de rqoeite en
torgen er van kennen. Ook ln de
kringen van het grotere gezin wordt wel
eens onderschat wat er gebeurt. Daarom
zou het ons nuttig voorkomen indien eens
itelielmatig zou worden gepoogd, over het
gehele terrein van het gemeenschapsleven,
om toenadering te krijgen tussen al dege
nen. die met 7.0 dikwijls verschillend oog
het grotere gezin1 bezien.
Vele kleintjes
Ujnwillekeurig wordt het grote gezin al-
tijd in verband gebracht met de „on
rustbarend" toenemende bevolking van
Nederland, hetgeen dwingt tot emigratie.
Ten dele is echter het grote gezin niet de
hoofdschuldige aan de toenemende bevol
kingsdichtheid van ons land. want het staat
wel vast. dat de enorme toeneming van de
bwolking ha de bevriJdlng,>Voornarftelijk
een gevolg is van de uitbreiding van de
jónge gezinnen. Vele kleintjes m?ken ook
een grote (bevolkingsaanwas) De minis
ter-president. dr»|ees, deelde itf de
Kamer»mede. diffliliet aantal geboorten
reeds s*rk afneem! en hij voegde er aan
toe. dat hieruit blijkt, dat dus de kinder
bijslag geen invloed*heeft op de toeneming
van de bevolking. HoA is zelfs niet onmoge
lijk (maar dat zet dr Drees niet) dat met-
terjaren, door de lindustrialisatjj en de
emigratie van bewoEN^an het jJPatteland
waar men de meest^cindgntftfe gezinnen
aantreft, de bevolking vaiTNederland weer
zal afnemen, althans eeA stilstand wordt
bereikt. V
x Niet de ogen sluiten
lLTaar voorlopig is het nog niet zover en
111 de heer v d. Goes van Naters stelde
vorige week zelfs de vraag: waarom gaan
de regering en het parlement altijd één
hoofdprobleem uit de weg? Als men de
noodkreet boort uit een gebied in Noord-
Brabant, waar een bevolkingsoverschot ls
van 20.0^)0 en van een ander gebigd ln N.
Brabant, waar een overschot is van 30 000
Jonge mensen, terwijl in de landbouw maar
«en-derde kan worden geplaatst, dan staat
het bevolkingsvraagstuk ln zijn volle
scherpte voor ons. Ik gelo dat wij het
niet uit de weg kunnen gaan. Wf^loof.
dat wij dat teveel „en te lantJwftben ge
daan. ^7
W'ij stellen met een zekere voldoening
vast. dat wij over een paar jaar 40.000 men
sen over de grens kunneh krijgen. Wat
kost ons dat? Dat kost ons honderden mil-
ljoenen per jaar aan maatschappelijk ver
lies. Het is nodig, maar het is toch eigen
lijk een uiting van een zekere machteloos
heid. Ik geloof, dat wij1 al een stuk verder
*ün nu wij eindelijk dit probleem als een
In overleg met de Belgische vakbonden
«n d« organisatie v/i werkgever?, heeft
de Belgische regering thans haar goed
keuring gehecht aan een regeling op grond
Waarvan, in verband mef de gestegen
kosten van levensondefhoud. onmiddellijk
jan alle loonarbeiders een premie van
fr 200 zal worden uitgekeerd. Verder zul
len ln alle sectoren, waar de lonen sedert
1 October niet wérden verhoogd, aanpas-
■ing«h der minimumlonen niet worden
bfeséhouwd als loonsverhoging. a
Zosl« bekend is. had de Belgische re-
'gering op 25 October bekendgemaakt, dat
indien jij er einde D»*cember niet 'n ge-
*la«gd is het Indexcijfer der kleinhandels
prijzen, dat thans 39' bedraagt, te doen
dalen tot 375, een premie van fr 400 zou
moeten worden ultbbtaald. terwijl de
ionen met terugwerkende kracht van 11
October af in overeenstemming gebrhcht
dienen te worden met de verhoging van
het indexcijfer der kleinhandelsprijzen.
De uitlcering van fr 200 moet als een
voorschot worden beschouwd op de totale
Premie van fr 400. Men hoopt hiermede de
dreigende "stakingen af te wenden.
probleem kunnen zien. zonder moreel ge
diskwalificeerd te worden. Wij zijn nu zo
ver. 4at er een Instituut voor Bevolkings
onderzoek ls, dat ons inzicht in het pro
bleem tracht te verschaffen. Het is goed.
dat ook de bezwaren van een plotselinge
afneming van de bevolkingsaanwas onder
het oog zijn gezien in het Katholiek Staat
kundig Maandschrift en dat het vraagstuk
ernjftig ter Sprake is gebracht in het Chris
telijk Nationaal Vakverbond.
Ook als wij toegeven, dat het vraagstuk
gedeeltelijk op het geestelijk-zedelijke vlak
ligt, dan moet toch iedere minister zich af
vragen of zijn politiek, naast andere crite
ria waaraan moet worden voldaan, ook de-
rÉfisch verantwoord is. Een oplossing
r to te laat aan gedacht, dat dit pro-
mogi
bleem een oplossig vereist, kan beslist niet
worden geforceerd. Daarvoor is het pro
bleem veel te delicaat. Ik vraag alleen
de erkenning, dat Hét er is en dat het meer
dan waard is in zijn economische en poli
tieke consequenties te worden behandeld.
Ik geloof ook dat het goed is. wanneer in
een van de algemene discussielichamen als
het Gesprékce».trum, dit probleem ook
door de politieke partijen wordt bezien.
Zoals bekend heeft de regering geant
woord. dat de Staat geen invloed mag uit
oefenen op de gezinsvorming en dat de
regering ook geen invloed kan uitoefenen
op het particuliere Gesprekcentrum, maar
dat het denkbeeld van prof. Romme tot
het instellen van een Gezinsraad zal wor
den overwogen. Het blijkt wel, dat 't pro
bleem van de toenemende bevolkingsdicht
heid en iq verband daarmee ook het pro
bleem van 't grote gezin, steeds meer naar
het middelpunt van de belangstelling komt.
Een triest lo/reel(je aan het Koreaanse
front, waar de strijd nog steeds voort
duurt. Gewonde Australiërs wachten
langs de weg naar Anjoe op transport
naar een militair hospitaal.
Vn°Bu":
JOSEPH C. HARSCH, een bekend Ameri
kaans journalist en spreker voor de
ladlo. is van mening, dat de invloed, welké
Rusland in Oost-Europa uitoefent, kan
Hoorden verminderd zonder dat de wape
nen er aan te pas komen. Dit heeft hij
betoogd in een boek van zyn hand, dat
dezer dagen is verschenen en dat tot titel
draagt „The Curtain is n't Iron", het Gor
dijn is niet van Ijzer. Maar dan
moeten de West-Europese Mogendheden
een verstandige politiek voeren en hun
verbeeldingskracfit een beetje laten wer
ken, zegt hij.
Er is. volgens Harsch. werkelijk een
grote kans. dat Oost-Europa van de Russen
kan worden bevrijd zonder een derde
wereldoorlog. Tot deze optimistische ziens
wijze is hij gekomen nadat hij tweemaal
een reis door Oost-Europa heeft gemaakt
en wel in 1947 en 1949. De schrijver wijst
er op, dat m«fc thans veilig kan zeggen,
dat twee landen voor het Sowjetblok ver
loren zijn gegaan, n.l. Finland en Jc~"
slavië. Bovendien is Rusland op het
blik niet zeker van zijn Albanese en
paarse vrienden en de mogelijkheid ls
geenszins uitgesloten, dat Albanië en Bul
garije in afzienbare toekomst tot opstand
zullen komen.
Handigheid vereist
Of de Amerikaanse journalist het bij
het hechte eind heeft of ntet, het is in
elk geval belangwekkend kennis te nemen
van zijn denkbeelden over de politiek,
welke de westerse mogendheden zoujén
moeten voeren bij hun diplomatieke r«a-
ties met de regeringen van Oost-Europa.
Harsch meent, dat de sociale revolutie,
welke zich sedert de oorlog in 0$st-Europa
heeft voltrokken, koren is geweest op de
Sowjet-molen. waardoor het voor Rus-
'makkelijker werd invloed te oefe
nen opsde legeringen te Boedapest. Boe
karest. Warschau en Sofia. De betrfkken
volken koesteren geen groot verlangen te
worden bevrijd-scan hun sociale revolutie.
Hij wijst er op. 0*1 het nieuwe binnen
lands bestuur met inbegrip van het appa
raat van de politiestaayin de desbetref
fende landen niet wordt gëvoeld als een
aanfluiting. Dat dp regeringen van de
Oost-Europese landen niet zeer bemind
zijn bij haar respectieve volken komt.
volgens de^Vmerikaanse journalist, uit
sluitend vofll uit het feit. dat ze agenten
van Moskom van een vreemde mogend
heid zijn. Uit deze stand van zaken kan
men gemakkelijk de^ gevolgtrekking ma
ken. dat. evenals in Joegoslavië, de ergste
tegenstand tegen Moskou achter het IJze
ren Gordijn, mag worden verwacht van
de aanhangers van de nieuwe sociale revo
lutie. van de socialjstsfl en zelfs van ge-
desillusionneerde communisten. In dit
verband wijst Harsch er op, dat men
achter het IJzeren Gordijn ongetwijfeld
nauwkeurig gadeslaat welke houding de
westerse mogendheden tegenover Joego
slavië aannemen, omdat hieruit kan wor
den afgeleid, welke politiék zal worden
gevoerd ten aanzien van landen, die bereid
zijn te breken met Moskou, maar niet met
de vorm van maatschappelijke ontwikke
ling, welke ze zelf hebben gekozen.
Steun aan Tito beslissend
Zo is de economische en diplomatieke
rteun. welke de westerse mogendheden
aan de regering van Tito geven een geval,
dat als voorbeeld kan dienen voor de
wijle, waarop het Westen landen zal
steunen, die zich van h«t Sowjetblok wil
len losmaken, daar ze gedesillusionneerd
zijn door *de wijze, waarop Moskou hen in
zijn greep houdt.
De hoop ran iedere uriend van het Wes
ten in Oost-Europ 1 an ran led- re patriot
in Oost-Europa is gevestigd op Joegoslav
zegt Harsch Zoud-n de treiters-' mogend
heden toestaan dat Moskon Joegoslavië
herovert zonder het ter hulp te komen,
dan zouden dc vrienden van West-Europa
achter het IJzeren gordijn alle hoop laten
varen".
De westerse mogendheden behoren hun
houding tegenover de landen aan de oos
telijke zijde van het IJzeren Gordijn dui
delijk te makenze moeten hun tonen, dat
de westerse vriendschap niet gebaseerd is,
gelijk die van Rusland, op het meedogen
loze besluit deze landen naar hun eigen
beeld te herscheppen.
Deze zienswijze aangaande de nolitiek,
welke jegens Joegoslavië dient te worden
gevoerd, komt te rechter tijd nu immers
Joegoslavië, Engeland en de Verenigde
Staten leningen heeft verzocht evenals
voedsel om de dreigende hongersnood af
te wenden. Harsch beschouwt de wijze
waarop de westerse wereld op dit beroep
reageert als een criterium niet slechts
voor Joegoslavië, maar voor de maté,
waarop de westerse wereld in staat is een
verzamelpunt voor anti-Sowjetkrachten te
vestigen in Oost-Europa Harsch schijnt
echter bij al zijn optimisme d# macht van
Moskou in dit gebied wel wat te onder
schatten. Want men moet niet vergeten,
schrijft een medewerker van Reuter, die
bovenstaand werk bespreekt, dat de Om
standigheden. welke Joegoslavië noópten
het Sowjetblok te verlaten en die Finland
drijven een grote onafhankelijkheid le
bewaren, specifiek voor de betrokken lan
den zijn. Het is eveneens duidelijk, voegt
Reuter er aan toe, dat nauwelijks is aan
te nemen, dat de sporen van onafhanke
lijkheid. welke in 1947 en 1949 nog ln
andere Oost-Europese landen werden ge
vonden, van blijvende aard zullen blijken
te zijn. daar de desbetreffende landen zich
ln een overgangsstadium bevinden en
eerder geneigd schijnen zich nauwer bij
Moskou aan te sluiten dan er zich van
los te maken. -
In een „verklaring tot het Koreaanse
volk" heeft president Syngman Rhee Don
derdag bevestigd, dat zijn regering „nooit
de inmenging zal dulden van de Verenigde
Naties in de binnenlandse aangelegen
heden van Korea" Rhee heeft zijn pro
gram uiteengezet, waarvan hij, zo beves
tigde hij. geen duimbreed zal afwijken:
verkiezingen in Noord-Korea uitsluitend
voor de 100 vacante zetels in de nationale
vergadering, terwijl de 200 reeds gekozen
Zuidkoreaanse parlementsleden zullen
aanblijven.
V.N.-luchtmacht in Korea
maakte 70.924 vluchten
Sedert 2P Juni j.l., hpt begin van de
operaties in Korea, heeft de luchtmacht
der V N. in 70.924 vluchten in totaal 200
vijandelijke vliegtuigen. 1324 tanks en
10 436 voertuigen vernield of buiten ge
vecht gesteld en 121 kanonnen tot zwij
gen gebracht, aldus blijkt uit een rap
port van# generaal George Stratemijer.
bevelhebber van de luchtstrijdkrachten
in het Verre Oosten.
In het verslag wordt verder verklaard,
dat gedureijde een periode van 52 dagen
de geallieerde luchtmacht meer dan
11 000 ton bommen heeft neergeworpen,
meer dan 10 millioen projectielen en
33.000 raketten heeft afgeschoten en bijna
20000 hectoliter napalm en 50 millioen
vlugschriften heeft uitgestrooid. In de
zelfde periode gingen 24 vliegtuigen
verloren en vonden 142 vliegers de dood.
Frans anti-communistisch wetsontwerp.
Zevenentwintig rechtse vertegenwoordi
gers. onder wie Gaullisten, hebben In de
Fianse Nationale Vergadering een wetsont
werp ingediend, volgens hetwelk de commu
nistisch^ partij verboden wordt. Een der tn-
dienerj ns dc rechtse voorzitter van de com
missie voor defensiezaken. Pierre Montel.
die in het fonds is. is maar een arre-
beier. Die hoeven niet goed geholpen te
worden. Nou moet u mlJn kunstgebit eena
zien", en met een breed gebaar werd het
bovengebit door de meneer uit zijn mond
gehaald en de juffrouw aangereikt. Die
het niet aannam. De enige onvriendelijk
heid di» we zagen. Pe meneer w»* woe
dend en kon er helaas niet van worden
overtuigd, dat men aan het ziekenfonds al
leen maar administratief werk doet en
geen medische kennis bezit. Deze meneer
is niet de enige, die zo'n fout maakt. Me
dische klachten behoren bU artsen, niet
bij het fonds.
Inmiddelsi was het even wat rustiger aan
het loket geworden en konden we een
ogenblikje met de dames praten Daar
werd door hen een dankbaar gebruik van
imaakt om eens hun
:zoekers te luchten.
Eigen schuld
XJ et is bij de meeste mensen eigen schuld
als ze een vergeefs bezoek doen. Zon
der ziekenfondskaart kunnen we werke
lijk niemand helpen verklaarden zij.
Daarbij nemen ze zelden de moeite om de
voorwaarden na te lezen en zich van hun
rechten op de hoogte te stellen. Zelfs de
kaart lezen ze niet na Iedere dag komen
er mensen na sluitingstijd, terwijl toch
duidelijk de kantooruren op de kaart
staan Er zijn patroons, die de coupons
Verkapte loonsverlaging
MF.RIKAANSE ECONOMEN breken
zich het hoofd over de toenemende
inflatie tengevolge van het defensie-
programma. dat mlllioenen en millioenen
verslindt, over de prijzen- en loonspiraai.
waarbij de prijzen voortdurend stUfttn en
dientengevolge telkens loonsverhoging
wordt gevraagd teneinde het de arbeiders
mogelijk te maken de eindjes aan elkaar
te knopen. v
Ze dringen er bij president Truman op
aan strengere maatregelen te nemen ter
bezwering van de inflatie en om te voor
komen. dat lonen en prijzen met sprongen
omhoog blijven gaan Reeds is de be-
lastingli hroef iets aangedraaid en zijn
bepjtlisrgea gemaakt, waardoor het kopen
ufrafbetaling aan banden is gélegd. zoals
wij onlangs reeds vermeldden, maar ge
noemde economen vrezen, dat de belas
tingen nog meer van de koopkracht der
bevolking zullen moeten opeisen en dattn
het algemeen gesproken uitgebreide maat
regelen zullen moeten worden genomen
om het inflatie-spook te bannen Want het
inflatie-spook staat niet om een hoek van
de deur te loeren om op een geschikt
ogenblik de Amerikaanse hulshouding bin
nen te stappen, het bevindt zich reeds te
middeo van de goede burger De maatrege
len. welke*presideot Truman reeds heeft
genomen tegen de prijsstijging, beschouwt
men in bevoegde kringen slechts als een
..mi'lde" vorm van economische controle,
welke nodig is De Amerikaan betaalt
reeds meer belasting dan hij ooit heeft
gedaan teneinde mee te helpen het defen
sieprogramma van dertig millioen dollars
te financieren. Dit doet de arbeiders de
klacht slaken, dat de verhoogde belasting
eigenlijk op hetzelfde neerkomt als loons
verlaging. terwijl daarentegen de prijzen,
van eerste levensbehoeften blijven stijgen.
Arbeiders zijn boos
Via hun vakverenigingen spuien ze hun
grief, dat de individuele arbeider verplicht
Is tweederde op te brengen van de 4500
millioen dollars, welke de nieuwe belas
tingen moeten opleveren, terwijl de grote
ondernemingen slechts een derde deel
daarvan voor hun rekening behoeven te
nemen. En dat. terwijl de Amerikaanse
hutsvrouw een vijfde meer voor voedsel
moet uitgeven dan aan het begin van de
oorlog in Korea De arbeiders, aangesloten
bij de grote vakverenigingen, zijn er nog
het beste aan toe: zij hebben reeds aan
zienlijke loonsverhogingen kunnen boeken.
Maar. gelijk vrijwel overal en altijd, zijn
het de ongeorganiseerde arbeiders met
het witte boordje, die het loodje leggen,
evenals de kleine renteniers, mensen, die
van hun spaargeld moeten leven of van
lijfrenten.
Men neemt aan. dat de koopkracht van
de dollar nog slechts 80 pet is van de
waarde, welke htj voor het begin van de
vijandelijkheden in Korea had. Tenzij er
een eind kan worden gemaakt aan de
noodlottige spiraal van stijgende prijzen
en lonen verwacht men. dat de koop
kracht van de dollar tegen het eind van
het jaar nog slechts 55 pet zal zijn van
zijn vroegere waarde.
Het gevolg van de prijsstijging Is. dat
veel tegoeden van spaarbanken worden
opgenomen en federale ..bonds" worden
Ingewisseld tegen liquide middelen. Bl||k-
baar bétegt de Amerikaan in de gegeven
omstandigheden z|jn geld liever tn goede
ren dan in papieren, waarvan de gelds
waarde grote kans heeft te dalen. Des
kundigen vresen. dat de inflatie-ziekte
thans reeds zo is voortgeschreden, dat nog
slechts paardenmiddelen haar tot staan
kunnen brengen.
Met dat al zijn de prijzen van de grond
stoffen dermate gestegen, dat degenen, die
het bewapeningsprogramma hebben op
gesteld de kostenbegroting zullen moeten
herzien De luchtmacht bijvoorbeeld zal
de aanschaffing van 750 straalvliegtuigen
moeten schrappen, tenzij het Congres het
reeds gevoteerde bedrag verhoogt.
Vooraanstaande economen geloven, dat,
wil de inflatie tot staan worden gebracht,
de regering snel maatregelen zal moeten
nemen om het credietstelsel aan banden
te leggen, met inbegrip van bankleningen
paal en perk zal moeten stellen aan de
prijsstijging en loonsverhogingen en een
nieuw belastingprogramma zal moeten op
stellen ter dekking van de kosten voor
verdediging.
ER is misschien geen enkele kolonie,
waar de toestanden zo srrel evolue
ren als in de Belgische Congo. In - de
laatste weken hebben wij gesproken met
Belgische kolonialen, die met verlof zijn.
En hoewel de Congo ons uit tijdschriften
e» officiële documenten goed bekend is,
hadden de verhalen van deze kolonisten
wederom een geheel andere toon dan een
jaar geleden. Wat is inderdaad de toe
stand? De Congo is een ongelooflijk
dynamische staat, waar zich spoedig een
Congolees nationalisme is gaan ontwik
kelen. Ter verduidelijking dient het be
grip „nationalisme" als volgt omschreven
te wordende circa 50.000 blanken, die
in een gebied leven, dat 80 maal groter
is dan België, hebben begrepen, dat zij
net eigenlijk wel zonder BelgiëHcunnen
opknappen De taak is: van de Congo de
grote leverancier van strategische grond
stoffen te maken en de binnenlandse
volkshuishouding te verstevigen door de
vestiging van industrieën, die hoofdza
kelijk verbruiksgoederen zullen produ
ceren. industrieën, die dus \nvoerwerend
zijn.
Daar deze circa 40.000 Belgen en 10.000
andere Europeanen, waaronder slechts
een klefne 800 Nederlanders en een grote
meëfderheid Portugezen, zeer geregeld
grote afstanden diénen af te leggen, heb
ben zij op vele gebieden van het dage
lijkse leven een Amerikaanse mentaliteit,
gekregen. Zij komen bijv. uit de ooste
lijke provincies, Katanga. Kivu of het
mandaat gebied Roeanda Oeroendi. De
meesten onder hen maken gebruik van
de luchtlijn van Elisabethstad (het grote
1 oper- en tinc »ntrum) naar Leopoldstad.
aat op 400 km van de monding van da
Machtige Con^ostroom ligt. Men vliegt
er eei* uur of acht over; het is eet? af
stand. die gelijk staat mqt de reis van
Londen naar Berlijn. Sommigen kopen in
Eli-ville, zoal/3 Elisabethville wordt ge
noemd, een Amerikaanse wagen en ver
kopen hem bij hun aankomst te Leo.
In deze tropische stad. waar het klimaat
vochtig en onmenselijk warm is. heeft
de regering het goUVernement-gene-
heeft men voor het lossen van een be
paald aantal grote houten kisten negen
negers nodig. Precies hetzelfde werk
wordt te Antwerpen door twee haven
arbeiders verricht.
In Matadi worden alle goederen ln
treinen overgeladen, want van Matadi
tot Leopoldstad is de Congostroom niet
bevaarbaar. Men heeft een jaar geleden
de 50-ste verjaring gevierd van de spoor
weg. waarvan Verteld wordt dat „onder
elk van zijn dwarsliggers een neger be
graven ligt".
„Evolaé's"
In de haven lopen blanke ploegbazen in
eenvoudige shorts rond. Maar er zijn daar
ook negers met piekfijne costuums, zware
polshorloges. Italiaanse hoeden en vele
gouden ringen. Dat zijn de „evolué's" of
meer ontwikkelde negers. Zij hebben l(i-
ger onderwijs genoten, plus een semii
HBS-opleiding, die in België en in dé
Congo „vierde graad-leergang" wordt ge
noemd. Het zijn negers, die lezen kun
nen en schrijven, vlot Frans en wat
Engels praten, weten hoe een factuur er
uit ziet, ambtenaar bij telegraaf of tele
foondienst kunnen worden, of capita
(onder ploegbaas).
Zij werden inde/tijd door het gouver
nement met een apeciaal statuut bedacht.
Een gewone neger-havenarbeider ver
dient te Matadi ca. 500 600 Irancs per
maand (de Congolese Franc e\de Bel
gische hebben dezelfde waarde). De
evolué krijgt 1000 francs, dus zoveel als
een ongeschoold arbeider in België. Hij
heeft eeftter geen bijzondere onkosten
zoals de arbeider in België: woning, gas
en verlichting betaleTi de maatschappijen
voor al hun blank en zwart personeel.
De „evolué" leeft nog niet helemaal op
Europees, maar hij stelt zich toch niet
meer tevreden met de manfokwdftelbrei.
het voornaamste voedseLvan zijn zwarte
broeders. op wie hip met verachting
neerkijkt. Tegenover de blanke heeft hij
complex overgehouden. Het is „het"
groteCongolese probleem om van deze
klasse een -werkelijk élite te maken, die
raai all- s gedaan wa maar moge' jk
om de toestanden te verbeteren.
IToor besproeiing met D ?3.T. vanuit vlieg
tuigen, is de muskietenplaag overwon
nen. Men slaapt in Leopoldstad zonder
muskietennet Iedereen zwoegt er hard.
Er zijn eigenlijk geen bureau-uren. men
ls doorlopend aan het werk.
Alleen de negers, die aan het \*erken
..een* broertje dood hebben", zoals een
Vlaatns vriend ons zei. „doen" rustig
hun uurtjes. In de haven van Matadi
in het kader van het tienjarenplan met
de bljpken samenwerkt om de levens-
standaa-d van de 1< millioen negers te
verhogen. Daarnaast dient ook de groot
ste aandacht te Worden besteed aan de
evangelisatie. Er zlln op het ogenblik 4
millioen katholieke en 1 millioen pro
testantse negers.
Eén ding moet worden toegegeven:
de Belgische kolonialen zijn goede psy
chologen. Het levedL is ln de Congo be
langrijk duusder Tctón in België. Maar
alle door de negerajjenodigde goederen
ujn spotgoedkoop.
zonder meer afgeven, dus zonder de dstum
te hebben ingevuld en op de achterzijde
hun adres Het gevolg is. dat we ze niet
kunnen aannemen en de mensen terug
moeten «turen.
Als ze komen voor bevallingsgeld en
dergelijke is het bijna altijd mis. „Is dat
zo ingewikkeld", vroegen wij. „Welnee,
het zit zo."
Een verplicht verzekerde heeft slechte
recht op bijstand van een arts als deze
door de vroedvrouw te hulp wordt geroe
pen. Een vrijwillig verzekerde krijgt wel
vergoeding voor een arts. maar moet dan
meenemen: De betaalde rekeni.ig van de
dokter, waarop staat, dat dit voor verlos
kundige hulp was, een trouwboekje of ge
boorte-acte en de ziekenfondspapieren
Toen moest de juffrouw weer even bij
springen aan de loketten. Een klant, die
steunzolen nodig had. Hij moet eerst naar
de huisarts, die hem een briefje geeft voor
de specialist. Die stuurt het advies naar
de arts van het fonds, waarna (als ieder
een alles goed doet) de aankoop-maohti-
ging bij de veri-iterdi wordt thuis ge
stuurd. Maar de dokfers zijn nog wel eens
slordig met invullen, zodat de verzekerde
moet worden op gr *;pen. Heeft hij de
machtiging, dan ka.. <uj weer naar de spe
cialist gaan om een voetafdruk te laten
maken.
Nodeloze kosten
„TZ"on die specialist dat niet ftü het eerste
AV bezoek doeh?" v roegen 'wij. „Vroeger
gebeurde dat." was ftet antwoord. „Maar
nu zal Ik u iets vertellen wat wij zelf niet
begrijpen"
Ieder jaar worden voor duizenden gul
dens aan machtigingen voor verstrekkin
gen, dus voor aankoop van steunzolen,
corsetten. buikbanden, elastieken kousen
e.d. nooit afgehaald. De verzekerde heeft
dan al het zo juist opgesomde gedaan, de
artsen hebben hun werk gedaan, wij heb
ben alles in de administratie verwerkt en
als het gevraagde kan worden gehaald
hoor je niets meer. Vroeger bleef de spe
cialist dan met ettelijke voetafdrukken of
steunzolen zitten. Zouden de mensen niet
te veel naar de dokter lopen.
Een boze juffrouw onderbrak ons ge
sprek. Ze wilde vijf gulden hebben voor
het trekken van een kies op Zondag, maar
de tandarts had op het briefje geschreven,
dat ze geen ziekenfondskaart bij zich had.
Dan volgt geen vergoeding. Waarom ze
die kaart niet meegenomen had? „Wel",
zei de boze dame, „omdat je dat ding toch
niet altijd mee kunt slepen". Tegen zoveel
onredelijkheid kon de juffrouw achter het
loket niet op. Natuurlijk volgden de ora
ties over: Waar je feitelijk die dure pre
mie voor betaalt en dat het fonds wel rijk
wordt.
„Kijk", zei de juffrouw van het zieken
fonds... deze lijst eens. dan ziet u waar
de premie bitfft". Wij zagen dei een
„Drees "-vriendin in één jaar 2100.— had
gekost aan massage, bestraling en heen-
en-weer vervoer naar de inrichting. Eén
van de lange lijst.
Toen nog een meneer met klachten over
de bode. Zijn kaart toonde een hiaat van
13 weken coupons. Die bode kwam nooit.
Nu was dat natuurlijk niet goed van die
bode. Maar de meneer bleek de achterstal
lige coupons niet bij zich te hebben „Ik
sta er op", zei hij „dat de bode die haalt.
Daar is de man voor". „Bent u," vroeg de
juffrouw die ervaring had ..altijd thuis?"
„In de avond altijd „Dan zult u maatre
gelen moeten treffen overdag thuis te
ztjn. want de boden kunnen niet bij de
klanten komen op ieder tijdstip" Op ake
lig arrogante manier bleef de meneer
evenwel aandringen, ook op het wekelijk
se ophalen van de weekcoupon. Dat is he
lemaal niet erg. beweerde hij. want de
maandcoupons worden ook eens per
maand opgehaald en tot 4 weken open
staande stempeltjes, daar trekt niemand
zich wat van aan. Men ontvangt immers
een coupon bij acheruitbetaling. Meneer
zou het „hoger op" zoeken.
Meest eigen sc|yld
7°'n dag aan een ziekenfondsloket leert,
dat twee dingen dringend nodig zijn.
Iedereen moet zich de moeite getroosten
te lezen wat er op de ziekenfondskaart
staat en wat zijn rechten zijn.
Iedereen moet steeds als h« bij fonds,
dokter, apotheek, specialist of tandarts
moet zijn. de ziekenfondsbescheiden mee
nemen wat toch doodgewoon is.
aHuliaantal bezoeken zou met minstens
helft verminderen, de mensen zouden
aan tijd en tram veel sparen, het lange
wachten werd voorkomen enhet pu
bliek zou zich duizenden guldens per jaar
bevoordelen. w
De Britse vertegenwoordiger te Peking
heeft de communistiscAe Chinese regering
de verzekering gegeveV dat de actie van
riuY u J1 ,jea op geen enkele wijze de
veiligheid of de belangen van China be
dreigt
Een Britse woordvoerder verklaarde
verder dat tussen de Westerse mogend
heden nog 6teeds besproktngen worden
gevoerd om een weg tepinden tot oplos
sing van het Ko)-eaans#probleem. Bevin
zou komende week ingiet Lagerhuis een
verklaring over Kore/afleggen.
Churchtlls „tank-motte". In een rumoerigs
Lagerhuiszitting, waarbij het voortdurend
tot heftige woordenwisselingen kwam tus
sen Churchill en de regeringswoordvoerder.
Morrison, besloot de oppositieleider uitein
delijk ztjn motie tegen het zenden van tanks
naai Egypte op te schorten totdat Bevin het
Lagerhuis verslag heeft uitgebracht over da
Brits-Egyptische besprekingen.
Verslag 1940 49
In het verslaR over de Jaren 1»40 1949 van
de N V. Tarakan Petroleum-Maatschapptj te
s-Giavenhage wordt medegedeeld, dat in
Juli 1945 de productie op t»t hoofdterrein
kon worden hervat. In de 'daai opvolgende
jaren kon. dank zij een belangrijke vergro
ting van de opslagruimte en viftj regelmatige
verschepingen, een verdere stljRing van de
productie worden verkregen Eimj 1949 wa
ren 452 putten productief, met een Vermogen
van 1284 m3 olie per etma# In de algemene
vergadering zal worden voorgesteld de In
terim b» yiibaar gestelde dividenden. zUnde
5 pet over -r der jaren 1940 t.m 1946 en 9
pet per Jaar ->r 1947 t.m 1949. definitief
vast te s' >n.
In het v«> memoreert de Jtreetie de
oorlogsgebeuru._Asen Op 10 Januari 1942 ia
alles, wat de vU*»d tep nutte zou kunnen
zijn. vernteW. De Japanners bleken ziet»
-hierop terdege voorbereid te hebben en wa
ren. aowel wat personeel als matertaai be-
treft.wolledig uitgerust om het bedrüf bin
nen dl kortst mogelijke tijd te hervatten.
Na een bezetting en exploitatie van rutm drie
jaar, moesten de Japanners het veld ruimen.
Vóór hun vertrek hadden zij alles zoveel mo
gelijk onbruikbaar gemaakt en bovendien
250 putten vernield. Nietteminls ln Juli
1945 de productie hervat.
